Afgiftekantoor Oostende X - P 918486- Driemaandelijks tijdschrift - V.U.: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies
JAARGANG 2 - JAN - FEB - MAA 2017
magazine 09
JO U RNAL F OR THE FACI LI T Y M AN AGER
UZ Brussel
Brussels Airport
KBC
Engie
11 mei 2017
Corda Campus
BNP Paribas Fortis
Let’s talk about it!
+
Met een absolute focus op catering heeft Compass Group België een omzet van bijna 160 miljoen euro en is het een van de belangrijkste spelers op de Belgische foodservice markt.
Onze ultieme doelstelling: de restaurantgasten een voortreffelijke eetbeleving bezorgen. Als cateringpartner in bedrijven (Eurest), de gezondheidszorg (Medirest) en het onderwijs (Scolarest) leveren wij kwalitatief maatwerk. *Compass Group G PLC is de wereldmarktleider in food en facility services. Met activiteiten in 50 landen stelt de groep ruim 500.000 mensen tewerk die dagelijks een gepersonaliseerde kwaliteitsservice leveren.
Haachtsesteenweg 1179 Chaussée de Haecht, Brussel 1130 Bruxelles T +32 (0)2 243 22 11 info@compass-group.be www.compass-group.be
INHOUD
BNP Paribas Fortis
Engie
Brussels Airport
Corda Campus
20
UZ Brussel
KBC
Facility Awards 2017 - Facility Management Project of the Year Deze zes innovatieve facilitaire projecten zijn genomineerd
Binnen het kader van de verdere afslanking van de provincies moeten we onze diensten in vraag stellen en strategische oefeningen maken. Nele Deprez, Diensthoofd accommodatie Provincie West-Vlaanderen
38 Schoonmaker van het jaar Schoonmakers leveren belangrijke bijdrage aan imago hotel
44 Master Class Strategic FM Nieuwe editie van start op 2 oktober 2017
6
News
Fotoreportage 32 Eindejaarsevent IFMA Opinie 42 De integratie van normen
48 28
Nieuw bestuur YIP Brug slaan tussen ervaring en jeugd
15
46
Column Young IFMA
53 Succesvol vernieuwde FM-day
3
4
VOORWOORD
Beste leden en sympathisanten, Traditiegetrouw reikt IFMA ook dit jaar de Facility Awards uit, op 11 mei in de Wild Gallery. Ditmaal belonen wij het beste Facility Management project van het jaar. 6 finalisten brengen elk een uniek en sterk verhaal en dingen mee naar de prestigieuze erkenning. U ontdekt ze alle zes uitgebreid in dit nummer. Bij deze wil ik van de gelegenheid gebruikmaken om de mensen achter de schermen van dit groots event extra te bedanken. De jury heeft bijvoorbeeld de boeiende maar tegelijkertijd moeilijke taak om deze stuk voor stuk interessante projecten te evalueren op hun toegevoegde waarde voor de FM-wereld, zoekend naar die kenmerken die het project uniek, innoverend en inspirerend maken. Moge de beste winnen!
Colofon Periodiciteit: Driemaandelijks Hoofdredactie: Tilly Baekelandt tilly.baekelandt@fcomedia.be T + 32 (0)56 33 42 72 Redactie: Valérie Couplez Reclame-advies: Filip Cossement T +32 (0)56 77 13 10 filip.cossement@fcomedia.be Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement Boulevard des Canadiens 118 B - 7711 Dottignies Vormgeving: marieke.veys@fcomedia.be Version française sur simple demande Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkele verplichting tot opname van aangeboden advertenties.
Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers
De meesten onder u zullen ongetwijfeld bekend zijn met de EN-normen 15221 die een groot deel van de facilitaire activiteiten in kaart brengen en standaardiseren. Ondertussen werkt ISO aan een vertaling van deze normen naar een nog globalere en dus nog meer aanvaarde standaard. De nieuwe ISO 41000 serie beoogt voornamelijk de organisatie en aansturing van Facility Management binnen een managementsysteem. De eerste delen worden in de komende maanden al verwacht. Met deze tools zal u in staat zijn om uw FM-organisatie te laten certifiëren, zoals veel andere beroepsgebieden dit ons al voor hebben gedaan. Met deze nieuwe ontwikkelingen kan ik alleen maar stellen dat FM zich als beroepsgroep steeds verder professionaliseert en daardoor steeds meer en terecht een plaats krijgt binnen het managementteam van de meeste bedrijven. In dit nummer stellen we ook met trots het nieuwe bestuur van Young IFMA aan u voor. Deze jongeren zijn niet alleen de toekomst van FM, zij nemen ook binnen IFMA de jonge Facility Managers op een informele en innovatieve manier op sleeptouw. Een regelmatige blik op www.ifma.be geeft u meer zicht op al onze activiteiten en opleidingen. U bent meer dan welkom!
Veel leesgenot! Jean Morren Voorzitter IFMA
Contact us: Directeur Mieke Loncke T. 02 424 12 80 M. 0485 69 77 93 mieke.loncke@ifma.be Office Manager Muriel Walter T. 02 424 12 80 M. 0468 13 81 25 secretary@ifma.be
Pegasuslaan 5 1831 Diegem www.ifma.be
Voor info omtrent uw project: www.bozarc.be + Hedendaags design in aluminium + Constructie en plaatsing op maat + Dakbedekking in massief polycarbonaat + Voldoen aan EN 1090-3:2008, DoP & CE, EXC 1 of EXC 2
â–ş
+ Regelbare hoogte dankzij gepatenteerd bolgewricht
Het gepatenteerde bolgewricht
6
NEWS
IFMA verwelkomt drie nieuwe Corporate Partners
IFMA geeft waarde aan het beroep en aan de expertise FM”
Freestone Group is een onafhankelijk bedrijf dat u volledig ontzorgt als het gaat om de gebouwen en de infrastructuur van uw bedrijf. Of het nu te maken heeft met uw vastgoed, gebouwen of Facility Management: Freestone heeft de juiste expertise in huis en omvat de volgende departementen: CRESA | Real Estate Advisory, FREESTONE FACILITY | Facility & Building Advisory, FREESTONE PEOPLE | Project Sourcing & Managed Building Services, FREESTONE LAB | Training Academy. Koen Mees (managing director): “Wij kozen voor een partnership met IFMA omdat een professionele belangenorganisatie waarde geeft aan het beroep van Facility Manager en aan de expertise Facility Management. Daarnaast wensen wij Freestone nationaal op de kaart te zetten om zo onze nu al professionele dienstverlening een ruimere afzetmarkt te geven.” www.freestone.be
“Via dit partnership ons nog beter inleven in de uitdagingen van de Facility Manager”
ASSA ABLOY Entrance Systems is specialist in geautomatiseerde toegangsoplossingen (voetgangersdeuren, sectionale poorten, snelrolpoorten, laad-en loskades,...). Johan Bohy (sales & marketing manager industrial door & docking solutions ASSA ABLOY Entrance Systems): “Onze business steunt op twee grote pijlers, zijnde de verkoop van nieuwe producten enerzijds en de service op deze producten anderzijds. Voor wat betreft dit laatste, is de Facility Manager veelal ons eerste aanspreekpunt. Vandaar de logische link met IFMA. Door ons partnership hopen we onze expertise en knowhow te kunnen delen, ons nog beter in te leven in de problematiek en uitdagingen van de Facility Manager, nieuwe contacten te kunnen leggen, nieuwe business te mogen ontdekken en dergelijke meer.” www.assaabloyentrance.be
“Een inspirerende partner zijn die meedenkt met de Facility Manager”
Agenda Halve dag opleiding ‘Beheer van het schoonmaakcontract’ 26 april 2017 Facility Awards 2017: Facility Management Project of the year 11 mei 2017 - Wild Gallery, Vorst Halve dag opleiding ‘EN 15221’ 17 mei 2017 World Workplace Europe, Stockholm 30 mei - 01 juni 2017 Halve dag opleiding onderhoud, comfort én energie uitbesteden aan een ESCO: tips & tricks 07 juni 2017
Karina Klaassen (Key Account Manager Nestlé Professional): “Ervaringen delen, kennissessies en het uitbouwen van een netwerk is absoluut onmisbaar. Wij zien IFMA hierin als hét platform die dit mogelijk maakt. Dit sluit ook nauw aan bij de filosofie van Nestlé Professional. Als onderdeel van het voedingsmiddelenbedrijf Nestlé, zijn wij gespecialiseerd in de ‘out-of-home’ consumptie. Dat betekent dat wij elke dag bezig zijn om de beste koffie (NESCAFÉ) en beste foodproducten te leveren aan onder andere bedrijven, ziekenhuizen, en instellingen. En dat de facility vraagstukken evolueren zien wij ook binnen de voedingsmarkt. Koffie is tegenwoordig meer dan alleen koffie. Het neemt een steeds belangrijkere plaats in binnen de werkomgeving. Dit vraagt een andere benadering van de Facility Manager dan een aantal jaren geleden. Wij willen daarin graag een inspirerende partner zijn. Samenwerken, luisteren en weten wat er speelt in de markt is hierbij de basis. IFMA is binnen dat kader voor ons een belangrijk en interessant platform. Dit zorgt ervoor dat je elkaar naar een hoger niveau tilt en samen aan iets moois kan bouwen.” www.nestleprofessional.be
Daguitstap ‘FM in Genk’ 07 juni 2017 Dagopleiding ‘Time & Priority Management’ 21 juni 2017 DCU 2017: Design, Construct and Use 12 oktober 2017 Herman Teirlinckgebouw T&T, Brussel
= IFMA-events
OM STERK TE STAAN OP DE MARKT VAN MORGEN
Bent u ontwerper, bouwheer, beheerder, aannemer … ?
Leefmilieu Brussel biedt u
tools en diensten aan voor al uw duurzame bouw- of renovatieprojecten in
het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
OPLEIDINGEN EN SEMINARIES Deze vormingen, gegeven door specialisten, bieden u de theoretische basis, technische informatie, de huidige wetgeving, maar ook illustraties uit de praktijk en terreinbezoeken. www.leefmilieu.brussels/ bouwprofessionals FACILITATOR Deze onafhankelijke experten beantwoorden gratis uw vragen en bieden gepersonaliseerd advies, bij elke stap van uw project, soms zelfs ter plaatse. www.leefmilieu.brussels/ bouwprofessionals
GIDS DUURZAME GEBOUWEN De online gids helpt u om uw duurzame projecten te ontwerpen en uit te voeren. Via enkele clicks krijgt u toegang tot een schat aan technische aanbevelingen, opgesteld door een multidisciplinair team. www.gidsduurzamegebouwen.brussels
PORTAAL DUURZAAM BOUWEN Op initiatief van Leefmilieu Brussel en de Waalse overheidsdienst en in partnerschap met het WTCB en de Confederatie Bouw centraliseert het portaal alle informatie over duurzaam bouwen. www.portaalduurzaambouwen.be
© Architectenbureau Cepezed i.s.m. Philippe SAMYN and PARTNERS - Foto: Yvan Glavie
U vindt ons aanbod en meer info over de Energiepremies, de EPB, Voorbeeldgebouwen, het PLAGE-project voor energiebeheer, groene energie … op
www.leefmilieu.brussels/bouwprofessionals
Stroomlijn je werkplek
www.humanscale.com/mconnect benelux@humanscale.com
NEWS
Belgische kantoorkost daalt met 4%, Europees gemiddelde stijgt met 6%
Opleidingen Centrum Duurzaam Bouwen
De volgende opleidingen staan in april, mei en juni reeds op de planning van het Centrum Duurzaam Bouwen (CEDUBO): -19/04/2017 09:30 – 16:00 NEN 2767: van strategie en beleid naar meerjarenonderhoudsplanning en prestatiecontracten (Antwerpen) -20/04/2017 13:30 – 16:00 Afternoon Session “Presteert mijn gebouw optimaal inzake akoestiek, luchtkwaliteit, enz.?” (Heusden-Zolder) -04/05/2017 13:30 – 16:00 Afternoon Session “Presteert mijn gebouw optimaal inzake akoestiek, luchtkwaliteit, enz.?” (Gent) -17/05/2017 09:00 – 16:00 NEN 2767: verdieping onderhoudsbeleid en meerjarenonderhoudsplanning (Antwerpen) -21/06/2017 09:00 – 16:00 NEN 2767: verdieping uitbesteden van onderhoud en inkoop prestatiecontracten (Antwerpen) www.gebouwbeheerder.be
‘The world of Ray and Charles EAMES’ - 4 mei 2017
De Duitse ontwikkelaar en fabrikant van kantoormeubilair Sedus Stoll en Studio Pieter Stockmans organiseren op 4 mei een event in C-Mine Genk. Omdat een significant deel van de winst van Sedus Stoll al geruime tijd naar twee stichtingen gaat is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen de rode draad doorheen de geschiedenis van het bedrijf. Sedus België en Pieter Stockmans vieren beiden hun 30-jarig bestaan met een topevent inclusief twee tentoonstellingen. Meer info over het programma en inschrijven (tot uiterlijk 26 april 2017) via onderstaande website.
De Occupiers Cost Index (OCI) of kantoorkost per medewerker per jaar, is in België afgerond met 4% gedaald ten opzichte van vorig jaar. Toen bedroeg de daling slechts 2%. Dat berekende vastgoedspecialist Colliers International in haar jaarlijkse onderzoek naar de globale kantoorkost per (full time) medewerker (VTE). De index wordt beschouwd als de ‘vastgoedkostbarometer’ op het gebied van bedrijfsvastgoed. De OCI voor België bedraagt nu €11.263. Vorig jaar was dat nog €11.759 of bijna 500 euro per werknemer meer dan dit jaar. www.colliers.com/en-gb/belgium
http://event.pietstockmans.com www.sedus.be
Technische elementen naadloos geïntegreerd met TechZone
Delabie-referenties beschikbaar in BIM-formaat
Om te beantwoorden aan de vereisten van de BIM-technologie, heeft Delabie een model opgesteld van een aantal essentiële referenties. Deze kunt u vrij downloaden in drie formaten (REVIT, IFC en ARCHICAD) op de website www.delabiebenelux.com/ nl/onthaal/onze-diensten/bim-bestanden. Deze ‘intelligente’ objecten geven een grafische 3D-weergave en omvatten ook de voornaamste technische gegevens van het product. www.delabie.be
Armstrong Ceiling Solutions lanceerde recent het Techzone plafondsysteem. Dit nieuwe concept biedt oplossingen waarmee technische elementen anders ingericht kunnen worden en nieuwe technologieën makkelijk te integreren zijn, zodat een strak plafond ontstaat, bijna monolithisch. TechZone is een product waarover al in de bestekfase nagedacht kan worden. Samen met de verschillende partners kan zo één esthetische oplossing geboden worden. www.armstrong-plafonds.be
9
10
NEWS
Clay by SALTO is nu SALTO KS
App voor het beheren van on-site dienstverleningen
APROPLAN biedt de mogelijkheid om prestaties te verdelen over interne of externe partijen en deze op de voet op te volgen. Haal het maximum uit deze tool door APROPLAN te integreren met uw eigen beheersystemen zodat uw dienstverlening een gestroomlijnd proces wordt. www.aproplan.com
IVC Group behaalt hoogste geluiddempende waarde met Xtrafloor® Silent
Een ongestoorde nachtrust op hotel? Geen evidentie! Sinds het klassieke voltapijt steeds meer plaatsmaakt voor meer gebruiksvriendelijke ‘harde’ vloeren, neemt vaak ook de geluidshinder toe. Toch hoeft dat niet zo te zijn, want om contactgeluid te reduceren, ideaal voor hotels, ontwikkelde IVC Group de ondervloer Xtrafloor® Silent, die in combinatie met het luxevinyl van Moduleo de oplossing biedt: een designvolle, duurzame, onderhoudsvriendelijke en geluiddempende vloer. De erg makkelijke plaatsing met click is een extra troef bij renovatie- of opknappingswerken. www.ivcgroup.com
SALTO Systems geeft een nieuwe identiteit aan de cloud-based toegangscontrole oplossing die verdergaat onder de merknaam SALTO KS, Keys as a Service. Voor het gebruik van de software is geen installatie nodig en de beheerder kan gebruikmaken van de smartphone, tablet of computer met internetverbinding. De hardware is snel geïnstalleerd en er hoeft geen vaste bekabeling aangelegd te worden. Het product positioneert zich als de geavanceerde en gebruiksvriendelijke cloudoplossing voor toegangscontrole in retail, voor verhuur van accommodaties en flexibele kantoorruimtes.
www.saltoks.com
Facilicom introduceert virtual reality
Facilicom en zusterbedrijf Gom gebruiken sinds maart virtual reality bij de opleiding van schoonmaakpersoneel. Wie de VR-bril opzet kan letterlijk 360 graden rondkijken in pakweg een hotelkamer. Niet nagebouwd in een computerprogramma, maar een echte foto waar je middenin staat. En daar stopt het niet. “Opleidingen in hospitality, briefings voor onze onthaalmedewerkers, salestoepassingen… we ontdekken volop de mogelijkheden van deze innovatieve technologie. Dankzij virtual reality kunnen medewerkers thuis, op hun eigen tempo, alles nog eens herbekijken en vooral: ervaren”, aldus marketing manager Guy Claes. www.facilicom.be
Eerste schoonmaakmakelaar in België bij Atir
Ferenc van der Sterren van Atir België is geslaagd voor de opleiding van SVS tot schoonmaakmakelaar. Speerpunten zijn professionalisering van de schoonmaakbranche, invulling van de code verantwoordelijk marktgedrag, gezonde schoonmaakcontracten en integer handelen. “We zien een duidelijke vraagontwikkeling naar meer strategisch advies. Hoe kan schoonmaak aansluiten bij de visie en doelstelling van de klantorganisatie? Denk hierbij aan het sociale aspect, duurzaamheid, beleving en niet te vergeten de wijze van samenwerking met de partner dienstverlener”, aldus Atir directeur Ferenc van der Sterren. www.atir.be
LID
NV
Industriële & Particuliere Dakwerken Nike Laakdal
LID-logo2014_PMS 301 U.indd 1
3/12/14 15:46
RENOVATIE VAN DAKEN ‘LID, een naam in de dakwereld’
Renovatie, nieuwbouw en onderhoudscontracten van platte en hellende daken Reeds meer dan 40 jaar expertise in daken Wolfs oil Hemiksem
Vrijblijvend professioneel advies w dak
WIJ VOLGEN UW DAK OP VAN A TOT Z
Winkelcomplex Weyveld Zaventem
Industrieweg 1019 3540 Herk-de-Stad Tel. 013 33 38 78 info@lid.be - www.lid.be
Wij geloven in eerlijke lonen voor de boeren die onze koffie telen. Puro zet zich ook in voor de bescherming van de regenwouden. Voor elk kopje koffie dat u drinkt, staan wij een financiële bijdrage af aan de natuurbeschermingsorganisatie World Land Trust om bedreigde stukken tropisch regenwoud in Zuid-Amerika duurzaam te beschermen.
www.purocoffee.com - 0800/44 0 88
WE MAKE YOUR BUSINESS BUILDINGS RUN LIKE A CHARM. CONTACT US FREESTONE GROUP DE HENE 10 B -1780 WEMMEL T +32 2 453 95 50 CONTACT@FREESTONE.BE FREESTONE.BE
Advertentie-168x125mm-Freestone.indd 1
FACILITY & BUILDING ADVISORY PROJECT SOURCING MANAGED BUILDING SERVICES TRAINING ACADEMY
27/02/17 14:35
NEWS
Het sociale aspect van flexibel werken
Indoor navigatie applicatie SoleWay
Flexibele werknemers hebben een actiever sociaal leven (74%), zo blijkt uit de meest recente studie uitgevoerd door Regus. Het onderzoek toonde ook aan dat flexibele werknemers meer bij lokale handelaars winkelen en meer bijdragen tot de lokale economie (47%). Regus ondervroeg tijdens het onderzoek meer dan 170 zakenlui in België en ontdekte dat met flexibel en dicht bij huis werken het gemeenschapsgevoel van mensen op verschillende manieren wordt aangescherpt. Flexibel werken is zo in belang toegenomen dat 69% van de werknemers zegt dat elke nieuwe job die ze zouden aannemen, in flexibel werken zou moeten voorzien.
