ONBETAALBARE BELEVING: RIJDEN MET DE FERRARI 288 GTO H E T M AGA Z I N E OV E R K L A S S I E K E R S & YOU NGT I M E R S
Auto Review Classic Cars – nummer 34
ELEKTRISCHE CITROËN 2CV + MÉHARI
VREEMDE EENDEN € 5,49
www.classiccarsmagazine.nl
KIESKEURIG OP WIELEN • FIAT 2300 S COUPÉ • FIAT MULTIPLA • LANCIA AURELIA • LANCIA THESIS • MERCEDES 250 CE • MERCEDES 250 TD • OLDSMOBILE TORONADO DELUXE • OSI 20M TS • PANTHER 6 • ROVER P6 3500 • TALBOT TAGORA • VOLKSWAGEN 1500
PERFECTIE OP SCHAAL
AP
B M W 3 2 5 I X • A L FA R O M E O 7 5 3 . 0 QV • M E R C E D E S 1 9 0 E 2 .6 • A U D I 9 0 2 . 2 Q U AT T R O
I NHO UD • C lass ic Cars 3 4
90 42
92 NIEUWS 10
NIEUWS UIT DE KLASSIEKERWERELD
VERGELIJKING 18
YOUNGTIMERS MET EEN SPORTIEF HART Alfa Romeo 75 3.0 QV, Audi 90 2.2 quattro, BMW 325iX, Mercedes 190 E 2.6
42
GROTE LANCIA’S Lancia Aurelia en Lancia Thesis
66
ITALIAANSE GT’S UIT DE JAREN ZESTIG Fiat 2300 S Coupé, OSI 20M TS
RIJ-IMPRESSIE 98
OLDSMOBILE TORONADO DELUXE
114 FERRARI 288 GTO
R E P O R TAG E S 32
ELEKTRISCHE KLASSIEKERS
56
WERKPAARDEN MET EEN STER OP DE NEUS
76
SCHAALMODELLEN ONTWERPEN EN FABRICEREN
90
JONGE KLASSIEKERLIEFHEBBER EN ZIJN ROVER P6
108 MIJLPALEN VOOR HYUNDAI
4
KO O PA D V I E S 92
VOLKSWAGEN 1500 (PONTON)
VA S T E R U B R I E K E N 6
TOP-8 Gerecyclede auto-ontwerpen
17
COLUMN RONALD KOOYMAN
40
GROOTSTE AUTOFLOPS Talbot Tagora
50
I LOVE 1974 Het jaar van de Golf en de Countach
64
DASHBOARD Schrik niet, je zit in een Fiat Multipla
86
MUSEUM Autoworld in Brussel
88
BOEKEN EN MODELLEN
106 BINNENSTEBUITEN Doorkijkplaat van de Panther 6 122 COLOFON 124 MARKTPLAATS 130 VOLGEND NUMMER
56
Auto's in deze uitgave ALFA ROMEO 75 3.0 QV AUDI 90 2.2 QUATTRO BMW 325IX CITROËN 2CV6 SPÉCIAL E E-STORY FERRARI 288 GTO FIAT 2300 S COUPÉ FIAT MULTIPLA LANCIA AURELIA LANCIA THESIS MERCEDES 190 E 2.6 MERCEDES 250 CE MERCEDES 250 TD OLDSMOBILE TORONADO DELUXE OSI 20M TS PANTHER 6 ROVER P6 3500 TALBOT TAGORA VOLKSWAGEN 1500 (PONTON)
18 18 18 32 32 114 66 64 42 42 18 56 56 98 66 106 90 40 92
114
66 32
40 18
76
www.maikeldemunnik.nl
Bij de waardebepaling van de auto's in Classic Cars worden de volgende klassen gehanteerd: Klasse 1: Excellente originele staat of topkwaliteit restauratie volgens originele specificaties; Klasse 2: Zeer goede originele staat of professioneel gerestaureerd; Klasse 3: Goede algemene staat.
