Move in magazine

De start voor starters op de woningmarkt

Zomer 2014 Nummer 1

Colofon

De eerste keer Een eerste keer is iets om bij stil te staan. Iets om te vieren.

Nu loop ik niet meteen de polonaise hoor, maar een pilsje mag zeker gedronken worden. Veel van die momenten staan nog vers in mijn geheugen.

Natascha Ossewaarde Eindredacteur

Daan van der Vrande Eindredacteur

De eerste keer dronken van de fiets vallen, de eerste keer het bed delen met een meisje, een diploma behalen op de middelbare school en het behalen van mijn rijbewijs na een hobbelige route.

Allemaal mijlpalen om bij stil te staan. De stappen die je maakt worden groter en je staat er minder bij stil.

Je zit in een sneltrein. Stations worden overgeslagen en gebeurtenissen worden niet meer tot in detail in je geheugen gedrukt. Op sommige punten is het toch verstandig om goed na te denken voordat je een voorwaartse beweging maakt. Op zo’n moment moet je uit die sneltrein durven stappen.

Lynn Trum Chef internet

Malu Pesulima Internet/redacteur

Bij het uitzoeken van je eerste huis bijvoorbeeld. Wil je een huis kopen of huren? Wat is voor jou verstandig?

Kun je wel een hypotheek betalen? Enkele vragen die horen bij het kiezen van je eigen huis. Je staat voor moeilijke keuzes die de komende jaren je leven bepalen.

Move In geeft antwoord op die vragen. Wij maken de hypotheekberekening begrijpelijk en vertellen je waar in Nederland de goedkoopste huizen staan. Move In neemt je mee de huizenmarkt op en brengt je op de hoogte van de laatste trends. Move In, dĂŠ start voor starters.

Rowie van der Vliet Vormgever/redacteur

Nicole Roelands Vormgever/redacteur

Marina Smits Beeldredacteur

2 - Move In

Joyce van Wijngaarden Redacteur

Willem Menting, hoofdredacteur Met dank aan: Marieke van Willigen Wally Cartigny Annemarie Rijkers Paul le Blanc Inge Beekmans

In dit nummer Op de cover 12 Jazeker, een hypotheek 16 Van bouwval tot paleis 23 5 vragen aan de verhuizer “Ik verhuisde een slavenhok” 30 10 goedkope woonplaatsen 39 Budget: Maak je tuin zomerklaar

20

16

In beeld 4 De uitzet: Do’s & Don’ts 20 Inrichting

Persoonlijk 10 Welkom in de buurt Maak indruk op je buren 36 Samenwonen Je huis 8 Wachttijden huurhuizen 24 Financiële risico’s Baan kwijt, partner weg...

27 Kopen of huren? Ik bouw zelf!

32 Antikraak Douchen in de bezemkast 35 Als kopen niet lukt De adviseur legt uit

10

Rubrieken 6 De starter Angela over haar eigen stekje 18 Do it yourself 26 9 x Taffellampen

6

Move In- 3

BEDWING JE VERZAMELWOEDE Do’s and don’ts voor je uitzet Voordat je het huis uit gaat, is het handig om al een aantal spulletjes te verzamelen. Toch is het niet slim om alles vooraf te kopen. Wij zetten de 5 do’s en don’ts op een rijtje.

Top 5 do’s 1. Servies 2. Huishoudtrapje 3. Keukengerei 4. Wasmand 5. Poetsmiddelen

4 - Move In

Top 5 don’ts 1. Op elektrische apparaten zit garantie voor een bepaalde tijd. Koop dit dus zo laat mogelijk.

2. Een afwasteiltje is handig om al te hebben, maar een gootsteen heeft geen standaard afmeting.

3. Let op met het kopen van spullen in felle kleuren. Het kan zijn dat het vloekt bij de rest van het interieur.

TEKST MARINA SMITS BEELD MARINA SMITS EN FLICKR

4. Spullen voor het interieur kun je beter nog even laten liggen. Je weet nooit of je het straks nog leuk vindt.

5. Met het kopen van een droogmolen kun je beter nog even wachten. Straks is je buitenruimte niet groot genoeg.

Move In - 5

‘Het is heerlijk om op jezelf te wonen’ Angela ’t Hart vertelt over haar eerste eigen stekje

Eind vorig jaar viel Angela als een blok voor een woonruimte in het Zuid-Hollandse dorp en nam ze haar intrek in een appartement op één hoog. De zoektocht verliep simpel. “Ik was toe aan een eigen plekje en reageerde af en toe op advertenties van huurwoningen.

De laatste maanden begon ik fanatieker te zoeken. Toen kwam ik dit appartement tegen en dat vond ik zo leuk. Ik maakte een afspraak om te gaan kijken en ik was meteen verliefd.”

Het was eigenlijk niet de bedoeling dat Angela in december al op zichzelf ging wonen. “Ik had liever nog een paar maanden willen sparen maar ik wist niet wat voor leuks er nog meer op mijn pad zou komen.” Twee dagen na de bezichtiging moest ze beslissen

6 - Move In

Op haar 24ste vond Angela ’t Hart uit Strijen het tijd om het ouderlijk huis te verlaten. Voordat ze het wist stond ze met de sleutel in haar hand. “Het ging allemaal erg snel.” of ze het appartement wilde.

Een week later stond ze met de sleutel in haar hand. “Het is behoorlijk snel gegaan. Daar was ik eigenlijk helemaal niet op voorbereid. Ik had bijna niets qua uitzet. Glazen en bestek had ik natuurlijk al wel, maar de grote dingen nog niet. Ik heb het rustig aan gedaan want ik had geen haast om erin te trekken. Ik moest ook lang wachten op mijn bank.

Ondertussen konden mijn vader en ik op ons gemak klussen.”

Huurtoeslag

Haar appartement heeft ze helemaal naar eigen smaak ingericht. De bruine muren staan in contrast met de witte meubels. De nodige accessoires zoals kaarsen en vazen ontbreken niet in haar woning. “Al mijn spaargeld is opgegaan aan de inrichting. Het is best duur om op jezelf te gaan wonen, daar heb ik me in vergist.” Drie jaar geleden werd Angela ontslagen in de kinder deropvang. Ze zat een half jaar thuis voordat ze aan de slag kon bij het

schoolcateringbedrijf in Dordrecht waar haar moeder ook werkt. “Ik heb daar een vast contract gekregen voor dertig uur per week, maar ik verdien wel het minimum. Daarom heb ik recht op een huurtoeslag van honderdvijftig euro in de maand.”

Angela betaalt per maand 413 euro aan huur. Daar komen vaste lasten zoals gas, water en licht nog bij.

Ondanks alle kosten wil ze voor geen goud meer terug naar haar ouderlijk huis. “Het is echt heerlijk om op mezelf te wonen. Ik hoef geen rekening te houden met anderen en ik doe gewoon wat ik zelf leuk vind. Ik voel me rijk met mijn eigen plekje.”

Nadelen van huren heeft ze nog niet ondervonden. Bij problemen kan ze de woonstichting bellen. Een lekkage aan het raam en

een slecht sluitende deur zijn al verholpen. Er zijn voor haar weinig beperkingen, ze mag alleen de keuken en de badkamer niet vervangen. “Ik heb alleen de binnenkozijnen geverfd. Ze waren lelijk groen dus heb ik ze grijs gemaakt. Stel dat ik hier uit ga, is er een grote kans dat het weer in de oorspronkelijke kleur moet. Ik wil ook de handvaten van de keukenkastjes vervangen, maar de oude bewaar ik.”

‘Ik hou ook van een leuk make-upje, luchtje of kleding maar dat kan ook niet iedere maand meer’

TEKST EN BEELD JOYCE VAN WIJNGAARDEN

Luxe leven

Haar leven is veranderd. Op stap gaan en leuke dingen doen in de weekenden zijn ingeruild voor rustige avonden. “Het kost gewoon te veel geld. Ik kan een avondje stappen voor vijftig euro maar daar kan ik ook een hele week boodschappen van doen. Ik hou ook van een leuk make-upje, luchtje of kleding maar dat kan ook niet iedere maand meer. Het is niet dat ik het nu slecht heb maar ik was wel gewend aan een luxe leventje.”

Dat Angela keuzes in haar levensstijl moet maken heeft ze gemerkt. “Dat vind ik ook niet erg hoor, ik hoef niet ieder weekend meer op stap.

Ik shop nu veel liever voor leuke spullen in mijn huis.” Een tip die Angela graag aan andere starters wil meegeven is dat starters moeten inzien dat het leven gaat veranderen.

Move In - 7

WAC H TT I J D E N VOO R De horrorverhalen over lange wachttijden voor huurhuizen liegen er niet om. In Amsterdam duurt het bijvoorbeeld elf jaar voordat je een huis hebt. Maar in welke provincie kun je het snelst* een woning huren en waar had je je beter vanaf je ‘tiende’ al kunnen inschrijven bij een woningcorporatie? *De cijfers in dit artikel zijn gebaseerd op een sociale huurwoning. Het gaat hier om een gemiddelde wachttijd.

De precieze wachttijd verschilt per situatie.

