Vogelvrije Fietser

Vogelvrije Fietser november - december 2012 • jaargang 37 • no 6

Bestelbus wordt bakfiets Fietsfiles Foute fietslampen

28

Maak kans op nieuwste boek van Charlotte Dematons

‘Bakfiets haalt meer pakjes per uur’

16

REDACTIONEEL

Stofzuiger

Michiel Slütter hoofdredacteur Vogelvrije Fietser m.slutter@fietsersbond.nl

2

VogelvrijeFietser

Als ik mensen vertel wat ik voor de kost doe, vragen ze meestal hoe het toch mogelijk is om over fietsen zes nummers per jaar vol te schrijven. In die vraag klinkt een oordeel door. Fietsen, dat is zo’n onbeduidend onderwerp, wat moet je daar nou over schrijven? Op het symposium Meer fiets meer ruimte (mede georganiseerd door de Fietsersbond) maakte één van de sprekers, Marco te Brömmelstroet, een mooie vergelijking: voor de meeste mensen is de fiets zoiets als stofzuiger. Een alledaags gebruiksvoorwerp, je hebt hem nodig, wat moet je er nou nog meer over vertellen? Het kost mij weinig moeite om uit te leggen dat de fiets in Nederland een onuitputtelijk onderwerp is. Vaak vraag ik of ze zelf fietsen, naar het station bijvoorbeeld. En of ze dan gemakkelijk een plekje in de rekken vinden. En of ze wel eens het gevoel hebben dat ze als fietser wel erg lang op groen licht moeten wachten, of dat sommige fietspaden wel erg smal en hobbelig zijn, en sommige kruispunten onoverzichtelijk. Of ik vraag of ze met mooi weer wel eens fietsen. Of ze de fietsrouteplanner misschien kennen. En wat voor fiets ze dan hebben, en of ze er tevreden mee zijn. Dan kan ik meteen uitleggen dat de Fietsersbond met succes opkomt voor de belangen van de fietsers. En dat TestKees fietsen en aanverwante producten test. Meestal gaat het onderwerp dan leven. Het is dan toch interessant genoeg voor zes nummers.

Maar wie weet schuilt er achter stofzuigers ook een boeiende en onbekende wereld.

november | december 2012

24

‘Ik vind de brug verschrikkelijk’

‘Als je fietst, krijg je frisse wind’

34

10 Fietsfiles

24 Eindhovense fietsbrug open

Steden als Utrecht en Amsterdam worden overspoeld door fietsers. En niemand had al die fietsers zien aankomen. Volgens Bas Govers van adviesbureau Goudappel Coffeng komt de drukte vooral door ‘uitzwervende tweeverdieners’.

Adriaan Kok van ingenieursbureau ipv Delft is hoofdontwerper van de fietsrotonde boven de Hovenring in Eindhoven: ‘Erg leuk dat de brug op zondag dagjestoeristen uit Eindhoven trekt.’

16 DHL zet bakfietsen in

28 Het Nederland van Charlotte Dematons

DHL zet geen bakfietsen in om milieuvriendelijker te zijn, maar omdat het in de stad sneller is. Planoloog Arne Melse van DHL: ‘Den Haag is voor DHL-busjes een lastige stad.’

Illustratrice Charlotte Dematons maakte een nieuw prentenboek vol allerlei soorten fietsers. Leden kunnen een exemplaar winnen door een foto van ene gekke verkeerssituatie op te sturen.

20 China bewijst: auto is dikmaker

30 Fietslampen verkeerd afgesteld

Wie de fiets laat staan en met de brommer of auto gaat reizen, wordt in vijf jaar een paar centimeter dikker en bijna 1,5 kilo zwaarder. Dat blijkt uit een Gronings onderzoek onder bijna 4.000 Chinezen.

Moderne led-lampen geven veel meer licht dan de dynamolampen van vroeger. Maar aan alleen maar veel licht heb je niet veel. Het geheim zit in een goede afstelling.

34 Fietsende stagiaires in Suriname Surinamers fietsen niet. De toename van het aantal fietsers in het land is puur te danken aan Nederlandse stagiaires die er stage komen lopen. En dappere toeristen, vaak Nederlanders. ‘Als je fietst, krijg je tenminste nog een beetje frisse wind.’

Rubrieken 4 Kort 9 Rare Frats 19 Column 39 Fietsersbondnieuws november | december 2012

40 Producten 44 Fietsvraag 45 Brieven VogelvrijeFietser

3

kort

Geen gehannes meer met emmertjes

Bootje hozen met bakfiets

Fiets in de kast Wie het moet stellen zonder fietsschuur kan zijn fiets nu ook in de kast hangen.

De Italiaanse designstudio BYografia ontwierp deze Bookbike. Prijs: 2800 euro. http://www.byografia.com/#/en/9-containers/28-bookbike.html

4

VogelvrijeFietser

Hoosjebootje.nl bestaat al negen jaar, maar de hoosfiets is nieuw. Oprichter Sander de Block: ‘We kwamen op het idee omdat ik zelf een bootje heb en ik elke keer dat bootje leeg moest lozen. Handig als iemand anders dat voor je doet, dacht ik.’ Met twee vrienden begonnen ze een ‘hoosservice’. Ze hebben zelfs abonnementhouders. Booteigenaren kunnen zich er zich daarmee van verzekeren dat ze als ze een tochtje willen maken niet eerst een uur met emmers in de weer hoeven. Er is alleen één belemmering: de hoosboot met takel mag niet harder dan zeven kilometer per uur door de Amsterdamse grachten. Daarom heeft hoosjebootje een nieuwe troef, de hoosfiets. ‘We zijn naar de Fietsfabriek gestapt en hebben ze gevraagd een bakfiets te maken waarin we een pomp en generator kwijt kunnen en die hebben ze nu gemaakt. In Amsterdam fietsen we vooral langs de bootjes van abonnementhouders. Dat gaat stukken sneller dan zo’n boot.’ Een voordeel van een hoosfiets is dat die wat goedkoper is en dat hoosjebootje met een fiets makkelijk kan uitbreiden naar andere steden. Binnenkort komen er ook hoosfietsen naar Haarlem, Utrecht en Leiden. www. hoosjebootje.nl

november | december 2012

Airbag voor fietsers

Autoproducenten aan zet

kort

Zonder airbag

Het duurt nog zeker vijf jaar voor de fietsersairbag klaar is voor serieproductie in nieuwe auto’s. Dat zegt directeur Jan Olsson van het Zweedse bedrijf Autoliv dat veiligheidsvoorzieningen voor de auto-industrie produceert. Autoliv werkt samen met de Fietsersbond en TNO aan de ontwikkeling van de fietsersairbag. Het prototype is inmiddels klaar en wordt op 8 november gepresenteerd en getest in een crashlab van TNO in Helmond. Een fietsersairbag op alle auto’s zal in Nederland tientallen doden per jaar schelen. Het werkt zo: bij een botsing blaast de airbag zich ter hoogte van de voorruit razendsnel op. Op die manier wordt voorkomen dat de fietser met zijn hoofd tegen de auto klapt en dodelijk hersenletsel oploopt.

De vraag is natuurlijk of autoproducenten bereid zijn een fietsersairbag aan te schaffen. Olsson: ‘Autoproducenten zien dat ze met steeds meer fietsers in het verkeer te maken hebben en dat er iets moet worden ondernomen om ze te beschermen bij een mogelijke botsing met een auto.’

Automerken zullen volgens Olsson eerst voor automatisch remmen kiezen. Met dit systeem remt de auto alvast wanneer een botsing dreigt. Maar of de automerken vervolgens ook willen investeren in een airbag voor fietsers? ‘Die discussie is nog niet afgerond. Maar ik denk zeker dat autoproducenten doordrongen zijn van het belang van veiligheid voor fietsers en dat auto’s in de toekomst ook een systeem zullen hebben dat fietsers beschermt.’

OV-fiets duurder Een ritje met de OV-fiets wordt volgend jaar 15 cent duurder. De huurprijs gaat van 3 naar 3,15 euro. Volgens Remco Wieland, directeur Ketenbedrijf van NS, is een prijsstijging onvermijdelijk vanwege het hogere btw-tarief en het grote succes van de OV-fiets. ‘Het model is enorm hard gegroeid en veel aspecten, zoals de ICTinfrastructuur, zijn niet meegegroeid.’ Om het systeem goed te laten draaien, zijn investeringen nodig.

De OV-fiets is een succesverhaal. In 2008 waren de OV-fietsen al goed voor bijna een half miljoen ritjes. ‘Dit jaar zullen we uitkomen op 1,2 miljoen ritten’, zegt Wieland. Wielands voorganger, Kaj Mook, voorspelde dat bij één miljoen ritten het leenfietsensysteem rendabel zou zijn. ‘Vorig jaar hebben we break even gedraaid’, bevestigt Wieland. Voor volgend jaar rekent hij op 1,4 miljoen ritjes.

november | december 2012

VogelvrijeFietser

5

kort

Keniaas fietskussen

Spring maar achterop Maak van je fiets een taxi met een Keniaas kussen.

‘Bodaboda’ is een verbastering van het Engelse ‘borderborder’. Dat roepen fietstaxichauffeurs namelijk bij de grens tussen Kenia en Uganda.

BodaBoda.nl is opgericht door twee studenten uit Utrecht die geïnspireerd raakten door deze Keniase vorm van transport. Ze laten hun bodabodakussentjes in Afrika maken door Isaac, George en Mozes. Vanaf 32 euro heb je een kussen, al dan niet met franje. Voor 5 euro extra heb je er een leuning bij. Ook kun je losse handvatten à 15 euro bestellen. Maak het voor 5 euro af met een eigen leus. www.bodaboda.nl

App voor fietsongelukken Het New Yorkse advocatenbureau Flanzig & Flanzig heeft zich helemaal op de fietsende klant gestort. Een lucratieve markt, want fietsers worden regelmatig ‘gedoored’ – met andere woorden door een autoportier tegen de vlakte geworpen – en aangereden door taxi’s in de metropool.

Flanzig & Flanzig maakt het de fietser makkelijk met een nieuwe app, de Bike Crash App. Daarmee kun je als je aangereden bent ter plekke alle gegevens noteren als het ongeluk nog vers op het netvlies staat. Fotootje erbij van je gehavende fiets of een gat in de weg dat eventueel je val heeft veroorzaakt. Met de app is het een eitje om de precieze locatie via gps vast te leggen. Bovendien kun je snel getuigenverklaringen opnemen.

Op de app staat ook allerlei informatie bij elkaar over wat je moet doen en wie je moet bellen (bijvoorbeeld de verzekering).

In Nederland hebben we (nog?) niet zo’n specifieke fiets-app. Wel kun je mobiel aangifte doen via mobielschademelden.nl met veel invulvakjes die niet van toepassing zijn, zoals ‘nummerbord’.

Kanttekening: als je knock-out gaat en de helft van je ledematen breekt, heb je niet zo gek veel aan zo’n app.

Made in Kenia

Chico-servies Suiker in een fietsbel en room uit een koplamp. Dit aardewerken roomstelletje met de naam ‘Chico’ kost 40 euro exclusief verzendkosten bij webshop www.enand-design. com

Aardewerken bel en koplamp

6

VogelvrijeFietser

november | december 2012

kort

Deense expert keurt Utrechtse fietspaden David Sim van Gehl architects hopt de hele wereld over om van New York, Melbourne en Moskou fiets- en wandelvriendelijke steden te maken. Dit najaar was hij eregast op het symposium Meer fiets, meer ruimte van de Fietsersbond en Nirov. Nederlanders aan het fietsen krijgen, dat is volgens hem zoiets als sneeuw aan Eskimo’s verkopen, maar van de visie van Gehl architects kunnen we ook in Nederland wel wat leren.

Met een club van 15 stedenbouwkundigen en verkeerskundigen stapte Sim op de fiets om een aantal fietspaden te analyseren in de omgeving van het provinciehuis van Utrecht, waar het symposium gehouden werd. ‘Hier wil je snel doorfietsen. Op dit kantorenterrein is niets om naar te kijken. Er is geen restaurantje of terras, niks. Er is ook niemand op straat, terwijl hier duizenden mensen werken.’ Hij verbaast zich erover dat het rond het provinciehuis voelde of de levendige stad mijlenver weg is. In werkelijkheid ligt een

november | december 2012

David Sim: ‘Zo’n houten brug geeft een warm gevoel’ kilometertje verder het aantrekkelijke Wilhelminapark.

In de drukke Nagtegaalstraat: ‘Merk je hoe anders het voelt als je rechts parkeerplaatsen hebt? Dan moet je veel beter opletten. Dit is een aantrekkelijke straat, maar het is wel heel spannend met verkeer.’

David Sim viel nog iets op in Nederland: ‘In Denemarken durf je niet met zijn tweeën naast elkaar te fietsen, want dan worden automobilisten boos, maar hier kan dat gelukkig wel.’ www.gehlarchitects.com

VogelvrijeFietser

7

Advertentie

Fietst u graag... ... lekker dichtbij huis?

Schelde en Leie of Hollandse hoogtepunten

... langs een rivier?

De Monkey - Mee! Dragerverbreder voor schooltassen Schooltas stevig en veilig achterop de fiets

neemt méér mee!

www.steco.nl

Canal du Midi of Donauradweg

... op een eiland?

rondom de Triglav of Grassau

Keuze uit meer dan 200 fietsreizen

Eigen-Wijze Reizen

Fiets de langste etappes met de trein > Directe nachttreinen amsterdam – Praag / kopenhagen / Warschau / zürich / München enkele reis + fietsres. zitpl. va. 29,- , couchette va. 49,- pp > Fiets gratis mee in AutoSlaap Trein Italië: op sommige data > amsterdam – oslo of Bodø, fiets mee v.a. 84,- pp > amsterdam – Parijs, fiets mee, in 6 uur via Antwerpen v.a. 59,- pp > amsterdam – Tours, fiets mee, via Lille, zonder overstap Parijs v.a. 61,- pp TreinTickeTs – TreinvakanTies – Treinrondreizen – auToTreinen – Trein & FieTs

Individuele Fiets- en Wandelvakanties Tel. 053 - 430 34 35 www.eigenwijzereizen.nl

Gratis brochure? Bestel online of telefonisch

071 513 70 08 – SIngeL 393 A’DAm – BreeSTrAAT 57 LeIDen – TreinreisWinkel.nl

FB_adv_90x130mm _90x130

17-10-11

11:55

Pagina 2

regeladvertenties Overnachten Ga fietsen en overnacht betaalbaar in een Nivon-natuurvriendenhuis of -kampeerterrein in het groen, www.nivon.nl/accommodaties Fietsen en wandelen op de Veluwe en verblijven bij de Roek Vakantiebungalows in het bos bij Otterlo op 1500m van het Nationaal Park De Hoge Veluwe met het Kröller-Müller Museum. Er is ook een leuke kinderboerderij, een speeltuin en een biologische winkel. www.deroek.nl of 0318591757

Plan gratis uw

Fietsroute

Gr/Fr/Dr-grensgebied, chalet/vak.huisje, part.erf/natuurterrein, max. 2 niet rokende rustzoekers. Tv, cv, terras rondom, parkeren bij chalet. Fietsen gratis beschikbaar. Geen huisd. tel. 0594-549531 donhof@kpnplanet.nl Bergen aan Zee: aan LF-route pension Stormvogel, J. Kalffweg 12. Bed&Breakfast: €50 / 2 personen, tel. 072-5812734. www.pensionstormvogel.nl Fietsvakanties

De Vakantiefietser De specialist voor je fietsvakantie uitrusting – fietsen – reizen Westerstraat 216, 1015 MS Amsterdam tel. 020-6164091 www.vakantiefietser.nl

Passie voor Italië: dat willen wij delen.

