#8 filmprints

redaqtoris sveti

კი­ნო ქარ­თ­ვე­ლებ­თან პა­რი­ზის „გრან კა­ფე­ში“ ძმე­ბი ლუ­მი­ე­რე­ბის პირ­ვე­ლი სე­ან­სი­დან მა­ლე­ვე მო­ვი­და. ამ ახა­ლი ხე­ლოვ­ნე­ბის და­ბა­დე­ბა და­ემ­თხ­ვა სა­ქარ­ თ­ვე­ლოს რე­ლი­გი­ურ, პო­ლი­ტი­კურ და კულ­ტუ­რულ აღორ­ძი­ნე­ბას, და ამი­ტომ ქარ­თ­ვე­ლე­ბი ყოვ­ლად გან­

იდე­ა, რო­მელ­საც კა­ცობ­რი­ო­ბა თა­ვის თავ­ში ათას­წ­

წყო­ბი­ლი დახ­ვ­დ­ნენ ამ ახალ ხე­ლოვ­ნე­ბას, შეს­ძ­ლეს

ლე­უ­ლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ატა­რებ­და, ტექ­ნი­კურ­მა სა­

მი­სი აღ­ქ­მა და და­ფა­სე­ბა, ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი კულ­ტუ­რის

უ­კუ­ნემ რე­ა­ლო­ბად აქ­ცი­ა. ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რი პროგ­რე­სი

ჩარ­ჩო­ში ჩას­მა, „მითვისება“.

აფარ­თო­ვებ­და და ამ­დიდ­რებ­და კი­ნოს შე­საძ­ლებ­

ამან მოგ­ვ­ცა ასე­თი დი­დი კი­ნო, დი­დი და სა­ხე­ლო­ვა­ ნი ის­ტო­რი­ით.

ლო­ბებს, მაგ­რამ სა­მი აუცი­ლე­ბე­ლი კომ­პო­ნენ­ტი – გა­დამ­ღე­ბი აპა­რა­ტი, საპ­რო­ექ­ციო მოწყო­ბი­ლო­ბა და

არც ერთ ნა­ცი­ო­ნა­ლურ კი­ნოს არ ძა­ლუძს გან­ვი­

მა­ყუ­რებ­ლით სავ­სე ბნე­ლი დარ­ბა­ზი – უც­ვ­ლე­ლი რჩე­

თა­რე­ბა სხვა კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ებ­თან კონ­ტაქ­ტე­ბის

ბო­და. ციფ­რულ­მა ტექ­ნო­ლო­გი­ებ­მა მთლი­ა­ნად შეც­

გა­რე­შე. კი­ნოს, მარ­ტო თა­ვი­სი ქვეყ­ნის მა­ყუ­რე­ბელ­ზე

ვა­ლეს კულ­ტუ­რა. ციფ­რულ­მა ეკ­რან­მა მო­იც­ვა ჩვე­ნი

გათ­ვ­ლილს, მარ­გი­ნა­ლი­ზა­ცია ელის. გა­და­ღე­ბა – ეს

ყო­ფა, გაჩ­ნ­და სა­ეკ­რა­ნო სა­ნა­ხა­ო­ბის ახა­ლი ფორ­მე­ბი,

ჯერ კი­ნო არ არის; ადა­მი­ა­ნი კა­მე­რით ხელ­ში სუ­ლაც

მაგ­რამ კი­ნო­ზე უარი არა­ვის უთ­ქ­ვამს, იმი­ტომ, რომ

არ ნიშ­ნავს კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფისტს; ის, ვინც „თავის სამ­

კი­ნო ადა­მი­ა­ნის სა­ო­ცა­რი გა­მო­გო­ნე­ბა­ა, რო­მე­ლიც

ყა­როს“ ქმნის კი­ნოს ხერ­ხე­ბით, ვი­თომ და თვით­გა­მო­

აგერ უკ­ვე 120 წე­ლია პლა­ნე­ტის სხვა­დას­ხ­ვა კუთხის

ხატ­ვის მიზ­ნით, ილუ­ზი­ით იტყუ­ებს თავს. დღე­ვან­დელ ქარ­თულ კი­ნოს სჭირ­დე­ბა არა მატ­რო ფი­ნან­სუ­რი სი­დუხ­ჭი­რის დაძ­ლე­ვა, რაც გმი­რო­ბის

მი­ლი­ო­ნო­ბით ადა­მი­ანს აკავ­ში­რებს და კა­ცობ­რი­ო­ბი­ სა და მი­სი კულ­ტუ­რის შე­სა­ხებ ხსოვ­ნას ინა­ხავს. რა თქმა უნ­და, კი­ნოც იც­ვ­ლე­ბა. ალენ რე­ნემ კი­ნო

ტოლ­ფა­სი­ა, არა­მედ აგ­რეთ­ვე და პირ­ველ რიგ­ში

პე­პე­ლას შე­ა­და­რა, რო­მე­ლიც თა­ვი­სი სი­ცოცხ­ლის

ენერ­გი­უ­ლი გა­მოს­ვ­ლა იმ მენ­ტა­ლუ­რი დაბ­ნე­უ­ლო­ბის

რა­ღაც ეტაპ­ზე მა­ხინჯ მუხ­ლუ­ხოდ გა­და­იქ­ცე­ვა, რომ

ბნე­ლი ტყი­დან, სა­დაც ის მრა­ვა­ლი მი­ზე­ზის გა­მო აღ­

კვლავ სხვა ფე­რის პეპ­ლად და­ი­ბა­დოს. ეს არის

მოჩ­ნ­და. კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტებ­მა უნ­და მო­იკ­რი­ფონ ეს

მუდ­მი­ვი გა­ნახ­ლე­ბის პრო­ცე­სი.

ენერ­გია და გა­და­ლა­ხონ კრი­ზი­სი. რო­გორც ნათ­ქ­ვა­ მი­ა, „noblesse oblige“.

ქარ­თულ კი­ნო­საც ჰქონ­და თვი­სი „ოქროს ხა­ნა“, „ვერცხლის სა­უ­კუ­ნე“ და მძი­მე დრო­ე­ბა. სულ ცო­ტა

გლო­ბა­ლი­ზა­ცი­ის ნა­ყოფს და გა­მავ­რ­ცე­ლე­ბელს –

ხნის წინ მას „უჩინარ კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ა­თა“ რიცხ­ვ­ში

კი­ნოს, კლა­უს­ტ­რო­ფო­ბი­ის ნიშ­ნე­ბი აქვს, და­ხუ­რულ

იხ­სე­ნი­ებ­დ­ნენ, ბო­ლო დროს კი მსოფ­ლიო კი­ნე­მა­ტოგ­

სივ­რ­ცეს, ნა­ცი­ო­ნა­ლურს თუ კულ­ტუ­რულს, ვერ იტანს.

რა­ფი­ულ რუ­კა­ზე მი­სი პირ­ვე­ლი კონ­ტუ­რე­ბი გა­მო­იკ­ვე­

ის, რა­საც ის აჩ­ვე­ნებს, რა გინდ ლო­კა­ლუ­რიც არ უნ­და

თა. ახა­ლი ქარ­თუ­ლი კი­ნო ჩვენს თვალ­წინ იბა­დე­ბა.

იყოს, ყო­ველ­თ­ვის სხვის­თ­ვის, ახ­ლო­ბე­ლი და შო­რე­უ­

ჟურ­ნა­ლის ამ ნო­მე­რის ავ­ტო­რებ­თან და სტუმ­რებ­თან

ლი მა­ყუ­რებ­ლის­თ­ვის, ღია სამ­ყა­როს­თ­ვის უნ­და იყოს

ერ­თად შე­ვე­ცა­დეთ სხვა­დას­ხ­ვა მხრი­დან შეგ­ვე­ხე­და ამ

გან­კუთ­ვ­ნი­ლი. და ამ სამ­ყა­როს ეს ან და­ა­ინ­ტე­რე­სებს,

პრო­ცე­სი­სათ­ვის, გვე­სა­უბ­რა წარ­მა­ტე­ბებ­ზე და ჯერ კი­

მო­ე­წო­ნე­ბა, ააღელ­ვებს, გა­ამ­დიდ­რებს, და­ა­მახ­სოვ­რ­

დევ გა­მო­უ­ყე­ნე­ბელ შე­საძ­ლებ­ლო­ბებ­ზე; ჩვენი გმირები

დე­ბა, ან არა.

არიან ის ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლებ­მაც ფას­და­უ­დე­ბე­ლი

ეს არის კი­ნოს მთა­ვა­რი გა­მოწ­ვე­ვა. ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე

წვლი­ლი შე­ი­ტა­ნეს კი­ნო­კულ­ტუ­რის გან­ვი­თა­რე­ბა­ში და თა­ვი­სი საქ­მი­ა­ნო­ბით კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის ღირ­სე­ბას იცავ­დ­ნენ. ვფიქ­რობთ, ური­გო ნო­მე­რი არ გა­მო­ვი­და. იმე­დი გვაქვს, დაგ­ვე­თან­ხ­მე­ბით. მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე

1

2

sarCevi

ყდა: კადრი ფილმიდან “გრძელი ნათელი დღეები" გამომცემელი: საქართველოს კინემატოგრაფიის ეროვნული ცენტრი აღმასრულებელი მენეჯერი: ნათია კანთელაძე მთავარი რედაქტორები: ლატავრა დულარიძე, მარინა კერესელიძე არტ დირექტორი: მანანა არაბული ფოტოგრაფები: ხათუნა ხუციშვილი, თამარ დულარიძე, ლატავრა დულარიძე ლიტერატურული რედაქტორი / კორექტორი: ნინო სვანიძე პრეპრესი: ალექს კახნიაშვილი

[ 73 ]

ნომერზე მუშაობდნენ: მარინა კერესელიძე, ლატავრა დულარიძე, დინარა მაღლაკელიძე, თამარ დულარიძე, ნენო ქავთარაძე, მაგდა გოგოლაშვილი, ნათია ამირეჯიბი, ელენა მაშკოვა-სულაკაძე, თეა გაბიძაშვილი, დავით გუჯაბიძე.

ბერლინალე 2013

_4გვ

ოსკარი 2013

_10გვ

ოსკარის გამარჯვებული ფილმები

_14გვ

კანის საერთაშორისო კინოფესტივალი

_18გვ

სტუდენტური კინოფესტივალი "ამირანი"

_27გვ

მაკედონიური კინოს დღეები

_29გვ

წარმოება დღეს

_30გვ

„ჩემი საბნის ნაკეცი" რეცენზია

_32გვ

ინტერვიუ ზაზა რუსაძესთან

_34გვ

"გრძელი ნათელი დღეები" რეცენზია

_38გვ

ინტერვიუ ნანა ექვთიმიშვილთან

_40გვ

ინტერვიუ დავით სიხარულიძესთან

_44გვ

ჩემი კინო

_49გვ

ნომერში გამოყენებულია ფოტო და ესკიზები თეატრის, მუსიკის, კინოსა და ქორეოგრაფიის მუზეუმის ფონდებიდან რედაქცია ტელ.: +995 32 2 999200 / ელ.ფოსტა: info@gnfc.ge დაიბეჭდა “24 საათის” გამომცემლობაში; ტელ.: +995 32 2 409445 ჟურნალი გამოდის კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროს მხარდაჭერით.

მრგვალი მაგიდა ქართული კინოს პრობლემებზე

_50გვ

ინტერვიუ ნანა ჯანელიძესთან

_64გვ

ფილმების ახალი სიცოცხლე (როგორ იქმნებოდა საფრანგეთის სინემათეკა) "ის წინაპართა ნაკვალევს გაჰყვა..."

_68გვ

3

[ 44 ] ლევან აბაშიძე

_73გვ

"კავკასიის დამორჩილება"

_76გვ

ქართული კინოს შედევრი

_78გვ

კირა ანდრონიკაშვილი

_80გვ

სპეციალური რეპორტაჟი

_85გვ

გიორგი დანელიას "კუ! ქინ­-­ძა-­ძა"

_86გვ

ეჟი ლიუბახი – თამარ დულარიძე, როცა კოპროდუქცია უცილებელია

_90გვ

თანამედროვე ტექნოლოგიები

_95გვ

რა არის "მუნიციპალური კინოს პოლიტიკა"?

_96გვ

როგორია კინოთეატრების მომავალი

_98გვ

ანიმატიკა როგორც ხელოვნება

_100გვ

კინოსთვის ერთად

_103გვ

დანიელ ტოსკან დიუ პლანტიე –

[ 80 ]

ნაციონალური კინოს სტრატეგია

_104გვ

პროფესიონალი (მადონა თევზაძე)

_111გვ

პროფესია: კინოს მხატვარი (დიმიტრი თაყაიშვილი)

_113გვ

სპეცპროექტი ახალგაზრდა კინოს მხატვრები

_117გვ

4

ბერ­ლი­ ნა­ლე 2013 >> დი­ნა­რა მაღ­ლა­კე­ლი­ძე

ბერ­ლი­ნის სა­ერ­თა­შო­რი­სო კი­ნო­ფეს­

ლეთ ბერ­ლინ­ში სა­ხალ­ხო დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი

იან წლებ­ში, პო­ლი­ტი­კუ­რი პო­ლა­რი­ზე­ბი­სა

ტი­ვა­ლის – ბერ­ლი­ნა­ლეს გან­ვი­თა­რე­ბა

კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის და­არ­სე­ბა მოჰ­ყ­ვა, სა­დაც

და ცი­ვი ომის გამ­ძაფ­რე­ბის გა­მო, ფეს­ტი­

ორ­გა­ნუ­ლად არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი

ძი­რი­თა­დად აღ­მო­სავ­ლეთის ბლო­კის ქვეყ­

ვალ­მა აღ­მო­სავ­ლეთ ბერ­ლი­ნე­ლე­ბის სა­

სა­კუ­თა­რი ქვეყ­ნი­სა და ქა­ლა­ქის პო­

ნე­ბის ფილ­მებს წარ­მო­ად­გენ­დ­ნენ.

ხით, 50 000-ზე მე­ტი მა­ყუ­რე­ბე­ლი და­კარ­გა;

1952 წლი­დან ბერ­ლი­ნა­ლეს სა­ფეს­ტი­ვა­

სა­ფეს­ტი­ვა­ლო კონ­კურ­ს­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა,

ლო კი­ნოჩ­ვე­ნე­ბებ­მა და­სავ­ლეთ ბერ­ლი­ნის

საბ­ჭო­თა ხე­ლი­სუფ­ლ­თა ზე­წო­ლით, არ შე­

ცენ­ტ­რ­ში ახ­ლად გახ­ს­ნილ კი­ნო­თე­ატრ Zoo

ეძ­ლოთ სო­ცი­ა­ლის­ტუ­რი ბა­ნა­კის ქვეყ­ნებს.

იდეა ამე­რი­კუ­ლი სამ­ხედ­რო ხე­ლი­სუფ­ლე­

Palast-ში გა­და­ი­ნაც­ვ­ლა, რო­მე­ლიც 2000

ქა­ლა­ქი-­კუნ­ძუ­ლი და­სავ­ლეთ ბერ­ლი­ნი ამ

ბის ოფიც­რის ოს­კარ მარ­ტე­ის მი­ერ მე­ო­რე

წლამ­დე, ვიდ­რე ბერ­ლი­ნა­ლე პოტ­ს­და­მერ

დროს ცი­ვი ომის იდე­ო­ლოგ­თა და­პი­რის­პი­

მსოფ­ლიო ომის შე­დე­გად დან­გ­რე­უ­ლი

პლაც­ზე და­ი­დებ­და ბი­ნას, ფეს­ტი­ვა­ლის

რე­ბის ეპი­ცენტრს წარ­მო­ად­გენ­და.

გერ­მა­ნუ­ლი კი­ნო­ინ­დუს­ტ­რი­ის გა­მო­ცოცხ­

სა­კონ­კურ­სო ჩვე­ნე­ბე­ბის მთა­ვარ კი­ნო­თე­

ლე­ბის მიზ­ნით იყო ინი­ცი­რე­ბუ­ლი. მო­კავ­ში­

ატრს წარ­მო­ად­გენ­და. 1950-იანი წლე­ბის

ტის პო­ლი­ტი­კუ­რი სტრა­ტე­გი­ი­სა და ძა­ლის­

რე­თა მი­ერ სხვა­დას­ხ­ვა ზო­ნე­ბად და­ყო­

ბერ­ლი­ნა­ლე „გლამურული“, სა­მა­ყუ­რებ­

ხ­მე­ვის შე­დე­გად აღ­მო­სავ­ლე­თის ბლო­კის

ფი­ლი ქა­ლა­ქი­სათ­ვის კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლი

ლო, კი­ნო­ვარ­ს­კ­ვ­ლავ­თა კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლი

ქვეყ­ნებ­თან იდე­ო­ლო­გი­უ­რი და­პი­რის­პი­რე­

უნ­და გამ­ხ­და­რი­ყო ერ­თ­გ­ვა­რი „სარკმელი

იყო და მას 1961 წლამ­დე – ბერ­ლი­ნის

ბა მეტ­-­ნაკ­ლე­ბად გა­ნი­მუხ­ტა და სო­ცი­ა­

თა­ვი­სუ­ფა­ლი სამ­ყა­როს­კენ“. და­სავ­ლეთ

კედ­ლით გა­ყო­ფამ­დე, აღ­მო­სავ­ლეთ ბერ­

ლის­ტუ­რი ევ­რო­პის ქვეყ­ნებს ბერ­ლი­ნა­ლეს

ბერ­ლი­ნის პირ­ველ კი­ნო­ფეს­ტი­ვალს 1951

ლი­ნე­ლე­ბიც სტუმ­რობ­დ­ნენ. ფეს­ტი­ვა­ლი,

კონ­კურ­ს­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბი­სათ­ვის გა­ეხ­ს­ნათ

ზაფხულ­ში ქა­ლა­ქის ერ­თ­-ერთ გა­ნა­პი­რა

სხვა პრი­ზებ­თან ერ­თად, მა­ყუ­რე­ბელ­თა

გზა. აღ­მო­სავ­ლე­თის ბლო­კის ქვეყ­ნე­ბი­

რა­ი­ონ­ში – შტეგ­ლიც­ში მდე­ბა­რე კი­ნო­თე­

სიმ­პა­თი­ის პრი­ზებ­საც გას­ცემ­და.

დან 1975 წლის ფეს­ტი­ვა­ლის პროგ­რა­მა­ში

ლი­ტი­კურ ის­ტო­რი­ას­თან.

ბერ­ლინ­ში კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის ჩა­ტა­რე­ბის

ატ­რი Ti­ta­ni­a-­Pa­last მას­პინ­ძ­ლობ­და, რად­გან

1956 წლი­დან ბერ­ლი­ნა­ლეს, კი­ნოპ­რო­

1970-იან წლებ­ში კან­ც­ლერ ვი­ლი ბრან­დ­

მო­ნა­წი­ლე პირ­ვე­ლი ფილ­მი გახ­და რუ­სი

ქა­ლა­ქის ცენ­ტ­რა­ლურ რა­ი­ო­ნებ­ში თით­ქ­მის

დუ­სერ­თა ასო­ცი­ა­ცი­ე­ბის სა­ერ­თ­შო­რი­სო

საბ­ჭო­თა რე­ჟი­სო­რის, სერ­გეი სო­ლო­ვი­ო­

ყვე­ლა კი­ნო­თე­ატ­რი ომის დროს და­ინ­გ­რა.

ფე­დე­რა­ცი­ის (FIAPF) გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბით,

ვის „ასი დღე ბავ­შ­ვო­ბის შემ­დეგ“.

და­სავ­ლეთ ბერ­ლინ­ში კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის

A კლა­სის ფეს­ტი­ვა­ლის სტა­ტუ­სი მი­ე­ნი­ჭა,

სწო­რედ 1970-იანი წლე­ბი­დან ბერ­ლი­ნა­

და­არ­სე­ბას აღ­მო­სავ­ლეთ ბერ­ლი­ნის ხე­ლი­

რაც მის ორ­გა­ნი­ზა­ტო­რებს სა­ერ­თა­შო­რი­სო

ლემ პო­ლი­ტი­კუ­რი ფეს­ტი­ვა­ლის სა­ხე­ლი

სუ­ფალ­თა მყი­სი­ე­რი რე­აქ­ცია და აღ­მო­სავ­

ჟი­უ­რის მოწ­ვე­ვის უფ­ლე­ბას აძ­ლევ­და. 1960-

და­იმ­კ­ვიდ­რა. ამ პე­რი­ოდ­ში, მთვა­რი

festivali

5

სა­კონ­კურ­სო პროგ­რა­მის (Competition) პა­

tion 14plus) ქვე­სექ­ცი­ე­ბად ჩა­მო­ყა­ლიბ­და.

კლა­სებს, შეხ­ვ­დ­ნენ პრო­დუ­სე­რებ­სა და

რა­ლე­ლუ­რად, „გერმანული სი­ნე­მა­თე­კის

აქ წარ­მო­ად­გე­ნენ ნი­ჭი­ერ მო­ზარ­და­თა და

სა­კუ­თა­რი კი­ნოპ­როქ­ტე­ბი და­ა­მუ­შა­ვონ.

მე­გობ­რე­ბის“ ინი­ცი­ა­ტი­ვით შე­იქ­მ­ნა ახა­ლი

ახალ­გაზ­რ­და კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტ­თა ნა­მუ­

სექ­ცია „ფორუმი“ (Forum), რო­მე­ლიც გან­

შევ­რებს, აგ­რეთ­ვე ფილ­მებს ბავ­შ­ვე­ბი­სა და

ცია (NATIVE – Indigenous Ci­ne­ma) შე­ე­მა­ტა,

სა­კუთ­რე­ბულ და­ინ­ტე­რე­სე­ბას საბ­ჭო­თა და

მო­ზარ­დე­ბის­თ­ვის.

რომ­ლის ფარ­გ­ლებ­ში ავ­ს­ტ­რა­ლი­ის, ახა­ლი

აღ­მო­სავ­ლუ­რი ბლო­კის ქვეყ­ნე­ბის კი­ნე­მა­

2006 წლი­დან მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ან ფილ­

ტოგ­რა­ფის მი­მართ იჩენ­და. პო­ლი­ტი­კუ­რი,

მებს ბერ­ლი­ნა­ლე წარ­მო­ად­გენს და­მო­უ­კი­

ახალ­გაზ­რ­და უც­ნო­ბი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტე­

დე­ბელ სექ­ცი­ა­ში Berlinale Shorts.

2013 წელს ფეს­ტი­ვალს კი­დევ ერ­თი სექ­

ზე­ლან­დი­ის, ოკე­ა­ნი­ი­სა და ამე­რი­კელ აბო­ რი­გენ­თა ფილ­მებს აჩ­ვე­ნე­ბენ. 2013 წლის ბერ­ლი­ნა­ლე ალ­ბათ მა­ყუ­

ბის, აგ­რეთ­ვე ინო­ვა­ცი­უ­რი, ავან­გარ­დუ­ლი

ფეს­ტი­ვა­ლის ერ­თ­-ერ­თი მნიშ­ვ­ნე­ლო­

რე­ბელ­თა რე­კორ­დუ­ლი რა­ო­დე­ნო­ბით

ფილ­მე­ბი­სა და ექ­ს­პე­რი­მენ­ტუ­ლი ფორ­მა­

ვა­ნი სექ­ცია „რეტროსპექტივა“ (Retrospec­

დარ­ჩე­ბა ფეს­ტი­ვა­ლის ის­ტო­რი­ა­ში. 2012

ტე­ბის Forum Expanded პროგ­რა­მა­ში ჩარ­თ­ვა

tive) ბერ­ლი­ნის კი­ნოს მუ­ზე­უმ­თან ერ­თად

წელ­თან შე­და­რე­ბით, სუს­ტი სა­კონ­კურ­სო

დღემ­დე „ფორუმის“ პრე­რო­გა­ტი­ვა­ა.

მარ­თავს კი­ნოს კლა­სი­კის ჩვე­ნე­ბებ­სა და

პროგ­რა­მის მი­უ­ხე­და­ვად, წლე­ვან­დელ

სა­მეც­ნი­ე­რო კონ­ფე­რენ­ცი­ებს.

ბერ­ლი­ნა­ლე­ზე წარ­მოდ­გე­ნი­ლი 404

1986 წელს და­არ­სე­ბუ­ლი ფეს­ტი­ვა­ლის ოფი­ცი­ა­ლუ­რი სექ­ცია „პანორამა“ (Panorama)

ბერ­ლი­ნა­ლეს სექ­ცი­ე­ბი „გერმანული

ფილ­მი 30 3077-მა მა­ყუ­რე­ბელ­მა ნა­ხა, ფეს­

თა­ვის პროგ­რა­მა­ში ყო­ველ­წ­ლი­უ­რად წარ­

კი­ნოს პერ­ს­პექ­ტი­ვა“ (Perspective Deutsches

ტი­ვალს 19 630 აკ­რე­დი­ტე­ბუ­ლი სტუ­მა­რი,

მო­ად­გენს სახ­ლო­ვან რე­ჟი­სორ­თა ახალ

Kino) და „გერმანული კი­ნო – ლო­ლა ბერ­

მათ შო­რის 3 694 ჟურ­ნა­ლის­ტი ეწ­რე­ბო­და

ფილ­მებს, აგ­რეთ­ვე დე­ბი­უ­ტებ­სა და ახალ

ლი­ნა­ლე“ (German Ci­ne­ma – LOLA@Berlinale) მსოფ­ლი­ოს 124 ქვეყ­ნი­დან. მსოფ­ლიო

აღ­მო­ჩე­ნებს, წარ­მო­ა­ჩენს სა­ავ­ტო­რო და

ეროვ­ნუ­ლი კი­ნო­მა­ტოგ­რა­ფის პო­პუ­ლა­რი­

კი­ნო­ინ­დუს­ტ­რი­ის ერ­თ­-ერთ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან

„არტ ჰა­უ­სის“ კი­ნოს ახალ ტენ­დენ­ცი­ებს. ამა­

ზა­ცი­ას ემ­სა­ხუ­რე­ბა.

კი­ნო­ბაზ­რო­ბა­ზე (European Film Market და

ვე სექ­ცი­ის ფარ­გ­ლებ­ში ხდე­ბა დო­კუ­მენ­ტუ­რი

2003 წლი­დან ფეს­ტი­ვალ­ზე ახალ­გაზ­რ­

(Panorama Dokumente) და მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი

და დამ­წყე­ბი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტე­ბის­თ­ვის,

(Panorama Short) ფილ­მე­ბის ჩვე­ნე­ბაც.

ვიმ ვენ­დერ­სის ინი­ცი­ა­ტი­ვით, და­არ­ს­და

Berlinale Co–Poduction Market) 99–მა ქვე­ყა­ნამ 816 ფილ­მი წარ­მო­ად­გი­ნა. ბი­ლე­თე­ბის შე­სა­ძე­ნად ბერ­ლი­ნე­ლი

Berlinale Ta­lent Cam­pus, რომ­ლის ფარ­გ­ლებ­

მა­ყუ­რებ­ლე­ბი ფეს­ტი­ვა­ლის დაწყე­ბამ­დე

(Generation), 2007 წლი­დან სა­ბავ­შ­ვო (Gen­

ში ახალ­გაზ­რ­და კი­ნო­მა­ტოგ­რა­ფის­ტებს

რამ­დე­ნი­მე დღით ად­რე სა­ლა­რო­ე­ბის წინ

eration Kplus) და მო­ზარ­დი თა­ო­ბის (Genara­

სა­შუ­ა­ლე­ბა ეძ­ლე­ვათ და­ეს­წ­რონ მას­ტერ-

სა­ძი­ლე ტომ­რებ­ში ათევ­დ­ნენ ღა­მეს. აკ­რე­

1978 წლი­დან არ­სე­ბუ­ლი სექ­ცია „თაობა“

6

ფილმ "ჩემი საბნის ნაკეცი"-ს გადამღები ჯგუფი, ­ თამარ ტატიშვილთან და ნიკოლაი ნიკიტინთან ერთად

ჟი­უ­რის დი­დი პრი­ზი „ვერცხლის დათ­ვი“

დი­ტე­ბუ­ლი სტუმ­რე­ბი კი გამ­თე­ნი­ი­სას უნ­და

სა­უ­კე­თე­სო ფილ­მი აღ­მო­სავ­ლეთ ევ­რო­პის

ჩამ­დ­გა­რიყ­ვ­ნენ რიგ­ში, მე­ო­რე დღის­თ­ვის

ქვეყ­ნე­ბი­დან იყო წარ­მოდ­გე­ნი­ლი. ფეს­

ბოს­ნი­ე­ლი რე­ჟი­სო­რის და­ნის ტა­ნო­ვი­ჩის

სა­სურ­ვე­ლი ფილ­მე­ბის ბი­ლე­თე­ბის შე­ძე­ნა

ტი­ვა­ლის დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ კი­ნოკ­რი­

ფილმს „ეპიზოდი ჯარ­თის შემ­გ­რო­ვებ­ლის

რომ მო­ეს­წ­როთ.

ტი­კოს­თა ნა­წი­ლი ერ­თხ­მად აღი­ა­რებ­და

ცხოვ­რე­ბი­დან“ ხვდა წი­ლად. მა­მა­კა­ცის

2013 წლის ბერ­ლი­ნა­ლე 7 თე­ბერ­ვალს

აღ­მო­სავ­ლეთ ევ­რო­პუ­ლი კი­ნოს უპი­რა­ტე­

რო­ლის შეს­რუ­ლე­ბის­თ­ვის „ვერცხლის

გა­იხ­ს­ნა დი­დი ჟი­უ­რის წლე­ვან­დე­ლი თავ­

სო­ბას წლე­ვან­დელ ფეს­ტი­ვალ­ზე ნაჩ­ვე­ნებ

დათ­ვით“ და­ჯილ­დოვ­და ამა­ვე ფილ­მის

მ­ჯ­დო­მა­რის – დახ­ვე­წი­ლი, პო­ე­ტუ­რი სტი­

სხვა ფილ­მებ­თან შე­და­რე­ბით.

მთა­ვა­რი რო­ლის შემ­ს­რუ­ლე­ბე­ლი ნა­ზიფ

ლით ცნო­ბი­ლი ჰონ­კონ­გე­ლი რე­ჟი­სო­რის

ბერ­ლი­ნა­ლეს „ოქროს დათ­ვის“ მფლო­ბე­

მუ­ჟი­ჩი – არაპ­რო­ფე­სი­ო­ნა­ლი მსა­ხი­ო­ბი,

ვონგ კარ­-­ვა­ის ფილ­მით „დიდოსტატი“.

ლი გახ­და რუ­მი­ნე­ლი რე­ჟი­სო­რის კა­ლინ

რო­მე­ლიც ფილ­მ­ში სა­კუ­თარ თავს გა­ნა­სა­

ფილ­მის მოქ­მე­დე­ბა XX სა­უ­კუ­ნის 1930-იან

პე­ტერ ნე­ცე­რის ფილ­მი „ბავშვის პო­ზა“ (სხვა

ხი­ე­რებს. წარ­მო­უდ­გენ­ლად და­ბა­ლი ბი­უ­

წლებ­ში იაპო­ნელ­თა მი­ერ ჩი­ნე­თის ოკუ­

თარ­გ­მა­ნი – „ემბრიონის პო­ზა“ / Pozitia co­pi­

ჯე­ტით (17 000 ევ­რო) გა­და­ღე­ბუ­ლი ფილ­მი

პა­ცი­ის ფონ­ზე ხდე­ბა და ძვე­ლი ჩი­ნუ­რი

lu­lui–red.). მან­ვე მი­ი­ღო „ფიპრესის“ პრი­ზი.

ბო­შა­თა ოჯა­ხის შე­სა­ხებ ავ­თენ­ტუ­რო­ბი­თა

საბ­რ­ძო­ლო ხე­ლოვ­ნე­ბის – კუნ ფუს ორი

ნე­ცე­რის სო­ცი­ა­ლუ­რი დრა­მა დე­და-შვი­

და ზედ­მი­წევ­ნით დო­კუ­მენ­ტუ­რი, ნა­ტუ­რა­

ოს­ტა­ტის უიღ­ბ­ლო სიყ­ვა­რუ­ლის შე­სა­ხებ

ლის ურ­თი­ერ­თო­ბის ფონ­ზე თა­ნა­მედ­რო­ვე

ლის­ტუ­რი თხრო­ბის მა­ნე­რით გა­მო­ირ­ჩე­

მოგ­ვითხ­რობს. Martial Arts-ის სტილ­ში

რუ­მი­ნუ­ლი სო­ცი­ა­ლუ­რი და სა­ზო­გა­დო­ებ­

ვა. ფილ­მის ჩვე­ნე­ბის შემ­დეგ გა­მარ­თულ

გა­დაწყ­ვე­ტი­ლი ფილ­მი ჰერ­მე­ტულ, და­

რი­ვი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის მე­ქა­ნიზმს აღ­წერს.

პრეს­კონ­ფე­რენ­ცი­ა­ზე რე­ჟი­სორ­მა გა­ნაცხა­

ხუ­რულ სივ­რ­ცე­ში ვი­თარ­დე­ბა. რე­ჟი­სო­რი

ფილ­მი მოგ­ვითხ­რობს შეძ­ლე­ბუ­ლი დე­დის

და, რომ თავ­და­პირ­ვე­ლად უკი­დუ­რეს

მსხვი­ლი ხე­დე­ბის, მე­ტა­ფო­რუ­ლი, ორ­ნა­

ყო­ველ­გ­ვარ მო­რა­ლურ ნორ­მებს მოკ­ლე­

სი­ღა­რი­ბე­ში მცხოვ­რე­ბი ბო­შა­თა ოჯა­ხის

მენ­ტუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით

ბელ უკომ­პ­რო­მი­სო ბრძო­ლა­ზე ზრდას­

პრობ­ლე­მე­ბის შე­სა­ხებ დო­კუ­მენ­ტუ­რი ფილ­

ცდი­ლობს მთა­ვა­რი პერ­სო­ნა­ჟე­ბის მე­ლან­

რუ­ლი შვი­ლის გა­და­სარ­ჩე­ნად, რო­მელ­მაც

მის გა­და­ღე­ბა ჰქონ­და გა­დაწყ­ვე­ტი­ლი,

ქო­ლი­ი­სა და სევ­დის გად­მო­ცე­მას. თუმ­ცა,

გა­და­ჭარ­ბე­ბუ­ლი სიჩ­ქა­რით მოძ­რა­ო­ბი­სას

მაგ­რამ ოჯახ­თან შეხ­ვედ­რის შემ­დეგ გა­

ლა­მა­ზი, მაგ­რამ დრო­ში ერ­თ­გ­ვა­რად

სკო­ლი­დან სახ­ლ­ში მი­მა­ვა­ლი ბი­ჭი მან­

დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა შეც­ვა­ლა. ფილ­მ­ში ოჯა­ხის

გა­წე­ლი­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა მა­ყუ­რე­ბელ­ში

ქა­ნით გა­ი­ტა­ნა. რე­ჟი­სო­რის რე­ა­ლის­ტურ,

წევ­რე­ბი თა­ვი­ანთ თავს გა­ნა­სა­ხი­ე­რე­ბენ.

ნაკ­ლებ ემო­ცი­ას აღ­ძ­რავს ფილ­მის გა­მიზ­

დო­კუ­მენ­ტურ­თან ახ­ლოს მდგომ თხრო­ბის

ჩე­მი აზ­რით, ტა­ნო­ვი­ჩის ფილ­მის ღირ­სე­ბას

ნუ­ლად ნოს­ტალ­გი­უ­რი, ერ­თ­დი­მენ­სი­უ­რი

კონ­ვენ­ცი­ურ მა­ნე­რას მსა­ხი­ობ­თა არაჩ­

სო­ცი­ა­ლუ­რი სიმ­წ­ვა­ვე და თა­ნა­მედ­რო­ვე

ის­ტო­რი­ის მი­მართ.

ვე­უ­ლებ­რი­ვი თა­მა­ში და­მა­ჯე­რობ­ლო­ბას

ევ­რო­პუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბი­სათ­ვის მე­ტად

მა­ტებს.

მტკინ­ვე­უ­ლი ბო­შა­თა პრობ­ლე­მე­ბი­სად­

მთა­ვარ კონ­კურ­ს­ში გა­მარ­ჯ­ვე­ბუ­ლი სა­მი

festivali

7

ფილმ "გრძელი ნათელი დღეების" დაჯილდოება ფილმ "ჩემი საბნის ნაკეცის" პრეზენტაცია

მი თა­ვად რე­ჟი­სო­რის პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბის

და სა­სო­წარ­კ­ვე­თი­ლე­ბას შთამ­ბეჭ­და­ვი,

თუ რე­ლი­გი­უ­რი იდენ­ტუ­რო­ბის, ინ­დი­

გრძნო­ბა წარ­მო­ად­გენს.

სა­ხა­რე­ბი­სე­უ­ლი სიმ­ბო­ლო­ე­ბით გა­ჯე­რე­

ვინ­დუ­ა­ლუ­რი ამ­ბო­ხის პრობ­ლე­მა­ტი­კა

ბუ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბით აღ­წერს. ადა­მი

იყო თე­მა­ტი­ზე­ბუ­ლი. ასე­თია ფრან­გუ­ლი

ბი­უ­ტო ფილ­მი „ჰარმონიის გაკ­ვე­თი­ლე­ბი“

ჰო­მო­სექ­სუ­ა­ლი­ა, მი­სი მღვდლად გახ­დო­მა

სა­ავ­ტო­რო კი­ნოს ცნო­ბი­ლი რე­ჟი­სო­რის

ძა­ლა­დო­ბი­სა და ინ­დი­ვი­დის სო­ცი­ა­ლუ­რი

სა­კუ­თა­რი სექ­სუ­ა­ლუ­რი იდენ­ტუ­რო­ბის­გან

ბრუ­ნო დი­უ­მო­ნის ფილ­მი „კამილ კლო­დე­

გა­რე­მო­დან გა­მიჯ­ვ­ნის მე­ქა­ნიზმს აღ­წერს.

გაქ­ცე­ვამ გა­ნა­პი­რო­ბა.

ლი 1915“, ფრან­გი მო­ქან­და­კეს ტრა­გი­კუ­ლი

ყა­ზა­ხი რე­ჟი­სო­რის ემირ ბა­ი­გა­ზი­ნის სა­დე­

ფილ­მი აუტ­სა­ი­დე­რი მო­ზარ­დის მი­ერ სა­კუ­

ირა­ნე­ლი რე­ჟი­სო­რის ჯა­ფარ პა­ნა­ჰის

ცხოვ­რე­ბის შე­სა­ხებ, ჟუ­ლი­ეტ ბი­ნო­შის შეს­

თა­რი თა­ვი­სა და გა­რე­სამ­ყა­როს შეც­ნო­ბი­სა

ფილ­მი „ფარდა“ ფეს­ტი­ვალ­ზე მის­მა

რუ­ლე­ბით; ემა­ნუ­ელ ბერ­კოს „ჩემს გზა­ზე“

და გა­აზ­რე­ბის რთულ პრო­ცეს­ზე მოგ­ვითხ­

თა­ნა­რე­ჟი­სორ­მა კამ­ბო­ზია პარ­ტო­ვიმ წა­

კატ­რინ დე­ნე­ვით მთა­ვარ როლ­ში; სე­ბას­

რობს. „ვერცხლის დათ­ვით“ გან­სა­კუთ­

რად­გი­ნა, რად­გან თა­ვად პა­ნა­ჰის ირა­ნის

ტი­ან ლე­ლი­ოს ძალ­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო ფილ­მი

რე­ბუ­ლი მხატ­ვ­რუ­ლი მიღ­წე­ვე­ბი­სათ­ვის

ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ რე­ჟი­სო­რის პრო­ფე­სი­ით

„გლორია“, მა­ყუ­რებ­ლი­სა და კი­ნოკ­რი­ტი­

მთა­ვარ­მა ჟი­უ­რიმ ფილ­მის ოპე­რა­ტო­რის

მუ­შა­ო­ბა აუკ­რ­ძ­ლა. რე­ჟი­სორ­მა სა­მი დღის

კო­სე­ბის ფა­ვო­რი­ტის – პა­უ­ლი­ნა გარ­სი­ას

აზიზ ჟამ­ბა­კა­ე­ვის ზედ­მი­წევ­ნით გა­აზ­რე­ბუ­

გან­მავ­ლო­ბა­ში გა­და­ი­ღო ფილ­მი რეპ­რე­

შეს­რუ­ლე­ბით, რო­მე­ლიც სა­უ­კე­თე­სო მსა­ხი­

ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა აღ­ნიშ­ნა.

სი­უ­ლი, ტო­ტა­ლი­ტა­რუ­ლი სა­ხელ­მ­წი­ფო

ო­ბი ქა­ლის­თ­ვის გან­კუთ­ვ­ნი­ლი „ვერცხლის

პო­ლო­ნე­ლი რე­ჟი­სო­რის მალ­გო­ჟა­ტა

სის­ტე­მის პი­რო­ბებ­ში ჩა­კე­ტი­ლო­ბის და

დათ­ვის“ მფლო­ბე­ლი გახ­და; სამ­ხ­რეთ

შუ­მოვ­ს­კას ფილმს „სახელით“ კრი­ტი­კო­

აკ­რ­ძალ­ვე­ბის, ინ­დი­ვი­დე­ბის სა­სო­წარ­კ­

კო­რე­ე­ლი რე­ჟი­სო­რის ჰონ სან სუს „ჰევონი

სე­ბი წლე­ვან­დე­ლი კონ­კურ­სის ერთ-ერთ

ვე­თი­ლე­ბის და ში­შე­ბის შე­სა­ხებ. ჟი­უ­რის

– არა­ვის ასუ­ლი“, სტუ­დენ­ტი გო­გო­ნა­სა და

ფა­ვო­რი­ტად მი­იჩ­ნევ­დ­ნენ, თუმ­ცა სა­ბო­ლო­

გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბით, ჯა­ფარ პა­ნა­ჰის ბერ­

რე­ჟი­სუ­რის პრო­ფე­სო­რის სა­სიყ­ვა­რუ­ლო

ოდ სექ­სუ­ა­ლურ უმ­ცი­რე­სო­ბა­თა პრობ­ლე­

ლი­ნა­ლეს „ვერცხლის დათ­ვი“ სა­უ­კე­თე­

ის­ტო­რი­ის შე­სა­ხებ; ფრან­გი გი­ი­ომ ნიკ­ლუს

მებ­ზე შექ­მ­ნი­ლი სა­უ­კე­თე­სო ფილ­მი­სათ­ვის

სო სცე­ნა­რი­სათ­ვის მი­ე­ნი­ჭა. სულ მა­ლე

„მონაზონი“ – მო­ნა­ზონ სი­უ­ზან სი­მო­ნი­ნის,

და­წე­სე­ბუ­ლი პრი­ზი „ტედი“ (Teddy Award)

სა­ფეს­ტი­ვა­ლო ბლოგ­ზე გავ­რ­ცელ­და

თა­ვი­სუფ­ლე­ბი­სა­კენ სწრაფ­ვის მი­უ­ხე­და­ვად,

ხვდა წი­ლად. ფილ­მის მოქ­მე­დე­ბა პო­

ინ­ფორ­მა­ცია იმის შე­სა­ხებ, რომ ჯა­ფარ

მო­ნას­ტერ­ში გა­ტა­რე­ბულ ტრა­გი­კულ ცხოვ­

ლო­ნე­თის ერ­თ­-ერთ ღა­რიბ პრო­ვინ­ცი­ა­ში

პა­ნა­ჰის თა­ნა­რე­ჟი­სორ­სა და ფილ­მ­ში

რებ­ზე (მთავარ რო­ლებ­ში პო­ლინ ეტი­ე­ნი,

ხდე­ბა და კა­თო­ლი­კე მღვდლის – ადა­მი­სა

მო­ნა­წი­ლე მსა­ხი­ო­ბებს, პა­ნა­ჰის მსგავ­სად,

იზა­ბელ იუპე­რი და მარ­ტი­ნა გე­დე­კი); და

და ძნე­ლად აღ­საზ­რ­დე­ლი მო­ზარ­დე­ბის

პრო­ფე­სი­ით მუ­შა­ო­ბა აუკ­რ­ძა­ლეს.

ბო­ლოს, რუ­სი რე­ჟი­სო­რის ბო­რის ხლებ­ნი­

ურ­თი­ერ­თო­ბა­ზე მოგ­ვითხ­რობს. შუ­მოვ­ს­ კას ფილ­მი მთა­ვა­რი გმი­რის მარ­ტო­ო­ბა­სა

წლე­ვან­დე­ლი ბერ­ლი­ნა­ლეს პროგ­რა­ მა­ში ნაჩ­ვე­ნებ ფილ­მებ­ში პი­როვ­ნუ­ლი

კო­ვის სო­ცი­ა­ლუ­რი დრა­მა „ხანგრძლივი, ბედ­ნი­ე­რი ცხოვ­რე­ბა“ კო­რუმ­პი­რე­ბუ­ლი

8

სიმონ გროსი და ნანა ექვთიმიშვილი

სა­ხელ­მ­წი­ფო სის­ტე­მის წი­ნა­ამ­ღ­დეგ ინ­დი­ ვი­უ­დუ­ა­ლუ­რი ამ­ბო­ხის შე­სა­ხებ.

ალ­ფ­რედ ბა­უ­ე­რის პრი­ზით ინო­ვა­ცი­უ­რი ხედ­ვი­სათ­ვის წლე­ვან­დელ ფეს­ტი­ვალ­ზე

„ტედის“ ნო­მი­ნან­ტ­თა სი­ა­შიც მოხ­ვ­და. სექ­ცი­ა­ში „გერმანული კი­ნო – LOLA@Berli­

და­ა­ჯილ­დო­ვეს კა­ნა­დე­ლი რე­ჟი­სო­რი დე­ნი

nale ნაჩ­ვე­ნე­ბი იყო დი­ტო ცინ­ცა­ძის ფილ­მი

ლი ამე­რი­კე­ლი რე­ჟი­სო­რე­ბის გას ვან სე­ტის

კო­ტე ფილ­მი­სათ­ვის „ვიკმა და ფლომ დათ­

„შემოჭრა“, რო­მე­ლიც 2013 წლის გერ­მა­ნულ

(„აღთქმული მი­წა“) და სტი­ვენ სო­დერ­ბერ­

ვი და­ი­ნა­ხეს“.

კი­ნოპ­რე­მი­ა­ზე წა­რად­გი­ნეს.

სა­კონ­კურ­სო პროგ­რა­მა­ში წარ­მოდ­გე­ნი­

გის („გვერდითი მოვ­ლე­ნე­ბი“) ფილ­მე­ბი,

სა­პა­ტიო „ოქროს დათ­ვი“ კი­ნე­მა­ტოგ­რა­

აქ­ტუ­ა­ლუ­რი თე­მა­ტი­კი­სა და ცნო­ბი­ლი

ფის გან­ვი­თა­რე­ბა­ში შე­ტა­ნი­ლი წვლი­ლის­

კი­ნო­ვარ­კ­ვ­ლა­ვე­ბის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის მი­უ­ხე­

თ­ვის გა­და­ე­ცა ცნო­ბილ ფრანგ დო­კუ­მენ­ტა­

და­ვად, ჰო­ლი­ვუ­დი­სათ­ვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­

ლისტს კლოდ ლან­ც­მანს – საფ­რან­გე­თის

ლი ნა­რა­ტი­უ­ლი კლი­შე­ე­ბით ოპე­რი­რე­ბენ.

წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ბის მოძ­რა­ო­ბის მო­ნა­წი­ლეს,

გან­სა­კუთ­რე­ბით სო­დერ­ბერ­გის ფილ­მი,

ჰო­ლო­კოს­ტის თე­მა­ზე შექ­მ­ნი­ლი ლე­გენ­და­

ეროვნული ცენტრი ბერლინის 63-ე

რო­მე­ლიც მი­უ­ხე­და­ვად პო­ლი­ტი­კუ­რი, კრი­

რუ­ლი მრა­ვალ­სა­ა­თი­ა­ნი ფილ­მის – „შოას“

საერთაშორისო კინოფესტივალის

ტი­კუ­ლი ფილ­მის პრე­ტენ­ზი­ი­სა, ვერ გას­ც­და

ავ­ტორს, სარ­ტ­რის, დე ბო­ვუ­ა­რის და სა­გა­

ფარგლებში ორგანიზებულ ევროპული

ჟან­რუ­ლი ფილ­მის ჩარ­ჩო­ებს.

ნის მე­გო­ბარს; ასე­ვე სა­პა­ტიო „დათვით“ და­

კინოს ბაზრობაზე (Eeuropean Film Market)

ჯილ­დოვ­და მსა­ხი­ო­ბი იზა­ბე­ლა რო­სე­ლი­ნი.

წელს მერვედ მონაწილეობდა.

და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი ამე­რი­კუ­ლი კი­ნოს რე­ჟი­სო­რის დე­ვიდ გორ­დონ გრი­ნის

წლე­ვან­დელ ბერ­ლი­ნა­ლე­ზე სხვა­დას­ხ­ვა

ეროვნული კინოცენტრი ბერლინალეს ბაზრობაზე Eeuropean Film Market საქართველოს კინემატოგრაფიის

კინობაზრობაზე გაიხსნა საქართველოს

კო­მე­დი­უ­რი Ro­ad mo­vie – და­მო­უ­კი­დე­

სექ­ცი­ა­ში ქარ­თ­ვე­ლი კი­ნო­რე­ჟი­სო­რე­ბის

სტენდი, სადაც ფესტივალისა და ბაზრობის

ბე­ლი კი­ნო­სათ­ვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბე­ლი

ფილ­მე­ბიც მო­ნა­წი­ლე­ობ­და.

სტუმრებსა და კინოპროფესიონალებს

ლა­კო­ნი­უ­რი, მი­ნი­მა­ლის­ტუ­რი ვი­ზუ­ა­ლუ­რი

ნა­ნა ექ­ვ­თი­მიშ­ვი­ლი­სა და სი­მონ გრო­სის

ამომწურავი ინფორმაცია მიეწოდებოდათ

თხრო­ბის მა­ნე­რით აღ­ბეჭ­დი­ლი ფილ­მი

ერ­თობ­ლი­ვი ფილ­მი „გრძელი ნა­თე­ლი

ქართული კინოს დღევანდელი

„პრინცი ავე­ლან­ჟი“ აღი­ნიშ­ნა „ვერცხლის

დღე­ე­ბი“ „ფორუმის“ ნამ­დ­ვილ აღ­მო­ჩე­ნად

მდგომარეობისა და ახალი პროექტების

დათ­ვით“ სა­უ­კე­თე­სო რე­ჟი­სუ­რი­სათ­ვის, რაც

იქ­ცა და CICAE-ს და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი ჟი­უ­რის

განვითარების სტრატეგიის შესახებ.

ერ­თ­გ­ვა­რი მო­უ­ლოდ­ნე­ლი სი­ურ­პ­რი­ზი იყო

პრი­ზიც და­იმ­სა­ხუ­რა.

რო­გორც რე­ჟი­სო­რის, ასე­ვე ფეს­ტი­ვა­ლის სტუმ­რე­ბის­თ­ვი­საც.

ზა­ზა რუ­სა­ძის ფილ­მით „ჩემი საბ­ნის ნა­ კე­ცი“ „პანორამის“ სექ­ცია გა­იხ­ს­ნა. ფილ­მი

სტენდზე წარმოდგენილი იყო ახალი ქართული ფილმების კატალოგი და ტრეილერების დისკი, ეროვნული

festivali

კინოცენტრის საინფორმაციო ბროშურები, ახალი ქართული მოკლემეტრაჟიანი ფილმების დისკი, ინფორმაცია საქართველოში გადაღებების წარმოების შესახებ. საქართველოს სტენდზე გაიმართა შეხვედრები ეროვნული კინოცენტრის პარტნიორებთან და საერთაშორისო კოლეგებთან. მნიშვნელოვანი იყო ეროვნული კინოცენტრის მონაწილეობა კოპროდუქციის ბაზრობის (Berlinale Co– Production Market) მუშობაში. ამ ორდღიანმა ღონისძიებამ კოპროდუქციის შექმნაში გამოცდილი 450 საერთაშორისო კინოპროფესიონალი გააერთიანა. წელს საქართველო, ეროვნული

ქართული კინო ბერლინის საერთაშორისო კინოფესტივალზე მონაწილე და გამარჯვებული ფილმები

კინოცენტრის სახით, ამ ღონისძიებაზე

"ექსპრეს-ინფორმაცია" ელდარ შენგელაია, 1993 სექცია "პანორამა" (Panorama), 1994 "ზღვის დონიდან" გიორგი ოვაშვილი, 2004 სექცია "პანორამა" (Panorama), ნიუ იორკის აკადემიის სტიპენდია, 2005 "გაღმა ნაპირი" გიორგი ოვაშვილი, 2008 სექცია "თაობა" (Generation), 2009 "სუსა" რუსუდან პირველი, 2010 სექცია "თაობა" (Generation), 2010

წარდგა როგორც ერთ-ერთი პარტნიორი ქვეყანა, რომელსაც აქვს ევროპული კოპროდუქციის სქემაში ჩართვის რეალური შესაძლებლობები. ქვეყნის სესიაზე (Country Session) კინოცენტრის დირექტორმა თამარ ტატიშვილმა დამსწრე საზოგადოებას გააცნო საქართველოში

"პასტორალი" ოთარ იოსელიანი, 1976 სექცია "ფორუმი" (Forum), FIPRESCI-ს პრიზი, 1982

კინოწარმოების და ქართველ პროდუსერებთან თანამშრომლობის მაგალითები და წესები. შეხვედრებში მონაწილეობდნენ პროდუსერები: ანა ძიაპშიპა, თინათინ ყაჯრიშვილი, ნოშრევან ჩხაიძე, ნანა ექვთიმიშვილი, სიმონ გროსი, ზაზა რუსაძე. შარშან საქართველო სარაევოს

"ახალგაზრდა კომპოზიტორის მოგზაურობა" გიორგი შენგელაია, 1984 მთავარი კონკურსი (Competition), ფესტივალის პრიზი "ვერცხლის დათვი" რეჟისურისთვის, 1986

კინოფესტივალის რეგიონულ სივრცეში შემავალი სრულუფლებიანი წევრი გახდა. წლევანდელ ბერლინალეზე, ეროვნული კინოცენტრის და სარაევოს

"დღე" ლევან ღლონტი, 1990 სექცია "ფორუმი" (Forum), 1991

კინოფესტივალის ინიციატივით გაიმართა მიღება, რომლის მიზანი იყო ორი ქვეყნის კინემატოგრაფისტების გაცნობა და დაახლოება სამომავლო თანამშრომლობისთვის. ბერლინალეზე ახალი ქართული ფილმების წარმატების აღსანიშნავად

"უძინართა მზე" თემურ ბაბლუანი, 1992 მთავარი კონკურსი (Competition), ფესტივალის პრიზი "ვერცხლის დათვი" განსაკუთრებული მხატვრული მიღწევებისთვის, 1993

საქართველოს კინემატოგრაფიის ეროვნულმა ცენტრმა 10 თებერვალს გამართა წვეულება, სადაც ქართული დელეგაციის გასაცნობად თავი მოიყარეს სხვადასხვა ქვეყნის წარმომადგენელმა კინოპროფესინალებმა და კინოცენტრის პარტნიორმა ორგანიზაციებმა.

"ვალსი პეჩორაზე" ლანა ღოღობერიძე, 1992 სექცია "ფორუმი" (Forum), ეკუმენიკური (ქრისტიანული) ჟიურის პრიზი, 1993

"გრძელი ნათელი დღეები" ნანა ექვთიმიშვილი, სიმონ გროსი, 2012 სექცია "ფორუმი" (Forum), CICAE-ს პრიზი, 2013 "ჩემი საბნის ნაკეცი" ზაზა რუსაძე, 2012 სექცია "პანორამა" (Panorama), Teddy Award-ის ნომინაცია, 2013

9

10

11

ოსკარი 2013 2013 წლის 25 თე­ბერ­ვალს ლოს ან­ჯე­ლე­

>> მარინა კერესელიძე

ნო­მი­ნი­რე­ბუ­ლე­ბი იყ­ვ­ნენ: ბენ აფ­ლე­კის

უპი­რა­ტე­სო­ბას, რო­გორც წე­სი, ანი­ჭე­ბენ

სის კი­ნო­ცენტრ Dolby The­at­re-ში, კი­ნე­მა­

პო­ლი­ტი­კუ­რი ტრი­ლე­რი „არგო“ (Argo) –

ამე­რი­კუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის სა­ჭირ­ბო­

ტოგ­რა­ფი­ულ ხე­ლოვ­ნე­ბა­თა და მეც­ნი­

1979 წელს, რე­ვო­ლუ­ცი­ით მო­ცულ ირან­ში

რო­ტო პრობ­ლე­მებ­თან და­კავ­ში­რე­ბულ

ე­რე­ბა­თა აკა­დე­მი­ის პრე­მია „ოსკარით“

ჩარ­ჩე­ნილ ამე­რი­კელ დიპ­ლო­მატ­თა

ნა­წარ­მო­ე­ბებს, თა­ვი­სი არ­ჩე­ვა­ნით

და­ჯილ­დო­ვე­ბის 85-ე ცე­რე­მო­ნი­ა­ზე თა­ვი

გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბის ოპე­რა­ცი­ის შე­სა­ხებ,

აკა­დე­მი­კო­სე­ბი ერ­თ­გ­ვა­რად მი­ა­ნიშ­ნე­ბენ,

მო­ი­ყა­რა ჰო­ლი­ვუ­დის ყვე­ლა ვარ­ს­კ­ვ­ლავ­

რო­მე­ლიც ხოტ­ბას ას­ხამს ამე­რი­კუ­ლი სპეც­

რა არის ამ ეტაპ­ზე მა­თი ქვეყ­ნის სა­ხელ­

მა. „დიდების დარ­ბა­ზის“ მას­პინ­ძე­ლი წელს

სამ­სა­ხუ­რე­ბის მო­ხერ­ხე­ბუ­ლო­ბას და გო­

მ­წი­ფო­ებ­რი­ვი ინ­ტე­რე­სი, ამას­თა­ნა­ვე

ცნო­ბი­ლი ანი­მა­ტო­რი, სცე­ნა­რის­ტი, პრო­დ­

ნე­ბა­მახ­ვი­ლუ­რად აკავ­ში­რებს პო­ლი­ტი­კას

იმა­საც გან­საზღ­ვ­რა­ვენ თუ რა არის კი­ნო

უ­სე­რი და მომ­ღე­რა­ლი სეტ მაკ­ფერ­ლი­ნი

კი­ნე­მა­ტოგ­რაფ­თან; კვენ­ტინ ტა­რან­ტი­ნოს

და რა – ატ­რაქ­ცი­ო­ნი. წლე­ვან­დელ­მა არ­

იყო. კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­უ­ლი სამ­ყა­როს წლის

„სპაგეტი-ვეს­ტერ­ნი“ „გათავისუფლებული

ჩე­ვან­მა ეს კი­დევ ერ­თხელ და­ა­დას­ტუ­რა.

მთა­ვა­რი შო­უს დად­გ­მა სა­ხელ­გან­თ­ქ­მუ­ლი

ჯან­გო“ (Jiango Unchained); დე­ვიდ ო’­რა­სე­

„ჩიკაგოს“ პრო­დ­უ­სე­რებს – კრე­ა­ტი­უ­ლო­ბით

ლის კო­მე­დი­უ­რი დრა­მა „იმედის სხივ­თა

ლი­ტუ­რი კავ­ში­რის მეშ­ვე­ო­ბით, თეთ­რი

ცნო­ბილ ნილ მე­რონ­სა და კრე­იგ ზე­დანს

კრე­ბუ­ლი“ (Silver Linings Playbook) – მე­თიუ

სახ­ლი­დან, აკა­დე­მი­ის გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­

და­ე­ვა­ლათ. მე­ო­რე დღეს ჟურ­ნა­ლის­ტებ­

კუ­ი­კის ამა­ვე სა­ხელ­წო­დე­ბის ტრა­გი­კო­

ბის შემ­ც­ვე­ლი კონ­ვერ­ტით ხელ­ში, აშშ-ს

მა შოუ და, გან­სა­კუთ­რე­ბით, მი­სი წამ­ყ­ვა­ნი

მი­კუ­რი რო­მა­ნის ეკ­რა­ნი­ზა­ცი­ა; შარ­შან­

პირ­ვე­ლი ლე­დი მი­შელ ობა­მა შე­მო­უ­

სა­ეჭ­ვო დო­ნის სექ­სის­ტუ­რი და ჰო­მო­ფო­ბი­

დე­ლი კა­ნის კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის „ოქროს

ერ­თ­და, ნა­თე­ლი გახ­და, რომ მთა­ვა­რი

უ­რი იუმო­რის­თ­ვის კრი­ტი­კის ქარ­ცეცხ­ლ­ში

კა­მე­რის“ მფლო­ბე­ლის – ბენ ზე­იტ­ლი­ნის

„ოსკარის“ მი­სა­ღე­ბად სცე­ნა­ზე „არგოს“

გა­ა­ტა­რეს, მი­სი­ვე „სიტკომების“ სტი­ლის

დრა­მა–„ფენტეზი“ „ველური სამ­ხ­რე­თის

პრო­დი­უ­სერ­თა გუნ­დი (გრანტ ჰეს­ლო­ვი,

უკ­ბი­ლო ხუმ­რო­ბე­ბი და­უ­წუ­ნეს და და­

ცხო­ვე­ლე­ბი“ (Beasts Of The So­uг­t­hern Wild);

ბენ აფ­ლე­კი, ჯორჯ კლუ­ნი) ავი­დო­და.

ას­კ­ვ­ნეს, რომ stan­d­-up co­medy-ს ჟან­რ­ში

სტი­ვენ სპილ­პერ­გის ის­ტო­რი­უ­ლი დრა­მა

მან ვერ ივარ­გა. ასე რომ, პო­პუ­ლა­რუ­ლი

„ლინკოლნი“ (Lincoln); ენგ ლის ვი­ზუ­ა­

„გრიფინების“ შემ­ქ­მ­ნე­ლი, და­ჯილ­დო­ვე­ბის

ლუ­რი ფე­ე­რია „პის ცხოვ­რე­ბა“ (Life Of

ნის „ველური სამ­ხ­რე­თის ცხო­ვე­ლე­ბი“

ცე­რე­მო­ნი­ის ის­ტო­რი­ა­ში ყვე­ლა­ზე ცუ­დი

Pi) – „ბუკერის“ პრე­მი­ის ლა­უ­რე­ა­ტის, იან

გახ­და. შემ­თხ­ვე­ვი­თი არ არის, რომ

წამ­ყ­ვა­ნი აღ­მოჩ­ნ­და. შე­და­რე­ბის­თ­ვის გა­იხ­

მარ­ტე­ლის ამა­ვე სა­ხელ­წო­დე­ბის გახ­მა­უ­

სწო­რედ ამ ფილ­მის რე­ჟი­სო­რი და მსა­

სე­ნეს ბი­ლი კრის­ტა­ლის, სტივ მარ­ტი­ნის და

რე­ბუ­ლი რო­მა­ნის მი­ხედ­ვით; ტომ ჰუ­პე­რის

ხი­ო­ბე­ბი მი­შელ ობა­მამ თეთრ სახ­ლ­ში

ჯონ კარ­სო­ნის მი­ერ წაყ­ვა­ნი­ლი ცე­რე­მო­ნი­

მი­უ­ზიკ­ლი „საბრალონი“ (Les Miserables);

მი­იწ­ვია და, მი­ჩი­გა­ნი­სა და ვა­შინ­გ­ტო­ნის

ე­ბი, სხვა­დას­ხ­ვა წლე­ბის „ოსკარის ღა­მის“

კეტ­რინ ბი­გე­ლო­უს „მთავარი სა­მიზ­ნე“ (Zero

უნი­ვერ­სი­ტე­ტე­ბის სტუ­დენ­ტებ­თან ერ­

პრო­დ­უ­სე­რე­ბი – ლე­გენ­და­რუ­ლი მერ­ვინ

Dark Thirty) – უსა­მა ბენ ლა­დე­ნის ლიკ­ვი­და­

თად, მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა მი­ი­ღო მის ირ­გ­ვ­

ლე რო­ი, არ­ტურ ფრი­დი, ჟან ნე­გუ­ლეს­კო,

ცი­ას­თან და­კავ­ში­რე­ბულ რე­ა­ლურ მოვ­ლე­

ლივ გა­მარ­თულ დის­კუ­სი­ა­ში.

ვინ­სენტე მი­ნე­ლი, რო­ბერტ უაიზი... იმა­საც

ნებ­ზე და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი სამ­ხედ­რო ფილ­მი.

რო­დე­საც „დიდების დარ­ბაზს“, სა­ტე­

მაგ­რამ მა­ყუ­რე­ბელ­თა და კრი­ტი­კოს­თა უმ­რავ­ლე­სო­ბის ფა­ვო­რი­ტი ბენ ზე­იტ­ლი­

კა­ტე­გო­რი­ა­ში მა­მა­კა­ცის მთა­ვა­რი რო­ლის სა­უ­კე­თე­სო შემ­ს­რუ­ლე­ბე­ლი გა­მარ­ჯ­ვე­

აღ­ნიშ­ნავ­დ­ნენ, რომ წლი­დან წლამ­დე ცე­

მი­ხა­ელ ჰა­ნე­კეს „სიყვარული“ (Amour)

რე­მო­ნია სულ უფ­რო და უფ­რო მო­საწყე­ნი

გახ­და და­ჯილ­დო­ე­ბის ის­ტო­რი­ა­ში მერ­ვე

ბა ხვდა დე­ნი­ელ დეი-ლი­უ­ისს ამე­რი­კის

ხდე­ბა, და ამ აზრს არ შე­იძ­ლე­ბა არ და­ე­

უცხო­ე­ნო­ვა­ნი ფილ­მი, რო­მე­ლიც აკა­დე­

შე­ერ­თე­ბუ­ლი შტა­ტე­ბის მე-16 პრე­ზი­დენ­

თან­ხ­მო... მაგ­რამ რო­გო­რიც არ უნ­და იყოს შო­უ, „ოსკარის“ ღა­მის მთა­ვა­რი ინ­ტ­რი­გა არის

მი­კო­სებ­მა მთა­ვა­რი „ოსკარის“ პრე­ტენ­

ტის რო­ლის­თ­ვის („ლინკოლნი“). მან უკან

დენ­ტ­თა რიცხ­ვ­ში და­ა­სა­ხე­ლეს.

მო­ი­ტო­ვა ისე­თი კონ­კუ­რენ­ტე­ბი, რო­გო­

სა­უ­კე­თე­სო ფილ­მის­თ­ვის და­წე­სე­ბუ­ლი

რი­ცაა ბრედ­ლი კუ­პე­რი („იმედის სხივ­თა

და იქ­ნე­ბა ის, თუ ვის შეხ­ვ­დე­ბა პა­ტა­რა

„ოსკარის“ მო­პო­ვე­ბას პირ­ველ­ხა­რის­ხო­

კრე­ბუ­ლი“), დენ­ზელ ვა­შინ­გ­ტო­ნი („ფრენა“

ოქ­როს ქან­და­კე­ბა, რო­მელ­საც, აკა­დე­

ვა­ნი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა აქვს რო­გორც პრო­დი­

/ Flight), ჰიუ ჯეკ­მა­ნი („საბრალონი“), ხო­ა­კინ

მი­ი­სა და მი­სი წევ­რე­ბის ავ­ტო­რი­ტე­ტის

უ­სე­რე­ბის­თ­ვის, ისე კი­ნოს­ტუ­დი­ე­ბის­თ­ვის,

ფე­ნიქ­სი („მასწავლებელი“ / The Master).

წყა­ლო­ბით, აქვს ასო­ბით მი­ლი­ო­ნი მა­ყუ­

ამ­დე­ნად, აკა­დე­მი­ის პრე­მი­ის ამ მთა­ვა­რი

დეი ლი­უ­ი­სის­თ­ვის ეს მე­ხუ­თე ნო­მი­ნა­ცია

რებ­ლის მი­ზიდ­ვის მა­გი­უ­რი ძა­ლა, ხო­ლო

და ყვე­ლა­ზე პრეს­ტი­ჟუ­ლი კა­ტე­გო­რი­ის

და მე­სა­მე „ოსკარია“ („ჩემი მარ­ცხე­ნა ფე­

მის მფლო­ბელს დი­დე­ბის შა­რა­ვან­დე­დი

ის­ტო­რი­ა­ში ასახ­ვა ჰპო­ვა ჰო­ლი­ვუ­დის

ხი­სა“ და „ნავთობის“ შემ­დეგ). ის პირ­ვე­ლი

მთე­ლი სი­ცოცხ­ლის მან­ძილ­ზე გაჰ­ყ­ვე­ბა.

ის­ტებ­ლიშ­მენ­ტის პრი­ო­რი­ტეტ­თა იერარ­

მსა­ხი­ო­ბი­ა, რო­მელ­მაც მა­მა­კა­ცის მთა­ვა­რი

ქი­ამ. სა­უ­კე­თე­სო ფილ­მის შერ­ჩე­ვი­სას

რო­ლის­თ­ვის სა­მი „ოსკარის“ მფლო­ბე­ლი

წელს სა­უ­კე­თე­სო ფილ­მის კა­ტე­გო­რი­ა­ში

12

გახ­და. ზო­გი­ერ­თი კრი­ტი­კო­სი, რო­მე­ლიც

მოხ­და ისე, რომ აკა­დე­მი­ის ის­ტო­რი­ა­

თე­სო შეს­რუ­ლე­ბის­თ­ვის „ოსკარს“ ბევ­რი კრი­ტი­კო­სი 30 წლის ამე­რი­კელ ენ ჰა­ტა­

მა­ღალ შე­ფა­სე­ბას აძ­ლევს მსა­ხი­ო­ბის

ში ყვე­ლა­ზე ახალ­გაზ­რ­და ნო­მი­ნან­ტი 9

გარ­და­სახ­ვის ოს­ტა­ტო­ბას, სა­ჭი­როდ მი­იჩ­

წლის კუ­ვენ­ჟა­ნე უოლი­სი გახ­და, ხო­ლო

უ­ე­ის („საბრალონი“) უწი­ნას­წარ­მეტყ­ვე­

ნევს ისიც დას­ძი­ნოს, რომ ამ შემ­თხ­ვე­ვა­ში,

ყვე­ლა­ზე ხან­დაზ­მუ­ლი – ემა­ნუ­ელ რი­ვა,

ლებ­და და ასეც მოხ­და. მი­სი მე­ტო­ქე­ე­ბი

და­ნი­ელ დეი-ლი­უ­ი­სის სა­ხით, აკა­დე­მი­

რო­მელ­საც 86 წე­ლი ცე­რე­მო­ნი­ის წი­ნა

იყ­ვ­ნენ: სე­ლი ფილ­დი („ლინკოლნი“), ჯე­

კო­სებ­მა თა­ვი­სი პა­ტი­ვის­ცე­მა გა­მო­უ­ხა­ტეს

დღეს შე­უს­რულ­და. ჰა­ნე­კეს ფილ­მ­მა

კი უივე­რი („იმედის სხივ­თა კრე­ბუ­ლი“),

აბ­რა­ამ ლინ­კოლნს და სტი­ვენ სპილ­ბერგს,

ააღორ­ძი­ნა ამ შე­სა­ნიშ­ნა­ვი ფრან­გი

ემი ადამ­სი („მასწვლებელი“) და ჰე­ლენ

რო­მელ­მაც მო­რი­გი სო­ცი­ა­ლუ­რად მნიშ­ვ­ნე­

მსა­ხი­ო­ბის პო­პუ­ლა­რო­ბა საფ­რან­გე­თის

ჰან­ტი („სუროგატი“/ The Ses­si­ons)

ლო­ვანი პრო­ექ­ტი გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლა. იმა­საც

ფარ­გ­ლებს გა­რეთ და მრა­ვა­ლი პრეს­

აღ­ნიშ­ნა­ვენ, რომ მის­მა კონ­კუ­რენ­ტებ­მა

ტი­ჟუ­ლი ჯილ­დოც მო­უ­ტა­ნა, მათ შო­რის

ფილ­მი­დან 5 („ლინკოლნი“, „სიყვარული“,

ფსი­ქო­ლო­გი­უ­რი პრობ­ლე­მე­ბით დატ­ვირ­

„სეზარი“, ევ­რო­პუ­ლი კი­ნო­ა­კა­დე­მი­ის და

„იმედის სხივ­თა კრე­ბუ­ლი“, „ველური

თუ­ლი ადა­მი­ა­ნე­ბის უფ­რო ემო­ცი­უ­რი და

BAFTA-ს პრე­მი­ე­ბი.

სამ­ხ­რე­თის ცხო­ვე­ლე­ბი“, „პის ცხოვ­რე­ბა“)

სა­ინ­ტე­რე­სო სა­ხე­ე­ბი შექ­მ­ნეს, მაგ­რამ ერთ–

მა­მა­კა­ცის მე­ო­რე პლა­ნის რო­ლის სა­უ­

მთა­ვარ „ოსკარზე“ წარ­დე­გე­ნი­ლი 9

სა­უ­კე­თე­სო რე­ჟი­სუ­რის კა­ტე­გო­რი­ა­შიც და­სა­ხელ­და. ეს კა­ტე­გო­რია რე­კორ­დ­ს­

ერ­თი ყვე­ლა­ზე პა­ტივ­ცე­მუ­ლი ამე­რი­კე­ლი

კე­თე­სო შემ­ს­რუ­ლებ­ლის კა­ტე­გო­რი­ა­ში,

პრე­ზი­დენ­ტის ავ­ტო­რი­ტეტს ძნე­ლია რა­მე

პირ­ვე­ლად „ოსკარის“ ის­ტო­რი­ა­ში, ნო­მი­ნი­

მე­ნია სა­უ­კე­თე­სო ფილ­მ­თან თან­ხ­ვედ­რის

და­უ­პი­რის­პი­რო.

რე­ბუ­ლე­ბი იყ­ვ­ნენ მხო­ლოდ ის მსა­ხი­ო­ბე­ბი,

თვალ­საზ­რი­სით, თუმ­ცა წელს ასე არ მოხ­

რომ­ლებ­საც უკ­ვე მი­ღე­ბუ­ლი ჰქონ­დათ

და, და ბენ აფ­ლე­კი ნო­მი­ნან­ტ­თა სი­ა­ში

სა­უ­კე­თე­სო შემ­ს­რუ­ლე­ბე­ლი აკა­დე­მი­

აკა­დე­მი­ის პრე­მია – ტო­მი ლი ჯონ­სი

არ აღ­მოჩ­ნ­და. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია ისიც, რომ

კო­სებ­მა წა­ა­ხა­ლი­სეს ფილ­მი არა დიდ

(„ლინკოლნი“), რო­ბერტ დე ნი­რო („იმედის

ზოგ­ჯერ, მთა­ვა­რი პრე­მი­ის მი­ნი­ჭე­ბი­სას

პრე­ზი­დენ­ტ­ზე და ექ­ს­ტ­რე­მა­ლურ პო­ლი­ტი­

სხივ­თა კრე­ბუ­ლი“), ალან არ­კი­ნი („არგო“),

უსი­ა­მოვ­ნე­ბის თა­ვი­დან ასა­ცი­ლებ­ლად,

კურ სი­ტუ­ა­ცი­ებ­ზე, არა­მედ ყო­ველ­დღი­ურ

ფი­ლიპ სე­ი­მურ ჰოფ­მა­ნი („მასწავლებელი“).

აკა­დე­მი­კო­სე­ბი ვნე­ბა­თაღელ­ვის ჩაცხ­რო­

ცხოვ­რე­ბა­ზე და ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი ადა­მი­ა­ნე­

„ოსკარი“ წი­ლად ხვდა ავ­ს­ტ­რი­ელ კრის­

ბას სწო­რედ რე­ჟი­სუ­რის­თ­ვის და­წე­სე­ბუ­ლი

ბის პრობ­ლე­მებ­ზე. „ოსკარი“ წი­ლად ხვდა

ტოფ ვალცს („გათავისუფლებული ჯან­გო“),

ჯილ­დო­თი ცდი­ლო­ბენ. ამ კა­ტე­გო­რი­ა­ში

22 წლის ჯე­ნი­ფერ ლო­უ­რენსს („იმედის

რო­მელ­საც კვენ­ტინ ტა­რან­ტი­ნოს­თან

ხში­რად აჯილ­დო­ე­ბენ რო­მე­ლი­მე სა­ნა­

სხივ­თა კრე­ბუ­ლი“). მას მე­ტო­ქე­ო­ბას

თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბამ უკ­ვე მე­ო­რე ჯილ­დო

ხა­ო­ბით და ტექ­ნი­კუ­რად ვირ­ტუ­ო­ზულ

უწევ­დ­ნენ ჯე­სი­კა ჩეს­ტე­ი­ნი („მთავარი სა­

მო­უ­ტა­ნა („უსახელო ნა­ძირ­ლებ­ში“ ეს-ესის

ფილმ-ზღა­პარს, რო­მელ­საც არა აქვს

მიზ­ნე“), ნა­ო­მი უოტ­სი („შეუძლებელი“ / Lo

შტან­დარ­ტენ­ფი­უ­რე­რის რო­ლის­თ­ვის მან,

პრე­ტენ­ზია გან­სა­კუთ­რე­ბულ სო­ცი­ა­ლურ–

im­pos­sib­le), კუ­ვენ­ჟა­ნე უოლი­სი („ველური

ამა­ვე კა­ტე­გო­რი­ა­ში, თა­ვი­სი პირ­ვე­ლი

პო­ლი­ტი­კურ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა­ზე, პი­რი­ქით,

სამ­ხ­რე­თის ცხო­ვე­ლე­ბი“) და ემა­ნუ­ელ

„ოსკარი“ მი­ი­ღო).

სა­შუ­ა­ლე­ბას აძ­ლევს მა­ყუ­რე­ბელს მაქ­

კა­ტე­გო­რი­ა­ში ქა­ლის მთა­ვა­რი რო­ლის

რი­ვა („სიყვარული“).

ქა­ლის მე­ო­რე პლა­ნის რო­ლის სა­უ­კე­

სი­მა­ლუ­რად გა­ნე­რი­დოს გა­რე­მომ­ც­ველ

13

სი­ნამ­დ­ვი­ლეს და ზღაპ­რულ რე­ა­ლო­ბა­ში

სა­უ­კე­თე­სო უცხო­ე­ნო­ვა­ნი ფილ­მის­თ­ვის

კოს­ტ­უ­მე­ბის დი­ზა­ი­ნის­თ­ვის პრე­მია წი­ლად ხვდა ჟაკ­ლინ დი­უ­რანს („ანა კა­რე­ნი­ნა“).

ჩა­ი­ძი­როს. ამ თვალ­საზ­რი­სით, ენგ ლის

და­წე­სე­ბულ „ოსკარს“ წელს ერ­თ­მა­ნეთს

ვი­ზუ­ა­ლუ­რად მომ­ხიბ­ლავ­მა „პის ცხოვ­რე­

ეცი­ლე­ბოდ­ნენ კა­ნა­დუ­რი „ომის ალ­ქა­ჯი“

და­ნარ­ჩენ კა­ტე­გო­რი­ებ­ში „ოსკარები“ შემ­

ბამ“ ჯე­იმს კე­­მე­რონის „ავატარის“ ბე­დი გა­

(Rebelle, კიმ ნგუ­ე­ნი), ნორ­ვე­გი­უ­ლი „კონ-

დეგ­ნა­ი­რად გა­ნა­წილ­და: “სა­უ­კე­თე­სო გრი­მი

ი­ზი­ა­რა, რო­მელ­მაც სა­მი წლის წინ „უფრო

ტიკი“ (Kon-Tiki, ხო­ა­კიმ რო­ნინ­გი, ეს­პენ

და თმის ვარ­ცხ­ნი­ლო­ბა (წლევანდელი

სე­რი­ო­ზულ და მო­ქა­ლა­ქე­ობ­რი­ვად

სან­დ­ბერ­გი), და­ნი­უ­რი „სამეფო რო­მა­ნი“

ფორ­მუ­ლი­რე­ბით) – ლი­ზა ვეს­ტ­კო­ტი, ჯუ­ლი

სა­პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო“ ფილ­მ­თან – კეტ­რინ

(En kon­ge­lig af­f­æ­re, ნი­კო­ლაი არ­კე­ლი),

დარ­ტ­ნე­ლი („საბრალონი“); სა­უ­კე­თე­სო

ბი­გე­ლო­უს „ქარიშხლის მბრძა­ნე­ბელ­თან“

ფილ­მი ჩი­ლე­დან „არა“ (No, პაბ­ლო

მონ­ტა­ჟი – უილი­ამ გოლ­დენ­ბერ­გი („არგო“);

კონ­კუ­რენ­ცი­ი­სას წა­ა­გო.

ლა­რა­ი­ნი) და გა­სუ­ლი წლის ევ­რო­პუ­ლი

სა­უ­კე­თე­სო ხმა – ენ­დი ნელ­სო­ნი, მარკ

ტრი­უ­ფა­ტო­რი, კრი­ტი­კოს­თა და „არტ

პა­ტერ­სო­ნი, სა­ი­მონ ჰე­ი­ზი („საბრალონი“);

არა­ვის ეპა­რე­ბო­და, რომ „ოსკარს“ სა­უ­

ჰა­უ­სის“ კი­ნოს მოყ­ვა­რულ­თა ფა­ვო­რი­ტი –

სა­უ­კე­თე­სო ვი­ზუ­ა­ლუ­რი ეფექ­ტე­ბი (ხუთი

კე­თე­სო ორი­გი­ნა­ლუ­რი სცე­ნა­რის­თ­ვის

ავ­ს­ტ­რი­უ­ლი ფილ­მი „სიყვარული“ (Amour,

პრე­ტენ­დენ­ტი ამ კა­ტე­გო­რი­ა­ში 10 ფილ­მი­

კვენ­ტინ ტა­რან­ტი­ნო („გათავისუფლებული

მი­ხა­ელ ჰა­ნე­კე). „ოსკარის“ მფლო­ბე­ლი

დან აირ­ჩი­ეს) – „პის ცხოვ­რე­ბა“; სა­უ­კე­თე­სო

ჯან­გო“) მო­ი­გებ­და. სა­უ­კე­თე­სო ადაპ­ტი­

სწო­რედ ის გახ­და.

ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მი – „გულადი“ (Brave, მარკ

და­ჯილ­დო­ვე­ბის ცე­რე­მო­ნი­ა­ზე ეჭ­ვი

რე­ბულ სცე­ნა­რად აკა­დე­მი­კო­სებ­მა კრის

„ოსკარი“ სა­უ­კე­თე­სო სა­უნ­დ­ტ­რე­კის­თ­

ენ­დ­რი­უ­სი, ბრენ­და ჩეპ­მე­ნი); სა­უ­კე­თე­სო

ვის მი­ი­ღო მა­იკლ და­ნამ („პის ცხოვ­რე­

მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ფილ­მი – „ახლა ან არას­

ბა“), რო­მელ­მაც აჯო­ბა „ჰოლივუდური

დ­როს“ (Carfew, შონ კრის­ტენ­სე­ნი), სა­უ­კე­თე­

და­სა­ხელ­და კლა­უ­დიო მი­რან­და – „პის

ჟღე­რა­დო­ბის“ ოს­ტატ ჯონ უილი­ამსს

სო მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მი –

ცხოვ­რე­ბის“ გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის ავ­ტო­რი,

(„ლინკოლნი“), ჰო­ლი­ვუ­დელ კომ­პო­

„ქაღალდის რო­მა­ნი“ (Piper man, ჯონ კარ­სი);

რო­მელ­მაც რამ­დე­ნი­მე წლის წინ მთლი­

ზი­ტორ­თა დი­ნას­ტი­ის წარ­მო­მად­გე­ნელ

სა­უ­კე­თე­სო დო­კუ­მენ­ტუ­რი ფილ­მი – „შაქრის

ა­ნად ციფ­რულ ფორ­მატ­ში გა­და­ღე­ბუ­ლი

ტო­მას ნი­უ­მანს („Skyfall“), „ოსკარის“

ადა­მი­ა­ნის ძი­ე­ბა­ში“ (Searching for Su­gar man,

პირ­ვე­ლი ფილ­მით „ბენჯამინ ბა­ტო­ნის

ნო­მი­ნან­ტ­სა და ლა­უ­რე­ატს, იტა­ლი­ელ

მა­ლიკ ბენ­ჯე­ლულ, სა­ი­მონ ჩი­ნი); სა­უ­კე­თე­სო

უც­ნა­უ­რი ამ­ბა­ვი“ კი­ნო­ა­კა­დე­მი­ის პრე­მი­

კომ­პო­ზი­ტორ და­რიო მა­რი­ა­ნე­ლის („ანა

მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟა­ნი დო­კუ­მენ­ტუ­რი ფილ­მი

ა­ზე იყო ნო­მი­ნი­რე­ბუ­ლი. წლე­ვან­დე­ლი

კა­რე­ნი­ნა“) და ცნო­ბილ ფრანგ კომ­პო­ზი­

– „ინოსენტე“ (Inocente, შონ ფა­ი­ნი, ან­დ­რეა

„ოსკარისთვის“ ბრძო­ლა­ში მან უკან მო­ი­

ტორ ალექ­სანდრ დეპ­ლას („არგო“);

ნიკს-ფა­ი­ნი).

ტო­ვა ისე­თი დი­დოს­ტა­ტე­ბი, რო­გო­რი­ცაა

„ოსკარით“ სა­უ­კე­თე­სო დი­ზა­ი­ნის­თ­

ტე­რი­ოს „არგო“ აღი­ა­რეს. წლის სა­უ­კე­თე­სო კი­ნო­ო­პე­რა­ტო­რად

იანუშ კა­მინ­ს­კი („ლინკოლნი“), რო­ბერტ

ვის და­ჯილ­დოვ­დ­ნენ რიკ კარ­ტე­რი

რი­ჩარ­დ­სო­ნი („გათავისუფლებული

(დამდგმელი მხატ­ვა­რი) და ჯიმ ერიკ­სო­

ჯან­გო“), რო­ჯერ დი­კინ­სი ( „Skyfall“) და

ნი (დეკორატორი) ფილმ „ლინკოლნის“

შე­ი­მას მაკ­გარ­ვი („ანა კა­რე­ნი­ნა“).

ვი­ზუ­ა­ლუ­რი სა­ხის შექ­მ­ნის­თ­ვის; სა­უ­კე­თე­სო

14

ოპერაცია "არგო"

კა­ნა­დის სა­ელ­ჩოს შე­ა­ფა­რა. „არგო“

თით­ქ­მის უც­ნო­ბი სა­ხე­ე­ბით, გმი­რე­ბით,

სწო­რედ ამ ექ­ვ­სი რი­გი­თი ამე­რი­კე­ლის

რო­მელ­თა­გან არც ერ­თი არ არის გმი­რი:

გა­და­სარ­ჩე­ნად და­გეგ­მი­ლი და გან­ხორ­

მათ ხომ თა­ნამ­შ­რომ­ლე­ბი ალ­ყა­შე­მორ­

>> თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე

ცი­ე­ლე­ბუ­ლი ოპე­რა­ცი­ის ის­ტო­რი­ა­ა. ეს თა­ვის სიძ­ნე­ლე­ებს უქ­მ­ნის ავ­ტო­

ტყ­მულ სა­ელ­ჩო­ში მი­ა­ტო­ვეს, მხო­ლოდ სა­კუ­თა­რი თა­ვი­სა და ცო­ლე­ბის გა­დარ­

რებს, იმი­ტომ რომ, რო­დე­საც ფილ­მ­ში

ჩე­ნა­ზე ფიქ­რო­ბენ, ად­ვი­ლად უყუ­რე­ბენ

ახ­ლო ის­ტო­რი­ის რე­ა­ლუ­რი პი­როვ­ნე­

იმას, თუ რა საფ­რ­თხე­ში ჩა­აგ­დეს კა­ნა­დის

ბევრ ქარ­თ­ველს გუ­ლის­ცე­მას აუჩ­ქა­რებს;

ბე­ბი მოქ­მე­დე­ბენ, რე­ჟი­სო­რის ფან­ტა­ზია

ელ­ჩის ოჯა­ხი. ისი­ნი ში­შით ისე არი­ან შეპ­

და სრუ­ლი­ად ამა­ოდ, იმი­ტომ, რომ ფილ­

და მსა­ხი­ო­ბის აღ­მაფ­რე­ნა თით­ქ­მის ყო­

რ­ყო­ბი­ლე­ბი, რომ თავ­და­პირ­ვე­ლად არც

მ­ში ის მხო­ლოდ სცე­ნა­რე­ბის სა­ნაგ­ვე­ზე

ველ­თ­ვის შეზღუ­დუ­ლია – ეს ერ­თ­გ­ვა­რი

მათ გა­და­სარ­ჩე­ნად ჩა­მო­სულ ადა­მი­ანს

ნა­პოვ­ნი ფან­ტას­ტი­კუ­რი ფილ­მის სა­თა­უ­

მსხვერ­პ­ლი­ა, რო­მელ­საც ის­ტო­რი­უ­ლი

და არც მის გეგ­მას არ ენ­დო­ბი­ან.

რია და არა­ვინ იცის, ეს რას ნიშ­ნავს.

სი­ზუს­ტე მო­ითხოვს.

„არგო“ – აფი­შა­ზე წა­კითხუ­ლი ეს სიტყ­ვა

ბენ აფ­ლე­კის ფილ­მი მი­ე­კუთ­ვ­ნე­ბა

ბენ აფ­ლეკს, ვფიქ­რობ, არ გა­უ­ჭირ­დე­

ტე­ლე­ე­თერ­ში ახალ­გაზ­რ­და ქა­ლი დიქ­ ტო­რე­ბი მო­ნო­ტო­ნუ­რი ნა­ზი ხმით მუ­ქა­რი­თა

ჟანრს, რო­მე­ლიც ჰო­ლი­ვუდს კარ­გად

ბო­და ამ ის­ტო­რი­უ­ლი დრა­მის ფარ­გ­

და სი­სას­ტი­კით აღ­სავ­სე ტექ­ს­ტებს კითხუ­

აქვს დაც­დი­ლი – ის­ტო­რი­უ­ლი მოვ­ლე­ნის

ლებ­ში ენერ­გი­უ­ლი სა­თავ­გა­და­სავ­ლო

ლო­ბენ, ქუ­ჩა­ში კი სი­ძულ­ვი­ლით გა­ერ­თი­

მხატ­ვ­რულ რე­კონ­ს­ტ­რუქ­ცი­ას.

ფილ­მის გა­და­ღე­ბა, ისე­თის, ყვე­ლა თან

ა­ნე­ბუ­ლი ბრბო ბო­ბოქ­რობს, რაც ფილ­მ­ში

რომ აძა­გებს და თან ბა­ძავს, თუმ­ცა აც­ტი­

ნამ­დ­ვი­ლი ჯო­ჯო­ხე­თის სუ­რათს ქმნის.

რო­დე­საც ირან­ში ის­ლა­მის­ტუ­რი რე­

1979 წლის თე­ი­რან­ში ის­ტო­რი­უ­ლი

ვო­ლუ­ცია მოხ­და და შა­ხინ­შა­ჰი აშშ-მ

ონ მა­ინც მხო­ლოდ ჰო­ლი­ვუდს ხე­ლე­წი­

შე­იკ ­ ედ­ლა, ბრბო ამე­რი­კის სა­ელ­ჩო­ში

ფე­ბა. თვი­თონ მსა­ხი­ო­ბი ბენ აფ­ლე­კიც

დრო ქა­რიშ­ხა­ლი­ვით მძვინ­ვა­რებს,

შე­იჭ­რა და მძევ­ლად მი­სი 52 თა­ნამ­შ­რო­

იქ­ნებ პირ­ვე­ლი ამე­რი­კე­ლი ჯე­იმს ბონ­დი

ის­ლა­მუ­რი რე­ვო­ლუ­ცი­ის ადეპ­ტე­ბი ცი­ებ–

მე­ლი აიყ­ვა­ნა.

გამ­ხ­და­რი­ყო, მაგ­რამ – არა. მან გა­და­ი­

ცხე­ლე­ბის არე­ულ რიტ­მ­ში მოქ­მე­დე­ბენ.

ღო მო­უ­ლოდ­ნე­ლად გა­წე­ლი­ლი ფილ­მი,

აქ კი, კა­ნა­დის ელ­ჩის სარ­დაფ­ში, მო­

ოდ­ნავ მო­საწყე­ნიც კი, მსა­ხი­ო­ბე­ბის

ლო­დი­ნად ქცე­ულ ამ პა­ტა­რა სამ­ყა­რო­ში,

ყვე­ლა, გარ­და ექ­ვ­სი ადა­მი­ა­ნი­სა. ამ ­ ­მა გა­ას­წ­რო შე­მო­სე­უ­ლებს და თა­ვი ექ­ვს

15

როს­თან მშვი­დო­ბი­ა­ნი თა­ნას­წო­რო­ბი­

სა­დაც ექ­ვ­სი ამე­რი­კე­ლი იმა­ლე­ბა, დრო

მენ ამ და­ში­ნე­ბულ და რი­გით ადა­მი­ა­ნებს

თით­ქოს უძ­რა­ვი­ა. რას ელო­დე­ბი­ან?

თა­ვის მთა­ვარ გან­ძ­სა და სა­ი­დუმ­ლოს: თუ

სა­კენ მის­წ­რა­ფე­ბამ ჩა­ა­ყე­ნა, ამ ბო­ლო

ვერც ერ­თი მათ­გა­ნი ვერ ბე­დავს უნუ­გე­შო

კარ­გად, ანუ ორ­გა­ნუ­ლად ითა­მა­შებ შენს

წლებ­ში მკვეთ­რად ელავს კი­ნოს სხვა­

სი­მარ­თ­ლის ხმა­მაღ­ლა თქმას, მაგ­რამ

როლს და მი­ენ­დო­ბი რე­ჟი­სორს, მო­გო­ნი­

დას­ხ­ვა ჟან­რის ნა­წარ­მო­ებ­ში.

ისე­დაც გა­სა­გე­ბი­ა, რომ მა­თი აღ­მო­ჩე­ნა

ლი ამ­ბა­ვი ნე­ბის­მი­ე­რი მა­ყუ­რებ­ლის­თ­ვის

მხო­ლოდ დრო­ის სა­კითხი­ა.

და­მა­ჯე­რე­ბე­ლი გახ­დე­ბა.

რა ფან­ტა­ზი­ა­ა, მაგ­რამ ეს ფილ­მი შე­იძ­

და მარ­თ­ლაც, სა­ნამ ეს არ­ც­თუ ბრწყინ­

ის არ­ჩე­ვა­ნი, რო­მე­ლიც ამე­რი­კის შე­ერ­ თე­ბუ­ლი შტა­ტე­ბის კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტ­თა სა­ზო­გა­დო­ე­ბამ წელს გა­ა­კე­თა სწო­რედ ამ

ლე­ბა მი­ვა­კუთ­ვ­ნოთ ჰო­ლი­ვუ­დის ასე­ვე

ვა­ლე ექ­ვ­სე­უ­ლი უნ­დობ­ლად დას­ც­ქე­რის

კუთხით არის სა­ყუ­რადღე­ბო. ამ შემ­თხ­

საყ­ვა­რელ ჟანრს – „კინო კი­ნოს შე­სა­ხებ“,

თა­ვის ახალ პას­პორ­ტებს და უხერ­ხუ­ლად

ვე­ვა­ში ასო­ცი­ა­ცი­ე­ბი, რო­მელ­საც სიტყ­ვა

იმი­ტომ, რომ მტრის მო­სატყუ­ებ­ლად,

წარ­მოთ­ქ­ვამს თა­ვის ახალ სა­ხე­ლებს, მა­

„არგო“ იწ­ვევს, თა­ვის ად­გილს ჰპო­ვებს

მოყ­ვა­სის საფ­რ­თხი­დან და­სახ­ს­ნე­ლად

თი გა­დარ­ჩე­ნა სა­ეჭ­ვო­ა; მაგ­რამ რო­გორც

ფილ­მის სივ­რ­ცე­ში და მის ირ­გ­ვ­ლივ.

სწო­რედ კი­ნოს, მი­სი უნი­ვერ­სა­ლო­ბით

კი ოპე­რა­ცი­ის ჩა­ვარ­დ­ნის სა­შიშ­რო­ე­ბა

ტო­ნი მენ­დე­სი ხომ სხვა ცი­ვი­ლი­ზა­ცი­

და და­მა­ჯე­რე­ბე­ლი მი­ა­მი­ტო­ბით, იყე­ნებს

თით­ქოს გარ­და­უ­ვა­ლი­ა, სწო­რედ მა­შინ

ის წი­აღ­ში თა­ვი­სი ცი­ვი­ლი­ზა­ცი­ის ოქ­როს

მთა­ვა­რი გმი­რი და, რო­გორც კი­ნო­

გა­მო­ი­ჩენს კი­ნომ­სა­ხი­ო­ბის ნიჭს მათ­გან

საწ­მი­სის მო­სა­პო­ვებ­ლად, მო­სა­ტა­ცებ­ლად,

ში, აქაც უმაღ­ლე­სი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა აქვს

ყვე­ლა­ზე ტლან­ქი და უტე­ხი. ის ისე შე­დის

გა­მო­სახ­ს­ნე­ლად მი­ემ­გ­ზავ­რე­ბა; იმი­ტომ,

დროს და ადა­მი­ა­ნის პი­როვ­ნე­ბას.

როლ­ში, რომ არა­მარ­ტო მტერს, ყვე­ლას

რომ მის­თ­ვის, და იმე­დი­ა, ჩვენ­თ­ვი­საც,

და თა­ვის თავ­საც კი და­ა­ჯე­რებს.

ოქ­როს საწ­მი­სი არის ადა­მი­ა­ნი, ადა­მი­ა­ნის

ბენ აფ­ლე­კის გმი­რი, ტო­ნი მენ­დე­სი, პრო­ფე­სი­უ­ლი გმი­რი­ა, ადა­მი­ა­ნის გა­დარ­

„ოსკარის“ ყო­ვე­ლი ცე­რე­მო­ნია გვა­

ჩე­ნა მი­სი ხე­ლო­ბა­ა, და მი­სი დამ­ხ­მა­რე

უწყებს, თუ რა ის­ტო­რი­ულ გა­რე­მო­ე­ბა­ში

კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტე­ბი – დამ­სა­ხუ­რე­ბუ­ლი

იმ­ყო­ფე­ბა ერი და რო­გორ აღიქ­ვამს ის

პრო­დუ­სე­რი (ალან არ­კი­ნი) და „ოსკარის“

ამ გა­რე­მო­ე­ბას.

მფლო­ბე­ლი ვი­ზა­ჟის­ტი (ჯონ გუდ­მე­ნი), ნამ­ დ­ვი­ლი ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვე­ბი, თით­ქოს გა­დას­ცე­

ცი­ვი­ლი­ზა­ცი­უ­რი კრი­ზი­სი, რო­მელ­შიც ქრის­ტი­ა­ნო­ბა არაქ­რის­ტი­ა­ნულ სამ­ყა­

თა­ვი­სუფ­ლე­ბა და თვით მი­სი სი­ცოცხ­ლე.

