ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი
redaqtoris sveti 1
2
sarCevi
გამომცემელი: საქართველოს კინემატოგრაფიის ეროვნული ცენტრი აღმასრულებელი მენეჯერი: ნათია კანთელაძე მთავარი რედაქტორები: ირინე ჟორდანია, ირაკლი ჩხიკვაძე არტ დირექტორი: მანანა არაბული ფოტოგრაფი: ხათუნა ხუციშვილი ლიტერატურული რედაქტორი / კორექტორი: ნინო სვანიძე პრეპრესი: ალექს კახნიაშვილი ნომერზე მუშაობდნენ: ირინე ჟორ დანია, ირაკლი ჩხიკვაძე, სანდრო დარახველიძე, ანდრეა ვინკი, ზაზა ბურჭულაძე, მარიამ ყიასაშვილი, ვიგენ (ბიბა) ვართანოვი, მაგდა გო გოლაშვილი, ნესტან ნენე კვინიკაძე, ირმა ჯანჯღავა, თეა ჩხაიძე, ვონა ბროდსკი, თამარ კვაჭაძე, ქეთი გი
[ 68 ]
ორგობიანი. მხატვრები: დათო მაჭავარიანი, ლევან გაბუნია, თეა თელია, სანდრო ანთაძე, გიორგი მასხარაშვილი, მაია სუმბაძე. რედაქცია ტელ.: +995 32 2 999200 /
კანის კინოფესტივალის კრიტიკოსთა
ელ. ფოსტა: info@gnfc.ge დაიბეჭდა “24 საათის”
კვირეული თბილისში
_4გვ
კინოფესტივალი "ოქროს გარგარი"
_8გვ
+995 32 2 409445
წარმოება დღეს
_11გვ
განსაკუთრებული მადლობა
"ლაგუნა ვერე"
_12გვ
IMAGO MUNDI
_13გვ
"საზამთრო"
_14გვ
დირექტორს თამარ ტატიშვილს.
“ჩაიკა” – სწრაფვა თავისუფლებისკენ
_15გვ
ჟურნალი გამოდის კულტურისა და
გამომცემლობაში; ტელ.:
საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის მინისტრს ნიკოლოზ რურუას და საქართველოს კინემა ტოგრაფიის ეროვნული ცენტრის
ძეგლთა დაცვის სამინისტროს მხარ
ორი ერთში – თანამედროვე ქართული
დაჭერით.
დოკუმენტალისტიკა
_18გვ
ჩემი კინო
_22გვ
ის, ვინც თანამედროვე ქართველი მაყურებელი კინოთეატრში დააბრუნა – ლევან კორინთელი
_24გვ
TBILISI, MY CITY
_26გვ
TBC 20/12
_34გვ
იასამნისფერი ალმანახი “... და მერე?!”
_40გვ
ეროვნული კინოცენტრის გამარჯვებული პროექტები 2012 წელი
_46გვ
ინტერვიუ გელა კანდელაკთან
_48გვ
ინტერვიუ დიტო ცინცაძესთან
_52გვ
ინტერვიუ ფედონ პაპამიხაელთან
_56გვ
[ 52 ]
[ 26 ] [ 34 ]
სპეციალური პროექტი აფიშები
_ 59გვ
სპეციალური რეპორტაჟი BIAFF
_65გვ
ფესტივალის მიმოხილვა
_66გვ
ბელა ტარი – კინოენის ძიებაში
_68გვ
ნური ბილგე ჯეილანი – შეფარული გრძნობების ხელოვნება
_70გვ
თავისუფალი თემა გავლენები კინოზე, თუ კინოგავლენები
_72გვ
ინდუსტრია და თანამედროვე ტექნოლოგიები
_75გვ
ტექნოლოგიური რევოლუცია
_76გვ
ტექნოლოგიური პალიტრა
_78გვ
პროექტის ბაზრობა თბილისში – ROBERT BOSCH STIFTUNG
_82გვ
“ცხელი ზაფხულის 3 დღე”– MINI-EAVE
_84გვ
კინოსთვის ერთად ფილმზე მუშაობდნენ - პრობლემატიკა
[ 70 ]
_88გვ
4
festivali
კანის კინოფესტივალის კრიტიკოსთა კვირეული თბილისში >> თეა ჩხაიძე
კრიტიკოსთა კვირეული კანის კინოფესტივა
კოსთა კვირეულის სამხატვრო დირექტორი
გემოვნება ძალიან განსხვავებულია ძველსა
ჩარლზ ტესონი, კვირეულის პროგრამების
და ახალ თაობას შორის. ჩემი დროის ხალხი
მენეჯერი რემი ბონომი, ფილმ „ჩემი პატარა
უყურებდა ძველ ფილმებს; შავ-თეთრი კინოკ
პრინცესას“ რეჟისორი ევა იონესკო, და
ლასიკის ცოდნა მართლაც უცილებელია. ჩემს
ფილმ „ავეს“ პროდუსერი ჯეფრი გრისონი.
სტუდენტებს აინტერესებთ ძველი ფილმები,
გახსნის დღეს ჩატარდა პრესკონფერენცია,
ხშირად დისერტაციას ტარკოვსკ იზე იცავენ.
რომელზეც ჩამოსულმა სტუმრებმა იმსჯ ე
თუმცა, ახალგაზრდების უმრავლესობას დღეს
ლეს კვირეულის შექმნ ის იდეას ა და მიზნებზე,
ები იზიდავს და უფრო ამერიკული სერიალ
მის მნიშვნელობასა და აქტუალ ურობაზე.
არა – გემოვნებიანი ფილმი. დღეს ინტერნეტში
კვირეულ ის სამხატვრო დირექტორმა ჩარლზ
ყველაფრის ნახვის საშუალებაა, თუმცა ისინი
ტესონმა აღნიშნა, რომ საფრანგეთის კი
ახალ თუ ძველ ფილმებს თავისი ინიციატივით
ნოკრიტიკოსთა ასოციაციამ აირჩია ოთარ
არ უყურებენ, თუ მიაწოდე და ანახე, მოსწონთ.
იოსელიან ის ფილმი, იმის მიუხედავად, რომ
ამიტომ, აუცილებელია მცირედი კინოგანათ
იმდროინდელ საბჭოთა მთავრობას ის სულაც
ლება მაინც, რომ კარგი ფილმის ყურების
არ მოსწონდა. კანში კი მხოლოდ ის ფილმე
სურვილი გაგიჩნდეს.
ლის პარალელური სექციაა, რომელიც 1961
ბი იგზავნება, რომლებსაც თითოეუ ლი ქვეყანა
წელს საფრანგეთის კრიტიკოსთა ასოციაც იის
თავად ირჩევს. ამით მან ხაზი გაუსვა იმ ფაქტს,
თქვენი პირველი ნაბიჯები, როგორც ვიცი,
ინიციატივით დაარსდა, ახალბედა რეჟისო
რომ კვირეულში ფილმების შერჩევის სისტემა
ფრანგული ფილმების ჟურნალიდან les cahiers
რების მხარდაჭერისა და მსოფლიოს ყველა
განსხვავებულია კანის კინოფესტივალის
du cinema-დან დაიწყო, ხომ ვერ გაიხსენებდით?
ქვეყნიდან ტალატნების აღმოჩენის მიზნით.
სისტემისგან. კვირეულის პროგრამების მე
კრიტიკოსთა კვირეულის მეშვეობით გზა
ნეჯერმა რემი ბონომმა კი განაცხადა, რომ ამ
ნალში გადავდგი: 1975 წელს ჩავედი პარიზში, სადაც შევხვდი სერჟ დანეს (ფრანგი კრიტიკო
ჩემი პირველი ნაბიჯები სწორედ ამ ჟურ
გაიკვალეს ისეთმა რეჟისორებმა, როგორე
კვირეულ ის თბილისში ჩატარებას ორი მიზანი
ბიც არიან – ბერნანდო ბერტოლუჩი, ოთარ
აქვს; პირველი – გააცნონ ქართველ კინო
სი, რომელიც 1964 წლიდან წერდა les cahiers
იოსელიანი, კრის მარკერი, ფილიპ გარელი,
ი მოყვარულებს კრიტიკოსთა მიერ არჩეულ
du cinema-ში), მან შემომთავაზა დამეწერა les
ფრანსუა ოზონი და ბევრი სხვა. 1962 წლიდან
ფილმები, და მეორე – აღმოაჩინონ ახალბე
cahiers du cinema-სთვის. მეც დავთანხმდი. ძა
მოყოლებული დღემდე კვირეულის მთავარი
და ქართველი რეჟისორები. კითხვაზე, თუ რა
ლიან ახალგაზრდა ვიყავი და თავიდან ცოტას
მიზანია, საზოგადოებას წარუდგინოს მსოფ
პრინციპით შეირჩევა ფილმი კვირეულისთვ ის,
ვმორცხვობდი, ისეთი ადამიანების გარემოცვა
ლიოს სხვადასხვა ქვეყნის რეჟისორთა ის
პასუხი საკმაოდ მარტივი აღმოჩნდა: რეჟი
ში მიწევდა მუშაობა.
სრულმეტრაჟიანი ფილმები, რომლებიც არ
სორმა უნდა აჩვენოს ის პრობლემატიკა, რაც
ექვემდებარებიან კომერციულ ტენდენციებს.
მას ყველაზე მეტად აწუხებს.
დიდი ყურადღება ექცევა, ასევე, რეჟისორების
F.P.-მა რამდენიმე კითხვით მიმართა კრიტი
პირველ ნაბიჯებს, ანუ მათ მოკლემეტრაჟიან
ო ხელმძღვანელს კოსთა კვირეულის სამხატვრ
ფილმებს. ყოველწლიურად კვირეულზე ირჩე
ჩარლზ ტესონს, და – არა მხოლოდ კვირეუ
ვა ათი სრულმეტრაჟიანი ფილმი, რომელთა
ლის შესახებ
გან შვიდი – ხვდება კონკურსში. დაწესებულია აგრეთვე ორი პრიზი – მოკლე და საშუალო მეტრაჟიანი ფილმებისთვის. პარიზის, რომის, ბეირუთისა და ლიმას შემ დეგ კრიტიკოსთა კვირეული წელს პირველად
თქვენი, როგორც პროდუსერის, პირველი ნამუშევარი, როგორც ცნობილია, იყო 1988 წელს გადაღებული ფილმი L’autre nuit... დიახ, ჩემი, როგორც პროდუსერის, პირველი ფილმია L’autre nuit და ასევე Les ministères de l'art. 1986 წლამდე ვიყავი ფილმების დისტრიბუ
თქვენი აზრი კრიტიკოსთა კვირეულზე თბილისში ეს საქართველოს კინემატოგრაფიის ეროვ
ტორი, ჩამომქონდა ფილმები მრავალი ქვეყნი ანაც. 1988 წელს კი დან, მათ შორის იაპონიიდ უკვე „სხვა ღამის“ პროდუსერობა შევითავსე. რა
ნული ცენტრის დამსახურებაა. ბედნიერი ვარ,
თქმა უნდა, პირველ ეტაპზე პროდუსერობის
თბილისში ჩატარდა. კვირეულის 51-ე გამოშვე
რომ კრიტიკოსთა კვირეული საქართველოში
მცდელობა საკმაოდ რთული იყო.
ბა, საქართველოს გარდა, ჩინეთშიც გაიმართა.
ტარდება. ძირითადად, სხვა ქვეყნებში კვირე
საქართვ ელოს კულტურისა და ძეგლთა
ული ფესტივალებთან ერთად მიმდინარეობს
დაცვის სამინისტროს მხარდაჭერითა და კინე
ხოლმე, და რადგან თბილისში მხოლოდ ამ
რებასა და გლობალიზაციას რა გავლენა აქვ ს
მატოგრაფიის ეროვნული ცენტრ ის ორგანიზე
მოვლენას დაეთმო ეს ერთი კვირა, ეს კიდევ
კინემატოგრაფიაზე ზოგადად?
ბით, ქართველ მაყურებელს საშუალება მიეცა,
უფრო ზრდის მის მნიშვნელობას.
15-იდან 21 სექტემბრის ჩათვლით კინოთეატრ ამირანში ენახა 2011-12 წლების კრიტიკოსთა
თქვენი აზრით, ტექნოლოგიურ განვითა
ტექნოლოგიურ განვითარებას და გლობა ლიზაციას ორი მხარე აქვს. პოზიტიური ის არის,
თქვენ ხართ კინოს ისტორიისა და ესთე
რომ დღეს ადვილად და სწრაფად ხდება
კვირეულ ის მიერ ნომინირებული შვიდი საუკ ე
ტიკის ლექტორი სორბონას უნივერსიტეტში,
თესო ფილმი.
გაქვთ მჭიდრო კონტაქტი სტუდენტებთან.
ჩილეშია გადაღებული; ნეგატიური კი ის არის,
თქვენი აზრით, რამდენად განსხვავებული გე
რომ გლობალიზაცია დღეს ქმნის კინემატოგ
მოვნება აქვთ დღევანდელ ახალგაზრდ ებს?
რაფიის ერთგვარ გეტოს.
საქართველოს ეროვნული კინოცენტრ ის ორგანიზებით, კვირეულს დაესწრნენ კრიტი
იმ ფილმების გაცნობა, რომლებიც, ვთქვათ,
5
CHARTE GRAPHIQUE
ფოტო: ზინკა ბარნოვი
CHARTE GRAPHIQUE
ჯეფრი გრისონი; ევა იონესკო, თამარ ტატიშვილი, ჩარლზ ტესონი და რემი ბონომი; თამარ ტატიშვილი და ლევან კოღუაშვილი
6
festivali
თქვენი რჩევა ქართველ ახალბედა რეჟი სორებს...
რიგით მესამე ფილმი არის – ჯონათან კოეტ ის
ურად არსებობს შიშველი პატარა რომ რეალ
დოკუმენტური ნამუშევარი „გაიქეცი, რენე“.
ევას ფოტოებ ი, ფილმშ ი ეროტიკული ფოტო
ჩვენთვის ტექნოლოგიურ ი ეფექტები მნიშვ
ფილმშ ი თავად ჯონათან კოეტ ი და მისი ფსი
სესია საკმაოდ ესთეტიკურად არის ნაჩვენები;
ნელოვანია, მაგრამ მთავარია, ნათელი იყოს
ადებული დედა, რენე ლებლა ქიკურად დაავ
ამასთანავე, როგორც რეჟისორმა განაცხადა,
ფილმის აზრი და მორალი. თუ ახალბედა
მონაწილეობენ. ფილმში აღბეჭდილია ფსიქი
ფილმშ ი ბევრი გამოგონილი ეპიზოდიცაა.
რეჟისორს ჩვენთან მოაქვს ფილმი, რომელიც
კურად დაავადებული ადამიანის არაად ეკვა
საინტერესოდ არის დანახული დედა-შვ ილის
სრულყოფილია ტექნიკური თვალსაზრისით,
ტური ქცევები. ის არის რეჟისორის პროტესტი
ურთიერთობა, დედის „არაორდინალური“ სიყ
მაგრამ არ გადმოსცემს ნათლად აზრს, ჩვენ
ამერიკელი ექიმების მიმართ, რადგან ფსიქი
ვარული და შვილის პროტესტი მის მიმართ.
ასეთ ფილმს ნაკლებად ვაფასებთ. როდესაც
ატრიულ კლინიკაში მის ფსიქიკურად დაავა
რეჟისორის მეორე ფილმზე ვლაპარაკობთ, მა
დებულ დედას ისეთ მედიკამენტებს ასმევენ,
შინ აქ აზრიც ნათელი უნდა იყოს და ტექნიკურა
რომლებიც მასზე უარყოფითად მოქმედებს.
20 სექტემბერს კინოთეატრ „ამირანში“ რიგით მეექვსე ფილმის ჩვენება გაიმართა – ბულგა რული ფილმი, კონსტ ანტინ ბოჟანოვის „ავე“. მთავარ როლებს ასრულებენ ახალგაზრდა
დაც გამართული, და რაც მთავარია – პირველი
ის ფარგლებში ნაჩვენები იყო კვირეულ
ფილმისგან განსხვ ავებული. მომწონს, როდესაც
ფრანგი მსახიობ ისა და რეჟისორის ვალერი
რეჟისორი დინამიკურია და არ მიჰყვ ება მხო
დონცელის ავტობიოგრაფიულ ი დრამა „ომის
ტოროსიანი. ვიზუალური მხარე ძალიან საინ
ლოდ თავიდან არჩეულ სტილს. იმისთვის,
გამოცხადება“. მთავარი როლების შემსრ უ
ტერესოა. როგორც პროდუსერმა, ჯეფრი გრი
მსახიობ ები – ანჯელა ნედიალკოვა და ოვანეს
რომ კინო კარგი გამოვიდეს, ვფიქრობ, ყველა
ლებლები არიან თავად ვალერი დონცელი
სონმა განაცხადა, ფილმს დიდი საფესტივალო
რეჟისორმა უნდა აკეთოს ის, რასაც გრძნობს,
და ჯერემი ელკეიმი. ფილმი ტრაგიკომედიურ ი
აღიარ ება მოჰყვ ა. ის პოსტს აბჭოთა ქვეყნებში
და რისი თქმაც ნამდვილად უნდა.
ჟანრისაა, და შესაბამისი – მხიარ ული და თან
არსებულ პრობლემებს ასახავს: ნარკოტიკები,
სევდიანი ემოციებით დატვირთული მუსიკა
ეკონომიკური გასაჭირი...
კანის კინოფესტივალის კრიტიკოსთა კვირეული თბილისში გაიხსნ ა რეჟისორ ჯეფ
გასდევს ფონად. სიუჟ ეტის ტრაგიკულ განვითა რებასთან ერთად რეჟისორს ჩართული აქვს
კრიტიკოსთა კვირეულ ის ფარგლ ებში ნაჩვე ნები ბოლო ფილმი გახლდათ არგენტინულ
ნიკოლსის ფილმის „თავშესაფრის“ ჩვენებით.
ისეთი კომიკური სცენები, რაც მაყურებელს სიმ
-ესპანური დრამა, რეჟისორ პაბლო გიორ
ამერიკული დრამა, მაიკლ შენონისა და ჯესიკა
ძიმის განცდას უნეიტრალებს; ფილმშ ი ზუსტად
გელის „აკაციები“ – კომპოზიციური შედევრი,
ჩესტენის მონაწილეობით, ნათლად გადმოს
იკვეთება გმირების ტიპაჟები. ის კომიკურად
რომლის ნებისმიერი კადრი მაღალმხატვრუ
ცემს ყოველდღიურ ყოფით პრობლემებს,
იწყება – ღამის კლუბში ორი ახალგაზრდ ა–
ლი ფოტოა. არანაკლებ საინტერესოა ფილმის
ადამიანთა ფსიქოლოგიას და მათ ფობიებს.
რომეო (ჯერემი ელკეიმ ი) და ჯულიეტ ა (ვალერი
სიუჟეტიც: რუბენი (ჯერმან დე სილვა) სატვირ
ფილმის მთავარი პერსონაჟი (მაიკლ შენო
დონცელი) – ხვდება ერთმანეთს. ერთმანეთი
თო ავტომობილის მძღოლია, რომელსაც პა
ებს ხედავს, ეწყება ნი) აპოკალიფსურ სიზმრ
შეუყვარდებათ, ცხოვრობენ ჰარმონიულად
რაგვაიდან ბუენოს აირესში ხეები ჩააქვს. ერთ
ჰალუცინაციები. მას აშინებს თავის განსაკუთ
და მხიარულად, და ამ ყველაფერს ლოგიკუ
დღესაც მას თავისი უფროსის მოახლის შვილი
რებული უნარი – დაინახოს მოახლოებული
ება. თუმცა, რი შედეგი, პატარა ადამიც მოჰყვ
უნდა დაემგზავროს. იასინტა (ჰებე დუარტე)
საფრთხე, რის გამოც, ფსიქიატრს მიმართავს.
წყვილის ცხოვრებაში მალე ჩნდება სერიოზ ული
შეხვედრის ადგილას ხუთი თვის გოგონასთან
დრამაში ძალიან კარგადაა ნაჩვენები, თუ
პრობლემა – ორი წლის ადამს თავში სიმსივნე
ერთად მივა. რუბენს არ ესიამოვნება პატარა
რა დონემდე შეიძლება მიიყვანოს თავის
აღმოაჩნდება. იმის მიუხ ედავად, რომ მათი
ბავშვის დანახვა, თუმცა იწყებენ მოგზაურ ობას
გადარჩენის ინსტ ინქტმ ა ადამიანი. ეს ფილმი
ცხოვრების ამ ეტაპზე უზარმაზარი სირთულეე
არგენტინისკენ. უხეში რუბენი დედა-შვილის მი
თანამედროვე ფილმებისგან განსხვავებუ
ბია, ძალიან სასიამოვნოდაა ნაჩვენები, თუ რო
მართ ნელ-ნელა სულ უფრო თავაზიანი ხდება.
ლია: სტატიკური, დამაფიქრებელი, თითქოს
გორ უცხადებენ ახალგაზრდა მშობლები ომს
რუბენი და იასინტა თითქმის არ ლაპარაკობენ,
ამოუცნობიც; მძიმე და ამავე დროს ძალიან
პატარა ადამის დაავადებას, იბრძ ვ იან ბავშვის
მაგრამ მათ შორის უსიტყვო კავშირი ჩნდება –
გულწრფელად გადმოცემული.
სიცოცხლის შესანარჩუნებლად.
პერსონაჟებს შორის დიალოგის გარეშე იბმება
კვირეულ ის მეორე დღეს ნაჩვენები
კვირეულზე ნაჩვენები რიგით მეხუთე ფილ
უხილავი ძაფები.
დელფინი და მარიენ კულენის ფრანგული
ია – ფრანგი მსახიობისა მიც ავტობიოგრაფიულ
მხატვრული ფილმი „17 გოგო“, რომელიც
და რეჟისორის ევა იონესკოს დრამა „ჩემი
ნომინირებული იყო ცეზარის საუკეთესო დები
პატარა პრინცესა“. მთავარ როლებს ასრულე
განსხვავებული იყო, სხვადასხვა ხედვითა და
უტის დაჯილდოვებაზე (César du meilleur premier
ბენ თორმეტი წლის ანამარია ვარტოლომეი
პრობლემატიკით, მათ ერთი თემა აერთიანებ
მიუხედავად იმისა, რომ წარმოდგენილი ფილმები ერთმ ანეთისგან აბსოლუტურად
film). დრამა მოგვითხობს რეალ ურ ისტორიას
და იზაბელ იუპერი. რეჟისორ ევა იონესკოს
დათ – ადამიანი, როგორც სამყაროს უმთავრესი
ჩვიდმეტი გოგონას შესახებ – თუ რა გავლენა
დედა, ირინა იონესკო ფოტოგრაფი იყო. მან
ფასეულობა. შვიდივე ფილმში წამოწეულია
შეიძლება მოახდინოს ახალგაზრდებზე იმ გა
პოპულარობა თავისი შვილის, ევას ეროტი
ადამიანი ინდივიდუალური თვისებებით და
რემომ, რომელშიც იზრდებიან, ცხოვრობენ და
კული ფოტოების გამოქვეყნებით მოიპ ოვა.
ბედით, ამაღელვებელი და სულის შემძვრელი
ყალიბდებიან. როგორია ახალგაზრდა თაობის
როგორც ევა იონესკომ კინოს ჩვენების შემდეგ
ისტორიებით. და ეს ცხადჰყოფდა კრიტიკოსთა
პროტესტი უფროსების მიმართ და რა შედეგე
განაცხადა, დედამისი მას 4-იდან 12 წლამდე
კვირეულის შერჩევის პრინციპს: „რეჟისორმა
ბამდე მიჰყავთ მოზარდებს საკუთარი თავი.
უღებდა სკანდალურ ფოტოებს. დრამაც სწო
უნდა აჩვენოს პრობლემა, რომელიც დღეს
კრიტიკოსთა კვირეულზე წარდგენილი
რედ ამაზეა გადაღებული. იმის მიუხედავად,
ყველაზე მეტად აწუხებს“.
7
მანანა სურაძე, ევა
ფოტო: ზინკა ბარნოვი
იონესკო და შორენა ციცაგი; თამარ ტატიშვილი, რემი ბონომი და ჩარლზ ტესონი; ევა იონესკო, რემი ბონომი, ჯეფრი გრისონი და თამარ ტატიშვილი; გიორგი ოვაშვილი და ვახო ვარაზი
8
festivali
Golden Apricot 2012 >> მაგდა გოგოლაშვილი
კინოფესტივალი „ოქროს გარგარი“, უკვე ცხრა წელია, რაც სომხეთის დედაქალქში -
(“მსახური“, „მგზავრის პიესა“) . წლევანდელი ფესტივალი წარმატებული
მცხოვრებლები ბიბლიური პერსონაჟებივით არიან – საკუთარ მიწას იცავენ; მათი პრობ
ერევანში ტარდება. სამხრეთ კავკასიის რე
აღმოჩნდა ქართველი რეჟისორებისთვის.
ლემა ერთდროულად პირადულიცაა და
გიონის ყველაზე მასშტაბური კინომოვლე
მოკლემეტრაჟიანი ფილმების პროგრამაში
გლობალურიც, ადამიანურიცა და ყოვლის
ნა ერთგვარი შემოქმედებითი ტრამპლინია
ის „მირზას წარმოდგენილი იყო კოტე ჩლაიძ
მომცვ ელიც. ნამდვილად მადლიერების
ახალგაზრდა კინემატოგრაფისტებისთვის,
დაბადების დღე“; დოკუმენტურ პროგრამაში
ღირსია ამ ფილმის რეჟისორი – გლეხკაცი,
ხოლო პროფესიონალთათვის წარმატების
კი ნაჩვენები იყო სალომე ჯაშის „ბახმარო“,
რომელმაც თავისი მიწა კამერით დაიცვა.
წინაპირობად იქცევა ხოლმე. ფესტივა
რომელიც ჟიურის სპეციალური პრიზით და
სწორედ ეს ფილმი გახდა “ ოქროს გარგა
ლი თავდაპირველად მხოლოდ სომხურ
ჯილდოვდა. ამ სექციის ჟიურის ერთ-ერთი
რის“ გამარჯვებული.
კინემატოგრაფზე იყო ორიენტირებული,
წევრი რეჟისორი ნანა ჯანელიძე გახლდათ.
გაიზ არდა და უკვე საერთაშორისო ხასია თი მიიღო.
2012 წლის „ოქროს გარგარი“ ცნობილი რეჟისორების ფილმების რეტროსპექ
მეორე პრემიით – „ვერცხლის გარგარით“ დაჯილდოვდა ფილმი სახელწოდებით,
დროთა განმავლობაში მისი მასშტაბები
რამდენად საინტერესო იყო თქვენთვის, როგორც ჟიურის წევრისთვის, საფესტივა
„The Tundra Book: A Tale of Vukvukai, The Little Rock“ (რეჟისორი: ალექსეი ვახრუშევი),
ლოდ არჩეული ფილმები და რას გვეტყვით
რომელიც ჩრდილოეთის უკიდურეს საზღ
მათ შესახებ?
ვარზე მდებარე მეირმეობის ფერმასა და
მინდა გითხრათ, რომ დოკუმენტური
ფერმერთა ყოფას ასახავს. ფილმი ეგრეთ
ტივას, მასტერკლასებსა და ტრენინგს
ფილმების პროგრამა არაჩვეულებრივად
წოდებული დაკვირვების მეთოდით არის
მოიც ავდა. ფესტივალის ფარგლებში
ძლიერი იყო. პირველი ადგილი წილად
გადაღებული და შთამბეჭდავად გვაცნობს
გაიმართა ვიქტორ ერისეს („სამხრეთი“,
ხვდა ფილმს „5 დამსხვრეული კამერა“
ამ ერთდროულად ლამაზ, მკაცრ და უცხო
„ულიას სული“), ალექსანდრ სოკუროვისა
(რეჟისორი: ემად ბურნატი). ეს არის მონუ
მხარეს – იქნება ეს რთული კლიმატური
(„ტაურუსი“, „ფაუსტი“, „მზე“) და ელდარ შენ
მენტური მხატვრული ტილო პალესტინის
პირობები, თუ სტიქიის შემოტევა; და რაც
გელაია ს („სამანიშვილის დედინაცვალი“,
პატარა სოფლისა და ისრაელის ჯარებს
მთავარია, იწვევს განცდას, რომ ადამიანი
„შერეკილები“, „არაჩვეულებრივი გამოფე
შორის განვითარებულ დრამატულ ურთიერ
ამ ყველაფერს მხნედ უმკლავდება. მინდა აღვნიშნო, რომ ფესტივალის პროგ
ნა“, „ცისფერი მთები ანუ დაუჯერებელი ამ
თობაზე. განსაკუთრებით მძიმე იყო სცენები,
ბავი“) ფილმების რეტროსპექტივა. აგრეთვე,
სადაც ვხედავთ, თუ როგორ უწვავენ სოფ
ფესტივალის სტუმრები გახლდნენ აგნეშკა
ლის მკვიდრთ ზეთისხილის ხეებს, რომე
შემდეგ ჩემთვის კიდევ უფრო ნათლად
ჰოლანდი („იდუმალი ბაღი“, „ევროპა, ევრო
ლიც მათი სარჩო-საბადებელია და ისეთივე
გამოიკვეთა დოკუმენტური კინოს რაობ ა,
პა“, „სიბნელეში“) და ვადიმ აბდრაშიტოვი
მნიშვნელობისაა, როგორც პური. სოფლის
მისი მნიშნვნელობა – შეგვიძლია ვთქვათ,
რამაში წარმოდგენილი ფილმების ნახვის
9
10 festivali
ა ქვეყნის ფესტივალებზეც ვაში, სხვადასხვ
რომ ეს პლანეტის მატიანეა. ფესტივალზე
პროექტით „მარილივით თეთრი“. პროფე
წარმოდგენილ თითოეუ ლ ფილმს თავის
სიონალებმა, რომლებიც ამ ფესტივალის
საკმაოდ დიდ წარმატებას აღწევენ ხოლმე.
სათქმელი აქვს. არ აქვს მნიშვნელობა, თუ
ფარგლებში მუშაობ ენ, ბევრი სასარგებლო
მაგალითად მოვიყვან ფილმს, სახელწოდე
რომელი ტომის ან ეროვნების ადამიანს
რჩევა მომცეს. სწორედ მათთან ერთად
ბით, „სუსა“ (რეჟისორი: რუსუდან პირველი,
გიჩვენებენ; თუკი ფილმი ნიჭიერად არის
გადავწყვიტეთ, ფილმისთვის „მარილივით
სცენარის ავტორი: გიორგი ჩალაური) - პირ
გადაღებული, ერთი შეხედვით სრულიად
თეთრი“ დაგვერქმ ია. მოხარული ვარ, რომ
ველ ქართულ პროექტს, რომელმაც DAB
უცხო პრობლემის მიმართაც თანაგრძნ ო
წელსაც მომეცა ფორუმში მონაწილეობის
ო, შემდეგ ფორუმის მთავარი გრანტი მიიღ
ბით იმსჭვალები.
საშუალება.
კი მრავალ საერთაშორისო ფესტივალზე ოვა აღიარება. მოიპ
დიდი წარმატება ხვდა წილად სალომე ჯაშის „ბახმაროს“. განსაკუთრებით აღსანიშ
Directors Across Border-თან ერთად
ნავი იყო ავტორისთვის დამახასიათებელი
„აღმოსავლეთის პარტნ იორ ობის პროგ
ირონია და რბილი იუმორი. ჟიურის თით
რამა“ კიდევ რამდენიმე სექციას მოიც ავს,
ვან ტრენინგზე - Journalism Across Borders,
რას გვეტყვით კიდევ ერთ მნიშვნ ელო
ქმის ყველა წევრმა გაუსვა ხაზი სალომეს
რომელთა შორისაა – Armenia-Turkey Cinema
რომელიც აღმოსავლეთის პარტნ იორ ობის
საინტერესო ხედვას, მისთვის დამახასი
Platform და Journalism Across Border. პროგ
ფარგლებში ყოველწლიურად ტარდება?
ათებელ ორიგინალურ სტილს. ძალიან
რამა ხელს უწყობს კინემატოგრაფისტებს,
სასიხარულოა, რომ მას ჟიურის სპეციალუ
ხელოვნების ენით ილაპარაკონ ერთა
სუზანა ჰარუთუნიანი: ჟურნალისტიკა არის
რი ჯილდო ერგო, რადგანაც, გავიმეორებ,
შორის პრობლემებსა და ქვეყნებს შორის
კინოკულტურის ის განუყოფელი ნაწილი,
რომ პროგრამის ფარგლებში ნაჩვენები იყო
ურთიერთობებზე. ამის ნათელი მაგალითია
რომლის გარეშეც დღეს მისი არსებობა
მაღალი დონის ფილმები, რომელთა შორის
Armenia-Turkey Cinema Platform, რომლის
წარმოუდგენელია. დროთა განმავლობა
მეშვეობითაც სომეხ და თურქ კინემატოგრა
ში იცვლება შეფასების კრიტერიუმებიც და
„ბახმარომ“ ღირსეული ადგილი დაიკავა.
კინო საზღვრების გარეშე
ფისტებს ერთობლივი პროექტების განხორ
იმისთვ ის, რომ კინოს განვითარებას აუწყო
ციელების საშუალ ება ეძლევათ; ასევე იმის
ფეხი, ახალი თაობ ის კინოჟურნალისტების
მაგალითია, თუ როგორ შეუძლია ხელოვ
აღზრდ აა საჭირო. ამ ტრენინგით ახალგაზ
მიერ დაფინანსებული „აღმოსავლეთის
ნებას ქვეყნებს შორის დამაკავშირებელი
რდა კინოჟურნალისტებს საშუალება აქვთ,
პარტნიორობის პროგრამის“ (Eastern
ხიდის ფუნქცია ითავოს. ზემოთ ხსენებული
გაიღრმ აონ ცოდნა და მეტი პრაქტიკული
Partnership) ფარგლებში „ოქროს გარგარს“
პროგრამისა და ზოგადად ფესტივალის შე
გამოცდილება მიიღ ონ. ჩვენს ტრენინგშ ი
Directors Across Borders ფორუმი შეემატა,
სახებ „ოქროს გარგარის“ სამხატვრ ო ხელმ
წელს მონაწილეობას იღებდნ ენ მოლდო
ებას აძლევს ნიჭიერ რომელიც საშუალ
ძღვანელს სუზანა ჰარუთუნიანს ვესაუბრეთ:
უკვე მეექვსე წელია, რაც ევროკავშირის
ველი, ბელორუსი, ქართველი და სომეხი ახალგაზრდა ჟურნალისტები. ვიმედოვნებთ,
კინემატოგრაფისტებს საკუთარი პროექ ტები წარადგინონ და თანადაფინანსება
სუზანა ჰარუთუნიანი: ფესტივალის დაარსე
არა რომ თანამშრომლობა, რომელსაც ჩაეყ
მოიპ ოვონ. პროგრამის პარტნიორები არი
ბის მიზანი სომხური კინემატოგრაფის გან
საფუძველი, მომავალში კიდევ უფრო გაღ
ან MAIA (იტალია), INTERFILM (თურქეთი),
ვითარება, მისი საერთაშორისო არეალზე
რმავდება და საბოლოო ჯამში ერთობლივი
კინოხელოვნების ცენტრი „პრომეთე“
გატანის სურვილი გახლდათ. თავდაპირვე
საინტერესო პროგრამების სახით გამოვ
(საქართველო) და INTERNEWS (სომხეთი).
ებში მხოლოდ ლად, ფესტივალის ფარგლ
ლინდება.
წლევანდელ ფორუმზე ცხრა პროექტი იყო
ერთი კონკურსი – Armenian Panorama იმარ
„ოქროს გარგარი 2012“ 15 ივლისს
წარდგენილი; მათ შორის ორი ქართული
თებოდა, რომელიც სომხურ ფილმებზე იყო
დამთავრდა. თუმცა, კინემტოგრაფისტე ბისთვის პერიოდულად სხვადასხვა
– ქეთი მაჭავარიანის „მაღლა აწეული ხელე
ორიენტირებული. თუმცა, მოგვიანებით მივხ
ბი“ და ნანა ჯანელიძის „სხვა სამოთხე“. ჟიუ
ვდით, რომ მხოლოდ ეროვნული ფილმების
ტრენინგი და ვორქშოპი იმართება.
რის გადაწყვეტილებით, რომლის წევრებიც
თავმოყრით ვერ მივაღწევდით სასურველ
დეკემბრის დასაწყისში სცენარის
იყვნენ გერმანელი, ფრანგი და უკრაინელი
შედეგს. ფესტივალისთვ ის უფრო მასშტაბუ
განვითარების პროგრამის ფარგლებში
პროდუსერები, ფესტივალის სამხატვრო
რი სახე რომ მიგვეცა, მუშაობა სხვადასხვა
დაგეგმილია ვორკშოპის ჩატარება
ხელმძ ღვანელი და საქართველოს ეროვნუ
ქვეყნის კინემატოგრაფისტებთან დავიწყეთ,
თბილისში, რომელში მონაწილეობის
ლი კინოცენტრის დირექტორის მოადგილე,
რის შედეგადაც, ცხადია, ის გაცილებით სა
მიღება შეეძლებათ ქართველ რეჟისორებ
ფორუმის გამარჯვებული გახდა ქეთი მაჭავა
ინტერესო და მრავალფეროვანი გახდა.
სა და სცენარისტებს.
რიანის პროექტი, რომელიც, ასევე, საქართ
ელოვანად მიმაჩ განსაკუთრებით მნიშვნ
ველოს ეროვნული კინოცენტრის კონკურსის
ნია პროგრამები, რომლებიც ფესტივალს
გამარჯვებულიც არის.
აღმოსავლეთის პარტნიორობის ფარგლ ებ
ქეთი მაჭავარიანი: ჩემი ურთიერთობა
Armenia-Turkey Platform და Journalism Across
ში შეემ ატა – Directors Across Borders ფორუმი, ფესტივალთან 2009 წლიდან დაიწყო, რო
Borders. აღსანიშნავია, რომ DAB ფორუმზე
დესაც მასში მონაწილეობა მივიღე ფილმის
გამარჯვ ებული ფილმები, უმეტეს შემთხვე
12 recenzia
"ლაგუნა ვერე" ანუ დაუჯერებელი ამბავი
>> ვონა ბროდსკი
„ლაგუნა ვერე“ იმ ფილმების რიცხვშია,
იცი, რაზეა ლაპარაკი ან ვინ ვისთანაა. და
რომელზეც თუკი გკითხავენ, – რა ხდებაო, –
სწორედ იმ მომენტშ ი როცა ფიქრობ, რომ
ვერაფერს მოუყვები. ფილმში დიდხანს
თანამედროვე „ცისფერ მთებს“ უყურებ
არაფერი ხდება და მერე, როცა უკვე ხდება,
(დარბაზის ნახევარს, როგორც პრემიერ ის
რა ხდება, ვერ იგებ. მაგრამ ვინ ამბობს, რომ
ია ჰქონდა), შემდგომ გაირკვა, ასეთი ასოციაც
ეს ნაკლია?! პირველი 20 წუთი ისე გადის, რომ
აი, სწორედ ამ მომენტში ფილმში ისეთი
საერთოდ კარგავ დროის შეგრძნებას,
სასპენსი შემოდის, რომ ჰიჩკოკსაც შეშურდე
მთლიან ად ჩართული ხარ ერთი თბილისური
ბოდა. „ვაიმე, რა ხდებაააა ?“ – ისმის დაძაბულ
ოფისის გაურკვ ეველ საქმიანობაში, და მზად
დარბაზში. არადა, აქამდეც არ ვიცოდით, რა
ხარ, მთელი დღე შენთვის ნაცნობ ტიპაჟებს
ხდება და მერეც ვერ გავიგეთ. თუმცა,
უყურო: ერთი ონლაინ პოკერს თამაშობს და
ემოციური განწყობისთვის ამას ხელი არ
ფულს სესხულობს, მეორეც ინტერნეტში
შეუშლია. ყველაზე გამოკვეთილი, მთავარი
აუზებს ათვალიერებს (ამიტომ „ლაგუნა
პერსონაჟი გარბის სადღაც, იმიტომ, რომ
ვერე“?), ერთნაირ აიფონებზე ყველას ერთი
სხვებიც გარბიან, და ყველა ისეთი შეშინებუ
ზარი აქვს, და ძველით ახალი წლის
ლია, რომ სულ ცოტა, გოძილას გამოჩენას
აღსანიშნავად ყველას ძალიან უნდა სახლში
ელოდები. ელოდები კიდევ იმას, რომ რამეს
წასვლ ა. ეს ყველაფერი დოკუმენტურ
მაინც გაიგებ ბოლოს, მაგრამ ბოლოს ჩვენი
სტილშია გადაღებული (ვფიქრობ, ცოტა
გმირი სიგარეტისთვის მაღაზიაშ ი შედის და
მეტისმეტადაც კი): ხელის კამერა, „ბუნებრივი“
სახლში ბრუნდება. რეჟისორი მაყურებელს
მიზანსცენები, და რაც ძალიან იშვიათ ია
ნერვებს უშლის, მაგრამ ჩვენ მისი თამაშის
ქართულ კინოში, მსახიობები, რომლებიც არ
წესების მიღება გვიწევს. რეჟისორის იუმორი
თამაშობენ. კასტინგის სცენა, სადაც
და საერთოდ კინოსადმი მიდგომა იმდენად
გრძელფეხება გოგონებს გადაღებისთვის
გხიბლავს, რომ დარბაზიდან ერთდ როულად
არჩევენ და არკვევენ, მისცემთ თუ არა მათი
გაოგნებული და კმაყოფილი გამოდიხარ.
