Freemoney 15032018 by Freemoney

money

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΕΛ.19

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΣΕΛ.6

LIFE ΣΕΛ.20

FREE

www.sofokleousin.gr

Εβδομαδιαία Οικονομική Εφημερίδα

«Καθαρή» έξοδος από μνημόνια, με ασπίδα προστασίας για τις τράπεζες ΣΕΛ. 154,5

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018 | ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 201

ΦΘΗΝΟΤΕΡΟ ΡΕΥΜΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Κεντροαριστερά: Σύννεφα στον γάμο και νέο φλέρτ

φέρνει ο ανταγωνισμός

12σέλιδ

ΑΦΙΕΡΩ

ΜΑ

ΣΕΛ. 154

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Στην τσιμπίδα οι γιατροί της Novartis

● «Κοσμογονία» στην αγορά ενέργειας ● Μεγάλες επενδύσεις που γίνονται μοχλός ανάπτυξης

ΣΕΛ. 154-5

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ

● Πώς επωφελούνται οι καταναλωτές, τι προσφέρουν οι εναλλακτικοί πάροχοι Ο ενεργειακός τομέας γίνεται ατμομηχανή ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, προσελκύοντας μεγάλες επενδύσεις από διεθνείς κολοσσούς και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις. Ο κλάδος βρίσκεται στην πρώτη φάση κοσμογονικών αλλαγών, οι οποίες θα επιταχυνθούν με το περαιτέρω άνοιγμα των αγορών ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αε-

ρίου και την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά υγρών καυσίμων. Στη διαδικασία μετασχηματισμού αναδεικνύονται «εθνικοί πρωταθλητές» - μεγάλες επιχειρήσεις που επενδύουν, δημιουργούν θέσεις απασχόλησης και προσφέρουν πολλαπλά οφέλη στην εθνική οικονομία. Ωφελημένοι και οι καταναλωτές – νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που μπορούν

Στην 15ετία ο χρόνος παραγραφής να μειώσουν τις ενεργειακές δαπάνες τους, καθώς ο ανταγωνισμός φέρνει μειώσεις τιμών και πακέτα προσφορών. Η αρχή έγινε με τους εναλλακτικούς παρόχους ηλεκτρικού ρεύματος, τις νέες εταιρείες που διεκδικούν μερίδιο από τη ΔΕΗ και διευρύνουν σταδιακά το πελατολόγιο τους. Ο ανταγωνισμός θα επεκταθεί στο φυσικό αέριο. ΣΕΛ. 7-18

ΣΕΛ. 15 6

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Αποψη

Τελευταίο χαρτί το ποδοσφαιρικό Grexit

?Εν συντομία Οικονομία

ΣΕΛΙΔΑ

Ενώ η εμπλοκή και οι ευθύνες πολιτικών προσώπων στο σκάνδαλο Novartis αποτελούν πλέον αντικείμενο διερεύνησης στην Προανακριτική Επιτροπή

Πολιτική

ΣΕΛΙΔΑ

Ενώ το πολιτικό θερμόμετρο παραμένει στα ύψη και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι εδραιώνεται ένας νέος «δικομματισμός», ο νέος φορέας της

Φορολογία

ΣΕΛΙΔΑ

Τα πάνω-κάτω στην καθημερινή δραστηριότητα των επιχειρήσεων θα επιφέρει η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση των συναλλαγών τους με την

Εκτιμώντας ότι ο πόλεμος στο ποδόσφαιρο δεν είναι πλέον «οπαδικός», αλλά πρωτίστως οικονομικός και επιχειρηματικός με πολιτικές προεκτάσεις, η κυβέρνηση προσπαθεί να χτυπήσει τους μεγαλοπαράγοντες-ιδιοκτήτες των ομάδων «εκεί πού πονάνε»: Στο οικονομικό, στην «τσέπη». Χρησιμοποιεί λοιπόν ως μέσο πίεσης το μόνο χαρτί με ουσιαστικό αντίκρισμα που έχει στα χέρια της: Την απειλή του ποδοσφαιρικού Grexit, που συνεπάγεται απώλεια εσόδων δεκάδων εκατομμυρίων για τις ΠΑΕ και τους ιδιοκτήτες τους. Με τον αποκλεισμό από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις θα χάσουν έσοδα από τηλεοπτικά συμβόλαια, διαφημίσεις, εισιτήρια και πριμ της UEFA. Για να συντηρήσουν τις πολυδάπανες ΠΑΕ και να «ντοπάρουν» τους οπαδούς με μεταγραφές, θα χρειασθεί να βάλουν βαθιά το χέρι στη δική τους τσέπη.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Το Grexit θα έχει μάλιστα πολλαπλές δυσμενείς συνέ-

τα τελευταία χρόνια, ακολουθώντας πιστά τις «νόρμες» της UEFA και της FIFA. Πρέπει μόνο να διασφαλισθεί η εφαρμογή αυτών των κανονισμών, που γίνεται τώρα a la carte. Η UEFA και η FIFA δεν ζητούν πειες, καθώς θα περιορίσει το γενικότερο ενδιαφέρον φιλάθλων και media και θα καταλήξει σε αποδυνάμωση των «οπαδικών στρατών», που χρησιμοποιούνται από τους μεγαλοπαράγοντες ως θώρακας προστασίας και για την προώθηση προσωπικών συμφερόντων τους. Η κυβέρνηση δεν έχει πολλούς τρόπους να επιβάλει την «τάξη» και την κάθαρση σ’ αυτό το χώρο, διότι το πρόβλημα δεν εντοπίζεται αυτή τη φορά σε συμπεριφορές οπαδών και σε γηπεδική βία. Η κατάσταση δεν μπορεί πλέον να διορθωθεί με αλλαγή κανονιστικού πλαισίου και θέσπιση αυστηρότερων διατάξεων.

τροποποίηση κανονιστικών διατάξεων. Καλούν όλους τους αρμόδιους φορείς του ποδοσφαίρου να εξαλείψουν τα φαινόμενα βίας και να βρουν άμεσες λύσεις, προκειμένου το πρωτάθλημα να διεξάγεται υπό όρους ισονομίας και δικαιοσύνης. Η κυβέρνηση, γνωρίζοντας ότι έχει περιορισμένη δυνατότητα παρεμβάσεων στα θεσμικά όργανα του ποδοσφαίρου, χρησιμοποιεί ως μοχλό πίεσης το ποδοσφαιρικό Grexit. Δεν πρόκειται για απειλή. Είναι ο μοναδικός τρόπος για να «συνετιστούν» οι βαρόνοι του ποδοσφαίρου, να δεσμευ-

Το πλαίσιο διεξαγωγής του πρωταθλήματος και το ποινολόγιο έχουν αυστηροποιηθεί

θούν σε κανόνες δεοντολογίας και να πάψουν να πυροδοτούν συγκρούσεις.

ΣΕΛ. 7-18 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IRIS PRINT AEBE

www.sofokleousin.gr

Τεχνολογία

ΣΕΛΙΔΑ

19 Εβδομαδιαία Οικονομική Εφημερίδα

«Είναι σημαντικό να αποκτήσουμε μια αυτάρκη βάση στον ‘Αρη, επειδή θα είναι αρκετά μακριά από τη Γη στην περίπτωση ενός πυρηνικού πολέμου,

Life Να γίνει ο κύριος χώρος έκφρασης όλων των τάσεων, εφαρμογών, μεθόδων, προϊόντων και υπηρεσιών για τον εναλλακτικό τουρισμό, την

Διανέμεται ΔΩΡΕΑΝ

Εκδίδεται από την Freenet S.A Σκουλενίου 4 ΤΚ: 105 61 Αθήνα ΤΗΛ: +30 210. 95 32 408, +30 210. 32 25 778, FΑΧ: +30 210. 32. 25. 039

ΣΕΛΙΔΑ

ΕΚΔΟΤΗΣ: Χαράλαμπος Νιάκας ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Βάιος Κρόκος e-mail: vaios@freenetsa.com ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Νώντας Βλάχος e-mail: nontas@freenetsa.com ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Ιατρικό: Α. Αγγελοπούλου, Ασφάλειες, Τουρισμός: Έλενα Ερμείδου e-mail: elena@freenetsa.com ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Γιάννα Λιβέρη e-mail: gianna@freenetsa.com ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Τάνια Τραγέα e-mail: tania@freenetsa.com ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ: Αννίτα Νιάκα e-mail: annita@freenetsa.com

Για δελτία τύπου: dt@sofokleousin.gr journalists@freenetsa.com Για φωτογραφίες: photos@sofokleousin.gr

*ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική, ή κατά παράφραση, ή διασκευή απόδοσης του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογραφήσεως ή άλλο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Νόμοι 238/ 1970, 4301/1979, Ν.100/1975, ΝΔ 3565/1956 και 4254, 1962 και κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Πολιτική & Οικονομία Κεντροαριστερά: Τα σύννεφα στον γάμο και το νέο φλερτ

νώ το πολιτικό θερμόμετρο παραμένει στα ύψη και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι εδραιώνεται ένας νέος «δικομματισμός», ο νέος φορέας της Κεντροαριστεράς οδεύει προς το πρώτο συνέδριο του, όπου θα αποτυπωθούν οι εσωκομματικοί συσχετισμοί δυνάμεων και θα αναδειχθεί εναργέστερα το ιδεολογικοπολιτικό του προφίλ. Όμως, τέσσερις μήνες μετά την επίσημη συγκρότηση του και την εκλογή προέδρου με μεγάλη σε συμμετοχή, το εσωτερικό τοπίο δεν έχει ξεκαθαρίσει, σε επίπεδο κορυφής υπάρχουν «σύννεφα» και το μέλλον του νέου κόμματος φαίνεται αβέβαιο. Οι διαδικασίες Της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ εκλογής συνέδρων ΚΟΣΜΟΠΟΥΛΟΥ έφεραν στην επιφάνεια εσωτερικές διαφορές και αδυναμίες, που αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα στην οργανωτική συγκρότηση του Κινήματος Αλλαγής. Προβλήματα υπάρχουν και σε επίπεδο κορυφής: Ο «γάμος» Φ. Γεννηματά – Στ. Θεοδωράκη δεν είναι «ανέφελος», ο Ευ. Βενιζέλος θέλει να διατηρήσει την αυτονομία του, στην αριστερή πτέρυγα διεκδικεί ρόλο ο Γ. Ραγκούσης, ενώ Ανδρουλάκης και Καμίνης τηρούν στάση αναμονής. Αντικείμενο προβληματισμού αποτελεί η στάση του Στ. Θεοδωράκη, ο οποίος φάνηκε να ενδίδει την «επίθεση φιλίας» του Αλέξη Τσίπρα, αποδεχόμενος πρόσκληση του πρωθυπουργού για συνάντηση-συζήτηση σχετικά με τη σύσταση Συμβουλίου Ασφαλείας. Η επιλογή του προκάλεσε την αντίδραση της Φώφης Γεννηματά, που του καταλόγισε συμμετοχή στα επικοινωνιακά παιχνίδια του Μεγάρου Μαξίμου. Ο επικεφαλής του Ποταμιού έσπευσε να ξεκαθαρίσει πως δεν προτίθεται να δώσει «γην και ύδωρ» στον Αλ. Τσίπρα - ούτε καν να τον διευκολύνει. Ευθυγραμμιζόμενος ουσιαστικά με τη γραμμή της κ. Γεννηματά είπε ότι για το «Μακεδονικό» η στάση του Ποταμιού θα καθοριστεί όταν η κυβέρνηση παρουσιάσει την πρόταση της στη Βουλή. Πολιτικοί αναλυτές εκφράζουν πάντως την άποψη ότι ο κ. Θεοδωράκης πιθανόν θα παίξει ρόλο «γεφυροποιού» για να έρθουν πιο κοντά ΤσίπραςΓεννηματά και να διευκολυνθεί η προσπάθεια ευρείας συνεργασίας των «αντιδεξιών» δυνάμεων. Οι διεργασίες αυτές θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη συγκρότηση μιάς νέας κυβερνητικής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, με το Κίνημα Αλλαγής στη θέση των ΑΝ.ΕΛ. Εν πάση περιπτώσει, το συνέδριο αποτελεί την αφετηρία για ένα νέο ξεκίνημα του νέου φορέα, για τον οποίο οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι έχει χάσει τη δυναμική του και δυσκολεύεται να σταθεί ως δυνατός τρίτος πόλος στο πολιτικό σκηνικό. Η ηγετική ομάδα θα επιδιώξει να αναδείξει μια διακριτή πολιτική ατζέντα που θα βγάζει το Kίνημα Aλλαγής από τον ρόλο «μπαλαντέρ» μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ. Όπως λένε κορυφαία στελέχη του προερχόμενα από το ΠΑΣΟΚ, ο νέος φορέας πρέπει να παρουσιάσει την δική του εναλλακτική πρόταση και να εγκαταλείψει την πολιτική «ίσων αποστάσεων».

«Καθαρή» έξοδος από μνημόνια, με Α

ναζητώντας την καλύτερη λύση για πλήρη θωράκιση του τραπεζικού συστήματος μετά την «καθαρή» έξοδο της Ελλάδας από τα μνημόνια, οι Θεσμοί των δανειστών στρέφονται στα αδιάθετα κεφάλαια του δανείου των 86 δισ. ευρώ. Είναι ένα μεγάλο ποσό που θα μείνει «στην άκρη» και μπορεί να αποτελέσει πρόσθετο «μαξιλάρι» ρευστότητας και κεφαλαιακή ασπίδα για τις τράπεζες. Το πρόβλημα της εξόδου από το πρόγραμμα έχει δύο διαστάσεις και οι σχεδιασμοί που έχουν γίνει ως τώρα αντιμετωπίζουν μόνο τη μία πλευρά του: • Το «μαξιλάρι μετρητών» (cash buffer) διασφαλίζει τη χρηματοδότηση του Δημοσίου τουλάχιστον για ένα χρόνο, ακόμη και αν παραμείνει σε κατάσταση αποκλεισμού από την αγορά ομολόγων. • Για τις τράπεζες όμως δεν υπάρχει ανάλογη πρόνοια, ώστε να είναι διασφαλισμένο ότι θα μπορούν να καλύψουν ενδεχόμενες ανάγκες άντλησης κεφαλαίων. Ολα τα προγράμματα δανειακής υποστήριξης της Ελλάδας περιελάμβαναν πάντα δύο χρηματοδοτικούς «φακέλους», έναν για το Δημόσιο και έναν για τις τράπεζες. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ

Αναζητείται φόρμουλα για να χρησιμοποηθούν ως πρόσθετο μαξιλάρι ασφαλείας «περισσεύματα» του δανείου των 86 δισ. ευρώ

Στην τσιμπίδα οι γιατροί της Novartis Χιλιάδες ονόματα στις λίστες των εισαγγελέων και του ΣΔΟΕ. Βρέθηκαν τα «ίχνη του χρήματος». Αναμένονται ποινικές διώξεις και υψηλά φοροπρόστιμα

νώ η εμπλοκή και οι ευθύνες πολιτικών προσώπων στο σκάνδαλο Novartis αποτελούν πλέον αντικείμενο διερεύνησης στην Προανακριτική Επιτροπή της Βουλής, οι εισαγγελικές αρχές και το ΣΔΟΕ συνεχίζουν τις έρευνες σε χαμηλότερο επίπεδο εμπλοκής – εκεί που οι μικρομίζες και τα bonus-«λαδώματα»

ήταν καθημερινή πρακτική. Η διακίνηση αυτού του μαύρου χρήματος έχει αφήσει ίχνη, οι τελικοί αποδέκτες εντοπίζονται και θα υποστούν τις συνέπειες – οικονομικές/φορολογικές, ποινικές και επαγγελματικές. Τουλάχιστον 3.000 γιατροί, δεκάδες πανεπιστημιακοί και εκατοντάδες λειτουργοί του δημόσιου συστήματος

FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Πολιτική & Οικονομία

ασπίδα προστασίας για τις τράπεζες Μάριο Ντράγκι επιμένει ότι πρέπει να υπάρχει κάτι ανάλογο και μετά την έξοδο. Την ίδια άποψη είχε και το ΔΝΤ, το οποίο μάλιστα ζητούσε αρχικά και προληπτική ανακεφαλαιοποίηση – απαίτηση την οποία απέσυρε. Η ΕΚΤ και το ΔΝΤ θεωρούν πιθανό να χρειασθούν νέα κεφάλαια οι τράπεζες. Εν τοιαύτη περιπτώσει, αν δεν υπάρχει έτοιμη «ομπρέλα» και δεν μπορούν να τα συγκεντρώσουν από την αγορά, θα πρέπει να ενεργοποιηθεί η «τραυματική» διαδικασία του bail-in πιστωτών/καταθετών, που προβλέπεται από το νέο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. Μπροστά στη σταθερή άρνηση της κυβέρνησης να αποδεχθεί μια προληπτική πιστωτική γραμμή, ώστε να αποφύγει τους πρόσθετους όρους που θα τη συνοδεύουν, συζητείται στο παρασκήνιο από τους δανειστές μια τρίτη λύση, «ραμμένη» στα μέτρα της Ελλάδας. Δεδομένου ότι ένα σημαντικό ποσό κεφαλαίων από τα 86 δισ. ευρώ του τρίτου μνημονίου δεν θα έχει χρησιμοποιηθεί ως τη λήξη του προγράμματος, ακόμη και αν εξοφληθούν πρόωρα τα δάνεια του ΔΝΤ, συζητείται να βρεθεί νομική φόρμουλα για να μείνουν 6-10 δισ. ευρώ στη διάθεση της Ελλάδας,

υγείας-περίθαλψης θα κληθούν να λογοδοτήσουν, ανεξάρτητα από το τι θα γίνει με τα πολιτικά πρόσωπα που φέρονται ως εμπλεκόμενα στο σκάνδαλο. Καθώς μάλιστα βρέθηκε η «άκρη του νήματος», οι έρευνες θα προχωρήσουν επί τα ίχνη του μαύρου χρήματος που διακινούνταν και από άλλες φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες κατά πάγια πρακτική δεκαετιών έδιναν μίζες και bonus σε γιατρούς για την υπερσυνταγογράφηση σκευασμάτων τους. Προς το παρόν, στην «τσιμπίδα» της δικαιοσύνης και του ΣΔΟΕ βρίσκονται περίπου 2.800 γιατροί – ελεύθεροι επαγγελματίες, νοσοκομειακοί και συμβεβλημένοι με Ταμεία- για τους οποίους υπάρχουν πλέον ακλόνητες αποδείξεις ότι «τα έπαιρναν» από την ελβετική πολυεθνική. Για πολλούς μάλιστα έχει διαπιστωθεί ότι χρηματίζονταν και από άλλες εταιρείες. Στη σχετική λίστα περιλαμβάνονται επίσης πάνω από 120 πανεπιστημιακοί καθηγητές, υφηγητές, ερευνητές κλπ, καθώς και ειδικοί επιστήμονεςεμπειρογνώμονες του τομέα υπηρεσιών υγείας. Τα στοιχεία έχουν προκύψει μετά το άνοιγμα τροφοδότη λογαριασμού

ώστε - εάν παραστεί ανάγκη - να καλυφθούν κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών. Το ερώτημα σ’ αυτή την περίπτωση είναι με ποιους όρους θα έχει πρόσβαση η Ελλάδα σε αυτά τα κεφάλαια: θα είναι αρκετή η εφαρμογή του εθνικού αναπτυξιακού σχεδίου, όπως αυτό θα έχει συμφωνηθεί με τους δανειστές, ή θα χρειασθεί να συμφωνηθούν πρόσθετα μέτρα, ή και κάποιου είδους

της Novartis στην Ελβετία. Από εκεί φαίνεται πέραν πάσης αμφισβήτησης ποιοι πήραν, πόσα και πότε. Τα μεγαλύτερα ποσά διοχετεύθηκαν σε λογαριασμούς που είχαν ανοίξει οι επίορκοι γιατροί σε τράπεζες του εξωτερικού. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν στη διάθεση τους οι εισαγγελείς και το ΣΔΟΕ, μόνο στην πενταετία 20062010 μοιράστηκαν από αυτό τον λογαριασμό bonus-μίζες περίπου 23 εκατ. ευρώ σε γιατρούς. Κατά πληροφορίες, από τις διασταυρώσεις στοιχείων που βρέθηκαν στα αρχεία της Novartis, προκύπτει ότι επιπλέον ποσό της τάξεως των 16 εκατ. ευρώ διοχετεύθηκε την ίδια χρονική περίοδο σε γιατρούς, πανεπιστημιακούς και λειτουργούς του δημόσιου συστήματος υγείας, μέσω εταιρειών που «ξέπλεναν» τις μίζες. Παράλληλα με τις εισαγγελικές αρχές συνεχίζουν τις έρευνες και τις διασταυρώσεις στοιχείων το ΣΔΟΕ και η οικονομική Αστυνομία, εστιάζοντας στα πρόσωπα τα οποία φέρονται να χρηματίσθηκαν με μεγάλα ποσά, ή ήταν μονίμως στις λίστες «συνεργατών» των φαρμακευτικών, εισπράττοντας κάθε χρόνο μεγάλα ποσό υπό μορφή χορηγιών για μελέτες-έρευνες.

αναβαθμισμένη εποπτεία από τους δανειστές; Το ερώτημα αυτό θα πρέπει να απαντηθεί στις διαπραγματεύσεις του καλοκαιριού. Βέβαιο είναι, πάντως, ότι μια προληπτική θωράκιση των τραπεζών θα ενισχύσει αποφασιστικά την εμπιστοσύνη στην οικονομία και θα καταστήσει πολύ ομαλότερη την πορεία μετά την έξοδο από το πρόγραμμα.

Το πλεόνασμα ισχυρό «χαρτί» για μειώσεις φόρων

αράθυρο για μειώσεις φορολογίας και ενίσχυση των κοινωνικών παροχών ανοίγει η υπερκάλυψη των δημοσιονομικών στόχων του 2017, παρά τη χορήγηση πολλών κοινωνικών επιδομάτων τον Δεκέμβριο – κοινωνικoού, σε κατοίκους νησιών όπου καταργήθηκε ο μειωμένος ΦΠΑ, σε ανέργους, πλημμυροπαθείς της Δυτ. Αττικής, στα τιμολόγια της ΔΕΗ κλπ. Το πρωτογενές πλεόνασμα όχι μόνο δεν μειώθηκε, αλλά ανέβηκε μία μονάδα του ΑΕΠ πάνω από το στόχο του προϋπολογισμού και είναι διπλάσιο του μνημονιακού στόχου, κλείνοντας στο 3,4 - 3,5% του ΑΕΠ. Αν δεν χορηγούνταν τα επιδόματα τον Δεκέμβριο, θα έφτανε στο 4,5%! Πρόκειται για μια εντυπωσιακή δημοσιονομική επίδοση, η οποία αποτελεί για την κυβέρνηση ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στην τελευταία αξιολόγηση και στην πορεία προς την έξοδο από τα μνημόνια. Για δύο λόγους: 1. Καθησυχάζει τις ανησυχίες του ΔΝΤ όσον αφορά την επίτευξη πλεονάσματος 3,5% φέτος και τα επόμενα χρόνια, ώστε να μην επιμείνει στην απαίτηση για μείωση του αφορολόγητου ορίου από το 2019, αντί του 2020 που είναι προγραμματισμένο. 2. Δημιουργεί το πλαίσιο, ώστε να ζητήσει μείωση της φορολογίας άμεσα, ή αναβολή των περικοπών σε συντάξεις, που είναι προγραμματισμένες να γίνουν από το 2019.

Ταυτοποιούνται γιατροί του ΕΣΥ Στο «μικροσκόπιο» των ερευνών βρίσκονται φυσικά πρόσωπα και εταιρείες που έλαβαν εμβάσματα από το λογαριασμό της Novartis στην Ελβετία. Σε πρώτη φάση οι έλεγχοι επικεντρώθηκε στην ταυτοποίηση γιατρών που υπάγονται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας ή είναι συμβεβλημένοι. Γι αυτούς μπορεί να στοιχειοθετηθεί αδίκημα δωροδοκίας και αναμένεται να ασκηθούν ποινικές διώξεις. Μέχρι στιγμής έχει γίνει ταυτοποίηση 332 γιατρών του ΕΣΥ, που έχουν πάρει χρήματα από τον ελβετικό λογαριασμό της Novartis. Οι περισσότεροι έπαιρναν 6.000 -12.000 ευρώ ετησίως, «μαύρα» και αφορολόγητα. Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις γιατρών και πανεπιστημιακών με πολύ υψηλή «ταρίφα», της τάξεως των 60.000 ευρώ ετησίως (5.000 ευρώ το μήνα, μαύρα). Πέραν του χρηματισμού, ζήτημα προς διερεύνηση είναι πόσα από αυτά τα συνταγογραφηθέντα φάρμακα ήταν αχρείαστα ή αποδείχθηκαν βλαπτικά για την υγεία των ασθενών.

Στις διαπραγματεύσεις για την 4η αξιολόγηση η ελληνική πλευρά θα προβάλει την άποψη ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί, ήδη υπεραποδίδουν. Υπάρχει λοιπόν περιθώριο για μείωση της φορολογίας και για χαλάρωση της λιτότητας. Θα ζητήσει από τους δανειστές να ξαναδούν το πακέτο των φορολογικών μέτρων, αλλά και το πλαίσιο των ασφαλιστικών εισφορών, ώστε να εκλογικευτούν και το ύψος τους να προσδιοριστεί στα πραγματικά επίπεδα των αναγκών για την επίτευξη των πρωτογενών πλεονασμάτων. Πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης είναι να αποσπάσει τη συναίνεση των δανειστών για να μη γίνουν μειώσεις στις συντάξεις από 1-12019, μέσω του επανυπολογισμού τους με το νόμο Κατρούγκαλου. Ο επανυπολογισμός θα επέφερε σε πολλούς συνταξιούχους σημαντικές απώλειες (έως 18%), τις οποίες η κυβέρνηση θέλει να αποτρέψει.

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Φορολογία

Τριπλή ηλεκτρονική «μέγγενη» της εφορίας στις επιχειρήσεις

α πάνω-κάτω στην καθημερινή δραστηριότητα των επιχειρήσεων θα επιφέρει η πλήρης ηλεκτρονικοποίηση των συναλλαγών τους με την εφορία. Στο φιλόδοξο σχέδιο της ΑΑΔΕ εντάσσονται η τήρηση των ηλεκτρονικών βιβλίων (εσόδων-εξόδων κ.λπ.), τα ηλεκτρονικά τιμολόγια αλλά και η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το taxisnet. Πρόκειται για τρεις κινήσεις, που δρομολογεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, οι οποίες θα δώσουν αποτελεσματικό χτύπημα στη φοροδιαφυγή, που διαπράττεται μέσω της απόκρυψης συναλλαγών ή μέσω της έκδοσης και χρήσης πλαστών και εικονικών τιμολογίων. Το σχέδιο για την αντικατάσταση των χάρτινων βιβλίων με ηλεκτρονικά προβλέπει ότι κάθε επιχείρηση και ελεύθερος επαγγελματίας θα χρησιμοποιεί υπολογιστή, ο οποίος θα είναι συνδεμένος με το taxisnet, τουλάχιστον στη διάρκεια του ωραρίου λειτουργίας. Οποιαδήποτε πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών θα περνάει αυτομάτως στο φάκελό του στο taxisnet. Επίσης αυτομάτως θα καταχωρούνται στο taxisnet και τα τιμολόγια των δαπανών του επιχειρηματία. Όλα τα στοιχεία των εσόδων και των δαπανών, θα διασταυρώνονται παράλληλα και με τα δεδομένα των τραπεζών, αφού οι περισσότερες συναλλαγές θα είναι ηλεκτρονικές. Ανά μήνα ή κάθε τρίμηνο, ανάλογα με το

Πρόκειται για τα ηλεκτρονικά τιμολόγια, που θα αντικαταστήσουν τα χάρτινα, αλλά και τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών των επιχειρήσεων με το taxisnet, σε 24ωρη βάση. Όπως έχει γράψει το Sofokleousin.gr, με την καθιέρωση της υποχρεωτικής «ηλεκτρονικής τιμολόγησης» θα καταργηθεί η σημερινή διαδικασία εκτύπωσης και διακίνησης των τιμολογίων σε χάρτινη μορφή για όλες τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και μεταξύ επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών. Τα στοιχεία των τιμολογίων, θα διαβιβάζονται ταυτόχρονα και στις πληροφοριακές υποδομές της Α.Α.Δ.Ε. για άμεσο έλεγχο και διασταύρωση.

Ηλεκτρονικά βιβλία, ηλεκτρονικά τιμολόγια και on-line σύνδεση των ταμειακών μηχανών με το taxisnet εάν τηρεί απογραφικά ή διπλογραφικά βιβλία, θα του υπολογίζεται αυτομάτως ο αναλογών ΦΠΑ και θα ενημερώνεται ο υπόχρεος ώστε να υποβάλει τη δήλωση, η οποία στη σχετική φόρμα θα είναι προσυμπληρωμένη. Το ίδιο θα συμβαίνει και με τη δήλωση φόρου εισοδήματος, η οποία θα είναι επίσης προσυμπληρωμένη (και έτοιμη προς υποβολή) με τα έσοδα τις δαπάνες και το καθαρό κέρδος για το οποίο θα φορολογείται. Όπως τόνιζε στέλεχος της ΑΑΔΕ στο Sofokleousin.gr, ίσως να μην χρειάζεται καν η υποβολή της δήλωσης ΦΠΑ και της φορο-

λογικής δήλωσης, καθώς το πιθανότερο είναι με την ολοκλήρωση της εφαρμογής, να είναι όλη η διαδικασία πλήρως αυτοματοποιημένη. Σε ότι αφορά στον φορολογικό έλεγχο, θα επικεντρώνεται στις περιπτώσεις που παρατηρείται μέσω του taxisnet ασυνήθιστη δραστηριότητα, είτε λόγω μειωμένων πωλήσεων είτε αυξημένων δαπανών της επιχείρησης.

Ηλεκτρονικά τιμολόγια Η on-line τήρηση των βιβλίων και των στοιχείων θα συνδυαστεί με δύο άλλες ηλεκτρονικές καινοτομίες οι οποίες προωθούνται ήδη.

On-line με το TAXIS και οι ταμειακές Ταυτόχρονα με την εφαρμογή των ηλεκτρονικών τιμολογίων, προωθείται και η διασύνδεση με το taxisnet των ταμειακών μηχανών όλων των επιχειρήσεων, προκειμένου η εφορία να αποκτά γνώση των συναλλαγών σε πραγματικό χρόνο και να ελαχιστοποιείται η πιθανότητα φοροδιαφυγής. Το μέτρο, που προβλέπεται ήδη από τον ν. 4446/2016, αρχικά θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται από συγκεκριμένους κλάδους επιχειρήσεων, με «ροπή προς τη φοροδιαφυγή» και κατόπιν θα επεκταθεί σε όλους τους επιτηδευματίες που χρησιμοποιούν ταμειακές μηχανές ή άλλους ηλεκτρονικούς φορολογικούς μηχανισμούς.