16

„თეთრების“ კულ­ტუ­რა­ზე, მათ სიმ­დიდ­

დას­რუ­ლე­ბუ­ლა და სხვა­დას­ხ­ვა ფორ­მით

რე­ზე, ქენ­დი­ლენ­დის „სასახლეზე“, ისე

„სუპერსახელწიფოში“, მის მშობ­ლი­ურ

რო­გორც „უსახელო ნა­ძირ­ლებ­ში“ – ებ­

ამე­რი­კა­ში ისევ გრძელ­დე­ბა (და არა

რა­ე­ლე­ბი გერ­მა­ნე­ლებ­ზე... (ტარანტინოს

მხო­ლოდ ამე­რი­კა­ში).

ტარანტინოს "სპაგეტი-ვესტერნი" >> ნე­ნო ქავ­თა­რა­ძე

იმ­ს­ხ­ვ­რე­ვა, წარ­სუ­ლის დე­კონ­ტ­რუქ­ცი­ით

დე პო­პუ­ლა­რუ­ლი ამე­რი­კუ­ლი გა­მო­ცე­მე­ბი

ახა­ლი ის­ტო­რია რე­კონ­ს­ტ­რუ­ირ­დე­ბა).

წერ­დ­ნენ, რომ „გათვისუფლებული ჯან­გო“

ვიდ­რე სა­ზო­გა­დო­ე­ბა ყო­ვე­ლი­ვეს მთე­ლი

ტა­რან­ტი­ნოს ყვე­ლა­ზე სა­ხა­ლი­სო და,

სი­სავ­სით იხი­ლავ­და „გათვისუფლებულ

ამავ­დ­რო­უ­ლად, ბრუ­ტა­ლუ­რი ფილ­მი­ა.

გა­მოს­ვ­ლამ­დე კვენ­ტინ ტა­რან­ტი­ნომ

ჯან­გო­ში“, ამე­რი­კუ­ლი პრე­სა წერ­და,

ზო­გი­ერთს მი­აჩ­ნ­და, რომ „მაკულატურის“

გა­ნაცხა­და, რომ სამ­ხ­რე­თუ­ლი და არა

რომ ტა­რან­ტი­ნოს მო­რა­ლი შე­ე­პა­რა, უფ­

და „მოკალი ბი­ლის“ შემ­ქ­მ­ნელ­მა ახა­ლი

და­სავ­ლუ­რი „სპაგეტი ვეს­ტერ­ნის“ გა­

რო მე­ტიც, სენ­ტი­მენ­ტა­ლუ­რო­ბა – რე­ჟი­

სივ­რ­ცე­ე­ბი ვერ გა­არ­ღ­ვი­ა, აუდი­ტო­რია

და­ღე­ბა სურ­და. სა­ბო­ლო­ოდ კი ფილ­მი

სო­რებს შო­რის ყვე­ლა­ზე „ამორალურს“,

ვერ გა­ა­ო­ცა ისე, რო­გორც – „უსახელო ნა­

„საუსერნი“ უფ­რო გა­მო­ვი­დო­და, ვიდ­რე

ყვე­ლა­ზე „ხულიგანს“, რო­მელ­თა­ნაც

ძირ­ლებ­ში“. ტა­რან­ტი­ნოს ფილ­მ­ში რა­სიზ­

„ვესტერნი“. 2012 წელს ეკ­რა­ნებ­ზე

მა­ნი­პუ­ლა­ცია და კა­თარ­ზი­სი მხო­ლოდ

მის თე­მის შე­ფა­სე­ბი­სას კრი­ტი­კა თით­ქოს

„საუს-ვესტერნი“ „გათავისუფლებული

მის­თ­ვის და­მა­ხა­სი­ა­თე­ბელ ფორ­მებს

ორად გა­ი­ყო. პრე­მი­ე­რი­დან რამ­დე­ნი­მე

ჯან­გო“ გა­მო­ვი­და. რე­ჟი­სო­რი წი­ნას­წარ

იძენს; ფორ­მებს, რომ­ლე­ბიც დი­დი

დღე­ში ცნო­ბილ­მა აფ­რო­ა­მე­რი­კელ­მა რე­

აანონ­სებ­და, რომ მი­სი ფილ­მი ქვე­ყა­ნა­ში

ხა­ნი­ა, ტა­რან­ტი­ნოს სტი­ლად დამ­კ­

ჟი­სორ­მა სპა­იკ ლიმ ტა­რან­ტი­ნოს ფილმს

გა­ბა­ტო­ნე­ბულ მო­ნო­ბას შე­ე­ხე­ბო­და, რა­

ვიდ­რ­და კი­ნე­მა­ტოგ­რაფ­ში. „სპაგეტი

„მისი წი­ნაპ­რე­ბის უპა­ტივ­ცე­მუ­ლო­ბა­ში“

საც მან ქვეყ­ნის სირ­ცხ­ვი­ლი უწო­და. ტა­

ვეს­ტერ­ნ­შიც“ ტა­რან­ტი­ნო მის­თ­ვის ჩვე­ულ

დას­დო ბრა­ლი. ლიმ, რომ­ლის ბო­ლო

რან­ტი­ნოს რი­გით მერ­ვე ფილ­მი ალ­ბათ

იუმორს, ირო­ნი­ას და ხშირ შემ­თხ­ვე­ვა­

ფილ­მი „ზაფხული რედ ჰუკ­ში“ (ღედ Hოოკ

მი­სი ყვე­ლა­ზე უფ­რო პო­ლი­ტი­ზი­რე­ბუ­ლი

ში სარ­კაზ­მ­საც ინარ­ჩუ­ნებს, და თუ წი­ნა

შუმ­მერ) სამ­ხ­რე­თის რა­სობ­რივ პრობ­ლე­

ფილ­მი­ა, სა­დაც რე­ჟი­სო­რი მის­თ­ვის

ფილ­მებ­ში ძა­ლა­დო­ბის „ანატომიას“,

მებს ეხ­მი­ა­ნე­ბა, გა­ნაცხა­და, რომ „ჯანგოს“

ჩვე­უ­ლი ირო­ნი­ი­თა და ბრუ­ტა­ლუ­რი

უტ­რი­რე­ბას და მის ბუ­ტა­ფუ­რი­უ­ლო­ბას

ნახ­ვას არ აპი­რებს, მაგ­რამ ფილმს

ძა­ლა­დო­ბის სცე­ნე­ბით მოგ­ვითხ­რობს

ვხვდე­ბით, „გათვისუფლებულ ჯან­გო­ში“

და­უს­წ­რებ­ლად აკ­რი­ტი­კებს: „მონობა ამე­

მო­ნო­ბა­ზე, პლან­ტა­ცი­ებ­ში ექ­ს­პ­ლუ­ა­

ძა­ლა­დო­ბის და ადა­მი­ან­თა ექ­ს­პ­ლუ­ა­

რი­კა­ში არ არის სერ­ჯო ლე­ო­ნეს „სპაგეტი-

ტი­რე­ბულ ადა­მი­ა­ნებ­ზე, დატყ­ვე­ვე­ბულ

ტა­ცი­ის უძ­ვე­ლე­სი ფორ­მის – მო­ნო­ბის

ვესტერნი“-ს თე­მა. ეს ჰო­ლო­კოს­ტი­ა.

ცო­ლებ­ზე, ბო­როტ, მდი­დარ თეთ­რ­კა­

რეპ­რე­ზენ­ტი­რე­ბა ჩანს. ტა­რა­ტი­ნოს

აფ­რი­კი­დან მო­ტა­ცე­ბუ­ლი ჩე­მი წი­ნაპ­რე­ბი

ნი­ან მი­წათ­მ­ფ­ლო­ბე­ლებ­ზე, კუ-­კ­ლუქ­ს­-­კ­

შავ­კა­ნი­ა­ნი მო­ნის, ჯან­გოს პრობ­ლე­

მო­ნე­ბი იყ­ვ­ნენ. მე პა­ტივს ვცემ მათ“.

ლან­ზე, იმა­ზე თუ რო­გორ იძი­ებს შურს

მა დღე­ვან­დე­ლო­ბა­ში გად­მო­აქვს და

გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი შავ­კა­ნი­ა­ნი მო­ნა

სურს, დაგ­ვა­ნა­ხოს, რომ მო­ნო­ბა ჯერ არ

ჯერ კი­დევ „უსახელო ნა­ძირ­ლე­ბის“

ფილ­მებ­ში მი­თე­ბი და სტე­რე­ო­ტი­პე­ბი

ფილ­მის ფარ­თო ეკ­რა­ნებ­ზე გა­მოს­ვ­ლამ­

ფილ­მ­ში რამ­დე­ნი­მე ეპი­ზო­დი მარ­თ­ ლაც „ჰოლოკოსტია“– ჭა, რო­მელ­შიც

17

ურჩ მო­ნას ამ­წყ­ვ­დე­ვენ, პლან­ტა­ცი­ა, რო­

ვეს­ტერ­ნის“ მთა­ვა­რი რო­ლის – ჯან­გოს

მა შექ­მ­ნა. გა­სუ­ლი სა­უ­კუ­ნის 90-იანი

მელ­შიც შავ­კა­ნი­ა­ნი მო­ნე­ბი ბო­ლო ამო­

შემ­ს­რუ­ლე­ბელ ფრან­კო ნე­როს, რო­მელ­

წლე­ბი­დან მო­ყო­ლე­ბუ­ლი ტა­რან­ტი­ნომ,

სუნ­თ­ქ­ვამ­დე მუ­შა­ო­ბენ, „თეთრკანიანთა“

მაც ტა­რან­ტი­ნოს­თან ეპი­ზო­დურ როლ­ზე

მას შემ­დეგ, რაც ვი­დე­ო­თე­კა­ში მთე­ლი

აპარ­ტა­მენ­ტი, სა­დაც მდი­და­რი პლატ­ნა­

გა­და­ი­ნაც­ვ­ლა.

მსოფ­ლი­ოს კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი „ამოწურა“ ,

ტო­რე­ბი მო­ნა-­გ­ლა­დი­ა­ტო­რე­ბის ბრძო­ ლით „ტკბებიან“...

ზო­გა­დად ჯან­გო არა­ერ­თი „სპაგეტი-

სცე­ნა­რე­ბის წე­რა და­იწყო. გარ­და სა­კუ­

ვესტერნის“ მთა­ვა­რი პერ­სო­ნა­ჟი­ა. ის

თა­რი ფილ­მე­ბი­სა, („ცოფიანი ძაღ­ლე­ბი“,

პირ­ვ­ლად 1960-იან წლებ­ში გა­მოჩ­ნ­და,

1990 „კრიმინალური სა­კითხა­ვი/­მა­კუ­ლა­

არა­ერ­თხელ შე­იც­ვა­ლა. თავ­და­პირ­

1987 წელს ისევ იტა­ლი­ე­ლი რე­ჟი­სო­რის

ტუ­რა“ 1993) მი­სი სცე­ნა­რე­ბით გა­და­ღე­

ვე­ლად ჯან­გოს როლ­ზე ტა­რან­ტი­ნო

ნე­ლო რო­სა­ტის „ჯანგო-2 /ჯანგო კვლავ

ბუ­ლია ოლი­ვერ სტო­უ­ნის („მკვლლებად

ამე­რეკლ მსა­ხი­ობ­სა და მომ­ღე­რალ­-­რე­

აჯა­ყე­ბუ­ლი­ა“, ხო­ლო 2007 წელს ტა­კა­სი

და­ბა­დე­ბულ­ნი“ 1991) და ტო­ნი სკო­ტის

პერ უილ სმიტს მო­ი­აზ­რებ­და, სა­ბო­ლო­

მი­ი­კეს „სუკიაკი ვეს­ტერ­ნი ჯან­გო“ გა­მო­

(„ნამდვილი რო­მა­ნი“ 1991) ფილ­მე­ბი.

ოდ გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბუ­ლი მო­ნის რო­ლი

ვი­და, რო­მელ­შიც ტა­რან­ტი­ნო რინ­გოს

ამე­რი­კე­ლი ბლო­გე­რე­ბი და კრი­ტი­კო­სე­

ჯე­ი­მი ფოქ­ს­მა შე­ას­რუ­ლა. ფილ­მ­ში უნ­და

როლს ას­რუ­ლებს. „გათავისუფლებულ

ბი მას ხში­რად „სცენარების ღმერ­თ­საც“

ეთა­მა­შა ამე­რი­კელ მსა­ხი­ობ ჯო­ზეფ

ჯან­გო­ში“ ტა­რან­ტი­ნო (ისევე რო­გორც

უწო­დე­ბენ და მარ­თ­ლაც ასეა – მხო­ლოდ

გორ­დონ­-­ლე­ვიტს, მაგ­რამ სა­ბო­ლო­ოდ

მის წი­ნა ფილ­მებ­ში) სა­კუ­თარ კა­მე­ოს

ტა­რან­ტი­ნოს შე­უძ­ლია „სპაგეტი ვეს­

„ჯანგოში“ ის არ აღ­მოჩ­ნ­და, მი­სი ბე­დი

გვა­თა­ვა­ზობს და ზე­დამ­ხედ­ვე­ლის როლ­

ტერ­ნის­გან“ შექ­მ­ნას ეპი­კუ­რი დრა­მა და

ჯეფ ბრი­ჯეს­მაც გა­ი­ზი­ა­რა. ლე­ო­ნარ­დო

ში გვევ­ლი­ნე­ბა. ჯან­გო მა­საც სას­ტი­კად

ბეთ­ჰო­ვე­ნის, ვერ­დის რექ­ვი­ე­მის, ენიო

დი კაპ­რიო თეთ­რ­კა­ნი­ა­ნი პლან­ტა­ტო­რის

უს­წორ­დე­ბა – ფილ­მის ავ­ტო­რი კად­რ­ში

მო­რი­კო­ნეს მუ­სი­კის, ჯონ ლე­გენ­დი­სა თუ

ქელ­ვინ ქენ­დის როლ­ში მოგ­ვევ­ლი­ნა.

ფეთ­ქ­დე­ბა. ეს ტა­რან­ტი­ნოს კი­ნე­მა­ტოგ­

თა­ნა­მედ­რო­ვე რე­პის ფონ­ზე გვი­ამ­ბოს

„მაკულატურის“, „ჯეკი ბრა­უ­ნი­სა“ და

რა­ფი­უ­ლი თვით­კ­ვ­ლე­ლო­ბა­ა, რო­ცა

შავ­კა­ნი­ან მო­ნა­ზე – თეთ­რე­ბის კულ­ტუ­

„მოკალი ბი­ლის“ შემ­დეგ „ჯანგო“ მე­სა­მე

ავ­ტო­რი ის­ტო­რი­ი­დან და მთლი­ანდ

რა­ზე გა­მარ­ჯ­ვე­ბულ ჯან­გო­ზე, კრი­მი­ნა­

ფილ­მი­ა, სა­დაც სე­მი­უ­ელ ელ ჯექ­სო­ნი

ფილ­მი­დან ქრე­ბა.

ლებ­ზე, თა­ვებ­ზე მო­ნა­დი­რე დოქ­ტორ

მსა­ხი­ობ­თა შე­მად­გენ­ლო­ბა ფილ­მ­ში

ქენ­დი­ლენ­დის სა­სახ­ლე­ში მცხოვ­რე­

ვეს­ტერ­ნი, „სპაგეტი ვეს­ტერ­ნი“, დრა­მა

შულ­ც­ზე, მა­თი სამ­ხ­რე­თუ­ლი ოდი­სე­ის

ბი „ანტი ბი­ძია თო­მას“ როლს ირ­გებს.

– ტა­რან­ტი­ნო, რო­მე­ლიც ჟან­რის კა­ნო­

თა­ნა­მო­ნა­წი­ლედ გაქ­ცი­ოს და სა­ბო­ლო­

მსა­ხი­ო­ბი, რომ­ლის შე­სა­ხე­ბაც ტა­რან­ტი­

ნებს თით­ქოს­და ზედ­მი­წევ­ნით „იცავს“

ოდ „სპაგეტი ვეს­ტერ­ნი“ და­ა­გე­მოვ­ნოს.

ნომ თა­ვი­დან­ვე გა­დაჭ­რით იცო­და, მი­სი

და ასე­თი­ვე წარ­მა­ტე­ბით არ­ღ­ვევს,

„აღმოჩენა“ ქრის­ტოფ ვალ­ცი გახ­

„გათავისუფლებულ ჯან­გო­ში“ ამ სამ

შე­უს­რულ­და, „მორალი“ შე­ე­პა­რა და

ლავთ – თა­ვებ­ზე მო­ნა­დი­რე გერ­მ­ნე­ლი

„კომპონენტს“ აერ­თი­ა­ნებს.

სენ­ტი­მენ­ტა­ლუ­რი გახ­და, სა­ი­ნე­ტე­რე­სო­ა,

ექი­მის კინგ შულ­ცის როლ­ში. ფილ­მ­ში

„გათავისუფლებული ჯან­გოს“ ორი­გი­

შეხ­ვ­დე­ბით 1966 წელს სერ­ჯო კორ­ბუ­

ნა­ლუ­რი სცე­ნა­რი, ისე­ვე რო­გორც მი­სი

ჩის „ჭეშმარიტად“ იტა­ლი­უ­რი „სპაგეტი

ყვე­ლა სხვა ფილ­მის, თა­ვად რე­ჟი­სორ­

ახ­ლა, რო­ცა ტა­რან­ტი­ნოს 50 წე­ლი

რო­გო­რი იქ­ნე­ბა მი­სი რი­გით მეცხ­რე „სიგიჟე“.

18

festivali 19

კა­ნის 66-ე სა­ერ­თა­შო­რი­სო კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლი >> ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე

„კანის ფეს­ტი­ვა­ლი ყვე­ლა­ზე პრეს­ტი­ჟუ­

პის მო­დე­ლად არის გა­დაქ­ცე­უ­ლი. მან

რე­ბის ჩემ­პი­ო­ნი ვერ გამ­ხ­და­რა, ისე­ვე

ლია მთელ მსოფ­ლი­ო­ში, და ეს აძ­ლევს

შერ­ჩე­ვა და კონ­კურ­სი იმის და­სა­ნა­ხა­ვად

რო­გორც არა­ერ­თი ნამ­დ­ვი­ლი შე­დევ­რი,

მას სა­შუ­ა­ლე­ბას ამ­ტ­კი­ცოს, რომ კი­ნო

გა­მო­ი­ყე­ნა, თუ რა პრო­ცე­სე­ბი მი­დის კი­

მა­გა­ლი­თად, ფე­დე­რი­კო ფე­ლი­ნის „გზა“,

არის ხე­ლოვ­ნე­ბა, რო­მე­ლიც კულ­ტუ­რე­

ნოს სამ­ყა­რო­ში.

ფეს­ტი­ვა­ლის და­ცა­რი­ე­ბულ დარ­ბაზ­ში

ბის და თა­ო­ბე­ბის ჩარ­ჩო­ებს სცილ­დე­ბა“.

კულ­ტუ­რამ, კი­ნო­სად­მი სიყ­ვა­რულ­მა, კი­

მი­დი­ო­და. მაგ­რამ, მი­უ­ხე­და­ვად ამი­სა,

სტი­ვენ სპილ­ბერ­გი

ნოს მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბის და­ფა­სე­ბამ, არ­ჩე­ვის

ფილმს, რო­მე­ლიც, შე­იძ­ლე­ბა, და­ვიწყე­

იდე­ამ, გა­ხა­და ფეს­ტი­ვა­ლი უმ­თავ­რეს

ბას მის­ცე­მო­და, აქ ეწყე­ბა ის­ტო­რი­ა.

ფეს­ტი­ვა­ლე­ბი უამ­რა­ვი­ა, კა­ნის კი­ნო­ფეს­

მოვ­ლე­ნად სა­ერ­თა­შო­რი­სო კი­ნოს ცხოვ­

ამას პირ­ველ რიგ­ში ფეს­ტი­ვა­ლის პრე­სა

ტი­ვა­ლი კი ერ­თა­დერ­თი და უნი­კა­ლუ­რი ,

რე­ბა­ში. წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში კა­ნის კი­

ემ­სა­ხუ­რე­ბა. კა­ნის კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის და­

თა­ვი­სი მო­ცუ­ლო­ბით, პრეს­ტი­ჟით, ის­ტო­

ნო­ფეს­ტი­ვა­ლი გა­ნაგ­რ­ძობ­და წინ­ს­ვ­ლას,

მა­არ­სებ­ლე­ბი კი­ნოკ­რი­ტი­კო­სე­ბი იყ­ვ­ნენ,

რი­ით, სა­დაც ყვე­ლა­ფერ გა­მორ­ჩე­ულს,

იზ­რ­დე­ბო­და, უმ­ჯო­ბეს­დე­ბო­და, იმა­ტებ­და

და ამი­ტო­მაც პრე­სას თა­ვი­დან­ვე დი­დი

რაც კი არ­სე­ბობს კი­ნო­ში, თა­ვი­სი და­უ­

გლა­მურს, პროგ­რა­მებს და მნიშ­ვ­ნე­

ად­გი­ლი ეკა­ვა კრუ­ა­ზე­ტის სა­ნა­პი­რო­ზე.

ვიწყა­რი ად­გი­ლი აქვს. ეს უკ­ვე აქ­სი­ო­მად

ლო­ბას, სა­ნამ არ გა­და­იქ­ცა კი­ნოს და

რაც უფ­რო იზ­რ­დე­ბა ფეს­ტი­ვა­ლი, რაც

იქ­ცა, მაგ­რამ თა­ვის­თა­ვად არ მომ­ხ­და­რა ზო­გა­დად კულ­ტუ­რა­თა ინ­ტერ­ფე­რენ­ცი­ის

მე­ტი ფილ­მია მის ეკ­რა­ნებ­ზე, მით უფ­რო

– ამას დას­ჭირ­და გა­ბე­დუ­ლი იდე­ე­ბი,

გი­გან­ტურ და სა­ზე­ი­მო მო­ედ­ნად, სა­დაც

მე­ტი ჟურ­ნა­ლის­ტი და კი­ნოკ­რი­ტი­კო­სი

ბევ­რი შე­სა­ნიშ­ნა­ვი ადა­მი­ა­ნის ენ­თუ­ზი­

მა­ი­სის 12 დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში, დღე და

იკ­რი­ბე­ბა კან­ში. ყვე­ლა­ზე მე­დი­ა­ტი­ზი­

აზ­მი, ცოდ­ნა, გე­მოვ­ნე­ბა, თავ­და­დე­ბა,

ღა­მე მთე­ლი მსოფ­ლი­ოს ახა­ლი კი­ნოს

რე­ბულ ფეს­ტი­ვალ­ზე აკ­რე­დი­ტე­ბუ­ლი

პო­ლი­ტი­კუ­რი ნე­ბა, და რა­საკ­ვირ­ვე­ლი­ა,

გა­მო­ფე­ნა მიმ­დი­ნა­რე­ობს. აქ, ამ საქ­მი­ან,

ჟურ­ნა­ლის­ტე­ბის რა­ო­დე­ნო­ბამ 4000-ს

ფი­ნან­სე­ბი. და, რაც მთა­ვა­რი­ა, მსოფ­ლი­

გა­დატ­ვირ­თულ და ამაღ­ლე­ბულ გან­წყო­

გა­და­ა­ჭარ­ბა.

ოს კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტ­თა და კი­ნოპ­რე­

ბა­ში ყვე­ლა­ფე­რი უკე­თე­სად ჩანს.

გა­ზე­თე­ბი, ჟურ­ნა­ლე­ბი, წიგ­ნე­ბი დიდ­ხანს იკ­

სის რწმე­ნა, რომ სწო­რედ აქ, ამ პა­ტა­რა

კა­ნის ფეს­ტი­ვა­ლი არა­სო­დეს თავ­დე­ბა

ვე­ბე­ბი­ან იმ ინ­ფორ­მა­ცი­ით და ემო­ცი­ებ ­ ით,

ლა­მაზ ქა­ლაქ­ში საფ­რან­გე­თის ლაჟ­ვარ­

მი­სი და­ხურ­ვი­სას. ფილ­მე­ბი, რომ­ლე­ბიც

რო­მე­ლიც ფეს­ტი­ვალ­მა გა­უ­ზი­ა­რა მა­ყუ­რე­

დო­ვან სა­ნა­პი­რო­ზე ხდე­ბა კი­ნოს­თ­ვის

აქ იყო ნაჩ­ვე­ნე­ბი, იწყე­ბენ ახალ, ზოგ­ჯერ

ბელს. რამ­დე­ნი­მე მსოფ­ლი­ო­ში გან­თ­ქ­მუ­ლი

უმ­ნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნე­სი მოვ­ლე­ნა. ვე­ნე­ცი­ის

მო­უ­ლოდ­ნელ, ცხოვ­რე­ბას. ეს არ ნიშ­

ჟურ­ნა­ლი – “Veriety”, “Le Film Français”, “Écran

ბი­ე­ნა­ლეს­თან კონ­კუ­რენ­ცი­ის იდე­ით

ნავს, რომ მათ აუცი­ლებ­ლად კო­მერ­ცი­

To­tal, “Screen International” - ყო­ველ­დღი­უ­რი

და­ბა­დე­ბუ­ლი, კა­ნის ფეს­ტი­ვა­ლი ექვს

უ­ლი წარ­მა­ტე­ბა ელის. ბევ­რი „ოქროს

სპე­ცი­ა­ლუ­რი გა­მოშ­ვე­ბით აშუ­ქებს კა­ნის

ათ­წ­ლე­ულ­ზე მე­ტია კონ­კურ­სის პრინ­ცი­

პალ­მის“ მფლო­ბე­ლიც კი კი­ნო­თე­ატ­

ფეს­ტი­ვალს.

20 festivali

ბის და­სა­ხე­ლე­ბა­ში, და ხში­რად დამ­

რო­გორც ეს ამ ბო­ლო წლებ­ში ხდე­ბა,

ფე­რი ვერ მო­ე­წო­ნე­ბათ. ფა­ვო­რი­ტე­ბის

და­ხურ­ვის ცე­რე­მო­ნი­ამ­დე ერ­თი დღით

სიმ­რავ­ლე, მო­წო­ნე­ბის და და­წუ­ნე­ბის

სა­ხუ­რე­ბულ, ზოგ­ჯერ კი უსა­მარ­თ­ლო,

ად­რე, ორ­მა არა­ო­ფი­ცი­ა­ლურ­მა, მაგ­რამ

ტალ­ღე­ბი კა­ნის ფეს­ტი­ვა­ლის და­მა­ხა­სი­

წინ­და­უ­ხე­დავ სი­ძულ­ვილ­ში.

პრეს­ტი­ჟულ­მა ჟი­უ­რიმ თა­ვი­სი პრი­ზე­ბი

ა­თე­ბე­ლი და მომ­ხიბ­ლა­ვი მხა­რე­ა. აზ­რი

უკ­ვე შემ­დე­გი წლი­დან კა­ნის ფეს­ტი­ვალს,

და­ა­რი­გა. კი­ნოკ­რი­ტი­კო­სე­ბის ფე­დე­რა­

აქ ად­ვი­ლად ყა­ლიბ­დე­ბა, იმი­ტომ, რომ

შე­საძ­ლო­ა, საკ­მა­ოდ მგრძნო­ბი­ა­რე

ცი­ის ჟი­უ­რიმ (FIPRESCI) თა­ვი­სი პრი­ზი

ფეს­ტი­ვა­ლი საკ­მა­ოდ ვიწ­რო, დრო­ე­

ცვლი­ლე­ბე­ბი ელის.

მი­ა­ნი­ჭა “ადელის ცხოვ­რე­ბას”, რაც

ბი­თი, მაგ­რამ სო­ცი­უ­მი­ა, და საჩ­ქა­როდ

მთა­ვა­რი სი­ახ­ლე იქ­ნე­ბა ის, რომ ფეს­

რე­ი­ტინ­გე­ბის შემ­დეგ არა­ვინ გა­აკ­ვირ­ვა.

ვრცელ­დე­ბა. ჯერ აქ­ვე, ფეს­ტი­ვა­ლის

ტი­ვა­ლის პრე­ზი­დენ­ტი ჟილ ჟა­კო­ბის

ტუ­ნი­სე­ლი წარ­მო­შო­ბის ფრან­გი რე­ჟი­

ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე, მე­რე კი მთელ მსოფ­ლი­

მრა­ვალ­წ­ლი­ა­ნი მე­ფო­ბა შე­იძ­ლე­ბა დამ­

სო­რი აბ­დელ­ლა­ტიფ კე­ში­შის ფილ­მი

ო­ში. წელს კა­ნის ფეს­ტი­ვალს თით­ქ­მის

თავ­რ­დეს. უკ­ვე და­ა­სა­ხე­ლეს ორი კან­დი­

ფეს­ტი­ვა­ლის დი­დი ფა­ვო­რი­ტი იყო, და

ერ­თხ­მად წი­ნას­წარ მო­უ­წო­ნეს დაპ­როგ­

და­ტი – ჟურ­ნა­ლის­ტი პი­ერ ლე­კი­უ­რი, Ca­

„Le Film Français“-ს ყო­ველ­დღი­ურ პროგ­

რა­მე­ბა, ფილ­მე­ბის „კარგი მო­სა­ვა­ლი“.

nal­+­-ის პრე­ზი­დენ­ტი, რო­მელ­საც მხარს

ნოზ­ში და რე­ი­ტინ­გ­ში 15 კრი­ტი­კო­სი­დან

კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის მხატ­ვ­რულ­მა დი­რექ­

უჭერს საფ­რან­გე­თის პრე­ზი­დენ­ტი და

12-მა ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი “ოქროს პალ­მა”

ტორ­მა ტი­ე­რი ფრე­მომ, რო­მე­ლიც 2003

Arte-ს პრე­ზი­დენ­ტი ჟე­რომ კლე­მა­ნი, ლო­

მის­ცა. ეკუ­მე­ნი­კუ­რი ჟი­უ­რის რჩე­უ­ლი კი

წლი­დან არის ამ თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე, თა­ვად

რან ფა­ბი­უ­სის პრო­ტე­ჟე. ამი­სი არა­ვის

ფეს­ტი­ვა­ლის კი­დევ ერ­თი ფა­ვო­რი­ტი –

გა­მოთ­ქ­ვა კმა­ყო­ფი­ლე­ბა. წერ­დ­ნენ, რომ

სჯე­რო­და და ახ­ლაც არ სჯე­რა – ჟა­კო­ბის

ირა­ნე­ლი რე­ჟი­სო­რი ას­გ­ჰარ ფარ­ჰა­დის

ბევ­რი კარ­გი ფილ­მი­ა, რო­მე­ლიც სხვა,

გა­მო. პრე­სა ხუმ­რობს, რომ ჟა­კო­ბი კა­ნის

ფილ­მი „წარსული“ აღ­მოჩ­ნ­და.

ნაკ­ლე­ბად უხვ წე­ლი­წადს, ალ­ბათ არ

ფეს­ტი­ვა­ლის კი­ბე­ებ­ზე და­ლევს სულს,

სტი­ვენ სპილ­ბერ­გის რწმუ­ნე­ბას, რომ

დარ­ჩე­ბო­და ჯილ­დოს მიღ­მა, მაგ­რამ

კი­ნო­სამ­ყა­როს­თ­ვის სიმ­ბო­ლად ქცე­ულ

არ კითხუ­ლობ­და პრე­სას და არ იცო­და,

ნამ­დ­ვი­ლი შე­დევ­რი არც ერ­თი არ არის.

გან­თ­ქ­მულ წი­თელ ხა­ლი­ჩა­ზე, სა­დაც ის

რომ კი­ნოკ­რი­ტი­კო­სებ­მა უკ­ვე აირ­ჩი­ეს

ის­მო­და ხმა­მა­ღა­ლი კრი­ტი­კაც. ამა­ვე

1977 წლი­დან რო­გორც დი­რექ­ტო­რი,

კე­ში­შის ფილ­მი თა­ვი­სი პრი­ზის­თ­ვის,

დროს, ფეს­ტი­ვალ­მა უჩ­ვე­ო­ლოდ პო­ზი­

მე­რე კი პრე­ზი­დენ­ტი, ყო­ველ სა­ღა­მოს

ან და­ე­ჯე­რე­ბა, ან არა. მი­თუ­მე­ტეს, რომ

ტი­უ­რად და პრო­ტეს­ტის გა­რე­შე მი­ი­ღო

ესალ­მე­ბო­და სტუმ­რებს.

ფრან­გულ პრე­სა­ში გა­ჟო­ნა ინ­ფორ­მა­

„ოქროს პალ­მით“ „ადელის ცხოვ­რე­ბის“

არც თუ ად­ვი­ლია შეც­ვა­ლო ადა­მი­ა­

ცი­ამ, რომ თა­ვის ფილ­მებ­ში თავ­შე­კა­

და­ჯილ­დო­ე­ბა.

ნი, რო­მელ­მაც კა­ნის კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლი

ვე­ბუ­ლო­ბით გან­თ­ქ­მუ­ლი ამე­რი­კე­ლი

ეს ძალ­ზე უჩ­ვე­უ­ლო სი­ტუ­ა­ცი­ა­ა. ბევ­რ­ჯელ

გა­და­აქ­ცია გი­გან­ტად და თქვა, რომ

რე­ჟი­სო­რი, თით­ქოს, ეწი­ნაღ­მ­დე­გე­ბო­და

ყო­ფი­ლა ორად გა­ყო­ფი­ლი დარ­ბა­ზი,

„პერფექციონიზმის და მოთხოვ­ნი­ლე­ბის

ამ ფილ­მის და­ჯილ­დო­ე­ბას, და მი­სი არ­

დარ­ბაზ­ში­ვე და მე­დი­ა­ში გა­მო­ხა­ტუ­ლი

შუა ეძებს გზას“.

ჩე­ვა­ნი იყო ირა­ნე­ლი რე­ჟი­სო­რის მი­ერ

უკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბა ჟი­უ­რის გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­

საფ­რან­გეთ­ში გა­და­ღე­ბუ­ლი „წარსული“,

ბით.

მაგ­რამ ორი ჟი­უ­რის წევ­რი, ერ­თი მათ­გა­

უფ­რო ნორ­მა­ლუ­რია ის, რაც გახ­ს­ნის

ნი – რუ­მი­ნე­ლი რე­ჟი­სო­რი კრის­ტი­ან მუნ­

ცე­რე­მო­ნი­ის ამე­რი­კულ ფილმს „დიდ

ჯიუ - გა­ჯი­უტ­დ­ნენ და თა­ვი­სი გა­ი­ტა­ნეს.

გეტ­ს­ბის“ და­ე­მარ­თა – ის ერ­თხ­მად და­

წლი­დან წლამ­დე ერ­თი რამ მე­ორ­დე­ბა –

ი­წუ­ნეს, რო­გორც რამ­დე­ნი­მე წლის წინ

აზ­რ­თა გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბა და ზოგ­ჯერ ან­ტა­გო­

„და ვინ­ჩის კო­დი“ ან ნი­კი­ტა მი­ხალ­კო­ვის

ნის­ტუ­რი და­პი­რის­პი­რე­ბაც. აქ იმ­დე­ნი

„მზით დაღ­ლი­ლე­ბი-2“. სა­ერ­თოდ, კა­ნის

სხვა­დას­ხ­ვა აზ­რის, კულ­ტუ­რის, ასა­კის

პუბ­ლი­კა (სტუმრების და პრე­სის ნა­ზა­ვი)

ხალ­ხი­ა, რომ მათ ერ­თ­ნა­ი­რად ყვე­ლა­

ერ­თ­სუ­ლო­ვა­ნია მხო­ლოდ აუტ­სა­ი­დე­რე­

21

კანის 66-ე საერთაშორისო კინოფესტივალის ჟიური

(„ნებრასკა“ / Nebraska), აშშ.

Ex Aequo ლუის ბუნიუელის ფილმთან

პრიზი რეჟისურისთვის – ამატ

„ვირიდიანა“ (Viridiana), ესპანეთი.

სტივენ სპილბერგი (Stiven Spilberg),

ესკალანტეს („ჰელი“ / Heli), მექსიკა.

1964: „შერბურის ქოლგები“ (Les paraplu­

კინორეჟისორი,

პრიზი სცენარისთვის – ჯია ზანგ-კეს

ies de Cherbourg), რეჟ. ჟაკ დემი

აშშ – ჟიურის პრეზიდენტი.

„ცოდვის შეხება“ / A Touch of Sin), ჩინეთი.

1966: „მამაკაცი და ქალი“ (Un homme et

დანიელ ოტოი (Daniel Auteuil),

ჟიურის პრიზი – ჰიროკაზუ კორე-ედას

une femme), რეჟ. კლოდ ლელუში

მსახიობი, საფრანგეთი.

(„რაც მამა, ის შვილი“ / Tel père, tel fils),

1987: „სატანის მზის ქვეშ“ (Sous le soleil de

ვიდია ბალანი (Vidya Balan),

იაპონია.

Satan), რეჟ. მორის პიალა

მსახიობი, ინდოეთი.

„ოქროს კამერა“ (Camera d’or) – ენტონი

2008: „კლასი“ (Entre les murs),

ნაომი კავაზე (Naomi Kawase),

ჩენს („ილო, ილო“ / Ilo, Ilo), სინგაპური.

რეჟ. ლორან კანტე

კინორეჟისორი, იაპონია.

„ოქროს პალმა“ მოკლემეტრაჟიანი

2013 : „ადელის ცხოვრება“ (Vie d’Adèle),

ნიკოლ კიდმანი (Nicole Kidman)

ფილმისთვის – მუნ ბიუნგ-გონს („შეინახე“

რეჟ. აბდელლატიფ კეშიში

მსახიობი, ავსტრალია.

/ Safe), სამხრეთ კორეა.

ენგ ლი (Agn Lee),

პრიზი სექციისთვის „განსაკუთრებული

ოქროს პალმა "Palme d'or"

კინორეჟისორი, ტაივანი.

ხედვა“ (Certain regard) – რითი პანს

მხოლოდ 1955 წელს „კანის

კრისტიან მუნჯიუ (Christian Mungiu),

(„დაკარგული სურათი“ / Image man­

საერთაშორისო კინოფესტივალის

კინორეჟისორი, რუმინეთი.

quante), საფრანგეთი-კამბოჯა. მან

დიდ პრიზს“ დაერქვა „ოქროს პალმა“

ლინ რამზეი (Lynne Ramsay),

მიუძღვნა ჯილდო ირანელ დისიდენტ

(Palme d'or) და პირველად ის მიიღო

კინორეჟისორი, ბრიტანეთი.

რეჟისორ ჯაფარ პანაჰის, რომელსაც

ამერიკელმა რეჟისორმა დელბერტ

კრისტოფ ვალცი (Christoph Waltz),

აკრძალული აქვს კინოში მუშაობა.

მანმა ფილმისთვის „მარტი“. 1963

მსახიობი, ავსტრია.

ეკუმენიკური ჟიურის პრიზი მიენიჭა

წელს ამ ჯილდომ ეს სახელწოდება

ირანელ რეჟისორ ასგარ ფარჰადის

დაკარგა, რომ 1975 წელს ცოტა

კანის 66-ე საერთაშორისო კინოფესტივალის ლაურეატები

ფილმისთვის „წარსული“ (Le Passé)

ხნით დაებრუნებინა. „ოქროს პალმა“

FIPRESCI-ს ჟიურის პრიზი მიენიჭა

საბოლოოდ დამკვიდრდა 1980 წელს.

„ოქროს პალმა“ (Palme d'or)

რეჟისორ აბდელლატიფ კეშიშის ფილმს

„ოქროს პალმა“ კანის ფესტივალის

– „ადელის ცხოვრება“ (Vie d’Adèle),

„ადელის ცხოვრება“ (Vie d’Adèle).

ისტორიაში მხოლოდ ერთმა საბჭოთა ფილმმა, კალატოზოვის „მიფრინავენ

რეჟისორი აბდელლატიფ კეშიში,

წეროებმა“, მიიღო 1958 წელს.

როლების შემსრულებლებს – ადელ

ოქროს პალმის "Palme d'or" ლაურეატი ფრანგული ფილმები

ექზარქოპულოსს და ლეა სედუს.

66 წლის განმავლობაში კანის

უნიკალურად იმ მიზეზის გამო, რომ

დიდი პრიზი (Grand prix) – „ლევაინ

ფესტივალის უმაღლესი და ყველაზე

საბჭოთა კავშირი აღარ არსებობს.

დევისის შიგნით“ (Inside Llewyn Davis),

პრესტიჟული ჯილდო „ოქროს პალმა“

საფრანგეთი. დიპლომები მთავარი

რეჟისორები ჟოელ და ეტან კოენები, აშშ.

(Palme d'or) სულ 7-მა ფრანგულმა

პრიზი ქალის როლის შესრულებისთვის

ფილმმა მიიღო:

– ბერენის ბეჟოს, („წარსული“ / Le Passé),

1956: „დუმილის სამყარო“ (Le monde du

საფრანგეთი.

silence), რეჟ. ლუი მალი და ჟაკ-ივ კუსტო

პრიზი მამაკაცის როლის

1961: „ასე ხანგრძლივი არყოფნა“ (Une

შესრულებისთვის – ბრიუს დერნს

aussi longue absence), რეჟ. ანრი კოლპი,

ეს ჯილდო სამუდამოდ დარჩება

22

festivali 23

საქართველო კანის 66-ე საერთაშორისო კინოფესტივალის კინობაზრობაზე Marche du Film კანის საერთაშორისო კინოფესტივალის კინობაზრობაზე Marché du Film საქართველოს კინემატოგრაფიის

რამდენიმე ევროპელ პროდუსერთან

მმართველი საბჭოს სესია საქართველში

ერთად, საგანგებო სტატუსით მიიწვია.

გაიმართება;

European Film Promotion-ის და ეროვნული

გრძელდება კინოცენტრის მიერ

ეროვნული კინოცენტრი საკუთარი

კინოცენტრის ერთობლივი მუშაობის

ინიცირებული მოლაპარაკება ევროპის

პავილიონით წელს მეექვსედ წარდგა.

შედეგად, უკვე მეორედ, პროდიუსერთა

კინოაკადემიის მმართველი კომიტეტის

პავილიონში ინდუსტრიული კუთხით

პროგრამაში PRODUCERS ON THE MOVE

სამუშაო ვიზიტის საქართველოში

მუშაობდნენ: ეროვნული კინოცენტრის

მონაწილეობის მისაღებად შერჩეული

გამართვის შესახებ;

დირექტორი ნანა ჯანელიძე,

იყო ქართველი კინოპროდიუსერი. წელს

საქართველოს წარმომადგენელი

ამ პროგრამაში ნომინირებული იყო ზაზა

ევროპის აუდიოვიზუალურ

„ევრიმაჟში“ თამარ ტატიშვილი,

რუსაძე.

ობსერვატორიაში გაწევრიანების შესახებ;

კინოცენტრის დისტრიბუციისა და

კინოცენტრი კანის საერთსორისო

მიმდინარეობს მოლაპარაკებები

ძალაში რჩება და ძლიერდება

ექსპორტის დეპარტამენტის უფროსი

კინოფესტივალიდან რამდენიმე

კინოცენტრის თანამშრომლობა

დავით ვაშაძე და პროექტების მენეჯერი

საინტერესო წამოწყებით დაბრუნდა.

სხვადასხვა კინობაზრობასთან და

საფრანგეთის და საქართველოს

თანაწარმოების პლატფორმებთან,

ქეთი დანელია.

კინოცენტრებს შორის 2011 წელს

მათ შორის არის ბერლინალეს

რანგში ეს იყო პირველი ვიზიტი კანის

დაწყებული აქტიური თანამშრომლობის

კოპროდუქციის ბაზრობა, სარაევოს

კინოფესტივალზე. ბაზრობაზე მან

გასამყარებლად, 2013 წლის ივლისში

კინოფესტივალის „სინელინკი“ და სხვა;

კინოცენტრის პარტნიორ სხვადასხვა

თბილისში ჩამოვა საფრანგეთის

კინოორგანიზაციის წარმომადგენლებთან

კინოცენტრის დირექტორი ერიკ

კინოფესტივალზე საქართველოს

გაცნობითი შეხვედრები გამართა.

გარანდო, რომელიც გამართავს კინოს

პავილიონის მუშაობის პროცესში

მხარდაჭერის ფრანგული მოდელის

დამტკიცდა, რომ საქართველოს

პრეზენტაციას;

კინემატოგრაფიის ეროვნული ცენტრის

ნანა ჯანელიძისთვის დირექტორის

17 მაისს საქართველოს პავილიონში გამართულ წვეულებაზე ქართველმა კინოპროფესიონალებმა უმასპინძლეს

განახლდა მოლაპარაკება ევროპის

წელს კანის საერთაშორისო

ძირეული საქმიანობა დარჩება

უცხოელ სტუმრებს, გააცნეს

საბჭოს კინოს მხარდაჭერის ფონდის

უცვლელი. პრიორიტეტული კვლავ იქნება

საქართველოში კინოს გადაღების

– „ევრიმაჟის“ პრეზიდენტის ჯობსტ

საერთაშორისო თანამშრომლობა,

პოტენციალი და თანამედროვე

ფლოგის ვიზიტის შესახებ, რომელიც,

უცხოელი და ქართველი

კინომოვლენები.

სავარაუდოდ, 2013 წლის შემოდგომაზე

პროფესიონალების დაახლოება და

ეწვევა საქართველოს. ჯობსტ ფლოგი

ქართული კინოს გავრცელებისათვის

ducers Network მონაწილეობდნენ

შეხვდება კინოსექტორისა და სხვადასხვა

ხელსაყრელი პირობების შექმნა.

კინოპროდიუსერები ვოვა კაჭარავა და

სახელმწიფო ორგანიზაციების

ნოშრე ჩხაიძე, რომლებიც ევროპელ

წარმომადგენლებს. საქართველო

კინოპროდიუსერთა ქსელმა EAVE-მ და

„ევრიმაჟის“ 36-ე წევრი ქვეყანა 2012

კანის კინოფესტივალის კინობაზრობამ,

წელს გახდა. 2014 წელს კი „ევრიმაჟის“

პროდუსერთა პროგრამაში Pro­

24

ჟოელ შაპრონი : კანის კინოფესტივალის კარი ყველასათვის ღიაა კანის 66-ე საერთაშორისო

თუმცა იგი ისევე, როგორც ჩეხური, ჯერ

კინოფესტივალის დაწყების წინ Filmprint

საზღვარგარეთ ფართოდ ცნობილი არ

ესაუბრა „უნიფრანსის“ ვიცე -დირექტორს,

არის. ახალი პოლონური კინო ნელ-

ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპის

ნელა მეტ საბაზრო ნაწილს იკავებს,

განყოფილების უფროსს, კანისა და

როგორც შინ, ისე საერთაშორისო

ლოკარნოს კინოფესტივალების

ფესტივალებზე, სადაც პოლონელები

ცენტრალური და აღმოსავლეთ ევროპის

საკმაოდ არიან წარმოდგენილნი.

ფილმების პრე-სელექტორს ჟოელ

რუსეთის კინოშიც, როგორც ჩვეულებრივ

შაპრონს.

რუსეთში, ყველაფერი უსწორმასწოროდ მიდის, იმიტომ, რომ მუდმივ პოლიტიკურ ცვლილებებს კინოს დარგში

სფერო – კანის კინოფესტივალისთვის

კინოინდუსტრია ერთგვარ მოდუნებამდე

ცენტრალური და აღმოსავლეთ

მიჰყავს. ვფიქრობ, კარგი იქნებოდა, რომ

ევროპის ფილმების წინასწარი შერჩევა

რუსეთი დაფინანსების ერთ რომელიმე

– საქართველოსაც მოიცავს. ეს ვრცელი

სისტემაზე შეჩერდეს და არ ცვლიდეს

არეალია, სადაც საქართველოს

მას, როგორც ახლა ცვლის, ყოველ 2-3

მხოლოდ მცირე ნაწილი უკავია. მინდა

წელიწადში. მიუხედავად ამისა მიმაჩნია,

შედარებისთვის ამ არეალის ქვეყნებზე

რომ რუსული კინო ძალიან საინტერესოა.

ვისაუბროთ. მათი უმრავლესობა

წელს ჩვენ კანის ფესტივალისთვის

ევროპის სტრუქტურებში შევიდა, რამაც

რუსეთიდან 2 ფილმი შევარჩიეთ –

იქაურ კინემატოგრაფიებში ბევრი რამ

დებიუტი და მეორე ფილმი. ჩემი აზრით,

შეცვალა. თქვენი აზრით, რა გზით

ესეც ძალიან მნიშვნელოვანია.

მიემართება ევროპული კინო; თუ

რუმინეთში ნაციონალურ კინოს,

ხედავთ ადრინდელთან სხვაობას, რაც

სამწუხაროდ, ძალიან სუსტი პოზიციები

ამ ახალმა მდგომარეობამ მოიტანა?

უკავია. შეიძლება ითქვას, შიდა ბაზარზე

განზოგადება ძნელია, მით უმეტეს

ის არც კი ჩანს. სამაგიეროდ, მას

ამ შემთხვევაში, ყველა ეს ქვეყანა

კარგად იცნობენ საზღვარგარეთ. ეს,

განცალკევებულია. აი, მაგალითად,

ჩეხეთთან შედარებით, საპირისპირო

ჩეხეთი. ახალ ჩეხურ კინოზე ჩეხეთის

მდგომარეობაა: ბევრი რუმინული

საზღვრებს მიღმა არავინ არაფერი იცის

ფილმი მოგზაურობს საერთაშორისო

იმიტომ, რომ ამ ფილმებს საზღვარგარეთ

ფესტივალებზე, და ამავე დროს,

იშვიათად აჩვენებენ. სამაგიეროდ, ჩეხებს

პრაქტიკულად არ გადის საკუთარი

ძალიან უყვართ თავისი კინო, და ჩეხეთის

ქვეყნის ეკრანებზე.

კინოგაქირავებაში ნაციონალური კინოს

სხვა, არცთუ ადვილი და სახარბიელო

წილი, აღმოსავლეთ ევროპის ყველა

სიტუაციაა ბულგარეთში. ფილმები

ქვეყანასთან შედარებით, ყველაზე

ცოტა აქვთ, მათ თითქმის არ

მაღალია. ამას კი დიდი მნიშვნელობა

უყურებენ ბულგარეთში და ისინი

აქვს. ძალიან კარგია, რომ ჩეხები თავის

ძალიან იშვიათად მონაწილეობენ

ფილმებზე დადიან.

საერთაშორისო ფესტივალებში. ამ

პოლონეთში კი საქმე არათანაბრად

არეალის დანარჩენ ქვეყნებშიც მსგავსი

მიდის, მაგრამ ამავე დროს, 2005 წელს

მდგომარეობაა.

კინოს ახალი კანონის მიღების შემდეგ,

ამიტომ განზოგადება რთულია.

შთაბეჭდილება მრჩება, რომ სწორი გზა

არის ოპტიმისტური მომენტები: არის

გამოჩნდა. და ვფიქრობ, რომ ახალი

ქვეყნები, რომლებიც იმაზე დგანან, რომ

პოლონური კინო სწრაფად ვითარდება,

მაყურებელმა თავის კინოს უყუროს და

ფოტო: ლატავრა დულარიძე

თქვენი ძირითადი საქმიანობის

festivali 25

26

მათთვის, ცოტა არ იყოს, სულ ერთია, მიდის მათი ფილმები საზღვარგარეთ

კინოინდუსტრია განიცდიდა. ევროპის ამ ნაწილის ქვეყნების კინოში

რამდენიმე წელია ქართულმა კინომ თითქოს დაიწყო იმ კრიზისიდან

თუ არა; და არის ქვეყნები, როგორც

განსხვავებული სიტუაციაა, და ეს, ასე

გამოსვლა, რომელიც 1990-იან წლებში

რუმინეთი ამ ბოლო წლებში, რომლებიც

თუ ისე, თავის ანარეკლს აძლევს იმას,

თავს დაატყდა. და ახლა გვაქვს

უფრო საზღვარგარეთულ ფესტივალებზე

თუ როგორ მონაწილეობენ ისინი

სიტუაცია, როდესაც ქვეყანაში ყველა

არიან დამოკიდებულნი. ყოველი ქვეყანა

ფესტივალებში.

თაობის ბევრი კინემატოგრაფისტია,

შეეცადა, თავისი გამოსავალი ეპოვა. მაგრამ, არ შემიძლია არ აღვნიშნო,

ფული ცოტაა, უამრავი პრობლემაა, იმიტომ, რომ კარგად აწყობილი

რომ წელს კანის კინოფესტივალზე არც

როგორია კანის კინოფესტივალის პოლიტიკა ამ ქვეყნებთან მიმართებაში?

ერთი ფილმი არ არის ცენტრალური და

არსებობს რაღაცა პრეფერენციები?

განადგურდა. თანაც არ არის საკმარისი

აღმოსავლეთი ევროპიდან. არც ერთი.

როგორ არჩევთ ფილმებს?

ინფორმაცია და სრულფასოვანი

გარდა რუსეთისა.

ბევრი კითხვა დაისმის ხოლმე

ინფრასტრუქტურა თითქმის მთლიანად

ჩართულობა მსოფლიო კინოპროცესში.

ფილმების შერჩევის თაობაზე,

ამ ფონზე რა პერსპექტივებს ხედავთ

არც რუსეთია მთავარ პროგრამებში და კონკურსებში. შეიძლება ითქვას,

პასუხი კი მარტივია: არ არსებობს

ქართული კინოსთვის?

რომ ეს არასრულფასოვანი

განსაკუთრებული მიდგომა მსოფლიოს

ეს კი საქართველოს ხელშია. იმისთვის,

მონაწილეობაა.

რომელიმე ზონისადმი. შემიძლია

რომ კინემატოგრაფიული პროცესის

გითხრათ, რომ კომისია ხშირად უყურებს

და სივრცის ნაწილი იყო, საჭიროა

ვიდრე არავითარი. ბოლოს და ბოლოს,

ფილმს და არც კი იცის, რა ქვეყნიდან

საკუთარი კინოს წინ წაწევა. და, ვფიქრობ,

რუსეთი 2 ფილმით არის წარმოდგენილი იმ

არის. ჩვენთვის სულ ერთია – ეს

საქართველოს ეროვნულმა კინოცენტრმა

დროს, როცა არც ერთი სხვა ცენტრალური

არის მთავარი. ზოგი ფიქრობს, რომ

დიდი ნაბიჯები გადადგა. პოლიტიკური

და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყანა კანის

აუცილებელია იყოს რუსული ფილმები.

ნების გარეშე ეს არ მოხდებოდა. ეს

პროგრამებში არ მონაწილეობს. ამიტომ

არაფერი არ არის აუცილებელი.

არ ნიშნავს, რომ ქართული ფილმი

ჯობს ვიყოთ ოპტიმისტები.

მნიშვნელოვანია, რომ იყოს კარგი

მაშინვე კონკურსში მოხვდება. მაგრამ ამ

არ მინდა არავინ დავადანაშაულო,

ფილმი, და საიდან არის ეს ფილმი,

ცენტრის აქტიურობით ქართული კინო

იმიტომ რომ, როგორც ვთქვი, ყველა

არავის არ აინტერესებს.

უკეთესობისკენ მიდის. უკვე გამოჩნდა

ქვეყანას აქვს თავისი სვლები და თავისი

არ არსებობს პოლიტიკა, რომლის

ნამდვილი კოპროდუქცია, მე ვნახე ახალი

წარმოდგენები, და მე ყოველთვის

მიხედვით თითქოს რომელიმე ქვეყნიდან,

ფილმები, რომლებიც საფრანგეთთან,

მაგალითად მომყავს ჩეხები სწორედ

საიდანმე აუცილებლად უნდა ავიღოთ

გერმანიასთან ერთად არის გადაღებული;

იმიტომ, რომ მათ უყვართ თავისი კინო.

ფილმი. მაგალითად, წელს კანის

გამოჩნდა აგრეთვე ფილმები, რომლებიც

და ეს არის მთავარი.

პროგრამებში არ არის არც ერთი

კოპროდუქციის გარეშე გაკეთდა,

გერმანული ფილმი, მიუხედავად იმისა,

მხოლოდ ქართული ფულით, და ეს

ჩეხებს უკვე მრავალი წლის წინ განსაკუთრბული ადგილი ეკავათ,

რომ გერმანელები ბევრ ფილმს იღებენ

ოპტიმიზმს ბადებს. 1-2 ფილმის მაგივრად

და ყოველთვის ბევრს სთავაზობენ

5 ან 7 – ეს მნიშვნელოვანი წინსვლაა.

იმიტომ, რომ ყველგან ყველაფერი

კომისიას. ამ მხრივ, მე ვიტყოდი, კანის

წელს ლოკარნოს კინოფესტივალზე ჩვენ

ჩამოიშალა, მათ კი ხელუხლებლად

კინოფესტივალი არ აქცევს არავითარ

კავკასიას ვპატიჟებთ. მე სპეციალურად

შეინარჩუნეს მატერიალური ბაზა,

ყურადღებას პოლიტკორექტულობას და

ვიყავი თბილისში ამ ღონისძიების

სტუდია „ბარანდოვი“, სადაც

კონტინენტებსა და ქვეყნებს შორის რაღაც

მოსამზადებლად. კავკასიის სამი

ფილმების გადასაღებად ჩადიოდენ

წონასწორობის დაცვას. ეს არ არსებობს.

ქვეყნიდან 114 პროექტი მივიღეთ და

სხვა ქვეყნებიდან, რომლებსაც

მე მაგალითად მოვიყვანე მიმდინარე

შევარჩიეთ 12, რომელიც აგვისტოში

ინფრასტრუქტურა დაუზიანდა.

წელი, როდესაც ორი რუსული ფილმია და

ლოკარნოში წავა. აქედან 5 თუ 6 –

არც ერთი – აღმოსავლეთ ევროპიდან.

ქართულია. ავტორებს ექნებათ საშუალება

ჯობს არასრულფასოვანი მონაწილეობა,

სრული სიმართლეა.

არავითარი პოლიტიკა, არავითარი

ჩვენ ვუცდით, რომ ვითარება შეიცვლება,

თავის პროექტებს პიჩინგი გაუწიონ, იმ მნიშვნელოვანია აგრეთვე, რომ ჩეხეთში ტარდება კარლოვი ვარის ავტორიტეტული კინოფესტივალი.

სამაგიეროთ ბევრია ფრანგული, რაც ყოველთვის არ ხდება. დიახ, ზუსტად ასეა, ყოველთვის არ

ეს სერიოზული, ტრადიციების მქონე

ხდება. ჩვენ არასოდეს გვიფიქრია, რომ,

ფესტივალია, რომელმაც არ დაკარგა

რადგან კანი საფრანგეთშია, აუცილებლად

„ალიური“ და ახალი სუნთქვაც

უნდა დავჯავშნოთ ადგილი ფრანგული

კი შეიძინა, მიუხედავათ უამრავი

კინოსთვის. არა. ხან სამი ფრანგული

სიძნელისა, რომელსაც ქვეყანა და

ფილმია, ხან კი ექვსი. ხან ისეა, ხან ასე.

იმედით, რომ პროდიუსერებს იპოვიან. ამიტომ, ჩემის აზრით, ეს ძალიან მნიშვნელოვანი მომენტია და ამ ნაბიჯებით საქართველო სწორი გზით მიდის. >> ლატავრა დულარიძე

festivali 27

კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლი "ამირანი" სხვა ქვეყ­ნე­ბის სტუ­დენ­ტებს უჩ­ნ­დე­ბათ

3-7 ივ­ნისს სტუ­დენ­ტუ­რი ფილ­მე­ბის

ტე­ტის სტუ­დენ­ტ­მა გა­ა­კე­თა. კი­ნო–ტე­ლე

სა­ერ­თა­სო­რი­სო კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლი

ფა­კულ­ტე­ტის სტუ­დენ­ტ­მა ანი­მა­ტო­რებ­მა

კონ­კურ­ს­ში, მას­ტერ­-­კ­ლა­სებ­ში მო­ნა­წი­ლე­

„ამირანი“ უკ­ვე მეშ­ვი­დედ მას­პინ­

და­ამ­ზა­დეს ლო­გო და ანი­მა­ცი­ა, რო­მე­

ო­ბის, უცხო ქვეყ­ნის გაც­ნო­ბის სურ­ვი­ლი...

ძ­ლობ­და სტუმ­რებს. სა­კონ­კურ­სო

ლიც უკ­ვე მე­სა­მედ იქ­ნე­ბა ფეს­ტი­ვა­ლის

პროგ­რა­მა­ში წარ­მოდ­გე­ნი­ლი იყო

სა­ხე. ვცდი­ლობთ, ეს სა­ხე ყო­ველ­წ­ლი­უ­

36 ქვეყ­ნის 56 ფილ­მი. ფეს­ტი­ვა­ლის

რად გა­ვა­ახ­ლოთ, გა­ვა­ლა­მა­ზოთ...

გახ­სნ ­ ამ­დე FP ესა­უბ­რა ფეს­ტი­ვა­ლის დი­რექ­ტორს ჯა­ბა სი­ხა­რუ­ლი­ძეს.

ჩვენც გა­ვი­ზარ­დეთ რო­გორც ორ­გა­ნი­ზა­ ტო­რე­ბი. 2008 წელს ფეს­ტი­ვალს ვა­ტა­რებ­

რო­მელ­მა ქვეყ­ნებ­მა გა­მო­აგ­ზავ­ნეს გა­ნაცხა­დე­ბი? მო­ნა­წი­ლე­ო­ბენ თუ არა სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სხვა კი­ნოს­კო­ლე­ბი? მსოფ­ლი­ო­ში უამ­რა­ვი სტუ­დენ­ტუ­რი ფეს­

დით სას­წავ­ლო წლის ბო­ლოს, ივ­ნი­სის

ტი­ვა­ლი­ა, მაგ­რამ წელს მოხ­და სას­წა­უ­ლი, მი­ვი­ღეთ 206 გა­ნაცხა­დი 36 ქვეყ­ნი­დან.

რამ­დე­ნად შე­იც­ვა­ლა ფეს­ტი­ვა­ლი;

მე­ო­რე ნა­ხა­ვერ­ში, გა­მოც­დე­ბის დამ­თ­ვ­რე­

გა­ი­ზარ­და თუ არა მო­ნა­წი­ლე ქვეყ­ნე­ბის

ბის შემ­დეგ; მე­რე გა­დავ­წყ­ვი­ტეთ, რომ უმ­

თით­ქ­მის ყვე­ლა ევ­რო­პუ­ლი ქვეყ­ნის გარ­

რიცხ­ვი?

ჯო­ბე­სი იქ­ნე­ბო­და ფეს­ტი­ვა­ლი სას­წავ­ლო

და, „ამირანის“ მი­მართ ინ­ტე­რე­სი გა­მო­ი­

პრო­ცე­სის ნა­წი­ლი გამ­ხ­და­რი­ყო. სულ

ჩი­ნეს აშშ-მ, კუ­ბამ, ეგ­ვიპ­ტემ, ავ­ს­ტ­რა­ლი­

მი­სი მო­ნა­წი­ლეს­თ­ვის გახ­და ხუთ­დღი­ა­

სხვა­ა, რო­დე­საც შე­ნო­ბა­ში ხალ­ხ­მ­რავ­ლო­

ამ, ჩი­ნეთ­მა, სამ­ხ­რეთ კო­რე­ამ. აქ­ტი­უ­რად

ნი „არაჩვეულებრივი გა­მოც­დი­ლე­ბა“...

ბა­ა, კი­ნოჩ­ვე­ნე­ბებ­ზე სხვა ფა­კულ­ტე­ტე­ბის

არის ჩარ­თუ­ლი ბრა­ზი­ლი­ის კი­ნოს­კო­ლა,

გა­ი­ზარ­და სტუ­დენ­ტე­ბის აქ­ტი­ვო­ბა, ყვე­ლა

სტუ­დენ­ტე­ბიც შე­მო­დი­ან...

რომ­ლის დი­რექ­ტო­რი კი­ნო და ტე­ლე

შე­მიძ­ლია ვთქვა, რომ „ამირანი“ ყვე­ლა

ჩარ­თუ­ლია და არამ­ხო­ლოდ კი­ნო-­ტე­

თვალ­ში­სა­ცე­მად გა­ი­ზარ­და მო­ნა­წი­ლე

სკო­ლე­ბის სა­ერ­თ­შო­რი­სო კონ­ფე­დე­რა­

ლე ფა­კულ­ტე­ტის სტუ­დენ­ტე­ბი. ჩვე­ნი

ქვეყ­ნე­ბის რიცხ­ვი. ფეს­ტი­ვა­ლის პროგ­რა­

ცი­ის (CILECT) მოქ­მე­დი აღ­მას­რუ­ლე­ბე­ლი

ვებ­-­გ­ვერ­დის დი­ზა­ი­ნი დრა­მის ფა­კულ­

მა ორი თვით ად­რე იდე­ბა ვებ­-­გ­ვერ­დ­ზე,

დი­რექ­ტო­რი­ა.

28

ის­წავ­ლე­ბა კი­ნომ­ცოდ­ნე­ო­ბა. სტუ­დენ­ტებს

ვი­ცი, ავ­ს­ტ­რა­ლი­ე­ლის ფილ­მის პოსტ-

რომ ქვე­ყა­ნა არ გა­მოგ­ვე­ტო­ვე­ბი­ნა და

სჭირ­დე­ბათ რე­ა­ლუ­რი პრაქ­ტი­კა და გა­

პრო­დუქ­ცია გერ­მა­ნე­ლებ­მა გა­ა­კე­თეს.

შე­მო­სუ­ლი ფილ­მი დაგ­ვეშ­ვა კონ­კურ­ს­ში,

მოც­დი­ლე­ბა. სა­ვალ­დე­ბუ­ლო გავ­ხა­დეთ

ფეს­ტი­ვა­ლი წარ­მო­მად­გენ­ლო­ბი­თი რომ

მა­თი ჩარ­თუ­ლო­ბა ფეს­ტი­ვა­ლის მუ­შო­ბა­ში.

ყო­ფი­ლი­ყო. ახ­ლა, რო­დე­საც „ამირანის“

ბუ­ნებ­რი­ვი­ა, ჟი­უ­რი­ში არ არის ის, ვინც სე­

მი­მართ სა­ერ­თა­შო­რი­სო ინ­ტე­რე­სი დი­

ლექ­ცი­ა­ში იღებ­და მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას.

რო­დე­საც ვიწყებ­დით, ვცდი­ლობ­დით,

დი­ა, მეტ მოთხოვ­ნი­ლე­ბებს ვუ­ყე­ნებთ მხატ­ვ­რულ ხა­რისხს და პრო­ფე­სი­ულ დო­ნეს. თუ­კი სე­ლექ­ცი­ო­ნერ­თა აზ­რით

ვინ არი­ან ფეს­ტი­ვა­ლის მხარ­დამ­ჭე­ რე­ბი და სპონ­სო­რე­ბი? ფეს­ტი­ვა­ლის მხარ­დამ­ჭე­რია კი­ნე­მა­ტოგ­ რა­ფი­ის ეროვ­ნუ­ლი ცენ­ტ­რი და თბი­ლი­სის

რა კა­ტე­გო­რი­ებ­ში გა­ი­ცე­მა პრი­ზე­ბი? დღე­ის­თ­ვის დავ­ტო­ვეთ „ჟიუსრის

მე­რი­ა. ყვე­ლა­ზე სტა­ბი­ლუ­რად „ამირანთან“ თა­ნამ­შ­რომ­ლობს გო­ე­თეს ინ­ს­ტი­ტუ­ტი, ყო­

ფილ­მი ფეს­ტი­ვა­ლის­თ­ვის შე­უ­ფე­რე­ბე­

პრიზი“ და სა­მი კა­ტე­გო­რი­ა: სა­უ­კე­თე­სო

ველ­წ­ლი­უ­რად აქ ტარ­დე­ბა მას­ტერ­-­კ­ლა­სი

ლი­ა, ის კონ­კურ­ს­ში ვერ გა­ვა. უმ­ჯო­ბე­

მხატ­ვ­რუ­ლი; სა­უ­კე­თე­სო დო­კუ­მენ­ტუ­რი;

ფილ­მე­ბის ჩვე­ნე­ბი­თა და წვე­უ­ლე­ბით. მა­თი

სი­ა, პროგ­რა­მა ხა­რის­ხი­ა­ნი იყოს და არ

სა­უ­კე­თე­სო ანი­მა­ცი­უ­რი ან ექ­ს­პე­რი­მენ­

სივ­რ­ცე­ე­ბი და ეზო სა­უ­კე­თე­სოა არა­ფორ­მა­

და­ი­კარ­გოს მა­ყუ­რებ­ლის ინ­ტე­რე­სი. წელს

ტუ­ლი ფილ­მი. არ არის ანი­მა­ცი­უ­რი და

ლუ­რი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის­თ­ვის, რაც ფეს­ტი­ვა­

სე­ლექ­ცი­ის შე­დე­გად 206 ფილ­მი­დან კონ­

ექ­ს­პე­რი­მენ­ტუ­ლი ფილ­მე­ბის ის რა­ო­

ლის ფარ­გ­ლებ­ში ძა­ლი­ან მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა.

კურ­ს­ში 56 დარ­ჩა.

დე­ნო­ბა, რომ ანი­მა­ცია და ექ­ს­პე­რი­

გვყავს მუდ­მი­ვი პარ­ტ­ნი­ო­რი – ყა­ვა „პელე“,

რაც შე­ე­ხე­ბა სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კი­ნოს­

მენ­ტი და­მო­უ­კი­დე­ბელ კა­ტე­გო­რი­ე­ბად

კომ­პა­ნია „სარაჯიშვილი“ ყო­ველ­თ­ვის აგე­მოვ­

კო­ლებს, წელს შე­მო­ვი­და გა­ნაცხა­დე­ბი

გა­მოვ­ყოთ. ასე­ვე გავ­ცემთ სპე­ცი­ა­ლურ

ნე­ბი­ნებს თა­ვის პრო­დუქ­ცი­ას ჩვენს სტუმ­რებს.

„ჯიპადან“ და ჯა­ვა­ხიშ­ვი­ლის სა­ხე­ლო­ბის

დიპ­ლო­მებს იმ პრო­ფე­სი­ე­ბის მი­ხედ­ვით,

უცხო­ე­ლებს ძა­ლი­ან მოს­წონთ ფეს­ტი­ვა­ლის

უნი­ვერ­სი­ტე­ტი­დან. ვცდი­ლობთ, და­ვიც­

რომ­ლებ­საც ვას­წავ­ლით: კა­მე­რა, ხმა,

სა­ღა­მო­ე­ბი, აქ სხვა ენერ­გე­ტი­კა­ა, სხვა მუხ­ტი.

ვათ თა­ნა­ფარ­დო­ბა, და ჩვენს კი­ნოს­კო­

მონ­ტა­ჟი. სამ­წუ­ხა­როდ, არ გავ­ცემთ პრიზს

მო­ნა­წი­ლე­ებს თან მი­აქვთ კარ­გი გან­წყო­ბა.

ლას პრო­ტექ­ცი­ას არ ვუ­წევთ.

სა­უ­კე­თე­სო სცე­ნა­რის­თ­ვის, ვი­ნა­ი­დან კი­ნოდ­რა­მა­ტურ­გია ყვე­ლა კი­ნოს­კო­ლა­ში

ვინ გა­ნა­ხორ­ცი­ე­ლებს სე­ლექ­ცი­ას? უნი­ვერ­სი­ტე­ტის სტუ­დენ­ტე­ბი თა­ვი­ანთ ოს­ტატ­თან ერ­თად. სე­ლექ­ცი­ო­ნერ­თა

კონ­კურ­სის და მას­ტერ­-­კ­ლა­სე­ბის

ჯგუ­ფი ყო­ველ­წ­ლი­უ­რად იც­ვ­ლე­ბა, რა­თა

გარ­და, ფეს­ტი­ვა­ლის ფარ­გ­ლებ­ში რა

სტუ­დენ­ტებ­მაც მი­ი­ღონ გა­მოც­დი­ლე­ბა და

იგეგ­მე­ბა?

სხვა­დას­ხ­ვა პრო­ფე­სო­რიც იყოს ჩარ­

>> მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე

არ ის­წავ­ლე­ბა.

წელს უკ­ვე მე­სა­მედ ჩა­ვა­ტა­რებთ ვორ­

2013 წლის "ამირანის" გამარჯვებულები: საუკეთესო მხატვრული ფილმი –

თუ­ლი პრო­ცეს­ში... წელს ჩვე­ნი სე­ლექ­

კ­შოფს One Shot Movie. ეს არის ძლი­ან

„მეკუბოვის საქანელა“ / The Swing of the

ცი­ო­ნე­რე­ბი იყ­ვ­ნენ კი­ნომ­ცოდ­ნე ზვი­ად

სა­ხა­ლი­სო პრო­ცე­სი, რო­დე­საც რამ­დე­

Coffin Maker (ელმარ იმანოვი, გერმანია)

დო­ლი­ძე და მი­სი სტუ­დენ­ტე­ბი.

ნი­მე სტუ­დენ­ტი ურ­თი­ერ­თ­თა­ნამ­შ­რომ­

საუკეთესო დოკუმენტური ფილმი – „მერაბ

ლობს, აქვთ შე­საძ­ლებ­ლო­ბა გა­და­ი­ღონ

დუკაშვილი“ (ზაზა ნოზაძე, საქართველო)

ის, რაც უნ­დათ; გა­ა­კე­თონ ისე, რო­გორც

საუკეთესო ანიმაციური ფილმი –

ფიქ­რო­ბენ. ერ­თა­დერ­თი პი­რო­ბა­ა: ამ­ბა­ვი

„ბოცვერი და ირემი“ / Rabbit and Deer

და­იწყონ, გა­ნა­ვი­თა­რონ და და­ას­რუ­ლონ,

(პეტერ ვაცზი, უნგრეთი)

ადა­მი­ა­ნე­ბის­გან დაგ­ვე­კომ­პ­ლექ­ტე­ბი­ნა,

და ეს უნ­და გა­ა­კე­თონ უწყ­ვე­ტი კად­რის

ჟიურის პრიზი – Rae (ემანუელ ნიკო,

რო­მელ­თა მუ­შა­ო­ბა კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის

პრინ­ცი­პით. თუ პირ­ველ წელს ექ­ვ­სი

ბელგია) & გზაგასაყარი (ზურაბ

მას­ტერ–კლა­სებ­ში სტუ­დენ­ტე­ბი­სათ­ვის

ფილ­მი შე­იქ­მ­ნა, შარ­შან მი­ვი­ღეთ ცა­მე­

დემეტრაშვილი, საქართველო);

მაქ­სი­მა­ლუ­რად შე­დე­გი­ა­ნი იქ­ნე­ბო­და. ესე­ნი

ტი. ვორ­კ­შოფ­ში ჩარ­თუ­ლე­ბი არი­ან ის

სტუდენტური ჟიურის პრიზი – „ყველაზე

არი­ან: ირი­ნა რო­მან­ჩენ­კო, ფეს­ტი­ვალ

სტუდ­ნ­ტე­ბიც, ვი­სი ფილ­მე­ბი ვერ მოხ­ვ­და

ძვირფასი“ (სოსო ბლიაძე, საქართველო)

„მოლოდისტის“ ხელ­მძ ­ ღ­ვა­ნე­ლი (უკრაინა),

კონ­კურ­ს­ში.

სპეციალური დიპლომები:

ვინ შე­ა­ფა­სებს წლე­ვან­დელ სა­კონ­ კურ­სო პროგ­რა­მას? შე­ვე­ცა­დეთ, ჟი­უ­რი ისე­თი პრო­ფე­სი­ე­ბის

გი­უ­ნელ ჰარ­ლე­ი, კი­ნო­მარ­კე­ტო­ლო­გი (თურქეთი), კლა­უ­დია მეს­სე­რი, სცე­ნა­რის­ ტი, ბა­დენ-ვი­ურ­ტემ­ბერ­გის კი­ნო­ა­ა­კა­დე­მი­ის კი­ნოს­ცე­ნა­რე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბის პე­და­გო­გი

საუკეთესო რეჟისურა – „უკანასკნელი

ფეს­ტი­ვა­ლის შემ­დეგ ეს ურ­თი­ერ­თო­ ბე­ბი თუ გრძელ­დე­ბა? რო­გორ არა, ფეს­ტი­ვა­ლის შარ­შან­წინ­

ზარი“ / Last Call (კაურ კოკი, ესტონეთი) საუკეთესო კამერა – „თითქოს აქ ზღვა იყო“ (ლევან სიხარულიძე, საქართველო)

(გერმანია), ლე­ჟეკ და­ვი­დი, ახალ­გაზ­რ­და

დელ­მა სტუმ­რებ­მა – პო­ლო­ნელ­მა სტუ­

საუკეთესო ხმა – „თეთრი ბუზები“ /

კი­ნო­რე­ჟი­სო­რი, ლო­ძის კი­ნოს­კო­ლი­ის

დენ­ტებ­მა, შარ­შან ჩვენს უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში

White Flies (დანა ანგელიოვა და ვასილი

პე­და­გო­გი (პოლონეთი) და კი­ნომ­ცოდ­ნე

ჩვენს სტუ­დენ­ტებ­თან ერ­თად სა­დიპ­ლო­

დერგაშოვი, ყაზახეთი)

გო­გი გვა­ხა­რია (საქართველო).

მო ფილ­მე­ბი გა­და­ი­ღეს. „ამირანზე“ და­მე­

საუკეთესო მონტაჟი – „მძიმე მოვალეობა“

გარ­და ამი­სა, სა­მი წე­ლი­ა, „ამირანზე“ მუ­

გობ­რ­დ­ნენ ფეს­ტი­ვა­ლის გერ­მა­ნე­ლი და

/ Heavy Duty (ნირ საარი და მაია სარფარი,

შა­ობს სტუ­დენ­ტუ­რი ჟი­უ­რი. უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში

ავ­ს­ტ­რა­ლი­ე­ლი მო­ნა­წი­ლე­ე­ბი. რო­გორც

ისრაელი)

festivali 29

მა­კე­დო­ნი­უ­რი კი­ნოს დღე­ე­ბი >> მაგ­და გო­გო­ლაშ­ვი­ლი

კი­ნო­ცენ­ტ­რ­თან პარ­ტ­ნი­ო­რულ და მე­გობ­

სა­უ­კე­თე­სო გზა, ერ­თ­გ­ვა­რი რეკ­ლა­მა

ლა­ზე უკეთ აკავ­ში­რებს და აერ­თი­ა­ნებს

რულ ურ­თი­ერ­თო­ბა­ზე თა­ვად დარ­კო

აღ­მოჩ­ნ­და. ადა­მი­ა­ნებს, რომ­ლებ­მაც მა­

გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი, რე­ლი­გი­

ბა­შეს­კის ვე­სა­უბ­რეთ.

ხე­ლოვ­ნე­ბა, ზოგ შემ­თხ­ვე­ვა­ში, ყვე­

ნამ­დე არა­ფე­რი იცოდ­ნენ ჩვე­ნი ქვეყ­ნის არ­სე­ბო­ბის შე­სა­ხებ, ფილ­მ­მა არა მხო­

უ­რი მრწამ­სი­სა თუ მენ­ტა­ლო­ბის მქო­ნე

ლოდ მა­კე­დო­ნი­უ­რი კი­ნო­სად­მი, არა­მედ

ადა­მი­ა­ნებს, გა­ნურ­ჩევ­ლად ეროვ­ნე­ბი­სა.

ბა­ტო­ნო დარ­კო, რა ცვლი­ლე­ბე­ბი

მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ სა­ქარ­თ­ვე­ლო­სა

გა­ნი­ცა­და მა­კე­დო­ნი­ურ­მა კი­ნომ მას შემ­

მთლი­ა­ნად ქვეყ­ნის მი­მართ აღუძ­რა

და იუგოს­ლა­ვი­ის ყო­ფილ რეს­პუბ­ლი­კა

დეგ, რაც თქვენს ქვე­ყა­ნა­ში კი­ნო­ფონ­დი

ინ­ტე­რე­სი.

მა­კე­დო­ნი­ას ბევ­რი რამ აქვთ სა­ერ­თო,

და­ფუძ­ნ­და?

ბო­ლო წლე­ბის მჭიდ­რო და მე­გობ­რუ­ლი

ფონ­დის სა­ხით, ჩვენ ახა­ლი ინ­ს­ტი­ტუ­ტი

ურ­თი­ერ­თო­ბა, პირ­ველ რიგ­ში, კი­ნომ გა­

ჩა­მო­ვა­ყა­ლი­ბეთ, რომ­ლის და­არ­სე­ბა­შიც

ამ წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში, ფონ­დის მი­ერ და­ფი­ნან­სე­ბუ­ლი ფილ­მე­ბი­დან რო­

ნა­პი­რო­ბა. ამ ორ­მა პა­ტა­რა, ბევრ გა­ჭირ­

სა­ხელ­მ­წი­ფოც დაგ­ვეხ­მა­რა. თა­ვი­დან­ვე

მე­ლი აღ­მოჩ­ნ­და ყვე­ლა­ზე წარ­მა­ტე­ბუ­ლი?

ვე­ბა­სა და უიმე­დო­ბა­ზე გა­მარ­ჯ­ვე­ბულ­მა

და­ფი­ნან­სე­ბის მო­პო­ვე­ბის ორი სტრა­ტე­

ქვე­ყა­ნამ და­ახ­ლო­ე­ბით ერ­თ­სა და იმა­ვე

გია გვქონ­და: პირ­ვე­ლი – მთავ­რო­ბის­

ვლა­დი­მირ ბლა­ზევ­ს­კის „პანკი არ მომ­ კ­ვ­და­რა“ კარ­ლო­ვი ვა­რის ფეს­ტი­ვა­ლის

პე­რი­ოდ­ში და­იწყო ზრუნ­ვა და „ბრძოლა“

გა­მარ­ჯ­ვე­ბუ­ლი გახ­და, სა­დაც სა­უ­კე­თე­სო

სა­კუ­თა­რი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის საზღ­ვ­რებს

ფილ­მის ნო­მი­ნა­ცი­ა­ში იყო წარ­დ­გე­ნი­ლი.

გა­რეთ გა­ტა­ნი­სა და მი­სი პო­პუ­ლა­რი­ზა­

ამ წარ­მა­ტე­ბის შემ­დეგ, ფილ­მ­მა მა­ლე­ვე

ცი­ის­თ­ვის და ამ წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში

სხვა­დას­ხ­ვა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ფეს­ტი­ვა­ლზე

არა მხო­ლოდ პარ­ტ­ნი­ო­რუ­ლი, არა­მედ

15-ზე მე­ტი ჯილ­დო მო­ი­პო­ვა.

მჭიდ­რო მე­გობ­რუ­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბაც ჩა­ მო­უ­ყა­ლიბ­დათ. ახ­ლა ორი­ვე „ევრიმაჟის“

რო­გორ და­იწყო მა­კე­დო­ნი­ის კი­

წევ­რია და ზოგ­ჯერ ერ­თობ­ლი­ვა­დაც

ნო­ფონ­დ­სა და სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კი­ნო­

ცდი­ლო­ბენ წარ­მა­ტე­ბის მო­პო­ვე­ბას ამა­

ცენტრს შო­რის თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბა?

თუ­იმ ფეს­ტი­ვალ­ზე.

ჩვე­ნი თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბა 2009 წლი­დან

2011 წელს მა­კე­დო­ნი­ა­ში, ფეს­ტი­ვალ

და­იწყო, მა­შინ, რო­ცა კი­ნო­ცეტ­რის ყო­ფი­ლი

Ci­ne­day-ს ფარ­გ­ლებ­ში ქარ­თუ­ლი კი­ნოს

დი­რექ­ტო­რი თა­მარ ტა­ტიშ­ვი­ლი გა­ვი­ცა­ნი.

დღე­ე­ბი გა­ი­მარ­თა, სა­დაც ბო­ლო წლებ­ში

ქარ­თუ­ლი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი, მა­კე­დო­ნი­უ­რის

გა­და­ღე­ბუ­ლი ქარ­თუ­ლი ფილ­მე­ბი აჩ­ვე­ნეს.

მსგავ­სად, დი­დი ხნის გან­მავ­ლო­ბა­ში, შე­იძ­

წელს კი, სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ეროვ­ნუ­ლი კი­ნო­

ლე­ბა ით­ქ­ვას, უჩი­ნა­რი იყო კი­ნო­სამ­ყა­როს­თ­

ცენ­ტ­რის მოწ­ვე­ვით, თბი­ლის­ში მა­კე­დო­ნი­უ­

ვის. ისე და­ემ­თხ­ვა, რომ და­ახ­ლო­ე­ბით ერთ

რი კი­ნოს დღე­ე­ბი მო­ეწყო. 2-4 აპ­რილს კი­

პე­რი­ოდ­ში გა­მოჩ­ნ­და ქარ­თუ­ლი და მა­კე­დო­

ნო­თე­ატრ რუს­თა­ველ­ში სხვა­დას­ხ­ვა წელს

ნი­უ­რი ფილ­მე­ბი სხვა­დას­ხ­ვა ფეს­ტი­ვალ­ზე, სა­

გა­და­ღე­ბუ­ლი კლა­სი­კუ­რი და თა­ნა­მედ­

დაც მე და თა­კოს ხში­რად გვი­წევ­და შეხ­ვედ­

რო­ვე ფილ­მე­ბი იყო ნაჩ­ვე­ნე­ბი. თბი­ლისს

რა. დრო­თა გან­მავ­ლო­ბა­ში კი­ნო­ცენ­ტ­რ­თან

მა­კე­დო­ნი­ის კი­ნო­ფონ­დის დი­რექ­ტო­რი

გან, ხო­ლო მე­ო­რე – კო-პრო­დუქ­ცი­ა. ამ

პარ­ტ­ნი­ო­რუ­ლი და მე­გობ­რუ­ლი ურ­თი­ერ­თო­

დარ­კო ბა­შეს­კი და ბო­ლო დროს გა­და­ღე­

წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში გა­და­ღე­ბუ­ლი

ბე­ბი ჩა­მოგ­ვი­ყა­ლიბ­და, რაც, დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი

ბუ­ლი ერ­თ­-ერ­თი ყვე­ლა­ზე წა­რამ­ტე­ბუ­ლი

21 კო-პრო­დუქ­ცი­ი­დან, უმ­რავ­ლე­სო­ბამ

ვარ, დიდ­ხანს გაგ­რ­ძელ­დე­ბა.

ფილ­მის „პანკი არ მომ­კ­ვ­და­რა“ რე­ჟი­სო­რი

სა­ერ­თა­შო­რი­სო ფეს­ტი­ვა­ლებ­ზე გარ­კ­

ვლა­დი­მირ ბლა­ზევ­ს­კი სტუმ­რობ­დ­ნენ.

ვე­ულ წარ­მა­ტე­ბებს მი­აღ­წი­ა. შეგ­ვიძ­ლია

მა­კე­დო­ნი­ის კი­ნო­ფონ­დის დი­რექ­ტო­რი

ვთქვათ, რომ მა­კე­დო­ნი­უ­რი კი­ნო უკ­ვე

ქარ­თუ­ლი კი­ნოს გულ­შე­მატ­კი­ვა­რი­ა. იგი

წინ მი­დის და ყო­ველ­წ­ლი­უ­რად უფ­რო

ერ­თ-­ ერ­თი პირ­ვე­ლი იყო მათ შო­რის,

მეტ წარ­მა­ტე­ბას აღ­წევს. ვფიქ­რობ, რომ

ვინც მხარს უჭერ­და სა­ქარ­თ­ვე­ლოს

კი­ნო­ზე კარ­გი რეკ­ლა­მა ქვეყ­ნის­თ­ვის

„ევრიმაჟში“ გა­წევ­რი­ა­ნე­ბას. თა­ნა­მედ­

არ არ­სე­ბობს. მინ­და გა­ვიხ­სე­ნო მილ­ჩო

რო­ვე მა­კე­დო­ნი­ურ კი­ნო­ზე, ფონ­დის საქ­

მან­ჩევ­ს­კის ფილ­მი „სანამ იწ­ვი­მებს“, რო­

მი­ა­ნო­ბა­სა და სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ეროვ­ნულ

მე­ლიც ქვეყ­ნის წარ­მო­ჩე­ნის ერთ-ერ­თი

32 recenzia

33

ჩვენი საბნის ნაკეცები >> მაგდა გოგოლაშვილი

ზა­ზა რუ­სა­ძის პირ­ვე­ლი სრულ­მეტ­რა­

მა­ყუ­რე­ბელს. ერ­თი შე­ხედ­ვით, სამ­ყა­რო,

მო­მა­ვა­ლი და რო­გორ ეძებს გზას, რომ

ჟი­ა­ნი მხატ­ვ­რუ­ლი ფილ­მი „ჩემი საბ­ნის

რო­მელ­შიც ისი­ნი ცხოვ­რო­ბენ, თით­ქოს

ყვე­ლა­ფე­რი უკე­თე­სო­ბის­კენ შე­იც­ვა­ლოს.

ნა­კე­ცი“ მოგ­ვითხ­რობს ქა­ლაქ­ზე,

არაფ­რით გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა რე­ა­ლო­ბი­სა­გან,

თუმ­ცა, ამავ­დ­რო­უ­ლად ცდი­ლობს, არ

რო­მელ­საც არ აქვს სა­ხე­ლი; დრო­

თუმ­ცა წყვე­ტი­ლი, არე­უ­ლი ნა­რა­ტი­უ­ლი

იყოს სუ­ბი­ექ­ტუ­რი და მა­ყუ­რე­ბელ­საც მის­ცეს

ზე, რო­მე­ლიც გა­ჩე­რე­ბუ­ლი­ა; ამ­ბებ­ზე,

ჯაჭ­ვი პირ­ვე­ლი­ვე წუ­თე­ბი­დან ქმნის იმის

სა­შუ­ა­ლე­ბა თა­ვი­სე­ბუ­რად აღ­ვიქ­ვას ფილ­მი,

რომ­ლებ­ზეც არა­ვინ სა­უბ­რობს, და

გან­ც­დას, რომ მა­ყუ­რებ­ლის თვალ­წინ

რომ­ლის სა­თა­უ­რიც ალ­ბათ მი­სი ერ­თ-­ ერ­

ადა­მი­ა­ნებ­ზე, რომ­ლებ­საც ბევ­რი აქვთ

რამ­დე­ნი­მე პა­რა­ლე­ლუ­რი რე­ა­ლო­ბა ვი­

თი მთა­ვა­რი გა­მო­ცა­ნა­ა.

სათ­ქ­მე­ლი, თუმ­ცა...

თარ­დე­ბა. ფილ­მ­ში ყვე­ლა მოვ­ლე­ნა­სა და

ადა­მი­ა­ნის ქვეც­ნო­ბი­ე­რი, ირე­ა­ლუ­რი,

სა­განს თა­ვი­სი და­ნიშ­ნუ­ლე­ბა აქვს. ისი­ნი

სიზ­მ­რი­სე­უ­ლი სამ­ყა­რო, ზოგ შემ­თხ­ვე­ვა­ში

სა­ხე­ლი არ ვი­ცით და არც ის ვი­ცით, თუ

ერ­თად ქმნი­ან ამ­ბავს აწ­მ­ყო­ზე, რო­მე­

ალ­ბათ უკეთ გვი­ამ­ბობს მის, ხში­რად და­მა­

რო­დის ხდე­ბა მოქ­მე­დე­ბა, უცხო­ეთ­ში სწავ­

ლიც თით­ქოს წარ­სულ­სა და მო­მა­ვალს

ლულ ემო­ცი­ებ­ზე, ტკი­ვილ­სა თუ სი­ხა­რულ­

ლის დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ მთა­ვა­რი გმი­რი

შო­რის არის გა­ყი­ნუ­ლი. აქ ნაჩ­ვე­ნე­ბი

ზე, ვიდ­რე მი­სი ცნო­ბი­ე­რი. ჩვე­ნი საბ­ნის ნა­

– დი­მიტ­რი (თორნიკე ბზი­ა­ვა) ჩა­მო­დის.

ქვე­ყა­ნა ბნელ გა­მოქ­ვა­ბულ­ში მყოფ დი­

კე­ცე­ბი ალ­ბათ ყვე­ლა­ზე უკეთ გა­მო­ხა­ტავს

ის თა­ვი­სუ­ფალ დროს ბუ­ნე­ბა­ში ატა­რებს.

მიტ­რის გვა­გო­ნებს, რო­მე­ლიც წყვდი­ა­დი­

ჩვენს ში­ნა­გან მდგო­მა­რე­ო­ბას, ფიქ­რებს,

ფილ­მი გმი­რის გა­მოქ­ვა­ბულ­ში ყოფ­ნით

დან გა­სას­ვ­ლე­ლის ძი­ე­ბა­ში­ა. მი­უ­ხე­და­ვად

შიშ­სა თუ სიმ­შ­ვი­დეს. ფილ­მის ყუ­რე­ბი­სას

იწყე­ბა. ის წყვდი­ად­შია და ხე­ლის ცე­ცე­ბით

იმი­სა, რომ ფილ­მის გმი­რე­ბი უსა­ხე­ლო

არ გვტო­ვებს გან­ც­და, რომ ყვე­ლა­ფე­რი,

ცდი­ლობს სი­ნათ­ლეს­თან მი­ახ­ლო­ე­ბას.

ქა­ლაქ­ში ცხოვ­რო­ბენ, დრო­შე­ბი, ცხო­ვე­

რა­საც ვხე­დავთ, რე­ჟი­სო­რის ის ფიქ­რე­ბი­ა,

ლე­ბის ფი­ტუ­ლე­ბი, რუ­სუ­ლი სა­ხე­ლე­ბი

ის „საბნის ნა­კე­ცე­ბი“, რომ­ლე­ბიც დღეც და

დღი­უ­რო­ბას, იმ გა­რე­მოს, რო­მელ­შიც

ჩვენ­თ­ვის კარ­გად ნაც­ნო­ბი საბ­ჭო­თა კავ­

ღა­მეც მის ცნო­ბი­ერ­სა და ქვეც­ნო­ბი­ერს

დი­მიტ­რი ცხოვ­რობს. რე­ჟი­სო­რი ფილ­მის

ში­რის მსგავს პი­რო­ბი­თო­ბას ქმნის. მის­გან

ანაღ­ვ­ლი­ა­ნებს და ამა­ზე ის კი­ნოს ენით

და­საწყის­ში­ვე უამ­რავ კითხ­ვას გვი­ჩენს და

დაღ­წე­ვას და თავ­დაც­ვას ეს ადა­მი­ა­ნე­ბი

გვე­სა­უბ­რე­ბა.

თით­ქოს გან­გებ, ამ კითხ­ვებ­ზე პა­სუხს არ

სხვა­დას­ხ­ვა­ნა­ი­რად ცდი­ლო­ბენ.

ერთ-ერთ ქარ­თულ ქა­ლაქ­ში, რომ­ლის

მა­ყუ­რე­ბე­ლი თან­და­თან ეც­ნო­ბა ყო­ველ­

გვაძ­ლევს. რჩე­ბა შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა, რომ

საბ­ნის ნა­კე­ცე­ბი, რომ­ლე­ბიც მთებს მოგ­

ფილ­მი „ჩემი საბ­ნის ნა­კე­ცი“ იმის მა­გა­ ლი­თი­ა, რომ თა­ნა­მედ­რო­ვე ქარ­თ­ველ რე­

დას­კ­ვ­ნე­ბის გა­მო­ტა­ნა რე­ჟი­სორ­მა მთლი­

ვა­გო­ნებს, მთა­ვა­რი გმი­რის­თ­ვის ერ­თ­გ­ვა­რი

ჟი­სო­რებს შე­უძ­ლი­ათ შექ­მ­ნან თე­მა­ტუ­რად

ა­ნად მა­ყუ­რე­ბელს მოგ­ვან­დო და მოგ­ც­ვა

წყა­როა თა­ვი­სუფ­ლე­ბის, სი­ლა­ღის, მძაფ­რი

მრა­ვალ­ფე­რო­ვა­ნი ფილ­მე­ბი, რომ­ლე­ბიც

სრუ­ლი თა­ვი­სუფ­ლე­ბა, ის­ტო­რია სხვა­დას­

ემო­ცი­ე­ბის შეგ­რ­ძ­ნე­ბის იმ დე­ფი­ცი­ტის შე­

არა მხო­ლოდ ში­ნა­არ­სობ­რი­ვად იქ­ნე­ბა

ხ­ვა­ნა­ი­რად, ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად აღ­ვიქ­ვათ

სავ­სე­ბად, რა­საც ის ამ გა­რე­მო­ში გა­ნიც­დის.

სა­ინ­ტე­რე­სო, არა­მედ ვი­ზუ­ა­ლუ­რი-ეს­თე­ტი­

და გან­ვი­ცა­დოთ.

„ჩემი საბ­ნის ნა­კე­ცი“ რე­ა­ლო­ბის დეს­

თორ­ნი­კე ბზი­ა­ვა, თორ­ნი­კე გოგ­რი­ჭი­ა­

ტ­რუქ­ცი­ის შე­დე­გად შექ­მ­ნი­ლი „ახალი“

ნი, ზუ­რაბ ყიფ­ში­ზე, ავ­თან­დილ მა­ხა­რა­ძე...

რე­ა­ლო­ბა­ა. მი­სი აღ­წე­რი­სას რე­ჟი­სორს

ეს იმ მსა­ხი­ობ­თა არას­რუ­ლი ჩა­მო­ნათ­

არ ერი­დე­ბა იყოს გულ­წ­რ­ფე­ლი და გა­

ვა­ლი­ა, რო­მელ­თა გმი­რე­ბი ფილ­მ­ში

მო­ხა­ტოს, თუ რო­გორ აღელ­ვებს თა­ვი­სი

თა­ვი­ანთ „საბნის ნა­კე­ცებ­ზე“ მო­უთხ­რო­ბენ

ქვე­ყა­ნა, ზოგ­ჯერ რო­გორ აში­ნებს მი­სი

კუ­რი თვალ­საზ­რი­სი­თაც.

34 interviu

წარსულისა და მომავლის მეტაფორა ზაზა რუსაძე ფილმს „ჩემი საბნის ნაკეცი“ ქართველი

ჩვენ ვიფიქრეთ, რომ საინტერესო

მაყურებელი წლის ბოლოს, თბილისის

იქნებოდა საერთაშორისო დაფინანსების

საერთაშორისო კინოფესტივალზე

მოსაპოვებლად, უშედეგო აღმოჩნდა.

ნახავს. როგორი იყო გზა ჩანაფიქრიდან

რომ არა საქართველოს ეროვნული

ფილმემდე, როგორ წარიმართა ფილმის

კინოცენტრის გადაწყვეტლიება ამ ტიპის

საფესტივალო ცხოვრება და როგორია

ფილმის დაფინანსების თაობაზე, „ჩემი

მაყურებლის რეაქცია; როგორია

საბნის ნაკეცი“ არ იარსებებდა. ფილმი,

რეჟისორის დამოკიდებულება თავისი

შეიძლება ითქვას, ძნელად დაიბადა,

ფილმის და, ზოგადად, თანამედროვე

თუმცა ვფიქრობ, რომ ყველა ფილმი

ქართულ კინოში მიმდინარე პროცესების

ძნელად იბადება, რადგან რთულია,

მიმართ ინტერვიუში ზაზა რუსაძესთან...