SoleWay werd ontwikkeld aan de onderzoeksgroep CartoGIS. Deze onderzoeksgroep is een deel van de vakgroep Geografie van de Universiteit Gent. SoleWay is een locatie gebaseerde service voor indoornavigatie die het eenvoudig maakt om duidelijk verstaanbare tekst te gebruiken bij routebeschrijvingen: op dezelfde intuïtieve manier zoals u de weg zelf zou uitleggen. Routes worden door de gebruikers gevonden door in de gratis app de bestemming op te geven. Met QR-codes aan de ingang vinden bezoekers hun weg zonder dat medewerkers hen moeten begeleiden. Bovendien kan de URL-link van elke route gemakkelijk verwerkt worden in digitale handtekeningen en allerlei andere documenten en online systemen.
KDDhE/ Z E E /E&KZD Z E Ͳ Ͳ Ͳ Ͳ Ͳ
ǁĂĂƌ ĞŶ ŚŽĞ ĂĂŶŵĞůĚĞŶ ŝŶƚƵŢƚŝĞĨ ĞůŬĞ ůŽĐĂƚŝĞ ďĞƌĞŝŬĞŶ ƚŚĞŵĂ ƌŽƵƚĞƐ ǀŽůŐĞŶ ƚŽŝůĞƚƚĞŶ ĞŶ ŚƵůƉƉŽƐƚ ǀŝŶĚĞŶ ǀůƵĐŚƚƌŽƵƚĞƐ ŶĞŵĞŶ
/Edh/d/ & /E KKZ E s/' Z E Ͳ Ͳ Ͳ Ͳ
ŐĞĞŶ ƐƚĂƚĞͲŽĨͲƚŚĞͲĂƌƚ ƚĞĐŚŶŽůŽŐŝĞģŶ ǁĞďƐŝƚĞ ĞŶ ĂƉƉ ĞĞŶǀŽƵĚŝŐ ƌŽƵƚĞƐ ĂĂŶŵĂŬĞŶ ĞŶ ĚĞůĞŶ ŵŽŐĞůŝũŬŚĞŝĚ ƚŽƚ ŝŶƚĞŐƌĂƚŝĞ ŝŶ Ăů Ƶǁ ĚŽĐƵŵĞŶƚĞŶͬƐLJƐƚĞŵĞŶ
www.regus.be/nl-be
https://soleway.ugent.be/ Ahrend en Gispen bundelen krachten in België
Inrichters Ahrend en Gispen bundelen hun krachten in België en Luxemburg om het regionale sales en services netwerk te versterken. De nieuwe organisatie benut de kracht van beide assortimenten en levert zowel producten van Ahrend en Gispen als excellente producten en diensten van derden. Dit stelt Ahrend NV in staat om bestaande en nieuwe klanten in de Belux nog beter te voorzien van inspirerende en gezonde werkomgevingen. In de eerste helft van 2017 wordt er een geheel vernieuwd Inspiration Centre geopend op één locatie in Zaventem (Brussel). De locatie in Gent zal worden gerenoveerd en omgedoopt tot Ahrend NV. Vakgroep Geografie Onderzoeksgroep CartoGIS Campus Sterre - S8 - Krijgslaan 281 - 9000 Gent 09 264 46 89
Ξ ϮϬϭϲ hŶŝǀĞƌƐŝƚĞŝƚ 'ĞŶƚ
Samenwerken aan een gezonde werkplek voor de toekomst: Healthy Workplace
Menzis, ENGIE Services, Planon, Measuremen, Health2Work en de Hanzehogeschool Groningen bundelen hun krachten in de innovatiewerkplaats Healthy Workplace. Hierbinnen komt een bijzonder Living Lab, bij de Hanzehogeschool. Erik Jaspers van Planon: “Het wordt een plek waar mensen hun dagelijks werk uitvoeren, terwijl we – met respect voor hun privacy – data verzamelen over hun bevindingen, gedrag, gezondheid en omgevingscondities.” Deze data kunnen de deelnemers in de eerste plaats zelf gebruiken. Daarnaast worden experimenten uitgevoerd. En het wordt een plek voor kennisdeling waar geïnteresseerden welkom zijn. www.healthy-workplace.nl
www.ahrend.com
ISS in nieuw hoofdkantoor
Het hoofdkantoor van ISS Facility Services is verhuisd naar het Everest Office Park op de Leuvensesteenweg 248C in Vilvoorde. Het bestaande gebouw werd in recordtijd volledig gestript en gerenoveerd volgens de principes van Activity Based Working. Er zijn geen vaste werkplekken meer, enkel voorkeurszones en een scala aan informele werkzones, praathoeken en vergaderruimtes. Het gebouw biedt ook plaats aan het eerste ISS Nordic Light bedrijfsrestaurant in België, een innovatief buffetconcept met de nadruk op lichte maaltijden, vers bereid met seizoenproducten, en aantrekkelijk gepresenteerd. Voor meer info contacteer dominique.verlooy@be.issworld.com www.be.issworld.com
13
UNIPRO BIEDT U GEGARANDEERD EEN OPLOSSING VOOR ELKE VLOER
Niet gewoon welkom Écht welkom
Bij Facilicom Reception Services coachen en begeleiden we elke receptionist(e) in hospitality. Om het visitekaartje van uw bedrijf te zijn. En om er voor te zorgen dat elke bezoeker met een glimlach terugkomt. Ontdek meer over onze visie op receptiediensten op onze gloednieuwe website. 03 224 38 00 – www.facilicomreceptionservices.be – Member of Facilicom Group FM Magazine_NL_2017.indd 1
15/03/2017 09:52
FACILITY AWARDS 2017
15
BNP Paribas Fortis
Corda Campus
FACILITY AWARDS 2017 Facility Management Project of the Year Deze zes innovatieve facilitaire projecten zijn genomineerd Engie
KBC
Het prestigieus evenement Facility Awards, dat op 11 mei plaatsvindt in de Wild Gallery, bekroont afwisselend de Facility Manager of the Year en het Facility Management Project of the Year. In 2016 mocht Guy Vanhoorde (Stad Gent) de toonaangevende prijs in ontvangst nemen. Dit jaar nomineerde de vakjury opnieuw zes innovatieve facilitaire projecten: BNP Paribas Fortis (nieuw cateringconcept), Brussels Airport (de flexibiliteit van een facilitaire organisatie in crisissituaties), Corda Campus (de toegevoegde waarde van FM in de transitie van de vroegere Philips site naar een hippe technologiecampus), Engie (Optimalisatie van FM binnen een aantal bedrijven door de implementatie van gecentraliseerd Integrated FM), KBC (Renovatie en heroriëntering van het KBC-hoofdkantoor MECccm1), UZ Brussel met de Smart grid Brussels health campus (het ontwerpen, bouwen en testen van de nieuwe hoogspanning- en noodstroominstallatie). Maak op de volgende pagina’s uitgebreid kennis met deze beste practices! Het event, waarop ook de Best FM Thesis 2017 wordt uitgereikt, biedt een uitzonderlijk netwerkplatform en ontmoetingsplaats voor uw (potentiële) klanten en contacten. De presentatie is in handen van Kobe Ilsen en Tatiana Silva. De voorstelling van de projecten start om 16u, om 18u is er een receptie en de Awards ceremonie begint om 19u. Het galadinner gaat om 20u30 van start. Meer info of uw gepersonaliseerde tafel reserveren via:
Brussels Airport
Facility Awards 2016 – Winnaar: Guy Vanhoorde (Stad Gent)
Wild Gallery
https://www.ifma.be/facility-awards/nl-home UZ Brussel
Kobe Ilsen en Tatiana Silva
16
FACILITY AWARDS 2017
01
Nieuw cateringconcept valt in de smaak bij BNP Paribas Fortis “Tasting sessie met vijf cateraars uniek voor de banksector”
E
r waait een nieuwe wind door de zeven bedrijfsrestaurants van BNP Paribas Fortis. Begin 2015 gaf een enquête bij de medewerkers duidelijk aan dat ze toe waren aan vernieuwing en een betere kwaliteit. De oude cateringcontracten werden herzien en er werd beslist om de tevredenheid van de klanten te verhogen aan de hand van vier prioriteiten: een betere kwaliteit, duurzaamheid, het uitbreiden van de modulariteit en de toegankelijkheid. Tijdens de selectieronde van de toekomstige cateraars werd een tasting sessie georganiseerd met vijf cateraars. De bank liet zich doorheen heel het proces bijstaan door NSF Euro Consultants, een externe voedingsdeskundige.
Facility Management is een van de ondersteunende diensten van BNP Paribas Fortis met daarin de activiteitendomeinen ‘Supplier Management & Logistics’, ‘Projects, Workplace & Engineering’, ‘Maintenance & Security’, ‘Real Estate Portfolio Mgt’, ‘Transformation Office’ en ‘Solutions & Optimization’. Geleidelijk evolueert de organisatie naar een model van makelaar in facilitaire diensten, als schakel tussen de interne klanten en de leveranciers. Tevredenheidsenquête
In de 7 bedrijfsrestaurants (5 grotere in Brussel en 2 regionale in Antwerpen en Luik) worden dagelijks ongeveer 5.000 maaltijden geserveerd. Daarnaast verzorgen de cateraars nog jaarlijks 60.000 bestellingen ‘small catering’
(drank en voeding voor de vergaderzalen). Hidayet Kanpolat (project manager): “De contracten liepen al lang en de jaarlijkse tevredenheidsenquête over het aanbod wees uit dat de medewerkers verandering en een betere kwaliteit wensten. In het kader van de tender hebben we een project team opgericht, met een vertegenwoordiging van 5 personen uit Facility en Procurement, bijgestaan door een extern voedingsspecialist. Ongeveer een jaar werd er nagegaan wat we precies wilden en hoe we het aanbod zouden afstemmen op de markttrends. Er werd besloten om de tevredenheid van onze klanten te verhogen aan de hand van vier prioriteiten: een betere kwaliteit, meer duurzaamheid, het uitbreiden van de modulariteit en betere toegankelijkheid. Dit vormde de basis
voor het hele project. Binnen een endto-end approach zijn ook randactiviteiten zoals afvalbeheer, cleaning, investeringen in bijvoorbeeld inrichting en communicatie opnieuw onder de loep genomen. Het project werd in 2015 opgestart en was in december 2016 overal geïmplementeerd. De implementatie gebeurde geleidelijk per bedrijfsrestaurant over een periode van tien weken.” (Inter)actieve rol voor de klant
Het uitgangspunt was het principe dat een betrokken klant zeer waardevolle informatie kan geven over de kwaliteit van de producten en diensten. Monique Kallen (hoofd logistiek): “We hebben enkele gelegenheden gecreëerd waarbij de klanten een (inter)actieve rol konden spelen. Zo organiseerden we voor 44 bedienden tijdens de selectieronde een proefsessie met vijf deelnemende bedrijven. Dit is uniek in de banksector. In de nieuwe contracten zijn wekelijkse mystery visits ingebouwd, medewerkers kunnen interactief via een QR-code feedback geven en jaarlijks organiseren we een tevredenheidsenquête.” Een eerste marktstudie gaf onvoldoende garanties dat de doelstelling inzake een verhoogde kwaliteit zou gerealiseerd worden. Sandra De Koker (contract manager): “Om tot een shortlist te komen organiseerden we samen met NSF Euro Consultants een tasting sessie, die ongeveer twee dagen heeft geduurd. Er werd aan de cateraars gevraagd dat zij hun kennis en kunde kwamen toelichten. NSF Euro Consultants is ’s morgens ter plaatse geweest bij de cateraars om alles te checken in functie van de offerte die ze ingediend hadden. Alles werd vooraf
FACILITY AWARDS 2017
gedefinieerd, er werden technische fiches opgesteld, recepten, een lijst van toegelaten en verboden producten… . Aan de voedingsdeskundige werd gevraagd om gedetailleerde specificaties te ontwikkelen ter definiëring van het voedingsaan-
01. Er wordt enkel nog stuk bio-fruit aangeboden, het percentage vlees werd verminderd, er ligt meer op het bord maar in een gezondere samenstelling, er is niets meer voorverpakt, water staat bovenaan en frisdranken onderaan, de kipsla moet 50% kip bevatten en dergelijke meer. 02. Vlnr: Sandra De Koker (contract manager), Monique Kallen (hoofd logistiek binnen de FM-afdeling), Hidayet Kanpolat (project manager): “De bedoeling was niet om kostenbesparend te werken, kwaliteit stond op de eerste plaats. Toch zijn er meer dan 10% besparingen gerealiseerd”. 03. De timing van het project werd gerespecteerd ondanks bepaalde moeilijkheden, zoals de inplanting van het nieuwe concept in de bestaande ruimtes 04. Er werd een communicatieplan opgesteld per restaurant. De communicatie rond de nieuwe catering werd in een aantrekkelijk kleedje gestoken, met onder meer een total make-over van de catering corner op het intranet. 05. Alle menu’s worden ter validatie voorgelegd aan een onafhankelijk nutritionist die de naleving van de voedingskwaliteit verzekert.
02
04
bod. Wat wordt er bijvoorbeeld verstaan onder een ‘gezonde soep’? Op basis van de ontwikkelde kwaliteitsnormen konden we de offertes eenduidig beoordelen. Uiteindelijk werden Aramark en Sodexo geselecteerd. We bieden nu bijvoorbeeld enkel nog stuk bio-fruit aan, ruimer en verbeterd aanbod in warme en koude groenten, het percentage vlees werd licht verminderd, er ligt meer op het bord maar in een gezondere samenstelling en er is niets meer voorverpakt. Er werd ook een controlesysteem met KPI’s en SLA’s op punt gesteld en geïmplementeerd voor de komende vijf jaar.” Resultaten
De timing van het project werd gerespecteerd ondanks bepaalde moeilijkheden, zoals de inplanting van het nieuw concept in de bestaande ruimtes en de vakbonden die hun akkoord moesten geven. Monique Kallen: “De bedoeling was niet om kostenbesparend te werken, kwaliteit stond op de eerste plaats. Toch zijn er meer dan 10% besparingen gerealiseerd door bijvoorbeeld het opnieuw negotiëren van de aankoopprijzen, de uitbreiding van de
03
05
Het uitgangspunt was het principe dat een betrokken klant zeer waardevolle informatie kan geven over de kwaliteit van de producten en diensten. zelfbediening, heroriëntatie van de subsidies met focus op de gezondste producten, de gedeelde investeringskosten tussen leverancier en bank. Wat de small catering betreft kozen we voor een nieuwe opsplitsing van de kostenstructuur en een alternatief voor merkwater. Na elke gefaseerde lancering van het nieuwe concept kregen we zeer positieve reacties over de kwaliteit. Het aantal bezoekers in het restaurant is gestegen. Ook qua voorbeeldfunctie kan het project tellen: de cateraars en NSF Euro Consultants gebruiken dit model nu reeds in andere bedrijven.” Door Tilly Baekelandt
www.bnpparibasfortis.com
17
18
FACILITY AWARDS 2017
01
Heropbouwproject en crisis management na de aanslagen op Brussels Airport “De rol van de moderne Facility Manager is van onschatbare waarde voor een bedrijf” “Jullie zijn nu aan het sprinten, het zal een marathon worden.” Deze woorden zal Marc Van Horenbeeck (Facility & Renovation Project Manager) zich blijven herinneren toen de CEO van Brussels Airport Company Arnaud Feist het crisisteam toesprak na de terroristische aanlagen van 22 maart 2016. Na de aanslagen werd het vliegverkeer stilgelegd. Vrachtvluchten werden de dag erna weer opgestart, maar het was duidelijk dat de vertrekhal een tijdje buiten dienst zou zijn. De opdracht van het team van Marc Van Horenbeeck was om de checkin voor passagiers zo snel mogelijk terug op te bouwen: eerst in een tijdelijke structuur, daarna opnieuw in de Terminal. De vele betrokken partijen, de moeilijke werkomstandigheden en de tijdsdruk maakten van dit project een van de meest gecompliceerde die ooit werden uitgevoerd op de luchthaven. Brussels Airport is met21,8 miljoen passagiers en 495.000 ton vrachtvervoer per jaar een van de belangrijkste luchthavens van Europa. Brussels Airport verbindt de Europese hoofdstad met 238 bestemmingen en op de luchthaven zijn 78 luchtvaartmaatschappijen actief (2016). De facilitaire organisatie van luchthavenuitbater Brussels Airport Company bestaat uit verschillende departementen. Binnen het departement Infrastructure en Real Estate wordt het Facilitair Management vooral opgevolgd door de departementen Building & Facilities en Outside Infrastructure. 22 maart 2016
Ongeveer een jaar geleden werd België opgeschrikt door de aanslagen op Brussels Airport en in het Brusselse metrostation Maalbeek. Om 7u58 ontplofte een eerste bom in de Terminal van de luchthaven, gevolgd door een tweede explosie . Een derde bom zou later ontdekt worden
en gecontroleerd tot ontploffing worden gebracht. Marc Van Horenbeeck (Industrieel Ingenieur elektromechanica) begon in 2007 als project manager op de luchthaven. Momenteel heeft hij als Facility & Renovation Project Manager een team van 18 mensen onder zijn vleugels. We ontmoeten hem in het Satellietgebouw, waar het crisiscentrum zich bevond en de kantoren van Brussels Airport Company gevestigd zijn. “Er hadden zich reeds twee ontploffingen voorgedaan. De federale politie vroeg om het gebouw in te gaan. Door de explosies waren de sprinkler installaties stuk en het water bleef stromen. Door onze kennis van de luchthaven moesten wij het water en de elektriciteit in bepaalde zones afsluiten. De gsm-communicatie was uitgevallen en we waren al onder het gebouw toen men liet weten dat er nog een derde bom was, die uiteindelijk door de ontmijningsdienst gecontroleerd tot ontploffing werd gebracht.”