Στην 15ετία ο χρόνος παραγραφής Με τρυκ της ΑΑΔΕ που παρακάμπτει τις αποφάσεις του ΣτΕ

ην επιμήκυνση του χρόνου παραγραφής των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων μέχρι και 15 χρόνια πίσω εκτείνει η ΑΑΔΕ, εκμεταλλευόμενη ένα κενό της νομοθεσίας με στόχο να παρακάμψει τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις οποίες ο χρόνος παραγραφής περιορίστηκε αυστηρά στην πενταετία. Πρόκειται για ένα τρόπο «άμυνας» της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, απέναντι στις διαδοχικές αποφάσεις του ΣτΕ, που περιόρισαν το ελεγκτικό έργο. Ειδικότερα με τις αποφάσεις των ανωτάτων δικαστηρίων: • Περιορίστηκε στην πενταετία ο χρόνος που έχουν στη διάθεσή τους οι ελεγκτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ, για να ελέγξουν τις εκκρεμείς υποθέσεις. • Οι ελεγκτές δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν ελέγχους, για διάστημα άνω των πέντε ετών προς τα πίσω, ακόμη και εάν υπάρχει διαπιστωμένη φοροδιαφυγή, μέσα από την κίνηση των τραπεζικών λογαριασμών σε ελληνικές τράπεζες, του εμπλεκόμενου. • Δεν μπορεί να γίνει έλεγχος πέραν της πενταετίας, εάν η αφορμή για τον έλεγχο είναι η υποβολή ανώνυμης καταγγελίας, ακόμη και αν αποδεικνύεται αληθής και υπάρχει φοροδιαφυγή. Με την απόφαση αυτή γλίτωσαν τον έλεγχο 34 δικηγόροι της Αθήνας, τους οποίους «κάρφωσε» κάποιος

Η «αντεπίθεση» της ΑΑΔΕ

ανώνυμα στο ΣΔΟΕ. Οι εφοριακοί ελεγκτές βρήκαν πράγματι δυσαναλογία δηλωθέντων εισοδημάτων και καταθέσεων, αλλά «έχασαν» την υπόθεση στα δικαστήρια. • Η ΑΑΔΕ, το ΣΔΟΕ κ.λπ. ελεγκτικές αρχές, δεν έχουν την δυνατότητα να επιβάλουν πρόστιμα, ούτε ακόμα και για την έκδοση εικονικών τιμολογίων, που είναι μια σοβαρή φορολογική παράβαση, εάν έχει παρέλθει ο χρόνος εντός του οποίου οι φορολογικές αρχές μπορούν να ασκήσουν φορολογικό έλεγχο, δηλαδή μετά την πενταετία. • Οι φορολογικές αρχές οφείλουν να αποδεσμεύσουν τραπεζικούς λογαριασμούς, θυρίδες και το μπλοκάρισμα της μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων, όσων είχαν εντοπιστεί για σοβαρές υποθέσεις φοροδιαφυγής.

Στο πλαίσιο των δεσμευτικών αυτών αποφάσεων, που προκάλεσαν δυσφορία στην ΑΑΔΕ και στο υπουργείο Οικονομικών, αναζητήθηκε διέξοδος, ώστε να μην πάψουν οι έλεγχοι σε «καραμπινάτες» υποθέσεις φοροδιαφυγής του παρελθόντος. Χρησιμοποίησε στο πλαίσιο αυτό, την Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ). Ειδικότερα στη ΔΕΔ, άσκησε ενδικοφανή προσφυγή μία εταιρεία (Α.Ε.), προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι η υπόθεση παραγράφηκε περί παραγραφής, ώστε να ακυρωθούν πρόστιμα που της επιβλήθηκαν για τις χρήσεις 2001, 2002, 2003 και 2004.Όλες οι συγκεκριμένες υποθέσεις ήταν πέραν της πενταετίας, οπότε με βάση τις αποφάσεις του ΣτΕ η εταιρεία θεωρούσε ότι έπρεπε να ακυρωθούν τα πρόστιμα. Όμως η ΔΕΔ «πάτησε» στο γεγονός ότι η συγκεκριμένη Α.Ε. για τα συγκεκριμένα έτη είχε υποβάλει εκπρόθεσμες δηλώσεις. Η νομοθεσία αναφέρει ότι ο χρόνος της παραγραφής επεκτείνεται από 5 σε 15 χρόνια στην περίπτωση, που δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις. Δεν αναφέρει όμως τίποτα αν υποβληθούν εκπρόθεσμες δηλώσεις. Στο πλαίσιο αυτό η ΔΕΔ απέρριψε την προσφυγή της εταιρείας και επικύρωσε κανονικά τα πρόστιμα.

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΒΑΙΟΣ ΚΡΟΚΟΣ

Βγαίνει από την κρίση η αγορά των καυσίμων ΣΕΛ.ΣΕΛ 14 8

Χιλιάδες watt… ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρισμού ΣΕΛ.ΣΕΛ 16 10-13 ΣΕΛ. 16 ΣΕΛ. ΣΕΛ. 16 16

Επενδύσεις και deals αλλάζουν τον ενεργειακό χάρτη ΣΕΛ 14-15 ΣΕΛ. 12-13

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Αφιέρωμα Eνέργεια

Βγαίνει από την κρίση η αγορά καυσίμων Σημαντική η ενίσχυση των ομίλων ΕΛΠΕ και Motor Oil. Ελέγχουν πάνω από 60% της εμπορίας. «Πληγή» τα φαινόμενα παραβατικότητας

ε περίοδο ανάκαμψης έχει περάσει η εγχώρια αγορά υγρών καυσίμων, μετά το σοκ των πρώτων χρόνων της κρίσης. Η κρίση έχει φέρει μεγάλες ανακατατάξεις στα μερίδια αγοράς των εταιρειών, ενισχύοντας τις θυγατρικές εμπορίας των μεγάλων καθετοποιημένων ομίλων, ΕΛΠΕ και Motor Oil, που έχουν αναλάβει πρόσφατα και ηγετικό ρόλο στην προσπάθεια του κλάδου να πιέσει την Πολιτεία για τον περιορισμό των σοβαρών φαινομένων παραβατικότητας στη διακίνηση καυσίμων. Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών (ΣΕΕΠΕ), το 2017 οι πωλήσεις βενζίνης μειώθηκαν κατά 3,37%, αλλά οι πωλήσεις πετρελαίου κίνησης αυξήθηκαν κατά 0,48% και υγραερίου κίνησης κατά 1,65%. Για την περίοδο 2013-2017, οι αντίστοιχες μεταβολές ήταν: μείωση πωλήσεων βενζίνης κατά 12,17%, αύξηση πωλήσεων πετρελαίου κίνησης κατά 13,57% και αύξηση πωλήσεων υγραερίου κατά 18,08%. Η αύξηση των πωλήσεων αεροπορικών και ναυτιλιακών καυσίμων επέτρεψε στις εταιρείες εμπορίας να καλύψουν τις απώλειες από τα καύσιμα κίνησης, κυρίως τις βενζίνες. Έτσι, οι συνολικές πωλήσεις καυσίμων για την πενταετία 2013-2017 αυξήθηκαν κατά 7,70%, σύμφωνα με τον ΣΕΕΠΕ. Οι πωλήσεις Εσωτερικής Αγοράς κινήθηκαν με άνοδο 4,81% και οι πωλήσεις Διεθνούς Αγοράς με άνοδο 13,20%. «Η σημαντικότατη μείωση στις πωλήσεις βενζινών οφείλεται αφενός στις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες και αφε-

τέρου στη μετακίνηση των καταναλωτών στην κατανάλωση Πετρελαίου Κίνησης και Autogas. Γενικά, η οικονομική κρίση και τα οικονομικά μέτρα (εντεινόμενη ύφεση, ανεργία, έκτακτη φορολόγηση) επηρέασαν αρνητικά τις πωλήσεις. Σε αντίθεση με τα καύσιμα εσωτερικής αγοράς, η αύξηση των τουριστικών αφίξεων είχε θετική επίδραση στις καταναλώσεις αεροπορικών καυσίμων», σχολιάζει ο ΣΕΕΠΕ. Στο δύσκολο περιβάλλον των τελευταίων ετών, το δίκτυο των πρατηρίων μειώθηκε, ενώ ακόμη και εταιρείες με μεγάλο εκτόπισμα και ιστορικό ρόλο στην αγορά, όπως η Jetoil, οδηγήθηκαν σε κατάρρευση. Αντίθετα, οι δύο διυλιστηριακοί όμιλοι με καθετοποιημένοι διάρθρωση, ΕΛΠΕ και Motor Oil, ενισχύουν συνεχώς τη θέση τους

στην εμπορία καυσίμων, έχοντας μάλιστα εδώ και μια δεκαετία ενισχύσει το δίκτυο και το χαρτοφυλάκιο σημάτων τους με τις εξαγορές των ελληνικών δραστηριοτήτων της BP (από τα ΕΛΠΕ) και της Shell (από την Motor Oil). Υπολογίζεται ότι τα εμπορικά δίκτυα των δύο ομίλων καλύπτουν σήμερα πάνω από το 60% της ελληνικής αγοράς, ενώ έχουν πλέον αναπτύξει και σημαντική δραστηριότητα στο τρίτο στάδιο της αγοράς (πρατήρια), διαθέτοντας μεγάλο αριθμό ιδιόκτητων πρατηρίων. Το μοντέλο του μικρού, οικογενειακού πρατηρίου δέχθηκε μεγάλο πλήγμα στα χρόνια της κρίσης και η κυρίαρχη τάση είναι αυτή της ένταξης των πρατηρίων στα σχήματα των εταιρειών εμπορίας, σχολιάζουν στελέχη της αγοράς.

Ρεκόρ κερδοφορίας για τους «μεγάλους» του κλάδου Οι δύο ισχυροί πετρελαϊκοί όμιλοι της χώρας σημείωσαν ρεκόρ κερδοφορίας το 2017. Ο όμιλος των ΕΛΠΕ πέτυχε τα υψηλότερα κέρδη EBITDA της ιστορίας του, ύψους 834 εκατ. ευρώ (+14%), καθώς τα διεθνή περιθώρια διύλισης διατηρήθηκαν σε ικανοποιητικά επίπεδα. Τα καθαρά κέρδη αυξήθηκαν στα 384 εκατ. ευρώ (+17%), με σημαντική συμβολή και από την αύξηση της αξίας αποθεμάτων, λόγω της αύξησης των διεθνών τιμών. Τα καθαρά ενοποιημένα κέρδη της Motor Oil ανήλθαν, εξάλλου, σε 315,1 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 5,71%, ενώ ο κύκλος εργασιών ενισχύθηκε κατά 23,3%, διαμορφούμενος στα 7,84 δισ. ευρώ. Σε εταιρικό επίπεδο τα καθαρά κέρδη ανήλθαν στα 295,6 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 7,64%, ενώ ο κύκλος εργασιών της εταιρείας αυξήθηκε κατά 27,2%, στα 5,7 δισ. ευρώ.

Αντιμετωπίζεται η παραβατικότητα Πάντως, τα νοσηρά φαινόμενα στην αγορά καυσίμων δεν φαίνεται να έχουν περιορισθεί, παρά τις προσπάθειες των τελευταίων ετών για αποτελεσματικότερο έλεγχο της αγοράς, μέσω των συστημάτων εισροών – εκροών, τα οποία όχι μόνο έχουν αμφισβητηθεί για την επιστημονική τους αξιοπιστία, αλλά εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να καταγράφουν στοιχεία αγορών και πωλήσεων των πρατηρίων, χωρίς αυτά να διαβιβάζονται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων, όπως προβλέπεται, ώστε να παρακολουθούνται κεντρικά. Το σοβαρότερο πρόβλημα αυτή την περίοδο δεν είναι το «παραδοσιακό» λαθρεμπόριο (πώληση καυσίμων που δεν έχουν φορολογηθεί και προέρχονται από εικονικές εξαγωγές), αλλά οι «πειραγμένες» αντλίες, που χρησιμοποιούν οι επιτήδειοι για να παραδίδουν στους καταναλωτές μικρότερες ποσότητες καυσίμων από αυτές που πληρώνουν. Σε τελευταία έρευνα που έγινε από το Πολυτεχνείο με μυστικό όχημα, κατόπιν σχετικής ανάθεσης από τον ΣΕΕΠΕ, διαπιστώθηκε ότι στους νομούς Θεσσαλονίκης, Μαγνησίας και Αχαΐας το 10,83% των πρατηρίων παρέδιδαν λιγότερα καύσιμα με ποσοστά απόκλισης που έφθαναν και το 9,69%. Ανάλογα ευρήματα καταγράφηκαν και σε προηγούμενη έρευνα στα πρατήρια της Αττικής. Για την αποτελεσματικότερη άσκηση πίεσης στην Πολιτεία, προκειμένου να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της παραβατικότητας, πρόσφατα συμφωνήθηκε ομόφωνα από τα μέλη του ΣΕΕΠΕ να αναλάβουν εκ περιτροπής την προεδρία του Συνδέσμου οι εκπρόσωποι των ομίλων ΕΛΠΕ και Motor Oil. Έτσι, ο κ. Βασίλης Σεραφειμάκης, εκπρόσωπος της ANINOIL, ανέλαβε πρόεδρος του Συνδέσμου από 1η Φεβρουαρίου έως 31 Ιουλίου 2018 και ο κ. Ρομπέρτο Καραχανάς, εκπρόσωπος της ΕΚΟ, αντιπρόεδρος για το ίδιο διάστημα και με συμφωνία αλλαγής ρόλων στο αμέσως επόμενο εξάμηνο.

ELPE Ypotrofies 26x33

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Αφιέρωμα Eνέργεια

Χιλιάδες watt… ανταγωνισμού (Μελίτης Ι), καθώς και μια δεύτερη άδεια για λιγνιτική μονάδα στην Φλώρινα (Μελίτης ΙΙ). Σημειώνεται ότι στο market test που διενήργησε η Κομισιόν, πριν τα Χριστούγεννα, εκδηλώθηκε αρχικό επενδυτικό ενδιαφέρον από 15 επενδυτές. Αναμένεται ότι κυρίαρχο ρόλο στις επενδύσεις στις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ θα έχουν επενδυτές από την Κίνα, ενώ το ενδιαφέρον από εγχώριους «παίκτες» είναι μάλλον ασθενές.

