Maak je eigen PLUKTUIN
De beste soorten
Pluk armen vol kleurrijke bloemen
Kweken & zaaien
Het hele jaar een bos bloemen op tafel
Verzorgen
Do’s en don’ts volgens experts
Welkom
De kunst van plukbloemen
6 De coverbloemen van Fleur Couleur
De bloemen van kweker Lies Couckuyt van Fleur-Couleur sieren deze cover.
10 Kweek verse bloemen op slechts 1 m2
Ook in een kleine tuin kun je kweken voor een zomer lang plukplezier.
14 Bloemen voor een grote dag Anne Wieggers kweekte de bloemen voor haar eigen bruilo t.
16 Een jaar vol bloemen
Dit zaai je in elk seizoen voor een jaar lang volle vazen.
20 Doe eens wild
Reserveer een stukje van je tuin voor wilde bloemen.
22 Jaarplanner
Alles wat je moet weten over zaaien, planten en plukken voor de beste resultaten.
Maak je eigen pluktuin
Kweek het coverboeket! p. 9
Voorjaar
26 Start je eigen pluktuin in 5 stappen
28 Kleur in huis
30 Wandelen door een boeket
37 Dahlia’s uit zaad opkweken en stekken
39 Checklist
Zomer
42 Geur en kleur in de pluktuin met Lathyrus
46 Je snijgids voor Lathyrus
48 Plukbloemen te kust en te keur
56 Een weelderige bloementuin vol leven en kleur
60 Haal het zonnetje in huis
68 Een pluim voor de Amaranthus
72 Het pluktuingeluk van Jennita’s zomerbloemen
78 Kleurrijk de zomer in met Crocosmia
83 Rozengeur en maneschijn
89 Checklist
Najaar
92 Start jouw pluktuin in het najaar
98 Bollen voor moeilijke plekken
102 Kweek tulpen in borders en potten
106 Checklist
Winter
110 De mooiste bloemen om te drogen
116 Tuintafels in kerstsfeer
120 Sprookjesachtige bloemkunstwerken
124 Plukbloemen kweken in potten en bakken
126 Checklist
127 Pluktuinboeken
128 Verlanglijstje & tips van de redactie
130 Plekken en kweken – de leukste adressen
Anne Wieggers hoofdredacteur
De rijkdom om een emmer vol bloemen zomaar cadeau te doen, gewoon omdat de tuin zo vol staat en je iemand blij wil maken. Ik vind weinig zo mooi als dat. Behalve misschien het lage gegons van bijen op mijn openbloemige dahlia’s, de geur van Lathyrus, en de warme kleur van zonnebloemen die overal bovenuit torenen... Zalig.
Lizanne Croonen redacteur
Wat ik zo leuk vind: je hebt helemaal geen hectare nodig om je eigen pluk- en snijbloemen te kweken. Zoals je leest vanaf p. 10, is een vierkante meter al genoeg. Expert Brenda Gruppen kweekt en oogst bijvoorbeeld ook op slechts een paar vierkante meter (p. 57). In mijn eigen stadstuintje kweek ik vooral soorten die lang bloeien, zoals cosmea’s en zinnia’s. Daar heb ik maandenlang plezier van!
Jos Heijmans redacteur
Vazen vol lelies, nerines en tulpen: ik vind ze allemaal geweldig. Maar als ik heel eerlijk ben gaat er bij mij niets boven hyacinten, narcissen en blauwe druifjes. Noem het ouderwets, maar ik hou ervan! Gelukkig hee t deze uitgave voor elk wat wils: tips en inspiratie voor de doorgewinterde avontuurtuinier, maar ook stapsgewijze instructies voor de beginnende plukkweker. En zo hoort het ook. Alles is goed, zolang je er maar plezier aan belee t.
Iona van den Dries redacteur
Op mijn dakterras hebben planten het link te verduren; harde windstoten, weinig beschutting, verzengende zomerdagen ... Sommige soorten zijn minder geschikt of hebben een betere standplaats nodig. Andere soorten verbazen me steeds weer, zoals roze pluimspirea, Lathyrus en die ene dappere strobloem die me maandenlang van geurige bloemen voorziet. Tips zoals die van Jennita op p. 124 maken me enthousiast om nóg meer uit te proberen.