LEEUWARDEN: 2,8 JAAR

Moet je echt elf jaar wachten op een huurwoning in Amsterdam? Nee, onze hoofdstad en andere steden hebben diverse maatregelen waardoor je sneller aan de beurt bent, zoals: - Loting: Een woningcorporatie biedt ook woningen aan met een loting. Hiervoor kan iedereen zich opgeven. Het maakt niets uit of je al lang of kort ingeschreven staat want de resultaten worden willekeurig bepaald door een computer.

- Voorrang: Soms krijgen mensen voorrang op een sociale huurwoning.

Dit komt onder andere door: ziekte, leeftijd, gezinsgrootte, woonwerkafstand en de duur die je als woningzoekende ingeschreven staat.

- Type woning: De wachttijden voor een appartement zijn vaak korter dan een vrijstaande woning.

Een eengezinswoning is eigenlijk niet te betalen voor starters, omdat het aanbod klein is.

8 - Move In

HEERENVEEN: 2 JAAR

LELYSTAD: 3,2 JAAR

ALMERE: 3 JAAR

AMSTERDAM: 11 JAAR

AMSTELVEEN: 12,9 JAAR AMERSFOORT: 4 JAAR DEN HAAG: 4 JAAR

ROTTERDAM: 7-10+ JAAR

GOES: 2,8 JAAR MIDDELBURG: 3 JAAR

TI LBU RG: 5,9 JAAR

EINDHOVEN: 5 JAAR

MAASTRICHT: 6,5 JAAR

H U U R H U IZ E N DELFSZIJL: 3 JAAR

GRONINGEN: 1,5 JAAR

ASSEN: 2,4 JAAR

MEPPEL: 2 JAAR ZWOLLE: 2 JAAR

ENSCHEDE: 1 JAAR

UTRECHT: 8,1 JAAR ARNHEM: 6 JAAR NIJMEGEN: 7,5 JAAR

ROERMOND: 2 JAAR

TEKST EN BEELD ROWIE VAN DER VLIET

Sociaal huren vs.

Particulier huren: Sociaal huren: Bij een sociale huurwoning kom je via een woningcorporatie in aanmerking voor een huurwoning. Bij deze vorm van huren betaal je nooit meer dan 699,48 euro per maand (als je gas, water en licht niet meetelt). Hoe tof dit ook mag klinken, er komt nogal wat bij kijken voordat je naar een sociale woning verhuist. Zo mag je maximaal 34.678 euro verdienen, heb je vaak een huisvestigingsvergunning nodig en duurt het wel even voordat je een huisje krijgt toegewezen. Woningcorporaties bepalen zelf de voorwaarden voor het toewijzen van een sociale huurwoning.

Particulier huren (ook wel vrij huren): Deze vorm van huren gaat via een woningcorporatie, makelaar of particuliere verhuurder. In principe kun je met deze vorm van huren binnen een week een nieuwe stek krijgen. Het nadeel is echter dat de prijzen een stuk hoger liggen. Een particuliere huurwoning vind je makkelijk via internet.

Wanneer de huur van een woning meer dan 699,48 euro per maand bedraagt is het sowieso een particuliere huurwoning.

Move In - 9

LIEVER EEN GOEDE BUUR DAN EEN

VERRE VRIEND

Niets kan je nieuwe start zo verpesten als een burenruzie. Een slechte band met je buur kan voor veel stress zorgen en maakt het wonen in je nieuwe huis er alles behalve prettiger op. Daarom is het van groot belang dat je een goede band opbouwt met je buurt.

Hier kan je niet snel genoeg mee beginnen. Je verhuizing zal hoe dan ook voor de eerste geluidsoverlast zorgen. Nog een verbouwing op de planning? Dat is al helemaal geen pretje voor het oor van de buurman.

Maar hoe maak je van je buur je vriend? De eerste stap is simpel: stel jezelf voor. Maak een lekkere appeltaart en breng deze langs of nodig ze bij jou thuis uit voor een lekker bakje koffie. Op deze manier scoor je punten en krijg je meteen de kans om elkaar beter te leren kennen. Dat is erg belangrijk voor een goede verstandhouding.

Waarom is dit zo belangrijk? De meeste burenruzies ontstaan doordat er niet gepraat wordt. Het begint met een kleinigheidje, die vervolgens uitmondt in meerdere irritaties met een plotse ontploffing tot gevolg. Vaak heeft de persoon in kwestie niet eens door dat zijn omliggende bewoners zich aan hem ergeren. In dit geval is een ruzie niet meer dan miscommunicatie of beter gezegd: geen communicatie.

Deze onenigheden kun je makkelijk voorkomen wanneer er een goede en open verstandhouding is. Heeft de buurman zijn muziek te hard staan? Vraag gewoon netjes of het wat zachter mag, in plaats van zitten kniezen en balen op de bank!

TEKST LYNN TRUM BEELD MARINA SMITS

Maar pas op: klaag met mate.

Niemand zit te wachten op een buur die bij het minst of geringste aan de voordeur staat te zeuren.

Vooral als je in een rijtjeshuis of flatgebouw woont, moet je zo nu en dan iets door de vingers zien.

EEN HORRORBUURMAN! WAT NU? Helaas kan het voorkomen dat je te maken krijgt met een buur die geen enkele behoefte heeft aan sociaal contact en totaal geen rekening houdt met omwonenden.

Praten heeft geen zin en de irritaties lopen hoog op. Wat doe je dan?

- Schakel buurtbemiddeling in.

Dit is een onafhankelijke organisatie die geen partij kiest en vertrouwelijk omgaat met de informatie.

Via de website van jouw gemeente kun je in contact komen met een buurtbemiddelaar.

- De politie bellen is natuurlijk geen sfeermaker.

Schakel daarom pas de politie in als er echt geen andere oplossing is en het echt uit de hand loopt. Bijvoorbeeld als er strafbare feiten worden gepleegd zoals vernieling of bedreigingen.

- Toch hulp nodig van de politie? Informeer eerst bij de rest van de buurt hoe zij het probleem ervaren. Met meer man sta je sterker. Bij meerdere klachten kan de politie sneller overgaan tot actie.

TIJD VOOR EEN FEESTJE! Helemaal gesetteld en trots op je nieuwe woning? Door middel van een housewarming kan je iedereen je nieuwe optrekje laten zien. Wil je een feest om nooit te vergeten?

Hier een paar tips: - Vergeet vooral niet je omwonenden uit te nodigen.

Dit is een leuke manier om de buurt beter te leren kennen.

Daarnaast is het erg vervelend als de buren komen klagen over geluidsoverlast. Dus zorg dat ze erbij zijn!

- Heb je een tuin? Probeer het feest zo veel mogelijk daarheen te verplaatsen. Het zou jammer zijn als iemand rode wijn knoeit op je gloednieuwe crèmekleurige fauteuil.

- Geen tuin of zit het weer niet mee? Zet kwetsbare meubels even aan de kant.

- Wil je iets extra’s doen voor je feest? Maak er een themafeest van. Denk bijvoorbeeld aan een Spaanse avond met tapas hapjes, sangria en Spaanse muziek.

- Een rondleiding mag natuurlijk niet ontbreken. Zorg dat je je gasten in groepjes het huis laat zien. Zo voorkom je een hoop duw- en trekwerk.

In de tussentijd kunnen de andere gasten genieten van een hapje en een drankje.

Move In - 11

Geweldig, je eerste eigen huis. Daar komt meer bij kijken dan je denkt. Een hypotheek bijvoorbeeld. Hoe werkt dat eigenlijk?

Dat kan je toch nooit betalen? Er gaat een ingewikkelde rekensom aan vooraf. Hypotheekadviseur Harrie-Jan van Nunen leidt Move In door de ingewikkelde hypotheekwereld.

Woonwens Rob en Saskia hebben elkaar zes jaar geleden ontmoet. Nu vinden ze het tijd om het ouderlijk huis te verlaten en samen op zoek te gaan naar een eigen plek. Het liefst willen ze een huis kopen, het alternatief is huren. Ze hebben een halfvrijstaande woning met garage op het oog in het Limburgse Munstergeleen. Het huis is gebouwd in 1964. Het heeft een woonoppervlakte van 82 vierkante meter, een mooie voortuin en een grote achtertuin. De vraagprijs is € 129.000,- en de kosten zijn voor de koper, dat wil zeggen dat de koper alle bijkomende kosten moet betalen.

Het huis is redelijk verouderd dus Rob en Saskia hebben besloten het deels te verbouwen. De kosten van de verbouwing bedragen zo’n € 6.000,-.

Rob werkt als administratief medewerker bij KPN voor 40 uur per week. Hij heeft een vast contract

12 - Move In

bij zijn werkgever en verdient € 1.850,- bruto per maand. In de loop der jaren heeft hij een eigen vermogen gespaard van € 10.000,-.

Saskia zit in het laatste jaar van haar hboopleiding. Daarnaast werkt ze 12 uur per week bij een supermarkt. Zij heeft een vast contract bij haar werkgever waarmee ze € 6.480 bruto per jaar verdient.