Heropstart
Het project om een tijdelijke incheckinfrastructuur te bouwen en om de vertrekhal te herstellen werd op 22 maart onmiddellijk opgestart. Gezien de grote schaal van het volledige project focussen we op de renovatieprojecten van de Terminal aangezien deze door de facilitaire organisatie werden opgevolgd (Timing: zie kaderstuk). Marc Van Horenbeeck: “Om veiligheidsredenen werden er overal hekkens en toegangscontrole posten geplaatst. In samenspraak met de politie werd een speciale badge en website gemaakt voor de aannemers om toegang te krijgen tot de werf. Op 24 maart zijn we onder begeleiding op het dak geweest om foto’s te nemen. We hebben toen onmiddellijk de studiebureaus gecontacteerd en op 26 maart hebben we met een grote groep alles geïnspecteerd. Twee onafhankelijke stabiliteitsingenieurs hebben een eerste statusrapport opgemaakt inzake de stabiliteit, een toegankelijkheidsstudie, een
FACILITY AWARDS 2017
Aan de buitengevel van de aankomst Terminal werden alle beschadigde raampartijen verwijderd en vervangen door houten platen waarna voor de buitengevel een wand van sandwichpanelen werd geplaatst. algemeen en gedetailleerd stabiliteitsonderzoek en er werd een professor van de militaire school aangesteld om advies te geven inzake de kracht van de explosies. Er werd een definitief stabiliteitsverslag overhandigd met alle maatregelen die moesten worden uitgevoerd vooraleer de terminalgebouwen konden worden geopend voor het publiek. Dagelijks werden werfcontroles uitgevoerd. Op 26 maart werd groen licht gegeven voor de sloopwerken, ontsmetting en demontage. Dankzij de werkgroep was de tijdelijke infrastructuur vanaf 3 april operationeel voor de vertrekkende passagiers. Voor de aankomende passagiers werd beslist om de Terminal niveau aankomst in dienst te nemen aangezien de schade beperkt was en reeds hersteld. Daarna werden het renovatieproject voor de ter-
minal niveau aankomst, het gefaseerd renovatieproject voor de Terminal niveau vertrek en het renovatieproject van de check-in zones opgestart (zie foto’s).
risico’s waaraan de organisatie is blootgesteld. Dit als leidraad om een contingency plan op te stellen, preventieve investeringen te identificeren en op te nemen in het budgetvoorstel naar de directie.”
Terugblik
Door Tilly Baekelandt
Dit project heeft een grote indruk nagelaten op alle medewerkers. Niettegenstaande er vanaf 22 maart psychologische ondersteuning was, konden velen er moeilijk tijd voor maken aangezien ze continu op de werven aanwezig waren. De reputatie van Brussels Airport stond immers op het spel. Marc Van Horenbeeck: “De emoties zijn bij velen pas nadien gekomen. De luchthaven heeft echter aan iedereen hulp geboden. Er werd tevens continu gecommuniceerd naar alle betrokken partijen. We hebben ook positieve zaken opgestoken uit dit project. Onze werking is efficiënter geworden dankzij de korte hiërarchische lijnen en het vertrouwen van het management, de flexibiliteit van de medewerkers en het feit dat we onze projecten nu nog meer met gespecialiseerde mensen aanpakken. We leerden dat goede kadercontracten met onze aannemers een groot voordeel bieden. Onze klanten staan nu nog centraler en er is een verregaande wisselwerking tussen de diverse stakeholders. Ik hoop dat dit project andere collega’s inspireert om een assessment te maken van de mogelijke
www.brusselsairport.be
01. Er werd 2.254 lopende meters afscheiding geplaatst, 1.174,45 lopende meters werfwanden en het totaal aantal m² gerenoveerde oppervlakte bedraagt 29.000 m². Er was 155.000 kg sloopafval. 02. Marc Van Horenbeeck (Facility & Renovation Project Manager IRE/B&F/FR): “Tijdsdruk, afsluiting van bepaalde zones, toegangscontrole, stabiliteitsissues, beperkingen inzake de draagkracht van de vloer en veranderende veiligheidsprocedures vormden uitdagingen waarvoor we een oplossing moest zoeken. Bovendien moesten alle stakeholders akkoord gaan met de oplossingen. Elke dag werden er twee overlegmomenten gepland.” 03. De Zone Diamant, of de koker die alle gebouwen/verdiepingen verbindt. Op 22 april werd het oud treinstation geopend als tijdelijke oplossing, op 26 mei werd het normale treinstation in het Diamantgebouw weer in dienst genomen. 04. De technieken werden gecontroleerd en opnieuw gekeurd. Waar mogelijk werd zoveel mogelijk materiaal, zoals plafondtegels en balies, gerecupereerd. 05.Op 3 april 2016 konden passagiers alweer vertrekken op Brussels Airport dankzij de tijdelijke infrastructuren om in te checken. Voor de aankomende passagiers kon de aankomsthal weer geopend worden.
Timing heropbouw
02
04
03
05
• 22 maart: explosies • 31 maart: tijdelijke infrastructuur klaar • 3 april: opstart operaties via tijdelijke infrastructuur • 22 april: zone incheckrij 1-8 opgeleverd • 1 mei: heropening vertrekhal rij 1-8 • 20 mei: Zone Diamant opgeleverd • 26 mei: gedeeltelijke opening Diamant (circulatie mogelijk naar de verdiepingen) • 2 juni: 100% capaciteit in de vertrekhal • 22 juni: Zone incheckrij 9 en 10 opgeleverd + opening • 1 juli: oplevering en opening vertrekhal incheckrij 11, 12 en 14. • 27 juli: volledige opening Diamant
19
20
FACILITY AWARDS 2017
01
Oude Philips site transformeert naar hoogtechnologische campus “Corda Campus illustreert de toegevoegde waarde van Facility Management”
V
ijftien jaar na de sluiting is de oude Philips site in Hasselt getransformeerd tot een hoogtechnologische campus waar 200 bedrijven timmeren aan de toekomst. “Dit project weerspiegelt de evolutie van de Facility Manager en zijn enorme impact in de ontwikkeling van een snel veranderende wereld. Met ons verhaal willen we collega’s inspireren om zich van het ‘Calimerocomplex’ te ontdoen. Een Facility Manager met een duidelijke visie maakt het verschil en bepaalt mee het succes van een organisatie”, zegt Kristof Vanvelk, Operationeel Directeur Corda Campus.
Corda Campus ontstond vanuit RCH (Research Campus Hasselt), een vennootschap van publiek recht die in 1998 werd opgericht om de transitie van de Philips site te ondersteunen. Corda Campus nv, een dochterbedrijf van LRM (de Limburgse Investeringsmaatschappij) werd in 2013 opgericht en is eigenaar en beheerder van de site Corda Campus. De organisatie bestaat uit 15 medewerkers die samen met een aantal aannemers en leveranciers instaan voor het totale dienstenaanbod op de site. De algemeen directeur staat in voor het management en sturen van de organisatie, bestaande uit 4 teams: operations, technisch, commercieel, en een business procesteam. De doelstelling van Corda Campus? Alle bewoners van de site ‘ontzorgen’ zodat zij zich volledig op hun kerntaken kunnen richten. Daarom biedt het team naast huisvesting nog heel wat ondersteunende services aan: catering, vergaderfaciliteiten, onthaal, postbedeling... . Meer nog, Corda Campus nv is de initiator en beheerder van de community op de campus en organiseert events om de samenwerking tussen de bedrijven te stimuleren. 3.000 mensen in 200 bedrijven zijn iedere dag actief op deze bruisende site: ze ontwikkelen nieuwe technologieën, starten een onderneming, maar werken er ook
samen met studenten. “Tegen 2019 willen we meer dan 250 bedrijven en 5.000 mensen actief hebben op de site. Corda Campus wil dit realiseren door internationale organisaties aan te trekken en er mee samen te werken”, aldus Kristof Vanvelk. Omwille van de grote investeringen zijn de financiële resultaten nog negatief, maar de waarde die op de site gecreëerd wordt is groot. Zowel voor de bedrijven op de site als voor de volledige regio. Kristof Vanvelk: “Iedere dag krijgt de vierde industriële revolutie hier vorm en staan we versteld van de nieuwe ideeën. Vanaf 2019 moeten we break-even draaien, maar we zien al een enorme groei op onze campus. De laatste twee jaar verdubbelde het aantal bedrijven. Sterker nog, de laatste jaren kende de campus een groei van 10 naar 100 grote bedrijven op de site. Daar zijn we erg trots op”. Crisisperiode
De beslissing van Philips om in 2001 haar activiteiten op de site in Hasselt te stoppen was een grote schok voor de ruim 2.000 medewerkers en de regio Hasselt-Genk. Een plan voor het toekomstig gebruik van de gebouwen was er niet. Aangezien Philips de eigenaar was van de gebouwen en via een lease van 15 jaar huurder van het nieuwe gebouw, startte
de toenmalige Facility Manager van Philips zijn zoektocht naar een nieuwe bestemming van het gebouw. Dit mondde uit in een visie om de volledige site nieuw leven in te blazen. Kristof Vanvelk (burgerlijk & industrieel ingenieur van opleiding) werd in 1997 bij Philips Hasselt verantwoordelijk voor de inkoop van de goederen die niet product- en procesgerelateerd waren. Hij zag de nieuwe visie vanop de eerste rij vorm krijgen: “De crisisperiode, waarin ik als crisis manager optrad, was hard. We werden plots geconfronteerd met een ‘dode site’. Philips wilde de productiesite omvormen tot een R&D-omgeving, iets waar ik me zeker in kon vinden. Vanaf 2001 nam ik
“De functie van Facility Manager kreeg doorheen dit project diverse invullingen: van accomodation manager tot crisis manager, vastgoedontwikkelaar, hospitality manager en bezieler van een technologiecampus. Multifunctioneel denken was een must.”
FACILITY AWARDS 2017
01. Het centrale campusgebouw (Corda 1) valt op met het schuin aflopend dak, waarbij er op verschillende verdiepingen terrassen zijn ingebouwd. Het zorgt voor een open blik op het park. Op de volledige site zijn toepassingen van alle domeinen van duurzame energiewinning terug te vinden. 02. Corda Campus is vandaag een open park zonder omheiningen of slagbomen, met een centraal plein en waterpartij. De site is een open campus en place to be voor ondernemers, starters, startups, maar ook voor mensen uit de buurt en het verenigingsleven. Iedereen is er welkom. 03. Een deel van het groendak (Corda 1) is ter beschikking gesteld aan kunstenaar Koen Vanmechelen. 04. Kristof Vanvelk (Operationeel Directeur Corda Campus): “We werden plots geconfronteerd met een ‘dode site’. Hoe konden we het patrimonium terug waardevol maken? FM kreeg een nieuwe dimensie in die zin dat we verder willen gaan dan puur verhuren. We willen mensen die op zoek zijn naar innovatie samenbrengen.” 05. Het centrale campusgebouw (Corda 1) biedt onderdak aan een brasserie, koffiebar, free flow restaurant, auditorium, meeting center, een incubator, dienstencenter met bankkantoor, kapper, shops, een kinesist en centrale ontvangst. Alles staat in het teken van service naar de Cordabewoners.
de taken van de accomodation manager over en werd ik als Facility Manager ook verantwoordelijk voor het beheer van de volledige site. We hebben toen beslist om vooruit te kijken. Het was moeilijk, maar ik wist zeker dat er een toekomst was. FM
kreeg een nieuwe dimensie: we willen verder gaan dan puur verhuren. We hebben zes à zeven jaar aan de nieuwe dynamiek gewerkt, waarbij we de bedrijven een service bieden vanuit het hart. Zij hebben voor een sneeuwbaleffect gezorgd. De community is onze rode draad. Zo wordt in de Corda Business Club met de bedrijfsleiders en Facility Managers overlegd over de huisvesting en dienstverlening. Tijdens de Corda Keynotes nodigen we een topspreker uit en is iedereen meer dan welkom, binnen en buiten de campus. Maar ook de integratie van kunst en onze Corda Experience, waarbij een gids een rondleiding geeft, is belangrijk. Daarnaast bieden we bijvoorbeeld ook ondersteuning bij de organisatie van Pukkelpop. De site vandaag en morgen
In 2000 bestond 70% van de oppervlakte uit productie en opslag (42.000 m²) en 30% R&D en kantoren (18.000 m²). Met het nieuwe gebouw aan de ingang van de site wilde Philips haar evolutie duidelijk maken. De contouren van de site vandaag zijn identiek aan deze in 2000, maar het uitzicht en de mentaliteit is volledig veranderd. Corda Campus is een open park, zonder omheiningen of slagbomen. Het centraal plein met waterpartij geeft
02
04
03
05
toegang tot de meeste gebouwen, de brasserie, de koffiebar en andere ondersteunende diensten. De kantoren in de bestaande gebouwen werden vernieuwd en de resterende productiehallen op het noordelijk deel van de site worden momenteel omgevormd tot inspirerende loftkantoren. De toegang tot de site werd verlegd naar een nieuwe toegang aan het centrale dienstgebouw, waarop de bezoekersparking aansluit. De auto wordt uit het centrale deel gebannen doordat het voormalig magazijn werd omgevormd tot parkeergebouw. Corda Campus wil uitgroeien tot dé hightech campus in de Euregio. Begin dit jaar startte de bouw van Corda 2 en Corda 3, twee nieuwe kantoorgebouwen met ondergrondse parkings. Kristof Vanvelk: “Dit is geen eindpunt. Er is nog zoveel groei mogelijk. Denk hierbij aan het mobiliteitsplan, ons Masterplan 2.0, de mogelijkheden van het Internet of Things… . Bovendien staan we ook altijd open voor de ideeën van onze bewoners. Feedback en interactie hoort bij onze community. Door Tilly Baekelandt
www.cordacampus.be
21
22
FACILITY AWARDS 2017
01
Engie Fabricom optimaliseert FM via geïntegreerd facilitair beheer Van gedecentraliseerd naar gecentraliseerd FM binnen complexe organisatie
E
ngie Fabricom besliste in 2011 om haar Facility Management grondig te optimaliseren. Daar waar er voorheen per site een lokaal, weinig transparant en ongestructureerd beheer was, kunnen we anno 2017 spreken van een gecentraliseerd Integrated Facility Management. Het partnerschap met Engie Cofely zorgde onder meer voor kostenbesparingen, meer welzijn op het werk, harmonisering van de werking en een verminderde footprint. “Door de outsourcing hoeven we ons niet meer bezig te houden met contracten en dergelijke. Hierdoor kunnen we nog meer focussen op onze core-business”, aldus Wim Van Den Abeele (head of real estate en facilities Engie Fabricom).
