Impactbeleggen met liquide obligaties als alternatief voor microfinanciering,

DOOR HARRY GEELS

Impactbeleggen in opkomende markten kan op diverse manieren, bijvoorbeeld via microfinanciering, dat minder liquide is, of via de meer liquide obligaties van banken, supranationale organisaties en andere agencies en financials die lokaal impact realiseren. We spraken met Philipp Mueller, CEO en Interim Head of Investment Solutions van BlueOrchard, onderdeel van Schroders, over de diverse vormen van impactbeleggen en de kansen voor de korte en lange termijn na de coronacrisis.

Wat is microfinanciering en waarom is het van belang voor beleggers?

‘Uitsluiting van het financiële systeem is hét obstakel voor mensen om uit de armoede te groeien. In 2019 hadden 1,5 miljard volwassenen van over de hele wereld geen toegang tot een bankrekening. De meerderheid van hen is vrouw en leeft in opkomende en frontiermarkten. Het vergemakkelijken van de toegang tot financiële producten, het op maat maken van financiële diensten en het verbinden van particulieren en kleine bedrijven met de kapitaalmarkten, zijn stappen die kunnen helpen en bijdragen aan dé ontsnapping uit armoede. Dit is waar microfinanciering, een vorm van impactbeleggen, een rol kan spelen. Microfinancieringsinstellingen (MFI’s) verstrekken leningen en in toenemende mate spaar, verzekerings en aanverwante producten aan groepen met een laag inkomen, alsmede aan micro, kleine en middelgrote ondernemingen, om inkomensgenererende activiteiten mogelijk te maken. Microfinanciering draagt een steentje bij aan het verbeteren van de wereld en er staat nog rendement tegenover ook. BlueOrchard behaalde in de afgelopen twintig jaar een rendement van 4,3% op microfinancieringsactiviteiten. In diezelfde periode is het wanbetalingspercentage lager geweest dan 1%. Het is verder belangrijk dat de rendementen relatief gezien – vanuit een historisch oogpunt – niet gecorreleerd zijn met die van de traditionele asset classes en een zeer lage volatiliteit hebben.’

Microfinanciering draagt een steentje bij aan het verbeteren van de wereld en er staat nog rendement tegenover ook.

Op welke zaken letten jullie bij het in zee gaan met MFI’s?

‘Voorafgaand aan iedere investering moet vanzelfsprekend aandacht worden besteed aan de potentiële risico’s. Wij proberen altijd de volgende vragen te beantwoorden: Heeft de MFI een formeel beleid inzake meervoudige leningen? Maakt de instelling alle kosten, termijnen en voorwaarden van alle financiële producten volledig bekend aan de klanten? Heeft de instelling een duidelijke gedragscode? Bestaat er een formeel mechanisme om klachten van klanten te behandelen?

Ook landspecifieke zorgen moeten worden geadresseerd. De kredietwaardigheid van iedere verstrekte lening moet op een consistente en herhaalbare wijze beoordeeld worden. Het vinden van een evenwicht tussen een zinvolle en een lonende investering is essentieel.’

Welke krachten gaan er schuil achter de opkomst van microfinanciering?

‘In 2006 lanceerden de Verenigde Naties (VN) de Principles for Responsible Investment (PRI), waarmee duurzaamheid in de schijnwerpers kwam te staan en de aanzet werd gegeven tot een verandering in de manier waarop beleggers beslissingen zijn gaan nemen. In 2015 nam verantwoord beleggen een vlucht toen de wereldgemeenschap, vertegenwoordigd door alle 193 lidstaten van de VN, een belangrijke stap vooruit zette door de Sustainable Development Goals (SDGs) aan te nemen. De SDGs verschaften de ondertekenaars een duidelijke reeks doelstellingen voor duurzame ontwikkeling, gericht op het beëindigen van de armoede, het verminderen van de ongelijkheid en het beschermen van het milieu. De VNmillenniumdoelstellingen voor ontwikkeling (de MDGs), die in 2000 werden

Het BlueOrchard UCITS EM SDG Impact Bond Fund heeft als doelstelling om beleggers met een impactdoelstelling een meer liquide alternatief te bieden voor microfinanciering.