Govert de Jong redacteur
Voor mij zijn plukbloemen vooral om naar te kijken – en te zien welke dieren erop a komen. Niet dat ik ze niet pluk, ik kan absoluut van een vaas vol prachtige bloemen genieten! Maar mijn grootste fascinatie zit hem in wat inheemse bloemen, zoals veldsalie en grote pimpernel voor de tuin(dieren) betekenen. Op p. 20 vind je meer inheemse (en variaties van) wilde bloemen voor in de pluktuin!
Volg ons ook op onze socials en zoek op @GardenersWorldNL
De coverbloemen van Fleur-Couleur
Op onze cover prijkt een prachtige bos bloemen, op de schouder van een pracht van een kweker. Het is Lies Couckuyt, van kwekerij en pluktuin Fleur-Couleur. Voor het tiende teeltjaar op een rij kweekt ze de mooiste, gifvrije bloemen. Als van huis uit bioloog met diepgroene vingers kweekt ze alles met gemak op. Waarom het dan bloemen zijn die haar ieder jaar weer diep gelukkig maken?
“Mensen leven niet op eten alleen. Bloemen zijn voedsel voor de ziel”.
Lies kijkt genietend om zich heen en zegt: “In de zomer is dit zo’n magische plek. Vanuit de omliggende bomen fladderen er talloze libellen over het bloemenveld. Zoals ze het avondlicht vangen boven die kleurenpracht. Zalig.” Naast Kasteel Ter Beke, op fietsafstand van het centrum van Gent (Mariakerke), heeft ze helemaal haar plek gevonden. Ze kweekt voornamelijk bloemen voor de zaadteelt, maar voor Lies is het niet compleet zonder mensen op haar veld die de bloemen plukken: “Bloemen ráken mensen. Ik zie het meteen op hun gezichten wanneer ze het veld oplopen. Je ziet een soort verrukking ontstaan, wat al snel plaatsmaakt voor een sereniteit, wanneer ze rondscharrelen en aan het plukken gaan. Het is dus niet zozeer uit zakelijk oogpunt dat mensen hier mogen plukken, maar voor mijzelf. Ik weet wat bloemen voor mensen kunnen doen. Ze kunnen troost bieden, je doen stil staan of doen genieten, zoals muziek dat ook doet. Ik heb het nodig dat terug te zien op de gezichten van mensen. Dat geeft mij zo’n geluk.”
Cosmos 'Daydream'.
Hazenstaartgrasjes en papavers.
Blauw en roze ridderspoor.
Vaste lupines.
Een jaar vol bloemen
Door je eigen pluktuin te beginnen vul je jouw huis het hele jaar door met bloemen die je zelf kweekt. In dit (beknopte) overzicht lees je wat je in elk seizoen moet zaaien en planten om een jaar lang je vazen gevuld te houden.
Voorjaar
Plant eind maart dahliaknollen in potten en bewaar ze op een vorstvrije plek totdat je ze eind mei uitplant. Voeg goed verteerde mest toe aan de grond waar je de dahlia’s wilt planten.
Rechte stelen zijn belangrijk, dus zet steunen neer zodat je planten niet omvallen of beschadigd raken door zware regen en wind. Dit kun je het beste in het voorjaar doen, als de planten nog klein zijn, in plaats van later in de zomer. Een cirkel van bamboestokken en touw werkt goed voor dahlia’s. Planten als cosmea, korenbloemen en Scabiosa ondersteun je met een gaas van juten dat je horizontaal over een bloembed spant en aan de hoeken met bamboestokken vastmaakt.
Door binnenshuis in bakjes te zaaien heb je de groeiomstandigheden onder controle. Zaai in maart en april eenjarige planten zoals Lathyrus, duifkruid, akkerscherm, korenbloemen, Cerinthe, strobloemen en ridderspoor. Maar let op: Nigella houdt niet van wortelverstoring, dus zaai deze in april rechtstreeks. Wacht tot half april met het zaaien van halfharde eenjarigen zoals cosmea, Rudbeckia, Zinnia, Phlox drummondii en zonnebloemen. Kweek ze op in potten van 9 cm voordat je ze uitplant als stevige jonge planten, die veel minder snel door slakken zullen worden opgegeten.
