fantastiki_logotexnia_8

ÖÁÍÔÁÓÔÉÊÇ ΤΕ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Τεύχος 8 / Μάιος 2011/ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

Περιεχόμενα

3 4 8 12 14 20 23 26

«Το κέρας», του Σταμάτη Μαμούτου «The Shadow, ο θρύλος του εκδικητή του εγκλήματος», του Δημήτρη Αργασταρά «Βαμπίρ, η πραγματικότητα μέσα στο μύθο», του Δημήτρη Σιάββα «Ο λόγιος και τα φαντάσματα», του Κιμμέριου «Dragons in fantasy», των Σπύρου Σαμψώνα και Βίκυς Παπαζώη «Seventh son of a seventh son» (μέρος 2ο), του Γιώργου Ματσαγγούρα «Προς ένα νέο Ρομαντισμό. Η απάντηση στην πρόκληση του Μεταμοντερνισμού», του Σταμάτη Μαμούτου «Mysticum of the Grand Magus» (μόνιμη στήλη), του Guardian Lord

………………………………………………………………………………………… ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ «Φανταστική Λογοτεχνία», τεύχος 8. Εκδότης: Σύλλογος φοιτητών ΑΤΕΙ και ΑΕΙ Πανεπιστημίων Ελλάδος Φανταστικής Λογοτεχνίας (Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας). Συντακτική ομάδα τεύχους: Σταμάτης Μαμούτος, Δημήτρης Αργασταράς, Guardian Lord, Κιμμέριος, Δημήτρης Σιάββας, Γιώργος Ματσαγγούρας. Σπύρος Σαμψώνας, Βίκυ Παπαζώη Επιμέλεια-Διόρθωση: Σταμάτης Μαμούτος. Καλλιτεχνική επιμέλεια: Morias. Εικόνα εξωφύλλου: Ken Kelly, Kingdom of the knights.

2

Το Κέρας του Σταμάτη Μαμούτου

Η «Αιώνια Παιδικότητα» αποτελεί έναν από τους μυστικούς προορισμούς του Ρομαντισμού. Ένα όραμα, που ο Ρομαντικός Άνθρωπος επιδιώκει να κάνει πράξη. Ένα ταξίδι προς την ανεύρεση του μαγικού αυτού βασιλείου, με τελικό σκοπό την απόκτηση μιας θέσης μέσα από τα διάφανά του τείχη -αυτός είναι ο νόστος κάποιων ρομαντικών. Η Μεγάλη Επιστροφή στα νάματα της πρώτης αρχής. Ο εσωτερικός κόσμος του Καθαρού Παιδιού είναι αγνός. Αμόλυντος και ανεπηρέαστος από τη φθορά της εμπειρίας του υλικού κόσμου. Απρόσβλητος από τις παγίδες της λογικής. Εκεί βασιλεύει το αγαθό πρωταρχικό Εγώ των εκλεκτών, που αγκαλιάζει όλο τον Κόσμο. Εκεί δεν έχει θέση η μηχανοποιημένη οντότητα του επιμέρους ατόμου. Ο δρόμος για το βασίλειο αυτό είναι ομιχλώδης. Άγνωστος στα άτομα της Νεωτερικότητας. Ο πανάρχαιος οδηγός εμφανίζεται μόνο στους ρομαντικούς και με το ροζιασμένο του ραβδί χαράσσει στο δροσερό έδαφος της γης των Πατέρων μια λέξη. ΦΑΝΤΑΣΙΑ Μόνο εκείνοι που θα καταφέρουν να αρπαχτούν από τα φτερά της, θα μπορέσουν να αρχίσουν το ταξίδι της Μεγάλης Επιστροφής προς το

βασίλειο της Αιώνιας Παιδικότητας. Αν φτάσουν στον προορισμό τους, θα έχουν νικήσει. Θα έχουν αγαλλιάσει. Θα έχουν αφήσει το Αγαθό να λούσει με το χρυσό του φως τα πέρατα της ύπαρξής τους. Μιας ύπαρξης, τραυματισμένης από την υλική εμπειρία αλλά και πανίσχυρης, λόγω της γνώσης και της τελικής υπέρβασης. Στην επικράτεια αυτού του βασιλείου υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων. Τα παιδιά και οι εκλεκτοί. Από τους εκλεκτούς προέρχονται και οι φρουροί του. Ένας φρουρός στέκεται πάντοτε στις επάλξεις, πάνω στα τείχη και ανάμεσα απ’ τις πολεμίστρες. Το περιεχόμενο της ύπαρξής του δεν μπορεί παρά να είναι φορτισμένο και έντονο. Μια ακροβασία είναι η οντότητά του. Ακροβασία εξωτερική (εφόσον ανήκει στο βασίλειο της Αιώνιας Παιδικότητας αλλά στέκεται στο απώτερο άκρο του με την πλάτη στην επικράτειά του και το βλέμμα στραμμένο μόνιμα προς τα έξω, προς τον εχθρό) αλλά και ακροβασία εσωτερική (γιατί μπορεί η ψυχή του να είναι πλημυρισμένη από το φως του Καθαρού Παιδιού, ωστόσο η πρακτική του είναι δεδομένο ότι θα περιλαμβάνει για πάντα τη βία και την πολεμική αδιαλλαξία, προκειμένου να προστατεύσει το βασίλειο από τις εξωτερικές προσβολές). Ένας φρουρός βρίσκεται πάντοτε μέσα στο βασίλειο της Αιώνιας Παιδικότητας και βλέπει πάντοτε τον κόσμο των εχθρών..τον κόσμο που αρνήθηκε..τον κόσμο που υπερέβη. Ένας φρουρός έχει την ψυχή του Καθαρού Παιδιού, τη σοφία του γέροντα, την πειθαρχία του πολεμιστή και την όψη του γίγαντα. Συμβολικές δυνάμεις της Αιώνιας Παιδικότητας ενδέχεται να συντροφεύουν το φρουρό στην παγερή φύση της αποστολής του αλλά και τον ρομαντικό άνθρωπο που έχει ξεκινήσει την αναζήτηση. Είναι συνήθως μικρές αλλά εξαιρετικά σημαντικές παρουσίες. Αντανακλάσεις της ουσίας του Καθαρού Παιδιού. Υπενθυμίσεις του προορισμού την ώρα της κούρασης. Δείκτες φωτός όταν τα πάντα σκεπάζονται από πυκνή αχλή. Είναι οι Προστάτες των μάγων του Χόγκουαρντς, τα δαιμόνια των χαρακτήρων του Πούλμαν. Είναι ο φασκολώμυας του Γκάμπριελ Ντάντε Ροσέττι. Εδώ και κάποια χρόνια αναγνώρισα την ύπαρξη τέτοιας συμβολικής σε ωδικά πτηνά. Μικρά, λεία και στρογγυλά κεφαλάκια, καλυμμένα από μαλακά πούπουλα. Αστεία μάτια, ακίνδυνα ράμφη. Πλάσματα μουσικά. Χαριτωμένες υπάρξεις που σφυρίζουν παιχνιδιάρικα,αγνοώντας το κακό. Όντας τυχερός, είχα κι εγώ τη χαρά να

3

πλαισιωθώ από τέτοιους υπέροχους συντρόφους. Μια πτέρυγα αγαθών συνοδών δημιούργησε για μεγάλες χρονικές περιόδους αόρατες ασπίδες φωτός, που με προφύλαξαν από τις δηλητηριώδεις αιχμές επικίνδυνων αντιπάλων. Τρία περίπου χρόνια πριν, και συγκεκριμένα την ημέρα των γενεθλίων μου, είδα ένα τέτοιο χαριτωμένο πλασματάκι να ψάχνει πεινασμένο για τροφή στο μπαλκόνι του σπιτιού μου και να προσγειώνεται πάνω στην ανοικτή μου παλάμη. Έκτοτε, αποτέλεσε μέρος του σμήνους προστασίας και συντροφιάς μου. Αν και συνήθιζα να δίνω αρχαιοελληνικά ονόματα στους πτερωτούς μου φίλους, εκείνον τον ονόμασα «δώρο», λόγω του ότι είχε εμφανιστεί στα γενέθλιά μου. Ήταν σχετικά μικρόσωμος και ταυτόχρονα πολύ ζωηρός κι ευκίνητος, μολονότι του έλλειπε ένα δάκτυλο από το ένα του πόδι! Τις πρώτες μέρες του φετινού Μάρτη, όταν ο διαβολεμένος χιονιάς έπληττε τη χώρα, βρέθηκα αντιμέτωπος με ένα πλήθος δυσκολιών και προκλήσεων. Κάποια στιγμή φάνηκε ότι οι αντοχές μου έφταναν στα όριά τους. Ξυπνώντας ένα πρωί, όντας ασθενής και με το βάρος μιας ακόμη δύσκολης μέρας να κρέμεται από πάνω μου, η μητέρα μου με ενημέρωσε ότι το «δώρο» είχε ταξιδεύσει αθόρυβα στη σκιερή γη του θανάτου ενώ μέχρι την προηγούμενη μέρα ήταν το πιο ζωηρό και υγιές από τα μέλη της πτέρυγας. «Κάποιο μεγαλύτερο κακό που ήταν να σε βρει, ίσως ξέσπασε πάνω του» μου είπε, και μάλιστα βρισκόμενη σε πλήρη άγνοια για το βασίλειο της Αιώνιας Παιδικότητας, το ρόλο των φρουρών, τη ρομαντική αναζήτηση και των συμβολικών μορφών του βασιλείου. Ίσως αυτή να ήταν μια δήλωση με αξία χρησμού.Η συναισθηματική ένταση του μητρικού βιώματος και η αυθορμησία της άγνοιας, που συνόδευσαν αυτή τη φράση, ενδέχεται να αποτέλεσαν κωδικοποιημένη πληροφόρηση για το θάνατο του «δώρου» και μυστική επιβεβαίωση για την αξία του πολέμου, προκειμένου να προστατευθεί το Αγαθό στον κόσμο της ύλης. Πένθιμο… αλλά και υποσχόμενο συνέχεια είναι το τραγούδι μας. Γιατί όπως είχε πει ένας άλλος πτερωτός σύντροφος κάποιου παλιού Μαύρου Ιππότη. «Δεν είναι θάνατος αν τον αρνηθείς. Είναι αν τον αποδεχτείς..»1 Οι φρουροί στις επάλξεις… Ο Πόλεμος συνεχίζεται….

1) J. O. Barr, Το κοράκι, Βιβλίο 3, εκδόσεις Metal Comics/ Παρά πέντε 1997

του Δημήτρη Αργασταρά μέλους Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ

Ο θρύλος του εκδικητή του εγκλήματος Όποτε τυχαίνει να σταθώ σε κάποιο περίπτερο κι η ματιά μου να πέσει στα εικονογραφημένα περιοδικά, κυρίως σε αυτά της Περιπέτειας και του Μπλέηκ, που προλάβαμε εμείς όταν ήμασταν μικροί, συλλαμβάνω ένα συναίσθημα γλυκιάς νοσταλγίας να με καταλαμβάνει.

Γουόλτερ Γκίμπσον, του ανθρώπου που είχε δημιουργήσει ένα ήρωαθρύλο στα αμερικάνικα περιοδικά φαντασίας, τον Ίσκιο (The Shadow). Η αρχή

Από όλους του ήρωες μυστηρίου που κυριαρχούσαν στα pulp Φαίνεται πως εκείνο το μικρό περιοδικά της Αμερικής του παιδάκι, που ξεφύλλιζε με βουλιμία μεσοπολέμου, κανένας δεν ήταν το χαρακτηριστικό pulp χαρτί, με τόσο δημοφιλής και δεν είχε την εναλλαγή του μαυρόασπρου τόση επίδραση όσο ο Ίσκιος. εκατομμύρια θαυμαστές και του κεραμιδί χρώματος, και Για ήταν ο αστεφάνωτος ήρωας του διάβαζε γοητευμένο τις ιστορίες, μυστηρίου και η προσωποποίηση υπάρχει ακόμη κάπου στο βάθος του εαυτού μου. Δεν το κρύβω της περιπέτειας. Αλλά για να άλλωστε πως μια πλευρά του πάρουμε τα πράγματα από την εαυτού μου νοσταλγεί αυτήν την αρχή, πρέπει να πούμε πως ο εποχή, όταν δεν γνώριζα πολλά θρυλικός Ίσκιος ξεκίνησε την πράγματα για τον πραγματικό ιστορία του από τα ερτζιανά, μέσα κόσμο, αλλά μπορούσα να από την σπηλαιώδη φωνή ενός ονειροπολώ σε άλλους κόσμους, εκφωνητή του ραδιοφώνου. σε άλλες περιπέτειες και μαζί με Ο εκδοτικός οίκος ‘’Street άλλους ήρωες-συντρόφους, κι όλα & Smith’’, που μεσουρανούσε αυτά να έχουν κάτι από την γεύση ανάμεσα στους εκδότες του στέρεου και του πραγματικού. pulp περιοδικών, γνωστός ως Μια μέρα, καθώς βάδιζα βιαστικός ‘’εργοστάσιο μυθιστορημάτων’’, κάτω από τον συννεφιασμένο επιχορηγούσε ένα ραδιοφωνικό φθινοπωρινό ουρανό της Αθήνας, πρόγραμμα κάθε Πέμπτη βράδυ κουκουλωμένος μέσα στο παλτό με σκοπό την διαφήμιση του ‘’Detective Stoμου, έπεσα πάνω σε ένα εξαιρετικό περιοδικού εύρημα σε σχέση με όλα αυτά. ry’’. Ο εκφωνητής αυτού του Φύσει βιβλιόφιλος και αναζητητής προγράμματος παρουσιαζόταν ως της γνώσης, δεν μπορώ να ένας μυστηριώδης άντρας με βαριά, μην ρίξω μια ματιά, συχνά πιο μπάσα φωνή, που αποκαλούσε προσεκτική, κάθε φορά που τον εαυτό του Ίσκιο (Shadow). Η περνώ έξω από ένα βιβλιοπωλείο. επιτυχία αυτού του ευρήματος και Αυτό συνέβη και εκείνη την της ραδιοφωνικής εκπομπής ήταν ημέρα, περνώντας έξω από ένα τέτοια που οδήγησε γρήγορα τους παλαιοβιβλιοπωλείο της Αθήνας. εκδότες στην δημιουργία ενός Σε μια χαρτόκουτα μπροστά απ’ καινούριου περιοδικού με τον την βιτρίνα, το βλέμμα μου έπεσε τίτλο ‘’The Shadow, A Detective σε ένα κιτρινισμένο βιβλιαράκι Magazine’’, ξαναφέρνοντας στην με τον τίτλο “Man of Magic and αγορά την ιδέα ενός περιοδικού Mystery”, κάποιου J. Randolph αφιερωμένου σε ένα ήρωα.

Cox, από τις εκδόσεις Scarecrow Η δράση του μυστηριώδους Press. Όταν το σήκωσα, είδα πως εκδικητή του εγκλήματος μόλις επρόκειτο για μια βιογραφία του ξεκινούσε…

4

Τζων Ράσκιν

Άλαρντ, του οποίου η ταυτότητα ως Άρχοντα του Σκότους είναι γνωστή μόνο σε δύο ερυθρόδερμους Ζίνκα. Και ωστόσο, τα χαρακτηριστικά του προσώπου του αποτελούν ένα πραγματικό αίνιγμα. Σε ένα επόμενο μυθιστόρημα εμφανίζεται η ιδέα ότι το πρόσωπό του δεν έχει καθόλου χαρακτηριστικά, ενώ σε ένα άλλο, στην ‘’Σκιά του Ίσκιου’’, ο αρχιεγκληματίας Φίλιξ Ζούμπιαν κοιτάζει την αμεταμφίεστη όψη του Ίσκιου και τινάζεται πίσω τρομοκρατημένος.

Αρχικά το μόνο πρόβλημα ήταν ότι κανένας από τους τακτικούς συγγραφείς του περιοδικού δεν ήθελε να αναλάβει να ξαναδουλέψει έναν παλιομοδίτικο ιδιωτικό ντεντέκτιβ, ο οποίος θα περιφερόταν ως ένα είδος αλλόκοτου φαντάσματος με κάπα, όπως ήταν το project. Έτσι, η δουλειά ανατέθηκε σε έναν νεαρό δημοσιογράφο, τον Γουόλτερ Μπράουν Γκίμπσον, ο οποίος εργαζόταν επίσης ως ερασιτέχνης μάγος. Ο Γκίμπσον ανέλαβε να ετοιμάσει μια ιστορία 75.000 λέξεων με ήρωα τον Ίσκιο, χωρίς να του δοθεί καμιά άλλη καθοδήγηση, με τους εκδότες όμως να επιμένουν στην υιοθέτηση ενός ψευδωνύμου από την μεριά του. Σε λίγο καιρό κυκλοφόρησε η πρώτη ιστορία, ‘’Η Ζωντανή Σκιά’’, με το όνομα του συγγραφέα να είναι Μάξγουελ Γκράντ.

Αυτές οι πρώτες ιστορίες ήταν περίπλοκα, επεισοδιακά αφηγήματα, που ξεχείλιζαν από ατμόσφαιρα και μυστήριο, γεμάτα περαστικά πρόσωπα. Αυτό που τους έλειπε, όμως, ήταν η φρενήρης δράση που τόσο αγαπούσαν οι θαυμαστές των pulp περιοδικών, γιατί ο Γκίμπσον ήταν ένας νεαρός δημοσιογράφος που αγνοούσε ακόμη τα στερεότυπα των περιοδικών αυτών. Η γραμμή του δινόταν από γνωστά μυθιστορήματα μυστηρίου περασμένων εποχών και από το όραμα της διεύθυνσης σύνταξης που έβλεπε τον Ίσκιο σαν ένα ζωντανό σύμβολο όλων των μυστηρίων και των αινιγμάτων.

Κάτι.. σαν Σκιά Στην ‘’Ζωντανή Σκιά’’ δεν αποκαλύπτεται η πραγματική ταυτότητα του ήρωα, καθώς ο Γκίμπσον δεν είχε αποφασίσει ακόμη γι’ αυτήν. Ο Ίσκιος ήταν απλά μια μυστηριώδης μορφή που η φωνή της ακούγεται στο ραδιόφωνο, δίνοντας κωδικοποιημένες οδηγίες στους συνεργάτες της. Στην αρχή της ιστορίας, ένας μελαγχολικός νεαρός, ο Χάρι Βίνσεντ, ετοιμάζεται να αυτοκτονήσει πέφτοντας από μια γέφυρα τυλιγμένη στην ομίχλη. Την τελευταία στιγμή, όμως, τον γλιτώνει ο φοβερός στην όψη Ίσκιος που του ζητάει ισόβια υπηρεσία. «Η ζωή σου δεν σου ανήκει πια. Θα την κάνω καλύτερη. Όμως, θα την βάλω και σε κινδύνους. Ίσως να την χάσω, έχω χάσει ζωές ξανά, όπως και τις έχω σώσει. Αυτή είναι η υπόσχεσή μου, ζωή με χαρά, με κίνδυνο, με ενδιαφέρον. Ζωή, πάνω απ’ όλα, με τιμή. Απαιτώ, όμως, υπακοή. Τυφλή υπακοή…»

Η δουλειά του Γκίμπσον, ωστόσο, έσφυζε από επινοητικότητα και καινοτομίες. Χάρη σε αυτόν ο Ίσκιος δεν έμενε ποτέ σταθερός ή στατικός στον χαρακτήρα και στις μεταμφιέσεις, και φυσικά ούτε στις περιπέτειές του. Όλα βρίσκονταν πάντοτε σε μια κατάσταση ρευστή και απρόβλεπτη. Στις πρώτες περιπέτειες πρωταγωνιστούν κυρίως οι πράκτορες του Ίσκιου, ενώ ο ίδιος παραμένει έξω από την κεντρική σκηνή, σαν νεφώδης μορφή γοτθικού μυστηρίου.Επίσης,οι πρώτες ιστορίες ήταν γραμμένες με τον διακριτικό και όχι βίαιο τρόπο των αστυνομικών μυθιστορημάτων και οι αντίπαλοι του Ίσκιου ήταν μικροκακοποιοί με φθηνά παρατσούκλια. Όμως, καθώς ο Γκίμπσον εξοικειωνόταν με τον ήρωά του, ο Ίσκιος συγκεκριμενοποιήθηκε και έγινε ένας σκοτεινός μάγος - στοιχειό που πολεμούσε τους τρομερούς κακοποιούς με ατελείωτα τεχνάσματα. Σταδιακά η ατμόσφαιρα φορτίστηκε με μπόλικη δράση. Ο Ίσκιος δίκαζε, καταδίκαζε και εκτελούσε με γουρλωμένα μάτια, όχι πια διακριτικά αλλά με δύο τεράστια 45άρια στα χέρια, και με το τρομερό του γέλιο. Ο νεότερος και αυστηρότερος Ίσκιος δεν πίστευε στην δικαιοσύνη, αλλά ήταν η δικαιοσύνη ο ίδιος, αμείλικτος και αναπόφευκτος.

Το πρώτο τεύχος ξεπουλήθηκε. Στο δεύτερο μυθιστόρημα, με τίτλο ‘’Τα μάτια του Ίσκιου’’,κάνει την εμφάνισή του ο εκατομμυριούχος Λάμοντ Κράνστον, ο οποίος, πριν από πολλά χρόνια στην Ανατολή, διδάχτηκε την υπνωτική δύναμη με την οποία μπορούσε να θολώνει το μυαλό των ανθρώπων. Αφήνεται να εννοηθεί ότι ο Κράνστον είναι η πραγματική ταυτότητα του μυστηριώδους Ίσκιου, αλλά στο επόμενο τεύχος, με τίτλο ‘’Ο Ίσκιος γελάει’’, φανερώνεται ότι ο Λάμοντ Κράνστον ήταν απλώς μια από τις μεταμφιέσεις του Ίσκιου, που στην πραγματικότητα είναι ο αεροπόρος - εξερευνητής Κεντ

5

και κατασκόπους, ενώ ενημερωνόταν για ασυνήθιστες τοποθεσίες και παράξενους θρύλους που θα κέντριζαν το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Η τελευταία περίοδος Στα μέσα της δεκαετίας του ’30, ανταγωνιστές υπερήρωες, όπως ο Άνθρωπος-Αράχνη της Popular Publications, άρχισαν να μειώνουν την κυκλοφορία του Ίσκιου. Οι εκδότες υποψιάστηκαν ότι το περίπλοκο ατμοσφαιρικό στυλ του Γκίμπσον ίσως χρειαζόταν ενίσχυση με τα χαρακτηριστικά κάποιου άλλου συγγραφέα. Η ιδέα δεν ήταν να αντικατασταθεί ο Γκίμπσον, αλλά να συμπεριληφθούν κι ορισμένες ιστορίες που θα ήταν πιο κοντά στο ύφος των pulp περιοδικών. Αυτός ο συνεργάτης βρέθηκε στο πρόσωπο του Θίοντορ Τίνσλεϊ, τακτικού συνεργάτη του περιοδικού ‘‘Black Mask’’. Ο Τίνσλεϊ ήταν ένας ταλαντούχος τεχνίτης του είδους που πέτυχε να συνταιριάξει το στυλ του Γκίμπσον με το δικό του ύφος σκληροτράχηλης αγωνίας. Ωστόσο, η πιο σημαντική του συνεισφορά θα μπορούσε να θεωρηθεί η προσθήκη σκηνών με γυναίκες, που γδύνονταν πρόθυμα ή τους έσκιζαν τα ρούχα. Αυτό έδωσε μια καινούρια ώθηση και στους ζωγράφους των εξωφύλλων, που ανανέωσαν τα θέματά τους, και η κυκλοφορία ανέβηκε πάλι.