Engie Fabricom maakt deel uit van de energiegroep ENGIE (voorheen GDF SUEZ). De expert op het vlak van technische installaties bekleedt een vooraanstaande positie op uiteenlopende markten zoals de diensten-, industrie-, infrastructuur-, energie- en olie- & gassector. Engie Fabricom, Engie Axima en Engie Cofely zijn een onderdeel van Engie BU Benelux. Engie Fabricom telt 5.500 medewerkers over meer dan 25 gebouwen, waarvan 9 hoofdkantoren. Een site bestaat uit kantoren, een opslagruimte, atelier en terrein. Gebouwen kunnen een permanente of een tijdelijke functie hebben, wanneer het bijvoorbeeld om een specifiek project gaat. Engie Cofely heeft ongeveer 2.000 medewerkers in dienst en is specialist in facilitair beheer, dit voor de soft en hard services. Rationalisatie kosten binnen Real Estate en FM
Voor 2011 werkten alle FM-teams per site op hun eilandje, zonder gemeenschappelijke werkwijze. Men schakelde hoofdza-
kelijk lokale leveranciers in, er was geen benchmarking en de kosten werden niet geanalyseerd. Op vraag van de directie werd er beslist om de kosten, die tot dan toe niet onder controle waren en de algemene kosten significant beïnvloedden, in kaart te brengen en te rationaliseren. Wim Van Den Abeele (head of real estate en facilities Engie Fabricom): “We zitten in een complexe organisatie. De behoeften van de interne klanten zijn zeer verschillend. De politiek die we wensten in te voeren had als doelstelling dat dezelfde mensen hetzelfde standaard comfort krijgen. We wilden synergiën creëren tussen de verschillende gebouwen met de bedoeling te optimaliseren. We hebben toen in Engie Cofely de ideale partner gevonden om ons daarmee te helpen.” De Integrated Facility Management oplossing is gebaseerd op de EN15221-norm en staat voor een verhoogde efficiëntie inzake de organisatie, het budget en de duurzaamheid. Engie Cofely en Engie Fabricom stelden ter ondersteuning van de communicatie en het change management een com-
“Op vraag van de directie werd er beslist om de kosten, die tot dan toe niet onder controle waren en de algemene kosten significant beïnvloedden, in kaart te brengen en te rationaliseren.” municatieplan op om alle partijen in te lichten over de evolutie binnen de organisatie van het Facility Management. De betrokkenheid van de directie van Engie Fabricom was hierbij cruciaal. Nieuw organogram
Er werd door de directie van Engie Fabricom een head of real estate & FM aangeduid die, samen met Engie Cofely, een gecentraliseerd FM en gebouwbeheer op poten moest zetten voor alle sites in België. Tevens werd een tweetalige Facility Manager van Engie Cofely aangesteld om de activiteiten op nationaal niveau te
FACILITY AWARDS 2017
coördineren, bijgestaan door twee Facility coördinatoren in het Noorden en twee in het Zuiden. Zij staan in contact met de klant, met hun eigen technieker en de onderaannemers zowel wat betreft de hard als de soft services. Het FM-team bestaat nu uit personeel van Engie Fabricom en Engie Cofely. De managementverantwoordelijkheid ligt bij Engie Cofely. Wim Van Den Abeele: “Het is hierbij nooit de bedoeling geweest om mensen te ontslaan. We hebben hun knowhow echter wel geheroriënteerd en een duidelijke definitie opgesteld van wie wat zou doen.” In eerste instantie werden drie sites geïntegreerd in de nieuwe facilitaire organisatie (Ukkel, Aartselaar, Eigenbrakel) en geleidelijk aan werden alle sites betrokken. Momenteel wordt er 33.500 m² kantoorruimte en 100.000 m² ateliers en magazijnen beheerd door de FM-afdeling. Aanpak kostenposten
De bestaande contracten (cleaning, groendienst, sneeuwruimen en zoutgooien, receptie, drankautomaten, tech-
nisch onderhoud, optimalisatie van de kantoorruimtes) werden door Engie Cofely opnieuw onderhandeld en er werden nationale aanbestedingen gelanceerd. Carolien Steens (sector manager Engie Cofely): “We hebben een Helpdesk ingevoerd om vragen en klachten in kaart te brengen. Inzake de cleaning, waarvan de kosten een derde uitmaakten van het totale FM-budget, werd een aanbesteding uitgevoerd voor een resultaatgericht contract. Er wordt ook met Archibus gewerkt. De kosten zijn hierdoor gereduceerd van 1.000.000 euro per jaar in 2012 naar 850.000 euro in 2015.
Door Tilly Baekelandt
www.engie-cofely.be
Succesvolle samenwerking
Afgaand op de vijf jaar dat beide partners reeds samenwerken spreken ze van een succes. Dit zelfs in die mate dat er momenteel wordt nagedacht over een implementatie in alle gebouwen van de entiteiten binnen de business unit. Wim Van Den Abeele: “Er was een overgangsfase van ongeveer één à twee jaar nodig opdat de nieuwe organisatie als positief
01
02
werd ervaren. Het grote voordeel is dat we, door geïntegreerd te denken, alle sites nu beheersen, kostenbesparend werken en SLA’s ingevoerd hebben. Ook het energetisch aspect hebben we beter in de hand en inzake communicatie is er één centraal meldpunt. Naar de toekomst willen we nog een stap verdergaan in het optimaliseren van de bestaande tools en bekijken waar we nog meer synergiën kunnen creëren.”
02
03
01. Carolien Steens (sector manager Cofely Services) en Wim Van Den Abeele (head of real estate en facilities Engie Fabricom) 02. De twee Facility coördinatoren in het Noorden en twee in het Zuiden staan in contact met de klant, met hun eigen technieker en de onderaannemers zowel wat betreft de hard als de soft services. 03.Inzake de cleaning, waarvan de kosten een derde uitmaakten van het totale FM-budget, werd een aanbesteding uitgevoerd voor een resultaatgericht contract.
23
24
FACILITY AWARDS 2017
01
KBC Mechelen renoveert datacentergebouw naar lage-energiekantoor “We hebben het gebouw teruggegeven aan de gebruiker” “Geef het gebouw terug aan de gebruiker, laat zien dat hij er welkom is.” Dit was de basisgedachte toen KBC in 2013 besliste om haar oud datacentergebouw MECccm1 te renoveren naar een lageenergiekantoor met oog voor het nieuwe werken. De resultaten spreken voor zich: flinke besparingen op de exploitatiekosten en tevreden medewerkers. “Dit gebouw illustreert een hartelijke ontvangst, heeft een aards comfort en is niet belastend voor het milieu. Het staat niet onafhankelijk in een mooi park, maar maakt er deel van uit”, aldus Tine Gyssels (project manager Gebouwen, Directie Facilitair beheer, Logistiek en preventie).
KBC Group heeft 23 administratieve gebouwen en een 700-tal bankkantoren in gebruik. De totale oppervlakte van het volledige gebouwenpark is 498.263 m² (hoofdkantoren) en 345.342 m² (bankkantoren). De Directie Facilitair beheer, Logistiek en preventie telt 320 interne medewerkers. De kernwaarden die worden nagestreefd zijn: ken je klant, duurzaam, safe place to work, great place to work, ISO/EMAS gecertificeerd, huisvesting op maat van de klant. Inefficiënt gebouw
Tine Gyssels is Burgerlijk Ingenieur Bouwkunde en werkt ongeveer 5 jaar als project manager Gebouwen bij KBC: “Het project kadert binnen de optimalisatie van het administratief gebouwenpatrimonium van KBC. Op de site in Mechelen hadden we in 2013 4 gebouwen in eigendom en huurden 1 gebouw. Door de bouw van een
nieuw logistiek centrum een tiental jaar geleden, stonden er enerzijds in het oude gebouw dat we nu gerenoveerd hebben zones leeg, en werd anderzijds extra kantoorruimte gehuurd in een ander gebouw. De doelstellingen waren dus een efficiënter gebruik van de leegstaande ruimtes of met andere woorden van 5 naar 4 gebouwen en het creëren van een aangename werkomgeving met de nodige aandacht voor duurzaamheid. Dit om de exploitatiekost en de voetafdruk van KBC te verminderen. De beslissing werd eind juni 2013 genomen en het project diende wegens het einde van het huurcontract tegen eind februari 2016 afgerond te zijn.” Het gebouw, waarin ongeveer 100 mensen werkten, was vroeger een donkere bunker met een omheining. Het werd in een dergelijke verregaande mate gerenoveerd dat wie ervoor staat zou twijfelen of het nieuwbouw of renovatie is. Tine Gyssels:
“We hebben toch gekozen voor renovatie vanuit twee oogpunten: “Het datacenter verhuizen zou een behoorlijk kostenplaa tje met zich meegebracht hebben en het datacenter is gedurende de werken actief gebleven. Daarenboven past afbraak niet in ons duurzaam karakter.” Toepassing trias energetica
Het intern KBC projectteam stond garant voor een nauwe samenwerking tussen diverse diensten: projectenbureau en technieken, Facility Manager en medewerkers, ruimtebeheer, preventie- en securitydienst, IT, juridische dienst, vastgoed- en dossierbeheer en interne en externe communicatie. Het intern team werd versterkt door diverse externe partijen: Goedefroo+Goedefroo architectenbureau, Arcadis, VETO en Cordeel met onderaannemers. Het gebouw werd volledig gestript tot op de ruwbouwstructuur. Betonnen kolommen, vloeren en dakstructuren waren nog in goede staat en werden behouden zodat er geen onnodig afval werd gecreëerd. Gezien de krappe timing werd gestreefd naar een industriële look gekenmerkt door repetitiviteit en prefabricatie. Vervolgens werd de trias energetica toegepast. Alle daken werden geïsoleerd, er kwam een nieuwe gevel met drievoudige beglazing in het buitenschrijnwerk en de gesloten delen van de gevel werden geïsoleerd. Hierdoor werd een K29-waarde behaald. De beglazing werd aan de west- en oostkant voorzien van automatische buitenzonwering in de vorm van geperforeerde verticale lamellen, bewegend volgens de stand van de zon. Om de gebruiker de mogelijkheid te geven om in te grijpen op zijn comfort kunnen de ramen ook zelf bediend worden. Voor een maximale recuperatie van warmte uit het datacenter
FACILITY AWARDS 2017
worden warmtepompen gebruikt voor de warmteproductie. Voorts werd er een PV-installatie van 167kWp op het dak geplaatst. De opbrengst bedraagt 118 MWh/jaar. Via de bestaande bufferput van 100 m³ wordt hemelwater gerecupereerd dat dient voor de spoeling van toiletten en urinoirs, uitgietbakken, buitenkranen en bevochtiging. De energiebesparing van de verlichting wordt gerealiseerd door ledverlichting en aanwezigheidsdetectie. Sensoren meten de verlichtingssterkte van het daglicht en sturen zones van verlichtingsarmaturen aan. Daarnaast werd er natuurlijke nachtventilatie (Free-cooling) voorzien en een geïntegreerd gebouwbeheersysteem zorgt voor de bediening en monitoring van alle technieken in het gebouw. Het E-peil bedraagt E40.
“Het aandeel van de verlichting in het energieverbruik van het kantoor is 28%, gemiddeld bedraagt dit voor kantoren 40%.”
Door Tilly Baekelandt
tafels of een Meet Area met cosy corners, vergaderzalen en ViZit zones, naargelang het soort werk dat ze verrichten. Tenslotte is ook een Convenience area voorzien met bijvoorbeeld douches- en lockerruimtes. Om aan efficiëntie te winnen voorzien we voortaan slechts 1 postcorner voor het hele gebouw, en 1 printcorner met facility corner per verdieping alsook afvaleilanden i.p.v. individuele vuilbakken.” Investeringskost snel terugbetaald
Het nieuwe werken
Bij KBC is het nieuwe werken al een paar jaar ingevoerd. Het gerenoveerde gebouw bood de kans om alle elementen in een coherent geheel te implementeren. Tine Gyssels: “We kozen voor open landschapskantoren. Er zijn geen vaste werkplekken meer en iedereen doet aan flexwerken. Medewerkers kunnen de meest efficiënte werkplek kiezen; met name een Individual Work Area mmet cockpits en lange
voor zich: door het stopzetten van het huurcontract, de energiebesparing (gas en elektriciteit) en het wegvallen van de exploitatiekost van het voormalige huurpand zal in totaal jaarlijks ongeveer 1,4 miljoen euro gespaard worden, waardoor de investeringskost snel zal terugbetaald zijn.
Tine Gyssels ziet dit project als een zeer leerrijke ervaring: “Het is allesomvattend. Bij het nieuwe werken kwam heel wat change management kijken en de verhuis vereiste de nodige interne en externe communicatie. De timing werd gehaald. We hebben het gebouw ongeveer een jaar geleden in gebruik genomen en het werkt heel goed. De medewerkers zijn tevreden met de renovatie, het adaptief comfort en de moderne inrichting.” De cijfers spreken
www.KBC.com
01. Er zijn geen vaste werkplekken meer en iedereen doet aan flexwerken. Medewerkers kunnen de meest efficiënte werkplek kiezen naargelang het soort werk dat ze verrichten. 02. Het gerenoveerde gebouw kan een 400-tal medewerkers onderbrengen en heeft, naast de om en bij 5.500 m² kantoorruimte, een datacenter en IT-testruimte. 03. Tine Gyssels (project manager Gebouwen, Directie Facilitair beheer, Logistiek en preventie) over de keuze voor nieuwbouw of renovatie: ““Het datacenter verhuizen zou een behoorlijk kostenplaatje met zich meegebracht hebben en het is gedurende de werken actief gebleven. Daarenboven past afbraak niet in ons duurzaam karakter.” 04. Er zijn geen valse plafonds opdat de warmte die opgeslagen wordt in het beton maximaal kan worden afgegeven. 05. Door de insnijding om licht binnen te laten is het gebouw opgedeeld in twee delen met uitnodigende verticale tuin die het omliggende park binnentrekt in het gebouw en een centrale trappenzone die uitnodigt om de trap te nemen in plaats van de lift.
02
03
04
05
25
26
FACILITY AWARDS 2017
Smart Grid Brussels Health Campus verhoogt patiëntveiligheid Nieuwe hoogspannings- en noodstroominstallatie met autonomie van 5 dagen
U
Z Brussel is dankzij de nieuwe hoogspannings- en noodstroominstallatie met autonomie van vijf dagen een van de veiligste ziekenhuizen van ons land. De realisatie kadert binnen het project Smart Grid Brussels Health Campus, dat als doelstelling heeft om ervoor te zorgen dat energiestromen op de campus maximaal aangewend worden. “Dankzij de expertise die we nu hebben kunnen we naar de toekomst bijvoorbeeld aanliggende scholen betrekken en samenwerken met andere ziekenhuizen”, aldus Jan Flament (directeur administratieve & technisch-faciliterende diensten).
UZ Brussel werd in 1977 opgericht en telt momenteel 3.800 personeelsleden, 729 verantwoorde bedden, 26.000 hospitalisaties per jaar, 280.000 patiënten per jaar, 70.000 spoedbehandelingen per jaar en 27.000 daghospitalisaties. Momenteel zit het ziekenhuis middenin een vernieuwbouwproject binnen de bestaande infrastructuurcontouren van 132.000 m², aangevuld met een uitbreiding van ongeveer 30.000 m². Smart Grid Brussels Health Campus
UZ Brussel vormt te Jette samen met de Vrije Universiteit Brussel, de Erasmushogeschool Brussel, een commercieel fitnesscentrum, een lagere- en kleuterschool, het Rode Kruis, een tandheelkundige kliniek en een kinderdagverblijf de Brussels Health Campus (circa 250.000 m² terreinoppervlakte). In 2013 werd door de directie van het UZ Brussel het ambitieus Energiebeleidsplan 2012-2022 goedgekeurd, dat werd opgemaakt door de Technische Dienst. Hierbij werden drie doelstellingen vooropgesteld.
In 2022 mag er niet meer energie aangekocht worden dan in 2012 en het nominale elektriciteitsverbruik dient on site en duurzaam te worden geproduceerd. De derde doelstelling betreft het garanderen van zorg en veiligheid van de patiënten indien er door een black-out geen elektriciteit beschikbaar zou zijn. Het ziekenhuis moet dan voor minstens 5 dagen 100% onafhankelijk van het openbaar elektriciteitsnet kunnen functioneren. Jan Flament (directeur administratieve & technisch-faciliterende diensten): “We moesten niet meer ‘out of the box’ denken, maar onze ‘box’ weggooien en een nieuwe bouwen. We ontwikkelden een Masterplan Energie & Engineering rond vijf criteria: patiëntveiligheid, duurzaamheid en innovatie, energie (besparingen), Total Cost of Ownership en Beheer en onderhoud. De eerste ‘box’ die we gebouwd hebben, is de Smart Grid Brussels Health Campus, die de energielink vormt tussen de gebouwen en technische installaties op de campus. Iedereen had voorheen zijn eigen organisatiemodel. Dit is het eerste project dat
we compleet geïntegreerd uitgevoerd hebben met gemeenschappelijk budget.” De opportuniteiten lagen in de schaalvergroting, aldus Sven Hebbelinck (technisch directeur UZ Brussel): “Er werd een veelheid aan technische en bouwkundige vernieuwingen gerealiseerd zoals een park met 3.288 PV-panelen. Dit vertrekkende vanuit 3 basisinstallaties: een gebouwbeheersysteem met reeds 350 meetpunten, een volledig automatische hoogspannings- en noodstroominstallatie en een geïntegreerde stookplaats die de campus van verwarming voorziet. Bij elk project wordt gekeken of de afvalstroom van de ene installatie of gebouwdeel geen bron van energie kan zijn voor de andere. Er worden ook energiebuffers voorzien zoals ijsbuffers en beo-velden.” Het ziekenhuis realiseerde sinds 2012 in totaal 1.570.000 euro aan besparingen: 898.000 euro besparing op aankoop energie, 414.000 euro ontvangen energiepremies, 78.000 euro inzake valorisaties noodstroom (2016) en 180.000 euro via de PV-installaties (sinds 2013).
FACILITY AWARDS 2017
Nieuwe hoogspannings- en noodstroominstallatie
De oude installatie was gebouwd rond een mogelijke stroomonderbreking van 1 à 2 uur en was ondertussen 40 jaar oud. De grote moeilijkheid was de nieuwe hoogspannings- en noodstroominstallatie bouwen in en rond een ziekenhuis in werking. Jimmy Van Moer (manager engineering & energie, technische dienst): “Bijna de hele campus of 3 km moest open gegraven worden om de nieuwe kabels en communicatielijnen te leggen: de beruchte ‘loopgraven’ (lacht). 9 bestaande hoogspanningscabines dienden op de nieuwe bekabeling aangesloten te worden terwijl de stroomvoorziening gewaarborgd moest blijven en zeven nieuwe cabines moesten geïntegreerd worden in de nieuwe installatie. De nieuwe installatie zorgt voor elektriciteit voor alle gebouwen van de Brussels Health Campus, kan worden uitgebreid en laat integraties met
goede komt. Bovendien zien we een veel grotere samenwerking en betrokkenheid tussen het technisch en medisch team. In de toekomst kunnen we misschien aanliggende scholen betrekken en samenwerken met andere ziekenhuizen. We hebben nu de expertise en willen die volop benutten.”
