Nieuwsbrief Stichting Steengoed Goirle
Kaajgoed!
Thomas van Diessenstraat 1-35 5051 RJ Goirle www.steengoedgoirle.nl nieuwsbrief@steengoedgoirle.nl KvK 17270137 Rabobank NL72 RABO 0154 6551 71
Misschien heeft u ze al zien hangen: de rijksmonumentenschildjes. In
Een inspirerende middag waarbij vele verhalen en ervaringen ons ter
een oogopslag is nu te zien welke gebouwen in Goirle en Riel tot ons
ore kwamen.
best wel omvangrijke bestand van rijksmonumenten behoren. Wij kijken ernaar uit om ook in 2016 de gemeentelijke monumenten van
In de rubriek ‘Wist u dat?’ besteden wij aandacht aan leylijnen. Deze
een herkenningsteken te voorzien.
verbindingspunten zouden vermoedelijk een rol hebben gespeeld bij de bouw van onder andere kerken.
Op het moment dat deze nieuwsbrief verschijnt vindt de eerste Gôolse Kwisavond met als thema geschiedenis plaats. Samen met
Ik schrijf dit voorwoord dit keer niet alleen; het is een coproductie
andere Goirlese erfgoedorganisaties hebben we deze avond samen-
met Laura Zomer-Remijsen. Zij is vanaf deze editie de hoofdredacteur
gesteld in het kader van de Maand van de Geschiedenis. Wij hopen
van Kaajgoed!. Met haar ervaring op het gebied van schrijven en
dat de avond een succes is en een opmaat is naar meer.
tekstbehandeling is haar dat helemaal toevertrouwd.
Voor de rubriek ‘Pand & eigenaar’ bezochten we het pand aan de
Wij hopen u met deze editie wederom veel leesplezier te mogen
Frankische Driehoek 34. Ooit een boerderij, tegenwoordig in gebruik
bezorgen. En wie weet komen wij elkaar vanavond nog tegen tijdens
als woonhuis. Uniek aan dit bezoek was dat we – tegelijk met de
de Gôolse Kwisavond!
huidige eigenaar – ook een oud-bewoner mochten spreken. Virginie Mes en Laura Zomer-Remijsen Voorzitter en hoofdredacteur Ook op de hoogte blijven? Wilt u onze nieuwsbrief standaard digitaal ontvangen of heeft u tips voor de stichting of de redactie? Mail ons op nieuwsbrief@steengoedgoirle.nl
Redactie Kaajgoed: Eline Boele, Chris Broekhuijsen, Geert Eijsbouts, Virginie Mes en Laura Zomer-Remijsen
Pand & eigenaar
Zo lag er vroeger een flinke lap grond van circa zeventien hectare bij het huis. Jos toont ons een schilderij dat hij speciaal voor deze
Ooit omgeven door groen en weilanden, vandaag de dag is het
gelegenheid meenam. Het jaartal van het kunstwerk is 1984, echter
pand aan de Frankische Driehoek 34 onderdeel van woonwijk
zie je duidelijk de boerderij in veel vroegere tijden. Conclusie is dat
De Hellen. Wie hier regelmatig langsrijdt zal het pand zeker
hier een oude foto is nageschilderd. Destijds was het uitzicht in de
zijn opgevallen. Wij vonden de woning in ieder geval de moeite
omgeving van de boerderij stukken weidser. Je kon vanaf de boerde-
waard om er eens een bezoek te brengen.
rij zelfs de Maria Boodschapkerk zien staan, aldus Jos.
Bijzonder aan dit bezoek was dat niet alleen de huidige eigenaar –
Martin laat ons vol trots de woning zien. In 1980 is het huis verbouwd.
Martin Houben - ons te woord stond. Ook voormalig bewoner Jos
Bouwtekeningen uit 1977 vertellen ons dat overal in het huis nieuwe
Brock schoof bij ons aan, een uniek moment dus. Beide heren waren
funderingen zijn geplaatst. Ook zijn er nieuwe muren gezet en zijn de
zeer verheugd over deze ontmoeting.
vloer, het dak en de gevel geïsoleerd. Wie goed oplet ziet een knik in in het driehoekvormige dak aan de rechterzijde. Vermoedelijk is dit
Het exacte bouwjaar van de woning is onbekend, geschat wordt dat
zo gedaan om meer ruimte voor de onderliggende kamer te creëren.
rond 1826 de eerste steen werd gelegd. De woning stond op een ven en was lager gelegen dan gebruikelijk. Het huis was gebouwd op een
Vervolgens toont Martin ons de opkamer, met daaronder de oorspron-
gebinte, een portaalvormige houten constructie. Ooit liepen er twee
kelijke kelder. Jos vertelt ons dat er tijdens de Tweede Wereldoorlog
gebintes, deze zijn nu niet meer aanwezig.
een kind is geboren in deze kelder. Ook zaten er Engelse piloten ondergedoken in de woning. Tevens zaten er – niet op hetzelfde
Aan tafel bij Martin Houben komen al snel interessante vertellingen
moment – Duitsers ingekwartierd.
naar boven. Zo vertelt Jos ons dat hij drieëntachtig jaar geleden in dit huis is geboren. En al is het een tijd geleden dat hij hier woonde, zijn geheugen is nog altijd zeer goed.