თავგადადებული ეკლესიურობა უფლებას,
მთავარია, მეორ ე დღეს თქვენს ოფისში
რომ შიშველი სხეული გამოაჩინონ ისეთი
არავინ გკითხოთ, – ფილმს „ლაგუნა ვერე“
სასაცილოა, საერთოდ გავიწყდება, რომ არ
რატომ ჰქვიაო?
13
imago mundi
გიო მგელაძის IMAGO MUNDI ეროტიკული >> ვონა ბროდსკი
ალუზიით მაიაკოვსკის და ლილია ბრიკის
„ნუარს“ გავს და თრილერის ელემენტებიც
ურთიერთობისკენ მიდიოდა, მაგრამ
დაჰყვება. ამ მოკლემეტრაჟიან ფილმს
მონტაჟის დროს მან გადაწყვიტა, ხმა გაეთიშა
რთულ ჟანრობრივ კატეგორიას მივაკუთვნებ,
და ფილმი მისგან გაეთავისუფლებინა. ამით
და სიუჟეტის მოყოლას თავს ავარიდებ.
მან ისტორიას დრამატიზმი და დაძაბულობა
სიუჟეტზე უფრო საინტერესო ის
შემატა, მაყურებლის ფანტაზიას კი სრული
არის, რომ ფილმში არ ისმის ტექსტი.
თავისუფლება მისცა. ეს კონცეპტუალური
მსახიობები ლაპარაკობენ, მაგრამ ხმა
გადაწყვეტილება არ ყოფილა, უფრო
გათიშულია. მათი სუნთქვის და გარემოს
სპონტანური და ინტუიციური ნაბიჯი იყო.
ცოტა შიშისმომგვრელი ხმაურის გარდა,
საერთოდ რეჟისორს, რომელიც თავადვე
არაფერი ისმის. თავიდან ფიქრობ, რომ
თამაშობს ფილმში, ასეთი სპონტანურობა
რაღაც ტექნიკურ ხარვეზს აქვს ადგილი,
ახასიათებს, რაც ალბათ არტისტის თვისებაა.
მაგრამ რამდენიმე წამში ეგუები სიჩუმეს და
მისივე თქმით, ფილმის სახელწოდებაც
ცდილობ, ტუჩების მოძრაობით რამდენიმე
იმიტომ აირჩია, რომ ჟღერადობით მოეწონა,
სიტყვა მაინც დაიჭირო, მერე ამასაც ანებებ
მელოდიურობით, და უკვე შემდეგ, ალბათ
თავს და მიჰყვები რეჟისორის შექმნილ
მათთვის ვინც კინოს არჩევს, თუ ინტერვიუს
სამყაროს; სამყაროს, რომელიც ყველაზე
იწერს, კონცეფციაც მოუძებნა. კიდევ
მეტად თეატრალურ, თუ ტელესპექტაკლის
ერთი თვისება, რომელიც არტისტს უნდა
დეკორაციას ჰგავს. (სხვათა შორის, გიო
ჰქონდეს, სხვისი დაყოლიება და შთაგონების
მგელაძემ ამავე სახელწოდების სპეკტაკლიც
უნარია. ამ ფილმისთვის ბიუჯეტი საერთოდ
დადგა, თუმცა იქ სხვა ისტორიაა).
არ ჰქონდა, მაგრამ მთავარი როლის
დეკორატიულია პარკი, სადაც ხდება
შემსრულებელი თათი ბარამია, რომელიც
მოქმედება, ხელოვნურს ჰგავს გარშემო
დამწყები მსახიობია და ნიუ-იორკში
მოფენილი შემოდგომის წითელ-ყვითელი
სწავლობს, ისე მოიხიბლა სცენარით, რომ
ფოთლები. გადაყვითლებულია განათებაც
თავისი ხარჯებით ჩამოვიდა თბილისში,
და მთლიანად მოგონილია სამყარო,
ასევე უანგაროდ იმუშავა ყველამ, ვინც კი
რომელშიც ორი ადამიანი – კაცი და ქალი,
მონაწილეობა მიიღო ფოლმის შექმნაში.
გვიან ღამით ხვდება ერთმანეთს იმისთვის,
ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი
თქვა, იყო ტექსტი, რომელიც სხვადასხვა
დრამაა. სტილისტიკით ყველაზე მეტად
შეფასებასაც თავს ავარიდებ და ტრივიალურ
რომ ერთ-ერთი მათგანი... მაგრამ ჩვენ ხომ
„მომეწონა-არ მომეწონა“-ს საერთოდ არ
ისტორიას არ ვყვებით. ასეთი გარემო განგებ
გამოვიყენებ, დავამატებ მხოლოდ იმას, რომ
არის შექმნილი, ასეთ გარემოში ყველაფერი
ეს ნამდვილად საავტორო კინოა,
მისაღებია, და რაც უნდა მოხდეს,
რეჟისორული კინოა, რომელშიც გიო
ყველაფერს დაიჯერებ. რაც შეეხება უხმო
მგელაძემ თავის პირადი IMAGO MUNDI, ანუ
ლაპარაკს, როგორც თვითონ რეჟისორმა
სამყაროს სურათი შექმნა.
14 recenzia
>> ვონა ბროდსკი
ცოტა სევდიანი კომედია მძიმე წონის
კოტეტიშვილის სარეჟისორო დებიუტია,
ორ ადამიანზე, რომლებიც შუა ზაფხულში
რადგან ის კინოსაოპერატორო ფაკულტეტ
ყველაზე გამაგრილებელი ხილის გაყიდ
ზე სწავლობს. თუმცა, ფილმს ეს სულაც არ
ის უკაცრიელ უდაბნო ვას სადღაც, თითქმ
ეტყობა; უფრო მეტიც, რეჟისორმა გარისკა
ში ცდილობენ. ერთს ეს უკეთ გამოსდის,
და მხოლოდ არაპროფესიონ ალები ათა
ეს – უარესად. თუმცა, ბოლოს მაინც მეორ
მაშა, რასაც ხშირად დიდი რეჟისორებიც
სოლიდარობა და მეგობრობა იმარჯვებს და
კი ვერ ბედავენ. მთავარი პერსონაჟები
კაი გემრიელ ი კახური სიმღერით მთავრდ ე
ჭეშმარიტი კახელი ტიპაჟები არიან გარეგნუ
ბა კონკურენტების კომიკური შუღლი. ლოძის ცნობილი კინოსკოლის სტუდენ
ითაც. ეჭვიც არ ლადაც და თავისი საქციელ ი ზუსტად ისე გეპარება, რომ ეს ორი ადამიან
ტისგან ამდენად ქართული კინოს გადაღება
ობაში, როგორც კადრშ ი მოიქცეოდა რეალ
ცოტა მოულ ოდნელიც კი იყო. „საზამთრო“
იქცევა.
ბოლო წლების მანძილზეგადაღებული
„საზამთრო“ კეთილი, სევდიანი და თბილი
პირველი ფილმია, რომელიც მართლაც
ფილმია, იუმორით და მსუბუქი ირონიით
აგრძ ელებს ქართული მოკლემეტრაჟიანი
გაჟღენთილი. ვფიქრობ, ეს ძალიან აკლია
ფილმების ტრადიციას – მას თავისუფ
ჩვენს დღევანდელ კინემატოგრაფს.
ლად მივუჩენდი ადგილს „ქვევრი“-სა და იმ
შესაძლოა, ასეთი სისადავე იმითაც იყოს
დროის სხვა მოკლემეტრაჟიანი ფილმების
ი, რომ რეჟისორი პოლონეთში გამოწვეულ
გვერდით. „საზამთრო“ ევროპული პეწიც
ცხოვრობს და ჩვენი საკმაოდ მძიმე
დაჰკრ ავს. თავად ევროპელებს ფილმი
ობისგან შედარებით შორს არის; რეალ
მოეწ ონათ დაარაერთ ფესტივალზე მთავა
თუმცა ისე შორს არა, რომ კახური კოლორი
რი პრიზიც აიღო. სხვათა შორის, ეს ტატო
ტი ვერ გადმოეცა.
ფოტო: ანკა გუჯაბიძე, ხათუნა ხუციშვილი
საზამთრო
interviu 15
"ჩაიკა" – სწრაფვა თავისუფლებისკენ ”სინეტეკი” ერთ-ერთი პირველი
>> ირინე ჟორდანია
არც მთავარი გმირი ჰგავს ზარეჩნაიას?
დამოუკიდებელი საპროდიუსერო სტუდიაა
ზარეჩნაიასთან მსგავსება შეიძლება იპოვოთ
საქართველოში. ამ დროის განმავლობაში
კიდეც. ფილმში მოთხრობილია ამბავი გო
სტუდიამ არაერთი საინტერესო პროექტი
გონაზე, რომელიც დაიბ ადა და ცხოვრობდა
განახორციელა, წელს ”სინეტეკი” კიდევ
ყაზახეთის სტეპებში, ბაიკანურთან ახლოს
ერთ ქართულ - ევროპულ კო-პროდუქციას
და მთელი ბავშვობა უყურებდა, როგორ მიფ
გვთავაზობს - სრულმეტრაჟიანი
რინავენ ცაში რაკეტები. გამოჩნდა პირველი
მხატვრული ფილმი ”ჩაიკა”, რომლის
კოსმონავტი ქალი – ვალენტინა ტერეშკოვა.
პრემიერა წლევანდელი სან-დენსის
მას ხალხმა „ჩაიკა“ შეარქვა. გოგონას ოცნება
კინოფესტივალზე შედგა, საქართველოში
იყო, ჩაიკას დამსგავსებოდა, მასაც ეპოვა
პირველ ჩვენებას კი თბილისის
თავისუფლება. კოსმოსიც ხომ უპირველეს
საერთაშორისო კინოფესტივალზე
ყოვლისა თავისუფლების განცდაა. გოგონას
გვპირდებიან. ”ჩაიკასა” და ზოგადად
ძალიან რთული ცხოვრება აქვს. ქვეყნის დასა
ქართულ კინოწარმეობაზე ჟურნალი
ლიერიდან, სადაც მისი სახლია, გარბის, თავს
FP კომპანიის დირექტორს, ზურაბ
გემზე ამოჰყოფს; თავადაც არ იცის, ვისგან
მაღალაშვილს ესაუბრა.
აჩენს შვილს... და მაშინ, როდესაც თითქოსდა ბედნიერ ებას პოულობს, შვილი წამოეზრდება
ფილმის სახელწოდებას ჩეხოვისკენ მივყავართ.. .
და თვითონც სიყვარულს იპოვის, გათხოვე ბამდე ერთი დღით ადრე ისევ გარბის.
რა თქმა უნდა, სახელწოდება პირველ რიგში ჩეხოვთან ასოციაციას წარმოშობს, თუმცა აქ არც ტრეპლევია და არც არკადინი...
თავისუფლებისაკენ სწრაფვაშია თავი სუფლება?
16 interviu
დიახ, მუდმივ გაქცევაში. ამ ფილმის მიხედ
რამდენი ქვეყნის თანამონაწილეობ ით
შემოსული თანხით იგეგმებოდა ფილმის გა
ვით ასეა. თავისუფლებისთვის შეიძლება
განახორციელდა ეს პროექტი?
დაღება ოთარ ჭილაძის რომანის მიხედვით
ყველაზე ძვირფასი დათმო. მე ასე ვხედავ.
ოთხი ქვეყნის. თავდაპირგველად პროექტი
– „გზაზე ერთი კაცი მიდიოდა“.
რეჟისორი ცოტა უფრო მიწიერ ად, უფრო ყო
ესპანელებთან ერთად დავიწყეთ, შემდეგ
ფითად ხედავს ამ ამბავს. თუმცა, ჩემთვის
შემოგვიერთდა საფრანგეთი და ბოლოს
სამი თვის განმავლობაში ხალხი იჯდა ეკრა
ფილმის მთავარი სათქმელი სწორედ ესაა.
– რუსეთი. რუსეთის მხარეს წარმოადგენს
ნებთან, გადაჭედილ დარბაზებში, რომელიც
რუსტამ იბრაგიმბეკოვი, ამ შემთხვევაში –
მაყურებელს ვერ იტევდა მთელი საქართვე
როგორც პროდუსერი. როგორც სცენარის
ლოს კინოთეატრებში. მოატყუეს – გადა
სტუდიასთან ერთად რამდენიმე პროექტი
ტთან და რეჟისორთან, რუსტამ იბრაგიმბე
აგდეს; იგი იძულებული გახდა წასულიყო
აქვს განხორციელებული
კოვთან ერთად ზაფხულში ვიწყებთ ფილმის
საქართველოდან, რათა ვალები გაესტუმ
კომპანია „კინოსკოპიკთან“ ერთად გან
გადაღებას საქართველოში, სადაც შემოქ
რებინა. ეს იყო ძალიან ცუდი პრეცედენტი -
ხორციელებული ეს ჩვენი მესამე პროექტია.
მედებითი ჯგუფის ნაწილი და მთლიანად
როდესაც გატყდა კინოსა და ბიზნესს შორის
ჩვენსა და შემოქმედებით ჯგუფს შორის
ტექნიკური ჯგუფი ქართული იქნება.
ურთიერთობა.
„ჩაიკას“ შემოქმედებით ჯგუფს თქვენს
დღეს ქართულ კინოში გაჩნდნენ პროდუ
აბსოლუტური ნდობაა. ჩვენი ურთიერთობა მოულოდნელად დაიწყო.აგვისტოს ომის
რას შეეხება მომავალი ფილმი?
სერები, რომლებიც ტყუილით აკეთებენ
შემდეგ ესპანეთიდან საქართველოში ეს
ერთი სიტყვით რომ ვთქვათ, ეს არის ფილ
საქმეს. ასეთი რამ ქართულ კინოში აქამდე
ჯგუფი ჩამოვიდა, სატელევიზიო გადაცემის
მი ჰუმანიზმისთვის. ავტორი ილაშქრებს
არ ყოფილა. ატყუებენ მსახიობებს, შემოქ
გასაკეთებლად. სწორედ მაშინ შევთავაზე,
აზერბაიჯანსა და სომხეთში გაბატონებული
მედებით თუ ტექნიკურ ჯგუფს, მხარდამჭერ
გაგვეკეთებინა ერთობლივი ფილმი.
შეხედულების წინააღმდეგ – როდესაც ადა
სტუდიებს. ასე გაკეთდა ოთხი-ხუთი ფილმი.
ჩვენი პირველი პროექტი იყო ფილმი სა
მინებს ეროვნებისა და გვარის მიხედვითი
არ დაგიმალავთ, რომ დაზარალებულების
ხელწოდებით, „ორი“ – ერთმანეთისგან
ყოფენ. მინდა გითხრათ, რომ საკმაოდ
რიცხვში ჩვენი სტუდიაც აღმოჩნდა. ასეთი
დამოუკიდებელი ორი პარალელური ისტო
გაბედული პოზიციაა, რის გამოც, მას აზერ
შემთხვევითი ადამიანების შემოსვლა მთელ
რია სოფლად და ქალაქად; ფილმი ომის
ბაიჯანში პრობლემები აქვს.
კინოსამყაროს უტეხავს სახელს. ასეთი ფაქ
შემდგომი სინდრომის შესახებ. პროექტი
სერთოდ, კო-პროდუქციებ ის თვალსაზრი
ტები სცილდება კერძო შემთხვევათა რიგს
წარმატებული აღმოჩნდა. დიდი რისკი გას
სით, საკმაოდ კარგი შედეგები გვაქვს. ვმუ
და აუცილებლად აისახება პროცესებზე,
წია ესპანურმა მხარემაც; აიღეს კრედიტი და
შაობთ დიდ პროექტზე – ფილმზე, რომელიც
რომლებიც ქართულ კინოში ვითარდება.
ფილმის წარმოებაში ჩადეს – დაახლოებით
ბოქსიორის ცხოვრებას ასახავს, სახელწო
დიდ პრობლემად მიმაჩნია კინოთეატრების
45 000 ევრო. დასრულებისთანავე ფილმი
დებით „титан“ – ესპანეთის, ბულგარეთისა
სიმცირე. აბსურდია, რომ ერთ კინოთეატრს
280 000 ევროდ გაიყიდა. ამ პროექტს მოჰყვა
და საქართველოს თანამონაწილეობით.
ჰქონდეს რვა დარბაზი, მაშინ როდესაც პე რიფერიებში ერთი კინოთეატრიც არ არის.
მოკლემეტრაჟიანი ფილმი „хорошо“ – ნო ველა ძალადობის წინააღმდეგ, რომელიც
ყველაზე დიდი პრობლემა ქართულ
ამას გარდა, გაუგებარია რა ნიშნით ირჩევენ
კინოში
და უჩვენებენ ფილმებს. რა ხარისხით ხდება
იარაღო“. სწორედ ეს პროექტები გახდა
მთავარია, კინო მივიდეს იმ სტადიამდე,
ფილმის ტრანსლირება. რას ნიშნავს, რო
წინაპირობა იმისა, რომ ესპანეთის კულ
რომ არ იყოს აუცილებელი სახელმწიფოს
დესაც ფილმს ჩვენება დუბლირების გარეშე
ტურის სამინისტრომ დააფ ინანსა „ჩაიკა“.
მხრიდან დაფინანსების მოპოვება. პატარა
ხდება და მიზეზად დუბლირების სიძვირე
გაერთიანდა ჩვენს ალმანახში „მშვიდობით,
კონკურენცია დიდია და ამ პირობებში
დამოუკიდებელმა სტუდიებმა შეძლონ და
სახელდება. ეს არის მაყურებლის მოტყუება.
სამთავრობო სუბსიდიის მოპოვება არცთუ
მოუკიდებელი პროექტების წარმოება. რა
იყო შემთხვევა, როდესაც ჩვენ ვხდებოდით
თქმა უნდა, უნდა არსებობდეს პროექტები,
კომპანია UNIVERSAL PICTURES-ის წარ
ისე ადვილია. როგორი ტიპის კინოს მიაკ უთვნებთ
იფო დაუჭერს მხარს, რომლებსაც სახელმწ
მომადგენლებს, ვაწარმოებდით მოლა
მაგრამ ამავდროულ ად, შესაძლებელი უნდა
პარაკებას; ვიღებიდით ვალდებულებას,
„ჩაიკას“?
იყოს პატარა პროექტების განხორციელ ება
გვეყიდა წელიწადში თორმეტი ფილმი და
თუკი „ორზე“ შეიძლება ითქვას, რომ ეს
სახელმწიფო სუბსიდირების გარეშეც. ჩვენი
გაგვეკეთებინა მათი დუბლირება. ეს არცთუ
ნამდვ ილი საავტორო კინოა, უფრო მეტად
მთავარი პრობლემა ისაა, რომ კინო-ოჯახი
ისე ძვირი ჯდებოდა, მაგრამ ამ შემთხვევა
განწყობის, ერთგვარი აღმოჩენების ფილ
არ არის ინტეგრირებული ბიზნესთან. იყო
ში ჩვენ მონოპოლიაში ვიჭრებოდით, რისი საშუალებაც არ მოგვცეს. ეს იყო საშუა
მია, მოკლებულია ყოველგვარ კინემატოგ
ამის მცდელობები 90-იან წლებში, მაგრამ ეს
რაფიულ სპეკულაციას და შესაბამისად,
მცდელობა სავალალო შედეგით დასრულ
ლება პროცესის დაწყებისა – თუკი, ჩვენ
უფრო რთული საყურებელიცაა – აქ აქცენტე
და. დაგეგმილი იყო რამდენიმე სერიოზული
გავხდებოდით საქართველოში UNIVERSAL
ბი ადამიანის შინაგან სამყაროზე ფოკუსირ
პროექტის განხორციელება, მათ შორის
PICTURES-ის წარმომადგენლები, სხვა სტუ
დება; „ჩაიკას“ შემთხვევაში თანხვედრაა
ერთ-ერთი იყო მერაბ სვირავას მხატვრუ
დიები მოლაპარაკებებს დაიწყებდნ ენ უკვე
- ფილმი საკმაოდ დინამიკურია და თან აქაც
ლი ფილმი „დურუ“, ეს მისი კინოდებიუტ ი
სხვა კომპანებთან. ნელ-ნელა შესაძლებე
ადამიანის ძიებაა.
გახლდათ. პროექტი კომერციული იყო და
ლი გახდებოდა კავკასიის ბაზრის ათვისება.
17
ჩვენს გეგმებზე საპასუხოდ კინოთეტარების
გრანტების მოძიება. ასეთი ტიპის კინო გა
მფლობელებმა გვითხრეს, რომ საერთოდ
ცილებით იაფი ჯდება და, ამას გარდა, მის
არ გაუშვებენ თავის ეკრანებზე ამ მწარმო
განვითარებაში გარკვ ეული სუბსიდია იდება.
ებელი კომპანიის პროდუქციას. არსებულ
იანი გზა საავტორო კინოს პროექტმა ორწლ
კინოთეატრებს ხელს არ აძლევს დამოუ
უნდა გაიაროს პროექტის განვითარებიდან
კიდებელი ეკრანების არსებობა. ეს ქმნის
ამდე. ამ დროის გან - ფინანსების მოძიებ
პრობლემებს. კინოთეატრები არ გასცემენ
მავლობაში კინოსამყაროში უკვე თითქმის
ინფორმაციას იმის შესახებ, თუ რომელ
ყველამ იცის მომავალი ფილმის შესახებ.
ფილმებზე დადის მაყურებელი – არადა,
კიდევ კარგი, რომ აღარ სახელდება ასტ
მწარმოებელს სწორედ ეს აინტერესებს,
ი თანხები, რომლის გარეშეც რონომიულ
რათა პროექტი კომერციულ ად გამართ
თითქოს შეუძლებელია კარგი ფილმის
ლებული გახადოს. ჩვენ ვიცით, რომ ამ
გადაღება.
ით დაინტერესებულია სტატისტიკის მოძიებ ეროვნული კინოცენტრი, თუმცა ამ ინფორ
რა არის ის მინიმუმი, რომელიც ფილ
მაციის მოპოვება უჭირს. ამ ფაქტორების
მის გადაღებას სჭირდება?
ერთობლიობა მნიშვნელოვნად ამუხრუჭებს
ფილმის გადაღება ნებისმიერი თანხით
კინოს განვითარების პროცესს.
შეიძლება. შეიძლება გადაიღო ასი დოლა რით, ან არ გეყოს ხუთი მილიონი. ის უკვე
სტრატეგია
სხვა საკითხია, თუ რეალურად როგორ ფას
ჩვენ მოვახერხეთ შეგვექმნა ტექნიკური
დება ეს პროდუქტი.
ბაზა და შევიმუშავეთ ასეთი სტრატეგია: გა
ყოფილა ასეთი შემთხვევები. 90-იან წლებში
ქირავებაზე ავწიეთ ფასები, მაშინ სამუშაო
გადავიღეთ ირაკლი ბაღათურიას ფილმი
ბევრი იყო და ბაზარი ამის საშუალებას
– „ორშაბათი“. ათწუთიანი ფილმი გადაღე
იძლეოდა. როდესაც ყველამ დაინახა,
ბული ფირზე – მსახიობ ებით, პროფესიონ ა
რაც უფრო მეტი მხარე იქნება ჩართული პროექტში, მით უფრო დიდ არეალს მოიცავს და საბოლოო ჯამში კომერციულადაც უფრო მომგებიანი იქნება
თორნიკე ბზიავ ას ნოველას, რომელმაც
რომ ტექნიკური აღჭურვილობის შეძენა
ლურად გახმოვანებული, პროფესიონალუ
მომგებიანია, ჩვენს მაგალითს სხვებმაც
რად დამონტაჟებული. გავაკეთეთ ასლები.
საერთაშორისო კინოფესტივალებზე
მიბაძეს და საქართველოში უკვე რამდე
ფილმი იმ დროისთვის 15 მანეთი დაგვიჯდა.
ოცდათექვსმეტამდე პრიზი მოიპ ოვა და 2011 წლის ევროპის საუკ ეთესო მოკლე
ნიმე ტექნიკური ბაზა მუშაობს. ამის შემდეგ დავიწყეთ მუშაობა ფასების დაწევაზე. სწო რედ ამით მოახდინა ჩვენმა სტუდიამ გავ
რაში გადაიხადეთ ის 15 მანეთი?
მეტრაჟიან ფილმად იქნა აღიარებული. ამ
ერთ-ერთ სცენაში ღვეზელები გვჭირდებო
პროექტით ჩვენ მადლობა გადავუხადეთ
ლენა საქართველოში ტექნიკური ბაზრის
და, ეს ფულიც სწორედ ამაში დაგვჭირდა.
ყველას, ვინც თავის დროზე ჩვენ გაგვიწია
ფორმირებაზე. 2008 წლიდან ამ სტუდიამ
კინოში ასეთი მიდგომა ჩვეულებრივი მოვ
დახმარება.
დაიწყო ფილმების წარმოება. უცხოელ
ლენაა. დამწყებ რეჟისორს ყველა უსას
პარტნიორებს ძალიან გულუხვად ვთავა
ყიდლოდ ეხმარება, აქ უარყოფითი პასუხი
ზობთ მთელ ქართულ რესურსს, რათა პარ
არ არსებობს - იქნება ეს შემოქმედებითი
ტნიორები არა მხოლოდ ჩვენ გვყავდეს,
თანამშრომლობა, თუ ტექნიკით დახმარება.
არამედ საქართვ ელოში არსებულ სხვა
სხვა შემთხვევაში რეჟისორი თავის პირველ
სტუდიებსაც. უნდა დავანახოთ მწარმო
ფილმს ვერასოდეს გადაიღებს.
ებელსაც და ინვესტორსაც, რომ კინო
ასევე გადაიღო რუსუდან გლურჯიძემ მისი
მომგებიანი ბიზნესია. დღეს იმისთვის,
ერთ-ერთი საუკეთესო ფილმი -
რომ კინო მომგებიანი იყოს, ის ევროპულ
„ნოქტიურნი“, რომელმაც დიდი აღიარება
გაქირავებაში უნდა მოხვდ ეს; ამისათვის
მოიპოვა არაერთ საერთაშორისო
კი აუცილებელია ევროპული კომპანიების
კინოფესტივალზე. ასეთი მიდგომა, რაც
თანამონაწილეობა. რაც უფრო მეტი მხარე
ახალგაზრდ ებისთვის დახმარებაში
იქნება ჩართული პროექტში, მით უფრო
გამოიხატება, მთელ მსოფლიოშია. ჩვენს
დიდ არეალს მოიცავს და საბოლოო ჯამში
მიერ განხორციელებულ პროექტშ ი-
კომერციულ ადაც უფრო მომგებიან ი იქნება.
„მშვიდობით, იარაღო“ ფილმის პროფესი ონალურ წარმოებაში სამოცდაათ ამდე
ეს, რაც გაქირავებაზე ორიენტირებულ
ახალგაზრდა მონაწილეობდა, და ამ
ფილმებს შეეხება, საავტორო კინოს განვი
ფილმმა ბევრ დამწყებ რეჟისორს
თარებისთვის რა გზები არსებობს?
გაუკვალა გზა. მაგალითისთვ ის მოვიყვან
18
19
ორი ერთში
>> ზაზა ბურჭულაძე
როგორღაც ისე ხდება, რომ ბოლო დროს
კადრის რიტმი და დინამიკა, უფრო სწორად,
ქართულ კინოზე უფრო მეტს ვწერ, ვიდ
ურიტმობა და უდინამიკობა, ისე „მუშაობს“,
რე წიგნებზე; იმიტომ არა, რომ ჩვენთან
რომ ყველაზე გულჩვილ მაყურებელსაც კი
ყურადღების მიქცევის ღირსი წიგნები არ
ბოლომდე გულგრილს ტოვებს „ბახმაროს“
იწერება. უბრალოდ, უახლეს ქართულ
ბინადრების მიმართ, რომლებიც, მიაქ
კინოწარმოებაში დღეს გამოცოცხლება
ციეთ ყურადღება, არაფერს ელიან. იმის
შეინიშნება. რაც თავისთავად სასიამოვნო
მიუხედავად, რომ თვითონ საპირისპიროს
ფაქტია. კიდევ უფრო რომ დავაზუსტოთ,
ფიქრობენ. ფიქრობენ, თუმცა მათი მოლო
ეს გამოცოცხლება შეინიშნება ზოგადად
დინი სინამდვ ილეში მოლოდინის მხოლოდ
მთელ ქართულ კინოწარმოებაში, თუმცა,
იმიტაციაა. მოლოდინი ხომ აქტივობის ერთ
ჩემი აზრით, დოკუმენტურმა კინომ ხარის
-ერთი მთავარი ინსპირატორია. „ბახმაროს“
ხით მხატვრულს წინ გაასწრო. აქედან ორს
ბინადრები კი სრულიად პასიურები არიან,
გამოვყოფდი – სალომე ჯაშის„ბახმაროსა“
არანაირ განცდას არ ავლენენ. მათი აპა
და ნინო ორჯონიკიძისა და ვანო არსენიშ
თია გამორიცხავს აფექტს. არადა, სანამ
კადრები ფილმიდან
ვილის „ინგლისურის მასწავლებელს“. ამ
ვაზროვნებთ, და შესაბამისად, ვარსებობთ,
"ინგლისურის
ორ ფილმს აქ თუნდაც მხოლოდ იმიტომ
მუდამ რაღაცას ველით, ყველაზე უიმედო
მასწავლებელი"
ვასახელებ ერთად, რომ ორივეს ერთი შო
წუთებშიც კი. ბევრ სხვა რამესთან ერთად,
რეული ნათესავი ჰყავს. ესაა ფრანც კაფკას
მოლოდინი ხომ ის ერთ-ერთი მთავარი
„ციხე-სიმაგრე“.
თვისება თუ უნარია, რაც ადამიანობას გან
ერთდროულად მძიმე და მსუბუქი დოკუმენ
საზღვრავს. იქ კი, სადაც მოლოდინი არაა,
ტური ფილმი „ბახმარო“, პირველ ყოვლისა,
ამ განსაზღვრულების კვდომა იწყება. თუმცა
აციაა. ფილ შეუძლებლობათა ილუსტრ
ბახმაროელები როგორღაც მაინც არსე
მის ერთ-ერთი მთავარი ღირსებათაგანი
ბობენ, იმის მიუხედავად, რომ ცხოვრების
სწორედ ამ ბინარულობაშია. აქ სიმძიმე
ის სრულიად ჩამქრა სტიმული მათში თითქმ
სიმსუბუქეშია, და პირიქით, სიმსუბუქე –
ლია. ისეთი პესიმისტური ნაწარმოებებიც კი,
სიმძიმეში. ეს ეფექტი კი საერთო ხედებით,
როგორებიცაა კაფკას „ციხე-სიმაგრე“, ბეკე
მაქსიმალურად ნეიტრალური კამერითა
ტის „გოდოს მოლოდინი“ და დინო ბუცატის„
და ავის მომასწავებლად მშვიდი მონტაჟით
თათრების უდაბნო“, მთლიან ად მოლო
მიიღწევა. ცალკეული სცენების სასპენსი
დინის ეფექტზეა აგებული. ამ ქმნილებათა
კი აუცილებლობიდან გამომდინარეობს,
ყველაზე უბადრუკ გმირთა ქცევას სწორედ
ვიდრე მაყურებლის ემოციების სამართა
მოლოდინი განსაზღვრ ავს – მოლოდინია
ვადაა მომართული. ამ ფილმში ჯაში არა
ამათი მამოძრავებელი ძალა.ბახმაროე
მანიპულატორი, არამედ დამკვირვებელია.
ლები კი, რაოდენ პარადოქსულადაც უნდა
და, როგორც მთხრობელი და ამსახველი,
ჟღერდეს, სწორედ მოლოდინის კოლექ
მთელი საათის განმავლობაში ბოლომდე
ტიური არქონის წყალობით არსებობენ.
დისტანციაზე მდგომი რჩება. აღსანიშნავია
ცხადია, ეს ანომალიაა, მაგრამ ამ შემთხვე
ისიც, რომ, მოცემულ შემთხვევაში, სწორედ
ვაში,სწ ორედ გამონაკლისი ამტკიცებს წესს.
ამ დისტანცირებას მიაქვს სათქმელი მაყუ
„ბახმაროში“ ყოველგვარი მოლოდინის
რებლამდე მართებულად. ჯაში უარს ამბობს
გარეშე არსებობენ. თუმცაკი ძნელია, მათი
ყოველგვარ დინამიკაზე და ირჩევს მონო
არსებობა რამით გაამართლო. ამ შენობაში
ტონური, უდიაგრამო თხრობის სტილს, რაც
ანუ სივრცეში დრო თითქოს გაჩერებულია.
სრულიად გამორიცხავს თანაგანცდას.
არადა, სივრც ე ხომ შეუძლებელია დროის
ამ უაფექტო ფილმის თითოეული სტატიკური
გარეშე? „ბახმაროში“ ასევე შეუძლებელია
20
არჩევანი, რასაც გრძელი და სტატიკური
ნორმას კი ოპერატორის დისტანციაზე მდგა
ისე ახლოსაც არ იკარებენ, რომ მათ შორის
კადრები მხოლოდ ხაზს უსვამენ. აქ ყველა
რი და გაყინული კამერა ერთდროულ ად
ურთიერთგაგების აქტი შედგეს. იმის მიუხე
ფერი ზუსტად იმდენადაა ნებადართული,
ნეიტრალურად და პათოლოგოანატომის
დავად, რომ სისტემა ხვდება გმირს, მაინც
რამდენადაც აკრძალული. აქ მულტიფუნქ
გულმოდგინებით ასახავს. ჯაში უტრირები
მათი შეხვედრა შეუძლებელია. „ინგლისურის
ციური შენობის პირველი სართული მეტწი
სა და ყოველგვარი აქცენტირების გარეშე
მასწავლებელი“ ვერშეხვედრის ილუსტრა
ლად მწვანე და წითელი პლასტიკატითაა
გვანახებს პირდაპირ კანონზომიერების
ციაა . ფილმში სისტემა და გმირი ერთმანეთ
მოპირკეთებული, რაც, თავის მხრივ, იმ
დარღვევას, ნორმიდან გადახვევას ანუ
ში ლაპარაკობენ, მაგრამ ერთმ ანეთის არ
მოშლილ საგზაო შუქნიშანს გაგონებს, რო
შედეგს, და არა – ქსოვილებისა და ორგა
ესმით. მათ არ შეუძლიათ მოსმენილის პირად
მელზეც ერთდროულ ად ანთია მოძრაობის
ნოების აგებულებაში თვით დაავადების
გამოცდილებაში გადატანა. ისინი უბრალოდ
ნებადამრთ ვ ელი და ამკრძალავი ფერის
შედეგად მომხდარ ცვლილებებს. შედეგის
არ ან/და ვერ ცნობენ ერთმანეთს.
ნათურა. ეს ბინარული დეტალი კი სიმბოლუ
გასარჩევად ხომ შედეგამდელი მდგომარე
„ინგლისურის მასწავლებელში“ სოფელი, როგორც სისტემა, თავს იცავს. მას არ სურს
რად ყველაზე უკეთ გამოხატავს ბახმარო
ობის ცოდნაა საჭირო. ასე რომ, რადგან არ
ელთა არჩევანის შეუძლებლობას.
ვიცით, როგორი იყო ეს ორგანიზმი მანამდე,
და არც შეუძლია ახლის შეცნობა. ასე რომ,
„ბახმაროში“ შეუძლებელია როგორც ყოფნა,
ამიტომაც გვაგონებს შენობა „ბახმარო“
მის სხეულში ბრედლი ბოლომდე ანტის ად რჩება. სისტემას არ უნდა ახალი, ხეულ
ისე არყოფნა. აქ ერთ-ერთი ფანჯრის ად
სიმსივნეს. ოღონდ არც ავ და არც კეთილთ
არ გილას კედელში ამოსულ ცოცხალმკვდ
ვისებიანს. თუ შეიძლება ითქვას, ეს შენობა
ძველი ურჩევნია. ეს ძველი კი, როგორც
ბალახსაც კი თითქოს ვერ გადაუწყვეტია,
ერთი დიდი უთვისებო სიმსივნეა. სალომეს
ფილმის განმავლობაში ვხედავთ, ტყუი
გაიზ არდოს თუ გახმეს. ფილმშ ი არა მარტო
ნორმა კი ნორმიდან გადახვევის ასახვაა.
ლით, დაცინვითა და ფარისევლობითაა
არავის სცალია მეტაფორული აზროვნების
ცოტა ხნის წინათ კინოთეატრ რუსთაველში
გაჟღენთილი. სისტემა ისე თავხედურად
თვის, არამედ პოეზია სულაც განდევნილია,
ნინო ორჯონიკიძემ და ვანო არსენიშვილმა
აყრის ბრედლის თვალებში ნაცარს, რომ ამ
იფოდან, როგორც იდეალური სახელმწ
მათი ერთობლივი ნამუშევარი „ინგლისურის
უკანასკნელს ისღა დარჩენია, თავისთვის
რომლის ძალიან სპეციფიკურ და თავისებურ
მასწავლებელი“ პირველად აჩვენეს ფართო
ოთდეს და ჩუმად თქვას: „ეს შეუძლე აღშფ
მიკროფილიალსაც წარმოადგენს „ბახმარო“,
აუდიტორიას. რეაქციით თუ ვიმსჯ ელებთ,
ბელია! “; კერძოდ – საკლასო გამოცდების
სადაც მეტად პროზაულ ი ბრძოლა მიმდინა
მაყურებელმა ფილმი მიიღო. თუმცა, სა
დროს. ფილმში კარგად ჩანს, თუ როგორი
რეობს გადარჩენისთვის: კერძოდ კი – უფრო
კითხავია, რამდენად სწორად იქნა იგი
ფიქციაა ეს გამოცდები.
სამკვდრო, ვიდრე სასიცოცხლო. ეს შენობა
გაგებული. რამდენადაც, ფილმის მსვლე
„ვინც ინგლისური არ იცის, ღარიბია“,
ერთგვარი ნოეს კიდობანია სარკის ეფექტით.
ლობისას ჩემს გარშემო მსხდომნი ხშირად
– ამბობს მიხეილ სააკაშვილი ფილმის
ნ ა, კიდობანის გარეთ კი არა, ანუ აქ წარღვ
ენ ერთმ ანეთში ისეთ რამეებზე აკეთებდნ
დასაწყისში. ბრედლი ნელსონი ერთ-ერთია იმ ასობით მასწავლებელთაგან, რომლებიც
თვით კიდობანშია.
ა, რომ ფილმის კომენტარს, ეჭვი გამიჩნდ
თუმცა ეს ის შემთხვევა არაა, როცა ხვდები,
აღქმა ოდნავ ზედაპირული იყო.
საქართვ ელოში ჩამოვიდნენ ერის გასანათ
რომ „ნამდვილი“ ცხოვრება შენობის გარეთ
ჩემი აზრით, „ინგლისურის მასწავლებელი“
ლებლად. ჩანაფიქრი მშვენიერია, თუმცა
დუღს და გადმოდუღს. „ბახმარო“ მისი ბი
რამდენიმე მნიშვნ ელოვანი ნაწარმოებ ის
განუხორციელებელი. სხვას რომ თავი
ის იმდენად თვითკმარია, რომ ნადრებისთვ
თავისებური და მსუბუქი ვერსიაა. პირველ
გავანებოთ, სოფელ საჯიჯაოში ინგლისურის
იგი თითქმის სრულიად გამორიცხავს მათ
ყოვლისა, აქ ალბათ ლორან კანტეს ფილმი
სწავლა არ შეუძლიათ, არ გამოსდით. სი
თვის გარე სამყაროს. თან ისიც მნიშვნელო
„კლასი“ უნდა ვახსენოთ, რომელიც 2008
ამაინც არც ინდო მართლე ითქვას, მაინცდ
ვანია, რომ აქ წარღვნა სულაც არ ნიშნავს
წელს კანში „ოქროს პალმის რტოთი“ და
მებენ. ბრედლის შეკითხვაზე, – „სად გინდათ
წყალდიდობას.
ჯილდოვდა. რომელთანაც არაერთი გადა
სკოლის დამთავრების შემდეგ წახვიდეთ? “,
„ბახმაროში“ არავინ იღიმის. აქ საცხოვრე
ძახილი აქვს „ინგლისურის მასწავლებელს“.
– კლასი ერთხმად პასუხობს: „თბილისში! “.