Black-out test
Door Tilly Baekelandt
De test werd uitgevoerd in een operationeel ziekenhuis met 800 patiënten en was een enorme operationele uitdaging, zowel op technisch als op medisch vlak. Er werden risico-analyses gemaakt voor elk niveau. Ook de communicatiedienst werd van bij aanvang betrokken bij het project om het personeel, de patiënten en bezoekers te informeren. Als uitbreiding op de normale personeelsbezetting werden meer dan 240 interne en externe medewerkers ingeschakeld. 22 scenario’s werden begin 2016 gedurende 2 nachten getest. Na de test werd een verslag door het keuringsorganisme overgemaakt dat bevestigt dat alle testen succesvol doorlopen en afgesloten zijn. Jan Flament: “De test kan ook gezien worden als een teambuilding met 3.000 personen. Er is niets fout gelopen, wat ook de wisselwerking tussen patiënten en verzorgenden ten
“We moesten niet meer ‘out of the box’ denken, maar onze ‘box’ weggooien en een nieuwe bouwen.”
01
04
externe partners toe. De integratie met Elia brengt jaarlijks circa 100.000 euro op. Door de complexiteit, de uitgebreide automatisatie en meerdere redundantie en back-up systemen werd het onderhoud voor 15 jaar toevertrouwd aan de firma die mee ontworpen en gebouwd heeft.”
02
05
www.uzbrussel.be
01. Vlnr Sven Hebbelinck (technisch directeur UZ Brussel), Jan Flament (directeur administratieve & technisch-faciliterende diensten), Jimmy Van Moer (manager engineering & energie, technische dienst) 02. Hoogspanningscabine kinderziekenhuis 03. Technieker SDM aan regeltechnisch bord noodstroomproductie 04. Tijdens de test was het campusnoodplan van toepassing en werd de commandostructuur bij calamiteiten toegepast: een commandocel die toezag op de algemene werking van het ziekenhuis, een coördinatiecel die de algemene testcoördinatie deed en een projectteam dat de uitvoering van de test opgevolgde. 05. Deze twee WKK’s in de vernieuwde stookplaats van UZ Brussel vormen de link tussen de elektrische smart grid en de thermische smart grid. 06. Het nominaal elektriciteitsverbruik van het ziekenhuis wordt inmiddels ter plaatse opgewekt (Foto: UZ Brussel).
03
06
27
28
FM@WORK
FM@WORK
“Een transparante werking is een must” Nele Deprez – Diensthoofd accommodatie Provincie West-Vlaanderen
C
ollegialiteit en teamwork zijn voor Nele Deprez (Diensthoofd accommodatie Provincie WestVlaanderen) geen holle woorden. Zo deed ze om het goede voorbeeld te geven bewust afstand van haar eigen bureau in een afzonderlijke ruimte. Transparante rapportage naar het beleid en de interne provinciale diensten wordt eveneens hoog in het vaandel gehouden, met onder meer een uitgebreid jaarverslag als resultaat: “Als je je management niets vertelt over je successen dan merken ze je alleen op als er iets fout gaat.”
De dienst accommodatie ondersteunt met facilitaire dienstverlening de beleids- en beheerdomeinen van het provinciebestuur. Daarnaast heeft de dienst, die ongeveer 100 personeelsleden telt, ook een externe focus met de organisatie van de provinciale uitleendienst ten behoeve van West-Vlaamse non-profitorganisaties en openbare instanties. Accommodatie werkt binnen het Cteam facilitair beheer proactief mee aan een integrale en gecoördineerde facilitaire werking. ‘Tot uw dienst en Gern gedoan’ is de baseline.
Wie is Nele Deprez? *Leeftijd: 40 jaar *Opleiding: licentiaat in bestuurskunde, master na master in publiek management *Huidige functie: directeur accommodatie provincie West-Vlaanderen *Vorige functie(s): Adjunct-adviseur griffie provincie West-Vlaanderen (2002-2011) Belastingconsulent human capital Andersen (2000-2001) *Tip voor mijn collega-Facility Managers: FM heeft een impact op iedereen in de organisatie en iedereen heeft er ook een mening over. Communiceren is een belangrijk gegeven: zowel naar de interne klanten als naar de eigen medewerkers toe. *Lid van IFMA? Zoja waarom? Uiteraard. FM is een vakgebied dat een snelle evolutie kent. Ik heb geen specifieke vooropleiding in FM. Via het IFMA-aanbod blijven we bij en bouwen we een interessant netwerk op.
Het eerste deel benadrukt dat de dienst ondersteunend werkt, het geeft blijk van professionalisme en kwaliteit, klantgerichtheid en flexibiliteit. Het tweede deel geeft de West-Vlaamse eigenheid weer, de gedrevenheid en tegelijk ook de gemoedelijkheid. Herstructurering
Nele Deprez studeerde Bestuurskunde en ging na een korte zijsprong als belastingconsulent, wat haar minder lag, bewust op zoek naar een job bij de overheid. Ondertussen werkt ze vijftien jaar bij de Provincie West-Vlaanderen: “Ik mikte oorspronkelijk op een job bij een lokaal bestuur. Men had hier echter iemand nodig op de griffie. Na ongeveer acht jaar was ik toe aan een nieuwe uitdaging. Het diensthoofd van de toenmalige ‘Huishoudelijke dienst’ ging op pensioen. Ik deed mee aan de examens en in november 2011 werd ik directeur van de dienst accommodatie.” Een eerste taak die haar te wachten stond was de herstructurering van de dienst. Nele Deprez: “Tradities werden in ere gehouden en hier en daar kon het wat efficiënter. Zo reed men bijvoorbeeld nog rond met de koffiekar. De nieuwe koffieautomaten zijn ondertussen een succes, maar indertijd was ik niet zo populair (lacht). In 2012 werd de centrale huishoudelijke dienst omgedoopt tot de dienst accommodatie. De focus werd verruimd in die zin dat de accommodatie niet alleen ondersteuning levert aan de diensten gehuisvest in de centrale locaties Boeverbos en Abdijbeke, maar aan de diensten in alle provinciale locaties. Een nieuwe structuur drong zich op. Tussen 2012 en 2015 kwam een nieuwe organisatie tot stand. In 2012 werden de ondersteunende diensten gegroepeerd in de beheercluster facilitair beheer. Naast accommodatie omvat facilitair beheer ook de diensten
“Onze dienst heeft de traditie grotendeels in eigen beheer in te staan voor de uitvoering van de facilitaire processen. We hebben dus een relatief groot personeelsbestand, maar het aantal administratieve en aansturende functies is beperkt.” gebouwen, ICT, communicatie en COOP (contracten, overheidsopdrachten en patrimonium). Om aan een integrale facilitaire aanpak te werken wordt de cluster gestuurd door een coördinatieteam. Onze dienst heeft de traditie grotendeels in eigen beheer in te staan voor de uitvoering van de facilitaire processen. We hebben dus een relatief groot personeelsbestand, maar het aantal administratieve en aansturende functies is beperkt. Naast het diensthoofd en de budgetbeheerder is er geen algemeen secretariaat om de werking te ondersteunen. De organisatie is onderverdeeld in vier secties: fleet en verzending, werkplek en vergaderzalen, catering en cleaning, uitleendienst. In 2014 werd het dienstoverleg accommodatie opgestart, dat de coördinatie tussen de secties en informatie van en naar andere overlegorganen beoogt. In dat jaar werden ook alle aansturende functies ingevuld.” Afslanking provincies
Gezien de steeds verdere en grotere noodzaak aan kostenbeheersing en duurzaamheid, nieuwe en gewijzigde wensen van de klanten, technische vooruitgang
29
30
FM@WORK
en politieke keuzes streeft de dienst accomodatie ernaar om de facilitaire processen zo effectief en efficiënt mogelijk te organiseren en beheren. Een doelstelling die niet vergemakkelijkt werd door de afslanking van de provincies en intern heel wat vragen met zich meebrengt. Nele Deprez: “Wij moeten voor alle dienstverlening een inschatting maken van wat de impact zal zijn en wat we kunnen inleveren. Het doel is wel degelijk een afslanking. Welke diensten zullen nog aan de orde zijn? Binnen dat kader moeten we onze werking in vraag stellen en strategische oefeningen maken. Natuurlijk komen er veel vragen. Kritiek bereikt je niet altijd even snel, wat het allemaal niet evident maakt. Het beleid maakt de beslissingen en we kunnen in voorbereiding hiervan alleen maar scenario’s afwegen en voorstellen formuleren.”
01
02
Herinrichtingsproject
In 2015 werd de gelijkvloerse verdieping van het Provinciehuis Boeverbos heringericht, wat heel wat verschuivingen met zich meebracht. Zo ging de verzendingsdienst van het bestuursgebouw naar een grotere ruimte in het administratief gebouw. Een vergaderzaal verhuisde en kreeg een iets beperktere capaciteit (20 personen in plaats van 30 personen) en de diensten ICT, communicatie, griffie, externe relaties en accommodatie ondergingen een facelift volgens het nieuwe kantoorconcept. Dit resulteerde in een verhoging van het aantal werkplekken van 54 naar 72. Iedereen heeft een in de hoogte verstelbaar bureau van 180x90 cm ter beschikking en elke dienst heeft een eigen lounge/vergaderlocatie. Nele Deprez: “De medewerkers hebben de mogelijkheid om thuis te wer-
ken, maar ik hecht er veel belang aan dat we tussen de mensen staan. Een voordeel is dat we in West-Vlaanderen minder te kampen hebben met de mobiliteitsproblematiek. We hoeven dus niet thuis te werken om files te vermijden. Iedereen heeft hier voorlopig nog zijn eigen, vaste plaats. Ik heb zelf bewust afstand gedaan
01. Een blik op de zelfbediening van het personeelsrestaurant Boeverbos. Binnenkort is dit een beeld uit de oude doos: dit jaar krijgt het restaurant een nieuwe inrichting. Zelfbediening, een ruimer aanbod, polyvalent gebruik, informeel overleg en mobiel meubilair staan hierbij centraal. 02. De raadzaal van het Provinciehuis Boeverbos. Naast de vergaderingen van de provincieraad vinden in deze zaal ook tal van andere vergaderingen, studiedagen en dergelijke meer plaats. Ook externe organisaties kunnen deze locaties huren. 03. In 2017 loopt een interne informatiecampagne rond veiligheid. Per maand komt een ander thema aan bod. Ook vanuit accommodatie wordt hieraan meegewerkt. Boodschap bij dit campagnebeeld is ‘Halt aan de luistervinken en meelezers! Ook een wijde blik heeft zijn grenzen. Op de werkvloer houden we rekening met ieders privacy.’ 04. Facilitair Management is teamwerk. De werking van de dienst accommodatie wordt in goede banen geleid door Bart Persyn (sectiehoofd werkplek en vergaderzalen), Nele Deprez (diensthoofd), Koen Patteeuw (sectiehoofd uitleendienst), Joyce Van den Broucke (budgetbeheerder), Thierry De Plancke (sectiehoofd fleet en verzending) en Conny Vanhooren (sectiehoofd catering en cleaning). 05. In 2015 werd de gelijkvloerse verdieping van het Provinciehuis Boeverbos heringericht. In de vernieuwde inkomhal, die het welkomgevoel vergroot, staan onder meer drie overlegcorners ter beschikking voor informeel overleg. 06. Het Provinciehuis Boeverbos is de hoofdzetel van het provinciebestuur West-Vlaanderen.
FM@WORK
03
05
04
van mijn eigen bureau in een afzonderlijke ruimte en zit nu bij mijn collega’s, wat de teamgeest bevordert. Ik probeer zelf het goede voorbeeld te geven. Mijn collega-diensthoofd van IT heeft hetzelfde gedaan. Bezoekers ontvangen we in de lounge/vergaderzaal van de dienst accomodatie.” Nog in 2015 werd het onthaal, dat tot dan toe niet bij accommodatie zat, toegevoegd aan de sectie werkplek en vergaderzalen. Naast de traditionele taken staat het onthaal ook in voor rondleidingen aan groepen. Binnen datzelfde jaar werden ook de provinciale uitleendienst en video-cel Brugge bij accommodatie ondergebracht. Nele Deprez: “Dit was voor mij eens iets anders, aangezien het hier gaat om serviceverlening naar de burger toe. Scholen, gemeentebesturen, jeugden volwassenenorganisaties kunnen bij de uitleendienst terecht voor het ontlenen van audiovisueel materiaal, tentoon-
06
stellingsmateriaal, de educatieve koffers en promotiemateriaal.” Bezoekersregistratie
De werkgroep psychosociale veiligheid gaf in 2016 in haar eindrapport mee dat het openhuisprincipe van het Provinciehuis een onveiligheidsgevoel creëert bij personeelsleden. Het informatieveiligheidsplan vermeldt risico’s op het vlak van informatieveiligheid. Er werd toen een werkgroep bezoekersregistratie opgericht om de veiligheid te verhogen in de provinciale gebouwen. Nele Deprez: “We kwamen tot de afspraak dat het bestuursgebouw transitzone is en vrij toegankelijk blijft. Het administratief gebouw daarentegen wordt afgesloten. Momenteel werken we aan infrastructurele ingrepen en organisatorische aanpassingen. Een werkbaar evenwicht is het doel. Bezoekers dienen zich aan te melden en worden bij voorkeur in de transitzone ontvangen,
waar bijkomende overlegmogelijkheden worden gecreëerd. Uit de voorbereiding voor Boeverbos blijkt dat veel afhangt van de mogelijkheden van het gebouw. Locatie na locatie maken we de oefening opnieuw.” In 2017 loopt tevens een interne informatiecampagne rond veiligheid en privacy op de werkvloer. Per maand komt een ander thema aan bod. Ook vanuit accommodatie wordt hieraan meegewerkt. Nele Deprez geeft tot slot nog volgend advies mee: “Denk vanuit het oogpunt van de klant. Wat is de positie van de interne klant? Zoek een evenwicht om de dienstverlening efficiënt te organiseren. Communiceer voldoende en op een positieve manier, niet teveel met het vingertje.” Door Tilly Baekelandt
www.west-vlaanderen.be
31
32
FOTOREPORTAGE
FOTOREPORTAGE
Eindejaarevent IFMA focust op duurzame mobiliteit Tesla onderscheidt zich van andere automerken door een volledig vernieuwende aanpak: de elektrische auto’s kunnen even snel optrekken als sportauto’s maar dan zonder het gebruikelijk lawaai en ze tonen aan dat de uitstoot van auto’s fors beperkt kan worden. De Facility Manager kon hier uitgebreid mee kennismaken tijdens het eindejaarevent van IFMA dat op 15 december 2016 plaatsvond in de nieuwe Tesla-garage (Zaventem). IFMA-voorzitter Jean Morren blikte tevreden terug op een succesvol 2016 en deed ambitieuze plannen uit de doeken voor 2017.
33
34
PROJECT
01
Betaalsysteem brengt dienstverlening Europacollege naar nog hoger niveau
V
anuit alle landen zakken studenten naar Brugge af voor een post-universitaire opleiding aan het befaamde Europacollege. Het is voor jaarlijks ongeveer 350 studenten een ideale leerschool om zich voor te bereiden op een carrière binnen de Europese instellingen. Om het leven van zijn studenten en medewerkers een stuk eenvoudiger te maken, werkt het Europacollege al sinds 2007 met Inepro samen. Deze onderneming ontwikkelde voor hen een systeem dat de al bestaande identiteits- en toegangscontrole combineert met hun oplossing voor een intern betaalsysteem met één en dezelfde kaart.
Een van de centrale pijlers in de filosofie van dit onderwijsinstituut bestaat uit het leren kennen van en leren leven met elkaars cultuur. Directeur facilitaire diensten Steven De Ruysscher legt uit: “In tegenstelling tot andere scholen doen we meer dan louter academische opleidingen voorzien. Met een team van ongeveer 150 vaste medewerkers proberen we op alle vlakken ondersteuning te bieden. Elke student heeft een andere achtergrond, elke cultuur een andere insteek. Hier worden ze voortdurend met elkaar geconfronteerd. Net dat samenleven blijkt banden voor het leven te smeden.” De studenten van het Europacollege zitten in verspreide slagorde over negen verschillende sites in Brugge. In elke residentie is er van maandag tot en met vrijdag permanentie. “Aan het hoofd staat een residentieverantwoordelijke, een soort ‘kotmadam’: iemand die verantwoordelijk is voor het ontbijt, het onderhoud maar evengoed een luisterend oor is. De meerwaarde dat ze altijd beschikbaar zijn voor
de studenten, kan je voor geen goud ter wereld inruilen.” Vroeger gebeurde de catering door een externe firma. Nu staat het Europacollege er zelf voor in om de studenten driemaal per dag een maaltijd voor te schotelen. “De voornaamste redenen daarvoor waren de kwaliteit, de prijs en de beheersbaarheid. We kunnen nu korter op de bal spelen wanneer de studenten ons met de culinaire gewoontes van een bepaalde cultuur willen laten kennismaken. Dat strookt veel beter met onze identiteit. Die keuze heeft een enorme kwaliteitsinjectie met zich meegebracht. Wij willen altijd dat stapje verder gaan in onze diensten”, geeft Steven De Ruysscher mee. Intern betaalsysteem
Een dergelijke interne organisatie vraagt om een goed uitgewerkt betaalsysteem. In 1997 zette het Europacollege zijn eerste stappen in die richting met een intern betaalsysteem voor print & copy. Snel erna volgde een sleutelsysteem voor alle
automaten en bepaalde printers. De technologie stond echter nog in zijn kinderschoenen waardoor niet alle toestellen te koppelen bleken. “We bleven de markt opvolgen en stapten rond 2006 en 2007 over naar een geïntegreerd systeem”, herinnert ICT directeur Pieter Corneillie zich. “Geen evidentie want er bleken weinig systemen te bestaan die aan al onze eisen beantwoordden. Het moest niet alleen op al onze toestellen werken, maar ook gradaties in tarief toelaten. Een gastprofessor zal immers een andere prijs betalen voor een maaltijd dan een student. Daarnaast wilden we het systeem zelf centraal kunnen beheren, zowel om kaarten te kunnen blokkeren in geval van verlies of diefstal als om bijvoorbeeld transacties op te volgen. En last but not least, het betaalsysteem moest over voldoende intelligentie beschikken om te weten welk deel van het kassaticket in het restaurant door ons gedekt was en welk deel de studenten nog moesten opleggen.” One card fits all
De zoektocht bracht het Europacollege in contact met Inepro. “Met het systeem van Inepro hadden we eindelijk een instrument in handen waarin we identificatie en toegangscontrole konden combineren met een performant betaalsysteem”, verduidelijkt Pieter Corneillie de keuze. “Met één en dezelfde kaart konden studenten zowel een maaltijd betalen als boeken kopen of hun residentie binnengaan. Maar evengoed konden medewerkers ermee op de parking geraken en een koffie krijgen. Op die manier hoefde er op onze sites nergens nog geld in omloop te zijn. Dit concept werd enorm gesmaakt door onze studenten en medewerkers. Ongeveer tien jaar geleden is het Europacollege be-
PROJECT
“Dankzij het volledig software gestuurde systeem kan de kaart vanop afstand geprogrammeerd worden.” Pieter Corneillie, ICT directeur gonnen met benchmarking. Onze beperkte schaalgrootte en onze aanpak maakt dat we eigenlijk constant feedback krijgen van studenten. We gaan daar graag in mee, weliswaar binnen de krijtlijnen die we onszelf vooropgesteld hebben. Want de kleinere schaal betekent tegelijkertijd dat een investering zwaarder zal wegen.” Volledig software gestuurd
De goede feedback op het betaalsysteem moedigde het Europacollege aan om in 2016 de volgende stap te zetten. De betalingen gebeurden tot dan door de kaart te laden aan een automaat met cash geld. Verlies van de kaart betekende echter dat het geld erop verloren was. Pieter Corneillie: “Op jaarbasis kennen we een rotatie van ongeveer 1.000 kaarten. Wanneer iemand zijn kaart kwijtraakte net nadat hij er geld op had gezet om zijn boeken aan te kopen, ging dat om grote bedragen. Daarom schakelden wij vorig jaar over op een volledig software gestuurd systeem. De identiteit
van de gebruiker staat daarin centraal. De kaart kan vanop afstand volledig geprogrammeerd worden: voor de toegang tot bepaalde gebouwen en activiteiten, de koppeling met een rekeningnummer voor de betalingen, de registratie van alle maaltijden… . Het voordeel voor de studenten is dat ze nu werken met een virtueel saldo, waardoor ze geen geld kwijtraken bij verlies van de kaart. Eveneens kunnen gebruikers dit saldo verhogen via de klassieke betaalkaarten zonder dat ze hiervoor eerst cash geld moeten afhalen. Voor ons is er de bijkomende troef dat we een heel gedetailleerd beeld hebben van wat er precies verbruikt wordt. Op basis van die gegevens hebben we bijvoorbeeld bepaalde automaten in de residenties geschrapt.”