Επιχειρηματικός ανταγωνισμός

την αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας, που βρίσκεται σε διαδικασία απελευθέρωσης από το 2000, αλλά εξακολουθεί να ελέγχεται ασφυκτικά από την ΔΕΗ (μερίδιο αγοράς πάνω από 85% το 2017), το τρέχον έτος φέρνει πυκνές εξελίξεις, που θα δώσουν στους ιδιώτες επιχειρηματίες νέες ευκαιρίες δράσης και στους οικιακούς καταναλωτές περισσότερες επιλογές. Του Νώντα Χαλδούπη

Η απελευθέρωση κινητοποιεί τους ιδιώτες παρόχους και φέρνει οφέλη στους καταναλωτές

Η πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση για το άνοιγμα της αγοράς, υπό τη στενή παρακολούθηση των Θεσμών των δανειστών, καθοδηγείται από ένα φιλόδοξο στόχο: τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στην αγορά στο 50% ως το 2020. Έτσι, μια ευκαιρία δισεκατομμυρίων, όσο και ο τζίρος που θα χάσει η ΔΕΗ, ανοίγεται για τους ιδιώτες προμηθευτές. Η μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ έχει αποδειχθεί ότι δεν είναι απλή υπόθεση. Για να επιτευχθεί ο στόχος, η δημόσια επιχείρηση καλείται φέτος να εκχωρήσει, μέσω δημοπρασίας διάθεσης ισχύος (NOME) ένα μεγάλο μέρος της παραγόμενης ισχύος της σε ιδιώτες προμηθευτές οικιακών καταναλωτών, ενώ θα μεταβιβασθούν σε ιδιώτες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, βάσει της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η οποία «έριξε» το μονοπώλιο της ΔΕΗ στο λιγνίτη. Ειδικότερα: - Έχοντας αντλήσει διδάγματα από την αποτυχία των δημοπρασιών ισχύος στη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ (πέρυσι έπρεπε να πέσει στο 75%, αλλά έμεινε στο 85%), η κυβέρνηση και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας αλλάζουν φέτος τους κανόνες παιχνιδιού για τις τέσσερις προγραμματισμένες δημοπρασίες NOME. Έτσι, θα δημοπρατηθούν 1.711 MWh, δηλαδή 594 περισσότερες από όσο αρχικά είχε προγραμματισθεί,

ώστε να επιταχυνθεί η μείωση μεριδίου και να καλυφθεί το χαμένο έδαφος του 2017. Επιπλέον, από τις δημοπρασίες αποκλείονται οι εμπορικές εταιρείες που δεν εξυπηρετούν εγχώριους καταναλωτές, ώστε οι δημοπρατούμενες ποσότητες ισχύων να μη «διαφύγουν» σε εξαγωγές. - Μέχρι το τέλος Μαρτίου, όπως έχει δεσμευθεί ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, η κυβέρνηση θα έχει καταθέσει στη Βουλή το νομοσχέδιο που θα ορίσει πώς θα γίνει η απόσχιση λιγνιτικών μονάδων από τη ΔΕΗ. Με διαγωνισμό θα περάσουν σε ιδιώτες οι μονάδες της Μεγαλόπολης και της Φλώρινας

Παρ’ ότι η ελευθερία επιλογής προμηθευτή από τους οικιακούς καταναλωτές έχει καθιερωθεί ήδη από το 2007, μόλις τα τελευταία χρόνια η αγορά αναπτύσσεται, ύστερα και από την «τραυματική» εμπειρία του σκάνδαλο των εταιρειών Energa και Hellas Power, που είχε επηρεάσει δυσμενώς την εμπιστοσύνη στους ιδιώτες προμηθευτές. Το μερίδιο που έχει προγραμματισθεί να χάσει η ΔΕΗ αντιστοιχεί σε ένα τζίρο άνω των 2 δισ. ευρώ και, εύλογα, οι ιδιώτες πάροχοι σπεύδουν να αξιοποιήσουν την ευκαιρία: τη διετία 2016-2017 το μερίδιό τους εκτινάχθηκε από 5% σε 15%, έχοντας εντάξει στα χαρτοφυλάκιά τους περισσότερους από0 240.000 πελάτες της χαμηλής τάσης, ενώ έχουν ακόμη μπροστά τους αρκετό δρόμο ανάπτυξης, μέχρι να φθάσουν να ελέγχουν συγκεντρωτικά τη μισή αγορά, ως το 2020. Ο αριθμός των δραστηριοποιούμενων

Ανησυχούν για ολιγοπώλιο

άντως, οι μεγάλοι βιομηχανικοί καταναλωτές ενέργειας, που συνασπίζονται στην Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) δεν βλέπουν μόνο ευκαιρίες, όπως οι οικι-

ακοί καταναλωτές, αλλά και σοβαρούς κινδύνους από την απελευθέρωση της αγοράς. Όπως δήλωνε πρόσφατα (στο ΑΠΕΜΠΕ) ο Αντώνης Κοντολέων, μέλος του

FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Αφιέρωμα Eνέργεια

στην αγορά ηλεκτρισμού στην αγορά εταιρειών είναι ήδη αρκετά μεγάλος, καθώς ξεπερνούν τις 15. Πραγματικά ισχυροί «παίκτες», όμως, είναι τρεις εταιρείες που δεν δραστηριοποιούνται μόνο στην παροχή υπηρεσιών, αλλά διαθέτουν και μονάδες παραγωγής: αυτές είναι οι Protergia (Μυτιληναίος), Ήρων (ΓΕΚ Τέρνα - Gaz de France – Qatar Petroleum) και Elpedison (Ελληνικά Πετρέλαια, Edison, Ελλάκτωρ και Χαλκόρ). Οι τρεις μεγάλοι ελέγχουν το 10% της αγοράς, αφήνοντας μόνο 5% στους μικρότερους «παίκτες». Γρήγορη είσοδο στην αγορά επιδιώκουν να κάνουν οι εταιρείες παροχής αερίου, που από φέτος έχουν το δικαίωμα να προσφέρουν «πακέτα» παροχών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού με δελεαστικές χρεώσεις. Στις κινήσεις των εταιρειών παροχής φυσικού αερίου απαντά και η ΔΕΗ, σχεδιά-

διοικητικού συμβουλίου της ΕΒΙΚΕΝ, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενδιαφέρεται κυρίως για τη μείωση της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ και λιγότερο για την ύπαρξη εξόφθαλμων στρεβλώσεων της αγοράς. «Δεν πρέπει η προσπάθεια να περιοριστεί το κρατικό μονοπώλιο, να εκτροχιαστεί με τη διατήρηση συγκεκριμένων στρεβλώσεων της υφιστάμενης δομής της αγοράς και να οδηγήσει σε ένα προστατευμένο ολιγοπώλιο», τόνιζε ο κ. Κοντολέων. «Η πορεία της αγοράς διαχρονικά έχει αποδείξει ότι υπάρχουν ετερόκλητες δυνάμεις που αντιστέκονται σθεναρά σε κάθε απόπειρα να λειτουργήσουν και στη χώρα μας ανταγωνιστικές αγορές ενέργειας στο πρότυπο των αντίστοιχων ευρωπαϊκών και να σταματήσουν ή έστω να περιοριστούν δραστικά οι επιδοτήσεις στο χώρο της ενέργειας και πιο συγκεκριμένα στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η σημερινή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας χαρακτηρίζεται από πλήθος στρεβλώσεων που θεσπίστηκαν σταδιακά στη διάρκεια της παρελθούσης δεκαπενταετίας στο όνομα της προστασίας των παραγω-

ζοντας την είσοδό της στην παροχή αερίου. Ο ανταγωνισμός έχει πιέσει τα τιμολόγια, με τις μειώσεις που προσφέρουν οι ιδιώτες, σε σχέση με την ΔΕΗ, να ξεπερνούν το 10%, φθάνοντας ως και στο 30% σε ορισμένες περιπτώσεις. Αλλά και οι πελάτες του παλαιού μονοπωλίου ωφελήθηκαν, αφού η ΔΕΗ έχει κατοχυρώσει έκπτωση 15% για τους συνεπείς στην εξόφληση των λογαριασμών τους, προσπαθώντας να αποτρέψει την «εκροή» τους προς ιδιώτες προμηθευτές. Μια άλλη θετική διάσταση του ανταγωνισμού είναι η δυνατότητα που παρέχουν οι ιδιώτες προμηθευτές για μηνιαία έκδοση λογαριασμού. Υπό την πίεση του ανταγωνισμού, πρόσφατα και η ΔΕΗ «απάντησε», δίνοντας επίσης τη δυνατότητα στους καταναλωτές για μηνιαία έκδοση λογαριασμού.

γών ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο έναντι της δεσπόζουσας θέσης της ΔΕΗ», τόνιζε ο κ. Κοντολέων. Αναφερόμενος στις στρεβλώσεις, ο κ. Κοντολέων επισήμαινε την πρόταση του Λειτουργού της Αγοράς (ΛΑΓΗΕ), στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τους νέους Κώδικες, για τη διατήρηση του ελάχιστου ορίου στις προσφορές των μονάδων παραγωγής στην χονδρεμπορική αγορά, ώστε να καλύπτεται το μεταβλητό τους κόστος. Μια ρύθμιση που, όπως λέει ο κ. Κοντολέων, δεν εφαρμόζεται σε καμία Ευρωπαϊκή αγορά και αντιβαίνει σαφώς στον νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό Λειτουργίας της Εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. «Ο καθορισμός ελαχίστου ορίου καθιστά τις τιμές στην ελληνική αγορά, εκτός από υψηλότερες συγκρινόμενες με εκείνες των γειτονικών χωρών, και προβλέψιμες, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους εισαγωγείς για εύκολο κέρδος εις βάρος της ελληνικής αγοράς», ανέφερε ο κ. Κοντολέων.

Οι προκλήσεις για τη ΔΕΗ

ην ώρα που κορυφώνεται η κινητικότητα για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρισμού, η ΔΕΗ αντιμετωπίζει μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της ιστορίας της. Η απώλεια του 40% του λιγνιτικού παραγωγικού δυναμικού, οι δεσμεύσεις για μείωση μεριδίου στο 50%, ο εντεινόμενος ανταγωνισμός από τους ιδιώτες παρόχους και οι αρκετά βαριές δανειακές υποχρεώσεις που θα πρέπει να εξυπηρετηθούν μετά την αναμενόμενη συμφωνία με τις τράπεζες για αναχρηματοδότηση υποχρεώνουν την ΔΕΗ να προχωρήσει σε εκτεταμένη επιχειρησιακή αναδιάρθρωση για να πετύχει αποτελεσματικότερη λειτουργία. Πρόσφατα, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Μανώλης Παναγιωτάκης, επιβεβαίωσε ότι η επιχείρηση προχωρά σε αλλαγή της σύνθεσης του προσωπικού της. «Δεν έχουμε ολοκληρώσει ακόμη τις σχετικές μελέτες αλλά θα γίνουν σημαντικές αλλαγές. Θα ενισχυθεί το επιστημονικό προσωπικό σε συγκεκριμένους κλάδους. Χρειαζόμαστε στο δυναμικό του προσωπικού νέα άτομα. Θα προχωρήσουμε σε σταδιακή ανανέωση του προσωπικού», τόνισε ο κ. Παναγιωτάκης και προανήγγειλε αλλαγές και σε θέματα ρυθμιστικά, τεχνικά, λειτουργικά και εμπορικά. «Η λειτουργία μας κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνει πιο εμπορική. Ίσως μελλοντικά θα πρέπει τα καταστήματά μας να ανοίγουν και το απόγευμα, να πάμε πιο κοντά στον πελάτη. Να υπάρξουν υποδομές», ανέφερε ο πρόεδρος της ΔΕΗ, αναδεικνύοντας την ανάγκη προσαρμογής στις νέες συνθήκες της αγοράς. Η ΔΕΗ έχει υπογράψει συμφωνία συνεργασίας με την General Electric, σε πρώτη φάση για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης εξοπλισμού της GE Power στην Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη, τη Μ. Ανατολή και την Αφρική. Η διοίκηση της ΔΕΗ αναμένει ότι η συγκεκριμένη συνεργασία θα βελτιώσει τις υφιστάμενες πρακτικές συντήρησης μέσω συνεργειών που θα αξιοποιήσουν οι δύο εταιρείες και ότι θα μπορέσει να αναπτυχθεί περαιτέρω επιχειρηματικά σε πολλαπλά πεδία στον κλάδο της ηλεκτροπαραγωγής. Μάλιστα, όπως τόνισε ο κ. Παναγιωτάκης, η διοίκηση της ΔΕΗ σκοπεύει να ενώσει όλο το προσωπικό συντήρησης των σταθμών παραγωγής, ενδεχομένως εντάσσοντας τους εργαζομένους σε μια νέα θυγατρική, που θα παρέχει υπηρεσίες σε όλες τις μονάδες. Η ΔΕΗ απασχολεί 10.600 άτομα και

τα τελευταία χρόνια το προσωπικό της έχει μειωθεί κατά 2.000 άτομα, ενώ είναι πιθανό να θέσει σε εφαρμογή ένα σχέδιο εθελουσίας εξόδου με στόχευση στο προσωπικό των λιγνιτικών μονάδων που τίθενται προς πώληση. Πάντως, το νέο επιχειρησιακό σχέδιο της ΔΕΗ για την επόμενη πενταετία τελεί υπό διαπραγμάτευση και με τις πιστώτριες τράπεζες, στο πλαίσιο των συζητήσεων που γίνονται για την αναχρηματοδότηση των δανείων της επιχείρησης.

«Η λειτουργία μας κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνει πιο εμπορική. Ίσως μελλοντικά θα πρέπει τα καταστήματά μας να ανοίγουν και το απόγευμα, να πάμε πιο κοντά στον πελάτη. Να υπάρξουν υποδομές» Οι τράπεζες έχουν ζητήσει αύξηση των λειτουργικών εσόδων και περιορισμό του κόστους, ενώ πιθανότατα θα διεκδικήσουν ποσά από το τίμημα πώλησης λιγνιτικών μονάδων, προκειμένου να προχωρήσουν σε νέα ρύθμιση των δανείων της ΔΕΗ. Η επιχείρηση δεν αντιμετωπίζει, πάντως, άμεσο πρόβλημα, καθώς οι λήξεις δανείων του 2018 φθάνουν τα 250 εκατ. ευρώ προς τις ελληνικές τράπεζες και τα 190 εκατ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Το 2019, όμως, λήγει, μεταξύ άλλων, το μεγάλο κοινοπρακτικό δάνειο, ύψους 1,3 δισ. ευρώ, που έχει λάβει η ΔΕΗ από τις ελληνικές τράπεζες.

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Αφιέρωμα Eνέργεια

Protergia

Μάχη τιμών και προσφορών στην ηλεκτρική ενέργεια

Tips για να επιλέξεις τον κατάλληλο προμηθευτή ρεύματος Π ληθώρα επιλογών με ελκυστικές τιμές και πρόσθετες υπηρεσίες προσφέρουν πλέον οι ιδιωτικές εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, προσπαθώντας να αποσπάσουν – μεταξύ άλλων – μερίδια από τη ΔΕΗ. Οι εναλλακτικοί πάροχοι διαθέτουν τα δικά τους «όπλα», με διαφοροποιημένη στρατηγική και νέες προσφορές ανά τα τακτά χρονικά διαστήματα στο εν εξελίξει «άνοιγμα» της αγοράς. Ως επί το πλείστον, παρέχονται εκπτώσεις στις εγγυήσεις, μείωση του κόστους σε συνεπείς πελάτες, ευέλικτες προτάσεις για οικιακούς χρήστες και επαγγελματίες με συνδυαστικά πακέτα και συνεργασίες με εταιρείες τηλεπικοινωνιών, προγράμματα υγείας κ.α Τι απαιτείται για να επιλέξεις έναν εναλλακτικό προμηθευτή ρεύματος; Ποια είναι

τα βασικά βήματα για την εύκολη μετάβαση; Σύμφωνα με την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) οι καταναλωτές: -Θα πρέπει βάσει των τελευταίων τριών εκκαθαριστικών λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος που καλύπτει την περίοδο ενός χρόνου, να υπολογίσουν αθροιστικά: - πόση ηλεκτρική ενέργεια καταναλώνουν ετησίως (σε kWh) και - πόσα χρήματα ξοδεύουν για αυτήν την κατανάλωση (εξαιρώντας «χρεώσεις προς τρίτους» όπως ΕΡΤ, Δημοτικά Τέλη, κλπ και άλλα τέλη). Ο υπολογισμός του ενεργειακού τους προφίλ με βάση το έτος είναι απαραίτητος, προκειμένου να συνυπολογίσουν όλες τις εποχιακές τους συνήθειες στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. - Να ζητούν γραπτή προσφορά από τον υποψήφιο προμηθευτή.

Λύσεις τόσο για οικιακούς καταναλωτές ρεύματος όσο και για επαγγελματίες προσφέρει η Elpedison, κοινοπραξία των ΕΛΠΕ, Edison, Ελλάκτωρ και Χαλκόρ. Εκπροσωπώντας ήδη μεγάλους πελάτες στη Μέση Πίεση Φυσικού Αερίου, προχώρησε από φέτος και στη λιανική αγορά, έχοντας εντάξει μέχρι τώρα στο χαρτοφυλάκιό της τόσο οικιακούς όσο και εμπορικούς πελάτες στη Χαμηλή Πίεση. Η Elpedison, από τους μεγαλύτερους εναλλακτικούς προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος διαθέτει, μεταξύ άλλων, το προϊόν HomePack για τους οικιακούς χρήστες: Μέσω αυτού οι καταναλωτές επωφελούνται εκπτώσεων μέχρι και 32% και επιπλέον έκπτωσης 45 ευρώ στον πρώτο λογαριασμό στην αξία ρεύματος του σπιτιού, ενώ αποκτούν τη δυνατότητα να γίνουν πελάτες της με απλή διαδικασία.

