FOTO
Nr 2
lipiec 2011 cena 9,99 zł w tym 8 % VAT
informator
Wodoodporne kompakty
Skalowanie zdjęć
ISSN 20831218
Twardziele na wakacje:
Canon obiektywy EF
Nasze rekomendacje
S X2 3 0 H S E X- G 1 P 50 0 T G -8 1 0 F T3 TZ2 0 T X1 0 i inni...
Spis treści
Nr. 2/2011
FOTO informator ROK 1 Nr 2/2011 ISSN 2083-1 21 8
REDAKCJA
Aparat na wakacje 3 Canon Casio Fujifilm Kodak Olympus Panasonic Sony
Rozmiar zdjęcia- możliwości
4 6 7 7 9 10 13
i potrzeby fotoamatora
16
G3 Aparat nowej G-eneracji Wydajne karty pamięci Sony Nowe obiektywy Canon EF Sony – aparaty 3D
22 24 25 27
Wydarzenia – Inwazja śmieci
30
ul.Żegańska 2A 04-71 3 Warszawa e-mail: redakcja@fotoinformator.com www.fotoinformator.com Redaktor Naczelny Zbigniew Włodarski tel. 501 388472 Redaguje Zespół Jan Jankowski Jerzy Kowalski Anna Zawadowska
REKLAMA Ecom Media Agnieszka Macierzyńska tel. 500277059
WYDAWCA Designo-FOTO Jacek Włodarski ul.Petofiego 1 /53 01 -91 7 Warszawa Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych materiałów. Nadesłanie materiałów jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na ich publikację w druku i na stronie internetowej. Za treść i terminy ogłoszeń i reklam redakcja nie odpowiada.
Kurz, pył, woda i …wakacje Nadeszły wreszcie czasy, gdy jadąc na wakacje nie musimy specjalnie zamartwiać się co będzie z aparatem fotograficznym po powrocie. Oczywiście, pod warunkiem, że z nim wrócimy i nikt go nie ukradnie. Prawie każda firma produkująca sprzęt fotograficzny stawia sobie za punkt honoru by mieć w swej ofercie przynajmniej jeden aparat odporny na wszystko – na kurz, pył, wodę, upadki i zgniecenia. Obok podstawowych możliwości ‘fotograficznych’ aparaty te mają wiele dodatkowych zalet. Zadowoleni będą i turyści i globtroterzy – podstawowa oferta tym razem na naszych łamach – zapraszamy do lektury i wyboru najlepszego, Państwa zdaniem aparatu na urlop. A tak w ogóle to na działkach nic się nie dzieje, by powtórzyć za klasykiem. Niestety, wszystko wskazuje na to, że wiosenne wydarzenia w Japonii przełożyły się bardzo negatywnie na rozwój rynku fotograficznego. Żadnych spektakularnych premier, czasem jedynie odświeżanie znanych już od dawna modeli. Wydaje się, że okres wakacyjny nie ma nic do rzeczy, zastój w branży zdaje się, niestety, utrwalać. O ile jeszcze w kwietniu, maju było to zrozumiałe, o tyle na początku lipca jest już niepokojące – co dalej? Już wkrótce odbędą się targi elektroniki użytkowej IFA w Berlinie, i chociaż mało jest tam przedstawicieli branży fotograficznej, to mimo wszystko będzie to okazja do sprawdzenia jaka jest aktualna kondycja tego sektora.
Zbigniew Włodarski
APARAT NA WAKACJE
P O RADY
Często zdarza się, że szykując sprzęt na wakacje przypominamy sobie w ostatniej chwili o aparacie fotograficznym. Zabieramy ze sobą ten, który leżał dotąd na półce, mało używany.Na szczęście wiele osób decyduje się na zakup nowego aparatu,
biorąc pod uwagę specyfikę wakacyjnego wypoczynku. Jest nad czym się zastanowić, bowiem to czy przywieziemy zdjęcia z wakacji w jakiejś mierze zależy również od tego, jakim aparatem dysponujemy.
W czasie zbierania materiałów i opinii na temat aparatów, które spełnią oczekiwania urlopowiczów zrobiliśmy tez redakcyjna burze mózgów. Każdy z nas, w zależności od preferowanego sposobu spędzania wakacji myślał o zupełnie innych funkcjach i możliwościach aparatu fotograficznego.
Wszystkie te życzenia pokazały, że idealny model aparatu nie istnieje i trzeba iść na kompromis. Zapytaliśmy też producentów aparatów o ich preferencje i rekomendacje sprzętu, który mogliby polecić
3
P O RADY urlopowiczom. Opinie użytkowników, redakcyjnych ekspertów i producentów nadały kierunek naszym poszukiwaniom na sklepowych półkach. Aparat dla urlopowicza powinien być maksymalnie odporny, na upadki i uderzenia, wolny od kurzu i pyłu, wodoszczelny. Powinien mieć szeroki zakres ogniskowych i jednocześnie długi zoom optyczny. Wśród funkcji, jakich sobie życzymy, obok standardowych oczywiście, chętnie będziemy korzystali z filmowania Full HD, trybów panoramicznych, GPS i geotagowania, kompasu,
trybów specjalnych – fotografowania na plaży, surfowania czy płytkiego nurkowania. Czy na półkach sklepowych znajdziemy aparat, który spełni te wszystkie, postulaty? Pewnie będzie to trudne,. Ale nie niemożliwe. Wśród kilkunastu modeli aparatów cyfrowych, które prezentujemy w tym numerze FOTOinformatora znajda się takie, które posiadają większość poszukiwanych funkcji i udogodnień. Przyjrzyjmy się, zatem ofercie, jaka dla urlopowiczów mają firmy fotograficzne.
Canon Dwa modele kompaktów Canona z serii PowerShot pikseli i wydajny procesor obrazu DIGIC IV z SX, czyli SX220HS i SX230HS wyposażone są systemem HS. Oba aparaty mają obiektyw z 14 w matrycę CMOS o rozdzielczości 12,1 miliona krotnym zoomem optycznym.
Ponieważ obudowa aparatów jest uszczelniona odporne są na pył i kurz. Jednak by spokojnie się z nimi zanurzyć trzeba mieć dodatkową obudowę wodoszczelną Canon WPDC4Z. Obudowa ta chroni aparat do głębokości 40 m.
