Fr)uitdaging: organiseer voldoende groente en fruit voor voedselbanken

NIEUWS (FR)UITDAGING: ORGANISEER VOLDOENDE GROENTE EN FRUIT VOOR VOEDSELBANKEN

Begin dit jaar verkozen de vakjury en het publiek de Groente & Fruitbrigade als een van de winnaars van de Gezonde Innovatie Awards. Foodlog bezocht de nieuwe locatie in Venlo van waaruit de Brigade de 6 Limburgse voedselbanken (circa 2.000 gezinnen) van groente en fruit voorziet.

Door Bianca van der Ha, Projectmanager Foodlog

veranderen, om goed eten beschikbaar te maken voor iedereen”, licht voorzitter Willem van Prooijen de oprichting van de Groente & Fruitbrigade toe. In 2018 ging de eerste vestiging van de Brigade van start. In het centrum van het Westland, Poeldijk, weet de Brigade in 3 jaar uit te groeien tot een organisatie die wekelijks 93.000 mensen via de voedselbanken van groente en fruit voorziet.

voldoet aan de reguliere inkoopeisen. “Maar we zijn absoluut niet het afvoerputje van de keten”, zegt projectleider Mary van Hoek-Hendriks fel. “De producten moeten nog voldoende lang houdbaar zijn. Klanten halen een keer per week hun boodschappen bij de voedselbank. Zij moeten niet meteen dezelfde avond nog soep moeten maken, omdat het anders bederft.”

Volgens Joske Hanssen-Janssen (PR-coördinator) bewijzen leveranciers zichzelf een dienst door hun oudere groente en fruit via de Voedselbanken te leveren aan een publiek dat er niet voor kan betalen: “Door hun oudere en daarmee goedkopere producten aan ons te geven, maken zij weer plaats voor verse aanvoer. Zo worden ze geen concurrent van zichzelf.”

Vestiging 2

Het Poeldijkse succes smaakt naar meer. De organisatie wil uitbreiden naar een tweede vestiging. Ditmaal in het epicentrum van Fresh Park, Venlo, een food hub die een groot deel van Europa van vers voorziet. “Maart vorig jaar stond de kick-off gepland”, vertelt Van HoekHendriks. Ze hoopten evenveel reuring te creëren als destijds bij de opening van vestiging Poeldijk met minister Carola Schouten en tuinder Rob Baan. Maar toen kwam corona. “Dat heeft het opzetten van de nieuwe locatie wel wat lastiger gemaakt.”

“Food Service lag, en ligt voor een groot gedeelte nog steeds, op zijn gat. Retail daarentegen weet door alle drukte niet waar zij het vandaan moeten halen”, schetst Van Hoek-Hendriks de context waarin vestiging Venlo opgericht werd. Hanssen-Janssen vult aan: “Door de corona-maatregelen is het lastiger om langs te gaan bij telers en handelaren. Als het al lukt, ben je zeker niet hun prioriteit. Bovendien is er tussen aanleverende partijen weinig contact, waardoor ze elkaar niet kunnen enthousiasmeren.”

Spits(kool)

Maart dit jaar werd het spits niettemin afgebeten met de eerste levering: spitskool. “We hosselen alles bij elkaar”, zegt Van Hoek-Hendriks gekscherend. Voor een kleine tegemoetkoming van de kosten, maken ze gebruik van het magazijn van horeca versleverancier Sous Fresh. Alle groente en fruit wordt gratis geleverd. Het team van 10 werkt volledig vrijwillig voor de stichting. Kosten die gemaakt moeten worden, zoals voor werkschoenen, transport en de computer – en later ook opschaling en koelruimte –, zijn gefinancierd door stichting Goeie Grutten. Opvallend is het enthousiasme waarmee de vrijwilligers zich inzetten voor de Brigade. Hanssen-Janssen is zelf een tekenend voorbeeld: “Ik kan mijn vak, marketing en communicatie, inzetten om de wereld een stukje beter te maken: buurtgenoten, die het extra hard nodig hebben, van gezond eten voorzien.” gesloten beurzen rond en keren ze weer terug bij de eigenaarsLogistieke uitdaging Op woensdag komen de 6 Limburgse voedselbanken de groente en fruit afhalen. Gesorteerd staat het per locatie voor hen klaar. Coördinator Wim Degger en manusjevan-alles Thijs Linssen hebben de aanvoer netjes verdeeld naar aantal huishoudens per voedselbank.

In een ideale wereld is dit easy peasy, maar logistiek gezien is de Groente en Fruitbrigade een uitdaging. “Zo zit er op dit moment een gat tussen de aanlevering van verse producten die in onze koude maanden uit bijvoorbeeld Spanje komen en de Nederlandse oogst die op zich laat wachten door de natte meimaand”, vertelt Van Hoek-Hendriks. Er blijft daardoor minder ‘over’ en dat betekent minder aanbod voor de voedselbanken.

Met zulke onregelmatigheden moet de Brigade pragmatisch omgaan. “Er zijn weken dat we niets binnenkrijgen”, vertelt Degger. Hij regelt met leveranciers de aanvoer en met de voedselbank-vestigingen het aanbod van die week. Er zijn ook momenten dat er direct bij de voedselbanken flinke partijen groente of fruit binnenkomen. Linssen “Afgelopen week had een van de locaties asperges gekregen van een lokale teler. Wij houden daar bij onze verdeling van het aanbod naar de lokaties rekening mee.”

Daarnaast is er nog de logistieke stroom met kratjes om te regelen. De telers en leveranciers leveren hun groente en fruit in kratjes waar statiegeld op zit. Van Hoek-Hendriks: “Die kratjes moeten weer terug naar de rechtmatige eigenaar. Die dingen mogen niet kwijtraken. Dat waren leerpunten uit de opstart van onze eerste locatie in Poeldijk.” In Venlo werkt de Brigade als pilot met een geautomatiseerd systeem. Zo kunnen de kratten met gesloten beurzen rondgaan omdat ze weer terugkeren bij de eigenaars.

Hoe mooi is het om te starten met de koningin van de groente?Op eigen benen De afgelopen twee maanden kreeg de vestiging in Venlo geleverd via de Groente & Fruitbrigade in Poeldijk. “In de toekomst moet dit anders, maar we wilden zó graag beginnen”, vertelt Van HoekHendriks. “Ons doel is om alle producten uit de regio aangeleverd te krijgen.” Met Pinksteren is daarvoor de eerste stap gezet. Teboza schonk 200 kistjes asperges. De telersvereniging is de allereerste Limburgse donateur van de Venlose locatie. HanssenJanssen: “Hoe mooi is het om te starten met de koningin van de groente?”

Vestiging 3?

Aan ambitie geen gebrek bij de Brigade. Als de Brigade in Venlo over een paar jaar 5 keer zo groot geworden is en de derde locatie in Ridderkerk of Barendrecht opengaat, gaan we opnieuw op bezoek.