5
VERG E LI J K ING • Yo u n g t i m e r s m e t e e n s p o r tie f h a r t
B M W 3 2 5 I X • A L FA R O M E O 7 5 3 . 0 Q V • M E R C E D E S 1 9 0 E 2 . 6 • A U D I 9 0 2 . 2 Q U AT T R O
L ache nd bijtellen Bijtellingsperikelen zijn van alle tijden. Zo hadden we begin jaren negentig de uitgeklede Oort-editie van de Mercedes 190. Hij kostte nét geen 50.000 gulden en dat scheelde in de bijtelling. Maar er bleven genoeg leaserijders over die lachend meer bijtelden voor een ‘dikke bak’. Niet alleen Mercedessen, maar ook Alfa Romeo’s, Audi’s en BMW’s. Wie ze nu als youngtimer rijdt, lacht nog steeds … Tekst: Karsten Rehmann, Gert Wegman • Foto’s: Aleksander Perkovic, Jürgen Zerha
18
Het testkwartet Audi 90 2.2 quattro: de nestor van het gezelschap is gebaseerd op de tweede generatie van de Audi 80. Mercedes 190 E 2.6: de babyBenz maakte zijn de buut in 1982, in 1986 werd de auto pas leverbaar met zescilinder motoren. Alfa Romeo 75 3.0 QV: vijf jaar na de introductie van de 75 vond de fabrikant de tijd rijp voor de topversie met drieliter V6motor. BMW 325iX: de vierwielaangedreven E30 zag het levenslicht in 1985 en was aanvankelijk alleen met twee portieren leverbaar. 19
ELEKT R I S CHE K L A S S I E K E R S • E l e ktr i s c h e Citro ë n 2 C V e n Mé h a ri
W
at ik nu zie, gaat zelfs mij te ver. Voor ons zusterblad Auto Review heb ik in bijna alle moderne elektrische auto’s gereden, van de Smart ForTwo Electric Drive tot de Audi e-tron en elke Tesla Model 3, BMW i3 en Volkswagen e-Golf daar tussenin. Ik geloof in elektrisch rijden en vind het fascinerend om de snelle ontwikkelingen op de voet te volgen. Maar zelfs met al die elektrische ervaring, is het ronduit bizar om te zien hoe iemand de wiebelende motorkap van een klassieke Citroën 2CV optilt, een hypermoderne usb-kabel tevoorschijn haalt en het uiteinde daarvan ergens in de motorruimte inplugt. Het andere uiteinde glijdt in een laptop en met een paar klikken wordt de elektromotor pinniger gemaakt. Zo’n clash van nieuw en oud gaat zelfs mij te ver.
2CV6 Spécial E
De man met de usb-kabel en laptop is Ruben Stern. Hij bouwde in 2011 zijn eerste elektrische Eend en neemt het computergedoe en de elektrische kant van de ombouw voor zijn rekening. De constructieve aanpassingen (en eventuele restauratie-ingrepen) worden uitgevoerd door Sander Aalderink en zijn 2CV Garage. In de grote werkplaats met tien hefbruggen – klassieke Eendjes zijn big business – wordt bij een bestaande 2CV de kofferbak eruit gezaagd om plaats te maken voor het accupakket en onder de motorkap komt een elektromotor te liggen. Sommige dingen blijven bij het oude: de remmen zitten nog altijd tegen het differentieel. De versnellingsbak staat vast in de derde versnelling. Niet zo lang geleden was dit prachtige showmodel de zoveelste afgetrapte Eend. Nu is hij piekfijn gerestaureerd en bijna onzichtbaar omgebouwd naar elektrisch. De tankdop op het achterspatbord verdween, de laadpoort zit in de kofferbak. Voor de ombouw wordt bewezen techniek gebruikt: het accupakket komt uit een elektrische Smart (en bevat Tesla-cellen) en de elektromotor begon zijn loopbaan in een Nissan Leaf. Aalderink: “De motor halen we uit Noorwegen. Dat land heeft veel Leafs en veel bomen. Soms komen die met elkaar in aanraking. Een demontagebedrijf kan niets met zo’n motor. Wij kopen ’m voor een goede prijs.” De software die Nissan gebruikt om het karakter van de Leaf te regelen, is opengebroken en kan door Stern naar smaak worden aangepast. “Eerst ging de elektrische Eend er als een turbo-BMW vandoor. Ook als je bij 120 km/h het pedaal intrapte, schoot hij vooruit. Dat is schrikken als je het niet gewend bent. Daarom hebben we dat aangepast.” Door bewezen techniek uit de auto-industrie te gebruiken, wordt het goedkeuringsproces van de RDW bespoedigd. “Met de bijbehorende 34
Het accupakket komt uit een elektrische Smart en de elektromotor begon zijn loopbaan in een Nissan Leaf. certificaten kunnen we aantonen dat iemands pacemaker niet op hol slaat als je voorbij rijdt,” aldus Aalderink. De elektromotor weegt evenveel als de tweecilinder boxermotor die hij vervangt. Het accupakket voegt wel extra massa toe, zo’n 120 kilo. Dat brengt het leeggewicht van deze 2CV6 Spécial E op 750 kilo. Om de extra kilo’s op te vangen, zijn in de veerpotten zwaardere veren voor de achterwielen geplaatst. Stern: “120 kilo méér valt wel mee, maar met kinderen en bagage ga je wel over het laadvermogen heen. Citroën lijkt dat gewicht echter lukraak gekozen te hebben. Een besteleend staat op hetzelfde onderstel, maar omdat het een bestelauto is, kreeg het een hoger laadvermogen. Waarom zou dat niet ook gelden voor onze 2CV? De RDW volgde deze gedachtegang.” Het toepasselijke typeplaatje 2CV6 Spécial E bestond trouwens al. Het prijkte op een versie van de Eend met een centrifugaalkoppeling.