4
P O RADY Oba modele filmują w jakości Full HD (16:9), posiadają ponad 30 predefiniowanych trybów fotografowania w różnych scenach, oraz ułatwiający życie początkujących fotoamatorów tryb SmartAuto. Dla globtroterów bardzo przydatny może okazać się model SX230HS wyposażono go, bowiem w odbiornik GPS, który geopozycjonuje zdjęcia. Po zgraniu fotografii na dysk, dzięki dołączonemu programowi Map Utility zdjęcia opatrzone tagami można pokazać na mapie choćby w popularnym Google Earth.
5
P O RADY Casio Interesujące nas modele – także dwa, choć tym razem każdy z innej półki – znajdziemy w ofercie Casio. Mały poręczny kompakt Casio Exilim EX G1 jest odporny na zanurzenie do 3 metrów, nie straszny mu pył i kurz ani upadek z wysokości ponad 2 metrów. Konstrukcja typu G absorbuje uderzenie, zabezpiecza aparat przed uderzeniami i zarysowaniami. Nadaje się również na wycieczki w ekstremalnych temperaturach (do 10° C). Specjalnie zaprojektowany uchwyt ułatwia trzymanie aparatu i fotografowanie w rękawiczkach a dla tych, którzy podczas wyprawy muszą mieć
Drugi polecany model to Casio Exilim EXH20G, który co prawda nie jest tak odporny jak poprzedni – Casio Exilim EXG1, – ale należy do tak zwanych „travelers zoomów”. Wyposażony bowiem został w obiektyw 24240 mm, f/3,25,7 czyli posiada 10 krotny zoom optyczny a dzięki technologii Single Frame SR Zoom jego zasięg zwiększa się o 1,5 raza. Oznacza to, że 10x zoom optyczny konwertowany jest do 15x zooma cyfrowego. Najbardziej interesującą cechą EXH20G jest jednak rozszerzony system GPS. Innowacyjny system HybridGPS umożliwia szukanie oznaczanie i sortowanie zdjęć. Dodatkowo, dzięki rozbudowanym czujnikom ruchu, można określić swoja pozycję, nawet, gdy sygnał GPS nie dociera do aparatu, na przykład w tunelu czy jaskini. Za sprawą wbudowanego kompasu aparat jest w stanie określić kierunek fotografowania, nawet wtedy, gdy jest wyłączony. EXH20G posiada możliwość stałego monitorowania bieżącej trasy podróży a dodatkowo, dzięki wbudowanej bazie miejsc z całego świata, jest poręcznym przewodnikiem turystycznym.
6
obie ręce wolne, Casio przygotowało w aparacie EXG1 specjalny zaczep. Casio Exilim EXG1 posiada matrycę CCD o rozdzielczości 12,1 miliona pikseli, obiektyw 38 – 114 mm, f/3,95,4 (dla formatu filmu małoobrazkowego 35 mm), a więc 3 krotny zoom optyczny, 4 krotny zoom cyfrowy i 18,7 krotny zoom HD. W tym trybie aparat zapisuje zdjęcia z rozdzielczością 640x480 pikseli zarówno z optycznym jak i cyfrowym zoomem.
P O RADY
Fujifilm Fujifilm XP30 jest pierwszym, wodoszczelnym, odpornym na upadek, kurz i niskie temperatury modele tej firmy. Odporność ta, według norm IPX wynosi odpowiednio – zanurzenie do 5 metrów, upadek z wysokości 1,5 m, a zakres temperatury do 10° C. Aparat posiada obiektyw z 5 krotnym zoomem optycznym (28 – 140 mm, f/ ) i matrycę światłoczułą o rozdzielczości 14,2 miliona pikseli. Istotnym atutem aparatu jest wbudowany moduł GPS. Funkcja ta tworzy geotagi, które pokazują współrzędne geograficzne lub nazwy fotografowanych miejsc na zdjęciach i plikach wideo.
Kodak W ofercie Kodaka znajdziemy prosty kompakt dla początkujących fotoamatorów oznaczony symbolem Kodak EASYSHARE SPORT. Aparat wyposażony został w matrycę światłoczułą o rozdzielczości 12 milionów pikseli i obiektyw z 5 krotnym zoomem cyfrowym. Jest wodoodporny do głębokości 3 m, oraz pyłoszczelny (według norm, odpowiednio IPX8 oraz IP6X).
7
P O RADY Nikon Nikon COOLPIX P500 to „Travelers Zoom” z obiektywem o 36 krotnym zoomie optycznym. Wyposażony w matrycę światłoczułą o rozdzielczości 12,1 miliona pikseli, odchylany wyświetlacz LCD (921 tysięcy punktów) a przede
wszystkim obiektyw o ogniskowej od 22,5 do 810 mm (f/3,45,7). Aparat znakomicie nadaje się na wyprawy do lasu albo na sawannę, bowiem jest lekki i wygodny a jednocześnie można nim fotografować dzikie zwierzęta z dużych odległości.
P500 możemy oczywiście rejestrować filmy, w jakości Full HD a dzięki hybrydowej redukcji drgań VR i funkcji „wykrywania ruchu” wszystkie zdjęcia i filmy powinny być stabilne. Najnowszą lustrzankę Nikon D5100 również wyposażono w obrotowy ekran LCD, podgląd na żywo „Live View” i funkcję filmowania Full HD. Krotność zooma optycznego zależy w tym przypadku, oczywiście, od obiektywu, którym dysponujemy. Może to być także obiektyw o stałej ogniskowej, czy małym zakresie zooma
– wszystko zależy od upodobań fotografa. Fotograficznofilmowe życie na wakacjach ułatwi przycisk „DMovie”, który został umieszczony tuż obok spustu migawki. Rozwiązanie to zapewnia bezpośrednie przechodzenie z trybu fotografowania do filmowania. Dzięki temu bardziej stabilny jest moment rozpoczynania lub zakończenia pracy w trybie nagrywania filmu albo przechodzenia pomiędzy trybami pracy. Nikon D5100, jak każda lustrzankę trzeba chronić przed uderzeniami, upadkiem i kurzem, nie da się jej też, z oczywistych względów, wykorzystać podczas nurkowania (chyba, że zastosuje się dedykowaną obudowę podwodną). Jednak jej zalety docenią z pewnością bywalcy kurortów i bardziej spokojnych miejsc, gdzie wypoczynek jest mniej ekstremalny niż podczas wypraw trekingowych.