იბრძოლო ინდივიდუალური მოდელების არსებობის უფლებისთვის მაშინ, როცა

მოდით, სათავეებიდან დავიწყოთ.

სამყარო იმ ჯგუფური, კოლექტიური

როდის გაჩნდა „ჩემი საბნის ნაკეცის“

გამოცდილების მომხრეა, რომელსაც

გადაღების იდეა?

თვითონ მართავს.

პირველადი იდეის განვითარებიდან დაფინანსებამდე დაახლოებით ექვსი

როგორ ფიქრობთ, რამ

წელი გავიდა. „ჩემი საბნის ნაკეცის“

განაპირობა, რომ უცხოელებთან

გადაღებით დასრულდა ის ერთგვარი

თანამშრომლობა არ შედგა?

ციკლი, რომელიც ფიქრებისა და

შეიძლება ეს ჩვენი გამოუცდელობის და

ემოციების მონაცვლეობით, მათი

სისუსტეების ბრალი იყო. ალბათ ჯერ კიდევ

„ჩასუნთქვა-ამოსუნთქვით“ ზღვის

არ ვიცით, როგორ ხდება უცხოელებთან

ტალღებს ჰგავს. ამ ხნის განმავლობაში

თანაბარი დონის ურთიერთობის

ისეთი შეგრძნება მეუფლებოდა, რომ

დამყარება თანამშრომლობის

ბევრი ჰაერი, ჟანგბადი, ინფორმაცია,

თვალსაზრისით. თუმცა, ეს მოდელებიც

განცდა არის „ჩასუნთქული“, რომელსაც

ახლა იქმნება და საქართველო ნელ-

ამოსუნთქვა, აბსტრაგირება სჭირდება.

ნელა აღიქმება ქვეყნად, რომელთანაც

ფილმის გადაღების იდეა 2007 წელს

შეიძლება ფილმების თანაწარმოება.

გაჩნდა და სწორედ ეს გახდა ჩემი

ყოველ შემთხვევაში, რთული გზა უკვე

საქართველოში დაბრუნდების მიზეზი.

გავლილია. ის, რომ „ჩემი საბნის ნაკეცი“ ბერლინის ფესტივალზე მოხვდა, სადაც პროგრამა „პანორამა“ გახსნა, დიდი

ბერლინალეს პროგრამა „პანორამას“

სიურპრიზი იყო ჩვენთვის. „პანორამას“

ფარგლებში შედგა, შემდეგ იყო

დირექტორს მივანიშნე, რომ ასეთი

მისი აზიური პრემიერა ჰონგკონგში.

წარმატება სასიამოვნო მოულოდნელობა

შეგიძლიათ გაიხსენოთ ის გზა,

იყო, მან კი აღნიშნა, რომ მისთვისაც

რომელიც ფილმმა განვლო მისი იდეის

არანაკლები მოულოდნელობა იყო

დაბადებიდან დღემდე?

ბერლინალეზე წარმოდგენილი ქართული

მას შემდეგ, რაც გაჩნდა იდეა და

ფილმების მრავალფეროვნება.

სცენარი, რაღაც პერიოდის განმავლობაში დაფინანსების მოპოვება საკმაოდ რთული აღმოჩდა. ყველა გზა, რომელიც

როგორი შთაბეჭდილებით დაბრუნდით ჰონგკონგის

ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი

ფილმის მსოფლიო პრემიერა

ფესტივალიდან; როგორი იყო თქვენთვის ფილმის აზიური პრემიერისას მიღებული ემოციები? ჰონგკონგის ფესტივალის ფარგლებში „ჩემი საბნის ნაკეცი“ ორჯერ აჩვენეს. ჩემთვის ძალიან საინტერესო იყო აზიელ მაყურებელთან დარბაზში ყოფნა, დაკვირვება და იმის შეგრძნება, თუ როგორ რეაგირებს ფილმზე. კინოჩვენების შემდეგ ერთ-ერთმა მაყურებელმა, ხანშიშესულმა მამაკაცმა მკითხა, იყო თუ არა ფილმის გმირების – ალექსანდრესა (ავთანდილ მახარაძე) და ირინას (ლუდმილა არტემოვამღებრიშვილი) დაკარგული სიყვარულის სიმბოლო ქალის თავში აღმოჩენილი ბრილიანტი. ასეთ კითხვებს როცა ისმენ, რწმუნდები, რომ მცდელობამ – სათქმელი მაყურებლამდე მისულიყო და დიალოგი შემდგარიყო – შედეგი გამოიღო, რაც რეჟისორისთვის ძალიან სასიამოვნოა. მთავარი გმირის განცდები, გარემოსთან მისი დამოკიდებულება, გაუცხოება იმდენად ბუნებრივად არის აღწერილი ფილმში, რომ მაყურებელს რეჟისორის გულწრფელობაში ეჭვი არ ეპარება და ექმნება შთაბეჭდილება, რომ ფილმი თქვენი რეალური განცდებისა და შეგრძნებების გამოხატულებაა. იმ თემებზე სასაუბროდ, რაც გაწუხებთ, თქვენ რეალობისგან დისტანცირების გზას მიმართეთ... მიუხედავად იმისა, რომ ფილმში გამოგონილი, ირეალური სამყაროა აღწერილი, ის თავისი „ჩაჩეხილი“, „ჩაწყვეტილი“ თხრობის ფორმით ცდილობს ისაუბროს დღევანდელობაზე. იმაზე, თუ რა პრობლემებს ვაწყდებით, რა არის დარჩენილი საბჭოთა კავშირიდან, ძველი წყობიდან ჩვენს

ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი

36

interviu 37

ცნობიერში, სად გვიშლის ხელს

მხოლოდ დამარცხებასა და გამარჯვებაზე

ამავდროულად უცხო და საშიშია ის გზა,

თავისუფლებისაკენ სვლაში ეს საბჭოთა

არ არის აგებული. ცხოვრება გაცილებით

რომლის გავლაც გიწევს. საკუთარი

გამოცდილება. რეალობისაგან

უფრო საინტერესოა...

გამოცდილებიდან მახსოვს, თუ როგორ მეშინოდა მწვერვალთან მიახლოებულს

დისტანცირება აბსოლუტურად ცნობიერი გადაწყვეტილება იყო, რადგან

საბჭოთა გამოცდილება ახსენეთ...

ძირს ჩახედვა, ისე, როგორც წარსულისკენ გახედვის მეშინია...

ნარატიული ამბის ასეთი თხრობითი

თქვენი ფილმის ნახვის შემდეგ ალბათ

სტრუქტურა ძალიან ახლოს არის პირად

შეუძლებელია, ამ თემას გვერდი

განცდებთან, რაც საქართველოში

ავუაროთ. იქ მძაფრად იგრძნობა შიში,

დაბრუნებისას მქონდა და ალბათ ჯერ

შეიძლება ითქვას, ერთგვარი ფობია

დღევანდელი ქართული კინო იმ

კიდევ მაქვს. ამ ყველაფრის განზოგადება

საბჭოთა კავშირის მიმართ....

პროცესებს, რომელიც საზოგადოების

კინოს საშუალებით შეიძლება მოხდეს.

ამ სახის შიში მაშინ მოისპობა, როცა

თქვენი აზრით, რამდენად პასუხობს

ცნობიერში ხდება? როგორი ქართული

ჩემთვის მნიშვნელოვანია, რომ ის,

გავაანალიზებთ, რამდენად შეგვიძლია

ფილმების ნახვას ისურვებდით

რაზეც ავტორს უწევს მუშაობა, პირადულ

თავისუფლების პირობებში არსებობა

სამომავლოდ? კინო ხომ ხელოვნების

განცდებზე, გამოცდილებაზე იყოს

როგორც ერს, როგორც ინდივიდებს.

ის დარგია, რომელსაც შეუძლია თავისი

აგებული. ვფიქრობ, მაყურებლისთვის

ინდივიდების გამოცდილება მოწყდა

მრავალფეროვანი გამომსახველი

უფრო მეტად საინტერესოა შედეგთან

ამ წარსულს მაშინ, როდესაც

საშუალებებით ყველაზე ეფექტურად

ინტერაქცია, ვიდრე მისი ტექნიკური

კოლექტიური აბსოლუტურად სხვა

მოახდინოს ფაქტებისა და მოვლენების

მხარე. ჩემი აზრით, რეალობისგან

მდგომარეობაშია დარჩენილი... ახლა

შეცნობა, გაანალიზება და მათი

დისტანცირება ზოგ შემთხვევაში

რთულია ისეთი გმირების დანახვა,

არეკვლა...

უფრო მეტად, უკეთესად აღწერს მას.

რომლებიც დაბნეულობის მაგივრად

თუ რეჟისორი მოახერხებს, რომ მისი

მოქმედებენ და, შესაბამისად, ქართული

განცალკევებით ვერ წარმოვიდგენთ,

საკუთარი გამოცდილება მაყურებლის

კინო დაბნეულობას უფრო აღწერს,

რადგან ის უნდა საზრდოობდეს იმ

ინდივიდუალურ განცდებთან „შეაჯახოს“,

ვიდრე ამ დაბნეულობის დაძლევის

განცდებითა და შეკითხვებით, რაც

ეს იმის ნიშანი იქნება, რომ მათ

კონკრეტულ მცდელობებს. ჩვენ მაინც

საზოგადოებას აქვს. ჯერჯერობით ეს

შორის დიალოგი შედგა, რომელიც

საბჭოთა გამოცდილებით ვარსებობთ

კავშირი თითქმის არ იგრძნობა, თითქოს

ხელოვნებაში გადამწყვეტ როლს

და მისი ინერციით ვმოქმედებთ. ჩვენ ამ

კინო ვერ უბრუნებს ქვეყანას იმ ენერგიას,

ასრულებს.

საბჭოთა გამოცდილებიდან ვცდილობთ

რომელსაც მისგან იღებს. ენერგიის ეს

გათავისუფლებას, მაგრამ ის იმდენად

ცირკულაცია, ჩემი აზრით, აღსადგენია.

ძლიერია, რომ გაათმაგებული შრომა

თუმცა, დღეს მაინც მთავარია ის ტემპი,

ხერხების გამრავალფეროვნება ხელს

გვჭირდება, რომ მძიმე წარსულიდან

რომლითად ქართული კინო წინ მიიწევს,

შეუწყობს მაყურებელსა და რეჟისორს

გამოყოლილმა ტვირთმა ჩვენი წინსვლა

რომ ჩემს კოლეგებს მიეცეთ შემდეგი

შორის დიალოგს?

არ შეაფერხოს.

ნამუშევრების გადაღების საშუალება.

როგორ გგონიათ, თხრობის

ვფიქრობ, რომ გამოჩნდებიან გმირები,

ვფიქრობ, რომ ძალიან კარგი იქნება, თუ გამოჩნდებიან კოლეგები, რომლებთანაც

რა თქმა უნდა, კინოს ქვეყნისგან

სწორედ ამ სიბნელეში

რომლებიც მხოლოდ იმას კი არ

თხრობის ხერხებზე მექნება დიალოგი.

ინერტული სვლის და ხელის ცეცების

გვიამბობენ, როგორია დღევანდელობა,

არ უნდა დავუბრუნდეთ საბჭოთა

მდგომარეობაშია თქვენი ფილმის

არამედ უფრო მეტად ეცდებიან შეკითხებზე

გამოცდილებას და კინოფონდებმა,

გმირი დიმიტრიც...

პასუხების გაცემას. გმირის, ინდივიდის

საზოგადოებამ თუ მაყურებელმა არ უნდა

ფილმის მთავარი გმირიც ზუსტად

გამოცდილება კი შემდეგ შეიძლება

მიიღონ ისეთი გადაწყვეტილება, რომელიც

შეცნობის მომენტშია, როცა ეცნობა

განზოგადდეს უფრო დიდ ჯგუფში. აი,

მხოლოდ ერთი, რაიმე კონკრეტული ტიპის

იმ გზას, რომელიც არ ჩანს და,

ასეთი გმირების გამოჩენას ველოდები

ფილმებს მისცემს არსებობის უფლებას.

შესაბამისად, ვერ ახერხებს ადაპტაციას,

კინოში. რა მიმართულებით წავალთ, ამას

ასეთი გადაწყვეტილება იმის მანიშნებელი

რადგან შიში ძლევს აღმოჩენის

მომავალი გვიჩვენებს.

იქნება, რომ მრავალფეროვნების

მომენტს. ტოლსტოის აქვს ასეთი ფრაზა:

გვეშინია და სწორედ ამიტომ ვაკეთებთ

„შიში სასჯელზე მეტად საშიშია“. შიში

არჩევანს მხოლოდ ერთის სასარგებლოდ.

რა არის?! – სასჯელის მოლოდინი.

აუცილებელია, რომ ბევრი ფილმი

კლდეზე ცოცვაც, რომლითაც თავადაც

შეიქმნას. გამიხარდება, თუკი დიალოგს,

ვარ გატაცებული, შეიძლება ამ

რომელიც ხელოვნებაშიც შეწყვეტილია,

მოლოდინის, წარსულისა და მომავლის

ეს ფილმები აღადგენენ და, პირველ

ერთგვარ მეტაფორადაც მოვიაზროთ.

რიგში, ერთმანეთთან შეძლებენ „საუბარს“, როცა მიცოცავ, მიიწევ წინ; იცი, რომ დაგვანახებენ სამყაროს, რომელიც

უნდა მიაწღიო მწვერვალს, მაგრამ

>> მაგდა გოგოლაშვილი

38 recenzia

გრძე­ლი "ნათელი" დღე­ე­ბი – კი­ნო რო­გორც ფი­ზი­კუ­რი რე­ა­ლო­ბის რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცია >> ნე­ნო ქავ­თა­რა­ძე

ბრწყინ­ვა­ლეა და ორ­მა მთა­ვა­რი რო­ლის

მონ გრო­სის „გრძელ ნა­თელ დღე­ებს“,

შემ­ს­რუ­ლე­ბელ­მა გო­გო­ნამ ისე ჩაგ­ვით­

რო­მე­ლიც მკა­ფი­ოდ წარ­მოგ­ვიჩ­ვენს ორ

რო­მე­ლიც ბერ­ლი­ნა­ლე­ზე უნ­და ნა­ხოთ!“

რია თა­ვი­ანთ ის­ტო­რი­ა­ში, რომ ახ­ლაც კი

ძლი­ერ და და­მო­უ­კი­დე­ბელ გო­გო­ნას,

„გრძელი ნა­თე­ლი დღე­ე­ბი“ მოხ­ვ­და.

მის ტყვე­ო­ბა­ში ვართ“.

რომ­ლე­ბიც სა­ზო­გა­დო­ე­ბას­თან კონ­ფ­

2013 წლის ბერ­ლი­ნა­ლეს წი­ნა­სა­ფეს­ ტი­ვა­ლო მი­მო­ხილ­ვებ­ში „შვიდი ფილ­მი,

„ფორუმის“ ფარ­გ­ლებ­ში ფილ­მის ჩვე­ნე­ბას

წარ­მა­ტე­ბუ­ლი ბერ­ლი­ნა­ლეს შემ­დეგ

ლიქ­ტ­ში არი­ან სწო­რედ მა­შინ, რო­დე­საც დრო და წყო­ბა იც­ვ­ლე­ბა. ფილ­მი, რო­

პრე­სის აღ­ფ­რ­თო­ვა­ნე­ბუ­ლი გა­მოხ­მა­უ­

ფილ­მის აზი­უ­რი პრე­მი­ე­რა ჰონ­გ­კონ­გის

რე­ბა მოჰ­ყ­ვა: „საქართველო ომი­ა­ნო­ბის

37-ე სა­ერ­თა­შო­რი­სო კი­ნო­ფეს­ტი­ვალ­ზე

გორც ჩანს, ქარ­თუ­ლი კი­ნოს ხე­ლახ­ლა

დროს და ბერ­ლი­ნა­ლეს სა­უ­კე­თე­სო

შედ­გა, სა­დაც „გრძელი ნა­თე­ლი დღე­ე­

და­ბა­დე­ბას გვა­უწყებს“.

ბავ­შ­ვე­ბი! ორი ახალ­გაზ­რ­და მსა­ხი­ო­ბის

ბი“ ახალ­გაზ­რ­და კი­ნოს კონ­კურ­ს­ში „გრან

ფეს­ტი­ვა­ლე­ბის სა­გა­ზაფხუ­ლო სე­ზო­ნი

მა­რი­ამ ბო­კე­რი­ას და ლი­კა ბაბ­ლუ­ა­ნის

პრის“ და კრი­ტი­კოს­თა (FIPRESCI) პრი­ზის

„გრძელი ნა­თე­ლი დღე­ე­ბი­სათ­ვის“ დი­დი

შეს­რუ­ლე­ბა, მათ გარ­შე­მო არ­სე­ბულ უხეშ

მფლო­ბე­ლი გახ­და.

წარ­მა­ტე­ბით დაგ­ვირ­გ­ვინ­და ვის­ბა­დე­ნის

სამ­ყა­როს და­მა­ჯე­რე­ბელს ხდის“.

ფილ­მ­მა მთა­ვა­რი ჟი­უ­რი მო­ხიბ­ლა

აღ­მო­სავ­ლეთ ევ­რო­პის კი­ნოს სა­ერ­

იმით, „თუ რო­გორ შე­უძ­ლია უბ­რა­ლო

თა­შო­რი­სო ფეტ­სი­ვალ­ზე go­East, სა­დაც

ე­ბი“ სა­ავ­ტო­რო კი­ნოს სა­ერ­თა­შო­რი­სო

ამ­ბავს თი­ნე­ი­ჯე­რის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა­ზე,

ფილ­მ­მა მთა­ვა­რი პრი­ზი – „ოქროს

გა­ერ­თი­ა­ნე­ბის ჟი­უ­რის პრი­ზით და­ჯილ­

ამ­დე­ნი მოგ­ვითხ­როს იმ ყო­ველ­დღი­უ­რი

შრო­შა­ნი“ მი­ი­ღო. ვის­ბა­დენ­ს­ში წერ­დ­ნენ:

დოვ­და. „წელს CICAE-ს ჟი­უ­რიმ აირ­ჩია

ძა­ლა­დო­ბის და ში­შის შე­სა­ხებ, რო­მე­ლიც

„სადებიუტო დრა­მა, რო­მე­ლიც ახალ­

ფილ­მი, რო­მე­ლიც ძა­ლი­ან ძლი­ე­რია

სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში არე­უ­ლო­ბის პე­რი­ოდ­ში

გაზ­რ­და ადა­მი­ა­ნე­ბის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა­ზე

რო­გორც კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­უ­ლად, ასე­ვე

სუ­ფევ­და, და რო­მე­ლიც პო­ე­ტუ­რი ენი­

მოგ­ვითხ­რობს, მოქ­მე­დე­ბის სხვა­დას­ხ­ვა

ბერ­ლი­ნა­ლე­ზე „გრძელი ნა­თე­ლი დღე­

პო­ლი­ტი­კუ­რი კუთხით. ფილ­მი მოგ­ვითხ­

თაა გად­მო­ცე­მუ­ლი“. FIPRESCI-ს ჟი­უ­რის

ხა­ზებს ერ­თ­მა­ნეთ­თან ვირ­ტუ­ო­ზუ­ლად

რობს უნი­ვერ­სა­ლურ და პი­რად ის­ტო­

პრი­ზის მო­ტი­ვა­ცი­ა­ში კი ნათ­ქ­ვა­მი­ა:

აკავ­ში­რებს, რაც ამავ­დ­რო­უ­ლად, ახა­ლი

რი­ას, რო­მე­ლიც სრუ­ლი ძა­ლა­დო­ბის

„საერთაშორისო კრი­ტი­კოს­თა პრი­ზი“

ქარ­თუ­ლი ის­ტო­რი­ის შთამ­ბეჭ­დავ პორ­ტ­

ფონ­ზე ვი­თარ­დე­ბა. ფილ­მის მხატ­ვ­რო­ბა

გა­და­ე­ცე­მა ნა­ნა ექ­ვ­თი­მიშ­ვი­ლის და სი­

რეტს ქმნის“.

39

„გრძელი ნა­თე­ლი დღე­ე­ბი­ის“ მოქ­მე­დე­

ა­ნად ეპო­ქის ნა­წი­ლია – ამ ყო­ვე­ლი­ვეს

რი­ა. ფილ­მის მსვლე­ლო­ბი­სას კონ­ტაქ­ტი

ბა 1992 წელს, თბი­ლის­ში ხდე­ბა. მთა­ვა­რი

ასა­ხავს უამ­რა­ვი პა­სა­ჟი და სი­უ­ჟე­ტუ­რი

მა­ყუ­რე­ბელ­სა და ეკ­რანს შო­რის ერ­თი

გმი­რე­ბი ნა­თია (მარიამ ბო­კე­რი­ა) და

ხა­ზი, რო­მე­ლიც ფილ­მ­ში ერ­თ­მა­ნეთს ორ­

წუ­თი­თაც არ იკარ­გე­ბა. ოლეგ მუ­ტუს კა­მე­

ეკა (ლიკა ბაბ­ლუ­ა­ნი) 14 წლის გო­გო­

გა­ნუ­ლად ებ­მის. ეს არ არის რო­მან­ტი­კუ­

რა მის­თ­ვის და­მა­ხა­სია­თე­ბე­ლი მგრძნო­

ნე­ბი არი­ან. ქვეყ­ნის­თ­ვის გარ­დამ­ტეხ

ლი ის­ტო­რია აფხა­ზე­თის ომ­ზე, უშუ­ქო­ბა­სა

ბე­ლო­ბით აკ­ვირ­დე­ბა მთა­ვარ გმი­რებს

პე­რი­ოდ­ში, რო­ცა გარ­შე­მო სტა­ბი­ლუ­რი

და სიბ­ნე­ლე­ზე. ეს რე­ა­ლუ­რი ის­ტო­რი­ა­ა,

(რომლებიც უდა­ვოდ „უყვარს კა­მე­რას“),

არა­ფე­რი­ა, საბ­ჭო­თა ეპო­ქა დას­რულ­

რე­ა­ლუ­რი გმი­რე­ბით, წარ­სუ­ლით, რო­

თბი­ლი­სის ძველ ქუ­ჩებს, ურ­ბა­ნულ პე­ი­

და, სა­ქარ­თ­ვე­ლო თვით­გა­მორ­კ­ვე­ვას,

მე­ლიც მთლი­ანდ გა­აზ­რე­ბუ­ლი აქვთ

ზა­ჟებს, პუ­რის რი­გებს, 90-იანი წლე­ბის

თვი­თი­დენ­ტი­ფი­კა­ცი­ას და და­მო­უ­კი­დებ­

რე­ჟი­სო­რებს. ისი­ნი არ ცდი­ლო­ბენ სო­ცი­

ქარ­თ­ველ­თა პორ­ტ­რე­ტებს... ეს უფ­რო

ლო­ბის გა­აზ­რე­ბას ცდი­ლობს, აფხა­ზეთ­ში

ა­ლუ­რი ან პო­ლი­ტი­კუ­რი რე­ა­ლი­ე­ბის წინ

ინ­ტუ­ი­ცი­უ­რად და­ნა­ხუ­ლი და აღ­ბეჭ­დი­ლი

კი ომი­ა, მო­ზარ­დე­ბი სა­კუ­თა­რი თა­ვის,

წა­მო­წე­ვას, ომი აქ მხო­ლოდ ავ­ტო­ბუს­სა

სამ­ყა­რო­ა, მი­სი კა­მე­რა, პირ­ველ რიგ­ში,

მო­მავ­ლის, სიმ­შ­ვი­დის, ერ­თ­მა­ნე­თის გა­

და ტე­ლე­ეკ­რა­ნი­დან ყრუდ გაჟ­ღე­რე­ბულ

მძაფ­რად გრძნობს მსა­ხი­ობს, ფილ­მის

დარ­ჩე­ნას ცდი­ლო­ბენ.

ფრა­ზებ­ში გვახ­სე­ნებს თავს.

გმირს და წარ­სუ­ლის ვი­ზუ­ა­ლურ რე­კონ­ს­

ბუ­ფე­რუ­ლი მე­გობ­რო­ბა და ორი გო­გო­

ნა­ნა ექ­ვ­თი­მიშ­ვი­ლი პრო­ფე­სი­ით დრა­

ტ­რუ­ი­რე­ბას ახ­დენს.

ნა დის­ფუნ­ქ­ცი­უ­რი ოჯა­ხე­ბის წი­ნა­აღ­მ­დეგ,

მა­ტურ­გია და ალ­ბათ ამა­ნაც გა­ნა­პი­რო­

ფილ­მ­მა „გრძელი ნა­თე­ლი დღე­ე­ბი“

ში­ში და გა­ურ­კ­ვევ­ლო­ბა ყველ­გან: ოჯახ­

ბა ორ­გა­ნუ­ლი, ბუ­ნებ­რი­ვი დი­ა­ლო­გე­ბი,

კი­დევ ერ­თხელ და­მარ­წ­მუ­ნა, რომ მთა­

ში, სკო­ლა­ში, ქუ­ჩა­ში, პუ­რის რიგ­ში.... ამ

მწყობ­რი, ძლი­ე­რი დრა­მა­ტურ­გია და ის,

ვა­რი ის კი არ არის რას იღებ, არა­მედ –

დროს ძა­ლა­დო­ბა ალ­ბათ ერ­თა­დერ­თი­ა,

რომ ამ­ბა­ვი მარ­ტი­ვი ლო­გი­კუ­რი გან­ვი­თა­

რო­გორ. ფილ­მი ორი მო­ზარ­დი გო­გო­ნას

რი­თაც ადა­მი­ა­ნე­ბი თავს იმ­კ­ვიდ­რე­ბენ.

რე­ბის ხაზს სცდე­ბა და ისეთ სიმ­ძაფ­რეს

პი­რა­დი ცხოვ­რე­ბის მა­გა­ლით­ზე ასახავს

აღ­წევს, რომ სუნ­თ­ქ­ვა­შეკ­რუ­ლი უყუ­რებ

წარ­სულს, მთელ ეპო­ქას ისე, რომ არ

და ელო­დე­ბი მოქ­მე­დე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბას.

აჩ­ვე­ნებს ომს (თუნდაც ტე­ლექ­რო­ნი­კის

ძა­ლა­დო­ბის და უსა­მარ­თ­ლო­ბის და­უს­ რუ­ლე­ბე­ლი ჯაჭ­ვი, შეც­დო­მე­ბი, რომ­

სა­ხით), ეს „ომი“ ყო­ფით ცხოვ­რე­ბა­ში გად­

ლებ­ზეც მშობ­ლე­ბის მა­გივ­რად შვი­ლე­ბი

გა­რე­მო, რო­მელ­შიც ფილ­მის გმი­რე­ბი

აგე­ბენ პა­სუხს; უმა­მო თა­ო­ბა და უმა­მო­ბა,

მოქ­მე­დე­ბენ, ეპო­ქის ადეკ­ვა­ტუ­რი, და­მა­

მო­აქვს და ქმნის კი­ნოს, რო­გორც ფი­ზი­კუ­

რო­გორც მთე­ლი ეპო­ქის პრობ­ლე­

ჯე­რე­ბე­ლი და ზუს­ტი­ა, რაც მთლი­ა­ნად

რი რე­ა­ლო­ბის რე­ა­ბი­ლი­ტა­ცი­ას.

მა; შვი­ლე­ბის აგ­რე­სია და პრო­ტეს­ტი

ფილ­მის კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­უ­ლო­ბას მეტ

მშობ­ლე­ბის მი­მართ; ინ­დი­ფე­რენ­ტუ­ლი,

სიმ­ძაფ­რეს სძენს. ფილ­მის მა­ღა­ლი კი­ნე­

ძა­ლა­გა­მო­ცი­ლი­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბა, დის­

მა­ტოგ­რა­ფი­უ­ლი ხა­რის­ხი უდავ­ოდ ოლეგ

ფუნ­ქ­ცი­უ­რი მა­მა­კა­ცე­ბი, სა­კუ­თარ პრობ­

მუ­ტუს დამ­სა­ხუ­რე­ბა­ა, რო­მე­ლიც დღეს

ლე­მებ­თან მარ­ტო დარ­ჩე­ნი­ლი ქა­ლე­ბი...

ევ­რო­პა­ში ერ­თ­-ერ­თი ყვე­ლა­ზე სა­ი­ნე­ტე­

ეს ყვე­ლა­ფე­რი 90-იანი წლე­ბის, მთლი­

რე­სო და წარ­მა­ტე­ბუ­ლი კი­ნო­ო­პე­რა­ტო­

40

ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი

ამ ფილმთან თემით კი არა, გმირით მივედი.. ნანა ექვთიმიშვილი

interviu 41

შე­გიძ­ლი­ათ გა­იხ­სე­ნოთ ის მო­მენ­ტი, რო­დის გა­გიჩ­ნ­დათ გრძნო­ბა, რო­მე­ლიც

შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, ყვე­ლა­ფე­რი, რაც შორს

მონ გრო­სის ფილ­მი „გრძელი ნა­თე­ლი დღე­ე­ბი“ ქარ­თ­ველ

ამ ფილ­მად უნ­და ქცე­უ­ლი­ყო; რა იყო იმ­

ლა­ფე­რი და­ინ­გ­რა, ქა­ოს­მა და­ი­სად­გუ­რა,

მა­ყუ­რე­ბელს ჯერ არ უნა­ხავს.

პულ­სი, რო­დის და­ი­ბა­და ფილ­მის იდე­ა?

არ ვი­ცო­დით, მე­ო­რე დღეს რას შევ­ჭამ­დით,

პრეს­ტი­ჟუ­ლი ჯილ­დო­ებ ­ ი სამ

1990-იანი წლე­ბის ბო­ლოს სას­წავ­ლებ­

ნა­ნა ექ­ვ­თი­მიშ­ვი­ლი­სა და სი­

იყო, მი­თად მეჩ­ვე­ნე­ბო­და... მე­რე უცებ ყვე­

რო­გორ ვი­არ­სე­ბებ­დით. რა თქმა უნ­და,

დიდ სა­ერ­თა­შო­რი­სო კი­ნო­ფეს­

ლად გერ­მა­ნი­ა­ში წა­ვე­დი. სა­ქარ­თ­ვე­ლო­

ბევ­რი რამ არ მეს­მო­და; არ ვფიქ­რობ­დი,

ტი­ვალ­ზე მხო­ლოდ და­საწყი­სი­ა,

დან შორს რომ ვი­ყა­ვი, ვფიქ­რობ­დი იმა­ზე,

რა­ტომ გახ­და სა­ქარ­თ­ვე­ლო და­მო­უ­კი­დე­ბე­

რად­გან ფილ­მი კი­დევ ბევ­რი

რაც თბი­ლის­ში ჩემს ირ­გ­ვ­ლივ ხდე­ბო­და,

ლი, რა­ტომ მოხ­და ის, რაც მოხ­და... მა­შინ

სხვა ფეს­ტი­ვა­ლის კონ­კურ­სებ­ში

თავ­ში მქონ­და კონ­კ­რე­ტუ­ლი სცე­ნე­ბი,

ყვე­ლა ძა­ლი­ან პო­ლი­ტი­ზი­რე­ბუ­ლი იყო,

და პროგ­რა­მებ­შია მიწ­ვე­უ­ლი.

კონ­კ­რე­ტუ­ლი ემო­ცი­ე­ბი, გმი­რის კონ­კ­რე­

შინ და გა­რეთ პო­ლი­ტი­კოს­თა სა­ხე­ლე­ბი

„გრძელი ნა­თე­ლი დღე­ე­ბი“

ტუ­ლი გან­ც­და. წარ­მო­ვიდ­გენ­დი გმირს

მეს­მო­და, კლას­შიც დი­დი კა­მა­თი იყო – ვინ

რამ­დე­ნი­მე ქვე­ყა­ნამ უკ­ვე იყი­

კონ­კ­რე­ტულ სივ­რ­ცე­ში – ხუ­თი წუ­თის წინ

მოგ­წონს, ვინ არის ნამ­დ­ვი­ლი ქარ­თ­ვე­ლი

და. ავ­ს­ტ­რა­ლი­ელ ­ ი დის­ტ­რი­ბი­

მის ცხოვ­რე­ბა­ში რა­ღაც მოხ­და... მინ­დო­

და ა. შ. ასე მე­გო­ნა, ეს არას­დ­როს დამ­თ­ვ­რ­

უ­ტო­რის – ნი­კო­ლას ვატ­სო­ნის

და გა­მე­გო, ახ­ლა რას ფიქ­რობს. რამ­

დე­ბო­და. ხარ ისეთ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში, რა­საც

შე­ფა­სე­ბით, „ეს არის დახ­ვე­წი­

დე­ნი­მე ასე­თი იმ­პულ­სი იყო ამ ფილ­მის

დრა­მა­ტურ­გია არ გა­აჩ­ნი­ა. თით­ქოს დიდ

ლი და ღრმად რე­ზო­ნან­სუ­ლი

გმი­რებ­თან – ეკას­თან და ნა­თი­ას­თან

ზღვა­ში ჩა­გაგ­დეს, ეს ზღვა ბო­ბოქ­რობს და

კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ულ ­ ი ნა­წარ­

და­კავ­ში­რე­ბით. ვფიქ­რობ­დი მათ­ზე, რო­

ასე იქ­ნე­ბა მუ­დამ. ირ­გ­ვ­ლივ უამ­რა­ვი ემო­

მო­ე­ბი. ბერ­ლი­ნა­ლეს „ოქროს

გორც ახ­ლობ­ლებ­ზე, რო­მელ­თა ბე­დი

ცია გა­დარ­ჩე­ნის­თ­ვის, შუ­რის­ძი­ე­ბის­თ­ვის...

დათ­ვით“ და­ჯილ­დო­ე­ბულ

გა­დარ­დებს. მა­თი გან­ც­და იყო ის იმ­პულ­

„ბავშვის პო­ზას­თან“ ერ­თად,

სი, რო­მელ­მაც სცე­ნა­რი და­მა­წე­რი­ნა. ჩემს

რო­მე­ლიც ჩვენ ასე­ვე შე­ვი­ძი­

წარ­მო­სახ­ვა­ში ჯერ გმი­რი და­ი­ბა­და და

ამ­ბო­ბენ, რომ კი­ნო სა­ზო­გა­დო­ე­ბის სარ­კე­ა, რო­მელ­შიც ჩანს ამ სა­ზო­გა­

ნეთ, მიგ­ვაჩ­ნი­ა, რომ ეს იყო

შემ­დეგ სო­ცი­ა­ლუ­რი ქსო­ვი­ლით შე­ივ­სო.

დო­ე­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბა. პრობ­ლე­მე­ბი, რო­მე­ლიც თქვენს ფილ­მ­ში გა­მოჩ­ნ­და,

სა­უ­კე­თე­სო, რაც წელს ბერ­ლი­ რო­გორ და­ი­ბა­და იდე­ა, რო­გორ

ფილ­მ­ში მოქ­მე­დე­ბა 1992 წელს ხდე­ბა. რა­ტომ მი­მარ­თავს ხე­ლო­ვა­ნი

იქ­მ­ნე­ბო­და ფილ­მი და რო­დის

წარ­სულს?

ნა­ლე­ზე ვნა­ხეთ“.

შედ­გე­ბა მი­სი შეხ­ვედ­რა ქარ­თ­

იმი­ტომ, რომ ეს გა­მოც­დი­ლე­ბა­ა, რო­მე­

დღე­საც აქ­ტუ­ა­ლუ­რი­ა? ამ 20 წლის გან­ მავ­ლო­ბა­ში რა შე­იც­ვა­ლა? ფილ­მი მი­სი ავ­ტო­რის თვა­ლით და­ნა­ხუ­ ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის ანა­რეკ­ლი უფ­როა და

ველ მა­ყუ­რე­ბელ­თან – ინ­ტერ­ვი­

ლიც ძა­ლი­ან მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია ხე­ლო­ვა­

მას ვერ ექ­ნე­ბა ობი­ექ­ტუ­რო­ბის პრე­ტენ­ზი­ა.

­ ი­მიშ­ვილ­თან. უ­ში ნა­ნა ექ­ვთ

ნის­თ­ვის. წარ­სუ­ლი არის ის, რა­საც ვე­რა­ვინ

ჩვენს ფილ­მ­შიც ეს უფ­რო ჩე­მი, რო­გორც

წაგ­ვარ­თ­მევს – ის, რი­თაც ვიცხოვ­რეთ, რაც

სცე­ნა­რის ავ­ტო­რის და ჩე­მი და სი­მო­ნის,

გვი­კე­თე­ბია და გან­გ­ვიც­დი­ა. რაც უკ­ვე დამ­

რო­გორც რე­ჟი­სო­რე­ბის თვა­ლით და­ნა­ხუ­

თავ­რ­და, თით­ქოს მკვდა­რი­ა. მაგ­რამ არის

ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბაა და არა სა­ზო­გა­დო­ე­ბის

შენ­ში რა­ღაც, რაც არ დამ­თა­ვრე­ბუ­ლა,

დო­კუ­მენ­ტუ­რი პორ­ტ­რე­ტი. პრობ­ლე­მე­ბი,

ჯერ კი­დევ დუღს, რა­საც ბო­ლომ­დე ვერც

რო­მე­ლიც ფილ­მ­ში ჩანს, მარ­ტო იმ დროს

მოჰ­ყ­ვე­ბი, და ალ­ბათ ეს უფ­რო მნიშ­ვ­ნე­ლო­

არ ეკუთ­ვ­ნის. ოცი წლის გან­მავ­ლო­ბა­

ვა­ნი­ა. არის რა­ღაც, რაც გინ­და შენ თვი­თონ

ში სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში ძა­ლი­ან ბევ­რი რამ

გა­ი­გო; არ იცი, რა მოხ­და და გინ­და, ამ

შე­იც­ვა­ლა. მაგ­რამ მგო­ნი­ა, რომ თე­მე­ბი,

ფორ­მით გა­ა­ცოცხ­ლო, შე­ე­ხო და იგ­რ­ძ­ნო...

რო­მე­ლიც ფილ­მ­ში არის, ყვე­ლა­გან და ყვე­ლა დრო­ში მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა. მა­გა­ლი­

მა­შინ 14 წლი­სა იყა­ვით, თქვე­ნი გმი­

თად, თი­ნე­ი­ჯე­რის პი­როვ­ნე­ბად ჩა­მო­ყა­ლი­

რე­ბის ტო­ლი. იმ დროს­თან და­კავ­ში­რე­

ბე­ბა. ჩვენს ფილ­მ­ში გმი­რი პი­როვ­ნე­ბად

ბუ­ლი ყვე­ლა­ზე მძაფ­რი გან­ც­და რა იყო?

იმ დროს ყა­ლიბ­დე­ბა, რო­დე­საც გარ­შე­მო

საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის დროს „დალაგებული“

ყვე­ლა­ფე­რი არამ­დ­გ­რა­დი და ჩა­მო­უ­ყა­ლი­

ცხოვ­რე­ბა იყო. იდი­ლი­უ­რი სუ­რა­თე­ბი

ბე­ბე­ლი­ა. ჩემ­მა მე­გო­ბარ­მა – გერ­მა­ნელ­მა

მიდ­გე­ბა თვალ­წინ – რო­დე­საც დე­და

მსა­ხი­ობ­მა ფილ­მი ვის­ბა­დენ­ში რომ ნა­ხა,

სამ­სა­ხურ­ში მი­დი­ო­და, მა­გი­და­ზე ტი­ლო­

მითხ­რა, – ჩე­მი ბავ­შ­ვო­ბა გა­მახ­სენ­და­ო.

გა­და­ფა­რე­ბულ არა­ჟანს და ფუნ­თუ­შებს

პუ­რის რიგ­ში ის არას­დ­როს მდგა­რა, მაგ­

გვი­ტო­ვებ­და; შა­ბათ-კვი­რას სა­ბავ­შ­ვო

რამ და­ი­ნა­ხა ის ამ­ბო­ხი, ძი­ე­ბა, ენერ­გი­ა,

ფილ­მებს ვუ­ყუ­რებ­დით... მა­შინ არ მქონ­და

სი­ხა­რუ­ლი, რაც ალ­ბათ ყვე­ლას ერ­თი აქვს.

გერ­მა­ნე­ლი ან ამე­რი­კე­ლი თი­ნე­ი­ჯე­რის

რა შე­იც­ვა­ლა? ამ ფილ­მ­თან მი­მარ­თე­ბა­ში

ცხოვ­რე­ბას­თან ჩე­მი ცხოვ­რე­ბის შე­და­რე­ბის

არ მინ­და დას­კ­ვ­ნე­ბი გა­ვა­კე­თო, მაგ­რამ

42

თუნ­დაც შუ­რის­ძი­ე­ბის თე­მა, ჩვე­ნი სა­ზო­

ერ­ში უმ­ცი­რე­სო­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი

მეთ? რა ამო­ცა­ნა და­უ­სა­ხეთ მის კა­მე­რას,

გა­დო­ე­ბის­თ­ვის ძა­ლი­ან აქ­ტუ­ა­ლუ­რია და

თა­ვის­თ­ვად მოხ­ვ­დე­ბი­ან. კი­ნოს შე­უძ­ლია

რო­მე­ლიც სრუ­ლი­ად გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლია

ყო­ველ­დღე გვი­წევს მას­თან შე­ხე­ბა. მა­შინ

გად­მოს­ცეს გრძნო­ბა, რო­მელ­ზეც იქ­ნებ გი­

რუ­მი­ნუ­ლი „ახალი ტალ­ღის“ რე­ჟი­სორ­თა,

უამ­რა­ვი და­პი­რის­პი­რე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნი

ფიქ­რია კი­დეც, რომ ის არ­სე­ბობს, მაგ­რამ

ლოზ­ნი­ცას და მინ­და­ძის ფილ­მებ­ში?

იყო და დღე­საც ასე­ა. რო­გორ შევ­ძ­ლებთ

კი­ნოს ენით ისეა გად­მო­ცე­მუ­ლი, რომ ასე

თა­ნაცხოვ­რე­ბას ამ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში მყო­ფი

ვე­რას­დ­როს გა­იც­ნო­ბი­ე­რებ­დი... ეს არის

ფილმს სჭირ­დე­ბო­და. არ გვინ­დო­და, რომ

ადა­მი­ა­ნე­ბი, რო­გორ მო­ვე­რე­ვით ამ პრობ­

მი­სი ძა­ლა და მომ­ხიბ­ვ­ლე­ლო­ბა.

ორი თი­ნე­ი­ჯე­რი გო­გოს თვალ­თხედ­ვით

ლე­მას – სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ კონ­ტექ­ს­ტ­ში ეს არის ჩემ­თ­ვის სა­ინ­ტე­რე­სო. ამ ფილ­მ­თან მე

ვე­ძებ­დით ოპე­რა­ტორს, რო­მე­ლიც ამ

მოთხ­რო­ბილ ამ­ბავს, რო­მე­ლიც 1992 წელს თბი­ლის­ში ხდე­ბა, კა­ნონ­ზო­მი­ე­რი და

თე­მით არ მივ­სულ­ვარ, ჩემ­თ­ვის სა­ინ­ტე­

მთა­ვა­რი რო­ლე­ბის შემ­ს­რუ­ლე­ბე­ლი გო­გო­ნე­ბი სა­ოც­რად ბუ­ნებ­რი­ვე­ბი და

რე­სოა გმი­რი. გმი­რი­დან მო­დის ყვე­ლა

ორ­გა­ნუ­ლე­ბი არი­ან. სად მი­ა­გე­ნით, რო­

მა­ყუ­რე­ბელს გმი­რი უნ­და ეგ­რ­ძ­ნო, უნ­და

იმ­პულ­სი, რო­მე­ლიც მე, რო­გორც ავ­ტორს

გორ მუ­შა­ობ­დით მათ­თან?

და­ე­კარ­გა იმის შეგ­რ­ძ­ნე­ბა, რომ ეს არის

მჭირ­დე­ბა.

მთავ­რი გმი­რე­ბის შემ­ს­რუ­ლებ­ლებს

„დალაგებული“ გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა ჰქო­ნო­და.

კა­მე­რა, მე­დი­უ­მი და ძა­ლი­ან ახ­ლოს მი­სუ­

დიდ­ხანს ვარ­ჩევ­დით, იმი­ტომ, რომ ფილ­

ლი­ყო გმირ­თან. ლოზ­ნი­ცას ფილ­მ­მა „ჩემი

ხში­რად გა­მი­გო­ნი­ა, რო­გო­რი სა­ზო­ გა­დო­ე­ბაც გვყავს, კი­ნოც ისე­თი­ა. იქ­ნებ

მი ეს ორი ადა­მი­ა­ნი­ა. ლი­კა ბაბ­ლუ­ა­ნი და

ბედ­ნი­ე­რე­ბა“ და მუნ­ჯუს ფილ­მ­მა „4 თვე, 3

მა­რი­ამ ბო­კე­რია კას­ტინ­გ­ზე რომ მო­ვიდ­

კვი­რა, 2 დღე“ დაგ­ვარ­წ­მუ­ნა, რომ ოლე­გის

პი­რი­ქით არის – რო­გო­რიც კი­ნო­ა, სა­ზო­

ნენ, ლი­კა 12 წლის იყო მა­რი კი 13-ის.

კა­მე­რა ასე­თი იყო. ძა­ლი­ან მომ­წონს მი­სი

გა­დო­ე­ბაც ისე­თი­ა. ერ­თი რამ ცხა­დი­ა,

გვყავ­და ძა­ლი­ან კარ­გი კას­ტინ­გის რე­ჟი­

ნა­მუ­შე­ვა­რი კრის­ტი პუ­ი­უს ფილ­მ­შიც. ყვე­ლა

რეფ­ლექ­სია გვაკ­ლი­ა. რო­გორ გგო­ნი­

სო­რი ლე­ლი მი­მი­ნოშ­ვი­ლი, მას­თან ღი­ა,

ეს ფილ­მი ბევ­რ­ჯერ ვნა­ხეთ, შე­ვის­წავ­ლეთ,

ათ, რა არის ამის მი­ზე­ზი?

ცოცხა­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბა გვქონ­და, ერ­თად

სად რო­გორ მუ­შა­ობს, მივ­ხ­ვ­დით, რომ

ვფიქ­რობ­დით, ვარ­ჩევ­დით სინ­ჯებს,

თუ ოლეგს ეს ამ­ბა­ვი და ჩვენ­თან მუ­შა­ო­ბა

აზრს, რომ მა­ყუ­რე­ბე­ლი სუ­ლე­ლი­ა, მას მხო­

ფო­ტო­ებს. ამ ორი პა­ტა­რა მსა­ხი­ო­ბის­გან

და­ა­ინ­ტე­რე­სებს, ფილ­მი­სათ­ვის იდე­ა­ლუ­

ლოდ გა­სარ­თო­ბი ფილ­მე­ბის ნახ­ვა სურს.

გვინ­დო­და მხო­ლოდ ის, რომ გმი­რებ­

რი ოპე­რა­ტო­რი ის იქ­ნე­ბო­და. მივ­წე­რეთ,

დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, მა­ყუ­რე­ბელს გულ­წ­რ­

თან სი­ახ­ლო­ვე და ბუ­ნებ­რი­ვო­ბა ჰქო­ნო­

და­ვუ­რე­კეთ, ბუ­ქა­რეს­ტ­ში ჩა­ვე­დით, ერ­თ­

ფელ დი­ა­ლოგს თუ შეს­თა­ვა­ზებ, მას­ში გა­

დათ. ლი­კა­ში და მა­რი­ში ეს ბუ­ნებ­რი­ო­ბა

მა­ნე­თი გა­ვი­ცა­ნით. ბევ­რი ვი­ლა­პა­რა­კეთ

მო­ძა­ხილს აუცი­ლებ­ლად იპო­ვი. შე­იძ­ლე­ბა

და­ვი­ნა­ხეთ, მივ­ხ­ვ­დით, რომ თა­მა­ში არ

რუ­მი­ნეთ­ზე, გერ­მა­ნი­ა­ზე, სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ზე.

ოპ­ტი­მის­ტი ვარ, მაგ­რამ არ მჯე­რა, რომ

გა­უ­ჭირ­დე­ბათ. მა­თაც ძა­ლი­ან მო­ე­წო­ნათ

ბევ­რი რამ იცო­და სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ზე. ჰქონ­და

კი­ნო­მა­ყუ­რე­ბელს იმის ნახ­ვა უნ­და, რაც კი­

ერ­თ­მა­ნე­თი. ნა­ყო­ფი­ე­რი მო­სამ­ზა­დე­ბე­ლი

თა­ვი­სი წარ­მოდ­გე­ნა, თუმ­ცა ნამ­ყო­ფი არ

ნო­დან გა­მოს­ვ­ლი­სას მა­ლე­ვე და­ა­ვიწყ­დე­ბა.

პე­რი­ო­დი გვქონ­და. გო­გო­ნე­ბი მშრა­ლად

იყო. მან მა­ლე მი­ი­ღო გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა და

თუ იქ­ნე­ბა სწო­რი იმ­პულ­სი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის

იმახ­სოვ­რებ­დ­ნენ ტექსტს, მე­რე ვიწყებ­დით

გვითხ­რა, რომ უნ­და ამ ფილ­მის გა­და­ღე­ბა.

მი­მართ და თუ და­იწყე­ბა დი­ა­ლო­გი, რო­მე­

რე­პე­ტი­ცი­ებს, ვუხ­ს­ნი­დით რა, რა­ტომ,

მას­თა­ნაც დი­დი მო­სამ­ზა­დე­ბე­ლი პე­რი­ო­

ლიც ვი­ღა­ცამ უნ­და და­იწყოს – რე­ჟი­სორ­მა

რო­გორ... და ისი­ნი იწყებ­დ­ნენ თა­მაშს ისე,

დი გა­ვი­ა­რეთ, ვარ­ჩევ­დით და ვგეგ­მავ­დით

ფილ­მით, მწე­რალ­მა ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი

რომ არ იცოდ­ნენ ფილ­მ­ში რა ხდე­ბო­და,

ყო­ვე­ლი სცე­ნის ქო­რე­ოგ­რა­ფი­ას... ოლე­გი

ნა­წარ­მო­ე­ბით და ა. შ., ეს ხელს შე­უწყობს

იცოდ­ნენ მხო­ლოდ, რომ ეს 90-იანი წლე­

ძა­ლი­ან დრა­მა­ტურ­გი­უ­ლი ოპე­რა­ტო­რი­ა,

რეფ­ლექ­სი­ას. ამ დი­ა­ლოგ­ში რო­გორ შევ­ც­ვ­

ბი­ა. სცე­ნებს ამოკ­რე­ფი­ლად ვა­კე­თე­ბი­ნებ­

ძა­ლი­ან ზუს­ტად მიჰ­ყ­ვე­ბა ამ­ბავს და ზუს­ტად

ლით ერ­თ­მა­ნეთს, ეს არის სა­ინ­ტე­რე­სო.

დით შუ­ი­დან, ბო­ლო­დან, თა­ვი­დან... ისი­ნი

გრძნობს და იცის, რა არის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი

ამას თავ­ში თვი­თონ­ვე ალა­გებ­დ­ნენ და

ფილ­მის­თ­ვის. მის­თ­ვის მხო­ლოდ კად­რის

რა არის ხე­ლო­ვა­ნის პა­სუ­ხის­მ­გებ­ ლო­ბა? რა შე­უძ­ლია კი­ნოს?

თვი­თონ ქმნიდ­ნენ სა­კუთრ გმირს. რა­ღაც

კომ­პო­ზი­ცია არ არის მთვა­რი, მის­თ­ვის

არ ეს­მო­დათ, რა­ღაც აბ­ნევ­დათ, რა­ღაც

მთა­ვა­რია გმი­რი, მი­სი სუნ­თ­ქ­ვა და მი­სი

ხე­ლო­ვა­ნის პა­სუ­ხიმ­გებ­ლო­ბა არის,

უხა­რო­დათ, სა­ბო­ლოო ჯამ­ში ყვე­ლა­ფე­რი

არ­სე­ბო­ბა, რაც ჩემ­თ­ვის და სი­მო­ნის­თ­ვის

და­ი­ნა­ხოს სამ­ყა­რო, რო­მელ­შიც ცხოვ­

გა­ი­თა­ვი­სეს და თვი­თონ ჩა­მო­ა­ყა­ლი­ბეს ის,

ძა­ლი­ან მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა...

რობს. და­ი­ნა­ხოს ადა­მი­ა­ნი, გა­ნურ­ჩევ­ლად

რა­საც თა­მა­შობ­დ­ნენ... გა­და­ღე­ბებ­ზე რომ

გერ­მა­ნი­ა­შიც ხში­რად ვაწყ­დე­ბო­დი იმ

სქე­სი­სა, ეროვ­ნე­ბი­სა, პო­ლი­ტი­კუ­რი შე­ხე­

გა­ვე­დით, ტექ­ს­ტიც იცოდ­ნენ და ისიც, რა

დუ­ლე­ბე­ბი­სა, რე­ლი­გი­უ­რი მრწამ­სი­სა და

უნ­და გა­ე­კე­თე­ბი­ნათ. მე­რე და­იწყო მუ­შო­ბა

რო­გორ „შეეწყო“ ერ­თ­მა­ნეთს გა­ და­სა­ღებ მო­ე­დან­ზე ორი რე­ჟი­სო­რი?

სექ­სუ­ა­ლუ­რი ორი­ენ­ტა­ცი­ი­სა, და­ი­ნა­ხოს იმ

სივ­რ­ცეს­თან, კა­მე­რას­თან, ჯგუფ­თან...

რო­გორ მუ­შა­ობთ ერ­თად?

რო­ლი­სა­გან და­მო­უ­კი­დებ­ლად, რო­მე­

ბერ­ლინ­ში ისი­ნი პა­ტა­რა ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვებს

ლიც მას სა­ზო­გა­დო­ე­ბამ და­ა­კის­რა და ის,

და­ემ­ს­გავ­ს­ნენ, ქუ­ჩა­ში ცნობ­დ­ნენ, მათ­თან

ქმა­რი ვართ. მის სა­დე­ბი­უ­ტო ფილ­მ­ზე ფატა

რა­საც და­ი­ნა­ხავს, სხვა­საც და­ა­ნა­ხოს. თუ

ერ­თად ფო­ტო­ებს იღებ­დ­ნენ...

მორგანა, რო­მე­ლიც 2006 წელს მა­რო­კო­ში

არ და­ი­ნა­ხე, ვე­რა­ფერს იტყ­ვი, ვერ მოჰყ­ ვე­ბი. თუ ხე­ლო­ვა­ნი და­ი­ნა­ხავს ცხოვ­რე­ბის მთელ პა­ნო­რა­მას, მა­შინ მის თვალ­სა­წი­

სი­მონს, უკ­ვე ათი წე­ლი­ა, ვიც­ნობ, ცოლ­-

გა­და­ი­ღო და რო­მე­ლიც თბი­ლი­სის სა­ერ­თა­ რა­ტომ შე­ა­ჩე­რეთ არ­ჩე­ვა­ნი კი­ნო­ო­პე­ რა­ტორ ოლეგ მუ­ტუ­ზე? რო­გორ და­ი­თან­ხ­

შო­რი­სო ფეს­ტი­ვალ­ზე აჩ­ვე­ნეს, სი­მონ­თან და „გრძელი ნა­თე­ლი დღე­ე­ბის“ მონ­ტა­ჟის რე­

interviu 43

ბერ­ლი­ნა­ლეს, ჰონ­გ­კონ­გი­სა და ვის­ ბა­დე­ნის წარ­მა­ტე­ბე­ბის შემ­დეგ კი­დევ

ფილ­მი გერ­მა­ნუ­ლი ენი­სა და კულ­ტუ­რის

სცე­ნა­რის თა­ნა­ავ­ტო­რი ვი­ყა­ვი. ერ­თად ვი­ მუ­შა­ვეთ მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ან ფილ­მებ­ზე, რო­

სად აპი­რებთ ფილ­მის ჩვე­ნე­ბას? გა­მოჩ­

კი არც ერ­თი სიტყ­ვა არ არის გერ­მა­ნუ­ლი.

გორც რე­ჟი­სორ­მა და სცე­ნა­რის ავ­ტორ­მა, ან

ნ­დ­ნენ თუ არა მყიდ­ვე­ლე­ბი?

ძა­ლი­ან ქარ­თუ­ლი ამ­ბა­ვი­ა, მაგ­რამ მა­ინც

ჟი­სორ­თან – შტე­ფან შტა­ბი­ნოვ­თან ერ­თად

გან­ვი­თა­რე­ბას უნ­და ემ­სა­ხუ­რე­ბე­ო­დეს, აქ

და­ა­ფი­ნან­სეს. ასე რომ, გა­სა­კე­თე­ბე­ლი

რო­გორც რე­ჟი­სორ­მა და პრო­დუ­სერ­მა. ასე

ფილ­მი ნაჩ­ვე­ნე­ბი იქ­ნე­ბა ჯენ­ჯო­უს და

რომ, ერ­თობ­ლი­ვი მუ­შა­ო­ბის მრა­ვალ­წ­ლი­ა­

სიდ­ნე­ის სა­ერ­თა­შო­რი­სო კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­

ნი გა­მოც­დი­ლე­ბა გვაქვს, ამ კუთხით ძლი­ან

ლე­ბის არა­სა­კონ­კურ­სო პროგ­რა­მებ­ში,

არ მე­გო­ნა, რომ ახალ პრო­ექ­ტ­ზე ფიქ­

კარ­გად ვიც­ნობთ და ვეწყო­ბით ერ­თ­მა­ნეთს.

პა­რი­ზის კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლი სა­კონ­კურ­სო

რის თა­ვი მექ­ნე­ბო­და, მაგ­რამ რო­დე­საც

გვაქვს სინ­ქ­რო­ნი­ზა­ცია გერ­მა­ნულ ენა­ზე.

სცე­ნარს რომ ვწერ­დი, არ ვფიქ­რობ­დი, მე­რე

პროგ­რა­მა­ში და კარ­ლო­ვი ვა­რის სა­ერ­

ხე­დავ, რომ ფილ­მ­მა ადა­მი­ა­ნე­ბამ­დე

რა იქ­ნე­ბა, თუ არ მო­მე­წო­ნე­ბო­და, გვერ­დ­

თა­შო­რი­სო კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის სექ­ცი­ა­ში

მი­აღ­წი­ა, ეს დი­დი სტი­მუ­ლია სხვა იდე­ე­ბის

ზე გა­დავ­დებ­დი. სი­მონ­მა რომ წა­ი­კითხა,

Variety`s Ten Euro Directors to Watch. ჟურ­ნა­

გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა­ზე ვი­მუ­შა­ო. გვაქვს ორი

გა­დავ­წყ­ვი­ტეთ, ერ­თად გა­დაგ­ვე­ღო. ფილმს

ლი Vარიეტყ, ეს პრეს­ტი­ჟუ­ლი გა­მო­ცე­მა,

ფილ­მის პრო­ექ­ტი, ორი­ვე აწ­მ­ყო დრო­ში

მარ­ტო რომ აკე­თებ, ში­ნა­გა­ნი დი­ა­ლო­გი

ყო­ველ წელს ათ სა­უ­კე­თე­სო ევ­რო­პულ

ხდე­ბა; ერ­თის მოქ­მე­დე­ბა სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში

გაქვს სა­კუ­თარ თავ­თან, თვი­თონ­ვე იღებ

ფილმს ირ­ჩევს და სა­კუ­თარ არ­ჩე­ვანს ფეს­

ვი­თარ­დე­ბა და ქარ­თუ­ლი ოჯა­ხის ამ­ბავს

გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბებს. ჩვენს შემ­თხ­ვე­ვა­ში ეს

ტი­ვა­ლის აუდი­ტო­რი­ის წი­ნა­შე წა­რად­გენს.

მოგ­ვითხ­რობს, მე­ო­რე არის ქარ­თ­ველ

ში­ნა­გა­ნი დი­ა­ლო­გი გან­ს­ხე­უ­ლე­ბუ­ლი იყო

ვის­ბა­დენ­ში დი­დი და­ინ­ტე­რე­სე­ბა გა­მო­ი­ჩი­

ახალ­გაზ­რ­დებ­ზე, რომ­ლე­ბიც გერ­მა­ნი­ა­ში,

ორ ადა­მი­ან­ში. შე­სა­ბა­მი­სად, შრო­მაც გა­და­

ნეს ყო­ფი­ლი საბ­ჭო­თა ქვეყ­ნე­ბის წარ­

ბერ­ლინ­ში ცხოვ­რო­ბენ.

ნა­წი­ლე­ბუ­ლი გვქონ­და. სირ­თუ­ლე შე­იძ­ლე­

მო­მად­გენ­ლებ­მა, ისი­ნიც ჩვენს ფილ­მ­ში

ბა ის ყო­ფი­ლი­ყო, რომ მე ქარ­თ­ვე­ლი ვარ,

თა­ვის ის­ტო­რი­ას ხე­და­ვენ. ფილ­მი შე­ი­ძი­ნა

სი­მო­ნი – გერ­მა­ნე­ლი... ის ძა­ლი­ან მო­წეს­რი­

რამ­დე­ნი­მე ქვე­ყა­ნამ, მათ შო­რის არი­ან

გე­ბუ­ლი­ა, ყვე­ლა­ფერს ზუს­ტად გეგ­მავს. და

დი­დი ბრი­ტა­ნე­თი, ავ­ს­ტ­რა­ლი­ა, ბე­ნი­ლუქ­

რო­დე­საც ერთ სხე­უ­ლად უნ­და გვე­მოქ­მე­და,

სის და ყო­ფი­ლი იუგოს­ლა­ვი­ის ქვეყ­ნე­ბი.

ორი­ვეს­თ­ვის ეს გა­მოწ­ვე­ვა იყო, ორი­ვემ მაქ­სი­მუ­მი გა­ვი­ღეთ ამ ფილ­მის­თ­ვის, ისე­ვე რო­გორც ჯგუ­ფის ყვე­ლა წევ­რ­მა – ოლეგ­მა,

რო­დის ნა­ხავს „გრძელ ნა­თელ დღე­ ებს“ ქარ­თ­ვე­ლი მა­ყუ­რე­ბე­ლი? ფილ­მი ჯერ ჯგუ­ფის წევ­რებ­საც არა უნა­ხავთ. რა თქმა უნ­და, ჩემ­თ­ვის ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ქარ­თ­ველ მა­ყუ­რე­ბელ­თან

რა სა­მო­მავ­ლო გეგ­მე­ბი გაქვთ?

ჯერ ამ ფილ­მ­თან და­კავ­ში­რე­ბით ბევ­რი

მხატ­ვარ­მა კო­ტე ჯა­ფა­რი­ძემ, კოს­ტუ­მე­ბის

საქ­მე გვაქვს და­სამ­თავ­რე­ბე­ლი. და­ფი­

მხატ­ვარ­მა მე­დეა ბაქ­რა­ძემ, კას­ტინ­გის

ნან­სე­ბა გერ­მა­ნი­ის კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­

რე­ჟი­სორ­მა ლე­ლი მი­მი­ნოშ­ვილ­მა, რომ

ტ­რო­დან მი­ვი­ღეთ. კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბის

არა­ფე­რი ვთქვა მსა­ხი­ო­ბებ­ზე...

თა­ნახ­მად, მათ მი­ერ და­ფი­ნან­სე­ბუ­ლი

შეხ­ვედ­რა­ა, რო­მელ­საც დი­დი მღელ­ვა­რე­ ბით ვე­ლო­დე­ბი. ვფიქ­რობ, ეს შეხ­ვედ­რა თბი­ლის­ში შე­მოდ­გო­მა­ზე შედ­გე­ბა. >> მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე

44 interviu

ქარ­თულ ანი­მა­ცი­ურ კი­ნოს სა­ხელ­მ­წი­ფოს დახ­მა­რე­ბა სჭირ­დე­ბა და­თო სი­ხა­რუ­ლი­ძე

ვიდ­რე ქარ­თუ­ლი ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ნოს პრობ­ლე­მებ­ზე ვი­ლა­პა­რა­კებთ, მინ­და

მე­დე­ბი­თი ჯგუ­ფი. ფილ­მი 52-წუ­თი­ა­ნი

კი­ნოს რე­ჟი­სორ­თა იმ თა­ობ ­ ას წარ­მო­ად­ გენს, რო­მე­ლიც ახა­ლი ხედ­ვით მო­ვი­და

გკითხო, რა მდგო­მა­რე­ო­ბა­შია ფილ­მი,

ლიც რომ გამ­ხ­და­რი­ყო, პრო­დი­უ­სე­რის

ანი­მა­ცი­ის ხე­ლოვ­ნე­ბა­ში და არ­სე­ბი­თად

რო­მელ­ზეც უკ­ვე სა­მი წე­ლია მუ­შა­ობ?

და­ჟი­ნე­ბუ­ლი თხოვ­ნით, ქრო­ნო­მეტ­რა­ჟი

და­თო სი­ხა­რუ­ლი­ძე ქარ­თუ­ლი ანი­მა­ცუ­რი

გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბით

2009 წელს პრო­ექ­ტით კი­ნო­ცენ­ტ­რ­

უნ­და ყო­ფი­ლი­ყო. პრო­ექ­ტი კო­მერ­ცი­უ­

სტან­დარ­ტულ, კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის­თ­ვის

ში ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მე­ბის კონ­კურ­ს­ში

მი­სა­ღებ 70 წუ­თამ­დე გავ­ზარ­დეთ, მი­უ­ხე­

­ვ ­რ ­ ია დამ­კ­ვიდ­რე­ბუ­ლი მე­ბით და­ამ­სხ

მი­ვი­ღეთ მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა და გა­ვი­მარ­

და­ვად იმი­სა, რომ ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მის­

სტე­რე­ო­ტი­პე­ბი, გა­ამ­დიდ­რა პო­ეტ ­ ი­კა,

ჯ­ვეთ. ეს არის სამ­გან­ზო­მი­ლე­ბი­ა­ნი,

თ­ვის 2-3 წუ­თის და­მა­ტე­ბაც კი ძა­ლი­ან

გა­ა­ფარ­თო­ვა ეს­თე­ტი­კუ­რი ჰო­რი­ზონ­ტე­

სრულ­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მი

არ­თუ­ლებს საქ­მეს, სხვა­ნა­ი­რად უნ­და

ბი. ის გა­ნუწყ­ვეტ­ლივ მუ­შა­ობ­და, მა­ში­ნაც

ვა­ჟა-ფშა­ვე­ლას „ცრუპენტელა აღ­მ­ზ­რ­

გა­ი­შა­ლოს დრა­მა­ტურ­გი­ა, აეწყოს სი­უ­ჟე­

კი, რო­დე­საც სა­ქარ­თვ ­ ე­ლო­ში ანი­მა­

დე­ლის“, მი­ხედ­ვით რომ­ლის სცე­ნა­რი

ტი, დროც მე­ტი სჭირ­დე­ბა და შე­სა­ბა­მი­

ცი­უ­რი ფილ­მე­ბი ფაქ­ტობ­რი­ვად აღარ

დო­დო თო­ფუ­რი­ამ და­წე­რა. ფილ­მი

სად, შრო­მაც მე­ტი­ა. ამას ისიც და­ე­მა­ტა,

იქ­მნ ­ ე­ბო­და. ქარ­თუ­ლი ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ნოს

2011 წელს ვა­ჟას სა­ი­უ­ბი­ლე­ოდ უნ­და

რომ ვა­ჟა-­ფ­შა­ვე­ლას გა­თა­ნა­მედ­რო­ვე­

დღე­ვან­დე­ლი პრობ­ლე­მე­ბი და მა­თი

დაგ­ვემ­თავ­რე­ბი­ნა. თა­ვი­დან ყვე­ლა­ფე­

ბა, ამ­ბის დღე­ვან­დე­ლო­ბა­ში გად­მო­ტა­ნა

გა­დაჭ­რის შე­საძ­ლო გზე­ბი ინ­ტერ­ვი­უ­ში

რი თით­ქოს იდე­ა­ლუ­რად და­იწყო, იყო

მო­ინ­დო­მეს. პრო­დუ­სერ­მა სპონ­სო­რე­

და­თო სი­ხა­რუ­ლი­ძეს­თან.

კარ­გი პრო­ექ­ტი, გვყავ­და კარ­გი შე­მოქ­

ბის პოვ­ნა თა­ვის თავ­ზე აიღო.

ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი

წარ­მარ­თა მოღ­ვა­წე­ობ ­ ა, თა­ვი­სი ფილ­

45

46 interviu

"ცრუპენტელა აღმზრდელი"

ეს ყვე­ლა­ფე­რი პრო­ექ­ტის დამ­ტ­კი­ცე­ ბის შემ­დეგ მოხ­და? საქ­მეც ესა­ა. წარ­მო­ე­ბა­ში ჩაშ­ვე­ბის

ჩავ­წე­რეთ... ფილ­მის თით­ქ­მის ნა­ხე­ვა­რი მზად იყო, რო­დე­საც გა­მო­ირ­კ­ვა, რომ

შე­ნი ფილ­მის დრა­მა­ტუ­ლი ის­ტო­რია ჩვე­ნი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­უ­ლი სი­ნამ­დ­ვი­ლის­

ფუ­ლი აღარ იყო. პრო­დუ­სერ­მა თქვა, რომ

თ­ვის სი­ახ­ლე არ არის. რო­გორ ფიქ­რობ,

შემ­დეგ ბევ­რი რამ სე­რი­უ­ზუ­ლად იც­ვ­ლე­

დრო­ე­ბით უნ­და გავ­ჩე­რე­ბუ­ლი­ყა­ვით. ჩვე­ნი

არ­სე­ბობს თუ არა ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ნოს სახ­

ბო­და. დი­დი ბრძო­ლა გა­და­ვი­ტა­ნე იმის

მა­სა­ლა და­კონ­სერ­ვ­და... დღე­ი­სათ­ვის

ლ­მ­წი­ფო მხარ­და­ჭე­რის რა­ი­მე სტრა­ტე­გი­ა?

და­სამ­ტ­კი­ცებ­ლად, რომ ვა­ჟა-­ფ­შა­ვე­ლას

შექ­მ­ნი­ლია სა­სარ­გებ­ლო 30 წუ­თი და 40

„სქეით ბორ­დით სრი­ა­ლი“ არ სჭირ­დე­ბა.

წუ­თის ანი­მა­ტი­კა.

გა­თა­ნა­მედ­რო­ვე­ბით არა­ვი­თა­რი კონ­ტ­ რა­პუნ­ქ­ტი არ შე­იქ­მ­ნე­ბო­და, ჩემ­თ­ვის ეს იაფ­ფა­­სი­ა­ნი ხერ­ხი იყო, რო­მე­ლიც ფილმს ახალს არა­ფერს შეს­ძენ­და. გა­მი­ჭირ­და

ვფიქ­რობ, რომ არა, გარ­და იმი­სა, რომ ყო­ველ­წ­ლი­უ­რად ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მის პრო­ექ­ტ­ზე კონ­კურ­სი ცხად­დე­ბა და 150 ათა­სი

ასე რა­ტომ მოხ­და? პრო­ექ­ტი არ

გქონ­დათ სწო­რად გათ­ვ­ლი­ლი?

მე ფილ­მის მხატ­ვ­რულ მხა­რე­ზე ვა­გებ

ლა­რი გა­მო­ი­ყო­ფა. ანი­მა­ცი­ის ხე­ლოვ­ნე­ბა ძა­ლი­ან სპე­ცი­ფი­კუ­რი, ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რად რთუ­ლი დარ­გია და ისეთ ქვე­ყა­ნა­ში, რო­გო­

იმის ახ­ს­ნა, რომ ბუ­ნე­ბა­ში წა­სუ­ლი ვა­ჟა

პა­სუხს, ვი­ცი ვინ და რა მჭირ­დე­ბა, რო­გორ გა­

რიც სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ა, სა­ხელ­მ­წი­ფოს მხრი­დან

თვი­თონ არის ცი­ვი­ლი­ზა­ცი­ის კონ­ტ­რა­

ვა­კე­თებ. ბი­უ­ჯე­ტის შედ­გე­ნა, ფუ­ლის მო­ზიდ­ვა

გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი მხარ­და­ჭე­რა სჭირ­დე­ბა.

პუნ­ქ­ტი, ჩვენ კი ისევ აქეთ დაბ­რუ­ნე­ბა

და ტექ­ნი­კუ­რი უზ­რუნ­ველ­ყო­ფა პრო­დ­უ­სე­რის

და­ვუ­პი­რეთ. ერთხანს პრო­ექ­ტის და­ტო­

მო­ვა­ლე­ო­ბა­ა. პრო­დუ­სე­რი შო­უ­ლობს ფულს,

ვე­ბაც კი მინ­დო­და... მაგ­რამ სა­ბო­ლო­ოდ

დიდ რის­კ­ზე მი­დის და ამ ფულს სა­ეკ­რა­ნო

რა სა­ხის მხარ­და­ჭე­რას ელო­დე­ბით სა­ხელ­მ­წი­ფოს­გან? რა არის ქარ­თუ­ლი

ჩე­მი გა­ვი­ტა­ნე და ყვე­ლა­ფე­რი დარ­ჩა ისე,

პრო­დუქ­ტად აქ­ცევს. ხში­რად მი­ფიქ­რი­ა,

ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ნოს მთა­ვა­რი პრობ­ლე­მა?

რო­გორც თავ­და­პირ­ვე­ლად იყო ჩა­ფიქ­რე­

ალ­ბათ თვი­თო­ნაც მოტყუვ­და, რა­ღაც ვერ

ბუ­ლი. და­ვიწყეთ მუ­შა­ო­ბა, მხატ­ვარ­მა გო­გი

გათ­ვა­ლა, სპონ­სო­რე­ბის იმე­დი ჰქონ­და,

უნ­და, პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბის ნაკ­ლე­ბო­ბა­ა. შე­

მი­ქე­ლა­ძემ ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო გა­რე­მო

რომ­ლებ­მაც გა­აწ­ბი­ლეს... ახ­ლა, რო­გორც

მოქ­მე­დე­ბი­თი პო­ტენ­ცი­ა­ლი გვაქვს, ანი­მა­

და პერ­სო­ნა­ჟე­ბი შექ­მ­ნა; პა­რა­ლე­ლუ­

ვი­ცი, ფრან­გი პარ­ტ­ნი­ო­რი გა­მოჩ­ნ­და და

ცი­უ­რი კი­ნოს რე­ჟი­სუ­რა­ში მო­დი­ან ნი­ჭი­ე­რი,

რად, ხმის რე­ჟი­სორ მა­დო­ნა თევ­ზა­ძეს­თან

მას­თან აქვს მო­ლა­პა­რა­კე­ბას... ვნა­ხოთ, რა

სა­ინ­ტე­რე­სო ახალ­გაზ­რ­დე­ბი, მაგ­რამ არ

ერ­თად და­ვიწყეთ გახ­მო­ვა­ნე­ბა. მთის

გა­მო­ვა. გა­დის დრო, ყვე­ლა­ფერს თით­ქოს

გვყავს მხატ­ვა­რი-ანი­მა­ტო­რე­ბი. მულ­ტ­გა­

სოფ­ლე­ბი­დან ბავ­შ­ვე­ბი ჩა­მო­ვიყ­ვა­ნეთ,

ხავ­სი ეკი­დე­ბა, რო­ცა მან­ქა­ნა დი­დი ხნით

ე­თი­ა­ნე­ბა რომ და­ი­შა­ლა, ამ პრო­ფე­სი­ის

კას­ტინ­გი ჩა­ვა­ტა­რეთ, მთა­ვა­რი გმი­რის –

ჩერ­დე­ბა, ძნე­ლია მი­სი ამუ­შა­ვე­ბა...

ადა­მი­ა­ნე­ბი უმუ­შევ­რად დარ­ჩ­ნენ. სტუ­დია

ცი­ხე­ლის გა­სახ­მო­ვა­ნებ­ლად და­თო ხა­ხი­ძე

არ არის სე­რი­ო­ზუ­ლი ბა­ზა და, რა თქმა

თა­ვის დაზ­გე­ბი­ან-სტე­ლა­ჟე­ბი­ა­ნად გა­ას­

47

ხ­ვი­სეს. სულ პა­ტა­რა ორ­გან­ზო­მი­ლე­ბი­ან

მომ­ცე­მი­ა. ანი­მა­ცი­ურ ფილ­მ­ზე დამ­დ­გ­მელ

თვი­თო­ნაც ას­წავ­ლი­ან, აქვთ ამ­ბი­ცი­ა,

ფილ­მ­ზე მუ­შა­ო­ბის დროს უამ­რა­ვი ნა­ხა­ტი

მხატ­ვ­რად მა­ინ­ცა­და­მა­იც ანი­მა­ცი­ის დამ­

მაგ­რამ მა­თი ანი­მა­ცია ძა­ლი­ან სუს­ტი­ა.

იქ­მ­ნე­ბა, რომ­ლე­ბიც სადღაც უნ­და მო­

დ­გ­მელ მხატ­ვარს არა­ვინ არ ეძებს. ამის

ჩემს ნა­ხე­ვარ­სა­ა­თი­ან ფილ­მ­ში ეს ჩანს.

თავ­ს­დეს – კონ­ტუ­რი ცალ­კე, გა­ფე­რა­დე­ბა

გა­კე­თე­ბა შე­უძ­ლია მხატ­ვ­რუ­ლი ფილ­მის

10 წე­ლი კი­ნო­ში რომ არ იმუ­შა­ვებს,

ცალ­კე, ფა­ზე­ბი ცალ­კე. ჩვენ რომ სტუ­დი­ა­ში

დამ­დ­გ­მელ მხატ­ვარს, წიგ­ნის ილუს­ტ­რა­

ანი­მა­ტო­რი კვა­ლი­ფი­კა­ცი­ას კარ­გავს. თუ

­ ა წარ­მო­ე­ბის აწყო­ბი­ლი მო­ვე­დით, დაგ­ვ­ხ­ვდ

ტორს. სულ სხვაა მხატ­ვა­რი-ანი­მა­ტო­რი,

გვინ­და ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ნოს მო­მა­ვალ­ზე

უწყ­ვე­ტი ციკ­ლი. ამ პრო­ფე­სი­ის ახალ­გაზ­

რო­მე­ლიც დიდ, რთულ და ღირ­სე­ულ

ვი­ფიქ­როთ, უნ­და გა­ვით­ვა­ლის­წი­ნოთ,

რ­დე­ბი გა­მოც­დი­ლი ოს­ტა­ტე­ბის გვერ­დით

საქ­მეს აკე­თებს, ჩვენს იდე­ებ­სა და აზ­რებს

რომ მხატ­ვარ-ანი­მა­ტორს მო­მა­ვალ­ში

ეუფ­ლე­ბოდ­ნენ ხე­ლო­ბას. შემ­დეგ ეს კავ­ში­

აცოცხ­ლებს, მას­ზეა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი რო­

ჰქონ­დეს უწყ­ვე­ტი სა­მუ­შა­ო.

რი გაწყ­და. პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც

გორ გა­ცოცხ­ლ­დე­ბა პერ­სო­ნა­ჟი, რო­გო­რი

გვყავ­და, ზო­გი ცოცხა­ლი აღარ არის, ზოგ­მა

პლას­ტი­კა ექ­ნე­ბა, რო­გორ გა­და­იქ­ცე­ვა

სხვა საქ­მეს მო­ჰკი­და ხე­ლი ...

ფსი­ქო­ლო­გი­ურ ტი­პად...

გა­მო­სა­ვა­ლი რა არის? ტექ­ნი­კუ­რი ბა­ზის მოწყო­ბა „ქართულ ფილ­მ­ში“ დღეს­ვე შე­იძ­ლე­ბა. იქ აქვთ კარ­გი

აკა­დე­მი­ა­ში პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი ანი­მა­

კომ­პი­უ­ტე­რე­ბი გრა­ფი­კი­სათ­ვის და ძა­ლი­ან

რა დო­ნე­ზეა დღეს ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ ნოს მო­მა­ვა­ლი პრო­ფე­სი­უ­ლი კად­რე­ბის

ტო­რე­ბი მო­ვიყ­ვა­ნე და ჩემს სტუ­დენ­ტებს

კარ­გი სა­მონ­ტა­ჟო ტექ­ნი­კა. ვინ ზის იმ კომ­

მომ­ზა­დე­ბის სა­კითხი?

ვთვა­ზობ ეს პრო­ფე­სია აით­ვი­სონ. თა­ნა­

პი­უ­ტერ­თან და რას აკე­თებს, კაც­მა არ იცის.

მედ­რო­ვე ტექ­ნო­ლო­გი­ებ­საც ვას­წავ­ლით,

უმ­ძ­ლავ­რე­სი მან­ქა­ნე­ბი დაშ­ლი­ლი­ა. ისი­ნი

და ლა­დო სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძეს გვყავს ანი­მა­

რაც კი პროგ­რა­მე­ბი არ­სე­ბობს, ყვე­

ერ­თად ქსელ­ში რომ ჩარ­თო, უმ­ძ­ლავ­რე­სი

ცი­უ­რი კი­ნოს რე­ჟი­სორ­თა ჯგუ­ფე­ბი. რაც

ლას­თან გვაქვს შე­ხე­ბა, Maya, 3D Stu­dio

გახ­დე­ბა. ყვე­ლა­ფერს მო­წეს­რი­გე­ბა და პატ­

შე­ე­ხე­ბა მხატ­ვარ­-ა­ნი­მა­ტო­რებს – ჩვე­ნი

Max და სხვა. სტუ­დენ­ტე­ბი მე­კითხე­ბი­ან,

რო­ნო­ბა სჭირ­დე­ბა... კარ­გი იქ­ნე­ბა, თუ­კი

დარ­გის­თ­ვის უნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნე­სი პრო­ფე­

დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ ექ­ნე­ბათ თუ არა

სა­ხე­ლემ­წი­ფო სა­მი ოთხი წე­ლი სრუ­ლად

სი­ის სპე­ცი­ა­ლის­ტებს, მათ სამ­ხატ­ვ­რო

რე­ა­ლუ­რი სა­მუ­შა­ო. დღეს ამ სა­მუ­შა­

დაგ­ვა­ფი­ნან­სებს და მოგ­ვ­ცემს სა­შუ­ა­ლე­ბას

აკა­დე­მი­ის მე­დია-ფა­კულ­ტეტ­ზე ამ­ზა­დე­ბენ;

ოს კერ­ძო სტუ­დი­ებ­ში კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი

თვით­და­ფი­ნან­სე­ბამ­დე მი­ვი­დეთ, დაკ­ვე­თე­

სახ­ვი­თი ფა­კულ­ტე­ტის ტე­ლე-­კი­ნო მხატ­ვ­

გრა­ფი­კის სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი ას­რუ­ლე­ბენ,

ბი მო­ვი­ზი­დოთ...

რო­ბის სა­ხე­ლოს­ნო­ში ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ნოს

რომ­ლე­ბიც ძი­რი­თა­დად არ­ქი­ტექ­ტუ­რი­სა

თე­ატ­რი­სა და კი­ნოს უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში მე

დამ­დ­გ­მელ მხატ­ვ­რებს ვამ­ზა­დებთ, რაც

და დი­ზა­ი­ნის პრო­ექ­ტე­ბით არი­ან და­კა­

ჩე­მი აზ­რით, სტა­ტუ­სის გარ­და არაფ­რის

ვე­ბუ­ლე­ბი. იქ კი სულ სხვა სპე­ცი­ფი­კა­ა...

რო­მე­ლი ბაზ­რის­თ­ვის? მსოფ­ლი­ო­ში ტე­ლე­ვი­ზი­ებს დი­დი მოთხოვ­

48 interviu

ნა აქვთ ანი­მა­ცი­­ურ სე­რი­ა­ლებ­ზე. კარ­გი

ჩვე­ნე­ბა, სა­უ­ბა­რი ანი­მა­ცი­ის ხე­ლოვ­ნე­ბა­ზე,

ერ­თი სურ­ვი­ლით – რა­ღა­ც შეგ­ვეც­ვა­ლა, ანი­

მე­ნეჯ­მენ­ტის პი­რო­ბებ­ში ამ დაკ­ვე­თებს ჩვე­ნი

ტარ­დე­ბა მას­ტერ-კლა­სე­ბი, ფეს­ტი­ვა­ლის

მა­ცი­ის ხე­ლოვ­ნე­ბის უსაზღ­ვ­რო შე­საძ­ლებ­

პა­ტა­რა ბა­ზაც მო­ე­რე­ვა. ფუ­ლი რომ შე­მო­ვა,

სტუმ­რე­ბი იყ­ვ­ნენ მსოფ­ლიო სა­ხე­ლის

ლო­ბე­ბი­დან ნა­წი­ლი მა­ინც აგ­ვეთ­ვი­სე­ბი­ნა

მე­რე შე­იძ­ლე­ბა რა­ღაც შე­ნი გა­ა­კე­თო... თუ

მქო­ნე ოს­ტა­ტე­ბი ალექ­სან­დ­რე პეტ­რო­ვი,

და ნამ­დ­ვი­ლი ხე­ლოვ­ნე­ბა, მხატ­ვ­რუ­ლად

იქ­ნე­ბა სა­მუ­შა­ო, შე­იძ­ლე­ბა სტუ­დენ­ტე­ბიც

ნა­ტა­ლია ორ­ლო­ვა... მაგ­რამ ამის შე­სა­ხე­ბაც

ფა­სე­უ­ლი ფილ­მე­ბი გვე­კე­თე­ბი­ნა. ურ­თუ­ლეს

მო­ვი­ზი­დოთ, ეს მათ­თ­ვის პრაქ­ტი­კა იქ­ნე­ბა,

მხო­ლოდ ვიწ­რო წრემ იცის. ჩვენ არ გვაქვს

ტექ­ნო­ლო­გი­ებს შე­ვე­ჭი­დეთ, დამ­კ­ვიდ­რე­

მუ­შა­ო­ბის პრო­ცეს­ში და­ე­უფ­ლე­ბი­ან პრო­ფე­

ინ­ფორ­მა­ცია იმ შე­მოქ­მე­დე­ბით პრო­ცე­სებ­ზე,

ბუ­ლი შტამ­პე­ბის და­საძ­ლე­ვად დი­დი ომე­ბი

სი­ას... შე­იძ­ლე­ბა სტუ­დი­ას­თა­ნაც გავ­ხ­ს­ნათ

რაც მსოფ­ლიო ანი­მა­ცი­ა­ში ხდე­ბა.

გა­და­ვი­ტა­ნეთ, და ჩვე­ნი სიტყ­ვის თქმა მო­ ვა­ხერ­ხეთ. მაგ­რამ ჩვენ ბა­ზა დაგ­ვ­ხ­ვ­და და

მხატ­ვარ-ანი­მა­ტორ­თა სკო­ლა, მაგ­რამ ვინც აქ ის­წავ­ლის, უნ­და იცო­დეს, რომ დამ­თ­ვ­რე­

ინ­ტე­რე­სი ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ნოს მი­მართ

გა­მოც­დილ პრო­ფე­სი­ო­ნალ­თა გუნ­დი. მათ,

უნ­და გა­ვაღ­ვი­ვოთ და პირ­ველ რიგ­ში ქარ­

ვინც ჩვენს შემ­დეგ მო­ვა, ნი­ა­და­გი ჩვენ უნ­და

თუ­ლი ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ნო უნ­და გა­ვიხ­სე­ნოთ,

მო­ვუმ­ზა­დოთ, ამა­ში სა­ხელ­მ­წი­ფო უნ­და

რამ­დე­ნად პო­პუ­ლა­რუ­ლია დღეს ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ნო სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში? რა

მო­ვუ­ა­როთ, სხვა­დას­ხ­ვა დრო­ის სა­უ­კე­თე­სო

დაგ­ვეხ­მა­როს. უნ­და გა­და­ვი­ღოთ ფილ­მე­

ფილ­მე­ბი ციფ­რულ მა­ტა­რე­ბელ­ზე გა­და­ვი­

ბი და ამ ფილ­მე­ბის თე­მა­ტი­კა უნ­და იყოს

კეთ­დე­ბა მი­სი პო­პუ­ლა­რი­ზა­ცი­ი­სათ­ვის?

ტა­ნოთ, რომ ეს ყვე­ლა­ფე­რი მა­ყუ­რებ­ლის­

ქარ­თუ­ლი. იმი­სათ­ვის, რომ ვი­პო­ვოთ ჩვე­ნი

თ­ვის ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მი გახ­დეს...

ნი­შა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ბა­ზარ­ზე, თვით­გა­ნახ­

ბის შემ­დეგ სა­მუ­შაო ექ­ნე­ბა.

ამას, პირ­ველ რიგ­ში, კი­ნოკ­რი­ტი­კო­სებ­მა უნ­და შე­უწყოთ ხე­ლი. მაგ­რამ ერ­თი მცი­რე­ ტი­რა­ჟი­ა­ნი ჟურ­ნა­ლი საკ­მა­რი­სი არ არის.

ჩვენს სა­ტე­ლე­ვი­ზიო სივ­რ­ცე­ში ანი­მა­ცი­ი­სათ­

სამ­წუ­ხა­როდ, ის რაც შე­ნი თა­ო­ბის რე­ჟი­სო­რებ­მა – და­თო თა­ყა­იშ­ვილ­მა, რე­

ვის ად­გი­ლი არ აღ­მოჩ­ნ­და, არა­ვინ ჩვენს

ზო გვარ­ლი­ან­მა, ლე­ვან ჭყო­ნი­ამ, ლა­დო

ფილ­მებს არ აჩ­ვე­ნებს. გე­ლა კან­დე­ლა­კის

სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძემ გა­ა­კე­თეს, უც­ნო­ბია დღე­

სტუ­დი­ა­ში რამ­დე­ნი­მე მშვე­ნი­ე­რი ფილ­მი

ვან­დე­ლი მა­ყუ­რებ­ლის­თ­ვის, გან­სა­კუთ­

შე­იქ­მ­ნა. ვინ­მემ იცის ამის შე­სა­ხებ? ბა­თუმ­ში

რე­ბით ახალ­გაზ­რ­დე­ბი­სათ­ვის...

რამ­დე­ნი­მე წე­ლია ტარ­დე­ბა ფეს­ტი­ვა­ლი

თე­ატ­რა­ლუ­რი ინ­ს­ტი­ტუ­ტის დამ­თ­ვ­რე­ბის

„თოფუზი“, ნი­ქოზ­შიც ჩე­ყა­რა სა­ფუძ­ვე­ლი

შემ­დეგ მთე­ლი ჯგუ­ფი პე­და­გო­გებ­თან – გე­

ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­სო ფეს­ტ­ვალს. იქ არ

ლა კან­დე­ლაკ­თან და თა­მაზ გო­მე­ლა­ურ­თან

არის კონ­კურ­სი, არის მხო­ლოდ ფილ­მე­ბის

ერ­თად მულ­ტ­გა­ერ­თი­ა­ნე­ბა­ში მი­ვე­დით

ლე­ბა­ზე უნ­და ვი­ფიქ­როთ, მაგ­რამ სა­კუ­თა­რი სა­ხე უნ­და შე­ვი­ნარ­ჩუ­ნოთ. >> მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე

50

ქარ­თუ­ლი კი­ნოს პრობ­ლე­მე­ბი

11 აპ­რილს Filmprint–ის რე­დაქ­ცი­ამ კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტე­ბი „მრგვალ მა­გი­დას­თან“ მო­იწ­ვი­ა. კულ­ტუ­რის სა­ხელ­მწ ­ ი­ფო პო­ლი­ტი­კა და სა­ზო­ გა­დო­ებ ­ ის პა­სუ­ხის­მგ ­ ებ­ლო­ბა; კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბა და სა­მარ­თ­ლებ­რი­ვი ნორ­მე­ბი; და­ფი­ნან­სე­ბის პრობ­ლე­მე­ბი და გა­მო­უ­ყე­ნე­ბე­ლი შე­საძ­ლებ­ ლო­ბე­ბი; კი­ნო­ცენ­ტ­რის პრი­ო­რი­ტე­ტე­ბი და კერ­ძო ინი­ცი­ატ ­ ი­ვის რო­ლი; მიღ­წე­ვე­ბი და კრი­ზი­სუ­ლი ზო­ნე­ბი; კი­ნო და ტე­ლე­ვი­ზი­ა; კი­ნო­გა­ნათ­ ლე­ბა და სა­მა­ყუ­რებ­ლო კულ­ტუ­რა – ამ და სხვა სა­კითხე­ბის­გან აიკინ­ ძა სი­უჟ ­ ე­ტუ­რი სა­ფუძ­ვე­ლი დის­კუ­სი­ი­სა, რო­მელ­შიც მო­ნა­წი­ლე­ობ­დ­ნენ: ნომ­რის თა­ნა­რე­დაქ­ტო­რე­ბი – კი­ნომ­ცოდ­ნე­ე­ბი მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე და ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე, კი­ნო­რე­ჟი­სო­რე­ბი ლა­ნა ღო­ღო­ბე­რი­ძე, ელ­დარ კი­ტი­ა, თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე, იურის­ტი ნი­ნო კუნ­ცე­ვა-გა­ბაშ­ვი­ლი, კი­ნოდ­ რა­მა­ტურ­გი ბე­სიკ ოდი­შა­რი­ა, კი­ნოპ­რო­დუ ­ ­სე­რე­ბი თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ ლი, ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე, ანა ძი­აპ­ში­პა, კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ის ეროვ­ნუ­ლი ცენ­ტ­რის დი­რექ­ტო­რის პირ­ვე­ლი მო­ად­გი­ლე სა­ლო­მე სე­ფაშ­ვი­ლი, ექ­ ს­პორ­ტი­სა და დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ის დე­პარ­ტა­მენ­ტის უფ­რო­სი და­ვით ვა­შა­ძე, კი­ნო­კო­მი­ის დე­პარ­ტა­მენ­ტის უფ­რო­სი კო­ტე ჩლა­ი­ძე

ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი

შენ­გე­ლა­ია ­ , მე­რაბ კო­კო­ჩაშ­ვი­ლი, ალექ­სან­დრ ­ ე რეხ­ვი­აშ­ვი­ლი, ლე­ვან

mrgvali magida 51

52 mrgvali magida

ხელს ჩვე­ნი კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბა კი­ნოს

მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა კი­ნოპ­რო­ცეს­ში. რეფ­ლექ­

იმის­თ­ვის, რომ ვიმ­ს­ჯე­ლოთ ქარ­თუ­ლი

გან­ვი­თა­რე­ბას და რამ­დე­ნად და­ცუ­ლია

სია რომ სა­ერ­თოდ აკ­ლია სა­ქარ­თ­ვე­ლოს,

კი­ნოს დღე­ვან­დელ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ზე და

სა­მარ­თ­ლებ­რი­ვი ნორ­მე­ბი; მუ­შავ­დე­ბა თუ

ახ­ლა ყვე­ლა­ფერ­ში გა­მოჩ­ნ­და. საფ­რან­გეთ­

პრობ­ლე­მებ­ზე, პა­სუ­ხი გავ­ცეთ კითხ­ვებს,

არა სა­ხელ­მ­წი­ფო პროგ­რა­მე­ბი კი­ნოს­თ­ვის

ში, თა­ვი­დან­ვე, 1900-1910-იან წლებ­ში, უკ­ვე

რომ­ლე­ბიც კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ულ სა­ზო­გა­

სა­სი­ცოცხ­ლოდ აუცი­ლე­ბე­ლი პრობ­ლე­მე­

არ­სე­ბობ­და გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი კი­ნოკ­რი­

დო­ე­ბა­ში დაგ­როვ­და. პა­სუხ­გა­უ­ცე­მე­ლი

ბის გა­და­საჭ­რე­ლად; რო­გორ ვამ­ზა­დებთ

ტი­კა და პირ­ვე­ლი კი­ნოკ­ლუ­ბე­ბი. კი­ნოს

კითხ­ვე­ბი ყო­ველ­თ­ვის ბა­დე­ბენ ზი­ა­ნის მომ­

ქარ­თუ­ლი კი­ნოს მო­მა­ვალ პრო­ფე­სი­ულ

და­ბა­დე­ბი­დან­ვე თან ახ­ლ­და რეფ­ლექ­სი­ა.

ტან სა­ვა­რა­უ­დო პა­სუ­ხებს და აჩე­ნენ ეჭვს.

კად­რებს, და რას ვა­კე­თებთ მო­მა­ვა­ლი

გერ­მა­ნუ­ლი კი­ნო ჯერ არც კი არ­სე­ბობ­და,

გვინ­და, რომ შედ­გეს დი­ა­ლო­გი, იმი­ტომ,

მა­ყუ­რებ­ლის აღ­საზ­რ­დე­ლად; რო­გორ

მაგ­რამ რეფ­ლექ­სია უკ­ვე იყო, გა­მო­დი­ო­და

რომ დი­ა­ლო­გის უქონ­ლო­ბამ ჩვენს სა­ზო­

ვზრუ­ნავთ ჩვენს კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ულ მემ­

ჟურ­ნა­ლე­ბი, წიგ­ნე­ბი და რე­ჟი­სორ­მა, რო­

გა­დო­ე­ბა­ში ბევ­რი რამ შე­ა­ფერ­ხა და არა­

კ­ვიდ­რე­ო­ბა­ზე და რის­თ­ვის ვი­ღებთ ფილ­

მე­ლიც აკე­თებ­და ფილმს, იცო­და, რომ მას

სა­სურ­ვე­ლი გზით წარ­მარ­თა. ჩვენ ხში­რად

მებს, თუ ვერ მო­ვუვ­ლით და მათ დაც­ვას

მა­ყუ­რე­ბე­ლის გარ­და კი­ნოკ­რი­ტი­კო­სე­ბიც

მივ­ტი­რით კი­ნოს, რო­მე­ლიც დავ­კარ­გეთ,

ვერ უზ­რუნ­ველ­ვ­ყოფთ. ვი­ლა­პა­რა­კოთ

შე­ა­ფა­სე­ბენ. სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში ეს ძა­ლი­ან

მაგ­რამ არ გვიყ­ვარს სა­უ­ბა­რი იმა­ზე, თუ რა

თა­ვი­სუფ­ლად იმა­ზე, რაც ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვ­ნე­

დაგ­ვაკ­ლ­და. ტე­ლე­ვი­ზია არის სა­ში­ნე­ლე­

რო­ლი შე­ას­რუ­ლეს ამ პრო­ცეს­ში კი­ნე­მა­

ლოვ­ნად მიგ­ვაჩ­ნი­ა.