Laat U meenemen in Il Bel Paese met de individuele fietsvakanties die wij met zorg hebben samengesteld voor U. www.onderweegsinitalie.nl, tel. 0541-296861

8

VogelvrijeFietser

www.fietsersbond.nl/fietsrouteplanner

november | december 2012

rare frats

Waarom geen fietspad langs de buslijn?

Fietsers twee keer oversteken Op het Janskerkhof in Utrecht moeten fietsers al decennialang een rare slinger maken en twee keer oversteken, terwijl er ruimte is voor een fietspad rechtdoor.

Tekst: Karin Broer Foto: Bas de Meijer

Misschien is het logisch dat een Haarlemmer zich over deze kwestie verbaasde. Jaap Moerman van de Haarlemse afdeling van de Fietsersbond fietste van het station richting de Uithof en begreep eigenlijk niet waarom hij bij het Janskerkhof niet gewoon rechtdoor de snelste weg langs de busbaan kon fietsen. Utrechtse fietsers zijn allang gewend aan de rare slinger achter het standbeeld van Willibrord. Maar wie met frisse ogen hiernaar kijkt, denkt meteen: wat raar.

Het fietspad gaat dus niet rechtdoor langs de busbaan, maar rechtsaf, waarna je halverwege de rijbaan over mag steken, koers mag zetten richting het terras van café Broers, daar nog een keer de rijbaan mag oversteken om dan weer op de route richting de Uithof te belanden.

Peter van Bekkum, actief lid van de afdeling Utrecht van de Fietsersbond: ‘Ik ken de plek heel goed, ik kom er geregeld. Het Janskerkhof is onderdeel van de ‘rode route’, een van de hoofdfietsroutes. Ik denk dat het veel beter kan, maar dat vraagt wel echte keuzes van de gemeente. Afgelopen voorjaar heb ik met andere Fietsersbondvrijwilligers op verzoek van de gemeente een voorstel gedaan voor verbetering van de ‘rode route’. Daarbij is ook het Janskerkhof aan de orde geweest. Toen hebben we te horen gekregen dat herinrichting te ingrijpend is en daarom afvalt, maar tegelijk merkte een ambtenaar op dat dit een bijzonder onlogische vormgeving blijft.

Weet je trouwens dat er al een beter ontwerp klaarligt, getekend door het eigen ingenieursbureau van de gemeente in 2009?’

Jeroen Bos, persvoorlichter gemeente Utrecht: ‘De belangrijkste reden voor deze slinger is dat er dan geen auto’s op de busbaan hoeven wachten. Als de fietsers rechtdoor strak

november | december 2012

langs de busbaan zouden rijden, moeten auto’s die rechtsaf willen, op de busbaan wachten. Er rijden niet zoveel auto’s, maar er rijden wel extreem veel fietsers, dus dan zouden ze lang moeten wachten en met alle bussen op de busbaan zou er een file ontstaan van het Janskerkhof tot aan het station.’

Van Bekkum van de Fietsersbond: ‘Ook in de huidige situatie met de slinger moeten de auto’s die rechtsaf willen de fietsers kruisen. Dat gebeurt alleen 23 meter verderop en niet pal langs de busbaan.

Er is nu dus plek voor ongeveer vier auto’s, om te wachten op kruisende fietsers (de kruisende fietsers hebben terecht voorrang).

Dat zal best iets schelen in de wachtrij voor de bussen. Maar of een opstelvakje voor vier auto’s voldoende is om een wachtrij van bussen te voorkomen die maar liefst tot het station zou doorlopen, dat lijkt me heeeel erg onwaarschijnlijk. Ik heb er nog nooit een wachtrij van vier auto’’s gezien; er rijden hier maar iets van 500 auto’s per etmaal. Het effect van het rechttrekken van de fietsroute zal echt niet zo groot zijn dat een rij bussen tot het station ontstaat. Daar geloof ik helemaal niks van. Ik vraag me af of ook niet meespeelt dat er dan een taxi-/laad-en-losplaats verplaatst moet worden.’

Voorlichter Bos: ‘Er rijden hier inderdaad niet zoveel auto’s, maar dit is toch echt het argument. Er rijden wel ontzettend veel fietsers en we willen niet dat automobilisten, opgejaagd door de rij bussen achter hen, zich tussen de fietsers gaan wringen. We weten dat het niet optimaal is, er is naar gekeken. Ja, ik weet ook dat er een ontwerp klaarligt. Maar het kan echt niet anders.’ 

Komt u ook regelmatig een vreemde situatie tegen?

Stuur deze naar de redactie van de Vogelvrije Fietser: vogelvrijefietser@fietsersbond.nl, of Postbus 2828, 3500 GV Utrecht.

VogelvrijeFietser

9

Fietsfiles door tweeverdieners 10

VogelvrijeFietser

november | december 2012

Welke plekken mijd je?

Dat vroegen we aan de lezers van de Vogelvrije Fietser. Dat heeft veel reacties opgeleverd. Drukte, stoplichten en scooters maken het fietsen voor veel mensen onprettig.

Steden als Utrecht en Amsterdam worden overspoeld door fietsers. En niemand had al die fietsers zien aankomen. ‘Het is echt uit de hand gelopen. Het fietsgebruik groeit zo erg, daar zijn we door verrast’, zegt Bas Govers van adviesbureau Goudappel Coffeng. 

november | december 2012

VogelvrijeFietser

11

Tekst: Michiel Slütter | Foto: Hollandse Hoogte

B

as Govers van Goudappel Coffeng werkt voor de gemeente Utrecht mee aan een plan om de stad aantrekkelijk en bereikbaar te houden. Hij vroeg zich af waar al die fietsers zo plotseling vandaan zijn gekomen. Volgens Govers komt het door een veranderende bevolkingssamenstelling.

In steden als Utrecht, Amsterdam en Den Bosch zijn de traditionele arbeiders weggetrokken. De mobiele, hoogopgeleide tweeverdieners hebben hun plek ingenomen. Deze groep heeft de fiets nodig voor haar manier van leven.

‘De maatschappelijke ontwikkeling is dat je niet je hele leven bij dezelfde werkgever zit’, legt Govers uit. Omdat tweeverdieners zo vaak van werkplek wisselen, zoeken stellen een centrale plek uit van waaruit ze allebei gemak-

Willem schrijft: ‘Drukke, smalle fietspaden door de stad. Ik wil ruimte om mij heen. Ik fiets vrij snel en wil de gang erin houden.

Ook stoplichten die lang op rood staan probeer ik te vermijden.’

kelijk veel steden kunnen bereiken. ‘Zo kunnen ze allebei een baan hebben.

Voor die tweeverdieners is de combinatie fiets en trein een uitkomst.’

Hoger opgeleid De hoogopgeleide tweeverdieners gebruiken een centraal gelegen stad als een ‘basiskamp’ van waaruit zij uitzwermen op zoek naar interessante banen en projecten. ‘Dat gebeurt echt massaal in steden als Utrecht, Amsterdam en Den Bosch. In andere steden is dat veel min-

12

VogelvrijeFietser

Ans schrijft: ‘Het allerergste wat ik ooit in Nederland heb befietst is het Spui in Amsterdam. Komende van het Rokin, rechts afslaan de Herengracht op: het is verschrikkelijk.

Dat de Fietsersbond in Amsterdam dit niet heeft kunnen tegenhouden.’

RB schrijft: ‘Winkelstraten waar je wel mag fietsen, maar waar je erg veel moeite moet doen om geen voetgangers/winkelende mensen omver te fietsen.’

der aan de hand’, zegt Govers. Inmiddels domineert deze bevolkingsgroep de stad. ‘In Utrecht heeft vijftig procent van de bevolking een hogere opleiding’, aldus Govers.

De gevolgen zie je bij het station van Utrecht. Overal staan fietsen. In de rekken natuurlijk. Maar ook op de stoepen, aan lantaarnpalen, aan bouwhekken vastgeketend en zelfs op het fietspad staan fietsen geparkeerd. Die overlast is vervelend, maar bestuurders moeten eigenlijk hun handjes dichtknijpen bij de aanblik van al die fietsen. Govers: ‘De fiets is een teken van groot economisch succes.’

Pinautomaten Marco te Brömmelstroet schetste op het symposium Meer fiets meer ruimte (georganiseerd door de Fietsersbond en Nirov) hoe de gewoontes van de fietsende stedelijke bevolking al de inrichting van Amsterdam veranderen.

Te Brömmelstroet: ‘Er staan heel veel pinautomaten langs het hoofdnet fiets.’

Niet alleen de banken, ook Albert Heijn volgt de fietsers. Kleine supermarkten, zo laat Te Brömmelstroet met Google Maps zien, liggen verspreid op fietsbare afstanden. Hetzelfde geldt voor kinderdagverblijven. Die zijn prima te bereiken op de fiets.

Allemaal prachtig, maar voor al die fietsende tweeverdieners moet wel iets geregeld worden. Door fietsfiles, ergernissen en een gebrek aan stallingsruimte dreigt het fietsen minder aantrekkelijk te worden. Omdat het gebrek aan ruimte op veel plekken speelt, wil de Fietsersbond met het symposium Meer fiets

Peter schrijft: ‘Op mijn woonwerkrit zou ik graag het fietspad langs de provinciale weg N237 mijden. De auto’s op de weg maken veel herrie en stinken.

Bovendien moet ik bij kruispunten lang wachten op groen licht.’

meer ruimte oplossingen vinden om de stad op een andere manier in te richten.

Symposium Utrecht begint zich al aan de fiets aan te passen. Verkeerswethouder Frits Lintmeijer vertelde op het symposium over de veranderende rol van de fiets in de stad. ‘Vroeger wilden we het verkeer optimaal laten doorstromen. Er werd geïnvesteerd in autobereikbaarheid – de stad moest zich aanpassen aan het verkeer.’ Dat wil Lintmeijer niet meer.

Het verkeer moet zich nu aanpassen aan de stad.

‘We gaan de auto in de binnenstad niet verder faciliteren. De ruimte voor de

Marianne schrijft:‘Het liefst vermijd ik ook tweerichtingsfietspaden. Waarom die ooit in het leven zijn geroepen... waardeloos. Ze zijn altijd te smal voor twee richtingen fietsers en het vraagt om moeilijkheden.’

november | december 2012

Jacco schrijft: ‘Ik mijd vanwege stank- en geluidsoverlast de fietspaden die langs een (drukke) autoweg liggen en de fietspaden/ straten waarvan ik weet dat er doorgaans veel brommers en scooters rijden.’

Peter schrijft: ‘De binnenstad van Utrecht is te druk met gehaaste bussen, onverwachte overstekers en jonge fietsers (vaak studenten) die langzamer rijden dan ik en afslaan zonder richting aan te geven.’

Afdelingen strijden tegen nodeloos wachten In de oproep over de drukte kwam naast te smalle fietspaden en overlast van uitlaatgassen en scooters opvallend vaak de ergernis over verkeerslichten naar voren.

Verkeerregelinstallaties, zoals het in vakjargon heet. Die ergernis is goed te verklaren.

Uit de Fietsbalans van de Fietsersbond bleek al dat 85 procent van het oponthoud door verkeerslichten wordt veroorzaakt. Het nodeloze wachten is de lokale afdelingen van de Fietsersbond een doorn in het oog. De afdeling Zuidoost-Brabant heeft dertig vrijwilligers bereid gevonden om – gewapend met een stopwatch – alle stoplichten van Best, Eindhoven, Geldrop, Helmond, Valkenswaard en Veldhoven te onderzoeken.

Ze berekenden de wachttijden en de stopkansen. Bij minder dan de helft van de verkeerslichten was het goed geregeld. In meer dan tien procent van de gevallen moesten fietsers langer dan de officiële maximale wachttijd van honderd seconden wachten.

Opvallend: in Eindhoven staan per kilometer tweeënhalf keer zoveel verkeerslichten als in een kleinere buurgemeente. In Vlissingen lieten vrijwilligers het er ook niet bij zitten en zijn gaan meten. ‘De gemiddelde wachttijd loopt op tot driemaal de norm van 15 seconden. De maximale wachttijd met een norm van zestig seconden wordt vaak overschreden’, zo staat in het rapport te lezen.

november | december 2012

auto is op’, zegt Lintmeijer. De auto is – in het centrum in ieder geval – eigenlijk geen probleem meer. ‘In de strijd om de ruimte speelt de auto al geen rol meer.

Nog maar acht procent van de bezoekers komt met de auto naar de binnenstad.

De fiets is nu het primaire vervoermiddel.’

Samen met de Fietsersbond afdeling Utrecht werkt de gemeente nu aan een Top 5 van fietsroutes die verbeterd kunnen worden. ‘Op sommige trajecten loopt het prima en zien de plannen er goed uit’, mailt Ria Glas van de afdeling Utrecht. ‘Maar: de Rare Frats in dit nummer (zie pagina 9) is óók een onderdeel van zo’n Top-route die nu in zijn geheel zou worden opgeknapt. Op deze en andere fratsen na dan. Ondanks de sterk afgenomen auto-intensiteit is een betere fietsroute hier helaas onbespreekbaar.’

Wethouder Lintmeijer wil het doorfietsen bevorderen. Samen met alweer de

VogelvrijeFietser

13

Marco schrijft: ‘Janskerkhof en Nobelstraat in Utrecht. Veel te smalle fietspaden; je kunt er nauwelijks passeren. Dan hebben ze ook nog zo’n fijne natuurstenen band die bij nat weer spekglad wordt. Bovendien is ook het voetpad vrij smal, zodat je al snel voetgangers en/of kroegtijgers moet ontwijken.’

Harrie schrijft: ‘Grote steden, omdat er in geen enkele stad een soepele doorgaande route is door de stad heen. Probeer maar eens door Den Bosch of Breda te komen op de bordjes.’

R.P. schrijft: ‘Ik mijd tegenwoordig het Spui in Den Haag. Sinds de reconstructie is het stuk tussen Veerkade en Hofweg (bijna) autovrij, maar er zijn geen duidelijke stroken voor voetgangers en fietsers meer. Gevolg: alles beweegt zich in alle richtingen door elkaar, of staat midden op een strook te bellen zonder aandacht voor de wereld eromheen.’

Fietsfile op de agenda Ineens dook eind september het begrip ‘fietsfile’ op in de pers. Dat kwam door het symposium Meer fiets meer ruimte dat de Fietsersbond samen met het Nirov organiseerde. ‘We zijn erin geslaagd om het onderwerp op de agenda te zetten. Het is nu voor iedereen duidelijk dat er iets aan de hand is, dat de fiets meer ruimte nodig heeft’, zegt Wim Bot van de Fietsersbond. ‘En dat is een enorme winst. Wij hebben het al langer over het succes van de fiets en dat een extra rekje de problemen niet oplost. Ik ben blij dat de presentaties over de rol gingen die de fiets in de ruimtelijke ordening zou moeten spelen. Concreet kwam het erop neer dat er voorstellen voor pilots kwamen. Je zou bijvoorbeeld leegstaande panden kunnen gebruiken als fietsenstalling. En je zou kunnen experimenteren met bredere fietspaden. De Fietsersbond vindt dat er een stimuleringsmaatregel van het rijk voor dit soort lokale initiatieven moet komen. Daar hebben we in de verkiezingscampagne voor gepleit, en nu komen we erop terug in de Tweede Kamer.’