Για να καταλήξουν στην πιο συμφέρουσα οικονομικά προσφορά, δεν πρέπει να αρκεστούν σε αναφορές σε γενικά ποσοστά εκπτώσεων ή και σε τιμές που προσφέρουν οι εταιρείες ανά μονάδα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (δηλ. kWh). Ο ορθότερος τρόπος σύγκρισης είναι ο υπολογισμός της νέας οικονομικής προσφοράς βάσει της δικής τους ετήσιας ενεργειακής κατανάλωσης, δηλαδή του ετήσιου «ενεργειακού προφίλ». Στη συνέχεια οι καταναλωτές δίνουν αυτά τα στοιχεία στην εταιρία και ζητούν: - να τους δώσει εγγράφως μία οικονομική προσφορά με τις ισχύουσες τιμές της, για ένα 12μηνο, βάσει των στοιχείων του ετήσιου «ενεργειακού τους προφίλ» και - να τους εκτιμήσει αντίστοιχα το κόστος για ένα 12μηνο με τις ισχύουσες τιμές του τωρινού τους προμηθευτή.

ELPEDISON Το Elpedison HomePack θα διατίθεται σύντομα σε ένα από τα καταστήματα των συνεργαζόμενων δικτύων λιανικής, Public, Media Markt, Electronet και Φως-Για ό,τι ανάβει. Από την άλλη πλευρά, εδώ και λίγο καιρό, οι επιχειρησιακοί πελάτες μπορούν να επωφελούνται από μια νέα υπηρεσία, το Energy Monitoring & Management. Η εν λόγω παροχή δίνει στους πελάτες τη δυνατότητα τηλεμετρούμενης (remote) συλλογής δεδομένων κατανάλωσης σε πραγματικό χρόνο για ολόκληρες εγκαταστάσεις, μεμονωμένες λειτουργίες ή για συγκεκριμένα τμήματα της παραγωγής.

Ευρεία γκάμα επιλογών προσφέρει η Protergia, βραχίονας του ομίλου Μυτιληναίος. Με πλεονέκτημα την δυναμική και τις συνεχόμενες επενδύσεις της μητρικής παρέχει ηλεκτρικό ρεύμα με σύγχρονες και αξιόπιστες υπηρεσίες. Η εταιρεία διαθέτει ένα ενεργειακό χαρτοφυλάκιο δυναµικότητας άνω των 1.200 MW, που ξεπερνά το 14% του ενεργού και αδειοδοτηµένου εγκατεστηµένου θερµικού παραγωγικού δυναµικού της χώρας. Μεταξύ άλλων στο επίκεντρο των χρηστικών υπηρεσιών βρίσκεται το myprotergia με το οποίο ο καταναλωτής µπορεί να ελέγχει, να κατανοεί και να αλλάζει τον τρόπο που καταναλώνει την ενέργειά του µε γρήγορο και απλό τρόπο. Συγκεκριµένα, μπορεί να παρακολουθεί την ενεργειακή του κατανάλωση µε πρόσβαση στο ιστορικό του λογαριασµού του για καλύτερο έλεγχο, γεγονός που τον βοηθά να εξοικονοµήσει χρόνο και χρήµα. Η Protergia συνεργάζεται επίσης με την εταιρία Cosmote/Γερμανό: Στο ευρύ δίκτυο καταστημάτων της τελευταίας, οι καταναλωτές μπορούν να βρουν τα προϊόντα ηλεκτρικής ενέργειας της θυγατρικής της «Μυτιληναίος». Τους προηγούμενους μήνες η εταιρεία εγκαινίασε το εμπορικό λανσάρισμα του ηλεκτροκίνητου μοντέλου e-up της VW με ιδιαίτερα ελκυστική τιμή λόγω επιδότησης των δυο εταιρειών και κίνητρα για παροχή δωρεάν φόρτισης του αυτοκινήτου από την Protergia η οποία πρόσφερε επίσης μειωμένες χρεώσεις 21% στο οικιακό ηλεκτρικό ρεύμα του ενδιαφερόμενου αγοραστή.

Επιπλέον, η υπηρεσία προσφέρει πρόσβαση σε πολύτιμες πληροφορίες μέσα από ένα εύχρηστο διαδικτυακό εργαλείο, τη δυνατότητα να λαμβάνουν οι πελάτες αυτόματες ειδοποιήσεις – alarms, alerts - όταν τα όρια συγκεκριμένων μετρήσεων ξεπερνούν αυτά που έχει θέσει η κάθε επιχείρηση καθώς και έξυπνα εργαλεία αναφορών και ανάλυσης δεδομένων, που αφορούν στην κατανάλωση του εκάστοτε πελάτη. Έτσι, οι επιχειρησιακοί πελάτες της Elpedison έχουν στη διάθεσή τους τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να διαχειριστούν καλύτερα την ενέργειά τους, να κάνουν τις εγκαταστάσεις τους πιο αποτελεσματικές, να βελτιστοποιήσουν την παραγωγικότητά τους, να αυξήσουν τη ζωή των εξοπλισμών τους, να μειώσουν τα έξοδα ενέργειας και συντήρησης και, συνεπώς, τη συνολική τους επίδραση στο περιβάλλον.

FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Αφιέρωμα Eνέργεια

Watt and Volt

Volterra

ΖΕΝΙΘ

Μπορεί να έλαβε «σάρκα και οστά» στα χρόνια της κρίσης (2011), αλλά η Watt and Volt επιδιώκει να διπλασιάσει το πελατολόγιο της, συνεχίζοντας την περσινή επιτυχημένη πορεία και μέχρι τέλος του έτους τα φυσικά καταστήματα θα ανέλθουν στα 30 πανελλαδικά. Έχει καταφέρει μάλιστα να κατέχει το τέταρτο μερίδιο αγοράς μεταξύ των ιδιωτικών παρόχων με περίπου 50.000 πελάτες, ενώ αποτελεί τη μοναδική ελληνική εταιρεία που είναι εγγεγραμμένη στο ενεργειακό γερμανικό χρηματιστήριο της Λειψίας. Η στρατηγική της παραμένει εκπτωτική συνδυάζοντας καινοτόμες υπηρεσίες στους καταναλωτές. Για παράδειγμα, δίνει έμφαση στις νέες τεχνολογίες και τις συνδυαστικές λύσεις με επίκεντρο το IoT και τις υπηρεσίες για ένα «Έξυπνο Σπίτι». Στο επίκεντρο βρίσκονται υπηρεσίες όπως η smartwatt η οποία μετατρέπει ένα απλό σπίτι σε «έξυπνο», καθώς και η πλατφόρμα WATT+VOLT Energy Analytics της υπηρεσίας Smart Energy που επιτρέπει σε επιχειρήσεις και οργανισμούς να εντοπίζουν τη σπατάλη ενέργειας και να εξοικονομούν πόρους, μειώνοντας το ενεργειακό τους αποτύπωμα.

Δυναμικά στην εμπορία, την παραγωγή και την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, κινείται και η Volterra. Δημιουργήθηκε το 2010 από τον όμιλο Sorgenia Spa, της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρείας στην Ιταλία και την γνωστή κατασκευαστική J&P Άβαξ η οποία πλέον συνεχίζει ως μοναδική μέτοχος. Αναφορικά με τον τομέα της προμήθειας η εταιρία παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σε όλες τις κατηγορίες πελατών, από νοικοκυριά και εμπορικά καταστήματα χαμηλής τάσης έως και επιχειρήσεις και βιομηχανίες μέσης τάσης. Παρέχει δυο βασικά πακέτα για οικιακούς χρήστες και 4 για επαγγελματίες οι οποίοι με το «Volterra ΜΟΥ» - ένα σύγχρονο application για όλες τις συσκευές - μπορούν να έχουν τον απόλυτο έλεγχο του λογαριασμού τους. Στους στόχους της εταιρείας είναι η περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου με νέους συνεργάτες.

Στον «χορό» των συνδυαστικών πακέτων μπήκε από την αρχή του χρόνου η εταιρεία «Αέριο Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας», γνωστή πλέον και ως ZeniΘ. Βάση της εταιρείας αποτελούν κατά κύριο λόγο οι 300.000 πελάτες της εταιρίας αερίου στη Θεσσαλονίκη και τη Θεσσαλία, ωστόσο επεκτείνεται πανελλαδικά, όπου υπάρχει δίκτυο διανομής αερίου όπως στην Αττική. Μεταξύ άλλων, υπάρχει ακόμα η κάρτα υγείας HWB-ZeniΘ, ένα νέο προϊόν αποτέλεσμα της συνέργειας του Οργανισμού καρτών υγείας ΕΥ club και της ZeniΘ: Παρέχει μια σειρά δωρεάν εξετάσεων για όλη την οικογένεια, μειώνοντας σημαντικά τα έξοδα υγείας της σε παλιούς και νέους πελάτες.

ΕΛΤΑ Ενέργεια Με όχημα τα 1.400 σημεία εξυπηρέτησης των ΕΛΤΑ στην Ελλάδα οι καταναλωτές απέκτησαν από πέρσι μια ακόμη επιλογή στην αναζήτηση παρόχου ηλεκτρικού ρεύματος. Τα ΕΛΤΑ προσφέρουν ανταγωνιστικές τιμές με επιβράβευση της εμπρόθεσμης εξόφλησης των λογαριασμών με 10% έκπτωση στον εκκαθαριστικό λογαριασμό μέσω 3 διαφορετικών οικιακών πακέτων. Τρεις διαφορετικές επιλογές έχουν και οι επαγγελματίες, ωφελούμενοι τις ίδιες εκπτώσεις.

ΗΡΩΝ Περαιτέρω μερίδιο στην αγορά διεκδικεί και ο ΗΡΩΝ, ένας ισχυρός όμιλος, των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ENGIE (πρώην GDF Suez) και της θυγατρικής της Qatar Petroleum (QPI Gas & Power). Στις υπηρεσίες συγκαταλέγονται πολλές επιλογές για επιχειρήσεις με υψηλή, μεσαία και χαμηλή τάση ενώ εναλλακτικές επιλογές υπάρχουν και για τους οικιακούς χρήστες. Το 2017 ο ΗΡΩΝ εγκαινίασε την συνεργασία με την Τράπεζα Πειραιώς στα πλαίσια της συνολικής προσπάθειας της εταιρίας να ενισχύει καινοτόμες πρωτοβουλίες ψηφιακού χαρακτήρα. Οι πελάτες που είναι και μέλη του προγράμματος Yellow της Τρ. Πειραιώς απολαμβάνουν επιπλέον προνόμια μειώνοντας περισσότερο το κόστος του λογαριασμού ρεύματος. Ο όμιλος, τέλος, συνεχίζει την πετυχημένη συνεργασία με την Wind από τα δίκτυα της οποίας οι καταναλωτές μπορούν να έχουν πρόσβαση στα πακέτα ενέργειας που προσφέρει.

Volton Στην προμήθεια ηλεκτρικής αγοράς έχει εισέλθει και η Volton Ελληνική Ενεργειακή έχοντας ως εφόδιο την έντονη δραστηριότητα που διαθέτει στο χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η εγκατεστημένη ισχύς σήμερα των πάρκων που ήδη λειτουργούν, αλλά και αυτών που είναι στη διαδικασία εγκατάστασης, φτάνει στα 19MW. Σύντομα δε, ξεκινά η εγκατάσταση ενός νέου πάρκου ισχύος 12MW με την λειτουργία του οποίου η συνολική ισχύς θα ανέβει στα 31MW. Τέλος, βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης εγκαταστάσεις επιπλέον ισχύος 63MW, οι οποίες εφόσον ενεργοποιηθούν θα δημιουργήσουν μία παραγωγική ικανότητα συνολική ισχύος 94MW, η οποία θα καταστήσει τον όμιλο ως έναν από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς ομίλους ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα. Για τους οικιακούς χρήστες (με νυχτερινό ή όχι) παρέχεται έκπτωση 12% και επιπρόσθετη έκπτωση 15% σε περίπτωση εμπρόθεσμης εξόφλησης, ενώ στα προγράμματα για επαγγελματίες η έκπτωση διαμορφώνεται συνολικά στο 23%, σύμφωνα με την εταιρεία.

NRG Οικονομικά προγράμματα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος παρέχει η NRG του ομίλου Χανδρή η οποία από το 2012 βρίσκεται στην αγορά. Διαθέτει στο χαρτοφυλάκιο της επιχειρηματικούς ομίλους και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ διευρύνει τον αριθμό των οικιακών χρηστών. Έχει λάβει άδεια προμήθειας φυσικού αερίου. Η εταιρεία προσφέρει πακέτα για την οικογένεια και τον ιδιώτη με έκπτωση έως 13% και επιπλέον 15% έκπτωση συνέπειας Bonus Time

KEN (Όμιλος Καράτζη) Με έδρα την Κρήτη και παρουσία σε πολλές χώρες του εξωτερικού, ο Όμιλος Καράτζη δραστηριοποιείται για περισσότερα από 40 χρόνια στην κατασκευή ελαστικών υλικών διχτυών συσκευασίας, αποτελώντας ηγέτιδα δύναμη στον κλάδο του παγκοσμίως. Με επιλεγμένες επενδύσεις στον τομέα του τουρισμού αλλά και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το 2016 ίδρυσε την ΚΕΝ, 100% θυγατρική εταιρεία παροχής ηλεκτρικής ενέργειας. Σε λιγότερο από έναν χρόνο λειτουργίας η ΚΕΝ έχει καταφέρει να κατέχει σημαντική θέση

στον κλάδο της με το σύνολο των πελατών της, ιδιωτών και επιχειρήσεων, να αυξάνεται συνεχώς. Για τους οικιακούς χρήστες προσφέρονται λύσεις σε όσους διαθέτουν νυχτερινό ρεύμα ή όχι με εκπτώσεις στην εμπρόθεσμη πληρωμή, επιστροφή του 50% της εγγύησης για συνέπεια πληρωμών το πρώτο 6μηνο κλπ, ενώ περισσότερες επιλογές έχουν οι επαγγελματίες. Συνεργάζεται με την Cyta όπου και οι καταναλωτές μπορούν να προμηθευτούν πακέτα ενέργειας συνδυάζοντας παράλληλα μια μείωση στον λογαριασμό της Cyta Σταθερής.

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Αφιέρωμα Ενέργεια

H ΔΕΗ Ανανεώσιμες και οι 12 «μνηστήρες» Για τη μονάδα βιομάζας στο Αμύνταιο

σχυρό είναι το ενδιαφέρον για την μονάδα βιομάζας της ΔΕΗ Ανανεώσιμες στο Αμύνταιο όπως κατέδειξε η ολοκλήρωση της διαδικασίας πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την επιλογή στρατηγικού εταίρου. Συνολικά 12 κορυφαίοι ξένοι και εγχώριοι όμιλοι – κοινοπραξίες διεκδικούν την είσοδο τους στη δεύτερη φάση της

διαδικασίας επιλογής, όπου και θα έχουν πρόσβαση σε λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με το έργο. Πρόκειται για τις: Μυτιληναίος, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, η ΤΕΡΝΑ σε κοινοπρακτικό σχήμα με τη βελγική Electrabel, η Grannul Invest και Priit Uuemma από την Εσθονία, η EP Holding από την Τσεχία, η γαλλική CNIM, η ισπανική SENER, η Alfamar από τη Σα-

Motor Oil: Ανοδικά τζίρος και κέρδη Θετικά είναι τα νέα για τον όμιλο της Motor Oil καθώς αυξημένα εμφανίζονται τζίρος και κέρδη για το 2017. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν, στα 315,1 εκατ. ευρώ ανήλθαν τα καθαρά ενοποιημένα κέρδη, καταγράφοντας αύξηση 5,71%, σύμφωνα με την ετήσια οικονομική έκθεση. Μεταξύ άλλων, η διοίκηση θα προτείνει στην ερχόμενη ετήσια τακτική συνέλευση την διανομή μερίσματος 144 εκατ. ευρώ (1,30 ευρώ/ μετοχή). Υπενθυμίζεται ότι έχει ήδη καταβληθεί και αναγνωρισθεί ως προμέρισμα χρήσης 2017 ποσό 33.234.894 ευρώ (ή 0,30 ευρώ ανά μετοχή) από το Δεκέμβριο του 2017, ενώ το υπόλοιπο 1 ευρώ ανά μετοχή θα αναγνωρισθεί στη χρήση 2018. Πιο αναλυτικά, ο κύκλος εργασιών ενισχύθηκε κατά 23,3%, διαμορφούμενος στα 7,84 δισ. ευρώ το 2017. Σε εταιρικό επίπεδο τα καθαρά κέρδη ανήλθαν στα 295,6 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 7,64%. Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας αυξήθηκε 27,2%, στα 5,7 δισ. ευρώ.