ბელ ოთახში შეკეტილი ერთ-ერთი ოჯახი
ვავება აქ ისაა, რომ ბრედლი ნელსონი განსხ
ერთგ ან ბრედლი ამბობს: „საქართველოში
სრულიად უემოციოდ უყურებს ღამის კომე
ინგლისური ენის მასწავლებელია სოფელ
სუფრა არასდროს მთავრდება; სკოლაშიც
დიურ სერიალს. ყრუ კედლის ჭვრეტა უფრო
საჯიჯაოში, ფრანსუა ბეგოდო კი ფრანგულ
კი“. საჯიჯაოში ინგლისურის სწავლა არ
აგაფორიაქებს, ვიდრე სერიალი აღელვებს
ენასა და ლიტერატურას ასწავლის ერთ პა
უნდათ. ან რა საჭიროა? ინგლისური ენის
მათ. ოღონდ ეს იმდენად სერიალის უნიჭო
რიზულ სკოლაში.
საგამოცდო ტესტები მათ გარეშეც შეივსება
ბის ბრალი არაა, რამდენადაც უფრო მისი
„ინგლისურის მასწავლებელი“ ასევე ენათე
მათსავე სასარგებლოდ. მონაცემები ეროვ
მაყურებელია გამოფიტული და ემოციების
სავება კაფკას „ციხე-სიმაგრესაც“. როგორც
ნულ საგამოცდო ცენტრში გადაიგზავნება,
გან დაცლილი. ბახმაროელებს სახის კუნთე
მიწისმზომელი კ., ისე ბრედლი ნელსონიც
იქიდან კი – განათლების სამინისტროში. და ყველა კმაყოფილია. ყველა იცინის. მოსწავ
ბიც თითქოს ატროფირებული აქვთ.
წინასწარი განზრახვით ჩადის სოფლად, რომ
შენობა „ბახმარო“ ის ცოცხალმკ ვ დარი
იქაურ სისტემაში ჩაეწეროს, მაგრამ ვერ ეწე
ლეც და პრეზიდენტიც. მერე რა, რომ საჯი
ორგანიზმია, რომელშიც სიცოცხლე ზუსტად
რება. სისტემა არ იღებს მას. როგორც კ.-ს, ისე
ჯაოს სკოლაში ინგლისური არ უსწავლიათ?
იმდენადაა შესაძლებელი, რამდენადაც
ბრედლისაც არავინ აგდებს ღიად სოფლის
დოკუმენტი ხომ არსებობს, რომელიც ამის
შეუძლებელი. ანუ აქ ანომალია ნორმაა. ამ
ქრონოტოპოსიდან, თუმცა სოფლელები
საპირისპიროს ამტკიცებს?
21
კადრი ფილმიდან
ფოტო: ანკა გუჯაბიძე
"ბახმარო"
ან როგორ გაბედავს პროვინციული სკოლის
დაავიწყდეს. სადაც უნდა წავიდეს, ყოველთ
დირექტორი იმის თქმას, რომ დღევანდელ
ვის ემახსოვრება ეს სკოლა“. მართლაცდა,
საქართველოში მისი სკოლის მოსწავლეებ
რა დაავიწყებს ბრედლის საჯიჯაოს სკოლას?
მა ინგლისური არ იციან. ჩვენ ხომ გიგანტუ
ახლა ისე არ გამოვიდეს, თითქოს მარტო
რი ნახტომებით მივიწევთ ახალი მშვენიერი
საჯიჯაოს სკოლაშია პრობლემა. სიმართლე
საქართველოსკენ, სადაც ძაღლსაც კი ეცო
ითქვას, ეს ბრედლიც კარგი მთხლეა და მი
დინება ინგლისური და კომპიუტერი?
სი მასწავლებლობაც საკმაო ეჭვებს ბადებს.
ერის ინტერნეტიზაცია-კომპიუტ ერიზა
თუმცა, მოცემულ შემთხვევაში, მას ალბათ
ცია ცალკე საუბრის თემაა. თავის დროზე
ყველაზე ნაკლებად მოეთხოვება. ძაღლის
სააკაშვილმა კარგად შეადარა კომპიუტე
თავი კი იქაა დამარხული, სადაც ბრედლის
რი ილიას სანთელს, ცოდნის გადაცემის
ნაირ ებს იწვევენ მასწავლებლებად.
კუთხით; რაც, თავის მხრივ, გვაძლევს
ფილმის შინაარსს შეგნებულად არ ვყვები,
პასუხს შეკითხვაზე „რატომ იყო რევოლუცი
რამდენადაც „ინგლისურის მასწავლებელი“
ამდელი ბავშვი გონებაჩლუნგი?“. იმიტომ,
აუცილებლად სანახავი ფილმია. ადრეც
რომ მას არ ჰქონდა კომპიუტერი.
ვთქვი და ახლაც გავიმეორებ, – დღეს
თუმცა, დავუბრუნდეთ საჯიჯაოს. იქაური
საქართველოში დოკუმენტური კინო უკეთეს
სკოლის დირექტორი, სიმპტომატური სახე
მდგომარეობაშია, ვიდრე მხატვრული. ამის
ლით – ელშუქ ტყებუჩავა, ერთგან ამბობს:
კიდევ ერთი დადასტურებაა „ბახმარო“და
„გამორიცხულია, ამას (ბრედლის) აქაურობა
„ინგლისურის მასწავლებელი“.
22
25
ის, ვინც თან ამ ედრ ოვ ე ქართვ ელ ი მაყ ურ ებ ელ ი კინ ოთ ეა ტრ ებშ ი დაა ბრ უნ ა
ეს სახელი და გვარი ჯერ თანამედროვე
ლევან კოღუაშვილი). 2010 – „რენე მიდის
ქართული კინოფილმების ტიტრებში, შემ
ჰოლივუდში“ (რეჟისორი ალეკო ცაბაძე);
დეგ IMDB-ზე, მოგვიანებით კი ქართული
2011 – „მარილივით თეთრი“ (რეჟისორი ქე
კინოენციკლოპედიის ახალი გამოცემის
თი მაჭავარიანი) და ტრილოგიის დასკვნითი
გვერდებზე აღმოჩნდა.
ნაწილი – „ბოლო გასეირნება“.
ლევან კორინთელი – პროდუსერი, კინო
ეს თანამედროვე ქართული კინოს ჰიტებია,
განათლების გარეშე. ის, ვინც ხელოვნურ
რომლებსაც თან ახლდა აღიარ ება სხვადას
სუნთქ ვ აზე გადასულ თანამედროვე კინოე
ხვა პრესტიჟულ კინოფესტივალებზე; ფილ
პოქაში ქართველი მაყურებელი კინოთეატ
მები, რომლებიდანაც სცენები და ციტატები
რებში დააბრუნა. მაყურებელი, რომელიც
მაყურებელმა ზეპირად იცის.
ეროვნულ პროდუქციას დიდ თთრ ეკრანზე
“ბოლო გასეირნება“ პროდუსერის უკანასკ
ჯერჯერობით არ ელოდა.
ნელი ნამუშევარია.
კინოთეატრ "ამირანი" თანამფლო
იცვალა.
ლევან კორინთელი 40 წლის ასაკში გარდა
ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი
ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი
ბელი და ასევე კინოსტუდია "რემკასა" და "დამოუკიდებელი კინოპროექტის" თანადა
ძალიან სევდის მომგვრელია, როდესაც
მაარსებელი ყველაზე წარმატებული სურა
კინოსურათის ტიტრებში სახელი და გვარი
თების პოდუსერად მოგვევლინა:
შავ ჩარჩოშია ჩასმული; მით უფრო მაშინ,
2003 – „მოგზაურობა ყარაბაღში“ (რეჟისორი
როდესაც ამ ადამიანს იცნობ, მასთან გისა
ლევან თუთბერიძე); 2007 – „რუსული სამ
ებია. უბრია, გიკამათია და აზრი გაგიზიარ
კუთხედი“ (რეჟისორი ალეკო ცაბაძე); 2008
და მაშინ, როცა ზუსტად იცი – ამ ადამიანს
– „სამი სახლი“ (რეჟისორი ზაზა ურუშაძე);
ყველაზე მეტად უყვარდა კინო!
2009 – „ კონფლიქტის ზონა“ (რეჟისორი ვანო ბურდული) 2010 – „ქუჩის დღეები“ (რეჟისორი
ნესტან ნენე კვინიკაძე
26 Cemi kino
Tbilisi, my city >> ირინე ჟორდანია
ერთ ფილმად შეკრული დამუკიდებელი
ლობით არის, რომ ცხოვრება ისეთი არ
ისტორიები, სხვადასხვა ესთეტიკა და სხვა
არის, როგორიც ჩვენ გვგონია. ის, რაც
თქვენ ყურადღება არაპროფესიონალ არტისტებზე შეაჩერეთ. ხომ არ მიგაჩნიათ,
დასხვა თვალით დანახული ამბავი – ყველა ამ
ცხოვრება გვგონია, შეიძლება კინო აღ
რომ კინოში ტიპაჟს უფრო დიდი მნიშვნ ე
ფილმს ერთი ქალაქი აერთიანებს. ქალაქი,
მოჩნდეს, კინოში კი ყველაფერი ცოტა
ლობა აქვს, ვიდრე იმას – პროფესიონ ალია
რომლის გულისცემას თითოეული სხვადასხ
სხვანაირ ად ხდება.
არტისტი თუ არა? ება, მე ყოველთვის დიდ არტისტებს რაც შეეხ
ვანაირად გრძნობს, აღიქვამს და გამოხატავს. ფილმი, საერთო სახელწოდებით – "თბილისი,
ეპიზოდი გადასღები მოედნიდან?
ყურადღებას ვაქცევ მსახიობ ის ოსტატობას.
ჩემი ქალაქი" თორმეტი რეჟისორის მოკლე
შეიძლება ასეც ითქვას; არ ვიტყოდი, რომ
ამ შემთხვევაშიც შეიძლებოდა ადვილი გზით
მეტრაჟიან ნამუშევარს აერთიანებს, ამათგან
ეს ამბავი ჩემი ცხოვრებიდან არის, მაგრამ
წასვლ ა და პროფესიონალი მსახიობების
რვა უკვე დასრულებულია, დარჩენილი
რაღაც იმპულსები ჩემივე გადასაღები მოედ
აყვანა, თუმცა ჩავთვალე, რომ აქ უფრო
ფილმების გადაღება კი ახლა მიმდინარეობს.
ნიდან წამოვიდა, ეს ჩემს მიერ გვერდიდან
ტიპაჟური ხასიათები იქნებოდა საინტერესო,
ქართულ-ამერიკულ პროექტს ერთობლი
დანახული ისტორიაა.
ვად ახორციელებენ სტუდია IBERIA PICTURES (საქართველო) და კომპანია STORYMAN PRODUCTION (აშშ), პროექტის ერთ-ერთი
მთავარი განსხვავება სრულ და მოკლემეტ რაჟიან ფილმს შორის... მთავარი და, ვფიქრობ, შესაძლოა ერთა
თავად ფილმიც გარკვეულწილად დოკუმენ ტური კინოსკენ იხრება. საერთოდ, ვფიქ რობ, მიუხ ედავად იმისა, რომ კინო ერთი ადამიან ის მიერ არ იქმნება, მას ჯგუფი ქმნის,
პროდუსერის – ქეთი გალდავაძის თქმით, მა
დერთი, რაც მოკლემეტრაჟიან ფილმს სრულ
რომლის თითოეუ ლ წევრზ ე ბევრი რამაა და
ყურებელი ფილმს წლის ბოლოს იხილავს.
მეტრაჟიან ისაგან განასხვ ავებს, სისხარტეა.
მოკიდებული, რეჟისორს მაინც გადამწყვეტი
ლევან თუთბერიძე – C'eST LA VIE
სათქმელის გადმოცემა მოკლე დროში უნდა
როლი ენიჭება. რაც უნდა კარგი ჯგუფი იყოს,
შეძლო, რაც თავისებურ აზროვნებას გულის
მისი მუშაობა სასურველ შედეგს ვერ გამო
C'EST LA VIE – „ასეთია ცხოვრება“ , ასეთია
ხმობს. თუმცა, არ ვიტყოდი, რომ ეს საქმეს
იღებს, თუკი რეჟისორი არ არის სათანადო
ცხოვრება?
ართულებს, უბრალოდ, ცოტა განსხ ვავებულ
დონეზე. ამიტომაც, ყველაზე დიდი პასუხიმ
აზროვნებას მოითხოვს.
გებლობა რეჟისორს ეკისრება. როდესაც
ე არა, პირიქით; აქ სწორედ იმ მნიშვნ
ფოტო: ლევან სიხარულიძე და ივანე მახარაძე
კადრი ფილმიდან
"ტყვიების ბაღი"
28 Cemi kino
კადრები ფილმებიდან Freedom; "სტუმარი" (მარჯვნივ)
აგყავს მსახიობი, გადაგამ ამ ნაბიჯს, სწორედ
ბა – არის სულ მდგომარეობა, რომელიც ამ
კინოში შეიძლება საზღვრები ისე ათამაშო,
აქედან იწყება შენი სარეჟისორო პასუხიმგებ
განწყობას ქმნის.
რომ ამგვარი შერწყმა მოხდეს. დროთა განმავ ლობაში ეს საზღვრები თავისთავადაც იშლება.
ლობა ფილმის მიმართ. ფილმის გადაღების შემდეგ რეჟისორს გასამართლებელი საბუთი აღარ აქვს.
ირაკლი ჩხიკვაძე – "ტყვიების ბაღი"“"
რა იარაღი გაქვს განწყობის გადმოსაცემად? პრინციპში ის იარაღი, რაც მაშინ იყო –
ყველაფერი, რაშიც ჩვენმა თაობამ იცხოვ
ტიკა. ამ ამბისთვისაც ვიფირე, რომ გამართ
AKC - ია!! სულ ეს არის.
ლებული იქნებოდა დოკუმენტური, გნებავთ, მოკუმენტური სტილი.
ალექსანდრე ქვირია – "სტუმარი" რამდენიმე წლის წინათ ვფიქრობდი საარ
რე რა, და რაც პირდაპირ და ძალიან ექსტ
ქივო მასალის გამოყენებით გამეკეთებინა
მალურად გადაიტანა; ის, რასაც მაშინ ასე
დოკუმენტური ფილმი თბილისთან დაკავში
პირდაპირ ვერ ვხვდებოდით, მაგრამ თავის
ა რებით. როდესაც ამ პროექტში მონაწილეობ
დაღს ასვამს. მოთხრობაში ასახულია სამი
შემომთავაზეს, სწორედ ეს მასალა ამომიტივ
ახალგაზრდას ცხოვრება 1993-დან - 2011
ტივდა – პირველი, რაც გამახსენდა, ფიდელ
წლამდე. შევეცადეთ გადმოგვეტანა ის
ოს სტუმრობა იყო. ვიფიქრე, რომ ამ კასტრ
ემოციური მდგომარეობ ა, რაც მაშინ იყო.
მხატვრულ კინოში კი – დოკუმენტური სტილის
„ტყვიების ბაღი“ ქვია მოთხრობას, და იარაღიც პირველად, როდესაც სანდრ ო კაკულიას ეს მოთხრობა წავიკითხე, გამახსენდა ის
მე თვითონ დოკუმენტური კინო უფრო მიყვარს,
გამართლდა ჩანაფიქრი? Вскрытие покажет!
ნიკა აგიაშვილი – MALCOLM, TEN YEARS LATER, FREEDOM ამ სამ ნოველას შორის, რომელიც პროექ ტის ფარგლებში გადავიღე, ჩემთვის ყველაზე
ამბისგან შეიძლება რაღაც ფანტასმაგორიული
ახლობელი და, ასე ვთქვათ, პირადი არის TEN
ისტორია გაკეთდეს. უკვე შემდეგ გავიგე, რომ
YEARS LATER – „ათი წლის შემდეგ“. სწორედ
ფიდელ კასტროს თბილისში სტუმრობისას
ეს ნოველა იყო, რომელზეც თავდაპირველად
სირთულე?
მსგავსი ისტორია – სასიყვარულო თუ რომანტი
დავიწყე ფიქრი, როდესაც ამ პროექტზე მუშა
ყველაზე დიდი სირთულე ისაა, რომ რაღაც
კული, თურმე მომხდ არა, რაც ვფიქრობ, რომ
ობას შევუდექი. ფილმის გმირი ჩემსავით ათი
კარგი არის მოთხრობად და რაღაც არის
ძალიან საინტერესო დამთხვევაც არის.
წლის შემდეგ ბრუნდება თბილისში. ეს ნოველა
რა იყო ამ თვალსაზრისით ყველაზე დიდი
ავტობიოგრაფიულ ი ხასიათისაა, ქალაქიც ჩემი
კინოდ, ან, ვთქვათ – ლექსად... იმ განწყობის გადმოტანა არა – გაცოცხლება მოქმედების გარეშე. სცენარში თითქმ ის არ არის მოქმედე
მხატვრული და დოკუმენტური კინოს ერთგ ვარი შერწყმაა?!
თვალით არის დანახული. სრულიად სხვაგ ვარია თბილსი ნოველაში, სახელწოდებით –
ფოტო: ლევან სიხარულიძე და ივანე მახარაძე
30 Cemi kino
გადასაღები მოედანი Ten years later; კადრები ფილმიდან Malcolm
FREEDOM . ის თავისუფლებაზეა, ღია სივრცეზე. მის გმირსაც FREEDOM ჰქვია, რაც თავისუფ ლებას ნიშნავს. ეს ნოველა უფრო ლექსს ჰგავს,
რთული იყო მისი ამ პროექტზე დათანხ მება?
ლი იქნება. ვფიქრობთ, ამ მოგზაურობის თანა მედროვე ვერსია შევთავაზოთ მაყურებელს.
არ ვიტყოდი, რომ რთული იყო. მსახიობს
თაკო შავგულიძე – "ნელი"
ემოციებზეა აწყობილი. აქ ჩვენ ვერ ვხედავთ
წინა პროექტზე მუშაობისას შევხვდი, ფილმის
გმირების მიერ დანახულ ქალაქს, უფრო მეტად
„მწვანე ოთახი“ გადაღებებისას. ამ პროექტის
მათი ურთიერთობა ჩანს, მათი თავგადასავა
შესახებ უკვე ვფიქრობდით და შევთავაზე, მასში
ადამიანი, რომელიც გვიყვარს ან
ლი. ვხედავთ, როგორ შემოდიან ამ ქალაქში
მიეღო მონაწილეობა. სცენარი რომ წაიკითხა,
გვაინტერესებს, დავათვალიეროთ,
და კვალს ტოვებენ მასზე. მესამე თბილისი ამ
მოეწონა და სიამოვნებით დაგვთანხმდა.
ოღონდ ისე, რომ მან ვერ შეამჩნიოს.
პროექტის ფარგლ ებში უცხოელ ის თვალით დანახული ქალაქია; ქალაქი, რომელშიც ის
ზოგჯერ გვიჩნდება ხოლმე სურვილი,
დავათვალიეროთ მისი ნაკვთები, კიდურები,
გადაღებები თბილისში
კანი, მხრები. ამ დროს სუნთქვაც გვეცვლება,
თავდაპირველად თითქოს ვერაფერს ამჩნ ევს,
თბილისში გადაღებით ძალიან კმაყოფი
ბოლოს კი საკუთარ თავს იპოვის. ამ ნოველაში
ლი ვარ. ვინაიდ ან სამი ნოველა გადავიღე,
ვხდებით. ეს ქმედება ზოგჯერ სიტყვაზე და
მთავარ გმირს მალკოლმ მაკდაუელი ასახიე
ა; ჩამოს ბევრ ხალხთან მომიწია მუშაობ
შეხებაზეც მეტია.
რებს, ნოველასაც ასევე ჰქვია – MALCOLM.
ვლამდეც მსმენია, რომ საქართველო
უფრო დაკვირვებულები და მგრძნობიარეები
მახსოვს, ქეთი გალდავაძე, ჩვენი
ში ფილმის გადასაღებად ყველანაირი
პროექტის პროდუსერი დამიკავშირდა
რესურსია, გადაღებების პროცესში ამაში
და მითხრა, – ვაპირებთ თბილისზე
დავრწმუნდი. შედეგმა ყველანაირ მოლო
მოკლემეტრაჟიანი ფილმების გადაღებას,
არა, მაკდაუელი თავისი გმირისგან კარდინა
დინს გადააჭარბა. ვისურვებდი, ამ ჯგუფთან
იქნებ რამე მოიფიქროო... გამიჩნდა აზრი,
ლურად განსხვავებული ხასიათისაა. თუკი მისი
ერთად სრულმეტრაჟიან ფილმზე ვიმუშავო.
გადამეღო ფილმი „დაკვირვებაზე“. როცა
გმირი გაუთავებლად ბუზღუნებს და უკმაყოფი
ვფიქრობ, გადავიღო ჯონ სტეინბეკის მოგზა
ვინმეს აკვირდები, ჩემი აზრით, შენი თავი
ლოა, თავად მსახიობი ძალიან კომუნიკაბელუ
ურობა საქართვ ელოში.
გავიწყდება, და ამ მიზეზით გაჩნდა ორი
გმირის პროტოტიპი თავად მაკდაუელი ხომ არ არის?
გმირი – ერთი ბიჭი (მსახიობი გიორგი
რია, უყვარს ურთიერთობები და გამოცდილე ბის ახალგაზრდებისთვის გაზიარება. თბილისი კი ისე მოეწონა, რომ მგონი, ცოტათი მისი ქალაქიც გახდა.
„რუსული დღიურების“ მიხედვით?
გიორგანაშვილი), რომელსაც ფილმში
ძირითადად ამ მასალას დავეყრდნობით,
ვხედავთ, ის არის დაკვირვების ობიექტი, და
თუმცა ალბათ ფილმი ნაკლებად ბიოგრაფიუ
გოგონა, ნელი (დამკვირვებელი), რომლის
ფოტო: ლევან სიხარულიძე და ივანე მახარაძე
32 Cemi kino
გადასაღები მოედანი "ჯვრისწერა"; "ნელი"; C'EST LA VIE (მარჯვნივ)
მიერ დანახულ ბიჭსაც ვხედავთ, ნელის კი
კინოში. ამ დროს ამას არაფერი შეედრება,
მხოლოდ ხმა გვესმის (ნელის კადრს მიღმა
და არ აქვს მნიშვნელობა, სად ათვალიერებენ
ხმა: ნუცა წიქარიძე).
ერთმანეთს – ტოკიოში თუ თბილისში.
ქალაქი, რომელშიც ვცხოვრობ. ისტორია,
იმის შეგრძნება, რომ თვალიერების დროს
რომელსაც ფილმში ვყვები, ალბათ ერთდრო
სცენარი წაიკითხეს პროდუსერებმა
ი ქალაქი არ ჩანს, მოქმედება ჩემს ფილმშ მანქანაში ვითარდება. თუმცა, ჩემთვის ეს არის
და მითხრეს, რომ შემეძლო გადაღება.
საკუთარი თავი გავიწყდება, და დაკვირვების
ულად კერძოცაა და ზოგადიც. ასეთი ამბავი
რამდენიმე დღეში მოვემზადეთ, რადგან
ობიექტსა და შენს შორის ყველანაირი
ყველა იმ ქალაქში შეიძლება მოხდეს, სადაც
ფილმი ექვსწუთიანი უნდა ყოფილიყო,
საზღვარი თუნდაც რამდენიმე წამით ქრება,
რელიგიის გამო კონფლ იქტი ხდება. ითვლ ება,
გვჭირდებოდა ერთი ობიექტი, ხიდი. გიორგი
ამ დროს მთელი არსებით შეიგრძნობ
რომ თბილისი მულტიკულტურული და ტოლე
შველიძემ (ოპერატორი), სალომე სხირტლაძემ
ერთიანობას მეორე ადამიანთან, ხოლო შენსა
რანტობით გამორჩეული ქალაქია, თუმცა აქაც
(მხატვარი) და მე გადავწყვიტეთ, რომ ჩვენს
და სამყაროს შორის ისეთი ძაფი იბმება, რომ
არაერთი წახნაგია.
ფილმში მოქმედება გალაკტიონის ხიდზე
არავითარ ბოროტებას, სიყალბეს, სიძულვილს
მომხდარიყო.
არ შეუძლია ცხოვრება მოგაბეზროს.
ცხოვრებიდანაა. მართლია, მუშაობის დროს
ლევან ღლონტი – "ჯვრისწერა"
წერტლ ი ჩემივე ისტორიაა . ჩემი მეუღლე
ბევრი რამ შეიცვალა, მაგრამ ამოსავალი
გიოს (გიორგი შველიძე) რთული დავალება ჰქონდა შესასრულებელი – გოგო უნდა ყოფილიყო. მან ეს დავალება მშვენივრად შეასრულა. გადაღება ერთი დღე გვქონდა, მონტაჟი სამი დღე, ხმა – ოთხი. განსაკუთრებით საინტერესო იყო ჩემთვის ხმაზე მუშაობა... (ხმის რეჟისორი – ირაკლი
ფილმში მონათხრობი ამბავი ჩემი
ჰენრი მილერი თავის ერთ-ერთ მოთხრობას ასეთი სიტყვებით იწყებს, – “მე ორმოცდამე
კათოლიკე იყო. როდესაც ჯვრის დაწერა გადავწყვიტეთ, მაშინ გვითხრეს, რომ თუკი
ი ვარ“... ჩემთვ ისაც ჩემი ხუთე ქუჩის პატრიოტ
მადიდებლად არ მოინათლებოდა, მართლ
ქალაქი უპირველესად ჩემი ქუჩაა, ადამიანე
ჯვარს ვერ დავიწერდით. მე ამის წინააღმდ ეგი
ბი,რომლებთან ერთადაც ვიზრდებოდი. არქი
ვიყავი – ჩემი აზრით, ეს ადამიანის შეურ აცხ
ტექტურასაც, რომელიც ქალაქის განუყოფელი
ყოფაა. საბოლოოდ ჯვარი კათოლიკურ
ივანიშვილი) წარმოიდგინეთ, ნელის
ნაწილია, ადამიანი ქმნის ისეთს, როგორიც
ეკლესიაში დავიწერეთ. ჯერ კიდევ დაუმთავ
ანუ კამერას უნდა ესუნთქა, პირდაპირი
სწორედ ამ ქალაქს ახასიათ ებს. ჩვენთან ცუდი
რებელი ფილმი კომპოზიტორს, რეზო
მნიშვნელობით. ჩემი აზრით, ეს ირაკლის
ის არის, რომ ყოველ ჯერზე ძველის ნგრევა და
კიკნაძეს ვუჩვენე. მაშინ ნატომ მთხოვა,
მშვენივრად გამოუვიდა.
ახლის თავიდან აგება იწყება. ერთმა მეგობარ
მისთვისაც მეჩვენებინა,მაგრამ ვუთხარი, რომ
მა მითხრა, – ადგილი აღარ დარჩა ბავშვობა
უკვე დასრულებულ ფილმს ვუჩვენებდი. მერე
რომ გაიხსენოო...
რომ აღარ ვიყოო? – მკითხა... ვუჩვენე.
დღეს, მგონია, რომ თვალიერების სურვილი ბევრს არ გააჩნია – არც ცხოვრებაში და არც
ფოტო: ლევან სიხარულიძე და ივანე მახარაძე
34 Cemi kino
დაინტერესებული მაყურებელი მიაქცევდა
სერია, სადაც აგრეთვე თორმეტი დამოუ
ობს: რეჟისორები, სცენარისტები, ოპერა
ყურადღებას, რომ წელს მოკლემეტრა
კიდებელი ფილმის გადაღება მიმდინარე
ტორები, მხატვრები და კომპოზიტორები.
ჟიანი ფილმების წარმოებამ განუზომ
ობს. ამ უკანასკნელის შესახებ ჟურნალი FP
პროექტის მიზანი სწორედ ახალგაზრდა
ლად იმატა. თუკი თვალს გადავავლებთ,
პროექტის ხელმძღვანელს ნინო ანჯაფა
შემოქმედების წარმოჩენაგახლავთ.
დავინახავთ, რომ წელს გადაღებული
რიძეს ესაუბრა.
როგორც წესი, იუბილესა თუ დაბადების
კლასის პროფესიონალებს ანდო, როგო რებიც არიან – ოთარ იოსელიან ი, მიხეილ
ერთად გადაღებული ფილმების მთელ
დღეს საჩუქარს იმას ჩუქნიან, ვინც ამ გან
რაოდენობას აღემატება. ჯერ იყო კომპა
საკუთრებულ თარიღსთ ავად აღნიშნავს;
კობახიძე, ალექსანდრე რეხვიაშვილი, გია
ნია „ჯეოსელის“ პროექტი, რომელიც ხუთ
„თიბისი ბანკის“ შემთხვევაში, ყველაფერი
ყანჩელი, თამარ ბართაია. ასე ჩამოყალიბ
მოკლემეტრაჟიან ფილმს მოიცავს; შემდეგ
პირიქით მოხდა. ბანკმა საჩუქარი თვითონ
და 12 შემოქმედებითი ჯგუფი და დაიწყო
პროექტი „თბილისი, ჩემი ქალაქი“, რომ
გაგვიკეთა და პირველ რიგში მათ, ვინც მო
ფილმებზე მუშაობ ა. სამუშაო პროცესში,
ლის ფარგლებშიც ერთ ფილმად შეკრულ
ნაწილეობა მიიღ ო პროექტში „20/12“ – ერთ
სცენარზე მუშაობის დღიდან - მონტაჟის
თორმეტ მოკლემეტრაჟიან ფილმს ველო
ფილმში გაერთიან ებული მოკლემეტრა
ბოლო დღემდე,გამარჯვებულ კინემატოგ
დებით; და ბოლოს, თი-ბი-სი კინოპროექ
ჟიანი ფილმები თორმეტ თვეზე. პროექტში
რაფისტებს ნანა ჯორჯაძე (პირველ ექვს
ტი 20/12 – მოკლემეტრაჟიანი ფილმების
სამოცი ახალგაზრდა შემოქმედი მონაწილე
ფილმზ ე)და ნანა ჯანელიძე (შემდეგ ექვს
20/ 12 >> თამარ კვაჭაძე
ფოტო: ლევან მაისურაძე
ნობა უკანასკნელი ოცი წლის მანძილზე
ბანკმა კონკურსი გამოაცხადა და ამ ახალგაზრდების შერჩევა ისეთ მაღალი
მოკლემეტრაჟიანი ფილმების რაოდე
36 Cemi kino
ფოტო: ლევან მაისურაძე
37
ფოტო: ლევან მაისურაძე
38 Cemi kino
39
ფილმზე) ხელმძღვანელობდნენ. პროფე
მე რეჟისორის, სცენარისტის, ოპერატორის,
ობებს აღიქვამენ მოვლენებს, ფასეულ
სიონალებისგან შედგებოდა თითოეული
კომპოზიტორის და მხატვრის აღმოჩენაც
– სიყვარულს, მეგობრობას, ომს... დარწ
ფილმის ტექნიკური ჯგუფი. ამიტომაც
უკვე ძალიან ბევრს ნიშნავს ქართული კი
მუნებული ვარ, რომ მათ მიერ დანახული
დამწყები და გამოუცდელი ახალგაზდრ ე
ნოსთვის, რომელიც მძიმე 90-ანი წლების
სამყაროს გაცნობა მაყურებლისთვისაც
ბისთვის ფილმზე მუშაობა არა მხოლოდ
შემდეგ ახლა ფაქტობრივად თავიდან დგე
საინტერესო იქნება. „თიბისი ბანკმ ა“, ვფიქრობ, იმის მშვენიერ ი
შემოქმედებითი, არამედ სასწავლო პრო
ბა ფეხზე, რათა განაგრძოს ტრადიცია, ისევ
ცესიც იყო. დამეთანხმებით, რომ ჩვენს
ავოს კუთვნ ილი ადგილი მსოფლიო დაიკ
მაგალითი აჩვენა, რომ ახალგაზრდებში
რეალობაში ეს ძალიან მნიშვნელოვანია
კინემატოგრაფში.
ჩადებული თანხა არასდრ ოს იქნება უაზ როდ გადაყრილი. ეს პროექტი ყოველმხრივ
– ხშირად სტუდენტები თუ დამწყები კინე
არ დაგავიწყდეთ ის მასტერკლ ასები, რო
მატოგრაფისტები ხომ მხოლოდ თეორი
მელიც ამ პროექტის ფარგლ ებში ჩატარდა.
ულად ეუფლებიან თავის პროფესიას, არ
კინოსასწავლებლის სტუდენტებისთვის
მიიღ ო უდიდესი გამოცდილება,შემოქმედე
აქვთ საშუალება, პრაქტიკაში წარმოაჩინონ
ეულწილად ესეც ფუფუნებაა; ევრო გარკვ
ბით სვლაში გადადგა დიდი ნაბიჯი, გაიცნო
საკუთარი ნიჭი და ცოდნა. კინოს გადაღე
პაში მასტერკლასებზე მოხვედრა რთულია
თანატოლი, რომლებიც მის პროფესიაში
ბა დიდი ფუფუნებაა ნებისმიერ ქვეყანაში,
– როგორც წესი, ფასიანია. ჩვენი პროექტის
არიან, ჰქონდა ურთიერთობა პროფესიო
თიბისი ბანკმა კი ამის საშუალება ამდენ
ფარგლებში, მასტერკლასი უკვე ჩაატარეს
ნალებთან, დაესწრო კინოკლასიკოსების
ახალგაზრდას მისცა. თუკი შეიძლება არსე
მიხეილ კობახიძემ, ალექსანდრ ე რეხვი
მასტერკლ ასებს.
წარმატებულია. ამდენმა ახალგაზრდ ამ
ჩვენ კი, ქართულ კინოს მოწყურებულ
ბობდეს იდეალური პირობები, იდეალ ური
აშვილმა, გია ყანჩელმა, სპეციალურად
შანსი, რომ ახალგაზრდამ ნიჭი და შესაძ
მოწვეული იყო ქშიშტოფ ზანუსი, დეკემბერში
მაყურებლებს, შესაძლებლობა გვექნება
ლებლობები გამოავლინოს, ეს პროექტი
ჩამოდის იშტვ ან საბო.
ვიხილოთ ერთ ფილმად გაერთიანებული
გამარჯვებულთათვის სწორედ ამგვარი შანსი გახლავთ. თავისთავად ბანკი გარკვე
მნიშვნელოვანია ისიც, რომ პრემიერ ის
ნოველები 17 დეკემბერს, როცა „თიბისი
შემდეგ რეჟისორებს თავიანთი ნამუშევარი,
ბანკის“ დაფუძნებიდან ზუსტად ოცი წელი სრულდება.
ულ რისკზე წავიდა, როდესაც საიუბილეო
უკვე როგროც დამოუკიდებელი ფილმი,
პროექტი გმოუცდელ ახალგაზრდებს ანდო,
შეუძლიათ გააგზავნონ კონკურსებსა და
თუმცა გარკვეულწილად თავიც დაიზღ
ფესტივალებზე. ანუ, ფილმები დამოუკიდე
შუქი ჩაქრება, პროექტორი ჩაირთვება, ეკრანზე პირველი ტიტრი გამოჩნდ ება და შე
ვია იმით, რომ ტექნიკურ მხარეს მთლი
ბელ ცხოვრებას უკვე ავტორებთან ერთად
იძლება ჩვენს თვალწინ ახალი დიდი
ალები ასრულებდნ ენ. ანად პროფესიონ
განაგრძობენ.
რეჟისორი, სცენარისტი, ოპერატორი,
შესაძლებელია ამ თორმეტი ფილმიდან,
ჩემთვის კიდევ ერთი რამ იყო ძალიან
რომელიც ერთ სრულმეტრაჟიან ფილმში
საინტერესო: ამ ახალგაზრდ ებთან ურ
თორმეტი ნოველის სახით გაერთიანდება,
თიერთობა; დანახვა და გაგება, თუ რითი
ყველა არ იყოს შედევრი, მაგრამ რამდენი
ცხოვრობენ,რ ოგორია მათი ხედვა, როგორ
მხატვრი ან კომპოზიტორი დაიბ ადოს.
იასამნისფერი ალმანახი "...და მერე?!"
>> მარიამ ყიასაშვილი
წელს, აპრილში „დუტა პროდაქშენის“ და ჯეოსელის ერთობლივი პროექტის პრემი
კინონოველა გახლავთ კარგი მაგალითი დამოუკიდებელი ფილმისა, როდესაც არც
ერა შედგა. იასამნისფერი ალმანახი – „...
ერთი დამფინანსებლის, პროდუსერის თუ
და მერე?!“ ხუთი დამწყები რეჟისორის მიერ
კონსულტანტის მიმართ ვალდებულება რე
გადაღებული დამოუკიდებელი მოკლემეტ
ჟისორს არ აქვს.
რაჟიანი ფილმების ნაკრებია: „ქალაქის ღია
„ "ქალაქის ღია ფანჯრები"“ – თაზო ნარიმანიძე
ფანჯრები“, „...37“, „ლითონი“, „ფეხშიშველი“ და „ბაბაზი“ მე-19 საუკუნის დასასრულიდან მოყოლებული 21-ე საუკუნის დასაწყისამ
ეს ალმანახის პირველი ფილმი გახლავთ,
დე ხუთ განსხვავებულ ეპოქას ასახავს.
რომელიც მე-19 საუკ უნეში მცხოვრები მწერ
საინტერესოა, რომ თითოეული ფილმი
ლის ისტორიას აღწერს; მისი და ახალგაზ
აღწერს არა იმდენად იმ კონკრეტულ
რდა მოახლის ურთიერთობას. თუ როგორ
ეპოქას, რომელშიც სიუჟეტი ვითარდება,
ი სასიყვარუ იწყება მათ შორის გარკვეულ
არამედ იმ ადამიანის სულიერ თუ ფსიქიკურ
ლო ისტორია, თუმცა არის კიდევ მეორე,
მდგომარეობას, რომელიც ამათუიმ ეპოქაში
ძირითადი ხაზი: ფოსტალიონს მწერლის
გაიზარდა, ცხოვრობს და ეგუება, ჰყვება ან
თვის ყოველ დღე ანონიმური ღია ბარათი
პირიქით შინაგანად ეწინააღმდეგება ან სუ
მოაქვს. ფილმის ძირითადი დრამატურგიაც
ლაც ამოვარდნილია მისგან. ვალდებულება სპონსორის მიმართ
სწორედ ამ ბარათების გამომგზავნისა და მიმღების „ურთიერთობაზეა“ აგებული. ეს
მთლიანად სათაურშია გამოტანილი და
არის მისტიკური დრამა, რომელშიც დუტა
ფილმებში ვერსად შეხვდებით პროდუქ
სხირტლაძის გმირი რეალური სამყაროდან
ტების ან სერვისის რეკლამას, რომელიც
სიურეალ ისტურში გადადის.
დღეს მკვეთრად მომრავლდა და ქართულ ფილმებში, და არა მალულად, არამედ აშკა
თაზო: თეატრალურ უნივერსიტეტში დათო ჯანელიძის ჯგუფში ვსწავლობდი. დამთავ
რად და შემაწუხებლად გვხვდება თვალში.
რების შემდეგ „დუტა პროდაქშენში“ დოკუ
შესაბამისად, ალმანახში გაერთიანებული
მენტურ ფილმებზე მუშაობა დავიწყე, მალევე
ფილმების ყურებისას არაფერი გიშლით
სცენარიც დავწერე. როდესაც ალმანახის
ხელს, დაუკვირდეთ მხოლოდ სიუჟეტში
გადაღების იდეა პირველად გაჩნდ ა, უკვე
განვითარებულ ხაზს, პერსონაჟების ხასიათ
მზად მქონდა. თუმცა, მაშინ დაფინანსების
სა და კვანძის გახსნას... მოკლედ, შეგიძლი
უქონლობის გამო, არ განხორციელდა. ამის
ათ უყუროთ ფილმს და არა საათნახევრიან
შემდეგ ჩემი სცენარი სადღაც დავდე, და უკ
რეკლამას. ეს ხუთი მოკლემეტრაჟიანი
ის მხარ ვე როდესაც ფილმის გადაღებისთვ
Cemi kino 41
დამჭერები გამოგვიჩდნენ, გადმოვიღე და ხელახლა დავიწყე მისი დამუშავება ახალი
".. 37" დუტა სხირტლაძე დრამა ოცდაჩვიდმეტ წელს ვითარდე
ენთუზიაზმით. პროზასაც ვწერ, მაგრამ მაინც
ბა, ფილმი კომუნისტი ჯალათის ისტორიას
ვგრძნობ, რომ შინაგანად კინოსცენარების
მოგვითხრობს: ყოველ დღე, დილიდან ღა
კენ ვიხრები და ალბათ ასეც გავაგრძელებ.
მემდე სიების შედგენაზე მუშაობს, დილით
ვთვლი, რომ როდესაც სცენარს თვითონ
ადრიანად უემოციოდ, გაბრაზებული დაიყ
რეჟისორი წერს, მუშაობა მისთვის უფრო
ვირებს, - “ჩაი“ და იწყებს, არავის ინდობს...
ადვილია – რასაც ფურცელზე წერ, გონებაში
ის ბევრია; ღამის დასახვრეტი ყოველთვ
კინოკადრებად აღიბეჭდება.