Naam: Rob & Saskia Leeftijd: 23 en 21 jaar Huidige woonplaats: Munstergeleen Bruto maandsalaris Rob: € 1850,Bruto maandsalaris Saskia: € 500,Eigen vermogen: € 10.000,Studieschuld: € 8.000,-

Rekensom Om te kijken of Rob en Saskia een hypotheek kunnen krijgen, vragen zij Harrie-Jan van Nunen om advies.

Hij maakt voor hen een berekening.

Naast de kostprijs van het huis en de verbouwing moet het stel rekening houden met allerlei bijkomende kosten. Zie het notitieblok.

Rob en Saskia hebben dus €142.353,nodig om het huis dat zij op het oog hebben te kunnen kopen. We kijken wat het stel volgens de wet maximaal kan lenen. In 2014 is wettelijk vastgelegd dat het bedrag dat je kunt lenen maximaal 104 procent van de woningwaarde is. Een taxateur berekent hoeveel het huis waard is, waarbij hij rekening houdt met de ligging, onderhoudstoestand en de geplande verbouwing. Bij deze woning van €129.000,- met een verbouwing van €6.000,- wordt de waarde geschat op ongeveer €132.000,-.

Rob en Saskia kunnen dus een hypotheek krijgen van 104 procent van €132.000,- = €137.280,-. Dat is niet genoeg om de totale kosten van €142.353 te dekken. Rob zal €5.073,- van zijn spaargeld moeten gebruiken om het huis te kunnen kopen. Dat is dus haalbaar.

lenen is: 4,5 x 30.456 = €137.052,-.

Minder dus dan wat wettelijk mag maar met iets meer spaargeld van Rob erbij (€5301,-) nog altijd genoeg om de totale kosten te dekken.

Studieschuld en een hypotheek?

Zo lijkt het of Rob en Saskia precies dit huis kunnen kopen. Maar dan komt de studieschuld van Saskia om de hoek kijken. De vraag is: hoe betaal je die studieschuld van €8.000,-? In deze situatie gaan we ervan uit dat Rob de studieschuld van Saskia wil aflossen met een deel van zijn spaargeld. Hij had €10.000,- gespaard waarvan er €5.301,- ingelegd moest worden voor de aankoop van het huis. Hij houdt dan nog €4.699,- over van zijn spaargeld. Daarmee kan een deel van de studieschuld afgelost worden. Uiteindelijk houdt het stel dan nog een tekort van €3.301,over dat afgelost moet worden.

Een andere optie om de studieschuld af te lossen is om de schuld naast de hypotheek te betalen. Dan gaat de bank kijken wat Rob en Saskia kunnen lenen.

Hoe nu verder?

Nu gaan we kijken wat Rob en Saskia kunnen lenen op basis van hun inkomen. Rob verdient €1.850,bruto per maand. Wanneer je dat vermenigvuldigt met 12 en het vakantiegeld erbij optelt, kom je op een inkomen van €23.976,- per jaar.

Saskia verdient €6.480,- per jaar.

Samen hebben zij een jaarinkomen van €30.456,-. Hoeveel kunnen zij daarmee maximaal lenen? Dat hangt af van de rente die ze kiezen en die hangt weer af van hoe lang ze de rente hetzelfde willen houden. In dit voorbeeld nemen we een rentevaste periode tussen de tien en vijftien jaar met een rentepercentage van ongeveer 4,5 procent. Het bedrag dat het stel kan TEKST WILLEM MENTING EN NICOLE ROELANDS BEELD NICOLE ROELANDS

De bank is verplicht om het stel 0,75 procent van de studieschuld per maand te laten afbetalen.

In deze situatie is dat €8.000,vermenigvuldigd met 0.0075 is €60,per maand. Heeft deze verplichting impact op hun hypotheek? Jazeker.

Door €60,- per maand extra af te moeten lossen, kan het stel €13.035,- minder lenen. Anderhalf keer de studieschuld gaat namelijk van het hypotheekbedrag af.

Door de studieschuld van Saskia kan het stel ruim €13.000,minder lenen waardoor het op een maximale hypotheek uitkomt van €124.814,-. Te weinig om het beoogde huis te kopen. Hoe je het ook wendt, draait of keert, uiteindelijk komen zij geld te kort door die studieschuld. In dit geval kunnen Rob en Saskia het beste op zoek naar een mogelijkheid om het geld buiten de bank te verkrijgen. Bijvoorbeeld door het te zoeken binnen de familiekring.

onale * Nati ntie ra eekga h t o p y h

Saskia Rob & r o o v et budg

i gd e d o n .0 0 0,e € 129 Het b ing ,ijs won 6.0 0 0 Kostpr €

,uwing 2.580 Verbo € g n i t s sbela ,- racht 1.423 Overd € 1% 60 0,NHG* €

t h c rdra is ove 60 0,Notar €

k e e oth ,- is hyp 1.80 0 Notar €

r dviseu 350,h e ek a Hypot € eur .353,Taxat € 142 l Totaa

Move In- 13

Woonwens Kim is vorige maand 27 jaar geworden. Ze woont al haar hele leven bij haar ouders in huis. Nu vindt ze het tijd om op zichzelf te gaan wonen. Omdat Kim geboren en getogen is in Alkmaar, zoekt ze een appartement in de binnenstad. Op internet heeft ze een mooi appartement gezien. Ze twijfelt alleen of ze haar eerste eigen plekje moet kopen of dat ze beter eerst kan huren. Haar voorkeur gaat uit naar een koopappartement. De kostprijs het appartementje dat ze op internet heeft gezien, is €100.000,-. Het appartement heeft een woningoppervlakte van 45 vierkante meter. Het ruime balkon dat de woning heeft, is voor Kim belangrijk. Ze heeft graag vrienden en familie over de vloer en gezellig buiten zitten hoort daarbij.

Vier jaar geleden heeft ze haar studie op de pabo afgerond.

Als basisschooljuffrouw werkt Kim al ruim twee jaar op dezelfde school. Haar jaarcontract is onlangs verlengd. Kim heeft een bruto maandsalaris van €2.400,- en haar huidige contract loopt nog tien maanden door. Als dat contract afloopt, zijn er twee reële opties: ze krijgt een vast contract of haar dienstverband wordt opgezegd. Kim heeft inmiddels €12.000,- gespaard. Ook houdt ze in haar achterhoofd dat ze graag een partner wil en in de toekomst kinderen.

Het be nodig de bud ge t

voor K im

Kostpr ijs app artem ent € Overd 10 0.0 rachts 0 0,belast ing € NHG* 2. 0 0 0 1% ,€ Notar 1.064 is over ,drach t € Notar 60 0,is hypo theek € Hypoth 60 0,eekad viseur

€ Taxat 1.80 0 eur ,Totaa l

* Nati onale hypoth e ek

14 - Move In

€

350,€ 106.4 14,-

garan

tie

Naam: Kim Leeftijd: 27 Huidige woonplaats: Alkmaar Bruto maandsalaris: € 2.400,Eigen vermogen: € 12.000,Studieschuld: N.v.t.

Wanneer krijg je geen hypotheek?

Er zijn een paar situaties waarin je niet in aanmerking komt voor een hypotheek.

1. Je kunt de financiële lasten van de gewenste woning niet betalen.

2. Je hebt leningen en/of een schuld.

3. Je staat geregistreerd als wanbetaler.

4. Je huis valt niet binnen de criteria voor een hypotheek.

5. Je hebt geen vast contract of te weinig werkervaring.

Wat is een starterslening?

Na wat rondneuzen heb je een droomhuis op het oog. Eén probleem: het is te duur.

Einde verhaal? Nee, in veel gemeentes kun je namelijk een starterslening krijgen.

Over 20 procent van de totale kosten van de woning hoef je de eerste drie jaar geen rentelasten te betalen. Dat kan een kleine €300,- per maand schelen.

Meer informatie over de starterslening op starterslening.nl.

Waar moet je aan denken bij het kopen van een huis?

1. Bedenk wat op jezelf wonen betekent.

2. Durf je toekomst te plannen. Wil je bijvoorbeeld op dezelfde plek blijven wonen?

3. Oriënteren op een woning kan prima op internet, maar ga het gesprek aan met een financieel adviseur. Zorg er ook voor dat je meerdere experts spreekt.

4. Berekeningen op internet zijn niet altijd betrouwbaar (kijk op nhg.nl).

5. Bezichtig veel woningen voordat je de keus maakt.

Of is het voor Kim toch beter om te huren?

Rekensom Kim vraagt Harrie-Jan van Nunen om advies. Hij maakt voor haar een berekening. Zie het notitieblok.

Om eigenaar van haar droomwoning te worden heeft Kim dus €106.414,- nodig. Kim gaat alleen wonen en moet de kosten van haar woning zelf betalen.

Vanaf 2014 mag het geleende bedrag 104 procent van de waarde van het appartement zijn. Voor het appartement van Kim is dat €104.000,-. Het plekje dat Kim op het oog heeft, is in goede staat.

Ze hoeft geen kosten te begroten om het huis te verbouwen. Nu we weten hoe hoog de hypotheek op het appartement mag zijn, gaan we kijken wat ze maximaal kan lenen met haar salaris.

Kopen met een jaarcontract?