Als je geen ruimte hebt om voor veel zaailingen te zorgen, kun je trayplantjes kopen. Verpot en kweek ze binnen een paar weken of wacht tot het risico op vorst voorbij is.
In mei kun je eenjarige planten afharden en uitplanten. Tegen het einde van de maand kun je beginnen met het afharden van halfharde eenjarigen.
PLUK IN HET VOORJAAR: narcissen, tulpen, alliums, primula’s, lelietjes-van-dalen.
Zodra de zaailingen groot genoeg zijn om beet te pakken, zet je ze in individuele potten.
Iona: Om plukbloemen te kweken heb je niet per se veel ruimte nodig. Zelf tuinier ik in potten en bakken en ik merk dat planten die veel bloemen aanmaken, zoals strobloemen en cosmea, weinig ruimte innemen en toch veel bloemen geven. De zonnebloemen liet ik overigens maar staan –de bijen waren er zo blij mee!
Voor stevige, lange stelen aan dahlia’s en andere plukbloemen, plaats je in het voorjaar steunen die de planten rechtop en heel houden.
Maak je eigen
Wandelen door een boeket
Jarenlang bezochten Marieke Nolsen en haar man de prachtigste tuinen in Engeland. Een bezoek aan de tuin van Sarah Raven in Sussex leverde zo veel inspiratie op dat ze een paar geleden besloten een eigen pluktuin aan te leggen – met groots resultaat!
De pluktuin ademt de sfeer van een wandeling door een boeket bloemen.
Achter ons huis hebben wij in 2017 een pluktuin aangelegd voor eigen gebruik, vol met eenjarigen en dahlia’s die allemaal worden ondersteund door natuurlijke constructies. De inspiratie voor deze tuin komt uit Engeland, waar we jarenlang onze vakanties hebben doorgebracht en heel veel prachtige tuinen bezochten. Daarnaast heb ik samen met een vriendin de pluktuincursus bij Sarah Raven gevolgd op het sfeervolle landgoed Parham House.
Nadat ik samen met mijn man Sarahs tuin in Sussex had bezocht, was hij het die de doorslag gaf om onze pluktuin aan te leggen. Hij was helemaal gecharmeerd van haar dahliaconstructie en vond het een geweldige uitdaging om deze te gaan maken. Hier had ik natuurlijk geen enkel bezwaar tegen.
Het ontwerp
Het hele ontwerp van deze bloementuin heb ik zelf gemaakt en mijn doelstelling is om in de zomer door een soort boeket te wandelen. Ik moet zeggen: dat is aardig gelukt. Langs het pad staan zes tipi’s – constructies die ik elk jaar opnieuw maak van berkentakken. Ze ondersteunen de Lathyrus en Thunbergia die hier in combinatie langs groeien. Naast deze tipi’s bepalen drie boogjes, drie oude tuinhekken en twee ijzeren tipi’s (bekleed met snoeihout) het geraamte van deze slechts 9 x 11 meter grote pluktuin. De invulling bestaat uit vlakken vol met eenjarigen, dahlia’s en andere zomerknollen, zoals crocosmia’s en gladiolen.
Bloembollen combineren
Hoe heerlijk is de combinatie van deze takkerige constructies met de voorjaarsbeplanting! Alle constructies zijn in het voorjaar nog heel goed zichtbaar en leveren een fantastisch plaatje op met de bloeiende voorjaarsbollen. Elk najaar plant ik eind november, begin december ongeveer driehonderd tulpen, honderd narcissen, tien frittilaria’s en honderd anemoontjes in deze tuin en ieder jaar weer in een andere combinatie.
Deze bollen combineer ik met vergeet-me-nietjes (Myosotis) die zichzelf enorm uitzaaien. Ik plant ze dus in een mix in de
"De tulpen bestaan uit negen soorten die mooi met elkaar combineren. Zo kan ik er ook nog van plukken."
De tipi's worden elk jaar opnieuw gemaakt van berkenhout.