ουδική Αραβία, η Dongfang και η China Western Power Industrial από την Κίνα, και η κοινοπραξία τουρκικών εταιριών ZorluTurboden - Violar - DhP- Kablitz Το κόστος του έργου εκτιμάται σε 65 εκατ. ευρώ και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το 2019. Η μονάδα βιομάζας που έχει σχεδιάσει η ΔΕΗ Ανανεώσιμες θα παράσχει 25MW

ηλεκτρικής ενέργειας και 45MWth θερμότητας. Η μονάδα σχεδιάζεται να εγκατασταθεί σε μια περιοχή 58.000 τ.μ κοντά στον υφιστάμενο θερμοηλεκτρικό σταθμό της ΔΕΗ στο Αμύνταιο και θα χρησιμοποιεί τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις για να συνδεθεί με τα ηλεκτρικά δίκτυα και τα δίκτυα τηλεθέρμανσης Συνοπτικά, τόσο η κατασκευή όσο και η λειτουργία της μονάδας θα γίνουν από κοινού με τον στρατηγικό εταίρο. Στόχος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες είναι να ιδρύσει θυγατρική εταιρεία συμπαραγωγής βιομάζας (CHP) από επεξεργασία φυτικών υπολειμμάτων για τη χρηματοδότηση, ανάπτυξη και διαχείριση αυτού του εργοστασίου. Ο στρατηγικός εταίρος αναμένεται να αποκτήσει μερίδιο πλειοψηφίας στο μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας Συμπαραγωγής Βιομάζας είτε με εφάπαξ χρηματικό αντίτιμο είτε με αύξηση κεφαλαίου που θα εγγραφεί από τον Στρατηγικό Συνεργάτη. Παράλληλα θα συμμετέχει στην εταιρεία δημιουργίας κομπόστ από βιομάζα, θα αναλάβει την χρηματοδότηση του σχεδίου παραγωγής κόμποστ και θα επιβλέπει την κατασκευή του εργοστασίου. Επίσης, θα έχει την επιμέλεια και την ευθύνη της λειτουργίας της μονάδας, εξασφαλίζοντας μέσω συμφωνιών την τροφοδοσία σε καύσιμα βιομάζας για την λειτουργία της μονάδας. Τέλος, στις προδιαγραφές λειτουργίας του έργου προβλέπεται ρητά ότι και η μητρική ΔΕΗ θα συνάψει συμφωνία με την εταιρεία CHP Βιομάζας από φυτικά υπολείμματα για την προμήθεια μέρους του προαναφερθέντος απαραίτητου καυσίμου.

Νέα ιστορικά ρεκόρ στα μεγέθη των ΕΛΠΕ

έα ιστορικά ρεκόρ κατέγραψε για μια ακόμη φορά ο όμιλος των ΕΛΠΕ σε επίπεδο κερδών, παραγωγής και πωλήσεων το 2017, χάρη κυρίως στο ρεκόρ παραγωγής και διάθεσης προϊόντων που ξεπέρασαν τα 16 εκατ. ΜΤ, την πρωτοφανή υπεραπόδοση των διυλιστηρίων που αυξήθηκε κατά 50%, την διεύρυνση των προμηθευτών πρώτων υλών και την διαρκή επέκταση σε νέες αγορές. Έτσι, με τα δεδομένα στοιχεία, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς προϊόντων στην ΝΑ Μεσόγειο. Σε δηλώσεις του, ο πρόεδρος του ομίλου κ. Ευστάθιος Τσοτσορός σημείωσε: «Με την εξυγίανση της χρηματοοικονομικής δομής, την διαρκή αυξητική πορεία παραγωγής και πωλήσεων, το ρεκόρ κερδοφόρων αποτελεσμάτων για τρίτο στη σειρά έτος και τη διανομή μερίσματος προς τους μετόχους 0,40 ευρώ ανά μετοχή, ολοκληρώνεται στους επόμενους μήνες η θητεία του παρόντος Διοικητικού Συμβουλίου, έχοντας δρομολογήσει το σημαντικότατο για την Εθνική

Οικονομία πρόγραμμα Έρευνας και Παραγωγής Υδρογονανθράκων, με τη συμμετοχή κορυφαίων πετρελαϊκών Ομίλων, όπως η Exxon Mobil, η Total και η Edison» Οι εξελίξεις στις επιμέρους αγορές το 2017 διαμορφώθηκαν ως εξής: -Η ζήτηση στην εσωτερική αγορά καυσίμων διαμορφώθηκε στα 6,9 εκατ. τόνους, σημειώνοντας μείωση κατά 1,9% σε σχέση με το 2016. Η κατανάλωση αεροπορικών καυσίμων ανήλθε στα 1,15 εκατ. τόνους (+11%), σημειώνοντας αύξηση για 5η συνεχή χρονιά, ενώ και η ζήτηση ναυτιλιακών καυσίμων σημείωσε αύξηση

18%, στα 2,8 εκατ. τόνους. - Η συμμετοχή του Ομίλου ΔΕΠΑ στα ενοποιημένα οικονομικά αποτελέσματα των ΕΛΠΕ το 2017 ανήλθε στα 46 εκατ. ευρώ, με σημαντική συμβολή του ΔΕΣΦΑ. Όπως είναι γνωστό είναι σε εξέλιξη η διαδικασία πώλησης για το 66% των μετοχών, που αφορά το 35% της συμμετοχής του Ομίλου και το 31% του ελληνικού Δημοσίου ενώ είναι υπό διαμόρφωση η στρατηγική και τα επόμενα βήματα για τη ΔΕΠΑ. - Τα Συγκρίσιμα EBITDA του κλάδου Εμπορίας ανήλθαν στα 107 εκατ. ευρώ, ενώ των Πετροχημικών στα 95 εκατ. ευρώ. - Στον κλάδο Έρευνας και Παραγωγής υδρογονανθράκων, συνεχίζονται οι προγραμματισμένες έρευνες στην παραχώρηση του Πατραϊκού κόλπου ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένεται η κύρωση από τη Βουλή των Συμβάσεων Μίσθωσης, για τις χερσαίες περιοχές Άρτας Πρέβεζας και ΒΔ Πελοποννήσου και για τη θαλάσσια Περιοχή 2 στο Ιόνιο, δυτικά της Κέρκυρας.

FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Αφιέρωμα Ενέργεια

Ο όμιλος Μυτιληναίος αλλάζει τον ενεργειακό χάρτη της χώρας

Με επένδυση «μαμούθ» στην ηλεκτροπαραγωγή και τρεις κινήσεις - κλειδιά

ον ενεργειακό χάρτη της χώρας αλλάζει η νέα μεγάλη επένδυση του ομίλου Μυτιληναίου στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής. Στο πρόσφατο Delphi Economic Forum o Γενικός Διευθυντής της Protergia, κ. Ντίνος Μπενρουμπής, αποκάλυψε πως

κατέθεσε αίτηση στη ΡΑΕ για λήψη άδειας παραγωγής σταθμού συνδυασμένου κύκλου με καύσιμο φυσικό αέριο ισχύος 650 MW και τόπο κατασκευής το Ενεργειακό Κέντρο της εταιρείας στον Αγ. Νικόλαο. Πρόκειται για επένδυση άνω των 300 εκατ.

με τις οποίες ο μεγαλύτερος ιδιώτης παραγωγός, ο μεγαλύτερος καταναλωτής υψηλής τάσης και ένας εκ των μεγαλύτερων προμηθευτών, παρεμβαίνει στην αγορά. Η πρώτη κίνηση ήταν η πρόταση για την αναβάθμιση της μονάδας Αμυνταίου της ΔΕΗ, η δεύτερη κίνηση είναι η μονάδα που ανακοινώθηκε στους Δελφούς, ενώ το τρίτο βήμα του ενεργειακού σχεδιασμού της εταιρείας θα ανακοινωθεί πριν το καλοκαίρι. Το συνολικό ποσό των επενδύσεων που θα δαπανήσει για αυτές τις τρεις κινήσεις ο όμιλος Μυτιληναίου είναι 1 δισ. ευρώ. Ουσιαστικά, συμπεριλαμβανομένων των τριών σταθμών ενέργειας σε λειτουργία ύψους 1200 MW και των 200 MW αιολικών, ο όμιλος έχει ήδη επενδύσει 1 δισ. ευρώ. Με τις νέες κινήσεις, το σύνολο των ενεργειακών επενδύσεων θα φτάσει, εάν δεν ξεπεράσει, τα 2 δισ. ευρώ Όπως ανέφερε η διοίκηση του ομίλου, η μονάδα θα είναι έτοιμη σε τρία χρόνια και λόγω της υψηλής απόδοσής της, αλλά και λόγω των ανταγωνιστικών τιμών προμήθειας φυσικού αερίου προβλέπεται να αποτελέσει μονάδα βάσης για το ελληνικό ενεργειακό σύστημα. Την κατασκευή θα αναλάβει ο Τομέας Έργων EPC - METKA, που έχει αναλάβει αντίστοιχες κατασκευές για δεκάδες σταθμούς συνδυασμένου κύκλου παγκοσμίως

ευρώ που δημιουργεί νέο σκηνικό στην αγορά ηλεκτρικού ρεύματος της χώρας και θα επηρεάσει καταλυτικά τις εξελίξεις. Η κίνηση αυτή εντάσσεται στη συνολική στρατηγική της εταιρείας για την ενεργειακή αγορά και ειδικότερα στη δέσμη τριών πρωτοβουλιών

Έτος ορόσημο για τη ΔΕΠΑ Η αποκρατικοποίηση και οι προοπτικές

ομβικό θεωρείται το 2018 για το μέλλον και τις προοπτικές της ΔΕΠΑ στο πλαίσιο μιας απελευθερωμένης εγχώριας και περιφερειακής αγοράς. Βασικά σημεία για την ΔΕΠΑ το τρέχον έτος αποτελεί αρχικά η είσοδος της στη λιανική αγορά ενέργειας μέσω ουσιαστικά της πλήρους απόκτησης της ΕΠΑ Αττικής. Παράλληλα, κρίσιμη παράμετρος αποτελεί η έναρξη της διαδικασίας αποκρατικοποίησης της ΔΕΠΑ Σε πρόσφατη ομιλία του ο νέος διευθύνων σύμβουλος του ομίλου, κ. Δημήτρης Τζώρτζης περιέγραψε τον «οδικό άξονα» κατά τον οποίον η προσφορά ποιοτικών και καινοτόμων υπηρεσιών θα πρέπει να διασφαλίζει τη διατήρηση του ηγετικού ρόλου του ομίλου. Ο όμιλος εστιάζει στους εξής βασικούς στόχους: - Την αύξηση της διείσδυσης του φυσικού αερίου στην αγορά και να προσεγγίσει περισσότερους πελάτες μέσω επενδύσεων επέκτασης του δικτύου της ΔΕΔΑ (Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου) την περαιτέρω ανάπτυξη του СNG, της Αεριοκίνησης (FISIKON) και του Μικρής Κλίμακας ΥΦΑ (Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο). - Την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού και τη διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών μέσω της λειτουργίας διαφοροποιημένων πηγών και οδεύσεων. -Την ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας της ΔΕΠΑ.

Κατά την ομιλία του ο κ. Τζώρτζης μίλησε επίσης για την ανάγκη αξιοποίησης της διεθνούς συγκυρίας και την μέγιστη αξιοποίηση των οικονομικών και στρατηγικών πλεονεκτημάτων που προσφέρει η γεωγραφική θέση της Ελλάδας. Υπό αυτό το πρίσμα, οι αγωγοί Poseidon, EastMed, IGB και το FSRU της Αλεξανδρούπολης θεωρούνται κομβικής σημασίας.

Ο IGB και o East Med Σύμφωνα με την διοίκηση της ΔΕΠΑ, ο ελληνο-βουλγαρικός αγωγός IGB έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το δεύτερο εξάμηνο του 2018 και η έναρξη της λειτουργίας του το β’ εξάμηνο του 2020. Πρακτικά, ο αγωγός επιτρέπει διαφοροποί-

ηση πηγών και οδεύσεων παρέχοντας στην Νοτιο- Ανατολική Ευρώπη πρόσβαση στο αέριο της Κασπίας και άλλων πηγών, καθώς και σε υγροποιημένο φυσικό αέριο μέσω των ελληνικών τερματικών σταθμών ΥΦΑ. Από την άλλη πλευρά, η ανακάλυψη των κοιτασμάτων Ταμάρ, Λεβιάθαν, Αφροδίτη και Ζορ και πιο πρόσφατα τα ενθαρρυντικά μηνύματα για το κοίτασμα Καλυψώ στην Κύπρο δημιουργούν νέες προοπτικές στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο αγωγός EastMed συνδέει τις παραπάνω πηγές μέσω της Κύπρου, της Κρήτης και της ηπειρωτικής Ελλάδας. Από εκεί, η περαιτέρω μεταφορά φυσικού αερίου εξασφαλίζεται από την προβλεπόμενη σύνδεση με τον υποθαλάσσιο αγωγό ΠΟΣΕΙΔΩΝ. Πρόκειται για έναν αγωγό (EastMed) συνολικού μήκους 1.900 χλμ., που αποτελείται από 4 τμήματα, χερσαία και υποθαλάσσια και η αρχική του δυναμικότητα ανέρχεται στα 10 ΔΚΜΕ.

Τα πλεονεκτήματα του East Med: - Μπορεί να λειτουργήσει συνεργατικά με άλλες εξαγωγικές προοπτικές. -Σε αντίθεση με το ΥΦΑ που απευθύνεται στις παγκόσμιες αγορές, το φυσικό αέριο μέσω αγωγού EastMed θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης. -Για τους παραγωγούς, οι αγορές της Ευρώπης παρουσιάζουν σημαντικές ευκαιρίες που εγγυώνται αυξημένη ζήτηση και αναγνωρίζονται ως ασφαλείς, αξιόπιστες και οικονομικά ελκυστικές. Ο αγωγός East Med αποτελεί μια νέα όδευση αποκλειστικά μεταξύ χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

FREEmoney

16 Αφιέρωμα Ενέργεια

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

«Εξοικονόμηση κατ’ οίκον ΙΙ»

Υψηλό το ενδιαφέρον. Ποιοί και πώς μπορούν να ωφεληθούν

στο πρόγραμμα είναι η διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης από Ενεργειακό Επιθεωρητή, ο οποίος και θα εκδίδει το απαιτούμενο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης. Στη συνέχεια, οι παρεμβάσεις θα επιλέγονται σύμφωνα με τα ευρήματα/αποτελέσματα της επιθεώρησης, με στόχο την επίτευξη της μέγιστης εξοικονόμησης ενέργειας και τη μέγιστη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών. Πάντως σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» γίνεται ευνοϊκότερο για τον ιδιοκτήτη μόνο στις περιπτώσεις που η επιδότηση είναι 60% ή 70%, δηλαδή για πολύ χαμηλές εισοδηματικές κατηγορίες για τις οποίες η συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι εκ των πραγμάτων δύσκολη.