ბა კი­ნოს­თ­ვის, იმ მხრივ, რომ, რო­დე­საც

ტოგ­რა­ფის­ტებ­მა; ჩვენ ვლა­პა­რა­კობთ, რომ

ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე: მი­უ­ხე­და­ვად

კი­ნო­ზე ლა­პა­რა­კო­ბენ, არ მახ­სოვს, რომ

ქარ­თუ­ლი კი­ნოს და­ფი­ნან­სე­ბა მწი­რი­ა,

იმი­სა, რომ აქ თით­ქ­მის არ მი­მუ­შა­ვი­ა, ყო­

რამ­დე­ნი­მე, თა­ნაც სა­მარ­ცხ­ვი­ნო, შეც­დო­მა

მაგ­რამ არა­ფერს ვამ­ბობთ, რომ სა­ხელ­მ­

ველ­თ­ვის ვი­ყა­ვი ქარ­თუ­ლი კი­ნოს საქ­მის

არ და­უშ­ვან. კი­ნოს სიყ­ვა­რუ­ლი და ცოდ­ნა,

წი­ფო­ში და სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში არ არის ნე­ბა,

კურ­ს­ში. უკ­ვე შვი­დი წე­ლია, სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში

ცო­ტა არ იყოს, მოკ­ლუ­ლია სა­ქარ­თ­ვე­ლო­

რომ რა­ღაც გა­მოს­წორ­დეს და შე­იც­ვა­ლოს;

ვარ და ძა­ლი­ან მო­მაკ­ლ­და კი­ნო. ასე მგო­

ში. ეს ასე მოხ­და. იყო პრო­ცე­სე­ბი, რომ­

ჩვენ თავს ვი­წო­ნებთ ქარ­თუ­ლი ფილ­მე­ბის

ნი­ა, კვა­ლი­ფი­კა­ცი­ას ვკარ­გავ, იმი­ტომ, რომ

ლებ­მაც კი­ნო ამ მძი­მე ეტა­პამ­დე, მო­იყ­ვა­ნა.

წარ­მა­ტე­ბე­ბით ქვეყ­ნის გა­რეთ, მაგ­რამ არ

რა არის ჩვე­ნი, კი­ნომ­ცოდ­ნე­ე­ბის კვა­ლი­

და სწო­რედ ამას სჭირ­დე­ბა ანა­ლი­ზი და

ვმსჯე­ლობთ იმა­ზე, თუ რა ხდე­ბა ქვე­ყ­ნის

ფი­კა­ცი­ა? ჩვენ ფილ­მე­ბი უნ­და ვნა­ხოთ და

რეფ­ლექ­სი­ა. ჩვენ შეგ­ვიძ­ლია ამ მდგო­მა­

შიგ­ნით, არის თუ არა სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში

ამ ფილ­მებ­ზე ვწე­როთ და ვი­ლა­პა­რა­კოთ.

რე­ო­ბი­დან გა­მო­ვი­დეთ, ეს სუ­ლაც არ არის

სრულ­ყო­ფი­ლი კი­ნოპ­რო­ცე­სი; რო­გო­რია

აუცი­ლე­ბე­ლია ლა­პა­რა­კი, აუცი­ლე­ბე­ლია

ჩი­ხი, სა­ი­და­ნაც გა­მოს­ვ­ლა არ შე­იძ­ლე­ბა.

კულ­ტუ­რის პო­ლი­ტი­კა; რამ­დე­ნად უწყობს

რეფ­ლექ­სია კი­ნოს შე­სა­ხებ. ეს არის ჩვე­ნი

მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე: ქალ­ბა­ტო­ნო ლა­

ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი

მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე: ჩვენ შე­ვიკ­რი­ბეთ

53

ჩვენ ხში­რად მივ­ტი­რით კი­ნოს, რო­მე­ლიც დავ­კარ­გეთ, მაგ­რამ არ გვიყ­ვარს სა­უ­ბა­რი იმა­ზე, თუ რა რო­ლი შე­ას­რუ­ლეს ამ პრო­ცეს­ში კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტებ­მა

ნა, თქვენ მუ­შა­ობ­დით კულ­ტუ­რის კონ­ცეფ­

ბუ­ლი, კი­ნოც ასე­ვე დარ­ჩე­ბა, სადღაც გა­ნა­

თადს მოკ­ლე­ბუ­ლი და ელე­მენ­ტა­რუ­ლად

ცი­ა­ზე, სა­დაც დი­დი ად­გი­ლი დათ­მო­ბი­ლი

პი­რას. ახ­ლა აღ­მო­ვა­ჩი­ნე, რომ მხატ­ვ­რუ­ლი

უკულ­ტუ­რო. ის, რა­საც ყო­ველ­დღე ვხე­დავთ

აქვს კი­ნოს პრობ­ლე­მებს.

კი­ნოს­თ­ვის წე­ლი­წად­ში სულ 750 ათა­სი

ტე­ლე­ვი­ზი­ით, არის უმ­და­რე­სი კულ­ტუ­რა. ეს

ლა­რია გა­მო­ყო­ფი­ლი. რო­გორც ვთქვი, ერ­

გა­და­დის სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ზე და ამის შე­დეგს

პრობ­ლე­მა­ა, მაგ­რამ მინ­და და­დე­ბი­თით

თი მხრივ, არის ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა და მე­ო­რე

მე­რე ვიმ­კით. კი­ნოს აქვს უნა­რი ყვე­ლა­ზე

და­ვიწყო. ახ­ლა რაც ხდებ, მგო­ნი­ა, რომ

მხრივ – სა­ზო­გა­დო­ე­ბა, და ჩვენც გულ­ხელ­

მო­ბი­ლუ­რად და აქ­ტი­უ­რად შე­ი­ტა­ნოს სა­ზო­

არის გა­მო­ცოცხ­ლე­ბა, თით­ქოს ჭა­ო­ბი­დან

დაკ­რე­ფი­ლე­ბი არ უნ­და და­ვე­ლო­დოთ,

გა­დო­ე­ბა­ში კულ­ტუ­რა. დღეს ამის გა­კე­თე­ბა

თა­ვი და­ვაღ­წი­ეთ, ერ­თ­მა­ნეთს და­ვე­ჯა­ხეთ,

მოგ­ვ­ცე­მენ თუ არა მეტს, გა­მო­აცხა­დე­ბენ

ერ­თი დის­კით შე­იძ­ლე­ბა. ეს ფუნ­ქ­ცია აბ­სო­

ერ­თ­მა­ნეთს არ და­ვე­თან­ხ­მეთ, ეს პრო­ცე­სი

თუ არა პრი­ო­რი­ტე­ტად კულ­ტუ­რას და მას­ში

ლუ­ტუ­რად იგ­ნო­რი­რე­ბუ­ლია სა­ხელ­მ­წი­ფოს

გრძელ­დე­ბა, რაც და­დე­ბით მოვ­ლე­ნად

შე­მა­ვალ კი­ნოს. ჩვენ ყვე­ლამ ერ­თად უნ­და

მი­ერ. რამ­დე­ნი ხა­ნია ელ­და­რი, ლა­ნა, მე და,

მი­მაჩ­ნი­ა. პრობ­ლე­მა ის არის, რომ არა

ვიბ­რ­ძო­ლოთ ამის მო­სა­პო­ვებ­ლად, შე­ვე­

პირ­ველ რიგ­ში მა­რი­ნა, ვიბ­რ­ძ­ვით იმის­თ­ვის,

გვქავს კი­ნო­სივ­რ­ცე, რო­მე­ლიც იმ ავ­ბე­დით

ცა­დოთ და­ვამ­ყა­როთ ერ­თ­მა­ნეთს შო­რის

რომ სა­ხელ­მ­წი­ფომ გა­ი­ღოს თან­ხა იმ ფილ­

საბ­ჭო­თა წლებ­ში გვქონ­და. მაგ­რამ თუ არ

ურ­თი­ერ­თო­ბა და ეს გა­დამ­დე­ბი გავ­ხა­დოთ

მე­ბის ციფ­რუ­ლი ას­ლე­ბის სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში

არის პო­ტენ­ცი­ა, რა­გინდ სივ­რ­ცე გქონ­დეს,

მთე­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თ­ვის.

ჩა­მო­სა­ტა­ნად, რომ­ლე­ბიც რუ­სე­თის არ­ქი­

ლა­ნა ღო­ღო­ბე­რი­ძე: ძა­ლი­ან ბევ­რი

ვე­რა­ფე­რი შე­იქ­მ­ნე­ბა. ბო­ლო ხანს, ჩემ­თ­ვის

მე­რაბ კო­კო­ჩაშ­ვი­ლი: ლა­ნამ თით­ქოს

ვებ­შია და­ცუ­ლი. ჩვენ არა გვაქვს სა­შუ­ა­ლე­ბა

მო­უ­ლოდ­ნე­ლად, ვნა­ხე რამ­დე­ნი­მე კარ­გი

ჩე­მი სათ­ქ­მე­ლი თქვა, მე უფ­რო კონ­კ­რე­ტუ­

ჩვე­ნი ფილ­მე­ბის ხა­რის­ხი­ა­ნი ას­ლე­ბი დის­

ფილ­მი, ვი­ცი, რომ კი­დევ არის კარ­გი ფილ­

ლად გა­ვაგ­რ­ძე­ლებ. მას­ხენ­დე­ბა ის ცხრა

კე­ბით გა­ვავ­რ­ცე­ლოთ. სკო­ლე­ბი მთხო­ვენ

მე­ბი და ეს ძა­ლი­ან დიდ იმედს მაძ­ლევს.

წე­ლი, რო­მე­ლიც ჩვენ წარ­სულ ხე­ლი­სუფ­

ფილმ „გზის“ დის­კე­ბის დამ­ზა­დე­ბას. რო­გორ

თურ­მე რა­ღაც ხდე­ბო­და და ამის შე­სა­ხებ

ლე­ბას­თან ერ­თად გა­ვი­ა­რეთ. რამ­დენ­

და­ვუმ­ზა­დო, რო­დე­საც ეს ფილ­მი ტე­ლე­ვი­

არა­ფე­რი ვი­ცო­დი. ეს ცალ­კე­უ­ლი ფილ­მე­ბი

ჯერ­მე და­ის­ვა სა­კითხი იმის შე­სა­ხებ, რომ

ზი­ის სა­კუთ­რე­ბა­ა, ტე­ლე­ვი­ზი­ას კი ეს სულ არ

სადღაც არ­სე­ბობს, ზოგ­ჯერ კი­ნო­თე­ატ­რებ­

პრე­ზი­დენ­ტი კი­ნოს მოღ­ვა­წე­ებს შეხ­ვედ­რო­

აინ­ტე­რე­სებს. ის ფილ­მე­ბი სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში

ში გა­დის, მაგ­რამ ეს არ ხდე­ბა კულ­ტუ­რის

და. წე­რი­ლო­ბით მივ­მარ­თეთ თხოვ­ნით,

რომ დაბ­რუნ­დეს, მერ­წ­მუ­ნეთ, ფულ­საც მო­ი­

მოვ­ლე­ნა. და ასე იქ­ნე­ბა, სა­ნამ ნამ­დ­ვი­ლი

გვინ­დო­და შექ­მ­ნი­ლი­ყო ტრამ­პ­ლი­ნი, რომ

ტანს და კულ­ტუ­რა­ზეც იმუ­შა­ვებს. სა­ხელ­მ­წი­

კი­ნოკ­რი­ტი­კა არ გა­მო­ცოხ­ლ­დე­ბა და მა­საც

სა­აქ­ციო სა­ზო­გა­დო­ე­ბა „ქართულ ფილ­მ­ში“

ფოს წი­ლი ქარ­თუ­ლი კი­ნოს გან­ვი­თა­რე­ბა­ში

სარ­ბი­ე­ლი არ მი­ე­ცე­მა. რაც შე­ე­ხე­ბა მთა­ვარ

საქ­მე ად­გი­ლი­დან დაძ­რუ­ლი­ყო. კულ­ტუ­

არის მწი­რი, არა­და, კა­ნო­ნის თა­ნახ­მად,

პრობ­ლე­მას, ორი კომ­პო­ნენ­ტი­ა, რის­კე­ნაც

რის მი­ნის­ტ­რიც მხარს გვი­ჭერ­და. მაგ­რამ

სა­ხელ­მ­წი­ფო ვალ­დე­ბუ­ლია კი­ნოს გან­ვი­

მი­დის ყვე­ლა­ფე­რი – ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა და

შეხ­ვედ­რა არ შედ­გა. ეს მეტყ­ვე­ლებს იმა­ზე,

თა­რე­ბის ხელ­შეწყო­ბის კუთხით მაქ­სი­მუ­მი

სა­ზო­გა­დო­ე­ბა. ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა და კულ­

რომ უკა­ნას­კ­ნე­ლი ათ­წ­ლე­უ­ლე­ბის გან­მავ­

გა­ა­კე­თოს. ბევრ სა­კითხ­ზე უნ­და და­ფიქ­რ­დეს

ტუ­რა, ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა და კი­ნო დღეს ისევ

ლო­ბა­ში კულ­ტუ­რა, და, მით უმე­ტეს კი­ნო,

კი­ნო­ცენ­ტ­რი, რას და­უ­ჭი­როს მხა­რი და რა­ზე

რე­ა­ლუ­რი პრობ­ლე­მა­ა. რო­დე­საც ახა­ლი

პრი­ო­რი­ტე­ტი არ ყო­ფი­ლა. ძა­ლი­ან კარ­გად

გა­ა­მახ­ვი­ლოს ყუ­რადღე­ბა. მა­გა­ლი­თად,

მოძ­რა­ო­ბა და­იწყო, ში­ნა­გა­ნად დარ­წ­მუ­

გვეს­მის, რომ პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლია ის, რაც ადა­

გა­ი­მარ­ჯ­ვა პრო­ექ­ტ­მა, მაგ­რამ არის კონ­კურ­

ნე­ბუ­ლი ვი­ყა­ვი, რომ იმის გა­მო, რომ მას

მი­ა­ნი­სათ­ვის სა­სი­ცოცხ­ლოდ აუცი­ლე­ბე­ლი,

ს­ზე წარ­დ­გე­ნი­ლი პრო­ექ­ტე­ბი, რომ­ლე­ბიც

სა­თა­ვე­ში უდ­გას ადა­მი­ა­ნი, რო­მე­ლიც წლე­

მაგ­რამ გა­ვი­მე­ო­რებ ლა­ნას ნათ­ქ­ვამს – თუ­კი

და­ფი­ნან­სე­ბის გა­რე­შე დარ­ჩა. ხომ შე­იძ­

ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში პი­რა­დად ზრუ­ნავ­და

რა­ი­მე­თი სა­ქარ­თ­ვე­ლო ოდეს­მე გა­მო­ირ­

ლე­ბა მა­თი დახ­ვე­წა-­და­მუ­შა­ვე­ბის შემ­თხ­

კულ­ტუ­რა­ზე და კულ­ტუ­რის მოღ­ვა­წე­ებ­ზე,

ჩე­ო­და, იყო მი­სი მდე­ბა­რე­ო­ბა გზაჯ­ვა­რე­

ვე­ვა­ში კარ­გი პრო­ექ­ტე­ბი მი­ვი­ღოთ? იქ­ნებ

გარ­და­ტე­ხა უცებ მოხ­დე­ბო­და. ერის სტრა­

დინ­ზე, და ამის გა­მო გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი

შე­საძ­ლე­ბე­ლია ფონ­დის შექ­მ­ნა.… ღრმად

ტე­გი­ულ პრი­ო­რი­ტე­ტად აღი­ა­რე­ბუ­ლი უნ­და

ად­გი­ლი ეკა­ვა მსოფ­ლი­ო­ში, ჩვენ ყვე­ლას­

ვარ დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი, რომ დგე­ბა დრო,

იყოს კულ­ტუ­რა. ეს ისე­ვე აუცი­ლე­ბე­ლი­ა,

თ­ვის სა­ჭი­რო ვი­ყა­ვით; და იყო კულ­ტუ­რა,

რო­დე­საც ყვე­ლამ – კი­ნო­ცენ­ტ­რ­მა, რე­ჟი­სო­

რო­გორც ჰა­ე­რი, რომ­ლი­თაც ვსუნ­თ­ქავთ.

რო­მელ­მაც ჩვე­ნი ერი დღემ­დე შე­მო­ი­ნა­ხა,

რებ­მა, „ქართულმა ფილ­მ­მა“, კი­ნო­კავ­შირ­მა

უნ­და მივ­ხ­ვ­დეთ, რომ ერ­თა­დერ­თი, რი­თაც

„ვეფხისტყაოსანი“ იქ­ნე­ბა ეს, სა­ცეკ­ვაო

იერი­ში უნ­და მი­ვი­ტა­ნოთ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა­ზე

ქარ­თ­ვე­ლი ერი სა­უ­კუ­ნე­ე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­

და სა­სიმ­ღე­რო კულ­ტუ­რა თუ უნი­კა­ლუ­რი

იმის­თ­ვის, რომ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ გა­ი­გოს, რას

ში ახ­დენ­და თვი­თი­დენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბას, იყო

ან­ბა­ნი. თუ ეს არ არის პრი­ო­რი­ტე­ტი, მა­შინ

ნიშ­ნავს კულ­ტუ­რა და რა მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა აქვს

კულ­ტუ­რა. სა­ნამ ეს არ იქ­ნე­ბა გაც­ნო­ბი­ე­რე­

ყვე­ლა­ფე­რი და­ნარ­ჩე­ნი იქ­ნე­ბა ამ ძი­რი­

კი­ნოს.

54 mrgvali magida

მე­რაბ კო­კო­ჩაშ­ვი­ლი: 90-იან წლებ­

თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე: არ არის ეს მარ­თა­

ში შეც­დო­მე­ბი იყო დაშ­ვე­ბუ­ლი, რა­შიც

ლი. მო­დით ვი­ლა­პა­რა­კოთ იმა­ზე, ჩვენ რა

თვის წინ არ დაწყე­ბუ­ლა. ეს პრო­ცე­სია და

ყვე­ლა ვმო­ნა­წი­ლე­ობ­დით, გვე­გო­ნა, რომ

შეგ­ვიძ­ლია გა­ვა­კე­თოთ...

ამ პრო­ცეს­ში ჩარ­თუ­ლია ხე­ლი­სუფ­ლე­

„ქართული ფილ­მი“ სა­აქ­ციო სა­ზო­გა­დო­

მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე: მოხ­და ის, რომ

ბაც. და რო­დე­საც კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტე­ბი

ე­ბის სა­ხით შეძ­ლებ­და მუ­შა­ო­ბას, მაგ­რამ

კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­უ­ლი სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ო­ბა

არ აწუ­ხე­ბენ, ისიც ინერ­ტუ­ლი ხდე­ბა და

გა­მო­ირ­კ­ვა, რომ ისეთ მცი­რე­რიცხო­ვან ქვე­

კი­ნოპ­რო­ცე­სებს ჩა­მო­ა­ცი­ლეს. ჩვენ იმის­თ­

ნამ­დ­ვი­ლად არ ეს­მის, რომ კულ­ტუ­რა­ში

ყა­ნა­ში, რო­გო­რიც სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ა, სა­დაც

ვის შე­ვიკ­რი­ბეთ, რომ ვი­ლა­პა­რა­კოთ ყვე­

ახ­ლა სწო­რედ კი­ნო არის მთავ­რი სა­ქარ­

ძა­ლი­ან ძნე­ლი­ა, ფუ­ლი კი­ნოს სა­შუ­ა­ლე­ბით

ლა­ფერ­ზე, რაც გვა­წუ­ხებს და თა­ვი­სუფ­ლად

თ­ვე­ლოს­თ­ვის. ჩვენ ბევ­რ­ნი ვართ, მაგ­რამ

მო­ი­პო­ვო, შე­უძ­ლე­ბე­ლია ასე­თი სის­ტე­მის

ვთქვათ, ვინ რას ფიქ­რობს...

ვართ დაქ­საქ­სუ­ლე­ბი. რომ გა­ვერ­თი­ან­დეთ,

არ­სე­ბო­ბა. სწო­რედ ამი­ტომ შე­იქ­მ­ნა კი­ნო­

ვე­რა­ვი­თა­რი ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა ამას ვერ გა­უძ­

ცენ­ტ­რი, რომ უკ­ვე კონ­კურ­სის სა­ფუძ­ველ­ზე

რა­კოთ, რო­გო­რი კი­ნო უნ­და გა­ვა­კე­თოთ

ლებს. ქარ­თუ­ლი კი­ნო არის ისეთ მდგო­მა­

სა­ხელ­მ­წი­ფო მხარ­და­ჭე­რით გვე­მუ­შა­ვა.

და არა იმა­ზე, თუ რო­გორ დაგ­ვა­ბე­ჩა­ვა

რე­ო­ბა­ში, რო­დე­საც უნ­და გა­მო­ვაცხა­დოთ

იყო ბრძო­ლა და ერ­თა­დერ­თი, რა­შიც სა­

ვი­ღა­ცამ, თუნ­დაც პრე­ზი­დენ­ტ­მა...

რე­კონ­კის­ტა – და­ვიბ­რუ­ნოთ ის, რაც გვქონ­

ხელ­მ­წი­ფომ მხა­რი დაგ­ვი­ჭი­რა, იყო კი­ნოს

და და რა­ტომ­ღაც აღარ გვაქვს.

შე­სა­ხებ კა­ნო­ნის მი­ღე­ბა.

მე­რაბ კო­კო­ჩაშ­ვი­ლი: გე­თან­ხ­მე­ბით,

ლა­ნა ღო­ღო­ბე­რი­ძე: ერ­თი რამ მინ­და,

თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე: იმა­ზე უნ­და ვი­ლა­პა­

ელ­დარ შენ­გე­ლა­ი­ა: ანა­ლიზს თუ არ

გა­ვუ­კე­თებთ წარ­სულს, მო­მა­ვალს ვერ ავა­შე­ნებთ...

მე ვთქვი იერი­ში, თქვენ ამ­ბობთ – რე­კონ­

რომ ნა­თე­ლი იყოს, რო­დე­საც ამ­ბობთ,

კის­ტა.…

პრობ­ლე­მე­ბი 2003 წელს არ დაწყე­ბუ­ლა­ო.

წარ­სულს ისე, რომ ჩვე­ნი თა­ვიც გა­ვა­ა­ნა­

რა თქმა უნ­და, პრობ­ლე­მე­ბი და­იწყო იმ

ლი­ზოთ...

ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე: მე თქვე­ნი აზ­რი

თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე: გა­ვუ­კე­თოთ ანა­ლი­ზი

გა­ვაგ­რ­ძე­ლე. ერ­თა­დერ­თი, რა­შიც ვერ

დღი­დან, რაც ჩვენ გავ­ხ­დით და­მო­უ­კი­დებ­

და­გე­თან­ხ­მე­ბით, პრობ­ლე­მე­ბი, რო­მე­ლიც

ლე­ბი, იმი­ტომ, რომ არ იყო ფი­ნან­სე­ბი.

ლი­ან სე­რი­ო­ზუ­ლად არ გა­ვა­ა­ნა­ლი­ზეთ ის,

ქარ­თულ კი­ნო­ში არის, ცხრა წლის წინ არ

მაგ­რამ ისე­თი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა, რომ

რაც ხელს უშ­ლი­და ჩვენს კი­ნოს, მო­მა­ვალ

დაწყე­ბუ­ლა. ბევ­რად ად­რე და­იწყო. ცხრა

კი­ნო არ გვჭირ­დე­ბა, იმ წლებ­ში არ იყო.

ქარ­თულ კი­ნოს ვერ ვუშ­ვე­ლით. მო­დით

წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში შე­იძ­ლე­ბა კი­ნოს

2003 წლი­დან ეს მოხ­და, ეს იყო პრინ­ცი­პუ­

მშვი­დად ვი­ლა­პა­რა­კოთ იმა­ზე რა მოხ­და

ნაკ­ლე­ბად მი­აქ­ცი­ეს ყუ­რადღე­ბა, მაგ­რამ

ლი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა ერის კულ­ტუ­რი­სა

და რა გზე­ბი უნ­და მო­ი­ძებ­ნოს, რა­თა მო­მა­

გე­თან­ხ­მე­ბით, რომ არც ახ­ლა აქ­ცე­ვენ.

და კი­ნოს მი­მართ...

ვალ­მა თა­ო­ბამ შეძ­ლოს ქარ­თულ კი­ნოს

ელ­დარ შენ­გე­ლა­ი­ა: ვი­მე­ო­რებ, თუ ძა­

ფოტო: თამარ დულარიძე

ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე: გა­მო­ცოცხ­ლე­ბა,

რა­ზეც ქალ­ბა­ტონ­მა ლა­ნამ ბრძა­ნა, ექ­ვ­სი

55

იმა­ზე უნ­და ვი­ლა­პა­რა­კოთ, რო­გო­რი კი­ნო უნ­და გა­ვა­კე­თოთ და არა იმა­ზე, თუ რო­გორ დაგ­ვა­ბე­ჩა­ვა ვი­ღა­ცამ

და­უბ­რუ­ნოს ის, რაც საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის

რომ კავ­შირს ჰქონ­დეს გავ­ლე­ნა კი­ნოპ­

დროს გვქონ­და. პა­რა­დოქ­სი­ა, მაგ­რამ იმ

რო­ცე­სებ­ზე. გან­ზ­რა­ხუ­ლი გვაქვს შევ­ქ­მ­ნათ

დაგ­ვეხ­მა­რე­ბი­ან, მაგ­რამ ჩვენს თავ­ზე ჩვენ­

დროს შე­იქ­მ­ნა ქარ­თუ­ლი კი­ნოს ფე­ნო­მე­ნი.

შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი კავ­ში­რე­ბის ფე­დე­რა­ცი­ა. ამ

ვე უნ­და ვიზ­რუ­ნოთ.

ეს და­ი­კარ­გა. ვი­სა­უბ­როთ ამა­ზე მშვი­დად.

გა­ერ­თი­ა­ნე­ბამ უნ­და შე­ი­მუ­შა­ოს პროგ­რა­მა,

კარ­გად და­ვიწყეთ და მო­დით, გა­ვაგ­რ­ძე­

რო­მე­ლიც გა­ეგ­ზავ­ნე­ბა პრე­მი­ერ­-­მი­ნისტრს.

არ უნ­და ვიბ­რ­ძო­ლოთ და არ მი­ვაღ­წი­ოთ

ლოთ.

კა­ნო­ნი უნ­და შე­იც­ვა­ლოს, რომ ინ­ვეს­ტო­რე­

იმას, რაც ჩვენ­თ­ვის სა­ჭი­რო­ა.

რამ მა­ინც უნ­და შე­ვი­მუ­შა­ვოთ. კარ­გი­ა, თუ

ელ­დარ შენ­გე­ლა­ი­ა: ეს არ ნიშ­ნავს, რომ

ბი და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლე­ბი იყ­ვ­ნენ კულ­ტუ­რა­ში

ლა­ნა ღო­ღო­ბე­რი­ძე: აქ­სი­ო­მა­ა, რომ

თქვენ­ვე გა­აგ­რ­ძე­ლეთ. რო­გორ ხე­დავთ

ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბის ჩა­დე­ბით. არის ასე­თი აზ­რი,

მცი­რე­რიცხო­ვა­ნი ქვეყ­ნის კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი

მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე: ბა­ტო­ნო ელ­დარ,

გან­ვ­ლილ გზას და დღე­ვან­დელ პრობ­

რომ ახალ­გაზ­რ­დებს არ აინ­ტე­რე­სებთ ქარ­

თა­ვის თავს ვერ შე­ი­ნა­ხავს. საფ­რან­გეთ­მა

ლე­მებს, კი­ნო­ცენ­ტ­რის სა­თა­ვე­ებ­თან ხომ

თუ­ლი კი­ნო. გარ­წ­მუ­ნებთ, რომ ასე არ არის.

შექ­მ­ნა ისე­თი სის­ტე­მა, რომ ამე­რი­კუ­ლი

თქვენ იყა­ვით.

თუ გა­ფარ­თოვ­დე­ბა წარ­მო­ე­ბა და გვექ­ნე­ბა

ფილ­მე­ბი­დან მი­ღე­ბუ­ლი გა­და­სა­ხა­დე­ბით

კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის ქსე­ლი, ქარ­თულ ფილ­მებს

ეროვ­ნულ კი­ნოს ინა­ხავს. ამა­ზე სულ უნ­და

და­არ­სე­ბა არის სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კი­ნე­მა­

მა­ყუ­რე­ბე­ლი ეყო­ლე­ბა. საბ­ჭო­თა კავ­ში­

ვი­ლა­პა­რა­კოთ და ხე­ლი­სუფ­ლე­ბამ კარ­გად

ტოგ­რა­ფის­ტ­თა კავ­ში­რის დამ­სა­ხუ­რე­ბა.

რის დროს კი­ნოს ბი­ლე­თის ფა­სი ძა­ლი­ან

უნ­და გა­ი­გოს, რომ ეს ახი­რე­ბა კი არ არის,

საფ­რან­გე­თის კი­ნო­ცენ­ტ­რ­თან ხან­გ­რ­ძ­ლი­ვი

და­ბა­ლი იყო, ბავ­შ­ვე­ბი­სათ­ვის ბი­ლე­თი

არა­მედ კა­ნონ­ზო­მი­ე­რე­ბა­ა. მაგ­რამ ჩვენც

კონ­სულ­ტა­ცი­ე­ბის შემ­დეგ შე­იქ­მ­ნა კა­ნო­ნი

20 კა­პი­კი ღირ­და. ახ­ლა ბი­ლე­თის ფა­სი

უნ­და ვე­ცა­დოთ, რომ კი­ნოს შე­მო­სა­ვა­ლი

კი­ნოს შე­სა­ხებ. წი­ნა­აღ­მ­დე­გი იყო ერ­თი

ძა­ლი­ან მა­ღა­ლი­ა. ეს პრობ­ლე­მაა რი­გი­თი

ჰქონ­დეს. კი­ნო­თე­ატ­რე­ბი უნ­და აშენ­დეს.

დი­დი რე­ჟი­სო­რი, რომ­ლის გვარს არ და­

მა­ყუ­რებ­ლის­თ­ვის. ფა­სი მა­შინ და­ი­წევს, თუ

და კი­დევ, მთა­ვა­რია სა­გა­და­სა­ხა­დო

ვა­სა­ხე­ლებ. მა­შინ კი­ნო­კავ­შირს შე­ეძ­ლო

სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში მე­ტი კი­ნო­თე­ატ­რი გა­იხ­ს­ნე­

შე­ღა­ვა­თე­ბი. ესეც უკ­ვე აპ­რო­ბი­რე­ბუ­ლია

პირ­და­პირ შე­ე­ტა­ნა კა­ნონ­პ­რო­ექ­ტი პარ­ლა­

ბა. უნ­და შე­მუ­შავ­დეს პროგ­რა­მა და შე­იქ­მ­ნას

მთელ მსოფ­ლი­ო­ში. საფ­რან­გეთ­ში იმას,

მენ­ტ­ში. ძა­ლი­ან დაგ­ვეხ­მა­რა ზუ­რაბ ჟვა­ნია

100-150-ად­გი­ლი­ა­ნი კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის ქსე­ლი.

ვინც ინ­ვეს­ტი­ცია შე­ი­ტა­ნა კულ­ტუ­რა­ში ან

და მი­სი გამ­ჭ­რი­ა­ხო­ბა, მან იმ პი­როვ­ნე­ბას

კავ­ში­რის 130-ად­გი­ლი­ა­ნი დარ­ბა­ზი სა­ღა­მოს

გა­და­სა­ხა­დი უუქ­მ­დე­ბა ან შე­ღა­ვა­თი აქვს. ეს

მის­ცა უფ­ლე­ბა, სა­კო­მი­ტე­ტო მოს­მე­ნა­ზე კი

ყო­ველ­თ­ვის სავ­სე­ა, იმი­ტომ, რომ ბი­ლე­თი

სრუ­ლი­ად ცვლის და­ფი­ნან­სე­ბის სის­ტე­მას.

არა, პირ­და­პირ სე­სი­ა­ზე გა­მო­სუ­ლი­ყო და

3 ლა­რი ღირს და იქ მხო­ლოდ კარგ ფილ­

ამის შემ­დეგ, ვინც მერ­ყე­ობ­და ან წი­ნა­აღ­მ­

მებს ვაჩ­ვე­ნებთ. იქ და­დის მა­ყუ­რე­ბე­ლი,

და სა­მარ­თ­ლებ­რივ სა­კითხებს ეხე­ბა, უმ­ჯო­ ბე­სია იურის­ტი­სა­გან მო­ვის­მი­ნოთ.

ელ­დარ შენ­გე­ლა­ი­ა: კი­ნო­ცენ­ტ­რის

მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე: ის, რაც კა­ნო­ნებს

დე­გი იყო, იმა­თაც მხა­რი დაგ­ვი­ჭი­რეს. ასე

რო­მელ­საც კი­ნო უყ­ვარს. და კი­დევ, წი­ნა

მი­ვი­ღეთ კა­ნო­ნი, რომ­ლის სა­ფუძ­ველ­ზე

ხე­ლი­სუფ­ლე­ბის დროს კი­ნოს და ხე­ლოვ­ნე­

ნი­ნო კუნ­ცე­ვა-­გა­ბაშ­ვი­ლი: აქ ბევ­რი ისა­

და­არ­ს­და კი­ნო­ცენ­ტ­რი. 2007 წელს კა­ნო­ნი

ბას ყუ­რადღე­ბა არ ექ­ცე­ო­და, მაგ­რამ ყვე­ლა

უბ­რეს სა­ხელ­მ­წი­ფო პო­ლი­ტი­კა­ზე. სა­ხელ­

შე­იც­ვა­ლა და კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტ­თა კავ­ში­რი

ვე­ლო­დე­ბო­დით, რომ ახა­ლი ხე­ლი­სუფ­

მ­წი­ფო პო­ლი­ტი­კა ვლინ­დე­ბა შე­სა­ბა­მი­სი

კი­ნოპ­რო­ცე­სებს ჩა­მო­ცილ­და. ახ­ლა ვცდი­

ლე­ბის მოს­ვ­ლით ვი­თა­რე­ბა შე­იც­ვ­ლე­ბო­და.

სა­კა­ნონ­მ­დებ­ლო აქ­ტე­ბის შე­მუ­შა­ვე­ბით და

ლობთ, რომ კავ­შირ­მა აღიდ­გი­ნოს უფ­ლე­ბა,

სამ­წუ­ხა­როდ, ეს არ მოხ­და. ქალ­ბა­ტონ­მა

მა­თი და­ნერ­გ­ვით. სა­ნამ პო­ლი­ტი­კა შე­მუ­

ჰქონ­დეს გავ­ლე­ნა გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბე­ბის

ლა­ნამ სწო­რად ბრძა­ნა, კულ­ტუ­რა იყო სა­ხე

შავ­დე­ბა, უნ­და გა­მო­ი­ყოს სა­კითხე­ბის და

მი­ღე­ბა­ზე რე­კო­მენ­და­ცი­ის სა­ხით. ეს უკ­ვე

სა­ქარ­თ­ვე­ლო­სი. ამი­ტომ არის სა­ჭი­რო,

პრობ­ლე­მე­ბის იერარ­ქია – წა­მოჭ­რი­ლი სა­

ამოქ­მედ­და, მაგ­რამ კა­ნო­ნის სა­ხით ჯერ არ

რომ ყვე­ლა­ნი გა­ვერ­თი­ან­დეთ, პროგ­რა­მა

კითხე­ბი­დან რა შე­იძ­ლე­ბა და­რე­გუ­ლირ­დეს

არის გა­ფორ­მე­ბუ­ლი. რაც შე­ე­ხე­ბა პრობ­ლე­

შე­ვი­მუ­შა­ვოთ და პრე­მი­ერ-მი­ნისტრს წარ­

სა­ბაზ­რო კა­ნო­ნე­ბით და რი­სი რე­გუ­ლი­რე­ბა

მებს, ად­რე „ქართულ ფილ­მ­ში“ წე­ლი­წად­ში

ვუდ­გი­ნოთ. მე­რე პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბა მას­ზე

შე­იძ­ლე­ბა სა­ხელ­მ­წი­ფოს მხრი­დან. ერ­თი

22 მხატ­ვ­რუ­ლი, სა­ტე­ლე­ვი­ზიო და ანი­მა­ცი­

იქ­ნე­ბა. თუ უარი თქვა, ე. ი. ის კულ­ტუ­რა­ზე

მხრივ, ეს სა­კითხი სცილ­დე­ბა ცალ­კე აღე­

უ­რი ფილ­მი კეთ­დე­ბო­და, დო­კუ­მენ­ტუ­რი

ამ­ბობს უარს.

ბუ­ლი სა­ხელ­მ­წი­ფოს ინ­ტე­რე­სებს და ბევ­რი

ფილ­მე­ბის რიცხ­ვი 40-ს აღ­წევ­და. დღეს ძა­

ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე: ბა­ტო­ნო ელ­დარ,

სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცია – იუნეს­კო,

ლი­ან ბევ­რი ნი­ჭი­ე­რი ახალ­გაზ­რ­და მო­ვი­და

ჩვენ­ზე მა­ინც იქ­ნე­ბა პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბა,

ევ­რო­კავ­ში­რი ცდი­ლობს ხე­ლი შე­უწყოს

კი­ნო­ში, მაგ­რამ მწი­რი და­ფი­ნან­სე­ბის გა­მო

იმი­ტომ, რომ ჩვენ გვა­ინ­ტე­რე­სებს რო­გო­რი

კულ­ტუ­რის მრა­ვალ­ფე­როვ­ნე­ბას. ამ

მათ არა აქვთ მუ­შა­ო­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა.

კი­ნო გვექ­ნე­ბა.

სა­კითხებს სა­ბაზ­რო ეკო­ნო­მი­კას ვერ მი­ან­

უნ­და შე­იქ­მ­ნას ისე­თი სა­კა­ნონ­მ­დებ­ლო ბა­ზა,

თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე: და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი

დობ, მა­შინ დიდ­მა ინ­დუს­ტ­რი­ამ შე­იძ­ლე­ბა

გა­და­თე­ლოს მცი­რე­რიცხო­ვა­ნი ხალ­ხის

– დის­ტ­რი­ბუ­ტო­რე­ბი, რომ­ლე­ბიც სა­ქარ­თ­

სა­კუ­თარს. სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ბა­ზარ­საც რომ

კულ­ტუ­რა. მე­ო­რე მხრივ, სა­ქარ­თ­ვე­ლო

ვე­ლო­ში, რბი­ლად რომ ვთქვათ, სუს­ტად

გა­დავ­ხე­დოთ, აქ 90%-ზე მე­ტი უცხო­უ­რი

უკ­ვე მსოფ­ლიო სა­ვაჭ­რო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის

არი­ან წარ­მოდ­გე­ნი­ლე­ბი. დის­ტ­რი­ბუ­ცი­აც

ფილ­მი­ა. ზო­გი­ერთ ქვე­ყა­ნას, მა­გა­ლი­თად

წევ­რი­ა. ასე რომ, გა­სათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბე­ლია

არ არის მხო­ლოდ კი­ნო­თე­ატ­რე­ბი, ეს არის

საფ­რან­გეთს, აქვს ლი­მი­ტე­ბი. საფ­რან­გე­

ის ნორ­მე­ბი, რო­მელ­საც მო­ითხოვს ამ

კა­სე­ტე­ბი­სა და დის­კე­ბის გა­მავ­რ­ცე­ლებ­

თის კი­ნო­ცენტრს აქვს რე­გუ­ლი­რე­ბის და

სა­ერ­თა­შო­რი­სო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში ჩვე­ნი

ლე­ბი და აქაც შე­იძ­ლე­ბა ვი­ფიქ­როთ, რომ

ად­მი­ნის­ტ­რი­რე­ბის მე­ქა­ნიზ­მე­ბი, რო­მე­ლიც

წევ­რო­ბა. შემ­დე­გი სა­კითხი­ა, რო­მე­ლი

ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბით და­რე­

გა­მო­ყე­ნე­ბას­თან არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი და

კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბით შე­იძ­ლე­ბა იყოს და­რე­

გუ­ლირ­დეს, იმი­ტომ, რომ ნა­წარ­მო­ე­ბის გა­

ტე­ლე­ვი­ზი­ებს და სა­დის­ტ­რი­ბუ­ციო ქსელს

გუ­ლი­რე­ბუ­ლი სა­მარ­თ­ლებ­რი­ვი ნორ­მე­ბი,

მო­ყე­ნე­ბის კონ­ტ­რო­ლი რთუ­ლი­ა; მე­ოთხე

უწე­სებს ლი­მი­ტებს, ანუ 30-40% ეროვ­ნუ­ლი

და­ცუ­ლია თუ არა სა­ერ­თა­შო­რი­სო ნორ­მე­ბი

კუთხე არის ფილ­მე­ბის მომ­ხ­მა­რებ­ლე­ბი

პრო­დუქ­ცია უნ­და იყოს. რამ­დე­ნი­მე წლის

თუ შე­სა­მუ­შა­ვე­ბე­ლია ეროვ­ნუ­ლი კა­ნონ­მ­

– ძი­რი­თა­დად, ტე­ლე­ვი­ზი­ე­ბი, კი­ნო­თე­ატ­რე­

წინ ჩვენ­თა­ნაც იყო ასე­თი მცდე­ლო­ბა სა­ზო­

დებ­ლო­ბა. ქალ­ბა­ტონ­მა ლა­ნამ, ბა­ტონ­მა

ბი. ამ კონ­ფ­ლიქ­ტურ ოთხ­კუთხედ­ში ყვე­ლას

გა­დო­ებ­რივ არ­ხ­ზე. სრუ­ლი დარ­წ­მუ­ნე­ბით

ელ­დარ­მა, ბა­ტონ­მა მე­რაბ­მა ისა­უბ­რეს

თა­ვი­სი ინ­ტე­რე­სე­ბი აქვს, მაგ­რამ ერ­თი

შე­მიძ­ლია გითხ­რათ, რომ სა­ავ­ტო­რო უფ­

თე­მა­ზე – სა­ხელ­მ­წი­ფო და სა­ზო­გა­დო­ე­ბა.

მე­ო­რეს გა­რე­შე ვერ მუ­შა­ობს. ამი­ტომ ჩვენ,

ლე­ბე­ბი დღეს არ გროვ­დე­ბა. რაც შე­ე­ხე­ბა

ამ­ბო­ბენ, იურის­ტე­ბი კრე­ა­ტი­უ­ლო­ბის მტრე­

კი­ნო­ცენ­ტ­რ­მა ან კი­ნო­სა­ზო­გა­დო­ე­ბამ, უნ­და

კო­ლექ­ტი­უ­რი მარ­თ­ვის ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ას, ეს

ბი არი­ან, ამი­ტომ მინ­და ეს სა­უ­ბა­რი მი­წა­ზე

ვე­ცა­დოთ გა­ვაძ­ლი­ე­როთ და გა­ვა­ფარ­თო­

სა­კითხი სა­ერ­თოდ ჰა­ერ­შია გა­მო­კი­დე­

ჩა­მო­ვიყ­ვა­ნო, რომ კონ­კ­რე­ტუ­ლად ვი­ლა­პა­

ვოთ კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის ქსე­ლი, უფ­რო ძლი­ე­

ბუ­ლი. ლა­პა­რა­კი იმა­ზე კი არ არის, რომ

რა­კო. კი­ნო­ინ­დუს­ტ­რია ოთხ­კუთხე­დია და

რე­ბი გავ­ხა­დოთ რე­გი­ო­ნუ­ლი ტე­ლე­ვი­ზი­ე­ბი.

კი­ნო­ცენ­ტ­რ­მა ან ვი­ღა­ცამ მი­ი­ღოს შე­მო­სა­

მას­ში შე­სა­ბა­მი­სი კონ­ფ­ლიქ­ტუ­რი ინ­ტე­რე­

სხვა სა­ფე­ხუ­რია უკ­ვე რო­გორ ხდე­ბა გა­მო­

ვა­ლი. ეს კი­ნო­ინ­დუს­ტ­რი­ის შე­მო­სა­ვა­ლი­ა.

სე­ბი­ა. ამ ოთხ­კუთხე­დის პირ­ვე­ლი კუთხეა

ყე­ნე­ბა, ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბის რე­გუ­ლი­რე­ბა.

რაც შე­ე­ხე­ბა კი­ნო­ში კერ­ძო თან­ხე­ბის

ავ­ტო­რე­ბი. კა­ნო­ნი პირ­და­პირ ამ­ბობს, რომ

სა­ავ­ტო­რო უფ­ლე­ბებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით აქ

და­ბან­დე­ბას, ბიზ­ნე­სი სამ შემ­თხ­ვე­ვა­ში დებს

კი­ნოს შემ­თხ­ვე­ვა­ში ესე­ნი არი­ან რე­ჟი­სო­

ძა­ლი­ან ბევრ თეთრ წერ­ტილს ვხე­დავ, სა­ი­

ფულს: მას ინ­ტე­რე­სი უნ­და ჰქონ­დეს, რომ

რი, სცე­ნა­რის და დი­ა­ლო­გე­ბის ავ­ტო­რი და

და­ნაც და­მა­ტე­ბი­თი და­ფი­ნან­სე­ბის ამო­ღე­ბა

ინ­ვეს­ტი­ცია ამო­ი­ღოს და მო­გე­ბა მი­ი­ღოს,

სპე­ცი­ა­ლუ­რად ამ ფილ­მის­თ­ვის შექ­მ­ნი­ლი

შე­იძ­ლე­ბა. ნე­ბის­მი­ერ ქვე­ყა­ნა­ში, ამე­რი­კი­სა

რაც კი­ნო­ში ცო­ტა რთუ­ლი­ა. საზღ­ვარ­გა­

მუ­სი­კის ავ­ტო­რი. მე­ო­რე კუთხეა მწარ­

და ინ­დო­ე­თის გარ­და, უცხო­უ­რი ფილ­მებს

რეთ ბევ­რი ფონ­დი­ა, სა­დაზღ­ვე­ვო კომ­პა­

მო­ებ­ლე­ბი, პრო­დ­უ­სე­რე­ბი; მე­სა­მე კუთხე

უფ­რო მე­ტი შე­მო­სა­ვა­ლი მო­აქვს, ვიდ­რე

ნი­ე­ბი და ბან­კე­ბია ჩარ­თუ­ლი, და­ფი­ნან­სე­

ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი

56 mrgvali magida

57

პრობ­ლე­მე­ბი, რო­მე­ლიც ქარ­თულ კი­ნო­ში არის, ცხრა წლის წინ არ დაწყე­ბუ­ლა. ბევ­რად ად­რე და­იწყო

ბის ინ­დუს­ტ­რია კარ­გად მუ­შა­ობს. მე­ო­რე

მო­ე­ბა­ში არ არის ჩარ­თუ­ლი. თუ შე­იქ­მ­ნე­ბა

რო­გო­რი გა­ხა­რე­ბუ­ლი იყო კი­ნო­ცენ­ტ­რი

მო­მენ­ტია – სა­გა­და­სა­ხა­დო წა­ხა­ლი­სე­ბის

კა­ნო­ნი, რო­მე­ლიც ტე­ლე­ვი­ზი­ას ამას და­ა­ვა­

– 150 ფილმს სწვდე­ბო­და ეს შე­მო­სა­ვა­ლი,

მე­ქა­ნიზ­მე­ბი ფი­ზი­კუ­რი თუ იური­დი­უ­ლი

ლებს, იქ­ნე­ბა ძა­ლი­ან კარ­გი.

მოკ­ლე­საც და სრულ­საც, ანუ ამ ფუ­ლით რამ­დე­ნი­მე კონ­კურ­სის გა­მოცხა­დე­ბა

პი­რე­ბი­სათ­ვის, და მე­სა­მე – ქველ­მოქ­მე­

ნი­ნო კუნ­ცე­ვა-­გა­ბაშ­ვი­ლი: ტე­ლე­ვი­ზია

დე­ბა. ცნო­ბი­ლი­ა, რომ ქველ­მოქ­მე­დე­ბა

ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში თა­ნა­დამ­ფი­ნან­სე­ბე­ლია და

შე­ეძ­ლოთ. მა­ში­ნაც იქ ვი­ყა­ვი, რო­დე­საც

ყვე­ლა­ზე კარ­გი ბიზ­ნე­სი­ა. ფულს ისე არა­ვინ

წი­ნას­წარ ყი­დუ­ლობს ჩვე­ნე­ბის უფ­ლე­ბას.

„ტიტანიკი“ პირ­ვე­ლად უნ­და გა­სუ­ლი­ყო

გა­ჩუ­ქებს, აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, უნ­და გა­ვი­

ლე­ვან კი­ტი­ა: ჩვენ­თა­ნაც იყო ასე­თი

ტე­ლე­ვი­ზი­ით და ვნა­ხე რო­გო­რი სა­რეკ­ლა­

აზ­როთ, რო­გორ წა­ვა­ხა­ლი­სოთ ბიზ­ნეს­მე­

პრე­ცე­დენ­ტი – თუ არ ვცდე­ბი, „ქუჩის დღე­

მო მხარ­და­ჭე­რა ჰქონ­და. სხვა­თა შო­რის,

ნე­ბი. ჩვენ­თან ბიზ­ნეს­საც ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბა

ე­ბის“ ერ­თ­-ერ­თი თა­ნა­დამ­ფი­ნან­სე­ბე­ლი

იმ სა­რეკ­ლა­მო თან­ხის რა­ღაც ნა­წი­ლი

სჭირ­დე­ბა, მო­ნო­პო­ლი­უ­რი ბიზ­ნე­სის დროს

პირ­ვე­ლი არ­ხი­ა. მაგ­რამ ეს არა­ნა­ი­რად არ

კი­ნო­ცენ­ტ­რ­ში შე­დის. დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ი­დან

სულ სხვა ინ­ტე­რე­სე­ბი იყო, კონ­კუ­რენ­ცია

იყო გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი. პა­ტა­რა ქვეყ­ნებ­ში კი­ნო

თუნ­დაც სიმ­ბო­ლუ­რი თან­ხა ჩვენ­თა­ნაც

არ იყო და პი­არ­ზე ბევ­რი არ ფიქ­რობ­და.

და ტე­ლე­ვი­ზია და­ქორ­წი­ნე­ბუ­ლე­ბი არი­ან,

უნ­და და­წეს­დეს. ამა­ზე გვქონ­და ლა­პა­რა­

ბიზ­ნე­სის ჩარ­თ­ვის შემ­თხ­ვე­ვა­ში, ოთხ­კუთხე­

კი­ნო­წარ­მო­ე­ბა ტე­ლე­წარ­მო­ე­ბის გა­რე­შე არ

კი, რო­დე­საც ვიწყებ­დით ომს კი­ნო­ცენ­ტ­

დი ხუთ­კუთხე­დად ან მრა­ვალ­კუთხე­დად

არ­სე­ბობს.

რის­თ­ვის. აქ მსხდო­მი ახალ­გაზ­რ­დე­ბი ჯერ

გა­და­იქ­ცე­ვა. ეს კონ­ფ­ლიქ­ტუ­რი ინ­ტე­რე­სე­ბი ურ­თი­ერ­თ­და­მო­კი­დე­ბუ­ლი­ა. კა­ნონ­მ­დებ­ ლო­ბა და პო­ლი­ტი­კა ამ ჭრილ­ში უნ­და იყოს

ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე: დიდ ქვეყ­ნებ­შიც.

საფ­რან­გეთ­შიც ასე­ა. ლე­ვან კი­ტი­ა: ჩვენ­თან ეს, რა­ტომ­ღაც,

ბავ­შ­ვე­ბი იყ­ვ­ნენ, რო­დე­საც ჩვენ სე­რი­ო­ ზუ­ლი ომი გვქონ­და ჩვენს კო­ლე­გებ­თან იმი­სათ­ვის, რომ დღეს ისი­ნი აქ ყო­ფი­ლიყ­

გა­აზ­რე­ბუ­ლი. ფილ­მის შექ­მ­ნა არ არის

სა­ერ­თოდ გა­მო­ი­რიცხა. ეს, რო­გორც

ვ­ნენ... ტე­ლე­ვი­ზი­ას­თან კი­ნო­წარ­მო­ე­ბე­ბის

კრე­ა­ტი­უ­ლი სი­ა­მოვ­ნე­ბა, ეს არის ბიზ­ნე­

ჩანს, ტე­ლე­ვი­ზი­ე­ბის მეს­ვე­უ­რე­ბის­გან

შე­ერ­თე­ბის უამ­რა­ვი სქე­მა არ­სე­ბობს.

სი... რაც უფ­რო მე­ტი ფილ­მი გა­ვა, რაც

მო­დის. ძა­ლი­ან მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია კა­ნო­ნი,

„ქუჩის დღე­ებ­ზე“ კულ­ტუ­რის სა­მი­ნის­ტ­რო­ში

უფ­რო მე­ტი კოპ­რო­დუქ­ცია შე­იქ­მ­ნე­ბა, მით

რო­მე­ლიც კი­ნო­სა და ტე­ლე­ვი­ზი­ას შო­რის

ვუთხა­რი: თუ ტე­ლე­ვი­ზი­ამ მო­ნა­წი­ლე­ო­

უფ­რო აშ­კა­რა იქ­ნე­ბა, რომ ეს სა­მარ­თ­

ურ­თი­ერ­თო­ბას არე­გუ­ლი­რებს. ეს უფ­რო

ბა მი­ი­ღო და­ფი­ნან­სე­ბა­ში, ვი­ცი, უამ­რა­ვი

ლებ­რი­ვი სა­კითხე­ბი პირ­ვე­ლი­ვე ეტა­პი­დან

მე­ტად სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ მა­უწყე­ბელს ეხე­ბა,

მა­სა­ლა არის, რო­მე­ლიც ფილ­მ­ში არ

უნ­და იყოს გა­აზ­რე­ბუ­ლი. საფ­რან­გე­თის

მაგ­რამ კა­ნო­ნი კერ­ძო ტე­ლე­ვი­ზი­ებ­საც

შე­ვი­და, რა­ტომ არ შე­იძ­ლე­ბა 45-45 წუ­თი­

კი­ნო­ცენტრს აქვს ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბე­ბის რე­

ავა­ლებს, რომ სა­ე­თე­რო პრო­დუქ­ცი­ის 70%

ა­ნი ოთხ­სე­რი­ი­ა­ნი სა­ტე­ლე­ვი­ზიო ვერ­სი­ის

ეს­ტ­რი, სცე­ნა­რის ეკ­რა­ნი­ზა­ცი­ის უფ­ლე­ბის

ად­გი­ლობ­რი­ვი წარ­მო­ე­ბი­სა იყოს. ახ­ლა­

გა­კე­თე­ბა? ეს ჩვე­უ­ლებ­რი­ვი პრაქ­ტი­კაა და

გა­და­ცე­მი­დან დაწყე­ბუ­ლი, მთე­ლი ეს ჯაჭ­ვი

ხან აზერ­ბა­ი­ჯან­ში კა­ნო­ნი მი­ი­ღეს, თუ არ

უამ­რა­ვი მა­გა­ლი­თის მო­ტა­ნა შე­მიძ­ლი­ა;

იქ რე­გის­ტ­რირ­დე­ბა და გა­რან­ტი­ას აძ­ლევს

ვცდე­ბი, 90% და­უ­წე­სეს და შეზღუ­დეს უცხო­

რო­დე­საც ტე­ლე­ვი­ზია კი­ნო­ცენ­ტ­რ­თან

ინ­ვეს­ტო­რებს და ბან­კებს, რომ ფილ­მი

უ­რი სე­რი­ა­ლე­ბის ჩვე­ნე­ბა, რი­თიც მა­ნამ­დე

და სხვა პარ­ტ­ნი­ორ­თან ერ­თად აკე­თებს

დას­რუ­ლე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა. ეს დი­დი მე­ქა­ნიზ­

ეთერს ავ­სებ­დ­ნენ. მახ­სოვს ჩე­მი სა­უბ­რე­ბი

კი­ნოპ­რო­ექტს – ორსა­ა­თი­ან ფილმს, ამა­ში

მი­ა. ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბის დაბ­რუ­ნე­ბა კი­დევ სხვა

სხვა­დახ­ვა ტე­ლე­კომ­პა­ნი­ე­ბის დი­რექ­ტო­

ჩა­დე­ბუ­ლი­ა, რომ აქე­დან ოთხ­სე­რი­ი­ა­ნი ან

ხე­ლოვ­ნე­ბა­ა. ჩვენ ამის­გან ჯერ შორს ვართ,

რებ­თან, რო­ცა ვე­უბ­ნე­ბო­დი, ფილ­მი სულ

რვა­სე­რი­ი­ა­ნი ფილ­მი გა­კეთ­დეს. ეს ყვე­ლა­

მაგ­რამ ახ­ლა­ვე უნ­და შევ­ქ­მ­ნათ ჯან­სა­ღი

ათი ათა­სი და­გიჯ­დე­ბათ, მპა­სუ­ხობ­დ­ნენ,

ფე­რი შე­მო­სა­ვა­ლი­ა. სა­ერ­თა­შო­რი­სო კი­ნო

სა­მარ­თ­ლებ­რი­ვი ურ­თი­ერ­თო­ბე­ბი, თან

– ამ ფუ­ლით ათას სე­რი­ას ვყი­დუ­ლობ­თო.

და სა­ტე­ლე­ვი­ზიო ბა­ზა­რი ერ­თ­მა­ნე­თის­გან

ვე­ლო­სი­პე­დის გა­მო­გო­ნე­ბა არ დაგ­ვ­ჭირ­დე­

ამი­ტო­მაც არ აინ­ტე­რე­სებთ. მეტ­საც გეტყ­

გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი პრინ­ცი­პე­ბით მუ­შა­ობს. ტე­

ბა. შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­ვი­ყე­ნოთ ბევ­რი ქვეყ­ნის

ვით, ჩვე­ნის­თა­ნა პა­ტა­რა სა­ტე­ლე­ვი­ზიო

ლე­ბა­ზარ­ზე ბევ­რად უფ­რო იოლია გა­ყიდ­

გა­მოც­დი­ლე­ბა, რა თქმა უნ­და, ჩვე­ნი რე­ა­

აუდი­ტო­რი­ის მქო­ნე ქვეყ­ნის­თ­ვის ტე­ლე­

ვა, იმი­ტომ, რომ ეთე­რის შევ­სე­ბა ყვე­ლას

ლო­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით.

ბაზ­რო­ბებ­ზე ჰო­ლი­ვუ­დის შარ­შან­დე­ლი

აინ­ტე­რე­სებს...

ელ­დარ შენ­გე­ლა­ი­ა: ძა­ლი­ან სა­ინ­ტე­რე­

ფილ­მი შე­იძ­ლე­ბა მაქ­სი­მუმ 300-დან 500

სო სა­უ­ბა­რი იყო. გან­სა­კუთ­რე­ბით მნიშ­ვ­

დო­ლა­რამ­დე ღირ­დეს. ბა­ტონ ელადრს

სა­ლო­მე სე­ფაშ­ვი­ლი: რო­მე­ლი ქვეყ­ნე­

ბის ტე­ლე­ბა­ზარს გუ­ლის­ხ­მობ?

ნე­ლო­ვა­ნია თე­მა, რო­მე­ლიც კი­ნო­სა და

ახ­სოვს, რა ამ­ბა­ვი იყო საფ­რან­გეთ­ში,

ტე­ლე­ვი­ზი­ის ურ­თი­ერ­თო­ბას ეხე­ბა. დღეს

რო­დე­საც ეკ­რა­ნებ­ზე „ტიტანიკი“ გა­მო­დი­

ვი­ზიო ბა­ზარს. ჩი­ნეთ­სა და იაპო­ნი­ა­ში გა­

ტე­ლე­ვი­ზია მარ­ტო აჩ­ვე­ნებს, მაგ­რამ წარ­

ო­და, მა­შინ მეც იქ ვი­ყა­ვი და მოწ­მე ვარ,

ყიდ­ვა ძვი­რი ღირს, სა­ტე­ლე­ვი­ზიო ბაზ­რის

ლე­ვან კი­ტი­ა: სა­ერ­თა­შო­რი­სო სა­ტე­ლე­

58 mrgvali magida

რან­ჟი­რე­ბა აუდი­ტო­რი­ა­ზეა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი

ატრს, ზუს­ტად იცის, რომ კი­ნო­თე­ატ­რი­დან

წინ არ­ჩილ გე­ლო­ვან­თან ერ­თად ვი­მუ­შა­ვე

და იქ შე­იძ­ლე­ბა გა­ტა­ნა პრო­დუქ­ცი­ის, თუ

150 ათას ლარს ამო­ი­ღებს, ბი­უ­ჯეტს გეგ­მავს

და ძა­ლი­ან მა­ღა­ლი კლა­სის პრო­ფე­სი­ო­

ამას სა­ტე­ლე­ვი­ზიო სტან­დარ­ტ­ში ჩას­ვამ.

ისე, რომ ფილმს 100 ათას ლა­რად იღებს

ნა­ლე­ბი გვყავ­და. გა­მიკ­ვირ­და, რომ სა­ქარ­

იყი­დე­ბა სე­რი­ა­ლე­ბი, რო­მე­ლიც 5 ათას დო­

და აქვს კონ­ვე­ი­ე­რი­ვით აწყო­ბი­ლი სის­ტე­მა.

თ­ვე­ლო­ში არი­ან ასე­თი გამ­ნა­თებ­ლე­ბი,

ლა­რად არის გა­და­ღე­ბუ­ლი.

მსოფ­ლი­ო­ში ბი­უ­ჯე­ტე­ბი სულ უფ­რო და

დო­ლი გრი­პი და სხვა...

უფ­რო ქვე­ვით იწე­ვა. ჩვენ­თან – არა. ყვე­

თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ლი: და­ინ­ტე­რე­სე­

ფილ­მე­ბის სტუ­დი­ა­ში რე­ზო ჩხე­ი­ძის ფილ­

ლა­ფე­რი იმის გა­მო­ა, რომ ბო­ლო წლებ­ში,

ბულ ადა­მი­ა­ნებს, რომ­ლე­ბიც ის­წ­რაფ­ვი­ან,

მის „მშობლიურო ჩე­მო მი­წავ!“ მა­სა­ლით

თურ­მე, თე­ატ­რი­სა და კი­ნოს უნი­ვერ­სი­ტეტს

რომ გან­ვი­თარ­დ­ნენ, უფ­რო მო­ე­ლა­პა­რა­

ოთხ­სე­რი­ი­ა­ნი სა­ტე­ვი­ზიო ვერ­სია გა­კეთ­და.

უფ­ლე­ბა არ ჰქონ­და ერ­თ­დ­რო­უ­ლად ჰყო­

კე­ბი, ვიდ­რე იმას, ვინც იცის, რომ მთე­ლი

ეს პრაქ­ტი­კა ჩვენ­თა­ნაც არ­სე­ბობ­და.

ლო­და კი­ნო­ო­პე­რა­ტო­რე­ბის, პრო­დ­უ­სე­რე­

ცხოვ­რე­ბა იქ­ნე­ბა „დოლშჩიკი“ და მე­ტი არ

ბის და სცე­ნა­რის­ტე­ბის ჯგუ­ფე­ბი. ანუ, ეს თა­

აინ­ტე­რე­სებს. თო­რემ პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბი

ო­ბა კი­ნო­ში ერ­თად არ მო­დის და ჯგუფ­ში

რო­გორ არ გვყავს...

ლე­ვან კი­ტი­ა: ამის გა­სა­კე­თებ­ლად სა­ჭი­

როა გარ­კ­ვე­უ­ლი ნე­ბა. თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ლი: მინ­და ვთქვა

იმა­ზე, რაც შე­იძ­ლე­ბა ჩვენ თვი­თონ გა­ვა­

ხალ­ხის მოყ­ვა­ნა გა­რე­დან გჭირ­დე­ბა. კო­ტე ჩლა­იძ ­ ე: გე­თან­ხ­მე­ბი, რომ სა­მე­

თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე: თქვენ თუ დო­ლი

გრიპს პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლად არ მი­იჩ­ნევთ,

კე­თოთ. სულ ის­მის: სა­ხელ­მ­წი­ფომ მე­ტი

გობ­რო წრე კარ­გი­ა, მაგ­რამ გა­ნაკ­ვე­თებს

სულ ეს სი­ტუ­ა­ცია იქ­ნე­ბა. ყვე­ლა უნ­და იყოს

ფუ­ლი მოგ­ვ­ცეს. ქვე­ყა­ნა­ში, სა­დაც ამ­დე­ნი

გილ­დი­ე­ბი უნ­და არე­გუ­ლი­რებ­დ­ნენ.

პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი...

გა­ჭირ­ვე­ბუ­ლი­ა, ბი­უ­ჯე­ტე­ბის და­წე­ვა­ზე არა­

თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ლი: პრო­ფე­სი­ე­ბი

ვინ ფიქ­რობს; ქვე­ყა­ნა­ში, სა­დაც სა­მი კი­ნო­

და­ი­კარ­გა, სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში გამ­ნა­თე­ბე­ლი

მო­სა­ფიქ­რე­ბე­ლი­ა, რო­გორ უნ­და აეწყოს

თე­ატ­რია და შენს ფილ­მ­ზე ძა­ლით თუ არ

არ არ­სე­ბობს, ვი­საც ჩვენ ვქი­რა­ობთ, ელი­

რო­გორც უმაღ­ლე­სი, ისე პრო­ფე­სი­უ­ლი

მი­იყ­ვა­ნე ხალ­ხი, არა­ვინ მო­დის, წარ­მო­ე­ბა

ა­ვას ბაზ­რო­ბის მუ­შე­ბი არი­ან, რომ­ლებ­მაც

გა­ნათ­ლე­ბა, მაგ­რამ კარ­გი ჯგუ­ფის შეკ­რე­ბა

ერ­თი მი­ლი­ო­ნი ლა­რი რა­ტომ უნ­და გიჯ­

გა­დაწყ­ვი­ტეს, რომ კი­ნო­ში ბევრს იხ­დი­ან

ჩვენ­თან შე­საძ­ლე­ბე­ლი­ა. მე მყავს რე­ჟი­სო­რე­

დე­ბო­დეს? გამ­ნა­თებ­ლი­დან დაწყე­ბუ­ლი,

და მა­ღა­ლი გა­ნაკ­ვე­თე­ბი შე­მო­ი­ღეს. ასეთ

ბის ჯგუ­ფი უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში და ასე ვა­კე­თებთ:

გა­ნაკ­ვე­თე­ბი ძა­ლი­ან მა­ღა­ლი­ა. რე­ა­ლუ­

ადა­მი­ანს შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი პრო­ცე­სი, გან­

ვი­ნა­ი­დან მხატ­ვ­რე­ბი სწავ­ლო­ბენ აკა­დე­მი­

რად არ ვა­ფა­სებთ, ფილ­მი რა უნ­და გვიჯ­

ვი­თა­რე­ბა არ აინ­ტე­რე­სებს. აინ­ტე­რე­სებს

ა­ში, კომ­პო­ზი­ტო­რე­ბი – კონ­სერ­ვა­ტო­რი­ა­ში,

დე­ბო­დეს. ამ გზით წა­ვი­და მხო­ლოდ ერ­თი

მხო­ლოდ ფუ­ლი...

კი­ნო­ო­პე­რა­ტო­რე­ბი – თე­ატ­რი­სა და კი­ნოს

კომ­პა­ნი­ა, რო­მე­ლიც ფლობს სამ კი­ნო­თე­

მე­რაბ კო­კო­ჩაშ­ვი­ლი: რამ­დე­ნი­მე წლის

მე­რაბ კო­კო­ჩაშ­ვი­ლი: რა თქმა უნ­და,

უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში, სა­დიპ­ლო­მო ფილ­მ­ზე ისი­ნი

ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი

მე­რაბ კო­კო­ჩაშ­ვი­ლი: სა­ტე­ლე­ვი­ზიო

59

კა­ნო­ნი უნ­და შე­იც­ვა­ლოს, რომ ინ­ვეს­ტო­რე­ბი და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­ლე­ბი იყ­ვ­ნენ კულ­ტუ­რა­ში ინ­ვეს­ტი­ცი­ე­ბის ჩა­დე­ბით

ამ სას­წავ­ლებ­ლე­ბი­დან მოგ­ვ­ყავს და ვქმნით

გა­დავ­ხე­დოთ კი­ნო­გა­ყიდ­ვე­ბის ბა­ზარს. ყვე­

ჯგუ­ფებს. ისი­ნი, თუ მარ­თ­ლა უნ­დათ საქ­მე

ლა­ზე კარ­გად ით­ვ­ლე­ბა ევ­რო­პუ­ლი ბა­ზა­რი

ვი­ლა­პა­რა­კო. წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში სა­ქარ­

აკე­თონ, მე­რე პა­ტა­რა სტუ­დი­ებს ქმნი­ან. ასე­

– სა­შუ­ა­ლოდ 35%. მე­რე მო­დის ამე­რი­კა–

თ­ვე­ლო­ში 12-13 სრულ­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ფილ­მი

თი პრაქ­ტი­კა უკ­ვე ყა­ლიბ­დე­ბა.

კა­ნა­დის ბა­ზა­რი – 30%...

გა­მო­დის. აქე­დან 4-5 კი­ნო­ცენ­ტ­რის და­ფი­

თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ლი: იმის თქმა მინ­და,

და­ვით ვა­შა­ძე: რო­გორც ვი­ცი, პირ­ველ

და­ვით ვა­შა­ძე: დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ა­ზე მინ­და

ნან­სე­ბუ­ლი­ა. და­ნარ­ჩე­ნი 7 – კო­მერ­ცი­უ­ლი

რომ მხო­ლოდ წუ­წუ­ნი და მო­ლო­დი­ნის

ად­გილ­ზე არის ამე­რი­კა, მე­რე ინ­დო­ე­თი და

ფილ­მი­ა, რო­მე­ლიც მხო­ლოდ ად­გი­ლობ­

რე­ჟიმ­ში ყოფ­ნა საქ­მეს არ უშ­ვე­ლის. არ მე­გუ­

ჩი­ნე­თი...

რი­ვი ბაზ­რის­თ­ვის არის გათ­ვ­ლი­ლი. ერ­თი

ლე­ბა არ­ც ერ­თი ქვეყ­ნის პრო­დუ­სე­რი, იგი­

ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: რუ­სეთ­ში რომ ვსწავ­

პლუ­სი ის არის, რომ ქარ­თულ ფილმს

ვეს რომ არ ამ­ბობ­დეს, რა­საც ჩვენ, მაგ­რამ

ლობ­დი, 2007 წლის მო­ნა­ცე­მე­ბი­დან ვი­ცი,

ჰყავს ყვე­ლა­ზე მე­ტი მა­ყუ­რე­ბე­ლი, პირ­ვე­

შვე­დეთ­ში თუ იღე­ბენ კი­ნოს ათ­კა­ცი­ა­ნი ჯგუ­

რომ რუ­სე­თის ბა­ზარს ეკა­ვა 1,5%. მაგ­რამ

ლი ხუ­თე­უ­ლი ქარ­თუ­ლი ფილ­მე­ბია და ეს

ფით, რა გაგ­ვიხ­და სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში ჯგუ­ფი 30

კი­ნო არის ძა­ლი­ან ძვი­რადღი­რე­ბუ­ლი საქ­მე,

არის „ერთხელ შუა ქა­ლაქ­ში“, „გარიგება 2“,

კაც­ზე ქვე­მოთ რომ ვერ ჩა­მო­ვიყ­ვა­ნეთ?

სა­დაც მო­გე­ბა 1000%-ზე მე­ტი შე­იძ­ლე­ბა იყოს.

„ყველაფერი კარ­გად იქ­ნე­ბა“ ...

მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე: ეს ვინ უნ­და და­ა­

რე­გუ­ლი­როს?

აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, წა­გე­ბას იტანს ის კომ­ პა­ნი­ე­ბი, ვინც ბევრ ფილმს აწარ­მო­ებს. თუ

მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე: ეს რა მო­ნა­ცე­მე­ბი­ა? და­ვით ვა­შა­ძე: კი­ნო­თე­ატ­რ­ში გა­ყი­დუ­ლი

გვინ­და მოვ­ხ­ვ­დეთ ამ ნა­წილ­ში მა­ინც, ბევ­რი

ბი­ლე­თე­ბის მო­ნა­ცე­მე­ბი. სა­ავ­ტო­რო ფილ­

სა­უ­ბა­რი, რომ ყვე­ლა­ფე­რი კი­ნო­ცენ­ტ­რ­ზე არ

ფილ­მი უნ­და გა­და­ვი­ღოთ. სა­ხელ­მ­წი­ფო

მე­ბი­დან ყვე­ლა­ზე მე­ტი მა­ყუ­რე­ბე­ლი ჰყავ­და

შე­იძ­ლე­ბა იყოს ჩა­მო­კი­დე­ბუ­ლი. სა­ქარ­თ­ვე­

წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში არ გვაძ­ლევს ფულს,

„გაღმა ნა­პირს“, მის სა­ნა­ხა­ვად მი­ვი­და 20

ლო­ში სულ სა­მი თუ ოთხი პრო­დი­უ­სე­რი­ა.

მაგ­რამ რა­ღა­ცას ხომ გვაძ­ლევს? უნ­და

ათა­სი კა­ცი, ეს არის ერ­თი მე­სა­მე­დი იმ რა­

პრობ­ლე­მე­ბი შე­იძ­ლე­ბა მა­შინ მოგ­ვარ­დეს,

მოვ­ძებ­ნოთ გზე­ბი, რომ ამ თან­ხით რა­ღაც

ო­დე­ნო­ბის, რო­მელ­მაც ნა­ხა „ერთხელ შუა

რო­დე­საც ძლი­ე­რი ბირ­თ­ვი შე­იქ­მ­ნე­ბა.

შე­დეგს მი­ვაღ­წი­ოთ, ამი­ტომ, ვფიქ­რობ, რომ

ქა­ლაქ­ში“, და­ნარ­ჩენ სა­ავ­ტო­რო ფილ­მებს

ეს პა­ტა­რა ფუ­ლი გავ­ყოთ მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი

თუ ჰყავს 2-5 ათა­სი მა­ყუ­რე­ბე­ლი, ეს უკ­ვე

აზრს გა­ვაგ­რ­ძე­ლებ. მე ვარ პრო­დუ­სე­რი,

ფილ­მე­ბი­სათ­ვის, რომ ჩვენ­მა ახალ­გაზ­რ­დებ­

კარ­გი­ა.

ხუ­თი წე­ლია ვმუ­შა­ობ კი­ნო­ში, გა­ვა­კე­თე 23

მა კი­ნოს ენა­ზე სა­უ­ბა­რი ის­წავ­ლონ.

თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ლი: ზუს­ტად ამა­ზეა

ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: თუ შე­იძ­ლე­ბა თქვენს

ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მი, რო­მე­ლიც იყი­დე­ბა და

თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ლი: ეს კი­ნოს უნი­ვერ­

გა­დის ჩვენს ტე­ლე­ბა­ზარ­ზე და ვფიქ­რობ,

სი­ტე­ტის საქ­მე­ა. ეს კი­ნო­ცენ­ტ­რის ფუნ­ქ­ცია

რომ კი­ნო­ცენ­ტ­რ­ში რა­ღაც უნ­და შე­იც­ვა­

არ არის.

ლოს. თქვენს სა­უ­ბარ­შიც და­ვი­ნა­ხე, რომ

ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: კი­ნო­ცენ­ტ­რის ფუნ­ქ­ცია

თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ლი: ყვე­ლა­ზე მე­ტად

გვი­ჭირს ის, რომ არ არ­სე­ბობს დის­ტ­რი­ბუ­ ცი­ის ფონ­დი, რაც მსოფ­ლი­ო­ში მი­ღე­ბუ­ლი პრაქ­ტი­კა­ა. მა­ყუ­რებ­ლამ­დე უნ­და მი­ვაღ­წი­ ოთ, ყვე­ლა­ფე­რი უნ­და გა­ვა­კე­თოთ, რომ

ცვლი­ლე­ბე­ბი გვინ­და იმი­სათ­ვის, რომ კი­

იქ­ნე­ბა ის, რა­საც გა­დაწყ­ვეტს ხალ­ხი. თუ

ნო­წარ­მო­ე­ბა სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში რე­ა­ლუ­რად

ადა­მი­ან­მა იცის სცე­ნა­რის წე­რა, კი­ნოს გა­და­

გან­ვი­თარ­დეს. თუ გვინ­და ვი­ცო­დეთ სა­ით

ღე­ბა, ეს პრო­ფე­სია ძა­ლი­ან მოთხოვ­ნა­დია

სჭირ­დე­ბა გან­ვი­თა­რე­ბა. ჩვე­ნი კვლე­ვე­ბით,

წა­ვი­დეთ, უნ­და ვი­ცო­დეთ სად ვართ კი­ნოს

ევ­რო­პა­ში და ამე­რი­კა­ში, ჩვე­ნი ახალ­გაზ­რ­

ზეს­ტა­ფონ­ში არის კა­ცი, რო­მელ­საც აქვს

სამ­ყა­რო­ში. მო­დით ჯერ მსოფ­ლიო კი­ნო­

დე­ბი წავ­ლენ იქ, სა­მუ­შა­ოს ნა­ხა­ვენ და აქ კი

ტექ­ნი­კუ­რად აღ­ჭურ­ვი­ლი კი­ნოკ­ლუ­ბი, მაგ­

წარ­მო­ე­ბის ბა­ზარს გა­დავ­ხე­დოთ. მა­გა­ლი­

არ ჩა­მოვ­ლენ ფუ­ლის სა­შოვ­ნე­ლად, იქიდან

რამ მა­ყუ­რე­ბე­ლი არ და­დის. არის აუდი­ტო­

თად, საფ­რან­გეთ­ში წე­ლი­წად­ში იღე­ბენ

ჩა­მო­ი­ტა­ნენ. ეს გზა მინ­და შე­მოგ­თა­ვა­ზოთ.

რი­ის გან­ვი­თა­რე­ბის პრობ­ლე­მა, რო­მელ­

100 ფილმს, სტა­ტის­ტი­კას თუ გა­დავ­ხე­დავთ,

და­ვით ვა­შა­ძე: შარ­შან წლის გან­მავ­ლო­

ასეთ ფილ­მებ­ზე მო­ვიყ­ვა­ნოთ. სა­ლო­მე სე­ფაშ­ვი­ლი: აუდი­ტო­რი­ა­საც

საც სე­რი­ო­ზუ­ლად უნ­და მივ­ხე­დოთ.

აქე­დან 70% ნა­გა­ვი­ა, 20% არის იმე­დის

ბა­ში სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში და­ახ­ლო­ე­ბით 40

მომ­ცე­მი ფილ­მე­ბი და 5-10% – ხე­ლოვ­ნე­

მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ფილ­მი გა­კეთ­და, თუ

რა­კოთ, რომ არ არის კი­ნოქ­სე­ლი, ფულს არ გვაძ­ლე­ვენ და ა. შ. მაგ­რამ გა­ნა არის

ბე­სიკ ოდი­შა­რი­ა: შე­იძ­ლე­ბა ვი­ლა­პა­

ბის ნი­მუ­შე­ბი. ამ გა­და­სა­ხე­დი­დან ჩვენ სად

ჩავ­თ­ვ­ლით „თიბისის“ და „ჯეოსელის“ პრო­

ვართ? წე­ლი­წად­ში კი­ნო­ცენ­ტ­რი რამ­დენ

ექ­ტებს, კი­ნო­ცენ­ტ­რის და კი­ნოს უნი­ვერ­სი­

გა­ა­ნა­ლი­ზე­ბუ­ლი ის პე­რი­ო­დი, რა­ტომ მოხ­

სრულ­მეტ­რა­ჟი­ან ფილმს აფი­ნან­სებს?

ტე­ტის მი­ერ და­ფი­ნან­სე­ბულ ფილ­მებს.

და ეს ყვე­ლა­ფე­რი? ჩვენ მენ­ტა­ლუ­რად სხვა

და­ვით ვა­შა­ძე: 3-4 სრულ­მეტ­რა­ჟი­ან

ფილმს. ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: ე. ი. სად ვართ? ახ­ლა

თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ლი: ისევ მი­ვალთ

სამ­ყა­რო­ში მოვ­ხ­ვ­დით და ახ­ლაც ნა­წი­ლობ­

პრო­დ­უ­სერ­თან. ფილ­მებს იღე­ბენ და თა­

რივ იქ ვართ. ჩვენ ვე­ღარ დავ­ბ­რუნ­დე­ბით

რო­ზე დე­ბენ.

იმ საბ­ჭო­თა კავ­შირ­ში, რო­დე­საც ყვე­ლა­ფე­

60 mrgvali magida

რი იდე­ა­ლუ­რად იყო, ფუ­ლი სა­ი­დან­ღაც

მი­ნის­ტ­რ­მა აბო­ნე­მენ­ტე­ბის გავ­რ­ცე­ლე­ბა­ში

და­ფი­ნან­სე­ბა. ამის შე­სა­ხებ ცენ­ტ­რ­ში კვლე­

მო­დი­ო­და…

კო­რუფ­ცი­უ­ლი სქე­მა და­ი­ნა­ხა და ეს სის­ტე­მა

ვე­ბი დევს და მიღ­წე­ვებ­ზე არ ვი­ლა­პა­რა­კებ.

გა­ა­უქ­მა. ის ბავ­შ­ვე­ბი, რომ­ლე­ბიც მა­შინ

სა­ჭი­როა კოპ­რო­დუქ­ცი­ის გაძ­ლი­ე­რე­ბა, სა­

თე­ატ­რ­ში არ და­დი­ოდ­ნენ, დღეს თე­ატ­რის

ერ­თა­შო­რი­სო ფონ­დი იქ­ნე­ბა ეს, უცხო­ე­ლი

მა­ყუ­რებ­ლე­ბი არ არი­ან...

პრო­დ­უ­სე­რე­ბის მო­ზიდ­ვა თუ ტე­ლე­ვი­ზი­ე­ბის

მო­დი­ო­და. თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე: არა, კი­ნო­თე­ატ­რე­ბი­

დან მო­დი­ო­და.

ბე­სიკ ოდი­შა­რი­ა: რო­გორც აქ ით­ქ­ვა,

ჩარ­თ­ვა. გა­საძ­ლი­ე­რე­ბე­ლია ალ­ტერ­ნა­ტი­

სა­ჭი­როა რეფ­ლექ­სი­ა, რომ ჩვენ გა­ვი­აზ­

უ­ლი და­ფი­ნან­სე­ბის მი­მარ­თუ­ლე­ბა. ასე­თი

გა­ვა­კე­თოთ? მთელ მსოფ­ლი­ო­ში ხდე­ბა

როთ ჩვე­ნი გზა. ისიც და­ვი­ნა­ხეთ, რომ არ­ც

მცდე­ლო­ბაა აჭა­რის რე­გი­ო­ნუ­ლი ფონ­დი,

კულ­ტუ­რის პა­გა­ნი­ზა­ცი­ა. ვნა­ხეთ თბი­ლის­

ერ­თი მთავ­რო­ბა არ იქ­ნე­ბა ხელ­გაშ­ლი­ლი

რო­მე­ლიც ჯერ ჩა­ნა­სა­ხო­ვა­ნი ფორ­მით

ში რა ფილ­მებ­ზე და­დის ხალ­ხი. აქ ით­ქ­ვა,

და ყო­ველ­თ­ვის სა­ჭი­რო იქ­ნე­ბა ბრძო­ლა.

არ­სე­ბობს, ძა­ლი­ან მცი­რე ბი­უ­ჯე­ტი აქვს,

რომ ყველ­გან ასე­ა, მაგ­რამ ყველ­გან ამას

საბ­ჭო­თა კავ­ში­რი რომ დებ­და ფულს, ეს

მაგ­რამ კარ­გი­ა, რომ ეს და­იწყო. სა­ვა­ლა­

ებ­რ­ძ­ვი­ან. კი­ნო კულ­ტუ­რის ძა­ლი­ან ძვირ­

მი­სი იდე­ო­ლო­გი­უ­რი მოთხოვ­ნი­ლე­ბა

ლო მდგო­მა­რე­ო­ბაა და­ფი­ნან­სე­ბის მხრივ.

ფა­სი მო­ნა­პო­ვა­რი­ა. მი­თ უ­მე­ტეს დღეს,

იყო. 90-იან წლებ­ში ყვე­ლა­ფერ­მა ფორ­მა

5 კონ­კურ­ს­ში შე­მო­სუ­ლი 100 პრო­ექ­ტი­დან

რო­ცა ახალ­გაზ­რ­დო­ბა კი­ნო­დან იღებს

და­კარ­გა, 2001 წლი­დან, მას შემ­დეგ, რაც

და­ფი­ნან­ს­და 16.

ცოდ­ნის 80%-ს, ვი­ზუ­ა­ლურ ინ­ფორ­მა­ცი­ას

კი­ნო­ცენ­ტ­რი შე­იქ­მ­ნა, რა­ღაც და­იძ­რა. მარ­

უკეთ ით­ვი­სებს, ვიდ­რე იმას, რა­საც ის­მენს.

თა­ლი­ა, კი­ნო­მოღ­ვა­წე­ებს პრე­ზი­დენ­ტი არ

ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში კი­ნოს სკო­ლა­ში ას­წავ­ლი­

შეხ­ვ­და, მაგ­რამ და­ფი­ნან­სე­ბა მა­ტუ­ლობ­და.

ვი­ლად არის. ბა­ტონ­მა მე­რაბ­მა ბრძა­ნა, რომ

ან. აქაც ეს უნ­და გა­ვა­კე­თოთ, რომ კი­ნო

და­ფი­ნან­სე­ბის­თ­ვის ბრძო­ლა არის ჩვე­ნი

თუ 15 სრულ­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი მხატ­ვ­რუ­ლი ფილ­

სკო­ლა­ში ის­წავ­ლე­ბო­დეს რო­გორც სა­გა­ნი.

სა­ზო­გა­დო­ე­ბის საქ­მე.

მის პრო­ექ­ტი­დან 2 პრო­ექ­ტი და­ფი­ნან­ს­და,

ბე­სიკ ოდი­შა­რი­ა: ჩვენ რა შეგ­ვიძ­ლია

სხვა­ნა­ი­რად მა­ყუ­რე­ბე­ლი არ აღიზ­რ­დე­ბა,

სა­ლო­მე სე­ფაშ­ვი­ლი: რა თქმა უნ­და,

ლე­ვან კი­ტი­ა: კარ­გი კონ­კურ­სი­ა. სა­ლო­მე სე­ფაშ­ვი­ლი: კონ­კუ­რენ­ცია ნამ­დ­

სა­ჭი­როა და­ფი­ნან­სე­ბის გა­რე­შე დარ­ჩე­ნი­ლე­

კარ­გი კი­ნოს მა­ყუ­რე­ბე­ლი სა­ერ­თოდ აღარ

და­ფი­ნან­სე­ბა უნ­და გა­ი­ზარ­დოს, მაგ­რამ

ბის წა­ხა­ლი­სე­ბა. კი­ნო­ცენ­ტ­რ­მა ინ­ვეს­ტი­ცია

გვე­ყო­ლე­ბა...

ძა­ლი­ან ბევ­რი ქვეყ­ნის გა­მოც­დი­ლე­ბა

უნ­და გა­ა­კე­თოს ტა­ლან­ტის გა­მოვ­ლე­ნა­ში,

გვიჩ­ვე­ნებს, რომ არ­სად კი­ნო 100%-ით არ

პრო­ექ­ტის გან­ვი­თა­რე­ბა­ში, იმა­ში, რაც მყი­

და მო­მა­ვალ­ში მა­ყუ­რე­ბე­ლი გვყავ­დეს.

ფი­ნან­ს­დე­ბა, ამი­ტომ უნ­და მოვ­ძებ­ნოთ

სი­ერ შე­დეგს მო­ი­ტანს. უნ­და გა­მო­იკ­ვე­თოს

ჩვენ გვაქვს მა­გა­ლი­თი, რო­გორ და­კარ­გა

ისე­თი გზე­ბი, რომ სა­ხელ­მ­წი­ფო და­ფი­ნან­

ის პრო­ექ­ტე­ბი, რო­მე­ლიც ერთ წე­ლი­წად­ში

თე­ატ­რ­მა მა­ყუ­რე­ბე­ლი, რო­დე­საც ერ­თ­მა

სე­ბის გარ­და არ­სე­ბობ­დეს ალ­ტერ­ნა­ტი­უ­ლი

გა­და­იქ­ცე­ვა მა­ღა­ლი ხა­რის­ხის ფილ­მე­ბად. აქ

ლე­ვან კი­ტი­ა: ეს უცი­ლე­ბე­ლი­ა, თუ გვინ­

ფოტო: ლატავრა დულარიძე

ლე­ვან კი­ტი­ა: ტი­უ­მე­ნის ნავ­თო­ბი­დან

61

ერის სტრა­ტე­გი­ულ პრი­ო­რი­ტე­ტად აღი­ა­რე­ბუ­ლი უნ­და იყოს კულ­ტუ­რა

ყუ­რადღე­ბა ექ­ცე­ვა დრა­მა­ტურ­გი­ას და ვა­პი­ რებთ ტრე­ნინ­გი ჩა­ვა­ტა­როთ. ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: სცე­ნა­რე­ბის კონ­კურ­სი

თუ არის?

ალექ­სან­დრ ­ ე რეხ­ვი­აშ­ვი­ლი: ყვე­ლას უნ­

თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე: და აუცი­ლებ­ლად

და გვახ­სოვ­დეს, რომ ჩვენ არც საფ­რან­გე­

თე­ო­რე­ტი­კო­სე­ბი; იყო ბა­ზე­ნი და იყო დი­დი

თი ვართ, არც ინ­გ­ლი­სი, ჩვენ ვცხოვ­რობთ

ფრან­გუ­ლი კი­ნო.

სხვა პი­რო­ბებ­ში, რომ­ლე­ბიც საქ­მი­სად­მი

ალექ­სან­დრ ­ ე რეხ­ვი­აშ­ვი­ლი: რა თქმა

სულ სხვა და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბებს წარ­მო­შობს.

უნ­და, კი­ნომ­ცოდ­ნე­ე­ბი. რაც შე­ე­ხე­ბა და­ფი­

გა­მო­აცხა­და კონ­კურ­სი სრულ­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი

მე მგო­ნი­ა, რომ ფსო­ნი რე­ჟი­სო­რებ­ზე უნ­და

ნან­სე­ბას. უნ­და გა­კეთ­დეს ცო­ტა ფილ­მი,

მხატ­ვ­რუ­ლი ფილ­მის სცე­ნა­რის გან­ვი­თა­რე­

გა­კეთ­დეს. ჩვენ­თან მა­ღა­ლი პრო­ფე­სი­უ­ლი

მაგ­რამ მა­ღა­ლი ხა­რის­ხის. აქ სა­უ­ბა­რი იყო

ბა­ზე, რომ­ლის ფონ­დი იყო 25 ათა­სი ლა­რი.

დო­ნის ფილმს რე­ჟი­სო­რი აკე­თებს. იყოს

ერ­თობ­ლივ ფილ­მებ­ზე. ეს ძა­ლი­ან სა­ხი­ფა­

სცე­ნა­რე­ბის კონ­კურ­სი, მაგ­რამ თუ მის უკან

თო გზა­ა. იქ­ნებ ვცდე­ბი, მაგ­რამ კოპ­რო­

მა­ცი­ურ ფილ­მ­ზე რა­ტომ არ იყო? შარ­შან

ცუ­დი რე­ჟი­სო­რი დგას, ფილ­მი ცუ­დი იქ­ნე­ბა.

დუქ­ცი­ა­ში უფ­რო კო­მერ­ცი­ას ვხე­დავ. დი­დი

ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მის პრო­ექ­ტ­ზე კონ­კურ­სი

კარ­გი რე­ჟი­სო­რი ყო­ველ­თ­ვის მო­ძებ­ნის

ბედ­ნი­ე­რე­ბა­ა, რო­დე­საც სა­ხელ­მ­წი­ფო

სა­ერ­თოდ არ გა­მოცხა­დე­ბუ­ლა.

თა­ვის თე­მას, სცე­ნა­რისტს და სცე­ნარს.

გა­მო­ყოფს ფულს სა­ავ­ტო­რო კი­ნოს შე­საქ­

თან­ხა, რო­მელ­საც კი­ნოს სა­ხელ­მ­წი­ფო

მ­ნე­ლად. ძა­ლი­ან მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია დო­კუ­

მი­დის კი­ნო­წარ­მო­ე­ბა­ზე. წელს ნა­გუ­ლის­

აძ­ლევს, პა­ტა­რა თან­ხა არ არის. რო­გორც

მენ­ტუ­რი კი­ნოს გან­ვი­თა­რე­ბა. სა­ქარ­თ­ვე­

ხ­მე­ვია ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მიც. მთავ­რი, მე

წე­სი, გა­ბე­რი­ლია ბი­უ­ჯე­ტე­ბი და მა­ღა­ლია

ლო ძა­ლი­ან მდი­და­რია რე­ა­ლო­ბით, ჩვენ

მგო­ნი­ა, კონ­კურ­სის გა­მოცხა­დე­ბა არ უნ­და

გა­ნაკ­ვე­თე­ბი. ამა­ში დამ­ნა­შა­ვე­ე­ბი არი­ან

ამა­ზე მხო­ლოდ ვლა­პა­რა­კობთ, სა­ჭი­როა

იყოს. რაც შე­ე­ხე­ბა ანი­მა­ცი­ას, შარ­შან­წინ

შემ­თხ­ვე­ვი­თი ადა­მი­ა­ნე­ბი, რომ­ლე­ბიც თავს

ავი­ღოთ კა­მე­რა და გა­და­ვი­ღოთ. სა­ხელ­მ­

გა­მოცხად­და ფარ­თო კონ­კურ­სი, და­ფი­

რე­ჟი­სო­რებს და პრო­დ­უ­სე­რებს უწო­დე­ბენ,

წი­ფომ უნ­და იცო­დეს, რომ კი­ნო აყა­ლი­ბებს

ნან­სე­ბუ­ლი ფილ­მე­ბის უმე­ტე­სო­ბა დღე­საც

და ისიც, ვინც მათ ფულს აძ­ლევს. ჩე­მი აზ­

ადა­მი­ა­ნის სა­ზო­გა­დო­ებ­რივ ცნო­ბი­ე­რე­ბას.

წარ­მო­ე­ბა­ში­ა...

რით, არ არის აუცი­ლე­ბე­ლი ფილ­მე­ბის ყო­

ანა ძი­აპ­ში­პა: უკ­ვე რამ­დე­ნი­მე წე­ლია,

ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: რა­ტომ?

ველ­წ­ლი­უ­რად ჩაშ­ვე­ბა. ეს ხომ ქარ­ხა­ნა არ

ჩვე­ნი კომ­პა­ნია „საქდოკი“ მუ­შა­ობს დო­

სა­ლო­მე სე­ფაშ­ვი­ლი: რო­გორც ჩანს,

არის, რო­მე­ლიც ვალ­დე­ბუ­ლია გეგ­მი­უ­რი

კუ­მენ­ტა­ლის­ტი­კის გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე. ზუ­რამ

სა­ლო­მე სე­ფაშ­ვი­ლი: შარ­შან ცენ­ტ­რ­მა

ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: დო­კუ­მენ­ტურ და ანი­

სა­ლო­მე სე­ფაშ­ვი­ლი: ბი­უ­ჯე­ტის 63%

არის რა­ღაც პრობ­ლე­მე­ბი. ამი­ტომ შარ­შან

რა­ო­დე­ნო­ბის პრო­დუქ­ცია გა­მო­უშ­ვას. უნ­და

ილა­პა­რა­კა იმა­ზე, რომ კი­ნო­ცენ­ტ­რ­ში ანი­

მი­ვი­ღეთ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა, რომ ანი­მა­ცი­ურ

იყოს უაღ­რე­სად პა­ტი­ო­სა­ნი და მა­ღალ­კ­

მა­ცი­ურ კი­ნო­ზე კონ­კურ­სე­ბი არ ტარ­დე­ბა.

ვა­ლი­ფი­ცი­უ­რი ექ­ს­პერ­ტე­ბის­გან შემ­დ­გა­რი

იყო დრო, რო­დე­საც დო­კუ­მენ­ტურ კი­ნო­საც

ჟი­უ­რი, რო­მე­ლიც პი­რუთ­ვ­ნე­ლად შე­ა­ფა­

არ ექ­ცე­ო­და ყუ­რადღე­ბა. ჩვენ ავი­ღეთ

ბუ­ლე­ბა ვერ შე­ას­რუ­ლა, ისი­ნი რა­ტომ უნ­და

სებს პრო­ექ­ტებს. ყვე­ლაფ­რის სა­ფუძ­ვე­ლია

პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბა, რომ გან­გ­ვე­ვი­თა­რე­ბი­ნა

და­ი­ჩაგ­რონ, ვინც სა­მუ­შა­ოს მო­ლო­დინ­ში

ის შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი კად­რე­ბი, რომ­ლებ­მაც

ეს სფე­რო და მხო­ლოდ კი­ნო­ცენ­ტ­რის იმე­

რიგ­ში დგას?

უნ­და შექ­მ­ნან ფილ­მი. ჩვე­ნი თე­ატ­რი­სა

დად არ ვყო­ფი­ლი­ყა­ვით. ჩვენც მიგ­ვაჩ­ნი­ა,

ფილ­მ­ზე კონ­კურ­სი არ გა­მოგ­ვეცხა­დე­ბი­ნა... ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: თუ­კი ვი­ღა­ცამ ვალ­დე­

და კი­ნოს უნი­ვერ­სი­ტე­ტი ძა­ლი­ან ბევრ

რომ სა­ქარ­თ­ვე­ლო სა­მოთხეა დო­კუ­მენ­

ად­ვო­კა­ტი არა ვარ, მაგ­რამ მი­მაჩ­ნი­ა, რომ

რე­ჟი­სორს უშ­ვებს. ჩვენ უბე­დურ ადა­მი­ა­ნებს

ტურ კი­ნო­ში იდე­ე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბი­სათ­ვის.

სწო­რი გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა მი­ი­ღეს, ჩვენ უნ­და

ვამ­რავ­ლებთ, რომ­ლებ­მაც შე­იძ­ლე­ბა ერ­თი

ვა­პი­რებთ გან­ვა­ხორ­ცი­ე­ლოთ პრო­ექ­ტი

მივ­ხ­ვ­დეთ, რომ ასე მუ­შა­ო­ბა არ შე­იძ­ლე­ბა.

ფილ­მი გადა­­ი­ღონ და მეტს ვე­ღარ იმუ­შა­

„კავკადოკი“, რო­მე­ლიც გუ­ლის­ხ­მობს

ვე­ბენ. „თიბისი“ ბან­კის პრო­ექ­ტის „20/12“-ის

კავ­კა­სი­უ­რი კი­ნოს გან­ვი­თა­რე­ბას. გვაქვს

სა­კითხი სცე­ნა­რე­ბის და დო­კუ­მენ­ტუ­რი

ჟი­უ­რი­ში ვი­ყა­ვი და ვნა­ხე აშ­კა­რად ნი­ჭი­ერ

დო­კუ­მენ­ტუ­რი კი­ნოს ფო­რუ­მი „პიჩდოკი“,

ფილ­მის პრო­ექ­ტის გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე და­ფი­

ადა­მი­ან­თა კარ­გი ფილ­მე­ბი, რომ­ლე­ბიც

რო­მე­ლიც, უკ­ვე ოთხი წე­ლია, არ­სე­ბობს.