14

VogelvrijeFietser

Fietsersbond en Goudappel Coffeng wil de gemeente op een hoofdfietsroute met 24 verkeerslichten 3,5 minuut winnen.

Volgens de afdeling zit er meer tijdwinst in en kunnen alle lichten beter worden afgesteld zonder dat het ten koste gaat van het andere verkeer.

Parkeernormen In navolging van Amsterdam wil ook Utrecht fietsparkeerplekken verplicht stellen bij winkels en andere publieksvoorzieningen. In Amsterdam gaf Joop van den Ende de doorslag: hij weigerde een fietsenkelder aan te leggen bij het vernieuwde De la Mar-theater. Die ruimte reserveerde hij liever voor horeca. En de gemeente moet nu de overlast van geparkeerde fietsen van theaterbezoekers oplossen. Voortaan worden alleen bouwvergunningen verleend als er inpandige fietsparkeerplekken geregeld zijn.

In Utrecht gebeurde iets soortgelijks.

Een winkelketen koos voor meer autoparkeerplaatsen. Maar Lintmeijer had liever wat meer fietsparkeerplaatsen.

Om te voorkomen dat bedrijven niks voor fietsende klanten regelen, zijn er fietsparkeernormen in de bestemmings-

Maud uit Diemen schrijft: ‘Ik mijd Amsterdam CS bij de pont. Dat is een plek om als fietser helemaal gestoord van te worden.

Scooters die als een gek slalommen, voetgangers die zomaar oversteken en iedereen gaat een andere kant op en wil als eerste door.’

plannen opgenomen. Een bouwvergunning wordt nu volgens Lintmeijer alleen verleend wanneer er parkeerplaatsen voor fietsers geregeld zijn.

Stallen De fiets helpt om de stad bereikbaar te houden. Maar bereikbaarheid alleen is de wethouder niet genoeg. De stad moet ook prettig zijn. Het gaat om ‘de kwaliteit van de openbare ruimte’. Daar horen niet te veel auto’s bij. Auto’s die niet in de binnenstad hoeven te zijn, hoopt de gemeente daarom via twee ringwegen te kunnen weghouden.

Michel schrijft: ‘Ik merk dat ik het stationsgebied van Utrecht steeds meer probeer te vermijden, want het is er een chaos voor fietsers.’

november | december 2012

Welke plekken mijd je?

Bert S. uit Amsterdam schrijft: ‘Sinds de scooters in Amsterdam bezit hebben genomen van vele hoofdfietspaden heb ik recent een abonnement op Greenwheels genomen en ben weer regelmatig aan het autorijden in de stad.’

Cora schrijft: ‘Als ik met mijn zoon van 7 ergens in het centrum van Utrecht moet zijn, plan ik zorgvuldig van tevoren mijn route ruim om het onmogelijke stationsgebied heen. Met name bij het Smakkelaarsveld en het stukje Catharijnesingel is het onmogelijk voor een kind van 7. Dat vraagt van mij als volwassen ervaren fietser al mijn volledige aandacht en behendigheid.’

Miriam schrijft: ‘De pont van Amsterdam-Noord naar het Centrum tijdens de ochtendspits. Heb meer dan twintig jaar de pont moeten gebruiken om naar mijn werk te fietsen. Het werd elk jaar drukker. Een van de redenen waarom ik verhuisd ben.’

De plannen moeten ertoe leiden dat het fietsgebruik spectaculair verder gaat groeien. In het centrum verwacht de gemeente een groei van 47 procent en binnen de ring 43 procent. Het autogebruik daarentegen moet dalen met 8 procent in de binnenstad en 5 procent binnen de ring.

Nu puilt het centrum al uit; waar moeten al die extra fietsers plek vinden? Eerder dit jaar kondigde de gemeente al aan dat – net als bij de auto’s – alleen bestemmingsverkeer naar het centrum moet fietsen. Fietsers die niet in de binnenstad hoeven te zijn, kunnen er beter omheen fietsen. Volgens Govers moet geprobeerd worden om de routes ten noorden en ten zuiden van het centrum aantrekkelijker te maken.

En dan is er nog de kwestie van het stallen. In stationsgebied komen 30.000 stallingsplaatsen. Maar wethouder Lintmeijer vertelde op het symposium al dat dat waarschijnlijk niet genoeg is. Er zit niks anders op dan maar weer meer bij te bouwen. Veel fietsen; dat is nu eenmaal de prijs die een stad voor economisch succes betaalt. 

november | december 2012

Thomas schrijft: ‘Ik zou de binnenstad van Rotterdam wel eens willen mijden, maar moet er helaas regelmatig zijn.

Wat me echter opvalt is dat het ‘krappefietspadenprobleem’ heel makkelijk op te lossen valt: gewoon de fietspaden vrijwillig maken en de rijbanen dus vrijgeven voor fietsers. Ik heb steeds meer het gevoel dat de fietspaden in steden vooral voor de auto’s aangelegd zijn - lekker de fietsers van de rijbaan vegen om de auto’s harder te kunnen laten rijden.’

Niels schrijft: ‘Stadscentra: druk, veel verkeer, veel kruispunten en verkeerslichten. Ik zoek altijd een route om het centrum heen. Erg behulpzaam zijn gemeentes daar niet bij; vaak zie je alleen verkeersborden met daarop ‘Centrum’ aangegeven. Hoe je bij een dorp/stad verderop komt, kun je pas in het centrum zien.’

Laurina uit Amsterdam schrijft: ‘Ik mijd fietspaden. Het zijn de gevaarlijkste plekken geworden. Ze zijn te nauw voor de te brede scooters die met hun

uitstekende spiegels en sturen keihard langsscheuren, je meetrekkend in een dodelijke val en zelf hard doorscheurend. Ik fiets bewust op de stoep daar waar het echt levensgevaarlijk is en zal dat ook graag aan een rechter of agent uitleggen.’

Joke schrijft: ‘Diverse plekken kun je niet mijden, maar ik voel me op veel plaatsen in Utrecht absoluut bedreigd op de fiets.’

Margriet schrijft: ‘De Kruisstraat in Eindhoven is fietsstraat geworden. Dit klinkt goed, maar het werkt niet. Fietsers dienen als snelheidsremmers voor auto’s, maar de auto’s zijn en blijven sterker. Ik ken fietsers (en dan gaat het niet om bejaarden!) die de Kruisstraat mijden, omdat ze zich er niet meer veilig voelen. Ikzelf houd tot op heden moedig vol, maar ik weet niet hoe lang nog.’

Miki schrijft: ‘De Binkhorstlaan in Den Haag: te veel verkeerslichten, te veel fietsers.’

Ingeborg schrijft: ‘Ik mijd de binnenstad van Amsterdam. Jaren geleden merkte ik dat ik veel uitlaatgassen binnenkreeg bij fietsen in de binnenstad.

Bovendien kun je je fiets er niet makkelijk kwijt. Nu ga ik meestal ergens anders boodschappen doen.’

Munnus schrijft: ‘In de ochtendspits mijd ik in Den Haag alle wegen waarop een ‘fietsgedeelte’ is aangegeven met een stippellijn op het wegdek. Het is daar gevaarlijk om andere fietsers te passeren terwijl de auto’s langs je heen razen.’

>> Lees alle reacties op www.vogelvrijefietser.nl

Wat vindt de Fietsersbond? Hugo van der Steenhoven, directeur Fietsersbond: ‘De vele serieuze reacties laten zien dat er nu echt en snel een kentering in het fietsbeleid moet komen: stadscentra die no-go areas worden, met name voor kwetsbare fietsers als ouderen en kinderen. Fietsers worden blootgesteld aan de uitstoot, stank en chaos van het gemotoriseerde verkeer. En hardrijdende snorscooters op de fietspaden bedreigen het fietsplezier en de veiligheid. Er moet echt meer veilige en schone ruimte voor fietsers komen. De komende tijd gaan we de noodzakelijke ‘Schaalsprong voor het fietsbeleid’ nog sterker bepleiten bij gemeenten, provincies en het rijk. Daarnaast blijven we met lobby, actie en publiciteit aandacht vragen voor maatregelen tegen snorscooters op fietspaden.’

VogelvrijeFietser

15

Bakfiets verslaat bestelbus

‘Het wordt steeds moeilijker om de binnenstad te bereiken’

16

VogelvrijeFietser

november | december 2012

Tekst: Michiel Sl端tter | Foto: Peter Arno Broer

De ruimte voor de auto in de stad is op, zegt de Utrechtse verkeerswethouder Frits Lintmeijer. Dat weet DHL allang.

De pakketdienst zet daarom in Utrecht rappe bakfietsen in. Maar ook in kleinere steden wint de bakfiets het, berekende de net afgestudeerde planoloog Arne Melse. Hij heeft bij DHL het bakfietsproject onder zijn hoede.

november | december 2012

VogelvrijeFietser

17

DHL kiest de snelste bakfiets ‘Zelfs op het industrieterrein van Waalhaven wint de bakfiets’

DHL heeft twintig snelle Deense Bullitt-bakfietsen gekocht om pakjes te bezorgen. Het ontwerp van de bijzonder rappe bakfiets borduurt voort op de aloude Long John, waar bakkers en slagers hun bestellingen mee rondbrachten. Het grote verschil is dat de Bullitt lichter en sneller is. DHL heeft de bakfietsen uitgerust met een stevige koffer waar een goed slot op zit. www.harryvslarry.com

de bus moet altijd naar de parkeerplaats. Dat kost tijd.’

Amsterdam, Den Haag en Rotterdam zijn grote steden. Maar de gele DHL-bakfietsen rijden ook in kleinere steden als Nijmegen, Maastricht en Breda.

Hoe weet je of het daar ook lonend is?

Hoe kwam je op het idee van de bakfietsen?

‘Tijdens mijn studie werkte ik als fietskoerier voor DHL in Amsterdam.

DHL heeft in Amsterdam een boot in de grachten varen en die fungeert als een varende terminal. Vervolgens leveren fietskoeriers op citybikes (gewone fietsen, red.) de pakjes af. De gedachte was dat zo’n concept alleen in Amsterdam kon werken. Als planoloog dacht ik: waarom zou het ook niet in andere steden kunnen? Toen ik klaar was met mijn studie stond DHL bij mij op nummer één als bedrijf waar ik zou willen werken. Ik heb toen een plan gemaakt om pakjes te bezorgen met bakfietsen. Ik heb een presentatie gegeven. En vervolgens mocht ik

18

VogelvrijeFietser

gebruikmaken van DHL-data om een business case uit te werken.’

En wat kwam daar uit?

‘DHL heeft heel veel ervaringsgegevens. Uit die data blijkt dat in een Amsterdamse wijk waar fietskoeriers én busjes pakjes bezorgen de fietser veel productiever is. Ruwweg komt het erop neer dat een koerier op een fiets 25 procent meer pakjes bezorgt. De fietskoerier is in veel stedelijke gebieden sneller. Den Haag is voor DHL-busjes een lastige stad en in de spits is Rotterdam moeilijk bereikbaar. Zelfs op het industrieterrein van Waalhaven, waar de bestelbus het toch heel goed heeft, wint de bakfiets het. De bakfiets rijdt door tot de voordeur van de klant;

‘Op basis van ervaringsgegevens weet je waar de ‘stops’ vallen. Een stop is een afleveradres. De gemiddelde stops zijn redelijk voorspelbaar; daar kun je vaste routes op baseren. We hebben ons logistieke systeem zo aangepast dat het selecteert welke pakjes met een bakfiets bezorgd kunnen worden.

De pakjes mogen namelijk niet te groot en te zwaar zijn. Wat blijkt nu? Op een compacte stedelijke route van zo’n vijf kilometer is een bakfiets niet te verslaan. Dat soort routes kun je in veel steden uitstippelen. We hebben nu al bakfietsen in acht steden. Haarlem en Groningen komen er binnenkort bij. In totaal zullen er dan twintig bakfietsen rijden. Een bezorger op een bakfiets is in dat soort gebieden efficiënter dan in een bus, omdat het autoverkeer vastloopt. En in stadscentra heb je zogenaamde venstertijden waarbinnen je met een busje mag bevoorraden. Het wordt steeds moeilijker om de binnenstad te bereiken. Een bakfiets mag gewoon de hele dag het centrum in.

Da’s een groot voordeel.’

Wilde iedereen wel overstappen op een bakfiets?

‘Natuurlijk was er weerstand. Ik heb bijna alle routes zelf gefietst om te kijken of het haalbaar is. In Hilversum heb ik meegefietst met een bezorger die wel van een sjekkie houdt. Het

november | december 2012

column

Schouder bleek in de praktijk goed te doen. Je hoeft echt geen atleet te zijn; een beetje sportief zijn is al voldoende. Wat wel leuk is: de bezorgers in Rotterdam die eerst op de bus zaten, zien er nu goed gebruind en afgetraind uit. In Maastricht hebben we een bakfiets met trapondersteuning ingezet.

Onze terminal staat bij Maastricht-Aachen Airport. Om in Maastricht te komen moet onze koerier over de Kruisberg. Dat is wel erg zwaar. Daarom hebben we die bakfiets met trapondersteuning uitgerust.’

Voor het imago van DHL is de bakfiets ook goed.

‘Aan een bakfiets ergert niemand zich.

Als je op de gracht achter een stilstaand koeriersbusje staat, is dat vervelend. Een bakfiets zit nooit in de weg. Maar dat is niet het enige. De bakfiets draagt bij aan de doelstellingen van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Alle vestigingen zijn verplicht om hun CO2uitstoot terug te dringen. De bakfietsen zorgen ervoor dat lokale vestigingen hun reductiedoelen voor de komende twee jaar halen. Dat hakt er lekker in. En een bakfiets is in aanschaf en onderhoud veel minder duur dan een busje. Maar natuurlijk is het voornaamste voordeel van de bakfiets dat ze meer pakjes per uur halen dan een busje. De kostenreductie is het belangrijkst.’

DHL opereert wereldwijd. In meer steden loopt het verkeer vast. Zal de bakfiets ook in andere landen worden ingezet?

‘Ik verwacht het wel. In het centrum van Kopenhagen staan ze voor grote uitdagingen wat betreft de stadsdistributie. New York zou ook heel geschikt zijn. Maar het fietsen stuit in sommige landen op weerstand. Misschien zou een e-bike goed zijn – dat is wat laagdrempeliger.’ 

november | december 2012

‘Dan breng ík je!’, riep ik vol enthousiasme.

Mijn vader moest in zijn eentje naar het ziekenhuis, waar hij een nieuwe schouder zou krijgen. Door omstandigheden kon mijn stiefmoeder hem niet brengen.

Dit was mijn kans om iets terug te doen voor al die keren dat hij mij met gebroken of gescheurde lichaamsdelen naar het ziekenhuis had vervoerd.