Zelf schakelen is er bij een elektrische auto niet bij. Met dit kleine knopje op de plek van de oude paraplupook laat je de elektromotor vooruit of achteruit gaan. Onder de vloer van de bagageruimte zit het 120 kilo wegende accu pakket. De oranje laad kabel is opgeborgen in een zwart etui. Rechts zit ten de (snel)laadpoorten.
Plek zat onder de motorkap van de Eend: een regelunit met eronder de elektromotor uit een Nissan Leaf. De standkachel van Webasto komt van de optielijst. Links naast het stuur zie je in procenten uitgedrukt hoe vol de accu zit. Actieradius: tot 150 kilometer. Hoe het voelt om in een elektrische Eend te rijden? Kijk naar deze foto, fluit zachtjes en beeld je in dat je aan het onbekrachtigde hoepel stuur draait.
35
MUS EU M • Autowor l d Br u ss el
Koninklijk gehuisvest Alleen het statige Wereldpaleis waarin Autoworld is gevestigd, is al een goede reden om naar Brussel af te reizen. En niet eenmalig: in het automuseum in de hoofdstad van de Europese Unie volgen de tijdelijke tentoonstellingen elkaar in hoog tempo op. Tekst: Igor Stuifzand Foto’s: Autoworld
Z
eventig jaar Porsche, de buggy die Abraham ziet, 60 jaar Mini, het eeuwfeest van Bentley en Citroën. Historische feiten die in 2019 uitgebreid onder de aandacht zijn gebracht in Autoworld. Op dit moment is Zagato het onderwerp van een tijdelijke expositie, die tot 1 december duurt. De gelegenheid? Het beroemde Italiaanse ontwerphuis werd precies een eeuw geleden opgericht. Bij Autoworld houden ze van variatie. De tijdelijke tentoonstellingen volgen elkaar in rap tempo op. Op die manier krijg je elke twee maanden weer andere auto’s voorgeschoteld. Een gegronde reden om het niet bij een eenmalig bezoek aan het Jubelpark in Brussel te laten. Maak er desnoods een heel week86
end van: naast Autoworld zijn namelijk het Koninklijk Museum Kunst & Geschiedenis en het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis gevestigd. De kern van de vaste Autoworld-collectie wordt gevormd door de omvangrijke verzamelingen van Ghislain Mahy en Charly De Pauw. Alleen de privécollectie van Mahy beslaat al meer dan duizend auto’s. Maar in Autoworld wordt slechts een fractie van dit aantal getoond: 230 klassieke auto’s, om precies te zijn. Autoworld vertelt de ontwikkeling van de auto in acht verschillende thema’s, van de prille pioniertijd tot de gouden jaren zestig en zeventig. Ook is er volop aandacht voor motorfietsen en (met Spa-Francorchamps in de buurt) de racerij. Autoworld geeft een interac-
Autoworld Jubelpark 11, 1000 Brussel www.autoworld.org Dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur (weekend: 18.00 uur) Toegang € 12,--, kinderen van 6 tot 11 jaar € 5,--, senioren (65+) € 10,--
Sinds 1986 biedt het Wereldpaleis aan het Jubelpark in Brussel onderdak aan de omvangrijke collectie van Autoworld. Op anderhalf uur rijden van Brussel ligt Spa-Francorchamps. Het legendarische circuit in de Ardennen vormt één van de vele thema’s van Autoworld. Voor de Tweede Wereldoorlog werd het Belgische merk Minerva in één adem genoemd met merken als Mercedes-Benz, HispanoSuiza en Bentley.
tieve invulling aan een bezoek met workshops en een educatieve zone ‘Job on Wheels’, waarmee de werkgelegenheid in de autobranche – de grootste industrietak van België – onder de aandacht wordt gebracht van jongeren. Mocht u Autoworld nog niet eerder hebben bezocht, dan is de tijdelijke tentoonstelling ‘Carrozzeria Zagato – 100 Years in the Spotlight’ een goede aanmoediging. Er wordt een vijftiental creaties van de Italiaanse specialist getoond, waaronder een Alfa Romeo 1750 uit 1932, enkele Lancia’s en diverse Alfa Romeo’s en Aston Martins met Zagatocarrosserie. Wie meer belangstelling heeft in Britse klassiekers, kan zich voor de kerstvakantie alvast opmaken voor een bezoek aan de tentoonstelling ’20: So British!’. 87
RI J-I M PR E S S I E • Fe r r ar i 2 8 8 G TO
114
WINNAAR ZONDER OVERWINNING Met de 288 GTO wilde Ferrari een Groep B-winnaar bouwen. Maar tot racen is het nooit gekomen. Wij zetten de spraakmakende supercar met zijn vooruitstrevende turbotechniek opnieuw in de spotlight. Tekst: Klaus Rosshuber, Bart Smakman
115
MAAK KENNIS MET MEER TIJDSCHRIFTEN
BESTEL SNEL & GEMAKKELIJK OP
WWW.FNL.NL