ZED SPRAK MET
Viggo Mortensen
Viggo Mortensen brak als acteur bij het grote publiek door met zijn vertolking van Aragorn in The Lord of the Rings. Met Falling maakt hij nu zijn debuut als scenarist en regisseur. Ruben Nollet schoof – op gepaste afstand – aan tafel bij de man op Film Fest Gent. Je bent zelf de schrijver van de film. Waarom wou je een verhaal vertellen over een racistische en homofobe vader met een
© Film Fest Gent / Jeroen Willems
homoseksuele zoon?
Viggo Mortensen: Ik wou iets vertellen over communicatieproblemen in een familie, die je gerust kan doortrekken naar de samenleving. Hoe vind je een manier om met elkaar te leven? Ik was geïnteresseerd in het bestuderen van een specifieke familierelatie, met één persoon die wél een relatie in stand wil houden, terwijl de andere zich vijandig opstelt. Het was ook een studie over de subjectiviteit van herinneringen, of je nu dementie hebt of niet. We willen graag geloven dat het verleden een betrouwbaar concept is; in tegenstelling tot het heden dat in voortdurende verandering is en de toekomst die onbekend is. Maar in werkelijkheid is het verleden zeer subjectief. Niettemin kunnen herinneringen alsnog een uitweg bieden in het heden om contact te herstellen. Dat gaat ook op voor de samenleving. Er zijn tijden geweest in onze geschiedenis dat mensen in een bepaalde stad of land beter hebben gecommuniceerd dan nu het geval is. Er is nu de gezondheidscrisis die ons wijst op de fragiliteit van het leven en de tijdelijkheid en onzekerheid ervan. Ik zie dat als iets positief: mensen zijn zich meer bewust van bepaalde zaken, zoals bijvoorbeeld de situatie van oudere mensen.
grootouders, wat een diepe indruk naliet op mezelf en mijn vader. Hij werd er erg bang van. Toen kreeg hij het zelf en mijn moeder ook. Het was erg intens. Dat ik het van erg dichtbij zag, hielp me een accuraat portret te schetsen.
“Er is ook een andere pandemie in onze maatschappij: communicatieproblemen” Maar er is ook een andere pandemie: de communicatieproblemen in onze samenleving. Mensen creëren onnodige stress, zoals het soort politici dat een dubbele functie uitoefent: ze zijn tegelijk pyromaan en brandweerman. Eerst stichten ze een brand, om die vervolgens gespeeld heroïsch te willen doven. Dat is niets nieuws, het gebeurt constant in de geschiedenis. Ook die zaken houden verband met dit verhaal. Wilde je dit verhaal ook vertellen om je eigen angsten onder ogen te komen? Er zijn veel gevallen van dementie in je eigen familie …
Ja, het komt veel bij ons voor. Ik deed zelf de test om te ontdekken of ik er een genetische aanleg voor heb. Sommige mensen willen dat niet weten, maar ik wel. Ik ben nieuwsgierig van aard. De dokters vertelden me dat het niet waarschijnlijk is dat ik het ontwikkel. Maar wie weet, we komen er nog wel achter (lacht). Je hebt wel reeds ervaren hoe het is om te zorgen voor iemand met dementie.
Inderdaad, bij mijn beide ouders en mijn stiefvader. Mijn eerste ervaring was met mijn
Om heel eerlijk te zijn, weinig films geven dementie adequaat weer. Demente mensen zijn meestal zelf niet zo extreem verward als je doorgaans in films ziet. De observator is degene die het meest confuus raakt door de situatie. De persoon met dementie gelooft effectief dat wat hij ziet en hoort, echt gebeurt. Aangezien onze herinneringen toch subjectief zijn, waarom zou hun heden dan minder valide zijn dan dat van de observator? Dat wilde ik verkennen en ik denk dat we erin geslaagd zijn, mede dankzij Lance zijn geweldige vertolking. Over vertolkingen gesproken. Regisseur David Cronenberg (met wie Mortensen A History of Violence en Eastern Promises maakte, nvdr.) speelt in deze film een proctoloog. Is dat als metaforische grap bedoeld?
(lacht) Nee, het was geen stunt of gunst. Ik dacht dat hij geweldig zou zijn voor de rol, hij vond het script goed en wou het meteen doen. Onlangs vroeg ik het publiek wie er wist dat dat David Cronenberg was. Maximum tien procent had hem herkend. Voor een cinefiel kan het misschien wel een extra dimensie voorzien, omdat ze het personage dan associëren met Davids eigen cinema. En zich zo bedenken dat David Cronenberg wel de laatste persoon in de wereld is bij wie ze een rectaal onderzoek willen ondergaan (lacht). Maar ik erken op deze manier natuurlijk vooral iemand die mij heel veel over cinema geleerd heeft. (RN) 11
