24 FIDUCIAIR MANAGEMENT
Door Gosse Alserda
De risicohouding moet straks in het nieuwe pensioenstelsel bepalend zijn voor het risico dat wordt genomen in het beleggingsbeleid. Maar hoe gaat dit er dan in de praktijk uitzien? Pensioenuitvoerders moeten voortaan ten minste eenmaal in de vijf jaar de risicohouding uitvragen bij de deelnemers en deze risicohouding moet ‘bepalend zijn voor de risico’s die de pensioenuitvoerder namens hen neemt met de beleggingen’. Met behulp van de volgende vier stappen kan dit proces worden vormgegeven. [1] Lifecycles vaststellen: de alternatieven die er zijn Ten eerste moeten er verschillende beleidsopties worden bepaald. In het nieuwe pensioenstelsel komt dit neer op het ontwerpen van verschillende (impliciete) lifecycles. Dit kunnen er een paar zijn, maar ook honderden. De alternatieven worden vastgesteld op basis van de lifecycle-theorie, die grofweg beschrijft hoe lifecycles eruit moeten zien. Daarnaast worden de beleggingsovertuigingen meegenomen. Zo heeft bijvoorbeeld een rentevisie impact op de vast te stellen lifecycles.
Gosse Alserda
Gosse Alserda, Investment Strategist, Aegon Asset Management NUMMER 1 | 2022
[2] Lifecycles doorrekenen: impact voor verschillende groepen deelnemers Vervolgens worden de verschillende lifecycles doorgerekend in een ALM-analyse. Hierbij wordt per lifecycle een groot aantal verschillende scenario’s doorgerekend. Voor elk scenario wordt bekeken wat het uiteindelijke pensioeninkomen is. Dit geeft per lifecycle een verdeling van mogelijke pensioenuitkomsten, wat zowel
De uitkomsten van deze analyse zijn uiteraard sterk afhankelijk van de gehanteerde aannames. Voordat de lifecycles worden doorgerekend, moet daarom eerst worden stilgestaan bij de ALM-uitgangspunten. [3] Lifecycles scoren: het vergelijken van lifecycles Het is vervolgens mogelijk om de verdeling van pensioenuitkomsten te vertalen naar een score, zodat verschillende lifecycles eenvoudig met elkaar kunnen worden vergeleken. Dit voorkomt dat verschillende lifecycles over een groot aantal scenario’s moeten worden bekeken. In plaats daarvan wordt de verdeling teruggebracht tot een score die de verwachte uitkomst, het risicoprofiel en/of de verwachte welvaart van elke lifecycle in één getal vangt. De wettelijke definities zijn een optie om het verwachte pensioen en risicoprofiel samen te vatten. Een andere optie is om het zekerheidsequivalent als score te gebruiken. Het zekerheidsequivalent vertaalt de verdeling van mogelijke uitkomsten naar één getal dat afhankelijk is van de verwachte uitkomst met een afslag voor het aanwezige risico. Hoe hoger de risicoaversie van een deelnemer, hoe groter de afslag voor een bepaalde hoeveelheid risico. Daarmee is het zekerheidsequivalent een indicator voor de verwachte welvaart die volgt uit een lifecycle. [4] Lifecycle selecteren: risico en rendement afwegen Ten slotte moet er een keuze worden gemaakt tussen de lifecycles. Er zijn verschillende mogelijkheden om dit keuzetraject in te richten. We geven hierna twee opties die ook kunnen worden gecombineerd. Hiervoor gebruiken we de gesimuleerde resultaten van dertig verschillende lifecycles. Voor elke lifecycle vatten we de resultaten samen in een verwachte uitkomst (mediaan) en een ‘slecht weer-uitkomst’ (5de percentiel), beide uitgedrukt als vervangingsratio. Elke stip in Figuur 1 en Figuur 2 geeft een mogelijke lifecycle weer.
FOTO: ARCHIEF AEGON ASSET MANAGEMENT
Risicobereidheid bij deelnemers: in vier stappen naar het beleggingsbeleid
informatie verschaft over het verwachte pensioen als over de onzekerheid daaromheen. Deze stap wordt herhaald voor verschillende maatmensen om te bepalen wat de impact is voor verschillende groepen deelnemers. Denk hierbij aan jongeren en ouderen, actieven en slapers.