Kim heeft geen vast contract bij de basisschool waar zij werkt. Ze moet daarom haar inkomen van de laatste drie jaar doorgeven,

zodat de bank zeker weet dat zij de hypotheek kan betalen.

Het bedrag dat Kim gemiddeld verdient, wordt haar startpunt.

Haar gemiddelde jaarinkomen over de laatste drie jaar is €28.000,-.

Om te zien wat ze maximaal kan lenen, moet Kim eerst een gunstige rentestand kiezen. Ze laat haar rentepercentage van 4,6 procent voor tien jaar vastzetten. Haar maximale hypotheek wordt dan 4,6 x 28.000 = €128.800,-. Op haar appartement mag maximaal een hypotheek zitten van €104.000,-. De totale kosten van het appartement zijn €106.414,-. Dat houdt in dat ze ruim €2.400,- aan eigen geld moet inleggen. Geen probleem gezien haar opgebouwde spaargeld.

Of toch huren?

Er staat Kim niets in de weg zou je zeggen. Toch schuilt er een gevaar in dit verhaal. Kim heeft namelijk geen vast contract en als dat volgend jaar niet verlengd wordt, heeft ze

TEKST WILLEM MENTING EN NICOLE ROELANDS BEELD MARINA SMITS

mogelijk een probleem. Ze kan een intentieverklaring aanvragen bij haar werkgever. Dan geeft haar werkgever aan of de intentie er is om haar aflopende contract te verlengen. Als deze verklaring is afgegeven, wil dat niet zeggen dat ze ook een vast contract krijgt.

Daar komt nog bij dat Kim aan gezinsuitbreiding denkt.

Het appartement kan snel te klein worden voor Kim en haar toekomstige gezin. Ze is dan genoodzaakt haar woning in de verkoop te zetten, met als risico dat ze de bijkomende kosten (financieringskosten en kosten koper) niet terug verdient. Alles bij elkaar lijkt het verstandiger voor Kim om eerst te huren. Kopen is uiteindelijk voordeliger maar de onzekere toekomst van Kim maakt dat het voor haar verstandiger is om eerst een woning te huren.

Move In- 15

Van bouwval tot

paleis Tony van Gils (25) en Denise Roovers (22) twijfelden of ze een huis moesten kopen of huren. Het was al snel duidelijk dat de maandelijkse kosten gelijk zouden zijn.

Daarom besloten ze te kopen. Het huis dat ze uiteindelijk kochten had meer weg van een ru誰ne dan van een woonhuis.

16 - Move In

l

Waarom hebben jullie ervoor gekozen een bouwval te kopen?

Wat viel er mee en tegen tijdens de verbouwing?

Zijn jullie binnen het budget gebleven?

“Bij kennissen van ons kwam ter sprake dat er een woning in de straat te koop stond. Dit was voorheen een huurwoning. De eerste keer dat we het huis gingen bekijken, schrokken we ons rot. Het was één grote puinhoop. Er stond niets meer in huis en alles was tot aan de grond toe gestript. We zaten wel vol ideeën en wisten direct hoe we het wilden aanpakken en inrichten.

Door alle rotzooi heen zagen wij ons droomhuis verschijnen. Eind januari bezichtigden we het huis en op 13 juli kregen we pas de sleutel.

In die tijd deden we inspiratie op en maakten we plannen over wat we wilden gaan doen. Over ieder detail hebben we goed nagedacht.”

“Natuurlijk loop je tegen dingen aan. Ons is verteld dat de kozijnen in goede staat waren maar er bleek een kozijn helemaal rot te zijn.

Toen de verbouwing voorbij was en wij hier woonden, kregen we nog een tegenvaller te verwerken.

De wc was door de vorige bewoner nieuw aangelegd, hier hadden we niets aan veranderd. Toen wij vocht in de muren zagen wisten we dat er iets mis was. Het bleek dat het inbouwreservoir lek was. Achter de wc stond het helemaal blank.

Als je net een verbouwing van zes maanden erop hebt zitten, zit je hier totaal niet op te wachten.”

“Nee. We hadden een ruime begroting. Helaas hebben we de kosten niet zo goed ingeschat.

We gingen ongeveer veertig procent over ons budget heen. Ik heb wel het idee dat we het zelf in de hand hadden. We besloten de vloer op de begane grond helemaal te egaliseren. Dit kostte een euro of zestienhonderd. Dit hebben we in de begroting niet opgenomen. Het was niet nodig geweest onder het laminaat, maar wij hadden de instelling: dan maar in één keer goed.”

‘Over ieder detail hebben we goed nagedacht’ TEKST MARINA SMITS BEELD TONY VAN GILS EN DENISE ROOVERS

Move In - 17

Do It Yourself Een eigen creatieve ‘twist’ geven aan je interieur, dat kan natuurlijk iedereen. In de rubriek ´Do It Yourself´ laten wij in een paar stappen zien hoe makkelijk het is om gadgets voor binnen en buiten het huis helemaal zelf te maken.

Say it with wood De oplossing voor een lege muur: een houten tekstwolk. Heel simpel maar een leuke manier om je wand mee te bedekken.

Benodigdheden: Papier Potlood Houten balken Meetlat Houtlijm Zaag Tape Uittekenen Teken de houten tekstwolk eerst uit op papier. Bedenk zelf hoe groot de wolk uiteindelijk moet worden maar maak hem niet té groot. Dan wordt het een instabiel object.

1

Zagen Zaag de houten balken op maat en in verstek. Dit betekent dat het uiteinden van de balken schuin afgezaagd moeten worden, zodat ze uiteindelijk mooi op elkaar passen.

2

Bevestigen Wanneer de tekstwolk is gedroogd, kan je hem bevestigen aan de muur.

Belangrijk: zet er alleen kleine, lichte spulletjes in!

5

18 - Move In

4

Drogen Laat de constructie plat op de grond drogen. Hoelang het duurt voordat het goed is gedroogd, staat op de verpakking van de houtlijm.

Lijmen Smeer houtlijm op de schuin afgezaagde delen van de balk. Sluit de houten balkjes aan elkaar en plak de hoeken vast met tape. Doe dit vervolgens bij alle kanten.

3

Plantenbak 2.0 Heb je een oude kast in huis die je toch niet meer gebruikt? Zet hem in de tuin en doe er planten in! Een vrolijk gezicht en eens iets anders dan een bloempot.

Schuren In Nederland is niets zo wisselvallig als het weer.

Verzorg je hout daarom goed. De eerste stap is het houtwerk schuren.

Dit biedt een goed oppervlak voor houtverf of beits om te hechten.

1

TEKST MALU PESULIMA BEELD PINTEREST

2

Verven Bescherm het hout met verf of beits en geef het hierdoor een mooie uitstraling. Wil je houtverf gebruiken? Dan is het beter als je eerst een grondlaag aanbrengt op het hout. Als je voor houtbeits kiest is dit niet nodig want dit houdt geen vocht vast.

Wat heb je nodig?

Een oude, houten ladekast Schuurpapier/schuurmachine Houtverf / beits (een transparante verflaag) Verschillende plantjes naar keuze Drogen Laat de verf goed drogen, zodat je kunt zien of je het nog een keer moet verven. De meeste houtsoorten hebben namelijk twee lagen verf of beits nodig.

3

Vullen De kast is nu klaar voor gebruik. Zet de planten in de lades maar gebruik wel planten die bestand zijn tegen winterweer. Let op: laat de planten in het plastic bakje zitten.

4

Move In - 19

Een reis door de starterswoning

20 - naam

Thijs Knapen (27) en Demi van Roy (21) wonen sinds afgelopen december in een starterswoning nabij Eindhoven.

BEELD MARINA SMITS

Move In - 21

5 VRAGEN AAN DE VERHUIZER

Nico de Bresser (52) runt samen Moeten we bang met zijn broer al drieëndertig jaar zijn dat een verhuizer een verhuisbedrijf. Als verhuizer heeft hij al behoorlijk wat klussen onze spullen bestudeert?

“Nee, we doen alles zo achter de rug. Welke vreemde discreet mogelijk. Bij ons gaat dingen gebeuren er eigenlijk er ook altijd een vrouwelijke tijdens zijn werk?

1

verhuizer mee want sommige vrouwen vinden het niet fijn als een man hun kleding inpakt. Vrouwen willen ook vaak hun eigen ondergoed inpakken.”

Hoeveel verhuisdozen zijn er gemiddeld nodig voor een klus?

Kom je wel “Voor een normaal rijtjeshuis eens extreme gebruik je wel honderd tot verzamelingen honderdvijftig verhuisdozen. Mensen tegen? verwachten nooit dat het er zo veel zijn maar als je één keukenkastje uitruimt, “Iemand had meer dan heb je al meerdere dozen nodig. Voor duizend vingerhoedjes op zolder staan. Die drie slaapkamers zijn vijfenveertig moest ik allemaal dozen noodzakelijk. Dus voor een slaapkamer van een starter gebruik met papier omwikkelen.

Daar ben ik wel een je vijftien dozen en op zolder staan hele middag zoet mee meestal nog een paar dozen met geweest.” spullen voor de uitzet.”