ნან­სე­ბის აუცი­ლებ­ლო­ბის შე­სა­ხებ. ალ­ბათ

90-იან წლებ­შია გა­და­ღე­ბუ­ლი. მათ 20 წე­ლი

ვცდი­ლობთ, გარ­და იმი­სა, რომ გან­ვა­ვი­თა­

ანი­მა­ცი­ა­საც სჭირ­დე­ბა ასე­თი­ვე დახ­მა­რე­ბა

არა­ფე­რი გა­უ­კე­თე­ბი­ათ. ამ­დე­ნი რე­ჟი­სო­რი

როთ იდე­ე­ბი, და­მა­ტე­ბი­თი და­ფი­ნან­სე­ბის

მე­რაბ კო­კო­ჩაშ­ვი­ლი: კი­ნო­ცენ­ტ­რის

სა­ლო­მე სე­ფაშ­ვი­ლი: ჩვენ დავ­ს­ვით

და ამ მხრივ ჩვე­ნი საქ­მი­ა­ნო­ბის უფ­რო გაძ­

სა­ქარ­თ­ვე­ლოს არ სჭირ­დე­ბა... უნ­და მო­ვამ­

მო­პო­ვე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბა მივ­ცეთ რე­ჟი­სო­რებს

ლი­ე­რე­ბა. შე­მოქ­მე­დებ­მა უნ­და გვითხ­რათ,

ზა­დოთ სხვა პრო­ფე­სი­ე­ბი – სცე­ნა­რის­ტე­ბი,

და პრო­დუ­სე­რებს. ჩვენ­თ­ვი­საც ძა­ლი­ან

რა გჭირ­დე­ბათ და ჩვენ ამის მოგ­ვა­რე­ბა­ში

კი­ნო­ო­პე­რა­ტო­რე­ბი. მხატ­ვ­რე­ბი სა­ქარ­თ­ვე­

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია ტე­ლე­ვი­ზი­ის ჩარ­თუ­ლო­

და­გეხ­მა­რე­ბით.

ლოს ყო­ველ­თ­ვის ჰყავ­და...

ბის გაზ­რ­და, სა­ერ­თა­შო­რი­სო მას­შ­ტა­ბით

62 mrgvali magida

ტე­ლე­ვი­ზია ფარ­თოდ არის ჩარ­თუ­ლი

რო­მე­ლიც ქმნის ფილმს, სჭირ­დე­ბა ცოდ­ნა

ე­ბის­თ­ვის მიმ­ზიდ­ვე­ლი ტე­რი­ტო­რი­ა­ა, ისევ

დო­კუ­მენ­ტუ­რი ფილ­მე­ბის წარ­მო­ე­ბა­ში და

და უნა­რი იმი­სა, რომ გა­ა­კე­თოს კონ­კ­რე­

ჩვე­ნი კი­ნოს გან­ვი­თა­რე­ბას შე­უწყობს ხელს.

ეს უნ­და იყოს მთა­ვა­რი მი­მარ­თუ­ლე­ბა ჩვე­ნი

ტუ­ლი საქ­მე. ერ­თა­დერ­თი, ვინც შე­იძ­ლე­ბა

კი­ნო­სა­ზო­გა­დო­ე­ბის აქ­ტი­ვო­ბი­სა, რომ

იყოს „უცოდინარი“, არის რე­ჟი­სო­რი. თენ­გიზ

აზრს და ვიტყ­ვი, რომ ქარ­თუ­ლი წარ­მო­ე­ბა

ვა­ი­ძუ­ლოთ სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი მა­უწყე­ბე­ლი

აბუ­ლა­ძე ყო­ვე­ლი გა­და­ღე­ბის წინ ამ­ბობ­

არის მთა­ვა­რი, მაგ­რამ უცხო­ე­ლე­ბის ჩა­მოყ­

ჩა­ერ­თოს ამ პრო­ცეს­ში. შარ­შან კი­ნო­ცენ­

და, წარ­მოდ­გე­ნა არა მაქვს რო­გორ უნ­და

ვა­ნით თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბას შე­ვუწყობთ ხელს

ტ­რ­ში მრგვალ მა­გი­დას­თან მო­ვიწ­ვი­ეთ

გა­და­ვი­ღო­ო. რე­ჟი­სორს აქვს ამის უფ­ლე­ბა,

და კი­ნოს­თ­ვის და­მა­ტე­ბით თან­ხებს მო­ვი­ზი­

მა­უწყებ­ლის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი, შე­დე­გი

იმი­ტომ, რომ მან უნ­და წა­შა­ლოს ყვე­ლა­

დავთ. არ­სე­ბობს სა­გა­და­სა­ხო ინი­ცი­ა­ტი­ვე­ბი,

ჯერ არ მიგ­ვი­ღი­ა, მაგ­რამ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა,

ფე­რი, რაც იცო­და და ახ­ლად და­ი­ნა­ხოს.

რო­მელ­თა გა­ტა­ნას სა­მი წე­ლია, ვცდი­

რომ შეხ­ვედ­რა შედ­გა.

და­ნარ­ჩენს ყვე­ლას სჭირ­დე­ბა ზუს­ტი ცოდ­ნა. სა­ლო­მე სე­ფაშ­ვი­ლი: ჩვენ ცო­ტა ვთქვით

ლობთ, მაგ­რამ ბო­ლომ­დე ვერ მი­ვიყ­ვა­ნეთ. ყვე­ლა კულ­ტუ­რის მი­ნისტრს უნ­დო­და ამის

სუ­ფა­ლი, უნ­და იყო თა­ვი­სუ­ფა­ლი, რო­გორც

იმ პრო­ფე­სი­ე­ბის ადა­მი­ა­ნებ­ზე, რომ­ლე­ბიც

გა­კე­თე­ბა, მაგ­რამ ფი­ნან­ს­თა სა­მი­ნის­ტ­როს

ამ­ბობ­და მე­რაბ მა­მარ­დაშ­ვი­ლი. კი­ნო­ში

ძა­ლი­ან მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან­ნი არი­ან კი­ნო­ში. სა­

დო­ნე­ზე ფერ­ხ­დე­ბო­და. სა­ლო­მემ ილა­პა­

დი­დი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა აქვს ფულს, მაგ­რამ

მი წლის წინ სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში შე­საძ­ლე­ბე­ლი

რა­კა რე­გი­ო­ნული ფონ­დე­ბი­დან კი­ნო­წარ­

თვი­თონ ფილ­მი უფ­რო მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა.

იყო 2-3 სა­შუ­ა­ლო­ბი­უ­ჯე­ტი­ა­ნი სრულ­მეტ­რა­

მო­ე­ბის წა­ხა­ლი­სე­ბის პრო­ექ­ტის შე­სა­ხებ,

და ღერ­ძი ფილ­მი­სა, ფილ­მის მა­ტა­რე­ბე­ლი,

ჟი­ა­ნი ფილ­მის გა­და­ღე­ბა. შემ­დეგ ვი­თა­რე­ბა

რო­მელ­საც აჭა­რა­ში გან­ვა­ხორ­ცი­ე­ლებთ. თუ

რო­გორც ენის მა­ტა­რე­ბე­ლი, არის რე­ჟი­სო­

შე­იც­ვა­ლა, ბა­ზარ­ზე წა­მო­ვი­და უფ­რო მე­ტი

რე­გი­ო­ნე­ბი რე­ა­ლურ თვით­მ­მარ­თ­ვე­ლო­ბას

რი. ერ­თი შე­ხედ­ვით, ის არა­ფერს აკე­თებს,

კომ­პა­ნი­ა, გაჩ­ნ­და აპა­რა­ტუ­რა და ამ მხრივ

მო­ი­პო­ვე­ბენ და გაძ­ლი­ერ­დე­ბი­ან, შე­საძ­ლე­

ყვე­ლა­ფერს აკე­თე­ბენ და­ნარ­ჩე­ნე­ბი – სცე­ნა­

პრო­ცე­სი ად­გი­ლი­დან და­იძ­რა, მაგ­რამ არ

ბე­ლი იქ­ნე­ბა ამ პრო­ექ­ტის სხვა რე­გი­ო­ნებ­ზე

რის­ტი წერს, ოპე­რა­ტო­რი იღებს, მსა­ხი­ო­ბი

გან­ვი­თარ­დე­ბა, თუ ხელს არ შე­ვუწყობთ სა­

გავ­რ­ცე­ლე­ბა, რაც და­ფი­ნან­სე­ბის და­მა­ტე­

თა­მა­შობს… რე­ჟი­სორს, და მხო­ლოდ მას,

ქარ­თ­ვე­ლო­ში უცხო­უ­რი წარ­მო­ე­ბის მო­ზიდ­

ბით წყა­როს შექ­მ­ნის კი­ნოს­თ­ვის.

„უჭირავს“ ფილ­მი მთლი­ა­ნო­ბა­ში. ჩვენ

ვას. თუ სა­მუ­შაო არ იქ­ნე­ბა, მუ­დამ გვე­ყო­ლე­

თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ლი: კოპ­რო­დუქ­ცი­ის

არა გვაქვს გა­აზ­რე­ბუ­ლი, რომ რე­ჟი­სო­რის

ბა ორი გამ­ნა­თე­ბე­ლი, ორი ხმის რე­ჟი­სო­რი,

დროს და­ბეგ­ვ­რის პრო­ცენ­ტი მოგ­ვიხ­სე­ნით

ზმა­ნე­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა მო­ითხოვს ათ

კონ­კუ­რენ­ცი­აც არ იქ­ნე­ბა და ფა­სე­ბიც არ

და ეს იქ­ნე­ბა დი­დი დახ­მა­რე­ბა.

ადა­მი­ანს მა­ინც, და ათი­ვე უნ­და იყოს კონ­

და­ი­წევს. ამი­ტომ უცხო­ე­ლე­ბის და­ინ­ტე­რე­

გე­ნი­ა­ლუ­რი, და ამ პა­ტა­რა სა­ზო­გა­დო­ე­ბას,

სე­ბა იმით, რომ სა­ქარ­თ­ვე­ლო კი­ნო­წარ­მო­

თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე: ამან ორი პრო­დი­უ­სე­

რი და­მა­კარ­გი­ნა, ფრან­გი და პო­ლო­ნე­ლი,

ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი

თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე: თუ გინ­და იყო თა­ვი­

კო­ტე ჩლა­იძ ­ ე: გა­ვაგ­რ­ძე­ლებ სა­ლო­მეს

63

მო­დით, იმა­ზე კი ნუ ვი­ფიქ­რებთ, რო­გორ არ გა­და­ვი­ხა­დოთ გა­და­სა­ხა­დე­ბი, ვი­ფიქ­როთ იმა­ზე, და­ფი­ნან­სე­ბა რო­გორ ვი­შო­ვოთ.

იმი­ტომ, რომ ვერ გა­ი­გეს ეს რას ნიშ­ნავს.

რომ არა ხართ ორი­გი­ნა­ლუ­რი. მე­ო­რე

ნეთ­ში, ავ­ს­ტ­რა­ლი­ა­ში, ევ­რო­პის რამ­დე­ნი­მე

მსოფ­ლიო ომი რომ დამ­თავ­რ­და და საფ­

ქვე­ყა­ნა­ში. მინ­და და­ვა­ა­ნონ­სო, რომ წლე­

მე­ქა­ნიზ­მე­ბის მო­ნახ­ვა შე­იძ­ლე­ბა. 1995 წლი­

რან­გეთ­ში კი­ნოს გა­და­სა­ღე­ბად ფუ­ლი არ

ვან­დე­ლი წე­ლი იქ­ნე­ბა ყვე­ლა­ზე წარ­მა­ტე­

დან ჩარ­თუ­ლი ვარ პრო­ცე­სებ­ში, რო­მე­ლიც

იყო, შე­იქ­მ­ნა ცნო­ბი­ლი „ოცდაათის ჯგუ­ფი“,

ბუ­ლი ამ კუთხით. შე­იძ­ლე­ბა ვთქვათ, რომ

სა­გა­და­სა­ხა­დო შე­ღა­ვა­თებს ეხე­ბა. შვიდ­მა

რო­მე­ლიც მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ან ფილ­მებს

ახა­ლი ქარ­თუ­ლი კი­ნო უკ­ვე არ­სე­ბობს.

კა­ნონ­პ­რო­ექ­ტ­მა გა­მო­ი­ა­რა ჩემს ხელ­ში, ხან

იღებ­და. ყვე­ლა არის შე­დევ­რი და ყვე­ლა

მსოფ­ლიო ბან­კი ბლო­კავ­და ამას, კო­რუფ­

ავ­ტო­რი არის კლა­სი­კო­სი, მათ შო­რის ოპე­

ლი ქარ­თუ­ლი კი­ნო­ახ­ლა იბა­დე­ბა და ეს

ცი­უ­ლი სქე­მე­ბის ამოქ­მე­დე­ბის საფ­რ­თხე­ზეც

რა­ტო­რე­ბი.

მტკივ­ნე­უ­ლი პრო­ცე­სი­ა.

ნი­ნო კუნ­ცე­ვა-­გა­ბაშ­ვი­ლი: ვფიქ­რობ,

იყო სა­უ­ბა­რი, მაგ­რამ იმის არ­გუ­მენ­ტად მოყ­ვა­ნა, რომ შე­იძ­ლე­ბა კა­ნო­ნი და­ირ­ღ­ვეს, არის უდა­ნა­შა­უ­ლო­ბის პრე­ზუმ­ფ­ცი­ის დარ­ ღ­ვე­ვა. სა­ხელ­მ­წი­ფო მე­ქა­ნიზ­მე­ბი იმის­თ­ვის არ­სე­ბობს, რომ ამას თვა­ლი ადევ­ნოს. კი­

ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: მათ მუ­შა­ო­ბის სა­შუ­ა­

ლე­ბა მი­ე­ცათ... თა­მარ დუ­ლა­რი­ძე: მხო­ლოდ ფულ­ზე და

სა­მუ­შა­ო­ზე ნუ ლა­პა­რა­კობთ… ლე­ვან კი­ტი­ა: აქ პრო­ფე­სი­ე­ბის გა­დარ­

მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე: მე ვიტყო­დი, ახა­

ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე: მახ­სოვს, ჟურ­ნალ

„სინემას“ 1973 წლის ერთ-ერთ ნო­მერ­ში ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი კი­ნოს მი­მო­ხილ­ვა სა­თა­ უ­რით „ფრანგული კი­ნო კვდე­ბა, მაგ­რამ არ ნებ­დე­ბა!“, ილუს­ტ­რი­რე­ბუ­ლი იყო

ნო­ცენ­ტ­რის და­ფი­ნან­სე­ბა გრან­ტი არ არის,

ჩე­ნა­ზეა ლა­პა­რა­კი. რო­დე­საც „იმედში“

„ლაოკოონის“ გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბით. ეს იყო

მაგ­რამ მას­თან მი­ახ­ლო­ე­ბუ­ლი­ა. გრან­ტი

და­ვიწყეთ მუ­შა­ო­ბა, ძი­რი­თა­დად კი­ნე­მა­ტოგ­

ფაქ­ტის კონ­ს­ტა­ტა­ცი­აც და წი­ნას­წარ­მეტყ­

რე­გის­ტ­რირ­დე­ბა ფი­ნან­ს­თა სა­მი­ნის­ტ­რო­ში

რა­ფის­ტე­ბი ვი­ყა­ვით, მკაც­რად გა­დავ­წყ­ვი­

ვე­ლე­ბაც. ჩვენ, რო­გორც კი­ნოს ის­ტო­რი­

და და­მა­ტე­ბი­თი ღი­რე­ბუ­ლე­ბის გა­და­სა­

ტეთ, რომ გა­ვა­კე­თებ­დით მოკ­ლე სე­რი­ა­

კო­სებ­მა, შეგ­ვიძ­ლია გითხ­რათ, რომ მძი­მე

ხა­დის­გან თა­ვი­სუფ­ლ­დე­ბა. კი­ნოპ­რო­ექ­ტი

ლებს. შე­მიძ­ლია ვთქვა, რომ ამით მთე­ლი

დრო ყვე­ლა ქვეყნის კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფს

შე­იძ­ლე­ბა და­რე­გეს­ტ­რირ­დეს კი­ნე­მა­ტოგ­

რი­გი პრო­ფე­სი­ე­ბი, მათ შო­რის რე­ჟი­სო­რე­ბი,

ჰქონ­და, მაგ­რამ ეს ხში­რად არის პრო­ცე­სი,

რა­ფის­ტ­თა კავ­შირ­ში. რო­გორც ვთქვი,

გა­და­ვარ­ჩი­ნეთ. გვინ­დო­და ერ­თ­სა­ა­თი­ა­ნი

რო­დე­საც რა­ღაც ახა­ლი იბა­დე­ბა. ჩემ­თ­ვის

საფ­რან­გე­თის კი­ნო­ცენ­ტ­რ­ში პრო­ექ­ტე­ბის

„ტელემუვიკების“ გა­კე­თე­ბა, რო­მელ­საც

ამ სა­უბ­რის დროს ნათ­ლად გა­მოჩ­ნ­და,

რე­ეს­ტ­რ­ში გა­ტა­რე­ბა ხდე­ბა წარ­მო­ე­ბა­ში

ეთერ­შიც გა­უშ­ვებ­დ­ნენ და კი­ნო­თე­ატ­რ­შიც.

რომ საქ­მე არ არის ცუ­დად. საფ­რან­გე­თის

ჩაშ­ვე­ბამ­დე დი­დი ხნით ად­რე...

ისეთ ქვე­ყა­ნა­ში, რო­გო­რიც სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ა,

კი­ნო­ცენ­ტ­რი შე­იქ­მ­ნა 1946 წელს, მაგ­რამ მი­

მე­ინ­ს­ტ­რი­მის გა­კე­თე­ბა მხო­ლოდ ტე­ლე­ვი­ზი­

სი საქ­მი­ა­ნო­ბა თვალ­სა­ჩი­ნო გახ­და ბო­ლო

შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი ინ­დუს­ტ­რია გა­მიჯ­ნუ­ლია

ით შე­იძ­ლე­ბა. მთა­ვა­რია იყოს კი­ნოპ­რო­ცე­

30 წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში.

და მარ­ტი­ვია სა­მარ­თა­ვად. აქ სხვა მიდ­გო­

სი. მაგ­რამ კი­ნოპ­რო­ცე­სი მარ­ტო წარ­მო­ე­ბა

მე­ბია სა­ჭი­რო.

არ არის. ეს არის ფილ­მის მა­ყუ­რებ­ლამ­დე

სა­ინ­ტე­რე­სო სა­უ­ბა­რი შედ­გა – ინ­ფორ­მა­ცი­

თი­ნა­თინ ყაჯ­რიშ­ვი­ლი: ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში

მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე: ვფიქ­რობ, ძა­ლი­ან

მი­ტა­ნა, ნე­ბის­მი­ე­რი სა­ხის დის­ტ­რი­ბუ­ცი­ა. და

უ­ლად დატ­ვირ­თუ­ლი და ემო­ცი­უ­რი. ბევ­რი

ვი­ფიქ­რებთ, რო­გორ არ გა­და­ვი­ხა­დოთ

კი­დევ – კი­ნოპ­რე­სა, პრო­ფე­სი­უ­ლი ჟურ­ნა­

სა­კითხი გა­ნუ­ხილ­ვე­ლი დაგ­ვ­რ­ჩა, მაგ­რამ

გა­და­სა­ხა­დე­ბი, ვი­ფიქ­როთ იმა­ზე, და­ფი­ნან­

ლი, კვი­რე­უ­ლე­ბი, ფეს­ტი­ვა­ლე­ბი და ა. შ.

იმედს ვი­ტო­ვებთ, რომ ასე­თი შეხ­ვედ­რე­ბი

ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: მო­დით, იმა­ზე კი ნუ

და­ვით ვა­შა­ძე: ხში­რად მეს­მის სა­უ­ბა­რი,

გაგ­რ­ძელ­დე­ბა, და ის, რა­ზეც არ ვი­ლა­პა­რა­

ნი­ნო კუნ­ცე­ვა-­გა­ბაშ­ვი­ლი: გა­და­სა­ხა­

რომ ქარ­თუ­ლი კი­ნო მოკ­ვ­და, აღარ არ­სე­

კეთ, მო­მა­ვალ­ში არაერ­თი დის­კუ­სი­ის თე­მა

დე­ბის­გან გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა, ჰო­ნო­რა­რის

ბობს, რაც არ შე­ე­სა­ბა­მე­ბა სი­ნამ­დ­ვი­ლეს.

გახ­დე­ბა.

გა­და­ვა­დე­ბა და­ფი­ნან­სე­ბის ერთ–ერ­თი

დღე­ვან­დე­ლი მდგო­მა­რე­ო­ბის სა­ზო­მად

მე­ქა­ნიზ­მი­ა.

შე­იძ­ლე­ბა ავი­ღოთ ქარ­თუ­ლი ფილ­მე­ბის

სე­ბა რო­გორ ვი­შო­ვოთ.

ზუ­რაბ დი­ა­სა­მი­ძე: ისევ ვი­მე­ო­რებ, უნ­და

და­ფი­ნან­ს­დეს ბევ­რი მოკ­ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი

სა­ერ­თა­შო­რი­სო წარ­მა­ტე­ბა. ახ­ლა­ხან კი­ნო­თე­ატ­რ­ში შედ­გა პრე­მი­ე­რა თი­ნა­თინ

ფილ­მი, რომ ხალხს მი­ე­ცეს მუ­შა­ო­ბის შე­საძ­

გურ­ჩი­ა­ნის ფილ­მი­სა, რო­მელ­მაც წარ­მა­ტე­

ლებ­ლო­ბა, კარ­გი ფილ­მე­ბი გა­მოჩ­ნ­დე­ბა…

ბა მო­ი­პო­ვა დო­კუ­მენ­ტუ­რი კი­ნოს ძა­ლი­ან

ნი­ნო კუნ­ცე­ვა-­გა­ბაშ­ვი­ლი: რა­ო­დე­ნო­ბა

ხა­რის­ხ­ში ყო­ველ­თ­ვის არ გა­და­დის. ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე: ზუ­რაბ, ხომ იცით,

ძლი­ერ ფეს­ტი­ვა­ლებ­ზე. ბერ­ლი­ნა­ლე­ზე წარ­მა­ტე­ბა ხვდა ორ მხატ­ვ­რულ ფილმს. „გრძელი ნა­თე­ლი დღე­ე­ბი“ გა­ი­ყი­და ბრი­ტა­

>> მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძემ

64

ახა­ლი ეტა­პი – ახა­ლი ამო­ცა­ნე­ბი ნანა ჯანელიძე სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ის

ბო­ლო სა­მი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში მი­აღ­წი­ა.

სხვა­დას­ხ­ვა სექ­ტო­რის წარ­მო­მად­გენ­ლებს,

ეროვ­ნულ­მა ცენ­ტ­რ­მა თა­ვი­სი არ­სე­ბო­

პირ­ველ რიგ­ში ეს არის ქარ­თუ­ლი კი­ნოს

გვინ­დო­და მათ­გან მოგ­ვეს­მი­ნა, რა უჭირთ.

­ ი ეტა­პი და­ას­რუ­ლა. კი­ნე­ ბის 12-წლი­ან

ევ­რო­პულ კი­ნო­ინ­დუს­ტ­რი­ა­ში ინ­ტეგ­რა­ცი­ა.

­ ი­სა და და­ფი­ნან­სე­ მა­ტოგ­რა­ფის მარ­თვ

ამას მოწ­მობს სხვა­დას­ხ­ვა სა­ერ­თა­შო­რი­სო

ბის მო­დე­ლის ჩა­მო­ყა­ლი­ბე­ბის რთულ

ფეს­ტი­ვა­ლებ­ზე გა­მარ­ჯ­ვე­ბუ­ლი ქარ­თუ­ლი

რა პრობ­ლე­მე­ბი გა­მო­იკ­ვე­თა, რა კონ­კ­რე­ტუ­ლი ნა­ბი­ჯე­ბის გა­დად­გ­მას

გზა­ზე იყო შეც­დო­მე­ბიც და მიღ­წე­ვე­ბიც.

ფილ­მე­ბის ნუს­ხა. სა­ქარ­თ­ვე­ლო გა­წევ­რი­

აპი­რებთ?

მთა­ვარ კი­ნო­უწყე­ბა­ში ამ ხნის გან­მავ­

ან­და ისეთ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ში, რო­გო­რი­ცაა

ბევ­რი პრობ­ლე­მაა ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მე­

ლო­ბა­ში ხუ­თი დი­რექ­ტო­რი გა­მო­იც­

Eurimagie, Film New Europe da Europian Film

ბის წარ­მო­ე­ბა­ში. სექ­ტო­რის წა­მო­მად­გენ­

­ ლ­მა თა­ვი­სი წვლი­ლი ვა­ლა. თი­თო­ეუ

Promotion. ბევ­რი რამ გა­კეთ­და პრო­ფე­სი­

ლებ­თან შეხ­ვედ­რა­ზე შევ­თან­ხ­მ­დით, რომ

შე­იტ ­ ა­ნა ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ულ ­ ი სტრუქ­ტუ­რის

უ­ლი კად­რე­ბის გა­დამ­ზა­დე­ბის სფე­რო­ში.

გა­მო­ვაცხა­დებთ კონ­კურ­სებს სცე­ნა­რის

შექ­მ­ნის, კი­ნო­წარ­მო­ე­ბის ახა­ლი ფორ­

MAIA Wor­k­s­hop, Mini-EAVE Wor­k­s­hop თუ

გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე, ანი­მა­ცი­ა­ში ძა­ლი­ან ზუს­ტად

მე­ბი­სა და მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბის და­ნერ­გ­

ბო­შის ფონ­დის ტრე­ნინ­გებ­ში ქარ­თ­ვე­ლი კი­

უნ­და გან­საზღ­ვ­რო, რო­მელ ასა­კობ­რივ

ვის, ევ­რო­პულ კი­ნო­ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­თან

ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტე­ბის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბამ უკ­ვე

კა­ტე­გო­რი­ას მი­მარ­თავ; გა­მოვ­ყოფთ გრანტს

კავ­ში­რის დამ­ყა­რე­ბი­სა და სა­ერ­თა­

შე­დე­გი მოგ­ვ­ცა. მე დამ­ხ­ვ­და მშვე­ნივ­რად

პრო­ექ­ტის გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე 10 პრო­ექ­ტის

შო­რი­სო ბა­ზარ­ზე ქარ­თუ­ლი კი­ნოს გა­

აწყო­ბი­ლი სტრუქ­ტუ­რა, პრო­ფე­სი­ო­ნალ­თა

მო­სამ­ზა­დებ­ლად, რომ გა­ი­სად წარ­მო­ე­

ტა­ნა-დამ­კ­ვიდ­რე­ბის საქ­მე­ში. გა­სუ­ლი

შე­სა­ნიშ­ნა­ვი გუნ­დი, რო­მე­ლიც თა­ვის საქ­მეს

ბა­ში ჩაშ­ვე­ბა არ შეგ­ვე­შინ­დეს. რამ­დე­ნი­მე

წლის ბო­ლოს კი­ნო­ცენ­ტ­რის ირ­გვ ­ლ ­ ივ

აკე­თებს.

უცხო­უ­რი კომ­პა­ნია გვთა­ვა­ზობს დახ­მა­რე­ ბას. ვნა­ხეთ ბო­ლო დროს გა­და­ღე­ბუ­ლი

ატე­ხი­ლი ვნე­ბა­თაღელ­ვა ჩაცხ­რა მას

ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მე­ბი. აღ­მოჩ­ნ­და, რომ

ბა­ზე კონ­კურ­სი გა­მოცხად­და, და 2013

რა მი­გაჩ­ნია უპირ­ვე­ლეს ამო­ცა­ნად ამ სა­მი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში?

წლის 25 მარტს, სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კულ­

არ მინ­და გავ­ცე და­პი­რე­ბე­ბი, რო­მელ­

არა აქვთ. ამ ფილ­მებს არც კი­ნო­თე­ატ­რებ­ში

ტუ­რი­სა და ძეგ­ლ­თა დაც­ვის მი­ნის­ტ­რმ ­ ა,

საც ვერ შე­ვას­რუ­ლებ. ბევ­რი რამ გვინ­და,

და არც ტე­ლე­ვი­ზი­ით არ აჩ­ვე­ნე­ბენ. იქ­მ­ნე­ბა

მრჩე­ველ­თა საბ­ჭოს რე­კო­მენ­და­ცი­ით,

და ამას უზარ­მა­ზა­რი რე­სურ­სი სჭირ­დე­ბა.

პრო­დუქ­ტი, რო­მელ­საც არა­ვინ იც­ნობს.

არ­ჩე­ვა­ნი კი­ნო­რე­ჟი­სორ ნა­ნა ჯა­ნე­ლი­

მაგ­რამ პრობ­ლე­მე­ბი უნ­და და­ვა­სა­ხე­ლოთ,

შემ­დეგ, რაც დი­რექ­ტო­რის თა­ნამ­დე­ბო­

რე­ჟი­სო­რებს ერ­თ­მა­ნე­თის ფილ­მე­ბი ნა­ნა­ხი

ძის კან­დი­და­ტუ­რა­ზე შე­ა­ჩე­რა.

და თუ მათ სწო­რად გა­ვი­აზ­რებთ, ყვე­ლა

კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ის ეროვ­ნუ­ლი ცენ­ტ­

ჩვე­ნი მო­კავ­ში­რე იქ­ნე­ბა. პირ­ვე­ლი, რაც

იგი­ვე პრობ­ლე­მე­ბია დო­კუ­მენ­ტურ კი­ ნო­ში. ტე­ლე­ვი­ზი­ით გა­დის ის, რა­საც თვი­

რის ამო­ცა­ნე­ბი ახალ ეტაპ­ზე ინ­ტერ­ვი­

გა­ვა­კე­თე, შე­ვე­ცა­დე, რომ სა­ექ­ს­პერ­ტო

თონ აწარ­მო­ე­ბენ და ფილ­მებს უწო­დე­ბენ.

უ­ში ნა­ნა ჯა­ნე­ლი­ძეს­თან.

კო­მი­სი­ე­ბი მრა­ვალ­რიცხო­ვა­ნი ყო­ფი­ლი­ყო

ჩვენ დავ­კარ­გეთ შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი დო­კუ­

და ყვე­ლა თა­ო­ბის პრო­ფე­სი­ო­ნალს მი­ე­ღო

მენ­ტა­ლის­ტი­კის კულ­ტუ­რა. გა­სულ­მა ოც­წ­

რო­გორ აფა­სებ კი­ნო­ცენ­ტ­რის გან­ვ­ ლილ საქ­მი­ა­ნო­ბას? რა მდგო­მა­რე­ო­ბა

მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა. უკ­ვე გა­მოვ­ლინ­დ­ნენ გა­მარ­

ლე­ულ­მა უზარ­მაზ­რი მა­სა­ლა დაგ­ვი­ტო­ვა,

ჯ­ვე­ბუ­ლე­ბი 5 კონ­კურ­ს­ში, და­ფი­ნან­ს­და 16

რო­მე­ლიც არ არის გა­აზ­რე­ბუ­ლი. ძა­ლი­ან

დაგ­ხ­ვ­და?

პრო­ექ­ტი. არის მი­მარ­თუ­ლე­ბე­ბი, რომ­

სა­ინ­ტე­რე­სო პლატ­ფორ­მა შე­მოგ­ვ­თა­ვა­

ლებ­ზეც მუ­შა­ო­ბა უნ­და და­ვიწყოთ, რა­ო­დენ

ზა ფონ­დ­მა Noosfera. ეს არის ევ­რო­პუ­ლი

რთუ­ლი და­საძ­ლე­ვიც უნ­და იყოს. შევ­ხ­ვ­დით

ფონ­დი, რო­მე­ლიც მუ­შა­ობს კავ­კა­სი­ის

არ შე­მიძ­ლი­ა, არ აღ­ვ­ნიშ­ნო ის სე­რი­ო­ზუ­ ლი შე­დე­გე­ბი, რო­მელ­საც კი­ნო­ცენ­ტ­რ­მა

ფოტო: ხათუნა ხუციშვილი

interviu 65

66

რე­გი­ონ­ზე. მი­სი ერ­თ­-ერ­თი დამ­ფუძ­ნე­ბე­ლია

ჩვენ ბევ­რი რამ არ ვი­ცით, ინერ­ცი­ით მოვ­

ტის სა­მი­ნის­ტ­რო ახორ­ცი­ე­ლებს აჭა­რა­ში

ქარ­თ­ვე­ლი კი­ნო­დო­კუ­მენ­ტა­ლის­ტი არ­ჩილ

დი­ვართ. პრო­დ­უ­სე­რის როლს სა­ხელ­მ­წი­ფო

კი­ნო­წარ­მო­ე­ბის ხელ­შეწყო­ბის პროგ­რა­მას,

ხე­თა­გუ­რი. ისი­ნი ჩვე­ნი დაკ­ვე­თით გა­ნა­ხორ­

ას­რუ­ლებ­და. ჩვე­ნი ტრე­ნინ­გე­ბი პრო­დ­უ­სე­რე­

რო­მე­ლიც ქარ­თ­ველ და უცხო­ელ კი­ნომ­

ცი­ე­ლე­ბენ პრო­ექტს DocStories Georgia. მის

ბის მომ­ზა­დე­ბა­საც გუ­ლის­ხ­მობს. მა­გა­ლი­

წარ­მო­ებ­ლებს სთა­ვა­ზობს სრუ­ლი და მოკ­

ფარ­გ­ლებ­ში მომ­ზად­დე­ბა 10 დო­კუ­მენ­ტუ­რი

თად, ბრი­ტა­ნე­თის საბ­ჭომ გა­მო­აცხა­და კონ­

ლე­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი მხატ­ვ­რუ­ლი, დო­კუ­მენ­ტუ­რი

ფილ­მის პრო­ექ­ტი დე­ვი­ზით „მშვიდობით,

კურ­სი ლონ­დო­ნის Microwave’s Microschool-ის

და ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მე­ბის კი­ნოპ­რო­ექ­ტე­ბის

საბ­ჭო­თა სა­ქარ­თ­ვე­ლო“, რო­მე­ლიც მო­ი­ცავს

პროგ­რა­მა Microschool International-ის ტრე­ნინ­

და­ფი­ნან­სე­ბას. უპი­რა­ტე­სო­ბა მი­ე­ნი­ჭე­ბა

ჩვე­ნი უახ­ლე­სი ის­ტო­რი­ის რთულ პე­რი­

გებ­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის მი­სა­ღე­ბად, რო­მე­ლიც

კი­ნოპ­რო­ექტს, რო­მე­ლიც ხელს შე­უწყობს

ოდს. ვფიქ­რობ, ამ პრო­ექ­ტ­ში ჩვე­ნი თა­ო­ბის

ჩა­ტარ­დე­ბა სექ­ტემ­ბერ­ში, ბა­თუ­მის სა­ერ­თა­

ად­გი­ლობ­რი­ვი ადა­მი­ა­ნუ­რი და ინ­ფ­რას­

რე­ჟი­სო­რებ­მა უნ­და მი­ი­ღონ მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა,

შო­რი­სო კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის ფარ­გ­ლებ­ში.

ტ­რუქ­ტუ­რუ­ლი რე­სურ­სე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბას.

22 წლის ახალ­გაზ­რ­დას­თ­ვის ეს პე­რი­ო­დი

პროგ­რა­მის პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბი არი­ან კი­ნო­ცენ­ტ­

ამით რე­გი­ო­ნის კი­ნოპ­რო­ფე­სი­ო­ნა­ლებს,

ალ­ბათ რთუ­ლი გა­სა­აზ­რე­ბე­ლი­ა, თუმ­ცა

რი და ბა­თუ­მის ფეს­ტი­ვა­ლი, კო­ორ­დი­ნა­ტო­

სტუ­დენ­ტებს, სხვა პრო­ფე­სი­ის ადა­მი­ა­ნებს

კონ­კურ­სი ყვე­ლას­თ­ვის ღი­ა­ა. მო­ნა­წი­ლე­ე­ბი

რე­ბი – თა­მარ ტა­ტიშ­ვი­ლი და ირ­მა ჯან­ჯღა­ვა.

შე­საძ­ლებ­ლო­ბა მი­ე­ცე­მათ და­საქ­მ­დ­ნენ.

გა­ივ­ლი­ან ექ­ვ­ს­დღი­ან ვორ­კ­შოპს აჭა­რა­ში,

კონ­კურ­სის გზით შე­არ­ჩე­ვენ რე­ჟი­სო­რი­სა და

კო­მი­სია გრან­ტის სა­ხით გას­ცემს 100 ათას

სა­დაც ექ­ნე­ბათ 24-სა­ა­თი­ა­ნი სა­მუ­შაო რე­ჟი­მი. პრო­დი­უ­სე­რი­სა­გან შემ­დ­გარ 5-6 ჯგუფს, რომ­

ლარს. ამით რე­გი­ო­ნი ცდი­ლობს მი­ი­ზი­დოს

დო­კუ­მენ­ტუ­რი კი­ნოს სა­ერ­თა­შო­რი­სოდ აღი­

ლებ­მაც უნ­და წარ­მო­ად­გი­ნონ მხატ­ვ­რუ­ლი

ჯგუ­ფე­ბი, რომ იქ ფუ­ლი და­ი­ხარ­ჯოს. რე­გი­ო­

ა­რე­ბუ­ლი პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბი ჩა­ა­ტა­რე­ბენ

ფილ­მის სცე­ნა­რის საწყი­სი ვა­რი­ან­ტი. ისი­ნი

ნი ამით მი­ი­ღებს შე­მო­სა­ვალს.

ტრე­ნინ­გებს და ონ­ლა­ინ კონ­სულ­ტა­ცი­ებს

გა­ივ­ლი­ან ტრე­ნინგს ფილ­მის კონ­ცეფ­ცი­ი­დან

ისეთ სა­კითხებ­ზე, რო­გო­რი­ცაა თხრო­ბის

ეკ­რან­ზე გას­ვ­ლამ­დე, ის­წავ­ლი­ან, რო­გორ

სტრუქ­ტუ­რა, დრა­მა­ტურ­გი­უ­ლი გან­ვი­თა­რე­

უნ­და მცი­რე ბი­უ­ჯე­ტით მუ­შა­ო­ბა, პროგ­რა­მის

ბევ­რი გვეს­მის ახა­ლი ქარ­თუ­ლი ფილ­მე­ბის წარ­მა­ტე­ბა­ზე ქვეყ­ნის გა­რეთ,

ბა, ვი­ზუ­ა­ლუ­რი ფორ­მი­სა და პერ­სო­ნა­ჟის

ბო­ლოს ექ­ნე­ბათ კარ­გად გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი

მაგ­რამ ქარ­თ­ველ­მა მა­ყუ­რე­ბელ­მა,

შერ­ჩე­ვა, პრო­ექ­ტის შე­ფუთ­ვა სა­ერ­თ­შო­რი­

მხატ­ვ­რუ­ლი ფილ­მის პრო­ექ­ტი.

გან­სა­კუთ­რე­ბით რე­გი­ო­ნებ­ში, ცო­ტა რამ

სო ფონ­დე­ბის მოთხოვ­ნე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ ნე­ბით, აუდიო-ვი­ზუ­ა­ლუ­რი ბა­ზა­რი, დო­კუ­

იცის მათ შე­სა­ხებ. აუცი­ლებ­ლად მი­მაჩ­ნია ამ ფილ­მე­ბის პო­პუ­

მენ­ტუ­რი ფილ­მის სა­ფეს­ტი­ვა­ლო სტრა­ტე­გია

ჩვე­ნი სა­გა­და­სა­ხა­დო სის­ტე­მა ხელს არ უწყობს კერ­ძო ინ­ვეს­ტო­რე­ბის და­ინ­

ლა­რი­ზა­ცია ქვეყ­ნის შიგ­ნით. უნ­და მო­ვაწყოთ

და სხვ. მე­ო­რე სე­სი­ის ჩა­ტა­რე­ბას ვგეგ­მავთ

ტე­რე­სე­ბას, ალ­ტერ­ნა­ტი­უ­ლი და­ფი­ნან­სე­

ჩვე­ნე­ბე­ბი ყვე­ლა შე­საძ­ლე­ბელ სივ­რ­ცე­ში

ოქ­ტომ­ბერ­ში, თბი­ლი­სის დო­კუ­მენ­ტუ­რი

ბა პრაქ­ტი­კუ­ლად არ არ­სე­ბობს. რას გეგ­

– უმაღ­ლეს სას­წავ­ლებ­ლებ­ში, სკო­ლებ­ში,

ფილ­მე­ბის სა­ერ­თა­შო­რი­სო ფეს­ტი­ვა­ლის

მავს კი­ნო­ცენ­ტ­რი ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით?

სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სხვა­დას­ხ­ვა ქა­ლა­ქებ­სა და

Ci­ne­Doc-ის ფარ­გ­ლებ­ში. კონ­სულ­ტან­ტე­ბი

არის სა­გა­და­სა­ხო ინი­ცი­ა­ტი­ვე­ბი, რო­

სოფ­ლებ­ში, თუნ­დაც ევ­რო­პა­ში გავ­რ­ცე­ლე­ბუ­

მო­ეხ­მა­რე­ბი­ან პრო­ექ­ტე­ბის სა­ერ­თა­შო­რი­სო

მელ­თა გა­ტა­ნა შე­ფერ­ხე­ბუ­ლია და ამას

სტან­დარ­ტე­ბით მომ­ზა­დე­ბა­ში. პრე­ზენ­ტა­

ერ­თობ­ლი­ვი ძა­ლის­ხ­მე­ვა სჭირ­დე­ბა.

ცი­ა­ზე მო­ნა­წი­ლე­ე­ბი უკ­ვე და­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი

ძა­ლი­ან მინ­და მი­ვაღ­წი­ოთ სა­გა­და­სა­

პრო­ექ­ტე­ბით წარ­ს­დ­გე­ბი­ან სა­ერ­თა­შო­რი­სო

ხადო ცვლი­ლე­ბებს, რომ სა­ქარ­თ­ვე­ლო

რა უშ­ლის ხელს, რომ კი­ნო­ცენ­ტ­რის მი­ერ და­ფი­ნან­სე­ბუ­ლი ფილ­მის ეკ­რა­ნებ­

და ქარ­თუ­ლი სა­ტე­ლე­ვი­ზიო კომ­პა­ნი­ე­ბის

გახ­დეს მიმ­ზიდ­ვე­ლი უცხო­ე­ლე­ბის­თ­ვის.

ზე გა­მოს­ვ­ლამ­დე, კი­ნოკ­რი­ტი­კო­სე­ბი­

წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის, პრო­დ­უ­სე­რე­ბის, დის­ტ­

ეს იქ­ნე­ბა ფი­ნან­სე­ბის დი­დი შე­მო­დი­ნე­ბა,

სათ­ვის მი­სი ჩვე­ნე­ბის პრაქ­ტი­კა აღ­დ­გეს?

რი­ბუ­ტო­რე­ბის და გა­ყიდ­ვე­ბის აგენ­ტე­ბის

ჩვენს კად­რებს მი­ე­ცე­მა შე­საძ­ლებ­ლო­ბა

წი­ნა­შე. გვინ­და, რომ ეს პრო­ექ­ტე­ბი მოხ­ვ­დეს

იმუ­შა­ონ გა­მოც­დილ პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლებ­თან,

თა­ვი­დან­ვე ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა­ში ჩავ­დოთ,

ამ­ს­ტერ­და­მის დო­კუმ­ნე­ტუ­რი ფილ­მე­ბის

უნე­ბუ­რად ენა­საც ის­წავ­ლი­ან. გან­ვი­თარ­დე­

რომ პირ­ვე­ლი ჩვე­ნე­ბა სა­ექ­ს­პერ­ტო კო­მი­სი­

სა­ერ­თა­შო­რი­სო ფეს­ტი­ვალ­ზე (IDFA). პრო­

ბა ინ­ფ­რას­ტ­რუქ­ტუ­რა, გზე­ბი, სას­ტუმ­რო­ე­ბი.

ის­თ­ვის და კრი­ტი­კო­სე­ბის­თ­ვის გა­ი­მარ­თოს.

ექ­ტის ფარ­გ­ლებ­ში და­გეგ­მი­ლია ლექ­ცი­ე­ბი

რო­ცა უცხო­უ­რი ჯგუფს 20%-ს უბ­რუ­ნებ, ეს

გვინ­და აგ­რეთ­ვე, რომ ეს ფილ­მე­ბი კი­ნო–

ჩვე­ნი ტე­ლე­ვი­ზი­ე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბის­

მათ­თ­ვის ძა­ლი­ან მიმ­ზიდ­ვე­ლი­ა. ამ სქე­მით

ფო­ტო-ფო­ნო დო­კუ­მენ­ტე­ბის არ­ქივ­ში იყოს

თ­ვის. ტე­ლე­ვი­ზი­ამ სულ მცი­რე თან­ხაც რომ

მუ­შა­ობს ბულ­გა­რე­თი, რუ­მი­ნე­თი, მალ­ტა,

და­ცუ­ლი, პრო­დუ­სე­რებ­თან შე­თან­ხ­მე­ბით

ჩა­დოს, კი­ნოპ­რო­ექტს ევ­რო­პუ­ლი და­ფი­ნან­

ახა­ლი ზე­ლან­დი­ა, იქ 40%-ს უბ­რუ­ნე­ბენ, და

დამ­ზად­დეს ას­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც მკვლე­ვა­

სე­ბის მი­ღე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბა მი­ე­ცე­მა. ტე­ლე­

ამან წინ წა­წია მა­თი კი­ნო­წარ­მო­ე­ბა.

რი­სათ­ვის ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მი იქ­ნე­ბა.

ვი­ზი­ებ­მა უნ­და გა­ი­გონ, რო­გო­რი მჭიდ­რო კავ­ში­რი უნ­და ჰქონ­დეთ კი­ნოს­თან.

ლი პროგ­რა­მით „მოდი შე­ნი სკა­მით“.

ფილ­მი პრო­დუ­სერს ეკუთ­ვის. ვფიქ­რობთ,

კარ­გი იქ­ნე­ბა, თუ, კი­ნო­ცენ­ტ­რის გარ­და, სხვა სა­ხელ­მ­წი­ფო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბიც და­ინ­ტე­ რეს­დე­ბი­ან კი­ნოს სექ­ტო­რის გაძ­ლი­ე­რე­ბით.

რამ­დე­ნად ეხ­მა­რე­ბა კი­ნო­ცენ­ტ­რი კი­ნო­გა­ნათ­ლე­ბის სფე­როს?

ჩვენ ჯერ არ გვყავს პრო­დ­უ­სე­რე­ბი, რომ­ლებ­საც აქვთ შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი ხედ­

ბევრ ქვე­ყა­ნა­ში ერთ-ერ­თი ალ­ტერ­ნა­ტი­უ­ლი წყა­როა რე­გი­ო­ნული ფონ­დე­ბი. გვინ­და ეს

ლებს სა­კუ­თა­რი და­ფი­ნან­სე­ბა აქვთ. ვეხ­მა­

ვა, შე­უძ­ლი­ათ ფი­ნან­სე­ბის მო­ზიდ­ვა და

პრაქ­ტი­კა ჩვენ­თა­ნაც დავ­ნერ­გოთ. წელს,

რე­ბით სტუ­დენ­ტუ­რი ფილ­მე­ბის ფეს­ტი­ვალ

მო­ლა­პა­რა­კე­ბის წარ­მო­ე­ბა.

აჭა­რის გა­ნათ­ლე­ბის, კულ­ტუ­რი­სა და სპორ­

„ამირანს“. ჩვენ­თ­ვის პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი­ა,

უმაღ­ლეს და პრო­ფე­სი­ულ სას­წავ­ლებ­

interviu 67

რომ კი­ნო შე­ვი­დეს სკო­ლა­ში. და­ვიწყეთ მუ­

ეს არის ინ­ვეს­ტი­რე­ბა მო­მა­ვალ

შა­ო­ბა პრო­ექ­ტ­ზე – გვინ­და, რომ სკო­ლებ­ში

მა­ყუ­რე­ბელ­ში, რო­მე­ლიც შემ­დეგ კი­

კი­ნო, რო­გორც სა­გა­ნი და­ი­ნერ­გოს. გვაქვს

ნო­თე­ატ­რებ­ში უნ­და მო­ვი­დეს. დღეს

კი­ნო­ფეს­ტი­ვალ­ზე. რა შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბე­

იდე­ე­ბი და სხვა ქვეყ­ნე­ბის გა­მოც­დი­ლე­ბა.

სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში სულ ოთხი კი­ნო­თე­ატ­

ბი­თა და გა­მოც­დი­ლე­ბით დაბ­რუნ­დი?

ეს დი­დი პრო­ექ­ტია და გა­ნათ­ლე­ბის სა­მი­

რი მუ­შა­ობს...

ნის­ტ­როს­თან ერ­თად თუ დავ­ძ­ლევთ.

100 კი­ნო­თე­ატ­რი­დან დარ­ჩა 27, მათ შო­რის 19 – კერ­ძო მფლო­ბე­ლის ხელ­ში­ა.

კი­ნო­ცენ­ტ­რის დი­რექ­ტო­რის რან­გ­ში შედ­გა შე­ნი პირ­ვე­ლად ვი­ზი­ტი კა­ნის

მქონ­და გაც­ნო­ბი­თი შეხ­ვედ­რე­ბი პარ­ტ­ ნი­ო­რი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის წარ­მო­მად­გენ­ ლებ­თან, პირ­ველ რიგ­ში, საფ­რან­გე­თის

რა რე­სურ­სი გაქვთ? სა­ჭი­როა ქარ­თუ­ ლი ფილ­მე­ბის ხა­რის­ხი­ა­ნი ციფ­რუ­ლი ას­

„ამირანი“ და „რუსთაველი“ კარ­გად მუ­შა­

კი­ნო­ცენ­ტ­რის დი­რექ­ტორ­თან ერიკ გა­რან­

ობს. მათ თა­ვი­სი ინ­ტე­რე­სი აქვთ, თუმ­ცა

დოს­თან. მას აინ­ტე­რე­სებ­და, შე­იც­ვა­ლა

ლე­ბი, უფ­ლე­ბე­ბი ფილ­მე­ბის ჩვე­ნე­ბა­ზე...

ქარ­თულ ფილ­მებს ყო­ველ­თ­ვის აჩ­ვე­ნე­ბენ

თუ არა სა­მი წლის წინ აღე­ბუ­ლი კურ­სი,

და­ვიწყებთ იმ რე­სურ­სით, რო­მე­ლიც გვაქვს,

– კო­მერ­ცი­ულ­საც და კი­ნო­ცენ­ტ­რის და­ფი­

რა და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­ბა გვაქვს კო-პრო­

თუნ­დაც ბო­ლო დროს გა­და­ღე­ბუ­ლი ფილ­მე­

ნან­სე­ბულ­საც. სხვა სა­კითხი­ა, მა­ყუ­რე­ბე­ლი

დუქ­ცი­ის მი­მართ. ივ­ლი­სის და­საწყის­

ბით. სა­ნამ პრო­დ­უ­სე­რე­ბი უფ­ლე­ბებს მოგ­ვ­ცე­

რა ფილ­მებ­ზე და­დის. ჩვენ გვჭირ­დე­ბა მუ­ნი­

ში ის ჩა­მო­ვა თბი­ლის­ში და გა­მართვს

მენ, ჩე­მი ფილ­მით და­ვიწყე. კა­ხი კავ­სა­ძეს­

ცი­პა­ლუ­რი კი­ნო­თე­ატ­რე­ბი. კი­ნო­ცენტრს

სა­ხელ­მ­წი­ფო მხარ­და­ჭე­რის ფრან­გუ­ლი

თან ერ­თად ვი­ყა­ვი გერ­მა­ნულ სა­ავ­ტო­რო

შე­უძ­ლია ხე­ლი შე­უწყოს, მაგ­რამ ამ საქ­მეს

მო­დე­ლის პრე­ზენ­ტა­ცი­ას; შე­მოდ­გო­მა­ზე

სკო­ლა­ში, მე-10-12 კლა­სის მოს­წავ­ლე­ებს

მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტებ­მა უნ­და მო­კი­დონ ხე­ლი.

ვე­ლო­დე­ბით (ევ­რი­მა­ჟის) პრე­ზი­დენ­ტის

ვაჩ­ვე­ნეთ ფილ­მი „ნეტავი იქ თე­ატ­რი არის?!“,

თუნ­დაც ერ­თი ასე­თი კი­ნო­თე­ატ­რი რომ

ჯობსტ ფლო­გის ვი­ზიტს. ძა­ლა­ში რჩე­ბა და

გვქონ­და სა­ინ­ტე­რე­სო დის­კუ­სი­ა. ვა­პი­რებთ

გა­იხ­ს­ნას, ეს უკ­ვე წინ გა­დაგ­მუ­ლი ნა­ბი­ჯი

ძლი­ერ­დე­ბა კი­ნო­ცენ­ტ­რის თა­ნამ­შ­რომ­

და­მე­გობ­რე­ბას პირ­ველ გიმ­ნა­ზი­ას­თან.

იქ­ნე­ბა. დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, ასე­თი კი­ნო­თე­

ლო­ბა სა­ერ­თ­შო­რი­სო კი­ნო­ბაზ­რო­ბებ­ს­თან

ატ­რი, რო­მელ­საც ექ­ნე­ბა კარ­გი პროგ­რა­მა,

და თა­ნა­წარ­მო­ე­ბის პლატ­ფორ­მებ­თან, მათ

ბავ­შ­ვე­ბი მარ­ტივ ფილ­მებს გა­და­ი­ღე­ბენ.

აუცი­ლებ­ლად იმუ­შა­ვებს, თა­ნაც ბი­ლე­თის

შო­რის, ბერ­ლი­ნა­ლეს კო-პრო­დუქ­ცი­ის

გვაქვს კი­ნომ­ცოდ­ნე თეა გა­ბი­ძაშ­ვი­ლის გა­

ფა­სი გა­ცი­ლე­ბით უფ­რო და­ბა­ლი იქ­ნე­ბა.

ბაზ­რო­ბას­თან, სა­რა­ე­ვოს კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლის

მოც­დი­ლე­ბა, რო­მელ­მაც ქუ­თა­ი­სის ბავ­შ­ვ­თა

ამ ფუნ­ქ­ცი­ის შეს­რუ­ლე­ბა შე­ეძ­ლო კი­ნო­თე­

„სინელინკთან“ და სხვა.

სახ­ლ­ში სა­ინ­ტე­რე­სო პრო­ექ­ტი გა­ნა­ხორ­ცი­

ატრ „აპოლოს“.

შე­იძ­ლე­ბა სკო­ლებ­ში­ვე იყოს წრე, სა­დაც

ფეს­ტი­ვა­ლის კი­ნო­ბაზ­რო­ბის ფარ­გ­ლებ­ში, პროგ­რა­მა­ში Producers Network მო­ნა­წი­ლე­

ე­ლა: ჯერ ფილ­მებს აჩ­ვე­ნებ­და, მე­რე ფილ­ ასეთ ის­ტო­რი­ულ შე­ნო­ბებ­ში ევ­რო­ პა­სა და ამე­რი­კა­ში სი­ნე­მა­თე­კის კი­ნო­

ობ­დ­ნენ კი­ნოპრო­დ­უ­სე­რე­ბი ვო­ვა კა­ჭა­რა­ვა

ბე­სო ოდი­შა­რია ბავ­შ­ვებს სცე­ნა­რე­ბის და­წე­რე­ში და­ეხ­მა­რა, ქუ­თა­ი­სის თე­ატ­რის

თე­ატ­რე­ბი ან კი­ნოს მუ­ზე­უ­მე­ბი­ა.

რო­დი­უ­სერ­თა ქსელ­მა EAVE-მ, რამ­დე­

მე­ბის გა­და­ღე­ბა შეს­თა­ვა­ზა. დრა­მა­ტურ­გი

მსა­ხი­ობ­მა ეტი­უ­დე­ბი და­ად­გ­მე­ვი­ნა, მე­რე მე

„აპოლოს“ კერ­ძო მე­სა­კუთ­რე ჰყავს. რო­

და ნოშ­რე ჩხა­ი­ძე. ისი­ნი ევ­რო­პელ კი­ნოპ­ ნი­მე ევ­რო­პელ პრო­დუ­სერ­თან ერ­თად,

ჩა­ვე­დი, გა­ვა­კე­თეთ კად­რი­რე­ბა და მე­ო­რე

გორც ვი­ცი, გას­ხ­ვი­სე­ბის შემ­დეგ ათი წე­ლი

სა­გან­გე­ბო სტა­ტუ­სით მი­იწ­ვი­ა. European Film

დღეს გა­და­ვი­ღეთ. ამის გა­კე­თე­ბა ძნე­ლი

მას პრო­ფი­ლი უნ­და შე­ე­ნარ­ჩუ­ნე­ბი­ნა. ახ­ლა

Promotion-ის პრო­დ­უ­სერ­თა პროგ­რა­მა­ში

არ არის. სკო­ლე­ბის­თ­ვის კა­მე­რე­ბის შეს­

შე­იძ­ლე­ბა დავ­კარ­გოთ, და ყვე­ლა ღო­ნე

PRODUCERS ON THE MOVE მო­ნა­წი­ლე­ობ­

ყიდ­ვა მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტებ­საც შე­უძ­ლი­ათ.

უნ­და ვიხ­მა­როთ ევ­რო­პუ­ლი ქსე­ლის ამ

და რე­ჟი­სო­რი და პრო­დუ­სე­რი ზა­ზა რუ­სა­ძე.

ერთ-ერ­თი უძ­ვე­ლე­სი კი­ნო­თე­ატ­რის გა­და­

ეს პროგ­რა­მა ევ­რო­პელ პრო­დუ­სე­რებს

გვაქვს კი­დევ ერ­თი სა­ინ­ტე­რე­სო პრო­ ექ­ტი: იტა­ლი­ის პა­ტა­რა ქა­ლაქ ჯი­ფო­ნი­ში

სარ­ჩე­ნად.

სა­დაც მთე­ლი ევ­რო­პი­დან სხვა­და­სახ­ვა

ეხ­მა­რე­ბა მა­თი მო­მა­ვა­ლი პრო­ექ­ტე­ბი­სათ­ ვის პარ­ტ­ნი­ო­რე­ბის მო­ძი­ე­ბა­ში, სთა­ვა­ზობს

ტარ­დე­ბა სა­ბავ­შ­ვო ფილ­მე­ბის ფეს­ტი­ვა­ლი,

პლატ­ფორ­მებს და ხელს უწყობს ინ­დუს­ტ­

ასა­კის 70 ათა­სი ბავ­შ­ვი ჩა­დის, და ეს არის

ევ­რო­პის ქვეყ­ნებ­ში, მა­გა­ლი­თად, საფ­რან­გეთ­ში კი­ნო­ცენ­ტ­რის საქ­მი­ა­ნო­ბის

რი­უ­ლი კონ­ტაქ­ტე­ბის დამ­ყა­რე­ბის შე­საძ­

ნამ­დ­ვი­ლი დღე­სას­წა­უ­ლი. გვინ­და ამა­ში

ერთ-ერ­თი მთა­ვა­რი მი­მარ­თუ­ლე­ბა, კი­ნე­

ლებ­ლო­ბა­თა გაძ­ლი­ე­რე­ბას.

ჩა­ვერ­თოთ, ჯი­ფო­ნი თბი­ლის­ში ჩა­მო­ვი­ტა­

მა­ტოგ­რა­ფის ეკო­ნო­მი­კის, ხელ­შეწყო­ბი­სა

ნოთ. ამას დი­დი და­ფი­ნან­სე­ბა სჭირ­დე­ბა,

და რე­გუ­ლა­ცი­ის გარ­და, კი­ნო­კულ­ტუ­რუ­

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა აქვს სა­ერ­თა­შო­რი­სო პროგ­

მაგ­რამ არ მგო­ნი­ა, ბიზ­ნე­სის სექ­ტო­რი და

ლი მემ­კ­ვიდ­რე­ო­ბის დაც­ვა­ა. რა გეგ­მე­ბი

რა­მე­ბის ტრე­ნინ­გებ­ში ჩვე­ნი ახალ­გაზ­რ­

სა­ხელ­მ­წი­ფო გვერ­დ­ში არ დაგ­ვიდ­გეს.

აქვს კი­ნო­ცენტრს ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით?

დე­ბის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას, ამი­ტომ კი­ნო­ცენ­ტ­

ფეს­ტი­ვა­ლის პი­რო­ბით, ჩვენ­მა ბავ­შ­ვებ­მა

გვინ­და სი­ნე­მა­თე­კის სა­კითხი დავ­ძ­

კი­დევ ერ­თხელ დავ­რ­წ­მუნ­დი, რა დი­დი

რის­თ­ვის კვლავ პრი­ო­რი­ტე­ტუ­ლი დარ­ჩე­ბა

ჯერ იქ, ჟი­უ­რის მუ­შა­ო­ბა­ში უნ­და მი­ი­ღონ მო­

რათ. ვგეგ­მავთ შეხ­ვედ­რას საფ­რან­გე­თის

სა­ერ­თა­შო­რი­სო თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბა, უცხო­ე­

ნა­წი­ლე­ო­ბა. უკ­ვე შე­ვარ­ჩი­ეთ სა­მი ბავ­შ­ვი,

სი­ნე­მა­თე­კის პრე­ზი­დენ­ტ­თან კოს­ტა-გავ­

ლი და ქარ­თ­ვე­ლი პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბის და­

რომ­ლე­ბიც წელს ჯი­ფო­ნი­ში წავ­ლენ.

რას­თან. ამა­ვე სა­კითხ­ზე, ორი წლის წინ,

ახ­ლო­ე­ბა და ქარ­თუ­ლი კი­ნოს გავ­რ­ცე­ლე­ბი­

ჩვენ, ყვე­ლა­ნი დავ­დი­ო­დით მუ­სი­კა­ლურ

მას ელ­დარ შენ­გე­ლაია შეხ­ვ­და. გვინ­და ეს

სათ­ვის ხელ­საყ­რე­ლი პი­რო­ბე­ბის შექ­მ­ნა.

სკო­ლებ­ში. პი­ა­ნის­ტე­ბი არ დავ­დე­ქით, მაგ­

მო­დე­ლი პირ­და­პირ გად­მო­ვი­ტა­ნოთ. უნ­და

რამ მსმე­ნე­ლე­ბი გავ­ხ­დით. მა­ყუ­რე­ბე­ლიც

გა­ვი­აზ­როთ ყვე­ლა პუნ­ქ­ტი და ნა­ბიჯ-ნა­ბიჯ

უნ­და აღი­ზარ­დოს.

შე­ვუდ­გეთ საქ­მეს.

>> მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე

68

ფილ­მე­ბის ახა­ლი სი­ცოცხ­ლე როგორ იქ­მ­ნე­ბო­და საფ­რან­გე­თის სი­ნე­მა­თე­კა >> მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე

წო­რი­ა“ – ეს არის სი­ნე­მა­თე­კის და­მა­არ­

ფილ­მე­ბი ყო­ვე­ლი ჩვე­ნე­ბი­სას თა­ვი­

1936 წელს, ძვე­ლი ფილ­მე­ბის დაც­

დან იბა­დე­ბი­ან. დრო­ის, ად­გი­ლი­სა და

ვის, რეს­ტავ­რა­ცი­ი­სა და დე­მონ­ს­ტ­რა­

სებ­ლი­სა და მი­სი მიმ­დევ­რე­ბის მთა­ვა­რი

ვი­თა­რე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად, დი­დი ხნის წინ

ცი­ი­სათ­ვის სპე­ცი­ა­ლუ­რად შექ­მ­ნი­ლი

პრინ­ცი­პი. სი­ნე­მა­თე­კის მრა­ვა­ლა­თე­უ­

გა­და­ღე­ბუ­ლი ფილ­მე­ბის აღ­ქ­მა იც­ვ­ლე­ბა.

ეს ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ა, დღეს არა მხო­ლოდ

ლა­თა­სი­ა­ნი ფონ­დე­ბი ყო­ველ­წ­ლი­უ­რად

ეს ფაქ­ტი კი­ნოს­მოყ­ვა­რულ­თა არაერ­თ­მა

„განმეორებითი ჩვე­ნე­ბის“ დი­დი კი­ნო­

და­ახ­ლო­ე­ბით 800 ახა­ლი ან რეს­ტავ­

თა­ო­ბამ გა­მოს­ცა­და. ხდე­ბა ხოლ­მე, რომ

თე­ატ­რი, ან პა­რი­ზის მრა­ვალ­რიცხო­ვა­ნი

რი­რე­ბუ­ლი ფილ­მით მდიდ­რ­დე­ბა. მი­სი

უც­ნო­ბი ფილ­მი, რო­მე­ლიც მა­ყუ­რებ­ლებ­სა

ci­ne­ma d’es­sai-ს (სინეფილებისათვის

პროგ­რა­მე­ბი კი ისე­თი­ვე მრა­ვალ­ფე­რო­

და კრი­ტი­კო­სებს რა­ტომ­ღაც გა­მორ­ჩათ,

გან­კუთ­ვ­ნი­ლი პა­ტა­რა დარ­ბა­ზე­ბის) მას­შ­

ვა­ნი­ა, რო­გორც თვით კი­ნო. აქ გა­ნუწყ­ვეტ­

მრა­ვა­ლი წლის შემ­დეგ მე­ო­რე სი­ცოხ­ლეს

ტა­ბუ­რი ვა­რი­ან­ტი­ა, არა­მედ დი­ნა­მი­კუ­რი

ლივ ტარ­დე­ბა სა­ავ­ტო­რო და თე­მა­ტუ­რი

იძენს და შე­დევ­რად, ზოგ­ჯერ კი სა­კულ­ტო

კულ­ტუ­რულ-სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო ცენ­ტ­რი.

რეტ­როს­პექ­ტი­ვე­ბი, მა­ყუ­რე­ბელს აქვს

ფილ­მად ცხად­დე­ბა.

15 წლის წინ სი­ნე­მა­თე­კამ, ეიფე­ლის

სა­შუ­ა­ლე­ბა ერ­თ­მა­ნეთს შე­ა­და­როს სხვა­

ად­გი­ლი, სა­დაც ასე­თი „სასწაულები“

კოშ­კის პირ­და­პირ მდე­ბა­რე შა­ი­ოს სა­სახ­

დას­ხ­ვა ქვეყ­ნი­სა და კონ­ტი­ნენ­ტის კი­ნე­მა­

ხდე­ბა – საფ­რან­გე­თის სი­ნემა­თე­კა­ა. ის

ლიდან ბერ­სის რა­ი­ონ­ში, დიდ შე­ნო­ბა­ში

ტოგ­რა­ფე­ბი.

გაძ­ლევთ სა­შუ­ა­ლე­ბას „აღმოაჩინოთ“

გა­და­ი­ნაც­ვ­ლა, რო­მე­ლიც ამე­რი­კუ­ლი

კი­ნო მთე­ლი მი­სი მრა­ვალ­ფე­როვ­ნე­ბით,

კულ­ტუ­რის ცენ­ტ­რის­თ­ვის თვით არ­ქი­ტექ­

კი­ნო­ზე – ასე გან­საზღ­ვ­რა კრი­ტი­კოს­

მსოფ­ლი­ოს ყვე­ლა ენა­ზე. ნა­ხოთ შე­დევ­

ტორ­მა ფრენკ გე­რიმ და­აპ­რო­ექ­ტა.

მა და ფი­ლო­სო­ფოს­მა სერჟ დე­ნე­იმ იმ

რე­ბიც და მი­ვიწყე­ბუ­ლი ან სუ­ლაც უც­ნო­ბი ფილ­მე­ბი.

„უყურო, იფიქ­რო, ილა­პა­რა­კო და წე­რო“

სი­ნე­მა­თე­კის მცვე­ლე­ბი­სათ­ვის იერარ­

დე­ბა­ტე­ბის, კონ­ფე­რენ­ცი­ე­ბის, „მრგვალი

ქია არ არ­სე­ბობს. „ყველა ფილ­მი თა­ნას­

მა­გი­დე­ბის“ და მას­ტერ-კლა­სე­ბის არ­სი,

69

რო­მე­ლიც სი­ნე­მა­თე­კა­ში ყო­ველ­თ­ვი­უ­

მი­საწ­ვ­დო­მია – საკ­მა­რი­სია სა­ხე­ლი­სა თუ

ლუა და მი­სი გა­ნუყ­რე­ლი მე­გო­ბა­რი ჟორჟ

რად ტარ­დე­ბა. ცნო­ბი­ლი კრი­ტი­კო­სი ჟან

სა­ხელ­წო­დე­ბის ელექ­ტ­რო­ნულ ბა­ზა­ში

ფრან­ჟიუ კლუბ La Famme-ში კი­ნოს ის­

დუ­შე აქ ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლობს კი­ნოკ­ლუბს

შე­ტა­ნა.

და ლექ­ცი­ებს უკითხავს ფრანგ მას­წავ­

ტო­რი­კოს ჟან მიტ­რის შეხ­ვ­დ­ნენ და მუნ­ჯი ფილ­მე­ბის საჩ­ვე­ნებ­ლად, კი­ნოკ­ლუ­ბის

ლებ­ლებს (მათ შო­რის, პრო­ვინ­ცი­ი­დან),

ლე­გენ­და­რულ­მა ან­რი ლან­გ­ლუ­ამ , რო­

და­არ­სე­ბის იდეა გა­ან­დეს. დე­კემ­ბერ­

რომ­ლებ­საც უნ­დათ თა­ვის სკო­ლებ­ში

მელ­საც ჟან კოკ­ტომ „ჩვენი სა­გან­ძუ­რის

ში „კინოწრის“ (Cercle du Ci­né­ma) – ასე

ბავ­შ­ვენს კი­ნო ას­წავ­ლონ. აქ გა­მო­ი­

მცვე­ლი დრა­კო­ნი“ უწო­და.

და­არ­ქ­ვეს კლუბს – პირ­ველ სხდო­მა­ზე

ცე­მა სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო ბრო­შუ­რე­ბი,

ფოტო: ლატავრა დულარიძე

ყვე­ლა­ფერ ამას სა­ფუძ­ვე­ლი ჩაუ­ყა­რა

ყვე­ლა­ფე­რი კი იმით და­იწყო, რომ, ჯერ

ეკ­რა­ნი­დან უკ­ვე გამ­ქ­რა­ლი რამ­დე­ნი­მე

კა­ტა­ლო­გე­ბი და წიგ­ნე­ბი. აქ, უზარ­მა­ზარ

კი­დევ სიყ­მაწ­ვი­ლე­ში, ან­რი ლან­გ­ლუ­ას

მუნ­ჯი ფილ­მი აჩ­ვე­ნეს. ეს იყო „დოქტორ

მე­ზო­ნინ­ში ახ­ლა­ხან გან­თავ­ს­და კი­ნოს

სი­ნე­ფი­ლი­ის „უკურნებელი სე­ნი შე­ე­ყა­რ­ა“

კა­ლი­გა­რის კა­ბი­ნე­ტი“, „სიკვდილის ნე­ბა“

ბიბ­ლი­ო­თე­კა – გი­გან­ტუ­რი არ­ქი­ვი, სა­დაც

და ძვე­ლი ფილ­მე­ბის შეგ­რო­ვე­ბა და­იწყო.

და „ეშერების სახ­ლის და­ცე­მა“. ჩვე­ნე­

და­ცუ­ლია რამდენიმე ათასი დის­კი და

დრო­თა გან­მავ­ლო­ბა­ში მი­სი ეს ვნე­ბა

ბას ისე­თი წარ­მა­ტე­ბა ხვდა, რომ კი­დევ

კა­სე­ტა, 30 000 წიგ­ნი კი­ნო­ზე, აგ­რეთ­ვე

ყბა­და­ღე­ბუ­ლი თე­მა გახ­და. არ­სე­ბობს

ოთხი სე­ან­სის მოწყო­ბა დას­ჭირ­დათ.

რე­ცენ­ზი­ე­ბი, სტა­ტი­ე­ბი, კი­ნო­გა­და­ღე­ბის

„გადმოცემა“, რომ მე­რი მე­ერ­სო­ნი – ცნო­

კლუ­ბის ყო­ვე­ლი სხდო­მა ერთ რო­მე­ლი­

ამ­სახ­ვე­ლი ფო­ტო­მა­სა­ლა, პლა­კა­ტე­

ბი­ლი სცე­ნოგ­რა­ფის ლა­ზარ მე­ერ­სო­ნის

მე თე­მას ეძღ­ვ­ნე­ბო­და: „ფანტასტიკას“,

ბი, რე­ჟი­სორ­თა ნა­ხა­ტე­ბი, ეს­კი­ზე­ბი და

ქვრი­ვი, მან იმი­ტომ შე­ირ­თო, რომ მი­სი

„ფსიქოლოგიას“, „ექსპრესიონიზმს“.

კად­რი­რე­ბა, სცე­ნა­რე­ბი და სხვა სა­ხის

კი­ნო­არ­ქი­ვის ხელ­ში ჩაგ­დე­ბა სურ­და.

დო­კუ­მენ­ტე­ბი. მთე­ლი ეს სა­გან­ძუ­რი ხელ­

1935 წლის ოქ­ტომ­ბერ­ში ან­რი ლან­გ­

სე­ან­ს­ზე და­სას­წ­რე­ბად „კინოწრის“ წევ­რი, წლი­უ­რი გა­და­სა­ხა­დის გარ­და,

70

სი­ნე­მა­თე­კის მცვე­ლე­ბი­სათ­ვის იერარ­ქია არ არ­სე­ბობს. "ყველა ფილ­მი თა­ნასწო­რი­ა" – ეს არის სი­ნე­მა­თე­კის და­მა­არ­სებ­ლი­სა და მი­სი მიმ­დევ­რე­ბის მთა­ვა­რი პრინ­ცი­პი. სი­ნე­მა­თე­კის მრა­ვა­ლა­თე­უ­ლა­თა­სი­ა­ნი ფონ­დე­ბი ყო­ველ­წ­ლი­უ­რად და­ახ­ლო­ე­ბით 800 ახა­ლი ან რეს­ტავ­რი­რე­ბუ­ლი ფილ­მით მდიდ­რ­დე­ბა. მი­სი პროგ­რა­მე­ბი კი ისე­თი­ვე მრა­ვალ­ფე­რო­ვა­ნი­ა, რო­გორც თვით კი­ნო.

ბი­ლეთ­საც ყი­დუ­ლობ­და. ამ შე­მო­სავ­ლით

– ასე, ოცი წლი­სა­ნი იქ­ნე­ბოდ­ნენ. ლა­მა­ზი

არ­ქი­ვე­ბი უკ­ვე არ­სე­ბობ­და, მაგ­რამ მათ

ლან­გ­ლუ­ამ ფილ­მე­ბის სე­რი­ო­ზუ­ლი კო­

ჟორჟ ფრან­ჟიუ ბერ­ძენ მწყემსს ჰგავ­და.

მხო­ლოდ ტექ­ნი­კუ­რი მი­ზა­ნი ჰქონ­დათ

ლექ­ცი­ის შე­ძე­ნა და­იწყო. „კინოწრის“ საქ­

მა­ღალ, გამ­ხ­დარ ან­რი ლან­გ­ლუ­ას თმა

– მგრძნო­ბი­ა­რე ფირს და­ღუპ­ვი­სა­გან

მი­ა­ნო­ბამ პრო­ფე­სი­ო­ნალ­თა ყუ­რადღე­ბა

აქოჩ­რი­ლი ჰქონ­და, ისე­თი მორ­ცხ­ვი

იცავ­დ­ნენ.

მი­იპყ­რო. ფილ­მე­ბის ჩვე­ნე­ბას ხში­რად

იყო, რომ ორი სიტყ­ვაც ვერ წარ­მოთ­ქ­ვა.

ეს­წ­რე­ბოდ­ნენ ძმე­ბი პრე­ვე­რე­ბი, კა­ვალ­

თავ­და­ჯე­რე­ბულ­მა ფრან­ჟი­უმ მე­ლი­ესს

კა­ლუ­რო­ბა კი იმა­ში მდგო­მა­რე­ობ­და,

კან­ტი, ბე­კე­რი, ლე შა­ნუ­ა, ლო­ტა აის­ნე­რი.

პრობ­ლე­მის არ­სი აუხ­ს­ნა და უთხ­რა, რომ

რომ იგი არა მხო­ლოდ აგ­რო­ვებ­და უკ­ვე

კლუ­ბი ერ­თ­გ­ვარ კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ულ

კი­ნოწ­რე და­აარ­სეს და უნ­დათ, რომ მე­

„გამოყენებულ“ ფილ­მებს, არა­მედ ახალ

სა­ლო­ნად იქ­ცა, სა­დაც ახა­ლი წიგ­ნე­ბის,

ლი­ეს­მა იქ თა­ვი­სი „მთვარეზე მოგ­ზა­უ­რო­

სი­ცოცხ­ლეს სძენდა – ეკ­რან­ზე აბ­რუ­ნებ­

ფილ­მე­ბის, ჟურ­ნა­ლე­ბის ჩა­ნა­ფიქ­რე­ბი

ბა“ წარ­მო­ად­გი­ნოს. მე­ლი­ე­სი, რა თქმა

და. ჩვე­უ­ლებ­რივ საწყობს მან მუ­ზე­უ­მის

იბა­დე­ბო­და.

უნ­და, და­თან­ხ­მ­და“.

ეს­თე­ტი­კუ­რი სა­ხე მი­ა­ნი­ჭა, რო­მე­ლიც ღია

„კინოწრის“ წყა­ლო­ბით ლან­გ­ლუ­ამ

მე­ლი­ესთან სტუმ­რო­ბი­სას ახალ­გაზ­

ან­რი ლან­გ­ლუ­ას სი­ნე­მა­თე­კის უნი­

იყო ყვე­ლა ტი­პის მა­ყუ­რებ­ლის­თ­ვის. ძვე­ლი ას­ლე­ბის ხა­რის­ხი­ა­ნი რეს­ტავ­

ოც­ნე­ბა აიხ­დი­ნა – ჟორჟ მე­ლი­ე­სი გა­იც­ნო.

რ­დებ­მა პარ­კ­ში მი­ტო­ვე­ბუ­ლი ნა­გე­ბო­ბა

ფრან­გუ­ლი კი­ნოს პი­ო­ნე­რი იმ დროს ორ­

შე­ამ­ჩ­ნი­ეს, რო­მე­ლიც ფილ­მე­ბის სა­ცა­ვად

რა­ცი­ის წყა­ლო­ბით, ლან­გ­ლუ­ამ სა­უ­კუ­ნის

ლის ცი­ხე-დარ­ბაზ­ში გან­ლა­გე­ბულ ხან­

გა­მოდ­გე­ბო­და. მე­რი­ის თან­ხ­მო­ბით, ეს

და­საწყი­სის ბევ­რი ფილ­მი გაქ­რო­ბას

დაზ­მულ კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტ­თა სახ­ლ­ში

ნა­გე­ბო­ბა სა­კუთ­რე­ბა­ში მი­ი­ღეს და მი­სი

გა­და­არ­ჩი­ნა. თა­ვი­დან ფილ­მებს ნა­თე­სა­

ცხოვ­რობ­და და, უსახ­ს­როდ დარ­ჩე­ნი­ლი,

გა­სა­ღე­ბი ჟორჟ მე­ლი­ესს ჩა­ა­ბა­რეს.

ვე­ბი­სა­გან და მე­გობ­რე­ბი­სა­გან ნა­სეს­ხე­ბი

სა­თა­მა­შო­ე­ბის გა­ყიდ­ვით ირ­ჩენ­და თავს.

ამ­გ­ვა­რად, ჟორჟ მე­ლი­ე­სი სი­ნე­მა­თე­კის

ფუ­ლით ყი­დუ­ლობ­და, ეზი­დე­ბო­და ყვე­

შეხ­ვედ­რა­ზე ლანგლუას ფრან­ჟიუ და რე­

პირ­ვე­ლი მცვე­ლი გახ­და.

ლა­ფერს, რა­საც კი­ნოს­ტუ­დი­ე­ბი ყრიდ­

ნე კლე­რი გაჰყ­ვ­ნენ. მათ სტუმ­რო­ბას მე­

1936 წელს ან­რი ლან­გ­ლუ­ამ, მის ხელთ

ნენ. სა­მი თვის თავ­ზე სი­ნე­მა­თე­კა ათას

ლი­ე­ი­სის შვი­ლიშ­ვი­ლი მად­ლენ მალ­ტეტ-

არ­სე­ბუ­ლი სულ ათი ფილ­მით საფ­რან­გე­

ერ­თე­ულს ით­ვ­ლი­და. საქ­მი­ან წრე­ებ­თან

მე­ლი­ე­სი, ასე იხ­სე­ნებს: „ერთ კვი­რადღეს,

თის სი­ნე­მა­თე­კა და­არ­სე­ბუ­ლად გა­მო­

მე­გობ­რო­ბამ თა­ვი­სი ნა­ყო­ფი გა­მო­ი­ღო:

დი­ლით, რე­ნე კლე­რი გვეწ­ვი­ა, რო­მელ­

აცხა­და.

„პატეს“ ერთ-ერ­თ­მა ხელ­მ­ძღ­ვა­ნელ­მა –

საც ორი ახალ­გაზ­რ­და მა­მა­კა­ცი ახ­ლ­და

1930-იანი წლე­ბის ბო­ლოს სტუ­დი­უ­რი

ან­დ­რე ლა­პორ­ტ­მა ფილ­მე­ბის შე­სა­ძე­ნად

71

რი­კუ­ლი ფილ­მე­ბი, რომ­ლებ­საც მე­ო­რე

ხუ­თი ათა­სი ფრან­კი გა­მო­უ­ყო და „პატეს“

აუდი­ტო­რი­ას უჩ­ვე­ნა ფრაგ­მ­ენ­ტე­ბი ძვე­ლი

ყო­ველ­კ­ვი­რე­უ­ლი ქრო­ნი­კის გა­მოშ­ვე­ბე­ბი

მუნ­ჯი ფილ­მე­ბი­დან, ხო­ლო ან­ტ­რაქ­ტის

დღეს გერ­მა­ნი­ა­ში გა­საგ­ზავ­ნად ამ­ზა­დებ­

გა­დას­ცა. იგი­ვე ლა­პორ­ტი აბელ ჰან­სის

შემ­დეგ – გრი­ფი­ტი, ლან­გი, ეიზენ­შ­ტე­ი­ნი

დ­ნენ. ომის შემ­დეგ ამ „ოპერაციისთვის“

„ნაპოლეონის“ გა­დარ­ჩე­ნა­ში და­ეხ­მა­

და ჩაპ­ლი­ნი. ჩვე­ნე­ბა ლე­ნი რი­ფენ­შ­ტა­

ამე­რი­კე­ლებ­მა მას „კინემატოგრაფის დე

რა, რო­დე­საც შე­ატყო­ბი­ნა, რომ „პატე“

ლის „ოლიმპიამ“ და­ას­რუ­ლა. წარ­მა­ტე­ბა

გო­ლი“ უწო­დეს.

ფი­რე­ბის პარ­ტი­ას გა­სა­ნად­გუ­რებ­ლად

გა­მა­ოგ­ნე­ბე­ლი იყო.

პა­რი­ზის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბის შემ­დეგ სი­ნე­მა­თე­კის მუ­შა­ო­ბა გა­ნახ­ლ­და. ანრი

­ უ­ამ ყვე­ლა ფი­რი იყი­ აგ­ზავ­ნი­და. ლან­გლ

1938 წელს გარ­და­იც­ვა­ლა ჟორჟ მე­ლი­

და და მათ შო­რის აბელ ჰან­სის შე­დევ­რი

ე­სი. მი­სი და იმა­ვე წელს გარ­დაც­ვ­ლი­ლი

ლან­გ­ლუ­ამ პა­რი­ზე­ლებს აღმოუჩინა

აღ­მო­ა­ჩი­ნა.

ემილ კო­ლის ხსოვ­ნის პა­ტივ­სა­ცე­მად,

იტა­ლი­უ­რი ნე­ო­რე­ა­ლიზ­მი, ამე­რი­კე­ლი

1937 წლის­თ­ვის, რო­დე­საც ას­ლე­ბის

ლან­გ­ლუ­ამ სა­ღა­მო მო­აწყო სა­ხელ­წო­

ავან­გარ­დის­ტე­ბი, მუნ­ჯი კო­მე­დი­ის მი­

საკ­მაო რა­ო­დე­ნო­ბა და­უგ­როვ­და, ლან­

დე­ბით „შერეკილთა გა­ლა“. მე­ლი­ე­სის

ვიწყე­ბუ­ლი ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვი ბას­ტერ კი­ტო­ნი

გ­ლუ­ამ სხვა ქვეყ­ნე­ბის, პირ­ველ რიგ­ში –

ქვრივ­მა, მად­ლი­ე­რე­ბის ნიშ­ნად, სი­ნე­

და იაპო­ნე­ლე­ბი. რამ­დე­ნი­მე წლის

ნიუ-იორ­კის სი­ნე­მა­თე­კას­თან, ფილ­მე­ბის

მა­თე­კას რამ­დე­ნი­მე ათე­უ­ლი ნა­ხა­ტი და

შემ­დეგ ის იაპო­ნე­ლებს ომის­შემ­დ­გო­მი

გაც­ვ­ლის თა­ო­ბა­ზე მო­ლა­პა­რა­კე­ბა წა­მო­

მე­ლი­ე­სის ხე­ლით დამ­ზა­დე­ბუ­ლი კა­მე­რა

„ამერიკული მხატ­ვ­რუ­ლი ოკუ­პა­ცი­ის­

იწყო. ამა­ვე წელს „სინემატოგრაფი ფრან­

გა­დას­ცა. ამ ფას­და­უ­დე­ბელ­მა სა­ჩუ­ქარ­მა

გან“ გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბა­ში და­ეხ­მა­რა, მი­სი

სეზ­ში“ მან გა­მო­აქ­ვეყ­ნა დი­დი სტა­ტია

სა­თა­ვე და­უ­დო ლან­გ­ლუ­ას მუ­ზე­უ­მის კა­მე­

ძა­ლის­ხ­მე­ვით ბევ­რი იაპო­ნუ­რი ფილ­მი

სი­ნე­მა­თე­კის სა­გან­ძუ­რი­სა და მი­სი შე­საძ­

რე­ბის სა­ხელ­გან­თ­ქ­მულ კო­ლექ­ცი­ას.

სამ­შობ­ლო­ში და­აბ­რუ­ნეს. ამის შე­დე­გად

ლებ­ლო­ბე­ბის შე­სა­ხებ. პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლებ­

ლან­გ­ლუა „კინოს გა­დარ­ჩე­ნას“ გერ­მა­

გა­იხ­ს­ნა, ამ­ჟა­მად მსოფ­ლი­ო­ში ერთ-ერ­ თი უდი­დე­სი, ტო­კი­ოს სი­ნე­მა­თე­კა.

მა ეს თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბის­კენ მო­წო­დე­ბად

ნუ­ლი ოკუ­პა­ცი­ის დრო­საც აგ­რ­ძ­ლებ­და.

აღიქ­ვეს და კი­ნოპ­რე­სის სა­ერ­თა­შო­რი­სო

სწო­რედ მა­შინ, უმ­ც­რო­სი ძმის – ჟორჟ

ფე­დე­რა­ცი­ის კონ­გ­რე­სის გახ­ს­ნას­თან და­

ლან­გ­ლუ­ას დახ­მა­რე­ბით, გერ­მა­ნი­ი­დან

კავ­ში­რე­ბით. ლან­გ­ლუ­ას თა­ვი­სი არ­ქი­ვის

საფ­რან­გეთ­ში ჰანს რიხ­ტე­რის ბევ­რი

სა­ზო­გა­დო­ე­ბას ჟან რუ­ში, რე­ჟი­სო­რი, რო­

ფონ­დე­ბი­დან გა­ლა-ჩვე­ნე­ბის მოწყო­ბის

ფილ­მის გად­მო­ტა­ნა შეძ­ლო. პა­რიზ­ში კი

მე­ლიც უც­ნობ სფე­რო­ში – ეთ­ნო­ლო­გი­ა­ში

უფ­ლე­ბა მის­ცეს. 1937 წლის 6 ივ­ლისს მან

გერ­მა­ნე­ლებს „ხელიდან გა­მოს­ტა­ცა“ ამე­

მუ­შა­ობ­და. 1948-1955 წლებ­ში მან ფი­რი

ლან­გ­ლუ­ამ აღ­მო­ა­ჩი­ნა კე­ნეტ ენ­ჯე­რი, ოძუ, გა­რე­ლი, ილ­მაზ გი­უ­ნე­ი, მან გა­აც­ნო

72

მის­ცა ასო­ბით დე­ბი­უ­ტანტს და ფილ­მე­ბის

დარ­ბაზ­ში მო­აწყო გა­მო­ფე­ნა სა­თა­უ­რით

შორს მდგომ მო­ხე­ლე­თა წეს­დე­ბებ­სა

გა­და­ღე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა – რე­ნე შარს,

„კინემატოგრაფის 300 წე­ლი – კი­ნოს 60

და გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბებს არ უნ­და დაქ­

რა­ი­მონ კე­ნოს, ჟან-პოლ სარტრს, ჟან

წე­ლი“, რო­მელ­მაც ათა­სო­ბით ადა­მი­ანს

ვემ­დე­ბა­რე­ბო­და. გარ­და ამი­სა, ის წინ

ჟე­ნეს.

სა­შუ­ა­ლე­ბა მის­ცა ზი­ა­რე­ბო­და საფ­რან­გე­

აღუდ­გა აალე­ბა­დი ფი­რის არა­ა­ლე­ბად

თის სი­ნე­მა­თე­კი­სა და მსოფ­ლი­ოს სხვა

მა­ტა­რე­ბელ­ზე გა­და­ტა­ნას, რაც FIAF-ის

სი­ნე­მა­თე­კე­ბის სიმ­დიდ­რეს.

წე­სებს ეწი­ნა­აღ­მ­დე­გე­ბო­და (და, სხვათა

ლან­გ­ლუ­ამ პირ­ველ­მა მო­აწყო მსოფ­ ლიო კი­ნოს დი­დი ოს­ტა­ტე­ბი­სად­მი მიძღ­ვ­ ნი­ლი რეტ­როს­პექ­ტი­ვე­ბი და ომაჟ-პროგ­

­ უა იდ­გა კი­ნო­არ­ქი­ვე­ბის ან­რი ლან­გლ

შო­რის, ორი ხან­ძ­რის მი­ზე­ზი გახ­და). ძვე­

რა­მე­ბი. ხში­რად ეს თვით რე­ჟი­სო­რის

სა­ერ­თა­შო­რი­სო ფე­დე­რა­ცი­ის (FIAF)

ლი ფი­რის კო­ჭიც კი მის­თ­ვის რა­რი­ტე­ტი,

თან­დას­წ­რე­ბით ხდე­ბო­და. მათ შო­რის

სა­თა­ვე­ებ­თან, რო­მე­ლიც 1938 წელს და­

არ­ტე­ფაქ­ტი იყო. ამ და სხვა უთან­ხ­მო­ე­ბის

ყვე­ლა­ზე მღელ­ვა­რე იყო შტრო­ჰე­ი­მი­სად­

არ­ს­და. 1939 წელს, რო­დე­საც ნიუ-იორ­კ­ში

გა­მო, 1968 წლის თე­ბერ­ვალ­ში, ურ­ჩი

მი მიძღ­ვ­ნი­ლი რეტ­როს­პექ­ტი­ვა.

ფე­დე­რა­ცი­ის კონ­გ­რე­სი ჩა­ტარ­და, თა­ნა­

დი­რექ­ტო­რი თვით­ნე­ბო­ბის­თ­ვის, უთავ­

მედ­რო­ვე მუ­ზე­უ­მის კი­ნო­ბიბ­ლი­ო­თე­კამ და

ბო­ლო მხარ­ჯ­ვე­ლო­ბის­თ­ვის და კი­დევ

ჭი­რო იყო კი­ნო­გა­ნათ­ლე­ბის უმაღ­ლე­სი

ბრი­ტა­ნე­თის კი­ნო­ინ­ს­ტი­ტუტ­მა სა­ჯა­როდ

სხვა ბრალ­დე­ბე­ბით, თა­ნამ­დე­ბო­ბი­დან

ინ­ს­ტი­ტუ­ტის დამ­თავ­რე­ბა ან სტუ­დი­უ­რი

აღი­ა­რეს საფ­რან­გე­თის სი­ნე­მა­თე­კის გე­

გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეს. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა,

იერარ­ქი­ის ყვე­ლა სა­ფე­ხურ­ზე ასის­ტენ­ტუ­

ნე­რა­ლუ­რი მდივ­ნის დი­დი დამ­სა­ხუ­რე­ბა,

რომ ლან­გ­ლუ­ას საქ­ცი­ე­ლი ხში­რად ახ­

რის გავ­ლა. „ახალი ტალ­ღის“ რე­ჟი­სო­რე­

რო­მელ­მაც თა­ვი­სი ქმნი­ლე­ბა ევ­რო­პა­ში

ლობ­ლებ­საც აღი­ზი­ა­ნებ­დათ, კრი­ტი­კულ

ბი – ფრან­სუა ტრი­უ­ფო, ჟან-ლი­უკ გო­და­

ყვე­ლა­ზე მდი­დარ ფილ­მ­სა­ცა­ვად გა­და­აქ­

მო­მენ­ტ­ში ყვე­ლა მის მხა­რეს დად­გა. პა­

რი, ერიკ რო­მე­რი, ლუი მა­ლი და სხვე­ბი,

ცი­ა. მა­თი მცდე­ლო­ბით ლან­გ­ლუა FIAF-ის

რი­ზი მღელ­ვა­რე­ბამ მო­იც­ვა. მსოფ­ლი­ოს

რომ­ლე­ბიც 1950-იანი წლე­ბის ბო­ლოს

ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლი გახ­და და მი­აღ­წია იმას,

სხვა­დას­ხ­ვა კუთხი­დან მი­სი მხარ­დამ­ჭე­რი

მო­ვიდ­ნენ კი­ნო­ში, „სინემათეკის შვი­ლე­

რომ 1946 წელს ფე­დე­რა­ცი­ის კონ­გ­რე­სი

წე­რი­ლე­ბი მო­დი­ო­და, სა­ხელ­გან­თ­ქ­მუ­

ბი“ (Les en­fants დე la cin­é­mat­h­è­qu­e) იყ­ვ­ნენ.

პა­რიზ­ში ჩა­ტარ­და. მა­შინ ფე­დე­რა­ცი­ა­ში

ლი რე­ჟი­სო­რე­ბი კი იმუქ­რე­ბოდ­ნენ, რომ

მათ „ლანგლუას გი­ჟებს“, „სინემთეკის

7 არ­ქი­ვი შე­დი­ო­და. ლან­გ­ლუა FIAF-ის

სი­ნე­მა­თე­კა­ში თა­ვი­სი ფი­ლმე­ბის ჩვე­ნე­ბას

ვირ­თხებს“ უწო­დებ­დ­ნენ, რომ­ლებ­საც

გე­ნე­რა­ლუ­რი მდი­ვა­ნი 1960 წლამ­დე იყო.

აკ­რ­ძა­ლავ­დ­ნენ, თუ­კი ლან­გ­ლუ­ას არ

სხვის გა­მოც­დი­ლე­ბა­ზე დაყ­რ­დ­ნო­ბის

ამ დრო­ის­თ­ვის ფე­დე­რა­ცი­ა­ში 34 არ­ქი­ვი

და­აბ­რუ­ნებ­დ­ნენ. დი­დი ბრძო­ლის შემ­დეგ

გა­რე­შე, არაფ­რის გა­კე­თე­ბა არ შე­უძ­ლი­

გა­ერ­თი­ან­და.

კულ­ტუ­რის მი­ნის­ტ­რი ან­რი მალ­რო დათ­

კი­ნო­ში კა­რი­ე­რის გა­სა­კე­თებ­ლად სა­

ათ. ისი­ნი ჯერ კრი­ტი­კო­სე­ბი და შემ­დეგ

სწო­რედ ამ დროს და­იწყო ფე­დე­რა­

მო­ბა­ზე წა­ვი­და. ლან­გ­ლუა ტრი­უმ­ფით

რე­ჟი­სო­რე­ბი გახ­დ­ნენ და კი­ნო­ში ლუი დე­

ცი­ას­თან ლან­გ­ლუ­ას გან­ხეთ­ქი­ლე­ბა.

დაბ­რუნ­და სი­ნე­მა­თე­კა­ში, ის ბედ­ნი­ე­რი

ლი­უ­კის, ჟან ეპ­შ­ტე­ი­ნის, მარ­სელ ლ’ერ­ბი­

იდუ­მა­ლე­ბით სავ­სე, თით­ქ­მის მის­ტი­კუ­რი

ავი­და ტრი­ბუ­ნა­ზე და ასე­თი სიტყ­ვა წარ­

ეს მი­ვიწყე­ბუ­ლი ტრა­დი­ცია ააღორ­ძი­ნეს.

კავ­ში­რი, რო­მე­ლიც ლან­გ­ლუ­ას კი­ნე­მა­

მოთ­ქ­ვა: „თავისუფლებისათვის ბრძო­ლა­

ან­რი ლან­გ­ლუ­ამ დი­დი რო­ლი ითა­მა­შა

ტოგ­რაფ­თან ჰქონ­და, მი­სი აზ­როვ­ნე­ბის

ში ჩვენ სუბ­სი­დი­ე­ბი დავ­კარ­გეთ, მაგ­რამ

„ახალი ტალ­ღის“ რე­ჟი­სო­რე­ბის ბევ­რი

მა­ნე­რა, ცხოვ­რე­ბი­სა და მუ­შა­ო­ბის წე­სი,

სა­მა­გი­ე­როდ, მო­ვი­პო­ვეთ ერ­თი­ა­ნო­ბა და

პრო­ექ­ტის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა­ში.

აღი­ზი­ა­ნებ­და ბევრს, ვინც მას­თან ერ­თად

უფ­ლე­ბა, ვი­მოქ­მე­დოთ ისე, რო­გორც ჩვენ

მუ­შა­ობ­და.

გვინ­და“. სი­ნე­მა­თე­კის დარ­ბა­ზი ულ­მის

1966 წელს გო­და­რი წერ­და: „ლანგლუას

სწო­რედ FIAF-თან კონ­ფ­ლიქ­ტის გა­მო,

ქუ­ჩა­ზე 1968 წლის 2 მა­ისს გა­იხ­ს­ნა. ლან­

პირ­ვე­ლად ორ­სონ უელ­ს­მა კი არ გა­და­ი­

1968 წელს, ე. წ. „ლანგლუას საქ­მის“ ირ­გ­

გ­ლუ­ას მოს­ვ­ლას ოვა­ცი­ე­ბით შე­ე­გებ­ნენ.

ღო „მოქალაქე კე­ინ­ში“, არა­მედ გრიფ­იტ­მა

ვ­ლივ დი­დი ამ­ბე­ბი გან­ვი­თარ­და.