ondertekend, gingen vooraf aan de SDGs en waren gericht op het terugdringen van extreme armoede. De MDGs benadrukten de toegang tot microfinanciering als sleutel tot de opbouw van inclusieve financiële systemen. Tegen deze achtergrond heeft de Algemene Vergadering van de VN 2005 uitgeroepen tot het ‘Jaar van het Microkrediet’, om het belang van microfinanciering te onderstrepen. In 2006 won Mohammed Yunus een Nobelprijs voor de Vrede door aan te tonen dat microfinanciering arme mensen met succes uit de armoede kan halen. De 17 SDGs zijn zowel een duidelijke oproep tot actie voor de particuliere sector als een verklaring dat de wereldgemeenschap sterk afhankelijk is van de particuliere sector om haar meest urgente problemen op te lossen. Zowel aan bedrijven als institutionele beleggers wordt gevraagd een bijdrage te leveren aan de SDGs, via hun bedrijfsactiviteiten, assetallocatie en beleggingsbeslissingen. Nummer één op de lijst van SDGs is het beëindigen van de armoede in de wereld. Maar er zijn meer SDGs die beleggingsgeld nodig hebben, zoals infrastructuur, voedselveiligheid, mitigaties van de risico’s van klimaatverandering, gezondheidszorg en educatie. Er is tot aan 2030 nog tussen de $ 3,3 en $ 4,5 biljoen per jaar nodig om alle SDGs te realiseren. Momenteel bedraagt het investeringsniveau $ 2,5 biljoen per jaar. Er resteert dus nog steeds een flink investeringsgat.’

Naast dat jullie veel aan microfinanciering doen, hebben jullie ook een ander beleggingsfonds dat in liquide obligaties belegt. Wat is het idee hierachter?

‘Wij beheren ook het BlueOrchard UCITS EM SDG Impact Bond Fund, dat als doelstelling heeft beleggers met een impactdoelstelling een meer liquide alternatief te bieden voor microfinanciering. We beleggen hier in banken uit opkomende en frontiermarkten, supranationale organisaties en andere agencies, financials en instrumenten die de SDGs bevorderen. Ook hebben we een aantal liquide green bonds opgenomen. In totaal houden we een goed gespreide portefeuille met meer dan tachtig organisaties aan. De rendementsdoelstelling van het fonds bedraagt USD LIBOR + 200300 bps gemiddeld bruto per jaar. Het fonds koopt alleen obligaties van organisaties met een bewezen sociale en milieuimpact en die werken in lijn met de SDGs. We hanteren voor onze posities meetbare doelcontributies voor de SDGs 1, 7, 8, 9, 10. Het merendeel van de portefeuille bestaat uit dollarleningen, maar er zijn ook leningen in lokale valuta’s die volledig worden gehedged naar dollars. De target duration ligt tussen de 1 en 5 jaar.’

Hoe zit het beleggingsproces van het BlueOrchard EM SDG Impact Bond Fund eruit?

‘We hanteren zowel een topdown als een bottomup benadering. In de topdown analyse ontwikkelen we een visie op landen, op het kredietrisico van opkomende markten en op de dollarrente. De bottomup analyse bestaat uit vier blokken: waardering, fundamentele analyse, sentimentsindicatoren en stresstests op balansniveau. Er vindt ook een sociale screening plaats door ons interne Blended Finance Impact Management (BFIM) team. Voor iedere belegging verkrijgen we uiteindelijk drie scores: een impactscore en twee financiële scores, waarvan één voor risico en één voor alpha. Om de SDGimpactscores te berekenen, hebben we een eigen tool ontwikkeld, de Bond

Foto: Archief BlueOrchard

CV

Philipp Mueller is CEO en Interim Head of Investment Solutions van BlueOrchard, onderdeel van Schroders. Eerder was hij Senior Vice President of Investment Solutions bij Partners Group, waar hij verantwoordelijk was voor de samenstelling van private market investment funds en mandaten voor institutionele beleggers. Gedurende zijn 10-jarige betrekking bij Partners Group vervulde Mueller verschillende managementfuncties in het VK en Zwitserland. Daarvoor werkte Mueller voor 47 Degrees North Capital Management en Swiss Re.

Figuur 1: BlueOrchard Bond SPIRIT model voor het berekenen van de SDG-impactscores

BlueOrchard’s

Bond SPIRIT

D

l t cl

Impact performance analysis

: BlueOrchard.

Bron: BlueOrchard

SPIRIT, die veel meer toont dan de standaard ESGscores. Zie Figuur 1. Bij de uiteindelijke portefeuillesamenstelling hanteren we diverse richtlijnen, zoals minimale en maximale gewichten voor regio’s, landen, rating, duration, type organisatie et cetera. Wij onderwerpen het fonds ten slotte aan onafhankelijk risicomanagement. Een externe partij verzorgt dus onder andere de stresstests en liquiditeitsrapporten.’