Ο άνθρωπος πίσω από τον Ίσκιο Περνώντας κάθε μέρα με το να σκέφτεται και να ονειρεύεται την ζωή του Ίσκιου, ο Γουόλτερ Γκίμπσον έμελε να καταγράψει τις δραστηριότητες του αρχι-εκδικητή του εγκλήματος για δεκαοχτώ ολόκληρα χρόνια. Όντας είκοσι τέσσερα μυθιστορήματα μπροστά από εκείνο που κυκλοφορούσε, δημιουργούσε ένα νέο μυθιστόρημα κάθε τέσσερις με έξι μέρες, δουλεύοντας τις νύχτες με διορίες που έβαζε συχνά ο ίδιος στον εαυτό του. Πίσω από την γραφομηχανή ο Γκίμπσον ήταν τόσο υπεράνθρωπος όσο και το δημιούργημά του. Λέγεται πως δούλευε σε μια σειρά γραφομηχανών, έτσι ώστε, όταν η μία άρχιζε να κουράζεται, να μπορεί να πηγαίνει σε μία δεύτερη και ύστερα σε μία τρίτη κ.ο.κ. Όπως είπε ο ίδιος σε μια συνέντευξή του: «Ζώντας σκεπτόμενος, ακόμα και ονειρευόμενος την ιστορία σε μια συνεχή διαδικασία, οι ιδέες κατέβαιναν όλο και πιο γρήγορα. Μερικές φορές τα πλήκτρα της γραφομηχανής πετούσαν τόσο γρήγορα, που σκεφτόμουν αν τα δάχτυλά μου θα μπορούσαν να τα προλάβουν. Στο τέλος κάθε ιστορίας έπρεπε να κάνω μια διακοπή μερικών ημερών γιατί τα δάχτυλά μου πονούσαν πολύ για να συνεχίσω άλλο βιβλίο». Ασυγκράτητος αφηγητής που έσφυζε από ενεργητικότητα, λοιπόν, ο Γουόλτερ Γκίμπσον είχε ταυτόχρονα όλα τα προσόντα για να υπηρετήσει ως βιογράφος του Ίσκιου. Από μικρός είχε ασχοληθεί με τα σταυρόλεξα και την ταχυδακτυλουργία και σκεφτόταν σοβαρά να ασχοληθεί με την μαγεία. Αργότερα, ως επαγγελματίας δημοσιογράφος, υπήρξε φίλος και έμπιστος πολλών μεγάλων ταχυδακτυλουργών, όπως ο Χουντίνι, για τους οποίους έγραψε βιβλία που έφεραν την υπογραφή τους ενώ επινόησε και πολλά από τα νούμερά τους. Αυτός ο συνδυασμός του μάγου, με την διάθεση για παραπλάνηση και παραίσθηση, και του δημοσιογράφου, με τον σεβασμό στα γεγονότα και την ακρίβεια, υπήρξε η μεγάλη συνεισφορά του Γκίμπσον στην φόρμα των ιστοριών του Ίσκιου. Ο Γκίμπσον έλεγε πάντα ότι, άσχετα με το πόσο απίθανες μπορούσαν να γίνουν οι περιπέτειές του, οι περιγραφές ανθρώπων, τόπων και πραγμάτων ήταν ακριβείς μέχρι τις πιο ουσιώδεις τους λεπτομέρειες. Παρά το πολύ σκληρό πρόγραμμα εργασίας που τηρούσε, ο δημοσιογράφος μέσα του έβρισκε πάντα χρόνο να κάνει την έρευνά του για πιστόλια, πολύτιμους λίθους, αιρέσεις

6

Μέσα σε εφτά χρόνια, ο Τίνσλεϊ συνεισέφερε 27 μυθιστορήματα, περίπου τέσσερα κάθε χρόνο. Εκεί που ο Ίσκιος του Γουόλτερ Γκίμπσον ενδιαφερόταν για το μυστήριο και την μαγεία, ο Ίσκιος του Τίνσλεϊ είχε σχεδόν πάντα να κάνει με γρήγορα αυτοκίνητα και τρένα. Μία από τις καλύτερες ιστορίες του ήταν το ‘‘Μπέρδεμα του Πούλεξ’’, που ήταν μια γρήγορη σαν αστραπή ωδή στα ατμοκίνητα άρματα και τις γυαλιστερές σιδηροτροχιές. Εν τω μεταξύ, η φήμη του Ίσκιου απλώθηκε γρήγορα και στα άλλα μέσα. Ξεκίνησε η ομώνυμη ραδιοφωνική σειρά, που διήρκησε τελικά πέντε ολόκληρα χρόνια περισσότερο απ’ ότι το περιοδικό, ένα ημερήσιο κόμικ δημοσιευόταν επίσης σε πολλές εφημερίδες, καθώς και αμέτρητα άλλα προϊόντα, όπως το στυλό-φακός του Ίσκιου, οι μάσκες και οι κάπες του Ίσκιου, παιχνίδια και πολλά άλλα ακόμη. Ο Ίσκιος πρωταγωνίστησε συνολικά σε επτά ταινίες, με πρώτο τον γνωστό ηθοποιό του βουβού κινηματογράφου Ροντ Λα Ροκ να φορά την κάπα και το μαύρο καπέλα του στην ταινία ‘’Ο Ίσκιος χτυπάει’’. Επέστρεψε στην ταινία ‘’Διεθνές Έγκλημα’’, σε μια πιο ρεαλιστική εκδοχή ως αστυνομικός συντάκτης ραδιοφώνου. Ο Κέιν Ριτσμοντ πρωταγωνίστησε σε τρεις ταινίες του Ίσκιου, παραγωγής της Monogram, με τίτλους ‘’Πίσω από την Μάσκα’’,‘’Ο Ίσκιος επιστρέφει’’ και ‘’Η εξαφανισμένη γυναίκα’’. Ακολούθησε η παραγωγή της Republic ‘’Ο αόρατος εκδικητής’’, για να φτάσουμε στην πιο γνωστή μεταφορά της Paramount το 1994 με πρωταγωνιστή τον Άλεκ Μπόλντγουϊν. Παραδόξως, αυτή η τελευταία ταινία ήταν και η μόνη όπου διατηρούνταν η αρχική ιδέα ενός Κράνστον-Ίσκιου που γινόταν αόρατος «θολώντας το μυαλό των ανθρώπων».

αποδώσει στον Γκίμπσον ειδικό πτυχίο για την προσφορά του, ενώ το βραβείο Λάμοντ, ειδικό για τα pulp περιοδικά, θα πάρει το όνομά του. Ο Γουόλτερ Γκίμπσον, αναγνωρισμένος και τιμημένος, θα πεθάνει το 1985 σε ηλικία 88 ετών.

Η δύση ενός θρύλου Ο Γουόλτερ Γκίμπσον συνέχισε να γράφει δύο περιπέτειες του Ίσκιου κάθε μήνα μέχρι τον Μάρτιο του 1943, όταν η παρακμάζουσα δημοτικότητα σε συνδυασμό με την έλλειψη χαρτιού λόγω του πολέμου ανάγκασαν το περιοδικό να εκδίδει μόνο ένα τεύχος το μήνα. Το 1946 ο Γκίμπσον εγκατέλειψε την σειρά λόγω διένεξης για το συμβόλαιο και αμέσως ένας καινούριος ‘’Μάξγουελ Γκραντ’’ προσλήφθηκε. Όμως, στις καινούριες περιπέτειες το μυστήριο εγκαταλείφθηκε και ο Λάμοντ Κράνστον, χωρίς την ειδική του αμφίεση, μετατράπηκε σε έναν διάσημο ιδιωτικό ντετέκτιβ σε μια σειρά με σύγχρονη αστυνομική ατμόσφαιρα. Οι μέρες όπου οι τίτλοι ήταν του στυλ ‘’Ο μασκοφόρος αρχηγός’’, ‘’Το γκρίζο φάντασμα’’ ή ‘’Ο θάνατος που έρπει’’ είχαν περάσει ανεπιστρεπτί. Το καλοκαίρι του 1949, με το 325ο τεύχος, το περιοδικό του Ίσκιου έκλεισε οριστικά, με τον χρόνο να έχει καταφέρει ότι δεν μπόρεσαν τόσοι και τόσοι αρχιεγκληματίες. Κατά την δεκαετία του ’60 το ενδιαφέρον για τον Ίσκιο επανήλθε. Τα παλιά μυθιστορήματα κυκλοφόρησαν από οίκους βιβλίων τσέπης, ενώ ο οίκος Belmont Books ανέλαβε την έκδοση μιας σειράς πρωτότυπων ιστοριών του Ίσκιου, με την πρώτη να την γράφει ο Γουόλτερ Γκίμπσον για χάρη των παλιών καλών ημερών. Το 1979 η Ακαδημία μαγικών τεχνών και επιστημών θα

7

Αυτή ήταν λοιπόν, εν συντομία, η ιστορία ενός θρυλικού υπερήρωα της μαγείας και των μυστηρίων. Το βιβλίο του Randolph Cox, αν και γραμμένο στα αγγλικά, το είχα διαβάσει γρήγορα και ευχάριστα και το είχα ξεχάσει σχεδόν τελείως, όταν μερικά χρόνια αργότερα έπεσα πάνω σε μια άλλη αναπάντεχη αναφορά. Ένα σπίτι στο Γκρήνουιτς Βίλαντζ αναφερόταν από τους κατοίκους της περιοχής ως στοιχειωμένο από μια μορφή που φορούσε μαύρη κάπα και πλατύγυρο καπέλο. Κανένας που να ταίριαζε στην περιγραφή δεν είχε ζήσει σε αυτό το σπίτι αλλά, όπως ανέφερε η πηγή, την δεκαετία του ’30 είχε ζήσει εκεί ένας συγγραφέας, ονόματι Γουόλτερ Γκίμπσον, που το γνωστότερο δημιούργημά του ήταν ένας χαρακτήρας κόμικ, ο Ίσκιος…

Βαμπ ήρ

Η Πραγματικότητα μέσα στο Μύθο

Ένας από τους σημαντικότερους προβληματισμούς του ανθρωπίνου γένους αφορά τη μετά το θάνατο ζωή. Πρόκειται για ένα ζήτημα πανάρχαιο, πρωταρχικό και παντοτινό.Το ζήτημα αυτό έχει να κάνει με τον πρωταρχικό φόβο του ανθρώπου, που είναι ο Θάνατος. Κι ο φόβος του προσωπικού θανάτου ή η θλίψη για την αποχώρηση από τη ζωή αγαπημένων προσώπων, είχε ως αποτέλεσμα την αρχέγονη αναζήτηση σε ένα αναπάντητο ερώτημα. Υπάρχει ζωή μετά το Θάνατο; Ή μήπως το ερώτημα δεν παρέμεινε τελικά αναπάντητο; Μύθοι, θρησκείες και παραδόσεις έδωσαν τις δικές τους απαντήσεις. Οι απαντήσεις αυτές μπορεί να μην συνδέθηκαν με εμπειρικά, επιστημονικά δεδομένα, παρήγαγαν όμως τις δικές τους αλήθειες. Η περίπτωση των «Βαμπίρ» αποτελεί ένα μικρό τμήμα της όλης προβληματικής σχετικά με τη ζωή μετά το θάνατο. Τα συναντά κανείς σε μυθολογίες, παραδόσεις και θρησκείες, τα συναντά κανείς σε διαφορετικές εποχές και κυρίως τα συναντούμε σήμερα στη συνολική σφαίρα του «Φανταστικού Πολιτισμού». Λογοτεχνικά κείμενα, κινηματογραφικές ταινίες, εικαστικά έργα και άλλες τέτοιες πολιτιστικές εκφράσεις, βρίθουν από τα πλάσματα που ζουν μετά το θάνατο και κρύβονται στις σκιές, περιμένοντας να ρουφήξουν το αίμα κάποιου ανυποψίαστου θύματος. Υπάρχουν ιστορίες που μιλούν για τα φαντάσματα ως κακά πνεύματα των νεκρών, για τις μούμιες που

του Δημήτρη Σιάββα ε. μέλους Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ

ζωντανεύουν, για τα πλάσματα των λιμνών και των μαγεμένων βουνών, για τα νεκροταφεία όπου οι νεκροί βγαίνουν από τα φέρετρά τους και άλλα. Ωστόσο, το πλέον χαρακτηριστικό πρότυπο των βρικολάκων (βαμπίρ, βουρδουλάκων, ουμπίρ ή όπως αλλιώς αποκαλούνται ανά τόπο και παράδοση) τους θέλει να είναι όντα ανθρώπινα στην εξωτερική τους εμφάνιση, μα και αδίστακτα, τρομερά και απόκοσμα. Για τη συγγραφέα και ερευνήτρια της μυθολογίας των βαμπίρ KarenThompson, οι βρικόλακες αντιπροσωπεύουν ένα φάντασμα, που έχει επιβληθεί μέσω του φόβου εδώ και αρκετούς αιώνες. Παρά τις χωρικές και χρονικές αποστάσεις που χωρίζουν τους διάφορους πολιτισμούς οι ιστορίες που αφορούν τα βαμπίρ, είναι εκπληκτικά ομοιόμορφες. Πολλές από αυτές προέρχονται από την Ελλάδα, την Κίνα και τα σλαβικά έθνη. Στην ελληνική περίπτωση έχουμε αρκετές παραδόσεις και λογοτεχνικές αναφορές σε βρικόλακες. Μια από αυτές αποτελεί ο μύθος της Λάμιας. Πρόκειται για μια όμορφη βασίλισσα της Λιβύης, που είχε την ατυχία να γίνει ερωμένη του Δία. Ένα παιδί γεννήθηκε από την ένωσή τους και η αιώνια σύντροφος του Δια, η Ήρα, από το θυμό της έκλεψε το παιδί της Λάμιας. Θρηνώντας η νεαρή αυτοεξορίστηκε και αποσύρθηκε σε μια σπηλιά κοντά στη θάλασσα. Τα χρόνια πέρασαν και η Λάμια ασχήμυνε. Μέσα στον πόνο της και την τρέλα που ακολούθησε την οικειοθελή απομόνωσή της, άρχισε

8

να περιπλανιέται μέσα στη νύχτα. Η νύχτα πλάκωσε την ψυχή της και το κακό την κατέλαβε. Μέσα στην παραφροσύνη της σέρνονταν τις νύχτες έξω από την κρυψώνα της για να κλέψει και να φάει τα νεογέννητα μωρά. Με το πέρασμα του χρόνου οι προτιμήσεις της επεκτάθηκαν στην αποπλάνηση νεαρών ανδρών, που τους σκότωνε είτε κάνοντας τους έρωτα μέχρις ότου πέθαιναν είτε πίνοντας το αίμα τους. Αλλά και στην Οδύσσεια του Ομήρου, αναφέρεται πως όταν ο Οδυσσέας επισκέφθηκε τον κάτω κόσμο, έπρεπε να προσφέρει αίμα για τροφή στα πνεύματα των νεκρών, προκειμένου να μπορέσουν να του μιλήσουν. Ωστόσο, πέρα από τις μυθολογικές και λογοτεχνικές αναφορές στην Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη, υπήρχαν γιορτές, που είχαν κεντρικό θέμα την επιστροφή των νεκρών. Στη Ρώμη ήταν τα Lemuria και στην Ελλάδα τα Ανθεστήρια. Κατά τη διάρκεια αυτών των εορτών τελούνταν θυσίες ζώων και ειδικές οικιακές τελετουργίες, για το καλωσόρισμα των νεκρών. Κάθε οικογένεια προετοίμαζε ιδιαίτερη υποδοχή για τους προγόνους της, παρασκευάζοντας τροφή και ποτό για να κατευναστεί η πείνα και η δίψα των φαντασμάτων για αίμα. Για να προστατευτούν από τα κακόβουλα πνεύματα τοποθετούσαν ή σχεδίαζαν φυλακτήρια στις πόρτες και τα παράθυρα. Οι Αθηναίοι έδεναν σχοινιά γύρω από τους ναούς τους, για να αποτρέψουν το μίασμα των ιερών από τους νεκρούς. Λέγεται ότι πριν αναχωρήσουν οι νεκροί για τον κάτω κόσμο, στο τέλος των εορτασμών προσπαθούσαν, να πάρουν μερικούς ζωντανούς μαζί τους. Συνεπώς, αν άκουγε κανείς το όνομά του μέσα στη νύχτα, δεν έπρεπε να απαντήσει. Στο τέλος της περιόδου των τριήμερων

εορτασμών κάθε ρωμαϊκή ή ελληνική οικογένεια διοργάνωνε μια τελετή εξορκισμού, για να απελευθερώσει το σπίτι από τις ψυχές των νεκρών και να εξασφαλίσει ευλογία για το επόμενο έτος. Ο επικεφαλής της οικογένειας, που συνήθως ήταν ο γηραιότερος άντρας, αφού εξαγνιζόταν εκτελούσε την τελετή του εξορκισμού ρίχνοντας σπόρους πίσω του. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι αυτού του είδους την τελετή συναντάμε μέχρι και σήμερα σε λαούς όπως οι Κινέζοι και οι Ιάπωνες, που πιστεύουν στα καλά και τα κακά πνεύματα χιλιετίες τώρα. Τόσο στην Αρχαία Ελλάδα όσο και σε περιοχές της ανατολικής Ευρώπης (και μάλιστα μέχρι τους τελευταίους αιώνες) προκειμένου να προστατευθούν οι ζωντανοί από τους νεκρούς, λαμβάνονταν ειδικές προφυλάξεις κατά τη διάρκεια της νεκρικής τελετής και στα μέσα του ενταφιασμού, όλες με στόχο να κρατήσουν τους νεκρούς στον τάφο. Πριν φύγει ο νεκρός από την κατοικία, οι συγγενείς περπατούσαν γύρω του τρεις φορές, μια πρακτική γνωστή ως «κύκλωση» με την οποία υπενθύμιζαν στο σώμα ότι έπρεπε να παραμείνει στον τάφο. Κατά την απομάκρυνση του σώματος από την οικία λαμβανόταν ιδιαίτερη μέριμνα έτσι ώστε ο νεκρός, ακόμη και αν όλα τα άλλα αποτύγχαναν, να μην είναι σε θέση να βρει τον δρόμο του πίσω στο σπίτι. Δεδομένου επίσης ότι το βαμπίρ επέστρεφε πάντα, για να επιτεθεί στους συγγενείς του πρώτα, αυτή η προφύλαξη ήταν ιδιαίτερα σημαντική.

του σώματος. Μόλις θαβόταν ο νεκρός, λίθοι συσσωρεύονταν πάνω από τον τάφο κι έτσι δεν μπορούσε να διανοιχτεί. Μερικές φορές ο ενταφιασμός γινόταν σε κάποια προσωρινή αλλαγή της κοίτης ποταμού, καθώς το νερό θεωρείται ακόμη και σήμερα αποτελεσματικός φραγμός για την περιπλάνηση οποιουδήποτε πνεύματος. Για τους νεκρούς που αυτοκτονούσαν οι διαδικασίες ήταν διαφορετικές. Συνήθως οι αυτόχειρες θάβονταν σε σταυροδρόμια με την καρδιά τους τρυπημένη με ένα παλούκι και τα μέλη τους ακρωτηριασμένα. Με αυτόν τον τρόπο οι ζωντανοί πίστευαν ότι προστατεύονταν από τους νεκρούς, που αψηφούσαν τους νόμους της φύσης και έβαζαν μόνοι τους τέλος στη ζωή τους. Σε πολλές αρχαίες δοξασίες το είδωλο του καθρέπτη (όπως και κάθε αντανάκλαση) θεωρείτο έμψυχο.Αν το πνεύμα του νεκρού βρισκόταν κάπου κοντά, θα μπορούσε ίσως να κλέψει την ψυχή που απεικονιζόταν στον καθρέπτη και κατόπιν ο ζωντανός θα έπρεπε να τον ακολουθήσει στον κάτω κόσμο. Ο καθρέφτης υποτίθεται ότι απεικονίζει την αλήθεια και το καλό. Συνεπώς κανένα βαμπίρ ή πνεύμα δεν μπορεί, να απεικονιστεί στον καθρέφτη.

ενδιαφέρουσα ιστορία από την Ελλάδα. Πρόκειται για τον θρύλο του «Θαλασσομάχου» από τη Σαντορίνη. Ο θρύλος θέλει τον Θαλασσομάχο, έναν γενναίο μαχητή της θάλασσας, ο οποίος παρόλο που είχε κάνει ευεργεσίες για τον τόπο, προδόθηκε, συνελήφθη και αποκεφαλίστηκε άδικα. Έτσι λοιπόν, σαν ακέφαλος κουρσάρος, έβγαινε μέσα από την θάλασσα, για να τρομάξει και συγχρόνως για να εκδικηθεί. Μόλις νύχτωνε για τα καλά, οι ντόπιοι κλειδαμπαρώνονταν μέσα στα σπίτια τους. Μάλιστα, όταν έβλεπαν και φωτάκια να κουνιούνται μέσα στο σκοτάδι ανεβαίνοντας τον Πύργο ή τον Αθηνιό (τοπωνύμια της περιοχής), τότε πλέον ήταν σίγουροι ότι ο Θαλασσομάχος είχε πάρει στο κυνήγι κάποιο δύστυχο που είχε ξεμείνει.

