Alle
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/f9200b2ff3c326616f87fd0d079842b5.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/ff577e4a00e552d469e010960a9ad7f0.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/30c2d095123eb64f61861fede3e959b6.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/c6d70894a54d74f68a6bb999bdf0160f.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/96d53a0f287acb60e83400a4ad8c8a3a.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/a4bb1655ddba1d224591ab405ee20dd8.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/7cf3f00b76ac0299895dfeaa9cda659e.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/9aba0333d9c32bec80b5447c61944d0c.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/8add135a8cf7c77d0c919f0013737599.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/2c86b6c59a9d65168a4fb0a8c7bc2cdb.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/d778c5954362c7231ac4c91ad83c5607.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/b3afbd169c256819998f54042c90fee7.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/877581059031f5c23a371ac92d06cea6.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/0176530a3460c26c861149f99d5cae55.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/65d18508c0a634e640994fcfcc36959c.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/25817bf37f39620f613b80b9ea0e94ad.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/a973b3347bb78465e0a4687d7c3a9964.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/6cddc13fdee30c445f2d3ca5578ecd17.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/e4da6d722a7600ba23ca4e6e828506a3.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/0fca0360c7b3bda7f2025dbeb90a4d66.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/328a310bf2bb4354eb5c41805e769634.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/eb19f1a7292f283a9c8249e5f1019d5b.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/8b20c801d5b08f203550710b13703ebb.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/d0daf816a67e04afec65458e29db423b.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/9a510f27fc927e414f0479a4c7834b52.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/d352ad8199cfe941b04128d4088844c1.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/b05d1ab687476d7bb346c6ebf556671b.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/51a33847be74f6b4b7ed5d0419b04161.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/2441ed5d6c74bfda9d8645d22adab3e9.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/35fe269857a019591e27641cd7d3b31f.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/387a6aabe670de0cbd5a79ddd78b2b6e.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/032b30de42c3f65e82d4c57b2ab19395.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/d73936fd854811d4be2d1ffe6a597e31.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/94e9953c7b83c33ad3b0a9001edc66da.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/4189592f4aa37524969845dfb07c62f2.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/3dc971a9807eeb614ab3ec8b83a86709.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/3758826a045070be0a4263a41a54305e.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/4210e3a5dfac1350458f9ae508abd892.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/469649998374b07d9ff3aaf2999080e7.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/2004e4defb4df53f2b2791908d6f4be3.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/dc262bff3c362f2f0c42a470ea354278.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/d3d1dce618935c9c8077fdeebf831162.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/ae94f576fe6d35530e5833e3f20c1502.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/de0b16bb12d39e1134837805f5ca9f23.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/bd558acfdcc2c0440aceb36269cea917.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/934c727fd5db12fbe64bf159fd65e8ad.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/b0a231150b71abd74f4ab39c996ffcd4.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/6f907c8343a65abcc810c1e3f6afcee4.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/06abadeb2bf0d54253ace9fdec6ced5c.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/cb7112f6085b198d00fb0de5033a1e71.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/f85216c9e0b5b2f965df297a4bcdeac4.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/935f8832b370aba43b48f9008d0eb990.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/fac0e8ab2605bb07ecb17f81b6cbcc9d.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/ff5d879435570fdb2dc009df39b296c8.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/474a36d3ae15931589948a322ba627d8.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/e59e43dbaad7bbcd984bf53ded77d115.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/225ae20929178423b3c0c6b4ffea5c8d.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/295aa7f249f15e1272d0ec358ab97312.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/d7cf7820aba4126f63ea46880e045d0f.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/64249c2a30ba048e5f2fd2ec160bffa6.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/d357f0334f276ef27ab6863ccc0ed2f3.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/59ddbaf88711ce44774b68255555847e.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/fb1fce5d6cb7103f6d452d7d7aabe49f.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/495b97dae716ecbb11fb02e3c9227ad0.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/0c7a14fec8647bd44d0b1eaa5d196d83.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/7db940bd194026886581bcae64bd86e8.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/645590d5a10b029db04d6e36175512ad.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/204aa0d1aba0c3a6e0c6070691e4c882.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/a6554965e4be2fb1e93df0ba3bb3ced0.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/5e96de75e15562a2379952df53ad8b15.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/6fd5d59ccd091000c4bc6b69fd1a938c.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/363ea9bfc281149e09ca7db4e22e4933.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/c01a77ec24e958908109dcf5b9e585d0.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/2903749618243a96255180ad6cce1c1e.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/a7318f1d0804ad9b532981d321347f09.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/f909adf86ebcccd52ca40ee83033f6b1.jpeg)
![](https://assets.isu.pub/document-structure/241218111156-84fa65ee1156130d69a49d833f0d1db9/v1/84894b5ef32c7ec87c212206e3e3359a.jpeg)
Alle
Recepten voor een kleurrijke tuin • Beplant winterpotten • Tuinieren zonder te spitten Onze tuinplannen voor het nieuwe jaar • Plant eens iets anders: de lampionboom • Aan de slag met de wintersnoei • Monty’s tips voor prachtige piepers • Zaai binnen kiemgroenten • Op reis door de microkos-mos ... en nog veel meer!