‘Dan blijf ik ook wachten tijdens alle onderzoeken’, zei ik. Want ik weet hoe fijn het is het als er iemand in het ziekenhuis op je wacht.

‘Maar zo lang kan de auto daar niet blijven staan’, zei mijn vader.

‘Dan gaan we op de fiets!’, riep ik. ‘Ik neem ik je achterop.’

Hij bezag zijn opties, en we besloten dat het een goed plan was.

De dag van de ziekenhuisopname brak aan.

Ik voelde het belang op mijn nog jonge, stevige schouders rusten.

Ik, goede dochter, zou dit perfect gaan doen. Samen naar het ziekenhuis, op één fiets, het had iets vreemds en daarom iets moois.

Onderweg naar mijn vader moest ik nog even iemand bellen. Ik hing mijn tas aan het stuur, maakte vaart en pakte mijn telefoon.

‘Een uur later was ik op de eerste hulp’

‘Met mij’, zei ik.

En toen gebeurde het. Het hengsel van mijn tas kwam vast te zitten onder mijn pedaal. De ketting blokkeerde.

Mijn fiets stond stil, en ik ging nog vooruit. De telefoon vloog als eerste door de lucht, erachteraan kwam ik. Eerst vliegend, toen duikend, toen schuivend.

Vlammende pijn in mijn been, arm en gezicht. Tranen in mijn ogen.

Niet alleen vanwege de pijn, maar ook vanwege het onmiddellijke besef dat ik mijn vader liet vallen.

Een uur later werd ik binnengebracht op de eerste hulp.

Op de röntgenafdeling zag ik tot mijn grote blijdschap mijn vader zitten.

‘Ha!’, zei hij vrolijk. ‘Zijn we er toch allebei gekomen. Jij op vier  wielen, ik te voet.’

Merel Roze is tekst- en romanschrijver. www.merelroze.com

VogelvrijeFietser

19

China levert bewijs: auto is dikmaker

Hoogopgeleiden 3 kilo zwaarder

20

VogelvrijeFietser

november | december 2012

Tekst: Wijbrand Schaap | Illustratie: Berend Vonk

Wie de fiets laat staan en met de brommer of auto gaat reizen, wordt in vijf jaar een paar centimeter dikker en 1,2 kilo zwaarder.

Een Gronings onderzoek onder bijna 4.000 Chinezen heeft dat uitgewezen.

J

e gezonde boerenverstand zegt het eigenlijk al. Immers, wie op straat rondkijkt ziet zelden afgetrainde, slanke lijven op een scooter of in een auto zitten. Maar wat een door vooroordelen bepaald idee zou kunnen zijn, is inmiddels door wetenschappelijk onderzoek bewezen: niet-fietsers zijn dikker dan fietsers. En dan niet zo’n beetje ook: wie vijf jaar of langer in een auto of op een scooter zit, is gemiddeld 1,2 kilo zwaarder dan wie in die tijd is blijven fietsen. En het scheelt ook nog eens een gaatje in je broekriem, want de buik neemt gemiddeld een centimeter meer in omvang toe. Dat zijn een boel gezondheidsproblemen in de maak, want

november | december 2012

zo veel buikvet en zo veel overgewicht leidt tot een enorme toename van allerlei hele nare ziektes, waarvan ouderdomsdiabetes er één is.

China verandert De feiten zijn ontleend aan een onderzoek van het Universitair Medisch Centrum in Groningen dat werd gehouden onder 3.853 Chinezen, van 1997 tot 2006. Onderzoekers Li Qin, Ronald Stolk en Eva Corpeleijn worstelden zich door bergen data heen, die sinds 1989 zijn verzameld door de Chinese gezondheidsautoriteit en de Universiteit van West Virginia in de Verenigde Staten. De data bestonden niet alleen uit harde cijfers, maar ook uit duizenden diepte-interviews met gewone Chinese burgers.

Onderzoeker Eva Corpeleijn vertelt dat de keuze voor China logisch was: ‘China is interessant omdat de maatschappij

daar nu erg verandert. Nederland is al veranderd. We zijn al decennia geleden de was gaan doen met een wasmachine, en de afwas gaat in de vaatwasser.

Twee auto’s voor de deur is ook niets bijzonders, dus staat het fietsgebruik ook hier onder druk. Bij ons zijn die veranderingen heel geleidelijk gebeurd. Als je in Nederland zo’n onderzoek wilt doen, moet je mensen naar hun herinneringen vragen. Daar kunnen onderzoekers niet veel mee. Mensen geven sociaal wenselijke antwoorden, of ze weten het gewoon niet meer zo goed. In China kun je het proces echt volgen.’

Goedkope interviewers En de Chinezen hebben hun onderzoek grondig aangepakt: de Chinese Voedings- en Gezondheidsmonitor bestaat sinds 1989 en de gegevens die dat langlopende bevolkingsonderzoek oplevert zijn ‘open’ en dus beschikbaar voor iedere onderzoeker ter wereld die met een goed voorstel komt. En de hoeveelheid gegevens is enorm. Omdat in China bovendien de arbeidskracht goedkoop is, was het ook mogelijk om veel tijd te steken in interviews. ‘In Nederland kunnen wij maar heel weinig interviews doen, omdat dat te duur is: het kost veel tijd van gekwalificeerde mensen om de interviews af te nemen en te verwerken.

Vaak kunnen we hier maar enkele tientallen mensen ondervragen, terwijl ze in China duizenden interviews konden afnemen tegen dezelfde kosten.’

Het onderzoek ging niet alleen over transportmiddelen, maar ook over eetpatronen: ‘Ik heb die vragenlijsten hier, al snap ik er soms niets van. Het is dan wel ver-

VogelvrijeFietser

21

Industrie sponsort onderzoeken Corpeleijns onderzoek is niet door de voedingsmiddelenindustrie gesponsord. Dat is belangrijk om te vermelden, want in de wereld van de gezondheidswetenschappen wil men elkaar daar nog wel eens om in de haren vliegen.

De bekende hoogleraar voedingsleer Martijn Katan trekt bijna automatisch onderzoeken in twijfel die aantonen dat levensstijlverandering alleen al genoeg is om af te vallen. Katan: ‘Door de bezuinigingen op het wetenschappelijk onderzoek wordt steeds meer onderzoek gesponsord, en soms ook door partijen die veel belang hebben bij de uitkomsten van dat onderzoek. Een grote frisdrankenfabrikant zal natuurlijk heel blij zijn met onderzoek dat aantoont dat je helemaal niet minder frisdrank hoeft te drinken, zolang je maar regelmatig beweegt.’

‘Het is mooi om te zien dat Katan in het ‘Blikkie’-onderzoek aan kan tonen dat ook het drinken van frisdrank met suikers ongemerkt het gewicht laat toenemen’, zegt Corpeleijn. ‘Dat is precies wat er gebeurt: alledaagse dingen als vervoer met de auto en het drinken van frisdrank met suikers erin zorgen er ongemerkt voor dat je dikker wordt.’

En dat zal de voedingsmiddelenindustrie ooit ook moeten toegeven.

‘Vrouwen rijden in China nauwelijks auto’

taald in het Engels, maar het gaat over producten die we hier helemaal niet kennen. Chinese onderzoekers hebben de berekeningen gedaan. Daardoor weten wij nu dus wel hoeveel energie mensen innamen per dag en hoeveel vetten ze binnenkregen. Dat maakt een vergelijking tussen de groepen goed mogelijk.

Dat hebben we vervolgens in onze modellen verwerkt, zodat we het effect van vervoer met auto of brommer konden corrigeren voor veel of vet eten. Mensen die niet alleen een auto reden maar ook heel veel vet aten, of mensen die fietsten maar verder ook nauwelijks te eten hadden, zouden anders de resultaten beïnvloeden.

Nu hebben we de effecten kunnen meten van het vervoerspatroon zelf.’

Mannen het dikst En de resultaten zijn dramatisch te noemen: kwamen mensen zonder auto of brommer ‘slechts’ 1,3 kilo aan, wie al langer dan vijf jaar gemotoriseerd door het leven ging, was 2,5 kilo zwaarder geworden. Wie daarbij ook nog eens hoog opgeleid was en goed verdiende, kon daar nog vele kilo’s bij optellen.

Hoogopgeleide mannen kwamen bijvoorbeeld ruim 3 kilo méér aan dan laagopgeleide mannen, los van de gewichtseffecten door het al of niet autorijden.

Vooral mannen komen aan. Corpeleijn: ‘We denken wel eens dat China een soort verwesteringsproces ondergaat, maar dat is toch niet zo. Het is een mix van moderne leefwijzen met traditionele Chinese cultuur. Daarin drinken de mannen en de vrouwen niet. De mannen roken en de vrouwen niet. Vrouwen rijden er ook nauwelijks auto. Dat is nogal een verschil, waardoor de ontwikkeling van het gewicht van vrouwen soms lijnrecht tegen die van mannen ingaat. Hoogopgeleide Chinese vrouwen zijn bijvoorbeeld een kilo minder zwaar geworden dan laagopgeleide vrouwen. Het zal in de loop van de tijd wel minder worden, ook als meer Chinezen naar Europa komen, maar qua maatschappij is het echt een andere wereld dan de onze, al zijn ze wel modern en geïndustrialiseerd.’

Fietsen Ondanks die onvergelijkbare samenleving is het onderzoek relevant: ‘China verandert snel. Dat is een groot voordeel bij ons onderzoek. Je kunt over een hele beperkte tijd al grote gevolgen zien. Het bewegingspatroon van de mensen is veranderd. Mensen hebben de fiets ingeruild voor een gemotoriseerd voertuig – een

22

VogelvrijeFietser

auto, een trekker of een bromscooter.’

Het onderzoek is ook nog om een andere reden belangrijk: er is al jaren een discussie over de vraag of de overgewichtsepidemie die in de westerse wereld om zich heen grijpt, puur te wijten is aan onze voedingsgewoontes, of dat die ook te maken heeft met onze dagelijkse portie beweging.

‘Ik ben geïnteresseerd in lichamelijke activiteit en voeding. Waarom is de ene bewegingsvorm beter dan de andere, wat is gezonder voor je organen? Dit was een hele mooie database, met informatie over bewegingspatronen, voedingspatronen en mobiliteit, en de mensen zijn over een lange tijd gevolgd. Het is zeker ook relevant voor hier. Het is nu aangetoond dat de auto laten staan en meer fietsen meer dan een kilo in je gewicht kan schelen. We wisten al dat leefstijl belangrijk was voor je gezondheid, en om ouderdomsdiabetes te voorkomen is het zelfs vaak effectiever dan medicatie.

We weten in Nederland natuurlijk ook dat fietsen energie kost en goed is voor je conditie. Maar vanwege dat energieverbruik voorkomt het dus ook overgewicht.

Met deze resultaten kunnen we dat nu ook echt hard maken.’

Leren Corpeleijn erkent dat een campagne ‘uit de auto op de fiets’ ook in China veel overgewicht zou schelen, maar ze verwacht niet dat de Chinese regering zoiets van plan is: ‘Mijn indruk is niet dat ze er bij de stedenbouw in China nu al rekening mee houden. In Hong Kong heb je niet eens stoepen. Laat staan dat je er kunt fietsen. Ze zouden misschien wel kunnen leren van Nederland, omdat we ook een zeer dichtbevolkt land zijn, maar er toch in slagen om ruimte te vinden voor fietsers en voetgangers.’

Dat er iets moet gebeuren is duidelijk, volgens Corpeleijn: ‘Wij zijn met z’n allen heel erg inactief. Het kan bijna niet inactiever. Het zou mooi zijn als dankzij dit soort onderzoek het bewustzijn groeit dat je gezonder leeft als je actiever wordt.

Vooral fietsen is een heel mooi middel, omdat je dat elke dag een beetje kunt doen. Dat is in te passen in je dagelijkse leven. Bij het gewone woon-werkverkeer verder dan 15 kilometer is al veel te winnen als je in plaats van met de auto met de trein gaat. Je kunt lopen of fietsen naar het station, en dan heb je al veel meer gezondheidswinst dan met allerlei andere methodes.’ 

november | december 2012

Extra schenken aan fietsveiligheid interessant?

Schenk voordelig aan de Fietsersbond

Bij een notariële schenking geeft u minimaal 5 jaar een vast bedrag aan de Fietsersbond. Deze wijze van schenking is fiscaal voordelig omdat het bedrag volledig aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting. Zo kan een jaarlijkse schenking van e 150,- u slechts e 87,- kosten.

Bij een schenking van minimaal e 100,per jaar neemt de Fietsersbond de kosten van de notariële akte voor haar rekening.

Schenkt u de Fietsersbond jaarlijks een extra bedrag bovenop de verplichte minimum bijdrage voor uw lidmaatschap?

Dan is een notariële schenking wellicht interessant voor u!

A N T W O O R D K A A R T

Ja, zend mij informatie over notarieel schenken NAAM:

M/V

STRAAT: POSTCODE:

HUISNR: PLAATS:

TELEFOON:

GEBOORTEDATUM:

E-MAIL:

DATUM:

HANDTEKENING:

Stuur deze coupon op naar de Fietsersbond, antwoordnummer 4309, 3500 VE Utrecht (postzegel niet nodig).

ipv Delft ontwierp Eindhovense fietsbrug

‘Een brug is nooit ideaal’

24

VogelvrijeFietser

november | december 2012

Tekst: Suzanne Brink | Foto’s: Laura Zwaneveld

Manouchka, Thao en Crisandra ‘Geen last van auto’s.’

‘Wij fietsen hier elke dag van school naar Veldhoven. We vinden het een hele mooie, bijzondere brug. En je hebt zo helemaal geen last van auto’s.’

Veel mooie fietsbruggen in Nederland worden ontworpen door ingenieursbureau ipv Delft. Neem de Buitenrusterfietsbruggen in Haarlem en recent de fietsrotonde boven de Hovenring in Eindhoven.

‘Fietsers vinden niets erger dan omrijden.’

november | december 2012

VogelvrijeFietser

25

Marlou van Driessen Fietst dagelijks 15 kilometer naar school van Wintelre naar Eindhoven.

‘Ik vind de brug verschrikkelijk. Je moet een heel eind omhoog fietsen. Het is helemaal erg als het hard waait. Het was beter geweest als ze een tunnel of een brug voor de auto’s hadden gemaakt, zodat fietsers niet omhoog hoeven te fietsen. Maar het ergste is dat het zo lang geduurd heeft voordat hij af was. Toen zat iedereen te mopperen. Nu hebben ze het er niet meer over.’

W

at de ultieme fietsbrug is? Dat is een vraag die Adriaan Kok, ontwerper bij ipv Delft, lastig vindt.

‘Een brug is nooit ideaal. Ideaal is dat je lekker door kunt fietsen zonder dat je omhoog hoeft.’

Nog een poging: Hoe ziet Koks ideale brug eruit als hij zich niets van allerlei eisen hoeft aan te trekken? ‘Een brug zonder eisen is geen brug. Je hebt een brug bij de Kunsthal in Rotterdam van Rem Koolhaas, maar die brug gaat over niks, alleen maar over het park. Ik denk dat hij daar staat om de overgang van het ene deel van het park naar het andere deel te symboliseren, maar het betekent wel dat je omhoog moet lopen. Mijn streven is om een brug te ontwerpen die met zoveel mogelijk wensen rekening houdt en waarvan mensen zeggen als hij er uiteindelijk staat: Het is een mooie en comfortabele brug geworden. Ook al zijn niet al hun wensen ingewilligd.’