11 საათისთვ ის, შემსრულებელიც მოდის
ალმანახის გადაღებები იმით იყო კარგი, რომ ყველა თავის საქმეს აკეთებდა. კონ
და ეს სიები მიაქვს სისრულეში მოსაყვა ნად... ხვალამდე. ყველაზე საინტერესო კი
ირებული ვიყავი რეჟისურაზე და არ ცენტრ
ფილმის ფინალია, სადაც საბჭოთა ჯალათს
მიწევდა, მაგალითად, განათების დაყენება,
შემსრ ულებლის მიმართ წარმოთქმული სა
თუ რეკვიზიტის მოძიება. ამ პროექტში ძალიან
კუთარი რიტორიკა უკან შემოუტრიალდება
მნიშვნელოვანი იყო ისიც, რომ ახალგაზრდებს
და არანაკლებ მტკივნეულად.
გამოცდილ ადამიანებთან მოგვიხდა მუშაობ ა.
დუტა: მთელი ფილმის განმავლობაში
ვფიქრობ, რომ ამ ექსპერიმენტმ ა გაამ ართლა.
მოქმედება ერთ ოთახში ხდება, მხოლოდ
ხშირია, როდესაც ახალგაზრდა რეჟისორს ცო
დასასრულისკენ, მისი დედის გარდაცვა
ტა აგდებით უყურებენ, არ უსმენენ, ცდილობენ,
ლების შემდეგ მთავარი „გმირი“ გამოდის
თავიანთი მოსაზრება ან გამოცდილება მოახ
გარეთ და მისი ცხოვრება ზუსტად ერთ
ვიონ თავს; ჩვენ კი პირიქით – ყველა მხარში
ღამეში ფაქტობრივად თავდაყირა დგება.
დაგვიდა და ძალიან დაგვეხმარა. პირველმა ფილმმა მეცხრამეტე საუკუნის ური განწყობა და გარკვეული შეკითხ პოეტ ვები დაუტოვა მაყურებელს, მეორემ 1937
ეს ისტორია 90-იან წლებში მომხდ არ ერთ რეალური ამბავზეა დაფუძნებული. იასამნისფერი ალმანახის იდეა მე მე ოდა. ყველა სცენარი არსებობდა, კუთვნ
წლის სიმკაცრე და სისასტიკე გადმოსცა;
ა მცირე შესწორებების შედეგად მოხერხდ
დაღი, რომელიც ადამიანებს კომუნიზმის
მათი ერთი ხაზით დაკავშირება და ძალიან
დროს დაესვათ და რომელსაც ძალიან ბევ
კარგად მოვყევით ერთი საუკ უნის აღწერას.
რი ვერაფრით ეგუებოდა, ნათლად გამოჩ
ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ამ ახალგაზ
ნდა მესამე ფილმში, 90-იანებში არსებული
რდა რეჟისორებს ჰქონოდათ საშუალ ება
იაც კარგად გაახსენდათ და ბოლოს სიტუაც
ეთქვათ თავიანთი სათქმ ელი და ეჩვენე
ჩვენი დღევანდელი ცხოვრების ირონიამ აც
ბინათ სხვადასხვ ა ეპოქები ისე, როგორც
პოზიტიური განწყობა დატოვა მაყურებელში.
თვითონ ხედავენ. მე ფილმის პროდუსერიც
42 Cemi kino
კადრები ფილმებიდან: "ლითონი" და "37"
ვარ და არანაირი შესწორება არ შემიტანია.
ვსწავლობდი, რეზო ესაძის ჯგუფში. სცენარი
სახელი და გვარი კი არასწორად წარმოთ
ეს სადიპლომოებ ის მერე მათი პირველი
ფილმის გადაღებამდე ერთი წლით ადრე
ქვა... მიუხედავად ამგვარი ტენდენციისა,
დამოუკ იდებელი ფილმია და ძალიან ამაყი
დავწერე. ჩემი ფილმის იდეა ისაა, რომ სის
მაინც ვისურვებდით ჩვენი ფილმების შესა
ვარ, რომ ამ პროექტს სათავში ვედექი.
ტემა ნებისმიერი მიმართულებით მიმავალ
ხებ როგორც დადებითი, ასევე კრიტიკული
მჯერა, რომ ისინი ძალიან ბევრ საინტერესო
ადამიანს შინაგანად ანგრევს.
შეფასებების მოსმენას.
ფილმს გადაიღებენ. ამ ახალგაზრდებთან ერთად მეც დებიუტან
ვთვლი, რომ პროექტმა გაამართლა და კარგი გამოვიდა, სწორედ იმიტომ, რომ
"ფეხშიშველი" – გიგა ბაინდურაშვილი
ტი ვარ, თუმცა მათგან განსხვავებით – თვით
მასზე არ ყოფილა კომერციული გათვლ ა.
ნასწავლი. ეს ჩემი პირველი ფილმი იყო.
ყველამ იცოდა, რომ ფილმი ფულს არ მოი
იანი წლების საქართველოში ვითარდება.
ტანდა და მიუხ ედავად ამისა, ყველა თავდა
ი ორი ძირითადი ხაზია, რომელიც ფილმშ
"ლითონი" – გიორგი ქობალია დრამა სამოცდაათიან ი წლების საქართ
ალმანახის მეოთხე ფილმის სიუჟეტი 90-
უზოგავად მუშაობდა. მუსიკა შექმნეს ზვიად
რაღაც მომენტში იკვეთება. კინონოველა
ბოლქვაძემ, ლევან მაისურაძემ, რობი კუხი
მოგვითხრობს ახალგაზრდა გმირების შესა
ველოში ვითარდება, რომელიც, რეჟისორის
ანიძემ. ფასდაუდებელია ნოდარ ნოზაძის
ხებ, რომლებსაც ამ ეპოქისთვის დამახასია
თქმით, არა ისტორიული ფილმი არამედ
მონაწილეობა, რომლის გარეშეც არაფერი
თებელი სოციალური ფონი თან სდევთ. ორ ახალგაზრდა მეგობარს სჭირდება ფული,
ერთი ადამიან ის ისტორიაა, სადაც ეპოქა
გამოვიდოდა. მას – ფერის შესანიშნავ კო
მხოლოდ ანტურაჟს ქმნის... ეს არის მამის
რექტორს, მონტაჟის რეჟისორს, ქართული
რომლის შოვნასაც, სხვისი მაგალითის
ისტორია, რომელსაც ენგრევა ოჯახი, ჰყავს
კინოს გადამრჩენელს ვეძახით. სწორედ მან
გამეორ ებით, ტაქსის გატაცებით გეგმა ვენ. ფილმის ძირითადი ნაწილი სწორედ
საყვარელი შვილი, რომელთანაც ურთი
შეკრა ფილმი. როდესაც ყველას ერთი მიზა
ერთობა საკმაოდ დისტანციურია, სიმამრი,
ნი გვამოძრავებდა, უბრალოდ არ შეიძლე
მანქანაში ვითარდება, ტაქსის მძღოლი კი
მეტალურგიულ ი ქარხნის დირექტორი,
ბოდა, რომ კარგი ახალგაზრდული ფილმი
ახალგაზრდ ა გაჭირვებული ბიჭია, რომელ
რომელსაც იმდროინდელი წყობილების არა
არ გამოსულიყო.
მაც საღამოს ბაზარში გამყიდველ დედას
მხოლოდ მეხოტბე, არამედ გამაძლიერ ებე
საწყენია, რომ კინომცოდნეები და კრი
უნდა მიაკითხოს.
ლიც შეიძლება ვუწოდოთ; ცოლი, რომელიც
ენ. ჩვენი ტიკოსები ჩვენებას არ დაესწრნ
გიგა: თეატრალურში მეც დათო ჯანელი
საბჭოეთ ის შვილია. მამა ვერ ეგუება იმ
ფილმების შესახებ არ წაგვიკითხავს არც
ძის ჯგუფში ვსწავლობდი. სხვების მსგავსად,
დროს, რომელშიც ცხოვრობს, მაგრამ არ
ერთი რეცენზია. ერთ-ერთ გადაცემაში მახ
სცენარი მეც დაწერილი მქონდა, თუმცა უკვე
შესწევს ძალა, მას გაუმკლავდეს. ღრმად
სოვს ერთი კინომცოდნე გამოვიდა, ყველა
ალმანახისთვის დრამატურგ დათო ფირცხა
დალექილი წინააღმდეგობისა და საკუთარი
ახლად გადაღებული ფილმი გალანძღა,
ლავასთან ერთად დავამუშავეთ. ვთვლი,
უძლურებისგან დათრგუნული მთავარი გმირი
შესაძლოა – არცთუ უსაფუძვლოდ, და
რომ გაგვიმართლა, რადგან ამ არაკომერ
კიდევ უფრო დიდ უბედურებაში ჩავარდება.
ერთადერთ, მართლ აც კარგ ფილმზე გა
ციულ ფილმზე დამფინანსებლები გამოგ
ნაცხადა, – კარგია, არა უშავსო; რეჟისორის
ებს არ აქვთ ვიჩნდა. ამ კუთხით ახალგაზრდ
გიორგი: მეც თეატრალურ უნივერსიტეტში
43
44 Cemi kino
კადრები ფილმიდან "37"
სათანადო მხარდაჭერა. დაფინანსების მოძიება საკმაოდ რთულია – წელიწადში მაქსიმუმ ერთი პროექტი გაკეთდეს, სადაც
"ბაბაზი" – ივა ფეზუაშვილი ალმანახის მეხუთე ფილმი „ბაბაზი“, ფილ მის რეჟისორისა და სცენარისტის ივა ფეზუ
ლი ოპერატორი იყო ირაკლი ახალკაცი, მხატვარი კი – შოთიკო ბაგალიშვილი. მართლ აც დიდი გამოცდილება მივიღეთ.
ა შეძლებს გადაი რამდენიმე ახალგაზრდ
აშვილის მოთხრობის – „ალჩუს“ მიხედვითაა
ძალიან დამეხმარა კახა კინწურაშვილი,
ღოს ფილმი. ვფიქრობ, რომ უნივერსიტეტის
გადაღებული, ამ მოთხრობამ თსუ-სა და ჯე
რომლესაც ერთი სიტყვით ესმოდა ჩემი,
სტუდენტებს უნდა მიეცეთ საშუალება, აქტი
ოსელის ერთობლივ პროექტ „შემოდგომის
ახა და შექმნა ბაბაზის პორტრეტი. ზუსტად დაინ
ა კინოცენტრის ურად მიიღონ მონაწილეობ
ლეგენდებში“ გაიმარჯვა – ათ კონკურსანტს
ვთვლი, რომ მაყურებელმა კარგად გაიგო ის,
მიერ დაფინანსებულ ფილმებში, თუნდაც
რვა საათში უნდა დაეწერა მოთხრობა, თემა
რისი გადმოცემაც გვინდოდა. „იასამნისფერი
ასისტენტებად, ეს ძალიან მნიშვნ ელოვანი
კი „პეპლის ეფექტი“ გახლდათ. ეს კომედიუ
ალმანახი – ...და მერე?!“ იყო ჩვენი დებიუტ ი,
გამოცდილებაა. ხშირად ხდება, რომ რეჟი
რი ჟანრის ფილმი არის ახალგაზრდა ბიჭზე,
ბარიერ ი – „პირველი ფილმი“ გადავლახეთ,
სორები და ოპერატორები ისე ამთავრებენ
რომელსაც აქვს აკვიატებული ფიქრები
ვფიქრობ, რომ შემდეგი ფილმის გადაღება
უნივერსიტეტს, რომ პროფესიონალურ გა
ზღარბებზე, ახსოვს, რომ ზღარბები მის ბავ
ბევრად უფრო მარტივი იქნება, როდესაც
დაღებებზე ნამყოფები არც კი არიან.
შვობაში ემალის სერვიზზე ეხატა... ბაბაზი,
პროდუსერთან მიდიხარ სცენარით ხელში,
იასამნისფერ ალნმანახში შესულ ფილ
თითქოს არასწორ ეპოქაში დაიბადა, სხვა
გეკითხებიან, – რა გაგიკეთებია, – ჰოდა, ჩვენც
მებს დავშლით და ამ ხუთ დამოუკიდებელ
გან მოხვდა, ის ჩვეულ, თბილისურ გართო
უკვე გვაქვს ხელთ სავიზიტო ბარათი.
კინოს სხვადასხვ ა ფესტივალზე გავაგზავ
ბას ვერ იგებს; თავისი სამყარო აქვს, თუმცა
გადაღებებზე მიღებული გამოცდილებაც
ნით. აგრეთვე, დაგაგმილი გვაქვს კიდევ
გარემო მაინც მის ჩათრევას ცდილობს
გაგვიადვილებს მომდევნო ფილმებზე
ერთი ასეთი ალმანახის გაკეთებაც, სადაც
ჩვეულებრივ ახალგაზრდულ თბილისურ
მუშაობას, მომავალი ალმანახისთვის,
შემოგვიერთდ ება ჩვენი მეგობარი ვაკო
ცხოვრებაში და ამის გამო, ბაბაზი საკმაოდ
რომლისთვ ისაც იმედი გვაქვს, რომ დაფინან
კირკიტაძე, რომელიც ამჟამად ნიუ იორკის
უცნაურ ამბავში ეხვევა. ფილმი აგებულია
სებას მოვიპოვებთ. თემა უკვე არჩეულ ი გვაქვს,
უნივერსიტეტში სწავლობს. თავის ფილმს
ირონიაზ ე, რომელშიც ვცხოვრობთ, რო
სცენარებზე მუშაობაც დაწყებულია. ფილმები
ის ამერიკაში გადაიღებს და პროდუსინგ
მელსაც ჩვენით ვქმნით და საბოლოოდ,
ერთი სოციალ ური საკითხის გარშემო
შიც დაგვეხმარება. ის გახლავთ ავტორი
რომლის მსხვერპლ იც ვხდებით.
გაერთიანდება. თემა ყველასთვის მტკივნეუ
ივა: სარეჟისოროზე ვსწავლობდი, პარალე
ლი და აქტუალურია. სწორედ ეს თანადროუ
„მშვიდობით, იარაღო“-ს ნაწილი იყო.
ლურად კი მოთხრობებს ვწერდი. მას შემდეგ,
ლობა გვაძლევს იმედს, რომ ჩვენს მომავალ
ფილმი ახალგაზრდ ული ოსკარების შორ
რაც ჩემმა მოთხრობამ გაიმარჯვ ა, აქტიურ ად
ფილმს მაყურებელიც მეტი ეყოლება, ხოლო
ტ-ლისტში მოხვდა, ამავე ფილმით გაიხსნა
გავაგრძ ელე წერა. ჩვენს ალმანახზე მუშაობა
მიღებული გამოცდილება ჩვენს ნამუშევრებს
ვისბადენის მე-12 კინოფესტივალი.
ძალიან საინტერესო იყო. „ბაბაზის“ დამდგმე
უფრო წარმატებულს გახდის.
ფილმისა „სექტემბერი“, რომელიც პროექტ
46
ეროვნული კინოცენტრის გამარჯვებული პროექტები 2012 წელი
სრულმეტრაჟიანი მხატვრული ფილმის წარმოება
"სიმინდის კუნძული“"
მოხუცსა და მის 16 წლის შვი
პატარძლები აცნობიერებენ
ლიშვილ გოგონასთან ერთად,
თავიანთ მომავალ ცოლ-ქმრ ულ
რომლებიც მთელი სეზონის გან
ურთიერთობას, რაც თვეში ერ
მავლობაში მუხლჩაუხრელად
თხელ, ერთსაათიანი შეხვედ
შრომობენ, რათა მიწის ამ პატა
არგლება. რით შემოიფ
რა, მაგრამ ნოყიერ ნაგლეჯზე
ფილმის მთავარი გმირია ნუცა,
სიმინდის კარგი მოსავალი
30 წლის ქალი, მის მეუღლეს,
მოიყვანონ.
გოგას, ათწლიან ი სასჯელი აქვს
მდინარის ორივე ნაპირი ერთ
მოსახდელი. მათ ორი შვილი
მანეთთან დაპირისპირებულ
ჰყავთ, რომლებმაც იციან, რომ
ადამიანებს აქვთ
მამა ჯარშია და მალე ჩამოვა.
დაკავებული, მაგრამ მიწა, რო
მამის სანახავად ციხეში დადიან.
მელიც მდინარემ შექმნა ისევ
გაუთავებელ რიგებში უწევთ
მდინარეს ეკუთვნის – გაზაფხულ
ლოდინი და დამთრგუნველი
ზე თავის შექმნილს, შემოდგო
ჩხრეკის პროცედურების გავ
მაზე თვითონვე ანგრევს და თან
ლა. ცოლ-ქმარი ტელეფონით
მიაქვს. გამოცდილმა მოხუცმა ეს
ეკონტაქტება ერთმანეთს. მათი
ძალიან კარგად იცის, ამიტო
ურთიერთობა, მიუხ ედავად
მაც ყოველნაირად ცდილობს
გაურკვ ეველი მომავლისა და
ბუნებას დაასწროს და თავისი
ცალ-ცალკე ცხოვრებისა დრო
ნაოფლარი გადაარჩინოს.
თა განმავლობაში კიდევ უფრო მჭიდრო ხდება.
"პატარძლები“"
ის შემდეგ, ოთხი წლის გასვლ წესები იცვლება და წყვილებს პირველად ეძლევათ საშუალება
პროდუსერი: კომპანია
ერთად გაატარონ დღე სახელ
პროდუსერი: კომპანია
"ჯემინი"
დახელოდ მოწყობილ ოთახებში.
"ალამდარი"
დირექტორი: თინათინ
ნუცა, სხვა ქალებთან ერთად შე
დირექტორი: ნინო
ყაჯრიშვილი
დის ციხეში, სადაც მეუღლეებთან
დევდარიანი
სცენარის ავტორი და რეჟი
ერთად ჩაკეტილები, ჯარისკა
სცენარის ავტორი: გიორგი
სორი: თინათინ ყაჯრიშვილი
ცების ზედამხედველობის ქვეშ
ოვაშვილი, ნუგზარ შატაიძე
ქრონომეტრაჟი: 90 წუთი
ათევენ ღამეს.
რეჟისორი: გიორგი ოვაშვილი
ჟანრი: დრამა
ქრონომეტრაჟი: 90 წუთი
ფორმატი: ვიდეო
ფორმატი: ფირი
მდინარე ქმნის და მდინარე
იზოლირებულები გარე სამყა როსგან, წყვილები ყველაზე
ჟანრი: ფსიქოლოგიური დრამა
პატარძლები – ასე მოიხსენიებენ
ა მეტად აცნობიერებენ ერთმ
ციხეში, პატიმარ ქმრებთან ხე
ნეთთან იდუმალ კავშირს. ციხის
ლის მოსაწერად მისულ ქალებს.
დამთრგუნველი წესები და
მათ უმეტესობას ცხოვრების
გარემო თითქოს სადღაც ქრება,
ვე ანგრევს ცხოვრების უწყვეტ
ნახევარი აქვთ ერთად გატარე
ქრება ერთმ ანეთის გარეშე გა
დინებას. მის წინაშე ადამიანი
ბული, მაგრამ ეს ფორმალობა
ტარებული წლებიც.
უძლურია.
გამორჩენიათ. ხელის მოწერა ქმრის ნახვის ერთადერთი საშუ
"“მელოტი ბიჭები“"
მოქმედება მდინარის შუაგულში,
ალებაა.
გაზაფხულის წყალდიდობების
ქორწინება ფორმალური პრო
დროს
ცედურაა, ხდება ჯგუფურად,
პროდუსერი: კომპანია "კინო
წარმოქმნილ პატარა კუნძულზე
ციხის ერთ პატარა ოთახში,
იბერიკა" დირექტორი: ლევან
ვითარდება.
რომლის მოწმეებიც ბადრაგე
ფილმში ეს კუნძული ერთ-ერთი
ბი არიან და მხოლოდ ათ წუთს
კოღუაშვილი
მთავარი პერსონაჟიცაა, აბხაზ
გრძელდება. სხვადასხვა ასაკის
სცენარის ავტორი და რეჟისო
47
რი: ლევან კოღუაშვილი ქრონომეტრაჟი: 90 წუთი ჟანრი: ტრაგიკომედია
მოკლემეტრაჟიანი მხატვრული ფილმის წარმოება
ფორმატი: ვიდეო
"დეტონატორი"
ფილმი გვიამბობს სვანეთის კუთხის ეგზოტიკურ და ორიგინა ლურ ისტორიას, რომელიც ჩვენს წინაპრებს ეხება – პირადულსა და ტკივილიან ისტორიას.
ორმოცს მიტანებული ორი მე ლოტი ქართვ ელი “ბიჭი“ თავისი
პროდუსერი: კომპანია
ცხოვრების მთავარ სიყვარულს
"სოლოსოლო"
ეძებს.
კოპროდუსერი: "20 სტეპს
სანდრ ო და ივა მეგობრები
ფილმს"
არიან. ორივე 40 წლის, ორივე
რეჟისორი: ბესიკ
ქართულ-უცხოური ერთობლივი წარმოება
"ფარაჯანოვი"
უცოლო, ორივე მელოტი; ჯერ
სოლომანაშვილი
პროდუსერი: კომპანია "ჯემინი",
კიდევ მშობლებთან ერთად
სცენარი: ბესიკ სოლომანაშვი
დირექტორი: თინათინ
ცხოვრობენ და ერთ სკოლა
ლი, ნიკოლოზ მდივანი
ყაჯრიშვილი
ში მუშაობენ. ორივე მეგობარს
ოპერატორი: მინდია ესაძე
რეჟისორები: ოლენა
მშობლები, განსაკუთრებით
მთავარ როლში: შალვა
ფეტისოვა, სერჟ ავედიკიანი
დედები, დღედაღამ უჩიჩინებენ,
დევნოზაშვილი
ქრონომეტრაჟი: 100 წთ.
რომ ისინი შეეშვან თავისი თით
ქრონომეტრაჟი: 12 წთ.
ჟანრი: ბიოგრაფიული
ქოს უდარდელ, სინამდვილეში
ფორმატი: ვიდეო
კი უაზრო ცხოვრებას, დასე
ისტორია კიდევ ერთხელ გაგვახ
კო-პროდუქცია: საქართველო,
რიოზულდნენ და სასწრაფოდ
სენებს ომის ცინიზმს, რომელიც
უკრაინა, საფრანგეთი,
ცოლები მოიყვანონ.
მუდამ არის კაცობრიობის პრობ
ნორვეგია, სომხეთი.
ლემა და ჩვენი ქვეყნის უახლოესი სანდრო და ივა თავისუფალ
წარსულია. ეს არის ისტორია ერთი
ფილმის მთავარი გმირი ჯადო
დროს, ასეთი კი საკმარისად
უბრალო ჯარისკაცისა, რომელსაც
ქარიცაა და მასხარაც, ბავშვური
აქვთ, იმით ერთობიან, რომ
ომის წინა ხაზზე ჯარისკაცებისთვის
ის პერსონაჟის მიღმა ხასიათ
პროვინციელ ქალებს იცნობენ
მიაქვს საკვები და მოულოდნელად
ა იმალება. სევდა და მარტოობ
ინტერნეტით და მათ დედაქალაქ
ნაღმზე დგამს ფეხს.
ფილმის მიზანია, მაყურებელს
ში უნიშნავენ პაემანს. მეგობრების
საშუალ ება მისცეს ერთხელ
ით ეს პაემნები რომანით გათვლ
მაინც ეზიაროს ფარაჯანოვის
თუ არა, სულ მცირე, სექსით მაინც
"კინო"
ჯადოსნურ სამყაროს.
უნდა დამთავრდ ეს, თუმცა, ისინი თითქმის ყოველთვის ცდებიან -
პროდუსერი: კომპანია
პაემნები უცნაურად და სევდიანად
"სტუდია რეალითი"
მთავრდება ხოლმე.
რეჟისორი : უტა ბერია
ერთ-ერთი წარუმატებელი
ქრონომეტრაჟი: 40 წთ.
პაემანის შემდეგ სანდრ ოს ცხოვ
"ძმა" პროდუსერი: კომპანია "სინეტექი"
რებაში სილამაზის სალონში
ფილმი მოგვითხრობს 19 წლის
დირექტორი: ზურა
მომუშავე მანანა ჩნდება, მათ
ბიჭის შესახებ, რომელიც მო
მაღალაშვილი
პირველი შეხვედრის ადგილი
პარული კამერის საშუალებით
რეჟისორი: თეონა
სტადიონის ტრიბუნაა, მეორ ე
საკუთარ თავში ფარულ შემოქ
მღვდელაძე/გრენადე
- პატარა ზღვისპირა ქალაქი
მედებით ნიჭს აღმოაჩენს.
ქრონომეტრაჟი: 120 წთ.
ქობულეთი, სადაც დაცარიე ლებული პლაჟისა და ოქტომბ რის წვიმის მიუხ ედავად, ისინი
ფორმატი: ციფრული
"დინოლა“"
რომანტიულ დღეს გაატარებენ.
უდანაშაულო თაობ ა და დაკარ გული ოცნებები – ფილმის მოქ
შემდეგ კი ყველაფერი თავდაყი
პროდუსერი: კომპანია
რა დგება.
"სტუდია 99"
ვითარდება და ორი ძმის ერთი
რეჟისორი: მარიამ ხაჭვანი
ე მოგვითხრობს. ისტორიაზ
ქრონომეტრაჟი: 15 წთ.
მედება 1991 წლის თბილისში
ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი
48 festivali
interviu 49
მთავარი, რისთვისაც გიყვართ კინო
ლეონ არდოს. ამიტომაც, როდესაც ვმუშაობ
ის, რაც მე მჭირდებოდა, ფუგის სტრუქტურა
კინო ხომ ხელოვნების ერთ-ერთი დარგია,
ახალგაზრდ ებთან, ძალიან მომთხოვნი ვარ
აღმოჩნდა – თუკი ფილმს დააკვირდებით,
ამიტომაც, ვილაპარაკოთ ხელოვნებაზე.
ამ სტრუქტურის შესწავლის თვალსაზრისით,
სწორედ ასეა: ერთი ადამიანის თემას მე
უამრავი დაწერილა იმაზე, თუ რა არის
ის პროცეს მაგრამ სულ ვეუბნები, რომ შექმნ
ორე მოსდევს, შემდეგ მესამე... მერე არის
ხელოვნების დანიშნულება. მე ჩემს სუბი
ე უნდა გადადონ. ში ეს ყველაფერი გვერდზ
უკუქცევა და ასე შემდეგ.
ექტურ დამოკიდებულებას მოგახსენებთ –
შეუძლებელია, მხატვარს არ სჭეროდეს
პირველ რიგში, შევეხებოდი მხატვრებს და
ხელში კლასკური ფანქარი და მან კარგად
მახტვრობას – თავდაპირველად სწორედ
ხატვა შეძლოს. აქ არ ვგულისხმ ობ ისეთ
მხატვრობა გახდა ჩემთვის სულიერი საყრ
ზეგენიალურ მოვლენას, როგორიც ფიროს
დენი და დიდი მეგობარი.
მანია, ან კიდევ გლენ გულდს, რომელსაც
ჭეშმარიტი ხელოვნება იქმნება მაშინ,
ეს ერთგვარი გადაძახილია ხელოვნე ბის დარგებს შორის? ერთიანობა. ის რაც დროში ვითარდება და წარმოსახვითია აბსოლუტურად ერთიანია. სა
არ სჭირდება გამების დაკვრა. ეს ხელოვნე
ფუძველში ერთია და ამიტომაც, ამ ყველაფერს
ბის ის საფეხურია, რომელიც ღმერთთ ანაა
ერთმანეთთან გადაძახილი აქვს. მხოლოდ მა
როდესაც ხელოვანი მთლიანად ეყრდნობა
კავშირში. მე ვლაპარაკობ ხელოვნებაზე,
სალაშია განსხვავება – ჩემი მიდგომა ასეთია...
ქვეცნობიერ ებას; როდესაც ის მუშაობს გულ
რომელსაც ადამიანები ქმნიან, ხელოვნება
მნიშვნელობა არა აქვს, იქნება ეს სამეცნიე
წრფელად და მას არა აქვს ის დანაფენები,
ზე, რომლითაც ივსება ჩევნი ცხოვრება.
რასაც ჩვენი მიწიერ ი ცხოვრება გვაფენს.
და უკვე მაშინ, როდესაც თითქოსდა ამო
რო-პოპულარული, სასწავლო, ანიმაციური, აქტიორული, თუ დოკუმენტური ფილმი – წარ
მაგალითად, როდესაც სეზანი ხატავს თავის
იწურება შენი პოტენციალი, როდესაც ჩიხში
მოიდგინეთ მოქანდაკე, რომელიც სხვადასხვა
ტილოს, შენ ამ ნამუშევართან შედიხარ ურ
მოექცევი, სწორედ მაშინ იხსენებ იმას, რაც
მასალაში მუშაობს. რა მნიშვნელობა აქვს ამ
თიერთობაში, ეხები მის სულს, მის იმწუთიერ
იცი – რათა დაინახო შენი სუსტი წერტილები.
დაყოფას, თუკი ნამუშევრს მთლიანად შენს
მდგომარეობას. ეს ძალიან ინტიმური მომენ
მუშაობისას, როდესაც ვფიქობ, რომ ჩემს იდე
პრიზმაში გაატარებ და მხატვრულ ფორმაში
ტია. რა თქმა უნდა, ქვეცნობიერით კეთებაში
ას უკვე ხორცი უნდა შევასხა, აუცილებლად
მოაქცევ? რა მნიშვნელობა აქვს არტისტია თუ
მე არ ვგულისხმობ იმას, რომ არ უნდა მიიღო
მჭირდება ვიპოვო პარალელი გარკვ ეულ
არა შენი ფილმის გმირი?
განათლება შენს პროფესიაში, განსაკუთრე
სტრუქტურაში. ეს ერთგ ვ არი საყრდენია იმის
ბით ისეთ რთულ დარგში, როგორიც არის
თვის, რომ უკვე გადაღების პროცესში ვიყო
რეჟისურა. რასაკვირველია, უნდა შეხვიდე რე
ლაღი, მშვიდი და მივეცე იმპროვიზაციას.
ენ დიდი რეჟისორე ქმნიდნენ და აზროვნებდნ
თითქმის ყველა დარგში მომიწია მუშაობა – იქნება ეს მხატვრული ფილმი, დოკუმენტა
ე, თუ როგორ ჟისურის სტრუქტურებში, გაერკვ ბი, უნდა იცოდე დარმატურგია, მით უმეტეს
ჩემი ცხოვრებაც ისე წავიდა, რომ რეჟი სურის ყველა მხარესთან მომიხდა შეხება.
დაცული?... დიახ, სწორი სიტყვაა. დაცული ხარ იმის
ლისტიკა, თუ ანიმაცია. უმაღლეს სასწავლე ბელში თბილისში, მიშა თუმანიშვილის სახე
– კლასიკური; უნდა გესმოდეს მუსიკალური
გან, რომ სახლი დაგენგრევა. უკვე ზუსტად
ლოსნოში მოვხვდი დრამის რეჟისურაზე. ჩემი
სტრუქტურები. ეს ყველაფერი პროფესიის
იცი, თუ რომელ ეპიზოდში რა შეგრძნება
პედაგოგები აგრეთვე იყვნენ საშა მიქელაძე
ნაწილია, მაგრამ შექმნ ის პროცესში უნდა იყო
ე უნდა მიიღო და ამისთვის რა უნდა გააკ
და ლილი იოსელიანი. ეს ძალიან ძლიერი
აბსოლუტურად თავისუფალი.
თო; ადგილზე კეთების პროცესში ძალიან
სკოლა იყო. ჩემი დამსახურება მხოლოდ
კონკრეტულად ხედავ ამოცანას და გზას,
ისაა, რომ ავიღე ის, რაც მასწავლეს. შემდეგ
ხელოვნების კეთებას. იმ ხელოვნებისთვის,
თუ როგორ უნდა მიაღწიო ამ ამოცანს შენს
იყო მოსკოვი. მინოდოდა, სწავლა მიხაილ
რომელიც მე მიყვარს, ეს სიკვდილია. შესაძ
გმირთან ერთად.
თუკი ამას ვერ ახერხებ, იწყებ გათვლილი
ლოა, ის იყოს დახვეწილი, ძალიან ზუსტად
„უბედურების“ სცენარი რომ დავასრულე,
რომთან გამეგრძელებინა, მაგრამ მასთან გასაუბრების შემდეგ, როდესაც გაირკვა, რომ
გაკეთებული, გრამატიკულად სწორად აგე
ასეთი საყრდენი ვერაფრით ვიპოვე. შემთხ
უკვე ძალიან კარგი სარეჟისორო სკოლა
ბული, მაგრამ მას არ ექნება ის სული, რომე
ვევით გურულ სიმღერას მოვუსმინე და მაშინ
მქონდა გავლილი, თავადვე მირჩია დოკუ
ლიც აქვს სეზანს, ვან გოგს, ფიროსმანსა, თუ
მივხვდი, რომ საქმე მაქვს პოლიფონიასთან.
მენტალისტიკაზე გამეგრძელებინა სწავლა.
გელა კანდელაკი ხელოვანი - ხელოვნებაზე >> ირინე ჟორდანია
ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი
50
interviu 51
აქ უკვე შეხებაში მოვედი ცოცხალ ადამიან
რომ მსახიობს თავს არაფერი უნდა მოახვიო.
მოდერნიზმის მოდაში შემოსვლა – ნატურას
თან, მივხვდი – ვიპოვე ის, რაც მინდოდა.
ის, რაც გმირს სჭირდება, თავად გმირში უნდა
ვერ გადააბიჯეს. ლეონარდოსთანაც ნატუ
იპოვო. ჩვენ ხომ ერთდროულ ად ყველა თვი
რაა, მაგრამ იქ ლეონარდოს ელაპარაკები.
ახალგაზრდობაში ასე ვმუშაობდი – ვიღებ დი სუფთა დოკუმენტს და მხატვრულ ქსო
სების მატარებლები ვართ. რეჟისორმა უნდა
თუკი დააკვირდებით, ლიტერატურაშიც ასე
ვილში ვსვამდი. მაგალითისთვის შემიძლია
შექმნ ას წინაპირობა, რომლის მეშვეობითაც
ა, გოგოლის გარდა. რუსეთში არ შეიქმნა
მოვიყვანო ფილმი „გრძელი ღიღინი“. ფილ
მსახიობისგან მიიღებს იმას, რაც სურს.
ნაწილში ყველაფერი დადგმულია, სცენები გრაფიკულადაა გადაწყვეტილი. დადგმ ულია გმირის თითოეული გავლა. პირველი ათი წუ
დონ კიხოტი ან ჰამლეტი. გენიალურია ის, რაც შეიქმნა, მაგრამ ეს სხვა სამყაროა. მათ
მის მთავარი გმირი მოხუცი კაცია. პირველ როგორ მიიღწევა ამ თვისებათა წარ მოჩენა? ყველას თავისებურად აქვს. მაგალითად,
ვერ შექმნეს ზეაწ ეული სამყარო, როგორც ეს შექსპირის და სერვანტესის შემთხვევაშია, რომელიც თავისუფალია მატერიისგან. შავ-თეთრი ფირი უფრო გაშორებს ნატუ
თი ამას ეთმობა – მოხუცს, რომელსაც აღარც
„უბედურებაში“ მოხუც ქალთან არავითარი
შრომა ძალუძს, აღარც ვნება აქვს. ნუთუ დას
ძალისხმევა არ მჭირდებოდა; სხვა შემთხ
რას, ვიდრე ფერადი. სულ მიკვირდა და
რულდა მისი ცხოვრება და ახლა მხოლოდ
ვევაში, შესაძლებელია, საჭირო გახდეს მსა
ბოლოს მივხვდი – თურმე, ნატურალიზმი
წარსულის გახსენება შეუძლია?
ის დამძიმება, ან პირიქით. მსახიობთან ხიობ
მაწუხებს ფერში. თუმცა, ისეთი ფილმებიც
ამის შემდეგ შემოდის აბსოლუტურად დო ის ფარული კამერა – სცე კუმენტური, თითქმ
მუშაობისას მთავარია შეისწავლო ადამიანი,
მინახავს, სადაც ფერი ისეა დარღვ ეული,
დააკვირდე მის რეაქციებს. როდესაც შენ
ვერც კი გრძნობ.
ნა სუფრაზე, მეზობლებთან ერთად, სადაც
უკვე იცი ეს ადამიანი, მისი დიაპ აზონი, შემ
ჩანს, თუ როგორ უბრუნდება გმირი ცხოვრე
დეგ როლის პერსპექტივა შენს თავზე უნდა
როდესაც ქაღალდზე ხედავ შიშველ ქალს, რომელიც კარგი მოსმით არის შესრულებუ
ბას. ეს უკვე წმინდა დოკუმენტია. სწორედ აქ
აიღო. ამ შემთხვევაში, მთავარია რეჟისორ
ლი, თუკი პათოლოგიური არ ხარ, ის შენში
იხსნება ფილმის აზრი და ამავდროულად,
მა იცოდეს, ზუსტად რა უნდა.
არავითარ მიწიერ ვნებას არ გამოიწვევს. ი, რომ მიწიერი საკმარისია, ჩასვა კადრშ
ცხოვრებესეული არსიც – ადამიანთან ურ თიერთობა, სახარების ენით რომ ვთქვათ, მოყვასის სიყვარული. როდესაც „სოფელი“ გადავიღე არავითა
რამდენად განსაზღვრავს კინოს განვი თარებას ტექნიკური პროგრესი? რა თქმა უნდა, ტექნიკურ პროგრესს ბევრი
ხდება. კინემატოგრაფს ეს ახასიათებს. ამიტომაც, ვერ მიდის იმ თავისუფლებმდე, როგორიც აქვს მუსიკას, პოეზიას. კინო სულ
რი მხატვრული ხერხი არ გამომიყენებია,
სიკეთე მოაქვს, მაგრამ ამავე დროს აჩლუნ
წვალობს ამაში; ის, უკეთეს შემთხვევაში, შე
ბევრმა არც კი იცოდა, რომ ვიღებდით,
გებს კიდეც. ციფრული კამერა რომ არა,
იძლება კარგი პროზა იყოს, მაგრამ პოეზია
ზოგიერთი კი ისე შეგვეჩვია, რომ კამერას
ჩემს დოკუმენტურ ფილმს – ას ხუთ საათს
ვერ გახდება. მუნჯი კინოს – გრიფიტის გარ
ყურადღებას აღარ აქცევდა. მაგრამ, ამ
ნამდვილად ვერ გადავიღებდი. პირველად,
და, გამიჭირდება დაგისახელოთ შემთხვევა,
ფილმის ნახვისას არავის რჩება შთაბეჭდი
როდესაც „ბეტა კამი“ დავიჭირე წუთნახე
რომელიც ამ სიმაღლეებ ამდე მივიდა.
ლება, რომ დოკუმენტური ფილმი ნახეს,
ვარი გადავიღე, მეორე დღეს - ხუთი წუთი,
მისი მხატვრული ფორმის წყალობით სხვა
შემდეგ საათნახევარი... ყველაზე მეტად კი
ტექნიკასთან შერწყმამ დაამიწა?
განზომილებაში გადადის.
ნემატოგრაფისტი პირველ დღეს ვიყავი. ამ
დიახ, ამ თვალსაზრისით ტექნიკამ უკან
დღეს ვხედავთ, რომ დიდი შემობრუნებაა დოკუმენტური კინოსკენ, და ამის მიზეზებიც
კითხვაზე ცალსახად პასუხი არ არსებობს. ერთის თქმა დანამდვ ილებით შემიძლია –
დასწია. რასაკვირველია, უნდა მიიღო ის, რაც მოიტანა პროგრესმა, იცოდე, რომ შენი
სახეზეა. აქტიორული, განსაკუთრებით ჰო
მე კინოს საწყისებთან დავრჩი. არც ფერადი
პალიტრა გამდიდრდა , მაგრამ არ უნდა
ლივუდური მანერა სახეების შექმნისა, ისეთ
ფირი მიყვარს, თუმცა ამის მიზეზს დიდხანს
დაკარგო პირველადი. სტუდენტებს პირველი
კალკებამდე და ისეთ შტამპებამდე დავიდა,
ვერ ვარკვევდი. არის ხელოვანი და არის
ვე ლექციაზე ვეუბნები – კინო ხედვითი
რომ კვდომა დაიწყო. ამიტომაც იძალა
ნატურა. და თუ როგორ გადატყდება შენში
ხელოვნებაა. ძალიან მანერული იქნები დღეს,
დოკუმენტურმა. თითოეული ადამიანი, ჩემი
ეს ნატურა, სწორედ ეს ქმნის ხელოვნებას.
თუკი არტისტებს დაამუნჯებ, მაგრამ ხედვითი
ღრმა რწმენით, ერთი დიდი რომანია. არა
ნატურასთან ჭიდილი – ჭიდილს ვარქმევ,
არ უნდა დაკარგო, და ყველაფერი ხედვითს
აქვს მნიშვნელობა, თუ რა მონაცემების მატა
თუმცა ეს პროცესი უდიდეს სიამ ოვნებას
უნდა დაუმორჩილო.