Seizoen
10 Wij houden van januari
We kijken verwachtingsvol vooruit op een nieuw jaar tuinieren.
15 The Full Monty
Alles op Longmeadow komt serieus op gang.
16 Topkeuze
Winterheide geeft het nieuwe jaar een warm welkom.
18 Red de bij
Tips van de Bijenstichting.
20 Tuingast van de maand
De koolmees ( Parus major ).
22 Seizoensbak
Jouw maandelijkse inspiratie voor plantcombinaties in potten en bakken.
26 Kweken in de klei
De kwekers van Kleikracht bereiden zich voor op 2025.
Groene school
32 Geniet van prachtige piepers
Monty's tips voor je beste aardappeloogst ooit.
38 Plant, maar dan anders
Maak kennis met de lampionboom ( Koelreuteria paniculata).
42 Jouw snoeimaand
Francis Tophill legt uit hoe je zwarte bessen snoeit.
45 Tot op de bodem
Verbeter de bodemstructuur door niet te spitten (no-dig).
50 Geef je potten een oppepper
Beplant nieuwe winterpotten en fris bestaande potten op.
55 Vraag het Anne
Anne gee t antwoord op tuinvragen.
Inspiratie
62 Geheimen van een kleurrijke tuin
Nick Bailey vertelt je alles over je tuin beplanten op kleur.
68 Bucketlist voor natuurlie hebbers
De redactie onthult enkele van hun favoriete groene bestemmingen.
73 Moeiteloos oogsten
Zaai kiemgroenten op een zonnige vensterbank.
77 Op reis door de mikrokos-mos
Govert gidst je door de fascinerende wereld van mossen.
84 Nieuw jaar, frisse start
89 Inheemse held
Echte koekoeksbloem (Silene flos-cuculi ).
De redactie deelt hun plannen voor het nieuwe tuinjaar met je.
90 Gids voor blije kamerplanten
96 De grote lathyrus-test
Kamerplanten gedijen het best als je ze op het juiste moment water geeft.
We presenteren de zes beste soorten pronkerwten voor geur en kleur.
Aan de slag
102 Algemene tuintaken
106 Bloemen
108 In de kas
110 Groente & fruit
En verder
6 Prikbord
8 In de tuin van
105 Puzzel en win
112 Colofon
113 Kweekgids
32
50 68 62 77
32 Monty's tips voor prachtige piepers
38 Plant eens iets anders: de lampionboom
42 Aan de slag met de wintersnoei
45 Tuinieren zonder te spitten
50 Beplant winterpotten
62 Recepten voor een kleurrijke tuin
73 Zaai binnen kiemgroenten
77 Op reis door de mikrokos-mos
84 Nieuw jaar, frisse start
Anne Wieggers hoofdredacteur
Anne is het liefst van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat in de tuin. Komt geregeld aan op de redactie met snoeischaar in de tas en modderige voeten, terwijl ze haar pen en agenda vergeten is. Kweekt zich suf waardoor zij en haar gezin jaarrond uit de tuin eten, en doet niets liever dan anderen net zo enthousiast maken over duurzaam tuinieren als zij. Gardeners’ World is de plek waar ze dit allemaal bij elkaar brengt.
Lizanne Croonen redacteur
Lizanne kreeg tuinieren met de paplepel ingegoten. Die lepels maakt ze inmiddels zelf, want houtbewerken als hobby is echt haar ding. In haar weelderige stadstuintje kan ze naar hartenlust experimenteren: van planten vermeerderen tot een insectenhotel of bladkorf maken. Komen de schuttingen op haar af, dan gaat ze wandelen, haar andere grote passie.
Jos Heijmans redacteur
Jos is gek op tuinieren, met een speciale voorliefde voor vurig gekleurde esdoorns, spetterende kniphofia’s en schoenen met bloemenpatronen erop. Lees je een leuke woordgrap in ons magazine, dan komt die waarschijnlijk van hem. In zijn schilderachtige tuin (werk-in-uitvoering) aan de IJssel kweekt hij tomaten in zijn kas, zoekt hij de beste plek voor jasmijn en Hibiscus (XL) en denkt hij na over het leven (én een mini-boomgaard).
Iona van den Dries redacteur
Ondanks dat ze in het hart van een drukke stad woont, tuiniert Iona erop los. Op haar dakterrastuin experimenteert ze met allerlei planten, van eetbare soorten tot plukbloemen. Ook haar appartement staat vol, aangezien ze met haar groene vingers menig kamerplant stekt en ze altijd wel plek weet te maken voor nog één plant. Haar liefde voor taal en tuinieren komt goed van pas bij Gardeners’ World.
Govert de Jong redacteur
De natuurgids van onze redactie. Doen we een wandeling tijdens de lunch, dan duikt hij geregeld de bosjes in om een bijzonder beestje te onderzoeken. Maakte thuis een prachtige natuurtuin met (inheemse) planten waar het ene na het andere zeldzame diertje zich laat zien. In zijn vrije tijd leidt hij mensen rond in de natuur.