Eisen geen bezwaar dus. Het antwoord is typerend voor ipv Delft, dat voornamelijk uit industrieel ontwerpers bestaat en niet uit architecten, wat je zou verwachten van een bureau waarvan het werk voor 85 procent uit bruggen ontwerpen bestaat.

Industrieel ontwerpers kijken anders. Esthetiek is belangrijk, maar wat ze bedenken moet wel gemaakt kunnen worden voor een redelijk bedrag. Ze ontwerpen bijvoorbeeld telefoons die in grote oplagen gemaakt worden. Die moeten goed werken. Een

26

VogelvrijeFietser

Ismael Perez Fietst elke dag over de brug naar school.

‘De brug is mooi, maar zonde van het geld. Ik weet niet precies hoeveel, maar het gaat om miljoenen (25 miljoen – redactie). Waarom geen gewone rotonde, dat was ook prima geweest. En het heeft twee jaar geduurd. Die geluiden dat het te duur was hoorde je overal. Ik snap het niet; voor dat geld hadden ze zo veel andere dingen kunnen doen.’

telefoon verkoopt niet als hij niet werkt. Dat is voor een architect die een brug ontwerpt anders. Mensen hebben geen keus. Ze móeten wel over die brug.

Kok, zelf ook van huis uit industrieel ontwerper: ‘Ergonomie is in onze studie heel belangrijk. Hoe is het product in het gebruik?

Is het makkelijk te bedienen? Bij het ontwerpen van een brug wordt dat: Kun je erop fietsen? Heb ik het gevoel dat ik om moet rijden? Voel ik me veilig? Is hij voldoende verlicht?’

Er gaan vaak jaren van overleg aan vooraf voordat een brug

‘Het verschil tussen en telefoon en een brug ontwerpen is dat mensen bij de brug geen keus hebben.

Ze moeten wel over de brug’ gebouwd kan worden. De gemeente moet er grond voor op kunnen kopen. Bewoners tekenen bezwaar aan omdat hun privacy aangetast wordt en bedrijven protesteren omdat ze niet meer zichtbaar zijn als er een brug voor hun deur komt.

november | december 2012

Piet Oomen Is op bezoek geweest bij een oud-collega in Velthoven en rijdt nu een paar rondjes over de rotonde om te kijken hoe dat is.

‘Het is een prestigeproject hè. En als eenmaal besloten is om dat te doen, kun je het niet meer stoppen, ook al zijn er nog zoveel bezwaren. Kijk, het had anders gekund. Maar ik ben vroeger opzichter geweest bij de gemeente Eindhoven, dus ik weet wel een beetje hoe dat werkt. Maar het is iets aparts hè, deze brug. En je hebt prachtig uitzicht.’

Dora Kielenstijn Is bij een vriendin geweest.

‘Het is een grappige brug. Goed voor je conditie om er tegenop te rijden. Ik denk er niet aan om een elektrische fiets te kopen. Dan zou ik me een oude muts voelen. Wij fietsen ook wel eens naar Boxtel om daar koffie te drinken. Dat is 25 kilometer hier vandaan.’

Kok: ‘Dan kun je ervoor kiezen om een brug wat langer te maken en zo dat bezwaar van aantasting van privacy of onzichtbaarheid weg te nemen.’

Adriaan Kok is hoofdontwerper van de fietsbrug over de Hovenring. Fietsers kunnen nu zonder oponthoud een druk kruispunt oversteken. Maar nu staat hij er dan. Kok is tevreden: ‘Erg leuk dat de brug op zondag dagjestoeristen uit Eindhoven trekt. De brug heeft echt veel aandacht gekregen.

De lokale scootmobielvereniging heeft de brug nog getest op gebruiksgemak. Goed, vonden ze. Hoe meer iets in het nieuws komt, hoe meer mensen er ook over na gaan denken.’

De meest gemaakte fout bij fietsbruggen is volgens Kok de hellingbaan. Als de brug te steil is, wordt het een obstakel voor minder fitte fietsers, ouderen, kinderen. ‘De helling is in Eindhoven bepaald nadat we met een groep beslissers een rondje door Eindhoven hadden gefietst. Zo konden ze zelf ervaren hoe zwaar of makkelijk een helling was. Wij adviseren vaak als het even kan om twee op- en afritten te maken. Een voor de krachtige klimmers en een langere route voor mensen die wat minder sterk zijn of ouders met twee kinderen op de fiets. En als je naar beneden gaat wil je een directe route.

Anders heb je het gevoel dat je enorm omfietst. En dat gevoel om te fietsen is vaak erger dan even wat steiler een brug

opfietsen, blijkt in de praktijk. Bij lange, flauwe hellingen gooien mensen de fiets op de schouders en pakken de trap.

Kijk, dat wil je niet.’

Bij de Hovenring zijn vier op- en afritten naar verschillende delen van de stad. Die hebben geen korte snelle variant. Het zijn vrij lange afritten.. Het kruispunt voor de auto’s is verlaagd, zodat de fietsers niet al te hoog hoeven klimmen. ’s Nachts is de fietsrotonde een soort buitenaards ruimteschip boven de snelweg. Kok: ‘Verlichting is belangrijk voor de sociale veiligheid, maar je kunt er ook mooie dingen mee doen.

En het is in verhouding niet duur. Voor een paar procent van de totale bouwprijs kun je met eenvoudige oplossingen al heel wat bereiken. Sinds een paar jaar hebben we een eigen lichtontwerper in dienst en is het nog belangrijker geworden.

Je krijgt er ook twee bruggen mee. Eentje overdag en eentje ’s avonds.’

Twee prachtige bruggen, hoewel de meeste fietsers die er gebruik van maken het wel met Kok eens zijn. Géén brug is idealer. Dora Kielenstijn (zie hierboven) ziet de voordelen er ook van in. ‘Als ik de brug op fiets, zeg ik: even aan mijn conditie werken.’ 

november | december 2012

VogelvrijeFietser

27

Nederland volgens Charlotte Dematons Illustratrice Charlotte Dematons heeft weer een fantastisch zoekprentenboek gemaakt met heel veel verschillende fietsers. Ook de Fietsersbond is in het boek te vinden. Zie bijgaande afbeelding. Charlotte Dematons – Nederland 24,50 euro, Uitgeverij Lemniscaat Hebben? We mogen 10 exemplaren van ‘Nederland’ verloten onder onze leden. Stuur ons voor 15 december een foto van een opmerkelijk beeld op straat; bijvoorbeeld een gek verkeersbord voor fietsers, een wild uitgedoste fiets of een rare omleiding in je stad of dorp. Vermeld als onderwerp ‘Charlotte’ en zet in de mail je adres.

Wij zetten jouw foto op www.vogelvrijefietser.nl en jij maakt kans op een boek.

28

VogelvrijeFietser

november | december 2012

november | december 2012

VogelvrijeFietser

29

Meeste koplampen verkeerd afgesteld

De moderne led-lampen geven veel meer licht dan de dynamolampen van vroeger. Maar aan alleen maar veel licht heb je niet veel. Het geheim zit in een goede afstelling.

30

Gezien worden

Philips Saferide

In de stad is vaak zo veel licht dat zelfs de beste fietsverlichting de lantaarns niet kan overtreffen. Op de meeste plekken heb je feitelijk genoeg aan een lamp waarmee je gezien wordt. Het is wel zo sympathiek geen fietslampen te kopen die tegenliggers verblinden. Er zijn tegenwoordig ook fietslampjes op de markt die zinloos fel licht geven. Dat wil zeggen: je kunt er niets mee zien op een donkere plattelandsweg, maar ze verblinden wel tegenliggers. Denk aan de priemende led-lichtjes van bijvoorbeeld Knog. Die leds hebben de verkeerde

Een mooi voorbeeld daarvan is de Philips Saferide. De ontwerpers van Philips hebben van alles bedacht om de bundel zo gelijkmatig mogelijk te maken. Ze hebben het licht aan de bovenkant feller gemaakt, omdat die lichtstralen een grotere afstand moeten afleggen tot de grond.

De Philips Saferide geeft genoeg licht om de weg voor je tot zo’n 30 meter goed te verlichten. Buiten de hoofdbundel geeft die ook aan de zijkanten genoeg strooilicht. Groot voordeel is dat de lamp de berm nog redelijk verlicht. Handig voor als je verblind wordt door autolampen; dan kun je toch de berm nog van het fietspad onderscheiden.

VogelvrijeFietser

november | december 2012

Tekst: Kees Bakker | Illustratie: Judy Ballast

Verkeerd afgesteld

vorm. Ze zouden het licht breder moeten verspreiden.

Zien De andere functie van een koplamp is de omgeving zien en kunnen zien waar een paaltje staat of waar een gat in het fietspad is. Voor het zelf goed kunnen zien van de omgeving is het krachtige led-licht een zegen. Maar helaas worden met led-lampjes veel fouten gemaakt.

Zo is het een hardnekkige misvatting dat een lekker felle lichtbundel een goed idee is. Daarbij wordt buiten beschou-

november | december 2012

wing gelaten dat het oog zich aanpast aan de hoeveelheid licht. Denk bijvoorbeeld aan fietsen zonder licht bij zwak maanlicht. Dat gaat vaak prima, omdat je ogen zich aanpassen. Je ogen passen zich ook aan een felle lichtbundel aan.

Het gebied buiten de bundel ervaar je als veel donkerder.

Een richtlijn voor fietsenmakers is dat de koplamp z贸 wordt afgesteld dat het licht vijf meter voor de fiets valt. Dan projecteert die mooie felle led-lamp een felle lichtbundel op het fietspad en de directe omgeving blijft duister. Beter is het om 25 meter als richtlijn aan te houden.

Dan krijg je een mooiere, uitwaaierende baan licht en heb je echt profijt van een krachtige led-lamp. In het ideale geval is het zicht vergelijkbaar met dat van autokoplampen.

Voor wie Als je ouder wordt, gaan je ogen achteruit. Vooral goed in het donker zien wordt moeilijker. De krachtige koplampen zijn dan ook ideaal voor de groeiende groep fietsende senioren. Maar helaas worden zelfs op dure fietsen standaard lampen geplaatst van matige kwaliteit. Echt goede lampen worden nu nog vooral

VogelvrijeFietser

31

Goed afgesteld

Luxx70

Busch & Müller

axa nano

AXA en Busch & Müller De AXA Nano- en Busch & Müller Lumotec IQ-lampen zijn iets goedkoper en geven ook veel licht, maar hebben als nadeel ten opzichte van de Saferide-lampen dat de lichtbundel vrij smal blijft. De fabrikanten komen dit najaar wel met nieuwe lampen die ook zo’n brede bundel hebben: de Lumotec IQ2 Luxos en AXA Luxx 70.

De Luxx 70 heeft als bijzonder nieuwtje dat de bundel zich aanpast aan de snelheid. De bundel is bij hoge snelheid smal om ver scherp te kunnen kijken en breed bij lage snelheid om goed de bocht in te kijken. Het is goed gevonden, want als je langzamer gaat rijden is dat vaak omdat je door een bocht gaat. Dan wil je breed

32

VogelvrijeFietser

licht. Op een rechte weg met een flinke snelheid heb je meer baat bij goed zicht ver voor je uit. Maar hoe dat in de praktijk uitpakt en of die bundel recht vooruit bijvoorbeeld niet te smal is, is afwachten.

Zodra de nieuwe lampen op de markt komen, zet ik een test op onze website.

Dure reflector tegen verblinding Goed afstellen van lampen is belangrijk, maar de kwaliteit van de lampen doet er ook nog steeds toe. De lampen van Philips, Busch & Müller en AXA hebben een speciaal ontwikkelde reflector die een gelijkmatige lichtvlek op de weg geeft zonder tegenliggers te verblinden.

Schijn je met deze lampen op een muur,

dan zie je de felste lichtstreep aan de bovenkant van de bundel met daarboven een duidelijke begrenzing. Die reflector maakt de lampen duur. Op de markt zijn ook veel batterijlampen die veel goedkoper zijn en evenveel of meer licht geven dan bovenstaande lampen, maar die hebben een ronde bundel. En dat maakt ze ongeschikt voor gebruik in het verkeer. Stel je ze namelijk af zodat ze niet verblinden, dan zie je een kleine felle lichtvlek vlak voor je wiel. Dat fietst niet prettig. Als je de bundel recht naar voren richt heb je wel mooi zicht, net zoals met het grootlicht van een auto.

Maar dan verblind je elke tegenligger. Ze

november | december 2012

gekocht door langeafstandsforenzen en sportfietsers die in het donker trainen.

Nutteloos keurmerk Voor fietsverlichting gelden geen wettelijke eisen. Om de consument te helpen, heeft de Nederlandse fietsindustrie een keurmerk ontwikkeld met sterren. Een koplamp kan drie sterren krijgen. Een ster betekent goed gezien worden (max.

4 lux), twee sterren ook redelijk zien (max. 7 lux) en drie sterren goed zien op onverlichte wegen (max. 10 lux). Helaas zijn de eisen voor drie sterren laag. Zelfs met een matige halogeenkoplamp kan drie sterren gehaald worden, hooguit voldoende om een stukje onverlicht te fietsen, maar volstrekt onvoldoende om comfortabel en veilig over onverlichte wegen te fietsen. Met een opbrengst van 4 en 7 lux is een lamp vrij nutteloos (zeker als het weinige licht ook nog sterk gebundeld is). Te weinig om goed te zien, maar wel zo veel dat hij tegenliggers verblindt als hij verkeerd wordt afgesteld. Om niet te verblinden mag een koplamp maximaal 2 lux ‘rechtdoor’ schijnen. 

zijn vooral populair onder mountainbikers, omdat het wel prettig is om smalle bospaadjes zo te verlichten.

Kan het ook met minder licht?

Vóór de komst van de krachtige leds moest je het met een halogeenlampje doen. De lichtopbrengst van die lampen is mager vergeleken met de led-lampen van Philips Saferide en Busch & Müller IQ. Er komt weinig licht uit en om het wat te laten lijken is het weinige licht gebundeld tot een kleine lichtvlek. Dat zie je ook terug in veel zaklampachtige led-lampjes. Ze produceren weinig licht zodat je lang met de batterijen kunt doen, maar dat weinige licht wordt wel fel gebundeld om het wat te laten lijken.

En juist met dat bundelen van het licht gaat het mis omdat het oog zich instelt op het vlekje licht en daarbuiten weinig meer ziet. En als je ze te hoog richt verblind je de tegenligger. Dan heb je meer aan een zwakke brede bundel. Daarmee kun je nog verrassend goed fietsen. Het is als fietsen bij volle maan.

november | december 2012

ik wil je zien Het zijn vooral jongeren die zonder licht fietsen. Daarom richt de fietsverlichtingscampagne ‘ik wil je zien’ zich op deze groep. In zes steden worden ‘ik wil je zien’ events georganiseerd met een speciale licht ‘act’. Verder kunnen fietsers tijdens de events gratis hun verlichting laten repareren. Er zijn events in Amsterdam, Zwolle, Den Bosch, Delft, Arnhem en Leeuwarden. De campagne is ontwikkeld en uitgevoerd door de Fietsersbond in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu.