Door Valérie Couplez
Geen gesloten doos
Pieter Corneillie is bijzonder te spreken over de samenwerking met Inepro. “Op drie weken tijd was de overgang naar het nieuwe systeem volledig bedwongen, zonder noemenswaardige problemen. Enkel de Belgische btw-regeling met verschillende tarieven voor verschillende producten gaf wat kopzorgen, maar uiteindelijk hebben ze alles snel aangepast en opgelost. Het mooie aan hun systeem is dat het allerminst een gesloten doos is. Wanneer er nieuwe producten in de automaten bijkomen, hoef ik hen niet
02
03
om een tussenkomst te vragen, maar kan ikzelf snel de nodige wijzigingen uitvoeren. Kaart verloren? Geen enkel probleem, we kunnen binnen een paar minuten de oude blokkeren en een nieuwe kaart aanmaken door er met een paar muisklikken de juiste account aan te koppelen. Niks is in dit systeem in steen gebeiteld.” Die flexibiliteit is belangrijk voor het Europacollege dat zichzelf voortdurend wil bijsturen ten dienste van zijn studenten en medewerkers. “We willen niet alleen mee-evolueren met de tijd maar ook van de constante feedback gebruikmaken om een kwaliteitsstandaard neer te zetten. Vooruitstrevendheid betekent hier net dat extraatje bieden, dat stapje verder gaan”, besluit Steven De Ruysscher.
04
www.coleurope.eu www.inepro.com/educatie
01. Het Europacollege in Brugge is jaarlijks voor ongeveer 350 studenten een ideale leerschool om zich voor te bereiden op een carrière binnen de Europese instellingen. 02. Door het geïntegreerde systeem hoeft er geen cash geld meer in omloop te zijn. 03. Het systeem van Inepro onderscheidt zich door zijn openheid en intelligentie. 04. De studenten krijgen meer dan louter academische ondersteuning.
35
36
REPORTAGE
01
Beste en mooiste bescherming voor uw gebouw
E
en likje verf maakt een wereld van verschil in de perceptie van medewerkers en bezoekers, zowel aan de binnenkant als aan de buitenkant van een gebouw. Naast een esthetiek effect, biedt de juiste lak ook een afdoende bescherming. Libert Paints heeft al meer dan 35 jaar ervaring met polyurethaanlakken en weet zo het beste van deze werelden te combineren voor zijn klanten. Bovendien zijn de verven van het Cryltane DTS alleskunners die hechten op de meest veeleisende materialen.
Joseph en Theo Libert kochten in 1925 een kleine verffabriek in het centrum van Gent. Het is het begin van een bloeiend familiebedrijf dat vandaag de derde generatie aan het roer heeft. Met haar ruime praktijkervaring, weet deze verfspecialist als geen ander hoe ze materiaal het beste kan beschermen. En dat hebben de klanten van Libert Paints goed begrepen. De stijgende vraag noopt het bedrijf begin 2016 tot de verhuis naar een nieuwe fabriek in de Gentse haven, waar het accent ligt op efficiënter en geautomatiseerd produceren. Op die manier heeft de verffabrikant alle flexibiliteit in huis om op maat van de klant te werken. En dat steeds met aandacht voor het milieu. Libert Paints mag zich de trotste winnaar noemen van de Responsible Care prijs, haalde als eerste Belgische producent het Ecolabel certificaat en kreeg ook het Milieucharter. Alle gebruikte grondstoffen zijn REACH geregistreerd. Drie productgroepen geven oplossingen op maat
De R&D-afdeling van Libert Paints draait voortdurend op volle toeren om de meest efficiënte en esthetische verfsystemen op de markt te brengen. De aandacht wordt opgesplitst over drie productgroepen:
industriële verven, gebouwenverven en decoratieve werven. Het maakt de keuze van de klant er gemakkelijker op en verzekert hem dat hij een product geschoeid op de leest van zijn toepassing krijgt. Een mooi voorbeeld zijn de alleskunners uit het Cryltane DTS-gamma. Deze tweecomponent acrylaat polyurethaan lakken hechten zich aan de meest veeleisende oppervlakken. Omdat de primer en topcoat in één oplossing verweven zitten is een enkelvoudig verfsysteem mogelijk en blijft uw verfvoorraad beperkt. Verder is het een goede roestwerende primer (fosfaten van zinkpigmenten) die uitstekend bescherming biedt tegen corrosie, uv-licht, krassen en condensatie. En dat met behoud van kleur en glans voor een piekfijne afwerking, af te stemmen op uw specifieke wensen dankzij de aankleurbaarheid en de vier glansgraden. Industriële gebouwen in nieuw kleedje
Het Cryltane DTS-gamma leent zich uitstekend voor industriële gebouwen. Deze zijn nochtans geen sinecure om onder handen te nemen. Vaak gaat het om hoge, complexe constructies die verschillende materialen herbergen. Dan moet men op zoek naar een verf die niet alleen verschillende types ondergronden dekt,
02
03
maar zich ook gemakkelijk laat aanbrengen. Het kader van industriële gebouwen is daarenboven vaak uit staal vervaardigd. Corrosiebestendigheid is daarom ook een vitaal aandachtspunt. Daarnaast spelen uiteraard uv-bestendigheid en kleurbehoud tevens een cruciale rol. Het Cryltane DTS-gamma beantwoordt aan al deze eisen en laat uw gebouw moeiteloos de tand des tijds weerstaan. Door Valérie Couplez
www.libertpaints.be
01. Ook voor daken bieden deze lakken een uitstekende bescherming. 02. De acrylaat polyurethaanlakken van Libert Paints behouden hun kleur en glans. 03. Foto na de afwerking van het gebouw met het Cryltane DTS-gamma.
Recycleer uw lampen en schrijf mee aan een mooi verhaal. Word ophaalpunt van led-, tl- en spaarlampen: alleen maar voordelen. Lampen recycleren biedt enkel voordelen: Recupel regelt de
de herbruikbare materialen een tweede leven als grondstof voor
registratie, ophaling, verwerking én recyclage. Zonder kosten
een nieuw product.
voor u, en mét de garantie dat alles efficiënt en ecologisch verantwoord verloopt. Recupel recycleert 90% van de materialen
Registreer u op www.recupel.be/aansluiten, ontvang uw
en verwijdert de gevaarlijke stoffen uit de lampen. Zo krijgen
inzamelbox en start meteen met inzamelen. Succes!
Nog vragen? Mail naar: logistics@recupel.be Of bel gratis naar 0800 403 88.
38
SCHOONMAAK
Schoonmakers leveren belangrijke bijdrage aan imago hotel
N
og te vaak wordt neergekeken op schoonmaak en schoonmakers. Met het initiatief de Golden Service Awards wil Kimberley-Clark Professional tegen dit beeld ingaan. Eind 2016 werd Khadija Lachiri Rifi door de jury bekroond tot ‘Schoonmaker van het jaar’ in België. Haar vermogen om autonoom beslissingen te nemen in het belang van haar werkgever, haar motivatie en het feit dat ze een echte teamspeler is maakten volgens de jury het verschil.
Voorbeeldfunctie
De Golden Service Awards zijn in het leven geroepen om opmerkelijke prestaties in schoonmaak te bekronen. Ze willen zo schoonmaak een grotere uitstraling geven. De wedstrijd staat open voor iedereen op de werkvloer in België en Nederland. Khadija Lachiri Rifi mag zich de Belgische winnares van 2016 noemen. Jurylid en IFMA-directeur Mieke Loncke mocht het verdict bekendmaken. “Khadija kan heel autonoom werken. Ze is een echte teamplayer, komt altijd vrolijk naar het werk en zoekt telkens samen met haar werkgever naar verbeteringen.” Khadija verzorgt
namens EW Facility Services de samenwerking en de communicatie tussen de verschillende teamleden in het Lodge Theater Hotel in Leuven. Ze is bijzonder opgetogen met deze bekroning. “Ik woon pas sinds zes jaar in België. Ik wilde meer zijn dan ‘alleen maar’ een trotse mama van vier kinderen. EW gaf me vier jaar geleden die kans. Mijn deelname aan de wedstrijd had alles te maken met mijn directe chef. Ze geloofde in mij en mijn capaciteiten. Met haar erkenning had ik eigenlijk al gewonnen. Dankzij haar vertrouwen en dat van collega’s heb ik de kracht om mezelf te blijven: oprecht, natuurlijk en spontaan,
stuk voor stuk eigenschappen die de jury apprecieerde. Deze bekroning stimuleert me nu om verder mijn competenties te ontwikkelen. Ik wil een voorbeeld zijn voor mijn kinderen.” Intens ritme
Khadija is aan de slag als eerste kamermeisje. In deze functie staat ze in voor het onderhoud en de controle van de kamers, de badkamers en het sanitair in hotels. “Eigenlijk ben ik verantwoordelijk voor de orde en netheid van verschillende verdiepingen. Met mijn werk draag ik bij tot het imago van het hotel.” Het ritme waaraan
Wint u een Golden Service Award in 2017? Ook in 2017 zullen de Golden Service Awards schoonmaak in een mooi daglicht plaatsen. Dat gebeurt aan de hand van drie awards: innovatie, mvo en Schoonmaker van het jaar. De innovatie award gaat naar een lichtend voorbeeld in schoonmaak dat samenwerking, originaliteit, impact, praktische toepasbaarheid en duurzaamheid combineert binnen een groot draagvlak voor innovatie. De Golden Service Award voor mvo bekroont voorbeelden van samenwerkingen die het beste een balans weten te vinden tussen winst, milieu en medewerkers. Cases zullen door de jury dit jaar nog scherper beoordeeld worden op integraliteit. Ten slotte is er begin december de verkiezing Schoonmaker van het jaar. Deze staat open voor alle schoonmaakbedrijven en eigen schoonmaakdiensten van organisaties en instellingen. Per organisatie mogen drie kandidaten worden aangedragen. U kan uw bedrijf of uw medewerkers nog in de prijzen laten vallen in deze drie categorieën door in te schrijven op www.goldenserviceawards. be. Daar vindt u ook alle informatie over het verloop en de criteria die de jury hanteert.
SCHOONMAAK
“Wij worden steeds polyvalenter, moeten steeds meer kunnen multitasken.” Khadija Lachiri Rifi
dit gebeurt is intens. Er is weinig tijd om de kamers netjes af te werken. “Schoonmaken is niet meer wat het geweest is”, knipoogt Khadija. “Er komt vandaag veel bij kijken om klanten een goede service te bieden. Kamermeisjes moeten eerlijk en
discreet zijn en snel en efficiënt kunnen werken. Gastvrijheid en netheid zijn daarbij de sleutelwoorden. Wij worden steeds polyvalenter, moeten steeds meer kunnen multitasken. Dat betekent dat we over een goede fysieke conditie moeten beschik-
ken om een hele dag rechtop te staan en het tempo te volgen.” Gelukkig evolueert de technologie mee om dit takenpakket te kunnen afwerken. Khadija ondervond al veel heil van de microfibertechnologie om haar dagelijkse taken uit te voeren. “EW biedt ons hierin veel ondersteuning. Momenteel volg ik een opleiding om mijn technische kennis verder te verbeteren en een introductie te krijgen in nieuwe producten op de markt.” Door Valérie Couplez
www.goldenserviceawards.be www.ew.nl
OB67781
certified PDF
De nieuwe werkplek. Duurzaam beheer en onderhoud van gebouwen. Slimme logistiek en mobiliteit. Evenwichtig en gezond
eten op het werk. Facilitaire dienstverlening die écht het verschil maakt voor het bedrijf, zijn werknemers en zijn klanten.
Z-F Facilitty: de actualiteit, tendensen en best practices in Facility Management. Elke donderdag op Kanaal Z. In samenwerking met
OB67781_Z-facility.indd 1
Z-Facility, ook te bekijken op www.kanaalz.be
28/02/17 17:16
39
40
REPORTAGE
Centraal beheer sanitaire kranen verhoogt productiviteit Facility Managers
F
acility Managers krijgen vandaag de dag steeds meer taken toebedeeld en zoeken naar manieren om zoveel mogelijk van deze taken te centraliseren. Zo bieden office suppliers nu een one stop shop aan voor hun klanten waar alles te koop is. Ook op vlak van sanitair onderhoud worden steeds meer aspecten gecentraliseerd voor het gebruiksgemak van de Facility Manager. eSchell platform
Ook fabrikanten van sanitair en armaturen zijn in het Internet of Things (Iot) verhaal gestapt. Zo heeft de Duitse armaturenfabrikant Schell het nieuwe eSchell platform ontwikkeld, een volledig softwareplatform waarmee een Facility Manager alle aspecten van het sanitair en het onderhoud vanop een centrale plek kan aansturen en monitoren. Naast een vereenvoudiging van het werk voor Facility Managers heeft het systeem ook een positief effect op de exploitatiekosten van het gebouw. “Drie aspecten zijn belangrijk voor de exploitatie en het efficiënt beheer van sanitaire ruimtes in grote openbare gebouwen of ruimtes: de aansturing, de bewaking en de registratie van de belangrijkste functies zoals stagnatiespoelingen en thermische desinfectie. Met eSchell is dat allemaal mogelijk’’, licht Patrick Janssens (project advisor bij Schell) toe. “Dit type systeem zal niet alleen een belangrijke rol spelen in de exploitatie van gebouwen, maar ook in het integrale gebouwbeheer. eSchell zorgt voor een hygiënische, probleemloze werking van de drinkwaterinstallaties en realiseert daarmee een verhoogde efficiëntie in bedrijfsgebouwen en publieke ruimtes.
Het voordeel van het systeem is dat het op elk moment aangepast kan worden aan de omstandigheden en behoeften van de gebruiker.” eSchell is gebaseerd op een softwareplatform met een Ethernet en RLAN-interface. Het systeem is individueel programmeerbaar en zorgt voor de online aansturing en bewaking van de wateraanvoer van maximaal 64 wastafels, douches, toiletten en urinoirs per server en kan eenvoudig met meerdere servers uitgebreid worden. Een groot voordeel van eSchell ten opzichte van vergelijkbare systemen is dat het watermanagementsysteem niet alleen via kabel, maar ook draadloos of een combinatie van beide aangestuurd kan worden. De verbinding wordt gelegd via een draadloos mesh-netwerk, dat zelfs over lange afstanden een goed bereik garandeert. Daardoor zijn ook remote monitoring, bewaking en onderhoud van de sanitaire voorzieningen mogelijk. Gamma apps
“Verder zorgen we ook voor een volledig gamma aan apps voor pc’s of smartphones waarmee te allen tijde parameters en instellingen voor de sanitaire ruim-
eSchell betreft een monitoringsoftware die alle aspecten van de sanitaire installatie in het oog houdt en indien nodig meldingen geeft.
te eenvoudig vastgelegd worden en naar individuele armaturen of groepen van armaturen gestuurd worden,” legt Patrick Janssens verder uit. “Zo kunnen de waterlooptijd, de temperatuurbegrenzing, en de duur en het interval van stagnatiespoelingen ingesteld worden. De configuratie, groepering en planning van bijvoorbeeld spoelbeurten worden in een grafisch scherm weergegeven. Daarnaast kan met eSchell de thermische desinfectie centraal aangestuurd worden via de watermanagementserver. In grote gebouwen kan dat zelfs groepsgewijs. eSchell geeft dan via een potentiaalvrij contact een signaal dat het water tot de vereiste 70° verwarmd moet worden en desinfecteert de waterleiding in secties”. eSchell kan eenvoudig in elk bestaand lokaal netwerk of gebouwbeheer geïntegreerd worden. Het managen van het sanitaire luik wordt zo een eenvoudige opgave voor de gebouwbeheerder. Het eSchell watermanagementsysteem zorgt echter niet alleen voor een efficiënte en gebruiksvriendelijke exploitatie van de sanitaire ruimtes in een gebouw, maar ook voor een verhoogde veiligheid van de drinkwaterinstallatie, een betere hygiëne en een lager waterverbruik.
www.schell.eu
Identificatie- en cashless betaalplatform
Catering
POS
Printen
KopiĂŤren
Cloud Services
Vending
Repro
Scannen
Cloudprint
Tijdregistratie
Toegang
Wassen
Kluisjes
EĂŠn identificatie- en betaalmiddel voor uw gasten, leerlingen, studenten en medewerkers voor de hierboven beschreven services
Bel of mail nu voor meer informatie!
www.inepro.com - info@inepro.com - +31 (0)252-744044
42
OPINIE
Zet vandaag mee de krijtlijnen uit voor de normen van morgen
F
acility Management is wereldwijd een van de snelst groeiende disciplines. Ook in België kende het vak de voorbije tien jaar een enorme opmars. De volgende stap in de professionalisering van Facility Management is de integratie van normen. De Europese EN15221: deel 1 – deel 7 biedt Facility Managers een gemeenschappelijke taal en kader om tot een sluitende standaardisering te komen. Wie kan verwijzen naar normen, zorgt niet alleen voor een grondige onderbouwing maar zal ook aan strategisch belang winnen binnen de eigen onderneming. Momenteel wordt er hard gewerkt om de Europese normen ook op internationaal (ISO) niveau te ontwikkelen.