Terwijl de natuur in diepe rust is, bereidt Kleikracht zich voor op het jaar 2025. We richten de kwekerij verder in en denken na over hoe we komend jaar op onze nieuwe kwekerij te werk gaan. Hoe loopt de watervoor ziening vanuit de regenwateropslag naar de moederbedden? Staat die composthoop eigenlijk wel op een goede plek? Hoe leggen we het pottenveld zo aan dat klanten er fijn rond kunnen struinen?
De werkzaamheden op de kwekerij gaan met volle (klei)kracht vooruit.
EAnne: We gaan de jonge knappe koppen van deze nieuwe kwekerij het hele jaar volgen. Ik ben heel erg blij dat de nieuwe generatie kwekers opstaat. Dat is hoopvol voor de (tuin)toekomst!
en doorlopend punt van aandacht is het assortiment: welke planten bieden we als kwekerij aan? Het korte antwoord: gifvrije vaste planten, die goed zijn voor biodiversiteit en passen bij de regio Rivierenland. Daarmee lijkt de kous af, maar er zijn een hoop haken en ogen. Wat biodiversiteit betreft kom je bijvoorbeeld al snel uit bij een discussie over inheemse wilde planten versus exoten en gecultiveerde planten. In principe is de wilde, inheemse (oftewel ongecultiveerde) plant beter voor de biodiversiteit
dan de gecultiveerde variant of een exoot. Er zijn zelfs gecultiveerde varianten die nadelig zijn voor insecten, omdat de insecten de plant niet meer kunnen herkennen door sterk afwijkende kleur of dubbel gevulde bloemen waardoor nectar niet bereikbaar is of minder geproduceerd wordt door de plant. Maar kun je dan helemaal geen exoot of cultivar in je tuin zetten?
Terug naar de kern
Voor je het weet verandert tuinieren op deze manier in een complexe discussie over wat
Over kwekerij Kleikracht
Wij zijn Jordy, Rowenna en Pien. Samen zijn we kwekerij Kleikracht, een vasteplantenkwekerij in Culemborg. Ons doel is om mensen te voorzien van gezonde, mooie en bovenal gifvrij gekweekte planten. In ons assortiment vind je veel wilde inheemse soorten, maar ook een aantal cultivars en exoten die een positieve bijdrage leveren aan de biodiversiteit. Je vindt Kleikracht ook op Instagram: @kwekerij_kleikracht.
juist en onjuist is. Niet bepaald de ontspanning die je in je tuin hoopt te vinden, en dus is het belangrijk om het terug te brengen naar de kern. Voor ons als kwekerij betekent dit dat een groot gedeelte van het assortiment bestaat uit inheemse wilde planten. Voor de verdere selectie gebruiken we onze zintuigen: als we de insecten zien en horen vliegen rond een bepaalde cultivar, dan heeft die cultivar voor ons waarde!
Voor exoten geldt hetzelfde: door kritisch te kijken komen we een heel eind in de selectie. Immers: dropplant (Agastache foeniculum) mag dan wel van oorsprong Noord-Amerikaans zijn, het is zo’n overduidelijke bijenmagneet dat we haar het liefst in elke tuin zien.
“De dropplant mag dan wel een exoot zijn, maar het is zo’n overduidelijke bijenmagneet dat we haar het liefst in elke tuin zien.” Achillea ‘Walther Funcke’.
• Mocht je nog meer willen doen voor de biodiversiteit, dan kan dat heel eenvoudig! Door rommelhoekjes in je tuin te maken (bijvoorbeeld van dakpannen, wat stenen of een berg snoeiafval) creëer je kleine schuilplaatsen waar allerlei beestjes zich in kunnen nestelen.
Als je de ruimte hebt voor een poel, dan is dat ook een fantastische aanvulling.
Wij hopen op onze kwekerij ontspanning te kunnen bieden aan onze bezoekers: lekker struinen tussen de moederbedden, luisteren naar de vogels en de insecten, en met een gerust hart kunnen speuren naar planten die mooi passen in de tuin, zonder daarbij te hoeven stressen over of deze plant wel juist is. Die moeite hebben wij immers vast gedaan. Ons advies zou dan ook zijn: maak het jezelf niet te moeilijk. Achillea millefolium is een prachtige inheemse wilde plant, maar als je de Achillea ‘Walther Funcke’ liever in je tuin zet vanwege de prachtige kleur, dan moet je dat zeker doen! Bezig zijn voor biodiversiteit mag ook gewoon leuk zijn!
• Ook kunnen wij de app ObsIdentify (van waarnemingen.nl) zeer aanbevelen. Door foto’s van insecten te maken en in de app te zetten ontdek je wat er allemaal in je tuin leeft en kun je jaar na jaar gaan bijhouden wat je vindt!
• Daarnaast raden we de podcast Iedere tuin telt van NTR Focus aan om met veel tuin-voorpret de winter door te komen. Wij verheugen ons in elk geval enorm op de lente!