Ο πιο γνωστός θρύλος βρικόλακα που αφορά ιστορική προσωπικότητα είναι εκείνος του Κόμη Δράκουλα ή διαφορετικά του Βλαντ Τέπες (ή Τσέπες). H Tρανσυλβανία αποτελεί μια περιοχή της Ρουμανίας. Ο Βλαντ ο Τρίτος - Βλάντ ο Παλουκωτής Δράκουλας - Drαculea στα Ρουμάνικα, ήταν πρίγκιπας της Βλαχίας και γεννήθηκε το 1431 στο φρούριο της πόλης Σιγκισοάρα στην Τρανσυλβανία. Ήταν ο δεύτερος γιος του Βλαντ ΙΙ Ντρακούλ, ο οποίος από το Στη νεότερη ελληνική παράδοση 1431αποτελούσε μέλος της «Τάξης βρικόλακας ή στοιχειό γίνεται του Δράκου (Order of the Dragο πεθαμένος με βίαιο θάνατο, on)», ενός χριστιανικού τάγματος μαχαιρωμένος ή γκρεμισμένος από που στόχο είχε να προστατεύσει βράχο, ή αυτός που πάνω του όταν την Ανατολική Ευρώπη από τους ήταν νεκρός είχε περάσει γάτα, Οθωμανούς. Ο Βλαντ ο 3ος μυήθηκε ποντικός ή πουλί. Επίσης, βρικόλακας στην «Τάξη..» στην ηλικία των 5 ετών. γίνεται ο νεκρός στον οποίο ο Επονομάστηκε Δράκουλας-Draculea, Ακόμα για να δεσμεύσουν το σώμα, ιερέας δεν διάβασε ολόκληρη τη που σημαίνει γιος του δράκου. Οι νεκρώσιμη ακολουθία ή αυτός που ιστορικές μαρτυρίες καταδεικνύουν ορισμένες πρωτόγονες φυλές της ο ιερέας τον είχε καταραστεί, να μη ότι αποτέλεσε έναν εξαιρετικό Κεντρικής Ευρώπης έκοβαν τους λιώσει. Το ίδιο και ο αφορισμένος, στρατιωτικό, σκληροτράχηλο τένοντες και τσάκιζαν τη σπονδυλική ο αναθεματισμένος, ο τοκογλύφος, στήλη, προκειμένου να αποτρέψουν ο φονιάς, ο αμαρτωλός και γενικά τη μετακίνηση, ενώ κάποιες άλλες όποιος μολύνθηκε από βρικόλακα, προχωρούσαν σε ακρωτηριασμό έφαγε φαγητό μολυσμένο από αίμα βρικόλακα, τον δάγκωσε βρικόλακας αλλά κι αυτός που αγάπησε πολύ κάποιον και δεν μπορεί ούτε και μετά το θάνατό του να τον αποχωριστεί. Στη μεσαιωνική Ευρώπη χωριά ολόκληρα εγκαταλείφθηκαν από τους κατοίκους τους για να γλιτώσουν από τους βρικόλακες, (ωστόσο, ιστορικές μαρτυρίες καταδεικνύουν ότι κάποιες φορές «τα βαμπίρ» ήταν ληστές μασκαρεμένοι). Ανάμεσα σε όλη αυτή την πληθώρα των στοιχείων υπάρχει μια πολύ

9

Vlad Tepes

ιππότη και βασιλιά, δίκαιο ηγέτη αλλά και απίστευτα σκληρό στις τιμωρίες του. Παροιμιώδεις ήταν κάποιες συμπεριφορές του, όπως για παράδειγμα η διαταγή του να παλουκωθούν 20.000 Τούρκοι στρατιώτες μαζί με τον επικεφαλής τους Χαμζά Πασά έξω από την πόλη Τιρκοβίστε. Ο Ιρλανδός λογοτέχνης Bram Stoker που στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα αποτελούσε γνωστό εκφραστή του μεταρομαντικού λογοτεχνικού κόσμου της Βρετανίας, παίρνοντας ιστορικά στοιχεία από το βίο του πρίγκιπα και εμπνεόμενος από το μυστήριο που είχε απλωθεί εκείνη την εποχή γύρω από την περίπτωση του Τζακ του αντεροβγάλτη, κατόρθωσε ύστερα από αιώνες (και συγκεκριμένα το 1897) να ζωντανέψει τον Βλαντ Τσέπες ως βρικόλακα ενός εκ των κορυφαίων έργων της παγκόσμια λογοτεχνίας του φανταστικού. Η επιτυχία του βιβλίου το έφερε και στον κινηματογράφο. Η πρώτη ταινία με αυτό το θέμα ήταν το βουβό δράμα του Γερμανού σκηνοθέτη Φ. Β. Μουρνάου με τον τίτλο «Eine Symphonie des Grauens», του 1922. Ακολούθησε το θρυλικό «Ντράκουλα» με πρωταγωνιστή τον Ούγγρο Μπέλα Λουγκόζι, το 1931. Το 1958 τη σκυτάλη πήρε ο Κρίστοφερ Λι με την ταινία «Horror of Dracula». Ακολούθησαν άλλες επτά ταινίες με πρωταγωνιστή τον ίδιο. Το 1979 γυρίστηκε το «Nosferatu, Phantom der Nacht» με τον Κλάους Κίνσκυ, ενώ το 1992 το χολυγουντιανό «B. Stokers, Dracula» του σκηνοθέτη Φ. Π. Κόπολα. Η ζωή του ιστορικού Δράκουλα αποδόθηκε στη ρουμανική ταινία «Βλαντ Τσέπες» των Μιρτσέα Μοχόρ και Ντόρου Ναστάσε, το 1976. Ωστόσο, στο θέμα των βαμπίρ εκτός από τη μυθολογία,τις λαϊκές παραδόσεις και τις τέχνες, λόγο αναπτύσσει και η επιστήμη. Συγκεκριμένα, Ιταλοί ερευνητές υποστηρίζουν πως ανακάλυψαν στη Βενετία τα λείψανα γυναίκας βρικόλακα. Μιας γυναίκας που είχε ταφεί με ένα τούβλο στο στόμα της, πιθανότατα για να μην επιτεθεί στα θύματα της πανώλης, που σάρωσε την πόλη τον 16ο αιώνα. Στην Ευρώπη, που μαστίζονταν τότε από αρρώστιες όπως η Πανώλη και που η αποσύνθεση των πτωμάτων δεν γινόταν κατανοητή σύμφωνα με τον ανθρωπολόγο Ματέο Μπορίνι από το πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, πιστεύονταν πως ευθύνονταν τα βαμπίρ για το αποτρόπαιο αποτέλεσμα.

Ο ίδιος μας λέει πως οι άνθρωποι για να εξοντώσουν νεκρούς που θεωρούσαν βαμπίρ, έβαζαν στο στόμα τους κάτι που δεν τρωγόταν, όπως για παράδειγμα τούβλα. Βέβαια, η πιο διαδεδομένη επιστημονική εξήγηση του φαινομένου προκρίνει την άποψη ότι η νεκροφάνεια, που στο παρελθόν δεν μπορούσε να εξηγηθεί, αποτελεί τον κύριο λόγο της διάδοσης τέτοιων δοξασιών.

O Bela Lugosi στο ρόλο του Δράκουλα

O Gary Oldman στο ρόλο του Δράκουλα

O Klaus Kinski στο ρόλο του Nosferatu

10

Τόσο στις παραδόσεις όσο και στη λογοτεχνία οι βρικόλακες παρουσιάζονται ως ανθρωπόμορφα πλάσματα που κατέχουν ιδιαίτερες δυνάμεις, όπως η μεταμόρφωση σε ζώο (νυχτερίδα, λύκο, φίδι) η σε καπνό. Έχουν συνήθως στην εξωτερική τους εμφάνιση ξεκάθαρα ή υπαινικτικά στοιχεία που προκαλούν τρόμο και αποκαλύπτουν τις κακές προθέσεις τους,όπως για παράδειγμα μακριά νύχια, άγρια ή ψυχρά μάτια και υπερμεγέθεις κυνόδοντες. Πρωταγωνιστικό ρόλο σε έργα της λογοτεχνίας του φανταστικού τα βαμπίρ άρχισαν να παίρνουν μέσα στα πλαίσια της ρομαντικής λογοτεχνίας (1750-1850).Με πρωτεργάτη τον Οράτιο Ουόλπολ, που στις αρχές της δεκαετίας του 1760 γέννησε από την πέννα του το ρεύμα της «γοτθικής νουβέλας», οι ρομαντικοί λογοτέχνες έφεραν το στοιχείο του τρόμου στο προσκήνιο του ευρωπαϊκού λογοτεχνικού στερεώματος. Στην εξέλιξη της ρομαντικής λογοτεχνίας τρόμου, οι βρικόλακες έκαναν την εμφάνισή τους, μέχρι που τελικά καθιερώθηκαν ως βασικοί χαρακτήρες μέχρι και τις ημέρες μας. Η παραγωγή γερμανικών και βρετανικών ρομαντικών έργων στα οποία συναντάμε βρικόλακες να πρωταγωνιστούν υπήρξε έντονη, ωστόσο και οι υπόλοιπες χώρες, στα πλαίσια της ρομαντικής τους δημιουργικότητας, δεν έμειναν πίσω. Στη Γαλλία ο Θεόφιλος Γκωτιέ έγραψε το 1836 τη «Νεκρή Ερωμένη», όπου η πρώην εταίρα και μετέπειτα κληρονόμος ενός παλατιού Κλάριμοντ, αποτελεί μια από τις πλέον γοητευτικές και ηθικές γυναίκες βρικόλακες, που ερωτεύεται έναν νεαρό ιερέα. Τον κατακτά, ζουν τον έρωτά τους και κρατιέται ακμαία από το αίμα του. Δεν πίνει, όμως, πολύ για να μην του προκαλέσει προβλήματα υγείας. Μέσα σε ένα γοτθικό κλίμα ερωτισμού, μυστηρίου και τρόμου, το ζευγάρι ζει υπέροχες στιγμές, μέχρι που ο αββάς Σεραπίωνας ραντίζει με αγιασμό τον τάφο της Κλάριμοντ, σκοτώνοντάς τη για πάντα.

Ας αφήσουμε,όμως,τώρα τη φαντασία μας να ταξιδεύσει στους μαγικούς τόπους του φανταστικού και ας νιώσουμε κάτι από το συναισθηματικό κόσμο του βρικόλακα Moraine, που ζει κάπου στη μεσαιωνική Γαλλία. Όπως τον φαντάζομαι τουλάχιστον εγώ… Το δωμάτιο του είναι αρκετά σκοτεινό, το μοναδικό φως έρχεται από ένα κερί στο μέσο του δωματίου, ακουμπισμένο πάνω σε ένα κέδρινο, καλαίσθητο γραφείο. Οι τοίχοι ζωντανεύουν κάτω από το φως του μικρού κεριού, σκιές υπερμεγέθεις τρεμοπαίζουν, πάλλονται ανήσυχα και σχηματίζουν αλλόκοτα σχήματα στις επιφάνειες του δωματίου. Κάπου στο βάθος βρίσκεται η προσωπογραφία μιας όμορφης και θλιμμένης αρχοντικής γυναίκας σε ένα κάδρο. Σπάνια βιβλία λογοτεχνίας Victoria Frances, Favole Vampires κοσμούν τις δυο αντικριστές Στη Ρωσία ο Αλεξέι Κωνσταντίνοβιτς βιβλιοθήκες. Όμορφα καλλιτεχνικά Τολστόι δημοσίευσε το 1841 τη νουβέλα δημιουργήματα κρέμονται πάνω απ’ το «Βαμπίρ» (ή «Ουμπίρ» στα σλαβικά), σβηστό εδώ και χρόνια τζάκι. στην οποία εξιστορεί τη δράση μιας Η εικόνα του χώρου είναι θολή και ομάδας βρικολάκων που ανήκουν συμπληρώνεται από την αίσθηση στην αριστοκρατική τάξη της χώρας. μιας υγρής και παγερής ατμόσφαιρας. Οι περιγραφές των πλουσιοπάροχων Το μόνο που ακούγεται είναι ο χορών, που διοργάνωναν οι ανατριχιαστικός θόρυβος μιας πένας αριστοκράτες της εποχής, ένα που πότε σταματάει, πότε ξεκινάει ατμοσφαιρικό ταξίδι σε ιταλικές και πότε βουλιάζει στο μελανοδοχείο πόλεις με αναγεννησιακή αύρα και οι μαζί με τη σκέψη του αφέντη της. Ενός συνομιλίες με φοβισμένους χωρικούς, αφέντη που γράφει συλλογισμένος, καθώς επίσης και οι αιματηρές αναπολώντας το παρελθόν και συνήθειες των Ρώσων βρικολάκων, πενθώντας για το μέλλον του. Αν συγκροτούν μια πολύ καλή λογοτεχνική μπορούσε να κλάψει, θα ανακάτευε περιπέτεια, που δυστυχώς σήμερα δεν το φρέσκο μελάνι, πιτσιλίζοντας είναι ευρέως γνωστή στη χώρα μας. το χαρτί με κάποιο δάκρυ του, χαρίζοντας ζωγραφιές από λεπτές Μετά το πέρας της ρομαντικής γραμμές στο ποίημά του που έχει τίτλο περιόδου και την κυκλοφορία “Παντοτινός”. του Ντράκουλα από τον Μπραμ Στόουκερ, οι βρικόλακες εκτός από βασικοί χαρακτήρες της νεότερης και της σύγχρονης λογοτεχνίας του φανταστικού, έγιναν σημείο αναφοράς επιπλέον καλλιτεχνικών εκφράσεων (από μουσικά σχήματα μέχρι παιχνίδια ρόλων). Πολλά λογοτεχνικά έργα με βρικόλακες πρωταγωνιστές μεταφέρθηκαν και στη μεγάλη οθόνη. Κάποια εξ αυτών αποτελούν τα best seller της Αnne Rice «Συνέντευξη με ένα Βρυκόλακα (Interview with the Vampire)» του 1976, «Ο Βρικόλακας Λεστάτ (The Vampire Lestat) του 1985 και «Η Βασίλισσα των καταραμμένων (The Queen of the Damned) του 1988, βάσει των οποίων γυρίστηκαν δυο κινηματογραφικές ταινίες, που είχαν μεγάλη επιτυχία. Τελευταία μεγάλη επιτυχία του είδους αποτελεί το And so it was, by Suzanne Gildert «Λυκόφως» της Stephenie Meyer.

11

Φοβάμαι τον θάνατο. Θέλω να ζήσω αιώνια. Να περιδιαβαίνω τον κόσμο αλώβητος απ’ τις πληγές, π’ αφήνει πίσω του ο χρόνος. Ακόμη κι αν οι ίσκιοι χάσουν την υπόστασή τους, εγώ να παραμείνω ακλόνητος και ζωντανός. Δημιουργώντας σταθερά την μοίρα μου, αδέσμευτος από τα “θέλω” και τα “πρέπει” αυτού του τρωτού και μίζερου κόσμου. Στο τέλος, αν υπάρξει ποτέ, θα είμαι ο πιο δυστυχής. Αφού όσα έχω αγαπήσει και λατρέψει, θα έχουν εξαφανιστεί ακόμη κι από τη θύμησή μου. Και τα χρόνια θα περνάνε, μα εγώ θα παραμένω. Ανίκητος για πάντα μα και αιώνια νικημένος. Μα και πάλι εγώ θέλω να ζήσω για πάντα.. Αιώνια, παντοτινά, μέχρι το χείλος του κόσμου. Ώσπου να έρθει εκείνη η ποθητή και μισητή ώρα, που αφού δεν κρατεί τίποτα πραγματικά, να ελευθερωθώ ευτυχισμένος…

Πηγές: 1.Sky News 13/03/2009.

2.Μύθοι και Πραγματικότητες, Καταπέλτης 1980.

3.J. E. Harison, Αρχαίες Ελληνικές Γιορτές, Ιάμβλιχος, 1995.

4.Ομήρου Οδύσσεια.

5.Θεόφιλος Γκωτιέ, Η νεκρή ερωμένη, Αιγόκαιρως 1995.

6.Αλεξέι Τολστόι, Ορέστι Σομώφ, Δυο διηγήματα φαντασίας, Κριτική, 1989.

7.Βικιπαίδεια.

Ο Λόγιος και τα

ΦΑ ΝΤ ΑΣ ΜΑ ΤΑ του Κιμμέριου, μέλους Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ

όμως, δίνει το ερέθισμα που χρειάζεται η φαντασία του αναγνώστη για να ενεργοποιηθεί, να συμπληρώσει τα κενά και να σχηματίσει τις δικές της σκοτεινές και υποβλητικές εικόνες. Χωρίς εκτενείς περιγραφές, χωρίς διάθεση φτηνού εντυπωσιασμού, χωρίς κόπο, ο James πετυχαίνει να προκαλέσει ανησυχία και τρόμο και γι’ αυτό είναι ένας από τους αριστοτέχνες του είδους.

Οι ιστορίες φαντασμάτων του M. R. James κυκλοφόρησαν σε τέσσερις συλλογές: Ghost Stories of an Antiquary (1904), Για όσους αρέσκονται στην ανάγνωση ιστοριών More Ghost Stories of an Antiquary (1911), A Thin Ghost (1919) υπερφυσικού τρόμου, το όνομα του Montague Rho- και A Warning to the Curious (1925). Το 1931 κυκλοφόρησε το des James (1862-1936) δεν μπορεί παρά να αποτελεί Τhe Collected Ghost Stories of M. R. James που συγκέντρωνε αντικείμενο θαυμασμού. Πράγματι, ο Άγγλος συγγραφέας τα περιεχόμενα των τεσσάρων παραπάνω συλλογών και και οι μικρές ιστορίες φαντασμάτων (ghost stories) που μερικά επιπλέον διηγήματα. Στα ελληνικά κυκλοφορεί η μας χάρισε, κατέχουν εξέχουσα θέση στο χώρο της πρώτη συλλογή με τον τίτλο Ιστορίες φαντασμάτων ενός Φανταστικής Λογοτεχνίας. Μάλιστα η περίπτωση του M. αρχαιοδίφη από τις εκδόσεις Ars Nocturna.

R. James είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα αφού παρά τη φήμη που απολαμβάνουν σήμερα οι ιστορίες του και την Αν και -στα πλαίσια αυτού του άρθρου- σκοπός μας επιρροή που έχουν ασκήσει, η συγγραφή τους αποτελούσε δεν είναι η ανάλυση αλλά μια σύντομη παρουσίαση δευτερεύουσα ενασχόληση του. Και αυτό, διότι στην του έργου του, έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε πως εποχή του ο James ήταν αναγνωρισμένος ακαδημαϊκός, ο James έγραφε για πάρα πολύ τρομακτικά πράγματα αρχαιοδίφης και μελετητής της μεσαιωνικής ιστορίας και χωρίς υστερίες και μελοδραματισμούς, με ένα ανάλαφρο γραμματείας. Διετέλεσε κοσμήτορας στα πανεπιστήμια ύφος που παραπέμπει σε φιλική συζήτηση. Σχετικά με του Eton και του Cambridge και τα ερευνητικά του τη φύση των φαντασμάτων, πίστευε πως οι υπερφυσικές ενδιαφέροντα αφορούσαν θέματα όπως τα μεσαιωνικά οντότητες πρέπει απαραιτήτως να είναι εχθρικές απέναντι χειρόγραφα, τα Βιβλικά απόκρυφα και η εκκλησιαστική στον άνθρωπο ενώ άφηνε πολλά σημεία στις ιστορίες του ιστορία, με μεγάλο αριθμό σχετικών επιστημονικών χωρίς εξήγηση, μεγιστοποιώντας με τον τρόπο αυτόν δημοσιεύσεων. Ήταν χαρακτηριστική περίπτωση λόγιου την αβεβαιότητα του αναγνώστη. Επιπλέον φρόντιζε οι που ένιωθε περισσότερο άνετα από οπουδήποτε αλλού ιστορίες του να διανθίζονται με ένα διακριτικό χιούμορ μέσα σε μια βιβλιοθήκη μελετώντας παλιά χειρόγραφα.Δεν ενώ πολύ συχνά έκανε χρήση σε αυτές των ακαδημαϊκών ήταν όμως απομονωμένος από το περιβάλλον του αλλά του γνώσεων. Ο ίδιος ο H. P. Lovecraft ήταν θαυμαστής επρόκειτο για έναν ευχάριστο άνθρωπο, που απολάμβανε του έργου του James για τον οποίο έγραψε πως είναι τις συζητήσεις και τα ταξίδια. Τις ιστορίες φαντασμάτων «προικισμένος με σχεδόν διαβολική δύναμη να προκαλεί τις έγραφε περισσότερο για την ψυχαγωγία των φίλων φρίκη, ξεκινώντας από το κέντρο της πεζής καθημερινής του, στους οποίους συνήθιζε να τις διαβάζει στις γιορτές ζωής και προχωρώντας με σιγανά βήματα». των Χριστουγέννων, σε ένα σκοτεινό δωμάτιο υπό το Τι θα συναντήσει όμως ο αναγνώστης μέσα στις φως ενός μοναδικού κεριού. Ωστόσο, το γεγονός πως ο σελίδες των βιβλίων του Άγγλου συγγραφέα; Διαβάζοντας στόχος των ιστοριών του ήταν ψυχαγωγικός δεν μειώνει τις ιστορίες φαντασμάτων του James, διακρίνεται ένα σε καμία περίπτωση την αξία και τη σημασία τους. βασικό μοτίβο που συναντάται σε πολλές από αυτές.