Met verrassende acties, advertenties op populaire jongerenwebsites en facebook en met buitenreclame wordt de campagne breed onder de aandacht gebracht. Kijk ook op: www.ikwiljezien.nl

VogelvrijeFietser

33

Fietsen in Suriname Surinamers fietsen niet. De toename van het aantal fietsers in het land is puur te danken aan Nederlandse studenten die er stage komen lopen. En dappere toeristen, vaak Nederlanders. ‘Als je fietst, krijg je tenminste nog een beetje frisse wind.’

E

en warme namiddag in Paramaribo. We zijn bij het bekendste fietsverhuurbedrijf in het centrum van de stad: ‘Fietsen in Suriname’. Veel Nederlandse toeristen en stagiairs weten deze plek te vinden om een fiets te huren. Een echtpaar met puberdochter komt met rode hoofden zijn fietsen inleveren.

‘Waar zijn jullie geweest?’, vraagt eigenaar Etto Paulus nieuwsgierig. ‘Bij plantage Peperpot’, antwoordt de vader.

‘En, was het mooi?’ Dochter reageert met een chagrijnig gezicht: ‘Nee.’ ‘We vonden het erg warm’, vult moeder snel aan. ‘En fietsen in stad vinden we eerlijk gezegd levensgevaarlijk.’

Geen fietspaden In Paramaribo zijn nauwelijks fietspaden. Auto’s rijden – vaak met veel te hoge snelheid – rakelings langs.

Ook aan wandelpaden ontbreekt het.

Als er stoepen zijn, staan die vol met geparkeerde auto’s. Kortom, fietsers, wandelaars, brommers, auto’s en vrachtwagens maken gebruik van één en hetzelfde wegdek. Bovendien is het links rijden even wennen.

‘We horen regelmatig dat mensen het eng vinden’, geeft Paulus toe als de huurders om de hoek zijn. ‘Ik kan het ze moeilijk kwalijk nemen. Nederlanders

34

VogelvrijeFietser

zijn mooie fietspaden gewend. Vergeleken daarmee is het hier een chaos.

Sommige mensen zeggen openlijk dat ze het vreselijk vinden dat wij fietsen verhuren. Maar gelukkig is dat niet de grootste groep.’ In 2003 begon ‘Fietsen in Suriname’ met de verhuur van zeven fietsen. Inmiddels zijn het er 220.

Behalve een verhuurpunt in Paramaribo heeft dit bedrijf een filiaal met een sociale werkplaats in Nieuw-Nickerie.

‘Fietsen in Suriname’ organiseert voor toeristen ook fietstochten over de plantages rondom Paramaribo en mountainbikesafari’s in het binnenland.

Christiaan de Rooy (23), student Fysiotherapie aan de Universiteit van Suriname ‘Ik had wel een fiets, maar die heeft een jaar ongebruikt in de schuur gestaan.

Het was een mountainbike; ik had hem van mijn grootvader gekregen. Ik had er een ander stuur op gezet, maar dat bleek niet echt handig. Op een gegeven moment moest ik er zo veel aan vervangen dat ik hem maar heb weggegeven aan een vriend. Je ziet mij niet op een stadsfiets rijden. Ik trap liever een racefiets of een mountainbike. Daarmee kan ik makkelijker crossen. Dan ben ik niet gedwongen op het wegdek te blijven, maar kan ik zo het trottoir op springen.’

Geneeskundestudent uit Nederland

2.000 stagiairs Het toerisme is in Suriname de afgelopen tien jaar gigantisch gegroeid.

Vooral Nederlanders komen genieten van de natuur, de historie, het eten en de vriendelijke bewoners van de voormalige kolonie. Een taalbarrière is er niet. Daarnaast vertrekken elk jaar bijna 2.000 studenten uit Nederland en België om stage te lopen in Surinaamse ziekenhuizen, op scholen, in de kinderopvang of het toerisme. Bijna elke stagiair heeft een fiets. Soms is de huur daarvan zelfs bij de studentenkamer inbegrepen. En die studenten wagen zich vaak toch op de fiets, hoe ongeplaveid de fietspaden er ook zijn. Ze hebben

november | december 2012

Tekst: Kirsten Dorrestijn | Foto’s: Hollandse Hoogte, Hijn Bijnen en Kirsten Dorrestijn

november | december 2012

VogelvrijeFietser

35

‘Een fietsverzekering hebben we niet’

een voortrekkersrol als het gaat om het alledaagse fietsen in Suriname.

Waarschijnlijk zijn het ook de Nederlandse kolonisten geweest die ervoor gezorgd hebben dat fietsen ooit voet aan de grond kregen in Suriname, denkt Peter Meel, Surinamist aan de Universiteit Leiden. Maar onderzoek is hier nooit naar gedaan. Vóórdat de auto in Suriname voor het gros betaalbaar werd, was de fiets het gangbare vervoermiddel. De grote omslag kwam in de jaren negentig. Toen is de auto gaan overheersen op de weg. In de districten wordt meer gefietst dan in Paramaribo; openbaar vervoer is daar vaak geen optie.

Het kan wel Of de Nederlandse stagiairs de Surinamers massaal op de fiets krijgen, valt te betwijfelen. Fietsverhuurder Paulus ziet wel steeds vaker Surinamers een fiets bij hem huren. Het gaat dan om jongens die met de – veelal vrouwelijke – stagiairs optrekken. ‘Zij huren een fiets om samen bijvoorbeeld naar White Beach te fietsen, een recreatieplaats aan de Surinamerivier. Iedereen verbaast zich hoe gemakkelijk de stagiairs en de toeristen zich door het verkeer bewegen.

Daaraan zie je: het kan wel.’

Floortje Looijen (24) is bedrijfsleider van ‘Fietsen in Suriname’. Nadat zij stage had gelopen bij een school voor

Fietsverhuurder Jopie Jopie is een begrip onder de stagiairs uit Nederland. Pière Freeman, die bekendstaat onder zijn bedrijfsnaam ‘Jopie’, verhuurt voor 85 Surinaamse dollar (20 euro) per maand zijn fietsen, inclusief eventuele reparaties aan huis.

Hij vraagt een borg van 50 euro. In 2007 richtte Pière zijn bedrijfje op met 12 fietsen. Nu heeft hij er 40. ‘De stagiairs hebben zelf reclame voor mij gemaakt.

Mijn fietsen koop ik tweedehands in Nederland. Ik heb een deal gesloten met een fietshandelaar van het Waterlooplein in Amsterdam. De fietsen kosten mij tussen de 75 en 150 euro. Voor het vervoer naar Suriname betaal je 55 euro en daar komt dan nog invoerbelasting bovenop.’ Uiteindelijk komt de kostprijs van een fiets neer op 1000 Surinaamse dollar (240 euro). ‘Onlangs zijn drie van mijn fietsen gejat. Dat gebeurt hier veel. Ik neem dan alleen de borg van de stagiair. Een fietsverzekering bestaat niet in Suriname.’

‘Je wordt hier echt van je sokken gereden’

Marjolein Legemaat (24) loopt stage bij het Academisch Ziekenhuis in Paramaribo ‘In Paramaribo vind ik fietsen eerlijk gezegd vreselijk. Je wordt echt van je sokken gereden. Toch fiets ik elke ochtend twintig minuten naar het Academisch Ziekenhuis.

Dat is een drukke weg, maar door te fietsen ben ik niet afhankelijk van het openbaar vervoer. Ik huur mijn fiets bij Jopie. Hij komt een lekke band aan huis plakken. Bijna alle stagiairs kennen hem. Ik kon de fiets overnemen van het huisgenootje dat uit mijn studentenhuis wegging toen ik aankwam.’

36

VogelvrijeFietser

november | december 2012

‘Hier fietsen went snel’

Etto Paulus: ‘Ik ben niet van de fiets af te slaan’

speciaal onderwijs, besloot ze een halfjaar geleden om voor onbeperkte tijd naar Suriname terug te keren. ‘Ik was eigenlijk van plan leerkracht te worden, maar toen ik naar Suriname emigreerde en hier kwam om een fiets te huren, raakte ik aan de praat en vroeg ik voor de grap of ze toevallig nog mensen zochten. Sindsdien ben ik bedrijfsleider.’

Overleven op de weg Floortje neemt zelden een bus of een taxi. ‘Ik vind het prima fietsen hier. Alle Surinamers zeggen dat het gevaarlijk is. Tja, er zijn inderdaad geen fietspaden. Daar zouden ze iets aan moeten doen. Het land is nog niet echt klaar voor fietsen, maar daarom vind ik júist

november | december 2012

dat we onze plaats moeten opeisen. In deze hitte fiets ik trouwens liever dan dat ik loop. Zo krijg je nog een beetje frisse wind in je gezicht.’

Ook stagiair Jerry Ploeg (22), die bij de Surinaamse telecomprovider Telesur werkt, neemt altijd de fiets. ‘Ik fiets elke dag, al vier maanden lang. Ik kan er echt van genieten als ik ’s ochtends vroeg onderweg ben naar Telesur. De zon is dan net op en het is nog niet zo druk. Ik rijd langs prachtige oude gebouwen in de binnenstad. Het fietsen overdag is wel een kwestie van overleven op de weg, maar Surinamers zijn over het algemeen vrij sociaal. Ze toeteren even om te laten merken dat ze achter je rijden, of ze geven je voorrang door te seinen met hun knipperlichten.

Geneeskundestudent uit Nederland Stephanie Mes (24) loopt stage bij ’s Lands Hospitaal in Paramaribo ‘Mijn fiets heb ik via Jopie; dat had de huisbaas al voor me geregeld toen ik hier kwam wonen. In het begin vond ik het fietsen doodeng. De eerste dag dat ik naar mijn stage ben gefietst, wist ik niet meer hoe ik terug moest komen: het stikt hier van de eenrichtingswegen. Ik ben met de fiets aan mijn hand teruggelopen. Maar het went snel en nu weet ik de weg. Ik fiets overal heen.’

Toch mis ik de Nederlandse fietspaden wel.’

Voor de armen Volgens Etto Paulus van ‘Fietsen in Suriname’ zien Surinamers fietsen als iets voor arme mensen. ‘De auto is hier een statussymbool. Als je op de fiets ergens aankomt, straal je geen status uit. Bovendien vinden Surinamers fietsen veel te gevaarlijk. Ik ben een van de weinigen die hun kinderen met een fiets de straat op sturen.’ Paulus denkt dat bijna iedere Surinamer wel een fiets in de schuur heeft staan, maar er nooit op rijdt.

Ook Paulus is aan het fietsen geslagen door een Nederlander. Hij is geboren in een dorpje ver in het tropisch

VogelvrijeFietser

37

‘Ik knijp uit angst in mijn handvatten’

Ervaringen van de journalist, Kirsten Dorrestijn ‘Ook ik besluit een fiets te huren. Ik rijd ermee naar een zwembad een paar kilometer vanaf het guesthouse waar ik verblijf. De binnendoorweggetjes zijn rustig en daar kan ik prettig fietsen. De wind in m’n gezicht is lekker en het is leuk om Paramaribo vanuit dit perspectief te zien. Bij elke hoek die ik omsla denk ik: ‘Links, links, links blijven rijden.’

Bij kruispunten stap ik af en laat ik alle auto’s voorgaan. Wie voorrang heeft is me een raadsel, en ik heb het idee dat ik als fietser niet meetel als volwaardig verkeersgebruiker. Bij een eenrichtingsweg loop ik met m’n fiets aan de hand tegen het verkeer in. Ik kom uit op de drukke Tourtonnelaan en stap weer op de fiets. Bij elke auto die ik achter me hoor naderen knijp ik uit angst hard in de handvatten en houd ik zo links mogelijk. Ze rijden rakelings langs. Ook als er tegenliggers naderen, haalt het achteropkomend verkeer me op de smalle weg gewoon in. Bij het zwembad vraag ik of ik mijn fiets binnen mag zetten, anders zou het wel eens zo kunnen zijn dat ik lopend terug moet. Op de terugweg probeer ik een andere route. Ik ben de straat nog niet uit of een waakhond springt blaffend bijna over het hek van een huis. Even verderop stuiven twee zwerfhonden op me af. Mijn fiets blijft de rest van de week goed op slot in het guesthouse staan.’

regenwoud. Na de basisschool vertrok hij naar Paramaribo, waar hij werd opgevangen door een Nederlander.

‘Het eerste wat ik van hem kreeg, was een fiets. Vanaf dat moment ben ik er niet meer van af te slaan. Ik voel me zo vrij.’ Paulus is inmiddels getrouwd met een Nederlandse vrouw van Texel.

De fietsen van zijn verhuurbedrijf zijn tweedehands exemplaren van een firma op dit Waddeneiland.

Bewustwording Paulus denkt dat er eerst meer mensen moeten gaan fietsen voordat de situatie verbetert. ‘Geen enkele overheid legt fietspaden aan, zolang niemand fietst’, verklaart hij.

Toch heeft de Surinaamse overheid wel degelijk plannen om het fietsen te stimuleren. Henk Wip, hoofd van de afdeling Verkeer van het ministerie van Openbare Werken, erkent de problematische situatie. ‘Hier in Suriname hebben we gemengd verkeer. Zowel snel als langzaam verkeer maakt gebruik van dezelfde weg. Hierdoor loopt het langzame verkeer verhoogd risico.’

Dertig procent van de dodelijke ongelukken vindt plaats in het langzame verkeer. Vooral onder brommerrijders vallen veel slachtoffers. Daar zijn er ook meer van dan fietsers. In 2011 vielen er in Suriname 87 dodelijke verkeers-

slachtoffers (op een totale bevolking van 510.000).

Het beleid van het ministerie van Verkeer is dat bij alle nieuw aan te leggen wegen ruimte moet zijn voor een fietsstrook en een wandelpad.

Bij genoeg ruimte komt er een vrijliggend fietspad, anders wordt het een fietsstrook of een fietssuggestiestrook.

Op dit moment worden drie wegen in Paramaribo compleet heringericht met fiets- en voetpaden om de verkeersveiligheid te vergroten. Verder is het plan om enkele woonwijken in te richten als 30-kilometerzones en er drempels aan te leggen.

Volgens Wip is het vooral een proces van bewustwording. ‘Surinamers zijn onvoorzichtig in het verkeer. In Nederland zijn fietsers en auto’s goed op elkaar ingespeeld. Hier denkt men nog niet na over de kwetsbaarheid van het langzame verkeer.’ Het ministerie organiseert binnenkort acties op scholen om leerlingen verkeerswijzer te maken. ‘Vijfdeklasleerlingen krijgen verkeerslessen waarin ze bijvoorbeeld leren oversteken en wij zullen dit jaar voor het eerst aanwezig zijn om de leerlingen bijvoorbeeld de betekenis van verkeersborden te leren.’

Het is een begin. 