8
P O RADY Olympus Flagową serią aparatów odpornych niemal na Olympus TG310 można zanurzyć do 3 metrów wszystko jest seria TOUGH – od samego początku lub bezkarnie upuścić z około 1,5 metra. Aparat projektowana by odpowiadać na zapotrzebowanie posiada podwójną stabilizację obrazu, obiektyw użytkowników ekstremalnych. Aparaty tej serii z 3,6 krotnym zoomem optycznym (28 102 mm) odporne są na wstrząsy, upadek, wodoszczelne, a ponieważ nie wysuwa się z obudowy jest bardziej odporne na pył i kurz, mrozoodporne. Trzy chroniony
w
trudnych
warunkach.
Dla
najnowsze kompakty z tej serii to Olympus TG zainteresowanych nowymi technologiami Olympus 310, TG610 i TG810, które oczywiście różnią oferuje funkcję fotografowania w trybie 3D. Aparat się między sobą, ale jak to zwykle bywa, każdy wykonuje dwa ujęcia a następnie łączy je na kolejny ma to „coś” więcej.
jednym zdjęciu budując w ten sposób efekt 3D.
Środkowy z serii – Olympus TG610 – wyposażony został w obiektyw z 5 krotnym zoomem optycznym (28 – 140 mm) i można z nim pływać pod wodą do głębokości 5 metrów. By ułatwić fotografowanie, aparatem można sterować poprzez tryb „sterowania przez pukanie” – TAP Control – pukając w korpus lub nachylając aparat.
9
P O RADY Najbardziej szlachetny z tej trójki jest Olympus TG810, wodoszczelny do 10 metrów, odporny na upadek z 2 metrów a także na zgniatanie do 100 kg. Jednak używanie go, jako młotka lub saperki nie wchodzi w grę. Aparat posiada zintegrowany system GPS i dysponuje bazą ponad 700000 punktów geograficznych, przyrodniczych i orientacyjnych (POI). Używając aparatu sprawdzić też można wysokość, kierunek fotografowania, datę i godzinę, ciśnienie powietrza
lub wody. Elektroniczny kompas wyposażony w trzy sensory rejestruje kierunek, w jakim jest zwrócony aparat, nawet wtedy, gdy aparat jest wyłączony. Wszystkie trzy modele są zgodne z kartami EYEFi, które umożliwiają automatyczne i bezprzewodowe przesyłanie obrazów do komputera lub Internetu. Można też doposażyć je w dedykowane obudowy podwodne, które zwiększają możliwości nurkowania z aparatem.
Panasonic W ofercie firmy Panasonic znajdziemy kilka modeli polecanych szczególnie urlopowiczom i turystom. Trzy z nich to modele serii FT, wyjątkowo odporne na wakacyjny stres. Pierwszy z nich – Panasonic LUMIX FT2 jest odporny na zanurzenie do głębokości 10 metrów, upadki z wysokości do 2 metrów, temperaturę do 10° C oraz kurz. Aparat jest wyposażony w nowy procesor Venus Engine HD II ze zintegrowaną technologią „Intelligent Resolution”. Do procesora Venus Engine HD II dodana została nowa technologia obróbki obrazu o nazwie „Intelligent Resolution”., która poprzez wykrywanie krawędzi obiektów oraz rozróżnianie obszarów wypełnionych detalami od miękkich gradacji zapewnia prawidłową korekcję ostrości. Technologia ta oferuje również funkcję „Intelligent Zoom”, która pozwala zwiększyć zoom 4,6krotny do 6krotnego. Inteligentny tryb automatyczny (iA) znak rozpoznawczy aparatów LUMIX
10
obejmuje optyczny stabilizator obrazu POWER O.I.S. (Optical Image Stabilizer), który tłumi drgania dwukrotnie skuteczniej niż konwencjonalny system MEGA O.I.S. Power O.I.S. zapewnia nieporuszone zdjęcia poprzez kompensację drżenia ręki, które pojawia się w momencie naciskania spustu migawki albo podczas robienia zdjęć nocnych z długim czasem ekspozycji. Tryb iA jest dostępny również w trybie filmowania.
P O RADY
Model Panasonic LUMIX FT3, z matrycą o rozdzielczości 12,1 miliona pikseli, jest wodoodporny do głębokości 12 metrów, wytrzymuje upadek z wysokości 2 metrów i mróz do 10° C. Jest także odporny na działanie kurzu. Nowością dla użytkowników ceniących aktywność w otoczeniu przyrody są wbudowane funkcje GPS, wysokościomierz i barometr. Obiektyw LEICA DC VARIOELMAR ze składanym układem optycznym nie tylko zapewnia wysoką jakość obrazu, lecz także ma bardzo wytrzymałą konstrukcję. Nowa funkcja Lumix Image Uploader umożliwia bezpośrednie, natychmiastowe udostępnianie innym użytkownikom swoich zdjęć w serwisie Facebook lub filmów w serwisie YouTube za pomocą dowolnego komputera PC. Nowy tryb fotografowania trójwymiarowego (3D Photo) pozwala
uzyskiwać w aparacie FT3 realistyczne, mniej zniekształcone obrazy 3D i oglądać je na ekranie telewizora 3D HD VIERA lub innego urządzenia 3D zgodnego z MPO. Aparat FT3 został wyposażony w funkcję GPS, popularną w „Travelers Zoom” z serii LUMIX TZ.