O όρος «ιστορίες φαντασμάτων» μπορεί να ακούγεται Υπάρχει ένας ανυποψίαστος ήρωας που συνήθως είναι ξεπερασμένος αλλά μην τον αφήσετε να λόγιος ή αρχαιοδίφης (όπως ήταν και ο σας ξεγελάσει. Δεν έχουμε να κάνουμε με ίδιος ο James) ενώ η δράση εξελίσσεται κοινότοπα διηγήματα όπου σαβανωμένες σε ένα εξοχικό μέρος, σε μια μορφές σέρνουν τις αλυσίδες τους αρχαία εκκλησία ή σε σε σκοτεινούς διαδρόμους. Ο James μια παλιά πόλη. Ο προχώρησε το ghost story πολύ πιο ήρωας ανακαλύπτει μακριά, δίνοντας σημασία στον υπαινιγμό κάποιο αρχαίο και την υπονόμευση της καθημερινής αντικείμενο και η πραγματικότητας από το υπερφυσικό, ανακάλυψη αυτή χαρακτηριστικό –κατά τη γνώμη του δρομολογεί γράφοντος- απαραίτητο για την επιτυχία μια σειρά μιας ιστορίας υπερφυσικού τρόμου. Εδώ αξίζει να κάνουμε μια παρένθεση. Πολλοί σύγχρονοι συγγραφείς τρόμου αρέσκονται να περιγράφουν με λεπτομέρειες ακρωτηριασμούς, αιματηρές δολοφονίες και άλλες ακραίες καταστάσεις. Αντιθέτως, ο γράφων πιστεύει πως η πραγματική τέχνη του τρόμου βρίσκεται στον υπαινιγμό. Αυτό συμβαίνει διότι με το να υπαινίσσεται κάποιες καταστάσεις ο συγγραφέας -αντί να τις περιγράψει άμεσα- θέτει τη φαντασία του αναγνώστη σε λειτουργία, ώστε αυτή να δημιουργήσει την τελική εικόνα. Για παράδειγμα, διαβάζουμε σε μια ιστορία του James πως ο κόμης Magnus επισκέφτηκε την πόλη Chorazin για το Μαύρο Προσκύνημα και επέστρεψε φέρνοντας κάποιον ή κάτι μαζί του. Ο συγγραφέας δεν μπαίνει στη διαδικασία να ξεκαθαρίσει τι ήταν το Μαύρο Προσκύνημα ή τι ήταν αυτό το αινιγματικό “κάτι” που έφερε μαζί του ο κόμης. Μέσα σε μια σύντομη φράση

12

γεγονότων με το υπερφυσικό στην αρχή να εισχωρεί αδιόρατα στην καθημερινότητα του ήρωα και να τη διαταράσσει σταδιακά, για να οδηγηθούμε πολύ γρήγορα στην κορύφωση, όπου επέρχεται η πλήρης ρήξη με την ασφάλεια του κόσμου μας και ο ήρωας έρχεται αντιμέτωπος με την εκδήλωση του κακόβουλου και απειλητικού φαντάσματος. Ίσως η πιο αντιπροσωπευτική ιστορία του James –η οποία ενσωματώνει όλα τα παραπάνω στοιχεία- είναι το “Oh whistle, and I’ll come to you, my lad”, στο οποίο ο ήρωας ανακαλύπτει μια αρχαία σφυρίχτρα σε κάποια ερείπια μιας μονής των Ναϊτών που βρίσκεται στην αγγλική εξοχή και αφού κάνει το λάθος να την χρησιμοποιήσει, προκαλεί την εμφάνιση ενός από τα πιο αλησμόνητα φαντάσματα στην ιστορία της Φανταστικής Λογοτεχνίας. Στο Canon Alberic’s scrapbook, το αντικείμενο που προκαλεί την εμφάνιση της μοχθηρής υπερφυσικής οντότητας είναι ένα παλιό λεύκωμα, στο The uncommon prayer-book ένα προσευχητάρι, στο A warning to the curious ένα αρχαίο αγγλοσαξονικό στέμμα το οποίο ξεθάβει ο απερίσκεπτος ήρωας, ενώ στο The diary of Mr Poynter ένα παλιό ύφασμα με διακοσμητικό σχέδιο. Ωστόσο,η κορυφαία δημιουργία του James ξεφεύγει από το παραπάνω μοτίβο. Πρόκειται για το διήγημα Count Magnus. Σε αυτό, ο συγγραφέας, κύριος Wraxall, ταξιδεύει στη Σουηδία και μελετάει τα αρχεία μιας παλιάς αριστοκρατικής οικογένειας, προκειμένου να αντλήσει υλικό για ένα βιβλίο του. Κατά την διάρκεια της έρευνας του συναρπάζεται με την προσωπικότητα ενός προγόνου της οικογένειας, του μυστηριώδη κόμη Magnus για τον οποίο κυκλοφορούν πολλές σκοτεινές φήμες. Τελικά ο -εδώ και αιώνεςνεκρός κόμης με τον αποτρόπαιος υπηρέτης του, θα ανταποδώσουν το ενδιαφέρον του κυρίου Wraxall με ολέθριες συνέπειες για τον τελευταίο. Η περιγραφή της ανάγλυφης παράστασης στη σαρκοφάγο του κόμη, η αφήγηση του πανδοχέα για την τύχη των δύο χωρικών που αποφάσισαν να κυνηγήσουν μέσα στο δάσος το οποίο άνηκε στον νεκρό γαιοκτήμονα, η συγκλονιστική τελευταία επίσκεψη του κυρίου Wraxall στο μαυσωλείο και τα τελικά αποσπάσματα από τις σημειώσεις του, είναι μερικά από τα στοιχεία που καθιστούν το Count Magnus έναν θρίαμβο της λογοτεχνίας τρόμου.

αφορμή για να μάθουμε πως ο κύριος Baxter προσπάθησε να δει μέσα από τα μάτια των νεκρών και πως αυτοί τελικά τον εκδικήθηκαν. Αν και ο James θεωρούσε πως οι υπερβολικές περιγραφές βίας πρέπει να αποφεύγονται, στα διηγήματα Lost hearts και An evening’s entertainment υπάρχει αρκετό αίμα. Ειδικά το πρώτο με τον αποκρυφιστή που αφαιρεί τις καρδιές από μικρά παιδιά ενώ αυτά είναι ακόμα ζωντανά, είναι από τις πιο «ενοχλητικές» ιστορίες του συγγραφέα. Άλλες αξιόλογες ιστορίες του James είναι τα The stalls of Barchester cathedral και An episode of cathedral history, όπου ο χώρος εκδήλωσης των εκδικητικών φαντασμάτων είναι ένας παλιός καθεδρικός ναός, το Number 13 με το δωμάτιο ενός ξενοδοχείου που δεν θα έπρεπε να υπάρχει και τον ενοχλητικό ένοικο του, το The treasure of abbot Thomas στο οποίο ένα πράγμα φρουρεί τον θησαυρό του ηγούμενου μέσα στο πηγάδι, το The story of a disappearance and an appearance με την περιγραφή του αλλόκοτου και τρομακτικού ονείρου. Και φυσικά το έργο του James δεν εξαντλείται στα παραπάνω διηγήματα αφού όλες οι ιστορίες που έγραψε, ακόμα και αυτές που είναι πιο αδύναμες, παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Απομένει στον αναγνώστη να τις ανακαλύψει και να βυθιστεί σε έναν κόσμο σκοτεινών νύξεων και απειλητικών υπερφυσικών παρουσιών. Κλείνοντας το άρθρο αυτό, μπορούμε να πούμε πως δικαίως ο M. R. James εξακολουθεί να θεωρείται σήμερα -75 χρόνια μετά τον θάνατο του- ο σπουδαιότερος συγγραφέας ιστοριών με φαντάσματα. Τα έργα του συνεχίζουν να εκδίδονται και να προκαλούν ανατριχίλες ενώ το στυλ που καθιέρωσε έχει επηρεάσει πάρα πολλούς συγγραφείς του χώρου. Φαντάζομαι πως ο ίδιος ο James βρίσκεται κάπου πέρα από τον Χώρο και τον Χρόνο παρέα με τον Blackwood, τον Machen, τον Lovecraft και πολλούς άλλους μεγάλους του Φανταστικού, συγκεντρωμένοι σε κάποιο μυστικό, μισοφωτισμένο δωμάτιο, να αφηγούνται σκοτεινές ιστορίες ο ένας στον άλλον. Εμείς παραμένουμε εγκλωβισμένοι σε αυτή τη διάσταση και συνεχίζουμε την περιπλάνηση μας, αναζητώντας το παράξενο και το τρομακτικό με μόνη συντροφιά τα βιβλία τους και τα οράματα τους. Ο δρόμος μας είναι ακόμα μακρύς… Βιβλιογραφία: 1) M.R. James, Count Magnus and other ghost stories, Penguin Classics 2) M.R. James, The haunted doll’s house and other stories, Penguin Classics 3) M.R. James, Collected ghost stories, Wordsworth Editions 4) M.R. James, Ιστορίες φαντασμάτων ενός αρχαιοδίφη, Ars Nocturna 5) Χ.Φ. Λάβκραφτ, Ο υπερφυσικός τρόμος στη λογοτεχνία, Αίολος

Στο διήγημα Casting the runes –στο οποίο βασίστηκε η κλασική ταινία τρόμου Night of the demon- κυριαρχεί η μορφή του διαβολικού κου Karswell που αποζητά να εκδικηθεί με υπερφυσικά μέσα τον κύριο Dunning που απέρριψε ένα βιβλίο του πάνω στην αλχημεία. Πέρα από την ενδιαφέρουσα βασική πλοκή της ιστορίας, ξεχωρίζουν η περιγραφή της σκοτεινής παράστασης που στήνει ο Karswell για τα παιδάκια της γειτονιάς του από καθαρή μοχθηρότητα προκειμένου να τα τρομάξει και η τελική, αινιγματική αναφορά σε κάτι δυσοίωνο που ακούστηκε να λέει ένα άλλο θύμα του Karswell στον ύπνο του (φυσικά δεν μαθαίνουμε ποτέ τι ήταν αυτό). Από τις πιο δυνατές ιστορίες του James είναι και το A view from a hill όπου ένα περίεργο ζευγάρι κυάλια γίνεται η

13

Ο Κιμμέριος διατηρεί την προσωπική ιστοσελίδα ironshadows.blogspot.com

Dragons in Fantasy των Σπύρου Σαμψώνα (Glorfindel by Gondolin) και Βίκυς Παπαζώη (Melian) Ιπτάμενοι, πολύχρωμοι, φοβεροί στην μεγαλοπρέπειά τους ή έρποντας πάνω στις πανίσχυρες φολίδες τους και γεμίζοντας τον χώρο με την αποφορά του θανάτου, οι δράκοι από πολύ παλιά τροφοδότησαν θεματολογικά θρύλους και δοξασίες και αρκετά γρήγορα στοίχειωσαν τους εφιάλτες των ανθρώπων. Θα μπορούσαμε, παίζοντας ευφάνταστα με τις έννοιες, να θεωρήσουμε πως φωτιά, άνθρωπος και δράκος, είναι οι 3 κορυφές ενός ισόπλευρου τριγώνου, έννοιες άρρηκτα συνδεόμενες και αλληλένδετες. Όπως η φωτιά βοήθησε τον άνθρωπο να αντιμετωπίσει αντίξοες καιρικές συνθήκες και ανώτερους κυνηγούς του ζωικού βασιλείου, όπως η φωτιά αποτέλεσε κύριο χαρακτηριστικό και μέγιστο όπλο των δράκων, έτσι και δίπλα σε φωτιές, σε πρώιμες κοινωνίες, οι πρώτοι παραμυθάδες και βάρδοι έπλεξαν την ανθρώπινη φύση σε ιστορίες με το εκπληκτικό αυτό ον. ΟΝΟΜΑΣΙΑ Το όνομα του θεαματικού αυτού όντος προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά. Έχει την ρίζα του στον απαρεμφατικό τύπο, «δρακείν», του ρήματος δέρκομαι = βλέπω καθαρά, με διαύγεια, σε βάθος. Χαρακτηριστικό το οποίο μάλλον δεν έλαβαν και πολύ στα υπόψη τους, οι εμπνευστές μύθων και θρύλων με ήρωες δράκους. Ως απόρροια έχουμε το λατινικό draco και αγγλοσαξονικό dragon. Όμως ο τύπος της μετοχής, «δρακών», του ιδίου ρήματος, είχε και την σημασία , (δρακών = έρπομαι) και χαρακτήριζε τα ερπετά (σκουλήκια, φίδια) και δη τα ερπετόμορφα όντα. Στοιχείο που αμέσως έδωσε τον χαρακτηρισμό, ‘σκουλήκι’, wyrm στα άγγλο – σαξονικά (great worm, worm of fire ).

τέρας της λίμνης Λέρνης, την Λερναία Ύδρα. Δράκος που σε κάθε κόψιμο μιας από τις κεφαλές του, εμφανίζονταν δυο στην θέση της και που στο αίμα του κυλούσε δηλητήριο. Ο Πύθωνας, ο φύλακας του παλιού ναού των Δελφών, ήταν ένας δράκοντας χθόνιος, τον οποίο σκότωσε ο μικρός Απόλλων. Στο έπος της Αργοναυτικής Εκστρατείας, οι Κολχίοι είχαν εναποθέσει την φύλαξη του Χρυσόμαλλου Δέρατος σε έναν δράκοντα. Τον οποίο κοίμισε η Μήδεια, ώστε ο ήρωας Ιάσονας να πάρει το πολυπόθητο έπαθλο της περιπέτειάς του. Ο ήρωας Κάδμος για να κτίσει την πόλη Θήβα σκότωσε έναν δράκοντα, υιό του Άρη.

ΡΩΜΗ: Η αντίληψη των Ρωμαίων για τους Δράκους είναι ξεκάθαρα επηρεασμένη από εκείνη των λαών που ΔΡΑΚΟΙ & ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ κατέκτησαν. Από το μοτίβο του ερπετόμορφου, ελληνικού, έως τον ιπτάμενο της Μέσης Μνατολής. Μάλιστα οι κοόρτεις ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ: Ως βασικοί αρωγοί του ονόματος τους, των Λεγεώνων στην Δακία και στην Παρθία αντικατέστησαν ας εξετάσουμε την σχέση τους, καταρχήν με την Μυθολογία τον αετό με έναν δράκο ως σύμβολο και λάβαρό τους. μας. Αναφορά σε δράκο έχουμε κατά το έπος της Ιλιάδας. Εκεί αναφέρεται πως ο Αγαμέμνων έφερε ζώνη και θηκάρι ΚΙΝΑ-ΙΑΠΩΝΙΑ: Στην Άπω Ανατολή ο δράκος ή Lung για το σπαθί του, που είχε σχεδιασμένο έναν γαλάζιο δράκο, εμφανίζεται κυρίως ως τεράστιο φίδι ή σκουλήκι.Ανήκει στον καθώς και breast plate που είχε ανάγλυφο έναν τρικέφαλο συμβολισμό yang, επομένως έχει θετικά χαρακτηριστικά. δράκοντα. Στο ίδιο έπος εμφανίζονται δύο θαλάσσιοι Διακρίνεται για σοφία και γνώση, συμβολίζει δύναμη και φιδόμορφοι δράκοντες. Σταλμένοι από την θεά Αθηνά, ανωτερότητα, γενναιότητα και τόλμη, ηρωισμό, ευγένεια και αρπάζουν και πνίγουν τον ιερέα της Τροίας Λαοκόοντα και θειότητα. τους υιούς του και σταματούν έτσι τις όποιες αντιρρήσεις για την είσοδο του Δούρειου Ίππου στο Ίλιον. Ακόμη είναι γνωστή η Έχιδνα, μισή γυναίκα και μισή ερπετό, μητέρα όλων των ερπετών τεράτων και ο σύζυγός της ο γίγαντας Τυφώνας,ο οποίος στους ώμους είχε κεφάλια εκατό δράκων. Η συνεύρεσή τους μας έδωσε μερικά από τα πιο γνωστά τέρατα τις Αρχαιότητας. Το πιο φημισμένο γόνο τους το συναντάμε στον δεύτερο από τους άθλους του Ηρακλή. Το εννιακέφαλο Ο Ηρακλής και η Λερναία Ύδρα, δρακόμορφο Γιάννης Στεφανίδης

Οι περισσότεροι ανατολικοί δράκοι είναι όμορφοι και φιλικοί και οι άνθρωποι τους αγαπούν και τους λατρεύουν. Ναοί και προσκυνητάρια - που συνήθως βρίσκονται κατά μήκος των ακτών και σε όχθες ποταμών, επειδή οι περισσότεροι δράκοι της Άπω Ανατολής ζουν στο νερόέχουν χτιστεί για να τους τιμήσουν, επειδή ελέγχουν τη

14

βροχή, τα ποτάμια, τις λίμνες και τις θάλασσες. Πολλές Κινέζικες πόλεις είχαν τις παγόδες, όπου άνθρωποι έκαιγαν αιθέρια έλαια και προσεύχονταν στους δράκους. Το παρεκκλήσι του Μαύρου Δράκου, κοντά στο Πεκίνο, ήταν πάντα κρατημένο για την αυτοκράτειρα και την αυλή της. Ειδικές λατρευτικές τελετές λάβαιναν χώρα εκεί, κάθε πρώτη και δέκατη πέμπτη ημέρα κάθε μήνα. Το Νησί του Ναού της Ιαπωνίας, έχει γίνει διάσημη στάση για προσκυνητές που διαλογίζονται και προσεύχονται στους δράκους. Και οι θηλυκοί και οι αρσενικοί δράκοι έχουν ζευγαρώσει με ανθρώπους. Οι απόγονοί τους έχουν γίνει μεγάλοι κυβερνήτες. Σε πολλές ασιατικές χώρες, οι αυτοκράτορες ισχυρίστηκαν ότι είχαν δράκους προγόνους. Αυτό τους έκανε τόσο περήφανους, που οτιδήποτε χρησιμοποιούσαν ήταν διακοσμημένο με δράκους. Οι άνθρωποι πίστευαν ότι οι άρχοντες μπορούσαν να μεταμορφώσουν τους εαυτούς τους σε δράκους.

βασιλιάς του βορρά, τερματίζει τη γενναία ζωή του μαχόμενος έναν ιπτάμενο δράκο που καταδυναστεύει τις χώρες του. Ο Νορβηγός ήρωας Sigurd στις αρχές των ανδραγαθημάτων του, σκοτώνει τον δράκο Fafnir, σύμβολο μέγιστης απληστίας και ιδιοποιείται τον θησαυρό του. Ο Jormungand ή Midgard Serpent το τεράστιο θαλάσσιο ερπετό της Νορβηγικής μυθολογίας, παιδί του θεού Loki, τεράστιο, ώστε να αγκαλιάζει όλη την γη, απειλεί τον κόσμο με αφανισμό. Μετά από πολλές προσπάθειες, ο θεός Thor θα τον θανατώσει στην τελική μάχη, Ragnarok, λίγο πριν ξεψυχήσει και ο ίδιος από τις πληγές του. Τέλος, ο έτερος δράκος, ο χθόνιος Nidhong , παρουσιάζεται να ροκανίζει κάθε μέρα τις ρίζες του δέντρου του Κόσμου. Σλαβική Μυθολογία : Στις Σλαβικές χώρες οι δράκοι είναι σύμβολο του κακού, άπληστοι και καταστροφείς. Το ίδιο μοτίβο εμφανίζεται σε Ουγγαρία και Ρουμανία. Γνωστό παράδειγμα ο δράκος Wawel της Πολωνίας. Κρυμμένος σε σπήλαιο στον ομώνυμο λόφο, σκότωνε, κατάκαιγε και λεηλατούσε, χωριά και καλλιέργειες στις όχθες του ποταμού Βιστούλα, αλλά και την Κρακοβία την μεσαιωνική πρωτεύουσα της χώρας. Σκοτώθηκε με τέχνασμα από ένα νεαρό έφηβο, τον Dratewka, μετέπειτα βασιλιά της πόλης.

Οτιδήποτε συνδεδεμένο με τους δράκους της Άπω Ανατολής είναι ευλογημένο. Η Χρονιά του Δράκου, η οποία λαβαίνει χώρα κάθε δώδεκα χρόνια, είναι τυχερή. Στις μέρες μας, ανατολίτες αστρολόγοι ισχυρίζονται ότι τα παιδιά που Εξαίρεση στον αρνητικό συμβολισμό των δράκων στις γεννιούνται στις Χρονιές του Δράκου απολαμβάνουν υγεία, σλαβικές χώρες αποτελεί η δράκαινα Ljubljiana, η οποία πλούτο και μακροζωΐα. προστάτευε την ομώνυμη πόλη και αποτελεί το σύμβολο της πόλης. Έχει τον ρόλο του πολιούχου και το άγαλμά της ΕΥΡΩΠΗ: κοσμεί την πρωτεύουσα της Σλοβενίας. Στην Ευρώπη, αντιθέτως ο δράκος συνδέθηκε με το κακό, έχοντας μονίμως αρνητικό συμβολισμό. Εκτός του Κέλτικη Μυθολογία: Στον κέλτικο κόσμο, οι δράκοι τεραστίου μεγέθους και την ωμής δύναμης, κατάλοιπο εκφράζουν δύναμη, μαγεία και μυστήριο. Ήταν σεβαστοί της ελληνικής μυθολογίας, μεγάλο ρόλο σε αυτή την από τον λαό και τους Δρυίδες. Στην Ουαλία ο κόκκινος άσχημη εικόνα έπαιξε και η νέα χριστιανική θρησκεία. Οι δράκος-σύμβολο των Βρετανικών φύλων σηματοδότησε περισσότεροι μύθοι και πολλά έπη έρχονται σε εμάς από την απαρχή της βασιλείας των Pedragon και πάλεψε κάτω την ύστερη αρχαιότητα και των πρώιμο μεσαίωνα, εποχές από την Dinas Emrys νικώντας τον λευκό δράκο των που ήδη ο χριστιανισμός εξαπλώνεται σε όλη την γηραιά Σαξόνων. ήπειρο.

John Howe, Saint George and the dragon

Στο χριστιανισμό κάθε ερπετό συνδέθηκε με το πονηρό, το διεφθαρμένο και χαρακτηρίστηκε απευθείας όργανο του Σατανά, είτε αυτό ήταν το φίδι που παρέσυρε τους πρωτόπλαστους, είτε η χαρακτηριστική εικόνα του δράκοντα που πεθαίνει από το δόρυ του Αγ. Γεωργίου, είτε ακόμα η Αγ. Μαργαρίτα η Παρθένος, που δέχτηκε επίθεση από τον Σατανά, μεταμορφωμένο σε δράκοντα. Γερμανία – Σκανδιναβία - Σαξονία: Οι μυθολογίες των βορείων χωρών βρίθουν από δράκους και οι μεγάλοι ήρωες τους, ήρθαν αντιμέτωποι με τα γιγάντια, φθονερά αυτά όντα. O Βασιλιάς Beowulf, ηγέτης των Γετών και

15

Arthur Rackham, Young Siegfried killing the dragon Fafnir

ΔΡΑΚΟΙ ΚΑΙ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

του δυνάμεων του σκότους. Στον κόσμο Τους τελευταίους δυο αιώνες η νεότερη λογοτεχνία του της Αλαγαισίας, του Φανταστικού διαιρέθηκε σε διάφορα ρεύματα. Ένα από νεαρού C. Paoliτα πλέον κύρια ρεύματα αυτά υπήρξε η επική φανταστική ni, οι δράκοι και οι λογοτεχνία. Ήρωες και βασιλιάδες, μυθικές φυλές και καβαλάρηδες τους, φανταστικά όντα, μάγοι και τέρατα επιστρατεύθηκαν προασπίζονται την από ευφάνταστα μυαλά και επινοητικές πένες. Δεν θα ειρήνη και το νόμο και ήταν υπερβολή να χρίσουμε τους συγγραφείς τους, ακολουθούν κώδικες συνεχιστές των επικών διηγημάτων της αρχαιότητας και τιμής. Αντίστοιχα του μεσαίωνα. στο μελλοντολογικό κόσμο του Pern, της Σε έναν τέτοιο κόσμο μαγείας και ηρωισμού, φαντασίας Ann MacKafrey οι και τρόμου δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι τρομεροί δρακοκαβαλάρηδες δράκοι. Η επίδραση των μύθων στους συγγραφείς του είναι το μόνο όπλο των νεότερου Φανταστικού είναι εμφανής. Οι δράκοι είναι ανθρώπων απέναντι συνήθως τα καταστροφικά, πονηρά και μοχθηρά όντα, στη μέγιστη απειλή που σκοτώνουν και λεηλατούν, αυτόνομα ή ως όργανα του του πλανήτη. Οι δράκοι της Imaginarium Geografica, του κακού.