2

3

NICO: ‘WE HEBBEN EEN KEER EEN SLAVENHOK MOETEN VERHUIZEN’ Lachen jullie mensen uit om hun - soms bizarre - spullen?

“Nou, soms kom je wel extreme dingen tegen. We hebben een keer een slavenhok moeten verhuizen.

Of die nog steeds werd gebruikt weet ik niet. Naar de klant gedraag je je dan professioneel en stel je geen vragen. Met de verhuizers onder elkaar hebben we achteraf staan lachen.”

4

TEKST JOYCE VAN WIJNGAARDEN BEELD PRAXIS

Wat is de meest vreemde situatie waar jij in terecht bent gekomen?

“Ik moest eens een stel helpen bij het verhuizen. De vrouw had een nieuw huis gekocht maar haar man wilde helemaal niet weg. De man ging boven op zijn bed liggen.

Na een tijdje moesten we alles op de slaapkamer inpakken.

We vroegen hem toen beleefd of hij wilde opstaan of dat we het bed moesten laten staan met hem erop.”

5

Move In - 23

FINANCIËLE RISICO’S: Je hebt een hypotheek afgesloten om je eerste huis te kopen. Alles loopt op rolletjes. Dat kan flink veranderen wanneer je bijvoorbeeld je baan kwijt raakt of er een vliegtuig op je huis landt. Move In legt uit hoe je hiermee dealt.

Baan kwijt – Je raakt je baan kwijt, dit

kan betekenen dat je je huis verliest. Je inkomen daalt flink maar je hypotheek moet toch betaald worden. Als je snel een nieuwe baan vindt, is er niks aan de hand. Maar als je de lasten niet meer kunt dragen, moet je contact opnemen met de hypotheekverstrekker. Wanneer je woning gedwongen in de verkoop moet, kun je met een restschuld blijven zitten.

Als je bij het afsluiten van de hypotheek de Nationale Hypotheek Garantie (NHG) hebt afgesloten, wordt de restschuld gedekt. Tenminste, wanneer je niet door eigen toedoen je baan bent verloren.

Partner weg – Ben je samen met

je vriend(in) eigenaar van een woning en besluit je uit elkaar te gaan? Dan moet je kijken of één van de twee de woning kan houden of dat jullie het huis moeten verkopen. Om niet met een eventuele restschuld te blijven zitten, moet je de volgende stappen doorlopen: 1. Blijf de hypotheek betalen. 2. Als je betalingsachterstand dreigt op te lopen, neem dan contact op met de hypotheekverstrekker.

Wanneer je besluit het huis te verkopen voor minder dan de waarde, komt de restschuld om de hoek kijken. Met een restschuld is het voor starters onmogelijk om een nieuwe hypotheek af te sluiten.

Als je samen met je partner eigenaar van het huis bent, moet je je vriend of vriendin uitkopen wanneer je zelf in het huis blijft wonen. Je hebt het huis namelijk samen gekocht. Degene die het huis verlaat, heeft dus recht op de helft van de waarde van het huis.

24 - Move In

Ouders overleden – Wanneer je

ouders overlijden, kun je er voor kiezen om de erfenis te accepteren, te verwerpen of beneficiair te aanvaarden. Wanneer je de erfenis verwerpt krijg je niets. Accepteer je het nalatenschap, dan krijg je de erfenis in zijn totaal. Zijn er schulden? Dan komen die op jouw bordje terecht. Als je een huis erft, ben je voor alle financiële verplichtingen verantwoordelijk. Je moet dus onder meer de hypotheek en gas, water en licht betalen. Als je de erfenis beneficiair accepteert, ben je als erfgenaam niet aansprakelijk met je eigen vermogen.

Wanneer er schulden zijn dan zijn die niet voor de erfgenaam. De schulden worden afbetaald met goederen van de overledene. Wanneer het schuldbedrag is afbetaald, is wat overblijft voor de erfgenaam. Als er niet voldoende goederen aanwezig zijn, hoef je de restschuld niet te betalen. Minderjarigen moeten een erfenis altijd beneficiair aanvaarden.

xxx

Hoe deal je ermee?

Partner overleden – In de meeste

gevallen wordt bij het afsluiten van een hypotheek een overlijdensrisicoverzekering afgesloten. Het geld dat vrijkomt als de partner overlijdt, stelt de alleenstaande in staat de hypotheek gewoon door te betalen. Je kunt dus in de meeste gevallen in je huis blijven wonen. Als je een woning gedwongen moet verkopen en met een restschuld blijft zitten, kun je gebruik maken van de NHG. De kosten voor een overlijdensrisicoverzekering wisselen erg per aanbieder. De hoogte van je premie hangt onder meer samen met je leeftijd en je gezondheid op het moment van afsluiten van de verzekering. Rokers betalen bijvoorbeeld meer premie dan niet-rokers.

Brandschade - Schade door

brand in je woning. Je kunt je huis ertegen verzekeren. Dit doe je door een opstalverzekering af te sluiten.

Onder meer schade door brand, rook, vandalisme en neerstortende vliegtuigen zijn dan gedekt. Tenminste, als je de schade aan je huis niet zelf veroorzaakt.

Kijk voor het complete overzicht van opstalverzekeringen op homefinance.nl.

TEKST WILLEM MENTING BEELD ROWIE VAN DER VLIET

Als je arbeidsongeschikt raakt (WAO) – Als je in loondienst hebt

gewerkt, kun je aanspraak maken op de Wet Werk en Inkomen naar Arbeid (WIA).

De duur van je uitkering is afhankelijk van het aantal dienstjaren. De vergoeding is in de meeste gevallen lager dan het inkomen in de ziektewet. Je kunt dus een flinke terugval in inkomsten verwachten.

In dit geval is het verstandig om contact op te nemen met een budgetcoach, die je helpt om geld te besparen. Als alle plussen en minnen bij elkaar zijn gezet, kan worden gekeken waar er bespaard kan worden. Wanneer je er niet uitkomt, kun je wellicht het huis verkopen en de hypotheek afbetalen. Vervolgens kun je goedkoper gaan wonen. Als je gedwongen je huis moet verkopen met verlies, kun je aanspraak maken op NHG. Dit moet je dan wel hebben afgesloten tijdens het kopen van de woning. Een restschuld bij gedwongen verkoop is in de meeste gevallen dan gedekt.

Kijk op eigenhuis.nl voor meer informatie.

Move In - 25

9 TAFELLAMPEN Ieder kwartaal andere interieurartikelen voor een lage prijs

Gavik IKEA - €9,99

Vanadin IKEA - €14,95

Fillsta IKEA - €14,95

Jonsbo Gryby IKEA - €79,95

Vidja IKEA - €19,95

Kajuta IKEA - €7,99

Lampan IKEA - €2,49

Lyrik IKEA - €29,95

Klabb IKEA - €29,95

26 - Move In

BEELD IKEA

Helemaal zelf mogen bepalen hoe je huis er van binnen ĂŠn van buiten uit ziet klinkt voor veel starters als een droom. Niet iedereen weet het maar door speciale projecten is het mogelijk om dit te verwezenlijken.

Ontwikkelingsvorm Collectief Particulier Opdrachtgeversschap (CPO) helpt je hierbij.

Het is een vorm van projectontwikkeling waarbij toekomstige bewoners gezamenlijk opdrachtgever zijn voor hun eigen nieuwbouwproject. Een aangewezen adviseur leidt de groep door het hele proces en ondersteunt waar nodig. Vaak zijn

dit soort projecten zelfs goedkoper dan wanneer je een bestaande woning koopt omdat je met een grote groep kunt zorgen voor kostenbesparingen. Denk hierbij aan korting op een hypotheek, witgoed etc. Daarnaast kies je de partijen waar je mee samenwerkt, dus heb je de kosten daarvan gedeeltelijk zelf in de hand.

Move In - 27

‘Wanneer je alles je ongeveer een ontwerp totdat je Aantrekkelijk, maar waar begin je?

Je kan op verschillende manieren aan een CPO-project beginnen. Ten eerste kun je bij een woningbouwvereniging kijken of er al projecten lopen. Voldoet er een aan jouw wensen, dan kun je daar instromen.

Helemaal zelf beginnen kan natuurlijk ook.

Je stapt op de gemeente af en zegt dat je een stuk grond wilt kopen. Zij kijkt naar de mogelijkheden en of er aangewezen locaties beschikbaar zijn voor CPO-ontwikkeling.

Is dit het geval? Ga dan op zoek naar een groep medebouwers die samen met jou het project aangaat. Met deze groep moeten er duidelijke afspraken gemaakt worden over het budget, de bouwtijd en de woonwensen.

Samen richten jullie een vereniging op die als officiële opdrachtgever optreedt. Eens in de zoveel tijd moet er een ledenvergadering worden georganiseerd. Tijdens zo´n vergadering neem je belangrijke beslissingen over bijvoorbeeld de algehele vormgeving van de wijk, de bouwkosten etc. Om dit soepel te laten verlopen moeten er werkgroepen worden gemaakt, bijvoorbeeld een werkgroep financiën en een feestcommissie om alle leuke gebeurtenissen tijdens de bouw (eerste steen) te vieren. Vanaf dit moment is het ook belangrijk dat een professioneel begeleidingsbureau jullie groep begeleidt, van de eerste tot de laatste steen.