რებელია იგი, მისი სამყარო. თუ გახსოვთ,
განიჭებს, როგორ გემორჩილება ნატურა,
„სოფელი“ სულხან-საბას სიტყვებით მთავრ
გადმოდის შენსკ ენ, შენს ნერვულ სისტემასა
დება: „სოფელი სამ სახედ ითქმის – მარადი
და შენს ტემპო-რიტმში... როდესაც ხელო
იც ული სოფელი, წუთისოფელი და ადმიან
ვანი ქმნის პორტრ ეტს, მისი თვითმიზანი ფო
ის“, ანუ ადამიანი – მსოფ სოფლად ითქმ
ტოფირის გაკეთება არ არის, ნამუშევარში
ლიო. ამ მხრივ, დოკუმენტალისტიკა ძალიან
თავად ავტორს უნდა ვხედავდეთ, მის მდგო
მომგებიანია, საჭიროა მხოლოდ ფლობდე
მარეობას. ეს კარგად ჩანს რუსული ფერწე
ხერხს, თუ როგორ გახსნა ადამიანი. ჩემი
რის მაგალითზე: მათ ვერ შეძლეს ნატურის
აქტიორული სკოლა მიმართულია შემსრუ
დაძლევა, ავტორი აღარ ჩანს. ამიტომ
ლებლის პირადი სამყაროსკენ. ვფიქრობ,
დაიწყეს ფორმის დაშლა. ამან განაპირობა
52 interviu
დიტო ცინცაძის ახალმა ფილმმა მონრე
Invasion ფილმი-მეტაფორაა თანამედროვე
ვუწოდოთ. ბოლო დროს ეს თემა განსა
ალის საერთაშორისო კინოფესტივალზე
ევროპის შესახებ.
კუთრებით აქტუალური გახდა არამარტო საზოგადოებაში, არამედ ხელოვნებაშიც.
ის სპეციალური გრანპრი დაიმსახუ ჟიურ რა. ქართველი რეჟისორისა და მთავარი
ჯერ კიდევ მონტაჟის პროცესში მითხა
თქვენი აზრით, რამდენად ადეკვატურად
როლის ასევე ქართველი შემსრულებლის,
რით, რომ Invasion-ს თავდაპირველად
მერაბ ნინიძის (“მედიატორი“) ერთობლივი
მაღალი კლასის პრესტიჟულ ფესტივალებ
ნამუშევარი Invasion („შემოჭრა“) ბაზარზე
ზე წარადგენდით; ხოლო, თუკი ეს გეგმა
გერმანულ-ავსტრიული პროდუქციის სახე
არ გაამართლებდა, შემდეგ ნაკლებად
როდესაც აღმოაჩინეს, რომ Invasion ერთ
ლით გადის.
პრესტიჟულ, მაგრამ კომერციულად უფრო
გვარი მეტაფორაა დღევანდელ ევროპაზე,
სიუჟეტი, პრაქტიკულად, ჩაკეტილ სივრცე ში – ბურგჰ არტ კლაუსნერის (“კაცი საელ ჩოდან“) პერსონაჟის სახლში ვითარდება.
იქნა ფილმი აღქმული?
გამიხარდა, რომ აუდიტორიამ ფილმი ზუსტად ისე გაიგო, როგორც მე მსურდა.
საინტერესო კინოფესტივალებზე სტუმრო
საკმაოდ საინტერესო, მეტიც – პოზიტიური
ბას ამჯობინებდით. დღევანდელი გადასა
რეაქცია ჰქონდათ. ერთ-ერთმა კანადელმა
ხედიდან რა ბედი ეწია ფილმს?
კრიტიკოსმა ისიც კი გვითხრა, – ეს ალბათ
მონრეალი ოფიციალურად ითვლება
ევროპისთვის ძალიან მნიშვნელოვანი
სულ ათამდე მოქმედი პირი, რომელთაც
ა-კლასის კინოფესტივალად. კომერციულ
ფილმიაო. რა იგულისხმა, აღარ ჩავეძიე,
მაყურებელი მხოლოდ ამ სივრც ის შიგნით,
ფესტივალს ვერ დავარქმ ევდი, არტ-ჰაუს
თუმცა ნებისმიერ შემთხვევაში, ეს ჩემთვის
გარე სამყაროს კონტექსტიდან ამოგლე
ფესტივალია. მაგალითად, ჰოლივუდელები
სასიხარულო გამოხმაურება იყო.
ჯილებს იცნობს, ერთგვარ მიკროსოციუმს,
საერთოდ არ ჩადიან. წელს ჩვენთან ერთად
მეტიც – მიკროსამყაროს ქმნის, და მომენტა
კიდევ ორი გერმანული წარმოების ფილმი
ლურად აღძრავს კინოსა და ლიტერატურაში
იყო კონკურსშ ი. ძალიან მწყდება გული,
პარალელების გავლების სურვილს – რა
რომ Invasion-ს არ ჰქვია „ქართული“ ფილმი;
აღარ მოგაგონდებათ, დაწყებული ვისკონ
ავსტ რო-გერმანული წარმოებაა.
ტის “ოჯახის პორტრეტი ინტერიერში“-თ, კორტასარის “დატყვევებული სახლით“ დამთავრებული. თავად რეჟისორის თქმით,
დაიხ, მე და მერაბი უამრავ პროექტს ვგეგმავდით, თუმცა, ჯერჯერობით მხოლოდ „მედიატორისა“ და Invasion-ის განხორციე
საკამათოა, რამდენად შეიძლება
ლება მოვახერხეთ. საუკეთესო ევრო-პელ
Invasion-ს “პოლიტკორექტული“ ფილმი
მსახიობებთან მიმუშავია, თუმცა ვფიქრობ,
დიტო ცინცაძე წარმატება მონრეალის კინოფესტივალზე >> ქეთი გიორგობიანი
Invasion თქვენი და მერაბ ნინიძის მეორე ერთობლივი ნამუშევა-რია.
ფოტო: ნიკო ტარიელაშვილი
54 interviu
ამ ფილმის შემთხვევაში, ჩემი მიზანია მაყურებლის "შეწუხება", და თუკი მისი დასრულების შემდეგ მაყურებელი გარკვეული ეპიზოდე ბის ახლიდან ყურებას დაიწყებს, ჩავთვლი, რომ მიზანს მივაღწიე
თქვენს ფილმებში უმეტესწილად მულ
რებული ვერსიაა, თუმცა ევროპაში ახლად
იმავე ბურგჰარტ კლაუსნერისა და კრისტოფ
ტინაციონალური პერსონა-ჟები არიან.
ჩამოსულს მეც მიცხოვრია მეგობრებთან,
ვალცის სიმაღლეზე დგანან. მერაბს უფრო
გამონაკლისი არც ეს ფილმი ყოფილა. რა
მითხოვია მათი ნივთები და სხვა. ახლა რომ
გაუმ ართლა – ენის ცოდნის გამო, უცხოელ ი
ტომ არის თქვენთვის კულტურათა აღრევის
ვფიქრობ, სად არის დაშვებული ის ლიმიტი,
მაყურებელი მას იც-ნობს. ზოგადად, ბევრი
თემა ასე საინტერესო?
სადაც მთავრდება ზრდილობა და იწყება
ქართველი მსახიობ ია, რომლ ებთანაც სია
რადგან თვითონაც ყოველივე ამის ნა
„ვირობა“, როგორ შეიძლება ამით ლავირე
მოვნებით ვიმუ-შავებდი. Invasion-ში როლი
წილი ვარ. ვიცი, რას ნიშნავს ემიგრანტო
ბა კონკრეტულ სიტუაციებში... ალბათ, თუკი
მერაბისთვის დაიწ ერა. აქვე გეტყვით, რომ
ბა - ათ წელიწადზე მეტია, რაც გერმანიაში
„ვირობას“ ზრდილობით შეაზავებ, უფრო
ფილმის სცენარი, რომლის გადაღების
ვცხოვრობ. გარდა ამისა, ბოლო დროს
დიდ ხანს „გაგაქაჩინებს“ საზოგადოებაში.
დაწყებასაც ნოემბრისთვ ის ვგეგმავთ, ლაშა
ევ-როპა ძალიან მულტიკულტურული
ბაქრაძისთვის დაიწ ერა.
გახდა; უკვე აღარ არსებობს „ფრანგული“ ან „გერმანული“ ისტორია. შესაბამისად,
ზოგადად, მსახიობის არჩევისას ერთი კონკრეტული წესი არ გამაჩნია. მაგალი-თად,
თქვენს ფილმებში ცალსახად დადები თი და უარყოფითი პერსონაჟები არას
მულტინაციონალური ისტორიების მოყოლა
დროს არიან. Invasion-ის ყველა გმირი
განსაკუთრებით მიზიდავს – მეც ამ გარე
მეტ-ნაკლებად ანტიპათიას იწვევს, თუმცა
ლაშა ბაქრაძე „დაკარგულ მკვლელებში“ შე
მოში ვარსებობ და, ასე ვთქვათ, ვგრძნობ.
ნინიძის პერსონაჟის მიმართ ეს განწყობა
უცვლელი იყო. სხვა საქმეა ბურ-გჰარტ კლაუს
ფილმის პერსონაჟებსაც რომ გადახედოთ –
პიკს აღწევს. ერთადერთი გმირი, რომე
ნერი, მერაბ ნინიძე, გიორგი ნაკაშიძე – ისინი
კონსტანტინე სააკაძეც და ყველა დანარჩენი
ლიც მაყურებელს, სიმპატიით თუ არა, თა
პროფესიონ ალი მსა-ხიობები არიან, თუმცა
გმირიც საკუთარი გამოცდილების შედეგია.
ნაგრძნობით მაინც განაწყობს, რუმინელი
ზოგჯერ როლს სწორედ ლაშასნაირი სახასი
უკან, წარსულისკენ რომ ვიხედები, ბევრი
გოგონაა, რომლის როლსაც ავსტრიელი
ათო პერსონა-ჟი უფრო უხდება. ყველაფერს
მათი თვისება და ქცევა ჩემს თავსაც კი მა
მომღერალი ანა ფ. ასრულებს. როგორია
კონკრეტული შემთხვევა განსაზღვრავს.
გონებს. ცხადია, მერაბის პერსონაჟი უტრი
ეს პერსონაჟი პირადად თქვენთვის?
ფოტო: ნიკო ტარიელაშვილი
რომ მერაბ ნინიძე და გიორგი ნა-კაშიძე
55
გჭირდება, ზოგჯერ კი – ლოგიკური დასასრუ
ვეცადე, გადმომეცა, თუ როგორ იკვეთება
ლი. განსხვავებით, მაგალითად, „გასროლის
რამდენიმე პერსონაჟის ცხოვრება კონ-კრე
შიშ-ისგან“, Invasion-ს ერთმნიშვნელოვანი და,
ტულ ვითარებაში, და როგორ ცილდებიან
ალბათ, ლოგიკური დასასრული აქვს. ამ ფილმის შემთხვევაში, ჩემი მიზანია მაყურებლის „შეწუხება“, და თუკი მისი დას
ისე, რომ ერთმანეთის არსებობის შესახებ ვერც კი იგებენ; ამავე დროს თითოეულ მათ განს საკუთარი ისტორია აქვს. ცხოვრებაშიც
რულების შემდეგ მაყურებელი გარკვეული
ხომ ასე ხდება. შესაძლოა, „მედიატორის“
ეპიზოდების ახლიდან ყურებას დაიწყებს,
ი ჩავარდნა ჩვენი მხრიდან კომერციულ
ჩავთვლ ი, რომ მიზანს მივაღწიე.
კინოსა და არტ-ჰაუზის შერწყმის მცდელო ბამ გამოიწვია – ალბათ, შუალედი ვერ
Invasion-ის საქართვ ელოში ჩამოტანას გეგმავთ? ცხადია, დიდი სურვილი მაქვს, რომ ფილ მი ქართველმა მაყურებელმაც იხილოს.
დავიცავით. საკმაოდ ამბიციური ჩანაფიქრი იყო. ფილმზე, შესაძ-ლოა, ვერაფერი ვთქვა, მაგრამ მსახიობები, ობიექტურად, შეუდა რებლად თამა-შობენ.
თუკი იქნება დაინტერესება საქართველოს მხრიდან, ბედნიერ ი ვიქნები.
ხშირად, ფილმებს თქვენივე მუსიკა ადევს, თუმცა Invasion-ის შემთხვევაში,ფილ
გავიხსენოთ თქვენი ორი ქართული
ახლახან გარდაცვლილ ქართველ კომპოზი
ველი მათგანი, რომელიც შემქმ ნელების
ტორს, გიო ცინცაძეს ეკუთვნის, რომელთანაც
მიერ ნაკლებად “სერიოზულ“ პროექტად
წლების მანძილზე თანამშრომლობდით...
აღიქმებოდა, თანამედროვე ქართული
დიახ, ასეა. ეს მუსიკა გიოს ერთ-ერთი
კინემატოგრაფის ერთ-ერთ ყველაზე სკან
ბოლო ნამუშევარია და მისი ერთგვარი
ვავებით ქარ დალურ ფილმად იქცა; გან-სხ
გამომშვიდობებაა. ფილმში სულ ორი მუსი
თული კინოინდუსტრიის კვალობაზე საკმა
კალური თემაა. მელოდიისთვის, რომე
ოდ მაღალბი-უჯეტიანი „მედიატორისგან“
ლიც ფინალშია, გიომ სათაური ვერაფრით
– ფილმი, პრაქტიკულად, ჩავარდა. თქვე-ნი
მოიფიქრა. ბოლოს მკითხა, რა დავარქვაო.
აზრით, რამ გამოიწვია ეს?
„დამშვიდობება“-მეთქი. ეს ფილმი ჩემს სამ
„სკანდალური“ ცოტა გაუგებარი სიტყვაა. ეს გოგო რამდენიმე ინტერპრეტაციის
მის მუსიკალური გაფორმება მთლიანად
ფილმი – „რევერსი“ და „მედი-ატორი“. პირ
გარდაცვლილ მეგობარს მივუძღვენი, რო
„არასერიოზულადაც“ არავინ მიდგო-მია
მელთა სახელებიც სწორედ დასასრულისას,
„რევერსს“; უბრალოდ, ეს იყო უმოკლეს
ტიტრებში ჩნდება. ალბათ, მე ეს ვიგულის
საშუალ ებას იძლევა. ცალსახად დადებითი
ვადებში მცირე ბიუჯ ეტით გადაღებუ-ლი
ხმე, საბოლოო ჯამში კი აღმოჩნდა, რომ
პერსონაჟი ნამდვ ილად არაა, ბოლოსდა
ფილმი, რომლითაც გვინდოდა, მაყურებ
თვითონ გიო მიდიოდა.
ბოლოს, რაღაც მომენტში მკვლელიც კი
ლისთვის საკუთარ თავზე გაცინების საშუა
ხდება. თუმცა, მისი გამართლება შეიძლება
ლება მიგვეცა.
– საკუთარი შვილის გადარჩენის ინსტინქტ ი
ის სამწუხარო ისაა, რომ პირადად ჩემთვ
ამოძრავებს. პრინციპში, გამარჯვ ებულიც სა
„რევერსის“ პოპულარობა არა იმ ანიმა-ცი
ბოლოოდ ეს გოგო რჩება. შეიძლება ითქვას,
ურმა ელემენტებმა, თემატიკამ, მრავალი
მთელი სიუჟეტი სწორედ მის გარშემო იწყობა
განსხვავებული ხერხის შერწყმის მცდელო
და კვანძიც მისივე საშუალებით იხსნება.
ბამ, არამედ ფილმისთვის სრულიად უმნიშვ ნელო ასპექტმა გამოიწვია.
ფილმის მონტაჟი დასრულებული არ გქონ
მიჭირს “მედიატორის“ წარუმატებლობის
დათ, როდესაც მითხარით, რომ ფინალური
მიზეზებზე საუბარი. ჩემთვის, როგორც რეჟი
სცენა უკვე მზად იყო. არამხოლოდ Invasion-ის
სორისთვის, ამ ფილმზე მუშაობის პროცესი
შემთხვევაში, ზოგადადაც – რა დატვირთვა
ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო გამოცდი
აქვს თქვენთვის ფინალურ ეპიზოდს?
ლება აღმოჩნდა. მონტაჟის თვალსაზრი
ფინალი ძალიან მნიშვნელოვანია. ფილმში
სით, ჩემს პრაქტიკაში სრულიად ახალი რამ
„ზღვარზე“ დასასრული მთელ ისტო-რიას თავ
ვცადე: ერთი და იგივე ისტორია რამდენიმე
დაყირა აყენებს. „გასროლის შიშში“ ფინალუ
გმირის თვალით გადმოვეცი. მართალი
რი სცენა კრავს ამბავს. ყველაფერი ფილმზეა
გითხრათ, ამ პროექტის წარუმატებლობამ
დამოკიდებული – ზოგჯერ გაოგნების ეფექტი
გაკვირვებული დამტოვა.
შესაძლოა, სუბიექტური ვარ, მაგრამ ძალიან ძლიერი კომპოზიციაა. მიჭირს ხოლმე მოსმენა, ვგრძნობ, რომ გიო სწორედ ამ მუსიკით დაგვემშვიდობა.
56 interviu
ფედონ პაპამიხაელი “"არავითარი წესი არ არსებობს"“ >> ქეთი გიორგობიანი
პაპამიხაილი, პაპამიხაელი თუ პაპამაიკ
თქვენ მუშაობთ როგორც მხატვრულ
მე მაქსიმალურად სადა ვიზუალის მიღწე ვას ვცდილობ. თანაც, ნებისმიერი ამბავი
ლი – მისი გვარის ჟღერადობა ადგილმ
ფილმებზე, ისე მუსიკალურ კლიპებსა თუ
დებარეობასთან ერთად იცვლება. დედით
სარეკლამო რგოლებზე. რა სპეციფიკურ
განსხვ ავებულ ინტერპრეტაციას და მიდგო
გერმანელი, მამით ბერძენი, ევროპულ
განსხვავებას ხედავთ ამ პროცესებს შორის?
მას საჭიროებს. ჩემი ფილმების ნახვისას
ტრადიციებზე აღზრდილი, ჰოლივუდში
ფილმის გადაღება ბევრად ძნელია –
ოს იტყვი, რომ ეს “პაპამიხაელის არასდრ
მოღვაწე, არა მხოლოდ ოპერატორი, არა
თვეებს ანდომებ. რთულია „ერთგვაროვანი
სტილია“. მაგალითად, Million Dollar Hotel
მედ რეჟისორიცაა.
ვიზუალური კონსისტენციის“ მიღწევა, როდე
გამოიყ ურება, როგორც ვიმ ვენდერსის ნა
საც ერთსა და იმავე ამბავს ამდენი ხნის
მუშევარი და სრულიად განსხ ვ ავდება ჯორ
ის ეს ბევრად განმავლობაში ჰყვები. ჩემთვ
ჯაძის „27 დაკარგული კოცნისგან“, თუმცა
გვარზე უკეთ, ნამუშევრების მიხედვით
დიდი გამოწვევაა და უფრო დიდ დაძაბუ
ორივე ფილმის ოპერატორი სწორედ მე
ამოიცნობს: 90-იანების ერთ-ერთი ყვე
ლობასაც უკავშირდება. არც რეკლამაა ცუ
ის მთავარი გახლავთ ვარ. მოკლედ, ჩემთვ
ლაზე ცნობილი რომანტიკული კომედია
დი, რადგან მოგზაურობასა და შვებულებას
კონკრეტული ისტორიის რეჟისორისთვ ის
თუმცა მრავალი მკითხველი, მას ალბათ,
„სანამ შენ გეძინა“ (სანდრა ბალოკის
თან ვათავსებ, გადაღებები ხომ მხოლოდ
ინტერპრ ეტირება, და არა ფილმზ ე ჩემი
მონაწილეობით), ვიმ ვენდერსის საკულტო
2-3 დღის განმავლობაში გრძელდება.
შტამპის დასმა. ვცდილობ, ამბავს საუკ ე თესო ხერხით მოვყვე და ხედვა ფილმის
ფილმი „მილიონდოლარიანი სასტუმრო“, ნანა ჯორჯაძის „27 დაკარგული კოცნა“,
ყველა დიდ ი კინ ემ ატ ოგრ აფ ისტ ი სა
ბოლო დროის ჰოლივუდური კომედიური
სურვ ელ ი შედ ეგ ის მის აღწ ევ ად საკ უთ არ
ბლოკბასტერი Knight & Day (ტომ კრუზი,
ხერხს მიმ ართ ავს. ვიტ ორ იო სტორ არ ო
კამერონ დიაზ ი), თუ მცირებიუჯეტიანი Ten
ამბ ობს, რომ გამ ოს ახ ულ ებ ის სრულყ ო
განწყობას მოვარგო. თქვენ კარგად იცნობთ ქართულ კინოს. გარკვეულ წინსვლას თუ ხედავთ?
Items Or Less (მორგან ფრიმენი) – ეს გახ
ფილ ებ ას ფერ ებ ის მეშვ ეო ბ ით აღწ ევს.
ლავთ მცირე ჩამონათვალი ფილმებისა,
თქვენს ოპერ ატ ორ ულ ნამ უშ ევ არს
ჩაერთო. დაინტერესებას ვხედავ, უყვართ
რომელთა ოპერატორიც სწორედ ფედონ
კრიტ იკ ოს ებ ი ხშირ ად „ფერწერულს“, ან
კინო. ის, რაც, ჩემი აზრით, აქაურობას ჯერ
პაპამიხაელია.
„ხატოვანს“ უწოდ ებ ენ. თავ ად როგ ორ
კიდევ აკლია, ეს სტრუქტურა, ორგანიზება
შეა ფ ას ებდ ით?
გახლავთ და კიდევ გარკვეული უმნიშვნე
კინოს გარდა, სარეკლამო სფეროშიც
ჩემი ნამუშევრის იდენტიფიცირება შეუძ
პროცესში ბევრად მეტი ახალგაზრდ ა
ლო დეტალები, რომელთა გამოსწორე
ხშირად რეჟისორის ამპლუაშ ი მუშაობს
ლებელია. სტორარო, ცხადია, უდიდესი ოს
ბაც ძალზედ იოლია. მაგრამ გადაღება
და სწორედ მას ეკუთვნის BMW-ს, VW-ის,
ტატია, მაგრამ როდესაც მის ფილმს უყურებ,
პირველ რიგში სისტემაა – დამკვიდრებული,
AUDI-ის, SEAT-ის, CADILLAC-ის, NISSAN-ის,
წამსვე ხვდები, რომ სწორედ სტორაროს ნა
როგორც ჰოლივუდში. არ ვამბობ, რომ ჰო
HYUNDAI-ის, RENAULT-ს, FUJI-ს, BARILLA-ს,
მუშევარია. მას თავისი, ძალიან სპეციფიკური
ლივუდი კინოს საუკეთესო მაგალითია. აქ,
McDONALDS-ის, BECK'S-ის, GOODYEAR-ის,
სტილი აქვს, რაც, ზოგ შემთხვევაში, გამარ
საქართველოში, შესაძლოა, ბევრად დიდი
MILKA-ს, NESSPRESSO-ს და სხვა სარეკლა
თლებულია, მაგრამ ხშირად ფილმს სულაც
შემოქმედებითი თავისუფლებაა – სამაგიე
მო რგოლები. ამ ჩამონათვალს რამდენიმე
არ უხდება – ოპერატორული ნამუშევარი
როდ, იქ აქვთ სრულყოფილი სტრუქტურა,
წლის წინათ ქართული არქიტექტურული კომ
რეჟისორულზე ბევრად ძლიერია და გამოსა
რომელიც თაობიდან თაობას გადაეცემა.
პანიის „აქსისის“ საიმიჯო კლიპიც შეემ ატა.
ხულებაც, შესაბამისად, ამბავს ჩრდილავს.
საქართველოშიც არსებობს საკუთარი „მე“,
58 interviu
ჩემთვის მთავარი გახლავთ კონკრეტული ისტორიის რეჟისორისთვის ინტერპრეტირება, და არა ფილმზე ჩემი შტამპის დასმა. ვცდილობ, ამბავს საუკეთესო ხერხით მოვყვე და ხედვა ფილმის განწყობას მოვარგო
რომელიც აშკარად მოქმედებს. ცხადია,
გეთანხმ ებით. მხატვრულ კინოზე მარტო
კინემატოგრაფისტთა დიდი ნაწილი მი
გამუდმებით უნდა ვეცადოთ ჩვენი სისტემის
დოკუმენტური ფოტოგრაფია კი არა, დო
იჩნევს, რომ ტელევიზიამ კინემატოგრაფი
განვითარებას, ეს პროცესი კი აქ უკვე და
კუმენტური კინემატოგრაფის ესთეტიკაც
წალეკა; რომ ეს აღრევა სრული კატასტრო
იწყო. ქართველებს კარგი ფილმები გაქვთ:
საკმაოდ აქტიურად ზემოქმედებს. ახლა
ფაა. თქვენ რას ფიქრობთ?
ძალიან ემოციური, საინტერესო ისტორიები
ხელის კამერით გადაღების ტენდენციაა . ამ
მე არსებით სხვაობას ვერ ვხედავ. მთავა
ურადაც საკმაოდ მიმზიდველი. და ვიზუალ
მეთოდს იყენებენ, მაგალითად, მექსიკელე
რი სასურველი შედეგის მიღწევაა. მაყურებ
შემოქმედებით მხარეზე თუ ვისაუბრებთ, აქ
ბი, რომელთაც მექსიკური „ახალი ტალღა“
ლის უმრავლესობა კი ამ განსხვავებას ვერც
პრობლემა ნამდვ ილად არ არის. მაგრამ
ჩამოაყალიბეს და, ცხადია, ევროპელე
კი ამჩნევს. განსაკუთრებით, თუკი საქმე
ახალ თაობას, რომელიც მხოლოდ ახლა
ბი – „დოგმა“ გავიხსენოთ. ისინი თავიანთ
სარეკლამო რგოლს ეხება – მართლა პრო
იწყებს მუშაობას, გამოცდილება სჭირდება.
ფილმებს ასევე ვიდეოკამერით იღებენ,
ფესიონალი უნდა იყო, განსხვავება რომ იგ
თქვენ კარიერა ფოტოგრაფის პროფე სიით დაიწყეთ. გვიამბეთ ამის შესახებ. ასეა, მაგრამ ოპერატორობაც ძალიან
რაც კომპოზიციას მეტ ნატურალიზმსა
რძნო. ფილმში ყოველივე ეს ბევრად უფრო
და ენერგიას სძენს. ყველაფერი ეს ახლა
თვალსაჩინოა, მაგრამ ისევ ვიმეორებ – თუ
ძალიან მოდურია, მაგრამ პირადად მე მი
სასურველ შედეგს მივაღწევ, ანუ ისტორიის
ის მაჩნია, რომ კლასიკური კინო ყოველთვ
„გახსნას“ მოვახერხებ, სულ ერთია, ეს შედე
ახალგაზრდამ დავიწყე. 23 წლის ასაკში უკვე
იარსებებს. საერთოდ, ჩემთან კლასიკური
გი უმაღლესი ხარისხის ციფრული აპარატუ
ფილმს ვიღებდი. კინოსკოლა არ დამიმ
სტილი მოდერნზე ბევრად უფრო ახლოს
რით მივიღე, თუ კინოფირით.
თავრებია. ჩემი საქმე მეგობრებთან ერთად
დგას; მაგრამ, საბოლოო ჯამში, ყველაფერი
მოკლემეტრაჟიანი ფილმების კეთებისას
მაინც იქამდე მიდის, რომ განსხვ ავებული
ვისწავლე. ანუ, მიგაჩნიათ, რომ მთავარი პრაქტიკაა? დიახ. უბრალოდ ბევრი რამ ვნახე, ბევრი გადავიღე, მართლაც ბევრი ვიმუშავე. ერთ-ერთ ინტერვიუში ამბობთ, რომ ფოტოგრაფიაში შემოქმედი მარტოსულია.
ისტორიებ ისთვ ის განსხვავებული ენა არსე
გაქრება, ვინც ტრადიციული კინოტექნიკის
ბობს, მაგალითად ის, რაც დევიდ ლინჩმა
ერთგული დარჩება. 21-ე საუკუნის უახლესი
Lawrence of Arabia-ში გააკ ეთა, ცხადია, ამ
მიღწევების მიუხედავად, ზოგიერთი რეჟი
ფილმისთვის იდეალური კინოენა იყო, თუმ
სორი კვლავ შავ-თეთრ ფილმებს იღებს
ცა – არა ზოგადად კინემატოგრაფისათვის.
– თუნდაც ჯიმ ჯარმუში. ასე რომ, არ მგონია,
არავითარი წესი არ არსებობს, შესაბამისი
კლასიკური კინო ოდესმე დაივიწყონ.
ენის შერჩევა ბოლოს მაინც ფილმის ემოცი ური მხრიდან გამომდინარე ხდება.
რას გულისხმობთ და როგორ შეაფასებ დით ამ გადასახედიდან ოპერატორის პროფესიას? ფოტოგრაფია მხატვრობას ჰგავს – მხო
მოდით, დამოუკიდებელ კინემატოგ რაფზე ვისაუბროთ. ისეთზე, როგორიცაა
ახლა ვიდეო და კინოესთეტიკა ერთმა
Sideways, ან Little Miss Sunshine. არ ფიქ
ნეთში აითქვიფა. ტელევიზიისათვის გან
რობთ, რომ ამ მიმართულებას საქართვე
კუთვნილი აპარატურით კეთდება კინო და,
ლოში მეგაპროექტებზე უფრო რეალური მომავალი აქვს?
ლოდ შენ და შენი კამერა ხართ. კინოში
პირიქით. აი, თქვენ, მაგალითად, სატელე
სწორედ თანამშრომლობის მომენტი მომ
ვიზიო რეკლამას კინოფირზე იღებთ, მაშინ,
წონს – ფილმს მარტო ვერ გადაიღებ, სხვისი
როდესაც მრავალი რეჟისორი მხატვრ ული
შემოქმედებაც გჭირდება. ეს ჩემთვის ბევრად
ფილმისთვის ტელეაპ არატურას იყენებს.
უფრო მიმზიდველია, ვიდრე მარტო მუშაობა.
კინოს გადაღების ახალი ხერხები მუდამ გამოჩნდება, მაგრამ არც ისეთი ხალხი
არსებობს მცირე პროდუქციაც, თუმცა ეს აუცილებლად დამოუკიდებელი კინო არ არის. მთავარი მაინც კარგი მასალის არსებობაა –
ამის ძირითადი მიზეზი თანხების დაზოგ
კარგი სცენარები, კარგი ისტორიები, კარგი
ვაა. ცხადია, კინოფირი ყოველთვის უკეთეს
რეჟისორები. მაგალითად მოვყვან არაჩვეუ
ხარისხს იძლევა, მაგრამ, მაგალითად,
ლებრივ გერმანულ ფილმს, სახელწოდებით
სატელევიზიო სერიალებისთვის ეს სულაც
„სხვების ცხოვრება“, ტექნიკური და მატერია
აქცევს და ხშირად, რა გასაკვირიც უნდა
არ არის საჭირო – ვიდეომასალაც სავსებით
ლური თვალსაზრისით, ზუსტად ასეთი
იყოს, დოკუმენტური ფოტოგრაფია მხატ
დამაკმაყოფილებელია. რეკლამა კი, თავი
ფილმის გადაღება საქართველოშიც
ვრული კინოს ვიზუალზე დიდ გავლენას
სი ქრონომეტრაჟიდან გამომდინარე, კინო
თავისუფლად შეიძლება.
ახდენს.
ფირით მუშაობის საშუალებას იძლევა.
ბევრი კინემატოგრაფისტი ფოტოგ რაფიის განვითარებას დიდ ყურადღებას
დანახული თანამედროვე მხატვართა თვალით
60 specproeqti
[ დათო მაჭავარიანი ]
61
[ ლევან გაბუნია ]
62 specproeqti
[ გიორგი მასხარაშვილი ]
63
[ სანდრო ანთაძე ]
64 specproeqti
[ თეა თელია ]
მასალა მოამზადა ირინე ჟორდანიამ
66
BIAFF
წელს ბათუმის კინოფესტივალს სერიოზ უ ლი კონკურენტი ჰყავდა. ეს არც თბილისის
მას ფიქრობს. სოჩა მთავარი პერსონაჟია,
ყველა ამ კომპონენტის ერთობლიობა ფილ
რომელიც ტრანსფორმაციას განიცდის –
მში „გაიღიმეთ, ანუ keep smiling“. ფესტივალის მთავარი მოვლენა საავტორო
საერთაშორისო თეატრალური ფესტივალი
ებრაელ ების მიმართ დაუფარავი თანაგრძ
გახლდათ და არც წინასაარჩევნო ციებ-ცხე
ნობით იმსჭ ვალება, და ბოლოს ცხოვრების
კინოს კორიფეების – ბელა ტარისა და ნური ბილგე ჯეილანის სტუმრობა იყო.
ლება – ზღაპრული ამინდი, აბრეშუმივით
მიზნად მათ გადარჩენას ისახავს; სწორედ
ზღვა, ტროპიკული მცენარეების სურნელით
ეს მეტამორფოზა არის მაყურებლისთვის სა
ნური ბილგე ჯეილანი – რეჟისორი,
გაჯერებული ჰაერი, ძველი ბათუმის ქუჩების
ინტერესო, რის ხარჯზეც უგებს სერგეი ლოზ
რომლის გამოჩენის შემდეგაც კრიტი
ხიბლი; საუკუნის წინ არსებული აფთია
ნიცას ამავე თემაზე გადაღებულ ფილმს
კოსები თანამედროვე თურქული კინოს
ქის შენობაში გახსნილი ბარი; ქალაქის
„ნისლში“, რომელშიც ნაცისტების მიერ ოკუ
ფენომენზე ალაპარაკდნენ. მისი ფილმე
ერთ-ერთ ულამაზეს სახლში – ბათუმური
პირებული, ამჯერად სლავური სოფელია
ბი – „გაუცხოვება“, „ერთხელ ანატოლია
რესტორანი fan-fan, ბათუმელ მეგობრებთან
წარმოდგენილი. ფილმის მთავარი გმირი
ში“, „წელიწადის დრონი“, „სამი მაიმუნი“
გატარებული დღეები, და შეგრძნ ება თით
სამართლიანი, მამაცი, კეთილი და თავის
სენსაციად იქცა მაღალი დონის საერ
ქოს დრო გაჩერდა, ლიტერატურული კაფეს
უსამართლო ბედს შეგუებული სუშენიაა.
თაშორისო ფესტივალებზე და არაერთი
ახალი კერძების დაგემოვნება, თუ სხვა მრა
დოკუმენტური კინოდან მოსულ რეჟისორს
ჯილდო მოიპ ოვა. მსოფლშეგრძნებითა, თუ
ვალი ცდუნება... საავტორო კინოს ბათუმის
მოულოდნელობა და ემოციურ ობა მეორე
თხრობის მანერით მას ადარებენ ანტონი
საერთაშორისო ფესტივალმა ცდუნებები
პლანზე გადააქვს, კადრის სისადავისა და
ონის, საუბრობენ ტარკოვსკის გავლენასა
დოკუმენტური დამაჯერებლობის სასარგებ
თუ გაგრძელებაზე. თავად რეჟისორი კი
ღირსეულად დაამარცხა. უპირველეს ყოვლისა, ეს კარგად შერჩეუ
ლოდ – უზადო ოსტატობითა და გემოვნებით
ბელა ტარი – საავტორო კინოს კლასიკოსად
20 ქვეყნიდან არჩეული 60-ზე მეტი მხატვრ უ ლი, მოკლემეტრაჟიან ი და დოკუმენტური ფილმი იყო წარმოდგენილი. ფესტივალზე ი პოლონურმა კინომ წამყვანი პოზიციებ დაიმკვიდრა. გახსნაზე ნაჩვენები იყო იერჟი ჰოფმანის ფილმი “ვარშავის ბრძოლა, 1920“ – ვფიქრობ, ეს საავტორო კინოს ფარგლებ ში ნაჩვენები ერთადერთი „არასაავტორო“ ფილმი იყო; საუკეთესო დოკუმენტური ფილ მის ნომინაციაშ ი დაჯილდოვდა ცნობილი პოლონელი ოპერატორი ვოიცეხ სტარონი, რომელმაც 16მმ-იან ფირზე საკუთარი ოჯა ხის პოლონეთიდან არგენტინაში გადას
მიიჩნევს, რომ: „სინამდვილე ჯერ ართქმულ სიტყვებში ვლინდება...“
ლი პროგრამის დამსახურებაა. ფესტივალზე
… and the
prize goes to BIAFF!!!
აღიარ ებული რეჟისორი ამბობს, რომ ფილმის შექმნა არა მხოლოდ კინოს გადაღება, არა მედ ცხოვრების ნაწილია. ახალგაზრდ ობაში მას მიაჩნდ ა, რომ shit is social, შემდეგ თვლი და, რომ shit is ontological, და ბოლოს ჩათვა ლა, რომ shit is cosmical. დასტურად გადაიღო „ტურინული ცხენი“ – ფილმი, თუ ფილმზე მეტი, რითაც ერთგვარი წერტილი დასვა და კინოდან წასვლა გადაწყვიტა. მაყურებლისა და კრიტიკოსთა ნაწილი ფილმს კინემატოგ რაფიულ ჰიპნოზს უწოდებს და ადგილიდან ვერ იძვრის, ნაწილს ნერვები ღალატობს და ნელ-ნელა, თითქოს შეუმჩნევლად დარბაზს
ვლისა და უცხო გარემოსთან ადაპტაციის პერიოდი – „არგენტინული გაკვეთილი“
ტოვებს. და ასეა თითქმის ყველგან, სადაც
აღბეჭდა. მოკლემეტრაჟიანი ფილმების
„ტურნულ ცხენს“ უჩვენებენ.
კონკურსში კი პოლონეთი-საქართველოს
შესრულებულ ნამუშევარში კინოსფინალი
ოდუქციამ გაიმარჯვა ტატო კოტე კო-პრ
უსამართლოდ მოსალოდნელი ხდება.
ტიშვილის ფილმით „საზამთრო“. BIAFF-ის მთავარი პრიზიც სახელოვან პოლონელ რე
საპრემიერ ო ჩვენება, რომელსაც ფესტი ვალის მაყურებელი მოუთმენლად ელოდა,
მთლიანობაში ფესტივალი არტ-ჰაუს ფილმების სანახავ გარემოდ იქცა, ის ხარვეზებიც კი, რომლებიც თან სდევდა, ვარ ხალისსა თუ ბათუმურ პეწს ერთგ
ჟისორსა და სცენარისტს, აგნეშკა ჰოლანდს
რუსუდან ჭყონიას ფილმი გახლდათ. თავს
ჰმატებდა. ფესტივალის დირექტორის,
ის „სიბნელეში“. ფილმი ერგო – ფილმისთვ
არ შეგაწყენთ დეტალური განხილვითა, თუ
გიორგი გოგიბერიძის თქმით, მისი
მეორ ე მსოფლიო ომის მოვლენებს ასახავს
ანალიზით – მაღალი დონის საოპერატორო
სურვილია, რომ მომავალი წლისთვის მეტი
– ნაცისტების მიერ ოკუპირებულ ქალაქ
ი, იუმო ნამუშევარი, სამსახიობო ანსამბლ
ყურადღება დაეთმოს საკონკურსო
ლვოვში ებრაელებს სასტიკად უსწორდები
რით გაჯერებული დრამა, თუ სევდანარევი
პროგრამას, დაემატოს მასტერკლ ასების
ი ოჯახი სიცოცხლის ან. რამდენიმე ებრაულ
იუმორი; სოციალურ-პოლიტიკური კონტექს
სერია; უფრო მრავალფეროვანი იყოს
გადასარჩენად მიწისქვეშა კომუნიკაციების
ტი, რომელიც მიუხედავად მოცემულობისა,
აზიური კინოს პროგრამა; ფესტივალის
ლაბირინთში იმალება. 14 თვის განმავლო
ერთი ქვეყნის რეალობას მაინც სცილდება;
ორგანიზატორები ისურვებდნენ, რომ
ბაში მათ ჯიბის ქურდი, ლეოპოლდ სოჩა
დინამიკური აღქმ ა, თუ ზუსტად დაჭერილი
მომავალ წელს მთავარი სტუმრები სწორედ
ეხმარება, რომელიც ებრაელების სიცოცხ
ტემპო-რიტმი, რომელიც ფილმის ხარვეზებ
აზიური კინოდან იყვნენ. ამასთან, ფესტივა
ლის სანაცვლოდ გარკვეულ გასამრჯელოს
სა თუ შენში გაჩენილ შენიშვნებს აბათილებს
ლი აუცილებლად უნდა დარჩეს საავტორო
იღებს, თუმცა, საბოლოოდ მაინც მათ გაცე
– მთავარ სათქმელს დაქვემდებარებულია
კინოს ფარგლებში.