James Owen, υπηρετούν τον βασιλιά και εμφανίζονται μόνο Στην τριλογία του Υφαντού της Φιόναβαρ, ο Ψυχοβόρος, στο κάλεσμά του. το θαλάσσιο ερπετό κατασπαράσσει για 1000 χρόνια όλους Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελούν οι δράκοι της τους Λίος Άλφαρ (τα Ξωτικά εκείνου του κόσμου), που Γαιοθάλασσας, του έπους της Ursula Le Guin. Γνωρίζοντάς ταξιδεύουν προς το νησί της αιώνιας γαλήνης, το οποίο τους αρχικά από τα μάτια των ανθρώπων και τους θρύλους δημιουργήθηκε από τον Μέγα Υφαντή, ενώ στην τελευταία τους, παρουσιάζονται ανελέητοι, πονηροί και άπληστοι. μάχη, ο Σκοτεινός Άρχοντας Ράκοθ Μάουγκριμ εμφανίζει Καθώς όμως εντρυφούμε στο Έπος αποκαλύπτονται το υπέρτατο όπλο του, έναν γιγάντιο ιπτάμενο δράκο, για όντα με διαύγεια πνευματική, υπέρμετρη γνώση, σοφία και να αλλάξει την ροή της μάχης. μαγικές ικανότητες. Για να συνειδητοποιήσουμε στο τέλος, πως άνθρωποι και δράκοι, στην απαρχή του χρόνου ήταν ένα ον, ικανό να παίρνει και τις δυο μορφές και πως όσοι τελικά παρασύρθηκαν από την επιθυμία για κατοχή εξουσίας, παρέμειναν άνθρωποι. Παρατηρώντας, όλες τις περιπτώσεις των δράκων του φανταστικού, μπορούμε να διακρίνουμε και έναν άξονα διαφοροποίησης καλού – κακού, πέραν του συνηθισμένου. Είναι η σκέψη, η σοφία και η ελεύθερη βούληση που κάνει τους δράκους του καλού να ξεχωρίσουν. Είναι τα συναισθήματα και η σχέση που αναπτύσσουν με όσους σέβονται, τιμούν και σε όσους δίνουν το δικαίωμα να είναι καβαλάρηδές τους. Ένα βαθύ δέσιμο, που τους κάνει πιο «ανθρώπινους», ακόμα και αν αυτό τους οδηγήσει στην καταστροφή τους.

John Howe, Fionavar Tapestry

ΔΡΑΚΟΙ ΚΑΙ TOLKIEN

Στα Forgotten Realms εμφανίζονται ή αναφέρονται δράκοι, όπως εκείνος του Πάγου, της Σκιάς ή ο Κόκκινος Δράκος, όλοι με καταστροφικό και αιμοδιψή ρόλο. Στην γηραιά και αποδυναμωμένη αυτοκρατορία του Melnibone, του M. Moorcock, οι δράκοι είναι το ανηλεές όπλο των αδίστακτων Μελνιμπόνιων, στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν την κυριαρχία τους στις γείτονες φυλές. Στη Dragolance όλοι οι χρωματιστοί δράκοι καταστρέφουν και σκοτώνουν. Ωστόσο, σε αντίθεση με τα παραπάνω παραδείγματα στα πλαίσια της νεότερης λογοτεχνίας του φανταστικού, σε ορισμένες περιπτώσεις, παρουσιάζονται δράκοι με αγαθή προέλευση και σκοπούς. Οι δράκοι της Dragonlance με μεταλλική απόχρωση (ορειχάλκινοι, χάλκινοι, χρυσοί και ασημένιοι) συνδράμουν τον αγώνα των ιπποτών εναντίον

Ο Καθηγητής Tolkien με οδηγό την μέγιστη γνώση των αρχαίων μυθολογιών και την ενδελεχή μελέτη των μεσαιωνικών επών, δημιούργησε έναν κόσμο απαράμιλλης ομορφιάς και γοητείας. Έναν κόσμο φαντασίας, όπου οι δράκοι όχι μόνο είναι παρόντες αλλά και αποτελούν συχνά βασικούς πρωταγωνιστές στις ιστορίες που εκτυλίσσονται στα βιβλία του. Όμως ο Tolkien είναι και βαθύτατα θρησκευόμενος, καθολικός γαρ, με συνέπεια ο ρόλος των δράκων του να είναι κατεξοχήν αρνητικός. Ακόμα και στο παραμύθι του Farmer Gils of Ham, ο δράκος Χρυσοφύλαξ παρουσιάζεται πανούργος, άπληστος και καταστροφικός Στο έργο ζωής του, τα κείμενα του Beleriand και της Μέσης – Γης, ο Tolkien εμφανίζει 4 δράκους.

16

Glaurung The Deceiver, the Golden and the Great Worm of Greed

να καταστρέψει την γενιά του. Ο υιός του Χούριν, ο Turin μετά την ήττα στάλθηκε για ασφάλεια στα Ξωτικά του Doriath. Εκεί ανδρώθηκε και εκπαιδεύτηκε. Μετά από πολλές περιπέτειες κατέληξε υπασπιστής στην αυλή του βασιλιά της Nargothrond. Εκεί τον βρήκε ο Glaurung και μετά την κατάληψη της πόλης, με την ματιά του τον καθήλωσε και τα μάγια του τον έκαναν να πιστέψει ότι η Morwen και η Nienor (μητέρα και αδελφή του) υπέφεραν και βρίσκονταν αιχμάλωτες στο Dor lomin.

Ο πιο ‘’δημοφιλής’’ και ευρύτερα γνωστός δράκος. Αυτός που επηρέασε περισσότερο από όλους τους υπόλοιπους τις μοίρες των ηρώων στα έργα του J.R.R Tolkien. Ποιος ήταν ο Glaurung; Ήταν ένας από τους πιο ισχυρούς δράκους στην Μέση Γη. Οι δυνάμεις του ήταν κυρίως μαγικές, προκαλώντας με την πονηριά και την κακία του την καταστροφή όσων έμπλεκαν τις μοίρες τους μαζί του. Η ψυχή του ήταν εκ φύσεως ίδια με αυτή του Sauron, που έσπερνε το κακό στις ζωές των ανθρώπων. Ονομαζόταν Πατέρας των Δράκων της φυλής των Uruloki (Δράκοι χωρίς φτερά – που μπορούσαν να βγάλουν φωτιά).

Κυριευμένος από την επήρεια του ξορκιού που του είχε κάνει, μέσα από μια σειρά από άλλες περιπέτειες με στόχο να βρει την john Howe, μητέρα του και την αδερφή του, έφτασε Turambar and Glaurung τελικά στις περιοχές του Brethil. Η πτώση της Nargothrond μαθεύτηκε στο Doriath, όπου είχαν φτάσει η μητέρα και η αδελφή του. Παρά τις συμβουλές Ανατράφηκε από τον ίδιο τον Morgoth και ήταν ο πρώτος των Ξωτικών, κάλπασαν στη Nargothrond για να μάθουν των δράκων που εμφανίστηκε στην πολιορκία της Angbad, για τον Turin και έπεσαν πάνω στον Δράκο. Τώρα ήταν η αλλά ήταν νέος ακόμα και απωθήθηκε από Ξωτικά-τοξότες σειρά της Nienor να αντιμετωπίσει τον δράκο. Ούτε και του Fingon. Μετά από αυτό το περιστατικό παρέμεινε κοντά αυτή γλίτωσε από τα ξόρκια του. Η γητειά της ματιάς του στον Morgoth, μέχρι που να είναι έτοιμος να βγει από το την έκανε να ξεχάσει ποια ήταν να παρανοήσει και να χαθεί φρούριο της Angbad. Όταν ήταν πλέον έτοιμος στην Πρώτη τρέχοντας μέσα στο δάσος. Εποχή, ο Morgoth άφησε ελεύθερο τον Glaurung να σπείρει τον πανικό με την επίθεσή του στους Noldor και έσπασε Ο δρόμος της διασταυρώθηκε με αυτόν του Turin, ο οποίος την πολιορκία της Angbad με την βοήθησε και την έσωσε την μάχη του Sudden Flame από την κατάσταση στην (Dagor Bragollach). οποία βρισκόταν. Με τον καιρό αγάπησε, την Niniel, Το 472 F.A για μια ακόμα όπως την είχε ονομάσει μέσα φορά ηγήθηκε των θηρίων και στην δική του άγνοια για της Angbad και στην μάχη των την ταυτότητά της και θέλησε Αμέτρητων Δακρύων, (Nirνα την παντρευτεί. Η Niniel naeth Arnoediad) έσπασε έμεινε έγκυος και την ίδια τις γραμμές των Ξωτικών εποχή ο Glaurung κινήθηκε οδηγώντας τον Maedros ενάντια στο Brethil. Σε μια στην απόλυτη ήττα. Σε αυτή Rubendevela, Dragon of the First Age ριψοκίνδυνη ενέδρα ο Tuτην μάχη, για πρώτη φορά ο rin κατάφερε και σκότωσε Glaurung τραυματίστηκε στο σώμα του από το μαχαίρι του τον Glaurung οδηγώντας το σπαθί του Gurthang στο μόνο βασιλιά των Νάνων Azaghal και επέστρεψε στην Angbad. ευαίσθητο σημείο του δράκου, στην κοιλιά του. Όταν έγινε καλά και ανέκτησε πλήρως τις δυνάμεις του, του δόθηκε ένας στρατός από Orcs, (495 F.A), τα οποία Η τελευταία πράξη του δόλιου δράκοντα πριν πεθάνει ήταν οδήγησε επιτυχώς στην μάχη ενάντια στους Noldor της να σπάσει το ξόρκι της Niniel και να βάλει την τελευταία Nargothrond, και τον Turin Turambar. πινελιά του δράματος. Εκείνη κατάλαβε την αλήθεια για το ποια ήταν και το ποιος ήταν ο άνθρωπος που είχε αγαπήσει Ο ρόλος του Glaurung στην και με τον οποίο ήταν παντρεμένη τραγική μοίρα του Turin και συνειδητοποίησε όλο το και της Niniel. μέγεθος της τραγωδίας της. Μετά από αυτήν την αποκάλυψη Ίσως το μεγαλύτερο ρόλο ρίχτηκε από το Cabed en Aras του τον έπαιξε, ως το όργανο, στα παγωμένα νερά του ποταμού μέσω του οποίου ο Μόργκοθ Teiglin και αυτοκτόνησε. εκδικήθηκε την γενιά του Χούριν. Ο Άρχοντας Χούριν, ηγέτης των ανθρώπων του Dor lomin, αιχμαλωτίστηκε κατά την Νιρναεντ Αρνοεντιαντ και οδηγήθηκε αλυσοδέσμιος εμπρός στον Μαύρο Άρχοντα. Εκεί τον αψήφησε και αρνήθηκε να υποταχτεί στην θέλησή του. Ως απάντηση, ο Μόργκοθ ορκίστηκε

Ted Nashmith, The slaying of Glaurung

17

Όταν ο Turin συνήλθε, έμαθε τι είχε συμβεί και καρφώθηκε πάνω στο Gurthang. Έτσι πέθανε ο Glaurung εκπληρώνοντας την κατάρα του Morgoth στα παιδιά του Hurin και συμβάλλοντας με τα μάγια και τις δολοπλοκίες του στην καταστροφή τους…

Ancalagon the Black

θησαυρό του από τον Fram. Ως απάντηση σε αυτή τους την πρόκληση, ο Fram έστειλε τα δόντια του Scatha, με Από τους παλιότερους δράκους που υπήρξαν ποτέ στις το μήνυμα «κοσμήματα σαν τούτα είναι πολύ δύσκολο ιστορίες του Καθηγητή για την Μέση Γη, ήταν ο Ancalagon. να βρεθούν στα θησαυροφυλάκιά σας διότι είναι πολύ Ήταν από τους τρομερότερους που υπήρξαν ποτέ στη δύσκολο να αποκτηθούν από εσάς».Το βούκινο που Μέση Γη. Λεγόταν μάλιστα ότι ήταν ο ισχυρότερος και ο έδωσε η Eowyn στον Merry Brandybuck μετά τον Πόλεμο πρώτος σε δύναμη, αν μπορούσε κάποιους να κατατάξει του Δαχτυλιδιού πολλά χρόνια μετά, λέγεται ότι προήλθε τους Δράκους ανάλογα με την ισχύ τους. από εκείνον τον θησαυρό, ίσως μάλιστα από κάποια από εκείνα τα δόντια. Το όνομα Scatha είναι πιθανόν να προήλθε από την αγγλοσαξονική λέξη scea που σημαίνει “εγκληματίας, κλέφτης, δολοφόνος, κάποιος που προκαλεί κάτι κακό.” Ο δράκος Smaug Ο δράκος Smaug ήταν κύριο πρόσωπο στο βιβλίο του Hobbit. Ήταν από τους τελευταίους μεγάλους δράκους που είχαν απομείνει στην Μέση Γη. Ζούσε στο βουνό του Erebor, φυλάγοντας ένα μεγάλο θησαυρό, τον οποίο είχε αποκτήσει ισοπεδώνοντας το Dale, την κοντινή πόλη στο βουνό. Ο Smaug λέγεται ότι ήταν γεμάτος λέπια χρυσού και κόκκινου χρώματος και σκεπασμένος με πετράδια. Για το λόγο αυτό πολλές φορές ονομαζόταν Smaug ο μεγαλοπρεπής ή Smaug o Χρυσός Δράκος. Είχε μεγάλο μέγεθος και η πνοή από την φωτιά του ήταν τόσο

Belegilgalad, Ancalagon attacks the vingilot

Ο Ancalagon the Black ήταν ένας δράκος που δημιουργήθηκε από τον ίδιο τον σκοτεινό άρχοντα τον Morgoth. Ήταν φτερωτός, από το στόμα του έβγαινε φωτιά, είχε τρομαχτική δύναμη και ήταν αρχηγός όλων των δράκων της Πρώτης Εποχής. Το όνομα Ancalagon αποτελείται από τις λέξεις στα Sindarin «anc» που σημαίνει “σαγόνι ή σειρά με δόντια” και «alag» που σημαίνει “γρήγορο-καταιγιστικό.” Το όνομα θα μπορούσε να μεταφραστεί στα αγγλικά ως “Biting Storm.” Ο Ancalagon έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στον War of Wrath (Πόλεμο της Οργής). Όταν οι δυνάμεις των Valar, βρίσκονταν έξω από τις πύλες της Angbad και η νίκη τους διαφαινόταν πολύ κοντά, ο Ancalagon με πολλούς φτερωτούς δράκους ξεχύθηκε στον ουρανό. Τόσο τρομερή και ορμητική ήταν η επίθεσή τους, που ανάγκασαν τις δυνάμεις της Δύσης να οπισθοχωρήσουν στην πεδιάδα του Anfauglith. Ο Ancalagon και οι φτερωτοί δράκοι ίσως θα άλλαζαν την τροπή της μάχης αν δεν είχε εμφανιστεί ο Earendil ο πλοηγός και το σκάφος του Vingilot, που πετούσε στους ουρανούς. Μονομάχησε με τον Ancalagon και η μονομαχία κράτησε μια ολόκληρη ημέρα. Στο τέλος ο Ancalagon έπεσε και καρφώθηκε πάνω στις κορυφές των πύργων του Thangorodrim και βρήκε, επιτέλους, το θάνατο, καταστρέφοντας και τους πύργους. Σύντομα, μετά το θάνατο του Ancalagon, θα ερχόταν και η σειρά του Morgoth να ηττηθεί.

Scatha the Worm Ένας από τους λιγότερο γνωστούς δράκους της Μέσης Γης ήταν ο επονομαζόμενος Scatha το σκουλήκι. Δεν είναι πολλά γνωστά για την ιστορία του συγκεκριμένου δράκου εκτός από το γεγονός ότι κατοικούσε στα Grey Mountains και τον σκότωσε ο Fram, γιος του Frumgar απόγονου του Eorl, προγόνου των Rohirrim. Παρόλο που ο Scatha ήταν νεκρός από το χέρι του Fram, οι νάνοι που κατοικούσαν στα Grey Mountains το αμφισβήτησαν και θέλησαν να διεκδικήσουν το

John Howe, Smaug the golden

18

καταστρεπτική, που είχε κάνει στάχτη όλα τα σπίτια της γύρω περιοχής κοντά στο βουνό που ήταν κρυμμένος. Η ουρά του μπορούσε να ισοπεδώσει οτιδήποτε με την δύναμη ενός γίγαντα ή σαν έναν πολιορκητικό κριό. Η όσφρησή του και η όρασή του ήταν υπερβολικά αυξημένες, τόσο όσο ήταν ξύπνιος όσο και όταν κοιμόταν, και μπορούσε να καταλάβει οποιονδήποτε πλησίαζε κοντά του. Το σημαντικότερο πράγμα γι αυτόν ήταν ο θησαυρός του. Θυμόταν μέχρι και το τελευταίο αντικείμενο που κατείχε και γινόταν έξω φρενών όταν έχανε κάτι.

John Howe, The death of Smaug

Η ματαιοδοξία και η περηφάνια του τον τύφλωσαν. Πίστεψε ότι ήταν αήττητος. Ο Bilbo πρόσεξε ένα σημείο στο αριστερό μέρος του θώρακά του, από το οποίο μπορούσαν να τον τραυματίσουν και όταν ο Smaug επιτέθηκε στην πόλη του Esgaroth, κατάφερε και τον σκότωσε ο Bard, ο αρχηγός των κατοίκων που ζούσαν εκεί, στέλνοντας ένα μαύρο βέλος στο αδύναμό του σημείο. Μετά το θάνατο του Smaug, όπως ήταν επόμενο, ο θησαυρός που δεν ήταν διόλου ευκαταφρόνητος προκάλεσε διαμάχες όσον αφορά το σε ποιον άνηκε. Ο Smaug εκτός από τα αδιαφιλονίκητα χαρακτηριστικά που τον έκαναν να υπερτερεί, είχε και ανθρώπινες αδυναμίες. Παθιαζόταν με τους γρίφους και τα αινίγματα, εξ ου και ο περίφημος γρίφος που του τέθηκε από τον Bilbo. Υπήρξε ο μοναδικός από τους τέσσερις δράκους, ο οποίος έδρασε μπροστά μας, μίλησε, σκέφτηκε, οργίστηκε, πράγμα που τον έκανε να φαίνεται τόσο ανθρώπινο αλλά και υπερβολικά επικίνδυνο. Επίλογος Με φτερά ή χωρίς, ερπετόμορφοι, αδίστακτοι, πανούργοι και κακοί ή από την άλλη σοφοί, όμορφοι και μαγικοί, οι δράκοι αποτελούν κομμάτι μερικών από τους πιο όμορφους μύθους. Παρεξηγημένοι ενδεχομένως, παρουσιάστηκαν να εκφράζουν την ωμή βία και κάθε τι βδελυρό. Όμως αν αναλογιστούμε λίγο, θα αντιληφθούμε πως χωρίς δράκους θα ήταν μικρότερη η «μαγεία» των θρύλων. Χωρίς τα σκουλήκια της φωτιάς, δεν θα είχαν αναδειχθεί ήρωες τόσο ξεχωριστοί και σπουδαίοι. Ας παραδεχτούμε, με λίγη δόση ποιητικότητας και λυρισμού, πως κάθε παραμύθι τελικά και κάθε μύθος, αξίζει να έχει το δράκο του. Οι δυο συγγραφείς του άρθρου είναι μέλη του ελληνικού συλλόγου φίλων Τόλκιν www.lordoftherings.gr

19

Jeff Easley, Wrath of Immortals

ΕΒΔΟΜΟΣ ΥΙΟΣ ΕΝΟΣ ΕΒΔΟΜΟΥ ΥΙΟΥ του Γιώργου Ματσαγγούρα (μέρος δεύτερο)

Αυτό το άρθρο αποτελεί ένα απόσπασμα από το διαδικτυακά δημοσιευμένο βιβλίο του Γιώργου Ματσαγγούρα, που φέρει τον τίτλο «Τα μυστικά της σιδηράς παρθένου» και αφορά το υπόβαθρο της στιχουργικής του Heavy Metal μουσικού συγκροτήματος Iron Maiden, καθώς επίσης και των εικαστικών συνθέσεων που συνοδεύουν τις κυκλοφορίες του.

SEVENTH SON OF A SEVENTH SON (ΕΒΔΟΜΟΣ ΥΙΟΣ ΕΝΟΣ ΕΒΔΟΜΟΥ ΥΙΟΥ) (Harris) 9.53 1.

HERE THEY STAND, BROTHERS THEM ALL ΕΔΩ ΣΤΕΚΟΝΤΑΙ, ΑΔΕΛΦΟΙ ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ALL THE SONS, DIVIDED THEY’D FALL ΟΛΟΙ ΟΙ ΥΙΟΙ, ΧΩΡΙΣΜΕΝΟΙ ΘΑ ΠΕΘΑΙΝΑΝ HERE AWAIT THE BIRTH OF THE SON ΕΔΩ ΑΝΑΜΕΝΟΥΝ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΥΙΟΥ THE SEVENTH, THE HEAVENLY, THE CHOSEN ONE! ΤΟΥ ΕΒΔΟΜΟΥ, ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΙΟΥ, ΤΟΥ ΕΚΛΕΚΤΟΥ!

2.

HERE THE BIRTH FROM AN UNBROKEN LINE

HE IS THE CHOSEN ONE ΕΙΝΑΙ Ο ΕΚΛΕΚΤΟΣ SO IT SHALL BE WRITTEN! ΕΤΣΙ ΘΑ ΓΡΑΦΤΕΙ!

SO IT SHALL BE DONE! ΕΤΣΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ!

(7:05-SOLO: DAVE MURRAY) (7:38-SOLO: DAVE MURRAY) (7:58-SOLO: ADRIAN SMITH) (8:27-SOLO: ADRIAN SMITH)

Αν και βρίσκεται στο μέσον του δίσκου, νοηματικά, το τραγούδι αποτελεί το δεύτερο μέρος της ιστορίας. Οι στίχοι περιγράφουν τη γέννηση του Έβδομου Υιού. Οι έξι αδερφοί του είναι παρόντες όλοι. Γνωρίζουν τις δυνάμεις του νεογνού και με αγωνία αναμένουν τη γέννησή του και την εξέλιξη του, αγωνιώντας για την πλευρά που, εν καιρώ, θα διαλέξει να υπηρετεί ο νεογέννητος αδερφός τους. Κάθε παραλλαγή ενός οκτάκτινου άστρου, όπως το σύμβολο που συνοδεύει τους στίχους του κομματιού, έχει τις ρίζες του στην αναπαράσταση του πλανήτη Αφροδίτη, του πλανήτη που αναγνωρίζουμε στον ουρανό ως Αυγερινό και Αποσπερίτη. Πρωτοεμφανίστηκε ως σύμβολο που συνόδευε την σουμεριανή θεότητα της γονιμότητας Inanna. Λόγω του ότι αποτελεί το μόνο ορατό άστρο κατά το ξημέρωμα, ο Αυγερινός θεωρήθηκε «φορέας του φωτός». Δεν είναι τυχαίο, συνεπώς, το γεγονός ότι ταυτίστηκε, τόσο με τον φωτοδότη της γνώσης του Καλού και του Κακού, τον Εωσφόρο («Πώς εξέπεσε στον αφανισμό και την εξουθένωση ο Βασιλιάς της Βαβυλώνας, ο οποίος φαινόταν σαν αυγερινός, που πρωί-πρωί ανατέλλει στον ουρανό;» Ησαΐας 14:12), όσο και με τον φωτοδότη του Λόγου του Θεού, το Χριστό («Εγώ, ο Ιησούς, έστειλα τον άγγελό μου να μαρτυρήσει σ’ εσάς αυτά για τις εκκλησίες. Εγώ είμαι η ρίζα και ο απόγονος του Δαβίδ, ο αστέρας ο λαμπρός, ο πρωινός» Αποκάλυψη 22:16).