Dit begeleidingsbureau speelt een belangrijke rol tijdens het CPO-proces. Het helpt jou en je groep in het contact met gemeente, architect, stedenbouwer, aannemer en overige partijen. Daarnaast kan zij de groep

28 -Move In

bijstaan om op de juiste momenten de juiste beslissingen te nemen. Al met al vult de coach het gebrek van kennis bij de bewoners aan. Ondanks het brede takenpakket van het bureau, is het belangrijk dat zij niet de rol van de groep overneemt. Het is en blijft jullie huis. Wanneer je een adviesbureau inhuurt, worden de kosten hiervan vaak door de gemeente gesubsidieerd of voorgeschoten.

In sommige gevallen liggen de kosten echter bij de bouwers. Daarnaast bestaan er fondsen bij het Rijk of de provincies waar jullie als CPO-groep aanspraak op kunnen maken.

Wel kan dit per gemeente verschillen.

Hoe nu verder?

Bouwen In Eigen Beheer (BIEB) is zo’n coachingsbureau. Vanuit het hele land ondersteunt zij bewoners van verschillende woningbouwprojecten. Samen met Marco Vlemmix van BIEB doorlopen wij voor jou het proces tot aan het bouwen: “Wanneer wij met een groep aan de slag gaan, helpen wij eerst met het kiezen van partijen die kunnen meewerken. Met de gekozen architect maken wij een plan dat technisch uitgewerkt moet worden. Daarna vraagt de groep een bouwvergunning aan. Natuurlijk stelt de gemeente daarvoor regels. Voor iedere locatie is vastgelegd wat, hoe hoog, hoeveel en hoe groot je er mag bouwen, ook wel juridische kaders genoemd. Dit doen ze om ‘Belgische toestanden’ te voorkomen, want allemaal verschillende huizen bij elkaar wordt een rommeltje. Soms past het idee van de groep niet helemaal binnen de afspraken van de gemeente. Om het idee toch mogelijk

bij elkaar optelt, ben jaar bezig met het kunt gaan bouwen’ te maken, moet het juridische kader gewijzigd worden. Dit gaat natuurlijk allemaal in overleg met de gemeente. Het vraagt een extra stap in het proces maar vaak verleent de gemeente wel gewoon medewerking. Wanneer je alles bij elkaar optelt, ben je ongeveer een jaar bezig met het ontwerp totdat je kunt gaan bouwen. Als dat allemaal rond is, kiest de groep voor een aannemer. Wij zorgen ervoor dat de groep op dat moment alle benodigde contracten met de aannemer en overige samenwerkende partijen bezit.’’

Je kunt gaan bouwen!

De contracten zijn rond, dus de bouw kan eindelijk beginnen.

Tijdens het bouwen kom je nog twee keer samen met het begeleidingsbureau. Bij deze samenkomst wordt besproken hoe de oplevering in zijn werk gaat en wat er gebeurt wanneer je de sleutel krijgt. Gedurende de bouw zijn er natuurlijk ook momenten dat je als huiseigenaar mag komen kijken naar de vorderingen. Zo kan je checken of alles klopt wat er met de aannemer is afgesproken.

Zitten de stekkers op de goede plek? En staan de muren juist?

Als alles goed gaat, staat jouw huis na een klein jaar helemaal klaar om bewoond te worden.

Marjolein van Leeuwen (28), deelneemster CPO-project

“Het CPO-project waar ik samen met mijn vriend aan deelnam was een initiatief van de Gemeente Montferland. Er was een stuk grond beschikbaar waar starterswoningen moesten komen en de gemeente had het idee dat door middel van CPO vorm te geven. Ik twijfelde in eerste instantie nog. Ik was pas 20 jaar en studeerde. Maar toen ik hoorde dat het nog vijf jaar zou duren voordat het project verder ontwikkeld zou worden, werd het toch aantrekkelijk voor ons. We legden het idee bij onze vriendengroep neer en ook zij waren erg enthousiast. We richtten een vereniging op en het hele proces kon beginnen. Ontwerpen, uittekenen, bouwen, uiteindelijk is alles op zijn plek gevallen. We wonen nu al vijf jaar met veel plezier in hetzelfde huis. Iedereen heeft écht zijn eigen woning met eigen woonwensen. Mede door het CPO-project is het een hele hechte buurt geworden.’’

TEKST MALU PESULIMA BEELD FLICKR EN BOUWEN IN EIGEN BEHEER

Move In 29

VS

Dorp Houd je van rust en heb je groene vingers? Dan voel je je in een dorp waarschijnlijk het beste thuis. Wanneer je een feestbeest of shopverslaafd bent, kun je het best in een stad wonen. Wat zijn nu precies de verschillen tussen dorp en stad?

Rust

Een dorp straalt rust uit. Er is over het algemeen veel groen aanwezig en de vrijstaande huizen staan niet op elkaar gepropt.

Daarnaast zijn er ook geen hoge, grijze flatgebouwen die je uitzicht belemmeren.

Mensen met groene vingers voelen zich hier om deze redenen waarschijnlijk beter thuis. Veel huizen hebben grote voor- en achtertuinen waarin de tuinliefhebber zich helemaal kan uitleven.

Verkeer

In veel dorpen is vrij weinig verkeer. Dit is vooral het geval in de echt kleine plaatsjes. Je hoort minder vaak een auto hard optrekken voor de deur, je hebt minder last van uitlaatgassen en het is veiliger op straat voor kinderen.

Het enige nadeel van het

30 - Move In

dorpsverkeer is dat je je wat vaker achter het stuur zit te ergeren aan de zoveelste tractor die voor je rijdt.

Sfeer

Veel mensen vinden de sfeer in een dorp goed omdat iedereen elkaar kent.

Anderen vinden dat juist niets omdat ze meer op hun privacy gesteld zijn. Contact met je buren is voor veel mensen belangrijk. In het ene dorp heb je goed contact met omwonenden en in het andere is dit minder.

Voorzieningen

In een dorp zijn vrij weinig voorzieningen.

Er is vaak een klein

winkelcentrum met een aantal kroegjes. Meer is er meestal niet te doen. Na een tijdje begint dit voor veel mensen te vervelen. Wanneer je eens iets anders wil doen, moet je al snel naar een grote stad reizen.

Kopen

In dorpen staan veel koophuizen.

Het aanbod van huurhuizen is daarentegen klein. Dit komt omdat er veel vrijstaande woningen zijn. Wonen in een dorp is daarom ook wat duurder. Uit cijfers van mei 2014 blijkt dat de twintig duurste plaatsen in Nederland allemaal dorpen zijn. Blaricum voert de lijst met duurste plaatsen aan. Als je hier een huis wilt kopen, moet je diep in de buidel tasten. De gemiddelde huizenprijs is hier 966.129 euro.

De goedkoopste dorpen

Dorp

Ben jij ervan overtuigd dat je een echt dorpsmens bent?

Wij hebben de goedkoopste dorpen voor jou op een rijtje gezet.

1. Winschoten 2. Pekela 3. Reiderland 4. Rozenburg 5. De Marne

Gemiddelde huizenprijs €175.498 €182.074 €190.659 €198.646 €199.854

S Druk

Een gemiddelde stadswijk bestaat uit rechte straten met rijtjeshuizen. De meeste woningen hebben geen voortuin en een beperkte achtertuin.

Wanneer je dichter bij het centrum komt, zie je dat er vooral in de hoogte gebouwd wordt. Dit alles straalt veel minder rust uit dan een dorp. Vrijstaande huizen met ruime kamers en tuinen zie je alleen in de rijke buurten.

Verkeer

In de meeste steden rijden veel auto’s. Je wacht langer voor stoplichten en de uitlaatgassen zorgen ervoor dat de luchtkwaliteit minder is dan in een dorp.

Voorzieningen

Een dagje naar het zwembad, een filmpje kijken in de bioscoop of even lekker gaan shoppen: het is allemaal mogelijk in een stad. Voor veel mensen is dit de voornaamste reden om er te gaan wonen.

Alles wat je nodig hebt, is in de buurt.

TEKST DAAN VAN DER VRANDE BEELD NICOLE ROELANDS

Stad Een snelle kijk op Google levert verschillende resultaten op.

Huizenzoeker.nl verzamelt haar cijfers uit de grootste huizen- en makelaarssites van Nederland. Daarom maakt Move In gebruik van deze cijfers.

Sfeer

In een stad leven mensen veel vaker langs elkaar heen dan in een dorp. Voor mensen die liever anoniem leven, is wonen in een stad daarom fijner. Dit betekent niet dat de sfeer overal slecht is.

In de ene stadswijk is deze heel goed, in de andere wat minder.

Huren

Als je wilt gaan huren, kun je het beste in een stad gaan zoeken. Het aanbod van huurwoningen in dorpen is namelijk vrij laag in verhouding met het aanbod in steden.

In Nederland bepaalt de regering de maximale huurprijs die sociale verhuurders mogen vragen. In theorie zou dit betekenen dat de huurprijzen overal in het land gelijk zijn.