Uw pand in de volgende editie van onze nieuwsbrief? Tip ons over uw bijzondere verhaal via nieuwsbrief@steengoedgoirle.nl.
Open Monumentendag
Prijsvraag In iedere 'Kaajgoed' treft u een prijsvraag aan. Deze prijsvraag test uw kennis van de Goirlese architectuur van het heden en verleden.
Op zaterdagmiddag 12 september jl. werden in onze gemeente de nieuwe rijksmonumentenschildjes onthuld in het bijzijn
Uitslag
van burgemeester Rijsdorp en wethouder Immink. Een drietal
De uitslag van de vorige prijsvraag die gepubliceerd stond in nieuwsbrief
monumenten werden per fiets bezocht, waarbij gestart werd
nummer 10, een gevelsteen van de voormalige matrasdekkenfabriek
met de pastorie aan de Kerkstraat in Riel. Op dit pand – dat
Wed. P. Snels & Zonen, is terug te vinden aan de Bergstraat 98. Helaas
dateert uit 1874 - werd het eerste schildje geplaatst.
heeft niemand het juiste antwoord geraden, waardoor de prijs deze keer niet uitgereikt is. Hieronder vindt u de nieuwe prijsvraag.
Vervolgens werden Het Smiske en molen De Wilde in Goirle voorzien van het schildje. Het Smiske, oorspronkelijk een thuiswevers-
Weet u van welke gevel onderstaand detail is?
huisje, stamt uit de laatste helft van de 18e eeuw en korenmolen
Mail het ons op nieuwsbrief@steengoedgoirle.nl en misschien bent u de
De Wilde uit 1898.
winnaar van een doosje Gôolse Gèèt bonbons.
Bij de monumenten werd samen met de bewoners en eigenaren het schildje onthuld en aangebracht op het gebouw. Voorzitter van de Heemkundige Kring De Vyer Heertganghen Jan van Eijck lichtte de geschiedenis van de gebouwen toe. Het schildje is ontwikkeld door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed om de herkenbaarheid van rijksmonumenten te vergroten. Het nieuwe herkenningsteken beoogt ook een einde te maken aan de verwarring rond het ‘blauwwitte’ schildje (Blue Shield). Deze herkenningstekens waren in het leven geroepen tijdens de zogenaamde ‘Haagse Conventie’ in 1954, om cultureel erfgoed in tijden van oorlog te beschermen. De middag werd afgesloten met een samenzijn in de schuur aan de achterzijde van de Heemkundige Kring. Aldaar ontvingen een tien-
De prijsvraagwinnaar ontvangt bericht per email. Leden van de Stichting
tal particuliere eigenaren uit handen van onze voorzitter Virginie
Steengoed Goirle zijn uitgesloten van deelname. Over de uitslag wordt niet
Mes een gratis schildje, aangeboden door de Heemkundige Kring,
gecorrespondeerd.
Stichting Akkermolens Goirle en onze stichting.
Wist u dat? Lang waren kerken de belangrijkste bouwkundige objecten.
In de Romeinse tijd werden wegen gebouwd op leylijnen. Zogenaamde
Wat bij de bouw vermoedelijk meespeelde, is de toepassing van
heerbanen leidden keizerlijke legers (‘heer’ verwijst naar leger) sneller en
leylijnen. In het begin van de twintigste eeuw ontdekte Engelsman
krachtiger over het rijk. De Maastrichtse Baan tussen Alphen en Gilze is een
Alfred Watkins dit fenomeen. Hij zag lijnen over het landschap
voorbeeld van zo’n Romeinse heerbaan in onze omgeving.
lopen, dwars door historische plaatsen als menhirs, steenkringen en kerken. Bij zijn onderzoek trof hij opvallend vaak plaatsen met het woord ‘ley’ erin, wat bescherming of luwte betekent. In Brabant kennen we de zogenaamde Lambertuslijn, waarbij zes Lambertuskerken in een kaarsrechte lijn met elkaar verbonden zijn, van Haren tot aan Nederwetten.
Hoe was het toen?
Esoterici geloven dat leylijnen energiebanen zijn die over het landschap lopen en een bepaalde richting op lijken te stromen. De banen lopen veelal recht en kunnen in breedte variëren. Ook
En hoe is het nu? Bron afbeelding: http://www.leylijnen.com/
kunnen ze elkaar kruisen en bij een krachtig samenkomen spreekt men van een verkeersknooppunt.
De werkzaamheden van Stichting Steengoed Goirle worden onder andere mogelijk gemaakt door de volgende zakelijke donateurs
Kaajgoed! is een uitgave van Stichting Steengoed Goirle
2015 - jaargang 6 - nummer 12