მან ასე მი­მარ­თა შეკ­რე­ბი­ლებს: „ჩვენ

წყა­ლო­ბით, ჩვენ უკ­ვე ვი­ცით, რომ ჭე­რი

ყვე­ლა­ფე­რი იმით და­იწყო, რომ 1959

ძა­ლი­ან ცუდ დრო­ში ვცხოვ­რობთ. კი­ნოს

ვეს იღებს ჯონ ფორ­დ­თან და არა ჟან

წელს სი­ნე­მა­თე­კამ, რო­მე­ლიც არა­კო­

გა­ნად­გუ­რე­ბის საფ­რ­თხე ემუქ­რე­ბა, თუ­კი

რუშ­თან; რომ პირ­ვე­ლე­ბი მუ­სი­კა­ლუ­რი

მერ­ცი­ულ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ად რჩე­ბი­და,

მას ბი­უ­როკ­რა­ტე­ბის ხელ­ში დავ­ტო­ვებთ.

კო­მე­დი­ის ჟან­რ­ში იყ­ვ­ნენ არა ამე­რი­კე­ლე­

მთავ­რო­ბი­სა­გან სუბ­სი­დი­ე­ბის მი­ღე­ბა

ახ­ლა კი ჩარ­ლი ჩაპ­ლი­ნის ნე­ბარ­თ­ვით,

ბი, არა­მედ უკ­რა­ი­ნე­ლი რე­ჟი­სო­რი; რომ

და­იწყო. 1963 წელს მის­თ­ვის სპე­ცი­ა­

თქვენ ნა­ხავთ „ბიჭუნას“ სრულ ვერ­სი­ას,

„მეტროპოლისის“ ოპე­რა­ტო­რი იყო უც­ნო­

ლუ­რად დაპ­რო­ექ­ტ­და და გა­რე­მონ­ტ­და

რე­ნუ­ა­რის „ქალაქგარეთ გა­სე­ირ­ნე­ბას“ და

ბი ფრან­გი, ბუ­გე­როს თა­ნა­მედ­რო­ვე; რომ

ის დარ­ბა­ზი შა­ი­ოს სა­სახ­ლე­ში, სა­დაც

შტრო­ჰე­ი­მის „საქორწინო მარშს“. სიტყ­ვა

ალენ რე­ნე და ოტო პრე­მინ­ჯე­რი იმა­ზე

სი­ნე­მა­თე­კამ 30 წელ­ზე მე­ტი იარ­სე­ბა. მაგ­

ეძ­ლე­ვა კი­ნე­მა­ტოგ­რაფს!“

ბევ­რად წინ არ წა­წე­უ­ლან, რაც გა­ა­კე­თეს

რამ ლან­გ­ლუ­ას თა­ვი­სი და­წე­სე­ბუ­ლე­ბა

ლი­უ­მი­ერ­მა, გრი­ფიტ­მა და დრე­ი­ერ­მა...“

კერ­ძო „ხელოვნების ტაძ­რად“ მი­აჩ­ნ­და,

1955 წელს ან­რი ლან­გ­ლუ­ამ ტო­კი­ოს

რომ­ლის საქ­მი­ა­ნო­ბა ხე­ლოვ­ნე­ბი­სა­გან

და გან­ს­მა; რომ „სინემა-ვე­რი­ტე“ სა­თა­

73

22 მა­ისს ლე­ვან აბა­ში­ძეს 50 წე­ლი შე­უს­რულ­დე­ბო­და... მის­მა წას­ვ­ლამ გუ­ლი დაწყ­ვი­ტა ყვე­ლას ვინც მას იც­ნობ­და და ვი­საც მხო­ლოდ ეკ­რან­ზე თუნ­დაც ერ­თხელ ჰყავ­და ნა­ნა­ხი. ასე ცო­ტა იცხოვ­რა ამ ქვეყ­ნად, ის კი შეძ­ლო, რომ თა­ვი­სი თა­ო­ბის სიმ­ბო­ლოდ იქ­ცა – კე­თილ­შო­ბი­ლე­ბის, უან­გა­რო­ბის და რა­ინ­დო­ბის სიმ­ბო­ლოდ.

ის წი­ნა­პარ­თა ნაკ­ვა­ლევს გაჰ­ყ­ვა. . . >> ნა­თია ამი­რე­ჯი­ბი

74

კადრები ფილმებიდან "ანემია" (გვ. 73) "საფეხური" ლევან აბაშიძე სოლიკო ვირსალაძესთან და იური გრიგოროვიჩთან ერთად

75

მო­ფუ­ფუ­ნე ჯე­ე­ლის პორ­ტ­რე­ტი­ა, ყო­ველ­

თო­ბის გარ­და, შე­მოქ­მე­დე­ბი­თად უდ­გე­ბო­

გ­ვარ სუ­ლი­ერ ემო­ცი­ებს რომ უგუ­ლე­

და, თუნ­დაც ამ უბ­რა­ლო, მაგ­რამ კი­ნო­სათ­

ბელ­ყოფს და მხო­ლოდ მა­ტე­რი­ა­ლუ­რი

ვის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან პლას­ტი­კურ ნა­ხაზს...

ან­გა­რე­ბის თვალ­საზ­რი­სით აფა­სებს გა­რე­

იმი­ტომ, რომ პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი იყო...

მო­სა და ადა­მი­ა­ნებს. გი­ორ­გი შენ­გე­ლა­ი­ას

ვი­ნა­ი­დან გა­და­ღე­ბე­ბი ჩე­მი სახ­ლის

„ახალგაზრდა კომ­პო­ზი­ტო­რის მოგ­ზა­უ­რო­

სა­დარ­ბა­ზო­ში მიმ­დი­ნა­რე­ობ­და, სა­მუ­შა­ოს

ბა­ში“ კი – პი­რი­ქით, მის მი­ერ შექ­მ­ნი­ლი სა­

შუ­ა­ლე­დებ­ში და დამ­თავ­რე­ბის შემ­დე­გაც

ხე შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი ინ­ტე­ლი­გენ­ცი­ის ნა­ტი­ფი

ახალ­გაზ­რ­დე­ბი და­სას­ვე­ნებ­ლად ჩემ­თან

სუ­ლის წარ­მო­ჩე­ნა­ა. ლე­ვა­ნის ნი­კუ­შა მუ­სი­

რჩე­ბოდ­ნენ... ყვე­ლა­ზე მეტ ხანს ლე­ვა­ნი

კით შეპყ­რო­ბი­ლი ხე­ლო­ვა­ნი­ა, რო­მე­ლიც

რჩე­ბო­და და მე­სა­უბ­რე­ბო­და სა­ქარ­თ­ვე­ლო­

პო­ლი­ტი­კურ ჟამ­თა სი­ა­ვეს ვერ ეგუ­ე­ბა...

ზე, დღე­ვან­დე­ლო­ბა­ზე, თა­ვი­სი­ა­ნებ­ზე... მე

თა­ნა­მედ­რო­ვე ახალ­გაზ­რ­დას მა­ძი­ე­ბე­ლი

ვუყ­ვე­ბო­დი დე­და­მი­სის სი­ლა­მა­ზე­ზე, ჩვენს

და და­უ­ო­კე­ბე­ლი ბუ­ნე­ბა გა­მო­სა­ხა ლე­ვან­მა

ახალ­გაზ­რ­დო­ბა­ზე, გავ­თ­ქ­ვი მა­მა­მი­სის

ნათ­ქ­ვა­მის ეს პე­რიფ­რა­ზი სავ­სე­ბით მი­ე­სა­

ტა­ტო კო­ტე­ტიშ­ვი­ლის ფილ­მ­ში „ანემია“. მი­

ზო­გი­ერ­თი ჭა­ბუ­კუ­რი სა­ი­დუმ­ლო­ე­ბა, რაც

და­გე­ბა ლე­ვან აბა­ში­ძეს. იგი იყო ერეკ­ლე

სი გმი­რი და­ჭა­ო­ბე­ბუ­ლი ქა­ლა­ქუ­რი ურ­თი­

დი­დად სი­ა­მოვ­ნებ­და. მის­მენ­და ინ­ტე­რე­

მე­ფის პირ­და­პი­რი შთა­მო­მა­ვა­ლი თეკ­ლა

ერ­თო­ბი­დან მთის პირ­ველ­ქ­მ­ნილ ბუ­ნე­ბა­ში

სით, მე­კითხე­ბო­და და დინ­ჯად აანა­ლი­ზებ­

ბა­ტო­ნიშ­ვი­ლის შტო­დან, ვახ­ტანგ ორ­ბე­

გარ­ბის, რომ ჭეშ­მა­რი­ტე­ბას მი­უ­ახ­ლოვ­დეს,

და ბედ-იღ­ბალს... თა­ვი­სი გუ­ლის­ნა­დე­ბიც

მე წი­ნაპ­რე­ბი­დან ვარ – ეგ­ზი­უ­პე­რის გა­მო­

ლი­ა­ნი­სა და კი­ტა აბა­ში­ძის შვილ­თაშ­ვი­ლი,

მა­გარმ ამა­ოდ... და ეს ამა­ო­ე­ბა ლე­ვან­მა

გა­მან­დო: უცოლ­შ­ვი­ლო­ბას გა­ნიც­დი­და...

ვირ­სა­ლა­ძე­ე­ბის შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი მემ­კ­ვიდ­

სკო­ლის ზარ­ზე „ჩამოხრჩობის“ ეპი­ზოდ­ში

და­ვაგ­ვი­ა­ნე­ო... მა­შინ გა­მე­ცი­ნა, ახ­ლა კი

რე, სა­მო­ცი­ა­ნელ­თა თა­ო­ბის გა­მორ­ჩე­უ­ლი

წარ­მო­ა­ჩი­ნა: მან გრო­ტეს­კის მა­ღალ­მ­ხატ­

მივ­ხ­ვ­დი მი­სი სიტყ­ვე­ბის ჭეშ­მა­რი­ტე­ბას...

წყვი­ლის – მა­ნა­ნა ხი­და­შე­ლი­სა და აგი

ვ­რუ­ლო­ბით გვამ­ც­ნო ახალ­გაზ­რ­დუ­ლი

აბა­ში­ძის ვა­ჟი... ჯი­ში, ინ­ტე­ლი­გენ­ტო­ბა, ნი­ჭი

ცხოვ­რე­ბის ტრა­გი­კო­მი­კუ­რი უსაზ­რი­სო­ბა,

მი­ა­ნად იც­ნობ­დ­ნენ. ამ ვაჟ­კაცს შე­ეძ­ლო

და სი­ლა­მა­ზე თა­ვი­სი წი­ნაპ­რე­ბის­გან მოს­

ამაზ­რ­ზე­ნად სამ­წუ­ხა­როც რო­მაა და სა­სა­ცი­

მოწყა­ლე­ბის და­სა­ვით ეპატ­რო­ნა სნე­ულ­

დ­გამ­და და, აგ­რეთ­ვე, ტრა­გი­კუ­ლი ბე­დიც...

ლოც... ამ სცე­ნა­ში ლე­ვან აბა­ში­ძემ იტ­ვირ­

თათ­ვის (ასე უვ­ლი­და იგი ავად­მ­ყოფ სო­

მან პა­პის – სა­ქარ­თ­ვე­ლოს თა­ვი­სუფ­ლე­ბი­

თა კი­ნო­ნა­წარ­მო­ე­ბის ძი­რი­თა­დი კონ­ცეფ­

ლი­კო ვირ­სა­ლა­ძეს)... მი­სი სი­კე­თე ოჯა­ხურ

სათ­ვის მებ­რ­ძო­ლი 25 წლის გია აბა­ში­ძის

ცი­ის მხატ­ვ­რუ­ლად გან­სა­ხი­ე­რე­ბა და სძლია

ჩარ­ჩო­ებ­ში არ იკე­ტე­ბო­და... მე მომ­ს­წ­რე

ბე­დი გა­ი­ზი­ა­რა, რო­მე­ლიც ყმაწ­ვილ­კა­ცო­ბა­

კი­დეც აქ­ტი­ო­რუ­ლი ზო­მი­ე­რე­ბით, უზა­დო

ვარ შემ­თხ­ვე­ვი­სა, რო­ცა მან შო­რე­უ­ლი ნაც­

ში 1924 წელს ბოლ­შე­ვი­კებ­მა დახ­ვ­რი­ტეს...

გე­მოვ­ნე­ბი­თა და ნი­ჭი­ე­რე­ბით.

ნო­ბის – სულ­თ­მობ­რ­ძა­ვი ყმაწ­ვი­ლის დე­დას

ლე­ვან აბა­ში­ძეც ნე­ო­ბოლ­შე­ვიზ­მ­მა იმ­ს­ხ­ვერ­

თა­ვის ხან­მოკ­ლე ცხოვ­რე­ბა­ში ლე­ვან

ლე­ვანს კე­თილ და ხელ­გაშ­ლილ ადა­

საფ­რან­გეთ­ში, გერ­მა­ნი­ა­სა თუ ჰო­ლან­დი­ა­

პ­ლა... მხცო­ვა­ნიც რომ გარ­დაც­ვ­ლი­ლი­ყო,

აბა­ში­ძემ სა­მი ხა­ტი-შე­დევ­რი და სხვა მრა­ვა­

ში მი­ღე­ბუ­ლი მთე­ლი ჰო­ნო­რა­რი – რამ­დე­

თა­ვი­სი ნი­ჭის ნაკ­ვა­ლევს მა­ინც და­ტო­ვებ­და

ლი მთა­ვა­რი რო­ლი და სა­ინ­ტე­რე­სო სა­ხე

ნი­მე ასე­უ­ლი დო­ლა­რი მი­უ­ტა­ნა ძვირ­ფა­სი

ეკ­რან­ზე გან­სა­ხი­ე­რე­ბუ­ლი გმი­რე­ბის გა­მო...

შექ­მ­ნა. რე­ჟი­სო­რებ­მა მას გლო­ბა­ლუ­რი

წამ­ლის შე­სა­ძე­ნად... ლე­ვა­ნი იყო ადა­მი­ა­ნი,

ახ­ლა კი მი­სი უკ­ვ­და­ვე­ბა ტრა­გი­კუ­ლად

სუ­ლი­ე­რი შე­ჭირ­ვე­ბი­სა და ეპო­ქა­ლუ­რი

რო­მე­ლიც სხვა­ზე უან­გა­როდ ზრუ­ნავ­და...

გა­ორ­კეც­და...

პრობ­ლე­მე­ბის მა­ტა­რე­ბე­ლი გმი­რე­ბის

მით უმე­ტეს, არ შე­ეძ­ლო გულ­გ­რი­ლო­ბა სა­

ის მხატ­ვ­რუ­ლად უსუ­სურ ფილ­მ­საც კი ეშ­ხ­

გან­სა­ხი­ე­რე­ბა მი­ან­დეს, რა­დგან მი­უხ­ვ­დ­

ქარ­თ­ვე­ლოს ბედ-იღ­ბ­ლის მი­მართ...

სა და ლა­ზათს სძენ­და. მი­სი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა

ნენ ლე­ვა­ნის სიღ­რ­მი­სე­ულ სუ­ლი­ე­რე­ბას,

იმ­ჟა­მად სამ ფილ­მ­ში ერ­თ­დ­რო­უ­ლად

კი­ნო­ნა­წარ­მო­ე­ბის წარ­მა­ტე­ბის ერთ-ერ­თი

ჭეშ­მა­რიტ ქარ­თ­ველ ინ­ტე­ლი­გენტს რომ

მო­ნა­წი­ლე­ობ­და, სა­მი­ვე­ში მთა­ვარ როლს

პი­რო­ბა იყო, და ამი­ტო­მაც ასე ეტა­ნე­ბოდ­

ახა­სი­ა­თებს...

ნენ რე­ჟი­სო­რე­ბი.

1992 წლის ივ­ლი­სის თვე­ში მის გა­და­ღე­

ას­რუ­ლებ­და... მა­ინც გა­მო­ნა­ხა დრო აფხა­ ზეთ­ში ბრძო­ლის ველ­ზე წა­სას­ვ­ლე­ლად,

ბებს და­ვეს­წა­რი... კი­ნო­ფა­კულ­ტე­ტის სტუ­

გულ­მა ვერ მო­უთ­მი­ნა და დამ­თავ­რ­და

პლას­ტი­კა და ნა­ტი­ფი გა­მო­მეტყ­ვე­ლე­ბა, კი­

დენ­ტე­ბი სა­დიპ­ლო­მო ფილმს იღებ­დ­ნენ...

კი­დეც ჩვე­ნი ლა­მა­ზი და და­უდ­გ­რო­მე­ლი

ნომ­სა­ხი­ო­ბის ძი­რი­თა­დი და აუცი­ლე­ბე­ლი

ლე­ვა­ნის მი­ზან­ს­ცე­ნა მე­სა­მე სარ­თუ­ლი­დან

ბი­ჭის ცხოვ­რე­ბა...

მო­ნა­ცე­მე­ბი, რომ­ლე­ბიც ლე­ვანს ჰქონდა,

ჩა­მორ­ბე­ნა იყო... რე­ჟი­სორ­მა ბევ­რ­ჯერ გა­

ერ­თი შე­ხედ­ვით, გარ­კ­ვე­ულ აქ­ტი­ო­რულ

ა­მე­ო­რე­ბი­ნა... ლე­ვა­ნი მუ­შის მორ­ჩი­ლე­ბით

თ­ვე­ლო­სათ­ვის და­ღუ­პუ­ლი სხვა ვაჟ­კა­ცე­

ამ­პ­ლუ­ა­ზე მიგ­ვა­ნიშ­ნებ­და, მაგ­რამ ეს

არ­ბო­და მე­სა­მე სარ­თულ­ზე და ჩა­მორ­ბო­და

ბის­გან. ეკ­რან­ზე იგი მათ ასა­ხი­ე­რებ­და, მა­თი

პირ­ვე­ლი შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა მაც­დუ­რი იყო...

კი­ბე­ებ­ზე. მას არ გა­აჩ­ნ­და კი­ნო­ვარ­კ­ვ­ლა­ვის

კუთ­ვ­ნი­ლე­ბა იყო, მათ­სა­ვით მა­ღა­ლი იდე­ა­

ლე­ვან­მა ეკ­რან­ზე ადა­მი­ან­თა მრა­ვალ­სა­ხე­

ჭინ­ჭყ­ლო­ბა და პრე­ტენ­ზი­ე­ბი, არც არა­ვი­

ლე­ბით, თუ უიდე­ა­ლო­ბი­სა­გან შე­ჭირ­ვე­ბუ­ლი,

ო­ბა გა­მო­ხა­ტა...

თა­რი უკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბა არ გა­მო­ხა­ტუ­ლა მის

და ამა­ვე დროს, ახალ­გაზ­რ­დუ­ლი ონავ­რო­

დახ­ვე­წი­ლი სი­ლა­მა­ზე, ვაჟ­კა­ცუ­რი

არ მინ­და გა­მო­ვა­ცალ­კე­ვო ლე­ვა­ნი სა­ქარ­

სა­ხე­ზე... მრა­ვალ­ჯე­რა­დი ჩა­მორ­ბე­ნა სულ

ბით შეპყ­რო­ბი­ლი. ეს იყო მი­სი უკა­ნას­კ­ნე­

„საფეხური“ მი­სი გმი­რი პრაგ­მა­ტი­კო­სი,

სხვა­დას­ხ­ვა­ნა­ი­რად შე­ას­რუ­ლა, არც ერთ

ლი რო­ლი სამ­შობ­ლო­სათ­ვის, რო­მელ­მაც

საქ­მი­ა­ნი და ამა­ვე დროს სა­კუ­თა­რი თა­ვის

დუბ­ლ­ში არ გან­მე­ო­რე­ბუ­ლა ზუს­ტად; მუ­ყა­ი­

სხვაგ­ვა­რი უკ­ვ­და­ვე­ბა მო­უ­ტა­ნა...

ალექ­სან­დ­რე რეხ­ვი­აშ­ვი­ლის ფილ­მ­ში

76

"კავკასიის და­მორ­ჩი­ლე­ბა"

>> მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე

ფი­გუ­რა იყო. მი­სი სა­ხე­ლი ქარ­თუ­ლი კი­ნოს

„ა. დრან­კო­ვი, ა. ტალ­დი­კი­ნი და კომ­პა­

და ქო­რე­ოგ­რა­ფი­ის მუ­ზე­უ­მის ფონ­დებ­ში

ის­ტო­რი­ა­ში პირ­ვე­ლად კი­ნოქ­რო­ნი­კა­ში გა­

ნი­ა“ ფირ­მის მთა­ვარ რე­ჟი­სო­რად მაქს

სა­ქარ­თ­ვე­ლოს თე­ატ­რის, მუ­სი­კის, კი­ნო­სა და­ცუ­ლია დრო­ის­გან გა­ფერ­მ­კ­რ­თა­ლე­

მოჩ­ნ­და – ვა­სილ ამა­შუ­კე­ლის მი­ერ ბა­ქო­ში

რე­ინ­ჰარ­დ­ტის ასის­ტენ­ტი ლი­უდ­ვიგ ჩერ­ნი

ბუ­ლი, და­ზი­ა­ნე­ბუ­ლი სა­მი ფო­ტო. ეს არის

გა­და­ღე­ბულ კი­ნო­სი­უ­ჟეტ­ში „ღუნიბის პოლ­

მი­იწ­ვი­ა. „ამჟამად ჩერ­ნი ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლობს

ერ­თა­დერ­თი სახ­ვი­თი დო­კუ­მენ­ტი, რო­მე­

კის აღ­ლუ­მი 1909 წლის 25 აპ­რილს კა­პი­ტან

რამ­დე­ნი­მე ფილ­მის დად­გ­მას კავ­კა­სი­ა­ში.

ლიც შე­მორ­ჩა 100 წლის წინ გა­და­ღე­ბუ­ლი

სი­მონ ესა­ძის მე­თა­უ­რო­ბით“ (ფილმი არ

ასა­ხე­ლე­ბენ ჰო­ნო­რა­რის უზარ­მა­ზარ თან­

ფილ­მი­დან „კავკასიის და­მორ­ჩი­ლე­ბა“.

შე­მორ­ჩე­ნი­ლა) .

ხას, რო­მე­ლიც ჩერ­ნიმ მო­ითხო­ვა“.

1913 წელს რო­მა­ნო­ვე­ბის დი­ნას­ტი­ის

სი­მონ ესა­ძე ცნო­ბი­ლი იყო, რო­გორც

მე­ფო­ბის 300 წლის­თა­ვის აღ­სა­ნიშ­ნა­

მე­ფის რუ­სე­თი­სა და კავ­კა­სი­ის ხალ­ხ­თა

ვად სხვა­დას­ხ­ვა სა­ხის სადღე­სას­წა­უ­ლო

ომე­ბის ის­ტო­რი­კო­სი. მას ეკუთ­ვ­ნის ნაშ­რო­

ალექ­სან­დ­რე დრან­კოვ­მა კავ­კა­სი­ა­ში დი­დი კი­ნო­ექ­ს­პე­დი­ცია გა­ამ­გ­ზავ­რა. მის

ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბი და­ი­გეგ­მა; ასე­ვე გა­დაწყ­და

მე­ბი: „ისტორიული წე­რი­ლე­ბი კავ­კა­სი­ის

შე­მად­გენ­ლო­ბა­ში რამ­დე­ნი­მე ოპე­რა­ტო­

სრულ­მეტ­რა­ჟი­ა­ნი ფილ­მის გა­და­ღე­ბა კავ­

მმარ­თ­ვე­ლო­ბის შე­სა­ხებ“, „აღმოსავლეთის

რი და უამ­რა­ვი სტა­ტის­ტი იყო. გა­დამ­ღე­ბი

კა­სი­ის ომის შე­სა­ხებ, რო­მე­ლიც რუ­სეთ­მა

ომე­ბი“, „ღუნიბის აღე­ბა და შა­მი­ლის დატყ­

ჯგუ­ფის ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლად და­ი­ნიშ­ნა სი­მონ

1817-1864 წლებ­ში ჩრდი­ლო­ეთ კავ­კა­სი­ის

ვე­ვე­ბა“ და სხვ. ის ლევ ტოლ­ს­ტო­ის­თან

ესა­ძე, რო­მელ­საც ფილ­მ­ში სამ­ხედ­

მთი­ელ­თა წი­ნა­აღ­მ­დეგ აწარ­მოა და ამით

მე­გობ­რობ­და და დი­დი მა­სა­ლა მი­ა­წო­და

რო-ის­ტო­რი­უ­ლი მუ­ზე­უ­მის სა­ექ­ს­პო­ნა­ტო

მთე­ლი კავ­კა­სი­ის შე­მო­ერ­თე­ბის პრო­ცე­სი

ჰა­ჯი მუ­რა­ტის შე­სა­ხებ. კავ­კა­სი­ის შტაბ­

მა­სა­ლე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის ნე­ბარ­თ­ვა მის­ცეს.

და­ას­რუ­ლა.

თან არ­სე­ბულ­მა კი­ნო­გა­დამ­ღებ­მა ჯგუფ­მა

მან­ვე მი­ი­ღო დი­დი ფუ­ლა­დი დახ­მა­რე­ბა

სა­ი­უ­ბი­ლეო ფილ­მის გა­და­ღე­ბა რუ­სულ­მა

სი­მონ ესა­ძის ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლო­ბით ფირ­ზე

მო­სამ­ზა­დე­ბე­ლი პე­რი­ო­დის­თ­ვის, რომ გა­

სა­ვაჭ­რო სახ­ლ­მა „ა. დრან­კო­ვი, ა. ტალ­დი­

და­ა­ფიქ­სი­რა 1914-1916 წლე­ბის არა ერ­თი

და­ღე­ბის ად­გი­ლე­ბი შე­ერ­ჩი­ა. გა­და­ღე­ბე­ბი

კი­ნი და კომ­პა­ნი­ა“ ითა­ვა. სცე­ნა­რის და­წე­რა

ის­ტო­რი­უ­ლი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბის მოვ­ლე­ნა,

ში­და ქარ­თ­ლ­ში – ახალ­გო­რის მი­და­მო­ებ­ში

და კონ­სულ­ტან­ტო­ბა კავ­კა­სი­ის სამ­ხედ­რო

მათ შო­რის, პირ­ვე­ლი მსოფ­ლიო ომის

და ნი­კო­ლოზ ერის­თა­ვის მა­მულ­ში მიმ­დი­

ოლ­ქის შტაბ­თან არ­სე­ბუ­ლი სამ­ხედ­რო-ის­

ფრონ­ტებ­ზე გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი მოვ­ლე­ნე­ბი

ნა­რე­ობ­და.

ტო­რი­უ­ლი გან­ყო­ფი­ლე­ბის რე­დაქ­ტორ­სა

(„არზრუმის და­ცე­მა“ „ტრაპიზონის აღე­ბა“

და სამ­ხედ­რო მუ­ზე­უ­მის უფ­როსს – პოლ­

და სხვ.). სი­მონ ესა­ძემ დი­დი დახ­მა­რე­ბა

ფილ­მის თა­ნა­დამ­დ­გ­მე­ლი რე­ჟი­სო­რი იყო.

კოვ­ნიკ სი­მონ ესა­ძეს შე­უკ­ვე­თეს.

აღ­მო­უ­ჩი­ნა გერ­მა­ნე გო­გი­ტი­ძეს ფილმ

ოპე­რა­ტორ­თა ჯგუფს ხელ­მ­ძღ­ვა­ნელ­ბ­და

„ქრისტინეს“ გა­და­ღე­ბი­სას.

ნი­კო­ლაი კოზ­ლოვ­ს­კი (1887-1939), რო­

სი­მონ ესა­ძე (1968-1927) – სამ­ხედ­რო კი­ ნოქ­რო­ნი­კის და­მა­არ­სე­ბე­ლი და პირ­ვე­ლი

ჟურ­ნალ „სინე-ფო­ნოს“ 1913 წლის 20

სი­მონ ესა­ძე, ლი­უდ­ვიგ ჩერ­ნისთნ ერ­თად,

მელ­საც დრან­კოვ­თან ერ­თად პირ­ვე­ლი

ქარ­თ­ვე­ლი კი­ნოს­ცე­ნა­რის­ტი – რე­ვო­ლუ­

ივ­ლი­სის ნო­მერ­ში (N 22, გვ. 15) გა­მოქ­ვეყ­

რუ­სუ­ლი მხატ­ვ­რუ­ლი ფილ­მი „სტენკა რა­

ცი­ამ­დე­ლი კი­ნოს ერთ-ერ­თი თვალ­სა­ჩი­ნო

ნ­და ინ­ფორ­მა­ცი­ა, რომ სა­ვაჭ­რო სახ­ლ­მა

ზი­ნი“ (1908) და 40-ზე მე­ტი ფილ­მი ჰქონ­და

77

სიმონ ესაძე; მარჯვნივ: მერაბ ჯორჯაძე, დავით ერისთავი, ლევან ჩერქეზიშვილი, სანდრო ჯავახიშვილი, ქაიხოსრო ჯავახიშვილი, ვალერიან გუნია (მეფე ერეკლე), კოლა ერისთავი, შალვა ერისთავი, შაქრო ბერიშვილი, ნინო ბარათაშვილი, ნინო ერისთავი, ელენე ვაჩნაძე; სხედან: ტასო ციციშვილი-ერისთავისა, დარია ერისთავი

გა­და­ღე­ბუ­ლი. რამ­დე­ნი­მე ეპი­ზო­დი ვლა­დი­

და ქარ­თუ­ლი არის­ტოკ­რა­ტი­ის წარ­მო­მად­

ბით აჩ­ვე­ნებ­დ­ნენ რუ­სე­თის იმ­პე­რი­ის ქა­ლა­

მერ კე­რე­სე­ლი­ძემ (შემდგომში, „ელისოს“

გენ­ლე­ბი, რომ­ლე­ბიც თა­ვი­სი­ვე წი­ნაპ­რებს

ქებ­ში და საზღ­ვარ­გა­რეთ.

დამ­დ­გ­მელ­მა ოპე­რა­ტორ­მა) გა­და­ი­ღო,

გა­ნა­სა­ხი­ე­რებ­დ­ნენ.

რო­მე­ლიც 1912-1916 წლებ­ში დრან­კო­ვის

ფილ­მის პრე­მი­ე­რა 1913 წლის 8 ოქ­

ასე აღ­ნიშ­ნა კი­ნე­მა­ტოგ­რაფ­მა იმ­პე­რი­ის „ძლევამოსილი გა­მარ­ჯ­ვე­ბა“, რო­მე­ლიც

კი­ნო­ა­ტე­ლი­ეს ლა­ბო­რან­ტად მუ­შა­ობ­და.

ტომ­ბერს შედ­გა. მე­ო­რე დღეს, 1913

კავ­კა­სი­ის მთი­ე­ლებს დიდ ტრა­გე­დი­ად

დამ­დ­გ­მელ მხატ­ვ­რად მოწ­ვე­უ­ლი იყო

წლის 9 ოქ­ტომ­ბერს, ეკ­რა­ნებ­ზე გა­მო­ვი­

შე­მო­უბ­რუნ­და. კავ­კა­სი­ის და­მორ­ჩი­ლე­ბას

ფრანც რუ­ბო (1856-1928) – მხატ­ვა­რი-პა­ნო­

და ალექ­სან­დ­რე ხან­ჟონ­კო­ვის ატე­ლი­ეს

შე­დე­გად მოჰ­ყ­ვა ჩრდი­ლო­ეთ კავ­კა­სი­ის

რა­მის­ტი, რუ­სე­თის აკა­დე­მი­ის ბა­ტა­ლუ­რი

ნა­წარ­მო­ე­ბი „კავკასიის და­მორ­ჩი­ლე­ბა“ /

მო­სახ­ლე­ო­ბის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი ნა­წი­ლის

ფერ­წე­რის სა­ხე­ლოს­ნოს ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლი,

„შამილის დატყ­ვე­ვე­ბა“ ( სცე­ნა­რის ავ­ტო­რი

იძუ­ლე­ბი­თი გა­და­სახ­ლე­ბა ოს­მა­ლე­თის

თბი­ლი­სის სამ­ხედ­რო-ის­ტო­რი­უ­ლი მუ­ზე­

ნ. მა­მონ­ტო­ვი, რე­ჟი­სო­რი ვა­სი­ლი გონ­ჩა­

იმ­პე­რი­ა­ში. ომს სრუ­ლი­ად შე­ე­წი­რა უბი­ხი

უ­მის დაკ­ვე­თით კავ­კა­სი­ის ომის თე­მა­ზე

რო­ვი, ოპე­რა­ტო­რი ნი­კო­ლაი ეფ­რე­მო­ვი).

ხალ­ხი (სრულიად ამოწყ­და ან უკ­ვა­ლოდ

შექ­მ­ნი­ლი სუ­რა­თე­ბის სე­რი­ი­სა და პა­ნო­რა­

ეს იყო დრან­კო­ვის ფირ­მას­თან სა­კონ­კუ­

ასი­მი­ლირ­და), ხო­ლო მთის­პი­რა და

მუ­ლი ტი­ლოს – „აულ ახულ­გოს შტურ­მის“

რენ­ცი­ოდ შექ­მ­ნი­ლი ოთ­ხნა­წი­ლი­ა­ნი (2100

ზღვის­პი­რა სა­უ­კე­თე­სო მი­წე­ბი რუ­სე­თი­დან

ავ­ტო­რი.

მ.) ის­ტო­რი­უ­ლი დრა­მა. ამ ორი კი­ნო­მე­წარ­

ჩა­მო­სახ­ლე­ბულ ოჯა­ხებს გა­და­ე­ცა.

ფილ­მი შვიდ­ნა­წი­ლი­ა­ნი გა­მო­ვი­და (2525

მის კონ­კუ­რენ­ცი­ა, წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში,

კავ­კა­სი­ის თე­მა, რო­მე­ლიც ერ­თხანს მი­

მ.). ე. წ. ის­ტო­რი­უ­ლი ქრო­ნი­კა კავ­კა­სი­ის

რუ­სუ­ლი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­უ­ლი ცხოვ­რე­ბის

ვიწყე­ბას მი­ე­ცა, 1917 წლის ბოლ­შე­ვი­კუ­რი

ომის მთე­ლი რი­გი ინ­ს­ცე­ნი­რე­ბუ­ლი ეპი­

მთა­ვა­რი ინ­ტ­რი­გა იყო.

რე­ვო­ლუ­ცი­ის შემ­დეგ, რუ­სე­თის სა­ხელ­მ­წი­

ზო­დე­ბი­სა­გან შედ­გე­ბო­და – ქარ­თ­ვე­ლი

1914 წელს, ღუ­ნი­ბის აღე­ბის 55 წლის­

ფო პო­ლი­ტი­კი­სა და პრო­პა­გან­დის ნა­წი­ლი

მე­ფე­ე­ბის ერეკ­ლე II-ისა და გი­ორ­გი XII-ის

თა­ვი­სა და კავ­კა­სი­ის ომის დამ­თავ­რე­ბის

გახ­და, და სა­ხელ­მ­წი­ფო, პირ­ველ რიგ­ში,

დრო­ი­დან დაწყე­ბუ­ლი, ღუ­ნი­ბის აღე­ბი­თა

50 წლის­თა­ვის სა­ი­უ­ბი­ლე­ოდ, დრან­კო­ვის

კი­ნოს იყე­ნებ­და, ერ­თი მხრივ, კავ­კა­სი­ა­ში

და შა­მი­ლის დატყ­ვე­ვე­ბით დამ­თავ­რე­ბუ­ლი.

ატე­ლი­ემ თა­ვი­სი ფილ­მი გა­და­ა­მონ­ტა­ჟა

თა­ვი­სი პო­ლი­ტი­კის გა­მა­მარ­თ­ლე­ბე­ლი

და კვლავ გა­მო­უშ­ვა ეკ­რა­ნებ­ზე სა­თა­უ­რით

მი­თე­ბის შე­საქ­მ­ნე­ლად და მე­ო­რე მხრივ,

ხი­ო­ბი, რე­ჟი­სო­რი და თე­ატ­რა­ლუ­რი მოღ­

„ღუნიბის აღე­ბა ანუ კავ­კა­სი­ის და­მორ­ჩი­

„ველური კავ­კა­სი­ე­ლის“, უცხოს, სა­ყო­ველ­

ვა­წე ვა­ლე­რი­ან გუ­ნია ას­რუ­ლებ­და (მანვე

ლე­ბა“.

მთა­ვარ როლს (შამილი) ცნო­ბი­ლი მსა­

ითა­მა­შა რამ­დე­ნი­მე ეპი­ზო­დუ­რი რო­ლი:

ფილმს, რომ­ლის მი­მართ ინ­ტე­რე­სი

თა­ოდ მი­ღე­ბუ­ლი ფა­სე­უ­ლო­ბე­ბი­სა და წეს­რი­გის დამ­რ­ღ­ვე­ვის ხა­ტის და­სამ­კ­ვიდ­

მე­ფე ერეკ­ლე II, გე­ნე­რა­ლი ერ­მო­ლო­ვი,

რეკ­ლა­მით ოს­ტა­ტუ­რად იყო შემ­ზა­დე­ბუ­ლი,

რებ­ლად. ამ მი­თე­ბი­სა­გან თა­ვის დაღ­წე­ვა

გე­ნე­რა­ლი გალ­ვე­ე­ვი, მღვდე­ლი პა­ი­სი, მო­

დი­დი წარ­მა­ტე­ბა ხვდა. სა­მე­ფო ოჯახ­მაც

ჩვენს დრო­შიც, სამ­წუ­ხა­როდ, რთუ­ლი

ლა მა­ხო­მა). ფილ­მ­ში მო­ნა­წი­ლე­ობ­დ­ნენ:

ფილ­მის მი­მართ დი­დი სიმ­პა­თია გა­მო­ხა­ტა

აღ­მოჩ­ნ­და.

ზა­ქა­რია ბე­რიშ­ვი­ლი, ვლა­დი­მერ გვი­ში­ა­ნი

და მას, წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში, წარ­მა­ტე­

ქარ­თუ­ლი კი­ნოს შე­დევ­რი

>> მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე

ნაც­ვალ­თა თვით­ნე­ბო­ბას; დღეს კი, 21-ე

რ­და ავ­ტო­რი გა­ვი­ცა­ნით, გაგ­ვა­ო­ცა მის­მა

ეკ­რა­ნებ­ზე გა­მო­ვი­და ნი­კო­ლოზ შენ­გე­

სა­უ­კუ­ნე­ში, ეს ფილ­მი მცი­რე ხალ­ხე­ბის

მის­წ­რა­ფე­ბამ უარი ეთ­ქ­ვა ყვე­ლა შტამ­პ­ზე,

ლა­ი­ას „ელისო“ – ალექ­სან­დ­რე ყაზ­ბე­გის

მი­მართ რუ­სე­თის ოდინ­დე­ლი დეს­პო­ტიზ­

ფილ­მის შექ­მ­ნის ყვე­ლა გა­მოც­დილ ხერ­

მოთხ­რო­ბის თა­ვი­სუ­ფა­ლი ეკ­რა­ნი­ზა­ცი­ა,

მი­სა და მა­თი მემ­კ­ვიდ­რე ახა­ლი თა­ო­ბის

ხ­ზე. და­ვი­ნა­ხეთ ახალ­გაზ­რ­და, გამ­ბე­და­ვი,

რო­მე­ლიც შე­დევ­რად წო­დე­ბის ყვე­ლა პი­

ხე­ლი­სუ­ფალ­თა პო­ლი­ტი­კის მამ­ხი­ლე­ბელ

კად­ნი­ე­რი ტა­ლან­ტი.“ (გრიგორი ალექ­სან­

რო­ბას აკ­მა­ყო­ფი­ლებს.

ის­ტო­რი­ულ დო­კუ­მენ­ტად იქ­ცა.

დ­რო­ვი)

85 წლის წინ, 1928 წლის 18 სექ­ტემ­ბერს,

მის ავ­ტორს, რო­მელ­მაც ქარ­თუ­ლი ეკ­

რო­ცა „ელისო“ ეკ­რა­ნებ­ზე გა­მო­ვი­და,

„ელისომ“ მოგ­ვ­ხიბ­ლა ყვე­ლა თა­ვი­სი კომ­

რა­ნის­კენ გზა გა­უ­კა­ფა მონ­ტა­ჟურ-პო­ე­ტურ

ყვე­ლა ერ­თხ­მად მის დიდ გა­მარ­ჯ­ვე­ბას

პო­ნენ­ტით, და პირ­ველ რიგ­ში იმით, რომ

კი­ნოს, გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ად­გი­ლი უჭი­რავს

აღი­ა­რებ­და:

ის იყო უფ­რო მე­ტი, ვიდ­რე კი­ნო­ფილ­მი. ეს

ამ კი­ნოს აღ­მომ­ჩენ­თა და თავ­გა­მო­დე­ბულ

„...რო­დე­საც გზა­ზე აყ­რი­ლი აულის ქა­რა­

იყო ეროვ­ნუ­ლი გე­ნი­ის, ხალ­ხის ტა­ლან­

ადეპ­ტ­თა შო­რის; თვით „ელისო“ კი დგას

ვა­ნი გა­ი­ჭი­მა, რო­დე­საც თან­და­თან და­იძ­რა

ტის გა­მო­ხა­ტუ­ლე­ბა. ეს იყო გა­მო­ხა­ტუ­ლე­

თა­ვი­სი დრო­ის გა­მორ­ჩე­უ­ლი კი­ნო­ნა­წარ­

რიტ­მის გა­სა­ო­ცა­რი, უნაკ­ლო გრძნო­ბით

ბა მხატ­ვ­რუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბი­სა, რო­მე­ლიც

მო­ე­ბე­ბის რიგ­ში, რომ­ლებ­მაც ეს დრო

აგე­ბუ­ლი სა­მონ­ტა­ჟო მე­ლო­დი­ა, მე, და

მა­ღალ ეროვ­ნულ კულ­ტუ­რას ეკუთ­ვ­ნის.“

გა­მო­ხა­ტეს.

ჩე­მი აზ­რით, ყვე­ლა დარ­ბაზ­ში მსხდომ­მა

(სერგეი იუტ­კე­ვი­ჩი) 1929 წელს „ელისო“ ნიუ-იორ­კ­ში უჩ­

მაგ­რამ მუ­სულ­მა­ნი ელი­სო­სა და ქრის­ტი­

ჭეშ­მა­რი­ტი ნი­ჭის ძა­ლა ვიგ­რ­ძე­ნით. ის­ღა

ა­ნი ვა­ჟი­ას სიყ­ვა­რუ­ლის ფონ­ზე გან­ვი­თა­რე­

დაგ­ვ­რ­ჩე­ნო­და, რომ მხო­ლოდ გა­ვო­ცე­ბუ­

ვე­ნეს, ოღონდ შეც­ვ­ლი­ლი სა­თუ­რით

ბუ­ლი ულ­მო­ბე­ლი ის­ტო­რი­უ­ლი ტრა­გე­დია

ლი­ყა­ვით, რო­გორ შეძ­ლო ამ ადა­მი­ან­მა,

– „კავკასიური სიყ­ვა­რუ­ლი“. იქა­უ­რი პრე­სა

– აულ ვერ­დის მკვიდ­რ­თა სა­კუ­თა­რი მი­წა–

რო­მე­ლიც თა­ვის პირ­ველ ფილმს ქმნი­და,

აღ­ნიშ­ნავ­და, რომ ქარ­თულ­მა კულ­ტუ­რამ

წყლი­დან აყ­რა და ოს­მა­ლეთ­ში დე­პორ­ტა­

ამ ურ­თ­ულე­სი ნა­გე­ბო­ბის ასე­თი უნაკ­ლო

ამე­რი­კის კონ­ტი­ნენ­ტ­ზე ჩი­რაღ­დ­ნით ხელ­ში

ცი­ა, დღე­საც არ კარ­გავს თა­ვის აქ­ტუ­ა­ლო­

ოს­ტა­ტო­ბით და­მონ­ტა­ჟე­ბა.“ (ვსევოლოდ

შე­მო­ა­ბი­ჯა. წარ­მა­ტე­ბუ­ლი იყო ფილ­მის

ბას. თუ­კი მე-20 სა­უ­კუ­ნის 20-იან წლებ­ში,

პუ­დოვ­კი­ნი).

პრე­მი­ე­რა გერ­მა­ნი­ა­შიც. შტუტ­გარ­ტის სა­

რო­დე­საც „გათავისუფლებული კავ­კა­სი­ის“,

„... „ელისოში“ (შენგელაიამ) გად­მოს­

ერ­თა­შო­რი­სო კი­ნო­ბაზ­რო­ბა­ზე „ელისო“

მე­ფის რუ­სე­თის, რო­გორც „ხალხთა საპყ­

ცა თა­ვი­სი წარ­მოდ­გე­ნა კავ­კა­სი­ა­ზე,

საბ­ჭო­თა კი­ნოს ყვე­ლა­ზე ღი­რე­ბულ ნა­მუ­

რო­ბი­ლის“ თე­მე­ბი რე­ვო­ლუ­ცი­უ­რი საბ­ჭო­თა

მი­სი სიჭ­რე­ლით, სვე-ბე­დით, ხა­სი­ა­თის

შევ­რად აღი­ა­რეს.

კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის ნა­წი­ლი გახ­და, „ელისო“

არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი სიმ­ტ­კი­ცით...“ (ვიქტორ

გა­მო­ხა­ტავ­და მთი­ელ­თა ერ­თი­ა­ნო­ბას

შკლოვ­ს­კი)

და ამ­ხელ­და კავ­კა­სი­ა­ში მე­ფის რუ­სე­თის

„როდესაც „ელისო“ ვნა­ხეთ, და ახალ­გაზ­

ამ ფილ­მ­ში თა­ვი­სი სა­უ­კე­თე­სო და ქარ­თულ კი­ნო­ში ერთ-ერ­თი ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი რო­ლი ითა­მა­შა კი­რა ან­დ­

„ელისო“. კოხტა ყარალაშვილი – ვაჟია, კირა ანდრონიკაშვილი – ელისო; მარცხნივ: ალექსანდრე იმედაშვილი – ასტამური

რო­ნი­კაშ­ვილ­მა, რო­მელ­მაც გულ­წ­რ­ფე­ლი

სად­მი მიძღ­ვ­ნილ პროგ­რა­მა­ში „ელისოც“

სიმ­ბო­ლო“, „ერის სუ­ლის გა­მომ­ხატ­ვე­ლი

გრძნო­ბა, ბუ­ნებ­რი­ვი გრა­ცია და ტემ­პე­რა­

აჩ­ვე­ნეს. ფეს­ტი­ვა­ლი­სად­მი მიძღ­ვ­ნილ

შე­დევ­რი“. „ფილმის კად­რე­ბის დახ­ვე­წი­ლი

მენ­ტი ჩა­აქ­სო­ვა ელი­სოს სა­ხის გა­მოკ­ვეთ­ში.

ვრცელ წე­რილ­ში კი­ნომ­ცოდ­ნე ლო­კე ჰე­

პლას­ტი­კით მო­ნუს­ხულ­მა დარ­ბაზ­მა უც­ნო­ბი

ი­სი წერს: „ყოველ წე­ლი­წადს ფეს­ტი­ვა­ლი

შო­რე­უ­ლი ქვეყ­ნის კულ­ტუ­რა აღ­მო­ა­ჩი­ნა“,

ლის­კ­ვე­თე­ბით დი­დი გავ­ლე­ნა მო­ახ­დი­ნა

გვა­ხა­რებს დი­დი ფილ­მე­ბის დე­მოს­ტ­რი­

­ ენ – წერ­დ­ნენ რე­ცენ­ზენ­ტე­ბი, აღ­ნიშ­ნავ­დნ

1950-იანი წლე­ბი მე­ო­რე ნა­ხევ­რის „ახალი

რე­ბით, რომ­ლე­ბიც, სხვა­დას­ხ­ვა მი­ზე­ზით,

„აწმყოსთან წარ­სუ­ლის და­კავ­ში­რე­ბი­სა­კენ

ტალ­ღის“ ქარ­თ­ველ რე­ჟი­სორ­თა შე­მოქ­

მი­ვიწყე­ბუ­ლი­ა. წლე­ვან­დე­ლი აღ­მო­ჩე­ნა

სუ­ლი­ერ ლტოლ­ვას“ და გან­სა­კუთ­რე­ბულ

მე­დე­ბა­ზე, რომ­ლებ­მაც ქარ­თუ­ლი კი­ნოს

იყო „ელისო“, ჩე­მი აზ­რით, ფეს­ტი­ვა­ლის

პა­ტი­ვის­ცე­მას გა­მო­ხა­ტავ­დ­ნენ იმის მი­მართ,

გა­ნახ­ლე­ბის მი­სია იტ­ვირ­თეს.

სა­უ­კე­თე­სო ფილ­მი. დღეს ამ ფილმს, საბ­

„თუ რო­გო­რი სი­ა­მა­ყით არის ნაჩ­ვე­ნე­ბი

ჭო­თა კი­ნო­ზე დის­კუ­სი­ის დროს, მკვლე­ვა­

მცი­რე­რიცხო­ვა­ნი ერი“. გა­ზეთ „კიოტო ნი­

„ელისომ“, თა­ვი­სი პო­ე­ტი­კით და სუ­

„ელისო“ დარ­ჩა არა მხო­ლოდ კი­ნოს, არა­მედ კულ­ტუ­რის ის­ტო­რი­ა­ში, რო­გორც

რე­ბიც კი იშ­ვი­ა­თად ახ­სე­ნე­ბენ. იმე­დი მაქვს,

უს­ში“ კი­ნოკ­რი­ტი­კო­სი მა­ცუ­კი ფუ­ძი წერ­და:

მოვ­ლე­ნა – ფილ­მი, რომ­ლის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა

ამის მი­ზე­ზი მხო­ლოდ ის არის, რომ ფილ­მი

„სიტყვა ერი დღეს ისე ხში­რად აღარ იხ­მა­

კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­უ­ლი ეს­თე­ტი­კის ფარ­გ­

ხელ­მი­უწ­ვ­დო­მე­ლი­ა. „ელისო“ უნ­და ნა­ხო,

რე­ბა. იაპო­ნელ პო­ლი­ტი­კო­სებს თით­ქოს

ლებს სცილ­დე­ბა და ეროვ­ნუ­ლი ენერ­გი­ის

რომ მიხ­ვ­დე, რა­ტომ აღი­ა­რე­ბენ მას ეპო­ქის

არ სურთ ამა­ზე ფიქ­რი. ისი­ნი ცდი­ლო­ბენ,

გა­მოვ­ლე­ნის სა­უ­კე­თე­სო მა­გა­ლითს გვიჩ­

ერთ-ერთ უდი­დეს ფილ­მად“.

ხე­ლი შე­უწყონ მო­დერ­ნი­ზა­ცი­ას. მაგ­რამ

ვე­ნებს. სწო­რედ „ელისოს“ ვიხ­სე­ნებ­დით

1981 წელს, რო­დე­საც პორ­დე­ნო­ნეს

რა­ო­დენ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია ეროვ­ნუ­ლი ტრა­

ჩვე­ნი უახ­ლე­სი ის­ტო­რი­ის ყვე­ლა­ზე მძი­მე

ფეს­ტი­ვა­ლი მხო­ლოდ იბა­დე­ბო­და,

დი­ცი­ე­ბი სამ­შობ­ლოს ის­ტო­რი­ი­სა და მი­სი

და დრა­მა­ტულ მო­მენ­ტებ­ში: 1989 წლის 9

იაპო­ნი­ა­ში, ტო­კი­ოს კულ­ტუ­რულ ცენტრ

არ­სის გა­სა­გე­ბად. ამის გა­რე­შე ჩვენ ვე­რას­

აპ­რილს, რო­დე­საც მშვი­დო­ბი­ა­ნი მო­მი­

„ივანამი ჰოლ­ში“ ნი­კო­ლოზ შენ­გე­ლა­ი­ას

დ­როს ვე­რა­ფერს გა­დავ­წყ­ვეტთ. რა არის

ტინ­გე­ე­ბი ულ­მო­ბელ ძა­ლას ცეკ­ვით და

ფილ­მე­ბის რეტ­როს­პექ­ტი­ვა მო­ეწყო. თვით

სა­ჭი­რო, რომ სა­კუ­თა­რი „მე“ აღ­მო­ა­ჩი­ნო?

სიმ­ღე­რით ეგე­ბო­ბო­და; ვიხ­სე­ნებ­დით 1993

აკი­რა კუ­რო­სა­ვამ სი­ნა­ნუ­ლი გა­მოთ­ქ­ვა,

„ელისო“ ამ კითხ­ვა­ზე პა­სუხს გაძ­ლევთ. მე

წლის 27 სექ­ტემ­ბერს, რო­დე­საც სა­კუ­თა­რი

რომ ასე გვი­ან აღ­მო­ა­ჩი­ნა დი­დი რე­ჟი­სო­რი

ჩემს თავს ქარ­თუ­ლი ეროვ­ნუ­ლი ხა­სი­ა­თის

მი­წა-წყლი­დან აყ­რი­ლი ქარ­თ­ვე­ლი მო­სახ­

სა­ქარ­თ­ვე­ლო­დან. იაპო­ნუ­რი გა­ზე­თე­ბის

სა­შუ­ა­ლე­ბით აღ­მო­ვა­ჩენ“.

ლე­ო­ბა აფხა­ზეთს ტო­ვებ­და...

ფურ­ც­ლებ­ზე გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბუ­ლი წე­რი­ლე­

2011 წელს უხ­მო კი­ნოს ეპო­ქის ფილ­მე­ბის

ბის სა­თა­უ­რებ­ში­ვე „ელისო“ შე­ფა­სე­ბუ­

ფეს­ტი­ვალ­ზე, რო­მე­ლიც იტა­ლი­ის ქა­ლაქ

ლია რო­გორც „ბრწყინვალე ეროვ­ნუ­ლი

პორ­დე­ნო­ნე­ში ტარ­დე­ბა, ქარ­თუ­ლი კი­ნო­

სიმ­ღე­რა“, „დიდი ეპო­სი“, „საქართველოს

80

კი­რა ან­დრ ­ ო­ნი­კაშ­ვი­ლი >> მა­რი­ნა კე­რე­სე­ლი­ძე

რო­დე­საც ნი­კო­ლოზ შენ­გე­ლა­ია ­

თ­ქ­მუ­ლი ეკა­ტე­რი­ნე სლი­ვიც­კა­ი­ას ოჯახ­ში

ვის წიგ­ნ­ში ნა­ტო ვაჩ­ნა­ძე. – მა­მა ყო­ველ­თ­ვის

„ელისოს“ გა­და­სა­ღე­ბად მუ­შა­ობ ­ ას შე­უდ­

სა­მი შვი­ლი იზ­რ­დე­ბო­და – ქა­ლიშ­ვი­ლე­ბი

სამ­ხედ­რო ფორ­მას ატა­რებ­და, იმ დღეს კი,

გა, შა­მი­ლის მა­მა­ცი ნა­ი­ბის ულამაზესი

თა­მა­რი, ნა­ტო და ვა­ჟიშ­ვი­ლი სან­დ­რო, რო­

პირ­ვე­ლად, მუ­ქი ქვი­შის­ფე­რი ჩო­ხა ჩა­იც­ვა.

ასუ­ლის რო­ლის შემ­ს­რუ­ლებ­ლის ძებ­ნა

დე­საც მათ, 1908 წლის 29 ნო­ემ­ბერს, კი­დევ

ოთახ­ში რომ შე­ვე­დით, დე­დაჩ­ვენს ემ­შ­ვი­

არ გას­ჭირ­ვე­ბი­ა. ის გვერ­დით ჰყავ­და –

ერ­თი ქა­ლიშ­ვი­ლი – კი­რა შე­ე­ძი­ნათ. იმ დროს გი­ორ­გი ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლი თერ­

დო­ბე­ბო­და. დე­დამ, გა­მომ­შ­ვი­დო­ბე­ბი­სას, მა­მას შუბ­ლ­ზე აკო­ცა, მან კი ბავ­შ­ვებს პირ­ჯ­

– კი­რა ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლი.

გის სამ­ხედ­რო ოლ­ქის უფ­რო­სად და­ნიშ­ნეს

ვა­რი გა­დაგ­ვ­სა­ხა და გა­ღი­მე­ბუ­ლი გა­ვი­და,

თუ­კი ნა­ტო ვაჩ­ნა­ძემ ეკ­რან­ზე სა­ქარ­

და ოჯა­ხი ვლა­დი­კავ­კაზ­ში ცხოვ­რობ­და.

დე­დას არ­წ­მუ­ნებ­და, ზე­ლიმ-ხა­ნი ახალ ტა­ნი­

თ­ვე­ლოს კდე­მა­მო­სი­ლი, ლი­რი­კუ­ლი

1910 წელს მათ დი­დი უბე­დუ­რე­ბა და­ატყ­და.

სა­მოს­ში ვერ მიც­ნობ­სო. ორი დღის შემ­დეგ

სი­ლა­მა­ზე გა­მო­ხა­ტა, კი­რა ან­დრ ­ ო­ნი­

პოლკს, რო­მელ­საც გი­ორ­გი ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­

თავ­ზარ­დამ­ცე­მი ცნო­ბა მო­ვი­და: ზე­ლიმ-ხა­ნი

კაშ­ვი­ლი, მთე­ლი თა­ვი­სი იერით, ურ­ჩი,

ლი მე­ა­თუ­რობ­და, აბ­რაგ ზე­ლიმ-ხა­ნის და­ჭე­

მის რაზმს ხე­ო­ბა­ში ხიდ­თან ჩა­უ­საფ­რ­და.

მებ­რ­ძო­ლი, სტერე­ო­ტი­პუ­ლი ხა­ტე­ბის

რა და­ა­ვა­ლეს. ამ და­ვა­ლე­ბას ის უხა­ლი­სოდ

რო­გორც კი მა­მა­ჩე­მის ცხე­ნი ხიდს მი­ად­გა,

წი­ნა­აღ­მ­დეგ ამ­ბო­ხე­ბუ­ლი სი­ლა­მა­ზის

მო­კი­დე­ბი­ა, ფეხს ით­რევ­და. ვლა­დი­კავ­კაზ­ში

სრო­ლა გა­ის­მა და ის უსუ­ლოდ და­ე­ცა...“

გა­მომ­ხატ­ვე­ლი იყო.

ჩა­მო­სულ ერთ გე­ნე­რალს უთ­ქ­ვამს: ზე­

­ ა სა­ხე­ე­ბი ახალ­გაზ­რ­და მან ეკ­რან­ზე შექ­მნ

ლიმ-ხა­ნი დი­დი ხნის და­ჭე­რი­ლი იქ­ნე­ბო­და,

ამ­ბა­ვი მხო­ლოდ გად­მო­ცე­მით იცო­და. ოცი

ქა­ლე­ბი­სა, რომ­ლე­ბიც ნე­ბის­მი­ერ გან­საც­

მას­თან შებ­მის რომ არ შე­ში­ნე­ბო­და­თო. ეს

წლის შემ­დეგ, გან­გე­ბის ნე­ბით, მა­მა­მი­სის

დელ­ში ში­ნა­გან თა­ვი­სუფ­ლე­ბას, სი­ა­მა­ყეს

გი­ორ­გი ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლის მი­სა­მარ­თით

მკვლე­ლის სა­ხე­ლი უც­ნა­უ­რად ამო­ტივ­ტივ­

და კე­თილ­შო­ბი­ლე­ბას ინარ­ჩუ­ნე­ბენ.

იყო ნათ­ქ­ვა­მი, ოფიც­რის ღირ­სე­ბა შე­ე­ლა­ხა

დე­ბა მის ცხოვ­რე­ბა­ში – ახ­ლა უკ­ვე კი­ნო­ში,

„ელისოში“ ეს ყვე­ლა­ზე მკვეთ­რად გა­მოჩ­

და ზე­ლიმ-ხა­ნის შე­საპყ­რო­ბად ექ­ს­პე­დი­ცი­ის

რო­დე­საც კი­რა კი­ნომ­სა­ხი­ო­ბი გახ­დე­ბა...

ნ­და – გა­რე­გან ხატ­ში, გმი­რის პლას­ტი­კა­

მოწყო­ბა გა­დაწყ­ვი­ტა. პირ­ველ დღეს ზე­ლიმ-

ში, მის ცეკ­ვა­ში, რო­მე­ლიც ერის და­უმ ­ ორ­

ხა­ნის ცო­ლი და­ა­პა­ტიმ­რა და შინ შე­ბინ­დე­

სახ­ლ­ში გა­ტა­რე­ბუ­ლი ბავ­შ­ვო­ბის წლე­ბი.

ჩი­ლებ­ლო­ბის სიმ­ბო­ლოდ იქ­ცა.

ბამ­დე დაბ­რუნ­და. მე­ო­რე დღეს მას­თან

ქმრის სიკ­ვ­დი­ლის შემ­დეგ, ეკა­ტე­რი­ნე

კი­რა ან­დრ ­ ო­ნი­კაშ­ვი­ლის წი­ნაპ­რე­ბის

სახ­ლ­ში უც­ნო­ბი კა­ცი მო­სუ­ლა და უთ­ქ­ვამს:

სლი­ვიც­კაია-ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლი შვი­ლებ­თან

ის­ტო­რია შე­სა­ნიშ­ნა­ვად აქვს აღ­წე­

ზე­ლიმ-ხა­ნის გა­მოგ­ზავ­ნი­ლი ვარ, გთხო­ვათ,

ერ­თად იქ და­სახ­ლ­და. ოჯა­ხუ­რი ტრა­დი­ცი­

რი­ლი ნა­ტო ვაჩ­ნა­ძეს თა­ვის წიგ­ნ­ში

ჩე­მი ცო­ლი გა­უშ­ვი და ჩემს წი­ნა­აღ­მ­დეგ ნუ

ის თა­ნახ­მად, ყვე­ლა­ნი შრო­მას ბავ­შ­ვო­ბი­

„მოგონებები და შეხ­ვედ­რე­ბი“. თვით

გა­მო­ი­ლაშ­ქ­რე­ბო, რად­გან ქარ­თ­ვე­ლის

დან იყ­ვ­ნენ მიჩ­ვე­ულ­ნი, საქ­მე გა­ნა­წი­ლე­

კი­რა მა­შინ ორი წლი­საც არ იყო და ეს

მა­ნამ­დე კი იყო გურ­ჯა­ან­ში, მა­მა­პა­პი­სე­ულ

კი­რას ცხოვ­რე­ბის დრა­მა­ტუ­ლი ფაქ­ტე­

სის­ხ­ლის დაღ­ვ­რა არ მინ­და­ო. გი­ორ­გი ან­დ­

ბუ­ლი ჰქონ­დათ – ნა­ტო და თა­მა­რი დე­დას

ბი და მოვ­ლე­ნე­ბი მი­სი ახ­ლობ­ლე­ბის

რო­ნი­კაშ­ვი­ლი სიტყ­ვის კა­ცი იყო, ქარ­თ­ვე­ლი

ოჯახ­ში ეხ­მა­რე­ბოდ­ნენ, ვე­ნახ­შიც მუ­შა­ობ­

ხსოვ­ნამ შე­მო­ი­ნა­ხა...

ოფი­ცე­რი მე­ფის სამ­სა­ხურ­ში... წარ­გ­ზავ­ნი­ლი

დ­ნენ, სან­დ­როს ტყი­დან ფიჩხი მოჰ­ქონ­და,

რუ­სე­თის მე­ფის არ­მი­ის პოლ­კოვ­ნი­კის,

ამ სიტყ­ვე­ბით გა­უს­ტუმ­რე­ბი­ა: მე ჩე­მი ვა­ლი

პა­ტა­რა კი­რას კი წყა­რო­დან კო­კით წყლის

თა­ვად გი­ორ­გი ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლი­სა და

უნ­და მო­ვი­ხა­დო­ო. „მახსოვს ექ­ს­პე­დი­ცი­ის

მო­ტა­ნა ევა­ლე­ბო­და...

ვარ­შა­ვა­ში კე­თილ­შო­ბი­ლი სი­ლა­მა­ზით გან­

მე­ო­რედ გამ­გზ ­ ავ­რე­ბის დი­ლა, – იგო­ნებს თა­

თხუთ­მე­ტი წლის იყო, რო­დე­საც შუ­ა­თა­ნა

ფოტო: ელდარ შენგელაიას არქივიდან

მი­სი ოჯა­ხის წევ­რი, ნა­ტო ვაჩ­ნა­ძის და

festivali 81

კირა ანდრონიკაშვილი და მარიკა ჩიმიშკიანი. 1929

82

კირა ანდრონიკაშვილი. 1930; კირა ანდრონიკაშვილი, თამარ ჭავჭავაძე, ნატო ვაჩნაძე, ნინო ანდრონიკაშვილი მასპინძლებთან ერთად. გურჯაანი. 1949; გიორგი ანდრინიკაშვილი და ეკატერინე სლივიცკაიაანდრონიკაშვილი

და – ნა­ტო გათხოვ­და და, სულ მა­ლე,

ლი­ხი ზე­ლიმ-ხან­ზე ფილ­მის გა­და­ღე­ბას

ნისტ­თა შთა­მო­მა­ვა­ლი (ნამდვილი გვა­რი

მთე­ლი სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სა­თაყ­ვა­ნე­ბე­ლი

შე­უდ­გა და კი­რა ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვილს მი­სი

– ვო­გა­უ), 20-30-იანი წლე­ბის რუ­სი საბ­ჭო­თა

კი­ნო­ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვი ნა­ტო ვაჩ­ნა­ძე გახ­და.

ცო­ლის რო­ლი შეს­თა­ვა­ზა. კი­რა მერ­ყე­ობ­

მწე­რა­ლი, ცნო­ბი­ლი თა­ვი­სი თა­მა­მი ლი­

კი­ნო კი­რას ცხოვ­რე­ბა­შიც შე­მო­ვი­და, სა­

და, ძა­ლი­ან აღელ­ვებ­და, რომ ფილ­მ­ში

ტე­რა­ტუ­რუ­ლი და პო­ლი­ტი­კუ­რი შე­ხე­დუ­

ქარ­თ­ვე­ლოს „სახკინმრეწვში“ მსა­ხი­ო­ბად

მა­მა­მი­სის და­ღუპ­ვის ეპი­ზო­დი­ა, ამი­ტომ

ლე­ბე­ბით, რაც არა­ერ­თხელ გამ­ხ­და­რა

და­იწყო მუ­შა­ო­ბა, მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა მი­ი­ღო

პა­სუხს აყოვ­ნებ­და. მე­რე თბი­ლის­ში გა­დაფ­

მის წი­ნა­აღ­მ­დეგ გა­ჩა­ღე­ბუ­ლი კრი­ტი­კუ­ლი

ივა­ნე პე­რეს­ტი­ა­ნის („სამი სი­ცოცხ­ლე“, 1924,

რინ­და, რომ დე­დის­თ­ვის რჩე­ვა ეთხო­ვა.

კამ­პა­ნი­ე­ბის სა­ბა­ბი. მას აკ­რი­ტი­კებ­დ­ნენ

„ტარიელ მკლა­ვა­ძის მკვლე­ლო­ბის საქ­მე“,

მან კი უპა­სუ­ხა: „ახლა სხვა დრო­ა, მე ვერ

იდე­ო­ლო­გი­უ­რი შეც­დო­მე­ბის­თ­ვის, ფორ­მა­

1925) და ვლა­დი­მერ ბარ­ს­კის („მეცხრე

ვი­გებ და ალ­ბათ ვე­რა­სო­დეს გა­ვი­გებ იმას,

ლიზ­მის­თ­ვის, ერო­ტი­კის­თ­ვის, მის­ტი­კის­თ­

ტალ­ღა“, 1926) ფილ­მებ­ში.

რაც ახ­ლა ხდე­ბა. ყვე­ლა­ფე­რი თვი­თონ გა­

ვის და ა. შ.

დაწყ­ვი­ტე­თო“. კი­რამ გა­და­ღე­ბა და­იწყო...

მა­თი შეხ­ვედ­რა თე­ატ­რ­ში მოხ­და. კი­რას

სო­ცი­ალ-ეკო­ნო­მი­კუ­რი ფა­კულ­ტე­ტის იური­

და პა­რა­ლე­ლუ­რად, პრო­ფე­სი­უ­ლი ოს­ტა­

სი­ლა­მა­ზით მო­ნუს­ხუ­ლი, პილ­ნი­ა­კი მას

დი­უ­ლი გან­ყო­ფი­ლე­ბის სტუ­დენ­ტი იყო, რო­

ტო­ბის და­სახ­ვე­წად, იური ზა­ვად­ს­კის თე­

„ქანდარაზე“ გაჰ­ყ­ვა, სა­დაც ის მე­გობ­რებ­

დე­საც ნი­კო­ლოზ შენ­გე­ლა­ი­ას ლე­გენ­და­

ატ­რა­ლუ­რი სტუ­დი­ის სამ­სა­ხი­ო­ბო კლას­ში

თან ერ­თად იჯ­და. რამ­დე­ნი­მე შეხ­ვედ­რის

რულ „ელისოში“ მთა­ვა­რი რო­ლი ითა­მა­შა.

ჩა­ა­ბა­რა. 1931 წელს კი­ნოს­ტუ­დი­ამ „ვგიკში“,

შემ­დეგ, სულ რამ­დე­ნი­მე კვი­რა­ში, პილ­ნი­

ეს იყო მი­სი ვარ­ს­კ­ვ­ლა­ვუ­რი სა­ა­თი. ერ­თი

სა­რე­ჟი­სო­რო ფა­კულ­ტეტ­ზე მი­ავ­ლი­ნა, სერ­

აკ­მა ხე­ლი სთხო­ვა, მაგ­რამ ორ­ჭო­ფუ­ლი

წლის შემ­დეგ სტუ­დია „ვოსტოკფილმში“

გეი ეიზენ­შ­ტე­ი­ნის სა­ხე­ლოს­ნო­ში...

პა­სუ­ხი მი­ი­ღო: ამ სა­კითხს ერ­თი წლის შემ­დ­გეგ მი­ვუბ­რუნ­დე­თო.

მი­იწ­ვი­ეს მთა­ვარ როლ­ზე იული რა­იზ­მა­ნის

1932 წელს კი­რა ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლი შეხ­

ფილ­მ­ში „მიწას სწყუ­რი­ა“ (1930), რო­მე­ლიც

ვ­და ადა­მი­ანს, რო­მელ­საც შემ­დეგ თა­ვი­სი

1933 წელს პიკ­ლ­ნი­ა­კი სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში

მა­ლე­ვე გა­ახ­მო­ვა­ნეს და წლე­ბის გან­მავ­

ცხოვ­რე­ბა და­უ­კავ­ში­რა. ამ შეხ­ვედ­რამ მი­სი

გაფ­რინ­და. კი­რა თბი­ლის­ში არ დახ­ვ­და.

ლო­ბა­ში დი­დი წარ­მა­ტე­ბით აჩ­ვე­ნებ­დ­ნენ.

ბე­დი გა­დაწყ­ვი­ტა. ეს იყო ბო­რის პილ­ნი­ა­

ექ­ს­პე­დი­ცი­ა­ში წა­სუ­ლი­ყო, თრუ­სოს ხე­ო­ბა­

ამა­ვე დროს, კი­ნო­რე­ჟი­სო­რი ოლეგ ფრე­

კი – ვოლ­გის­პი­რე­თის გერ­მა­ნელ კო­ლო­

ში, სა­დაც ნა­ტო ვაჩ­ნა­ძეს­თან ერ­თად სი­კო

ფოტო: ელდარ შენგელაიას არქივიდან

თბი­ლი­სის სა­ხელ­მ­წი­ფო უნი­ვერ­სი­ტე­ტის

83

კირა ანდრინიკაშვილი, ნიკოლოზ შენგელაია და ნატო ვაჩნაძე. 1929

დო­ლი­ძის ფილ­მის – „უკანასკნელი ჯვა­

სიმ­შ­ვი­დე შე­­ი­ტა­ნა. მა­ლე ვა­ჟიშ­ვი­ლი – ბო­

ბო­რის პას­ტერ­ნა­კი და ნი­კო­ლაი პო­გო­დი­ნი

როს­ნე­ბის“ გა­და­ღე­ბა­ში მო­ნა­წი­ლე­ობ­და.

რი­სი შე­ე­ძი­ნათ. ცხოვ­რე­ბა, თით­ქოს, შორს

ქა­ლიშ­ვილ­თან ერ­თად. პო­გო­დი­ნი მა­ლე

ნი­კო­ლოზ შენ­გე­ლაია და ტი­ცი­ან ტა­ბი­ძე

მი­მა­ვალ კა­ლა­პოტ­ში ჩად­გა, მაგ­რამ იმე­დი

წა­ვი­და. პას­ტერ­ნაკ­საც შინ სტუმ­რე­ბი ელო­

პილ­ნი­აკს სტე­ფან­წ­მინ­და­ში გაჰ­ყ­ვ­ნენ. იქ

არ გა­უ­მარ­თ­ლ­დათ...

დე­ბოდ­ნენ... ათ სა­ათ­ზე ახა­ლი სტუ­მა­რი

პილ­ნი­ა­კი და შენ­გე­ლაია ცხე­ნებ­ზე გა­დას­

1936 წლი­დან ბო­რის პილ­ნი­ა­კის ნა­წარ­

მო­ვი­და. შე­მოდ­გო­მი­სა და გვი­ა­ნი სა­ღა­მოს მი­უ­ხე­და­ვად, თეთ­რ­ში იყო გა­მოწყო­ბი­ლი.

ხ­დ­ნენ და კი­რას ჩა­მო­საყ­ვა­ნად თრუ­სოს

მო­ე­ბებს აღარ აქ­ვეყ­ნებ­დ­ნენ, მას­თან ურ­

ხე­ო­ბის შო­რე­უ­ლი აულის­კენ გა­ე­შურ­ნენ.

თი­ერ­თო­ბა სა­ხი­ფა­თო გახ­და. 1937 წლის

უაღ­რე­სად თა­ვა­ზი­ა­ნი იყო. „ნიკოლაი ივა­

ტი­ცი­ა­ნი სა­ქორ­წი­ლო ნა­დი­მის მო­სამ­ზა­

28 ოქ­ტომ­ბერს, შვი­ლის და­ბა­დე­ბის დღეს,

ნო­ვი­ჩი სას­წ­რა­ფოდ თა­ვის­თან გიხ­მობთ.

დებ­ლად ყაზ­ბეგ­ში დარ­ჩა... ეს ყვე­ლა­ფე­რი

პილ­ნი­ა­კი და­ა­პა­ტიმ­რეს...

თქვენ­თან რა­ღაც საქ­მე აქვს. ერთ სა­ათ­ში

ბო­რის ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვილ­მა, კი­რა ან­დ­რო­

შინ იქ­ნე­ბით“. ეჟო­ვის სა­ხე­ლის ხსე­ნე­ბა­ზე

ნი­კაშ­ვი­ლი­სა და ბო­რის პილ­ნი­ა­კის შვილ­მა

დე­და­ჩე­მის სა­ხე­ზე ში­ში და უნ­დობ­ლო­ბა

– ცნო­ბილ­მა მწერ­ლ­მა, ის­ტო­რი­კოს­მა და

რომ შე­ამ­ჩ­ნი­ა, დას­ძი­ნა: „თქვენი მან­ქა­ნით

ცხოვ­რე­ბა­ში სა­ქარ­თ­ვე­ლო შე­მო­ვი­და, ის

სცე­ნა­რის­ტ­მა – იმ დღის მოვ­ლე­ნე­ბი დე­დის

წა­მო­დით. უკან ამით­ვე დაბ­რუნ­დე­ბით“. და

ბევრ ქარ­თ­ველ მწე­რალს და ხე­ლო­ვანს

ნა­ამ­ბო­ბის მი­ხედ­ვით აღად­გი­ნა: „დილიდან

გა­ი­მე­ო­რა: „ნიკოლაი ივა­ნო­ვიჩს თქვენ­თან

და­უ­მე­გობ­რ­და, და ისი­ნიც სტუმ­რობ­დ­ნენ

პილ­ნი­ა­კი ძა­ლი­ან მხი­ა­რუ­ლი იყო, ორი­

რა­ღა­ცის და­ზუს­ტე­ბა უნ­და“. პილ­ნი­აკ­მა

მას პე­რე­დელ­კი­ნო­ში. პილ­ნი­ა­კი აღ­ფ­რ­

ვემ და­ბა­დე­ბის დღე მოგი­ლო­ცეთ, უხ­ვად

თა­ვი და­უკ­რა: „წავიდეთ“. დე­და ცრემლს

თო­ვა­ნე­ბუ­ლი იყო სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ბუ­ნე­ბით,

და­გა­სა­ჩუქ­რეთ, გა­ვიხ­სე­ნეთ 1934 წე­ლი,

ძლივს იკა­ვებ­და და პა­ტა­რა ფუ­თა გა­მო­უ­

მი­სი ხალ­ხით, ამ­ბობ­და, რომ მის­თ­ვის გა­

რო­დე­საც შენ და­ი­ბა­დე, – იგო­ნებ­და დე­და.

ტა­ნა. „რა სა­ჭი­რო­ა?“ – მო­უჭ­რა პილ­ნი­აკ­მა.

სა­გე­ბი­ა, რა­ტომ შე­ას­რუ­ლა სა­ქარ­თ­ვე­ლომ

დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში არა­ვინ მო­სუ­ლა. მხო­

„კირა გი­ორ­გი­ევ­ნა, ბო­რის ან­დ­რე­ე­ვი­ჩი

ასე­თი დი­დი რო­ლი რუ­სი პო­ე­ტე­ბი­სა და

ლოდ ფოს­ტა­ლი­ონ­მა მო­ი­ტა­ნა რამ­დე­ნი­მე

ერთ სა­ათ­ში შინ იქ­ნე­ბა“ – საყ­ვე­დუ­რით

ხე­ლოვ­ნე­ბის სხვა მოღ­ვა­წე­თა შე­მოქ­მე­დე­

მო­სა­ლო­ცი დე­პე­შა თბი­ლი­სი­დან. რო­დე­

უთხ­რა სტუ­მარ­მა. დე­და ჯი­უ­ტად აწ­ვ­დი­და

ბა­ში. კი­რამ მის ცხოვ­რე­ბა­ში სიყ­ვა­რუ­ლი და

საც შე­ბინ­დ­და, მო­სა­ლო­ცად მო­ვიდ­ნენ

ფუ­თას, რი­თაც, თით­ქოს, სტუმ­რის მი­ერ

პილ­ნი­აკს ხა­ტოვ­ნად აქვს აღ­წე­რი­ლი რო­ მან­ში „ნაყოფთა მომ­წი­ფე­ბა“. კი­რას­თან და­ქორ­წი­ნე­ბით პილ­ნი­ა­კის

84

კირა ანდრონიკაშვილი შვილთან – ბორისთან ერთად. 1935; სხედან: სანრო ანდრონიკაშვილი, ეკატერინე სლივიცკაიაანდრონიკაშვილი, მარიკა ჩიმიშკიანი, ნატო ვაჩნაძე; დგანან: ნიკოზ შენგელაია, კირა ანდრონიკაშვილი. 1929

შე­მო­თა­ვა­ზე­ბუ­ლი თა­მა­შის ჩაშ­ლა უნ­დო­და.

მო­ე­ქარ­გა“. სა­თუ­თად ვი­ნა­ხავ პა­ტა­რა ხელ­

ქარ­თუ­ლად ფილ­მე­ბის დუბ­ლი­აჟს მო­ჰკი­და

მაგ­რამ პილ­ნი­აკ­მა ფუ­თა არ გა­მო­არ­თ­ვა.

ნა­კეთ წიგ­ნებს ლექ­სე­ბით და ნა­ხა­ტე­ბით,

ხე­ლი. სი­ცოცხ­ლის ბო­ლომ­დე ამ საქ­მით

უნ­დო­და სახ­ლი­დან წა­სუ­ლი­ყო რო­გორც

რო­მელ­საც დე­და ბა­ნა­კი­დან მიგ­ზავ­ნი­და.

იყო და­კა­ვე­ბუ­ლი.

თა­ვი­სუ­ფა­ლი კა­ცი და არა რო­გორც პა­ტი­

ყო­ვე­ლი წიგ­ნი ასე იყო ხელ­მო­წე­რი­ლი:

მა­რი, – იგო­ნებ­და დე­და“.

„Кира из АЛЖИРа“. კი­რა ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვილს მის­ჯი­ლი ვა­და

გაწყ­და. გად­მო­ცე­მით ვი­ცი, რო­გო­რი იყო

შემ­დეგ, 1938 წლის 16 მა­ისს, პირ­და­პირ

ბო­ლომ­დე არ მო­უხ­დი­ა. სიტყ­ვა სტა­ლინ­

და­პა­ტიმ­რე­ბამ­დე და მის შემ­დეგ. მაგ­რამ ის

სტუ­დი­ა­ში, კი­რა ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლი და­ა­პა­

თან დამ შე­ა­წი­ა. მოს­კოვ­ში ქარ­თუ­ლი

სუ­ლი­ე­რად არ გა­ტე­ხი­ლა. ეს უფ­რო ში­ნა­გა­

ტიმ­რეს. ის აკ­მო­ლინ­ს­კ­ში, სამ­შობ­ლოს მო­

ხე­ლოვ­ნე­ბის დე­კა­დის დროს, კრემ­ლ­ში

ნი პრო­ტეს­ტი იყო, აღარ ჰქონ­და სურ­ვი­ლი

ღა­ლა­ტე­თა ცო­ლე­ბის ბა­ნაკ­ში (Акмолинский

სა­ქარ­თ­ვე­ლოს დე­ლა­გა­ცი­ის­თ­ვის გა­მარ­

საქ­მე ჰქო­ნო­და იმას­თან, რაც საბ­ჭო­თა

лагерь жен изменников Родины, АЛЖИР)

თულ წვე­უ­ლე­ბა­ზე ნა­ტო ვაჩ­ნა­ძეს თა­ვი ისე

ხე­ლი­სუფ­ლე­ბას­თან იყო და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი.

იხ­დი­და სას­ჯელს. აქ გა­ტა­რე­ბულ წლებ­ზე

მო­უჩ­ვე­ნე­ბი­ა, თით­ქოს არ იცო­და რა ხდე­

დე­და მე­გობ­რობ­და ანა ახ­მა­ტო­ვას­თან.

ახ­ლობ­ლებ­თან არა­სო­დეს ლა­პა­რა­კობ­

ბო­და, და სტა­ლი­ნის­თ­ვის უთ­ქ­ვამს: „იცით,

ერ­თად რომ ვნა­ხე, მივ­ხ­ვ­დი, რო­გორ ჰგავ­

და. მათ­თ­ვის ეს მი­სი ცხოვ­რე­ბის უც­ნო­ბი

ჩე­მი და არა­ფერ­შია დამ­ნა­შა­ვე, გა­რ­და

დ­ნენ ერ­თ­მა­ნეთს.“

ფურ­ცე­ლი იყო.

იმი­სა, რომ ხალ­ხის მტრის ცო­ლი­ა. მის­თ­ვის

ელ­დარ შენ­გე­ლა­ი­ა: „კირა გა­და­სახ­ლე­

არა­ვი­თა­რი პო­ლი­ტი­კუ­რი ბრალ­დე­ბა არ

ბი­დან რომ დაბ­რუნ­და, დე­დას მე­გო­ბარ­მა

ბოლ­შე­ვოს შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი სახ­ლის ბიბ­ლი­

წა­უ­ყე­ნე­ბი­ათ“. სტა­ლინ­მა ჩა­ი­ბურ­ტყუ­ნა, რომ

მან­ქა­ნით ქა­ლაქ­გა­რეთ გაგ­ვა­სე­ირ­ნა.

ო­თე­კა­ში ჩემ­თან ხან­დაზ­მუ­ლი ქალ­ბა­ტო­ნი

შე­ა­მოწ­მე­ბენ და თუ უდა­ნა­შა­უ­ლო­ა, გა­მო­უშ­

შე­იძ­ლე­ბა ით­ქ­ვას, მა­შინ გა­ვი­ცა­ნი და ძა­

მო­ვი­და და ძა­ლი­ან აღელ­ვე­ბულ­მა მკითხა,

ვე­ბენ. კი­რა ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლი მარ­თ­ლაც

ლი­ან და­ვუ­ახ­ლოვ­დი. დე­და რომ და­ი­ღუ­პა,

– მარ­თ­ლა კი­რა ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლის შვი­ლი

გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეს.

კი­რა გახ­და ჩე­მი გულ­შე­მატ­კი­ვა­რი და

ბო­რის ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლი: „ერთხელ,

გა­და­სახ­ლე­ბი­დან დაბ­რუ­ნე­ბულს, არც

მრჩე­ვე­ლი. ბევ­რი რამ მი­ამ­ბო, რაც 40-იან

ვი­ო­ლი­ნა, რო­მე­ლიც დე­დას­თან ერ­თად

ბი­ნა ჰქონ­და და არც პრო­ფე­სი­ით მუ­შო­ბის

წლებ­ში ჩვე­ნი ოჯა­ხის თავს დატ­რი­ალ­და.

აკ­მო­ლინ­ს­კის ბა­ნაკ­ში იხ­დი­და სას­ჯელს. მან

უფ­ლე­ბა. თბი­ლის­ში ცხოვ­რე­ბა ეკ­რ­ძა­ლე­

ის ერ­თა­დერ­თი იყო ჩემს ახ­ლობ­ლებს

დე­და­ჩე­მის ლექ­სი წა­მი­კითხა, რო­მე­ლიც

ბო­და. კოჯ­რის ბავ­შ­ვ­თა სახ­ლ­ში დამ­ლა­

შო­რის, ვინც ჩე­მი სა­დიპ­ლო­მო ფილ­მი

მის­თ­ვის გა­და­სახ­ლე­ბა­ში, და­ბა­დე­ბის დღე­ზე

გებ­ლად გა­აწე­სეს. სრუ­ლი­ად უსახ­ს­როდ

ნა­ხა, რო­დე­საც მოს­კოვ­ში ჩა­მო­ვი­და... კი­რა

მი­უძღ­ვ­ნი­ა. ამ ლექ­ს­ში დე­და უსურ­ვებ­და

დარ­ჩე­ნილს, მცხე­თის ასან­თის ფაბ­რი­კა­შიც

უეც­რად გარ­და­იც­ვა­ლა, 1960 წელს, გუ­ლის

დიდ ბედ­ნი­ე­რე­ბას, მაგ­რამ „თავისუფლებას

მო­უ­წია მო­შა­ო­ბა. 1941 წელს, ომი რომ

შე­ტე­ვით... ალ­ბათ, წარ­სულ­მა იჩი­ნა თა­ვი,

გი­სურ­ვე­ბო“ ვერ და­წერ­და, ამი­ტომ მა­საც

და­იწყო, თბი­ლის­ში ცხოვ­რე­ბის უფ­ლე­ბა

ძა­ლი­ან თავ­შე­კა­ვე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნი იყო და

და თა­ვის თავ­საც გან­შო­რე­ბა უსურ­ვა, რაც

მის­ცეს. მე­რე კი­ნოს­ტუ­დი­ა­ში, მსა­ხი­ო­ბის

ყვე­ლა­ფერს უთ­ქ­მე­ლად გა­ნიც­დი­და. მი­სი

ორი­ვეს­თ­ვის გა­თა­ვი­სუფ­ლე­ბას ნიშ­ნავ­და.

შტატ­ში ჩა­რიცხეს, ნი­კო­ლოზ შენ­გე­ლა­ი­ამ

მუ­დამ მშვი­დი, კე­თილ­შო­ბი­ლი სა­ხე, დახ­

დო­კუ­მენ­ტურ ფილ­მ­ში აკ­მო­ლინ­ს­კის ბა­ნა­კის

თა­ვი­სი ფილ­მე­ბის ეპი­ზო­დებ­ში გა­და­ი­ღო

ვე­წი­ლი ჟეს­ტე­ბი არა­სო­დეს ამ­ჟ­ღავ­ნებ­დ­ნენ

შე­სა­ხებ, რო­მე­ლიც ევ­გე­ნი გო­ლოვ­ნი­ამ

და მი­სი სა­ხე­ლი სხვა რე­ჟი­სორ­თა ფილ­

იმას, რაც მის გულ­ში ხდე­ბო­და... მა­შინ ის

გა­და­ი­ღო, ლი­დია ვი­ო­ლი­ნა იხ­სე­ნებს: „...

მე­ბის ტიტ­რებ­შიც გა­მოჩ­ნ­და, მაგ­რამ დიდ

52 წლი­სა იყო...“

კარ­ტო­ფი­ლის­გან ჭრა­ქი და­ვამ­ზა­დეთ, რომ

რო­ლებ­ზე აღა­რა­სო­დეს უფიქ­რი­ა. აღარ

ბა­რა­კი რო­გორ­მე გაგ­ვე­ნა­თე­ბი­ნა. ასეთ

უნ­დო­და... სტუ­დი­ა­ში რე­ჟი­სო­რის ასის­

პი­რო­ბებ­ში კი­რამ მო­ა­ხერ­ხა, ცხვირ­სა­ხო­ცი

ტენ­ტად მუ­შა­ობ­და, შემ­დეგ რუ­სუ­ლი­დან

ხარ­თო? ეს ქალ­ბა­ტო­ნი აღ­მოჩ­ნ­და ლი­დია

ფოტო: ელდარ შენგელაიას არქივიდან

ქმრის და­პა­ტიმ­რე­ბი­დან ექ­ვ­სი თვის

ბო­რის ან­დ­რო­ნი­კაშ­ვი­ლი: „გადასახლებაში მის სულ­ში რა­ღაც სი­მი

86

"... ოც­და­ა­თი წლის წინათ მე და რე­ზო გაბ­რი­ა­ძემ პლა­ნე­ტა პლი­უკ­ზე ვი­მოგზა­უ­რეთ. მე­ რე დავ­წე­რეთ სცე­ნა­რი და ყვე­ლას ვაჩ­ვე­ნეთ, რაც იქ ვნა­ხეთ. ახ­ლა პლი­უკ­ზე მე­ო­რედ გა­ვემ­გ­ზავ­რე, ოღონდ რე­ზო გაბ­რი­ა­ძის გა­რე­შე... სხვა თა­ნა­მო­აზ­რე­ებ­თან ერ­თად. ფიქ­ რებ­ში რჩე­ვას სულ რე­ზოს ვე­კითხე­ბოდი. ამი­ტო­მაც ამ ფილმს ვუძღ­ვ­ნი ჩემს ნი­ჭი­ერ და უნი­კა­ლურ მე­გო­ბარს, რევაზ გაბ­რი­ა­ძეს". გი­ორ­გი და­ნე­ლია

მე­ო­რე მოგ­ზა­უ­რო­ბა >> ელე­ნა მაშ­კო­ვა-­სუ­ლა­კა­ძე

დი­დი ხნის წი­ნათ გი­ორ­გი და­ნე­ლი­ამ

დე­ბი­უ­ტი „კუ! ქინ­-­ძა-­ძა“ გა­მო­ვი­და, და რა­

მო­ი­ფიქ­რა ამ­ბა­ვი და თა­ვის შვი­ლის­თ­ვის –

ტომ­ღაც ენა არ მიბ­რუნ­დე­ბა ამ სრულ­მეტ­

კოლ­კას­თ­ვის ფილ­მი გა­და­ი­ღო.

რა­ჟი­ან ფილმს „მულტიკი“ ვუ­წო­დო.

მოხ­და ისე, რომ კოლ­კას ფილ­მი არ

ტექ­ნი­კურ წვრილ­მა­ნებ­ზე არ შევ­ჩერ­დე­

უნა­ხავს, მაგ­რამ მი­სი თა­ო­ბის­თ­ვის „ქინ-

ბი, მაგ­რამ რო­გორც ყო­ველ­თ­ვის, გი­ორ­გი

ძა-ძა!“, რო­გორც ახ­ლა იტყ­ვი­ან, სა­კულ­ტო

და­ნე­ლი­ამ ისე­თი ფილ­მი გა­და­ი­ღო, რომ­

ფილ­მი გახ­და.

ლის მსგავ­სი მა­ნამ­დე არა­ვის გა­და­უ­ღი­ა.

ხში­რად მი­ფიქ­რი­ა, – კოლ­კას ის, პირ­ვე­

წარ­მო­მიდ­გე­ნი­ა, რო­გორ გა­უ­ჭირ­დათ

ლი ფილ­მი თუ მო­ე­წო­ნე­ბო­და?.. მა­მა­მი­სი

სა­კუთ­რი სტე­რე­ო­ტი­პე­ბის დან­გ­რე­ვა მის

ხომ ძა­ლი­ან ცდი­ლობ­და მას­თან, რო­

ნი­ჭი­ერ თა­ნა­მო­აზ­რე­ებს, ანი­მა­ცი­უ­რი

გორც თა­ვის სწორ­თან, ისე ელა­პა­რა­კა;

კი­ნოს რე­ჟი­სორ ტა­ტი­ა­ნა ილი­ნას და გე­ნი­ა­

უნ­დო­და და­ემ­ტ­კი­ცე­ბი­ნა, რომ შე­უძ­ლია

ლურ (ო, რა ად­ვი­ლია სი­მარ­თ­ლის თქმა!)

არას­ტან­დარ­ტუ­ლად იფიქ­როს, უც­ნა­უ­რი,

მხატ­ვარ ალექ­სანდრ ხრამ­ცოვს. მაგ­რამ

ოდ­ნავ მის­ტი­კუ­რი და ფი­ლო­სო­ფი­უ­რი

გი­ორ­გი და­ნე­ლი­ას აქვს უნა­რი, თა­ვი­სი ნი­

კი­ნო გა­და­ი­ღოს, რომ მა­სა­ვით ახალ­გაზ­რ­

ჭით მოგ­ხიბ­ლოთ და გა­გი­ტა­ცოთ! ახა­ლი

და, ცელ­ქი და ურ­ჩი­ა, რომ ნაფ­ტა­ლინ­მოყ­

თა­ნა­მო­აზ­რე­ე­ბი მი­ენ­დ­ნენ, იწა­მეს მი­სი და

რი­ლი არ არის... ძა­ლი­ან უნ­დო­და, შვილს

გა­მო­ვი­და სა­ო­ცა­რი ფილ­მი, ერ­თ­გ­ვა­რი

მოს­წო­ნე­ბო­და!..

ან­ტი­მულ­ტ­ფილ­მი... ფილ­მ­თან შე­და­რე­ბა

და აი, ეკ­რა­ნებ­ზე გი­ორ­გი და­ნე­ლი­ას

სა­ჭი­რო არ არის! ეს ორი გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი

ფოტო: იური როსტი

88

ნა­წარ­მო­ე­ბი­ა. მათ მხო­ლოდ ფა­ბუ­ლა

რო­მე­ლიც ფხი­ზელ თვალს არ აშო­რებს

ცა­რაპ­კი­ნია – საზ­რი­ა­ნი ახალ­გაზ­რ­და,

აერ­თი­ა­ნებთ.

პლი­უ­კის ცხოვ­რე­ბას. ის ყვე­ლას უყ­ვარს,

რო­მელ­მაც პლა­ნე­ტა პლუ­ი­კის რე­ა­ლი­ებს

ზო­გი­ერთს კი „... უფ­რო მე­ტად (კუ!)“ და

ად­ვი­ლად აუღო ალ­ღო. სხვა დროა და

ბა­ში სხვა პლა­ნე­ტა­ზე აღ­მოჩ­ნ­დე­ბა

ამას, ყო­ვე­ლი შემ­თხ­ვე­ვის­თ­ვის, ხმა­მაღ­ლა

შე­სა­ბა­მი­სად – სხვა პერ­სო­ნა­ჟე­ბი...

– „გადაადგილდება“. შინ დაბ­რუ­ნე­ბის

აცხა­დე­ბენ – ვინ იცის, იქ­ნებ ის ჰო­ლოგ­

მცდე­ლო­ბი­სას ისი­ნი სხვა­დას­ხ­ვა პე­რი­

რა­მა არ არის, იქ­ნებ მარ­თ­ლა ყვე­ლას

ტრა­გი­კულ, დაღ­ვ­რე­მი­ლი იუმო­რით სავ­სე

პე­ტი­ა­ში ხვდე­ბი­ან, თავს ბევ­რი სევ­დი­ა­ნი,

უთ­ვალ­თ­ვა­ლებს, ყვე­ლა­ფერს ხე­დავს...

(ჩემს საყ­ვა­რელ) ფილ­მ­ში „ცრემლები ცვი­

ორი დე­და­მი­წე­ლი უც­ნა­ურ ვი­თა­რე­

სას­ცი­ლო და და­უ­ჯე­რე­ბე­ლი ამ­ბა­ვი გა­დახ­

მაგ­რამ ეს მხო­ლოდ გა­რეგ­ნუ­ლი მსგავ­

და­ნე­ლი­ას ყვე­ლა ფილ­მ­ში, ყვე­ლა­ზე

ო­და“ არის იმე­დი! აი, ცრემლს პალ პა­ლიჩ

დე­ბათ, მომ­ხიბ­ლავ არამ­ზა­დებს გა­იც­

სე­ბა­ა... და­ნე­ლი­ა­სე­უ­ლი და ... არა­და­ნე­

ვა­სი­ნის (ევგენი ლე­ო­ნო­ვი) თვა­ლი­დან

ნო­ბენ – უცხოპ­ლა­ნე­ტელ ბის და უეფს –

ლი­ა­სე­უ­ლი ფილ­მი!

წვე­ტი­ა­ნი, ყვე­ლაფ­რის გა­მამ­რუ­დე­ბე­ლი

მო­ხე­ტი­ა­ლე მსა­ხი­ო­ბებს, რომ­ლე­ბიც თავს

გმი­რე­ბიც სხვაა და დროც... უიმე­დო

ატო­ნა­ლუ­რი გო­დე­ბით ირ­ჩე­ნენ (კშიშტოფ

დრო!.. და შემ­თხ­ვე­ვი­თი არ არის, რომ

პენ­დერ­ც­კის შე­უძ­ლია და­ის­ვე­ნოს!).

პა­ტი­ო­სა­ნი მშე­ნე­ბე­ლი ვლა­დი­მირ მაშ­კო­ვი

სარ­კის ნამ­ს­ხ­ვ­რე­ვი გა­მოჰ­ყ­ვე­ბა, და ის ისევ კე­თი­ლი გახ­დე­ბა! ფილ­მის ბო­ლოს მა­ინც გა­მოკ­რ­თე­ბა და

ახ­ლა მსოფ­ლი­ო­ში სა­ხელ­გან­თ­ქ­მუ­ლი

გა­ა­ნა­თებს აფო­ნია ბორ­შ­ჩე­ვის დაღ­ვ­რე­მილ,

პლი­უ­კე­ლე­ბი ზუს­ტად ისე­ვე ბე­რა­ვენ „პჟ-ს

ვი­ო­ლონ­ჩე­ლის­ტი, გან­ს­ჯა-ფიქ­რის მოყ­

და­კარ­გულ ცხოვ­რე­ბას ნათ­ლის სხი­ვი – კა­

უკა­ნას­კ­ნელ ამო­სუნ­თ­ქ­ვას“, ზუს­ტად ისე­ვე

ვა­რუ­ლი ვლა­დი­მირ ჩი­ჟო­ვი­ა, რო­მე­ლიც

ტია (ევგენია სი­მო­ნო­ვა ფილ­მ­ში „აფონია“),

ფა­სობს ასან­თის ღე­რე­ბი (კც), უცხოპ­ლა­

ცოლ­მა მი­ა­ტო­ვა (ცეგენბოგენთან წა­ვი­და

სი­ნათ­ლე აუცი­ლებ­ლად იქ­ნე­ბა, ყვე­ლა­

ნე­ტურ სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში სტა­ტუსს ისევ შარ­

– ბან­კირ­თან კი არა, ფლე­ი­ტის­ტ­თან, რაც

ფე­რი შე­იც­ვ­ლე­ბა – უნ­და, უნ­და გჯე­რო­დეს!