Wat voor soort beleggingen neemt het fonds op en hoe is het fonds nu gepositioneerd?

‘Momenteel zijn onze grootste posities de African Finance Corporation en de African ExportImport Bank, beide supranationale organisaties, en de Bank Rakyat Indonesia en RHB Bank, die beide een goed lokaal netwerk hebben. Als we kijken naar het type organisatie hebben banken nu een allocatie van ruim 40%, gevolgd door supranationale organisaties met een allocatie van 20%. BBB tot A ratings komen over het algemeen het meest in de portefeuille voor. We streven naar een gemiddelde rating tussen BBBen BBB+. Het percentage aan high yield en nonrated is momenteel vrij beperkt, omdat we nu relatief defensief gepositioneerd zijn. De allocaties naar high yield en nonrated mogen maximaal respectievelijk 50% en 20% zijn. Na de supranationale organisaties, die zoals gezegd een kleine 20% van het totaal uitmaken, zijn de grootste landenallocaties nu Peru, de Filipijnen, Indonesië en Thailand, allemaal met een allocatie van ongeveer 6%. De actuele yieldtomaturity is nu iets meer dan 4%.’

Welke kansen en bedreigingen ontstaan er door de coronacrisis?

‘Natuurlijk hebben we te maken met een grote crisis die geen precedent kent, maar wij kijken ook verder naar de langetermijnontwikkelingen. Als we naar de groeipotentie van veel opkomende en zeker ook frontiermarkten kijken, dan is die groot. Veel groter dan die van de ontwikkelde wereld. En er is nog veel te investeren. In de huidige crisis zien we dat landen als India, Georgië en Kenia krachtige maatregelen hebben genomen om de verspreiding van Covid19 te beperken, door scholen en grenzen te sluiten en zelfs volledige lockdowns af te dwingen. Veel landen zijn ook proactief geweest in het uitvoeren van fiscaal of monetair beleid om hun lokale economieën te ondersteunen, met inbegrip van verlaagde rentetarieven, investeringsplannen en het toestaan van kredietvakanties of moratoria.

Veel MFI’s hebben stappen gezet in de richting van digitalisering, waardoor ze hun activiteiten kunnen voortzetten en hun klanten kunnen blijven bedienen tijdens een lockdown. Hoewel we verwachten dat deze economieën op korte termijn zullen vertragen, wat een dominoeffect zal hebben op het activiteiten en liquiditeitsniveau, worden er ongetwijfeld stappen ondernomen om de effecten op de langere termijn te verzachten.

We werken samen met de bedrijven waarin we investeren, om hun liquiditeit te beoordelen. Vele van hen hebben voldoende liquiditeit om de komende maanden aan hun verplichtingen te voldoen. In sommige gevallen geven deze bedrijven de voorkeur aan het verlengen van de aflossingstermijnen om meer flexibiliteit te krijgen om hun activiteiten in de huidige omgeving voort te zetten. Wij beoordelen deze verzoeken per geval, op basis van de kredietrisicobeoordeling voor de individuele onderneming. Wij verwachten momenteel overigens niet dat deze herschikkingsverzoeken zullen leiden tot evenredige niveaus van kredietverlies. Wij verwachten namelijk dat het overgrote deel van onze kredieten in de normale loop van de tijd volledig zal worden terugbetaald, aangezien de bewuste bedrijven over het algemeen liquiditeit aanhouden.’

Waarin onderscheidt BlueOrchard zich van andere impactbeleggers en hoe ziet de samenwerking met Schroders eruit?

‘BlueOrchard is een gespecialiseerde impactbelegger die actief is in diverse asset classes, waaronder credit, private equity en duurzame infrastructuur, zowel in fondsen als mandaten. Naast het hoofdkantoor in Zwitserland hebben we diverse vestigingen in de wereld, in Afrika, Azië en ZuidAmerika, omdat lokale aanwezigheid van groot belang is om de specifieke landrisico’s beter in te kunnen schatten en snellere toegang te krijgen tot de juiste netwerken. In de zomer van vorig jaar maakten Schroders en BlueOrchard Finance Limited bekend dat Schroders een meerderheidsbelang zou verwerven. Voor Schroders biedt de samenwerking een uitbreiding van haar dienstverlening aan klanten die steeds meer eisen stellen aan duurzaamheid en aan de overtreffende trap daarvan: impactbeleggen. De samenwerking stelt BlueOrchard in staat om innovatie verder te stimuleren, de groei te versnellen en de impact op opkomende en frontiermarkten te vergroten.’ «