67
კადრები ფილმებიდან: "ზეციური მანქანები"; "ერთხელ ანატოლიაში"; "ტურინის ცხენი"; "გაიღიმეთ"; "ნისლში"
68
BIAFF
ბელა ტარი – კინოენის ძიებაში
"ტურინული ცხენი" – ბოლო ფილმი ოცდათოთხმეტი წელია, რაც ფილმებს ვი
მიუწვდომელი ბედნიერება თავად ბედნიერ ების განსაზღვრებაც შე
ბული, რეჟისორ გიორგი პალფის ფილმის ჩვენება, სწორედ მაშინ დაიხურა ჩვენი
ღებ. დგება მომენტი, როდესაც გრძნობ, რომ
კითხვაა. ბედნიერება მდგომარეობ აა; შენზეა
საპროდუსერო კომპანია; და მთლიანად
უნდა შეწყვიტო. „ტურინის ცხენის“ შემდეგ აღა
დამოკიდებული შენივე ბედნიერება. თუკი
გადავერთეთ საერთაშორისო პროექტებ
ელი. როდესაც გრძნობ, რაფერი მრჩება სათქმ
მზად ხარ, იყო ბედნიერ ი - იქნები, თუ გაქვს
ზე– მომავალ წელს სარაევოში გაიხსნება კი
რომ ყველაფერი თქვი, უნდა გაჩერდე.
ამის შეგრძნ ება. ეს არ არის ნივთი, რომელ
ნოსკოლა. ეს არის ყველაზე მნიშვნელოვანი
საც, თუ ფლობ, შეინ არჩუნებ კიდეც. წარმა
პროექტი, რომელზეც დღეს ვმუშაობთ.
უიმედობა – მეთოდი დასაფიქრებლად, თუ ყოფიერების უაზრობა... რას გრძნობთ, როდესაც დარბაზს ტოვებთ?
ვალია, ისევე როგორც ცხოვრება. „ტურინულ
კინოსთან მიმართებაში არ მომწონს სიტყვა
ცხენშიც“ ასეა– ყველაფერი ქრება. თუ შეძლებ
სწავლება– ამის სწავლება შეუძლებელია.
გააცნობიერო, როგორ მიედინება სხვისი
ფილმის გაკეთება თავად უნდა ისწავლო და
უფრო ძლიერ ი ხართ, თუ პირიქით? თუკი
ცხოვრება, შენს ცხოვრებასაც უკეთ გააა ნ ა
ეს შენს მგრძნობელობაზეა დამოკიდებიუ
თვლით, რომ რაღაც უნდა შეცვალოთ; თუკი,
ლიზებ. ნუ განვსჯით ამ ადამიანების დუხჭირ
ლი. უნდა იპვო შენი ენა, კომუნიკაცია. კინო
ამ ფილმით მიიღებთ იმას, რაც გაგაძლიე
ბედნიერებას, ეს მათი ბრალი არ არის, მათ
ურთიერთობის ერთ-ერთი სახეა, გამოხატვის
რებთ, შეგმატებთ რწმენას, თუკი ხელოვნების
ცხოვრებას მათივე რეალ ობა განსაზღვრ ავს.
ერთ-ერთი საშუალ ება. მთავარია, ამ გამოხატ
კინოენის ძიებაში
თუ პედაგოგს, შემიძლია მოგცე მიმართულე
ვაში თავისუფალი იყო. მე, როგორც მენტორს,
ნაწარმოები განიჭებს თავისუფლების გრძნო ბას.. გმუხტავთ ემოციით..ესე იგი თავადვე
დღეს პოლიტიკური სიტუაცია უნგრ ეთში,
ბა, და რაც მთავარია, გაგიმყარო საკუთარი
მარტივი სცენებია, სულ ერთიდაიგივე ხდება
რბილად რომ ვთქვათ, არაკეთილგანწყო
თავის რწმენა, რათა შენ შეძლო მიჰყვე შენს
და ამაში გადის ცხოვრება. ეს ჩვენი რეალო
ბილია ხელოვნების მიმართ. ბოლო ორი
ხმას, გამოხატო ის, რაც შენ გაწუხებს და არ
ბაა. და თუკი გიჩნდ ება სურვილი – შექმნა,
წელია, ფილმები თითქმ ის არ ფინანსდება.
გაიხ ედო არც მარჯვნივ, არც მარცხნივ.
შეცვალო, წინააღმდეგობა გაუწიო დინებას,
როდესაც კანის საერთაშორისო კინოფეს
თექვსმ ეტი წლის ვიყავი, როდესაც პირვე
ჩავთვ ლი, რომ მიზანს მივაღწიე.
ტივალზე გაიმართა ჩვენს მიერ პრდუსირე
ლად ავიღე ხელში კამერა. ჩემი შთაგონების
პასუხობთ თქვენსავე კითხვას. ფილმში
69
უფლებაა, უკეთ იცხოვრო.
წყარო ყოველთვ ის ცხოვრება იყო. ყველაფე
მაგრამ, კამერა მაინც მას უჭირავს, უფრო
რი, რაც ფილმში ხდება, გვერდზე ქუჩიდან,
ახლოს დგას და რიგ შემთხვევებში მეტად
თუ პაბიდანაა მოტანილი. თუკი გრძნობ ამ
გრძნობს. თუმცა, ოპერატორიც, ისევე რო
და ცხოვრებაზე, უნდა აისახოს თუა არა იგი
ცხოვრებას, მაშინ ყველაფერი ადვილია.
გორც მსახიობი, შენს ხედვას გადმოსცემს. ეს
ხელოვნებაში?
მთავარია, შეიგრძ ნო და დაინახო. მაგრამ ეს
მთლიანად რეჟისორის პასუხისმგებლობაა.
ერთხელ კიდევ გავიმეორებ განცხადებას, რომელმაც სკანდალი გამოიწვია– პოლიტი
ჩემი გზაა, ამის ფორმულა არ არსებობს.
შავ-თეთრის ფერადოვნება სცენარი
თუკი პოლიტიკა ახდენს გავლენას კინოსა
უპირველეს ყოვლისა, როდესაც შავ
კოსები კრიმინალები არიან, დაკავშირებულე ბი კორუფციასთან – ზოგი მეტად, ზოგი ნაკლე
-თეთრ გამოსახულებას უყურებ, ხედავ, რომ
ბად. ყველაფერი ძალაუფლების წყურვილსა
დება იმისთვის, რომ წარვადგინო ფონდში
ეს შექმნილია, და არა ილუსტრირებული.
და ფულზე გადის. ბინძური თამაშია. ეს არ
და ვიშოვო ფული. კითხულობენ სცენარს და
ბუნებაში ჩვენ ხომ არ ვხვდებით შავ-თეთრ
არის საკითხი, რომელზეც უნდა ვისაუბროთ.
ფიქრობენ, რომ კარგი სცენარი კარგი ფილ
გამოსახულებას?! გამოსახულება რაც უფრო
ამ თემასთან დისტანცია უნდა შევინარჩუნოთ.
მის საწინდარია. ზიხარ სახლში და ბეჭდავ,
ნაკლებადაა ნატურალისტური, მით უფრო
რაც კი რამ იდეა გაქვს, ქაღალდზე გადაგაქვს.
ახლოს დგას ხელოვნებასთან. მე არ მიყვარს
დეტალურად არის ყველაფერი გაწერილი და
„კოდაკის“ ტექნოლოგია, სადაც მწვანე ბევ
მერე რა ხდება? რეჟისორი ირჩევს გადასაღებ
რად უფრო ხასხასაა, წითელი უფრო წითე
არ მიყვარს სცენრის წერა. სცენარი მჭირ
კრიზისი მე ვერ ვხედავ ვერავითარ კრიზისს. ახალგაზრდ ები ეძებენ გზებს, პოულობენ
ადგილს, რომელიც ქმნის ატმოსფეროს; შე
ლი, ქიმიური ლურჯი და საშინელი ყვითელი.
ხერხებს, ცდილობენ, სინჯავენ. მივცეთ მათ
მოჰყავს მსახიობი, რომელსაც მოაქვს მზერა,
80-იან წლებში ცელულოიდის ტექნოლოგია
ამის საშუალ ება, დავეხმაროთ. მე მჯერა კინოს
ემოცია, ხასიათ ი, რეაქცია. და რა მნიშვნელო
პლასტიკატმა ჩაანაცვლა. შავ-თეთრის ტექ
მომავლის. მომავალი თაობის და იმ
ბა აქვს, რა გიწერია ფურცელზე? სიტუაც ია
ნოლოგია კი ისევ ინარჩუნებს ცელულოიდს.
თაობების, რომელმაც ეპოქა შექმნა; ფილმი
ური – ის, რაც ნამდვილი უნდა იყოს, ადამიან
ეს ტექნიკური თვალსაზრისით; თუმცა, მთა
არ არის შოუბ იზნესის ნაწილი. ეს არის
ჩვენს ცხოვრებაში ხდება; ნამდვილი სახეები,
ვარი ამ შემთხვევაში შემოქმედებითი ხედვაა
ხელოვნება, რომელსაც არ ამოუწ ურავს თავი.
ნამდვილი ემოციები. ამას კი პროცესში აკე
- ვფიქრობ, შავ-თეთრი უფრო ახლოს დგას
კრიზისი არის ყოველთვის. თუკი თქვენ
თებ. უნდა იფიქრო ემოციურ სურათზე. შენი
აში ნაცრისფერი ხელოვნებასთან. ჩემს აღქმ
გუსლიხმობთ შედევრებს, ასეთი ფილმები
ენა არის გამოსახულება. არსებობს სტრუქ
გამა უფრო მდიდარია, ამგვარი ფერადოვნე
ხშირი ვერ იქნება. როდესაც მიდის პროცესი,
ტურა, რომელიც ლოგიკიდან მომდინარე
ბა უფრო მომწონს.
რაღაც კარგია, რაღაც ცუდი. ყოველთვის ასე
ობს, დანარჩენს კი ლოკაცია გკარნახობს;
კინოში მიყვარს თვითმყოფადი ენა, ორი
იყო. ხანადახან მგონია, რომ დღესაც შუა
მსახიობი გკარნახობს... ხანდახან დიალოგიც
გინალური ხედვა, შენეული მიდგომა. არ
საუკუნეებში ვართ - დღეს კაპიტალიზმის
კი სიტუაციიდან გამოდის და არა სცენარიდან.
შეიძლება გამეორ ება. იმისთვის, რომ რასაც
ეკლესიებს აგებენ, ჰუმანიზმის ეკლესიას
მთავარია მაყურებელს დაანახო სამყაროს
აკთებ, იყოს ნამდვილი, უნდა იყო თვითმ
ვერსად ვხედავ. მთავარია, არ გაჩერდე!
შენეულ ი ხედვა, გაუზ იარო შენი განცდ ა და
ყოფადი. საბედნიეროდ, ჩვენ ვხედავთ გან
ნამდვილი კრიზისი მაშინ დგება, როდესაც არ
გრძნობები. ამიტომაც, არ მჯერა სცენარის.
სხვავებულ ისტორიებს, სხვადასხვ ა ენაზე,
შეგწევს ძალა, წინააღმდეგობა გაუწიო იმას,
ა პარტნიორთან, თანაავ სცენარზე მუშაობ
სხვადასხვა კულტურაში და ბოლოს ფილ
რაც შენს გარშემოა; და როდესაც აღარ გჯერა
ტორთან ერთად ისევ და ისევ ადამიანურ
მებს, რომლებსაც განსხვ ავებული ბიუჯ ეტი
სხვა სამყაროსი– ესაა კრიზისი.
სიტუაციებზე მსჯელობას გულისხმ ობს. სხვა
აქვთ. საინტერესოა ყველა ის რეჟისორი,
მხრივ, ეს ტექსტზე მუშაობა უფროა, ფილმის
რომელიც გულწრფელად გიზიარებს ემო
ტექსტუალური აღწერილობა.
ციას და ამ შემთხვევაში, შემიძლია მთელ კინოს ისტორიას გავყვე– იქნება ეს ეიზენშ
მსახიობი მსახიობის არჩევისას, ჩემთვის მნიშვნე
ტეინ ი, ბრესონი, ფასბინდერი, ტარკოვსკის „ანდრეი რუბლიოვი“, თუ სხვა... რომელი
ლოვანია მისი პიროვნება; მაინტერესებს
ერთი დავასახელო. ფილმები, რომლებსაც
მისი რეაქცია, გულწრფელი ემოცია სიტუა
ნახავ და სულ გახსოვს; მიყვარს ჰიჩკო
ი, რომელშიც ის არსებობს. ყველაფე ციაშ
კი– როგორ ქმნის დაძაბულობას, და ქერა
რი მოაქვს ცხოვრებას. მთავარია იყო ღია
ქალების ზედაპირულ პორტრეტებში სიღრ
ისათვის– მიჰყვე შენს გრძნობას, იმას, აღქმ
მისეულ პრობლემებს ეძებს.
რასაც შენი ხმა გკარნახობს.
ფილმები, რომლებიც ასახავს ადამია ნურ ხასიათსა და ადმიანის ღირსებას. 1978
ოპერატორი მე თვითონ სურათს მთლიანად ვხედავ,
წელს საქართველოში ჩამოსვლისას ვნახე ასეთი ფილმები– სიცოცხლისმოყვარე ფილ
თავიდან ბოლომდე. ამიტომაც, ვერ გეტყვით,
ით, რომ მები. ფილმები გადაღებული განცდ
რომ ოპერატორს თავისუფლებას ვაძლევ;
ერთი ცხოვრება გაქვს მონიჭებული და შენი
70
BIAFF
ნური ბილგე ჯეილანი შეფარული გრძნობების ხელოვნება წარმოშობით პატარა ქალაქიდან ვარ, სა
ცა, ეს არის ის გზა, რომლითაც მე მივდივარ.
ასეთია. გარშემო ჩვენ ათასი ხმა გვესმის,
დაც ვერ ვიტყოდი, რომ კულტურული ცხოვ
მუშაობის დროს ბევრ რამეს ვცვლი და მაქვს
ფილმისთვის იმ ხმებს ვარჩევ, რომელიც
რება ჩქეფს. მახსოვს, საჩუქრად მივიღე წიგნი
შეგრძ ნ ება, რომ ეს პროცესი არასდროს
მინდა მაყურებელმა გაიგოს. ამიტომაც, ჩემს
ფოტოგრაფიის შესახებ– და ყველაფერი
ება. თუმცა, ბოლოს მთავრდე დამთავრდ
ფილმებში ხმის მონტაჟი უფრო ნაკლებ
სწორედ აქედან დაიწყო. ეს იყო ჩემი პირვე
ბა და ცვილებების შემდეგი ტალღა იწყება.
რეალისტურია, ვიდრე გამოსახულება; გა
ლი შეხება ხელოვნებასთან. ჩემი შემოქმე
ება, ფიქრის პროცესი არასდროს მთავრდ
მოსახულების რეალისტურობას უფრო დიდ
დებითი ცხოვრება განაპირობა იმან, რომ
ამიტომაც ხშირად გადაღების პროცესში
მნიშვნელობას ვანიჭებ.
მივხვდი, უცხო ვიყავი სამყაროსთვის და კინო
იცვლება ყველაფერი, ან კიდევ მონტაჟის
ჩემი თვითგამოხატვის საშუალებად იქცა.
დროს. გადასაღებ მოედანზე ერთი და იგივე სცენისთვის ორი ერთმანეთის საპირისპი
უნივერსალური ხელოვნება რა თქმა უნდა, თარგმანში ბევრი რამ
რო რეაქციაც გადამიღია, რათა მონტაჟისას
იკარგება, თუმცა ძირითადი სათქმელი
ბი, ნათესავები და მეგობრები გადავიღე.
უკეთ მივხვ დ ე, თუ რომელი გადაწყვეტა
მაინც გასაგებია. ხშირ შემთხვევაში მე
არ ვიცოდი, აქედან რა გამოვიდოდა. იმ
ელს. გამოხატავს უკეთ ჩემს სათქმ
ჩემს პირველ ფილმშ ი ოჯახის წევრე
შემთხვევაში, თუკი ჩავთვ ლიდი, რომ ჩემი ნამუშევარი არ შედგა, მას არც არავინ ნახავ ისა და ძიების და. ეს იყო პირველი მოსინჯვ
თვითონ მიკვირს, როგორ შეიძლება აბსოლუტურად განსხვავებული ცხოვრების
მსახიობები თუკი, მაგალითად, სცენარში დეტალუ
ის შვილმა წესისა თუ კულტურული წიაღ ელი – იქნება ბოლომდე გაიგოს შენი სათქმ
პროცესი. ყველაზე მნიშვნელოვანია მოძებ
რად გაქვს გაწერილი დიალ ოგები, ასეთ
ნო ფორმა, რომელითაც შენს გრძნობებს
ალ შემთხვევაში, უმჯობესია პროფესიონ
მიმდინარე დიალოგები. ეს არის ამოუცნობი
გამოხატავ. სათქმელი პირდაპირ არ უნდა
მსახიობებთან მუშაობ ა, რადგანაც პროფე
ფენომენი, რომელიც ხელოვნების
გადმოსცე, ეს დიდაქტიკურ ხასიათს ატა
სიონ ალები სიტყვებს უკეთ „აამოქმედებენ“,
ნაწარმოებს უნივერსალურს ხდის; როგორც
რებს; სათქმ ელი შეფარული უნდა იყოს.
სიცოცხლეს შესძენენ და შენეულად გად
ის რომანის შემთხვევაში, დოსტოევსკ
მოსცემენ. დიალოგს არაპროფესიონ ალმა
რომელიც ძალიან რუსულია და, ამავდროუ
ყველაზე რთულია საკუთარ თავში გა
ეს ფილმის საერთო ხაზი, თუ ფილმშ ი
ე. ადამიან ი თავის ბუნებით მარტოსუ ერკვ
მსახიობმაც შეიძლება გაართვ ას თავი,
ლად, ყველასთვის ახლო და გასაგები
ლია; ამ დროს ცდილობ, შენს თავს გაუგო
მაგრამ მას ამისათვის გარკვეული სიტუაცია
ხდება. მაგალითისთვის მოვიყვან ირანულ
და იპოვო ფორმა, რომლითაც ემოციას
უნდა შეუქმნა. ეს, რა თქმა უნდა, ზოგადად.
კინოს, სადაც დიალოგი იქნება, თუ ქცევის
გამოხატავ, ცხოვრებისადმი შენს დამოკი
პირადად მე დილოგის შემთხვევაშიც დეტა
წესი მხოლოდ ამ ქვეყნისთვ ისაა დამახასია
დებულებას. როგორც ჩეხოვის შემთხვევაში
ლები უფრო მაინტერესებს– ის, რაც შეფარუ
თებელი, თუმცა ამ ფილმების ძირითად
– ჩეხოვი იყო ადამიანი, რომელიც ძალზე
ლია და სიტყვებს მიღმა იკითხება.
სათქმელს საერთაშორისო მაყურებელიც
მუსიკა
რომ ვიფიქრო, რაც შეიძლება ფართო
ტრაგიკულად აღიქვამდა ცხოვრებას. მთე ლი მისი შემოქმედება ნამდვილი გრძნო
კარგად გრძნობს. მუშაობის პროცესში იმაზე
ა ბების შეფარვაა. სამყაროს მისეული აღქმ
ფილმში მუსიკის წინააღმდეგი არ ვარ,
იმდენად ტრაგიკულია, რომ მას ეს აშინებს.
თუმცა ჩემს ფილმებში ნაკლებად ვიყენებ.
შეზღუდული ვიქნები, რადგანაც ჩემი
ვფიქრობ, რომ მისთვის შემოქმედება სა
ის მუსიკალური ფონი სცენების მნიშვ ჩემთვ
ფილმები თურქული კულტურის წიაღში
ნებების შემსუბუქების კუთარი მძიმე შეგრძ
ნელობას ამცრობს; ვიცი, რომ მაყურებლის
იბადება. შესაბამისად, ცხადია, რომ
ერთგვარი საშუალებაა. ჩემთვისაც ასეა,
დიდი ნაწილი ასე არ ფიქრობს. მაყურებელს
გარკვეული სპეციფიკა მხოლოდ ორიგინა
ამიტომაც ჩეხოვის კარგად მესმის.
ძირითადად მუსიკა აღელვებს – თუკი ფილ
ლურ ენაზეა გასაგები. ვერ გეტყვით, რა
მში ტირიან, გამოსახულებას მუსიკას ადებენ
განაპირობებს ნაწარმოების უნივერსალუ
და ხალხიც ტირის. ჩემს ფილმებში ისეთი
რობას, ალბათ – საერთო ადამიანური
სახის მგრძნობელობას ვქმნი, რომელიც
ღირებულებები.
სცენარი დიდი დრო მჭირდება სცენარის დამუშავე ბისთვ ის. მე არ ვწერ სტრუქტურირებულ სცე
თავად მაღელვებს, თუმცა გავიმეორებ, რომ
ნარს, არ მივყვები გარკვეულ ჩარჩოს და ეს,
მაყურებელი სხვაგვარად ფიქრობს. მე უცხო
შესაძლოა, წერის პროცესს ართულებს. თუმ
ვარ საზოგადოებ აში და ჩემი ფილმებიც
აუდიტორიას მოვარგო ფილმი, ძალიან
72
გავლენები კინოზე, თუ კინოგავლენები
>> ირინე ჟორდანია
ხელოვნების დარგების წარმოშობაზე,
ობრივ ლიტერატურას, აღბეჭდილ თეატრს.
თხრობის მანერით ძლაინ ჰგავს თეატრს
განვითარებასა და დარგებს შორის გავ
ლიტერატურიდან კინომ სიუჟეტი, თხრობის
– კარგი გაგებით. თუმცა, რიგ შემთხვევებ
ლენებზე წერენ და მსჯელობენ ფილოსო
ფაბულა შეითვისა; იმ შემთხვევებშიც კი,
ში, თეატრალური ხერხი კინოში სასურველ
ფოსები, ხელოვნების ისტორიკოსები და
როდესაც კინო პირდაპირ არ მიმართავს
რეზულტატს ვერ აღწევს, კამერა თეატრის
კრიტიკოსები. გავკადნიერდები, და რამდე
ლიტერატურას, მისი გავლენა მაინც აისახება
პირობითობას ხშირად არ იღებს.
ნიმე მოსაზრებას მოგახსენებთ – იმას,
დრამატურგიულ წყობაზე, ხასიათების შექმნა
რაც შეუიარაღებელი თვალითაც ჩანს.
სა და ადამიანის ფსიქოლოგიაში წვდომაზე.
ბის გაზრდასთან ერთად, სულ უფრო მეტად
თეატრს, კინოსთან შედარებით, გაცილე
ლაპარაკობდნენ იმაზე, რომ თეატრი ფუნქ
კინო რაღაც თვალსაზრისით სახვითი
ბით დიდი ხნის ისტორია აქვს. ამიტომაც,
საუკუნის დასაწყისში, კინოს პოპულარო
ციას დაკარგავს და მის ადგილს კინო დაი
ხელოვნების გაგრძელებაა, რეჟისორი იქ
კინოსთვის ერთ-ერთ მთავარ შთაგონების
კავებს. თუმცა, ეს ასე არ მოხდა. მართალია
ნება თუ ოპერატორი, კადრის კომპოზიციის
წყაროდ შეიძლება სწორედ თეატრი ჩაით
დაგვიანებით, მაგრამ ამ ექომ საქართვე
აწყობისას სწორედ სახვითი ხელოვნების
ვალოს. თეატრი დღესაც ახდენს გავლენას
ლომდეც მოაღწია. ალბათ ხშირად გსმე
პრინციპებიდან გამოდის. კინოს უწოდებენ
კინოზე, და ამას სხვადასხვა მხარე აქვს.
ნიათ ფრაზა – „არ მიყვარს თეატრი“, რასაც,
გაცოცხლებულ სახვით ხელოვნებას, სანახა
არსებობს მოსაზრება, რომ ქართული კინო
როგორც წესი, ერთგვარი შლეიფი მოსდევს
73
– რჩება შთაბეჭდილება, რომ ეს პირადი
ის დაქვემ პირობითობის კინო ლოგიკისთვ
გატაცების, გემოვნების საკითხი კი არ არის,
დებარება, მონატაჟური ხერხი სცენაზე თუ
ვარი პოზიციაა თეატრალური არამედ ერთგ
სხვა. კინემატოგრაფიულ ი შესაძლებლო
ტრადიციის საპირისპიროდ.
ბების თეატრშ ი გამოყენების მაგალითად,
ალბათ დამეთანხმებით, რომ როგორც
როგორც წესი, ყველაზე ხშირად დიდი რეჟი
სახვითმა ხელოვნებამ განსაზღვრა კინოს
სორის – მეიერხოლდის დადგმები მოჰყავთ.
ესთეტიკა, ისე თეატრალურმა მოქმედებამ
თანამედროვე თეატრალურმა რეჟისორმა –
მნიშვნელოვნად ჩაუყარა საფუძველი კინოს
ივან ვირიპაევმა თავის სადებიუტო ფილმშ ი,
განვითარებას. სწორედ თეატრიდან მოდიან
სახელწოდებით – „ეიფორია“, პირდაპირ
რეჟისორები, რომლებიც კინოეპოქებს ქმნი
გადმოიტანა თეატრალური ფორმა კინოში,
ან, იქნება ეს ინგმარ ბერგმანი, ფრანკო ძე
მაგრამ ეს გამოყენებული იყო როგორც ხერ
ფირელი, ანჯეი ვაიდა თუ სხვანი და სხვანი...
ხი და იმდენად ორგანულად შეზავებული კი
თავის მხრივ, კინომაც მოახდინა გავლენა
ნოს ელემენტებთან, რომ შეიძლება ითქვ ას,
თეატრის სპეციფიკაზე – იქნება ეს თეატრის
მან ეკრანზე თეატრისა და კინოს ერთგ ვ არი
შერწყმაც კი მოახ ერხა. მოქმედების განვითა რებითა და დაძაბულობის მუხტით ერთნა ია ირად სცენიური და კინემატოგრაფიულ ანტიკური ტრაგედიები – ესქილე, სოფოკლე, ევრიპიდე; ტრაგედიები აწყობილია მოქმე აციაზე, რაც კინოსა დებაზე და არა ილუსტრ და თეტარში ერთნაირად ცუდია. შემდეგ, უკვე 80-იანი წლებიდან, საუბარი იყო იმაზე, რომ კინოს ჩაანაცვლებს ხელოვ ნება – „კომპრომისული სახელწოდებით, ვიდეოარტი“, რომელმაც, როგორც ამბობენ, შესანიშნავად აითვისა და შემდეგ ადაპტა
თანარედაქტორის სვეტი
74
დღევანდელ დღეს ისეთი პროფე
კინოფილმებს, რა თქმა უნდა,
სიები, როგორიცაა – ოპერატორი,
იღებდნენ და დღესაც იღებენ, მაგრამ
რეჟისორი, მხატვარი, გამნათებელი,
არა იმ რაოდენობით, რომ ადამიან
მსახიობი, ფოკუსფულერი, გრიპი და
მა ამ საქმით ელემენტარული ფული
სხვა უკვე, ასე ვთქვათ, მატერიალუ
იშოვოს (როგორი პროფესიონალიც
რად დაფასებული გახდა.
არ უნდა იყოს); ამავდროულად, ავტო
მაგრამ, სამწუხაროდ, ამ პროფესი
მატურად გადარჩა კიდევ ერთი, მაშინ
ების განვითარება არ არის ქართული
არავისთვის საჭირო კინომცოდნეო
კინოინდუსტრიის ვითომ წინსვლის
ბის დარგიც. მათ არსებობასაც მცირე
დამსახურება; პირიქით, სწორედ მათი
აზრი მიეცა.
დამსახურებაა ქართული კინოს წინსვ
დღევანდელი ქართული კინო
ლა; ხოლო ამ პროფესიების არსებო
თავის თავში გულისხმობს ქართულ
ასა და კინემატოგრა ცია გაუკეთა კინოენ
ბა რეკლამამ, კინომ და ტელევიზიამ
თეატრს, რეკლამას და ტელევიზიას.
ფიულ გამომსახველობით ხერხებს. იმასაც
განაპირობა.
ეს დარგები ერთმანეთის გადარჩენას
რტის თუ გავითვალისწინებთ, რომ ვიდეოა
საქართველოში დღეს იმდენად
ცდილობენ.
შესაქმნელად გაცილებით ნაკლები რე
ცოტა ფილმს იღებენ, რომ რომელიმე
მოდით, განვიხილოთ, რა სარგებე
სურსია საჭირო, იქნება ეს ადამიან ური, თუ
ზემოთ ხსენებულ დარგში პროფესიო
ლი და ზიანი მოაქვს ამ დარგებს ეროვ
ფინანსური – მუსირებდა აზრი, რომ კინოს
ნალიზმის მიღწევა ნიშნავს ალრტრუ
ნული კინემატოგრაფისთვის.
განვითარების შემდგ ომი ეტაპი სწორედ
იზმს და ელემენტარული შემოსავლის
თეატრი: თეატრი ქართული კინოს
ვიდეოარტია. მაგრამ არც ეს მოხდა. ისევე,
არქონას, ან მძიმე არასტაბილურობას;
თვის ბადებს მსახიობებს და ნაწილობ
როგორც თეატრის პირობითი სივრცე არ
ამიტომაც, დღევანდელი ქართველი
რივ კინო-რეჟისორებს – თავისი უძლი
აცვლა კინოს „ცხოვრებისეულობამ“ თუ ჩაან
პროფესიონალები მხოლოდ იმის
ერესი სკოლით და გამოცდილებით.
თეატრთ ან შედარებითმა სინამდვილემ,
ხარჯზე არსებობენ, რომ, კინოს გარ
არც ვიდეოარტის თანამედროვე ფორმამ,
და, აქვთ სამუშაო, სადაც მათი შრომა
იმ ადამიანებს, რომლებიც აუცილე
ის სიიაფემ განდევნა კინო. თუ წარმოებ
მატერიალურად ფასდება. ნათელი
ბელნი არიან კინოგადაღებებზე.
გახდა, რომ დღეს შესაძლებელია
ეს არის ერთგვარი გენერალური
ფილმების დიდი ნაკადი. რეკლამამ იმდენად
კინოსთან ახლო მდგომი პროფესიის
რეპეტიციები, და მუდმივი ვარჯიში იმ
მოიცვა მთელი სატელევიზიო სივრცე, რომ
დაუფლება და ამით "ოჯახის რჩენა".
ადამიანებისთვის, ვისაც ძალუძს შექმ
ამას მოჰყვა სარეკლამო რგოლებისა და
კინოსთვ ის ადგილი თითქოს აღარ დარჩა.
მახსენდება სტუდენტობა, 90-იანების
რეკლამა: რეკლამა ასულდგმულებს
ნას კინო.
ამბის თხრობის შეკუმშულობა და სწრაფი
ბოლო. მაშინ არაფერი არ არსებობდა,
რეზულტატი კინოს წამგებიან პოზიციაში
ქალაქში იყო რამდენიმე ცუდი ხარის
ადამიანური რესურსით, ასევე აკეთებს
აყენებდა. კინორეჟისურაში სულ უფრო მეტად
ხის კამერა, რომლებითაც დავრბოდით
დარგის პოპულარიზაციას.
ვხედავთ რეკლამის გავლენას, ფილმები
და ყოველ დღე რაღაცას ვიღებდით;
სულ უფრო მეტად ემსგ ავსება ერთ ვრცელ სა
შემდეგ ვყიდულობდით სამონტაჟოებს
რავი ბანალური ფრაზა ჩამოვთვალო,
რეკლამო რგოლს. თუმცა, ვფიქრობ, რომ ეს
და ვამონტაჟებდით, ვწერდით სცენა
რაც ჩვენს ყოველდღიურობაში გვეს
მხოლოდ რეკლამის გავლენა არ უნდა იყოს.
რებს, ვწვალობდით; ვიზრდებოდით,
მის: "ეს რეჟისორი რეკლამებმა გააფუ
ინტერნეტ ტექნოლოგიების განვითარებასთან
მაგრამ ეს არავითარი ფულის შოვნის
ჭა", "ძალიან "ტელევიზიონშიკურია"",
ერთად, დრო თითქოს აჩქარდა, შესაბამისად
პერსპექტივას არ უკავშირდებოდა.
"ძალიან რეკლამური ფილმი იყო",
კი შემცირდა ეკრანული თუ სცენიურ ი დრო.
ვმუშაობდით გაუაზრებლად, მხოლოდ
"ძალიან კლიპურია", დ.ა.შ. არ ვიცი,
მაყურებელი ითხოვს დროის მცირე მონაკ
იმიტომ, რომ გვინდოდა. ამასობაში
რამდენად ობიეტური შეფასებებია,
ვეთში რაც შეიძლება მეტი ინფორმაცია, თუ
საქართველოში განვითარდა რეკლამა
მაგრამ დრო გადის და, როგორც
მრავალფეროვანი სანახაობ ა მიიღ ოს. ამას
და ტელევიზია, სადაც იმ ადამიანების
ჟურნალის თანარედაქტორმა თქვა,
ეწირება სიღრმეებში წვდომა, მაყურებელი
შრომის რეალიზაცია მოხდა, რომლე
– დღეს თანამედროვე ხელოვნებაში
თითქოს ყაბულს არის, დაინახოს მხოლოდ
ბიც ადრე თუ გვიან ჩამოშორდებოდნენ
ახალი გზებისა და გამომსახველობი
ის, რაც ზედაპირზე დევს. ასეთი დამოკიდებუ
თავიანთ პროფესიას და სხვა საქმეს
თი ხერხების ძიება მისთვის სასიცოცხ
ლება ალბათ თანამედროვე ცხოვრების წეს
მიჰყოფდნენ ხელს. მაგრამ ამ ორმა
ლოდ აუცილებელი გახდა.
მაც განსაზღვრა. თუმცა, ეს ალბათ ბუნებრივი
აღმავლობის გზაზე მდგომმა დარგმა
დავამატებდი – ეს მხოლოდ შემქმ
პროცესია – დღეს თანამედროვე ხელოვნე
საქართველოს გადაურჩინა გადამღე
ნელებს არ ეხებათ, ეს შემფასებლებს
ბაში ახალი გზებისა და გამომსახველობითი
ბი ჯგუფები, ანუ მათ არსებობას მიეცა
ბევრად უფრო აკლიათ
ის სასიცოცხლოდ ხერხების ძიება მისთვ
ყოველდღიური აზრი.
აუცილებელი გახდა.
ტელევიზია: ეხმარება როგორც
რაც შეეხება ზიანს – შემიძლია უამ
ირაკლი ჩხიკვაძე
76 teqnologiebi
ტექნოლოგიური რევოლუცია >> სანდრო დარახველიძე
რევოლუცია დაიწყო მოულოდნელად. პირ
მსოფლიო. პატარა სენსორიანი ვიდეოკამე
კამერა – Epic. ARRI-მ თავისი კინოკამერების
ველი იყო წითელი. მან ეჭვქვეშ დააყენა
რები, იგივე ფასად, ხშირად უფრო იაფადაც,
ბაზაზე ააწყო პოპულარული Alexa. Canon-მა
ფირის მონოპოლია. პირველი წითელი RED
შეცვალეს გაცილებით ლამაზი გამოსახულების
ახალი თაობის, ზემგრძნობიარე სენსო
ONE იყო მოუხერხებელი, პრეტენზიული და
მქონე HDSLR-ებმა. კლასიკური ვიდეოკამერის
რებით აღჭურვა ჩ300. ბოლო რამდენიმე
არასტაბილური კამერა, მაგრამ მას ჰქონ
ადგილი ძირითადად მხოლოდ ტელევიზიებში
თვეში Canon-მა და Sony-მ რამდენიმე კამერა
და მთავარი – 35მმ ფირის მსგავსი ფოკუ
დარჩა, სადაც ფოტოაპარატის ვიწრო ფოკუსუ
გამოუშვეს ზედიზედ და ბაზარი პროდუქციით
სური სიღრმე, აქამდე წარმოუდგენელი 4K
რი სიღრმე უფრო მინუსია, ვიდრე პლუსი.
რეზოლუცია და ხელმისაწვდომი ფასი.
HDSLR -ის მონოპოლია დიდხანს გაგრძელ და და ახლაც აქვს თავისი ადგილი ბაზარ
ეს იყო პირველი ნაბიჯი, ნიადაგის მოსინ
ზე. დიდმა კომპანიებმა ცოტა მოგვიანებით
ყველა გემოვნების და ბიუჯეტის მქონე მომხ მარებლისთვის გააჯერეს. შევეცდებით, მოკლედ მიმოვიხილოთ რამდენიმე კამერა, რომლებმაც გარკვეული
ჯვა; დიდი მატრიცა და დაბალი ფასი – ყვე
აღიქვეს ამ ბაზრის მასშტაბი და დაიწყეს
გავლენა იქონიეს ციფრული კინობაზრის
ლას შეუძლია გადაიღოს კინო. ამ პროცესს
სრულფასოვანი, დიდსენსორიანი კამერების
განვითარებაზე.
ვერაფერი გააჩერებს. შემდეგ მოხდა კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი
გამოშვება. ეს კამერები გაცილებით უკეთესად არის ინტეგრირებული პროფესიონალურ
მოვლენა. Canon-მა განავითარა პოპულარული
კინოწარმოებაში, ვიდრე HDSLR კამერები.
კამერა 5D და გამოუშვა 5D MARK II, ერთი პატა
შესაბამისად, მათი ფასიც მაინც უფრო მაღა
რა დანამატით – ვიდეოგადაღების ფუნქციით.
ლია, ვიდრე ფოტო-ვიდეოკამერებისა.
ამ კამერის პოტენციალი მაშინვე შენიშნეს მოყ
პირველი ასეთი კამერა გამოუშვა
Canon 5D mark II 2007 წლის სექტემბერში გამოვიდა ერთ-ერთი პირველი ფოტოაპარატი ვიდეო გადაღების ფუნქციით. 5D-მ ფართო მასებს მისცა საშუალე
ვარულმა, დამოუკიდებელმა და დაბალბიუჯე
Panasonic-მა. ეს იყო AF100. თუმცა, მან დიდი
ბა მიიღონ ფირის „სიღრმე“, აქამდე არარსებულ
ტიანმა მწარმოებლებმა. მალე Canon 5D MARK
პოპულარობა ვერ მოიპოვა ბაზარზე, 4/3
ფასად. მიუხედავად იმისა, რომ გამოსახულება
II ყველაზე პოპულარული ფოტო-ვიდეოკამე
სენსორის ზომის გამო. Sony F3 იყო შემდეგი.
Canon-ის მატრიციდან ძალიან მიმზიდველია, მი
რა HDSLR გახდა. HDSLR-მა მოიცვა მთელი
RED-მა გამოუშვა კიდევ ერთი რევოლუციური
სი კამერის ფორმაში მოყვანისა და ვიდეოწარ
77
მოებაში სრულფასოვანი ინტეგრაციისთვის საკმაოდ ბევრი აქსესუარია საჭირო. მიუხედა
RED Epic პირველი კამერა 5K რეზოლუციით. მისი
მატრიცის ზომა: 23,7მმ ხ 13,4მმ რეზოლუცია: FullHD 1920ხ1080 კამერაში
ვად გარკვეული შეზღუდვებისა და დისკომფორ
ზოგიერთი მონაცემი სხვა კამერებისას რამ
ჩაწერისას. 2880ხ1620 გარე
ტისა, ამ კამერამ საფუძველი ჩაუყარა მთელ
დენჯერმე აღემატება. RED-ის ინოვაციურმა
რეკორდერის ხმარებისას.
მიმდინარეობას სახელად HDSLR.
კამერამ კიდევ ერთი რევოლუცია მოახდინა
ჩაწერის ფორმატი: ProRes444 კამერაში
მატრიცის ზომა: 36მმ ხ 24მმ
ციფრულ კინობაზარზე.
ჩაწერისას. ARRIRAW გარე რეკორდერის
რეზოლუცია: FullHD 1920ხ1080
მატრიცის ზომა: 27,7მმ ხ 14,6მმ
ხმარებისას.
ჩაწერის ფორმატი: H.264
რეზოლუცია: 5K 5120ხ2700
საბაზრო ფასი: $75000
საბაზრო ფასი: $2200
ჩაწერის ფორმატი: REDRAW საბაზრო ფასი: $43000
Sony F3 Sony-მ პირველი ადეკვატური პასუხი გასცა
ზემოთ ჩამოთვლილი კამერების გარდა, ბაზარზე კიდევ არის და
ARRI Alexa
ძალიან სწრაფად გამოდის ახალი მოდელები. მიუხედავად იმისა, რომ ფირი ჯერ კიდევ რჩება
გამეფებულ HDSLR ბაზარს. დიდი კომპანიე
ციფრული კამერების მძიმე არტილერია. გერმა
ბიდან, მან პირველმა გამოუშვა სრულფასო
ნული კომპანია ARRI ფირის კამერების წარმოების
უმაღლესი ხარისხის ეტალონად,
ვანი შუპერ35 მატრიცის მქონე კამერა. მისი
ლიდერია მსოფლიოში. თუმცა, კომპანიამ აუღო
მისი დასასრული ნელ-ნელა
მაღალი ფასი მაინც იძლევა HDSLR ბაზრის
ალღო ახალ ტალღას და გამოუშვა Alexa. კამერა
ახლოვდება და ბაზარზე
არსებობის შესაძლებლობას.