Dit is echter niet het geval.

De regels die de overheid opstelt, gelden namelijk niet voor de zogenaamde ‘vrije sector’, de sector waarin mensen particulier huren.

Wanneer een woning meer dan 699,48 euro per maand kost, huur je in de vrije sector. Maar er zijn ook huurhuizen in de particuliere sector die minder kosten. Voor starters met weinig inkomen is het handig om te huren in de sociale sector.

Hier ligt het huurbedrag altijd onder de eerder genoemde grens van 699,48 euro. Kijk op pagina acht en negen voor meer informatie over sociaal huren.

Kopen

Wil je toch kopen? Houd dan rekening met je budget. In steden zijn huizen over het algemeen het goedkoopst. Op de lijst met duurste gemeenten van Nederland is Zeist de eerste stad, op plaats eenentwintig. Je betaalt hier gemiddeld 473.357 euro voor een eigen huis.

De goedkoopste steden Ben jij ervan overtuigd dat je een echt stadsmens bent? Wij hebben de goedkoopste steden voor jou op een rijtje gezet.

Stad

1. Schiedam 2. Heerlen 3. Vlaardingen 4. Den Helder 5. Leeuwarden

Gemiddelde huizenprijs €177.366 €178.514 €186.812 €191.206 €192.449

Wil jij weten of jij een dorps- of stadsmens bent? Doe de test op ‘Moveinmagazine.fhj.nl’

Move In- 31

‘Dit is het mooiste plekje van Leeuwarden’

Kopen of huren te duur? Dan is er altijd nog de optie om voor antikraak te gaan. Midden in de binnenstad staat het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL).

De voormalige bibliotheek is nu het onderkomen van vijf antikrakers. Bewoonster Heleen Haijtema (33): “Ik heb nog nooit zo groot gewoond.”

Wie de Grote Kerkstraat in Leeuwarden inloopt, ziet vele mooie monumentale panden. Een daarvan is het Historisch Centrum Leeuwarden waar een bibliotheek in was gevestigd. Het monument, gebouwd in 1933, ligt midden in het historisch centrum. Het L-vormige pand van veertienhonderd vierkante meter bood vroeger plaats aan werkruimtes, publieke ruimtes en drie depots voor boeken. Wie door de karakteristieke ijzeren poort loopt, belandt op een kleine binnenplaats. Houten luiken sieren de ramen en twee antieke, groene lantaarns hangen aan de muur.

32 - Move In

Leeszaal

Antikraker Heleen nam twee jaar geleden haar intrek in het kraakpand. Ze woont en slaapt in de voormalige leeszaal op de begane grond.

Haar atelier was vroeger het kantoor van de chef studiezaal. De tl-buizen in haar kamer duiden nog op de vorige functie van het gebouw. “Het is tof om hier te wonen. Zo’n kans krijg ik nooit meer.” Als beginnend freelance fotografe was ze op zoek naar een goedkoop plekje voor haarzelf en voor een atelier. Leegstandbeheer CareX wees

‘Met dikke vesten en sjaals is de kou te doen’

haar op het antikraakpand. “Dit is het mooiste plekje van Leeuwarden en ik betaal niet veel. Voor mijn woon- en werkruimte leg ik 220 euro per maand neer inclusief gas, water en elektriciteit” Als antikraker moet je creatief omgaan met de ruimte in een gebouw. Heleen heeft in haar kamer met witte kanten gordijnen het slaapgedeelte van de woonkamer gescheiden. Op de vloer liggen verschillende tapijten en met afwijkende stoelen is een zithoek gecreëerd. Het ruikt naar wierook.

Een trampoline en een paar vissen zijn overgebleven na een foto-opdracht en hebben hier een plekje gevonden. Het is een bonte verzameling aan spullen.

Een donker halletje leidt naar verschillende kamers. Een daarvan is het washok en de douche ,in de bezemkast, van nog geen twee bij twee meter. De muren van het oude toilet zijn opgepimpt met diverse Duitse ansichtkaarten met teksten. Niet alles

TEKST JOYCE VAN WIJNGAARDEN BEELD MARINA SMITS

in het gebouw is toegankelijk. De boekendepots zijn bijvoorbeeld op slot.

Kou lijden

Een nadeel van antikraak wonen is dat de verwarming op bepaalde tijden uitgaat in het HCL. In de koude maanden gaat de verwarming tussen zeven en tien uur ’s ochtends aan en dan weer van vijf tot elf uur ’s avonds.

Omdat Heleen vanuit huis werkt, zit ze overdag regelmatig in de kou. “Met dikke vesten en sjaals is het prima te doen. Het went.” De massieve muren en de schaduw van de grote boom op het erf maken het er niet beter op. Buiten voelt het warmer aan dan binnen.

De gezamenlijke keuken op de derde verdieping is voor Heleen een doorn in het oog. In de grote, gele, relatief kale ruimte staat in een hoekje een aanrechtblok met twee kookplaten. Op een tafeltje staat een aangekoekte pan.

“Het is heel primitief dus het liefst kook

ik hier niet. Als er vrienden blijven eten, zorg ik dat ik een ovenschotel maak zodat ik die alleen hoef op te warmen. Dan breng ik minder tijd door in de keuken.” Op haar eigen kamer heeft ze een koelkast, koffieapparaat en een oven staan zodat ze in de ochtend niet helemaal naar boven hoeft.

Kijkers

Het Historisch Centrum Leeuwarden staat nu vijf jaar te koop voor 550.000 euro. Het pand is bestemd als kantoor. Twee tot drie keer in de maand krijgen de antikrakers bezichtigingen. “Dan ben ik altijd nerveus en hoop ik maar dat ze het niet kopen. Tot nu toe is dat gelukkig nog niet gebeurd”, verzucht Heleen.

Move In- 33

WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN KRAKEN EN ANTIKRAAK?

34 -- Move Move In In 34

Bij kraken wordt een pand of huis illegaal bezet.

Pandeigenaren mogen deze krakers er niet zomaar uitzetten. Als krakers en huiseigenaren er niet samen uitkomen, kan de rechter een uitspraak doen. Om te voorkomen dat krakers een pand bezetten is er antikraak.

Leegstaande panden worden voor een lage prijs verhuurd om krakers geen kans te bieden. Wanneer antikraakwoningen zijn verkocht, krijgen antikrakers meestal een paar weken de tijd om iets nieuws te vinden en te vertrekken.

Help! Ik wil kopen.

Kan dat?

Je eerste huis kopen is een grote stap. Starters worden overladen met informatie.

Kan ik een hypotheek krijgen en hoe zit het als ik schulden heb? Move In legt drie situaties voor aan hypotheekadviseur Peter Eversdijk (48).

IN MIJN EENTJE LUKT HET NIET OM EEN HUIS TE KOPEN. KUNNEN MIJN OUDERS MIJ FINANCIEEL BIJSTAAN? HEEFT DIT INVLOED OP DE HYPOTHEEK VAN MIJN OUDERS? “Ouders kunnen het beste helpen door te schenken. Garant staan is ook een optie maar dan moet je minimaal 80 procent van de hypotheek zelf kunnen dragen.

Garant staan betekent dat je ouders aansprakelijk zijn als er iets misgaat. Wanneer jij de hypotheek niet meer kan betalen klopt de bank aan bij je ouders voor geld. Ouders staan altijd garant voor de volledige hypotheek. Zij lopen dus een groot financieel risico als je het zelf niet meer kunt betalen. Het inkomen van de ouders moet ook voldoende zijn om de eigen hypotheek en die van het kind te kunnen dragen. Je moet ook aannemelijk kunnen maken dat je binnen een paar jaar zelf de hypotheek kunt gaan betalen. Dat is te doen door bijvoorbeeld een opleiding te volgen of een toekomstperspectief te onderbouwen.”

‘Ouders staan altijd garant voor de volledige hypotheek’ TEKST JOYCE VAN WIJNGAARDEN

IK BEN ZZP’ER/FREELANCER EN HEB DUS GEEN VAST CONTRACT. IK WERK NU TWEE JAAR VOOR MEZELF EN WIL EEN EERSTE HUIS KOPEN. IS ER EEN MOGELIJKHEID OM EEN HYPOTHEEK TE KRIJGEN? “In de meeste gevallen heb je minimaal van drie volledige kalenderjaren de jaarcijfers nodig. Dat betekent dat een zzp’er die nu een hypotheek wil afsluiten de jaarcijfers van 2011, 2012 en 2013 moet overleggen met de adviseur. Hij kijkt of dit genoeg is voor een hypotheek.

Als er sprake is van veel vermogen kan hiervan worden afgeweken.

Met veel vermogen bedoel ik dat een zzp’er minimaal 25 procent van de koopsom zelf kan betalen.

Normaal gesproken wordt een hypotheek niet verstrekt als er geen cijfers van drie kalenderjaren zijn.

Maar er zijn altijd uitzonderingen.

Meestal zijn dit hypotheken voor hoogopgeleide mensen zoals een chirurg of arts. In deze situatie is het verstandig om langs een adviseur te gaan want iedere zaak wordt apart beoordeeld. Of huren een betere optie is, valt niet zomaar te zeggen. Vaak is huren duurder als je kijkt naar de maandlasten.