διαίτερα υψηλό, όπως αναμένονταν, είναι ήδη το ενδιαφέρον, για το πρόγραμμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον ΙΙ». Πολλά ήταν τα προβλήματα, ωστόσο, από την πρώτη μέρα (12/3), ενώ χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως το σύστημα κατέρρευσε, χθες, καθώς σε λίγες ώρες έγιναν 1,5 εκ. προσπάθειες εισόδου. Ο αρμόδιος Υπουργός, Γ. Σταθάκης προχώρησε σε διευκρινήσεις και δεσμεύτηκε για την ομαλοποίηση της διαδικασίας. Η νέα ημερομηνία υποβολής αιτήσεων ορίστηκε η 19η Μαρτίου και θα πραγματοποιούνται ανά Περιφέρεια. Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων που ενδιαφέρονται να μπουν στο πρόγραμμα θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι είναι απαραίτητα: • η κυριότητα του ακινήτου • οι κωδικοί πρόσβασης στο TAXISnet • η νομιμοποίηση πολεοδομικών παραβάσεων • και το ενεργειακό πιστοποιητικό που θα αποδεικνύει την χαμηλή ενεργειακή απόδοση του ακινήτου Επιλέξιμη είναι μια κατοικία εφόσον χρησιμοποιείται ως κύρια, υφίσταται νόμιμα, δεν είναι

αυθαίρετη και έχει καταταχθεί βάσει του Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης της Πρώτης Ενεργειακής Επιθεώρησης (Α’ ΠΕΑ) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Δ. Ο προϋπολογισμός της κάθε αίτησης δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 25.000 ευρώ. Οι ενδιαφερόμενοι πολίτες μπορούν να συμπληρώνουν την αίτηση ένταξης τους στο πρόγραμμα, μέσω της ειδικής ιστοσελίδας και της ειδικής πλατφόρμας του προγράμματος, όπου και θα ελέγχουν αν τηρούν τα κριτήρια υπαγωγής. Οι αιτήσεις θα γίνονται μόνο ηλεκτρονικά και η ηλεκτρονική αίτηση, θα επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης. Μέσω της ηλεκτρονικής αίτησης, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να επιλέγουν αν θα ζητήσουν χορήγηση δανείου ή όχι. Στη συνέχεια, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής, θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό στον οποίο θα απευθυνθούν, χωρίς να χρειάζεται η φυσική τους παρουσία, ο οποίος θα εξετάζει την πιστοληπτική τους ικανότητα. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη

Σημαντικές παρατηρήσεις επί των επιλέξιμων παρεμβάσεων Αντικατάσταση Κουφωμάτων. Βάσει των απαιτήσεων του προγράμματος για ενεργειακή αναβάθμιση, η παρέμβαση αφορά κατά βάση σε αντικατάσταση υφιστάμενων κουφωμάτων (συμπεριλαμβανομένης της αποξήλωσης τους και των εργασιών που απαιτούνται για την τελική διαμόρφωση του δομικού στοιχείου) με θερμομονωτικά/ θερμο-διακοπτόμενα κουφώματα με διπλούς υαλοπίνακες. Αλλαγή μόνο του υαλοπίνακα (συμπεριλαμβανομένων των εργασιών προσαρμογής του πλαισίου) με την προϋπόθεση ότι επιτυγχάνεται ενεργειακή αναβάθμιση του κουφώματος (υφιστάμενο πλαίσιο και υαλοπίνακας) πάνω από τις ελάχιστες απαιτήσεις. Επιλέξιμη επίσης είναι η αντικατάσταση εξώπορτας σε μονοκατοικία και κουφωμάτων κλιμακοστασίου και φωταγωγού σε πολυκατοικία. Δεν συμπεριλαμβάνονται όμως «ανοίγματα» προς εσωτερικούς χώρους του κτηρίου θερμαινόμενους ή μη (π.χ. πόρτα διαμερίσματος). Στην κατηγορία αυτή γίνονται αποδεκτές και συμπληρωματικές (και

όχι αυτοτελείς) δαπάνες για σταθερά ή κινητά συστήματα σκίασης (τέντες, εξώφυλλα, ρολά, κλπ). Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης. Με στόχο την θερμομονωτική προστασία του κτηριακού κελύφους, επιλέξιμες είναι η τοποθέτηση θερμομόνωσης (εξωτερικά ή εσωτερικά) στην επιστέγαση (είτε αυτή διαμορφώνεται ως επίπεδο δώμα ή ως οροφή κάτω από μη θερμομονωμένη στέγη), στην εξωτερική τοιχοποιία, καθώς και στην οροφή δαπέδου επάνω από ανοιχτό υπόστυλο χώρο (pilotis) ή από άλλο μη θερμαινόμενο χώρο (π.χ. δάπεδο ισογείου), με επικάλυψη είτε με επιχρίσματα είτε με ελαφρά πετάσματα. Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης. Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμες: Εγκατάσταση νέου ή αντικατάσταση υφιστάμενου συστήματος θέρμανσης με καινούριο σύστημα (κεντρικό ή ατομικό) πετρελαίου/ φυσικού αερίου/υγραερίου/βιομάζας/αντλίας θερμότητας/Σ.Η.Θ.Υ.Α. Η εγκατάσταση / αντικατάσταση αφορά στον ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό του λεβητοστασίου στο σύνολό του και του δικτύου διανομής (αυτοματισμοί, κυκλοφορητές, καμινάδα, αντικατάσταση ή μόνωση σωληνώσεων, κλπ.). Δεν είναι επιλέξιμες οι δαπάνες για δεξαμενή πετρελαίου και τερματικές μονάδες απόδοσης θερμότητας (σώματα καλοριφέρ, ενδοδαπέδιο σύστημα, κλπ). Τοποθέτηση διατάξεων αυτομάτου ελέγχου της λειτουργίας του συστήματος θέρμανσης, όπως χρονοδιακόπτες, αυτοματισμούς αντιστάθμισης ή/και υδραυλικής ισορροπίας για τη ρύθμιση των μερικών φορτίων (τρίοδη ή τετράοδη ηλεκτροβάννα, ρυθμιστές στροφών κυκλοφορητών, κλπ), θερμοστάτες χώρων, θερμοστατικές κεφαλές θερμαντικών σωμάτων, κλπ., συμπεριλαμβανομένων συστημάτων θερμιδομέτρησης για την κατανομή δαπανών θέρμανσης καθώς και οι εργασίες για την αναβάθμιση της παροχής για την εγκατάσταση αντλίας θερμότητας. Σύστημα με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Στην κατηγορία αυτή είναι επιλέξιμη η τοποθέτηση αντλίας θερμότητας, ηλιακού συστήματος για την παροχή ζεστού νερού χρήσης ή/και υποβοήθηση του κυρίως συστήματος θέρμανσης.

ΕΣΠΑ: 19,5 εκατ. για τοποθέτηση 170.000 έξυπνων μετρητών Ε

ντάχθηκε στο ΕΣΠΑ η πράξη «Πιλοτικό Σύστημα Τηλεμέτρησης και Διαχείρισης της ζήτησης παροχών ηλεκτρικής ενέργειας οικιακών και μικρών καταναλωτών και εφαρμογής έξυπνων δικτύων». Το έργο αφορά στην ολοκληρωμένη μελέτη, προμήθεια και εγκατάσταση του εξοπλισμού, 170.000 μετρητών καθώς και την εκτέλεση όλων των απαραίτητων δοκιμών και ρυθμίσεων. Ειδικότερα, το έργο που θα εκτελέσει ο Διαχειριστής Ελληνικού Δικύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ) αφορά στα εξής: 1) Σχεδιασμός, μελέτη, προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία κέντρου τηλεμέτρησης (κύριου και εφεδρικού) μετρητικών δεδομένων και διαχείρισης φορτίου πελατών χαμηλής τάσης του δικτύου διανομής δυναμικότητας 300.000 μετρητικών σημείων. 2) Προμήθεια, εγκατάσταση και λειτουργία 170.000 ηλεκτρονικών μετρητών με επικοινωνιακά μέσα (PLC και GSM/

GPRS/3G), σε οικιακούς και μικρούς καταναλωτές, καθώς και μικρούς παραγωγούς του δικτύου διανομής χαμηλής τάσης, με ταυτόχρονη αποξήλωση των υφισταμένων μετρητικών διατάξεων. Οι ηλεκτρονικοί μετρητές θα είναι εφοδιασμένοι με κατάλληλο τηλεχειριζόμενο - κλιμακούμενο διακόπτη φορ-

τίου παροχής του κάθε πελάτη (οικιακής χρήσης), ώστε να είναι δυνατή η διαχείριση του φορτίου των παροχών. 3) Εκσυγχρονισμός διατάξεων τοποθέτησης μετρητικού και επικοινωνιακού εξοπλισμού, όπου απαιτηθεί για την ασφαλή λειτουργία τους. Οι γεωγραφικές περιοχές που έχουν επιλεγεί για την εφαρμογή του πιλοτικού έργου και ενδεικτικός αριθμός των μετρητών ανά νομό είναι: 1) Νομός Ξάνθης: 60.000 μετρητές 2) Νομός Λέσβου (νήσος Λέσβος, νήσος Λήμνος και νήσος ‘Αγιος Ευστράτιος): 80.000 μετρητές 3) Νομός Λευκάδας: 20.000 μετρητές 4) Νομός Αττικής: 7.000 μετρητές 5) Νομός Θεσσαλονίκης: 3.000 μετρητές. Η ημερομηνία έναρξης της πράξης ορίζεται η 16η Απριλίου 2018, η ημερομηνία λήξης της πράξης ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2020 και η επιλέξιμη δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 19.500.000 ευρώ.

FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Αφιέρωμα Ενέργεια

Νέα εποχή ανοίγει το Χρηματιστήριο Ενέργειας Οφέλη για παλαιούς και νέους παίκτες, αλλά και τους καταναλωτές

Κοινότητας, ανάλογα με τον βαθμό ετοιμότητάς τους. Πρακτικά, το Ενεργειακό Χρηματιστήριο δεν είναι τίποτα άλλα παρά μια αγορά στην οποία συναντιούνται και συναλλάσσονται οι πωλητές παραγωγοί και έμποροι ενέργειας με τους αγοραστές, δηλαδή τις εταιρείες προμήθειας, τους μεγάλους καταναλωτές, τους εκπροσώπους φορτίου κλπ. Με αυτόν τον τρόπο, οι ενεργειακές συναλλαγές φεύγουν από το στενό κύκλο του κράτους ή κρατικών εταιρειών και θα πραγματοποιούνται με όρους αγοράς από τους συμμετέχοντες. Παράλληλα αναμένεται να οδηγήσει στη σύζευξη της ελληνικής αγοράς με τις περιφερειακές ευρωπαϊκές αγορές.

Διαχείριση ρίσκου, επάρκεια, μείωση κόστους

«Ν

έα σελίδα» για την εγχώρια αγορά ενέργειας αποτελεί η σύσταση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, συναρτήσει των κοινοτικών προτύπων (Target Model). Επί της ουσίας, οι αγοραπωλησίες αφορούν τους χονδρέμπορους του κλάδου, οι οποίοι θα μπορούν να προβαίνουν σε χρηματιστηριακές πράξεις δια τεσσάρων διαφορετικών αγορών. Πρόκειται για την προθεσμιακή αγορά, την

προημερήσια, την ενδοημερήσια και την αγορά εξισορρόπησης, και θα αντικαταστήσει το σημερινό μοντέλο της λεγόμενης υποχρεωτικής αγοράς. Στο Χρηματιστήριο θα ενταχθούν και τα συμβόλαια ΝΟΜΕ που έχουν διατεθεί μέχρι την έναρξη της λειτουργίας του. Στην περίπτωση της Ελλάδας η προημερήσια αγορά θα συζευχθεί με αυτήν της Ιταλίας και αργότερα με αυτήν της Βουλγαρίας, αλλά και όμορων χωρών της Ενεργειακής

«Χαμηλή πτήση» στις ΑΠΕ, επενδύσεις 3 δισ. την επόμενη διετία

πενδύσεις 2,5 – 3 δισ. ευρώ αναμένονται την επόμενη διετία στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με διαγωνισμούς για εγκατάσταση 2,6 GW, σε μια προσπάθεια σύγκλισης με τα υπόλοιπα κράτη – μέλη της Ε.Ε. Τη βούληση της κυβέρνησης εξέφρασε πρόσφατα Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης αναφερόμενος στην θεσμοθέτηση ενός σταθερού και διαφανούς θεσμικού πλαισίου και προχωρώντας στη θέσπιση ενός νέου Ειδικού Χωροταξικού. Ο νέος νόμος είναι τομή για τις Ενεργειακές Κοινότητες, οι οποίες αποτελούν πρωτοποριακό εργαλείο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ. Ωστόσο, αν και η συμβολή των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας της Ε.Ε είναι 17% και στον κλάδο μεταφορών 7,1% - σχετικά κοντά στους αντίστοιχους στόχους για 20% και 10% αντίστοιχα έως το 2020τεράστιες παραμένουν οι αποκλίσεις ανάμεσα στις χώρες μέλη. Στην Ελλάδα, μόλις το 1,4% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στις μεταφορές προέρχεται από ΑΠΕ. Οι μόνες χειρότερες επιδόσεις είναι εκείνες της Εσθονίας (0,4%) και της Κροατίας (1,3%). «Πρωταγωνίστρια» μακράν παραμένει η Σουηδία καλύπτοντας με ΑΠΕ το 30,3% στις μεταφορές.

Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, στην ωρίμανση της, η νέα χρηματιστηριακή αγορά θα μπορεί αντίστοιχα να προσφέρει μια πλατφόρμα ανάληψης και διαχείρισης ρίσκου για τους νέους παίκτες και να τους δώσει τη δυνατότητα να διαφοροποιήσουν τα κόστη, την τιμολογιακή τους πολιτική και να υποστηρίξουν καινοτόμους και ανταγωνιστικές προσφορές για τους καταναλωτές. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουν δυναμικά να διεισδύσουν στην αγορά. Ωστόσο απαιτείται από τους προμηθευτές η ενίσχυση της τεχνογνωσίας και των υποδομών στην εμπορία και παράλληλα να αναπτύξουν νοοτροπία ανάληψης και στρατηγικής διαχείρισης ρίσκου (hedging strategy).

Σε συνδυασμό με ευέλικτες τιμολογιακές πρακτικές, θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν στο μέγιστο τις νέες δυνατότητες προς το επιχειρηματικό τους όφελος αλλά και το όφελος των οικιακών και βιομηχανικών καταναλωτών της ελληνικής αγοράς. Υπενθυμίζεται ότι το Χρηματιστήριο Ενέργειας θα δημιουργηθεί με την απόσχιση του κλάδου ηλεκτρικής ενέργειας από το ΛΑΓΗΕ στην εταιρία Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας Α.Ε. Εν εξελίξει βρίσκονται οι προετοιμασίες και έχει προσληφθεί ως σύμβουλος έργου το Nord Pool, το χρηματιστήριο που έστησε και λειτουργεί την μεγαλύτερη ενεργειακή αγορά της ΕΕ στη βόρεια Ευρώπη με έδρα τη Νορβηγία. Αξίζει να σημειωθεί πως σε πολλά χρηματιστήρια της Ευρώπης διενεργούνται και συναλλαγές φυσικού αερίου και δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. Εκτός από το Nord Pool μεγάλο όγκο συναλλαγών έχει το χρηματιστήριο της Λειψίας, στο οποίο έχει συγχωνευτεί και το γαλλικό Powernext. Εν κατακλείδι, η δημιουργία μιας διευρυμένης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που θα λειτουργεί με κοινούς κανόνες παράλληλα με το διασυνοριακό εμπόριο, επιτρέπει ανά πάσα στιγμή, το έλλειμμα που μπορεί να προκύψει προσωρινά σε μία χώρα, να αντισταθμίζεται από το πλεόνασμα μιας άλλης χώρας με όρους αγοράς. Με τον τρόπο αυτόν μπορεί να διασφαλιστούν επάρκεια εφοδιασμού και χαμηλότερο ενεργειακό κόστος, ώστε σταδιακά να συγκλίνουν οι τιμές ενέργειας της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. Η συντονισμένη και συγχρονισμένη προσέγγιση αμβλύνει τις διαφοροποιήσεις των τιμών μεταξύ των αγορών και προκαλεί πιο αποτελεσματικές ροές ενέργειας.