ვ­ლის ფე­რი გან­საზღ­ვ­რავს, სა­ზო­გა­დო­ე­ბა

ნაკ­ლე­ბად საწყე­ნია – ასე მი­აჩ­ნია მის

აჟ­ღერ­დე­ბა ის, ერ­თა­დერ­თი სუფ­თა ბგე­რა,

ისევ გა­ყო­ფი­ლია ჩატ­ლა­ნე­ბად (უმაღლესი

ძმის­შ­ვილ ტო­ლიკს); ხო­ლო რო­მან­ტი­კუ­

რო­მე­ლიც, ყვე­ლაფ­რის მი­უ­ხე­და­ვად, არის

რა­სა) და პა­ცა­კე­ბად (უმდაბლესი რა­სა).

ლი, თა­ვა­ზი­ა­ნი, სა­სა­ცი­ლო სტუ­დენ­ტი–

ყვე­ლა­ზე უკა­ნას­კ­ნე­ლი გა­რე­წა­რის და არამ­

ისევ ისე მო­უ­ლოდ­ნე­ლად გა­მოჩ­ნ­დე­ბა

„მევიოლინე“ გე­დე­ვან ალექ­სი­ძე ახალ

ზა­დას სულ­ში – ოღონდ სა­ჭი­რო­ა, ამ სუფ­თა

ხოლ­მე პლა­ნე­ტის გამ­გე­ბე­ლი ბა­ტო­ნი პჟ,

ფილ­მ­ში მო­მა­ვა­ლი დი­ჯეი ანა­ტო­ლი

ბგე­რამ­დე მი­აღ­წი­ო, მი­აგ­ნო, გა­ა­გო­ნო, შენს

ერ­თი შე­ხედ­ვით, სა­ერ­თო ბევ­რი­ა:

89 "... ეს ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­მი გა­და­ვი­ღე იმი­ტომ, რომ მინ­დო­და. რაც შე­ეხე­ბა რი­მე­ი­კებს, ისი­ნი ჩვენს დრო­ში არ გა­მო­უ­გო­ნე­ბი­ათ. მა­თი კე­თე­ბა დი­დი ხნის წი­ნათ და­იწყეს. "ბრწყინვალე შვი­დე­უ­ლი" გა­იხ­სე­ნეთ, იქ ტიტ­რებ­შიც კი მი­თი­თე­ბუ­ლი­ა, რომ ეს ფილ­მი იაპო­ნუ­რი "შვიდი სა­მუ­რა­ის" მი­ხედ­ვით გა­და­ი­ღეს. სხვა­თა შო­რის, ორი­ვე მაქვს ნა­ნა­ხი და მთე­ლი პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბით უნ­და გან­ვაცხა­დო, რომ ამე­რი­კუ­ლი ბევ­რად ნაკ­ლე­ბად გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა იაპო­ნუ­რის­გან, ვიდ­რე ანი­მა­ცი­ურ ­ ი "კუ! ქინ-­ძა-­ძა" მსა­ხი­ო­ბი­თი ფილ­მის­გან "ქინ-­ძა-ძა!" გი­ორ­გი და­ნე­ლია

თავ­ში გა­ნა­ვი­თა­რო აბ­სო­ლუ­ტუ­რი სმე­ნა,

ბით, სა­დაც არც ზღვე­ბია და არც ტყე­ე­ბი,

სიმ­ხ­და­ლე, მა­ა­მებ­ლო­ბა... სიტყ­ვე­ბის

გრძნო­ბის და გა­გო­ნე­ბის, იმე­დის შთა­გო­

მხო­ლოდ ქვი­შა და ჰა­ე­რი დარ­ჩა... ჰა­ე­რი,

მა­რაგ­ში ერ­თი­ღა შე­მორ­ჩათ – კუ! მო­სახ­

ნე­ბის, ბნე­ლის – ნათ­ლით, ბო­რო­ტე­ბის

რო­მე­ლიც მა­ლე ყვე­ლას­თ­ვის სამ­ყო­ფი არ

ლე­ო­ბა ჩატ­ლა­ნე­ბად (უმაღლესი რა­სა) და

სი­კე­თით შეც­ვ­ლის უნა­რი – უნა­რი იმ რწმე­ნის

იქ­ნე­ბა, მხო­ლოდ რჩე­ულ­თათ­ვის...

პა­ცა­კე­ბად (უმდაბლესი რა­სა) და­უყ­ვი­ათ.

ჩა­ნერ­გ­ვი­სა, რომ ნე­ბის­მი­ერ ადა­მი­ან­ში კარ­

ფილ­მ­ში „კუ! ქინ­-­ძა-­ძა“ დი­აგ­ნო­ზი დას­მუ­

და დღეს, სამ­წუ­ხა­როდ, შეგ­ვიძ­ლია მათ

გი უფ­რო მე­ტი­ა, ვიდ­რე ცუ­დი... და­ნე­ლი­ას

ლი­ა, ავად­მ­ყო­ფო­ბის ის­ტო­რია და­წე­რი­

ფილ­მე­ბის შემ­დეგ ყო­ველ­თ­ვის გინ­დო­და

ლი­ა, ვერ­დიქ­ტი გა­მო­ტა­ნი­ლი­ა: იმე­დი არ

გე­ცოცხ­ლა, გცოდ­ნო­და და და­გე­ჯე­რე­ბი­ნა,

არის! და ისი­ნი, ვი­საც „თუნდაც ორი კც

დენ­ტი გე­დე­ო­ნი თა­ვი­სი დრო­ის გმი­რე­ბი

რომ სას­წა­უ­ლი აუცი­ლებ­ლად მოხ­დე­ბა და

აქვთ!“ დარ­ჩე­ბი­ან, და­ნარ­ჩე­ნებს ჯან­და­

არ ყო­ფი­ლან. ვი­ო­ლონ­ჩე­ლის­ტი ჩი­ჟო­ვი

სამ­ყა­რო უკე­თე­სი, უფ­რო კე­თი­ლი გახ­დე­ბა...

ბამ­დე გზა ჰქო­ნი­ათ!

და დი­ჯეი ტო­ლი­კი – მხო­ლოდ ვი­ო­

ფილ­მ­ში „ქინ-ძა-ძა!“ უცხოპ­ლა­ნე­ტე­ლე­ბი ისე „გაადამიანდნენ“, რომ სა­კუთ­რი სი­ცოცხ­ ლეც კი გა­წი­რეს (პლანეტა ალ­ფ­ზე კაქ­ტუ­ სე­ბად გა­და­იქ­ც­ნენ), მშე­ნე­ბე­ლი ვლა­დი­მირ

შინ ვერ დაბ­რუნ­დე­ბი­ან და „...აქ­ლე­მიც შვე­ბას იგ­რ­ძ­ნობს...“! ...ხე­დავთ, შე­და­რე­ბას მა­ინც ვერ გა­ვე­ ქე­ცი.

ნა­ხატ „კუ! ქინ­-­ძა-­ძა­ში“ არამ­ზა­დე­ბი არამ­

„... არც მშე­ნებ­ლი მაშ­კო­ვი და არც სტუ­

ლონ­ჩე­ლის­ტი და დი­ჯეი არი­ან. დრო­ის გმი­რე­ბი ახ­ლა ქუ­ჩებ­ში არ და­დი­ან, ისი­ნი სხდო­მებ­ზე სხე­დან...“ „...იგი­ვე გმი­რე­ბი რომ დაგ­ვე­ტო­ვე­ბი­ნა, იგი­ვე ფილ­მი იქ­ნე­ბო­და, ოღონდ ნა­ხა­ტი.

მაშ­კო­ვი და „მევიოლინე“ გე­დე­ვან ალექ­სი­ძე დე­და­მი­წა­ზე რომ დაბ­რუ­ნე­ბუ­ლიყ­ვ­ნენ.

უფ­რო ად­ვი­ლად გა­ვუ­გოთ...“

და­ნე­ლი­ას­თან სა­უბ­რე­ბი­დან: „... პლა­ნე­ტა პლი­უკ­ზე არც ზღვე­ბი­ა, არც

და ისე­თი პერ­სო­ნა­ჟი, რო­გო­რიც იმ ფილ­ მ­ში გე­დე­ო­ნი­ა, ახ­ლა იშ­ვი­ა­თი, უნი­კა­ლუ­რი

ზა­დე­ბად დარ­ჩ­ნენ, ძა­ლი­ან მომ­ხიბ­ლავ

მდი­ნა­რე­ბი, არც ბა­ლა­ხი, არც ყვა­ვი­ლე­ბი

ეგ­ზემ­პ­ლა­რი­ა. ის ტო­ლიკ­მა შეც­ვა­ლა – თა­

არამ­ზა­დე­ბად...

და არც ხე­ე­ბი – ყვე­ლა­ფე­რი გა­ა­ნად­გუ­რეს.

ნა­მედ­რო­ვე ბიჭ­მა, რო­მელ­საც არა­ფე­რი

თვით პლი­უ­კე­ლებს არც მო­რა­ლი აქვთ,

ეშ­ლე­ბა, ვერ გა­ა­ცუ­რებ. პლი­უკ­საც ად­ვი­

თუ რა შე­იძ­ლე­ბა დაგ­ვე­მარ­თოს ჩვენ და

არ სინ­დი­სი, არც სირ­ცხ­ვი­ლის გრძნო­

ლად აუღო ალ­ღო...“

რად შე­იძ­ლე­ბა გა­და­იქ­ცეს ჩვე­ნი დე­და­მი­

ბა და არც ღირ­სე­ბა. სა­მა­გი­ე­როდ, აქვთ

წა, თუ­კი პლა­ნე­ტა პლი­უ­კის გზას გავ­ყ­ვე­

სი­სა­ტი­კე, ან­გა­რე­ბა, სი­ხარ­ბე, ღა­ლა­ტი,

ფილ­მი „ქინ-ძა-ძა!“ გვაფ­რ­თხი­ლებ­და,

90

ეჟი ლი­უ­ბა­ხი – თამარ დულარიძე რო­ცა კოპ­რო­დუქ­ცია აუცი­ლე­ბე­ლია ას. მა­თი სა­უბ­რის მთა­ვა­რი თე­მე­ბია ორი

ძა­ლი­ან მოგ­ვე­წო­ნა: სრუ­ლი­ად გან­ს­ხ­ვა­

სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში პირ­ვე­ლად ჩა­მო­ვი­და

ქვეყ­ნის და ხალ­ხის კულ­ტუ­რის გა­მო­ხატ­ვა

ვე­ბუ­ლე­ბი ვი­ყა­ვით, მე­გობ­რუ­ლი სიმ­პა­

1995 წელს, რო­დე­საც თა­ვის ქარ­თ­ველ

კი­ნო­ში, კონ­კ­რე­ტუ­ლი კი­ნოპ­რო­ექ­ტე­ბი და

თი­ი­სა და ბუ­ნი­უ­ე­ლის, ორ­სონ უელ­სის და

თა­ნა­ავ­ტორ­თან და თა­ნა­კურ­სელ­თან –

მათ ირ­გ­ვ­ლივ მომ­ხ­და­რი ფაქ­ტე­ბი, სა­დაც

ჰიჩ­კო­კის სიყ­ვა­რუ­ლის გარ­და არა­ფე­რი

თა­მარ დუ­ლა­რი­ძეს­თან ერ­თად, იღებ­და

ნათ­ლად ჩანს ქარ­თულ-პო­ლო­ნუ­რი ერ­

გვა­ერ­თი­ა­ნებ­და. არც გა­და­ვა­დე­ბის იდე­ამ

ფილმს არ­ქი­მან­დ­რიტ გრი­გოლ ფე­რა­ძე­ზე

თო­ბა.

მოგ­ვ­ხიბ­ლა.

ფილ­მით „რქაქუდა ვეფხის­ტყა­ოს­ნე­ბი“. ამ

თქვენ გაქვთ კოპ­რო­დუქ­ცი­ის გა­მოც­ დი­ლე­ბა. რო­გორ გაჩ­ნ­და კოპ­რო­დუქ­ცი­ის

ახ­ლა დიდ იმე­დებს ამ­ყა­რე­ბენ კოპ­რო­ დუქ­ცი­ა­ზე. ეს ეხე­ბა არა მარ­ტო ის­ტო­რი­უ­

ფილ­მ­მა მთა­ვა­რი პრი­ზი მი­ი­ღო დო­კუ­მენ­

იდე­ა? ყვე­ლა თა­ნა­კურ­სელს ხომ არ მოს­

ლი მოვ­ლე­ნე­ბის­გან ძლი­ერ და­ზი­ა­ნე­ბულ

ტურ კონ­კურ­ს­ში ბა­თუ­მის სა­ერ­თა­შო­რი­სო

დის ეს თავ­ში?

კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ებს, რო­გო­რიც ქარ­თუ­

პო­ლო­ნე­ლი კი­ნო­რე­ჟი­სო­რი ეჟი ლი­უ­ბა­ხი

„თეთრი ან­გე­ლო­ზის ძი­ე­ბა­ში“. 2007 წელს ეჟი ლი­უ­ბახ­მა ქარ­თუ­ლი თე­მა გა­აგ­რ­ძე­ლა

კი­ნო­ფეს­ტი­ვალ­ზე (BIAFF). ეჟი ლი­უ­ბა­ხის

ე.ლ.: თა­ვი­დან არა­ვი­თა­რი კოპ­რო­

ლი­ა. ეს, აგ­რეთ­ვე, აქ­ტუ­ა­ლუ­რია უფ­რო

კი­დევ ერთ ფილმს „ნუბიურ ჯო­ჯო­ხეთ­ში

დუქ­ცია არ იგუ­ლის­ხ­მე­ბო­და. პირ­ვე­ლი­ვე

კე­თილ­მოწყო­ბი­ლი ევ­რო­პის ქვეყ­ნე­ბის

შთას­ვ­ლა“ მთა­ვა­რი პრი­ზი მი­ე­ნი­ჭა მარ­თ­

ფილ­მის გა­ნაცხა­დე­ბი ერ­თ­მა­ნე­თის­გან

კი­ნოს­თ­ვის. ევ­რო­პა ამა­ზე დი­დი ხა­ნია

ლ­მა­დი­დებ­ლუ­რი ფილ­მე­ბის III სა­ერ­თა­

და­მო­უ­კი­დებ­ლად გა­ვა­კე­თეთ: თამ­რომ –

ფიქ­რობს და გა­მოც­დი­ლე­ბაც შე­ი­ძი­ნა,

შო­რი­სო ფეს­ტი­ვალ­ზე „წმინდა ან­დ­რი­ას

თბი­ლი­სელ მხატ­ვარ­ზე, მე – პო­ლო­ნელ­ზე. სხვა­თა შო­რის, ფიქ­რობს ნი­ვე­ლი­რე­ბის

ჯვა­რი“. 2012 წელს ეჟი ლი­უ­ბა­ხი და დე­კა­

ეს ზი­გა ვა­ლი­შევ­ს­კი იყო.

ნო­ზი ჰენ­რიკ პაპ­როც­კი, ფილ­მის „თეთრი

სა­შიშ­რო­ე­ბა­ზეც, რო­მე­ლიც, შე­საძ­ლო­ა,

თ. დ.: სერ­გეი გე­რა­სი­მოვ­მა – მე და ეჟი

თან დაჰ­ყ­ვეს კი­ნოს ნი­ა­დაგ­ზე ქვეყ­ნე­ბის

ან­გე­ლო­ზის ძი­ე­ბა­ში“ კონ­სულ­ტან­ტი და

მის მხატ­ვ­რუ­ლი რე­ჟი­სუ­რის სა­ხე­ლოს­ნო­

და­ახ­ლო­ვე­ბას. ფი­ნან­სუ­რად გა­დამ­რ­ჩე­

მო­ნა­წი­ლე, სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ღირ­სე­ბის ორ­

ში ვსწავ­ლობ­დით, – გვითხ­რა, რომ ზი­გას

ნი კოპ­რო­დუქ­ცია შე­ი­ცავს საფ­რ­თხე­ებ­სა

დე­ნით და­ჯილ­დოვ­დ­ნენ.

ცხოვ­რე­ბა და შე­მოქ­მე­დე­ბა დი­დი ფილ­მის

და სიძ­ნე­ლე­ებს. რა არის სა­ჭი­რო, რომ

ეჟი ლი­უ­ბახს და თა­მარ დუ­ლა­რი­ძეს

ღირ­სი­ა, და ჩვენ ერ­თად, ორი­ვე მხრი­

კოპ­რო­დუქ­ცია რაც შე­იძ­ლე­ბა მე­ტად ნა­ყო­

მზად აქვთ ორი დი­დი პრო­ექ­ტი. ორი­ვე

დან უნ­და გან­ვი­ხი­ლოთ მი­სი ფე­ნო­მე­ნი,

ფი­ე­რი გახ­დეს, და თან, ორი­ვე (ან მე­ტი!)

აუცი­ლებ­ლად მო­ითხოვს კოპ­რო­დუქ­ცი­

რო­დე­საც და­ვოს­ტატ­დე­ბით. ეს არც თუ

მო­ნა­წი­ლე კულ­ტუ­რის ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი

ფოტო: თამარ დულარიძე

interviu 91

92

კინორეჟისორი თამარ დულარიძე, ირაკლი მეტრეველი, დეკანოზი ჰენრიკ პაპროცკი, ოპერატორი დავით გუჯაბიძე. სვეტიცხოველი 1995 წლის სექტემბერი

„ვეფხისტყაოსნისა“ – ჩვენ მშვე­ნი­ე­რი

თ.დ.: შენ მო­ჰყე­ვი, რო­დის და რო­გორ

თარ­გ­მა­ნი გვაქვს პო­ლო­ნუ­რად; ან ნო­დარ

და­გე­ბა­და ეჭ­ვი, რომ ზი­გა რო­გორ­ღაც

დუქ­ცი­ა­ზე ბევრს ვფიქ­რობთ; თა­ნაც ჩვე­ნი

დუმ­ბა­ძის „მე, ბე­ბი­ა, ილი­კო და ილა­რი­ო­

და­კავ­ში­რე­ბუ­ლია სა­ქარ­თ­ვე­ლოს­თან. მე

ორი დი­დი პრო­ექ­ტი, რო­მე­ლიც კარ­გა

ნი­სა“, რო­მელ­საც ყო­ველ­თ­ვის ახ­ლი­დან

კი არა­ვი­თა­რი ეჭ­ვი არ მქონ­და: მე ვი­ცო­

ხა­ნია, მომ­ზა­დე­ბუ­ლი გვაქვს, სწო­რედ რომ

ვკითხუ­ლობ, რო­გორც ან­ტი­დეპ­რე­სანტს.

დი, რომ ზი­გა პო­ლო­ნე­ლი იყო.

კოპ­რო­დუქ­ცი­ის გა­რე­შე ვერ გან­ხორ­ცი­

პო­ლო­ნე­თიც, ამ მხრივ, ნაკ­ლე­ბად ცნო­ბი­

ელ­დე­ბა. მაგ­რამ და­საწყის­ში არა­ვი­თარ

ლია სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში.

ე.ლ.: მარ­თ­ლა ისე მოხ­და, რომ კოპ­რო­

კოპ­რო­დუქ­ცი­ა­ზე არ გვი­ფიქ­რი­ა.

ე.ლ.: აქ მა­შინ კი­დევ ერ­თი სა­ხე­ლი უნ­და

გაჟ­ღერ­დეს – ნი­კო ფი­როს­მა­ნი, რო­მელ­ საც იც­ნო­ბენ და რო­მე­ლიც უყ­ვართ პო­

თა­ვის დრო­ზე თამ­როს გა­ნაცხა­დი ჩემ­

თ.დ.: თუმ­ცა, ნუ და­ვი­ვიწყებთ, რომ

ლო­ნეთ­ში. სწო­რედ მი­სი გაც­ნო­ბის შემ­დეგ

თ­ვის მო­უ­ლოდ­ნე­ლი იყო; იმი­ტომ, რომ ზი­

ნო­ბე­ლის პრე­მი­ის ლა­უ­რე­ა­ტის ჰენ­რიკ

სხვა თვა­ლით და­ვი­ნა­ხე ზი­გა ვა­ლი­შევ­ს­კის

გას ქარ­თულ წარ­სულ­ზე იქამ­დე არა­ფე­რი

სენ­კე­ვი­ჩის რო­მა­ნის „საით მი­დი­ხარ?“

ტი­ლო­ე­ბი ნა­ცი­ო­ნა­ლურ გა­ლე­რე­ა­ში.

ვი­ცო­დი. ჩვენ, პო­ლო­ნე­ლებს გვქონ­და

(Quo Vadis?) პირ­ვე­ლი თარ­გ­მა­ნი ილია

ძა­ლი­ან მიკ­ვირ­და, სა­ი­დან აღ­მოჩ­ნ­და

ის­ტო­რი­უ­ლი სიმ­პა­თია სა­ქარ­თ­ვე­ლო­

ჭავ­ჭა­ვა­ძის „ივერიაში“ და­ი­ბეჭ­და.

ფი­როს­მა­ნის ტურ­ფა და კავ­კა­სი­ის მთე­ბი

სად­მი და ქარ­თ­ვე­ლე­ბი­სად­მი, მაგ­რამ,

ე.ლ.: მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია ის, რომ ორი­ვე ჩვე­

პო­ლო­ნე­ლი მხატ­ვ­რის ტი­ლო­ზე, თუ­კი ზი­გა

მა­გა­ლი­თად, ლი­ტე­რა­ტუ­რა უც­ნო­ბი იყო.

ნი ქვე­ყა­ნა იყო რუ­სე­თის იმ­პე­რი­ა­ში და ჩვენ

უფ­რო ად­რე გარ­და­იც­ვა­ლა, ვიდ­რე პო­

რა­საკ­ვირ­ვე­ლი­ა, გარ­და რუს­თა­ვე­ლის

გვაქვს მის­გან თავ­დაც­ვის გა­მოც­დი­ლე­ბა.

ლო­ნე­ლე­ბი ფი­როს­მანს გა­იც­ნობ­დ­ნენ.

ფოტო: ეჟი ლიუბახი

თა­ვი­სე­ბუ­რე­ბა არ და­ა­ზა­რა­ლოს?

interviu 93

თ.დ.: და ფი­როს­მა­ნის პორ­ტ­რე­ტი...

მი­სი ცო­ლის დამ, ცნო­ბილ­მა მსა­ხი­ობ­მა

ლი იუნ­კე­რე­ბის შემ­დ­გო­მი სამ­ხედ­რო

ე.ლ.: ხო, ძა­ლი­ან მი­ვამ­ს­გავ­სე ფი­როს­

ჰა­ლი­ნა დრო­ჰოც­კამ გვი­ამ­ბო ეპი­ზო­დი,

გა­ნათ­ლე­ბის შე­სა­ხებ. საბ­ჭო­თა რუ­სე­თის

რო­მე­ლიც უკ­ვე გვქონ­და სცე­ნარ­ში და ის...

მი­ერ სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ანექ­სი­ის შემ­დეგ

ჩვე­ნი მო­გო­ნი­ლი იყო.

პილ­სუდ­ს­კი გა­ნაგ­რ­ძობ­და კონ­ტ­რაქ­

მანს „მხატვარი და მი­სი მუ­ზა“...

ე.ლ.: გრი­გოლ ფე­რა­ძის შემ­თხ­ვე­ვა­ში

ტის შეს­რუ­ლე­ბას და ყვე­ლა ქარ­თ­ვე­ლი

ლი გვქონ­და მრა­ვალ­წ­ლი­ა­ნი მო­ლო­

არ­სე­ბობ­და მხო­ლოდ მეც­ნი­ე­რი გრი­გოლ

სტა­ჟი­ო­რი პო­ლო­ნე­თის ჯარ­ში მი­ი­ღეს,

დი­ნი და ფილ­მე­ბის სცე­ნა­რის დო­ნე­ზე

ფე­რა­ძის ბი­ოგ­რა­ფი­ა, რო­მე­ლიც დე­კა­ნოზ­

ამი­ტომ მათ კონ­ტ­რაქ­ტის ოფიც­რებს

და­ხურ­ვა, ეჟის – იქ, მე – აქ, რო­დე­საც ეჟი

მა ჰენ­რიკ პაპ­როც­კიმ თით­ქ­მის სრუ­ლად

უწო­დებ­დ­ნენ.

მო­უ­ლოდ­ნე­ლად ჩა­მო­ვი­და მოს­კოვ­ში

აღ­წე­რა. მი­სი ცხოვ­რე­ბა კი იყო უდა­ბუ­რი

წი­ნა­და­დე­ბით ერ­თად გა­დაგ­ვე­ღო დი­დი

ტყე გა­გო­ნი­ლი­სა, შეთხ­ზუ­ლი­სა, ჭო­რე­ბის

ქარ­თ­ველ ოფიც­რებ­ზე „რქაქუდა ვეფხის­

მხატ­ვ­რუ­ლი ფილ­მი ზი­გა ვა­ლი­შევ­ს­კი­ზე.

და ტყუ­ი­ლი­სა. მას არც პო­ლო­ნეთ­ში არ

ტყა­ოს­ნე­ბი“ მე­ო­რე სი­ცოცხ­ლე მი­ი­ღო

ჩვენ­და გა­საკ­ვი­რად, ყვე­ლას მოს­წონ­და

იც­ნობ­დ­ნენ, არც სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში. საფ­რან­

სი­ტუ­ა­ცი­ა­ში, რო­მე­ლიც ჯო­ბდა, არ ყო­

გა­ნაცხა­დი, აგ­ვიხ­ს­ნეს კი­დეც – ზი­გა არ იყო

გეთ­ში, გერ­მა­ნი­ა­ში, ბელ­გი­ა­ში, ინ­გ­ლის­ში

ფი­ლი­ყო, ანუ სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ზე რუ­სე­თის

იდე­ო­ლო­გი­უ­რი ფი­გუ­რა.

კი ყვე­ლა­ფე­რი მო­სა­ძებ­ნი იყო. და ჩვე­ნი

თავ­დას­ხ­მის დღე­ებ­ში 2008 წელს. მა­შინ ის

ფილ­მი ამ მო­ძი­ე­ბას შე­უდ­გა. ამი­ტომ ამ

ოთხ­ჯერ აჩ­ვე­ნეს ტე­ლე­ვი­ზი­ით სა­უ­კე­თე­სო

ფილ­მ­ზე დიდ­ხანს ვმუ­შა­ობ­დით.

დროს, აგ­რეთ­ვე ძა­ლი­ან სა­ყუ­რადღე­ბო

თ.დ.: ორი­ვეს ცალ-ცალ­კე უკ­ვე გან­ვ­ლი­

მაგ­რამ მთა­ვა­რი მა­ინც ის იყო, რომ ზი­გამ გაგ­ვი­ტა­ცა. ყვე­ლა­ფე­რი სწრა­ფად გან­ვი­თარ­და, კი­ნოს­ტუ­დია „ქართული ფილ­მის“ რა­ღაც დე­ლე­გა­ცი­ა­ში ჩამ­რ­თეს,

ე.ლ.: სამ­წუ­ხა­როდ, ჩემ­მა ფილ­მ­მა

არ­ხ­ზე „პოლონია 1“, რო­მე­ლიც გა­დას­ცემს თ.დ.: ჩვე­ნი კოპ­რო­დუქ­ცია ამ მა­სა­ლე­ბის

მთელს მსოფ­ლი­ო­ში. ამი­ტომ ფილ­მის

მაფ­რი­ნეს ვარ­შა­ვა­ში, სა­დაც და­ი­დო

შეგ­რო­ვე­ბით და სცე­ნა­რით და­იწყო. თით­ქ­

გმი­რე­ბი უკ­ვე ასო­ცი­ირ­დე­ბოდ­ნენ იმას­თან,

ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა ჩვენს ორ სტუ­დი­ას შო­

მის ისე გა­მოგ­ვი­ვი­და, რო­გორც რე­ნე კლე­

რაც სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში ხდე­ბო­და. ისე­ვე, რო­

რის. სცე­ნა­რი სწრა­ფად დავ­წე­რეთ.

რი ამ­ბობ­და თა­ვის ფილ­მებ­ზე: „ფილმი

გორც ფილ­მ­ში, სა­ქარ­თ­ვე­ლო აღ­მოჩ­ნ­და

ე.ლ.: მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ მე არა­

მზა­და­ა, მარ­ტო გა­და­ღე­ბა­ღა დარ­ჩა“, და,

მარ­ტო, და დარ­ჩე­ბო­და სრუ­ლი­ად მარ­ტო,

სო­დეს ვყო­ფილ­ვარ სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში და

ჩვე­ნი აზ­რით, ყვე­ლა­ზე სწო­რი გზა­ა, რომ

პრე­ზი­დენტ ლეხ კა­ჩინ­ს­კის თა­ვი­სი კო­ლე­

თამ­როც ვარ­შა­ვა­ში პირ­ვე­ლად ამ საქ­მის

ფი­ნან­სე­ბი ემ­სა­ხუ­როს გა­მო­ხატ­ვას, რომ

გე­ბი რომ არ მო­ეხ­მო ამ ქვეყნის და­სახ­მა­

გა­მო ჩა­მო­ვი­და.

ორი­ვე ქვეყ­ნის კულ­ტუ­რას ჰქონ­დეს ავ­თენ­

რებ­ლად. მან შეძ­ლო ის, რაც 1921 წელს

ტუ­რო­ბის შე­ნარ­ჩუ­ნე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბა.

ვერ გა­ა­კე­თა მარ­შალ­მა პილ­სუდ­ს­კიმ, ანუ ვერ და­ეხ­მა­რა სა­ქარ­თ­ვე­ლოს, რო­მელ­თა­

თ.დ.: ჩვენ ვი­ცო­დით, რა ფილ­მი გვინ­

დო­და: ნამ­დ­ვი­ლი ამ­ბა­ვი არაჩ­ვე­უ­ლებ­

ორ ფილმს – „თეთრი ან­გე­ლო­ზის

ნაც ჩვენ, პო­ლო­ნეთს, გვქონ­და ისე­თი­ვე

რი­ვი ადა­მი­ა­ნი­სა, მაგ­რამ არა ბი­ოგ­რა­

ძი­ე­ბა­ში“ და „რქაქუდა ვეფხის­ტყა­ოს­ნე­ბი“ –

სამ­ხედ­რო კავ­ში­რი, რო­გორც საფ­რან­გეთ­

ფია – მხო­ლოდ მხატ­ვ­რის, ხე­ლო­ვა­ნის

შე­იძ­ლე­ბა ით­ქ­ვას, გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი ბე­დი

თან. მარ­თა­ლი­ა, არც ჩვენ მი­ვი­ღეთ საფ­

ბე­დი ცვა­ლე­ბად ეპო­ქა­ში, მი­თ უ­მე­ტეს,

ჰქონ­და.

რომ ეს მარ­თ­ლაც ის­ტო­რი­უ­ლი კა­ტაკ­

ე.ლ.: აკე­თებ ფილმს, ის გა­დის ეკ­რან­ზე,

რან­გე­თის მხარ­და­ჭე­რა 1920-ში, რო­დე­საც ბოლ­შე­ვი­კე­ბი ვარ­შა­ვი­დან 18 კი­ლო­მეტ­

ლიზ­მე­ბი იყო და ზი­გა მა­თი უშუ­ა­ლო

კი­ნო­ში ან ტე­ლე­ვი­ზი­ით, ხალ­ხი ნა­ხუ­ლობს,

რ­ში იდ­გ­ნენ. და მა­შინ, პო­ლო­ნეთ­სა და

მო­ნა­წი­ლე აღ­მოჩ­ნ­და.

ან არ ნა­ხუ­ლობს. რა ხდე­ბა შემ­დეგ?

საბ­ჭო­თა რუ­სეთს შო­რის სამ­შ­ვი­დო­ბო

„თეთრი ან­გე­ლო­ზის ძი­ე­ბა­ში“-ს გა­და­ღე­

მო­ლა­პა­რა­კე­ბის შემ­დეგ, რუ­სეთ­მა მთე­ლი

და­ვარ­ქ­ვით „ლეგენდა“, იმი­ტომ, რომ

ბის დროს მოხ­და სას­წა­უ­ლებ­რი­ვი ფაქ­ტი

ძა­ლე­ბი გა­და­ის­რო­ლა კავ­კა­სი­ა­ში – ჯერ

ვა­ლი­შევ­ს­კის ნა­მუ­შევ­რე­ბი აღ­სავ­სეა ლე­

– სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ეკ­ლე­სი­ამ ჩვე­ნი გმი­რის

აზერ­ბა­ი­ჯან­ში, მე­რე სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში.

გენ­და­რუ­ლით, არ­ქე­ტი­პე­ბით, იმით, რაც

წმინ­და­ნად შე­რაცხ­ვა გა­დაწყ­ვი­ტა. და ჩვენ

ფილ­მის ჩვე­ნე­ბის შემ­დეგ პო­ლო­ნე­

ქმნის კულ­ტუ­რის არ­ქე­ტი­პებს. ის თვი­თო­

არა მარ­ტო გა­და­ვი­ღეთ სა­ეკ­ლე­სიო კრე­ბა

თის თავ­დაც­ვის სა­მი­ნის­ტ­რომ, სა­დაც

ნაც იქ­ცა ლე­გენ­დად ჯერ თბი­ლის­ში, მე­რე

სვე­ტიცხო­ველ­ში, არა­მედ ჩვე­ნი კა­მე­რა

პოლ­კოვ­ნი­კი თა­დე­უშ კშონ­ს­ტე­კი – ჩე­მი

– ჩვენ­თან. პო­ლო­ნეთ­ში მან და­მა­ტე­ბით

აღ­მოჩ­ნ­და ერ­თა­დერ­თი, რო­მელ­მაც ეს ის­

მუდ­მი­ვი კონ­სულ­ტან­ტი, სამ­ხედ­რო ის­ტო­

კი­დევ კავ­კა­სი­ე­ლის ლე­გენ­და ჩა­მო­ი­ტა­

ტო­რი­უ­ლი მოვ­ლე­ნა ფირ­ზე აღ­ბეჭ­და. მე და

რი­კო­სი – ტრა­დი­ცი­ე­ბის გან­ყო­ფი­ლე­ბას

ნა. და­ნარ­ჩენს, იმე­დი­ა, ჩვენს ფილ­მ­ში

თა­მა­რი ამით ძა­ლი­ან ბედ­ნი­ე­რე­ბი ვართ.

ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლობ­და, ჩვენ მოგ­ვ­მარ­თა,

ე.ლ.: და კი­დევ ერ­თი – ჩვენ სცე­ნარს

და შეგ­ვიკ­ვე­თა გა­მო­ფე­ნა ქარ­თ­ველ კონ­

გი­ამ­ბობთ. თ.დ.: ამ ფილ­მ­ში ნახ­სე­ნებ­მა

ტ­რაქ­ტის ოფიც­რებ­ზე. თავ­და­პირ­ვე­ლად

„კონტრაქტის ოფიც­რებ­მა“ ეჟი კი­დევ

გა­მო­ფე­ნა დრო­ე­ბი­თი უნ­და ყო­ფი­ლი­ყო,

მოგ­ვად­გა, რო­დე­საც შე­ვუ­დე­ქით სცე­ნარს

ერთ „ქართულ“ ფილ­მ­თან მი­იყ­ვა­ნა. თა­

თუმ­ცა სა­მი­ნის­ტ­რომ საკ­მა­ოდ ბევ­რი

გრი­გოლ ფე­რა­ძე­ზე. და ღრმად დავ­რ­წ­

ვი­სუ­ფალ­მა სა­ქარ­თ­ვე­ლომ თა­ვი­სი ჯა­რი

ფუ­ლი გა­მო­ყო. მა­სა­ლა იმ­დე­ნად სა­ინ­ტე­

მუნ­დით, რომ ფილ­მის ღერ­ძი პი­როვ­ნე­ბაა

შექ­მ­ნა, მაგ­რამ ოფიც­რე­ბი არ ჰყოფ­ნი­

რე­სო და შთამ­ბეჭ­და­ვი აღ­მოჩ­ნ­და, რომ

და არა სი­ტუ­ა­ცი­ა. ზი­გამ ჩვენ ისე გაგ­ვი­ტა­

და, ამი­ტომ 1920 წელს ხელ­მო­წე­რი­ლი

ახ­ლა გა­მო­ფე­ნამ თა­ვი­სი მუდ­მი­ვი ად­გილ­

ცა, რომ არც კი გაგ­ვიკ­ვირ­და, რო­დე­საც

იყო კონ­ტ­რაქ­ტი პო­ლო­ნეთ­ში ქარ­თ­ვე­

სამ­ყო­ფე­ლი ჰპო­ვა გდი­ნი­ა­ში, პო­ლო­ნე­

თ.დ.: „ბიოგრაფიზმის“ ში­ში ჩვენ ისევ გა­

94 interviu

თის სამ­ხედ­რო პორ­ტ­ში ბალ­ტი­ის ზღვა­ზე,

იმი­ტომ, რომ ნამ­დ­ვი­ლი გმი­რი ყო­ველ­თ­

ნეთ­ში გა­უ­კეთ­და, მათ აქ არ­და­და­გე­ბი

სამ­ხედ­რო-საზღ­ვაო ფლო­ტის მუ­ზე­უმ­ში.

ვის მოქ­მე­დი­ა. რა­ღაც მშვე­ნი­ე­რი ამ­ბა­ვია

გა­ა­ტა­რეს... ჩვენ მას­თან ერ­თად მთელ

რა­ტომ სწო­რედ იქ? იმი­ტომ, რომ მა­შინ

კე­თილ­შო­ბილ ადა­მი­ა­ნებ­ზე და კი­ნოს

პო­ლო­ნეთ­ში დავ­დი­ო­დით და ფილმს

ჯერ კი­დევ ცოცხა­ლი იყო, სამ­წუ­ხა­როდ აწ

ძა­ლა­ზე.

ვაჩ­ვე­ნებ­დით.

უკ­ვე გან­ს­ვე­ნე­ბუ­ლი ეჟი (გიორგი) თუ­მა­ნიშ­

ე.ლ.: ერთ სა­ი­დუმ­ლოს გა­გიმ­ხელთ.

ვი­ლი. მან კო­მო­დო­რის რან­გ­ში (ეს ბო­ლო

სამ­ხედ­რო­ებ­მა, ვის­თა­ნაც ჩვე­ნი კონ­

სა­ფე­ხუ­რია ად­მი­რა­ლის წო­დე­ბის წინ)

სულ­ტან­ტის – ტა­დე­უ­შის გა­მო კარ­გი

ლო­ზი – მი­სი მონ­დო­მე­ბით ბევ­რ­მა ნა­ხა

და­ამ­თავ­რა ომი, რო­მე­ლიც და­იწყო რო­

და­მო­კი­დუ­ლე­ბა გვაქვს, გვითხ­რეს, რომ

„თეთრი ან­გე­ლო­ზი“, რო­მე­ლიც, რა­ტომ­

გორც უმ­ც­როს­მა ოფი­ცერ­მა დის­ტ­რო­ერ­ზე.

თუ­მა­ნიშ­ვილს ად­მი­რა­ლის ფორ­მა უნ­და

ღაც, არც ერ­თ­მა არ­ხ­მა არ აჩ­ვე­ნა.

პო­ლო­ნეთს ასე­თი მძლავ­რი ან­ტი­ტორ­პე­

შე­უ­კე­რონ, მაგ­რამ ზო­მა არ იცი­ან. ჩვენ მი­

დუ­ლი ხო­მალ­დი სულ სა­მი ჰქონ­და, და

სი 1939 წლის ფო­ტო­ე­ბი მი­ვე­ცით. იქ ჩანს,

მა­თი­კაშ­ვილს – პო­ლო­ნე­თის უმაღ­ლე­

რო­დე­საც ნა­თე­ლი გახ­და, რომ გერ­მა­ნე­

რომ ჩვე­ნი გმი­რი ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი­ა, ვინც

სი სამ­ხედ­რო ჯილ­დოს Vitruti Militari-ს

ლე­ბი ბალ­ტი­ის ზღვი­დან დაბ­ლო­კა­ვენ

ოდეს­მე ზღვა­ში გა­სუ­ლა.

კა­ვა­ლერს, რო­მე­ლიც მან ბრძო­ლა­ში

მთელ ქვე­ყა­ნას მე­ო­რე მსოფ­ლიო ომის

მე და ოპე­რა­ტო­რი გდი­ნი­ა­ში ჩა­ვე­დით.

თ.დ.: ასე მო­იქ­ცა მიტ­რო­პო­ლი­ტი ნი­კო­

ე.ლ.: მე ჯერ კი­დევ შე­ვეს­წა­რი ნი­კო­ლოზ

გა­მო­ჩე­ნი­ლი მა­მა­ცო­ბის­თ­ვის მი­ი­ღო. ის ავ­

დაწყე­ბის მე­ო­რე­ვე დღეს, ანუ 1939 წლის

თურ­მე ერთ სას­ტუმ­რო­ში მოგ­ვა­თავ­

ტო­რია შე­სა­ნიშ­ნა­ვი ნაშ­რო­მი­სა „იუნკრები“,

2 სექ­ტემ­ბერს, ამ სამ­მა ხო­მალ­დ­მა მო­კავ­

სეს. შე­მო­დის მშვე­ნი­ე­რი მო­ხუ­ცი, ცოლს

რო­მელ­შიც აღ­წე­რი­ლია რო­გორ მოხ­ვ­დ­

ში­რე ინ­გ­ლის­ში გამ­გ­ზავ­რე­ბის გან­კარ­გუ­

ინ­გ­ლი­სუ­რად ელა­პა­რა­კე­ბა. ღმერ­თო,

ნენ ახალ­გაზ­რ­და კა­დე­ტე­ბი და იუნ­კე­რე­ბი

ლე­ბა მი­ი­ღო. ისი­ნი გა­ვიდ­ნენ პორ­ტი­დან,

ისე­თი შე­სა­ნიშ­ნა­ვი მო­ხუ­ცი იყო! მე­ო­რე

პო­ლო­ნეთ­ში. ვარ­შა­ვის უნი­ვერ­სი­ტეტ­ში

და იმ დღი­დან თუ­მა­ნიშ­ვი­ლი პო­ლო­ნეთ­ში

დღეს­ვე სამ­ხედ­რო-საზღ­ვაო ფლოტ­მა

პრე­ზი­დენ­ტ­მა მი­ხე­ილ სა­ა­კაშ­ვილ­მა ორ­

აღარ დაბ­რუ­ნე­ბუ­ლა. მან იცო­და, რომ და­

ერ­თი ნამ­დ­ვი­ლად შე­სა­ნიშ­ნა­ვი რამ მო­

დე­ნით და­ა­ჯილ­დო­ვა ნი­კო­ლოზ მა­თი­კაშ­

სავ­ლელ მო­კავ­ში­რე­თა ღა­ლა­ტის შემ­დეგ,

აწყო. იქ პორ­ტ­ში დგას გე­მი–ძეგ­ლი, იმ სამ

ვი­ლის ქვრი­ვი. მე­რე აღ­მოჩ­ნ­და, რომ მან

რო­დე­საც პო­ლო­ნე­თი სტა­ლინს და­უ­ტო­

გემ­თა­გა­ნი, რომ­ლი­თაც ეჟი თუ­მა­ნიშ­ვი­ლი

თა­ვი­სი სახ­ლი ვარ­შა­ვა­ში სა­ქარ­თ­ვე­ლოს

ვეს, აქ დაბ­რუნე­ბულს დახ­ვ­რე­ტა ელო­დე­

ბრი­ტა­ნეთ­ში წა­ვი­და. და ის ადის გემ­ზე,

და­უ­ტო­ვა. შე­სა­ნიშ­ნა­ვი მო­გო­ნე­ბე­ბი და­ტო­

ბო­და, იმი­ტომ, რომ იყო ერ­თ­დ­რო­უ­ლად

რო­გორც კონტრ-ად­მი­რა­ლი, და იწყე­ბა

ვა კი­დევ ერ­თ­მა Vitruti Militari-ს კა­ვა­ლერ­მა,

ქარ­თ­ვე­ლი და პო­ლო­ნე­ლი.

ცე­რე­მო­ნი­ა­ლი – სტვე­ნა. 12-მა ბოც­მან­მა

სა­ქარ­თ­ვე­ლოს და პო­ლო­ნე­თის გმირ­მა

და რო­დე­საც პრე­ზი­დენ­ტ­მა კა­ჩინ­ს­

უნ­და უს­ტ­ვი­ნოს, რო­ცა ად­მი­რა­ლი გემ­

ვა­ლე­რი­ან თევ­ზა­ძემ. მის საფ­ლავ­ზე ასე­თი

კიმ ჩვე­ნი ფილ­მი ნა­ხა, გვაც­ნო­ბეს, რომ

ბან­ზე ადის. თუ­მა­ნიშ­ვი­ლი გვე­უბ­ნე­ბა: „ხო,

ეპი­ტა­ფი­ა­ა: „როგორც ქარ­თ­ვე­ლი, ვი­სურ­

კო­მო­დო­რი ეჟი თუ­მა­ნიშ­ვი­ლი უმაღ­ლეს

ეს გე­მი ნამ­დე­ვი­ლად იმის ტყუ­პის­ცა­ლი­ა,

ვებ­დი, რომ სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში ვყო­ფი­ლი­ყა­

სამ­ხედ­რო ჯილ­დოს და კონტრ-ად­მი­რა­

რომ­ლი­თაც პო­ლო­ნე­თი დავ­ტო­ვე“. მე­რე

ვი დაკ­რ­ძა­ლუ­ლი, მაგ­რამ ბედ­ნი­ე­რი ვარ

ლის წო­დე­ბას მი­ი­ღებს.

ჩვენ გა­დავ­დი­ვართ სა­რა­კე­ტო კა­ტარ­ღა­ზე

იმი­თაც, რომ და­ვიკ­რ­ძა­ლე­ბი გმი­რი და

თუ­მა­ნიშ­ვი­ლი ნე­ვა­დის მთებ­ში გა­და­ვი­

და მივ­დი­ვართ იმ მარ­შ­რუ­ტით, რომ­ლი­

კე­თილ­შო­ბი­ლი პო­ლო­ნე­ლე­ბის მი­წა­ზე“.

ღეთ, რო­დე­საც ის უკ­ვე 90-ს უახ­ლოვ­დე­ბო­

თაც ის 1939 წელს სა­ომ­რად წა­ვი­და. ის

ეს მშვე­ნი­ე­რი პი­როვ­ნე­ბე­ბი ჩვენს ცხოვ­

და, თუმ­ცა მშვე­ნივ­რად გა­მო­ი­ყუ­რე­ბო­და,

სრულ ფორ­მა­ში­ა. ჩვენ ეს, რა თქმა უნ­და,

რე­ბა­ში წმინ­და მა­მა გრი­გოლ ფე­რა­ძემ

მხედ­რუ­ლი გა­მარ­თუ­ლო­ბა შერ­ჩე­ნო­და.

გა­და­ვი­ღეთ. ეს და­უ­ვიწყა­რი შთა­ბეჭ­დი­

შე­მო­იყ­ვა­ნა.

პო­ლო­ნეთ­ში ჩა­მოს­ვ­ლა რომ ვთხო­ვეთ,

ლე­ბა იყო. ამი­ტო­მაც ჩვე­ნი გა­მო­ფე­ნა

გვითხ­რა, ასე­თი მოგ­ზა­უ­რო­ბი­სათ­ვის,

ქარ­თ­ველ ოფიც­რებ­ზე პო­ლო­ნე­თის სამ­ხე­

სამ­წუ­ხა­როდ, ძა­ლას ვერ ვგრძნო­ბო. აქ კი

დო-საზღ­ვაო ფლო­ტის მუ­ზე­უმ­ში იმ­ყო­ფე­ბა

გაგ­ვიმ­დიდ­რეს სი­ცოცხ­ლე, გაგ­ვი­ფარ­თო­

მო­უ­ლოდ­ნე­ლად ვი­გებ, რომ იგ­რ­ძ­ნო ძა­

გდი­ნი­ა­ში, პორ­ტ­ში.

ვეს თვალ­სა­წი­ე­რი. მაგ­რამ ზი­გა ვა­ლი­შევ­

თ.დ.: კი­ნომ და ყვე­ლა ჩვენ­მა გმირ­მა

ლა, რომ ჩა­მო­ვი­დეს და მი­ი­ღოს ად­მი­რა­

ამ დროს სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ელ­ჩი პო­ლო­

ლის ეპო­ლე­ტე­ბი და ორ­დე­ნი პრე­ზი­დენტ

ნეთ­ში იყო შე­სა­ნიშ­ნა­ვი ადა­მი­ა­ნი – კო­ტე

წმინ­და­ნი, რო­მელ­თაც სა­მუ­და­მო ხი­დი

კა­ჩინ­ს­კის ხე­ლი­დან.

ქავ­თა­რა­ძე. მან ნა­ხე­ვარ წე­ლი­წად­ში შე­ის­

გა­და­ჭი­მეს ჩვენს ერებს შო­რის, ჩვენ პრი­ო­

წავ­ლა პო­ლო­ნუ­რი ენა და მა­შინ­ვე შექ­მ­ნა

რი­ტე­ტე­ბად გვრჩე­ბა. ახ­ლა ამ ორი პრო­ექ­

იმ დიპ­ლო­მა­ტე­ბის კლუ­ბი, რომ­ლე­ბიც

ტის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბა­ზე ვმუ­შა­ობთ.

თ.დ.: თუ­მა­ნიშ­ვი­ლის­თ­ვის, ალ­ბათ,

ეს სას­წა­უ­ლის ტოლ­ფა­სი იყო: მის­თ­ვის

პო­ლო­ნუ­რად ლა­პა­რა­კო­ბენ. რო­დე­საც

უც­ნო­ბი პი­რი, პო­ლო­ნე­ლი რე­ჟი­სო­რი

აგ­ვის­ტოს ომი და­იწყო, პო­ლო­ნე­ლე­ბი, რა

იღებს ფილმს, თა­ნაც პი­რა­დად მას­ზე კი

თქმა უნ­და, ქარ­თ­ვე­ლებს უთა­ნაგ­რ­ძ­ნობ­

არა, ზო­გა­დად ქარ­თვ ­ ელ ოფიც­რებ­ზე

დ­ნენ. სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ელ­ჩ­მა მა­შინ დი­დი

პო­ლო­ნე­თის ჯარ­ში, და ფილ­მის ჩვე­ნე­

მუ­შა­ო­ბა ჩა­ა­ტა­რა, რომ ეს თა­ნაგ­რ­ძ­ნო­ბა

ბის შემ­დეგ პო­ლო­ნე­თის პრე­ზი­დენ­ტი

სა­სარ­გებ­ლო ყო­ფი­ლი­ყო ომის დროს

მას აჯილ­დო­ვებს და მომ­დევ­ნო ხა­რის­ხ­

რუ­სუ­ლი და­ბომ­ბ­ვე­ბის­გან და­ზა­რა­ლე­ბულ­

ში აჰ­ყავს, რო­გორც მოქ­მე­დი ოფი­ცე­რი,

თათ­ვის: ბევრ ბავშვს ოპე­რა­ცი­ე­ბი პო­ლო­

ს­კი და გრი­გოლ ფე­რა­ძე, ხე­ლო­ვა­ნი და

>> ლატავრა დუ­ლა­რი­ძე

96

რა არის "მუნიციპალური კი­ნოს პო­ლი­ტი­კა"? >> თეა გა­ბი­ძაშ­ვი­ლი

გლო­ბა­ლი­ზა­ცი­ის ეპო­ქა­ში ისეთ მცი­რე­

თ­ვე­ლო­ში კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის ერ­თი­ა­ნი ქსე­ლი

გა­ნა­წი­ლე­ბას მხო­ლოდ კონ­კუ­რენ­ცი­ის პი­

რიცხო­ვან ქვე­ყა­ნას, რო­გო­რიც სა­ქარ­თ­

მო­ი­შა­ლა, სა­ზო­გა­დო­ე­ბას კი მი­ა­წო­დეს

რო­ბებ­ში უზ­რუნ­ველ­ყოფს, რი­სი მიღ­წე­ვაც კი­ნოს სფე­რო­ში ძა­ლი­ან რთუ­ლი­ა. ამი­ტომ,

ვე­ლო­ა, მხო­ლოდ თა­ვი­სი ინ­ტე­ლექ­ტუ­ა­

ერ­თ­გ­ვა­რი მი­თი, რომ მსოფ­ლი­ო­ში კი­

ლუ­რი სიმ­დიდ­რი­თა და თვით­მ­ყო­ფა­დი

ნო თვი­თა­ნაზღა­უ­რე­ბით, სა­ხელ­მ­წი­ფოს

სა­ხელ­მ­წი­ფო, კულ­ტუ­რის ხელ­მის­წ­ვ­დო­მო­

კულ­ტუ­რის სა­შუ­ა­ლე­ბით შე­უძ­ლია და­იმ­

ყო­ველ­გ­ვა­რი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის გა­რე­შე

ბი­სად­მი პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბი­დან გა­მომ­დი­

კ­ვიდ­როს ად­გი­ლი ზე­სა­ხელ­მ­წი­ფო­ებ ­ ის

არ­სე­ბობს. ამ თე­ზი­სის უაპე­ლა­ცი­ოდ გა­ზი­ა­

ნა­რე, თა­ვის თავ­ზე იღებს კი­ნო­პო­ლი­ტი­კის

გვერ­დით. ამი­ტომ აუცი­ლე­ბე­ლია ქვე­

რე­ბამ სა­ვა­ლა­ლო შე­დე­გამ­დე მიგ­ვიყ­ვა­ნა.

გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბას და ეს ხდე­ბა გა­ნურ­ჩევ­

ყა­ნას ჰქონ­დეს ისე­თი კულ­ტუ­რუ­ლი პო­

გან­ვ­მარ­ტავ, რომ იგი მი­ე­სა­და­გე­ბა (და

ლად იმი­სა, კი­ნო­თე­ატ­რი კერ­ძო სექ­ტო­

ლი­ტი­კა, რო­მე­ლიც არ შე­მო­იფ ­ არ­გლ ­ ე­

ისიც ნა­წი­ლობ­რივ) ამე­რი­კულ, რო­გორც

რის ნა­წი­ლი­ა, თუ სა­ხელ­მ­წი­ფო­სი.

ბა მხო­ლოდ ქარ­თუ­ლი ხე­ლოვ­ნე­ბის,

დი­დი ქვეყ­ნის სი­ნამ­დ­ვი­ლეს, სა­დაც კი­ნო

მათ შო­რის კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის უნი­კა­ლუ­

გარ­თო­ბის ინ­დუს­ტ­რი­ის ნა­წი­ლი – მომ­გე­

რო­ბის შე­სა­ხებ ზე­და­პი­რუ­ლი სა­უბ­რით,

ბი­ა­ნი ბიზ­ნე­სი­ა, მაგ­რამ აქაც არ­სე­ბობს ე. წ.

ცი­უ­ლი, კულ­ტუ­რუ­ლი ინ­ს­ტი­ტუ­ცია (ზოგ

არა­მედ ხელს შე­უწყობს ამ დარ­გის გან­

Com­mu­nity Ci­ne­ma, რო­მელ­საც გა­ნათ­ლე­ბის

ქვეყ­ნა­ში კო­მუ­ნა­ლუ­რი კი­ნოს სა­ხელ­წო­დე­

ვი­თა­რე­ბას და არ­სე­ბუ­ლი პრობ­ლე­მე­

ინო­ვა­ცი­უ­რი ფორ­მის სა­ხით, სა­ხელ­მ­წი­

ბით გვხვდე­ბა) და მი­სი მი­ზა­ნი­ა, სა­ხელ­მ­წი­

ბის მოგ­ვა­რე­ბას.

ფო დაკ­ვე­თით ახორ­ცი­ე­ლებს პროგ­რა­მა

ფო ეროვ­ნუ­ლი პო­ლი­ტი­კის ფარ­გ­ლებ­ში

Emmy Award win­ning – ამ ბიზ­ნე­სის ერთ-ერ­

უზ­რუნ­ველ­ყოს კი­ნოს სა­ყო­ველ­თაო

თი ძლი­ე­რი მო­თა­მა­შე.

ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მო­ბა და მრა­ვალ­ფე­რო­ვა­ნი

ბო­ლო წლებ­ში ფილ­მ­წარ­მო­ე­ბი­სა და

რე­პერ­ტუ­ა­რი უმ­რავ­ლე­სო­ბის­თ­ვის, სა­ზო­გა­

სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტრუქ­ტუ­რებ­ში ქარ­თუ­ ლი კი­ნოს ინ­ტეგ­რა­ცი­ის მი­მარ­თუ­ლე­ბით

მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი კი­ნო არის არა­კო­მერ­

ევ­რო­პულ ქვეყ­ნებ­ში ამ სა­კითხი­სად­მი

დო­ე­ბის ყვე­ლა ჯგუ­ფის­თ­ვის, მი­უ­ხე­და­ვად

კი­ნო­ცენ­ტ­რის მი­ერ გა­დად­გ­მუ­ლი ნა­ბი­ჯე­ბი

მიდ­გო­მა აბ­სო­ლუ­ტუ­რად გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლია

იმი­სა, არის თუ არა ეს კო­მერ­ცი­უ­ლად

წარ­მა­ტე­ბუ­ლი აღ­მოჩ­ნ­და; მაგ­რამ დარ­ჩა

იმის გა­მო, რომ კი­ნე­მა­ტოგ­რაფს, გარ­

სი­ცოცხ­ლი­სუ­ნა­რი­ა­ნი. კო­მა­ნუ­ლუ­რი კი­ნო

პრობ­ლე­მე­ბი, რო­მელ­თა გა­დაჭ­რა სა­სი­

თო­ბის გარ­და, აქვს კულ­ტუ­რულ­-­სა­გან­მა­

ნორ­ვე­გი­ი­დან იღებს სა­თა­ვეს და სწო­რედ

ცოცხ­ლოდ მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია დარ­გის გან­

ნათ­ლებ­ლო დატ­ვირ­თ­ვა, იგი ამ ქვეყ­

მი­სი დახ­მა­რე­ბით მი­აღ­წია ამ ქვე­ყა­ნამ

ვი­თა­რე­ბი­სათ­ვის. თუ არ მო­ი­მა­ტა ერთ სულ

ნებ­ში სხვა­დას­ხ­ვა ფორ­მით უკავ­შირ­დე­ბა

ერთ სულ მო­სახ­ლე­ზე კი­ნო­ში ვი­ზი­ტის ყვე­

მო­სახ­ლე­ზე კი­ნო­ში ვი­ზი­ტის მაჩ­ვე­ნე­ბელ­მა,

სა­ხელ­მ­წი­ფო პრო­ტექ­ცი­ო­ნიზ­მის მე­ქა­ნიზმს.

ლა­ზე მა­ღალ მაჩ­ვე­ნე­ბელს. მის ფარ­გ­ლებ­

ე. ი. კი­ნო­დარ­ბაზ­ში მა­ყუ­რე­ბე­ლის რიცხ­ვ­მა,

სწო­რედ აქე­დან გაჩ­ნ­და „მუნიციპალური

ში იმის­თ­ვის, რომ არც სოფ­ლე­ბი დარ­ჩ­ნენ

არ გა­ი­ზარ­და კი­ნო­ხე­ლოვ­ნე­ბის პო­პუ­

კი­ნოს პო­ლი­ტი­კის“ ცნე­ბაც და ეს მო­დე­ლი

პრო­ცესს მიღ­მა, შე­იქ­მ­ნა ე. წ. მო­ბი­ლუ­რი

ლა­რო­ბა სა­ზო­გა­დო­ე­ბა­ში და არ აღ­დ­გა

მთელ მსოფ­ლი­ო­ში სხვა­დას­ხ­ვა ფორ­მით

კი­ნო­თე­ატ­რე­ბი, რომ­ლე­ბიც სწო­რედ ასეთ

კი­ნო­ში სი­ა­რუ­ლის მი­ვიწყე­ბუ­ლი კულ­ტუ­რა,

წარ­მა­ტე­ბით მუ­შა­ობს. ყვე­ლა ქვე­ყა­ნამ ის

ად­გი­ლებ­ში აწყო­ბენ ფილ­მის ჩვე­ნე­ბებს.

სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში კი­ნო­ხე­ლოვ­ნე­ბის გან­ვი­

თა­ვი­სე­ბუ­რად გა­ი­აზ­რა და სა­კუ­თარ რე­ა­

თა­რე­ბის შე­სა­ხებ ლა­პა­რა­კი ზედ­მე­ტი­ა.

ლო­ბას მო­არ­გო.

მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი კი­ნოს სა­ხელ­მ­წი­ფო პო­ ლი­ტი­კა ყოვ­ლის­მომ­ც­ვე­ლი ცნე­ბაა და კომ­

რას ნიშ­ნავს „მუნიცაპალური კი­ნოს

პ­ლექ­სუ­რი სა­ხით ხორ­ცი­ე­დე­ბა. ამი­ტო­მაც

დარ­ბაზ­ში? – ამ კითხ­ვა­ზე პა­სუ­ხი სა­კითხის

პო­ლი­ტი­კა“ და რა უპი­რა­ტე­სო­ბე­ბი აქვს

ამ მო­დელ­მა The Best Ci­ne­ma System in the

სიღ­რ­მი­სე­ულ კვლე­ვას სა­ჭი­რო­ებს.

მას? მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი კი­ნოს პო­ლი­ტი­კის

World სა­ხელ­წო­დე­ბა და­იმ­სა­ხუ­რა და მთელ

ძი­რი­თა­დი ამო­სა­ვა­ლი წერ­ტი­ლი არის ის,

მსოფ­ლი­ო­ში გავ­რ­ცელ­და; გერ­მა­ნი­ა­ში

რომ „თავისუფალი ბა­ზა­რი“ სა­მარ­თ­ლი­ან

– Kommunales Kino ად­გი­ლობ­რი­ვი და ფე­

რო­გორ და­ვაბ­რუ­ნოთ მა­ყუ­რე­ბე­ლი კი­ნო­

მე-20 სა­უ­კუ­ნის 90-იანი წლე­ბი­დან სა­ქარ­

97

დე­რა­ლუ­რი სა­ხელ­მ­წი­ფო გრან­ტე­ბის თა­ნა­

რულ­-­სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო დატ­ვირ­თ­ვა

ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით ისეთ ად­გი­ლებ­ში, სა­დაც

და­ფი­ნა­ნსე­ბით მუ­შა­ობს. აქ სა­კონ­ს­ტი­ტუ­ციო

აქვს და ფილ­მებს გარ­კ­ვე­ულ კონ­ტექ­ს­ტ­ში

არ არ­სე­ბობს კი­ნო­თე­ატ­რე­ბი, ფილ­მე­ბის

სა­სა­მარ­თ­ლომ სპე­ცი­ა­ლუ­რი გა­დაწყ­ვე­

წარ­მო­ად­გე­ნენ. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია ისიც, რომ

რე­გუ­ლა­რუ­ლი ჩვე­ნე­ბე­ბის მოწყო­ბა; ყვე­ლა

ტი­ლე­ბაც კი მი­ი­ღო იმის შე­სა­ხებ, რომ

დღე­ის­თ­ვის ევ­რო­პა­ში ამ ტი­პის ღო­ნის­ძი­ე­

დიდ ქა­ლაქ­სა და რა­ი­ო­ნულ ცენ­ტ­რ­ში ერ­თი

ბიბ­ლი­ო­თე­კებ­თან, მუ­ზე­უ­მებ­თან ერ­თად

ბე­ბის­თ­ვის თით­ქ­მის ყვე­ლა ქა­ლაქ­ში აქვთ

ალ­ტერ­ნა­ტი­უ­ლი კი­ნო­სივ­რ­ცის შექ­მ­ნის ინი­

კი­ნო­საც აქვს კულ­ტუ­რუ­ლი ღი­რე­ბუ­ლე­ბა

და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი კი­ნო­თე­

ცი­რე­ბა და მხარ­და­ჭე­რა; ახა­ლი ქარ­თუ­ლი

და სა­ხელ­მ­წი­ფო და­ფი­ნან­სე­ბის უფ­ლე­ბა.

ატ­რი. თუ გვინ­და, რომ სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში

ფილ­მე­ბის პრე­მი­ე­რე­ბის მოწყო­ბა და შე­

კო­მუ­ნა­ლუ­რი კი­ნოს პრაქ­ტი­კა ასე­ვე წარ­მა­

შე­იქ­მ­ნას კი­ნოს გან­ვი­თა­რე­ბის სა­თა­ნა­დო

მოქ­მე­დე­ბით ჯგუ­ფებ­თან შეხ­ვედ­რა; აუდი­

ტე­ბით და­ი­ნერ­გა ფი­ნეთ­ში, ბულ­გა­რეთ­ში,

პი­რო­ბე­ბი, აუცი­ლე­ბე­ლი­ა, მსოფ­ლიო

ტო­რი­ის მოთხოვ­ნე­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით

პო­ლო­ნეთ­ში, ჩე­ხეთ­ში, კა­ნა­და­ში, ინ­გ­ლის­

პრო­ცე­სე­ბის კვალ­დაკ­ვალ ვი­ა­როთ და ეს

თე­მა­ტუ­რი ან პერ­სო­ნა­ლუ­რი რეტ­როს­

სა და ირ­ლან­დი­ა­ში, ზო­გან სა­ხელ­მ­წი­ფო

გა­მოც­დი­ლე­ბა გა­ვი­ზი­ა­როთ.

ბა­ზის, ზო­გან კი (მაგალითად, სა­ბერ­ძ­ნეთ­

პექ­ტი­ვე­ბის მოწყო­ბა სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო ლექ­ცი­ე­ბის და დის­კუ­სი­ე­ბის თან­ხ­ლე­ბით;

კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის მა­ტე­რი­ა­ლურ­-­ტექ­ნი­კუ­რი რო­გორ შე­იძ­ლე­ბა ამ პრაქ­ტი­კის

სკო­ლის მოს­წავ­ლე­ე­ბის­თ­ვის სპე­ცი­ა­ლუ­

(მუნიციპალური კი­ნოს პო­ლი­ტი­კის) ქარ­

რი კი­ნოჩ­ვე­ნე­ბა შე­სა­ბა­მი­სი დატ­ვირ­თ­ვით,

თულ სი­ნამ­დ­ვი­ლეს­თან მი­სა­და­გე­ბა და

ასე­ვე სტუ­დენ­ტე­ბის­თ­ვის – სა­ერ­თა­შო­რი­სო

გა­მო­ყე­ნე­ბა არ­სე­ბუ­ლი პრობ­ლე­მე­ბის

ჩარ­თუ­ლო­ბის სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო ხა­სი­ა­

ცი­პა­ლუ­რი კი­ნოს პო­ლი­ტი­კის გა­ტა­რე­ბა

გა­და­საჭ­რე­ლად? სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კა­ნო­ნის

თის აქ­ტი­ვო­ბე­ბი.

პრაქ­ტი­კა­ში, მო­ვიყ­ვან ამის რამ­დე­ნი­მე

„ეროვნული კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ის სა­ხელ­მ­

კონ­კ­რე­ტულ მა­გა­ლითს – ამ პო­ლი­ტი­კის

წი­ფო მხარ­და­ჭე­რის შე­სა­ხებ“ მე-6 მუხ­ლის

სა­ქარ­თ­ვე­ლო­შიც არის კო­მერ­ცი­ულ

გან­მა­ხორ­ცი­ე­ლებ­ლე­ბად გვევ­ლი­ნე­ბი­ან

I პუნ­ქ­ტის (გ) ქვე­პუნ­ქ­ტის თა­ნახ­მად კი­ნოს

კი­ნო­ზე არა­ო­რი­ენ­ტი­რე­ბუ­ლი ალ­ტერ­ნა­

კულ­ტუ­რუ­ლი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბი, უმ­თავ­რეს

სა­ხელ­მ­წი­ფო მხარ­და­ჭე­რის ძი­რი­თა­დი

ტი­უ­ლი კი­ნო­სივ­რ­ცის შექ­მ­ნის მცდე­ლო­ბა.

შემ­თხ­ვე­ვა­ში – კი­ნოკ­ლუ­ბე­ბი, რაც არის ნა­

ფორ­მე­ბი­ა: „შესაბამისი სა­ხელ­მ­წი­ფო

2009 წელს ქუ­თა­ის­ში, სა­ერ­თა­შო­რი­სო

ხევ­რად სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ფორ­მა, რად­გან

პროგ­რა­მე­ბის შე­მუ­შა­ვე­ბა და გან­ხორ­ცი­ე­

ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ე­ბის და­ფი­ნან­სე­ბით, და­

წევ­რო­ბა­ზეა და­ფუძ­ნე­ბუ­ლი. მი­სი გა­მო­ყე­ნე­

ლე­ბა“. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, სა­ჭი­რო­ა, შე­

ფუძ­ნ­და „კინოკლუბი“, რომ­ლის მი­ზა­ნია

ბა ყვე­ლა­ზე მი­სა­ღე­ბად მი­იჩ­ნი­ეს იმის გა­მო,

მუ­შავ­დეს „მუნიცაპალური კი­ნოს გან­ვი­თა­

კი­ნო­ხე­ლოვ­ნე­ბის პო­პუ­ლა­რი­ზა­ცი­ა, კი­ნო­

რომ კი­ნოს, რო­გორც ხე­ლოვ­ნე­ბის, კულ­

რე­ბის სა­ხელ­მ­წი­ფო პროგ­რა­მა“, რომ­ლის

გა­ნათ­ლე­ბის ხელ­შეწყო­ბა, სა­ზო­გა­დო­ე­ბის

ტუ­რუ­ლი ფუნ­ქ­ცი­ის ეფექ­ტუ­რი გა­მო­ყე­ნე­ბის­

ამოქ­მე­დე­ბაც გახ­დე­ბა სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში

კულ­ტუ­რუ­ლ-ეს­თე­ტი­კუ­რი ინ­ტე­რე­სის და

თ­ვის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა, მა­ყუ­რე­ბელს არა

ალ­ტერ­ნა­ტი­უ­ლი კი­ნო­სივ­რ­ცის არ­სე­ბო­ბის­

შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი პო­ტენ­ცი­ა­ლის დაკ­მა­

ცენ­ტ­რა­ლი­ზე­ბუ­ლი და­გეგ­მა­რე­ბის გზით

კენ, კი­ნოს ინ­ფ­რას­ტ­რუქ­ტუ­რის და კი­ნოქ­

ყო­ფი­ლე­ბა. ეს კლუ­ბი გა­ერ­თი­ა­ნე­ბუ­ლია

შექ­მ­ნი­ლი პროგ­რა­მე­ბი შეს­თა­ვა­ზო, არა­

სე­ლის გან­ვი­თა­რე­ბი­სა­კენ გა­დად­გ­მუ­ლი

კი­ნოკ­ლუ­ბე­ბის სა­ერ­თა­შო­რი­სო ფე­დე­რა­

მედ ად­გი­ლობ­რი­ვი სექ­ტო­რის მოთხოვ­ნე­

რე­ა­ლუ­რი ნა­ბი­ჯი. ეს სივ­რ­ცე უმას­პინ­ძ­ლებს

ცი­ა­ში (FICC), რომ­ლის წევ­რე­ბი არი­ან 40

ბი გა­ით­ვა­ლის­წი­ნო. ეს ფორ­მა გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა

არა მხო­ლოდ კი­ნოჩ­ვე­ნე­ბებს, არა­მედ

ქვეყ­ნის, მათ შო­რის საფ­რან­გე­თის, იტა­

გერ­მა­ნი­ა­ში, შვე­ი­ცი­ა­რი­ა­ში, ინ­გ­ლის­სა

ვი­დე­ო­არ­ტებს, მუ­სი­კა­ლურ ფეს­ტი­ვა­ლებს,

ლი­ის, ინ­გ­ლი­სის, ავ­ს­ტ­რა­ლი­ის, შვე­დე­თის,

და ირ­ლან­დი­ა­ში, სა­დაც და­ფი­ნან­სე­ბის

ფო­ტო­ექ­ს­პო­ზი­ცი­ებს და იქ­ნე­ბა აუდი­ტო­რია

ბრა­ზი­ლი­ის, პორ­ტუ­გა­ლი­ის, მექ­სი­კის და

წყა­როდ კი­ნოს­თ­ვის ქა­ლა­ქის საბ­ჭო­ე­ბის

ხე­ლოვ­ნე­ბის სხვა­დას­ხ­ვა დარ­გის წარ­მო­

ა.შ. კი­ნოკ­ლუ­ბე­ბი. მათ რი­გებ­ში ქარ­თუ­ლი

(მუნიციპალიტეტების) თან­ხებ­თან ერ­თად

მად­გენ­ლე­ბის­თ­ვის.

ში) ღია დარ­ბა­ზე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით. თუ რა ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტე­ბით ხდე­ბა მუ­ნი­

ხელ­მ­წი­ფო და­ფი­ნან­სე­ბის ორ­გა­ნო კი­ნოს

კი­ნოკ­ლუ­ბის გა­მო­ჩე­ნის შემ­დეგ შე­საძ­ ლე­ბე­ლი გახ­და კი­ნოკ­ლუ­ბე­ბის სა­ერ­თა­

გვევ­ლი­ნე­ბა კი­ნოს საბ­ჭოს (Film Co­un­cil – სა­ ამ პრო­ცეს­ში პირ­ვე­ლი ნა­ბი­ჯია

შო­რი­სო ფე­დე­რა­ცი­ის ჟი­უ­რის წევ­რო­ბა

სფე­რო­ში) მი­ერ პროგ­რა­მის სა­ფუძ­ველ­ზე

„მუნიციპალური კი­ნოს გან­ვი­თა­რე­ბის სა­

რამ­დე­ნი­მე სა­ერ­თა­შო­რი­სო კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­

გა­მო­ყო­ფი­ლი სახ­ს­რე­ბი. ნორ­ვე­გი­ა­შიც

ხელ­მ­წი­ფო პროგ­რა­მის“ სტრა­ტე­გი­ის, მი­სი

ზე (უკრაინასა და ნორ­ვე­გი­ა­ში), ასე­ვე – კი­

იდენ­ტუ­რი და­ფი­ნან­სე­ბის ფორ­მა არ­სე­

მი­ზა­ნე­ბი­სა და ამო­ცა­ნე­ბის სწო­რად გან­

ნოკ­ლუ­ბე­ბის სა­ერ­თა­შო­რი­სო ფე­დე­რა­ცი­ის

ბობს. მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი თან­ხე­ბის გარ­და,

საზღ­ვ­რა. სა­სურ­ველი შე­დე­გის მი­საღ­წე­ვად

ორ ასამ­ბ­ლე­ა­ზე მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა.

გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა ნორ­ვერ­გი­ის კი­ნო­სა და ფილ­

აუცი­ლე­ბე­ლი­ა: კი­ნო­ხე­ლოვ­ნე­ბის კულ­ტუ­

მე­ბის ფონ­დის (NKFF) მი­ერ ნორ­მა­ტი­უ­ლი

რულ­-­სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო ფუნ­ქ­ცი­ის ხელ­

წე­სით გა­წე­რი­ლი სახ­ს­რე­ბი.

მი­საწ­ვ­დო­მო­ბის გაზ­რ­და გა­ნურ­ჩევ­ლად

კი­ნო ის ფე­ნო­მე­ნი­ა, რო­მე­ლიც გან­ვი­თა­რე­

გე­ოგ­რა­ფი­უ­ლი და ფი­ნან­სუ­რი ფაქ­ტო­რი­სა;

ბა­სა და ხელ­შეწყო­ბას სა­ჭი­რო­ებს, და ეს

კი­ნოს კულ­ტუ­რულ­-­სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო

არის მუდ­მი­ვი, უწყ­ვე­ტი პრო­ცე­სი...

ეს მო­დე­ლი კარ­გა­დაა აპ­რო­ბი­რე­ბუ­ლი, მუ­ნი­ცი­პა­ლუ­რი კი­ნოს პო­ლი­ტი­კა ძი­რე­

შე­საძ­ლებ­ლო­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის­თ­ვის ალ­

უ­ლად გან­ს­ხ­ვავ­დე­ბა კო­მერ­ცი­უ­ლის­გან

ტერ­ნა­ტი­უ­ლი კი­ნო­სივ­რ­ცის შექ­მ­ნა და­ბა­ლი

და არ წარ­მო­ად­გენს მის კონ­კუ­რენტს. აქ

სა­ტა­რი­ფო ღი­რე­ბუ­ლე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით;

კარ­გად და­გეგ­მილ პროგ­რა­მებს კულ­ტუ­

მოძ­რა­ვი, ე.წ. მო­ბი­ლუ­რი კი­ნო­თე­ატ­რე­

მო­დით, შევ­თან­ხ­მ­დეთ, რომ ქარ­თუ­ლი

98

რო­გო­რია კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის მო­მა­ვა­ლი >> მოამზადა მარინა კერესელიძემ

ყო­ვე­ლი დარ­ბა­ზი უნი­კა­ლუ­რი იქ­ნე­ბა ამე­რი­კე­ლი არ­ქი­ტექ­ტო­რე­ბის აზ­რით,

კედ­ლე­ბით. ვფიქ­რობ, მა­ყუ­რე­ბელს მა­ლე მო­ბეზ­რ­დე­ბა ერ­თ­ფე­როვ­ნე­ბა. კი­ნო­თე­

ავ­ტო­მა­ტუ­რი სის­ტე­მა და თვით­მომ­სა­ხუ­რე­ბა ექ­ს­პ­ლუ­ა­ტა­ცი­ა­ზე ხარ­ჯე­ბის შე­სამ­ცი­

მულ­ტიპ­ლექ­სე­ბის მა­სობ­რი­ვი მშე­ნებ­ლო­

ატ­რებს თა­ვი­სი ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რი სტი­ლი

რებ­ლად კი­ნო­თე­ატ­რებ­ში შე­მო­ი­ღე­ბენ

ბის გა­მო, კი­ნო­თე­ატ­რი ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლო­ბას

უნ­და ჰქონ­დეთ, მა­ყუ­რე­ბელს იქ დაბ­რუ­ნე­

მა­ყუ­რე­ბელ­თა გა­ტა­რე­ბის ავ­ტო­მა­ტი­ზე­ბულ

კარ­გავს. კი­ნოს ახა­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბი

ბა რომ მო­უნ­დეს.“

სის­ტე­მებს. ისი­ნი ისე­ვე იმოქ­მე­დე­ბენ, რო­

კი­ნო­თე­ატ­რებ­ში ახალ ტექ­ნო­ლო­გი­ურ გა­ დაწყ­ვე­ტას მო­ითხოვს. ექ­ს­პერ­ტებს მი­აჩ­ნი­

გორც ტურ­ნი­კე­ტე­ბი მეტ­რო­ში. მარ­თა­ლი­ა,

ახა­ლი ჟღე­რა­დო­ბა

კი­ნო­დარ­ბაზ­ში შეს­ვ­ლა შე­საძ­ლე­ბე­ლი

ათ, რომ დარ­ბა­ზე­ბი მი­სა­და­გე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა

ახა­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბი ხმის სფე­რო­ში,

იქ­ნე­ბა გან­საზღ­ვ­რულ დროს, ფილ­მის

ცალ­კე­უ­ლი კა­ტე­გო­რი­ის ფილ­მე­ბი­სათ­ვის:

ხმა­უ­რის რე­გუ­ლი­რე­ბის სხვა­დას­ხ­ვა სა­ხე­ო­

დაწყე­ბამ­დე რამ­დე­ნი­მე წუ­თით ად­რე.

ტრა­დი­ცი­უ­ლი – კო­მე­დი­ე­ბის სა­ნა­ხავდ,

ბის ჩათ­ვ­ლით, სტე­რე­ო, მო­ცუ­ლო­ბი­თი ხმა,

ბი­ლე­თის გა­სა­ყი­დად აქ­ტი­უ­რად იქ­ნე­ბა

მცი­რე დარ­ბა­ზე­ბი, მყუდ­რო, ინ­ტი­მუ­რი

5.1 და 71.1–ის სხვა­დას­ხ­ვა რე­ა­ლი­ზა­ცი­აც

გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ლი ავ­ტო­მა­ტი­ზე­ბუ­ლი კი­ოს­

გა­რე­მო­თი – მე­ლოდ­რა­მე­ბის­თ­ვის, დი­დი,

კი სულ მა­ლე ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მი გახ­დე­ბა

კე­ბი: თვით­მომ­სა­ხუ­რე­ბის ტერ­მი­ნა­ლე­ბი,

სატ­დი­ო­ნუ­რი ტი­პი­სა – 3D ფორ­მა­ტი­სა და

მა­ყუ­რებ­ლის­თ­ვის.

სა­დაც შე­საძ­ლე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა ბი­ლე­თის

მუ­სი­კა­ლუ­რი ფილ­მე­ბით­ვის. თეო კა­ლო­მი­რა­კი­სი, არ­ქი­ტექ­ტო­რი,

ბრა­ი­ან კლე­ი­პუ­ლი, კომ­პა­ნია Barco-ს

ამო­ბეჭ­დ­ვა კი­ნო­თე­ატ­რის თა­ნამ­შ­რომ­

მთვა­რი მე­ნე­ჯე­რი ბიზ­ნე­სის სტრა­ტე­გი­უ­ლი

ლის დახ­მა­რე­ბის გა­რე­შე. სავ­არ­ძ­ლე­ბი

სახ­ლის კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის მწარ­მო­ე­ბე­

გან­ვი­თა­რე­ბის დარ­გ­ში: „მიუხედავად ექ­

აღ­ჭურ­ვი­ლი იქ­ნე­ბა სპე­ცი­ა­ლუ­რი სად­

ლი კომ­პა­ნი­ის Theo Kalomirakis The­a­ters

ს­პერ­ტე­ბის პროგ­ნო­ზე­ბი­სა იმის თა­ო­ბა­ზე,

გა­რე­ბით, რომ­ლე­ბიც თქვე­ნი ბი­ლე­თის

პრე­ზი­დენ­ტი: „ადრე კი­ნო­თე­ატ­რებს დიდ

რომ სახ­ლის კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის სის­ტე­მის

სკა­ნი­რე­ბას მო­ახ­დენს და შე­გატყო­ბი­ნებთ

ყუ­რადღე­ბას აქ­ცევ­დ­ნენ, მათ დი­დი ბი­უ­ჯე­

სრულ­ყო­ფას­თან ერ­თად კი­ნო­თე­ატ­რებ­ში

თქვე­ნი ად­გი­ლი და­ი­კა­ვეთ თუ არა. ასე­ვე

ტი ჰქონ­დათ, ამი­ტომ ეს გან­სა­კუთ­რე­ბუ­ლი

დას­წ­რე­ბა მკვეთ­რად და­იკ­ლებს, ეს არ

ამუ­შავ­დე­ბა ციფ­რუ­ლი კი­ნო­თე­ატ­რის მარ­

ად­გი­ლი იყო, სრუ­ლი­ად გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი,

მომ­ხ­და­რა. უპირ­ვე­ლეს ყოვ­ლი­სა, ხმის

თ­ვის სის­ტე­მა (Digital The­at­re Management

ვიდ­რე დღეს ვხე­დავთ. ახ­ლა კი­ნო­თე­ატ­

სფე­რო­ში ციფ­რუ­ლი რე­ვო­ლუ­ცი­ის გა­მო:

System), რო­მე­ლიც თან­და­თან შეც­ვ­ლის

რე­ბის მფლო­ბე­ლე­ბი აქ­ტი­უ­რად აშე­ნე­ბენ

„მოცულობითი“ ჟღე­რა­დო­ბა, 3D ხმის

კი­ნო­მე­ქა­ნი­კოსს. ეს შე­საძ­ლე­ბელს გახ­დის

მულ­ტიპ­ლექ­სებს, რო­მელ­თა ბი­უ­ჯე­ტი

ახა­ლი ტექ­ნო­ლო­გია მხო­ლოდ ახ­ლა ვი­

სის­ტე­მის შე­კე­თე­ბას არა „საათობრივად“,

შეზღუ­დუ­ლი­ა. ად­რე კი­ნო­თე­ატ­რე­ბი იყო

თარ­დე­ბა. ვი­ღა­ცა 5.1 ფორ­მატს სიკ­ვ­დილს

ადა­მი­ა­ნუ­რი ფაქ­ტო­რის გა­მო, არა­მედ

ლა­მა­ზი, მიმ­ზიდ­ვე­ლი, სა­სი­ა­მოვ­ნო ად­

უწი­ნას­წარ­მე­ტყ­ვე­ლებს და მი­აჩ­ნი­ა, რომ

„გამოძახებით“, ვი­ნა­ი­დან მთე­ლი სის­ტე­მა

გი­ლი ფილ­მის სა­ყუ­რებ­ლად, ახ­ლა ეს

მას 7.1 შეც­ვ­ლის. დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი ვარ,

ავ­ტო­მა­ტი­ზე­ბუ­ლი იქ­ნე­ბა. ამას­თა­ნა­ვე

უტი­ლი­ტა­რუ­ლი კო­ლო­ფე­ბია რუ­ხი ფე­რის

რომ უახ­ლო­ეს მო­მა­ვალ­ში სტან­დარ­ტი

სის­ტე­მა გა­ა­კონ­ტ­რო­ლებს ბი­ლე­თე­ბის

ქსო­ვილ­გა­დაკ­რუ­ლი თა­ბა­შირ­მუ­ყა­ოს

ისევ 5.1 იქ­ნე­ბა.“

გა­ყიდ­ვას და შეძ­ლებს შეტყო­ბი­ნე­ბას, რა

99

დროს გა­ი­ყი­და ყვე­ლა­ზე მე­ტი ბი­ლე­თი.

Hollywood The­a­ter-ის წარ­მო­მად­გე­ნე­ლი

დოთ, რო­მე­ლიც სა­შუ­ა­ლე­ბას მოგ­ცემთ,

გარ­და ამი­სა, სის­ტე­მა კონ­ტ­როლს გა­უ­წევს

ამ­ტ­კი­ცებს, რომ რე­გუ­ლა­რუ­ლი ბოქს-ოფი­

ნე­ბის­მი­ერ ფილ­მ­ზე ნე­ბის­მი­ერ დროს წახ­

პრო­ექ­ტო­რის ლამ­პის ექ­ს­პ­ლუ­ა­ტა­ცი­ის

სი შე­მო­სავ­ლით მა­თი ყო­ველ­წ­ლი­უ­რი

ვი­დეთ. ბი­ლეთ­ში ფუ­ლის გა­დახ­და აღარ

ვა­დას და სა­ი­მე­დო იქ­ნე­ბა მყარ დის­კ­ზე

ოპე­რა­ცი­უ­ლი ხარ­ჯე­ბის მხო­ლოდ ერთ

დაგ­ჭირ­დე­ბათ. აბო­ნე­მენ­ტი ყვე­ლა სე­ან­ს­ზე

ცვე­თის თა­ვი­დან ასა­ცი­ლებ­ლად, რო­მელ­

პრო­ცენტს უზ­რუნ­ველ­ყოფს. წევ­რო­ბა

დას­წ­რე­ბის უფ­ლე­ბას გაძ­ლევთ. ბი­ლეთს

ზეც ფილ­მი ინა­ხე­ბა.

ხელს უწყობს მათ, შე­ი­ნა­ხონ კი­ნო­თე­ატ­

რომ მი­ი­ღებთ, სის­ტე­მა თქვენს ან­გა­რიშ­ზე

კი­ნო სმარ­ტ­ფონ­ში სმარ­ტ­ფო­ნე­ბი ცხოვ­რე­ბის იმ­დე­ნად გა­ნუ­ ყო­ფე­ლი ნა­წი­ლი გახ­დე­ბა, რომ გარ­თო­

რის ის­ტო­რი­უ­ლი შე­ნო­ბა და სა­შუ­ა­ლე­ბას

ავ­ტო­მა­ტუ­რად და­ა­რე­გის­ტ­რი­რებს კონ­

აძ­ლევთ, აჩ­ვე­ნონ ის კი­ნო, რო­მე­ლიც

კ­რე­ტუ­ლად რო­მელ ფილ­მ­ზე წახ­ვე­დით.

უნ­დათ: და­მო­უ­კი­დე­ბე­ლი, დო­კუ­მენ­ტუ­რი

თუ­კი აბო­ნე­მენ­ტი შე­ი­ძი­ნეთ, მაგ­რამ არც

და ევ­რო­პუ­ლი ფილ­მე­ბი.

ი­ყე­ნებს მათ ყუ­რადღე­ბის მი­საქ­ცე­ვად. ყო­ველ მა­ყუ­რე­ბელს, რო­მე­ლიც ბი­ლეთს

ერთ სე­ანსს არ და­ეს­წა­რით, ფუ­ლი ავ­ტო­ მა­ტუ­რად კი­ნო­თე­ატ­რის ყვე­ლა ფილ­მ­ზე

ბის ყვე­ლა სფე­რო, მათ შო­რის კი­ნო, გა­მო­

კი­ნოს აბო­ნე­მენ­ტი კი­ნო­თე­ატ­რებ­ში აბო­ნემ­ნ­ტე­ბის სის­ტე­მას

გა­და­ნა­წილ­დე­ბა, ამი­ტომ კი­ნო­თე­ატ­რე­ბი­ ცა და დის­ტ­რი­ბუ­ტო­რე­ბიც მა­ინც მი­ი­ღე­ბენ

იყი­დის, ექ­ნე­ბა ტრე­ი­ლე­რი­სა და თვით

შე­მო­ი­ღე­ბენ. მა­ყუ­რებ­ლე­ბი შეძ­ლე­ბენ არა

ფულს. ეს სის­ტე­მა სა­შუ­ა­ლე­ბას იძ­ლე­ვა,

ფილ­მის 24-სა­ა­თი­ა­ნი წვდო­მა იმი­სათ­ვის,

მხო­ლოდ გავ­ლე­ნა იქო­ნი­ონ რე­პერ­ტუ­არ­

რე­ა­ლუ­რი კავ­ში­რი დამ­ყარ­დეს მა­ყუ­რე­

რომ მე­გო­ბარს რე­კო­მენ­და­ცია გა­უ­წი­ოს.

ზე, არა­მედ შე­უზღუ­და­ვად ნა­ხონ ნე­ბის­მი­

ბელ­სა და კი­ნო­თე­ატრს შო­რის. ახ­ლა

ე­რი ფილ­მი.

კი­ნო­თე­ატრს აქვს თქვე­ნი ელექ­ტ­რო­ნუ­ლი

კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის წევ­რო­ბა

კრის დო­რი, ციფ­რულ მე­დი­ა­თა (MTV

ფოს­ტის მი­სა­მარ­თი, წვდო­მა იმ ფილ­მებ­

Networks, Sam­sung Electronics of America,

ზე, რომ­ლებ­ზეც კი­ნო­ში და­დი­ხართ. ეს კი­

ბი ახა­ლი ბიზ­ნეს­მო­დე­ლე­ბის სფე­რო­ში

Tri­be­ca Film Festival) კონ­სულ­ტან­ტი:

ნო­თე­ატრს სა­შუ­ა­ლებს მის­ცემს, გირ­ჩი­ოთ

კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის შე­მო­სავ­ლის გაზ­რ­დის

„კინოთეატრებმა Netflix-ის გა­მოც­დე­ლე­ბა

ფილ­მე­ბი თა­ვი­სი რე­პერ­ტუ­ა­რი­დან. მსგავ­

მიზ­ნით. ერთ-ერ­თი მო­დე­ლის შე­სა­ხებ

უნ­და გა­და­ი­ღონ. ეს რო­გორ იმუ­შა­ვებს?

სი სის­ტე­მა შე­იძ­ლე­ბა გა­ერ­თი­ან­დეს ისეთ

ექ­ს­პე­რი­მენტს Hollywood The­a­ter Dormont

ვებ-გვერ­დ­ზე შეხ­ვალთ და თქვენს მო­ბი­

სერ­ვი­სებ­თან, რო­გო­რი­ცაა Foursquare,

ატა­რებს. კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის მფლო­ბე­ლებ­მა

ლურ მოწყო­ბი­ლო­ბებ­ზე გად­მოტ­ვირ­თავთ

Groupon, Twit­ter da Facebook.

შე­მო­ი­ღეს წევ­რო­ბის სის­ტე­მა, რო­მე­ლიც

და­ნართს, სა­დაც ქვეყ­ნის ყვე­ლა კი­ნო­

წე­ლი­წად­ში 45-დან 1000-მდე დო­ლა­რი

თე­ატ­რია მი­თი­თე­ბუ­ლი. შემ­დეგ აირ­ჩევთ

ღირს. ექ­ს­პე­რი­მენ­ტ­მა აჩ­ვე­ნა, რომ ასე­თი

ნე­ბის­მი­ერ კი­ნო­თე­ატრს, რო­მელ­შიც

სის­ტე­მა მცი­რე კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის საქ­მი­ა­ნო­

ფილ­მე­ბის ნახ­ვა გსურთ. ახ­ლა თქვენ

ბის მხარ­და­ჭე­რის სა­უ­კე­თე­სო სა­შუ­ა­ლე­ბა­ა.

შე­გიძ­ლი­ათ ერ­თ­თ­ვი­ა­ნი აბო­ნე­მენ­ტი იყი­

უკ­ვე ახ­ლა ტარ­დე­ბა ექ­ს­პე­რი­მენ­ტე­

100

ანი­მა­ტი­კა რო­გორც ხე­ლოვ­ნე­ბა >> და­ვით გუ­ჯა­ბი­ძე

აუდი­ო­ვი­ზუ­ა­ლუ­რი ხე­ლოვ­ნე­ბის გან­ვი­

ზო­დის კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი მო­დე­ლი­რე­ბის

მსოფ­ლი­ო“, რო­მელ­შიც თა­ვი­სი სიკ­ვ­დი­

თა­რე­ბა ახა­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­ბის გა­ჩე­ნა­

პროგ­რა­მე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბის შე­დე­გად

ლი­დან 15 წლის შემ­დეგ ახალ როლს

სა და მათ გან­ვი­თა­რე­ბა­ზე ცალ­სა­ხა­დაა

შე­იქ­მ­ნა და სრულ­ფა­სო­ვან მი­მარ­თუ­

„თამაშობს“ ცნო­ბი­ლი ინ­გ­ლი­სე­ლი მსა­

და­მო­კი­დე­ბუ­ლი. თუ­კი კი­ნო­გა­დამ­ღე­ბი,

ლე­ბად ციფ­რულ კი­ნე­მა­ტოგ­რაფ­ში

ხი­ო­ბი სერ ლო­რენს ოლი­ვი­ე. ფილ­მის

გამ­ნა­თე­ბე­ლი, სა­მონ­ტა­ჟო და დამ­ხ­მა­რე

ჩა­მო­ყა­ლიბ­და. მას, ძი­რი­თა­დად, გა­თა­

რე­ჟი­სო­რის კე­რი კონ­რა­ნის მცდე­ლო­ბით

აპა­რა­ტუ­რის და­მამ­ზა­დე­ბე­ლი ფირ­მე­

მა­შე­ბუ­ლი ფილ­მის წარ­მო­ე­ბის პრო­ცეს­ში

და უახ­ლე­სი კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი ტექ­ნო­ლო­

ბის სა­ინ­ფორ­მა­ციო და სა­რეკ­ლა­მო

გა­და­სა­ღე­ბი ეპი­ზო­დის ვირ­ტუ­ა­ლუ­რი

გი­ით, ცნო­ბი­ლი მსა­ხი­ო­ბი „აღმდგარია

ვებ–გვერ­დებს გა­დავ­ხე­დავთ, ეს ფაქ­ტი

მა­კე­ტის შე­საქ­მ­ნე­ლად იყე­ნე­ბენ. ანი­მა­ტი­

მკვდრე­თით“. ფან­ტას­ტი­კუ­რი ფილ­მი

დღი­თიდღე საგ­რ­ძ­ნო­ბი ხდე­ბა. ლა­მის

კა, ტრა­დი­ცი­უ­ლი ნა­ხა­ტი კად­რი­რე­ბი­სა­

„ციური კა­პი­ტა­ნი“ იყო პირ­ვე­ლი, რომ­

ყო­ველ­დღი­უ­რად ხდე­ბა ძვე­ლი ინ­ფორ­

გან გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბით, დე­კო­რა­ცი­ის მა­კეტ­ში

ლის გა­და­ღე­ბე­ბის­თ­ვის დე­კო­რა­ცი­ე­ბი

მა­ცი­ის გა­ნახ­ლე­ბა, ან ახ­ლით ჩა­ნაც­ვ­ლე­

მოძ­რა­ო­ბა­ში გვიჩ­ვე­ნებს ეპი­ზო­დის გა­

სა­ერ­თოდ არ გა­მო­უ­ყე­ნე­ბი­ათ. იგი სრუ­

ბა. ეს სი­ახ­ლე­ე­ბი კი­ნო­სა­ნა­ხა­ო­ბის ვი­ზუ­

და­ღე­ბის შე­საძ­ლე­ბელ ვა­რი­ან­ტებს, მსა­

ლად იყო შექ­მ­ნი­ლი „ცისფერი ეკ­რა­ნით“

ა­ლუ­რი ზე­მოქ­მე­დე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბის

ხი­ო­ბე­ბის და კა­მე­რის გა­და­ად­გი­ლე­ბის

– ციფ­რუ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ით. ფილ­მი

გაზ­რ­დის­თ­ვის ხში­რად გა­მო­ი­ყე­ნე­ბა.

შე­საძ­ლე­ბელ ტრა­ექ­ტო­რი­ებს, კად­რის

40-მი­ლი­ონ­დო­ლა­რი­ა­ნი ბი­უ­ჯე­ტით

კომ­პო­ზი­ცი­ის ვერ­სი­ებს, მსა­ხი­ო­ბის სა­ხე­

მოგ­ვითხ­რობს დოქ­ტორ ტო­ტენ­კოპ­ზე,

გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბით ფილ­მის ციფ­რუ­ლი გა­

ზე გრი­მის და­დე­ბის ფე­რე­ბის ზე­მოქ­მე­დე­

რო­მელ­მაც რო­ბო­ტე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით

მო­სა­ხუ­ლე­ბის შექ­მ­ნას „ანიმატიკა“ ეწო­

ბის შე­საძ­ლო შე­დე­გებს და ა.შ.