Aan de andere kant ben je flexibel en loop je geen financiële risico`s.”

IK BEN STARTER OP DE WONINGMARKT MAAR IK STA BIJ HET BUREAU KREDIET REGISTRATIE (BKR) GEREGISTREERD. KAN IK EEN HYPOTHEEK KRIJGEN? “Een registratie hoeft geen probleem te zijn voor de hypotheek. Het hangt af van de manier waarop je vastgelegd bent bij het BKR. Bijna alle leningen worden hier vastgelegd. Als er sprake is van een registratie met een codering dan is het verstandig om vooraf de BKRgegevens op te vragen. Een codering betekent in veel gevallen dat er betalingsproblemen zijn of zijn

‘Het is verstandig om de BKR-gegevens meteen met een hypotheekadviseur te overleggen’ geweest. De meeste geldverstrekkers beoordelen dan iedere situatie apart.

Een hypotheek kan wel worden verstrekt als bij het BKR blijkt dat de code is hersteld of als de lening is afgelost. Het is verstandig om de BKR-gegevens meteen met een hypotheekadviseur te overleggen.”

Move In - 35

SAMEN WONEN ‘Het draait allemaal

om compromissen sluiten’

Het kopen van een huis gaat vaak gepaard met de nodige meningsverschillen. Samen zul je het eens moeten worden over het huis, de inrichting en de financiën. Nicole van Ommen (21) en Kjeld Pelgrims (24) zijn drie jaar samen en hebben sinds negen maanden hun eigen stekje in Roosendaal. Ze vertellen hoe zij met de meningsverschillen dealen.

Naam: Kjeld Pelgrims Leeftijd: 24 Baan: Assistent-accountant “Tijdens mijn studie woonde ik op kamers in Breda. Omdat ik me in het laatste jaar volledig wilde richten op het afstuderen en dus stopte met mijn bijbaantje, trok ik weer in bij mijn ouders in Hoeven. Dit was even wennen en al snel besloot ik na mijn studie weer op mezelf te gaan wonen. Omdat het ernaar uitziet dat Nicole en ik langer bij elkaar blijven, heb ik haar mijn koopplannen uitgelegd en helemaal betrokken bij het proces.

De keuze voor Roosendaal was snel gemaakt. Ze hadden daar startersregelingen die erg goed bij onze situatie pasten, bovendien ligt Roosendaal dichtbij mijn werk in Sint Maartensdijk.

Omdat Nicole nog studeert en ik een vaste baan heb, besloten we dat ik het huis zou kopen. Het staat dus op mijn naam en ik betaal in principe alles. Nicole betaalt iedere maand een vast bedrag als ondersteuning.

Voordat we een huis kochten, heb ik eerst gekeken naar de maandlasten. Ik vind het erg belangrijk om naast het hebben van een huis ook nog leuke dingen te doen en lekker te kunnen leven. Ook keken we bij de bezichtigingen goed wat er verbouwd moest worden om het helemaal naar onze zin te maken. Nu zijn we in gedeeltes bezig om ons huis op te knappen. Waar we in het begin zeker op moesten letten, was dat we nog wel genoeg tijd voor elkaar vrij hielden en niet alleen maar aan het klussen waren. Dat is echt belangrijk. Zeker als je langere tijd bezig bent.”

Wist je dat?

• Mannen gaan gemiddeld 2 jaar later samenwonen dan vrouwen • Als kinderen gaan samenwonen, zijn ze gemiddeld een half jaar ouder dan hun ouders, toen die trouwden.

• Hoogopgeleide vrouwen gaan gemiddeld 1.3 jaar later samenwonen dan lageropgeleide vrouwen.

Ze zijn dan 23.5 jaar • Bij mannen is dat verschil erg klein • Als je samenwoont zonder te trouwen of een geregistreerd partnerschap is er in de wet niets voor je geregeld. Je bezittingen blijven van jezelf • Wanneer je gaat samenwonen kunnen er gevolgen zijn voor je inkomen als je bijstand of toeslagen ontvangt

SAMENWONENTIP: REGEL EN ORGANISEER FINANCIËLE EN PRAKTISCHE ZAKEN ALTIJD ZO VEEL MOGELIJK VOORDAT JE AAN EEN HUIS BEGINT, WANT JE KOMT ONDERWEG ALTIJD VERRASSINGEN TEGEN. BEREID JE ZO GOED MOGELIJK VOOR.

TEKST NATASCHA OSSEWAARDE BEELD MARINA SMITS

Move In - 37

Meest voorkomende ruzies bij samenwonen 1. Geld Niet zozeer het gebrek aan geld is het probleem maar het geld dat overblijft en verdeeld moet worden.

Vaak wordt elkaar verweten dat de een vaker iets voor zichzelf koopt dan de ander.

Oplossing Maak een totaal van de gezamenlijke inkomsten en trek daar de algemene kosten als huur, nutsvoorzieningen en boodschappen vanaf.

Verdeel de rest eerlijk. Wees ook bij voorbaat eerlijk over eventuele schulden.

2. Communicatie Of beter gezegd: het gebrek daaraan.

Communicatie komt altijd van twee kanten. Praten en luisteren. Helaas gebeurt het nog te vaak dat een van de twee zich stil houdt.

Oplossing Weet hoe de ander op bepaalde woorden of situaties reageert en houd rekening met je woordkeus en timing. Denk ook niet dat je gedachten kunt lezen. Vraag gewoon wat de ander wil of voelt.

3. Oude spullen Wanneer je gaat samenwonen, heb je veel spullen dubbel. Vooral elektronica, kookgerei en meubilair zijn de meest voorkomende voorwerpen.

Oplossing In plaats van weggooien kun je het ook verkopen. Kies samen de spullen uit die het mooist zijn, het langst meegaan etc. en verkoop de rest. De eigenaar van de tafel krijgt de opbrengst van de verkoop of ga er samen iets leuks van doen.

Move In - 38

Naam: Nicole van Ommen Leeftijd: 21 Studie: hbo Natuur & Communicatie, eerste jaar Bijbaan: In de vakanties bij Tzorg, schoonmaken bij ouderen “Ons huis is in principe Kjelds huis, dus hij heeft in de meeste zaken de doorslaggevende stem. Stel dat het uitgaat, hoeft hij zijn huis niet helemaal te veranderen. Toch betrekt hij me heel goed in het proces want het is niet echt een mannenhuis geworden. Qua meubels hebben we vooral showroommodellen gekocht want die kregen we met vijftig procent korting. Ook hebben we Marktplaats afgestruind en kregen we hulp van familie. De keuken bijvoorbeeld hebben we van kennissen kunnen overnemen.

Omdat Kjeld van praktisch en strak houdt en de meeste delen van het huis dus wit waren, wilden we één felle kleur. Ik hou van alles behalve groen. Waar kwam Kjeld mee aan?!

Groen! Uiteindelijk hebben we gekozen voor zachtgroen. Het draait immers allemaal om compromissen sluiten. Zo houd ik enorm van fotolijstjes en fluffy kussens, terwijl Kjeld van neutraal houdt. We halen daarom alle spullen samen, hoewel hij de accessoires aan mij over laat. Voor mijn verjaardag vraag ik vaak bonnen van interieurwinkels zodat ik ook op die manier bijdraag aan de kosten. Omdat ik student ben, kan ik het anders gewoon niet ophoesten. Verder ben ik dol op Boeddha`s maar hij absoluut niet, dus hebben we gekozen voor één Boeddhaschildewwrij. Ook over de tegels in de keuken werden we het maar moeilijk eens. Zelfs over de voegen hebben we gediscussieerd. Want witte voegen worden snel vies maar zwarte vonden we niet mooi.

Uiteindelijk hebben we gekozen voor grijs.”

SAMENWONENTIP: SLUIT COMPROMISSEN EN KEN ELKAARS SMAAK. SOMS MOET DE ÉÉN TOEGEVEN, DAN WEER DE ANDER. LEG OOK NIET ALLES OP EEN WEEGSCHAAL ‘DIT VAN MIJ, DAT VAN JOU’, WANT DAN KRIJG JE NOOIT HET GEVOEL DAT HET HUIS VAN JULLIE SAMEN IS.

Tuin musthaves Central Park barbecue De blauwe barbecue emmer is ideaal voor op het balkon of een spontaan etentje in de zomer, €14,99 Praxis.nl

Bamboe fakkel De fakkel is een kleurrijke toevoeging aan je tuin en eenvoudig te plaatsen, €1,49 Praxis.nl

Central Park strandparasol Ideaal voor als de zon iets te fel schijnt, €14,99 Praxis.nl

Central Park bistrostoel Deze makkelijk opklapbare bistrostoel is ideaal voor op een balkon, €24,99 Praxis.nl TEKST NICOLE ROELANDS BEELD PRAXIS

Move In - 38

Een eigen huis. Een plek onder de zon.

En altijd iemand in de buurt die van me houden kon.

Toch wou ik dat ik net iets vaker, iets vaker, simpelweg gelukkig was.

RenĂŠ Froger - Een eigen huis