ერგონომიკით, მაქსიმალურად არის მიახლოე
გამოსული ყოველი ახალი კამერა
მატრიცის ზომა: 23,6მმ ხ 13,3მმ
ბული კლასიკურ კინოკამერასთან და მთლიანად
ამ პროცესს აჩქარებს.
რეზოლუცია: FullHD 1920ხ1080
არის ინტეგრირებული კინოწარმოებასთან. მისი
ჩაწერის ფორმატი: XDCAM EX
ფასი ასევე მეტყველებს იმაზე, რომ ეს კამერა მხო
საბაზრო ფასი: $14000
ლოდ პროფესიონალებზეა გათვლილი.
78 teqnologiebi
”რეჟისორებს მიგვაჩნია, რომ კინოს ჩვენი შემოქ მედებითი ხედვა ავითარებს, სინამდვილეში მისი განვითარება ყველაზე მეტად ტექნიკურ პროგრესზეა დამოკიდებული” ანჯეი ვაიდა
ტექნოლოგიური პალიტრა
>> ვიგენ (ბიბა) ვართანოვი
Chapter 1 – MAGIჩ
ბელმა 20 000 ამერიკულ დოლარამდე
მწარმოებლებისთვის ჯერ კიდევ აუცილებ
დაიწია, დღეს კი ამგვარი მომსახურება
ლობას წარმოადგენს მაღალხარისხიან ი და
ეს ტექნოლოგია ფერთა კორექციისა და
ებში 1000 ამერიკული დოლარის ფარგლ
ძვირადღირებული სტუდიების აღჭურვა.
ური ეფექტების დამუშავებისათვის ვიზუალ
ება. თუკი, აქამდე მაღალხარისხიანი თავსდ
Digital Color Correction – თავდაპირველად
Chapter 3 – "Georgia Color"
შეიქმნა, რასაც შემდეგ ტექნოლოგიური
ალად აუცილებელი პროდუქციის შესაქმნ
პროგრესის ჯერ არნახული განვითარება
იყო ძვირადღირებული ტექნიკური აღჭურ
მოყვა. 70-იანი წლების ბოლოს ამერიკულმა
ვილობა, დღეს უკვე პატარა სტუდიის შექმნ ა
კომპანიამ, სახელწოდებით – „Rank-Cintel“
ერთი კომპიუტერი პირობებშიც გახდა
ბაში ქართული კინოწარმოებისთვის მეტად
ფირის სკანირების სისტემა დანერგა. ეს
შესაძლებელი. 2009 წელს კორპორაცია
მძიმე წლები იყო. ის მცირერიცხოვანი პროექ
მეთოდი საშუალებს იძლეოდა ციფრულ
Black Magic Design-მა შეისყიდა კომპანია
ტები, რომლებსაც საქართველო აწარმოებდა
ფორმატში გადატანისას შენარჩუნებული
da Vinci Systems, რამაც ფერთა კორექციის
დამუშავების ეტაპს ძირითადად საზღვარგა
ყოფილიყო მასალის თავდაპირფველი ხა
ა სისტემაზე ფასების მნიშვნელოვანი ვარდნ
რეთ გადიოდა. ფერთა კორექციის ციფრული
რისხი. 90 - იანი წლებიდან თითქმ ის ყველა
გამოიწვია. თუკი აქამდე DaVinci-ის სისტემის
ტექნოლოგიის დანერგვა საქართველოშო
ი ფილმიცა და სარეკლამო მაღალბიუჯეტიან
ღირებულება 80 000 ამერიკული დოლა
2004 წლიდან დაიწყო, როდესაც კომპანია „სარკე“-მ ფერთა კორექციის სამართავი პულ
მოგეხსენებათ, რომ 90-იანი წლებიდან მო ყოლებული, შემდეგი ოცი წლის განმავლო
რგოლიც სკანირებისა და ფერთა კორექ
რიდან-200 000-მდე მერყეობდა, ბაზარზე
ციის ეტაპს ამ მეთოდით გადიოდა. მაგრამ,
გამოჩნდა ახალი პროდუქტი, რომლის
ტი შემოიტანა ქართულ კინოწარმოებაში. ამის
ციფრული ტექნოლოგიის ამ სიკეთით ვერ
ღირებულებაც 999 ამერიკულ დოლარს
შემდეგ ნელ-ნელა საქართველოშიც დაიწყო
სარგებლობდნენ საშუალო და დაბალბი
შეადგენს. დღეს დამუშავების პროცესშია
ფერთა კორექციის სისტემების განვითარება.
უჯეტიანი ფილმების მწარმოებლები – იმ
DaVinci Reolve სისტემის შემდეგი ვერსია,
დღეისათვის კომპანია Imedi Films-ში Assimilate
დროისთვის ეს საკმაოდ ძვირი სიამოვნება
რაც პროდუქტის გაუმჯობესების და ახალი
Scratch-ის ბაზაზე დანერგილია ფერთა კო
გახლდათ. ათიოდ ე წლის შემდეგ კინოსმ
მეთოდების დანერგვის კიდევ უფრო დიდ
რექციის სისტემა, რომელიც თანამედროვე
ყაროში გაჩნდა ციფრული კინოკამერები.
შესაძლებლობას გვპირდება.
სტანდარტების პროდუქტს აწარმოებს.
Chapter 2 – "Home Studio" VS Post Production House
Chapter 4 – ტექნიკური ნიუანსები
ამ რევოლუციური მოვლენის წყალობით,
ბელი კინოპროექტებისათვის. ციფრული კამერების წარმოება მცირე დროის განმავ
2009 წლისთვის, ტექნლოგიებ ის გაიაფ ებიდან გამომდინარე, კინოწარმოება გაცილებით ხელ
როდ ეს აც კინ ოწ არმ ოე ბ ის შემ ოქმ ედ ე ბით ი მხარ ე თითქ მ ის დასრ ულ ებ ულ ია – დამ ონტ აჟ ებ ულ ი ფილმ ისთ ვ ის იქმ ნ ებ ა
ლობაში სულ უფრო მეტად იხვეწებოდა და
მისაწვდ ომია, თუმცა უკვე მალე ნათელი გახდა,
ვიზ უა ლ ურ ი ეფექტ ებ ი, მუშ ავდ ებ ა ხმა
პასუხობდა მაღალ სტანდარტებს. გაიზ არდა
რომ როდესაც საუბარია სრულმეტრაჟიანი
და მზადდ ებ ა ტიტრ ებ ი – ამ მომ ენტ იდ ან
მოთხოვნა ფერთა ციფრული კორექციის
ფილმის ფერთა კორექციაზე პატარა სტუდიებ ი
ვიწყებთ ფერთ ა კორ ექც იი ს პროც ესს,
სისტემებზეც. მაგალითისთვის, თუკი 2004
ვერ აკმაყოფილებენ თანამედროვე ტექნიკურ
რომ ელ იც რამდ ენ იმ ე ეტაპ ად იყოფ ა:
წელს ფერთა კორექცია ღირებულება
სტანდარტს, როგორიცაა – კინოთეატრებში
საშუალოდ 100 000 ამერიკული დოლარს
ციფრული კორექცია, ოპტიკური პროექცია, DVD
I ეტაპი – " Re-Conform"
შეადგენდა, 2007 წლისათვის ამ მაჩვენე
თუ Blu-Ray ჩვენების უზრუნველყოფა. ამიტომაც,
ფილმის სრული მონტაჟის აღდგენა, რაც
ფოტო: ტატო კოტეტიშვილი
ა არანაკლებ ხელმისაწვდომი კინოწარმოებ გახდა პატარა სტუდიებისა და დამოუკიდე
79
80 teqnologiebi
BEFORE
AFTER
გულისხმობს მონტაჟის გადატანას ფერთა
ტონებში იქნება გადაწყვეტილი ფილმი,
მაყურებელი იხილავს. ამ ეტაპზე ფერთა
კორექციის სისტემაში. თანამედროვე ტექნო
მისი ესათუის სცენა. ფილმის წარმოების ამ
კორექციის სისტემას უერთდ ება ყველა ის
ლოგიებმა ეს პროცესი მაქსიმალურად გაა
ეტაპზე მუშაობის პროცესში მონაწილეობას
დეტალი, რომელიც პარალელურად მუ
მარტივა, თუმცა, სწორედ ეს ეტაპი მოითხოვს
იღებს ეგრეთ წოდებული – „ვიზუალური
შავდება – იქნება ეს ვიზუალური ეფექტები,
დიდ ყურადღებას. ამ მომენტიდან იწყება
ჯგუფი“, რეჟისორის, ოპერატორისა და
სუბტიტრები თუ სხვა. მზადდება ვერსიებ ი
ფილმის ქრონომეტრაჟის კადრებად ათვლა –
მხატვრ ის თანამონაწილეობით. ფერთა
ციფრული პროექციისთვ ის, Blu-Ray და DVD დისკები სატელივიზიო ჩვენებებისთვის.
სრულმეტრაჟიანი ფილმი საშუალოდ 120 000
ამათუიმ კომბინაციით ჩვენ ვქმნით ფილმის
კადრისგან შედგება. ყველა ეს კადრი ერთ
განწყობას, უფრო კონკრ ეტულად რომ
ციფრულ ფაილში თავსდება, რაც სურათების
ვთქვათ – ვქმნით ცივ, ღრუბლიან ან ცხელ,
თანმიმდევრობას – Image Sequence-ს შეადგენს.
მზიან დღეს.
ციფრული პროექცია ამერიკის ყველა კინო
Secondary Color Correction
ნად დააჩქარა 3D ფორმატის ფილმების
ფორმატი მოიცავს და გადმოსცემს გამოსახუ
ექსპერტების ვარაუდით, 2012 წლიდან თეატრს მოიცავს. ეს პროცესი მნიშვნელოვ
ციფრული კადრების ფორმატი, როგორც წესი, DPX -ს (Digital Picture Exchange) გულისხმობს. ეს
Last Chapter – ციფრული პროექცია
როდესაც არჩეულ ია ფილმის ესთეტიკური
წარმოებამ. 2009 წელს, მხატვრული ფილმის AVATAR-ის ეკრანებზე გამოსვლ ის შემდეგ,
ლებაში არსებულ სრულ ინფორმაციას ყველა
მხარე, უკვე აქედან გამომიდინარე, თანმიმ
ზე მუქიდან - ყველაზე ნათელ წერტილებამდე.
დევრულად იწყება ფერთა გამის შექმნა, და
რომლის ნახვაც მხოლოდ ციფრული პრო
სწორედ აქედან იწყება ფერთა დამუშავება.
ლი კადრის დამუშავება და შემდეგ თითოეუ
ექციით იყო შესაძლებელი, კინოთეატრების
ხარვეზების გასწორება.
II ეტაპი – "First Light Correction" (One Light Correction ) გამოსახულების პირველადი დაბალან
მენეჯმენტმა დაინახა, რომ ამ ფორმატის აღჭურვილობაში ჩადებულ ინვესტიციას
Finishing ბოლო ეტაპი, არა მხოლოდ ფერთა კო
სება, რასაც მოსდევს ფერთა კორექციის
რექციის თვალსაზრისით, არამედ ფილმის
მხატვრული ეტაპი – თუ რა ფერებსა და
უკვე იმ ფორმამდე მიყვანა, როგორც მას
პირველი ჩვენებებიდან უკვე ძალიან მალე მოქვს მოგება. ადვილად წარმოსადგენია, თუ რამდენად უფრო იაფი და მარტივი გახდა ფილმის
81
BEFORE
AFTER
ჩვენება მწარმოებელი კომპანიებ ისთვ ის
ელს საშუალებას აძლევს რაც მწარმოებ
მსოფლიოს ნებისმიერ კინოთეატრში. დღეს
კონტროლი გაუწიოს თავის პროდუქციას,
ფილმის მსოფლიო პრემიერისა თუ მისი
დაიცვას უკანონო ჩვენებებისაგან.
შემდგომი დისტრიბუციისთვის უკვე აღარ
ტექნოლოგიურმა პროგრესმა საქართვე
ა არის საჭირო ასლების დამზადება, თარგმნ
ლომდეც მოაღწია, უკანასკნელი ათი წლის
და შემდგომ ისევ ფირზე დაბეჭდვა.
განმავლობაში სარეკლამო რგოლების ასი
საშუალოდ სრულმეტრაჟიანი ფილმის
პროცენტი ციფრულ კამერაზეა გადაღებუ
ზომა 120 GB-ს, ხოლო 3D ფორმატის ფაილ
ლი. ციფრული ტექნოლოგიით აღჭურვილია
მის ზომა 240GB-ს შეადგენს. ფილმი მცირე
ხუთი კინო-დარბაზი, ფილმების დიდი უმ
ზომის მყარ დისკზე ეტევა. ზომის შემცირება
რავლესობის პროექცია სწორედ ციფრული
ისე, რომ ხარისხი მაქსიმალურად ყოფილი
გზით ხდება.
ყო შენარჩუნებული შესაძლებელი გახადა
და ბოლოს – ნაკლი, რაოდენ უცანაურა
ტექნოლოგიის დანერგვამ, რომელიც DCP
დაც არ უნდა ჟღერდეს ტექნიკური პროფესი
პაკეტს გულისხმობს. პაკეტი აერთიანებს
ის წარმომადგენლისგან – კინოთეატრში
აილში ფილმის გამოსახულე ერთ ვიდეოფ
აღარ ისმის პროექტორის ხმა, ფირის
ბას, ხმას 5.1 ან 7.1 სტანდარტით, სუბტიტ
შრიალი, მოტორების კაკუნი – ის, რაც
რებს და სარეკლამო რგოლებს. მთლიანდ
მთელი ცხოვრება მიქმნიდა გრძნობას, რომ
მისი ზომა 1.2TB-იდან 2TB-მდეა, ათჯერ
სეანსი დაიწყო.
გადის კომპრესიას სპეციალური ალგო რითმით, რაც გამოსახულების პირველადი ხარისხის შენარჩუნების საწინდარია. DCP პაკეტი დაცულია სპეციალ ური კოდით,
82 BOSCH
პროექტის ბაზრობა თბილისში ანდრ ეა უინკი – Exground Filmfest-ის
>> ანდრეა უინკი
მოკლედ გადმოცემას დაგეგმილი გრაფიკის
ძალიან დაინტერესებული ვიყავი კინორე
(დამოუკიდებელი კინოფესტივალი ვისბა
ფარგლებში, პოტენციურ პარტნ იორთათვის
ჟისორებთან და პროდუსერებთან შეხვედ რით ამ ჯერ კიდევ ნაკლებად ცნობილი
დენში, გერმანია) დირექტორი; goEast-ის
ინტერესის გაღვივებას. გადაიდგა პირველი
(კინოფესტივალი ვისბადენში, გერმანია)
ნაბიჯი Robert Bosch Stiftung-ის კოპროდუქ
რეგიონიდან. საქართველოში მოგზაურ ობა
ღვანელი; სტუნდეტთა კონკურსის ხელმძ
ციის პრიზზე განაცხადის შესატანად.
უნიკალური შანსია Robert-Bosch-Project
goEast-Young Professionals-ის ფესტივალის
Robert Bosch Stiftung – გერმანიის ერთ-ერთი
Market-ის ფარგლებში, ვინაიდ ან არსებობს
ყველაზე დიდი ფონდი. დაარსდა 1964 წელს,
ი ურთიერთობის დამყარების გრძელვადიან
ბაზრობის კოორდინატორი ახალგაზრდ ა
დაკავშირებულია რობერტ ბოშის კომპანი
შანსი.
კინორეჟისორებისთვის გერმანიიდან, ცენტ
ასთან, რომელიც აკონტროლებს აქტივების
ტრენინგის პროგრამისა და პროექტის
რალური და აღმოსავლეთ ევროპიდან; 2008
უდიდეს ნაწილს. ფონდი იზიარ ებს რობერტ
წლიდან მუშაობს Robert Bosch Stiftung-ის
ბოშის ფილანტრ ოპულ ხედვას და ახორცი
გაამართლა თუ არა თქვენმა მოლოდინმა? ძალიან ველოდი ამ შეხვედრას. მინდოდა
კოპროდუქციის პრიზზე, აწყობს ინდივიდუა
ელებს მრავალ პროექტს ჯანმრთელობის,
გავცნობოდი დაფინანსებისა და კოპროდუქ
ლურ შეხვედრებს გერმანელ პროდუსერებ
განათლების, ნიჭიერ ბავშვ თ ა მხარდაჭერის,
ციის შესაძლებლობებს რეგიონში. დიახ, ჩემმა მოლოდინმა გაამართლა. შეხვედრებ
სა და Sarajevo Talent Campus-ს მონაწილეებს
საერთაშორისო ურთიერთშეთანხმ ების
შორის, სოფიას შეხვედრებსა და თბილისის
სფეროში გერმანიასა და ევროპის სხვა ქვეყ
მა წარმატებით ჩაიარა იმ თვალსაზრისით,
პროექტის ბაზრობას შორის; ამზადებს ნიჭი
ნებში. Robert Bosch Stiftung გასცემს სამ პრიზს
რომ ჩვენ დავიწყეთ საუბარი პროექტების
ერ ახალგაზრდებს პროექტების პიტჩინგშ ი
კოპროდუქციაშ ი ახალგაზრდა გერმანელი
შესახებ: პირველი მოსაზრებების, კინემატოგ
(კინოპროექტის პრეზენტაცია ინვესტიციის
და აღმოსავლეთ-ევროპელი კინორეჟისო
რაფიული მიდგომების, განვითარების,
მოპოვების მიზნით). წელს ანდრეა უინკმა
რებისთვის. პრიზი, რომელიც თითოეუ ლი
კრეატიული წარმოების მნიშვნელობის,
ტრენინგები ჩაატ არა თბილისის პროექტის
შერჩეულ ი პროექტისთვ ის 70 000 ევროს
დაფინანსების და კოპროდუქციის თვალსაზ
ბაზრობაზე.
ტოლფასია, გადაეცემა შემდეგი კატეგორიის
რისით. შევხვდი კინორეჟისორებს, რომლებ
2011 წლის ივლისში თბილისში განხორ ციელდა რობერტ ბოშის ფონდის და სა ელოს კინემატოგრაფიის ეროვნული ქართვ
ფილმებისთვის: ანიმაციური, დოკუმენტური
საც საინტერესო მოსაზრებები აქვთ, მაგრამ
და მოკლემეტრაჟიანი.
პროექტების უმრავლესობა ჯერ კიდევ
წელს Project Market Tbilisi – ის ფარგლ ებ
განვითარების საწყის ფაზაში გახლავთ.
ცენტრის პირველი ერთობლივი პროექტი.
ში 12-მა პროექტმა მიიღ ო მონაწილეობ ა,
აქედან გამომდინარე, არ ვარ დარწმუნებუ
ა კინორეჟისორებს შესაძ ახალგაზრდ
რომელთაგან 2 პროექტი წარმოადგილი
ლი, რომ პროექტზე განაცხადს კოპროდუქ
ლებლობა მიეცათ, მონაწილეობ ა მიიღონ
იყო აზერბაიჯ ანიდან, 2 სომხეთიდან და 8
ციის პრიზისთვის წელს შევიტან, თუმცა,
ინდუსტრიულ შეხვედრებში გერმანელ პრო
საქართველოდან.
დუსერებთან და განახორციელონ პროექ
„თბილისის პროექტის ბაზრობის“-ის შემ
სამომავლოდ ეს რეალურია. ახალგაზრდა და ნიჭიერი კინორეჟისორებისთვის უფრო
ტები საერთაშორისო დონეზე. თანამშრომ
დეგ ვესაუბრე გერმანელ პროდუსერს, ენ
მეტი შესაძლებლობა იხსნება კოპროდუქციის
ლობა Project market Tbilisi-ის ფარგლებში
კეროლინ რენინგერს, რომელიც გახლავთ
სფეროში. კინორეჟისორები საქართველო
გაგრძ ელდა: წელს, 24-დან – 27 ივლისამდე
zero one film-ის პროდუსერი, სატელევიზიო
დან ყურადღებას ამახვილებენ ისეთ
ჩატარდა სამდღიანი სემინარი – გერმანელი
და დოკუმენტური კინოს განვითარების
თემებზე, რომლებიც საინეტერესო იქნებოდა
პროდუსერები შეხვდ ნ ენ ახალგაზრდა კინო
კუთხით; 2008 წლიდან დააარსა კომპანია
უცხოელი აუდიტორიისთვის, ამიტომაც
რეჟისორებს სომხეთიდან, აზერბაიჯანიდან
ერიმენტულ Joon film, რომელიც აქცენტს ექსპ
ვიმედოვნებ, რომ ეს მიიპყრობს თანაპროდუ
და საქართვლ ოდან.
კინოზე აკეთებს.
ახალგაზრდა კინორეჟისორები კავკასიის რეგიონ იდან გაეცნენ საერთაშორისო კოპ
სერების ყურადღებას არამარტო გერმანიაში, არამედ მთელ ევროპაში.
როგორც პროდიუს ერმა რა მიზნით
როდუქციას. ჩატარდა პროექტის წარდგენის
შეიტანეთ განაცხადი პროექტის ბაზრობაზე
ტრენინგი, რომელიც გულისხმობს იდეის
თბილისში?
83
84 EAVE
"ცხელი ზაფხულის 3 დღე"
>> ირმა ჯანჯღავა
„სწავლება ჩემი ჰობია. ძალიან მიყვარს,
რებულ ტრენინგზ ე, მის მნიშვნელობაზე და
ჟაკ აშოტი – კონსულტანტი სცენარის
როდესაც გამოცდილებას სხვას ვუზიარებ“
იმაზე, თუ რა შედეგებს შეიძლება ველო
განვითარების დარგშ ი; მუშაობდა ისეთ
– ამ სიტყვებით დაიწყო აუდიტორიასთან
დოთ ჩატარებული ვორქშოფებიდან.
რეჟისორებთან, როგორებიც არიან – ლარს
ურთიერთობა Mini-Eave-ს პროდუსერების ტრენინგის ხელმძღვანელმა სასწავლო
დავიწყოთ იმით, თუ რატომ არის ასეთი მნიშ ვნელოვანი მსგავსი ვორქშოფის ჩატარება:
ნარის მიხედვით არის გადაღებული 2009 წლის კანის კინოფესტივალის ოფიციალურ
დარგშ ი, საფრანგეთის ერთ-ერთმა საუკ ე თესო პროდუსერმა, იან ტილჟესმა.
ფონ ტრიერი, რობერტ ბრესონი. მისი სცე
ამგვარი ტრენინგის მოწყობის აუცილებ ლობა ფილმის წარმოების პროცესში სცე
პროგრამის მონაწილე, მარინა დე ვანის ედო ფილმი – Don’t Look back („არ მოიხ
Mini-Eave-ს ტრენინგი კინოცენტრ ის მიერ
ნარის განვითარების ეტაპის არარსებობამ
უკან“) სოფი მარსოსა და მონიკა ბელუჩის
დაგეგმილი ღონისძიებების მხოლოდ ერთ
გამოიწვია. თვალნათლივ გამოჩნდა, რომ
ით. მონაწილეობ
ნაწილია, რომელიც სცენარის განვითარე
აში ჩაშვებას წინ სწორედ სცენარის წარმოებ
ბის მიმართულებას წარმოდგენს. როგორც
ებდეს, ამის გარეშე განვითარება უნდა უსწრ
ის ცნობილია, 2012 წელი საზოგადოებისთვ
იის ხვალინდელი ქართული კინოინდუსტრ
და, თუ ვინ მიიღ ებდა ტრენინგშ ი მონაწილე
კინოცენტრ მ ა სცენარის განვითარების
დღე ეჭვის ქვეშ დადგებოდა.
ობას. წარმოდგენილი პროექტებიდან ხუთი შეირჩა:
წლად გამოაცხადა. ამ მხრივ ბევრი რამ გაკეთდა და კეთდება: სცენარის განვითა
არ შევჩერდებით ტრენერების პროფე
რების ტრენინგი Mini-Eave-ს წარმომადგენ
სიონალიზმზ ე და მათი ბიოგრაფიებიდან
ლების მონაწილეობით, გრანტების გაცემა
ყურადღებას მხოლოდ რამდენიმე დეტალზე
სცენარის განვითარებისთვ ის და ყოველწ
გავამახვილებთ: იან ტილჟესი – ხელმძ ღვანელი სასწავლო ორი – ევროპის დარგში /პროდუსერების ტიუტ
ვფიქრობთ, ყველა ეს ღონისძიებ ა ერთად
რუსუდან ჭყონია და თინათინ ჭყონია, პროექტით – „მზევ, შინ შემოდიო“; ნანა ჯანელიძე და ეკატერინე ჯოჯუა, პრო ექტით – „სხვა სამოთხეში“ ;
ლიური კონკურსი „გალა“, წლის საუკეთესო სცენარის გამოსავლენად.
მათ მიერ კონკურსის საფუძველზე გადაწყ
კინოაკ ადემიის წევრი; მრავალი წლის გან
ლევან ფირცხალავა და მარი ჩაჩუა, პრო ექტით – „იდეალური ლამაზმანები“ ; უტა ბერია და ზაზა რუსაძე , პროექტით – „უარყოფითი რიცხვები“ ;
ეულ შედეგს გამოიღებს და მომავლში გარკვ
მავლობაში EAVE-ს თავმჯდ ომარე და ჯგუფის
კინოპროდუქციის ბაზარზე კარგად განვითა
ხელმძღვანელი. 2012 წლიდან არის EAVE-ს
ნენე კვინიკაძე და ქეთი მაჭავარიან ი,
ება. რებული სცენარები გაჩნდ
ევროპული პროდუსერების ტრენინგის ხელ
პროექტით – „მაღლა აწეული ხელები“.
მძღვანელი სასწავლო დარგშ ი. 2007 წელს წინამდებარე სტატიაშ ი საუბარი გვექნება Mini-Eave-ს წარმომადგენელთა მიერ ჩატა
Le Film Francais-მა დაასახელა საფრანგეთის ერთ-ერთ საუკ ეთესო პროდუსერად;
იან ტილჟესა და ჟაკ აშოტს იმ შთაბეჭდი ებლად გავესაუბრეთ, ლებების გასაზიარ
85
86 EAVE
რაც მათ ქართველ კინემატოგრაფისტებთან
რი, რომელიც ხუთ წელიწადში ერთხელ
სამდღიანი მუშაობ ის შედეგად დარჩათ.
იღებს ფილმს, პროფესიულად ძალზედ ცუდ
როგორ დაახასიათ ებდით ტრენინგზე წარმოდგენილ პროექტებს? იან ტილჟესი: ჩვენი მიზანია, დავეხმაროთ ქართველ კინემატოგრაფისტებს პროექტების
ტრენინგის მონაწილეების საერთო გან წყობის გადმოსაცემად სემინარის პირველი
პირობებშია – ხუთ წელიწადში შეიძლება
ვორკშ ოფის შესახებ ტრენინგის მონაწილე
ყველაფერი დაგავიწყდეს – რას აკეთებდი,
ებმაც გამოთქვეს აზრი:
როგორ გააკეთე? კინოცენტრის ძალისხმე ვის მიუხედავად, ფილმების დაფინანსების ბიუჯეტი ძალზე მცირეა. რეალ ურად თუ
უტა ბერია:ეროვნული კინოცენტრის წამოწყება – ხელი შეუწყოს ქართული კინოს
განვითარებაში, რაც განვითარების ყველა
შევხედავთ საკითხს, დავინახავთ, რომ რამ
ცენარის განვითარებას, ძალიან თანადრო
ეტაპს გულიხმობს; თუმცა, ჯერჯერობით რთუ
დენიმე ფილმისთვის გამოყოფილი ბიუჯეტი
ული და ვიტყოდი, აუცილებელია, რადგან
ლია მათი სრული პოტენციალის დანახვა
იმ თანხას შეადგენს, რომელიც ერთ ფილმს
თანამედროვე ქართულ კინოს დრამატურ
და იმის დანამდვ ილებით თქმა, თუ რომელი
ყოფნის. ამიტომაც, აუცილებელია, რომ
გიის მხრივ სერიოზ ული პრობლემები აქვს.
პროექტს მიეცემა დასრულებული სახე. ტრე
თანხების მოზიდვა არა მხოლოდ საქართ
კინოდრამატურგია ნაწილობრივ ტექნიკუ
ლი პროექტი ნინგზე წარმოდგენილი თითოეუ
ველოდან, არამედ საზღვრებს გარედანაც
რი დარგია და ვფიქრობ, მსგავსი სემინარები
განვითარების სხვადასხვა ეტაპზეა.
ხდებოდეს. ამ თვალსაზრისით მნიშვნელო
შედეგს გამოიღებს, რაც დადებითად აისახე
ვანია პოლიტიკური გადაწყვეტილებების
ბა მომავალ ქართულ კინემატოგრაფზე.
არსებობდა პრობლემა, რომელმაც
მიღება – რამდენად მნიშვნელოვანი და
სემინარის მონაწილეები იყვენენ ის ავ
ხელი შეგიშალათ ქართველ კოლეგებთან
აუცილებელია ქვეყნისთვის კინოს განვი
ტორები, რომლებიც თავიანთი სცენარების
მუშაობაში? იან ტილჟესი: რიგ შემთხვევებში, პრობლე მები წარმოშვა ინგლისური ენის ფლობის
თარება. დაფინანსების გზების ძიებისას
ას ცდილო დრამატურგიის უკეთ გამართვ
აგრეთვე მნიშვნელოვანია ტელევიზიების
ბენ. მათ შორის ვიყავი მეც, სრულმეტრა
და საერეკლამო სფეროს მონაწილეობა.
ჟიან ი მხატვრული ფილმის პროექტით – „უარყოფითი რიცხვები“.
არასაკმარისმა დონემ. რაზეა ფილმი? ვინ არის ფილმშ ი მთავარი რას იტყოდით ქართული კინოინდუსტ რიის თავისებურებებზე?
მოქმედი გმირი? რამდენად შეესაბამება მი სი ქმედებები მისსავე ხასიათს? ვორქშოპის
ექსპ ერტებს შესწავლილი ჰქონდათ ჩვენი ენ, პროექტები და ენერგიას არ იშურებდნ
ხელმძღვანელებთან ქართველი სცენა
რომ ჩვენთვის რაც შეიძლება მეტი სასარ
და მოთხოვნა პროფესიონ ალ პროდუსერებ
რისტები და პროდუსერები ამ საკითხებზე
ათ და გამოცდილება გებლო რჩევა მოეც
ზე. პროდუსერის გაგება იმ მნიშვნ ელობით,
მსჯელობდნ ენ.
იან ტილჟესი: მთავარი ის არის, რომ გაჩნ
მიღებული, განსხვავდება საქართველოში არსებული დამოკიდებულებისგან. თუმცა მოგახსენებთ, რომ ამაში უცნაური არა ფერია – წლების წინ ასეთივე მდგომარე
იარებინათ. სცენარის განვითარების გაეზ კონსულტანტმა ჟაკ აშოტმა ზუსტად დაინახა
როგორიც თანამდროვე მსოფლიოშია ბატონო ჟაკ, რა არის ყველაზე მნიშვნე ლოვანი სცენარის წერისას? ჟაკ აშოტი: სცენარის წერის დროს მთა ვარია დამაჯერებელი იყოს, რას ჰყვები და
ჩემი სცენარის პრობლემები და მათი გამოს წორების ტექნიკურ საშუალ ებებზე მიმითითა. სცენარების შესახებ საკუთარ მოსაზრებებს ერთმ ანეთს ტრენინგის მონაწილეებიც ვუზი
ობა იყო ჩემს ქვეყანაშიც (ლუქსემბურგი).
რაზე ჰყვები. სცენარისტი ფასდება იმით,
არებდით. ვფიქრობ, საინტერესო პროცესია,
პროდუსერის პროფესია დიდ გამოცდი
თუ რამდენად რეალ ურად გადმოსცემს
როდესაც სხვისი თვალით უყურებ შენს ამ
ლებასთან ერთად ნიჭსაც მოითხოვს.
ისტორიას.
თანამედროვე სისტემა და ამასთან ერთად, საჭიროა დიდი კონტაქტები, ურთიერთობე ბის უნარი და გამოცდილება.
ბავს. ამ დროს კარგად აფასებ და აღმოაჩენ იმას, რასაც აქამდე ვერ ამჩნევდი და სხვისი
აუცილებელია იცოდე, თუ როგორ მუშაობს ტრენინგის ორგანიზებისას საკმაოდ ძნელი აღმოჩნდ ა გუნდის შექმნა – სცენა
დამოკიდებულების გააზრებით შენს ნაწარ მოებთან წარმოსახვით დისტანციას ქმნი.
რისტი პლუს პროდუსერი. რა მდგომარეო ბაა ამ მხრივ სხვა ქვეყნებში?
ნენე კვინიკაძე: ამბის მოყოლა
იამ წარმოშვა ბოლო წლებში ინდუსტრ
ჟაკ აშოტი: მდგომარეობ ა იდენტურია.
მოთხოვნა ამ სფეროში მომუშავე იურის
ასეთივე პრობლემებია ყველგან, ყველა
როგორ გავარღვიოთ ეს ვიწრო ბაზარი და
ტებზეც. ეროვნულ კინოცენტრს შეუძლია ამ
ქვეყანაში.
სხვა კულტურისთვის გასაგები გავხადოთ ის,
მიმართულებითაც დაეხმაროს კომპანიებს: კონტრაქტების მაგალითები ვებ გვერდზე
როგორ უნდა განვაზოგადოთ სათქმელი?
რაც ძალიან ძვირად დაგვიჯდა?! მნიშვნ ელოვანია ასევე სცენარისტე
იან ტილჟესი (ლუქსემბურგი) და ჟაკ აშოტი
განათავსოს, რითაც მწარმოებელ კომპა
ბისთვის წამახალისებელი ღონისძიებები.
ნიებს შესაბამისი კონტრაქტების შედგენაში
ჩვენთან „თავის გატანის“ პრობლემა აქვთ
მიგვითითებდნენ არადამაჯერებელ პასაჟებ
დაეხმარება.
სცენარისტებს, რაც არ არის მხოლოდ ჩვე
ზე, და ვერ ხედავდნ ენ მთავარ გმირებს.
ნი ქვეყნის პრობლემა... ქართული კინოინდუსტრიის მთავარ სისუს ტედ ფილმების სიმცირეს ვთვლი. რეჟისო
ებით, ეს საყოველთაო ჟაკ აშოტი: გეთანხმ პრობლემაა.
(საფრანგეთი) პირდაპირ სვამდნენ კითხვებს,
ჯგუფური და ინდივიდუალური სამუშაო საუკეთესოდ კვეთდა სუსტ და ძლიერ მხა რეებს. სამი დღე, ანუ ვორქშოპის პირველი
87
როგორ უნდა განვაზოგადოთ სათქმელი? როგორ გავარღვიოთ ეს ვიწრო ბაზარი და სხვა კულტურისთვის გასაგები გავხადოთ ის, რაც ძალიან ძვირად დაგვიჯდა?! ნაწილი, საკმარისი აღმოჩნდაიმისთვის,
მწერლები, რედაქტორები ამ პროექტს წინას
რომ საკუთარ სცენარებში ჩვენვე დაგვეს
წარ ეცნობოდნენ, კრიტიკულად აფასებდ
ვა კითხვები: არის თუ არა მთავარი გმირი
ებს გაძლევდნენ, ხშირად უკან ნენ, შენიშვნ
ლევან ფირცხალავა: საქართველოს ეროვნული კინოცენტრის წინადადება, ჩემი პირველივე სცენარით
საინტერესო? დამაჯერებელია თუ არა მისი
გიბრუნებდნენ გადასამუშავებლად. თუკი ამ
ისა და მონაწილეობა მიმეღო კინოცენტრ
მიზნები და წინააღმდეგობები და საერთოდ,
პირველ ბჭეს გაივლიდი, გადხვიდოდი კი
EAVE-ს მიერ დაგეგმილ სცენარის განვი
რა ისტორიას ვყვებით?
ნოსტუდიის დიდ სამხატვრო საბჭოზე, სადაც
ოგრამის შესარჩევ თარების ტრენინგ-პრ
ვორქშოპის მეორე ნაწილი ოქტომბერ
იგივე პროცედურას გადიოდი. სამხატვრო
ეტაპზე, უკვე დიდი სტიმული იყო ჩემთვის
ალე საბჭოში შედიოდნენ ისეთი პროფესიონ
და გარკვეული დასკვ ნების გაკეთების
შია დაგეგმილი, ამ დრომდე „სტეპ აუთ
ბი როგორებიც არიან – რეზო ჩხეიძ ე, თენგიზ
საფუძველიც მომცა. ტრენინგ-პროგრამა
ლაინები“ (სცენარი დიალოგების გარეშე)
აბულაძე, ლანა ღოღობერიძე, ნანა მჭედ
ში მოხვედრამ კი გამიჩინა რწმენა, რომ
წარვადგენთ და გავიგებთ, შეგვიძლია თუ
, ჭაბუა ამირეჯიბი, ლიძე, ელდარ შენგელაია
არიან ადამიან ები, რომლებმაც ჩემში მცირე
არა გავაგებინოთ სხვებს, რომ, დანარჩენი
რეზო თაბუკაშვილი, ნიკო ჭავჭავაძე, ირაკლი
დოზით მაინც შენიშნეს ის, რასაც მთელი
მსოფლიოს მსგავსად, ჩვენც გვაქვს ჩვენი
აბაშიძე, ნოდარ დუმბაძე, კაკო ბაქრაძე,
ცხოვრება ჯადოქრობას ვეძახდი. ეს კიდევ
ამბები და, რაც ყველაზე მთავარია, ამ ამბე
გიორგი შენგელაია , ნოდარ მამისაშვილი,
ის; უფრო დიდი პასუხისმგებლობაა ჩემთვ
ბის მოყოლა შეგვიძლია.
ერლომ ახვლ ედიანი, ნიკო ყიას აშვილი,
ისევე, როგორც დიდი პატივია ტრენინგ-პ
ზაზა რუსაძე: დასავლური ინდუსტრ იული მოდელების
ბორის პაიჭ აძე, ვაჟა გიგაშვილი, კოტე ჯან
როგრამის სხვა მონაწილეებთან ერთად
დიერი... ყველას ჩამოთვლა შეუძლებელია,
გატარებული სამი დღე.
ანუ კინოპროცესში მონაწილეობას იღებდა
დანერგვა ადგილობრივ კინოწარმოებაში
ქვეყნის შემოქმედებითი და ინტელექტუალ უ
ქართული კინოს უცხოეთ ის ბაზარზე დამკვ იდ
რი ნაღები. პატარა ქვეყანაში კინოწარმოებ ა
რების საწინდარია. სცენარისტის, რეჟისორი
სახელმწიფო მნიშვნელობის საქმეა, აქ დიდი
ყველ აფ ერ ი წინ აქვთ: ონლ აი ნ სეს ია
P.S. ტრენ ინგ ის მონ აწ ილ ეე ბს ჯერ კიდ ევ
სა და პროდუსერის შემოქმედებითი ტანდემი
ფინანსური ინვესტიცია იდება და ერთი ან
სექტ ემბ ერშ ი, სად აც ყველ ა პროე ქტ მ ა
იდეების გენერირებას ერთობლივად უნდა
ორი ადამიანის შემოქმედებით პოტენციას
უნდ ა წარმ ოა დგ ინ ოს „სპოტ-აუთლაინი“
ახდენდეს. სასურველია საინტერესო ამბები
და კომპეტენციას სცილდება. ჩვენი რეალო
(სცენარი დია ლ ოგ ებ ის გარ ეშ ე), ნოე მბ ერ
ქართული კულტურის წიაღში, ზოგადად
ბა დღეს ისეთია, რომ აღარ არსებობს კინე
ში კი ისევ შეხვ ედრ ებ ის და ერთ ობლ ივ ი
თანამედროვე კინოხელოვნების კონტექსტ ში
მატოგრაფისტთა პროფესიული სამხატვრო
მუშ აო ბ ის დრო დადგ ებ ა, სად აც ავტ ო
იბადებოდეს და არა დასავლური კინობაზრის
საბჭოებ ი. დღეს კინოს ინფრასტრ უქტურა
რებს სცენ არ ის პირვ ელ ი ვერს ია უკვ ე
მოთხოვნების გათვალისწინებით. იმედია,
შეიცვალა და რეჟისორი და პროდუსერი
მზად უნდ ა ჰქონდ ეთ.
ჩვენი კინემატოგრაფის თვითმყოფადი სახე
მარტო რჩებიან პროექტთ ან. ამიტომაც იყო
ასეთი საერთაშორისო ტრენინგ-პროგრამე
მნიშვნელოვანი კინოცენტრისა და Eave-ს მი
ბის საშუალებით გაძლიერდება და მსოფლიო
ერ ჩატარებული პროფესიულ ი განხილვები.
კინოსაწარმოო პროცესებში თანასწორუფ
გარდა იმისა, რომ სესიებს ევროპელი კინოპ
ი და კონკურენტუნარიანი მოთამაშის ლებიან
ენ, არანაკლებ როფესიონალები ატარებდნ
სტატუსით ჩართვას მოახერხებს.