ΕΔΩ Η ΓΕΝΝΑ ΜΙΑΣ ΑΔΙΑΣΠΑΣΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ BORN THE HEALER, THE SEVENTH, HIS TIME

INFINITE DREAMS (ΑΕΝΑΑ ΟΝΕΙΡΑ)

ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ Ο ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ, Ο ΕΒΔΟΜΟΣ, Η ΩΡΑ ΤΟΥ

(Harris) 6.09

UNKNOWINGLY BLESSED AND AS HIS LIFE UNFOLDS ΕΝ ΑΓΝΟΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΙΚΙΣΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΚΑΘΩΣ Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΞΕΔΙΠΛΩΝΕΤΑΙ

1.

SLOWLY UNVEILING THE POWER HE HOLDS

ΑΕΝΑΑ ΟΝΕΙΡΑ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΤΑ ΑΡΝΗΘΩ

ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΕΙ

INFINITY IS HARD TO COMPREHEND

3. (x8)

Η ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΘΕΙ

SEVENTH SON OF A SEVENTH SON

I COULDN’T HEAR THOSE SCREAMS

ΕΒΔΟΜΟΣ ΥΙΟΣ ΕΝΟΣ ΕΒΔΟΜΟΥ ΥΙΟΥ

ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΑ ΝΑ ΑΚΟΥΣΩ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΦΩΝΕΣ

4.

EVEN IN MY WILDEST DREAMS!

THEN, THEY WATCH THE PROGRESS HE MAKES

ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΠΙΟ ΤΡΕΛΑ ΜΟΥ ΟΝΕΙΡΑ!

ΜΕΤΑ, ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ

2.

THE GOOD AND THE EVIL, WHICH PATH WILL HE TAKE?

SUFFOCATION… WAKING IN A SWEAT

ΤΟ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΚΟ, ΠΟΙΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ;

ΑΣΦΥΞΙΑ… ΞΥΠΝΩΝΤΑΣ ΚΑΘΙΔΡΟΣ

BOTH OF THEM TRYING TO MANIPULATE

SCARED TO FALL ASLEEP AGAIN

ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΠΑΘΩΝΤΑΣ ΝΑ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΟΥΝ

ΦΟΒΟΥΜΕΝΟΣ ΝΑ ΞΑΝΑΚΟΙΜΗΘΩ

THE USE OF HIS POWERS BEFORE IT’S TOO LATE

INCASE THE DREAM BEGINS AGAIN

ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΟΥ ΠΡΙΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΑΡΓΑ

ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ ΞΑΝΑ

3.( x8)

3.

5.

TODAY IS BORN THE SEVENTH ONE ΣΗΜΕΡΑ ΓΕΝΝΑΤΑΙ Ο ΕΒΔΟΜΟΣ BORN OF WOMAN, THE SEVENTH SON ΓΕΝΝΑΤΑΙ ΑΠΟ ΓΥΝΑΙΚΑ, Ο ΕΒΔΟΜΟΣ ΥΙΟΣ AND HE, IN TURN, OF A SEVENTH SON ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ, ΜΕ ΤΗ ΣΕΙΡΑ ΤΟΥ, ΑΠΟ ΕΒΔΟΜΟ ΥΙΟ HE HAS THE POWER TO HEAL ΕΧΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΘΕΡΑΠΕΥΕΙ HE HAS THE GIFT OF THE SECOND SIGHT ΕΧΕΙ ΤΟ ΧΑΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΟΡΑΣΗΣ

INFINITE DREAMS, I CAN’T DENY THEM

SOMEONE CHASING, I CANNOT MOVE ΚΑΠΟΙΟΣ ΚΥΝΗΓΑΕΙ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΟΥΝΗΘΩ STANDING RIGID, A NIGHTMARE’S STATUE ΣΤΕΚΟΜΑΙ ΑΚΑΜΠΤΟΣ, ΕΝΟΣ ΕΦΙΑΛΤΗ ΑΓΑΛΜΑ WHAT A DREAM! WHEN WILL IT END? ΤΙ ΟΝΕΙΡΟ! ΠΟΤΕ ΘΑ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ; AND WILL I TRANSCEND? ΚΑΙ ΘΑ ΤΟ ΞΕΠΕΡΑΣΩ; 4.

RESTLESS SLEEP, THE MIND’S IN TURMOIL ΑΝΗΣΥΧΟΣ ΥΠΝΟΣ, Ο ΝΟΥΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ ΤΕΛΜΑ

20

ONE NIGHTMARE ENDS, ANOTHER FERTILE

REINCARNATE, PLAY THE GAME

ΕΝΑΣ ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ, ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΓΟΝΙΜΟΣ

ΝΑ ΜΕΤΕΝΣΑΡΚΩΘΩ, ΝΑ ΠΑΙΞΩ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

IT’S GETTING TO ME, SO SCARED TO SLEEP

AGAIN AND AGAIN AND AGAIN AND AGAIN!

ΜΕ ΚΑΤΑΒΑΛΛΕΙ, ΤΟΣΟ ΦΟΒΙΣΜΕΝΟΣ ΝΑ ΚΟΙΜΗΘΩ

ΞΑΝΑ ΚΑΙ ΞΑΝΑ ΚΑΙ ΞΑΝΑ ΚΑΙ ΞΑΝΑ!

BUT SCARED TO WAKE NOW, (Ι’ Μ) IN TOO DEEP

Σύμφωνα με τον Harris, η έμπνευση για τους στίχους του κομματιού προέκυψε από τον ανήσυχο ύπνο που ο ίδιος βίωνε σε περιόδους σύνθεσης ενός νέου άλμπουμ, κάτι που απέδιδε στην πυρετώδη λειτουργία του εγκεφάλου του κατά τη διάρκεια συνθετικού οίστρου.

ΑΛΛΑ ΦΟΒΑΜΑΙ ΝΑ ΞΥΠΝΗΣΩ ΤΩΡΑ, ΕΙΜΑΙ ΤΟΣΟ ΒΑΘΙΑ 5.

EVEN THOUGH IT’S REACHED NEW HEIGHTS ΑΝ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΦΤΑΣΕΙ ΣΕ ΝΕΑ ΕΠΙΠΕΔΑ I RATHER LIKE THE RESTLESS NIGHTS

Ο Έβδομος Υιός είναι πλέον νέος. Έχει αρχίσει και βλέπει όνειρα τρομακτικά, μελλοντολογικά. Αυτά σηματοδοτούν την αυγή των δυνάμεων του, την ύπαρξη των οποίων ακόμη δεν έχει αντιληφθεί. Η απόκοσμη και μυστηριώδης φύση των ονείρων αλλά και το ότι κανένα από αυτά δεν αφορά το μέλλον του ιδίου, γεννούν τρόμο και ερωτηματικά στο νεαρό. Οι τελευταίοι στίχοι του τραγουδιού θέτουν το ζήτημα της μετενσάρκωσης.

ΠΡΟΤΙΜΩ ΤΙΣ ΑΝΗΣΥΧΕΣ ΝΥΧΤΕΣ IT MAKES ME WONDER, MAKES ME THINK ΜΕ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΑΝΑΡΩΤΙΕΜΑΙ, ΜΕ ΚΑΝΕΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ THERE’S MORE TO THIS, I’M ON THE BRINK ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟ, ΕΙΜΑΙ ΣΤΟ ΧΕΙΛΟΣ IT’S NOT THE FEAR OF WHAT’S BEYOND ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΦΟΒΟΣ ΤΟΥ ΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΑΡΑΠΕΡΑ IT’S JUST THAT I MIGHT NOT RESPOND ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΩΣ ΟΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΘΩ I HAVE AN INTEREST, ALMOST CRAVING ΕΧΩ ΕΝΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ, ΣΧΕΔΟΝ ΛΑΧΤΑΡΑ WOULD I LIKE TO GET TOO FAR IN? ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΜΠΩ ΠΟΛΥ ΒΑΘΙΑ ΜΕΣΑ; 6.

IT CAN’T BE ALL COINCIDENCE ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΛΑ ΣΥΜΠΤΩΣΕΙΣ TOO MANY THINGS ARE EVIDENT ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΦΑΝΗ YOU TELL ME YOU’RE AN UNBELIEVER ΜΟΥ ΛΕΣ ΟΤΙ ΕΙΣΑΙ ΑΠΙΣΤΟΣ SPIRITUALIST? WELL, ME, I’M NEITHER! ΠΝΕΥΜΑΤΙΣΤΗΣ; ΛΟΙΠΟΝ, ΕΓΩ, ΕΓΩ ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΠ’ ΤΑ ΔΥΟ!

WOULDN’T YOU LIKE TO KNOW THE TRUTH ΔΕ ΘΑ ΗΘΕΛΕΣ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ OF WHAT’S OUT THERE? TO HAVE THE PROOF? ΤΟΥ ΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΚΕΙ ΕΞΩ; ΝΑ ΕΧΕΙΣ ΤΙΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ; AND FIND OUT JUST WHICH SIDE YOU’RE ON ΚΑΙ ΝΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΣΕ ΠΟΙΑ ΠΛΕΥΡΑ ΑΝΗΚΕΙΣ WHERE WOULD YOU END, IN HEAVEN OR IN HELL? ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΤΕΛΗΓΕΣ, ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ Ή ΣΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ; 7.

HELP ME! HELP ME TO FIND MY TRUE SELF WITHOUT SEEING THE FUTURE! ΒΟΗΘΑ ΜΕ! ΒΟΗΘΑ ΜΕ ΝΑ ΒΡΩ ΤΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥ ΕΑΥΤΟ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΒΛΕΠΩ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ!

SAVE ME! SAVE ME FROM TORTURING MYSELF, EVEN WITHIN MY DREAMS! ΣΩΣΕ ΜΕ! ΣΩΣΕ ΜΕ ΑΠ’ ΤΟ ΝΑ ΒΑΣΑΝΙΖΩ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΟΥ, ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΜΟΥ!

(4:40-SOLO: DAVE MURRAY) (4:52-SOLO: ADRIAN SMITH) 8.

THERE’S GOT TO BE JUST MORE TO IT THAN THIS ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΚΑΤΙ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟ OR TELL ME WHY DO WE EXIST? ΑΛΛΙΩΣ ΠΕΣ ΜΟΥ ΓΙΑΤΙ ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ; I’D LIKE TO THINK THAT WHEN I DIE ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ ΟΤΑΝ ΠΕΘΑΝΩ I’D GET A CHANCE, ANOTHER TIME ΘΑ ΕΙΧΑ ΜΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ, ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΦΟΡΑ AND TO RETURN AND LIVE AGAIN ΚΑΙ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΩ ΚΑΙ ΝΑ ΖΗΣΩ ΞΑΝΑ

Το σύμβολο που συνοδεύει τους στίχους δεν είναι άλλο από το «Κηρύκειο» («ραβδί του κήρυκα»), σύμβολο της Ιατρικής, προερχόμενο από τη σύγχυση της ράβδου του Ερμή με αυτή του Ασκληπιού, η οποία έγινε το Μεσαίωνα. Οι Γνωστικιστές χρησιμοποιούσαν το κηρύκειο σαν σύμβολο πνευματικής αφύπνισης. Ο Γνωστικισμός είναι μια φιλοσοφική και θρησκευτική κίνηση που άρχισε στους προ-Χριστιανικούς χρόνους. Ο όρος προέρχεται από την Ελληνική λέξη γνώση. Οι Γνωστικοί υποστήριζαν πως έχουν κρυφές γνώσεις για το Θεό, την ανθρωπότητα και το υπόλοιπο σύμπαν του οποίου ο κύριος πληθυσμός ήταν αδαής. Έγινε ένα από τα τρία κύρια θρησκευτικά συστήματα στον 1ο Χριστιανικό αιώνα και είχε διακριθεί για τις νέες πίστεις για τους Θεούς, τη Βίβλο και τον κόσμο (η οποίες διέφεραν από αυτές άλλων Χριστιανικών ομάδων), για την επιείκεια προς διαφορετικές θρησκευτικές πίστεις μέσα και έξω από το Γνωστικισμό και για την έλλειψη διακρίσεων κατά των γυναικών. Η κίνηση και το έντυπο υλικό της εξαλείφθηκαν με το τέλος του 5ου αιώνα Κ.Χ. από κυνηγούς αιρέσεων, κυρίως από το Χριστιανισμό. Τέλος, το κηρύκειο συναντάται και στους αρχαίους πολιτισμούς της Αιγύπτου, της Μεσοποταμίας και της Ινδίας, όπου αποτελεί σύμβολο αρμονίας και ισορροπίας. Ωστόσο, η συγκεκριμένη παραλλαγή αυτού, με το χέρι που το κρατάει στη βάση του, φέρνει στο νου το Κηρύκειο έτσι όπως αυτό εμφανίζεται στο έργο του Γερμανού τυπογράφου Johann Froben (1460 – 1527). Το 1516 τύπωσε την ελληνική Αγία Γραφή, μεταφρασμένη στα Λατινικά από το Γερμανό Ουμανιστή Desiderius Erasmus (1466 – 1536). Ο τελευταίος υποστήριζε πως το σύμβολο που χρησιμοποιούσε ο Froben προέρχονταν από την προτροπή του Χριστού προς τους μαθητές του «Σας στέλνω σαν πρόβατα ανάμεσα στους λύκους. Να έχετε τη σύνεση που έχουν τα φίδια και την ακεραιότητα που έχουν τα περιστέρια» (Ματθαίος, Κεφ 10:16). Τα φίδια δεν είναι τοποθετημένα όπως συνήθως, αντικριστά, αλλά τα κεφάλια τους στρέφονται προς αντίθετες κατευθύνσεις. Αυτό είναι κάτι που συναντιέται σε απεικονίσεις του Κηρυκείου εντός των πλαισίων του Ιουδαϊκού μυστικισμού και ειδικότερα της Kaballah, όπου τα δύο φίδια στηρίζουν τα κεφάλια τους πάνω σε δύο από τις σφαίρες («παλμούς θείας ενέργειας») του «Δένδρου της Ζωής», την “Chesed” («Έλεος») και την “Gevurah” («Δριμύτητα»). Σύμφωνα με τον Dickinson, o McBrain ήθελε τα μέρη των drums αυτού του κομματιού επιθετικότερα αλλά του υποδείχθηκε να ακολουθήσει μια πιο progressive προσέγγιση. Η ζωντανή εκτέλεση του κομματιού, η οποία προέρχεται από μια εκ των δυο συναυλίιών στο NEC του Birmingham (27-28/11/1988), αποτέλεσε το τέταρτο single του άλμπουμ αλλά και του video “Maiden England”, το οποίο επίσης προέρχεται από αυτές τις συναυλίες

21

CAN I PLAY WITH MADNESS

3.

(ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΑΙΞΩ ΜΕ ΤΗ ΤΡΕΛΑ)

6.

(Smith, Dickinson, Harris) 3.31

OH, “LISTEN TO ME”, SAID THE PROPHET

1.

Ω, «ΑΚΟΥΣΕ ΜΕ», ΕΙΠΕ Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ

CAN I PLAY WITH MADNESS?

3.

ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΑΙΞΩ ΜΕ ΤΗ ΤΡΕΛΑ;

1.

2.

(2:41-SOLO: ADRIAN SMITH)

GIVE ME THE SENSE TO WONDER ΔΩΣΕ ΜΟΥ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ ΝΑ ΑΝΑΡΩΤΗΘΩ TO WONDER IF I’M FREE ΝΑ ΑΝΑΡΩΤΗΘΩ ΑΝ ΕΙΜΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ GIVE ME A SENSE OF WONDER ΔΩΣΕ ΜΟΥ ΜΙΑ ΑΙΣΘΗΣΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ TO KNOW I CAN BE ME ΝΑ ΞΕΡΩ ΟΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΕΙΜΑΙ Ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ GIVE ME THE STRENGTH TO HOLD MY HEAD UP ΔΩΣΕ ΜΟΥ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΚΡΑΤΑΩ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ ΜΟΥ ΨΗΛΑ SPIT BACK IN THEIR FACE ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΩ ΤΟ ΦΤΥΣΙΜΟ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥΣ DON’T NEED NO KEY TO UNLOCK THIS DOOR ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΙ ΚΛΕΙΔΙ ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΚΛΕΙΔΩΣΩ ΑΥΤΗ ΤΗ ΠΟΡΤΑ GONNA BREAK DOWN THE WALLS ΘΑ ΓΚΡΕΜΙΣΩ ΤΟΥΣ ΤΟΙΧΟΥΣ BREAK OUT OF THIS BAD PLACE! ΘΑ ΔΡΑΠΕΤΕΥΣΩ ΑΠΟ ΑΥΤΟ ΤΟ ΚΑΚΟ ΜΕΡΟΣ!

3.

CAN I PLAY WITH MADNESS? THE PROPHET STARED AT HIS CRYSTAL BALL ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΑΙΞΩ ΜΕ ΤΗ ΤΡΕΛΑ; Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΚΟΙΤΑΞΕ ΤΗΝ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΝΗ ΓΥΑΛΑ ΤΟΥ CAN I PLAY WITH MADNESS? THERE’S NO VISION THERE AT ALL! ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΑΙΞΩ ΜΕ ΤΗ ΤΡΕΛΑ; ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΕΚΕΙ ΜΕΣΑ!

CAN I PLAY WITH MADNESS? THE PROPHET LOOKED AND HE LAUGHED AT ME, HA! ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΑΙΞΩ ΜΕ ΤΗ ΤΡΕΛΑ; Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΚΟΙΤΑΞΕ ΚΑΙ ΓΕΛΑΣΕ ΜΕ ΕΜΕΝΑ, ΧΑ!

HE SAID: “CAN I PLAY WITH MADNESS”? HE SAID: “YOU’RE BLIND, TOO BLIND TO SEE!” ΕΙΠΕ: «ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΑΙΞΩ ΜΕ ΤΗ ΤΡΕΛΑ»; ΕΙΠΕ: «ΕΙΣΑΙ ΤΥΦΛΟΣ, ΠΟΛΥ ΤΥΦΛΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΣ!»

4.

OH, HE SAID: “YOU’RE TOO BLIND TO SEE!” Ω, ΕΙΠΕ: «ΕΙΣΑΙ ΠΟΛΥ ΤΥΦΛΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΣ!»

5.

I SCREAMED ALOUD TO THE OLD MAN ΦΩΝΑΞΑ ΔΥΝΑΤΑ ΣΤΟ ΓΕΡΟ I SAID: “DON’T LIE, DON’T SAY YOU DON’T KNOW!” ΕΙΠΑ: «ΜΗΝ ΨΕΥΔΕΣΑΙ, ΜΗ ΛΕΣ ΟΤΙ ΔΕ ΞΕΡΕΙΣ!»

I SAID: “YOU’LL PAY FOR THIS MISCHIEF ΕΙΠΑ: «ΘΑ ΠΛΗΡΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΟΝΗΡΙΑ IN THIS WORLD OR THE NEXT!” ΣΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ Ή ΣΤΟΝ ΕΠΟΜΕΝΟ!»

OH AND THEN HE FIXED ME WITH A FREEZING GLANCE Ω ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΜΕ ΚΑΡΦΩΣΕ ΜΕ ΜΙΑ ΚΑΘΗΛΩΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ AND THE HELL FIRES RAGED IN HIS EYES! ΚΑΙ ΟΙ ΦΩΤΙΕΣ ΤΗΣ ΚΟΛΑΣΕΩΣ ΟΡΓΙΑΖΑΝ ΜΕΣ’ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ!

HE SAID: “DO YOU WANT TO KNOW THE TRUTH, SON?

Σύμφωνα με τον ίδιο1, τo τραγούδι προέρχεται από την επεξεργασία μιας σύνθεσης του Smith που ονομαζόταν “On The Wings Of Eagles” («Πάνω Στα Φτερά Αετών»), η οποία είχε απορριφθεί κατά τη διαδικασία επιλογής των κομματιών που συμπεριλήφθηκαν στο “Somewhere In Time”. Ο Dickinson2, υποστήριξε μάλιστα ότι ο McBrain ήταν αρχικά επιφυλακτικός ως προς τη σύνθεση αυτή, πιστεύοντας πως δεν ταίριαζε στο ύφος των Maiden. Τελικά αποτέλεσε το πρώτο single του άλμπουμ. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο βιντεοκλίπ έκανε μια από τις τελευταίες εμφανίσεις πριν το θάνατό του ο ηθοποιός Graham Chapman (1941 – 1989), γνωστός από τους Monty Python, μια ομάδα κωμικών με ταινίες όπως “Monty Python And The Holy Grail” («Οι Monty Python Και Το Άγιο Δισκοπότηρο») (1975) και “The Life Of Brian” («Η Ζωή Του Brian») (1978). Σύμφωνα με τον Dickinson3, τα συσσωρευμένα ερωτηματικά για το μέλλον του και ο αυξανόμενος φόβος, οδηγούν το νεαρό σε έναν προφήτη προς αναζήτηση απαντήσεων. Ο προφήτης αντιλαμβάνεται την εκλεκτή φύση και τις πνευματικές δυνάμεις του νεαρού, καθώς και την άγνοια του για το πώς πρέπει αυτός να τις χρησιμοποιήσει. Φοβούμενος τις συνέπειες τού να αντιληφθεί ο ανέτοιμος νέος τις δυνάμεις του και να τις επιστρατεύσει στο θέλημα του Σατανά, αποφεύγει να δώσει απαντήσεις στις απορίες του. Μετά από μεγάλη πίεση και απειλές του νεαρού, προβλέπει τη βέβαιη καταδίκη της ψυχής του στην Κόλαση, όπως αυτή περιγράφεται στην Αποκάλυψη του Ιωάννη: («Αλλά για τους δειλούς και άπιστους και βδελυρούς και φονιάδες και πόρνους και μάγους και ειδωλολάτρες και για όλους τους ψεύτες, το μέρος τους θα είναι μέσα στη λίμνη που καίγεται με φωτιά και θειάφι […], 21:8). Το σύμβολο που συνοδεύει τους στίχους είναι το φεγγάρι, σύμβολο το οποίο έχει συνδεθεί κατά καιρούς τόσο με τη σοφία όσο και με την παράνοια. Η αγγλική λέξη “lunatic” («τρελός») έχει τις ρίζες της στη λατινική λέξη “luna” («σελήνη»). Η ινδοευρωπαϊκή ρίζα για τις λέξεις “moon” («σελήνη») και “mind” («νους») ήταν η λέξη “manas”, “mana” ή “men”, η οποία αναφερόταν στο «σοφό αίμα» της «Μεγάλης Μητέρας», το οποίο έφεραν «σεληνιασμένες» γυναίκες, γυναίκες επί των οποίων κυριαρχούσε η επιρροή της σελήνης. Ο τρόπος που η σελήνη επηρεάζει τα έμβια όντα αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον και αναπτυσσόμενο ερευνητικό πεδίο. Το σύμβολο που υπάρχει στο ένθετο του άλμπουμ θυμίζει έντονα το «ερυθρό σαν αίμα» φεγγάρι της Αποκάλυψης του Ιωάννη, όπως αυτό απεικονίζεται σε ξυλογραφία ενός από τους σπουδαιότερους εκφραστές της Αναγέννησης στη Γερμανία, του Albrecht Durer (1471 – 1528). Αυτό το σύμβολο έχει τις ρίζες του στο καστανοκόκκινο χρώμα που αποκτά η σελήνη κατά την ολική έκλειψή της.