11
P O RADY Wykorzystując dane wewnętrzne pokazuje ona nazwę kraju/regionu, stanu/prowincji/województwa, miejscowości i punktu orientacyjnego. Dzięki temu użytkownik ma w czasie rzeczywistym informacje o fotografowanych miejscach i robienie zdjęć jest ciekawsze. Informacje dotyczące obszarów obejmują 203 kraje lub regiony na całym świecie. Ponadto mogą być podawane informacje o przeszło milionie obiektów w 78 krajach lub regionach. Zdjęcia i filmy z nazwami miejsc są automatycznie sortowane w porządku
Aparat LUMIX FT10 jest wyposażony w obiektyw LUMIX DC (35 – 140 mm) . Prowadnica z łamanym torem optycznym gwarantuje dużą wytrzymałość obiektywu. Przy rozdzielczości 3 milionów pikseli funkcja „Extra Optical Zoom” zapewnia dodatkowe powiększenie, zwiększając współczynnik zoomu do 8,4x (294 mm) przez użycie środkowej części matrycy CCD. Pomimo płaskiej, nowoczesnej obudowy aparat jest odporny na zanurzenie w wodzie do głębokości 3 metrów oraz na kurz zgodnie z normami „IPX8” i „IP6X”. Za sprawą gumowej wyściółki oraz wzmocnionego szkła i żywic węglowych wewnątrz obudowy aparat jest skutecznie chroniony przed wodą, kurzem i piaskiem. Aparat LUMIX FT10 wytrzymuje upadek z wysokości do 1,5 metra. Oprócz obudowy wzmocnionej za pomocą materiału odpornego na wstrząsy aparat używa łamanego układu optycznego, która zapobiega uszkodzeniu obiektywu wskutek upadku. Obiektyw jest chroniony przez pomocniczy amortyzator, których pochłania siłę uderzenia. Aparaty z serii FT wyposażone są w kompas, wysokościomierz, barometr, dzięki czemu pokazują i rejestrują wysokość, ciśnienie atmosferyczne oraz kierunek. Barometr jest także wykorzystywany przez wskaźnik głębokości pod wodą. Warto jednak pamiętać, że w przypadku używania aparatów w trakcie wspinaczki wysokogórskiej,
12
alfabetycznym w wirtualnym folderze aparatu, co umożliwia szybki dostęp. Ponadto można wprowadzać nazwy miejsc za pomocą dostarczanego z aparatem oprogramowania PHOTOfunSTUDIO 6.1 HD Lite Edition. Można także łatwo sortować lub wyszukiwać obrazy według nazw miejsc. Zegar wewnętrzny aparatu jest automatycznie ustawiany na czas lokalny miejsca, w którym aparat się znajduje, więc użytkownik wyjeżdżając za granicę lub wracając do swojego kraju nie musi ustawiać zegara ręcznie.
rekkingu lub nurkowania należy traktować mierzone wartości (położenie, wysokość, głębokość, ciśnienie atmosferyczne) tylko, jako dane orientacyjne. Wśród aparatów dla podróżników warto też zwrócić uwagę w jeden z modeli z serii TZ – Panasonic LUMIX TZ20. Można by powiedzieć, że LUMIX TZ20 to inteligentny aparat z inteligentnym zoomem, inteligentnym wyświetlaczem i inteligentną rozdzielczością, rozpoznaje twarze, śledzi ruch, niemalże myśli za fotografa. Aparat posiada na pokładzie wszystko to, czego podróżnikowi potrzeba – szeroki zakres ogniskowej obiektywu LEICA DC VARIOELMAR 24 384 mm (29 464mm w trybie nagrywania filmu), co daje 16 krotne powiększenie, funkcje znane z innych modeli firmy Panasonic; Intelligent Auto, GPS, filmowanie Full HD czy zdjęcia w formacie 3D.
P O RADY Sony Smukły Sony Cybershot TX10 posiada wewnątrz wodoodpornej obudowy, stworzonej z myślą o aktywnie spędzanym urlopie czy wakacjach mnóstwo nowoczesnych rozwiązań ułatwiających uzyskanie fotografii i filmów HD. Aparat jest wodoszczelny do głębokości 5 metrów, wytrzymuje również działanie kurzu, mrozu do 10°C, a upadek z wysokości 1,5 metra. Zdjęcia 3D można wykonać za naciśnięciem jednego przycisku a następnie oglądać je na telewizorze 3D z funkcją Sweep
Panorama. Technologia Sweep Multi Angle tworzy niezwykłe obrazy przypominające efekt 3D, które można oglądać, pochylając ekran aparatu. Aparat TX10 wyposażony został w najnowszy przetwornik Exmor R CMOS o efektywnej rozdzielczości 16,2 miliona pikseli, który dzięki większej czułości i osłabianiu szumów w obrazie zapewnia doskonały wygląd zdjęć wykonywanych w słabym świetle oraz szerokokątny obiektyw Carl Zeiss 25 mm z 4 krotnym zoomem optycznym.
Sony TX10 to zgrabny kompakt na wycieczkę, aparatu, który już mamy lub który zamierzamy kupić. Warto jednak pamiętać o pewnych nawet w trudnych warunkach. ograniczeniach i zawsze obowiązującej zasadzie Z szerokiej oferty cyfrowych aparatów – chroń swój aparat jak siebie samego. To, że fotograficznych, jakie pojawiają się wciąż w jest wodoszczelny, odporny na pył i kurz, zgniatanie sklepach wybraliśmy czołówkę tych, które, naszym i wiele innych stresów, nie oznacza, że jest zdaniem najlepiej sprawdzą się w roli niezniszczalny. współtowarzysza urlopowych wojaży. Co oczywiście Zbigniew Włodarski wcale nie oznacza, że nie można ze sobą zabrać
13
P O RADY
14
P O RADY
15
P O RADY
Rozmiar zdjęcia – możliwości i potrzeby fotoamatora Odkąd pojawiły się aparaty cyfrowe podstawową częścią ich konstrukcji, o której najczęściej się rozmawia jest matryca CCD i jej rozdzielczość. Mimo że jest to jeden z wielu parametrów matrycy światłoczułej, przyjęło się dzielić aparaty cyfrowe na podstawie liczby megapikseli. Co jednak to oznacza dla fotoamatora? Matryca aparatu cyfrowego składa sie ze światłoczułych komórek, które tworzą piksele – punkty obrazu. Najprostszym przykładem matrycy może być zwykła kartka papieru w kratkę. Jeśli
16
wykroimy z niej fragment o bokach 30x20 kratek otrzymamy wyimaginowaną matrycę o rozdzielczości 600 pikseli. Współczesne aparaty wyposażone są w matryce o rozdzielczości nawet kilkunastu milionów pikseli, (choć zdarzają ekstremalne przypadki, gdy rozdzielczość matrycy światłoczułej sięgnąć może kilkudziesięciu milionów pikseli). Zdjęcie, które służy do ilustracji tego tekstu zapisane jest w rozdzielczości 3072x2048 pikseli. Iloczyn wynosi 6 291 456 pikseli, a to z kolei dowodzi, że matryca aparatu jest 6 megapikselowa.