Europese norm voor Facility Management
Sedert 2007 bestaat er een Europese norm rond Facility Management. In een set van zeven delen zet de norm een breed kader uit voor de verdere professionalisering van de sector. Volgende lijnen worden uitgezet: termen en definities (deel 1), FM overeenkomst (deel 2), kwaliteit (deel 3), classificatie en structuren (deel 4), processen (deel 5), ruimte- en oppervlaktebepaling (deel 6) en benchmarking (deel 7). “Bij PROCOS Group zijn we bezig met een missionaristocht om deze norm bij een breder publiek bekend
te maken”, vertelt gedelegeerd bestuurder Jos Duchamps. “Het is de allereerste keer in Europa dat het aanbieden van professionele diensten in een Europese norm wordt uitgeschreven. Dat bewijst duidelijk hoe belangrijk Facility Management is voor een onderneming. Als we als Facility Managers onze dienstverlening nu verder willen professionaliseren en binnen de eigen onderneming aan strategisch belang willen winnen, dan is de integratie van normen een belangrijke eerste stap. Door het gebruik van de norm kan je immers vermijden dat je elkaar verkeerd begrijpt. Ze schept een duidelijk kader waarbinnen
Een Europese norm voor Facility Management: hoe eraan te beginnen 1. Neem de moeite om de volledige tekst van de norm rustig door te nemen. Trek daar de nodige tijd voor uit en zorg dat u niet voortdurend gestoord kan worden. De zeven delen zijn in feite bedoeld als één geheel. Lees ze daarom allemaal. 2. Ga na die eerste lezing praten met mensen die u reeds voorgegaan zijn in dit traject. De ervaring van anderen kan heel inspirerend werken. 3. Haal er enkel uit wat voor uw bedrijf van toepassing is. Kijk ook wat haalbaar is. Niet alles hoeft immers in één keer te veranderen. De integratie van de volledige norm is een werk van langere adem. 4. Zie de norm als een framework, niet als een letterlijke handleiding. Het is aan u als Facility Manager om hem te interpreteren en de vertaalslag naar uw eigen onderneming te maken. Het boek “Professionele aanpak van Facility Management” kan je helpen bij het maken van deze vertaalslag. 5. Communiceer er zoveel mogelijk rond. Benoem de norm wanneer u met andere partijen (hetzij intern, hetzij extern) onderhandelt. Het geeft geloofwaardigheid aan uw eisen en het zal vertrouwen opwekken.
je vraag- en aanbod in Facility Management perfect op elkaar kan afstemmen.” Fundament voor strategisch tactisch niveau
Ook Rudy Clonen, director bij MCS, sluit zich hierbij aan en onderstreept het belang van normen. “Ze bieden de Facility Manager een resem voordelen. Allereerst bespaart hij tijd en kosten omdat hij het warm water niet meer zal moeten uitvinden. Daarnaast draagt de integratie van normen bij tot een betere communicatie: enerzijds tussen klanten en leveranciers omdat normen duidelijkheid scheppen over wat er verwacht mag worden, over hoe er gemeten en geëvalueerd zal worden. Maar anderzijds ook tussen verschillende landen, omdat het kader overal in Europa hetzelfde is. Dankzij een sluitende standaardisatie krijgt men een lagere aanvaardingsdrempel en een betere toegang tot de markt. Dit komt de klant alleen maar ten goede. Want normen verhogen de kwaliteit van producten en diensten en maken ze meetbaar. Samengevat, kan de Facility Manager de Europese FM-norm gebruiken om zijn prestaties te verbeteren en risico’s te beheren, terwijl hij tegelijkertijd op een efficiëntere en meer duurzame wijze opereert. Daarnaast kan hij aan klanten duidelijk laten zien welke kwaliteit hij levert. En ten slotte biedt de norm ook inspiratie over hoe hij best practices in zijn orga-
OPINIE
“Als we als Facility Managers onze dienstverlening verder willen professionaliseren dan is de integratie van normen een belangrijke eerste stap.” - Jos Duchamps, gedelegeerd bestuurder PROCOS Group
nisatie kan implementeren. De Europese FM-norm is het fundament dat we nodig hebben om onze facilitaire diensten op tactisch en strategisch niveau te brengen. Vertaalslag van complexe norm naar praktijk
Veel Facility Managers laten zich echter tegenhouden door de complexiteit van de materie. Clonen erkent dit probleem maar ziet genoeg alternatieven voor Facility Managers. “De kracht van de norm zit hem in het geheel. Wie de totale methodiek van alle zeven delen samen onder de knie heeft, zal de grootste kans op slagen kennen. Op enkele multinationals en overheidsbedrijven na hebben nog te weinig bedrijven er energie ingestopt, omdat de EN 15221: deel 1 – deel 7, zoals elke norm, nu eenmaal een theoretisch kader blijft. De norm moet nog breder gedragen worden. Samen met IFMA, NBN en MCS heb ik daarom het boek ‘Professionele aanpak van Facility Management’ met een meer praktische insteek geschreven. Naast de vertaling en vereenvoudiging van de 7 delen van de Europese norm in één bundel, ga ik met de norm als kapstok op zoek naar antwoorden op de vragen die het oproept: Wat is voor u de juiste aanpak? Hoe moet je die complexe materie concreet vertalen naar de praktijk? Het is slechts één manier om de drempel te verlagen. Er bestaan ook tal van goede opleidingen met hun voeten stevig in de praktijk om de Facility Manager een houvast te geven. IFMA helpt daar als organisatie ook stevig aan mee. Want door ervaringen uit te wisselen kunnen we sneller groeien en sterker worden.” Oproep om mee te werken
Duchamps wil daarom graag een warme oproep doen aan iedereen uit de sector om mee als expert in één van de vakgroepen te werken. “Sommige Facility
Managers spreken me aan over de norm en vertellen me dat hij te theoretisch is en moeilijk toe te passen. Nochtans is de norm tot stand gekomen door input van Facility Managers. Door in de werkgroep te participeren hebben Facility Managers voor nieuwe ISO-normen impact op de teksten en de concrete invulling ervan. Het is van belang dat we de Belgische ervaringen ook in de komende normen kunnen integreren, zodat ze aansluiten bij hun praktijk en activiteiten. Als hart van Europa zouden we voorop moeten lopen in het adopteren en het implementeren van deze norm. En dat kan alleen maar sneller door onze eigen ervaring en kennis in de tekst te krijgen. Daarom bouw ik samen met NBN aan een nieuwe, open en transparante community rond Facility Management. Samen zetten we de krijtlijnen voor ons vakdomein verder uit; meer verrijkt, doordachter en verreikender”, besluit Duchamps. Door Valérie Couplez
www.mcssolutions.com
Het boek ‘Professionele aanpak van facility management’ is een praktische handleiding bij de norm en kan besteld worden via de website van het Bureau voor Normalisatie of IFMA. IFMA-leden krijgen 10 euro korting.
De Europese EN15221: deel 1 – deel 7 biedt Facility Managers een gemeenschappelijke taal en kader om tot een sluitende standaardisering te komen.
“Wie de totale methodiek onder de knie heeft, zal de grootste kans op slagen kennen.” - Rudy Clonen, director bij MCS Halve dag opleiding ‘EN 15221’ IFMA organiseert deze opleiding wegens het grote succes opnieuw op woensdag 17 mei 2017 (8 - 12u, Diegem). Er wordt ingezoomd op de EU-norm voor FM (EN15221), die effectief bruikbaar wordt gemaakt voor drukbezette facilitair beheerders. Meer info via: https://www.ifma.be/nl-opleiding-en15221-17-05-17.
43
44
OPLEIDING
Master Class Strategic Facility Management op kruissnelheid Nieuwe editie van start op 2 oktober 2017
I
FMA startte in het najaar van 2016 (zie FM-Magazine 5) samen met Antwerp Management School (AMS) een Master Class Strategic Facility Management. De opleiding richt zich in eerste instantie tot wie in het top of middle management verantwoordelijk is voor FM binnen een organisatie. De editie 2016-2017 is momenteel op kruissnelheid. Geïnteresseerden kunnen zich reeds inschrijven voor de nieuwe reeks die op 2 oktober 2017 van start gaat.
De Master Class heeft als doelstelling om uw kennis en expertise van Facilitair Management te verdiepen en verbreden. De nodige vaardigheden om op strategisch niveau te leiden zullen verder ontwikkeld worden. De nadruk wordt gelegd op financiële beslissingsvorming. Een uitgebreid team van faculty, lectoren en befaamde gastsprekers met expertise in het veld vormen de pilaren van deze Master Class. Zij zullen Facility Management vanuit verschillende perspectieven benaderen. 7 modules
Er wordt rond zeven modules gewerkt: •• Module 1: -- Financiën en raming (deel 1) -- Business case deel 1 •• Module 2: Assetmanagement •• Module 3: Building & operations management •• Module 4: Bedrijfsmanagement en technologie •• Module 5: Financiën en raming (deel 2) •• Module 6: Contractmanagement •• Module 7: -- People & organisatiemanagement -- Business case deel 2
Praktische informatie
•• Startdatum: 2 oktober 2017 •• Data: 16 sessies van 14:00u tot 21:00u, elke twee weken op maandag •• Locatie: Antwerp Management School •• Voertaal: Engels •• Prijs: € 7.900 (excl. btw), IFMA-leden betalen € 6.715 (excl. btw) •• KMO portefeuille: Vlaamse KMO’s genieten 30 tot 40% subsidies van de Vlaamse Overheid. Er is een gelijkaardige subsidie beschikbaar voor KMO’s gevestigd in Brussel. Deelnemers uit de publieke en social profit sector genieten aangepaste voorwaarden. Neem hiervoor contact op met de programmamanager. •• Aangezien er slechts een gelimiteerd aantal studenten toegelaten wordt, raden we aan zo snel mogelijk in te schrijven. www.antwerpmanagementschool.be/en/ program/master-class-strategic-facilitymanagement/
“De sessies zijn zeer interessant omdat de docenten echte professionals zijn die openlijk hun ervaring en expertise met ons delen. De materie wordt effectief op een strategische wijze aangepakt. De kwaliteit van de deelnemers ligt hoog, waardoor de beroepsuitwisselingen zeer leerrijk zijn.” - Sébastien Berlanger, EU Field Operations Manager Global Workplace Strategy and Operations Coca-Cola Services
“De eerste sessies waren erg theoretisch en academisch. Sinds een paar sessies, bespreken we nu onderwerpen die van cruciaal belang zijn voor Facility Managers. De strategische aspecten worden aangepakt door verschillende trainers. Naast de FM-gerelateerde onderwerpen, ligt de rijkdom van het programma deels in het contact met de cursisten en de uitwisseling die mogelijk gemaakt wordt door deze Master Class.” - Patrick Van Staen, Head of Operations Facility Management Maintenance, Cleaning, Catering, Service Operations bpost
Intelligente meters voor zichtbare besparingen
PUB 1066012B
expert ! Energie-meters
COUNTIS E Actieve en reactieve energie-meters en multi-fluids pulsverzamelaars
Bereik de energiedoelstellingen dankzij een compleet gamma éénfasige en driefasige energie-meters met rechtstreekse aansluiting of via stroomtransfo’s: • gecertificeerde telling MID B+D, • conform de normen IEC 62053-21 / 22, IEC 62053-23 en EN50470-3, • multimeting, • 4 kwadranten, Om meer te weten • multi-tarieven, • snelle configuratie, • meerdere communicatiemogelijkheden (Modbus, M-Bus, Ethernet), • webserver functie.
www.socomec.be SOCOMEC · Tél. 02 340 02 30 · info.be@socomec.com
COUNTIS E
46
YOUNG IFMA
Dromen, denken, durven, doen én doorzetten Als beginnende FM’er sloot ik me aan bij Young-IFMA om jonge mensen uit de facilitaire wereld te leren kennen. Hierdoor kreeg ik de kans andere werkervaringen binnen de FM-wereld te ontdekken. Tijdens een Young-IFMA event werd me gevraagd of ik mijn ervaringen wou delen in FM-Magazine. Met veel plezier wil ik jullie bij deze laten kennismaken met waar ik, als Young FM’er, mee bezig ben. We keren even terug in de tijd. De tijd dat ik de poort van de middelbare school achter me sloot en dacht: “Wat moet ik nu in godsnaam gaan studeren, zoveel keuze … ”. Uiteindelijk koos ik, ondanks de vele gekende opleidingen, voor de minder bekende opleiding ‘Facilitair Management’ bij Odisee. Op één hand valt niet te tellen aan hoeveel personen ik de inhoud van deze opleiding moest uitleggen. Hoe meer ik dat deed, hoe meer ik overtuigd werd van mijn keuze. Odisee omschreef de opleiding als ‘een traject voor een denker én doener met teamspirit’, helemaal op mijn lijf geschreven. Drie jaar later was het zover, ik behaalde mijn diploma FM en kon aan ‘het echte professionele leven’ beginnen… . In de zomer van 2015 begon de ‘moeilijke’ zoektocht naar werk, dat dacht ik toch. Ik botste echter snel op een vacature die me helemaal aansprak en kwam zo als interim bij het Havenbedrijf in Gent terecht. Na deze periode kon ik met een vast contract aan de slag als dossierbeheerder FM. Mijn taak binnen het Havenbedrijf is zeer gevarieerd en heeft met heel wat facilitaire aspecten te maken. Ik ben er verantwoordelijk voor het opstellen en opvolgen van dossiers en contracten van de facilitaire dienst. Verder sta ik als wagenparkbeheerder in voor de aankoop en leasing van alle wagens. Tot slot zorg ik ook voor de aankoop van uniformen van de havenluitenanten, schippers en matrozen en neem ik de opvolging van catering, cleaning en dergelijke voor mijn rekening. De docenten van Odisee hadden gelijk, een FM’er moet een creatieve duizendpoot zijn die geen enkele uitdaging uit de weg gaat. Ik besef dat ik bij het Havenbedrijf met mijn gat in de boter ben gevallen. Er hangt een goede sfeer en dat zorgt ervoor dat ik, als jongste werknemer binnen het Havenbedrijf, nog steeds elke dag met volle goesting naar mijn werk vertrek. Jongeren krijgen er de kans zich te bewijzen en leren ondertussen de kneepjes van het vak van de oudere garde. In de wandelgangen hoorde ik onlangs de quote: “Er gaat geen lift naar het succes, we moeten zelf de trap nemen en er moeite voor doen.” Daar sta ik helemaal achter. Dromen, denken, durven, doen én doorzetten, that’s the spirit! Ann-Sofie De Gucht, Dossierbeheerder Facility Management Havenbedrijf Gent
DISCOVER THE FUTURE WAY OF WORKING
Heide 15 - 1780 Wemmel T 02 456 0 456 www.kinnarps.be
48
YOUNG IFMA
Brug slaan tussen ervaring en jeugd
Y
oung IFMA heeft één duidelijke doelstelling. De ontwikkeling van studenten en jonge professionals in Facility Management zo goed mogelijk ondersteunen via een jong, dynamisch platform. Kennisoverdracht en netwerken staan daarin centraal. We stellen het nieuwe bestuur graag aan u voor. Generaties hebben elkaar nodig
Een goede Facility Manager moet van alle markten thuis zijn om zijn job naar behoren uit te voeren. Maar net door die brede waaier van onderwerpen moet hij ook om informatie durven vragen. Voor jonge professionals is het niet evident om op meer ervaren collega’s af te stappen om ervaringen rond bepaalde problemen uit te wisselen. Net hier wil Young IFMA een brug slaan. Voorzitter Stijn Van den Acker verduidelijkt: “We willen op onze evenementen telkens een mooie mix maken tussen enerzijds de jongere generatie, waar we de grens op ongeveer 35 jaar leggen, en anderzijds senior Facility Managers met hun tonnen ervaring en breed vertakt netwerk. Wanneer je deze twee profielen samenbrengt ontstaat er een bijzonder fijne dynamiek, want beide generaties hebben
elkaar eigenlijk nodig. Studenten en jonge professionals zijn gretig op zoek naar antwoorden op bepaalde problemen of interessante contacten, terwijl de seniors gebaat zijn met een andere kijk, met kennis over nieuwe technieken en innovaties en met mogelijk leuke nieuwe collega’s.” Drempel verlagen
Om de drempel zo laag mogelijk te houden, zet Young IFMA vooral in op meer informele evenementen. Zo wordt met de Young IFMA cafés elk kwartaal een andere centrumstad bezocht. Aan de hand van een bedrijfsbezoek en een activiteit krijgen deelnemers uitgebreid de mogelijkheid tot netwerken. Verder staat er jaarlijks steevast een event bij Odissee op het programma en ook een workshop. In beide activiteiten komt daar de compo-
nent kennisoverdracht bovenop. Ten slotte is er nog het Young IFMA event in juni, waar meer de nadruk ligt op netwerken. Maar de ambitie van de voorzitter reikt nog verder. “Tot nog toe waren wij nog niet aanwezig in het Franstalige landsgedeelte. Daar willen we de komende ‘legislatuur’ verandering in brengen”, knipoogt Van den Acker. “Er zal ook een Young IFMA café in Wallonië plaatsvinden. Daarmee zitten we op hetzelfde spoor als IFMA. Een ander aandachtspunt wordt de rotatie. We vinden het vooral belangrijk om actieve leden te hebben. Het aantal keren dat mensen aanwezig zijn op een event, moet de hoogte in. Die paar uur kunnen misschien een opoffering lijken, maar je zal er van versteld zijn hoeveel nieuwe deuren er opengaan en hoe verrijkt je terugkeert”, besluit Van den Acker. Door Valérie Couplez
www.ifma.be/nl-young-ifma
Lid worden? Geïnteresseerd om lid te worden van Young IFMA? U vindt alle informatie op www.ifma.be
Stijn Van den Acker- Team Leader Facilities Medialaan
“Een goede Facility Manager moet aanvoelen wat de noden zijn van zijn klanten. Hij moet openstaan voor verandering en tegelijk kritisch zijn voor zichzelf. Deze combinatie zal hem voortdurend doen streven naar optimalisatie. Ik ben als het ware in het bestuur gerold, omdat ik plezier schep in het organiseren van events en het samenwerken met anderen. Maar ook hier streef ik die optimalisatie na. Ik wil door Young IFMA gestalte te geven de beroepsvereniging IFMA verder meehelpen vormen omdat ze een echte meerwaarde biedt. Op de evenementen valt er een schat aan kennis, ervaring en contacten te rapen.”