Over Marieke
Marieke Nolsen is bloemstyliste en blogger met een grote passie voor tuinieren. Haar tuin in Leusden van 1600 vierkante meter staat vol met bloemen. In 2017 startte zij een op Engeland geïnspireerde pluktuin voor eigen gebruik. Deze tuin staat vol met de mooiste dahlia’s en eenjarigen, ondersteund door natuurlijke constructies. Marieke geeft lezingen en workshops. Daarnaast kun je in haar webshop terecht voor sfeervolle pluktuincadeau’s. Je kunt haar activiteiten volgen op Instagram @mariekenolsen of www.mariekenolsen.nl, waar je ook data vindt waarop je haar tuin kunt bezoeken.
‘Black Narcissus’
Hoge dahlia met zeer donkerrode, bijna zwarte bloemen. De buitenste bloemblaadjes zijn sterk gekarteld. Planten na half mei (buiten)
Bloei jul-nov H x B 120 x 15 cm
Iona: Toen ik op de redactie van Gardeners’ World aankwam, wist ik nog niet goed waar de dahlia-hype over ging. Twee jaar terug kreeg ik mijn eerste dahlia en sindsdien ben ik helemaal fan! En met zoveel mooie soorten om uit te kiezen, hoe t mijn tuin nooit meer zonder te zitten.
Gardeners’ World
Dahlia’s Plukbloem portret
Weet je nog dat we dahlia’s wat ouderwets vonden? Ze hadden het imago alleen door bejaarden in volkstuintjes te worden gekweekt. Maar dat is niet meer zo. Sterker nog: ze zijn populairder dan ooit! De grote bloemen vrolijken elke tuin op en ook als snijbloemen blijven ze lang mooi. Bovendien bloeien ze zó rijk dat elke vaas er van op leurt.
Dahlia’s hebben een redelijk goede bodem nodig die wat vocht vasthoudt (wat blijkt uit hun vlezige stengels), dus als ze in grond met organisch materiaal staan en tijdens droge periodes voldoende water krijgen, doen ze het goed op elke zonnige plek. Alleen in erg droge, zanderige bodem zullen de meeste dahlia’s gaan kniezen en in de schaduw kwijnen ze helemaal weg. Er zijn zoveel dahliasoorten dat we er een heel boek over zouden kunnen vullen. Al die soorten zijn zelfs opgedeeld in meerdere groepen, zoals pompondahlia’s, cactusdahlia’s, waterleliedahlia’s en nog veel meer. Op deze pagina’s vind je een paar uitbundige soorten die in een boeket de aandacht trekken. Maar we raden je van harte aan om gewoon heel veel soorten te proberen. Zo kom je je persoonlijke favorieten vanzelf tegen.
✔ Met dahliaknollen heb je drie mogelijkheden. Ten eerste kun je de knollen in februari in een pot zetten en de krachtige scheuten als stek gebruiken. Hoe je dat doet, lees je op p. 38. Je kunt de knollen ook begin april oppotten en ze eind mei of begin juni (zodra de kans op vorst verkeken is) buiten uitplanten. Ten slotte kun je ook wachten tot na de laatste vorst en de knollen recht streeks in de grond planten.
✔ Steek een stevige stok in de grond om hoge variëteiten te steunen, want de planten kunnen topzwaar worden. ✔ Snijd bloemen voor binnenshuis zodra ze beginnen te bloeien.
‘Nenekazi’
Dahlia met grote, dubbele bloemen en roze gefranjerde bloemblaadjes die aan de steel naar lichtgeel verkleuren. Planten na half mei (buiten)
Bloei jul-nov H x B 120 x 15 cm
‘Café au Lait’
Hee t getande, donkergroene bladeren en grote, dubbele, perzik-met-roomwitte bloemen.
Planten na half mei (buiten) Bloei jul-nov H x B 100 x 20 cm
‘Sylvia’
De bloemen hebben nette rijen strak ingerolde, lichtoranje bloemblaadjes en vormen een afgeplatte bol. Planten na half mei (buiten) Bloei jul-nov H x B 100 x 10 cm
‘Waltzing Mathilda’
Semi-dubbele dahlia met bloemblaadjes in zalmroze, geel-oranje of abrikoos en een donker hart waar bestuivers goed bij kunnen. Planten na half mei (buiten) Bloei jul-nov H x B 60 x 15 cm
‘Maxime’
Mooie tweekleurige dahlia in rood met heldergele randen en een geel hart.