P O RADY Jednak jak przełożyć tę wiedzę na praktykę codziennego fotografowania? Jednostka dpi (dots per inch) oznacza liczbę punktów na jeden cal długości (2,54 cm), – czyli Po pierwsze, trzeba ustalić, jaki jest rzeczywisty ile punktów obrazowych (pikseli) drukarka zmieści wymiar jednego piksela. Jeśli spojrzeć na zdjęcie na długości 2,54 cm, by wydrukować fotografię matrycy światłoczułej to z jej wymiarów fizycznych o maksymalnej jakości. Mając zdjęcie o nie dowiemy się ile mierzy piksel. W istocie, wspomnianej już rozdzielczości 3072x2048 pikseli bowiem jest to jednostka bezwymiarowa. Dopiero, postaramy się ustalić maksymalny format jego gdy zapisane zdjęcie zechcemy obejrzeć na wydruku. Dzieląc dłuższy bok przez wartość ekranie monitora lub wydrukować na drukarce rozdzielczości (300 dpi) otrzymamy 10,24 cala czy w cyfrowym laboratorium fotograficznym czyli 26,0096 cm (w przybliżeniu 26 cm) . Drugi bezwymiarowe piksele okażą się rzeczywistym wymiar – 2048: 300 = 6,82 x 2,54 = 17,34 cm. punktem obrazowym. Najlepszym przykładem W efekcie, przy zachowaniu najwyższej jakości będzie drukarka o rozdzielczości 600 dpi. otrzymamy wydruk wielkości 26x17,4 cm.
Czytając powyższą tabelkę możemy dowiedzieć się, jakiej wielkości obrazek wydrukujemy w zależności od posiadanego aparatu cyfrowego – bardziej szczegółowe dane można samemu obliczyć spoglądając do instrukcji aparatu i korzystając z podanego wzoru. W instrukcji zwykle
podane są rzeczywiste rozmiary zapisywanych zdjęć. W przypadku wzorcowego zdjęcia jest to wielkość 3072x2048 pikseli. W opcjach aparatu można tę wielkość zmienić, jednak moim zdaniem warto zapisywać zdjęcia w maksymalnej rozdzielczości.
17
P O RADY Łatwiej jest je potem zmniejszyć – natomiast powiększyć, (czyli „dodać pikseli”) bez utraty jakości nie można. Zapisywanie zdjęć w maksymalnej rozdzielczości wiąże się z ich objętością. To proste przełożenie – im więcej
informacji (pikseli) zawartych w obrazie tym większa objętość pliku. Powinniśmy zatem wyposażyć swój aparat w karty pamięci o dużej pojemności – na dłuższą metę taki wydatek niewątpliwie bardzo się opłaci.
Wróćmy do naszego zdjęcia z gołębiami. Wykonane ono zostało w rozdzielczości 3072x2048 pikseli i 180 dpi – jak to wynika z zapisu EXIF. Zapisane jako plik *.jpg w pełnej wielkości zajmuje 4MB a to oznacza, że jest to plik skompresowany.
O zapisywaniu zdjęć, ich kompresji i jej wpływie na jakość obrazu napiszemy innym razem. Teraz skupimy się na prostej, wydawałoby się czynności, jaką jest dalsza obróbka zdjęcia w komputerze.
18
P O RADY Okazuje się, że czasem zbyt duży plik staje się przeszkodą, na przykład przy przesyłaniu pocztą elektroniczną czy na strony internetowe. Ustawienie parametrów możliwe jest już podczas fotografowania, z drugiej jednak strony to samo zdjęcie niewątpliwie będziemy chcieli także wydrukować lub pokazywać na ekranie komputera lub telewizora. Zwykle zapisane w aparacie zdjęcia gromadzimy później na dysku twardym komputera. Z tych kolekcji niektóre zdjęcia drukujemy, część
umieszczamy na stronie internetowej a najciekawsze wysyłamy emailem znajomym. Jak pogodzić ze sobą wszystkie te cele? W takiej sytuacji warto zaprzyjaźnić się z, choćby najprostszym edytorem graficznym. Jest ich w tej chwili bardzo dużo – od profesjonalnych jak Adobe Photoshop CS5, Adobe Photoshop Elements 9, PaintShopPro X3, aż do nawet darmowych programów, na przykład PhotoFiltre.
Pracę nad zdjęciem rozpoczynamy od sprawdzenia jego parametrów. W naszym przypadku skorzystamy z programu PaintShopPro. Po otwarciu wybranego zdjęcia wybieramy z menu opcję [Current Image Information] gdzie na pierwszej zakładce widnieją podstawowe informacje o obrazku. [1.jpg] Z informacji wynika, że zdjęcie zostało zapisane w rozdzielczości 3072x2048 pikseli, 180 dpi, 24 bitowej przestrzeni barwnej.Plik zajmuje 4MB pamięci. Aby zmienić te parametry zamykamy zakładkę i z menu [Image] wybieramy zakładkę [Resize]. [2.jpg]
Dzięki tej zakładce możemy zmienić wielkość obrazka w pikselach, liczbę pikseli na cal, lub oba te parametry razem, w zależności od tego w jakim celu zmian dokonujemy. Powiedzmy,
1.jpg że zdjęcie zostanie przeznaczone na konkurs w „FOTOinformatorze”. W zasadach regulaminowych podane zostały parametry przyjmowanych plików: muszą być w rozdzielczości 300 dpi a jednocześnie nie przekroczyć wielkości 2 MB. W tej sytuacji w okienku [Resize] wstawiamy liczbę 300 i zapisujemy plik jako golebie.jpg. trzeba teraz sprawdzić, wybierając z menu [Current Image Information] jego wielkość – jeśli przekracza 2 MB – ponownie otwierając zakładkę [Resize] zmniejszamy jego rozmiar w pikselach. Można też zmniejszyć rozmiar zdjęcia nie zmieniając liczby pikseli na cal. [3.jpg]
19
P O RADY Podobnie, gdy zmieniamy wielkość obrazka z myślą o umieszczeniu go na stronie internetowej, po otwarciu zakładki [Resize] zmniejszamy liczbę pikseli na cal do 72 dpi i jednocześnie rozmiar zdjęcia w pikselach dobierając odpowiednią do projektu strony wielkość. [3.jpg]
3.jpg
Zmiana rozdzielczości zdjęcia doskonale widać też zmianę jakości
20
P O RADY Przygotowując płytkę CD ze zdjęciami do wydruku odpowiednio przygotować w minilabie cyfrowym, także można zdjęcia samym miejsce na dysku.
oszczędzając
tym
Objętość plików przygotowanych do wydruku w zależności od liczby pikseli na cal (dpi)
Wykonując te wszystkie operacje warto pamiętać by zawsze materiałem źródłowym był oryginalny plik. Musimy starać się, by nie zapisywać plików *.jpg wielokrotnie. Każde zapisanie obrazu w formacie stratnym, jakim jest *.jpg powoduje dodatkową utratę jakości. Dlatego po modyfikacji warto każdy obrazek zapisać jako nowy plik a
zmiany robić tylko na pliku oryginalnym. Aby jednak uniknąć jakichś nieprzewidzianych wypadków – dobrze jest mieć kopię zapasową najcenniejszych plików.