YOUNG IFMA
Tom Gautot – Consultant Applicatie Integrator Neanex
“Wil je als Facility Manager aan de bestuurstafel uitgenodigd worden, dan moet je elke beslissing met cijfers en verstand van zaken kunnen onderbouwen. Laat een goede Facility Manager nu net iemand zijn die niet de grote details kent, maar steeds het overzicht bewaart. Dan is het van belang om over een uitgebreid netwerk te beschikken, dat je kan helpen om een strategisch niveau te bereiken. Young IFMA is hier de ideale springplank voor. Mijn ambitie is om mee aan de kar te trekken om de achterstand in facilitaire kennis met buurlanden zoals Nederland en Engeland te verkleinen. Dat kunnen we bereiken door met Young IFMA ons netwerk te versterken en kennisdeling te vergroten.”
Marjolein de Detter – Adviseur schoonmaak en catering Atir België
“Met hotelschool als achtergrond zit gastvrijheid me helemaal in het bloed. Dat is een absolute plus in hedendaags Facility Management, aangezien het een echte teamdiscipline geworden is. Of je het nu wil of niet, je hebt elkaar nodig om verder te geraken. Dat geldt zowel voor interne als externe experten. Ik vind het een eer om met Young IFMA te kunnen laten zien aan ‘groentjes’ in het vak hoe fascinerend de facilitaire wereld wel is. Catering en schoonmaak mogen dan wel niet sexy klinken, maar als je weet hoeveel miljoenen er omgaan in die wereld, dan is het belang wel duidelijk. En dan groeit ook de aantrekkingskracht: Facility Managers bekleden uitdagende topfuncties.”
René Olthof – Beleidsmedewerker Facilitair Beheer Karel De Grote Hogeschool
“Een Facility Manager moet zich actief laten zien. Binnen de eigen organisatie om te achterhalen wat interne klanten echt belangrijk vinden en te doorgronden wat de achtergrond is van bepaalde behoeftes. Maar hij moet zich ook buiten de organisatie tonen. Voor jonge professionals zijn Young IFMA events dan de voor de hand liggende keuze. Ik ben ervan overtuigd dat het samenbrengen van professionals leidt tot interessante kruisbestuivingen en kansen. Door een bestuursfunctie bij Young IFMA kan ik mij, naast mijn dagelijkse functie bij Karel de Grote Hogeschool, actief inzetten voor de verdere professionalisering van het FM-vakgebied in België.”
Simon Vandevoorde – Workplace Consultant D&C Services
Lijm. Het is wat een goede Facility Manager hoort te zijn tussen de ondersteunende diensten en de corebusiness van het bedrijf. Maar het definieert ook wat Young IFMA wil bewerkstelligen: de lijm zijn tussen studenten, pas afgestudeerden, juniors en seniors. We willen de drempelvrees om te netwerken, opleidingen te volgen… wegnemen aan de hand van evenementen die toegankelijk, betaalbaar en intern verkoopbaar aan oversten zijn. Want een Facility Manager is net iedere dag bezig om zijn kennis bij te schaven. De praktijk vormt de beste leerschool. Wees als Facility Manager dan ook trots op wat je presteert.
Liense Verschorre – Facility coördinator FrieslandCampina voor Strand Associates
“Als Facility Manager is geen enkele dag dezelfde. Die variabiliteit is een ongelooflijke troef. Maar het maakt ook dat je niet alles zelf kan uitpluizen tot op het bot. Durven is dan het sleutelwoord voor jonge professionals. Durf vertrouwen op je mensen, durf informatie vragen aan collega’s en durf vooral fouten maken. Je zal er heel veel uit leren. Hetzelfde geldt ook voor de events van Young IFMA. Ik ben eraan begonnen vanuit de overtuiging dat dergelijke evenementen te waardevol zijn om te laten verdwijnen. Maar de ervaring die je terugkrijgt, neem je mee in je rugzak als bagage die later vast nog van pas zal komen.”
49
50
EVENT
World Workplace IFMA nu ook in Europa Stockholm place to be van 30 mei tot 1 juni 2017
I
FMA International, RICS (the Royal Institution of Chartered Surveyors) en IFMA Zweden sloegen de handen in elkaar om World Workplace naar Europa te brengen. Dit naar analogie met de gekende World Workplace driedaagse events in de Verenigde Staten, Indië en Azië; maar met een Europese focus. Zweden, meer bepaald Stockholm (Brewery Conference Center), is van 30 mei tot 1 juni the place to be voor Facility Managers van over de hele wereld maar in het bijzonder uit Europa om hun netwerk uit te breiden en hun kennis te verdiepen. De organisatoren nodigen u uit in Stockholm, een stad die gekend is voor zijn design, gastvriendelijkheid en fantastische muziek. De Zweedse hoofdstad staat echter ook bekend voor zijn vele eilanden en bruggen die mensen en plaatsen met elkaar verbinden. Ook het werk van een Facility Manager bestaat uit het succesvol connecteren en integreren van alle aspecten in een gebouw. Voor de gelegenheid wordt een negentiende-eeuwse brouwerij omgetoverd tot een inspirerende kennis-
en expositieruimte. Met deze Europese editie willen IFMA en RICS zich duidelijk nog meer profileren in Europa. World Workplace Europe zal dezelfde hoogstaande opleiding, netwerkingsmogelijkheden en inspiratie bieden die FM-professionals reeds konden verwachten van andere World Workplace events. Wie op zoek is naar nieuwe ideeën en efficiënte oplossingen mag dit event niet missen. Het is het forum waar verhalen en best practices worden uitgewisseld, waar
nieuwe ontdekkingen worden gedaan en lange termijn vriendschapsbanden worden gesmeed. Het is de plaats waar ervaringen en gesprekken tussen collega’s inspireren om te innoveren. Beurs- en conferentieruimte vloeien in elkaar over, wat de exposanten en sponsors toelaat om hun producten en services aan een geïnteresseerd publiek van beslissingsnemers te presenteren. Topics
Tijdens de Facility Awards verloot IFMA onder de aanwezigen twee gratis tickets voor IFMA’s World Workplace Europe in Stockholm van 30 mei tot 1 juni. De eerste winnaar wordt gekozen uit de lijst van leden die afgelopen jaar toegetreden zijn tot IFMA, de andere winnaar wordt geloot uit de lijst van leden die reeds lange tijd bij IFMA Belgium aangesloten zijn. Voorwaarde is evenwel dat u aanwezig bent op de avond van de Facility Awards zelf. IFMA Belgium betaalt niet enkel uw toegangsticket tot het grootse event maar zorgt tevens voor uw vliegticket en uw hotel. Mis deze kans niet en schrijf u vandaag nog in!
De volgende topics staan reeds op de conferentieagenda: NWOW (New Way Of Working), productiviteit van werkplaatsen en strategisch FM, digitalisatie, dynamic scheduling & productive maintenance, lifecycle cost, Workplace Strategy Summit en academische presentaties. Op dinsdag zijn er diverse presentaties gepland. Op woensdag is de beursruimte de hele dag open, staan er ’s morgens rondetafels op de agenda, zijn er diverse break-outs en is er een receptie voorzien. De beurs, diverse break-outsessies en facility tours in de namiddag vormen de ingrediënten van de laatste eventdag. Het programma wordt momenteel nog samengesteld. Voor een stand van zaken kan u terecht op onderstaande site.
www.ifma.be/nl-facility-awards-2017
www.worldworkplaceeurope.org
2 gratis tickets te winnen!
Entrees bijzonder ontwerpen, vloeren beschermen
Entreematten emco DIPLOMAT en SENATOR • Bespaart op schoonmaakkosten van aangrenzende vloeren • Langere levensduur aangrenzende vloeren • 90% vuil- en vochtopname dankzij 3 zone reiniging • Hoge kwaliteit
emco Benelux B.V. Tel.: 056 22 49 78 bouwtechniek@benelux.emco.de www.emco-bau.com
entrees mooi ontwerpen
Meeting professionals, sharing experience.
COOL&COMFORT HAPPENING 2017 R E F R I G E R A T I O N I V E N T I L A T I O N I H E AT P U M P S
BRABANTHAL LEUVEN
1 8-1 9.1 0.2 01 7
w w w. c o o l a n d c o m fo r t . b e
C&CHappening_2017_Engineeringnet_185x130.indd 1
18/01/17 10:42
Elis, de expert partner in hygiëne voor de professionele medewerkers Elis is uw leverancier gespecialiseerd in het leveren, verhuren en onderhouden van uw sanitaire benodigdheden, fonteinen en tapijten. bezorgt Elis u een service op maat van uw
Elis, uw leverancier van welzijn op het werk
Ontdek alle andere Elis’ diensten. Contacteer ons op het nummer 02 416 89 30 washroom.services@elis.com Hades Elis S.A.
www.elis.com Vilvoorde - Bruxelles - Aalter - Antwerpen - Liège
EVENT
Succesvolle vernieuwde FM-Day
Manu Matthysens (Solvint) gaf een lezing onder de noemer ‘Customer & Supplier of choice in FM: the post tender level’: “De facilitaire wereld in België loopt in vergelijking met veel andere landen achter. We zijn te braaf en moeten soms uit onze schulp durven komen.”
Het vernieuwd concept van de FM-Day (zie FM-Magazine 08) viel duidelijk in de smaak: in totaal mochten de organisatoren IFMA en FCO Media (uitgever van uw vakblad) op 9 februari 169 geïnteresseerden verwelkomen in de Brabanthal Leuven, een significante verhoging van het aantal inschrijvingen in 2016. Diverse topsprekers zorgden voor een hoogwaardig congres met zowel Nederlands- als Franstalig programma, aangevuld met een minibeurs in een sfeervol kader.
To Simons (CEDUBO) had het over meerjarenonderhoudsplanning obv NEN 2767: “Een systematische benadering inzake onderhoud is noodzakelijk. Leg de verantwoordelijkheden waar ze horen.”
Congres
Dirk Van Hoey (IPSO) over het opstellen van een lastenboek schoonmaak: “We merken dat men in de praktijk vaak overgaat naar een mix van een middelen- en een resultaatcontract.”
Via www.ifma.be/nl-presentaties-fmday-2017 kan u de Nederlands- en Franstalige presentaties downloaden die tijdens het congres aan bod kwamen: • Het opstellen van een technisch schoonmaakbestek (Dirk Van Hoey, IPSO) • Meerjarenonderhoudsplanning obv NEN 2767 (To Simons, CEDUBO) • Catering (Stefaan Potums, NSF Euro Consultants) • Onderhoud versus renovatie (Thierry Uyttebroeck, Freestone) • Customer & Supplier of choice in FM (Manu Matthyssens, Solvint) • Binnenklimaat, productiviteit en ziekteverzuim (To Simons, CEDUBO)
Steffen de With (Markant): “Mensen zijn gewoontedieren. Zit-sta-tafels vragen een andere aanpak van de werkplek, betrek ook de HR-afdeling”.
www.fm-day.be
Op de sfeervolle minibeurs presenteerden een dertigtal commerciële partners hun nieuwigheden. Wie zich inschrijft voor het congres kan voortaan kiezen tussen een Frans- of Nederlandstalig programma.
53
54
NIEUWE LEDEN
“Mijn doel is om binnen het facilitair vak verder door te groeien en mijn vakkennis uit te bouwen maar ook te delen. Ik zou graag meer informatie krijgen omtrent food, cleaning, HVAC, security, safety, interior, energy, waste, IT…” Mario Di Tomasso, facility coördinator Facilicom Facility Services
“IFMA biedt mij een netwerk van professionele collega’s en partners, waardoor het delen van kennis en ervaringen binnen de diverse facilitaire departementen makkelijker wordt. Daarnaast zorgt de beroepsvereniging zelf ook voor relevante info via haar kenniscentrum en diverse opleidingen en infosessies. Ik kijk met veel belangstelling uit naar innovaties en trends binnen de facilitaire diensten, evoluties inzake logistiek, optimalisatie van energie, life-cycle costing…” David De Mol, directeur Facilities Zorgbedrijf Antwerpen
“Ik hoop via IFMA kennis te maken met Facility Managers: in het klassieke (nieuw-)bouwproces worden zij al te weinig geconsulteerd, en worden integratoren helemaal buiten het beslissingsproces gehouden. Achteraf moeten Facility Manager en integrator het vaak wel onder elkaar oplossen.” Stef Vande Meulebroucke, CEO Sumi Smart & Connected Buildings
“Ik verwacht inzichten en ontwikkelingen te krijgen in de professionalisering van de sector, in het bijzonder de facilitaire wereld. Dit voor België maar ook op grotere schaal binnen Europa.” Rob Vleugels, Hoofd Calculatiedienst Multi Masters Group
“Via mijn lidmaatschap wil ik mijn netwerk uitbreiden, meer kennis opdoen over het werkveld en een beter beeld krijgen over eventuele verdere studies. Mijn bachelorproef zal over service desks gaan, het zou interessant zijn om hier meer informatie over te krijgen.” Julie Van de Sompele, studente Facilitair Management Odisee Gent
“Naast mijn eigen ervaring bieden het netwerk en de knowhow van IFMA mij toegevoegde waarde. Via de opleidingen en events blijf ik op de hoogte van de evoluties binnen facility en kan ik netwerken met sectorgenoten.” Nathalie Hendboeg, facility consultant Freestone Group
“Ik ben lid geworden om zoveel mogelijk geïnformeerd te worden over opleidingen en wat er gebeurt binnen de facilitaire wereld.” Guy Verpaelst, catering manager AXA België
“Een beroepsfederatie faciliteert voor mij zakendoen. Dit kan door netwerkevents, interessante opleidingen en bijscholingen, nuttige content via social media… . Voor ons zijn de thema’s luchtkwaliteit en mvo erg belangrijk.” Ben Vermeiren, accountmanager AFPRO Filters
“Ik verwacht dat IFMA nieuwe ideeën aanbrengt en kennisuitwisseling omtrent de kantoren/conferentiecentra van de toekomst, de communicatieproblematiek en digitale infrastructuren die hierdoor teweeggebracht worden.” Serge Kerkhofs, Raad van de Europese Unie, hoofd Engineering/Logistiek van de Veiligheid
Ben je ook gebeten door FM en gefascineerd door alles wat FM ademt?
Sluit je dan nu aan bij dé beroepsvereniging voor FM in België, hét kenniscentrum voor al wie werkzaam is in de facilitaire wereld. Meer informatie secretary@ifma.be of http://www.ifma.be/nl/lidmaatschap/
“Ik laat mijn klant in de toekomst kijken.” Olivier Jacques – Key Account Manager Hatice Ciftci - Contract Manager bij Belfius
“Onze klanten moeten voorbereid zijn op de toekomst – zeker als het over facility management gaat”, zegt Olivier. “Daarom ben ik voortdurend op zoek naar waardevolle innovaties op maat van de klant. Want je kunt beter vandaag al klaar zijn voor de dag van morgen.” Zijn professionele houding weerspiegelt het karakter van ISS – een half miljoen toegewijde mensen wereldwijd, die uw medewerkers service leveren met oplossingen op maat en de kracht van de Human Touch. Allemaal om uw business te doen groeien. FACILIT Y MANAGEMENT
|
CLEANING
|
SUPPORT
|
PROPERTY
|
C AT E R I N G
|
SECURITY
|
issworld.com/fm
Stroomlijn uw services met de software van TOPdesk Ontdek het meest gebruiksvriendelijke FMIS
Met de software van TOPdesk kunt u uw Facility Management klantvriendelijk en efficiënt organiseren. Of het nu gaat om meldingen, reserveringen of gebouwonderhoud; met onze software handelt u ieder verzoek en iedere taak razendsnel af. U houdt het overzicht en uw klanten zijn tevreden!
onderbrengen. TOPdesk is namelijk de enige tool die Facility Management, ICT en HRM perfect integreert. U beheert alle informatie in één tool, terwijl iedere serviceafdeling zijn eigen veilige werkomgeving behoudt. Wij geloven dat u door samen te werken in TOPdesk, uw klanten nog beter kunt helpen.
TOPdesk is niet alleen voordelig voor Facility Management: in onze software kunt u alle serviceprocessen van uw organisatie
Meer weten? Bezoek www.topdesk.be/facilitair
Service Management Simplified