4 minute read
Het 'corona-effect' op boodschappen doen Supermarkten houden 'hamsterproducten' keurig stabiel in prijs
COLUMN: JEROEN VAN DER WEERD, BUREAU VAN DER WEERD
oor diverse formules en franchise-ondernemers verricht ik vestigingsplaatsonderzoek. Deze analyses vormen een belangrijke onderlegger voor investeringsbeslissingen zoals nieuwvestiging, relocatie, uitbreiding of een combinatie daarvan. Als supermarktgeograaf bezoek ik V
daarom normaal gesproken wekelijks gemiddeld 20 tot 25 supermarkten. Maar normaal is al een tijdje niet meer normaal. Toen ik net voor de coronacrisis alle supermarkten in Barneveld bezocht, wist ik niet wat ik zag. Het was de eerste dag van de ‘hamsterperiode’ en in de supermarkten stonden de klanten tot halverwege de winkel in de rij met overvolle karren. De inmiddels befaamde 1,5 meter afstand was toen nog niet geïntroduceerd en toiletpapier bleek in die dagen het meest verkochte product. Nu, zo’n dikke acht weken later is er een ‘nieuw normaal', zo lijkt het. Consumenten durven weer meer hun huis uit, supermarkten raken meer gewend aan de 1,5 meter en de schappen zijn goedgevuld. Het is indrukwekkend om te zien hoe supermarktondernemers en hun medewerkers zich hebben ingespannen om, binnen de richtlijnen, Consumenten doen waarschijnlijk minder vaak boodschappen en besteden per keer aanzienlijk meer. Supermarkten vangen nu een deel van de horecaomzet, maar dat is een tijdelijk effect. Als meer structureel effect verwacht ik een toename van het online boodschappen doen. Natuurlijk zijn mensen blij als ze straks weer ‘gewoon’ naar de supermarkt kunnen. Maar veel mensen zullen het internet definitief hebben ontdekt als nieuwe manier van boodschappen doen. Ze zullen dit ook na de lockdown online blijven doen.
De dagen na de bekendmaking van de nieuwe landelijke maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus trokken consumenten – geheel tegen het landelijk advies in – massaal naar de supermarkten om daar bepaalde productcategorieën flink in te slaan. Het hamstergedrag resulteerde in vele troosteloos uitziende lege schappen. Vooral de verkoop van houdbare producten nam flink toe. Daarnaast waren alle online bestelmomenten bij veel supermarkten ver van te voren volgeboekt.
Maken supermarkten gebruik van de situatie en de ongekend grote vraag van de consument door hun prijzen naar boven toe aan te passen? Of doen ze dat wellicht alleen voor de meest populaire producten?
Prijsmetingen Op basis van wekelijkse prijsmetingen sinds begin dit jaar van ruim twintigduizend producten, valt te concluderen dat de supermarkten in de weken na de bekendmaking van de landelijke maatregelen geen opvallende prijsstijgingen of -dalingen hebben doorgevoerd. Vanaf week 1 dit jaar zagen we meer prijsstijgingen dan prijsdalingen. Die trend werd echter na de landelijke maatregelen niet versterkt. Onder de prijsstijgers zaten maar weinig 'hamsterproducten', boodschappen die de afgelopen tijd massaal werden ingeslagen. Een gedetailleerde analyse van onder meer de prijzen van rijst, pasta en groenteconserven laat zien dat de prijzen van producten binnen deze hamstercategorieën niet zijn gestegen.
SUPERMARKTEN HOUDEN 'HAMSTERPRODUCTEN' KEURIG STABIEL IN PRIJS
Op verzoek van Foodlog heeft supermarktscanner.nl onderzocht of supermarkten hebben geprobeerd te profiteren van het hamsterende publiek. Commercieel was het een fluitje van een cent om de prijzen een beetje - bijvoorbeeld 10-15% - te verhogen omdat de vraag groot was en de schappen voortdurend leeg raakten. Timothy Dieduksman, oprichter van Supermarktscanner, presenteert een vlakke prijslijn wc-papier, het hamsterproduct bij uitstek.
DOOR: TIMOTHY DIEDUKSMAN, SUPERMARKTSCANNER.NL
Voor de supermarkten is de grootste uitdaging om op te schalen in hun capaciteit van thuisbezorging. Behalve supermarktgeograaf ben ik ook initiatiefnemer van het kennisplatform Supermarkt en Ruimte. Elk half jaar doen wij vanuit dit platform onderzoek naar de ontwikkeling van online supermarktbestedingen. De aprilmeting is wat dat betreft in deze tijd een uniek onderzoek: is er daadwerkelijk sprake van een ‘corona-effect’ op online boodschappen doen?
Hoe dan ook, de afgelopen weken bleek maar weer eens te meer dat de supermarkt een belangrijke schakel is in ons dagelijks leven. De sociale functie van de supermarkt wordt nog wel eens onderschat, maar ik denk dat deze functie zich de komende weken duidelijker dan ooit manifesteert als we stapje voor stapje weer uit de lockdown komen en mensen elkaar weer kunnen ontmoeten in de supermarkt.
Geen slaatje geslagen Opvallende uitschieters qua prijs deden zich vooral eerder dit jaar voor en hebben te maken met het prijsbeleid van specifieke merken. Zo is een aantal soorten zalm en tonijn in blik van John West in week 8, drie weken voor de nieuwe landelijke maatregelen, bij meerdere supermarkten duurder geworden terwijl de prijs van andere merken constant bleef. Ook de biologische tarwebloem van Koopmans werd rond week 7 duurder. De prijs van bloem van andere merken, inclusief huismerken, waren veelal stabiel. Verder valt de prijsstijging van suiker sinds begin dit jaar op. Maar ook dat was dus nog voor de coronacrisis in Nederland en kan daar moeilijk mee in verband worden gebracht.
We kunnen concluderen dat supermarkten producten in de hamstercategorie stabiel in prijs hebben gehouden en geen slaatje uit de situatie hebben geslagen. Check de prijsontwikkeling van wc-papier maar eens...