1) Επίσημη βιογραφία “Run To The Hills – 3rd Edition”, σελ. 266, Sanctuary Publishing (UK), 2004.

2) Συνέντευξη Dickinson στο γαλλικό περιοδικό Hard Force, τεύχος 17, Απρίλιος 1988 3) Συνέντευξη Dickinson στο βρετανικό περιοδικό Kerrang!, μερικώς αναδημοσιευμένη στο τεύχος Σεπτεμβρίου 2006, αρχικό έτος δημοσίευσης 1988.

ΕΙΠΕ: «ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ, ΓΙΕ; LORD, I’LL TELL YOU THE TRUTH! ΚΥΡΙΕ, ΘΑ ΣΟΥ ΠΩ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ!

YOUR SOUL’S GONNA BURN IN THE LAKE OF FIRE!” Η ΨΥΧΗ ΣΟΥ ΘΑ ΚΑΕΙ ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ!»

Ολοκληρωμένη εργασία του Δημήτρη Ματσαγγούρα μπορείτε να βρείτε στους διαδικτυακούς τόπους www.scribd. com/19068733/-Iron-Maiden και www.ebooks4greeks.gr/

22

Προς ένα νέο Ρομαντισμό

(Η απάντηση στην πρόκληση του μεταμοντερνισμού) του Σταμάτη Μαμούτου, προέδρου Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ Τα τελευταία χρόνια στους πνευματικούς κύκλους του δυτικού κόσμου ένα από τα κύρια θέματα των συζητήσεων αποτελεί η έλευση του Μεταμοντέρνου στοιχείου και η εκδίπλωση της επιρροής του. Στο άρθρο αυτό θα επιχειρηθεί η παρουσίαση του θέματος απ’ την αρχή, όσο πιο σύντομα και περιεκτικά γίνεται. Απώτερος σκοπός είναι, όταν εξαχθούν τα βασικά συμπεράσματα περί του φαινομένου, να τοποθετηθώ επ’ αυτού ως ενεργό μέλος της ελληνικής κοινότητας του Φανταστικού. Ξεκινώντας θα σημειώσω ότι ο Μεταμοντερνισμός αποτελεί μια πνευματική τάση από την οποία εκρέουν -και με την οποία επικοινωνούν- φιλοσοφικές, πολιτικές, καλλιτεχνικές και οικονομικές εκφράσεις. Ορισμένοι, όμως, εκτιμούν ότι το φαινόμενο αυτό θα πρέπει να εξεταστεί ως κάτι περισσότερο από μια τάση. Υποστηρίζουν, δηλαδή, ότι ο Μεταμοντερνισμός αποτελεί το πνευματικό υπόβαθρο μιας ιστορικής εποχής, την οποία ονομάζουν Μετανεωτερική. Το κύριο επιχείρημά τους βασίζεται στην υπόθεση ότι μετά την πτώση του σοβιετικού μπλοκ και την έλευση της παγκοσμιοποίησης, η ιστορία άφησε πίσω της τη Νεωτερικότητα και εισήλθε σε μια νέα ιστορική περίοδο. Ωστόσο, η άποψη που κυριαρχεί προς το παρόν στους ακαδημαϊκούς κύκλους αποτιμά την παραπάνω εκτίμηση ως εσφαλμένη. Γνώμη μου είναι πως όντως τα πράγματα έχουν έτσι. Μετανεωτερική ιστορική εποχή και Μετανεωτερικότητα δεν υπάρχουν. Η ιστορική φάση την οποία διανύουμε σήμερα μπορεί να είναι διαποτισμένη από τις ιδέες του Μεταμοντερνισμού, αυτό όμως δε σημαίνει ότι αποτελεί

του καπιταλιστικού φιλελευθερισμού, ένθεος άνθρωπος έναντι του υλιστικού ατόμου. Αυτή ήταν σε γενικές γραμμές η κληρονομιά της πρώτης ανατρεπτικής κοσμοθέασης έναντι της Νεωτερικότητας.

Μετά τα μέσα του 19ου αιώνα ο Ρομαντισμός έπαψε να υφίσταται ως κάτι περισσότερο από μια φάση εντός κίνημα. Παρέμεινε, όμως, ζωντανός ως κοσμοθέαση, ενώ αρκετές από τις των πλαισίων της Νεωτερικότητας. επιμέρους εκφράσεις του κατάφεραν Ιστορική προέλευση όρων να επιβιώσουν, γονιμοποιώντας νέα και κινημάτων σχήματα πολιτισμού. Η λογοτεχνία του φανταστικού, που μέσα στο Η Νεωτερικότητα, που ρομαντικό πλαίσιο αναγεννήθηκε και συμβολικά ανάγει τις αφετηρίες εκφράστηκε πολυποίκιλα, συνέχισε της στην Αμερικανική και τη να αναπαράγεται προβάλλοντας Γαλλική Επανάσταση (1776 και 1789 μια εναλλακτική αισθητική προς αντίστοιχα), αποτέλεσε πράγματι μια το λογοτεχνικό κατεστημένο της νέα εποχή για την ανθρώπινη ιστορία. Νεωτερικότητας. Στα πλαίσιά της η πολιτική (με την Οι ρίζες του επικράτηση της αστικής δημοκρατίας), Μεταμοντερνισμού η οικονομία (με τη βιομηχανοποίηση της παραγωγής και την κυριαρχία Με το πέρασμα του καιρού του φιλελευθερισμού), η τέχνη (με απέναντι στα κυρίαρχα καλλιτεχνικά την καθιέρωση του ρεαλισμού και των κινημάτων της Πρωτοπορίας) νεωτερικά πρότυπα στάθηκαν και και η αντίληψη του ανθρώπου επί κάποια νέα ρεύματα. Τα ρεύματα των πραγμάτων (με την πρόκριση αυτά είχαν ως υπόβαθρο το πνεύμα του ατομικιστικού, υλιστικού και του Μοντερνισμού, αλλά ήταν ωφελιμιστικού προτύπου ζωής) εξαιρετικά ριζοσπαστικά. Έτσι, πέρα αποτέλεσαν τομές σε σχέση με την από τις εναπομείνασες εκφράσεις προνεωτερική εποχή, όπου στην του Ρομαντισμού που συνέχιζαν να πολιτική κυριαρχούσαν τα υπολείμματα υφίστανται στο παρασκήνιο των των παλαιών αριστοκρατιών, στην πολιτισμικών δρώμενων, εμφανίστηκε οικονομία η παραγωγή παρέμενε και αυτή η ριζοσπαστική ομάδα αγροτική και ελεγχόμενη από τα ρευμάτων, η οποία αντιπαρατέθηκε κράτη, ενώ η επικρατούσα ανθρώπινη στο κυρίαρχο νεωτερικό σύνολο αντίληψη ήταν κοινοτιστική και αξιών. Τα εν λόγω ρεύματα απέκτησαν διέθετε μεταφυσική ένταση. Αυτές κινηματική δυναμική στο πρώτο μισό οι διαφορές ήταν τόσο σημαντικές του 20ου αιώνα με αποτέλεσμα ώστε να αποτελέσουν τομές μεταξύ να ονομαστούν «κινήματα της (Avant Garde)». δυο διαφορετικών ιστορικών εποχών. Πρωτοπορίας Κάποια από αυτά ήταν ο φοβισμός, Στα πλαίσια της Νεωτερικότητας αναδύθηκε το «πνεύμα» του ο κυβισμός, ο ντανταϊσμός και ο Μοντερνισμού. Επρόκειτο για μια σουρεαλισμός, με το τελευταίο να συμπύκνωση, δηλαδή, όλων των αποκτά εικαστική, λογοτεχνική και προαναφερθέντων νεωτερικών κινηματογραφική έκφραση. χαρακτηριστικών σε μια ενιαία Ο πυρήνας του θεωρητικού εκφραστικότητα. υπόβαθρου τον κινημάτων αυτών Κατά την πρώτη εποχή της δεν είχε συγγένεια με το Ρομαντισμό. Νεωτερικότητας γεννήθηκε ο Επρόκειτο για εκφράσεις που είχαν Ρομαντισμός. Όπως έχει αναφερθεί καθαρά νεωτερικό περιεχόμενο. πολλές φορές μέσα από αυτό το Ωστόσο, οι θιασώτες τους στέκονταν έντυπο, ο Ρομαντισμός μέχρι τα κριτικά απέναντι στο σύνολο της μισά του 19ου αιώνα αποτέλεσε νεωτερικής δομής, επειδή θεωρούσαν ως κοσμοθέαση και ως κίνημα την ότι η εποχή τους προχωρούσε αντίδραση στο μοντέρνο κόσμο της πολύ αργά προς την εκπλήρωση Νεωτερικότητας. Φαντασία έναντι των οραμάτων πάνω στα οποία του ορθολογισμού, κοινοτισμός έναντι αρθρώθηκε -και από τα οποία του κοσμοπολιτικού ατομικισμού, ωθήθηκε- το σύνολο του νεωτερικού οργανική συλλογικότητα έναντι του πλαισίου. Κυριότερα εκ των οραμάτων κοινωνικού συμβολαίου, μυθολογία αυτών θεωρούσαν την ατομική και έναντι της μόδας, ηρωισμός έναντι κοινωνική απελευθέρωση. Κι επειδή του ωφελιμισμού, εθνικισμός εκτιμούσαν ότι η νομική ελευθερία (και σε κάποιες περιπτώσεις που είχε επέλθει στο πολιτικό πρωτογενείς μορφές αναρχισμού και επίπεδο μέσω της επικράτησης της προμαρξιστικού σοσιαλισμού) έναντι αστικής δημοκρατίας ήταν απλά

23

εξωτερική, επιδίωξαν μέσω της τέχνης τους να ωθήσουν τον άνθρωπο σε μια εσωτερική απελευθέρωση από κάθε εξουσιαστικό δεσμό, προκειμένου να ολοκληρωθεί έπειτα και η πολιτική απελευθέρωση. Κύρια πεποίθησή τους ήταν ότι η Λογική του Διαφωτισμού, πάνω στην οποία ήταν εδραιωμένη η Νεωτερικότητα, είχε απελευθερώσει τον άνθρωπο από τα δεσμά των παραδόσεων και των μύθων αλλά τον είχε εγκλωβίσει σε ένα νέο εξουσιαστικό τύπο. Τον τύπο της ορθολογιστικής, νεωτερικής και μοντέρνας εξουσίας.

Μάης του ’68, όπου αποτέλεσαν εκφραστές του. Ωστόσο, μετά από λίγα χρόνια τα περισσότερα κινήματα της Πρωτοπορίας έκλεισαν τον κύκλο τους και πέρασαν στην ιστορία.

Η γέννηση του Μεταμοντερνισμού και τα χαρακτηριστικά του

Η συνολική επιρροή των κινημάτων της avant garde αναπαράχθηκε σε φιλοσοφικές και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις, που αναδείχθηκαν στα ευρωπαϊκά πνευματικά δρώμενα μετά το Μάη του ’68. Ντεριντά, Φουκώ, Όπως γίνεται σαφές, οι καλλιτέχνες Μπουρντιέ και άλλοι στοχαστές και οι στοχαστές που εκφράστηκαν έθεσαν τις βάσεις της φιλοσοφικής του Αποδομισμού μέσα από τα κινήματα της Πρωτοπορίας σκέψης ( μ ε τ α σ τ ρ ο υ κ τ ο υ ρ αλισμού). αντιλαμβάνονταν ως ξεπερασμένα και αυταρχικά εξουσιαστικά σχήματα Επιστημολογικά ρεύματα,καλλιτεχνικά όσα οι Ρομαντικοί θεωρούσαν απομεινάρια των κινημάτων της σημαντικά, αναλλοίωτα και αληθινά. Πρωτοπορίας και αρχιτεκτονικές Ωστόσο, στην αντιπαράθεσή τους ομάδες συνδέθηκαν με αυτόν. Όλη με τους συμβατικούς Μοντερνιστές, αυτή η σύνθεση αποκρυστάλλωσε πνευματικό πλαίσιο του χρησιμοποίησαν κάποια από τα όπλα το Μεταμοντερνισμού. του Ρομαντισμού όπως τη Φαντασία και το Σύμβολο. Όμως, το πνεύμα Η Μεταμοντέρνα σκέψη που γέμισε τα έργα τους δεν ήταν απορρίπτει τις μεγάλες αφηγήσεις συγγενικό με εκείνο του Ρομαντισμού και οποιαδήποτε θεωρία ερμηνεύει και της λογοτεχνίας του φανταστικού. την πραγματικότητα καθολικά. Δίνει Οι καλλιτέχνες των κινημάτων έμφαση στο μερικό, το διαφορετικό, της avant garde ακόμη και όταν το τοπικό και την ασυνέπεια. χρησιμοποιούσαν τις ίδιες έννοιες με τους ρομαντικούς, αντέστρεφαν την Στο πολιτιστικό επίπεδο οι προοπτική τους. Εκείνοι αναζητούσαν μεταμοντέρνοι υποστηρίζουν την την απελευθέρωση και το χαοτικό καταναλωτική τέχνη, γιατί τη θεωρούν αυθορμητισμό ενώ οι ρομαντικοί δημοκρατική και εγγύτερη στον την αυθεντικότητα του εκάστοτε απλό άνθρωπο (σαφής επιρροή του πράγματος, την ενσωμάτωσή τους σε pop art). Στρέφονται εναντίον της αυτήν και την υπεράσπισή της. Ως εκ παραδοσιακής αλλά και της νεωτερικής τούτου, ποτέ και σε καμία περίπτωση, ανδροκρατικής, ευρωπαϊκής τέχνης σε όλη τη διάρκεια του πρώτου μισού και επιδιώκουν την ανάμιξη της του 20ου αιώνα, οι λογοτέχνες και οι υψηλής και της μαζικής κουλτούρας. καλλιτέχνες της Πρωτοπορίας δεν Θεωρούν ότι δεν υπάρχει η έννοια συγχρωτίστηκαν με εκείνους του της πρωτότυπης δημιουργίας αλλά Φανταστικού, δεν ήρθαν σε επαφή εκείνη της επιτυχημένης σύνθεσης και δε συνδέθηκαν μαζί τους. προγενέστερων «καλλιτεχνικών υλικών». Στη λογοτεχνία αρνούνται Οι Πρωτοπόροι προσπάθησαν την οργανωμένη αφήγηση (όπως να δώσουν πολιτική απόχρωση στα και έκαναν και οι εκφραστές των κινήματά τους, συνδεόμενοι στην κινημάτων της Πρωτοπορίας) και πλειοψηφία τους με την Αριστερά. δίνουν έμφαση στην αποδόμηση της Ωστόσο, η μαρξιστική προσέγγιση γλώσσας. Τους ενδιαφέρει η αισθητική που επικρατούσε στους κύκλους της των λέξεων πολύ περισσότερο από Αριστεράς εκείνη την ιστορική περίοδο το νόημα του κειμένου. ήταν εξαιρετικά «επιστημονιστική» και συμβατικά μοντερνιστική για Στο φιλοσοφικό τους πλαίσιο να τους απορροφήσει. Έτσι, ήδη επιδιώκουν την αποδόμηση του από τη δεκαετία του 1930, οι υποκειμένου και την ανασυγκρότηση περισσότεροι εξ αυτών άρχισαν να του σχεσιακά.Εκτιμούν ότι δεν υπάρχει αναζητούν νέους δρόμους πολιτικής κάποιος αυθεντικός ανθρώπινος έκφρασης. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο εαυτός, παρά μόνο η αντανάκλαση της Πόλεμο συνδέθηκαν με αριστερούς κοινωνικής σχέσης (σαφής επιρροή κύκλους των Η.Π.Α, όμως σταδιακά του tabula rasa, που εξέφρασαν αποδυναμώθηκαν. Εμφανίστηκε οι διαφωτιστές). Υποστηρίζουν πάντως ένα καινούργιο καλλιτεχνικό ότι υπάρχουν η επικαιρότητα και ρεύμα που είχε επιρροές από την η σχέση των πραγμάτων και όχι τέχνη τους, το pop art. Τελευταία κάποια βαθύτερη Ουσία την οποία οι αναλαμπή τους υπήρξε ο γαλλικός ρομαντικοί επεδίωξαν να συλλάβουν

24

με τη φαντασία και οι νεωτεριστές με τον ορθό λόγο. Στις πολιτικές του εκφράσεις συνδυάζουν τα πιο διεθνιστικά στοιχεία της Αριστεράς (αφήνοντας κάπως στο περιθώριο τη θεώρηση της ταξικής σύγκρουσης και εστιάζοντας σε ζητήματα φεμινισμού, κρατικής βίας, «ρατσισμού», κοινωνικής κατασκευής κλπ) με τα πιο ατομικιστικά της φιλελεύθερης Δεξιάς (καταναλωτισμός, ιδιαιτερότητα, αποκεντρωμένη παγκοσμιότητα). Ένας καλός τρόπος για να αντιληφθεί κανείς τα πράγματα είναι να εξετάσει το περιεχόμενο των ίδιων των όρων. Ο Μοντερνισμός αποτέλεσε την κυρίαρχη συνθήκη της Νεωτερικότητας. Ο Μεταμοντερνισμός (και η φιλοδοξία για μια Μετανεωτερικότητα) υποδηλώνει το ξεπέρασμα του Μοντερνισμού και της Νεωτερικότητας. Αποτελεί, δηλαδή, ένα πλαίσιο που υποτίθεται πως εμπεριέχει το νεωτερικό/μοντέρνο (πλαίσιο) αλλά το εξελίσσει και τελικά το υπερβαίνει. Αντίθετα, ο Ρομαντισμός σηματοδότησε την εξέγερση έναντι της Νεωτερικότητας.Στάθηκε απέναντί σε μια ολόκληρη ιστορική περίοδο με διάθεση ανατροπής και όχι εξέλιξής της.

Η Ρομαντική προοπτική έναντι της πρόκλησης του Μεταμοντερνισμού Η μεταμοντέρνα εκδοχή της Νεωτερικότητας έχει σήμερα πλήθος εκφραστών στους πνευματικούς κύκλους του δυτικού κόσμου. Επιπλέον, μοταμοντέρνες τάσεις ανιχνεύονται όλο και περισσότερο σε διάφορα πνευματικά σύνολα. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που, κατά τη γνώμη μου, δεν αγγίζει το πεδίο της λογοτεχνίας του φανταστικού. Η φανταστική λογοτεχνία ανάγει τις αφετηρίες της στην αρχαιότητα και διαπερνά ολόκληρη την πολιτιστική ιστορία της ανθρωπότητας, παρουσιάζοντας ιδιαίτερες εκφράσεις κατά το μεσαίωνα, την εποχή του ρομαντισμού και τα νεώτερα χρόνια. Εμποτισμένη με το πνεύμα των παραμυθιών, των λαϊκών θρύλων και εν γένει των εθνικών παραδόσεων, διαθέτει ως βασικό χαρακτηριστικό τη διάρκεια και τον αναλλοίωτο χαρακτήρα στην πάροδο των αιώνων. Ουσιαστικά,

αποτελεί τη λογοτεχνική αποτύπωση των πιο αυθεντικών και ουσιαστικών στοιχείων του ανθρώπινου ψυχισμού. Την πρωταρχική, αλλά και παντοτινή, μορφή αφήγησης. Ακόμη και σήμερα, που η κατακλυσμιαία εναλλαγή παραστάσεων και «μορφών» αποτελεί βασικό γνώρισμα της εποχής, η φανταστική λογοτεχνία διατηρεί τα περισσότερα αρχετυπικά της γνωρίσματα. Και αν η επίδραση του περιβάλλοντος της Νεωτερικότητας κάνει ορισμένες εκφράσεις της να χάνουν κάτι απ’ τη δύναμη της πνευματικότητας του ευρύτερου φανταστικού λογοτεχνικού πεδίου και να ρέπουν προς αγοραίους πόλους, το σμάλτο τους παραμένει ανέπαφο. Στις μέρες μας η λογοτεχνία του φανταστικού εξακολουθεί να γονιμοποιείται σε ένα πλαίσιο μύθων, παραδόσεων και πρωταρχικών ψυχικών γνωρισμάτων του ανθρώπου (πχ. το δέος και ο τρόμος) παραμένοντας ανεπηρέαστη από τον εφήμερο χαρακτήρα της επικαιρότητας και της μόδας (ή της μετα-μόδας). Όλα αυτά καθιστούν δύσκολη την επαφή της με το πνεύμα του Μεταμοντερνισμού. Η ανάμιξη των διαφορετικών, που επιχειρεί το τελευταίο, προϋποθέτει ότι τα διαφορετικά δεν θα έχουν βάθος Αυθεντικότητας. Εξάλλου, ο Μεταμοντερνισμός υποστηρίζει ότι τίποτε δεν έχει Ουσιαστικό βάθος και πουθενά δεν υπάρχει καθαυτή Αυθεντικότητα, αλλά ότι τα πάντα αποκτούν την ταυτότητα και το χαρακτήρα τους μέσα από τη σχέση και την εμπειρική τους τριβή. Συνεπώς, η αναλλοίωτη, διαχρονική ιστορικότητα και η πρωταρχική Αυθεντικότητα της λογοτεχνίας του φανταστικού, αποτελούν βροντερές ακυρώσεις του μεταμοντέρνου εγχειρήματος. Τι συμβαίνει, όμως, όταν το (μοντέρνο ή μεταμοντέρνο) νεωτερικό εξωτερικό περιβάλλον αλέθει τον ανθρώπινο ψυχισμό, επιχειρώντας να στερέψει την πηγή της Ουσίας του και να μεταφέρει το κέντρο βάρους της ανθρώπινης πνευματικότητας σε επιφανειακά επίπεδα; Αυτός ο πόλεμος συνιστά, σε γενικές γραμμές, τη νεώτερη ιστορία του δυτικού (και όχι μόνο) πολιτισμικού βίου . Η μόδα της Νεωτερικότητας απλώθηκε σαν μια χημική κρούστα ακινησίας επάνω στην εκφραστικότητα και την εθιμοτυπία της αληθινής Ζωής των (ευρωπαϊκών αρχικά και των υπόλοιπων εν συνεχεία) εθνών. Ήταν ένα ξύπνημα των Τιτάνων από τον Άδη, που με επικεφαλής τον πονηρό Λόκι, ανέτρεψαν τον παραδοσιακό κόσμο των θεών και επέβαλαν τη

δική τους αρχή. Ωστόσο, κάτω από την κρούστα της Νεωτερικότητας συνέχισαν να υφίστανται σπασμοί της αληθινής Ζωής. Αυτοί οι σπασμοί έγιναν αισθητοί από τους ρομαντικούς και το άκουσμά τους μορφοποιήθηκε σε ρομαντική τέχνη και πολέμους. Όταν στον 20ο αιώνα η κρούστα ακινητοποίησε σχεδόν ολοκληρωτικά τη Ζωή, ήρθε η ώρα της μετάβασης. Η αρχή των Τιτάνων παρουσίασε και αυτή σημάδια κατάλυσης. Ο πονηρός, αλλά και εξαπατημένος Λόκι, μέρα με τη μέρα βλέπει το θρόνο να γλιστρά μακριά του. Ο σκοπός της κρούστας δείχνει να επιτεύχθηκε. Πλέον, η μόδα είναι άχρηστη. Τη θέση της παίρνει το πολύμορφο χάος της μετα-μόδας. Η καθολικότητα του μοντέρνου πνεύματος της Νεωτερικότητας ήταν χρήσιμη, προκειμένου να αντικαταστήσει την Αυθεντικότητα της Ζωής στο κέντρο του πολιτισμικού γίγνεσθαι. Αφού αυτό επετεύχθη, οφείλει κι αυτή να αποχωρίσει προς χάριν του μεταμοντέρνου χαοτικού βρασμού, που θα αποτελέσει τη νέα πολιτισμική συνθήκη ενός παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος. Στη χύτρα του Μεταμοντερνισμού έχουν αρχίσει ήδη να ανακατεύονται τα κομμάτια της σπασμένης κρούστας με τα ακρωτηριασμένα μέλη της νεκρής αληθινής Ζωής, γεννώντας τα υβριδικά σχήματα της εποχής μας.