Foto: Luuk van der lee/HH

nieuws

Tekst: Suzanne Brink

Brug De Snelbinder bij Nijmegen is onderdeel van de snelfietsroute

Eerste deel snelfietsroute RijnWaalpad geopend Het eerste deel van het RijnWaalpad is af. Deze zeven kilometer loopt van Ressen naar Nijmegen. Als de hele snelfietsroute af is, loopt hij van de Rijnkade in Arnhem naar de Waalkade in Nijmegen. Dat is 15,8 kilometer, drie kilometer korter dan via de bestaande paden. De snelfietsroute moet in 2014 klaar zijn. Fietsers kunnen dan in drie kwartier van Nijmegen naar Arnhem fietsen. De route is bedacht door Fietsersbond-afdelingen Arnhem en Nijmegen. Directeur Hugo van der Steenhoven van de Fietsersbond sprak de aanwezigen bij de opening toe: ‘Fietsers gaan hier heel blij van worden; automobilisten worden nu echt verleid om te gaan fietsen tussen Arnhem en Nijmegen.’ 

Nieuw fietspad langs Amsterdamse Waterleidingduinen

Nieuwe fietspaden in Zuid-Holland

Het aanleggen van een fietspad in de Amsterdamse Waterleidingduinen is jarenlang een heikel punt geweest. ‘Een historisch moment’, noemde de Amsterdamse wethouder Gehrels het dat de kogel door de kerk was.

Wandelliefhebbers waren fel tegen een fietspad, omdat ze vreesden dat hun rust werd verstoord door brommers en racefietsers. Fietsersbond-afdeling Haarlem en regio was sterk voor en is blij met de beslissing van de diverse gemeenteraden (Zandvoort, Amsterdam, Bloemendaal). Eindelijk een alternatief voor het smalle fietspad langs de Vogelenzangseweg.

Wandelaars en fietsers blijven in het nieuwe plan gescheiden van elkaar en de route door de Waterleidingduinen wordt onaantrekkelijk gemaakt voor racefietsers door schelpenpaden. 

In de eerste plannen voor de N470/471 was hele maal niet aan fietspaden gedacht. Maar inmiddels liggen ze er. Zoetermeer, Delft en Rotterdam zijn nu verbonden door prachtige geasfalteerde paden. Afgelopen najaar zijn ze officieel geopend. Voor de fietspaden is jarenlang gestreden door Fietsersbond-afdelingen Lansingerland en Delft. 

november | december 2012

VogelvrijeFietser

39

fietsnieuws

Wapenwedloop verlichtingsfabrikanten

Nog wel natte knieën

Nooit meer een nat hoofd

Beter dan capuchon

Met de Drycycle kun je de Senzstormparaplu vast op je stuur zetten.

Twee jaar geleden testte ik deze paraplu en ik bleek er wonderlijk goed mee te kunnen fietsen.

De stroomlijn van de paraplu is namelijk zo goed dat die zelfs bij stevige wind moeiteloos vast te houden is. Maar fietsen met één hand is natuurlijk erg onhandig.

Met de Drycycle kun je de paraplu aan je stuur vastmaken. Ermee fietsen gaat verrassend goed. Je merkt er nauwelijks iets van. Sturen gaat niet slechter.

Zelfs bij rukwinden is het stuur prima in bedwang te houden. Door de goede stroomlijn ga je ook niet merkbaar langzamer.

Mijn hoofd blijft perfect droog in flinke buien. Ik kan ook goed om heen blijven kijken. Alleen als ik een bocht instuur moet ik een beetje bukken. Zo’n dakje boven mijn hoofd werkt veel beter dan een capuchon, omdat mijn hoofd droog blijft en mijn bril niet nat spettert. Ook kan ik goed omkijken en beter blijven

40

VogelvrijeFietser

horen doordat ik geen last heb van getik op de capuchon. Misschien verbeelding, maar ik heb zelfs het idee dat mijn hoofd warmer blijft doordat ik minder afkoeling heb van de rijwind. Hoofd en romp blijven goed droog. Mijn bovenbenen werden bij de knieën nog wel nat.

Daar heb je nog een regenbroek voor nodig.

Enige nadeel is dat de paraplu één meter breed is. Goed opletten bij drukte en eigenlijk illegaal, omdat een tweewieler met belading maximaal maar 75 centimeter breed mag zijn.

De houder zelf is gewoon een pijp waarin je de paraplu klemzet. Werkt goed, maar ziet er wel wat grof uit. Als je de houder niet gebruikt kun je hem een kwartslag draaien, zodat die mooi langs je stuur ligt.

De Drycycle kost 25 euro en is te bestellen via www.drycycle.nl (5 euro verzendkosten). De SENZ XL kost 59,90 euro. Gewone paraplu’s passen ook in de Drycycle, maar waaien meteen kapot.

Philips, AXA en Busch & Müller lijken in een soort wedloop verwikkeld om de beste koplamp te ontwikkelen.

De Philips Active Ride heeft twee standen. Een grootlichtstand met 70 lux voor gebruik op verlaten bospaadjes. Met één druk op de knop schakelt de lamp over op niet-verblindende straatverlichting met een lichtopbrengst van 50 lux. De Active Ride kost 219 euro. Het externe accupakket kost 119 euro.

De AXA Luxx 70 Plus voor dynamo heeft Intelligent Beam Technology.

Dat wil zeggen dat de lichtbundel zich aanpast aan de snelheid. Breed en dichtbij als je langzaam rijdt, en smal en ver als je snel rijdt. Handige functie omdat als je in een bocht langzamer rijdt. Juist dan wil je een brede verlichting. Daarnaast heeft de Luxx 70 Plus ook een USB-aansluiting om mobiele apparatuur te laden. Prijs nog niet bekend.

De Busch & Müller LUMOTEC IQ2 LUXOS is een dynamolamp en heeft een lichtopbrengst van 70 lux en ‘panoramazicht’. Dat betekent dat de weg breed en egaal verlicht wordt, zodat je in het donker rustig om je heen kunt kijken. Ook handig is de ‘daglichtfunctie’ met extra leds voor wanneer je geen verlichting nodig hebt, maar wel zelf gezien wilt worden. De basisversie kost 119 euro. Er is ook een luxe versie met als extra een USB-aansluiting en een interne accu. Met die accu blijft het licht branden als je even stilstaat. Verder een extra felle stand van 90 lux en een losse schakelaar voor op het stuur. De luxe uitvoering kost 179 euro.

De lampen komen eind dit jaar op de markt. Zodra ik ze kan testen, zet ik de resultaten op onze site.

november | december 2012

Compleet regenpak Maar is dat handig?

Een heel pakket

De Bikesuit is een regenpak uit één stuk.

Je trekt het aan en bent van top tot teen beschermd.

Zelfs je schoenen blijven droog, omdat de broek voorzien is van geïntegreerde hoesjes. Werkt prima. Aantrekken gaat ook best eenvoudig en je blijft compleet droog. Het pak lijkt ook redelijk te ademen – ik had geen last van zweten – en de afwerking ziet er eveneens goed uit. Kortom, een prima product. Maar ik kan niet bedenken wat het voordeel is ten opzichte van een goede multifunctionele regenjas (die je altijd aan hebt bij dreigende regen), gecombineerd met een simpele regenbroek (die je aantrekt zodra de bui begint). Want trek je het pak aan als het dreigt te gaan regenen? Neem je hem mee? Het is een heel pakket. En wat doe je dan met de jas die je al aan hebt? De Bikesuit kost 249 euro.

Meer informatie op www.bikesuit.eu.

Handige regenjas Ook voor schaatsen

Praktisch vind ik een multifunctioneel, lichtgewicht, ademend regenjasje.

Daarvan zijn er veel op de markt. Het afgelopen jaar heb ik rondgefietst (en geschaatst) in het Orlando regenjasje van AGU. Dat beviel goed. Het jasje zit goed, is ademend genoeg, licht en waterdicht. Kortom, een prima jasje om in herfst en voorjaar te dragen. ’s Winters gaat ook prima, maar dan moet je wel warme onderkleding dragen. De rits is kwetsbaar; dat had beter gekund. De Orlando kost 94,95 euro.

Niet te hard mee fietsen

(Niet zo) waterdichte handschoenen De afgelopen winter (met redelijk wat vorstdagen) heb ik gefietst met de Waterproof II-handschoenen van AGU. Mij bevielen ze erg goed bij het wandelen, fietsen en schaatsen. Dan zijn ze voldoende warm en blijven goed droog. Het zijn typische handschoenen om te gebruiken bij gemiddelde inspanning. Bij flinke inspanning zijn ze al snel te warm en kunnen ze hoewel ademend het zweet niet afvoeren. En bij stilstaan in vrieskou op bijvoorbeeld een winderig perron zijn ze juist weer niet warm genoeg.

Hoewel ik in de regen nooit problemen heb gehad zijn ze niet zoals beloofd 100 procent waterdicht. Bij een langdurige regenbui zuigen ze water op. De Waterproof II-handschoenen kosten 44,95 euro.

november | december 2012

VogelvrijeFietser

41

ledenvoordeel

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling Ledenservice

Aqua2go, mobiele drukreiniger van €169,95 voor €145,De Aqua2go is dé mobiele drukreiniger die altijd en overal voor u klaarstaat! De Aqua2go is multifunctioneel, zeer effectief en overal inzetbaar.

Modder, klei, stof, zand en zout: de Aqua2go zorgt ervoor dat uw fiets of kampeerspullen zo weer schoon zijn.

Specificaties: • Overal te gebruiken zonder vaste stroom- en wateraansluiting • Effectieve reiniging door 10.000 pulserende vibraties • Inclusief accu, oplaadbaar met 220V • Inclusief waterreservoir voor 12 minuten continu gebruik • Waterdruk van 3-9 bar • Opbergmogelijkheden voor slang en spuit • Verstelbare sproeistand Aqua2go wordt compleet geleverd met: Aqua2go drukreiniger, 17 liter watertank, Waterslang, Spuitpistool, Douchekop, Borstel met zeepreservoir, 12 volt kabel voor aansluiting op sigarettenaansteker in de auto.

Bestellen Fietsersbondleden betalen slechts € 145,voor de Aqua2go (normaal € 169,95).

Verzending is gratis!

5 € 24,9 g kortin

Bestel de Aqua2go via www.veelvoordefiets.nl/fb. Om gebruik te maken van de aanbieding vult u tijdens het bestellen kortingscode fb0810 in.

Aanbieding geldig t/m 31 december 2012 Niet geldig i.c.m. andere acties.

Kijk op www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel voor meer informatie.

10% korting op MY PAPER BAG inclusief gratis ‘bag-in-bag’ t.w.v. €29,-

42

Een zwerver in de tram met een oude papieren tas was de inspiratie van het ontwerp van de MY PAPER BAG. De tas was verschrikkelijk vies maar de vorm bleef prachtig.

Reden genoeg om een versie in het leven te roepen van duurzaam, ecologisch gelooid leer. Daarbij wordt de MY PAPER BAG gefabriceerd in een Fairtrade gecertificeerde werkplaats in Calcutta.

De ‘Dark Chocolate’ heeft een prachtige, diep donkerbruine kleur. Speciaal voor de leden van de Fietsersbond kan deze Goodforall tas besteld worden met 10% korting.

Bovendien ontvangt u gratis de bijpassende ‘bag-in-bag’, de praktische, uitneembare binnentas. Met een groot ritsvak voor portemonnee en andere zaken, en 3 vakken voorop voor telefoon, visitekaartjes, pasjes, pennen, etc. Zo heeft u uw belangrijke spullen altijd bij de hand.

10% ing kort

Bestellen Ga naar www.goodforall.eu en voer de kortingscode FIETSERSBOND in (in het veld ‘kortingscode’ in uw winkelwagen). U ontvangt dan 10% korting op de MY PAPER BAG Dark Chocolate, alsook de gratis binnentas.

Aanbieding geldig t/m 31 december 2012. Prijs is exclusief € 5,95 verzendkosten.

VogelvrijeFietser

november | december 2012

ledenvoordeel

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling Ledenservice

Gratis fietsverlichtingscheck + 15% korting op alle fietsverlichting bij Profile ‘de Fietsspecialist’ Een echte specialist geeft altijd meer. Een topassortiment alleen is niet voldoende. Profile ‘de Fietsspecialist’ garandeert je daarom ook het beste advies en uitgebreide service. We staan altijd voor je klaar.

Vóór, tijdens en zeker ook na je aankoop. Zo kun je een proefrit maken, is er een uitgebreid servicepakket bij aankoop van een fiets, hebben we een landelijk dekkend netwerk reparatiepunten, krijg je een leenfiets tijdens reparaties.

Al deze zekerheden: dat fietst niet alleen extra lekker, maar vooral ook zorgeloos en veilig.

In de maand november krijg je bij inlevering van deze voucher een gratis fietsverlichtingscheck en 15% korting op alle fietsverlichting bij Profile ‘de Fietsspecialist’.

15% g n korti

Kijk voor een winkel bij u in buurt op www.profiledefietsspecialist.nl/winkels.

Aanbieding geldig t/m 30 november 2012.

Niet geldig i.c.m. andere aanbiedingen.

✃ 3 nummers FietsActief voor €15,Waarom binnen blijven als je ook naar buiten kunt? In de frisse lucht kom je pas écht tot leven. FietsActief is het blad voor de recreatieve fietser die graag alle tijd neemt om te genieten van de omgeving. Ervaar het zelf en stap op de fiets. Het tijdschrift FietsActief wijst je de weg!

Met FietsActief heb je in ieder nummer: • Inspirerende route- en reisverhalen • 4 unieke fietsroutes met uitneembare kaart • Tests van (elektrische) fietsen of fietsaccessoires • Gevarieerde achtergrondartikelen: van fietsdesign tot GPS

Fietsactief 2.jpg

ent m e nn abo ef f e pro tsActi Fie

Bestellen Wil jij ook FietsActief ontvangen? Sluit dan nu een proefabonnement af. 3 nummers voor slechts €e15,(stopt automatisch!)

Ga naar www.fietsactief.nl/proefabonnement om gebruik te maken van de aanbieding.

Ook leuk om cadeau te geven!

Het abonnement stopt automatisch en is geldig tot en met 31 december 2012.

november | december 2012

VogelvrijeFietser

43

fietsvraag Een wheelie, een stukje alleen op je achterwiel rijden, is een trucje dat op de openbare weg nog wel eens is te zien. Hoe doe je dat eigenlijk? En kan het op alle fietsen?

Dat is een vraag waar echt veel mensen mee zitten, zo blijkt na een tijdje zoeken op internet. De wheelie kan op een motor, op een scooter en dus ook op een fiets. Op YouTube vind je heel veel filmpjes met jongens die wheelies doen, sterk wisselend in kwaliteit van beeld, geluid en van wheelie. Er zijn ook filmpjes die uitleg geven hoe het moet.

Zo is er een filmpje met de titel Wheelies for dummies, opgenomen op een parkeerterrein met uitzicht op de bergen.

Daarin probeert een moeilijk verstaanbare Amerikaan op een mountainbike ons de eerste beginselen uit te leggen: het zadel wat lager, de versnelling wat lager, trappen en aan het stuur trekken, de hand aan de achterhandrem om te corrigeren.

Maar wie dit nu meteen uitprobeert, merkt dat het behoorlijk lastig is. Het is een speurtocht naar balans. Een andere tipgever op internet (ene Matteo) geeft een soort vliegaanwijzing: ‘Als je de hoogte bereikt hebt waar je voelt dat je naar voren kan vallen, maar ook naar achteren, probeer daar dan te blijven door als je voorwiel naar beneden gaat hard te trappen, en als je te veel naar

44

VogelvrijeFietser

achteren gaat stopt met trappen (eventueel licht remmen).’ Ja, ja.