Anna Zawadowska
21
S P RZ Ę T
G3 Aparat nowej Generacji LUMIX G3, najnowszy członek rodziny Panasonic Lumix G Micro System, zmieni istniejące wyobrażenia na temat tego, jak powinien wyglądać aparat wysokiej jakości. Poprzez wyeliminowanie podzespołu lustra znajdującego się w lustrzankach cyfrowych, udało się uzyskać wyjątkową jakość obrazu w kompaktowej, dobrze leżącej w ręku, aluminiowej konstrukcji. Aparat LUMIX G3, mniejszy o 25 procent od poprzednika, można zawsze mieć przy sobie. LUMIX G3 pozwala zrobić doskonałe zdjęcie już przy pierwszej próbie. Nowa matryca o rozdzielczości 16,0 megapikseli, błyskawiczny autofokus i możliwość rejestrowania filmów Full HD AVCHD przekładają się na wyjątkową jakość obrazu,poprzednio zarezerwowaną dla dużych, ciężkich i skomplikowanych lustrzanek cyfrowych. Intuicyjne tryby automatyczne i pełna gama zaawansowanych funkcji gwarantują zrobienie dokładnie takiego zdjęcia, jakie wymarzył sobie fotograf. Standard Mikro Cztery Trzecie pozwala na projektowanie niedużych fizycznie aparatów z wymienną optyką i matrycą równą wielkością tym jakie oferują regularne lustrzanki. Dzięki
22
zastosowaniuspecjalnego konwertera możliwe jest użytkowanie pełnej gamy obiektywów standardu Cztery Trzecie, w tym świetnej jakości obiektywów Leica. Nowe aparaty idealnie sprawdzają się podczas wakacyjnej podróży i w każdej innej sytuacji w której mały rozmiar, nieduża waga i dobra jakość mają kluczowe znaczenie.
Oprócz możliwości wymiany szkieł, użytkownik ma do dyspozycji wiele cech, których nie było dotąd w aparatach tej wielkości. Przede wszystkim, aparaty w systemie Mikro Cztery Trzecie wyposażone są w duży przetwornik 4/3, zapewniający doskonałą jakość obrazu oraz dynamikę i głębię kolorów. Konstruktorzy systemu Mikro Cztery Trzecie wyeliminowali też największą wadę trapiącą dotychczas aparaty bez lustra – wolny autofokus. Wmodelach serii G firmy Panasonic szybkość ostrzenia jest równa lustrzankom, zdecydowanie deklasując aparaty kompaktowe. Panasonic wprowadził na polski rynek już pięć aparatów systemu Mikro Cztery Trzecie serii LUMIX G, które zrewolucjonizowały rynek.
S P RZ Ę T Pierwszy model z wymiennym obiektywem, DMC G1, umożliwił znaczne zmniejszenie korpusu aparatu dzięki zastosowaniu konstrukcji pozbawionej lustra.Wychylny wyświetlacz LCD oraz innowacyjny wizjer orozdzielczości 1,44 mln pikseli pozwoliły na kreatywne i komfortowe fotografowanie w każdych warunkach. Model DMCGH2, następca cenionego przez filmowców aparatu GH1, pozwala na nagrywanie filmów Full HD 1080i/50. Jest dzięki temu najtańszą na rynku kamerą wideo Full HD z wymienną optyką. Atrakcyjny wizualnie DMCGF3 wyróżnia się wzornictwem i bardzo jasnym obiektywem o stałej ogniskowej. Systematycznie powiększana jest także baza obiektywów, będąca dla zaawansowanego użytkownika ważnym czynnikiem przy wyborze aparatu. Obecnie na rynku znajduje się kilkanaście szkieł pracujących w systemie Mikro Cztery Trzecie
– od obiektywów typu zoom po stałoogniskowe. Do sprzedaży trafi także pierwszy na świecie obiektyw 3D przeznaczony dla tego systemu. Na rynku znajduje się też wiele konwerterów pozwalającychna użytkowanie obiektywów z mocowaniami innych producentów, np. Leica R lub M, czy w systemie Cztery Trzecie oferującym kolejne kilkadziesiąt szkieł. Każdy fotograf potrzebuje też akcesoriów, które ułatwiają pracę bądź poprawiają warunki fotografowania. Dlatego Mikro Cztery Trzecie to nie tylko aparaty i obiektywy. Użytkownicy mogą zaopatrzyć się w szereg dodatkowych akcesoriów, takich jak zewnętrzne mikrofony, adaptery, lampy błyskowe, zewnętrzne wizjery, filtry itp. W sprzedaży znajdują się wszystkie akcesoria, które mogą być przydatne osobom zainteresowanym budową kompleksowego systemu fotograficznego dla aktywnych.
23
S P RZ Ę T
Wydajne karty pamięci Sony Memory Stick PROHG Duo™HX w ofercie Sony
Najlepsze w swojej klasie karty działające z szybkością do 50 MB/s — doskonałe przy zdjęciach seryjnych i nagrywaniu filmów Full HD miłośnicy fotografii mogą obecnie w pełni wykorzystywać szybkość i rozdzielczość najnowszych aparatów cyfrowych i kamer z oferty Sony. Nowe karty, choć kosztują tyle samo, co poprzednie modele Memory Stick PROHG Duo™ HX, są od nich o 60% szybsze. Po zainstalowaniu w sprzęcie Sony przewyższają też szybkością najszybsze z dostępnych na rynku modeli kart SD UHSI. Najszybszą obecnie serię kart Memory Stick tworzą modele o pojemności od 8 do 32 GB, zoptymalizowane pod kątem ciągłego fotografowania nowoczesnymi lustrzankami, aparatami SLT i aparatami z wymienną optyką. Włożona do aparatu Sony NEX5, karta pozwala w ciągu minuty zapisać 190 zdjęć JPEG
24
wykonywanych w trybie zdjęć seryjnych z dużą szybkością. Dla porównania, standardowa karta SD klasy 4 umożliwia zapis niespełna połowy, bo tylko 80 obrazów na minutę. Dzięki fenomenalnej wydajności nowe karty będą idealnym rozwiązaniem do zapisu, przechowywania i przenoszenia danych dla wymagających użytkowników. Udoskonalenia te są możliwe dzięki nowej, specjalnie opracowanej przez Sony technologii HX Engine — inteligentnemu sterownikowi pamięci flash, który zwiększa efektywność przesyłania danych i obsługi błędów, a przez to poprawia szybkość i stabilność odczytu i zapisu dużych plików. Nowe karty Memory Stick PROHG Duo™ HX 50 MB/s firmy Sony można nabyć od maja 2011 r. Ceny poszczególnych modeli (8 / 16 / 32 GB) są takie same jak poprzednich modeli Memory Stick PROHG Duo™ HX.