მნიშვნელოვანი იყო ისიც, რომ ამ სესიებზე ქართველი კინემატოგრაფისტები ისხდ
ნანა ჯანელიძე: ეროვნული კინოცენტრისა და Eave-ს მიერ ჩატარებული წვრთნა ძალიან მნიშვნელოვა
ნენ, ერთმანეთის პროექტების განხილვაში იღებდნ ენ მონაწილეობას და ყველა თავს პასუხისმგებლად თვლიდა ამათუიმ სცენარის
ნი იყო ჩემთვის. ადრე პროექტი რომ დაგემ
სწორად განვითარებაში. წარმოდგენილი
ტკიცებინა კინოსტუდია „ქართულ ფილმში“,
პროექტებიდან ერთმ ა მაინც რომ გაამართ
ჯერ უნდა წარგედგინა გაერთიანებულ სამ
ალოთ, ლოს და კარგ ფილმად იქცეს, ჩავთვ
ხატვრო საბჭოზე, სადაც კინორეჟისორები,
რომ ამ წამოწყებამ დიდი ნაყოფი გამოიღო.
88 problematika
ფილმზე მუშაობდნენ:
>> ირაკლი ჩხიკვაძე
ეს ჩემი ძალიან საპასუხისმგებლო წერილი
გამნათებლები, მხატვრები დ.ა.შ.– იგებენ,
ახალგაზრდები თვითონაც გაოგნდნენ
ქართულ კინოინდუსტრიაში მომუშავე
რომ ვინმე ყოველგვარი ბიუჯეტის გარეშე
ამგვარ პასუხებზე, ისიც კი თქვეს, – ნეტა
ადამიანებს ეძღვნებათ. აქ უხვად არის
აპირებს ფილმის გადაღებას, ისინი მას
ფული არ გვქონდესო. ამით იმის თქმა
კრიტიკა და ის სიმართლე, რომელიც,
უსასყიდლოდ ეხმარებიან; ასევე სტუდიებიც,
მინდა, რომ რეალურად სწორედ კინოში
პრინციპში, ჯერ არ გაჟღერებულა
უფასოდ აძლევენ კინოაპარატურას
მომუშავე ადამიანები და სტუდიები ქმნიან
მედიასაშუალებებით. ეს მხოლოდ
მონდომებულ ახალგაზრდებს თუ მხცოვან
უსასყიდლოდ ქართულ კინოს. ჩვენთან
ჩემი აზრი არ არის – ეს საკმაოდ ბევრი
რეჟისორებს; და ეს კურნავს ქართულ კინოს.
მოსული ახალგაზრდა კაცი რამდენიმე თვის
გასაუბრებისა და ანალიზის შედეგია.
აქვე მინდა გიამბოთ, თუ როგორ
წინათ ამ ჟურნალის რედაქტორი გახლდათ,
მოვიდა ჩვენს სტუდიაში ერთ-ერთი
და მას თავის რედაქტორის სვეტში ეწერა,
ახალგაზრდა რეჟისორი, რომელმაც
რომ კინოცენტრი მკურნალობს ქართულ
მინდა აღვნიშნო ერთი ფანტასტიკური
კინოცენტრის კონკურსში გაიმარჯვა
კინოს. კინოცენტრის საწინააღმდეგო
ტენდენციის არსებობა, რომელიც
და საკმაოდ სოლიდური დაფინანსება
არაფერი მაქვს, პირიქით – არსებობისთვის
ავტომატურად ჩამოყალიბდა დღევანდელ
მიიღო. აღმოჩნდა, რომ მათ არ
ვუხდი მადლობას. მაგრამ, მგონი, ის
ქართულ კინორეალობაში, და რომელიც
გაუთვალისწინებიათ გადასაღები
ახალგაზრდა რეჟისორიც მიხვდა, რომ
მართლაც რომ კურნავს ქართულ კინოს.
აპარატურის დაქირავება და საამისოდ
ქართულ კინოს სწორედ ზემოთ ხსენებული
ანუ დღევანდელ რეალობაში, როდესაც
ფული არ ჰქონდათ გამოყოფილი. ალბათ,
ადამიანების მიერ ჩამოყალიბებული
კინოს გადაღება ლატარეაში გამართლებად
როდესაც რეჟისორს აქვს დაფინანსება,
სტრუქტურა კურნავს.
და დიდ ფუფუნებად ითვლება, კიდევ
ის აპარატურის უფასოდ ან სიმბოლურ
კარგი, არსებობენ ადამიანები, რომლებიც
თანხად არ უნდა ითხოვდეს, თუმცა, რა
ყოველგვარი ბიუჯეტის გარეშე გეგმავენ
თქმა უნდა, მაინც დავეხმარეთ. აპარატურის
ფილმების გადაღებას. მაგრამ, ვინაიდან
შესაგროვებლად სხვადასხვა სტუდიაში რომ
რამდენიმე განსხვავებული მიდგომის მქონე
კინო სინთეზური ხელოვნებაა, და რაც უნდა
ვრეკავდი, ყველა ერთსა და იმავე პასუხს
ადამიანი, რომელთაც ერთი სტატუსი –
მოინდომო, მარტო ფილმს ვერ გადაიღებ,
მცემდა: „თუ დაფინანსება არ აქვთ, მაშინ
„პროდუსერი“ აერთიანებს.
ჩამოყალიბდა ერთი ფანტასტიკური
ტექნიკას უფასოდ ვათხოვებთ“. მაგრამ
ქართული „კინო-გაგება“– თუკი კინოში
ყველაზე რთული ის იყო, რომ დაფინანსება
თვითნებურად მიისაკუთროს, შეიძლება
მომუშავე ადამიანები_ ოპერატორები,
ჰქონდათ, თან – საკმაოდ სოლიდური.
გაწერილი ბიუჯეტით შემთხვევით მიენიჭოს,
სანამ წერილსა თუ სტატიაზე გადავალ,
პროდუსერები – ვინ არის პროდუსერი? ქართული კინოს რეალობაში არის
ეს სტატუსი ადამიანმა შეიძლება
90 problematika
მოდით, გადავხედოთ, თუ რამდენი
შეიძლება დამსახურების მიხედვით
მახსენდება,– „თუ გერმანიში გვარად ხარ
მიაკუთვნოს ხალხმა, და შეიძლება
მიულერი, ეს იგივეა, რომ არ გქონდეს
ადამიანი ზრუნავს იმაზე, რომ ფილმი
უბრალოდ დაიბადოს პროდუსერად. მაგრამ
არანაირი გვარი“.
კარგად გადაღებული გამოვიდეს.
როგორ უნდა მიხვდეს ამას პროდუსერად
მაგრამ დრო ალბათ ყველაფერს
პირველ რიგში, რა თქმა უნდა, ყველაზე
დაბადებული ადამიანი? – ეს არის მთავარი
თავის ადგილზე დაალაგებს. ეს პროცესი
მეტად ამაზე რეჟისორი ზრუნავს, შემდეგ
კითხვა.
იმ შემთხვევაში დაჩქარდება, თუ
მხატვარი, შემდეგ კოსტუმების მხატვარი,
ყველაფერს ცოტა რაციონალურად და
შემდეგ ტექნიკა, რომელიც ძალიან
კარგი და ცუდი პროდუსერს დიფერენცირება,
გაცნობიერებულად შევხედავთ, რადგან
განვითარდა, შემდეგ ოპერატორი, და
ანუ ეს იმდენად უცნაური სტატუსია და იმდენი
იმ ნონსენსების რაოდენობა, რომელიც
შემდეგ ოპერატორის ნახევარ საქმეს
განშტოება აქვს, რომ პროდუსერი უკვე არც
ახლა არის ქართულ კინოში, გაცილებით
აკეთებს გრაფიკოსი/ფერების კორექტორი
ცუდს ნიშნავს და არც კარგს...
აღემატება დაშვებულ ნორმებს.
(როგორც წესი ფერების კორექტორი
სამწუხაროდ, დღეს ჩვენში ჯერ არ არსებობს
ისე, რამდენჯერმე გამიგია, – ეს მაგარი პროდუსერიაო; და როცა ვიკითხე, – რატომთქო, პასუხი იყო,– მასთან გადაღებაზე
ოპერატორები – გადაფასებული პროფესია XXI-ე საუკუნის დასაწყისს, ქართულ
უკმაყოფილოა ოპერატორით, ხოლო ოპერატორი კორექტორით). არის ისეთი შემთხვევებიც, როდესაც ოპერატორები და
არავინ იგვიანებსო... არ ვიცი, რამდენად
კინოში თამამად ვუწოდებდი ოპერატორის
მხატვრები იმის გამო, რომ ლამაზი კადრი
მნიშვნელოვანია ეს პროდუსერის
გადაფასების ხანას. დღევანდელ ქართულ
გამოვიდეს, და ამით თავი ისახელონ,
შესაფასებლად; მეორედ იგივე კითხვაზე
კინოში სახეზეა ოპერატორის პროფესიის
რეჟისორს ხელს უშლიან და ლამაზ კადრს
სხვა მოსაუბრემ ასე მიპასუხა,– ძალიან
გადაჭარბებულად შეფასების აშკარა
სწირავენ ყველაზე მნიშვნელოვანს – იმას,
კარგია, რამდენი ფულიც ვუთხარით, იმდენი
ტენდენცია. ალბათ ბევრ თქვენგანს გაუგია ან
რაც ფილმის დრამატურგიას ქმნის.
მოგვცაო; ანუ ოდნავ ნაკლები ფული რომ
თვითონაც მიაჩნია, რომ დღევანდელ კინოში
მიეცა, საშუალო პროდუსერი იქნებოდა,
არავინ არის მოწოდების სიმაღლეზე, გარდა
თავის ლექციაში ამბობს, რომ რეჟისორს
კიდევ უფრო ცოტა – ცუდი პროდუსერი…...
დიდი რუსი რეჟისორი ანდრეი ტარკოვსკი
ჩვენი ეროვნული ოპერატორებისა. ზუსტად
გადასაღებ მოედანზე რამდენიმე
პროდუსერები ერთმანეთისგან
ესე ფიქრობს ჩემი თანარედაქტორიც. მას
მტერი ჰყავს. ესენი არიან – მსახიობები,
კინობიზნესისადმი რადიკალურად
მიაჩნია რომ ეს პრაქტიკის დამსახურებაა,
ოპერატორი და მხატვარი. ტარკოვსკის
განსხვავებული დამოკიდებულებით
რაც მე ჩემი მხრიდან აბსურდად მიმაჩნია,
თქმით, ეს ადამიანები, იმისთვის, რომ
განირჩევიან. მათ, რომლებიც კინოსთვის
ყველას ერთნაირი პრაქტიკა აქვს.
ფილმში მათი დამსახურება უფრო
არსებული დაფინანსებიდან იღებენ ფულს,
ამის მიზეზი ალბათ უფრო ქართული
აღმატებულად შეფასდეს, რეჟისორს ხელს
რატომღაც მათ ქართულ-კულუარულად
კინოს შიდა სამზარეულოს არცოდნა
უშლიან სათქმელის სწორად გამოხატვაში.
ევროპული ტიპის პროდუსერები დაერქვათ;
და მისგან თეორიული დასკვნების
ამიტომაც, რეჟისორი გადასაღებ მოედანზე
რაც, მგონი, ძალიან დამახინჯებული
გამოტანაა. ნახავენ ლამაზ კადრს და
მუდამ კონცენტრირებული უნდა იყოს.
და ცოტა სასაცილოა. და მეორე ტიპის
ჰგონიათ რომ კაი ოპერატორია, ამით
პროდუსერები, რომლებიც ცდილობენ
ამოიწურება პრიმიტიული ლოგიკა.
პრობლემა, რა თქმა უნდა, გაასმაგებულია.
მონაწილეობა მიიღონ ისეთ პროექტებში,
ასევე ირინეს სვეტში აქვს ერთი ფრაზა,–
ერთხელ შემთხვევით შევესწარი
სადაც კინოსთვის არსებული ფული
ქართულ კინოში ერთმანეთზე უკეთესი
გამოცდილი და დამწყები ოპერატორის
ბოლომდე იხარჯება და ფილმის გაყიდვის
ოპერატორები მუშაობენ და მათ ნურაფერს
დიალოგს, რომლებიც კიდევ ერთ დამწყებ
შედეგად იღებენ თავიანთ თანხას, რაც
დავაბრალებთო, ამაზე უბრალოდ მეცინება.
ოპერატორზე საუბრობდნენ:
საქართველოში ძალიან რთული საქმეა.
ვინ რას აბრალებს. სწორედ ეს ფრაზა
მოკლედ, თუკი გააჩერებთ ადამიანს
არის, რაც კიდევ ერთხელ ამტკიცებს იმას,
და ჰკითხავთ, რა პროფესიისაა, ის კი
რომ ქართული კინოს ზედაპირულ
გიპასუხებთ, რომ არის პროდუსერი, თქვენ
ანალიზში ოპერატორი არის გადაფასებული
ამით შთაბეჭდილება ვერ შეგექმნებათ,
პროფესია.
რადგანაც ამ სტატუსს ძალიან ბევრი
„კაი ოპერატორის ნამუშევარია“,– რას
დღევანდელ ქართულ კინოში ეს
დამწყები – ნახე, გიორგიმ რა კარგად გადაიღო ნიკას ფილმი? გამოცდილი – რა. კარგია მართლა? დამწყები – ოპერატორის ნამუშევარი ძალიან კარგია, ფილმი არ ვარგა. გამოცდილი – ეგ ოპერატორის პრობლემა არ არის.
ქვეტექსტი აქვს. მაგალითად, ერთ
ნიშნავს ეს სამი ჯადოსნური სიტყვა?
ოპერატორს უთქვამს ერთ-ერთ ქართულ
საერთოდ რას აკეთებს ოპერატორი, რა
ფილმზე: ამ ფილმზე ისე იაფად ვმუშაობ,
შედის მის ფუნქციაში, და არის თუ არა
პროდუსერი გამოვდივარო.
ოპერატორის დამსახურება ის, რომ ფილმი
დიდი პრობლემა. არ ვიცი, რა ფილმზე
გამოდის „ლამაზი“.
საუბრობდნენ, და არც ის ვიცი, სად ვისი
მოკლედ, ბარონ მიუნჰაუზენის სიტყვები
არადა, სწორედ ეს არის ჩვენი ყველაზე
91
92 problematika
PS. ჩემი მოსაზრებით, ყველაზე კარგი
დამსახურება იყო, მაგრამ ასეთი მიდგომა
კინოს, რომელიც ფაქტობრივდ არ
დამღუპველია. ფილმი თუ არ ვარგა
არსებობს; არის მხოლოდ ცალკეული
და არის „ლამაზი“, ყოველთვის უნდა
ტექნიკური პროფესიები, რომლებიც
არსებობდეს ეჭვი, რომ ეს ფილმი სწორედ
სხვადასხვა სახელმწიფოების ფილმებში
სილამაზემ გააფუჭა. ასევე გამოსაძიებელია,
ექსპლუატირდება, და არანაირ
ვისი დამსახურებაა ეს სილამაზე!
სარგებელს არ აძლევს უკრაინული კინოს
პროფესიაც, რამდენიმე გამონაკლისის
თვითმყოფადობას.
გარდა, ფაქტობრივად, არ არსებობს.
კიდევ ერთი თვისება, რომლითაც ქართველ ოპერატორებს გამოვარჩევდი, არის თანამედროვე ტექნოლოგიებში გაუთვითცნობიერებულობა, და ტექნიკურ საკითხების განხილვისას თავიანთი
კინომცოდნე მაინც კინორეჟისორია.
სცენარისტები – "სად ხართ?" პრინციპში, დღეს საქართველოში ეს
აქ არ ვგულისხმობთ კარგს, ანდა ცუდს–
კინომცოდნეები – მე ვარ ქართველი, მაშასადამე მე ვარ კინომცოდნე... საქართველოს ყოველი მოქალაქე
იგულისხმება კინოსცენარისტის პროფესიის არსებობა. არსებობენ მწერლები, ლიტერატორები,
სტატუსით მანიპულირება – იქნება ეს
კომპეტენტური კინომცოდნეა, რომ არაფერი
პოეტები, ნიჭიერი ბიჭები თუ გოგონები,
გადაღებისთვის კამერის, თუ განათების
ვთქვათ ჭეშმარიტ კინომცოდნეებზე.
რომლებიც წერენ სცენარებს. ხშირად
შერჩევა.
სამწუხაროდ, ამ შუალედურ პროფესიას
ცნობილი ქართველი ლიტერატორების
ძალიან დიდი პასუხისმგებლობა აქვს
სცენარების მიხედვით იღებენ ფილმებს.
მხატვრები
დაკისრებული. კიდევ უფრო სამწუხაროა ის,
რატომღაც ასეთ შემთხვევებში, თუ ფილმი
(მცირე გასეირნება)
რომ მეც კინომცოდნე გახლავართ.
კარგი არ გამოდის, მიიჩნევენ, რომ სცენარი
ოპერატორების და მხატვრების ერთად
კინოკრიტიკა, საერთოდ, მსოფლიო
რეჟისორის გაფუჭებულია, რომ სცენარი
განხილვაც შეიძლებოდა, მაგრამ
კინოსამყაროს მოუშორებელი სენია,
კარგი იყო და რეჟისორი ვერ გაუმკლავდა
რომელიმე მხარეს რომ არ ეწყინოს,
მაგრამ ჩვენს სამშობლოში ამ დარგს,
თავის ამოცანას. სინამდვილეში,
მხატვრებს ცალკე გამოვყოფთ.
ისევე როგორც ბევრ სხვა პროფესიას,
ლიტერატორი და სცენარისტი ძალიან
განსაკუთრებული სენი აქვს შეყრილი. ეს
განსხვავებული პროფესიებია და ამ
ყველა დანარჩენი კინოპროფესიისგან
პრობლემა ქართულ კინოს ოდითგანვე
გაუგებრობის მსხვერპლი, რა თქმა უნდა,
განსხვავებით, თავის პირველ ნაბიჯებს
მოჰყვება. თუნდაც ის რად ღირს, რომ
ყოველთვის რეჟისორია.
დგამს. რა თქმა უნდა, არის რამდენიმე
თავის დროზე თენგიზ აბულაძის „ვედრება“
მხატვარი, ვინც ეს პროფესია თავიდანვე
წლის ყველაზე სუსტ ნამუშევრად აღიარეს.
ტენდენცია, რომელიც ხშირად კრიტიკის
აირჩია და ბოლომდე მთელი მონდომებით
ამის მიზეზი ის არის, რომ ჩვენი ყველა
საგანი ხდება, როდესაც რეჟისორი
ემსახურება თავის საქმეს, მაგრამ
კინომცოდნე თუ კინოკრიტიკოსი ზუსტად
თავად წერს სცენარს. ჩემი აზრით, მაინც
დღევანდელ დღეს კინომხატვრები ხდებიან
ერთი შეხედულებით და გემოვნებით არის
რეჟისორის პროფესია უფრო ახლოსაა
ის ადამიანები, ვისაც კინოს სიყვარულით,
გაზრდილი. სიახლეს იღებენ როგორც
სცენარისტთან, ვიდრე ლიტერატორის,
უსაქმურობით, თუ მოუსვენარი შინაგანი
შეცდომას. არის ერთი მიმართულება,
ამიტომაც ამაში უცნაურს ვერაფერს ვხედავ.
ესთეთიკის გამო ანიჭებენ ამ სტატუსს.
რომელსაც, თუ გადაუხვიე, დიდი კრიტიკის
კოკნკურენციაც მცირეა. დღევანდელ
ობიექტი შეიძლება გახდე. სწორედ ეს
რომ კინო სინთეზური დარგია და
რამდენიმე ფილმს თუ რეკლამას საერთოდ
დაემართა მაშინ თენგიზ აბულაძეს. ფილმი
ჯგუფი უნდა შედგეს იმ ადამიანებისგან,
არ ჰყავს მხატვარი. ზოგი მიიჩნევს, რომ
აშკარად სხვა ჟანრის და მიმართულების
რომელთაც ძალიან კარგად ესმით
ეს ცოტა ზედმეტია, და სხვა კინომუშაკები
იყო, რისი გაცნობიერებაც ვერავინ შეძლო.
ერთმანეთის. ანუ, აქ არ არის საუბარი
ითავსებენ ამ საქმეს.
დღესაც კინომცოდნეებს ჰყავთ თავიანთი
უკეთეს და უარეს სცენარისტზე,
რჩეულები და მოძულებულები.
რეჟისორსა, თუ ოპერატორზე. მთავარია
დღეს ეს პროფესია ფეხს იკიდებს, და
თავად ეს პროფესია ძალიან ხშირად ვლინდება ქართულ რეკლამებში.
როდესაც ჟურნალის რედაქტორობა
არ არის გასაკვირი თანამედროვე
რა თქმა უნდა, არ უნდა დაგვავიწყდეს,
ჯგუფს თანამოაზრეობა აერთიანებდეს.
რეკლამებმა განაპირობა მისი დახვეწაც,
შემომთავაზეს, ჩემთვის და ჩემი
სხვაგვარად, წინა პლანზე გამოდიან
მაგრამ მეშინია, უახლოვეს მომავალში
თანარედაქტორისთვის ყველაზე რთული
ცალკეული ადამიანები – პროფესიონალები,
ეს პროფესიაც გადაჭარბებულად არ
იყო ფილმებზე რეცენზიისთვის ავტორების
რომლებიც, არ ვიცით, რეალურად აფუჭებენ
შეფასდეს.
შერჩევა, რადგან კინოკრიტიკოსის
პროდუქტს, თუ აკეთებენ.
დროთა განმავლობაში ასეთი
სუბიექტურმა მოსაზრებამ, რომელიც
კიდევ ერთხელ მინდა აღვნიშნო, რომ
პროფესიების გადაჭარბებულად შეფასებამ
თავისუფლად შეიძლება იყოს მცდარი,
შედეგად, ამ ყველაფერს რეჟისორი
შეიძლება შექმნას საფრთხე, რომ
შეიძლება მძიმე დაღი დაასვას ამათუიმ
ეწირება.
ქართული კინო დაემსგავსოს უკრაინულ
ნამუშევარს.
93
94 problematika
მსახიობები – კინოში დაუფასებელი პროფესია
მიმართულებით ფიქრობდეს. თანამედროვე კინოში, რატომღაც,
უამრავი რეჟისორის მაგალითი მოვიყვანო, რომლებიც ყველანაირი პირობების გარეშე
მსახიობებს ამოცანად ნატურალიზმს
აკეთებენ ფილმებს. ამ ყველაფერში ფულს
სივრცეში პროფესიონალი მსახიობების
უყენებენ; მაშინ რა საჭიროა მსახიობი?
კი არ იღებენ, არამედ ხარჯავენ. ასეთი
კრიტიკა. იმასაც ამბობენ, რომ კინოში
ხშირად გაიგონებთ, – „რა რეალურად
ადამიანების კრიტიკა დაუშვებელია.
მსახიობები არ უნდა გადაიღო. ამის მიზეზად
თამაშობდა, საერთოდ არ გამაღიზიანა“.
მსახიობების ზედმეტად დრამატულ თამაშს
ტრაგედია ისაა, რომ რეალიზმის იქით
მოუწიათ მოღვაწეობა ხანაში, როდესაც
ასახელებენ.
აღარაფერი რჩება. იკარგება ის, რისთვისაც
გამქრალი იყო კინოსკოლა და არ
გვიყვარს ხელოვნება.
არსებობდა არაფერი. მხოლოდ დიდი
ძლიან ხშირია ქართულ თანამედროვე
ასევე ძალიან ხშირად გამიგია გადასა ღებ მოედნებზე რეჟისორების შენიშვნა
ჩემი თანარედაქტორი ასევე ამბობს რომ
აღმოჩნდა, რომ დღევანდელ რეჟისორებს
მონდომების და გაუგონარი ალტრუიზმის
მსახიობების მიმართ, – „მოხსენი თეატრი“
„ნაიგრიში“ ცუდი რამ არის, ისე თითქოს
ხარჯზე არის ის შედეგი, რომლამდეც
ან, – „როგორც იტყოდით ცხოვრებაში“, რაც
ვინმე მას არ ეთახმებოდეს. მაგრამ ყველაზე
დღეს მივედით. და თუ ქართული კინო
მსახიობისთვის დიდი შეურაცხყოფაა, და
გულდასაწყვეტი ისაა, რომ თვთონ ირინაც
ერთ დღეს „ძველ დიდებას“ დაიბრუნებს,
ამაში მეც მსახიობს ვეთანხმები.
ამბობს, რომ ეთანხმება, „რეალიზმის
ეს სწორედ დღევანდელი რეჟისორების
მოდით, განვიხილოთ ეს ორი შენიშვნა,
კონცეფცია“-ს რომელზეც მე ვიმსჯელე,
დამსახურება იქნება, რასაც ვერ
რასაც ეყრდნობა დღევანდელი ქართული
მაგრამ არ ვიცი, რატომ არ შეეძლო არ
ვიტყვით კინოკრიტიოსებზე, რომლებიც
კინო. სხვანაირად რომ ვთქვათ, ეს
აღენიშნა, რომ „ნაიგრიში“ ცუდია
სინამდვილეში განვითარების პროცესს ამ ეტაპზე მხოლოდ ხელს უშლიან.
შენიშვნები ნიშნავს, – „არ ითამაშო“. ამ პრობლემის საწყისი, ჩემი აზრით, რეჟისორების არაპროფესიონალიზმია.
რეჟისორები– გმირები მთავარი პროფესია, რომელსაც
და აუცილებლად გადასაძლევია კიდევ ერთი ტენდენცია ქართულ
რამდენიც უნდა ვილაპარაკოთ,
ეფუძნება მთელი კინოინდუსტრია.
კინოში: ეს არის ჩამორჩენის და დაწევის
მოგვწონს თუ არ მოგვწონს ქართული
საქართველოში დღეს დაახლოებით
პროცესი – მიზნად ვისახავთ არსებული
თეატრი, ფაქტია, რომ ის ერთ-ერთი
ათასი კინორეჟისორია. მიუხედავად ამისა,
მიმდინარეობების განმეორებას,
მოწინავეა მსოფლიოში. ამის დასტურია
უკანასკნეკლი თხუთმეტი წლის მანძილზე
ვცდილობთ დავეწიოთ ევროპას ისეთს,
აღიარება უმაღლეს საერთაშორისო
დაახლოებით ასი მხატვრული ფილმია
როგორიც იყო 2000-იანებში. არადა უკვე
დონის ფესტივალებზე, რითაც დღემდე
გადაღებული. შეიძლება ითქვას, რომ
2012 წელია. ამდენად, მიზანი არასწორია.
განებივრებულია ქართული თეატრი, და
ქართველი რეჟისორები სპერმატოზოიდის
ცდილობ, დაეწიო იმას, რამაც უკვე გაიარა.
რასაც ნამდვილად ვერ ვიტყვით კინოზე.
პრინციპით იღებენ ფილმებს – ვისაც
სიახლეებისადმი შიში დამღუპველი
ამით იმის თქმა მინდა, რომ ქართველი
ძალიან გაუმართლებს, მხოლოდ ის
ფაქტორია ქართველი რეჟისორებისთვის–
პროფესიონალი მსახიობები დონით
იღებს. არადა, მსოფლიოში ამ თხუთმეტი
მსოფლიოს ვერ დაეწევი, თუ არ გაუსწარი.
გაცილებით აღემატებიან ქართველ
წლის განმავლობაში კინოწარმოება
ახალგაზრდა რეჟისორებს. ზოგჯერ მათ
ყველა ქვეყანაში ოთხ-ხუთჯერ გაიზარდა,
საერთო ენის გამონახვაც კი უჭირთ.
საქართველოში კი – პირიქით. ამგვარი
ამიტომაც, არის ორი ძირითადი ამოცანა–
მოცემულობის შემთხვევაში, დაუშვებელია
პროფესია ქართულ კინოსამყაროში.
„მოხსენი თეატრი“ და „როგორც იტყოდი
რეჟისორების კრიტიკა. ადამიანს,
თავისი საქმის ნამდვილი პროფესიონალებს
ცხოვრებაში“. შედეგად, კინოკრიტიკოსები
რომელსაც არ გააჩნია პრაქტიკა, ნებისმიერ
გაუვალ გზებზე გადაჰყავთ კინო-მუშაკები და
და რეჟისორები მსახიობებს აკერებენ
სფეროში დილეტანტად მიიჩნევა, ჩვენთან
გადააქვთ ძვირადღირებული კინოტექნიკა.
იარლიყს, – თეატრალურად თამაშობსო.
კი პროფესიონალიზმზე ჯერჯერობით
გადამღებ მოედანზე ჩუმად „დგანან და
ანუ, აქ შეცდომა უკვე ჩანასახშია, რასაც
საუბარიც ზედმეტია.
ელიან... უსაზღვროა მათი მოლოდინი“...
განვითარება არ უწერია. საკვირველი კი ის არის, რომ ქართული
დღევანდელი რეჟისორების თაობა ალბათ
მძღოლები – ნამდვილი პროფესიონალები ეს არის ყველაზე მეტად განვითარებული
ქართულ რეალობაში არ მახსენდება არც
ყველაზე დაჩაგრულია. ძლიან რთულია
ერთი ფილმის გადაღება, სადაც მძღოლს
კინოს ფენომენი ძირითადად თეატრის
რეჟისორებისთვის ოცდაათი-ორმოცი წლის
ეღალატოს ან გადამღებ მოედანზე
მსახიობების გამოკვეთილ თამაშს
ასაკში სადებიუტო ნამუშევრების კეთება.
არაპროფესიონალურად მოქცეულიყოს. ასი
ეყრდნობა. რა თქმა უნდა, არ შეიძლება
მაგრამ, ასეთია ქართველი რეჟისორების
პროცენტით ვარ დარწმუნებული, რომ მთელ
ოთარ იოსელიანის დამოკიდებულების
უმეტესობის ბედისწერა.
ქართულ კინო თუ სარეკლამო ინდუსტრიაში
უგულებელყოფა, მაგრამ გამორიცხულია, რომ ყველა თანამედროვე რეჟისორი ამ
გასახარი ისაა, რომ ეს ადამიანები მაინც შეუძლებელს აკეთებენ. შემიძლია
სწორედ მძღოლები არიან თავისი საქმის ყველაზე მეტად მცოდნეები.
95
თანარედაქტორის სვეტი
96 problematika
იმაზე, რომ კინო სინთეზური ხელოვნებაა,
შემოქმედებითი თუ ტექნიკური პროფესიე
შემოქმედებითი ჯგუფი იმყოფება. ვფიქრობ,
არავინ დავობს. არც ისაა საკამათო, რომ კი
ბის დახვეწამ ქართულ კინოში რეჟისორთა
კრიტიკოსი პირველ რიგში იქედან უნდა გა
ნოში მთავარი გმირი რეჟისორია და სწორედ
თაობის მოსვლა განაპირობოს.
ამიტომ, რეჟისორის არაპროფესიონალიზ
ისევ და ისევ რეჟისორზეა მეტწილად დამო
მოვიდეს, თუ რისი თქმა სურდა ავტორს თა ვისი ფილმით, და არა იქედან, თუ რის და ნახვას ისურვებდა კრიტიკოსი.
მის, თუ უუნარობის გამოა, რომ ოპერატორის
კიდებული მსახიობის მუშაობა, რაც სრული
ნამუშევარი ხშირად შეიძლება მისთვის თვით
ად არ ნიშნავს იმას, რომ მსახიობისთვის კინო
მიუხედავად იმისა, რომ რიგ შემთხვევებში
მიზანი გახდეს. ვფიქრობ, როდესაც იწყება
სათანადოდ არ იძლევა გახსნის საშუალებას.
კრიტიკოსმა უფრო მეტი იცის, ვიდრე სინამდ
ფილმის მარტივ მამრავლებად დაყოფა –
თეატრალურ და კინო მსახიობს ერთმანე
ვილეში, ვერ დავეთანხმები მოსაზრებას, რომ
როდესაც ცალკე ისმის მუსიკა, ცალკეულად
თისგან გარკვეული სპეციფიკა განასხვავებს.
კრიტიკა მსოფლიო კინოსამყაროს მოუშო
ჩანს ოპერატორის, თუ გნებავთ, მხატვრის
რიგ შემთხვევაში ეს ერთგვარი ნახევარტო
რებელი სენია. მაგალითისთვის იმის შეხსენე
ნამუშევარი, კონტექსტიდან ამოგლეჯილია
ნებში თამაშია, რიგ შემთხვევაში გამოკვეთი
ბაც საკმარიასია, რომ სწორედ კრიტიკიდან
მსახიობების მიერ განსახიერებული გმირე
ლი ტიპაჟი თუ სხვა და სხვა. თეატრალური
მოვიდა ახალი ტალღა ფრანგულ კინოში.
ბი – ეს იმის ნიშანია, რომ რეჟისორმა ფილ
მსახიობისაგან განსხავებით, რომელიც უშუა
მი ვერ შეკრა, ვერ დაუქვემდებარა ყველა ეს
ლო კონტაქტშია მაყურებელთან, კინოში მა
გაცილებით პროფესიონალური იქნებოდა,
შემადგენელი ერთ მთავარს. ლამაზი ფილ
ყურებელსა და მსახიობს შორის ერთგვარი
თანარედაქტორს ჩემს სვეტზე სწორედ პასუხი
მის ყურება ერთი სიამოვნებაა, და ამიტომაც,
შრეა – კამერა. ამიტომაც, კინოში მსახიობი
გაეცა, მაშინ, შესაძლოა, პოლემიკა საინტერე
არ მგონია პრობლემა ფილმის სილამაზეში
უპირველეს ყოვლისა კამერას უნდა გრძნობ
სოც კი გამხდარიყო. თუმცა, მან სხვა ფორმა არჩია და უკვე ნაპასუხებ ტექსტზე თავის პირვე
P.S. პასუხის პასუხი
იყოს. იმას უფრო ვფიქრობ, რომ ამ სილა
დეს, ან, როგორც ამბობენ – „კამერას უნდა
მაზის მიღმა სწორედ რეჟისორმა ვერ შეძ
უყვარდეს“. კინოში არაპროფესიონალების
ლადი პუბლიკაციის გადაკეთება ისურვა, რაც
ლო სამყაროს შექმნა – მაყურებელი ხედავს
მოყვანა ქართველი რეჟისორების მოგონილი
ვფიქრობ, საფუძველშივე არასწორია.
მხოლოდ იმას, რასაც ხედავს. ჯერ არავის
არ არის. თუკი, სცენაზე თითქმის წარმოუდგე
კონტექსტიდან ამოგლეჯილმა ჩემმა ვარა
უთქვამს, რომ სტორაროს ესთეტიკურად
ნელია არაპროფესიონალს ხედავდე, კინოში
უდებმა რატომღაც მტკიცებულებითი სახე მი
დახვეწილმა კადრმა გააფუჭა ბერტოლუჩის
მთელ მსოფლიოში ეძებდნენ ტიპაჟებს ქუჩა
იღო. უეცრად გაჩნდა თითქოსდა ჩემს მიერ
ფილმები; ან იგივე ბერტოლუჩის ფილმებს
ში და თანამედროვე ქართველ რეჟისორებს
გამოთქმული მოსაზრება – „ქართულ კიონოში
მხატვრის ნამუშევარმა ავნო, როდესაც კად
სწორედ რომ ეს აკლიათ – მსახიობებს არ
არავინაა მოწოდების სიმაღლეზე“... თუ სხვა.
რში ფერსა და ნაჭრის ფაქტურას შეიძლება
ეძებენ! ეგრეთ წოდებული “ნაიგრიში” – გა
თავს არ შეგაწყენთ იმის მტკიცებით, რომ ზო
ისეთივე მუხტი მოჰქონდეს, როგორც ჩინე
დამეტებული თამაში, არც თეატრში ვარგა და
გადად ქართული თანამედროვე კინოს, და
თის ბოლო იმპერატორის მონოლოგს. არც
კინოში ხომ საერთოდ დამღუპველია. ამი
განსაკუთრებით ახალგაზრდა რეჟისორების
ის თქმულა, რომ კარ ვაის ფილმების სილა
ტომაც, რეჟისორები ხშირად ნატურალიზმის
გულშემატკივარი ვარ;
მაზე მხოლოდ ოპერატორის დამსახურებაა;
ხერხს მიმართავენ, რომლის მიღმა ხშირად
საქმეში ჩაუხედავი, ზედაპირული, პრიმიტი
და რატომ ხდება, რომ როდესაც დიდი მხატ
მართლაც რომ ვერაფერს ვხედავთ – რეჟი
ულად მოაზროვნე ადამიანების შეხედულებე
ვრის – სერგო ფარაჯანოვის, შეიძლება ითქ
სორი მსახიობს არ აძლევს ამოცანას. თუმცა,
ბი, თანარედაქტორი, რომელიც „ზუსტად ესე
ვას, ფერწერული ფილმების შემთხვევაში არ
არც იმის უგულვებელყოფა შეიძლება, რომ
ფიქრობს“ – ამ ჩემთვის პირდაპირ თუ ირიბად
მსახიობის ბუნებრივობა, ის რაც მაყურებელს
მოძღვნილ აბზაცში, „უბრალოდ მეცინებას“
გებადება კითხვა – სად არის რეჟისორი? ოპერატორი რეჟისორის თვალია, მაგრამ
უტოვებს განცდას, რომ გმირი იქცევა ისე, რო
მიღმა ერთგვარი ბრაზი ვიგრძენი. ვერ გეტყ
თუკი რეჟისორი თავად ვერაფერს ხედავს?!
გორც ცხოვრებაში ყოფითი სივრცის კადრში
ვით ჩემმა სვეტმა გააბრაზა თუ ჩათვალა, რომ
თუკი ისევ დიდი ოპერატორის, ვიტორიო
გადატანა კი არა, სწორედ ის არის, რასაც კა
მისი
სტორაროს
მერის გრძნობას ვეძახით.
ჩახედული, პროფესიულად დახვეწილი, სენ
სიტყვებს
მოვიშველიებთ,
–
სიღრმისეული,
საქმეში
ზედმიწევნით
„კინო სოლისტების მიერ შესრულებული სა
ნაწილობრივ დავეთნხმები ჩემს თანარე
სიტიური მსოფლშეგრძნებით და ზოგადსაკა
ორკესტრო პარტიაა“, მისი შეკვრა კი მხო
დაქტორს ქართული კინოკრიტიკის შეფასე
ცობრიო მსოფლმხედველობით გააზრებული
ლოდ რეჟისორს ძალუძს.
ბაში. ყველაზე მეტად რაც თვალში მხვდება
ნამუშევრები „გადაფასებულმა“ ოპერატორებ
დიახ, თანამედროვე ქართულ კინოში
ისაა, რომ ქართულ კინო-კრიტიკას თითქოს
მა, „გადაფასების“ დიდი საფრთხის წინაშე
ოპერატორის პროფესია ერთგვარად გადა
და შორს უჭირავს თავი თანამედროვე ქარ
მდგომმა მხატვრებმა და კიდევ, ვინ იცის, რამ
ჭარბებულად შეფასდა. იქნებ მათ მეტი გა
თული კინოსგან. მრჩება შთაბეჭდილება,
დენმა ხალხმა გააფ უჭა. დასანანია, რომ რეჟი
მოცდილების შეძენა მოახერხეს? ან იქნებ
რომ ის ცდილობს უფრო მაღლა დადგეს,
სორს გადასაღებ მოედანზე მხოლოდ მძღო ლებმა უერთგულეს.
უკეთ გრძნობენ, ან გამოხატავენ? შეიძლება
ვიდრე ხარვეზებით სავსე, ოცწლიანი პაუზის
მიზეზი სხვა იყოს, ვერ გეტყვით. დღეს ქარ
შემდეგ ფეხადგმული ეროვნული კინემატოგ
ეჭვი არ მეპარება, რომ რეჟისორს, და ამ
თულ კინოში ერთმანეთზე უკეთესი ოპერა
რაფი. კრიტიკოსების მისამართით, თუ არ
შემთხვევაში ჩემს თანარედაქტორს, შესწევს
ტორების მთელი თაობა მუშაობს და ამაში
მიწყენენ, ვიტყოდი, რომ სწორედ ქართულ
უნარი, სრულფასოვნად გამოავლინოს თავის
მათ ბრალს ნუ დავდებთ.
კინოს ჭირდება პროფესიონალური ანალი
ნიჭი; ვიმედოვნებ, რომ მას მართლაც შეუძლია
ნურც მხატვრის პროფესიის ამოწევის შეგ
ზი თუ განვითარების გზების ძიება, ოღონდ
გადაიღოს კინო, რომელსაც მისგან ველით. მა
ვეშინდება და ნურც ამაში დავინახავთ საფ
არა განყენებული პოზიციიდან, არამედ იმ
შინ ალბათ ასე ძალიან აღარ გაგვიბრაზდება.
რთხეს, პირიქით – იქნებ ისე მოხდეს, რომ
წერტილიდან, სადაც რეჟისორი, თუ ფილმის
ირინე ჟორდანია