όμως, εμείς που ανήκουμε στην κατηγορία των υπερασπιστών, οφείλουμε κάποτε να σκεφτούμε σοβαρά την ένταξη της αγαπημένης μας λογοτεχνικής δραστηριότητας σε μια ολοκληρωμένη θεώρηση των πραγμάτων. Σε μια θεώρηση απ’ την οποία πηγάζει, εξάλλου, η λογοτεχνία -αλλά και η ευρύτερη τέχνη- του φανταστικού. Δεν θα πρέπει, άλλωστε, να ξεχνάμε ότι έτσι ακριβώς εκκολάφθηκε ο Ρομαντισμός ως κίνημα. Όταν κάποιοι αντιλήφθηκαν ότι υφίσταται μια κοσμοθέαση της Φαντασίας με ποικίλες εκφράσεις. Τότε, η κοσμοθέαση αυτή ώθησε μια συλλογική θέληση προσανατολισμού της τέχνης, της λογοτεχνίας, της πολιτικής…της ανθρώπινης δραστηριότητας εν γένει, στις ατραπούς της Αυθεντικότητας που παλλόταν κάτω από την εμπειρική και υλική επιδερμίδα κάθε πράγματος. Τότε, ο Ρομαντισμός έγινε κίνημα. Και η αφετηρία της έκρηξης του κινήματος αυτού δεν υπήρξε άλλη από την αναβίωση της λογοτεχνίας του φανταστικού, κατά το δεύτερο ήμισυ του 18ου αιώνα.

Εμείς, ως μέλη της Φοιτητικής Λέσχης Φανταστικής Λογοτεχνίας, δεν παύουμε να υπενθυμίζουμε ότι η Φαντασία αποτελεί το πνευματικό μας μέσο για την εναρμόνιση με τους ρυθμούς της αληθινής Ζωής, ενώ οι παραδόσεις και η ιστορική εμπειρία Οι ρομαντικοί παρακολουθούμε συνιστούν τις ασφαλείς ατραπούς για αυτές τις εξελίξεις από τα υψώματα την ανεύρεσή της. Έχοντας ως σημεία των πνευματικών μας καταφυγίων. Το αναφοράς μας το μένος των ηρώων βασικό κέντρο αναφοράς μας, δηλαδή του Ομήρου, την αναζήτηση του η λογοτεχνία του φανταστικού, ιερού δισκοπότηρου που επιχείρησαν εξακολουθεί να μας παρέχει τη οι χαρακτήρες των μεσαιωνικών δυνατότητα της απόστασης από ιπποτικών αφηγήσεων, αλλά και τις εξελίξεις. Η αναλλοίωτη φύση την κοσμοθεωρητική ένωση με τον της λειτουργεί ως υπόδειγμα για κινηματικό χαρακτήρα της ρομαντικής την Αυθεντικότητα της αληθινής κληρονομιάς, αντιλαμβανόμαστε τη Ζωής. Ωστόσο, το ερώτημα που νεώτερη λογοτεχνία του φανταστικού τίθεται είναι επιτακτικό, καθώς τα ως φορέα μιας πολιτισμικής σκούρα σύννεφα απλώνονται πάνω επανάστασης. Ίσως, λοιπόν, να είναι απ’ τα πνευματικά μας κάστρα: Θα πια επίκαιρη η έκρηξή της. Ίσως, να συνεχίσουμε να διαβάζουμε και να έχει φτάσει πλέον η ώρα για έναν παράγουμε μια τέτοια φανταστική νέο Ρομαντισμό, μέσω του οποίου λογοτεχνία ή θα την παραδώσουμε θα αρθρωθεί και πάλι μια ολική ως επιμέρους συστατικό στις αντιπρόταση στις διάφορες εκφάνσεις μηχανές υβριδοποίησης του της Νεωτερικότητας, είτε αυτές είναι Μεταμοντερνισμού; μοντέρνες είτε μεταμοντέρνες. Εκτιμώ ότι η απάντηση έχει δοθεί ήδη. Κάποιοι θα κάνουν το δεύτερο και θα αφομοιώσουν τους μεταμοντέρνους πειραματισμούς, επιχειρώντας μια απελευθέρωση προς τα κελεύσματα της προόδου. Κάποιοι άλλοι, θα σταθούμε εδώ που βρισκόμαστε σήμερα, αγνοώντας τις εξελίξεις ενός πολιτισμικά εχθρικού κόσμου και επιχειρώντας μια λυσσαλέα υπεράσπιση των πρωταρχικών της σχημάτων. Ίσως,

25

Mysticum of the Grand Magus του Guardian Lord

Μέσα στον Χαμένο Κόσμο του… Οι βάρδοι λένε πως υπάρχει ένα μέρος ακαταμάχητης ομορφιάς, οι κάτοικοι του οποίου ζουν πέρα από τα συνηθισμένα όρια. Μα αυτά είναι θρύλοι… Το πεδίο της μάχης δεν κλονίζεται από το μεθυστικό τραγούδι των βαλκυριών, καθώς διαλέγουν τους πεσμένους ήρωες … Σμήνη από μύγες και πτωματοφάγα όρνια κυριαρχούν εδώ…

S

kartaris, ένας κόσμος ανελέητης βιαιότητας και ακραίας ωμότητας. Εδώ κάθε πλάσμα μοιάζει να θέλει να σκοτώσει κάποιο άλλο, η επιβίωση είναι καθημερινή πρακτική, η ωμή δύναμη και τα ενστικτώδη αντανακλαστικά μοναδικά όπλα για να ζήσει κανείς μια ακόμα μέρα... Ένας κόσμος Ήλιου και βαρβαρότητας, μύθων και τεράτων. Μια άχρονη πραγματικότητα ατέρμονης λάμψης και ασταμάτητης αιματοχυσίας. Στην Skartaris η ομορφιά δεν απέχει απ’ το θάνατο ενώ η σάρκα και το ατσάλι μετουσιώνονται στην καρδιά του πολεμιστή!

Εδώ, όπου πρέπει να περιμένεις το αναπάντεχο, ένας είναι ο νόμος: “Αν χαλαρώσεις έστω για λίγο την επιφυλακή σου, σύντομα θα είσαι πολύ πολύ νεκρός!” Κάτω από τον εκτυφλωτικό -αέναα καρφωμένο στο μέσο τ’ ουρανού- ήλιο, μόνο ένας άνδρας δικαιούται να φέρει τον τίτλο...

Ο

Warlord του Mike Grell έδωσε για πάνω από τρεις δεκαετίες μάχη με δαίμονες, κάθε λογής μυθολογικά τέρατα, ανθρώπους, το διαβολικό μάγο Deimos, ακόμα και τον ίδιο του το γιο. Στην τελευταία ολοκληρωμένη σειρά “Enter the lost world of the Warlord” της DC, o Warlord, θα αποκρούσει νικηφόρα τις κατακτητικές βλέψεις των δυνάμεων της γης του αιώνιου σκότους.

HE RULES BY SWORD IN HAND HE RULES THE LAND HE RULES BY SWORD IN HAND HE ‘LL TAKE COMMAND

26

Ε

λευθερωτής, μαχητής, ήρωας..., ο Travis Morgan, πιλότος της πολεμικής αεροπορίας, κάποτε είχε το δικό του ραντεβού με τη μοίρα. Η πύλη στον πόλο της Γης τον “ρούφηξε” σε έναν άλλο κόσμο, βαρβαρότητας και μαγείας, σαγήνης και ματωμένου σπαθιού. Ο Grell δηλώνει ξεκάθαρα ότι η Skartaris είναι βασισμένη στη θεωρία της κούφιας γης. Εκεί, στο κέντρο του πλανήτη, στο μέσο του ουράνιου στερεώματος της Skartaris, λάμπει ένας παντοτινός ήλιος. Άχρονος κόσμος, φωτός και αίματος, που μεταβάλλεται στη γη του Terminator, κοντά στα ανοίγματα-πύλες για τον εξωτερικό κόσμο.

Β

έβαια στη βάση της μυθοπλασίας τούτης, υπάρχει έντονο υπόβαθρο μυστικισμού. Ο κόσμος των αληθινών αισθημάτων, που συλλαμβάνονται από αληθινές αισθήσεις, βρίσκεται εσωτερικά... βαθιά... κάτω από την επιφάνεια της γης ή αν θέλετε καλύτερα της λογικής. Εκεί, κάθε πλάσμα είναι ελεύθερο να είναι αυτό που είναι και η μάχη και ο αισθησιασμός συναποτελούν την αληθινή πραγματικότητα. Δίχως να το παραδέχεται ανοιχτά, ο Grell μας ωθεί να βρούμε και εμείς τη δίνη στον πόλο της λογικής μας, που θα μας ρουφήξει στον αληθινό μας κόσμο, στον αληθινό μας εαυτό.

Μ

ε το πέρας της απελευθερωτικής του δράσης, ο μαχητής με την φτερωτή περικεφαλαία, το σπαθί της κολασμένης φωτιάς (Hellfire) και το magnum 44, ανακαλύπτει έναν αρχαίο ναό, όπου πολεμά και διασώζει μια λυγερή πανέμορφη κοπέλα, μια αιθέρια ύπαρξη, που τελικά αποκαλύπτεται ως αρχαία θεά του πολέμου και χρίζει εκλεκτό της τον Warlord. Το σχέδιο, σε αντίθεση με τα προηγούμενα της σειράς, έχει επιμεληθεί ο ίδιος ο Grell και το αποτέλεσμα είναι μαγευτικό... Μάχη και αισθησιασμός... Η θεά του πολέμου ενσαρκώνεται στην πιο γλυκιά δεσποινίδα, σε μια αιθέρια ύπαρξη... Ο Warlord και η θεά ενώνονται σε ένα μυστικό γάμο... Τα τεύχη 7 και 8 μνημειώδη... Μια ακροβασία ανάμεσα στην ασύμβατη πραγματικότητα και το όνειρο...

Σ

ε έναν τέτοιο κόσμο αλήθειας, ο Morgan, παύει να είναι ο πιλότος και μετουσιώνεται σε αυτό που πάντα ήταν... στον θρυλικό Warlord.

Σ

τα επόμενα τεύχη, ως το δωδέκατο, ξεκινά νέα περιπέτεια για τον Warlord. Έχοντας στο πλάι του τη σεξουαλική γατογυναίκα Shakira, εμπλέκεται σε νέα σύγκρουση με τον Deimos, η οποία θα τον φέρει αντιμέτωπο με τον γιο του για δεύτερη φορά, που ο Grell αποφάσισε να ‘ ναι και η τελευταία σπαθομαχία του θρύλου της Skartaris. O Warlord πέφτει από το σπαθί του γιου του Joshua, ωστόσο ο Deimos χάνει στο τέλος από τις συντονισμένες ενέργειες της Shakira και του Joshua, που εμφανίζεται να ωθεί τον Deimos φορώντας το Heavy Metal του πατέρα του.

27

THE WARLORD HAIL TO THE ONE TO THE KING OF THE DEAD IN ACHERON IN HIS SHADOW WE FADE WE ARE LOST IN HIS NAME HAIL TO THE ONE Σχόλια Το πρώτο δίστιχο είναι παρμένο από τους Oblivion Knight και το κομμάτι τους Sword in hand (Oblivion Knight,2009). Αληθινό επικό heavy metal σπαθιού και μαγείας, αντάξιο ενός αληθινού heavy metal ήρωα… Τους τελευταίους στίχους δανείστηκα από το κομμάτι Achilles’ Revenge του μουσικού Warlord, μέσα από τον δίσκο της επιστροφής του, Rising out of the ashes (2002). Είναι οι στίχοι που κλείνουν την πορεία δυο θρύλων -της μουσικής και των comics- αρχόντων του πολέμου.

Μ

υστικισμός.... αναγέννηση στην αληθινή ζωή για το τέκνο σημαίνει θάνατο για τον πατέρα... Λύτρωση για τον πατέρα μέσω του θανάτου από τον ίδιο του τον γιο.

Ω

στόσο... ...ένας παλαίμαχος καβαλάρης πορεύται αργά προς τη Δύση... σ’ ένα κατακόκκινο ηλιοβασίλεμα. Το σπαθί, που κρέμεται στο χέρι του, νωπό απ’ το αίμα των εχθρών του, στάζει στο διάβα του την αιματοβαμμένη ζωή του. Χαράζει το ματωμένο μονοπάτι του πολεμιστή. Ένας θρύλος φεύγει για την αιωνιότητα...

Ε

ίναι ο μόνος άνδρας, που στην ωμή, αληθινή πραγματικότητα του εσώτερου κόσμου, μπορεί να φέρει τον τίτλο του ανώτατου μαχητή, εκλεκτού της θεάς του πολέμου. Υψώνω το ξίφος μου προς το μέρος του και αποδίδω τιμή σε αυτόν, που έμεινε στη μυθιστορία ως...

28

Το βουνό και το σφυρί

απάτητες κορφές των συνδέσμων γης και ουρανού. Σαν άνθρωπος, που ορθώνεται σε αθέατα ύψη με τις ρίζες του όμως ακλόνητες στη γη, το μεγαλόπρεπο βουνό -το παν- ξανοίχτηκε κάτω απ’ τα πόδια μας. Άνεμοι και δυνατή βροχή λυσσαλέα ξεσπούσαν απάνω του, μα το βουνό φαινόταν αλύγιστο, άκαμπτο. Μια αληθινή, φυσική σταθερά, που εμπνέει σε αυτούς, που ακούν τη φωνή του μεγαλείου, δύναμη θέλησης και διάθεση για πνευματική αφύπνιση προκειμένου να αναδειχτεί η αληθινή εσωτερική γνώση, εκείνη που δεν επιδέχεται δάσκαλο. Διεγερμένοι ψυχικά, με την έκπληξη να υποχωρεί μπροστά στην επικρατούσα αληθινή υπερηφάνεια, σταθήκαμε στο ανεμοδαρμένο ύψωμα και ακούσαμε με δέος το βουνό, σαν πανάρχαιο και παντοδύναμο Θεό, να ξυπνά και βροντερά να μας μιλά...

Μια ιστορία δύναμης

Ε

ρχόταν στα όνειρά μας, ξεδιπλώνοντας τα φτερά του μέσα στο νου μας, σπέρνοντας φόβο και δέος. Μέσα στην απόλυτη και αυστηρή του φύση, με τη χειμαρρώδη ορμή του, συγκλόνισε συθέμελα την ύπαρξή μας. Σαν θραύστης που είναι, κατέβηκε απειλητικά σε όποιον ψεύτικο περιορισμό μας έχει ύπουλα επιβάλλει ένας παρακμιακός κόσμος. Το τρομερό του χτύπημα συνόδευσαν κεραυνός και βροντή θεϊκή. Πέρα από το κατώφλι της συνείδησης οι Θεοί μας καλούσαν... Μέσα στο πιο ζωντανό μας όνειρο, μέσα σε έκσταση και τρόμο, πεποιθήσεις και όρια συνθλίφτηκαν. Ένας βολικός κόσμος πλαστών σταθερών κατέρρευσε. Τον αναπόφευκτο πανικό και την αίσθηση εκκρεμότητας, διαδέχτηκε η γρανιτένια φοβερή φωνή του φτερωτού πνευματικού σφυριού...

I’m in the ground, I’m in the air, I’m all I live in the hearts of men I’m the call to greatness Not all can hear I awaken the creator in those who dare And the day will come when we all must die And enter the mountainside

Τ

ο σημάδι του τέλους της δικής μας αρχής και της αρχής του δικού τους τέλους. Μετάληψη του σφυριού, ξύπνημα του εσωτερικού φρουρού - πολεμιστή, ενεργοποίηση αρχέγονων δυνάμεων, ανάληψη ατομικής ευθύνης και του προσωπικού σπαθιού. Υπόσχεση για οριστική και απόλυτη επικράτηση μέσω ενός έντιμου, πνευματικού πολέμου. Η έλευση του σφυριού προμηνύει την ολοκληρωτική καταστροφή του ψεύτικου αξιακού οικοδομήματος αλλά και την ακόλουθη ανοικοδόμηση του παντοτινού παλαιού και νέου. Το ξόρκι, που -εντός και εκτόςδεσμά πλέκει, σπάει και τα δεσμά διαρρηγνύονται. Η κατάρα λύεται.

Α

φύπνιση του Δημιουργού πνεύματος, περιφρόνηση του θανάτου. Εκεί, πάνω στην κορυφή, οι άνεμοι ουρλιάζουν τα μυστικά του Νόμου, οι ουρανοί βρυχώνται το αληθινό τους όνομα, ο THOR κυβερνά μέσα σε όλη του την αρχέγονη δύναμη και πυγμή. Μύηση, που εκπορεύεται από τη μυστική φύση και αδιαπραγμάτευτη ανωτερότητα. Θάνατος και δόξα.

I have no fear Death and glory Both draw near Like a man is a mountainside Greatness waits all those who try None can teach you, it’s all inside Just climb

Τ

ο ακόλουθο της καταστροφής στάδιο, της αποκάλυψης του σφυριού, είναι καθαρά μυητικό. Με νου και αισθήσεις πετάξαμε μαζί με το φτερωτό σφυρί στις

29

Ο

ι MANOWAR στα 1984 μας έδωσαν την απόλυτα αληθινή, επική, μεταλλική μουσική. Οκτώ κομμάτια, έξι από τα οποία κερδίζουν τον απαιτητικό ακροατή και συναποτελούν το ανυπέρβλητο έργο SIGN OF THE HAMMER. Είναι το καθοριστικό τέταρτό τους βήμα για την ολοκλήρωση της περιόδου της εποποιίας. Ο κεραύνιος Thor, το μυστικιστικό Mountains, τα ισοπεδωτικά Sign of the hammer και The Oath, το μυστηριώδες Thunderpick και ο επίλογος του Guyana με το θάνατο και την ολοκλήρωση που φέρει, σηματοδοτούν την αποκορύφωση της έμπνευσης του Joey De Maio. Τραγούδια, με συγκλονιστικές ερμηνείες του Eric Adams και τον ανεπανάληπτο ήχο του μπάσου του αρχηγού, συνιστώσες της υπέρτατης δύναμης του σφυριού.

Τ

η μνημειώδη κυκλοφορία ολοκληρώνει το μονολιθικό εξώφυλλο. Πέτρινο εξωτερικό φόντο, ερυθρόλευκο εσωτερικό, μαύρο σύμβολο και λογότυπο. Ασφαλώς χρώματα διόλου τυχαία επιλεγμένα και συνδυασμένα, προκειμένου να εκφράσουν την απόλυτη κυριαρχία. Το όλο έργο φαίνεται να έχει δημιουργηθεί με εσωτεριστικές προθέσεις και μυητικό σκοπό.

Α

ναμφίβολα το album SIGN OF THE HAMMER έδωσε το στίγμα της απόλυτης δύναμης στο Heavy Metal και αποτέλεσε ερέθισμα για αρκετά σύγχρονα γκρουπ αλλά και νεώτερα, προκειμένου να ακολουθήσουν το πολεμικό μονοπάτι πετυχημένα ή μη.

Τ

ο αφιέρωμα στο δίσκο-σταθμό μου, στα χρόνια που ακούω Heavy Metal, όφειλα στον εαυτό μου και στη στρατιά των σφυρόκαρδων. Σε όλους αυτούς, δηλαδή, για τους οποίους ΤΟ ΣΗΜΑΔΙ ΤΟΥ ΣΦΥΡΙΟΥ είναι

μυστικιστική εμπειρία και όχι συμβατική εμπορική μουσική. Οι MANOWAR στα 1984 κατέκτησαν για πάντα τη Valhalla του αληθινού metal. Ο σφυροδηγός μου έδειξε το μυστικό μονοπάτι για το Βορρά, κάνοντάς με να ριγήσω όταν τον άκουσα και τον αντίκρισα για πρώτη φορά. Ανοίγοντας το δρόμο προς τα εμπρός, μου επέτρεψε να νιώσω αυτά που θα συνειδητοποιούσα αργότερα. Εξακολουθώ να ριγώ στο άκουσμα και τη θέα του DEATH TO FALSE METAL

BY THE SIGN OF THE HAMMER HAIL MANOWAR

Επισκεφθείτε τον δικτυακό τόπο του Guardian Lord στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.mysticumofthegrandmagus.blogspot.com

Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας

Η ανεξάρτητη φοιτητική κοινότητα, για τους πραγματιστές των Μύθων…. Τηλέφωνο επικοινωνίας 6972723960 Διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου flefalo@gmail.com

Επισκεφθείτε το διαδικτυακό τόπο της Φοιτητικής Λέσχης Φανταστικής Λογοτεχνίας flefalo.blogspot.com, προκειμένου να ενημερωθείτε για την τρέχουσα επικαιρότητα της λογοτεχνίας του φανταστικού στη χώρα μας και να διαβάστε το σύνολο των άρθρων που έχουν δημοσιευθεί σε όλα τα τεύχη της «Φανταστικής Λογοτεχνίας».

www.flefalo.blogspot.com Η διαδικτυακή πύλη του φανταστικού

Βασίλης Μέγας «Οι Λεπίδες της λησμονιάς» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Άπαρσις»