Nowe obiektywy CANON EF Firma Canon wprowadza do sprzedaży dwa nowe superteleobiektywy do cyfrowych lustrzanek EOS – EF 500 mm f/4L IS II USM oraz EF 600 mm f/4L IS II USM. Zostały one zaprojektowane z myślą o najbardziej wymagających fotografach sportowych oraz przyrodniczych. Nowe obiektywy zostały zapowiedziane po raz pierwszy w sierpniu 2010 r., a prototypy można było obejrzeć na targach Photokina 2010 w Kolonii w Niemczech. Oba obiektywy oferują całkowicie przeprojektowaną optykę z 16 elementami w 12 grupach. Elementy optyczne w obu obiektywach są wyposażone w powłoki Super Spectra i SubWavelength Structure Coating (SWC) zoptymalizowane pod kątem efektywnej redukcji efektów zjawy i flary. Na powierzchni tylnej i przedniej soczewki
S P RZ Ę T
zastosowano też antystatyczną powłokę fluorową, która odpycha kurz i brud. Zapewnia ona bardziej klarowne zdjęcia i zapobiega powstawaniu śladów na przedniej soczewce, ponieważ sprawia, że krople wody szybko ściekają z obiektywu. Oba modele są wyposażone w najnowszy system stabilizacji obrazu firmy Canon, który zapewnia doskonałą jakość podczas fotografowania z ręki i pozwala użytkownikom robić zdjęcia przy szybkości migawki nawet czterokrotnie mniejszej, niż zwykle wymagana. Tryb IS 2 korzysta z nowych algorytmów, które zwiększają wydajność w trakcie panoramowania, a nowy tryb IS 3 wspomaga użytkownika w przypadku zmiany fotografowanego obiektu, aktywując jednostkę IS tylko podczas ekspozycji.
25
S P RZ Ę T Nowe obiektywy zaprojektowano jako część elitarnej serii L, która łączy wyjątkową jakość optyki ze stylowym wzornictwem. Oba modele oferują udoskonalony układ elementów sterujących, który ułatwia codzienną obsługę. Przyciski blokady autofokusa mają teraz regulowane położenie, co zwiększa ergonomię, pozwalając użytkownikowi samodzielnie wybrać pozycję uchwytu obiektywu, na którym znajdują się przyciski. Do usprawnień mechanicznych należą opcjonalne długie lub krótkie stopki odpowiednie do statywów jednonożnych i trójnożnych. Ulepszony mechanizm rotacji kołnierza statywu zapewnia płynniejszy ruch podczas przekręcania obiektywu z układu pionowego do poziomego. Dołączono też blokadę
26
typu Kensington, która zabezpiecza obiektyw podczas terenowych sesji zdjęciowych. Wytrzymała konstrukcja jest wodoodporna, więc w połączeniu z wodoszczelnym korpusem EOS nadaje się do użytku w trudnych warunkach.
S P RZ Ę T
Dwa nowe modele Sony Cybershot z technologią 3D Najnowsze aparaty z serii H Sony Cybershot™ HX100V lub HX9V umożliwiają rejestrację 50 pełnych klatek obrazu Full HD na sekundę w formacie 1920x1080, co przekłada się na wyjątkową płynność i czystość sfilmowanej szybkiej akcji. Sztandarowy model Cyber shot™ HX100V doskonale nadaje się dla podróżników i miłośników fotografii. Jego obiektyw — VarioSonnar firmy Carl Zeiss — jest pokryty powłoką T*, która niemal całkowicie eliminuje refleksy światła. Niezwykle duży, 30krotny zoom optyczny umożliwia wykonywanie szczegółowych zdjęć odległych obiektów. Aparat jest wygodny w trzymaniu i noszeniu, a kształtem obudowy i
rozmieszczeniem elementów sterujących przypomina lustrzanki cyfrowe. Mniejszy i lżejszy model HX9V jest wyposażony w zaawansowany obiektyw Sony klasy G, którego 16 krotny zoom i minimalna ogniskowa 24 mm umożliwiają wykonanie praktycznie każdego zdjęcia. Oba są wyposażone w zaawansowany, optyczny stabilizator obrazu SteadyShot z „aktywnym” trybem. System ten, zapożyczony z zaawansowanych modeli kamer Sony Handycam®, kompensuje drgania w trzech kierunkach i zapewnia wyraźniejszy obraz podczas zdjęć z ręki, nawet przy dużych zbliżeniach.
27
S P RZ Ę T Aparaty HX100V i HX9V mają szereg funkcji 3D, do których należą panorama 3D, fotografie 3D oraz tryb Sweep Multi Angle. W obydwu modelach zastosowano najnowszy przetwornik CMOS Exmor R™ o efektywnej rozdzielczości 16,2 miliona pikseli. Obsługuje on między innymi tryb zaawansowanej panoramy HR (o wysokiej rozdzielczości), w którym wystarczy nacisnąć przycisk migawki i odpowiednio poruszać aparatem,
28
by utrwalić niezwykle rozległą panoramę w rozdzielczości 10480 x 4096 punktów.W podróży i na urlopie przydadzą się zainstalowane w obu aparatach odbiorniki GPS i kompas, wykorzystywane do rejestracji miejsca i kierunku wykonywania zdjęć. Efekt zapisu tych danych można zobaczyć, przeglądając zdjęcia na elektronicznych mapach w każdym komputerze PC.