De onverstaanbare Amerikaan is zeker niet de beste wheelierijder op internet.

Hij doet wel heel raar met zijn knieën om de balans te houden. Vergelijk dat eens met de twee jongens op omafietsen uit Hoogezand-Sappemeer die echt minutenlang hun wheelie volhouden. Nederland zit vol met onverschrokken wheeliekunstenaars. En wat ook opvalt: het kan op alle fietsen. Omafietsen, BMX-fietsjes, klassieke Nederlandse herenfietsen. En de achterhandrem die de Amerikaan en anderen aanbevelen om te corrigeren, blijkt dus niet zo noodzakelijk.

Koen de Groot van Soulcycle, een fietsenwinkel in Amsterdam gespecialiseerd in BMX-fietsen (‘ik ben niet zo goed in wheelies, maar ik kan wel de manual, dat is een wheelie maar dan zonder te trappen’): ‘Het is een truc waarbij je je evenwichtspunt moet vinden. Een handrem kan daarbij helpen. Als je het een beetje kunt, kun je de rem steeds minder gebruiken, en dan kun je het op elke fiets.’

Is het zadel lager zetten nog een goede tip? ‘Dat is wel gemakkelijker, want dan is het evenwichtspunt lager. Op een hoge fiets is het moeilijker om überhaupt het wiel omhoog te krijgen.

BMX-fietsen zijn klein; dan is het gemakkelijker om allerlei trucs te doen.’

Verder nog tips? ‘Het is gewoon een kwestie van oefenen. Hoe lang het duurt voordat je het onder de knie hebt, hangt af van je talent. Sommigen leren het in een dagje, anderen doen er weken over. Gewoon elke dag proberen, liefst op dezelfde plek en steeds op hetzelfde punt je wiel omhoogtrekken en elke dag proberen jezelf te overtreffen. En bij alle trucjes is het belangrijk te weten hoe je kunt vallen en hoe je tijdig je fiets kunt loslaten. Je leert het met vallen en opstaan.’

Een wheelie op de openbare weg is niet expliciet verboden, maar volgens artikel 5 van de Wegenverkeerswet mag je je niet zodanig ‘gedragen dat gevaar op de weg wordt veroorzaakt of kan worden veroorzaakt of dat het verkeer op de weg wordt gehinderd of kan worden gehinderd.’ Of dat geval is, hangt natuurlijk af hoe goed je beheersing van de wheelie is.  Zie voor de filmpjes www.vogelvrijefietser.nl/ hoe-maak-ik-een-wheelie

Ook een vraag over uw fiets of iets anders fietsgerelateerds? Stuur uw vraag naar vogelvrijefietser@fietsersbond.nl of ga naar de vraagbaak op fietsersbond.nl

november | december 2012

Tekst: Karin Broer Foto: Michiel Wijnbergh

Hoe maak ik een wheelie op de fiets?

Bilbao uit de bocht Foto uit Bilbao, Spanje. De bedoeling van de pijl is duidelijk: gewoon rechtdoor fietsen tegen de paal aan!

Sally Wyatt.

Verontruste toerist Hi there from an American who just visited Amsterdam We witnessed a serious accident on Ceintuurbaan in Amsterdam right outside the Sarphatipark. A scooter cruised at very high speed on the bike lane, swerving onto the pedestrians lane just before us in order to pass bikes – critically close to us.

Immediately behind us he hit an old man at full impact. We don’t know whether the man survived; he was rushed to the hospital!

It’s absurd that they have motorized vehicles on bike lanes in Amsterdam.

This guy must’ve been cruising at 40 km/h; what allows him to do this?

How many people must die before people react?! I’m 60 years old and scared to ever come back to your country!

Are you working to stop this?

Thanks Ted Cole

Vol ongeloof las ik het artikel ‘Brug weg, bootje kopen’ uit het sept/oktnummer van De Vogelvrije Fietser.

In Rijswijk (ZH) hebben wij met een soortgelijke situatie te maken, waarbij fietsers ook gedwongen worden minimaal anderhalve kilometer om te fietsen.

Het gaat om het pontje over de Vliet.

Wethouder Jense vond het eind vorig jaar genoeg en beweerde dat het pontje een ton per jaar zou kosten. Zowel de huidige als de reservepont is al tien jaar afbetaald, de pontbaas kreeg een minimumsalaris, dus waarschijnlijk werd deze ton aan onderhoud besteed?!

In januari van dit jaar werd de oude pontbaas met ruim twintig jaar ervaring aan de kant gezet en er werden twee mensen van de sociale werkplaats op de pont gezet. Zij werden één middagje ingewerkt. Met z’n tweeën mochten ze telkens de overvaart doen van dit fiets-/voetveer over de druk bevaren Vliet. Helaas was het maar van korte duur, want in de derde week botste het veer op tegen een grote aak. Een meisje van 13 viel in het ijskoude water, maar werd er gelukkig snel uit gevist en bij een aardige buurvrouw onder de warme douche gezet.

Naar aanleiding van dit ongeluk wer-

den er diverse onderzoeken ingesteld.

Tot op heden zijn wij (inwoners van Rijswijk en gebruikers van de pont) nog steeds aan het wachten op het moment dat alle onderzoeksgegevens openbaar worden gemaakt. Pas dan, zegt de gemeente, durven ze het aan om eventueel weer het pontje in de vaart te nemen.

Ondertussen hebben alle gebruikers (circa 500 per dag!) drie alternatieven: 1. omfietsen via Delft om daar via het ‘Calvé-bruggetje’ aan de overzijde van de Vliet te komen (2 km = 4 km retour) 2. o mfietsen naar de Vlietbrug in Rijswijk en daar zonder fatsoenlijke faciliteiten de fiets omhoogduwen en aan de andere kant via een hobbelig pad weer naar beneden rijden (1,5 km = 3 km retour) 3. o mfietsen via de Hoornbrug nabij het centrum van Rijswijk (2,5 km = 5 km retour) Het college heeft wel de toezegging gedaan voor het aanleggen van een vierde alternatief, namelijk een fietsbrug nabij de Steenplaets in Rijswijk.

Vanaf het pontje gerekend is dat 2 km (= 4 km retour). Voor de kosten van aanleg van deze brug kan onze pont nog zeker twintig jaar blijven varen!!

Patty Mulder, Rijswijk

brieven

Brug weg

Oproep fietsongelukken Via www.vogelvrijefietser.nl Even een korte reactie naar aanleiding van uw column in het september/ oktobernummer van De Vogelvrije Fietser. Want de reactie van de scooterbestuurder gaf bij mij herkenning: Vet of benzine verbranden ik maakte het afgelopen jaar ook iets Dit bord trof ik aan in de etalage van een ‘alternatieve’ winkel in het centrum dergelijks mee en ben er nog verbaasd  van Stockholm. Duidelijker kan het niet! Enrico van den Boogaard

november | december 2012

VogelvrijeFietser

45

over. Eigenlijk gebeurde er niets, geen val, geen botsing, geen (pijnlijke) beschadigingen, alleen misschien een beschadiging van mijn mensbeeld…

Want wat een vreemde ervaring als je met een behoorlijk vaartje door een gewone, beetje smalle stadsstraat fietst (misschien iets sneller dan 25 km per uur, want ik had vast wind mee). Auto’s geparkeerd aan de rechterkant, en achter de laatste auto, een bestelwagen, komt ineens een man vandaan die mij niet op tijd ziet.

Ik hoog in de remmen – het ging goed.

Maar wie schetst mijn verbazing als hij vervolgens dingen begint te zeggen als ‘niet mijn schuld’, ‘fietsen met een rotvaart’ en dergelijke, zonder zich ook maar even te verontschuldigen over het feit dat hij van achter een hoge bestelauto de straat op liep… Volgens mij al basisschoollesstof. Echt jammer dat ik te verbouwereerd was om rake dingen terug te zeggen…

Ilonka Christiaans We hebben meer reacties binnengekregen op onze oproep ervaringen met ongelukken op de fiets te delen. We komen hier in een volgend nummer op terug – redactie.

Tweerichtingsfietspaden Mijn man en ik, twee seniorenfietsers van 71 en 83 jaar, maken graag en zoveel mogelijk gebruik van de fiets.

Goedkoop, gezond en goed voor het milieu. Mijn man is blij met zijn elektrische fiets die zijn actieradius vergroot. Steeds lees ik dat fietsongevallen onder ouderen

Geintje in Noord-Giethoorn Anneke Mobron

46

VogelvrijeFietser

Stapelfiets Op de Voorstraat is iemand de enorme hoeveelheid rondslingerende fietsen zat.

Hij of zij maakt er nu een net stapeltje van.

Stieneke te wijten zijn aan snelle e-bikes en verminderd coördinatievermogen .

Steeds meer,ongeacht werkzaamheden , worden éénrichting fietspaden opeens tweerichting. Tegenliggers blijven met z’n tweeën of meer naast elkaar rijden ,maar de grootste schrik bezorgen mij jongeren, druk pratend met de vriend(in) die achterop de scooter zit en met de hoogst mogelijke snelheid zijn /haar bestemming willen bereiken.

De van Alkemade laan in het Benoordenhout in Den Haag, is zo’n voorbeeld waarbij ik bijna dagelijks riskante situaties meemaak .

Ik hoop dan ook dat de gemeente Den Haag afziet van het uitbreiden van tweerichtingenfietspaden , juist om actieve senioren in staat te stellen veilig en zonder angst hun bestemming te bereiken.

Lia Baerwaldt-Schellekens

november | december 2012

colofon

Redactieadres en landelijk bureau Fietsersbond Kanaalweg 50, 3526 KM Utrecht, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht, ( 030-2918171, fax 030-2918188, e-mail: info@fietsersbond.nl internet: www.fietsersbond.nl Redactie Michiel Slütter (hoofdredacteur), Kees Bakker (testredacteur), Suzanne Brink (redacteur) Medewerkers aan dit nummer Karin Broer, Merel Roze, Wijbrand Schaap, Kirsten Dorrestijn.

Vormgeving Akimoto ontwerpt, Amersfoort

Warmwollen fiets Deze gebreide fiets en driewieler kwamen we tegen in het Noorse plaatsje Oppdal. Mooie reclame voor de wolwinkel waar ze voor geparkeerd staan.

Henk Brinks en Annelies Aartsen

Milieubelastende aso In reactie op de column van Merel Roze in de Vogelvrije Fietser van sepbtember/ oktober. Ik bezit/bezet geen auto. Eigenlijk stap ik altijd blij op mijn fiets, maar helaas na een klein stukkie fietsen slaat die stemming gauw om. Het zit ons kennelijk in de genen om ons zowel als fietser als automobilist het leven zuur te maken. Ik ben een zzp’er die zich zoals vele van mijn vakgenoten geen dure arbeidsongeschiktheidsverzekering kan permitteren. Dat is een reden om defensief te fietsen, want met het grootste gelijk in het ziekenhuis belanden brengt ook niet veel op.

Het verkeer is een groot spel, wat kunnen we nou veranderen om het met elkaar een beetje leuk te maken? Ik vraag me vaak af of het doel van een automobilist nog wel autorijden is. Je ziet ze vaak als zitten ze in een telefooncel, vergadering, bezig met de miljoenenorders, een schoonheidssalon, scheidsrechter tussen ruziënde kinderen op de achterbank, fietsers de stuipen op het lijf jagen door keihard naar de haaientanden door te sjezen en dan toch voor de show nog laten zien dat ze de rem toch nog wel weten te vinden, in hun met electronica overladen auto weten ze soms een richtingaanwijzer te vinden, discotheek en ga zo nog maar door. Het zijn vooral BMW-rijders en die andere grote veelvraten die daar een flinke hand van hebben.

Fietsers halen inderdaad ook doodenge capriolen uit, die maken het hun soortgenoten en automobilisten ook erg lastig De blik op de weg en dan ook nog iets verder dan hun motorkappie lang kom je tegenwoordig niet veel meer te-

november | december 2012

gen. Vanuit de bus zie de meest gekke toestanden. Ik neem voor al die chauffeurs die bij nacht en ontij bezig zijn om ons tussen die mafkezen veilig op onze bestemmingen af te leveren dan ook mijn petje diep af. Er moet toch nog iets van hoop kunnen zijn op een aangenamer weggebruik? Kunnen we daar in de VogelVrije fietser niet een rubriek met tips voor maken?

En elkaar een hart onder de riem steken.

Dat zou toch echt gaaf zijn.

Aleike Wisselink Heb jij tips om het verkeer leuker te maken? Mail ze ons. vogelvrijefietser@ fietsersbond.nl

Eindhovense fietsrotonde Ik wil toch even reageren op een foto die in de Vogelvrije Fietser. Op bladzijde 5 staat onderaan de foto van de Eindhovense Fietsrotonde; u doet nu lijken alsof dit de eerste is.

Zo’n soort ‘veilige overweg’ bestaat al jaren in Drachten. Ik woon er niet, maar ben er een paar weken geleden nog ondergegaan met de auto, toen wij op bezoek gingen in Drachten. Misschien geen goede reactie, maar ik ‘lees’ het op die manier, zoals ik het u uitlegde.

Verder een prima blad om op de hoogte te blijven , en met humor.

Hetty Bazuin - Tiems, Capelle aan den IJssel

Drukwerk Habo DaCosta, Vianen Contributie inclusief toezending van de Vogelvrije Fietser bedraagt e26,per jaar (jonger dan 25 jaar e10,-) en e13,- zonder dit blad (meer mag natuurlijk ook). Wanneer het lidmaatschap in de loop van het verenigingsjaar wordt beëindigd, blijft de jaarlijkse bijdrage in zijn geheel verschuldigd.

Adreswijzigingen kunnen via de website (www.fietsersbond.nl/ contact) worden doorgegeven of schriftelijk: stuur de adresband van dit blad met het nieuwe of verbeterde adres terug naar de Fietsersbond.

Advertenties Patricia Rijkse (ma, di, do) ( 030-291 81 42, fax 030-291 81 88 p.rijkse@fietsersbond.nl Oplage 30.000 ISSN 0166-0276 Sluitingsdatum kopij volgende Vogelvrije Fietser: 25 oktober.

Het nummer verschijnt begin januari 2012.

Het overnemen van artikelen is mogelijk na schriftelijke toestemming van de redactie. De artikelen geven niet noodzakelijk het standpunt van de Fietsersbond weer.

Omslag: Peter Arno Broer Jaarverslag: Het jaarverslag van de Fietsersbond staat op www.fietsersbond.nl/jaarverslag

VogelvrijeFietser

47

laineG

MARATHON PLUS MTB

MARATHON PLUS TOUR

MARATHON PLUS

Onplatbaar

速

Alleen de banden uit de MARATHON PLUS serie hebben de originele onplatbaar速 lekbescherming: iedere MARATHON PLUS rolt excellent, net zo goed als een band zonder anti-leklaag.

Tegen de gepatenteerde blauwe beschermlaag hebben zelfs punaises geen kans!

Volledig uitsluiten kan men een lekke band nooit. Maar tegen de typische veroorzakers van een lekke band, zoals glasscherven of scherpe steentjes bent u in ieder geval met de fietsbanden uit de Marathon Plus serie het best beschermd.