Vélo Solidaire laat Brusselaars proeven van de fiets

In Brussel rijden sinds vorig jaar honderden nieuwe fietsers rond dankzij het project Vélo Solidaire. Bij een digitale kop koffie vertelde Cécile van Cyclo vzw er ons alles over.

Laten we bij het begin starten: wat is Vélo Solidaire precies?

Vélo Solidaire is een samenwerking tussen de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel Mobiliteit en partners CyCLO vzw, Les Ateliers de la Rue Voot en Pro Velo. Het is een project waarbij we mensen die geen fiets hebben wilden laten proeven van de vrijheid die de fiets kan bieden. Veel mensen sprongen op de fiets in de eerste lockdown, maar er zijn ook veel Brusselse huishoudens voor wie dit niet mogelijk is.

Want bezit van een fiets is lang niet voor iedereen vanzelfsprekend. Daarnaast is fietsen, zeker in een drukke stad, ook een vaardigheid en een gewoonte die lang niet iedereen heeft meegekregen. We wilden met dit project dus antwoorden vinden op twee vragen: hoe krijgen we tweedehandsfietsen bij de mensen die nisaties stellen een groep geïnteresseerde deelnemers samen door een oproep te doen bij het publiek dat zij al bereiken. De organisaties verbinden zich ertoe hun groep(en) gedurende een jaar te begeleiden, met de hulp van Pro Velo.

Wat houdt het dan praktisch in? Met Vélo Solidaire stellen we een jaar lang gratis tweedehandsfietsen met een slot en degelijke verlichting ter beschikking aan mensen die de fiets als vervoersmiddel willen ontdekken. Aan de deelname is ook een opleidingsaanbod verbonden en het is aan de deelnemende organisatie om de opvolging ervan te verzekeren, door bijvoorbeeld het organiseren van uitstapjes. Na dat jaar kunnen de mensen beslissen of ze hun fiets willen houden. Ze kunnen de fiets dan overnemen voor €25.

Waar komen al die fietsen vandaan?

Vaak zijn dit weesfietsen die mensen hebben gestald en nooit meer hebben opgehaald of ze komen van mensen die een oude fiets schenken. Vooral kleine damesfietsen zijn veelgevraagd. De fietsen worden vervolgens vakkundig in orde gebracht door CyCLO’s eigen productieatelier en dat van Les Ateliers de la Rue Voot.

Waarom is dit project zo belangrijk?

En, wat zijn de ervaringen van de eerste lichting nieuwe fietsers na dit eerste jaar?

In totaal zetten we in 2021 zo’n 400 mensen op de fiets. We hebben echt enthousiaste reacties gehoord. Mensen zijn verrast hoeveel vrijheid een fiets kan bieden. Voor velen is het een nieuwe manier van mobiel zijn. Dat ze de fiets ook functioneel kunnen gebruiken voor bijvoorbeeld even een boodschap te doen, maakt ze trots. Tegelijkertijd dachten we dat we een publiek aantrokken dat al kon fietsen, maar al snel bleek dat toch veel mensen die het traject instroomden helemaal nog niet konden fietsen. Sommigen waren daardoor nog niet echt “klaar” om de fiets te ontvangen of hadden schrik om er zelf mee op pad te gaan.

En wat zijn de plannen voor 2022?

Het project is hernieuwd voor 2022! We gaan opnieuw 400 fietsen verdelen dit jaar. Maar daarvan zetten we er deze keer 50 bij twee Fietsbibs. Die fietsen zijn er voor vzw’s om te gebruiken voor hun eigen fietslessen of om uitstapjes te organiseren. Zo kunnen ze een soort voortraject aanbieden voordat ze mensen een individuele fiets aanbieden via Vélo Solidaire.

Met de kennis van de vorige groep gaan we ook inzetten op meer begeleiding. We willen dat de mensen die de fiets ontvangen zich er ook echt comfortabel op voelen zodat ze de fiets ook durven gebruiken. Daarnaast willen we hen ook de weg wijzen naar andere initiatieven waardoor ze in groep op pad kunnen gaan, zoals Molembike en Les Hirondelles in Molenbeek.

Meer weten?

Surf naar www.cyclo.org/ nl/velosolidaire er het meest nood aan hebben? En hoe zorgen we dat de nieuwe eigenaars hier ook echt gebruik van gaan maken?

En hoe komen mensen bij jullie terecht?

Via de samenwerking met verschillende organisaties wilden we een publiek betrekken dat doorgaans door fietsverenigingen minder gemakkelijk wordt bereikt. Daarom sloegen we de handen ineen met gemeenschapscentra, OCMW’s en buurthuizen. Deze sociaal geëngageerde orga- fietspad dat meer wegheeft van een kasseistrook sector 5 op Parijs-Roubaix. Onderweg maken we af en toe een praatje met een toevallige passant en steekt een buschauffeur de hand op.

Het vanzelfsprekend maken van de fiets voor een publiek dat hier niet mee vertrouwd is kan echt het verschil maken. De fiets is een heel emanciperend vervoersmiddel. Zo kunnen ze proeven van het bezit van een fiets en zien hoe die in hun leven past.

In Molenbeek organiseerde Alfa vzw aparte fietstochten waarbij de nieuwelingen samen fietsten. Dat collectieve en groepsaspect is natuurlijk superfijn en maakt dat mensen nog gemotiveerder zijn om op het zadel te springen. Ze doen het samen.

Stephan: "Die buschauffeur van daarnet is nog fietser van de week geweest. Berty en ik zijn verleden jaar begonnen met die rubriek omdat we door de pandemie weinig andere activiteiten hadden. Ondertussen hebben we de frequentie teruggeschroefd naar één keer per maand.