S P RZ Ę T Model Cybershot™ HX100V jest ponadto wyposażony w pierścień ręcznej regulacji, który można wykorzystywać do nastawiania ostrości lub zmiany ogniskowej. Znakomicie
sprawdza się on na przykład przy zdjęciach makro, gdy podgląd powiększonego fragmentu na ekranie pozwala na precyzyjne korygowanie ostrości.
29
W Y DARZ E NI A
Inwazja śmieci W domu, w pracy, przestrzeniach publicznych miasta, na ulicy, dbamy o czystość i porządek, mało zastanawiając się nad losem wyrzucanych przez nas odpadów. Tym czasem śmieci są plagą współczesnego, nowoczesnego społeczeństwa, z którą rozwijająca się cywilizacja nie może sobie poradzić. Szybka konsumpcja spowodowała modę na artykuły jednorazowego użytku. Usuwamy puste plastikowe butelki po napojach, różne opakowania, papier, karton, szkło, plastik, meble, stare komputery, telewizory, samochody, opony, ubrania oraz resztki pożywienia. Przeciętny mieszkaniec Polski produkuje rocznie prawie 250 kg śmieci a miejsca na ich składowanie jest coraz mniej. Bogate państwa przemysłowe transportują swoje odpady za granicę. Natomiast biedne kraje, takie jak Samoa deponują śmieci na dnie morza. Nie wspominając o tym, że ocean służy obecnie za rynsztok dla tankowców ropy naftowej, atomowych zanieczyszczeń oraz
30
wszelkich innych trucizn. Skażenie środowiska awansowało do wspólnego, uniwersalnego problemu wszystkich ludzi. Polski fotograf, Erazm Wojciech Felcyn postanowił zająć się tematyką związaną z zaśmiecaniem otoczenia. Latami fotografował spotkane w okolicach bałtyckich plaż pozostałości naszej codziennej egzystencji. W ten sposób wykreował kolorową serię zatytułowaną „Inwazja subiektywny portret śmieci".Spektakularne fotografie Felcyna powstały z buntu przeciw rosnącemu ekologicznemu zatruciu w skali lokalnej. „Skupiłem się na tych śmieciach i odpadach, wnikających w nasze środowisko w olbrzymich ilościach, poza wszelką kontrolą, poza systemami kolekcjonowania i utylizacji. U źródeł tego zjawiska leży szereg przyczyn od masowej beztroski, nonszalancji, czy wręcz zwykłego chamstwa aż po luki w zarządzaniu państwem", pisze w swoim katalogu autor.
W Y DARZ E NI A Erazm Wojciech Felcyn pokazał to, czego nikt nie chce oglądać, to, co wszyscy pomijają z obojętnością. Sportretował: zmiętą pustą butelkę, zardzewiałą puszkę, część karoserii, starą oponę, pofałdowane plastikowe torby, kawałki styropianu, sprężyny, stare szmaty, jakąś rękawicę to znów rozdeptane, zniszczone obuwie. Niczego nie inscenizował, tylko przedstawił rzeczywistość taką, jaka jest naprawdę. Artysta bardzo przewrotnie, za pomocą ironii rozprawił się z zaobserwowanymi brudami. Zdjęcia odpadów przetworzył komputerowo, dokonując przy tym estetyzacji wybranych obiektów. Niestety upiększając przedmioty odebrał im ich oryginalną, autentyczną wymowę. Podświetlone nylonowe sieci z ładnie rozłożoną strukturą faktury oczek
nie oddziaływają ani brzydko ani pięknie, tylko nijako. Wymuskane portrety śmieci irytują widzów, ale również uzmysławiają, że w miarę wzrostu cen na artykuły konsumpcyjne, w przyszłości biedocie pozostanie jedynie radość tworzenia nowych rzeczy z resztek cywilizacji. Istnieje już biżuteria z zakrętek, korków i kapsli od butelek. Mamy meble z plastikowych butelek lub z metalowych beczułek po płynach, suknie z papieru czy kostiumy teatralne z plastikowych worków. Odpady uwiecznione na fotografiach Felcyna są wyrwane z kontekstu konkretnego miejsca. Butelka leżąca w zwiędłych liściach lub rękawica na piaszczystej drodze może być usytuowana wszędzie, w każdym mieście i w każdym kraju. Obrazy opowiadają o przemijaniu.
31
W Y DARZ E NI A Jedna z prac ukazuje zdechłą wronę. Abstrakcyjny obraz szczątków ptaka, którego kształty rozpoznajemy po przez kawałki skrzydeł z piórami i pazury, przestrzega widzów przed konsekwencjami ludzkiej obojętności wobec obumierającej, zatrutej natury. Na innym zdjęciu wegetuje, zagracający otoczenie fragment zgniecionej karoserii. Seria „Inwazja subiektywny portret śmieci" może być potraktowana, jako wyrzut sumienia ludzi, którzy
Erazm Wojciech Felcyn urodził się w 1946 roku w Bydgoszczy. W latach 19701976 był członkiem Sekcji Wystawienniczej Gdańskiego Towarzystwa Fotograficznego. Od 2005 roku jest członkiem ZPAF. W 1965 roku zadebiutował indywidualną wystawą „Na szlaku" w jednym z klubów studenckich Gdańska. W następnych latach brał
32
powinni wspólnie, razem walczyć o ochronę środowiska. Erazm Wojciech Felcyn zaadoptował wspaniałą ideę. Moim zdaniem jego różne od siebie stylistycznie prace bywają zbyt przegadane. Jednak uniwersalne przesłanie czyni je wartościowymi i godnymi zaprezentowania, jak najszerszym kręgom publiczności.
Aleksandra Hołownia
udział w licznych wystawach w kraju i na świecie. (Między innymi: Adelaide, Edynburg, HongKong, Innsbruck, Newcastle, Sao Paulo, Sarajewo, Seefeld, Southampton, Sydney, Zwevegem) zdobywając szereg medali i prestiżowych wyróżnień.
DesignoGSM Telefony komórkowe i akcesoria SKUP SPRZDAŻ ZAMIANAA
Wszystko do twojej komórki: ładowarki sieciowe/samochodowe pokrowce, kabury kable,zestawy słuchawkowe
Naprawa telefonów wszystkich marek: po zalaniu zdejmowanie blokady sieci SIMLOCK wymiana oprogramowania wymiana podzespołów
Znajdziesz nas w Centrum Handlowe Wiatraczna Al. Stanów Zjednoczonych 72 lok. 25A I piętro email:designogsm@o2.pl tel kom. 666363663 lub 668155793