მსოფ­ლიო ძა­ლა­უფ­ლე­ბის მო­პო­ვე­ბა

ნამ­დ­ვი­ლი პერ­სო­ნა­ჟე­ბის მსგავ­სი

დე­ბა და კი­ნო­ხე­ლოვ­ნე­ბა­ში შე­და­რე­ბით

2004 წლის 29 სექ­ტემ­ბერს ევ­რო­პის

გა­დაწყ­ვი­ტა. ამ ბო­რო­ტი გე­ნი­ის რო­ლი

ახა­ლი ტერ­მი­ნი­ა. იგი ფილ­მის კად­რი­რე­

ეკ­რა­ნებ­ზე გა­მო­ვი­და ჰო­ლი­ვუ­დის ახა­ლი

შე­ას­რუ­ლა სწო­რედ დი­დი მსა­ხი­ო­ბის

ბის (ე. წ. შტორ­ყ­ბო­არდ) გა­და­სა­ღე­ბი ეპი­

ფილ­მი „ციური კა­პი­ტა­ნი და მო­მავ­ლის

„სულმა“. ლო­რენს ოლი­ვი­ეს ფილ­მ­ში

101

ტექ­ნი­კა – მხო­ლოდ ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი­ა: ასე იყო მა­ში­ნაც, რო­ცა ჟორჟ მე­ლი­ე­სი წარ­მო­სახ­ვით სა­ნო­ტო ხა­ზებ­ზე ნო­ტე­ბის ნაც­ვ­ლად მომ­ღე­რალ თა­ვებს „ალაგებდა“ და უხ­მო კი­ნო­ში მუ­სი­კას ქმნი­და, და ასეა დღე­საც, რო­ცა რე­ჟი­სო­რი დე­ვიდ ფინ­ჩე­რი ანი­მა­ტი­კის სა­შუ­ა­ლე­ბით არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ბე­დის ადა­მი­ა­ნის ის­ტო­რი­ას მოგ­ვითხ­რობს

ყუ­რე­ბელს მსა­ხი­ო­ბის ნაც­ვ­ლად მი­სი

„პარტნიორობას უწე­ვენ“: ჯუდ ლო­უ,

ფილ­მის მა­გა­ლი­თია „ბეოვულფი“ (2007,

გვი­ნეტ პელ­ტ­რო­უ, ან­ჯე­ლი­ნა ჯო­ლი და

რეჟ. რო­ბერტ ზე­მე­კი­სი), რო­მელ­შიც მო­

ფო­ტოგ­რა­ფი­უ­ლი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა შეს­თა­

მა­იკლ გემ­ბო­ნი. ფილ­მ­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­

ნა­წი­ლე­ო­ბას იღე­ბენ ენ­ტო­ნი ჰოპ­კინ­სის,

ვა­ზა, შემ­დეგ ამ გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბას მის­ცა

ბენ არა ცოცხა­ლი მსა­ხი­ო­ბე­ბი, არა­მედ

ჯონ მალ­კო­ვი­ჩის, ან­ჯე­ლი­ნა ჯო­ლის და

ხმა, ფე­რი და მო­ცუ­ლო­ბაც კი. ანი­მა­ტი­კა

ციფ­რუ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ით შექ­მ­ნი­ლი

სხვა ვარ­ს­კ­ვ­ლავ­თა ანი­მა­ცი­უ­რი სა­ხე­ე­ბი;

მოძ­რა­ვი ვი­ზუ­ა­ლუ­რი ხე­ლოვ­ნე­ბის გან­

პერ­სო­ნა­ჟე­ბი, რო­მელ­თა ფი­ზი­კუ­რი

ჯე­იმს კე­მე­რო­ნის „ავატარის“ (2009) კო­

ვი­თა­რე­ბის ახა­ლი სა­ფე­ხუ­რი­ა, რო­მე­

პა­რა­მეტ­რე­ბი ჩა­მოთ­ვ­ლილ მსა­ხი­ო­ბებს

მერ­ცი­უ­ლი წარ­მა­ტე­ბა კი უკ­ვე სრულ­ფა­

ლიც შე­მოქ­მედს მა­ნამ­დე არარ­სე­ბულ

მოგ­ვა­გო­ნე­ბენ. ფილ­მის სა­ინ­ფორ­მა­ციო

სო­ვა­ნი ჟან­რუ­ლი მოვ­ლე­ნის გა­მარ­ჯ­ვე­

შე­საძ­ლებ­ლო­ბას აძ­ლევს გა­თა­მა­შე­ბუ­ლი

მო­ნა­ცე­მებ­ში მო­იხ­სე­ნი­ე­ბა სერ ლო­რენს

ბა­ა. თუმ­ცა ფილ­მი, გარ­და ანი­მა­ტი­კი­სა,

კად­რე­ბის ფო­ტოგ­რა­ფი­უ­ლი ტექ­ნო­

ოლი­ვი­ე, რომ­ლის შე­საქ­მ­ნე­ლა­დაც

მო­ცუ­ლო­ბი­თი გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბის ტექ­ნო­

ლო­გი­ი­სა და ანი­მა­ცი­უ­რი პროგ­რა­მე­ბის

სა­არ­ქი­ვო კი­ნო­მა­სა­ლა გა­მო­უ­ყე­ნე­ბი­ათ.

ლო­გი­ი­თაც არის შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი.

სინ­თე­ზის სა­ხით. აქ უკ­ვე აღარ არ­სე­ბობს

რო­გორც ფილ­მის შე­სა­ხებ სა­ინ­ფორ­მა­

ნე­ბის­მი­ე­რი ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რი სი­ახ­ლე

გა­ნუ­ხორ­ცი­ე­ლე­ბე­ლი ჩა­ნა­ფიქ­რი, მთა­

ციო ვებ­გ­ვერ­დი იტყო­ბი­ნე­ბა, მი­უ­ხე­და­ვად

თავ­და­პირ­ვე­ლად ატ­რაქ­ცი­ო­ნის სა­ხეს

ვა­რი შემ­ზღუდ­ვე­ლი უკ­ვე ავ­ტო­რი­სათ­ვის

ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რი ნო­ვა­ცი­ი­სა, ფილ­მის

ატა­რებს, შემ­დ­გომ­ში კი, გარ­კ­ვე­უ­ლი

ღვთი­სა­გან ბო­ძე­ბუ­ლი ნი­ჭი და ფან­ტა­

შე­მო­სავ­ლებს მას­ზე გა­წე­უ­ლი ხარ­ჯე­ბი

პრე­ცე­დენ­ტე­ბის შექ­მ­ნის შემ­დეგ უკ­ვე

ზი­ა­ა. დღეს ანი­მა­ტი­კა უკ­ვე მხატ­ვ­რუ­ლი

ვერ აუნაზღა­უ­რე­ბი­ა.

თვი­სობ­რივ პროგ­რეს­ში გა­და­იზ­რ­დე­ბა

სა­ხის შექ­მ­ნის ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი­ა, რომ­ლის

ხოლ­მე და მხატ­ვ­რუ­ლი სა­ხის შექ­მ­ნის

სა­შუ­ა­ლე­ბი­თაც კი­ნო მხო­ლოდ კი არ

ნო­ლო­გი­ით შეს­რუ­ლე­ბულ­მა ნა­წარ­

ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტად გვევ­ლი­ნე­ბა. კი­ნო­ხე­

გვა­ო­ცებს, არა­მედ გვა­ღელ­ვებს კი­დეც.

მო­ე­ბებ­მა უკ­ვე და­იმ­კ­ვიდ­რეს ად­გი­ლი

ლოვ­ნე­ბა­ში თა­ვი­დან­ვე ასე იყო, რო­ცა

მსოფ­ლიო კი­ნო­ეკ­რა­ნებ­ზე. ასე­თი

ტექ­ნო­ლო­გი­ურ­მა მე-19 სა­უ­კუ­ნემ მა­

ამის­და მი­უ­ხე­დავად, ანი­მა­ტი­კის ტექ­

2008 წელს მსოფ­ლიო ეკ­რა­ნებ­ზე გა­მო­ვი­და რე­ჟი­სორ დე­ვიდ ფინ­ჩე­რის

102

ფილ­მი „ბენჯამინ ბა­ტო­ნის უც­ნა­უ­რი

ეპი­ზო­დებ­ში, სა­დაც პი­ტის გმი­რი მსა­

რთულ ოპე­რა­ცი­ას, რა­თა გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა

ამ­ბა­ვი“. ფილ­მი მოგ­ვითხ­რობს უც­ნა­უ­რი

ხი­ო­ბის თა­ნა­ტო­ლი­ა, ცხა­დი­ა, იგი თა­ვად

იყოს და­მა­ჯე­რე­ბე­ლი და ერთ კად­რ­შიც

და­ა­ვა­დე­ბით შეპყ­რო­ბილ ადა­მი­ან­ზე,

დგას კად­რ­ში, მაგ­რამ ფილ­მის მნიშ­ვ­ნე­

კი არ გა­ი­პა­როს ტექ­ნი­კუ­რი ხარ­ვე­ზის

რო­მე­ლიც და­ი­ბა­და მო­ხუ­ცე­ბუ­ლი და

ლო­ვა­ნი ნა­წი­ლი მა­ინც „მოხუცი“ და შემ­

კვა­ლი, რაც მხატ­ვ­რულ სი­მარ­თ­ლეს იმ

წლე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში ახალ­გაზ­რ­დავ­

დ­გომ­ში „ბავშვი“ ბენ­ჯა­მი­ნის ეპი­ზო­დებს

წამს და­ან­გ­რევს. ეს ის შემ­თხ­ვე­ვა­ა, რო­ცა

დე­ბო­და. მის­მა მშობ­ლებ­მა მო­ხუ­ცე­ბუ­ლი

უკა­ვი­ა. აქ ეკ­რან­ზე ვხე­დავთ პა­ტა­რა ტა­

ტექ­ნი­კუ­რი შეს­რუ­ლე­ბის მაქ­სი­მა­ლუ­რი

კა­ცის სა­ხის მქო­ნე ჩვი­ლი უპატ­რო­ნო

ნის გმირს, რო­მე­ლიც ბრედ პიტს ჰგავს;

ხა­რის­ხის გა­რე­შე არა­ფე­რი გა­მო­ვა. აქ

ბავ­შ­ვ­თა და მო­ხუც­თა თავ­შე­სა­ფა­რის

მა­ყუ­რებ­ლის­თ­ვის, რო­მე­ლიც კარ­გად

სა­შუ­ა­ლოდ შეს­რუ­ლე­ბა არ არ­სე­ბობს,

კარ­თან და­ტო­ვეს და მო­ხუ­ცი ბავ­შ­ვი

იც­ნობს მის რო­ლებს, მო­უ­ლოდ­ნე­ლია

არ­სე­ბობს მხო­ლოდ უნაკ­ლო და წუ­ნი.

შავ­კა­ნი­ან­მა ძი­ძამ იშ­ვი­ლა. იზ­რ­დე­ბო­

ბენ­ჯა­მი­ნის სხე­უ­ლის და­ნახ­ვა აბა­ზა­ნა­

სწო­რედ ამი­ტომ, ამ­გ­ვა­რი ამო­ცა­ნე­ბის

და რა ფი­ზი­კუ­რად, პა­ტა­რა ბენ­ჯა­მი­ნი

ში, რო­ცა იგი მო­ხუ­ცე­ბუ­ლად მომ­ჭ­კ­ნარ

გა­დაწყ­ვე­ტას მძლავ­რი კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი

გა­რეგ­ნუ­ლა­დაც ახალ­გაზ­რ­დავ­დე­ბო­

მკლა­ვებს კმა­ყო­ფი­ლი ისინ­ჯავს და ბედ­

უზ­რუნ­ველ­ყო­ფა სჭირ­დე­ბა...

და. 10 წლი­სას (სახით კი 60-სას ჰგავს)

ნი­ე­რია გა­ა­ხალ­გაზ­რ­და­ვე­ბის შეგ­რ­ძ­ნე­

გა­უჩ­ნ­და პირ­ვე­ლი მე­გობ­რო­ბა გო­გო­ნას­

ბით. ცხა­დი­ა, აქ გრი­მიც მუ­შა­ობს, მაგ­რამ

თან, რო­მე­ლიც 15 წლის შემ­დეგ (აქ უკ­ვე

გრი­მი – ასე­ვე ციფ­რუ­ლი ტექ­ნო­ლო­გი­ე­

დან 80 წლის მო­ხუ­ცის ასა­კებს მო­ი­ცავს

გა­რეგ­ნუ­ლად 40 წლი­სა­ა) სიყ­ვა­რულ­ში

ბის შე­სა­ბა­მი­სი­ა. გრიმ­მა, რო­გორც მსა­

(ანდა პი­რი­ქით). ამას იგი შე­სა­ნიშ­ნა­ვად

გა­და­ი­ზარ­და. რამ­დე­ნი­მე წლის ერ­თად

ხი­ო­ბუ­რი გარ­და­სახ­ვის ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტ­მა,

ას­რუ­ლებს, ბრწყინ­ვა­ლე აქ­ტი­ო­რუ­ლი

ცხოვ­რე­ბის შემ­დეგ ბენ­ჯა­მი­ნი იძუ­ლე­

ანი­მა­ტი­კის ეპო­ქა­ში ტრა­დი­ცი­უ­ლი ფუნ­ქ­

ტექ­ნი­კის და გა­მომ­გო­ნებ­ლო­ბის დე­

ბუ­ლი­ა, მი­ა­ტო­ვოს საყ­ვა­რე­ლი ქა­ლი,

ცია შე­იც­ვა­ლა. იგი პრაქ­ტი­კუ­ლად აღარ

მონ­ს­ტ­რი­რე­ბას ახ­დენს იმ მსა­ხი­ო­ბუ­რი

რად­გან ამ დრო­ის გან­მავ­ლო­ბა­ში ქა­ლი

არ­სე­ბობს და გრა­ფი­კულ პროგ­რა­მა­დაა

ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტის გა­მო­ყე­ნე­ბით, რა­საც

და, რა თქმა უნ­და, მსა­ხი­ო­ბი. ბრედ პი­ტის თა­მა­შის დი­ა­პა­ზო­ნი 10 წლის ბი­ჭი­

და­ბერ­და, ბენ­ჯა­მი­ნი კი გა­ა­ხალ­გაზ­რ­დავ­

ქცე­უ­ლი: ამ პროგ­რა­მის­თ­ვის მი­ცე­მუ­ლია

მო­ცე­მუ­ლი ფილ­მის ტექ­ნო­ლო­გი­უ­რი პი­

და და თა­ვი­სი­ვე შვი­ლის თა­ნა­ტო­ლად

მი­თი­თე­ბა, რომ კონ­კ­რე­ტულ ეპი­ზოდ­ში

რო­ბე­ბი უყე­ნებს – ანუ სა­ხით, თვა­ლე­ბით,

იქ­ცა. ყო­ფილ მე­უღ­ლეს­თან მომ­დევ­ნო

მსა­ხი­ო­ბის სა­ხე უნ­და იყოს ისე­თი, რო­გო­

მი­მი­კით. ბენ­ჯა­მინ ბა­ტო­ნის ის­ტო­რი­ა­საც

შეხ­ვედ­რი­სას მას სა­ხე­ზე უკ­ვე ყმაწ­ვი­ლუ­

რიც იქ­ნე­ბო­და იგი 80, 70, ან 15 წლი­სა.

სწო­რედ მსა­ხი­ო­ბი და რე­ჟი­სო­რი გვიყ­ვე­

რი მუ­წუ­კე­ბით ვხე­დავთ, სულ ბო­ლოს

ამ ასა­კის ბენ­ჯა­მი­ნის სხე­ულს ფი­ზი­კუ­რად

ბი­ან, ხო­ლო ტექ­ნი­კა, რომ­ლის გა­რე­შეც

კი – პა­ტა­რა ბი­ჭუ­ნას სა­ხით, რო­მელ­საც

გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი დუბ­ლი­ო­რე­ბი თა­მა­შო­

ამ ამ­ბავს ავ­ტო­რე­ბი ასე ვერ გვი­ამ­ბობ­დ­

თა­ვი­სი­ვე მე­უღ­ლე ხელ­ჩა­კი­დე­ბუ­ლი და­

ბენ, რომ­ლებ­საც სა­ხის ოვა­ლი ლურ­ჯი

ნენ, მხო­ლოდ მას მე­რე გვა­ო­ცებს, რო­ცა

ა­ტა­რებს; სულ ბო­ლოს – იმა­ვე სახ­ლ­ში,

სა­ღე­ბა­ვით აქვთ შე­მო­ხა­ზუ­ლი: ზო­ლის

ფილ­მი უკ­ვე დამ­თავ­რე­ბუ­ლი­ა.

სა­დაც ბავ­შ­ვო­ბი­სას იპოვ­ეს, კვლავ ჩვი­

შიგ­ნით ბრედ პი­ტის კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი

ლი, ამ­ჯე­რად ლა­მა­ზი ბუთ­ქუ­ნა ბავ­შ­ვი,

„გრიმით“ და­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი სა­ხე „ჯდება“ და

იყო მა­ში­ნაც, რო­ცა ჟორჟ მე­ლი­ე­სი წარ­

ბო­ლოს კი, უბ­რა­ლოდ ქრე­ბა.

როლს იგი უკ­ვე სა­ხით თა­მა­შობს.

მო­სახ­ვით სა­ნო­ტო ხა­ზებ­ზე ნო­ტე­ბის ნაც­

ბენ­ჯა­მი­ნის როლს ბრედ პი­ტი თა­მა­

ოღონდ თა­მა­შობს და­ახ­ლო­ე­ბით

ტექ­ნი­კა – მხო­ლოდ ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი­ა: ასე

ვ­ლად მომ­ღე­რალ თა­ვებს „ალაგებდა“

შობს და თა­მა­შობს შე­სა­ნიშ­ნა­ვად. მის

ისე, რო­გორც ოდეს­ღაც გახ­მო­ვა­ნე­ბის

და უხ­მო კი­ნო­ში მუ­სი­კას ქმნი­და (ფილმი

მი­ერ შექ­მ­ნი­ლი ეს მხატ­ვ­რუ­ლი სა­ხე,

პრო­ცე­სი ხდე­ბო­და ტრა­დი­ცი­ულ კი­ნო­ში:

„მელომანი“), და ასეა დღე­საც, რო­ცა

ვფიქ­რობ, ერ­თ­-ერ­თი ყვე­ლა­ზე გა­მორ­

ეკ­რან­ზე მი­დის გა­მო­სა­ხუ­ლე­ბა, ხო­ლო

რე­ჟი­სო­რი დე­ვიდ ფინ­ჩე­რი ანი­მა­ტი­კის

ჩე­უ­ლია მი­სი გმი­რე­ბის უხ­ვი და მრა­ვალ­

გამ­ხ­მო­ვა­ნე­ბე­ლი მას „პირს აყო­ლებ­

სა­შუ­ა­ლე­ბით არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი ბე­დის

ფე­რო­ვა­ნი გა­ლე­რე­იდ ­ ან. მი­სი ბენ­ჯა­მი­ნი

და“; მი­სი ხმა მიკ­რო­ფო­ნის სა­შუ­ა­ლე­ბით

ადა­მი­ა­ნის ის­ტო­რი­ას მოგ­ვითხ­რობს ყვე­

ორ­გა­ნუ­ლი და და­მა­ჯე­რე­ბე­ლია რო­

იწე­რე­ბო­და და შემ­დ­გომ გა­მო­სა­ხუ­

ლა­სათ­ვის ნაც­ნობ გა­რე­მო­ში, გვა­ღელ­

გორც 80 წლის „ტანმომცრო“ მო­ხუ­ცი (5

ლე­ბას ედე­ბო­და. ზუს­ტად ასე­ვე, ბრედ

ვებს ჩვე­უ­ლე­ბი­ვი ადა­მი­ა­ნუ­რი პრობ­

წლი­სა), რო­ცა სა­სა­დი­ლო მა­გი­დას­თან

პი­ტი დგას ერ­თ­გ­ვარ კა­ბი­ნა­ში, მსა­ხი­ო­ბი

ლე­მე­ბის თა­ვი­სე­ბუ­რად ჩვე­ნე­ბით, და

მჯდო­მი კოვ­ზით თა­მა­შობს, ან­და ორ­თ­ქ­

მო­ნი­ტორ­ზე თვალს ადევ­ნებს დუბ­ლი­

მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან თე­მებ­ზე დაგ­ვა­ფიქ­რებს.

ლ­მავ­ლის მსგავ­სი ჩუქ­ჩუ­ქით ინ­ვა­ლი­დის

ო­რის ნა­თამ­შებ მოძ­რა­ო­ბას და „სახეს

მხო­ლოდ ასეთ შემ­თხ­ვე­ვა­ში იქ­ცე­ვა ტექ­

სა­ვარ­ძელს და­ა­ტა­რებს, ასე­ვე – აბა­

აყო­ლებს“. მსა­ხი­ო­ბის შეს­რუ­ლე­ბას

ნო­ლო­გია ხე­ლოვ­ნე­ბად.

ზა­ნა­ში ბა­ნა­ო­ბი­სას (აქ უკ­ვე 70 წლი­სა)

იღებს რამ­დე­ნი­მე კა­მე­რა სხვა­დას­ხ­ვა

თან­და­თან რომ შე­იგ­რ­ძ­ნობს, თუ რო­გორ ხედ­ვის კუთხით და რა­კურ­სით, შემ­დეგ ემა­ტე­ბა ძა­ლა და ახალ­გაზ­რ­დავ­დე­ბა.

კი – კომ­პი­უ­ტე­რუ­ლი პროგ­რა­მა სვამს მას

მა­ყუ­რე­ბე­ლი ამ „უკუდაბერების“ პრო­ცესს

სა­თა­ნა­დო რა­კურ­სით, სა­თა­ნა­დო ად­

იმ­დე­ნად რე­ა­ლის­ტუ­რი სა­ხით იღებს

გი­ლას, სა­თა­ნა­დო გა­ნა­თე­ბით, კო­ლო­

ეკ­რა­ნი­დან, რომ აღა­რა­ფე­რი უკ­ვირს და

რი­ტით, უმა­ტებს კა­ნის ლა­ქებს, ურ­ჩევს

ამ ფან­ტას­ტი­კურ ის­ტო­რი­ა­საც გა­ტა­ცე­ბით

თმას, ტექ­ს­ტუ­რას და ას­რუ­ლებს კი­დევ

მიჰ­ყ­ვე­ბა.

უამ­რა­ვი მცი­რე დე­ტა­ლე­ბით აღ­სავ­სე

104

და­­ნი­­ელ ტოს­­­კან დიუ პლან­­­ტი­­ე, გა­­მო­­ჩე­­ნი­­ლი ფრან­­­

ნ­­­და ფილ­­­მის „სატანის მზის ქვეშ“ პრეს­­­კონ­­­ფე­­რენ­­­

გი კი­­ნოპ­­­რო­­დ­­უ­­სე­­რი, რო­­მელ­­­მაც 200–ზე მე­­ტი ფილ­­­

ცი­­ა­­ზე. კითხ­­­ვა­­ზე: „რითი ახ­­­ს­­­ნით ამ სტვე­­ნას?“ (ამ

მი გა­­და­­ი­­ღო, ინ­­­ტერ­­­ვი­­უს ჩა­­წე­­რი­­სას, 2001 წლის დე­­

„ოქროს პალ­­­მას“ დარ­­­ბა­­ზი პრო­­ტეს­­­ტით და სტვე­­

კემ­­­ბერ­­­ში, მოს­­­კოვ­­­ში ფრან­­­გუ­­ლი კი­­ნოს კვი­­რე­­უ­­ლის

ნით შეხ­­­ვ­­­და), მან გაბ­­­რა­­ზე­­ბულ რე­­ჟი­­სორს და­­ას­­­წ­­­

დროს, კა­­რი­­ე­­რის მწვერ­­­ვალ­­­ზე იყო: საფ­­­რან­­­გე­­თის

რო და ხა­­ლი­­სი­­ა­­ნად უპა­­სუ­­ხა: „ენთუზიაზმით!“.

კი­­ნო­­ა­­კა­­დე­­მი­­ის პრე­­ზი­­დენ­­­ტი, „უნიფრანსის“ (Uni­

მი­­სი მო­­უ­­ლოდ­­­ნე­­ლი გარ­­­დაც­­­ვა­­ლე­­ბა 2003 წლის

france) პრე­­ზი­­დენ­­­ტი, ტუ­­ლუ­­ზის სი­­ნე­­მა­­თე­­კის დამ­­­

11

ფუძ­­­ნე­­ბე­­ლი და პრე­­ზი­­დენ­­­ტი, ორი წიგ­­­ნის ავ­­­ტო­­რი.

დროს, დღი­­სით, ფეს­­­ტი­­ვა­­ლის სა­­სახ­­­ლის გვერ­­­

თე­­ბერ­­­ვალს

ბერ­­­ლი­­ნის

კი­­ნო­­ფეს­­­ტი­­ვა­­ლის

მა­­ნამ­­­დე ის, გე­­ნე­­რა­­ლუ­­რი დი­­რექ­­­ტო­­რის რან­­­გ­­­ში, 15

დით მარ­­­ლენ დიტ­­­რი­­ხის მო­­ე­­დან­­­ზე მდე­­ბა­­რე კა­­

წლის გან­­­მავ­­­ლო­­ბა­­ში სა­­თა­­ვე­­ში ედ­­­გა უძ­­­ვე­­ლეს და

ფე­­ში, ბევრს სიმ­­­ბო­­ლუ­­რად მო­­ეჩ­­­ვე­­ნა. ამ ინ­­­ტერ­­­

უდი­­დეს კი­­ნო­­კომ­­­პა­­ნია „გომონს“ (Gaumont). ახა­­ლი

ვი­­უ­­დან კი გა­­მოჩ­­­და თით­­­ქ­­­მის მის­­­ტი­­კუ­­რი კავ­­­ში­­რი

ფრან­­­გუ­­ლი კი­­ნოს სის­­­ტე­­მა დიდწი­­ლად მი­­სი ჩა­­მო­­ყა­­

მი­­ხე­­ილ კა­­ლა­­ტო­­ზო­­ვის ფილ­­­მ­­­თან, რო­­მელ­­­მაც,

ლი­­ბე­­ბუ­­ლი და დახ­­­ვე­­წი­­ლი­­ა.

თვით ტოს­­­კა­­ნის თქმით, გა­­ნა­­პი­­რო­­ბა მი­­სი გზა და

მან ბევრ ფრანგ რე­­ჟი­­სორს გა­­უ­­წია პრო­­დუ­­სე­­რო­­ბა,

კი­­ნო­­სად­­­მი სიყ­­­ვა­­რუ­­ლი: „როდესაც ფილ­­­მის გმი­­

მათ შო­­რის რო­­ბერ ბრე­­სონს, ერიკ რო­­მერს, ბე­­ნუა

რი კვდე­­ბა, კა­­მე­­რა ხე­­ე­­ბის მწვერ­­­ვა­­ლე­­ბის ირ­­­გ­­­ვ­­­

ჟა­­კოს; მო­­რის პი­­ა­­ლას­­­თან ერ­­­თად 5 ფილ­­­მი გა­­და­­

ლივ ტრი­­ა­­ლებს – ამ პლან­­­მა ნი­­შა­­ნი და­­ა­­დო მთელ

ი­­ღო, და ასე­­ვე დი­­დი წარ­­­მა­­ტე­­ბით იმუ­­შა­­ვა უცხო­­ე­­

ჩემს ახალ­­­გაზ­­­რ­­­დო­­ბას. ეს სა­­მუ­­და­­მოდ გახ­­­და ჩემ­­­

ლებ­­­თან. მის ფილ­­­მებს შო­­რის არის ფე­­დე­­რი­­კო ფე­­

თ­­­ვის სიკ­­­ვ­­­დი­­ლის ხა­­ტი – ცა, რო­­მე­­ლიც უცებ იწყებს

ლი­­ნის „ქალების ქა­­ლა­­ქი“, სა­­ტი­­ა­­ჯიტ რე­­ის „სახლი

ტრი­­ალს. ეს ძა­­ლი­­ან ძლი­­ე­­რი გან­­­ც­­­დაა ჩემ­­­თ­­­ვის“.

და სამ­­­ყა­­რო“, ინ­­­გ­­­მარ ბერ­­­გ­­­მა­­ნის „ფანი და ალექ­­­

საფ­­­რან­­­გეთ­­­მა და­­ნი­­ელ ტოს­­­კან დიუ პლან­­­ტი­­ეს

სან­­­დ­­­რე“, ან­­­დ­­­რეი ტარ­­­კოვ­­­ს­­­კის „ნოსტალგია“, ან­­­

ღვაწ­­­ლი და­­უ­­ფა­­სა. მი­­სი სა­­ხე­­ლი მი­­ე­­ნი­­ჭა „სეზარს“

ჯეი ვა­­ი­­დას ორი ფრან­­­გუ­­ლი ფილ­­­მი – „დანტონი“

სა­­უ­­კე­­თე­­სო პრო­­დ­­უ­­სე­­რის­­­თ­­­ვის; კა­­ნის ფეს­­­ტი­­ვალ­­­

და „კორჩაკი“, ეტო­­რე სკო­­ლას „ვარენის ღა­­მე“,

მა კი მი­­სი სა­­ხე­­ლი და­­არ­­­ქ­­­ვა კი­­ნოპ­­­რე­­სის სივ­­­რ­­­ცეს

ფრან­­­ჩეს­­­კო რო­­ზის „კარმენი“, ჯო­­ზეფ ლო­­უ­­ზის

ფეს­­­ტი­­ვა­­ლის სა­­სახ­­­ლე­­ში, იქ, სა­­დაც ლუ­­მი­­ე­­რე­­ბის,

„დონ ჯო­­ვა­­ნი“ და ბევ­­­რი სხვა.

დე­­ბი­­უ­­სის, ბუ­­ნუ­­ე­­ლის და ბა­­ზე­­ნის დარ­­­ბა­­ზე­­ბი­­ა.

ტოს­­­კა­­ნი, რო­­გორც მას ეძახ­­­დ­­­ნენ, მა­­გა­­ლი­­თია იმი­­

ქარ­­­თულ კი­­ნოს, მის აღორ­­­ძი­­ნე­­ბის ეტაპ­­­ზე, ნამ­­­დ­­­

სა, რომ კარგ პრო­­დუ­­სერ­­­ში შერ­­­წყ­­­მუ­­ლია ხა­­სი­­ა­­

ვი­­ლად წა­­ად­­­გე­­ბა ტოს­­­კა­­ნის იდე­­ე­­ბი და რჩე­­ვე­­ბი,

თი და პრინ­­­ცი­­პე­­ბი, კულ­­­ტუ­­რა და გამ­­­ბე­­და­­ო­­ბა. ეს

მი­­სი ფრან­­­გუ­­ლი გზავ­­­ნი­­ლი. „კოლექტიური ამ­­­ბი­­

კარ­­­გად ჩან­­­და მის საქ­­­ცი­­ელ­­­ში, არ­­­ჩე­­ვან­­­ში, სიტყ­­­

ცი­­ე­­ბი“ – ეს სწო­­რედ ის ხომ არ არის, რაც ასე საგ­­­

ვებ­­­ში. მი­­სი ხა­­სი­­ა­­თი და შე­­უ­­პოვ­­­რო­­ბა გა­­მომ­­­ჟ­­­ღავ­­­

რ­­­ძ­­­ნობ­­­ლად და­­აკ­­­ლ­­­და ქარ­­­თულ კი­­ნოს?

105

ფედერიკო ფელინი, დანიელ ტოსკან დიუ პლანტიე, მარჩელო მასტროიანი; ჯულია მიხენეს ჯონსთან ერთად ფრანჩესკო როზის „კარმენის“ გადაღების დროს

106

ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი კი­ნოს სტრა­ტე­გია და­ნი­ელ ტოს­კან დიუ პლან­ტიე >> ლა­ტავ­რა დუ­ლა­რი­ძე

ში უფ­რო ინ­ტენ­სი­უ­რად გან­ვი­თარ­დე­ბა,

ბრა­ზი­ლი­ამ და მექ­სი­კამ, თვი­თონ და­იწყეს

ჰე­გე­მო­ნი­ის წი­ნა­შე ვიმ­ყო­ფე­ბით და საკ­მა­

ფრან­გუ­ლი კი­ნოს­თ­ვის მათ გვერ­დით მე­ტი

სე­რი­ა­ლე­ბის გა­და­ღე­ბა. რა­საკ­ვირ­ვე­ლი­ა,

რი­სი ხერ­ხე­ბი არ გაგ­ვაჩ­ნი­ა, რომ ამას წინ

ად­გი­ლი იქ­ნე­ბა, ვიდ­რე იმ შემ­თხ­ვე­ვა­ში,

ხში­რად ეს მდა­რე, ღა­რი­ბუ­ლი სე­რი­ა­ლე­ბი

აღ­ვუდ­გეთ; გან­სა­კუთ­რე­ბით იმი­ტომ, რომ

თუ ამ ბა­ზარ­ზე მხო­ლოდ ამე­რი­კუ­ლი კი­ნო

იყო, მაგ­რამ მა­ყუ­რე­ბელ­მა მო­უ­ლოდ­ნე­

ამე­რი­კუ­ლი კი­ნო იმ­დე­ნად მომ­ხიბ­ლა­ვი­ა,

დარ­ჩე­ბა, რად­გან ამე­რი­კუ­ლი კი­ნოს მო­

ლად მა­თი ყუ­რე­ბა არ­ჩი­ა. აღ­მოჩ­ნ­და, რომ

მას მო­ხიბ­ვ­ლის იმ­დე­ნი სა­შუ­ა­ლე­ბა აქვს,

ძა­ლე­ბის იდეა იმა­ში მდგო­მა­რე­ობს, რომ

მა­ყუ­რე­ბელს თა­ვი­სი ფილ­მე­ბის ყუ­რე­ბა

რომ მთე­ლი მსოფ­ლი­ოს პუბ­ლი­კა უკ­ვე

ყვე­ლა სხვა კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი გაქ­რეს. ამე­

სურს. თა­ნაც ეს იყო არა კულ­ტუ­რუ­ლი გა­

მო­ხიბ­ლუ­ლი­ა.

რი­კე­ლებს გულ­წ­რ­ფე­ლად სჯე­რათ, რომ

დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა, არა­მედ ბაზ­რის კა­ნო­ნე­ბის

ის, რა­საც ისი­ნი აწარ­მო­ე­ბენ, მსოფ­ლი­ოს

გა­მოვ­ლი­ნე­ბა.

ჩვენ ამე­რი­კუ­ლი კი­ნოს რა­დი­კა­ლუ­რი

ჩვენ ვცდი­ლობთ ვიბ­რ­ძო­ლოთ არა ამე­ რი­კუ­ლი კი­ნოს წი­ნა­აღ­მ­დეგ, არა­მედ ამე­

ყვე­ლა მა­ყუ­რებ­ლის მოთხოვ­ნი­ლე­ბას და­ აკ­მა­ყო­ფი­ლებს.

რუ­სი პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლე­ბი და კო­ლე­გე­ბი ამ­ტ­კი­ცე­ბენ: „ჩვენი ფილ­მე­ბი მა­ყუ­რე­ბელს

რი­კუ­ლი კი­ნოს მო­ნო­პო­ლი­ის წი­ნა­აღ­მ­დეგ

არ მოს­წონს, უნ­და ვა­კე­თოთ ფილ­მე­ბი, რო­

და გვსურს, რომ ამ ბრძო­ლა­ში სხვა კი­ნე­მა­

ვი­ნა­ი­დან კი­ნოს მა­ყუ­რე­ბელს არ აქვს

ტოგ­რა­ფ­ე­ბი გა­მოგ­ვ­ყ­ვ­ნენ. ანუ, Unifrance-ის

დაკ­ვე­თის სა­შუ­ა­ლე­ბა, იგი იძუ­ლე­ბუ­ლი­ა,

მე­ლიც მა­ყუ­რე­ბელს მო­ე­წო­ნე­ბა“. და ჩანს,

სტრა­ტე­გია იმა­ში მდგო­მა­რე­ობს, რომ

დაკ­მა­ყო­ფილ­დეს იმით, რა­საც სთა­ვა­ზო­

რომ მა­თი წარ­მოდ­გე­ნით ხალხს მხო­ლოდ

გაც­ვ­ლა-­გა­მოც­ვ­ლის პრო­ცეს­ში სხვა კი­ნე­

ბენ, და რად­გან ძა­ლი­ან ხში­რად ამე­რი­კუ­

ამე­რი­კუ­ლი ფილ­მე­ბი მოს­წონს.

მა­ტოგ­რა­ფე­ბი ჩა­ერ­თონ, რაც ამე­რი­კუ­ლი

ლი კი­ნოს გარ­და არა­ფერს სთა­ვა­ზო­ბენ,

კი­ნოს მო­ძა­ლე­ბის წი­ნა­აღ­მ­დეგ სა­ერ­თო

ამე­რი­კუ­ლი ფილ­მე­ბის ყუ­რე­ბა უწევს. თუმ­

ბრძო­ლის­თ­ვის ძა­ლი­ან მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა.

ცა, ეს იმას არ ნიშ­ნავს, რომ სხვა რა­მის­თ­

გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბაა მა­ყუ­რე­ბელს ყვე­ლა

ჩვენ­თ­ვის, ბუ­ნებ­რი­ვი­ა, მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია

ვის მზად არ არის და სხვა არა­ფე­რი სურს.

ჟან­რის ფილ­მე­ბი შეს­თა­ვა­ზო, თა­ნაც თა­ ნა­ბარ კო­მერ­ცი­ულ პი­რო­ბებ­ში, რომ ისი­ნი

ფრან­გუ­ლი კი­ნოს მხარ­და­ჭე­რა ყველ­გან მსოფ­ლი­ო­ში, და ამა­ვე დროს ეროვ­ნუ­ლი

დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი ვარ, რომ ერ­თა­დერ­თი

მე­ტად სა­ინ­ტე­რე­სოა ის გა­მოც­დი­ლე­

კი­ნო­თე­ატ­რებ­ში გა­დი­ო­დეს. იმი­ტომ, რომ, რო­გორც წე­სი, ყვე­ლა შემ­თხ­ვე­ვა­ში, ნა­ცი­

კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფ­ე­ბის მხარ­და­ჭე­რი­თა და

ბა, რაც კო­მერ­ცი­ულ ტე­ლე­ვი­ზი­ას­თან

დაც­ვით, კი­ნო­სად­მი გე­მოს გა­მოღ­ვი­ძე­ბა იმ

მუ­შა­ო­ბი­სას მი­ვი­ღეთ. თავ­და­პირ­ვე­ლად

ო­ნა­ლუ­რი კი­ნოს სი­ტუ­ა­ცია წამ­გე­ბი­ა­ნი­ა.

ქვეყ­ნებ­ში, სა­დაც ეს გე­მო, ცო­ტა არ იყოს,

ყველ­გან მსოფ­ლი­ო­ში, და საფ­რან­გეთ­შიც,

ამ­ბო­ბენ: „ამას წარ­მა­ტე­ბა არ ექ­ნე­ბა, ჩვენ

და­ვიწყე­ბუ­ლი აქვთ, სა­დაც კი­ნო კრი­ზის­ში­ა. ტე­ლე­ვი­ზი­ა­ში მხო­ლოდ ამე­რი­კუ­ლი სე­ დარ­წ­მუ­ნე­ბუ­ლი ვართ, რომ თუ კი­ნო, მა­გა­ლი­თად, რუ­სეთ­ში ან სხვა ქვეყ­ნებ­

მცი­რე სახ­ს­რე­ბი გვაქვს რეკ­ლა­მის­თ­ვის,

რი­ა­ლე­ბი იყო, მე­რე ზო­გი­ერ­თ­მა ქვე­ყა­ნამ,

ცო­ტა ას­ლი გვექ­ნე­ბა, სპე­ცი­ა­ლი­ზე­ბულ

რო­მე­ლიც მთლი­ა­ნად ამე­რი­კუ­ლი კი­ნოს

დარ­ბა­ზებ­ში უნ­და ვაჩ­ვე­ნოთ, უნ­და მო­

დო­მი­ნა­ცი­ას გა­ნიც­დის, მა­გა­ლი­თად,

ვაწყოთ დარ­ბა­ზე­ბი კი­ნოს მოყ­ვა­რულ­თათ­

interviu 107

ვის“. მე­რე კი ირ­კ­ვე­ვა, რომ საქ­მე ცუ­დად

სა­ზო­გა­დო­ე­ბამ მა­თი მო­ნო­პო­ლია შე­იწყ­

რა­თა აქ­ტი­უ­რი ზე­მოქ­მე­დე­ბა მო­ვახ­დი­ნოთ

მი­დის.

ნა­როს. ფრან­გუ­ლი სის­ტე­მა ეროვ­ნუ­ლი

მსოფ­ლიო ბა­ზარ­ზე, მა­ყუ­რე­ბელ­ზე, ახალ­

კი­ნოს უბა­რი­ე­რო სის­ტე­მა­ა, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად

გაზ­რ­დებ­ზე. ვფიქ­რობთ, რომ მრა­ვა­ლი

თა­ვი­სუ­ფა­ლი, სა­დაც ამე­რი­კუ­ლის გვერ­

მი­ზე­ზის გა­მო, ახ­ლა არის ორი დი­დი პარ­ტ­

ბენ. ამე­რი­კე­ლე­ბი, რა­ღაც გა­გე­ბით, ჩვე­ნი

დით არის ფრან­გუ­ლიც და სხვა ქვეყ­ნე­ბის

ნი­ო­რი, რომ­ლებ­საც შე­უძ­ლი­ათ დაგ­ვეხ­მა­

მო­წი­ნა­აღ­მ­დე­გე­ე­ბი არი­ან, თუმ­ცა ისი­ნი მი­

კი­ნოც. ჩვენ ერ­თა­დერ­თი ქვე­ყა­ნა ვართ

რონ ამ და­პი­რის­პი­რე­ბა­სა და წი­ნა­აღ­მ­დე­

სა­ბა­ძა­დაც შე­იძ­ლე­ბა მი­ვიჩ­ნი­ოთ, იმი­ტომ,

ევ­რო­პა­ში, სა­დაც 10 მა­ყუ­რე­ბე­ლი­დან

გო­ბა­ში. ეს არის, პირ­ველ რიგ­ში გერ­მა­ნი­ა,

რომ ენ­თუ­ზი­ას­ტე­ბი არი­ან, ბევრს შრო­მო­

მხო­ლოდ 6 და­დის ამე­რი­კულ ფილ­მებ­

რო­მელ­მაც, ის­ტო­რი­უ­ლი მი­ზე­ზე­ბის გა­მო,

ბენ, შე­უ­პოვ­რე­ბი არი­ან, არ მი­აჩ­ნი­ათ, რომ

ზე და 10-დან 4-ფრან­გულ და ევ­რო­პულ

ვერ გა­ნა­ვი­თა­რა თა­ვი­სი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი,

ბა­ზარ­ზე გას­ვ­ლა სა­ხი­ფა­თო­ა, იმი­ტომ, რომ

ფილ­მებ­ზე. ევ­რო­პის სხვა ქვეყ­ნებ­ში 10-დან

მაგ­რამ ამ ქვე­ყა­ნას უდი­დე­სი ეკო­ნო­მი­უ­რი

იქ უკ­ვე მა­ფია ბა­ტო­ნობს. ისი­ნი ასეთ კითხ­

9 ადა­მი­ა­ნი ამე­რი­კულ ფილ­მებს უყუ­რებს.

შე­საძ­ლებ­ლო­ბე­ბი აქვს; და უფ­რო ვიწ­რო

ვებს არ სვა­მენ. მათ ჩა­მო­აქვთ ფილ­მე­ბის

ახ­ლა საფ­რან­გე­თის წი­ნა­შე ახა­ლი ამო­

თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბი­სათ­ვის ჩვენ ფრან­გულ­­

ას­ლე­ბი და ამ­ბო­ბენ: „ამ ფილ­მის ყიდ­ვა არ

ცა­ნა­ა: საფ­რან­გე­თი მსოფ­ლიო ბა­ზარ­ზე

-­გერ­მა­ნუ­ლი კი­ნო­ა­კა­დე­მია შევ­ქ­მე­ნით.

შე­გიძ­ლი­ათ? არა­ფე­რი­ა, ჩვენ ამ ას­ლებს

მარ­ტო ვერ დარ­ჩე­ბა, ვი­ნა­ი­დან არ­სე­ბობს

ვი­მე­დოვ­ნებ, რომ ამ ალი­ან­ს­ში რუ­სეთს შე­

მოგ­ცემთ“.

ისე­თი გა­მოწ­ვე­ვა, რო­გო­რი­ცაა ეკო­ნო­მი­

უძ­ლია მე­სა­მე პარ­ტ­ნი­ო­რი გახ­დეს, იმი­ტომ,

კის გლო­ბა­ლი­ზა­ცი­ა. ამე­რი­კე­ლე­ბი ისე

რომ ეს ერ­თა­დერ­თი ქვე­ყა­ნაა მსოფ­ლი­ო­ში

რო­გორ მო­იქ­ც­ნენ ისი­ნი II მსოფ­ლიო

აკე­თე­ბენ, რომ საფ­რან­გეთ­ში მო­მუ­შა­ვე

150 მი­ლი­ო­ნი კლი­ენ­ტით, ხო­ლო ყო­ფი­ლი

ომის შემ­დეგ? ნორ­მან­დი­ის პლაჟ­ზე გად­

დი­დი კი­ნო­კომ­პა­ნი­ე­ბიც კი იძუ­ლე­ბუ­ლე­

საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის და­ნარ­ჩე­ნი ქვეყ­ნე­ბის

მოს­ხ­დ­ნენ, ჩა­მო­ი­ტა­ნეს საჭ­მე­ლი და მარ­შა­

ბი არი­ან, თა­ვი და­იც­ვან; თა­ნაც ევ­რო­პის

ჩათ­ვ­ლით – 250 მი­ლი­ო­ნით, რომ­ლე­ბიც

ლის გეგ­მა შე­მოგ­ვ­თა­ვა­ზეს; „ჩვენ ევ­რო­პის

საბ­ჭომ სა­ბა­ჟო ბა­რი­ე­რე­ბი გა­ა­უქ­მა – ჩვენ

ახ­ლა აღორ­ძი­ნე­ბის გზა­ზე დგა­ნან.

გა­და­სარ­ჩე­ნად მო­ვე­დით!“; და ჩა­მო­ი­ტა­ნეს

ლი­ბე­რა­ლურ, სრუ­ლი­ად ღია სამ­ყა­რო­ში

ფილ­მე­ბი; „რადგან ფუ­ლის გა­დახ­და არ

შე­ვე­დით. რე­გუ­ლა­ცი­ის სის­ტე­მა, რო­მე­ლიც

გა­სა­გე­ბი­ა, რომ თქვენ­თ­ვის კი­ნო ახ­ლა

შე­გიძ­ლი­ათ, ჩვენ უფა­სოდ მოგ­ცემ­თ­!­“­-ო

გან­საზღ­ვ­რავ­და და წინ­ს­ვ­ლა­ში ეხ­მა­რე­ბო­

არ­ც­თუ ისე­თი პრი­ო­რი­ტე­ტი­ა. ქვე­ყა­ნა­ში,

და ფრან­გულ კი­ნოს, ახ­ლა იური­დი­უ­ლი

სა­დაც უნ­და ეძე­ბო, რა ჭა­მო, სა­დაც ტრან­ს­

საფ­რ­თხის წი­ნა­შე იმ­ყო­ფე­ბა.

პორ­ტი და ენერ­გე­ტი­კა ცუ­დად მუ­შა­ობს, და

ამე­რი­კე­ლე­ბი ასე არას­დ­როს ფიქ­რო­

ეს არის ხალ­ხი, რო­მე­ლიც ძა­ლი­ან კარ­გად აზ­როვ­ნებს და ძა­ლი­ან კარ­გად მუ­შა­ობს. მაგ­რამ არ არ­სე­ბობს მი­ზე­ზი, რომ ჩვენ­მა

უნ­და იფიქ­რო, რომ პირ­ველ რიგ­ში იყოს მა­შა­სა­და­მე, ჩვენ სხვა ქვეყ­ნებ­თან ერ­თად

მშვი­დო­ბა და მი­ნი­მა­ლუ­რი ეკო­ლო­გი­ა,

უნ­და შევ­ქ­მ­ნათ ბლო­კი – არა იმ­დე­ნად დაც­

კი­ნო წარ­მოგ­ვიდ­გე­ბა რო­გორც რა­ღაც

ვის­თ­ვის, რამ­დე­ნა­დაც თავ­დას­ხ­მის­თ­ვის,

ძა­ლი­ან მე­ო­რე­ხა­რის­ხო­ვა­ნი. მაგ­რამ

108 interviu

ლუიჯი კომენჩინისთან ერთად

ვფიქ­რობ, რომ კი­ნო არის ეკო­ნო­მი­კის

ხერ­ხე­ბი, რა­მაც მო­უ­ლოდ­ნე­ლად წმინ­და

გა­კეთ­დეს ბევ­რი ფილ­მი, რომ რამ­დე­ნი­მე

ნა­წი­ლი, ეკო­ლო­გი­ის ნა­წი­ლი. და იმე­დი

კა­პი­ტა­ლის­ტუ­რი მოქ­მე­დე­ბა მო­ახ­დი­ნა – და

მა­ინც იყოს კარ­გი.

მაქვს, რომ ხე­ლი­სუფ­ლე­ბა მა­ლე მიხ­ვ­დე­ბა,

ამან არა თუ არ გა­ა­კოტ­რა ტე­ლე­ვი­ზი­ა, არა­

რომ კი­ნო – კულ­ტუ­რის აქ­ტი­ვი­ა, კულ­ტუ­რის

მედ და­იწყო დი­დი მო­გე­ბის მო­ტა­ნა. უნ­და

თა­ნა­მედ­რო­ვე გან­ზო­მი­ლე­ბა. და რომ ის

გვეს­მო­დეს, რომ ჩვენ გვაქვს ეკო­ნო­მი­კუ­

და­ა­ფი­ნან­სოს 150 ფილ­მი წე­ლი­წად­ში.

არა მარ­ტო კულ­ტუ­რის დარ­გი­ა, რო­მე­ლიც

რი მი­ზა­ნი და ფსო­ნი ამ თა­მაშ­ში, და ამა­ვე

შე­იძ­ლე­ბა ილა­პა­რა­კო აღორ­ძი­ნე­ბა­ზე,

მო­ითხოვს ფულს, არა­მედ მას თვი­თონ შე­

დროს უნ­და და­ვიც­ვათ კი­ნოს ინ­ტე­რე­სე­ბი,

თუ რუ­სეთ­ში გა­და­ი­ღე­ბენ 150 ფილმს და

უძ­ლია მოგ­ვ­ცეს ფუ­ლი. სა­ჭი­როა მხო­ლოდ,

და ეს ერ­თ­მა­ნეთს არ გა­მო­რიცხავს; იმი­

იქ­ნე­ბა მი­ნი­მუმ 1500 კი­ნო­თე­ატ­რი 150 მი­

რომ სა­ხელ­მ­წი­ფომ და­ად­გი­ნოს თა­მა­შის

ტომ, რომ ლი­ბე­რა­ლუ­რი გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა

ლი­ონ მა­ყუ­რე­ბელ­ზე. ეს კი­ნო­თე­ატ­რე­ბის

წე­სე­ბი კი­ნო­სა და ტე­ლე­ვი­ზი­ას შო­რის.

– ეს ამე­რი­კუ­ლი ტი­პის მო­ნო­პო­ლი­ა­ა. მაგ­

მი­ნი­მა­ლუ­რი რა­ო­დე­ნო­ბა­ა. საფ­რან­გეთ­ში

რამ ამე­რი­კუ­ლი ტი­პის მო­ნო­პო­ლია ნა­ცი­ო­

3000 კი­ნო­თე­ატ­რია 60 მი­ლი­ონ მაცხოვ­რე­

ნა­ლუ­რი კი­ნოს ინ­ტე­რე­სებ­ში არ არის.

ბელ­ზე; აშ­შ­-­ში 40 000-ზე მე­ტი­ა. ტუ­ლუ­ზა­ში 60

კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი­ის ფრან­გუ­ლი სის­ტე­მა

რა­საკ­ვირ­ვე­ლი­ა, ტე­ლე­ვი­ზი­ას შე­უძ­ლია

კი­ნო­დარ­ბა­ზია 300 ათას მაცხოვ­რე­ბელ­ზე.

მთლი­ა­ნად და­ფუძ­ნე­ბუ­ლია იმა­ზე, რომ ტე­ლე­ვი­ზი­ას აქვს ფუ­ლი და ტე­ლე­ვი­ზი­ამ

ლ.დ.: ჩვენ­თან კი სწო­რედ ეს იდეა დო­

თა­ნაც კი­ნო­თე­ატ­რე­ბი ძა­ლი­ან მომ­გე­ბი­ა­ნი

უნ­და გა­და­ი­ხა­დოს. საფ­რან­გე­თის ხე­ლი­

მი­ნი­რებს... ეს ერ­თი იმ მი­ზეზ­თა­გა­ნი­ა,

საქ­მეა – რო­გორც მა­ღა­ზი­ა. რის­კი ძა­ლი­ან

სუფ­ლე­ბამ ტე­ლე­ვი­ზი­ას და­ა­ვა­ლა 20 წლის

რის გა­მოც, კი­ნო ექს-სსრკ-ს ქვეყ­ნებ­ში

მცი­რე­ა. ხალ­ხი ააშე­ნებს კი­ნო­თე­ატ­რებს,

გან­მავ­ლო­ბა­ში გა­და­ი­ხა­დოს გარ­კ­ვე­უ­ლი

ასეთ სა­ვა­ლა­ლო მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში­ა.

და ივ­ლის კი­ნო­ში, აუცი­ლებ­ლად ივ­ლის.

თან­ხა ფილ­მე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის­თ­ვის. და

აქ რა­დი­კა­ლუ­რი კო­მუ­ნის­ტუ­რი იდე­ო­

ამ­ჟა­მად საფ­რან­გე­თის ტე­ლე­ვი­ზია უფ­რო

ლო­გი­ი­დან ლი­ბე­რა­ლურ­ზე გა­და­ვიდ­ნენ,

ლ.დ.: აქა­უ­რი პრო­დუ­სე­რე­ბი ერ­თხ­მად

მდი­და­რი­ა, ვიდ­რე მა­ნამ­დე იყო, უფ­რო

თა­ნაც ისევ ისე რა­დი­კა­ლუ­რად გა­ა­კე­თეს,

იმას ამ­ბო­ბენ, თუ რა ცუ­დად არის საქ­მე.

მდი­და­რი­ა, ვიდ­რე მი­სი ევ­რო­პე­ლი კო­ლე­

რო­გორც წი­ნათ იყო. და ყვე­ლა იმე­ო­რებს

მაგ­რამ ეს ხომ მთლად ასე არ არის.

გე­ბი, იმი­ტომ, რომ ის თვი­თონ აწარ­მო­ებს

ამ უც­ნა­ურ ფრა­ზას: „უნდა გა­და­ვი­ღოთ

ფილ­მებს. ახ­ლა მას აქვს ბევ­რი ფილ­მი და

ისე­თი ფილ­მი, რო­გორ­საც პუბ­ლი­კა ელო­

რი სა­უბ­რე­ბი, სუბ­სი­დი­ე­ბის ძებ­ნა, ჩი­ვი­ლი.

უფ­ლე­ბე­ბი მათ­ზე, და ამ ფილ­მებს თა­ვის

დე­ბა“ (იცინის). მაგ­რამ პუბ­ლი­კა არა­ფერს

ჩვენ, ევ­რო­პე­ლებს, გვიყ­ვარს ჩი­ვი­ლი.

მხრივ ფუ­ლი მო­აქვს.

არ ელო­დე­ბა! მას უნ­და, რომ გა­აკ­ვირ­ვონ.

ამე­რი­კე­ლე­ბი ყო­ველ­თ­ვის სა­კუ­თარ წარ­

გაკ­ვირ­ვე­ბას ორ­გა­ნი­ზე­ბა სჭირ­დე­ბა. უნ­და

მა­ტე­ბა­ზე ლა­პა­რა­კო­ბენ, ჰყვე­ბი­ან suc­sess

ეს იყო კულ­ტუ­რუ­ლი პრო­ტექ­ცი­ო­ნის­ტუ­ლი

ეს ევ­რო­პულ ტრა­დი­ცი­ა­ცაა – პე­სი­მის­ტუ­

109

ხე­ლოვ­ნე­ბაა – რო­გორც სიმ­ღე­რა, რო­

story-ის; ევ­რო­პე­ლებს კი მი­აჩ­ნი­ათ, რომ

უნ­და გა­მო­უშ­ვა ფილ­მი იმის­თ­ვის, რომ გა­ი­

ბევ­რად უფ­რო ელე­გან­ტუ­რია ტან­ჯ­ვა, წუ­

გო, არის მას­ზე მოთხოვ­ნი­ლე­ბა თუ არა. არ

გორც მუ­სი­კა. ეს არის სა­ფუძ­ვე­ლი. კი­ნო­ში

ხი­ლი და ამის ძა­ხი­ლი: „საქმე ცუ­და­და­ა, ეს

შე­იძ­ლე­ბა წი­ნას­წარ გა­დაწყ­ვი­ტო, რა იმუ­

შე­იძ­ლე­ბა დი­დი ემო­ცი­ე­ბი გა­ნი­ცა­დო, ინ­ტე­

ნამ­დ­ვი­ლი კა­ტას­ტ­რო­ფა­ა“. თავ­მომ­წო­ნედ

შა­ვებს, და რა – არა; ყო­ველ შემ­თხ­ვა­ვა­ში,

ლექ­ტუ­ა­ლი რომც არ იყო; არც იმის თქმა

შე­მიძ­ლია ვთქვა: „ყველას, ჩემ გარ­და“.

ყვე­ლა­ფე­რი შემ­დეგ გა­მოდ­გე­ბა ტე­ლე­ვი­

შე­იძ­ლე­ბა, რომ თუ ხალხს დი­დი გრძნო­

ქვე­ყა­ნას, რო­მელ­საც ასე­თი ტრა­დი­ცი­ე­ბი

ზი­ის­თ­ვის, ინ­ტერ­ნე­ტის­თ­ვის, ანუ სხვა­ნა­ი­

ბე­ბი მოს­წონს, ისი­ნი არ შე­იძ­ლე­ბა იყოს

რად იმუ­შა­ვებს. იმ ფილ­მ­საც კი, რო­მე­ლიც

ნა­ტი­ფი. ეს ტო­ტა­ლი­ტა­რუ­ლი ხედ­ვა­ა.

აქვს, შე­უძ­ლია ამ კრი­ზი­სი­დან გა­მოს­ვ­ლა.

ახ­ლა ცუ­დად მუ­შა­ობს, შე­იძ­ლე­ბა მე­ო­რე

ყვე­ლა რუ­სი პრო­დუ­სე­რი უნი­ვერ­სა­ლო­ბა­ზე

სუნ­თ­ქ­ვა გა­ეხ­ს­ნას იმი­ტომ, რომ ფილ­მებ­ზე

სა­უბ­რობ­და. მაგ­რამ ეიზენ­შ­ტე­ი­ნი ბევ­რად

დი­დი მოთხოვ­ნი­ლე­ბა­ა. უამ­რავ ფა­სი­ან

ვას მა­ღა­ლი ხე­ლოვ­ნე­ბა? დე­მოკ­რა­ტია

უფ­რო უნი­ვერ­სა­ლუ­რი­ა, ვიდ­რე სპილ­ბერ­

არხს ყო­ველ დღე ახალ­-ა­ხა­ლი ფილ­მე­ბი

ამ­ბობს, რომ ადა­მი­ან­თა შო­რის არ არის

გი, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ ის კო­მუ­ნის­ტუ­რი

სჭირ­დე­ბა. და იმის მა­გივ­რად, რომ აჩ­ვე­ნონ

უმაღ­ლე­სი და უმ­დაბ­ლე­სი. ძა­ლი­ან ხში­რად

დიქ­ტა­ტის ქვეშ მოღ­ვა­წე­ობ­და.

ერ­თი და იგი­ვე ამე­რი­კუ­ლი ფილ­მე­ბი, მათ

ადა­მი­ა­ნე­ბი, რო­მელ­თაც მი­აჩ­ნი­ათ, რომ

სულ უფ­რო და უფ­რო დას­ჭირ­დე­ბა სხვა

რა­ღაც უპი­რა­ტე­სო­ბა აქვთ, სა­ში­ნე­ლე­ბებს

ფილ­მე­ბი.

სჩა­დი­ან, ხო­ლო ისი­ნი, ვი­საც ერ­თ­გ­ვა­რად

მე მქონ­და დი­დი ბედ­ნი­ე­რე­ბა მე­მუ­შა­ვა

უღირ­სე­ბად და მათ­ზე დაბ­ლა მდგო­მად

ტარ­კოვ­ს­კის­თან. ის ცხოვ­რობ­და ამ სა­ზო­გა­ დო­ე­ბა­ში, სა­კუ­თა­რი ტა­ლან­ტის გა­ნად­გუ­

რა­ტომ უნ­და უარ­ყო ხალ­ხის უნა­რი, აღიქ­

მე მუ­დამ ერ­თ­სა და იგი­ვე თე­მა­ზე ვსა­უბ­

მი­იჩ­ნე­ვენ – სა­ო­ცარ, ჩი­ნე­ბულ საქ­მე­ებს აკე­თე­ბენ.

რე­ბის ში­ში­თა და სსრკ სახ­კი­ნოს თავ­მ­ჯ­დო­

რობ და ვცდი­ლობ, ყვე­ლას ავუხ­ს­ნა, რომ

მა­რე ერ­მა­შის დიქ­ტა­ტის ქვეშ, რო­მე­ლიც

ბა­ზა­რი სრუ­ლი­ა­დაც არ უპი­რის­პირ­დე­ბა

მე­უბ­ნე­ბო­და: „თქვენ ტარ­კოვ­ს­კი გიყ­ვართ.

შე­მოქ­მე­დე­ბის იდე­ას. აბ­სურ­დუ­ლი­ა, რომ

მითხა­რით გულ­წ­რ­ფე­ლად, რის­თ­ვის

ბაზ­რის სა­ხე­ლით ყვე­ლამ ცუ­დი ფილ­მე­

ამ­ბი­ცი­ურ ფილ­მებს ვა­კე­თებ­დი და ჩემს ირ­

გიყ­ვართ? ის ხომ გა­და­რე­უ­ლი ბავ­შ­ვი­ა,

ბი ვა­კე­თოთ, იმ რწმე­ნით, რომ ასე­თია

გ­ვ­ლივ ბან­კი­რე­ბი, კო­ლე­გე­ბი, აქ­ცი­ო­ნე­რე­ბი

რო­მე­ლიც ფე­ლი­ნი­ზე უარე­სი­ა“. ეს ჩემ­თ­ვის

ბაზ­რის­გან თავ­ს­მოხ­ვე­უ­ლი წე­სე­ბი. არა­ვის

მე­უბ­ნე­ოდ­ნენ: „დანიელ, გა­ა­კე­თე ფილ­მი

კომ­პ­ლი­მენ­ტი იყო.

არ და­უმ­ტ­კი­ცე­ბი­ა, რომ ვულ­გა­რო­ბა და

ფარ­თო პუბ­ლი­კის­თ­ვის!“ მე კი ვპა­სუ­ხობ­დი:

სი­სუ­ლე­ლე მე­ტი ღირს, ვიდ­რე ჭკუ­ა, ორი­

„მე არ ვი­ცი, რას ნიშ­ნავს ფარ­თო პუბ­ლი­კა“.

არა, უნ­და კეთ­დე­ბო­დეს ის, რაც მხატ­

მე, რო­გორც პრო­დუ­სე­რი, ყო­ველ­თ­ვის

გი­ნა­ლო­ბა და შე­მოქ­მე­დე­ბა. ჩვენ არ გვაქვს

ვ­რებს, არ­ტის­ტებს უნ­დათ. იმი­ტომ, რომ

უფ­ლე­ბა, მა­ყუ­რებ­ლის მა­გივ­რად ვი­ლა­

ვი­ცი, რომ რო­დე­საც ფილმს ვა­კე­თებ,

სწო­რედ ისი­ნი ქმნი­ან ბა­ზარს. რო­დე­საც

პა­რა­კოთ ის, რაც, ვი­თომ­და მის მა­გი­ერ,

არის ვი­ღაც, ვინც მგავს, არის კი­დევ ერ­

პაბ­ლო პი­კა­სო სუ­რათს ხა­ტავ­და, ის არ

წი­ნას­წარ ვი­ცით.

თი ასე­თი­ვე, და ასე შემ­დეგ. ბო­ლოს და ბო­ლოს პუბ­ლი­კა ამით იწყე­ბა: „ერთი,

კითხუ­ლობ­და, უნ­და ეს ბა­ზარს თუ არა. პაბ­ ლო პი­კა­სო ხა­ტავ­და, და ბა­ზა­რი პი­კა­სოს

ლ.დ.: საქ­მე ისა­ა, რომ ეს ძვე­ლი საბ­

ორი, სა­მი, ოთხი, ხუ­თი…“. რას ნიშ­ნავს ეს

ყი­დუ­ლობ­და.

ჭო­თა ტრა­დი­ციაა – ხალ­ხის სა­ხე­ლით

ზიზღით წარ­მოთ­ქ­მუ­ლი სიტყ­ვა „პუბლიკა“?

ლა­პა­რა­კი.

რა­ტომ არ უნ­და ვთქვა, რომ პუბ­ლი­კა – ეს

ლ.დ.: იმი­ტომ, რომ ბა­ზა­რი ვერც კი

მაგ­რამ ეს ამე­რი­კუ­ლი და ევ­რო­პუ­ლი

არის ძმა, და, რომ­ლებ­საც ჩემ­ნა­ი­რი უფ­ლე­

წარ­მო­იდ­გენ­და იმას, რა­საც მას პი­კა­სო

ტრა­დი­ცი­ა­ცა­ა. თუმ­ცა, გა­იხ­სე­ნეთ ორი

ბე­ბი აქვთ, ჩემ­ნა­ი­რი დამ­სა­ხუ­რე­ბა, ძა­ლუძთ

სთა­ვა­ზობ­და.

ყვე­ლა­ზე წარ­მა­ტე­ბუ­ლი ფილ­მი კი­ნოს

გა­ი­გონ ისე­ვე, რო­გორც მე, ის, რი­სი თქმაც

სწო­რე­დაც რომ! რო­დე­საც მა­ლე­ვიჩ­მა

ის­ტო­რი­ა­ში – ამე­რი­კუ­ლი „ქარწაღებულნი“

მინ­და. რა­ტომ უნ­და ვუ­ყუ­რო მათ ზე­მო­დან?

თა­ვი­სი „შავი კვად­რა­ტი“ და­ხა­ტა, ყვე­ლას

და ფრან­გუ­ლი „სამოთხის შვი­ლე­ბი“. მა­თი

რა­ტომ უნ­და ვე­ლა­პა­რა­კო რო­გორც პა­ტა­

ეგო­ნა, რომ ეს ვი­ღაც ავად­მ­ყო­ფის, შეშ­ლი­

წარ­მა­ტე­ბა უკ­ვე ნა­ხე­ვარ სა­უ­კუ­ნე­ზე მეტს

რა ბავ­შ­ვებს, ან რო­გორც დე­ბი­ლებს?

ლის ნა­ხა­ტი­ა. „ვინ იყი­დის ასეთ სუ­რათს?“

გრძელ­დე­ბა. მათ ახალ­გაზ­რ­დე­ბი უყუ­რე­

ამ დროს ეს სა­უ­კუ­ნის ყვე­ლა­ზე დი­დი

ბენ. და ეს იმის დას­ტუ­რი­ა, რომ მა­ყუ­რე­ბე­

ისი­ნი, შე­საძ­ლო­ა, სა­თა­ნა­დოდ ვერ

აღ­მო­ჩე­ნაა ფერ­წე­რა­ში, სა­უ­კუ­ნის ყვე­ლა­

ლი არ ხდე­ბა ვულ­გა­რუ­ლი; რომ არ არის

აანა­ლი­ზე­ბენ, მაგ­რამ გრძნო­ბენ. კი­ნო

ზე გან­თ­ქ­მუ­ლი სუ­რა­თი, მაგ­რამ ის ბაზ­რის

მარ­თა­ლი, თით­ქოს ახალ­გაზ­რ­დებს არა­

არის ემო­ცი­ა. რა­ტომ არის კი­ნო მსა­ხი­ო­ბე­

მოთხოვ­ნით არ შექ­მ­ნი­ლა.

ფე­რი ეს­მით, არ უნ­დათ დი­დი გრძნო­ბე­ბის

ბის ხე­ლოვ­ნე­ბა? იმი­ტომ, რომ მსა­ხი­ო­ბე­ბი

და­ნახ­ვა და ა. შ. რა­ტომ უნ­და ილა­პა­რა­კო

ემო­ცი­ე­ბის მე­დი­ა­ტო­რე­ბი არი­ან. ეს ძა­ლი­ან უც­ნა­უ­რი თა­ნა­ფარ­დო­ბაა ცნო­ბი­ე­რის და

ვფიქ­რობ, რომ, ერ­თი მხრივ, კი­ნო

ცუ­დად ამ ბავ­შ­ვებ­ზე? შე­იძ­ლე­ბა მათ სხვა­

ხე­ლოვ­ნე­ბაა და შე­მოქ­მედს მუ­შა­ო­ბის

ნა­ი­რი კულ­ტუ­რუ­ლი და ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი

არაც­ნო­ბი­ე­რი­სა, რო­მე­ლიც ჩვენ ფსი­ქო­

სა­შუ­ა­ლე­ბა უნ­და მის­ცე, მე­ო­რე მხრივ კი, ეს

ტრა­დი­ცი­ე­ბი აქვთ, მაგ­რამ ეს არ ნიშ­ნავს,

ლო­გი­ი­დან ვი­ცით.

არის კო­მერ­ცი­ა, და მა­ყუ­რე­ბელს უნ­და მი­

რომ მათ არ აქვთ ემო­ცი­ე­ბი.

ე­ცეს უფ­ლე­ბა, გა­ა­კე­თოს თა­ვი­სი არ­ჩე­ვა­ნი.

კი­ნო რით არის კარ­გი? ის ერ­თ­დ­რო­უ­

არა­ვინ იცის, რო­გო­რი იქ­ნე­ბა ეს არ­ჩე­ვა­ნი.

ლად პო­პუ­ლა­რუ­ლი და ამას­თან ნა­ტი­ფი

ფილ­მე­ბი რა­ღა­ცას ემ­სა­ხუ­რე­ბა.­ზუს­ტად არ ვი­ცით, სა­ხელ­დობრ რის­თ­ვის, მაგ­რამ ისი­ნი სა­ჭი­რო­ა. და მარ­თ­ლაც, ჩვე­ნი სი­

110 interviu

ცოცხ­ლე მჭიდ­როდ არის და­კავ­ში­რე­ბუ­ლი ფილ­მებ­თან. ისი­ნი გავ­ლე­ნას ახ­დე­ნენ

სარ­კ­მე­ლი თა­ვი­სუ­ფა­ლი სამ­ყა­როს­კენ. რო­მე­ლი დრო­ით ათა­რი­ღებთ თქვენ ამ

ლ.დ.: ვფიქ­რობ, რომ თქვენს ჩა­მოს­ვ­

ლას შე­უძ­ლია ითა­მა­შოს ასე­თი რო­ლი.

ჩვენ­ზე, ჩვენს ფორ­მი­რე­ბა­ზე. მახ­სოვს, სულ

გავ­ლე­ნას? აბუ­ლა­ძის „მონანიებით“ დაწყე­

ვინ­მემ უნ­და თქვას, გა­მო­ხა­ტოს, ჩა­მო­

ახალ­გაზ­რ­დამ კა­ნის ფეს­ტი­ვალ­ზე ვნა­ხე

ბუ­ლი?

ა­ყა­ლი­ბოს ის, რა­საც სხვე­ბი გრძნო­ბენ,

ფილ­მი, რო­მელ­საც არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი

რის იმე­დიც აქვთ.

წარ­მა­ტე­ბა ჰქონ­და საფ­რან­გეთ­ში – მი­ხე­

ლ.დ.: არა, ბევ­რად უფ­რო ად­რე. მაგ­

ილ კა­ლა­ტო­ზო­ვის „მიფრინავენ წე­რო­ე­

რამ „მონანიება“ იყო შო­კი, რო­მელ­მაც

იმა­ზე ფიქ­რი, რო­გორ უნ­და გა­დარ­ჩეს

ბი“. ამ ფილ­მის გავ­ლე­ნით გა­დავ­წყ­ვი­ტე,

მთე­ლი ქვე­ყა­ნა გა­მო­აღ­ვი­ძა. მე მგო­ნი­ა,

ფრან­გუ­ლი კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფი. ისე მოხ­და,

კი­ნო ცხოვ­რე­ბის მთა­ვარ საქ­მედ მექ­ცი­ა.

რომ არ არის საბ­ჭო­თა კი­ნოს ის­ტო­რი­

რომ მე არ მქო­ნია პი­რა­დი ამ­ბი­ცი­ე­ბი, თუმ­

რო­დე­საც ფილ­მის გმი­რი კვდე­ბა, კა­მე­რა

ა­ში ფილ­მი, რო­მელ­საც ასე­თი გავ­ლე­ნა

ცა კო­ლექ­ტი­უ­რი ამ­ბი­ცი­ე­ბი მქონ­და. უნ­და

ხე­ე­ბის კენ­წე­რო­ე­ბის ირ­გ­ვ­ლივ ტრი­ა­ლებს

მო­ეხ­დი­ნა მო­მა­ვალ მოვ­ლე­ნებ­ზე. მე ეს

მე­ფიქ­რა იმა­ზე, თუ რო­გორ გა­დავ­ლა­ხოთ

– ამ პლან­მა ნი­შა­ნი და­ა­დო მთელ ჩემს

ფილ­მი მრა­ვალ­ჯერ მაქვს წარ­დ­გე­ნი­ლი

ის დაბ­რ­კო­ლე­ბე­ბი, რაც ხელს უშ­ლი­და

ახალ­გაზ­რ­დო­ბას. ეს სა­მუ­და­მოდ გახ­და

რუ­სეთ­შიც და საფ­რან­გეთ­შიც, და ვხე­

ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი კი­ნოს გან­ვი­თა­რე­ბას.

ჩემ­თ­ვის სიკ­ვ­დი­ლის ხა­ტი – ცა, რო­მე­ლიც

დავ­დი, რა ემარ­თე­ბო­და მა­ყუ­რე­ბელს.

უცებ იწყებს ტრი­ალს. ეს ძა­ლი­ან ძლი­ე­რი

მოს­კოვ­ში კი­ნო­თე­ატ­რებს მო­აწყ­და

გან­ც­დაა ჩემ­თ­ვის.

ხალ­ხი, რო­მე­ლიც, უკ­ვე დი­დი ხა­ნი­ა, კი­ნო­ში აღარ და­დი­ო­და.

ჩვენ ყვე­ლა კი­ნოს ენამ ჩა­მოგ­ვა­ყა­ლი­ბა.

რა­ტომ?

რა­ტომ უნ­და შევ­წყ­ვი­ტოთ ამ გან­მა­ზო­გა­

კი­ნო­ში მუ­შა­ო­ბის დაწყე­ბი­დან­ვე მო­მიხ­და

1975 წლამ­დე კი­ნოს მა­მუ­ლი იტა­ლია იყო. ფე­ლი­ნი, კო­მენ­ჩი­ნი, სკო­ლა და ბევ­რი, ბევ­რი სხვა. მე­რე კი გა­მოჩ­ნ­და ბერ­ლუს­ კო­ნი, რო­მელ­მაც ტე­ლე­ვი­ზი­ის მეშ­ვე­ო­ ბით გა­ა­კოტ­რა იტა­ლი­უ­რი კი­ნო. მა­ნამ­დე

დე­ბელ ენა­ზე ლა­პა­რა­კი, შევ­წყ­ვი­ტოთ ამ

ლ.დ.: ეს ფილ­მი რა­ღაც მთა­ვარს შე­ე­ხო,

იტა­ლი­უ­რი კი­ნო იყო ჩე­მი მეგ­ზუ­რი. ის, რაც

სამ­ყა­როს გა­მა­ერ­თი­ა­ნე­ბე­ლი დის­კურ­სის

იმას, რაც ყვე­ლას სი­ცოცხ­ლეს ეხე­ბო­და,

და­ე­მარ­თა ამ უდი­დეს კი­ნე­მა­ტოგ­რაფს, იყო

გა­მო­ყე­ნე­ბა, რო­მე­ლიც ყო­ველ­თ­ვის არის

რა­ღაც ძა­ლი­ან მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვანს, რაც

ნამ­დ­ვი­ლი თვით­მ­კ­ვ­ლე­ლო­ბა. ჩემ­მა მეგ­

დრო­თა ენა და რომ­ლის მეშ­ვე­ო­ბით შეგ­

აერ­თი­ა­ნებ­და ყვე­ლას ამ ქვე­ყა­ნა­ში.

ზურ­მა თა­ვი მო­იკ­ლა, და მე მარ­ტო დავ­რ­ჩი,

ხე­დავთ, გა­მო­დის, რომ ისევ ქარ­თ­

სრუ­ლი­ად მარ­ტო სა­სიკ­ვ­დი­ლო საფ­რ­თხის

ვიძ­ლია ვთქვათ ის, რი­სი თქმაც გვინ­და.

ველ რე­ჟი­სორ­ზე ვლა­პა­რა­კობთ. მე მყავს მი­ლი­ო­ნებს უნ­დათ, რომ მათ უამ­ბონ

წი­ნა­შე. ახ­ლა მე თვი­თონ გავ­ხ­დი მეგ­ზუ­რი.

ქარ­თ­ვე­ლი მე­გო­ბა­რი, ოთარ იოსე­ლი­ა­ნი.

ის­ტო­რი­ე­ბი, მაგ­რამ არ ვი­ცით, რო­გო­რი.

მას­ში არის რა­ღაც ლა­თი­ნუ­რი. ის იღებს

სა­ჭი­როა ვი­ცო­დეთ, რა გვინ­და მათ რომ

ფრან­გულ ფილ­მებს, სა­დაც არის რა­ღაც

გვაქვს – ჩვენ­თან ფილ­მებს იღე­ბენ, მა­ყუ­

ვუ­ამ­ბოთ და ვუ­ამ­ბოთ ის, რაც გვინ­და. ეს

ლა­თი­ნუ­რი. სა­ერ­თოდ, ჩე­მი წარ­მოდ­გე­ნით

რე­ბე­ლი კი­ნო­თე­ატ­რ­ში და­დის; მაგ­რამ

ჩვე­ნი მონ­დო­მე­ბა, და არა მარ­კე­ტინ­გი,

ქარ­თუ­ლი კულ­ტუ­რა ხმელ­თა­შუ­აზღ­ვის

ფრან­გებს ერ­თი პრობ­ლე­მა გვაქვს – მარ­

ბა­დებს სხვის მონ­დო­მე­ბას.

კულ­ტუ­რა­ა. და მე მგო­ნი­ა, რომ ქარ­თულ

ტო­ნი არ დავ­რ­ჩეთ. ჩვენ არ შეგ­ვიძ­ლია

კი­ნო­ზე, კერ­ძოდ აბუ­ლა­ძე­ზე, დი­დი გავ­ლე­

გან­მარ­ტო­ე­ბით ცხოვ­რე­ბა – მა­შინ ჩვენ

ნა იქო­ნია იტა­ლი­ურ­მა კი­ნომ.

მოვ­კ­ვ­დე­ბით. და ამ დროს პა­რი­ზი­დან

კი­ნო სიზ­მ­რე­ბის ზო­ნა­ა. მაგ­რამ არა­ვინ იცის, რა გვჭირ­დე­ბა სიზ­მარ­ში. უბ­რა­ლოდ, უნ­და შეს­თა­ვა­ზო სიზ­მ­რე­ბი, ოც­ნე­ბე­ბი, ის­

ჩვენ საფ­რან­გეთ­ში ყვე­ლა­ფე­რი კარ­გად

რამ­დე­ნი­მე სა­ა­თის ფრე­ნის მან­ძილ­ზე არ­ რო­ცა ამ­ბო­ბენ, რომ მსოფ­ლი­ო­ში

სე­ბობს ხალ­ხი, ვის ცხოვ­რე­ბა­შიც კი­ნო ასე

ტო­რი­ე­ბი მათ, ვი­საც სურს მა­თი ნახ­ვა. და,

ან­გ­ლო-­საქ­სუ­რი, ჩრდი­ლო­უ­რი კი­ნო დო­

მე მგო­ნი­ა, ბა­ზა­რი არის ის, რაც ითხოვს

მი­ნი­რებს, ეს სა­მარ­თ­ლი­ა­ნად არ მი­მაჩ­ნი­ა.

აქვს, და რო­მელ­საც ხე­ლის გა­წო­დე­ბა ესა­

შე­მოქ­მე­დის ჩა­რე­ვას. ჩვენ უნ­და და­ვეხ­მა­

სი­ნამ­დ­ვი­ლე­ში, ჭეშ­მა­რი­ტი შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი

ჭი­რო­ე­ბა.

როთ მას შე­მოქ­მე­დე­ბით. შე­მოქ­მე­დე­ბა,

ძა­ლა, ინ­ს­პი­რა­ცია სამ­ხ­რე­თის ქვეყ­ნებ­ში­ა.

შექ­მ­ნა შობს თა­ვი­სუფ­ლე­ბას, თა­ვი­სუფ­ლე­

ფრან­გუ­ლი „ახალი ტალ­ღა“ იტა­ლი­უ­რი ნე­

ბა კი არის ის, რაც ახ­ლა ყვე­ლა­ზე მე­ტად

ო­რე­ა­ლიზ­მი­დან წარ­მო­იშ­ვა. ჟან რე­ნუ­ა­რის

სჭირ­დე­ბა ადა­მი­ანს.

და რო­ბერ­ტო რო­სე­ლი­ნის გავ­ლე­ნით საფ­ რან­გეთ­ში გა­მოჩ­ნ­და კი­ნე­მა­ტოგ­რა­ფის­ტ­თა

თა­ვი­სუფ­ლე­ბა მუ­დამ არ­სე­ბობ­და– მა­

მთე­ლი თა­ო­ბა და, რაც სა­ყუ­რადღე­ბო­ა,

ში­ნაც კი, რო­ცა საბ­ჭო­თა ხე­ლო­ვა­ნე­ბი არ

არა კო­მერ­ცია და ეკო­ნო­მი­კუ­რი ძლი­ე­რე­ბა

იყ­ვ­ნენ თა­ვი­სუფ­ლე­ბი, ისი­ნი მა­ინც თა­ვი­სუ­

იყო გავ­ლე­ნი­ა­ნი, არა­მედ შე­მოქ­მე­დე­ბის

ფალ­ნი იყ­ვ­ნენ.

ახა­ლი მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბა­ნი. უნ­და გა­მო­ჩე­ ნი­ლი­ყო ფრან­სუა ტრი­უ­ფო და ეთ­ქ­ვა

ლ.დ.: მე, რო­გორც კი­ნოს ის­ტო­რი­კოს­

ამე­რი­კე­ლე­ბის­თ­ვის, რომ ჰიჩ­კო­კი გე­ნი­ო­

მა, შე­მიძ­ლია ვთქვა, რომ თა­ვი­სუფ­ლე­

სი­ა. იმათ ეგო­ნათ, რომ ის კო­მერ­ცი­უ­ლი

ბა სწო­რედ კი­ნო­დან და­იწყო. კი­ნო იყო

რე­ჟი­სო­რი იყო!

ბევრს ნიშ­ნავს, რო­მელ­საც ძლი­ე­რი სუ­ლი

111

დათო სიხარულიძე და მადონა თევზაძე ფილმზე „ჯან, ბაბაჯან!“ ­ მუშაობის დროს. 1985

მი­სი სა­ხე­ლი 90–ზე მე­ტი მხატ­ვ­რუ­ლი,

ფილ­მშ ­ ი „ღამის ცეკ­ვა“ ნო­მი­ნი­რე­ბუ­ლი

დო­კუ­მენ­ტუ­რი და ანი­მა­ცი­უ­რი ფილ­

იყო ქარ­თუ­ლი კი­ნო­აკ ­ ა­დე­მი­ის პრე­

მის ტიტ­რებ­ში დარ­ჩა. მას იც­ნობ­დ­ნენ

მი­ა­ზე „ნატო“. დი­დია მი­სი წვლი­ლი

რო­გორც უზა­დო პრო­ფე­სი­ო­ნალს,

ანი­მა­ცი­უ­რი კი­ნოს არა­ერ­თი თა­ო­ბის

კე­თილ­შო­ბილ, ურ­თი­ერ­თო­ბის­თვ ­ ის

რე­ჟი­სორ­თა ფილ­მე­ბის წარ­მა­ტე­ბა­ში,

პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი >> გე­ლა კან­დე­ლა­კი

გახ­ს­ნილ და გუ­ლის­ხ­მი­ერ ადა­მი­ანს.

მაგ­რამ გან­სა­კუთ­რე­ბულ შე­მოქ­მე­დე­

მას­თან თა­ნამ­შ­რომ­ლობ­დ­ნენ გა­მოც­

ბით სი­ლა­ღეს გე­ლა კან­დე­ლა­კი­სა

დი­ლი ოს­ტა­ტე­ბი და დამ­წყე­ბი რე­ჟი­სო­

და თა­მაზ გო­მე­ლა­უ­რის სა­ხე­ლოს­ნოს

ვთქვა, რომ მა­დო­ნა თევ­ზა­ძეს­თან მუ­

რე­ბი: ნა­ნა მჭედ­ლი­ძე, გე­ლა კან­დე­ლა­

კურ­სდ ­ ამ­თავ­რე­ბულ რე­ჟი­სო­რებ­თან

შა­ო­ბა ჩემ­თ­ვის დი­დი ბედ­ნი­ე­რე­ბა იყო.

კი, ირაკ­ლი კვი­რი­კა­ძე, რე­ზო ესა­ძე,

მუ­შა­ო­ბი­სას გრძნობ­და – და­ვით თა­ყა­

პირ­ვე­ლად ერ­თად ფილმ „უბედურებაზე“

ნა­ნა ჯა­ნე­ლი­ძე, ნი­ნო ახ­ვ­ლე­დი­ან ­ ი,

იშ­ვი­ლი, ლა­დო სუ­ლაქ­ვე­ლი­ძე, და­თო

შევ­ხ­ვ­დით, მას შემ­დეგ არას­დ­როს დავ­ცი­

ლე­ვან კი­ტი­ა, ალე­კო ცა­ბა­ძე, რუ­სუ­დან

სი­ხა­რუ­ლი­ძე მას­თან ერ­თად ქმნიდ­

ლე­ბულ­ვართ. ყველ­გან, სა­დაც კი ფილმს

სრუ­ლი გულ­წ­რ­ფე­ლო­ბით შე­მიძ­ლია

პირ­ვე­ლი... მი­სი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბით შექ­მ­

ნენ მხატ­ვ­რულ სამ­ყა­როს, რომ­ლის

ვა­კე­თებ­დი, მა­დო­ნა თევ­ზა­ძე და კომ­პო­

ნი­ლი ფილ­მე­ბი პრეს­ტი­ჟუ­ლი სა­ერ­თა­

სრუ­ლუფ­ლე­ბი­ა­ნი თა­ნა­ავ­ტო­რი ხმის

ზი­ტო­რი თე­მო ბა­კუ­რა­ძე დიდ კომ­ფორტს

შო­რი­სო კი­ნო­ფეს­ტი­ვა­ლე­ბის პრი­ზე­

რე­ჟი­სო­რი მა­დო­ნა თევ­ზა­ძე­ა.

მიქ­მ­ნიდ­ნენ ხმას­თან და­კავ­ში­რე­ბით.

ბით აღი­ნიშ­ნა. თვით მი­სი ნა­მუ­შე­ვა­რი

რო­გორც ყვე­ლა ნი­ჭი­ე­რი ადა­მი­ა­ნი,

112

მა­დო­ნა დი­დი სიყ­ვა­რუ­ლის მა­ტა­რე­ბე­ლი

ნა­ტუ­რა­ლიზ­მის­გან. შე­სა­ბა­მი­სად, ფო­ნოგ­

ეს და­ნაკ­ლი­სი, მაგ­რამ მათ სჭირ­დე­ბათ

იყო და ეს სიყ­ვა­რუ­ლი გა­და­სუ­ლი იყო მის

რა­მაც ასე­თი­ვე უნ­და ყო­ფი­ლი­ყო. იქ ძაღ­

მა­დო­ნა, რო­მე­ლიც ჩვენ­თან აღარ არის და

პრო­ფე­სი­ა­ში. უყ­ვარ­და ყვე­ლა, ვინც ფილმს

ლის ყე­ფაც კი მხატ­ვ­რუ­ლი ღი­რე­ბუ­ლე­ბის

მი­მაჩ­ნი­ა, რომ მი­სი წას­ვ­ლით ქარ­თულ­მა

აკე­თებ­და და ამ სიყ­ვა­რულს არ ჰქონ­და

მა­ტა­რე­ბე­ლი­ა. ვის უნ­და და­ვუ­სა­ხო ასე­თი

კი­ნომ დი­დი პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლი და­კარ­გა.

ზღვა­რი.

ამო­ცა­ნა, სად ვნა­ხავ კი­დევ ასეთ ადა­მი­ანს,

არ მახ­სოვს, რო­მე­ლი­მე ფილ­მი­სათ­ვის

„უბედურების“ გა­და­ღე­ბებ­ზე თბი­ლის­ში

რო­მელ­საც ვეტყ­ვი, რომ მინ­და რე­ა­ლუ­რი

მა­დო­ნას რა­მე და­ეკ­ლო, ისე­თი ფილ­მის­თ­

ჩა­მო­ვიყ­ვა­ნე იმე­რე­ლი გლე­ხე­ბი და მთა­

მა­მა­ლი ყი­ო­დეს, მაგ­რამ ეს ნა­ტუ­რა­ლუ­რი

ვი­საც კი, რო­მე­ლიც იცო­და, რომ მხატ­ვ­

ვა­რი გმი­რის რო­ლის შემ­ს­რუ­ლე­ბე­ლი – 89

ხმა არ უნ­და იყოს. ურ­თუ­ლე­სი ამო­ცა­ნაა და

რულ ღი­რე­ბუ­ლე­ბას არ წარ­მო­ად­გენ­და.

წლის მო­ხუ­ცი ქალ­ბა­ტო­ნი. მა­დო­ნამ ის

რას არ იგო­ნებ­და მა­დო­ნა, რომ ამის­თ­ვის

მი­სი მხრი­დან ყვე­ლა­ფე­რი მაქ­სი­მა­ლუ­რად

სას­ტუმ­რო­ში არ გა­უშ­ვა, თა­ვის­თან სახ­ლ­ში

მი­ეღ­წი­ა. რო­გორც კი იგ­რ­ძ­ნობ­და, რას

მა­ღალ დო­ნე­ზე უნ­და შეს­რუ­ლე­ბუ­ლი­ყო. ეს

მი­იყ­ვა­ნა, თვი­თონ უვ­ლი­და და ელო­ლი­ა­

ითხოვ მის­გან, აენ­თე­ბო­და, ულე­ვი ენერ­გი­

მი­სი, რო­გორც ადა­მი­ა­ნი­სა და პრო­ფე­სი­ო­

ვე­ბო­და... ფილ­მ­ზე მუ­შა­ო­ბი­სას არას­დ­როს

ით იმუხ­ტე­ბო­და, რომ ამის რე­ა­ლი­ზა­ცია მო­

ნა­ლის ერ­თ­-ერ­თი თვი­სე­ბა იყო. თა­ვი­დან

შე­მო­ი­ფარ­გ­ლე­ბო­და მხო­ლოდ ხმის რე­

ეხ­დი­ნა... ფან­ტას­ტი­კუ­რი შე­დე­გი მი­ვი­ღეთ.

მო­სა­ცი­ლებ­ლად არა­ფერს გა­ა­კე­თებ­და,

ჟი­სუ­რით, მზად იყო გა­და­სა­ღებ მო­ე­დან­ზე

დი­დი ხნის შემ­დეგ ჩემს ქა­ლიშ­ვილს,

ყვე­ლა ფილ­მ­ზე ბო­ლომ­დე იხარ­ჯე­ბო­და. არაჩ­ვე­უ­ლებ­რი­ვი იდეა ჰქონ­და – სა­ქარ­

ასის­ტენ­ტო­ბაც გა­ე­წი­ა, მზა­რე­უ­ლო­ბა ეთა­ვა,

მა­რი­ამს, რო­მე­ლიც ჰა­ლე­ში ევ­რო­პუ­ლი

და­ე­გა­ვა... „უბედურების“ გა­და­ღე­ბა­ზე ექ­ს­პე­

ანი­მა­ცი­ის მას­ტერ­კ­ლასს გა­დი­ო­და, დი­ლის

თ­ვე­ლოს ფო­ნო­არ­ქი­ვის „ოქროს ფონ­დ­ში“

დი­ცი­ა­ში რამ­დე­ნი­მე ათე­უ­ლი კა­ცი გვყავ­და,

ფო­ნოგ­რა­მა დას­ჭირ­და. მა­დო­ნამ ჩვე­ნი

და­ცუ­ლი ჩვე­ნი მწერ­ლე­ბის, პო­ე­ტე­ბის,

მაგ­რამ მე ფილ­მი 6-7 ადა­მი­ა­ნის დახ­მა­რე­

ფო­ნოგ­რა­მა გა­და­უგ­ზავ­ნა. მონ­ტა­ჟის პრო­

თე­ატ­რის კო­რი­ფე­ე­ბის, სა­ზო­გა­დო მოღ­

ბით გა­და­ვი­ღე, და მა­თი ლი­დე­რი მა­დო­ნა

ცესს ამე­რი­კი­დან ჩა­მო­სულ ჰო­ლი­ვუ­დე­ლი

ვა­წე­ე­ბის ხმა­თა ჩა­ნა­წე­რე­ბით ანი­მა­ცი­ურ

იყო. შე­მიძ­ლია ვთქვა, რომ არ შემ­ხ­ვედ­რია

ანი­მა­ტო­რი შე­ეს­წ­რო, ხმას რომ მოჰ­კ­რა

ფილ­მ­ში მა­თი გა­ცოცხ­ლე­ბა. მთხო­ვა რა­მე

ადა­მი­ა­ნი, რო­მე­ლიც ასე თავ­და­დე­ბუ­ლი

ყუ­რი, გა­ოგ­ნ­და და მა­რი­ამს ჰკითხა, – ეს

მო­ი­ფიქ­რე­ო. ასე­თი სი­უ­ჟე­ტი მო­ვი­ფიქ­რე:

ყო­ფი­ლი­ყო საქ­მი­სად­მი და ასე­თი სიყ­ვა­რუ­

ფო­ნოგ­რა­მა სა­ი­დან გაქ­ვ­სო...

გე­მი „მე-20 სა­უ­კუ­ნე“ სო­ხუმ­ში მი­ცუ­რავს და

ლი ჰქო­ნო­და თა­ვი­სი პრო­ფე­სი­ის.

მა­დო­ნა ნამ­დ­ვი­ლი შე­მოქ­მე­დი იყო.

ამ გემ­ზე ადი­ან ისი­ნი, ვი­სი ფო­ნოგ­რა­მე­ბიც

აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, და­უს­რუ­ლე­ბე­ლი

შე­მოგ­ვ­რ­ჩა, მე-20 სა­უ­კუ­ნის მოღ­ვა­წე­ე­ბი

პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბა. არ ყო­ფი­ლა შემ­თხ­ვე­

იყო მი­სი მოთხოვ­ნე­ბი. ჩა­წე­რის დროს

ერთ ფილ­მ­ში იყ­რი­ან თავს... ძა­ლან სა­ინ­ტე­

ვა, რა­ზეც არ უნ­და ემუ­შა­ვა, სამ­ჯერ მა­ინც

აბ­სო­ლუ­ტუ­რად ვენ­დო­ბო­დი. დუბ­ლი რომ

რე­სო ჩა­ნა­ფიქ­რი იყო. ესეც ხმის რე­ჟი­სო­

არ ეტი­რა, თუ­კი რა­მე ისე არ გა­მო­დი­ო­და,

ჩა­ი­წე­რე­ბო­და, გავ­ხე­დავ­დი და მის რე­აქ­

რის მხრი­დან და­ნა­ხუ­ლი სამ­ყა­რო­ა...

რო­გორც მას უნ­დო­და. ამას ყო­ველ­თ­ვის

ცი­ა­ზე ვხვდე­ბო­დი, რომ ყვე­ლა­ფე­რი რიგ­ზე

ასე­თი იდეა სწო­რედ მა­დო­ნას უნ­და

დაჰ­ყ­ვე­ბო­და დი­დი ტკი­ვი­ლი, რომ რა­ღაც

იყო. თუ რა­მე­ში ეჭ­ვი ეპა­რე­ბო­და, თვი­თონ

გას­ჩე­ნო­და, იმი­ტომ, რომ ფან­ტას­ტი­კუ­

ვერ გა­ა­კე­თა, რა­ღაც და­აკ­ლო და ასე და­უს­

მთხოვ­და კი­დევ ჩავ­წე­რო­თო. ეს იყო ნამ­დ­

რად გრძნობ­და ხმას. გა­იხ­სე­ნეთ, რო­გო­რი

რუ­ლებ­ლად. ზო­გა­დად ადა­მი­ა­ნის­თ­ვის, და

ვი­ლი შე­მოქ­მე­დე­ბი­თი თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბა.

ფო­ნოგ­რა­მა გა­უ­კე­თა და­თო სი­ხა­რუ­ლი­ძის

მით უმე­ტეს რე­ჟი­სო­რის­თ­ვის, ასე­თი პარ­ტ­

სიტყ­ვებ­მა დღეს აზ­რი და­კარ­გეს, გაც­ვ­დ­ნენ,

ფილმს „ჯან, ბა­ბა­ჯან!“, რო­გო­რი ხმო­ვა­

ნი­ო­რი ღმერ­თის­გან ბო­ძე­ბუ­ლი სა­ჩუ­ქა­რი­ა.

მაგ­რამ ჩვენ ეს ყვე­ლა­ფე­რი გვქონ­და და მე

ნი გა­რე­მო შექ­მ­ნა. აქ უფ­რო ჟან­რუ­ლი

უზო­მოდ მად­ლი­ე­რი ვარ, რომ ცხოვ­რე­ბა­ში

ამო­ცა­ნა იყო გა­და­საწყ­ვე­ტი, „უბედურების“

ძა­ლი­ან კარ­გი ყუ­რი. ჩვენს შო­რის ბევ­რი

მო­მიხ­და თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბა და ურ­თი­ერ­

ამო­ცა­ნი­სა­გან სრუ­ლე­ბით გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­

თან­ხ­ვედ­რა იყო. ჩემ­თ­ვის ფილ­მის ხმო­ვა­ნი

თო­ბა ისეთ ადა­მი­ან­თან, რო­გო­რიც იყო

ლი. რა არ მო­ძებ­ნა უნი­კა­ლუ­რი ხმე­ბის

კონ­ცეფ­ცი­ის მთა­ვა­რი ელე­მენ­ტი ხმა­უ­რი­ა.

მა­დო­ნა თევ­ზა­ძე.

ფო­ნო­თე­კა­ში: აქ შავ­გუ­ლი­ძე წა­ი­ღი­ღი­

სიყ­ვა­რულს ყო­ველ­თ­ვის მოჰ­ყ­ვე­ბა დი­დი

დახ­ვე­წი­ლი გე­მოვ­ნე­ბა ჰქონ­და და