Planten na half mei (buiten) Bloei jul-nov
H x B 120 x 15 cm
‘Tsuki Yori No Shisha’
Grote, volledig gevulde bloemen met smalle, gefranjerde, witte tot lichtgroene gele bloemblaadjes. Planten na half mei (buiten) Bloei jul-nov H x B 90 x 16 cm
Het pluktuingeluk van Jennita’s zomerbloemen
De biologische snijbloemenkwekerij van Jennita Jansen, ook bekend als Plukatelier, is een droom die jaar na jaar opbloeit. In het dorpscentrum van Scherpenzeel vind je tussen de bomen van een historisch park een romantische, ommuurde tuin vol bloemen, waar het gonst van het leven. We hoeven alleen maar de ladderende vlinders te volgen om Jennita te vinden.
De bloemen in dit vroege zomerboeket:
• Alliumsphaerocephalon (trommelstokjes of kogellook)
• Verbena bonariensis (ijzerhard)
• Leucanthemumvulgare (margriet)
• Achilleafilipendulina ‘Cloth of Gold’ (geel duizendblad)
• Achillea Millefolium (duizendblad in pastel-mix)
• Echinaceapurpurea (zonnehoed)
• Consolidaajacis (eenjarige ridderspoor)
• Tanacetumparthenium (moederkruid)
• Lathyrusodoratus (reukerwt)
• Calendula (goudsbloem)
• Astilbe (pluimspirea)
Als een bijtje naar de bloemen
Jennita studeerde aan de kunstacademie en werkte bij uitgeverij Snor, waar ze in 2020 haar boek Pluktuin uitbracht. Tuinieren in de volkstuin van haar en haar vriend hielp haar herstellen van een burn-out. “Als ik in de tuin was geweest, voelde ik me weer mezelf. Groenten vond ik wel leuk”, vertelt Jennita, “Maar ik werd al gauw als een bijtje naar de bloemen toe gezogen.” Tuinieren bleek zo goed voor haar dat ze wilde zorgen dat ze dit kon blijven doen. We bezoeken haar tijdens het eerste jaar dat ze volledig werkt voor haar eigen bedrijf – eerder had ze nog een bijbaan in een bloemenzaak. Aan die bloemenzaak levert ze nu onbespoten bloemen, en vooral zinnia’s zijn favoriet. Sinds 2023 zijn haar bloemen officieel biologisch.
Het begon met bloemenabonnementen in de corona-lockdown, inmiddels maakt Jennita ook bloemstukken in opdracht, kweekt ze
Bestuivers zijn dol op dahlia's met een open hartje.
droogbloemen en geeft ze workshops. Daarnaast gaat een groot deel van de bloemenoogst naar lokale bloemisten. Altijd staan de schone bloemen centraal.
Hoewel Jennita zichzelf niet als activistisch ziet, vindt ze het toch erg leuk dat ze nu reguliere bloemenzaken kan voorzien van biologische bloemen. Ook moet ze her en der wat klanten ‘opvoeden’. “Je kunt nou eenmaal niet het hele jaar zonnebloemen plukken.”
De ingrediënten van een boeket
Bij het kweken denkt Jennita in boeketten. “Welke kleuren en vormen zijn wanneer beschikbaar?” Naast het spreiden van de bloei zorgt ze er met een goede planning voor dat ze ook in het voorjaar genoeg grote, ronde focusbloemen heeft. Daar geeft ze haar boeketten een ‘gezicht’ mee. Maar: “je leert het ‘t beste door het zelf te doen. Alle bloemen zijn anders, elk jaar is ook weer anders.”
Belangrijke planten voor Jennita:
• Amaranthus
• Dahlia
• Ridderspoor (Delphinium)
• Goudsbloem
• Grassen
• Kamille
• Kogelamarant (Gomphrena)
• Korenbloem
• Lagurusovatus ‘Bunny Tails’
• Limonium
• Moederkruid
• Rudbeckia
• Strobloem
• Vlas
• Zinnia
• Zonnehoed (Echinacea)
Witte cosmea (Cosmos).