Χρηματοδότηση ΕΤΕπ για δίκτυα φυσικού αερίου σε περιφέρειες Ώ

θηση σε έργα για την ανάπτυξη δικτύων φυσικού αερίου σε τρεις Περιφέρειες της χώρας δίνει η πρόσφατη συμφωνία ΕΤΕπ – ΔΕΔΑ, ύψους 50 εκατ. ευρώ, για χρηματοδότηση έργων ανάπτυξης δικτύων σε 16 πόλεις στις περιφέρειες Κεντρικής Ελλάδας, Κεντρικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης. Αμέσως μετά, ξεκινά η συζήτηση για τη δανειοδότηση, εκ μέρους της ΕΤΕπ, των έργων δικτύου φυσικού αερίου σε πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας. Όπως είχε σημειώσει ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, ο δρόμος για τον επανασχεδιασμό όλου του συστήματος διείσδυσης φυσικού αερίου στην Δυτική Μακεδονία άνοιξε μετά την επαναδιαπραγμάτευση με την κοινοπραξία του αγωγού ΤΑΡ, κατά την οποία επετεύχθη η ύπαρξη τριών νέων σημείων εξόδου του αγωγού, εκ των οποίων τα δύο αφορούν τη Δυτική Μακεδονία, την Πτολεμαΐδα και την Καστοριά. Εκτός από τη σύμβαση με τη ΔΕΔΑ, σημαντική είναι η συμβολή της ΕΤΕπ τόσο στην υλοποίηση έργων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τον ΑΔΜΗΕ (π.χ. διασυνδέσεις Κυκλάδες και Κρήτη με ηπειρωτικό σύστημα), την κατασκευή και επέκταση

υποσταθμών υψηλής τάσης και την πιλοτική εγκατάσταση «έξυπνων μετρητών», όσο και σε project εξοικονόμησης ενέργειας (π.χ. πρόγραμμα για αναβάθμιση δημοσίων κτηρίων, με προτεραιότητα σε σχολεία και νοσοκομεία) και ανάπτυξης τεχνολογιών ΑΠΕ. Την τελευταία τριετία ο ρόλος της Τράπεζας έχει ενισχυθεί. Από το 2015 και μετά εγκρίθηκαν για τη χώρα μας δάνεια άνω 5 δισ. ευρώ, ενώ ήδη έχουν συμφωνηθεί ή βρίσκονται στην τελική φάση έγκρισης από την ΕΤΕπ επενδυτικά έργα άνω των 7 δισ. ευρώ για την τριετία 2018-2020. Ποσά που θα πολλαπλασιαστούν λόγω της μόχλευσης ιδιωτικών κεφαλαίων.

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Eλον Μασκ: Γιατί πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην αποίκιση του Άρη «Ε

ίναι σημαντικό να αποκτήσουμε μια αυτάρκη βάση στον ‘Αρη, επειδή θα είναι αρκετά μακριά από τη Γη στην περίπτωση ενός πυρηνικού πολέμου, οπότε είναι πιθανότερο να επιβιώσει απ’ ό,τι μια σεληνιακή βάση» δήλωσε ο ιδρυτής της Space X και της Tesla, Ελον Μασκ. Μιλώντας σε εκδήλωση στο Όστιν του Τέξας ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος τόνισε ότι «θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι θα υπάρχουν αρκετοί σπόροι του ανθρώπινου πολιτισμού κάπου αλλού, ώστε να τον αναβιώσουν και να συντομεύσουν τη διάρκεια των σκοτεινών ετών». Επισήμανε επίσης, ότι ο ‘Αρης δεν θα αποτελέσει καταφύγιο μόνο για τους πλούσιους, αλλά μια επικίνδυνη αποστολή που θα θυμίζει την εξερεύνηση της Αρκτικής. «Θα είναι δύσκολη, επικίνδυνη, μια καλή ευκαιρία για να πεθάνει κανείς, αλλά και συναρπαστική για όσους επιβιώσουν. Δεν θα υπάρξουν και πολλοί που θα θελήσουν να πάνε στην αρχή. Αλλά στην πορεία ο Άρης θα γίνει φιλόξενος και θα έχει σπουδαία μπαρ!» Ο πύραυλος BFR (Big Fucking Rocket), μήκους περίπου 100 μέτρων, ο οποίος είναι μεγαλύτερος από τον Falcon Heavy που αυτή τη στιγμή μεταφέρει ένα αυτοκίνητο Tesla προς τον ‘Αρη, προορίζεται να μεταφέρει ανθρώπους στον «κόκκινο» πλανήτη. O BFR θα κάνει το παρθενικό, μη επανδρωμένο ταξίδι του μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2019, αν και ο Μασκ παραδέχθηκε ότι στο παρελθόν έχει αποδειχθεί υπεραισιόδοξος στα χρονοδιαγράμματά του. Όπως είπε, σε πρώτη φάση

Google Lens: Στοχεύεις κάτι, μαθαίνεις τα πάντα γι’ αυτό

«Η Τεχνητή Νοημοσύνη πολύ πιο επικίνδυνη από τα πυρηνικά» θα περιορισθεί σε σύντομες δοκιμαστικές πτήσεις, αλλά ο απώτερος προορισμός του στο μέλλον θα είναι ο γειτονικός πλανήτης. Η Space Χ σχεδιάζει να στείλει στον ‘Αρη την πρώτη μη επανδρωμένη αποστολή το 2022 και τους πρώτους ανθρώπους το 2024. Αναφερόμενος στις δύο εταιρείες του, Space X και Tesla, αποκάλυψε για πρώτη φορά, ότι αρχικά τους έδινε πιθανότητα επιτυχίας μόνο 10%. «Δεν άφηνα τους φίλους μου να επενδύσουν σε αυτές, γιατί δεν ήθελα να χάσουν τα χρήματά τους», είπε. Γι’ αυτό προτίμησε να πουλήσει την PayPal και να διοχετεύσει δικά του χρήματα στα φιλόδοξα σχέδια του. «Η ΤΝ με ξαγρυπνά» Ο Έλον Μασκ αποκάλυψε επίσης, ότι τα

βράδια συχνά μένει άγρυπνος, αναλογιζόμενος την απειλή που αποτελεί η Τεχνητή Νοημοσύνη, που δεν υπόκειται σε ρυθμιστικούς κανόνες και μπορεί να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. «Δώστε βάση στα λόγια μου» προειδοποίησε. «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι πολύ πιο επικίνδυνη από τα πυρηνικά. Συνεπώς γιατί δεν έχουμε καθόλου ρυθμιστική εποπτεία της;», αναρωτήθηκε. Πρότεινε να υπάρξει ένας δημόσιος ρυθμιστικός φορέας, που θα διασφαλίζει ότι όλοι θα αναπτύσσουν τεχνητή νοημοσύνη με ασφάλεια και με τρόπο συμβιωτικό με την ανθρωπότητα, αν και επεσήμανε ότι ακόμη και αυτό δεν θα εξαλείψει τους απρόσμενους κινδύνους.

Σκάφος «σφυρί» θα εκτροχιάζει ...επικίνδυνους αστεροειδείς Ε

να διαστημικό σκάφος που θα μπορεί να βγάλει από την πορεία τους δυνητικά επικίνδυνους για τη Γη αστεροειδείς σχεδιάζουν επιστήμονες και μηχανικοί στις ΗΠΑ. Το HAMMER (Hypervelocity Asteroid Mitigation Mission for Emergency Response) θα «εκτροχιάζει» τους αστεροειδείς που μπορεί να πέσουν στον πλανήτη μας, χρησιμοποιώντας είτε τη δύναμη της πρόσκρουσης πάνω τους, είτε πυρηνικές κεφαλές. Τα σχέδια για το σκάφος επείγουσας ανάγκης παρουσιάσθηκαν αρχικά στο περιοδικό αστροναυτικής «Acta Astronautica» και θα αναλυθούν περαιτέρω σε συνέδριο για τους αστεροειδείς τον Μάιο στις ΗΠΑ. Ολοένα περισσότεροι άν-

Τεχνολογία Life

θρωποι στη NASA και άλλες υπηρεσίες της αμερικανικής κυβέρνησης συνειδητοποιούν ότι «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν» και δεν θέλουν να είναι απροετοίμαστοι αν μια ημέρα γίνει γνωστό ότι κάποιος αστεροειδής κατευθύνεται προς τη Γη. Κάθε σκάφος HAMMER θα έχει βάρος περίπου 8,8 τόνων και προτείνεται να κατασκευασθεί ένας στόλος από αυτά. Έτσι, όταν προκύψει κάποια

απειλή, θα σταλούν για να βγάλουν τον αστεροειδή από την πορεία του, πέφτοντας πάνω του σαν βολίδες. Αν αυτό δεν πιάσει, π.χ. σε περίπτωση κάποιου μεγαλύτερου αστεροειδούς, ή αν ο διαθέσιμος χρόνος αντίδρασης είναι περιορισμένος, τότε τα HAMMER θα κάνουν κάτι πιο δραστικό, χρησιμοποιώντας πυρηνικά όπλα. Οι ερευνητές κάνουν τα σχέδιά τους έχοντας στο νου τους

τον αστεροειδή Μπενού διαμέτρου 500 μέτρων, ο οποίος έχει μια πιθανότητα στις 2.700 να πέσει στη Γη το 2135. Καθόλου τυχαία, αυτός ο αστεροειδής αποτελεί τον προορισμό της αποστολής OSIRIS-REx της NASA, που εκτοξεύθηκε το 2016 με στόχο να πάρει και να φέρει πίσω δείγματα των πετρωμάτων του. Το σκάφος θα φθάσει στον αστεροειδή φέτος το καλοκαίρι, θα τεθεί σε τροχιά γύρω του επί δύο χρόνια και, αφού πάρει τα δείγματα, αναμένεται να επιστρέψει στη Γη το 2023. Το OSIRIS-Rex είναι μια αποστολή κόστους 800 εκατ. δολαρίων. Προς το παρόν είναι άγνωστο πόσο μπορεί να κοστίσει η κατασκευή ενός σκάφους HAMMER, αν τελικά ληφθεί η απόφαση για να υλοποιηθεί το σχέδιο.

ία από τις εκπλήξεις του World Mobile Congress 2018 αποτέλεσε το Google Lens, το νέο visual search tool για όλες τις Android συσκευές που έχουν εγκατεστημένο το Google Photos. Το Google Lens τροφοδοτείται από ένα computer vision system, που επιτρέπει στους χρήστες να κοιτάζουν ένα αντικείμενο μέσω της κάμερας της συσκευής και να λαμβάνουν πληροφορίες γι’ αυτό σε πραγματικό χρόνο, με τη βοήθεια ενός αλγορίθμου που υποστηρίζεται από τεχνητή νοημοσύνη. Μπορεί ακόμη να αναγνωρίσει σημεία ενδιαφέροντος και να εμφανίσει πληροφορίες για βιβλία, ταινίες, έργα τέχνης, πίνακες, δείχνοντας στην κάμερα ένα εξώφυλλο, πόστερ ή installation ενός μουσείου. Η εφαρμογή μπορεί και να αποθηκεύσει πληροφορίες μίας επαγγελματικής κάρτας ή ακόμα και το link μίας αφίσας.

Στα 20 δισ. οι ασύρματες συνδέσεις ως το 2025

ε 20 δισεκατομμύρια αναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός των ασύρματων συνδέσεων ανά τον κόσμο έως το 2025, από 8 δισεκατομμύρια τώρα. Αυτή η αύξηση, καθώς και μια ευρύτερη στροφή από την κινητή ευρυζωνικότητα για μεμονωμένους ανθρώπους στην ψηφιακή μετατροπή του βιομηχανικού κλάδου, θα

παρουσιάσουν τεράστιες προκλήσεις στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας. Εν τω μεταξύ, περισσότεροι από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο, επομένως ο κλάδος του ΙCT έχει ακόμα πολύ δρόμο για να γεφυρώσει πλήρως το ψηφιακό χάσμα. Τα παραπάνω ανέφερε η Huawei σε ανακοίνωση της, με αφορμη τα 8 βραβεια που απέσπασε από το GSMA στη διάρκεια του World Mobile Congress στην Βαρκελώνη.

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Life

Το Healthy Life Festival πρεσβευτής του ελληνικού Ευ Ζην

«(Πριγκίπισσες) Ένα παραμύθι για το Trafficking»

ην εμπορία ανθρώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση και τον κοινωνικό ρόλο της γυναίκας, κυρίως ως μέλος ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, έχει ως θέμα η θεατρική παράσταση «(Πριγκίπισσες) Ένα παραμύθι για το Trafficking», η πρεμιέρα της οποίας θα γίνει την Παρασκευή 16 Μαρτίου 2018 στις 18.30 μ.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο Κυψέλης με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. H παράσταση θα διαρκέσει από τις 16 Μαρτίου έως τις 23 Απριλίου 2018 (συνολικά, 8 παραστάσεις), αρχικά στο Πολιτιστικό Κέντρο Κυψέλης και στη συνέχεια, θα μεταφερθεί στον Πολυχώρο «Άννα και Μαρία Καλουτά» στον Ν. Κόσμο. Η Βαρβάρα Νταλιάνη και ο Γεράσιμος Ιωάννου δημιουργούν ένα εκπαιδευτικό δράμα στο οποίο συμμετέχει το κοινό. Το έργο είναι ένα αλληγορικό δράμα που πραγματεύεται την ιστορία τεσσάρων γυναικών θυμάτων Trafficking. Καθώς οι ιστορίες τους μπερδεύονται με τον κόσμο του παραμυθιού, οι γυναίκες ονομάζονται από τα σημεία του ορίζοντα (Ανατολή, Βορράς, Δύση, Νότος). Όλες τους πρέπει να περάσουν μία δοκιμασία που μπορεί να τους κοστίσει τη ζωή. Ποια θα είναι η κατάληξη των κοριτσιών; Τα κείμενα βασίζονται σε πραγματικές ιστορίες. Ημερομηνίες και ώρες παραστάσεων: Πολιτιστικό Κέντρο Κυψέλης Καλογερά 18, Κυψέλη, Τ.Κ. 11363, Τηλ: 210 8821428 16, 17, 18, 23 & 24 Μαρτίου 2018, 18:30 με 20:00 Πολυχώρος «Αννα και Μαρία Καλουτά» Τιμοκρέοντος 6Α, Ν. Κόσμος, Τ.Κ. 11743, Τηλ: 210 9344131 26 Μαρτίου 2018, 16 & 23 Απριλίου 2018, 20:00 με 21:30

Ευεξία, ολιστικές θεραπείες, διατροφή, εναλλακτικός τουρισμός

α γίνει ο κύριος χώρος έκφρασης όλων των τάσεων, εφαρμογών, μεθόδων, προϊόντων και υπηρεσιών για τον εναλλακτικό τουρισμό, την υγεία και το Ευ ζην φιλοδοξεί το «Healthy Life Festival», που θα πραγματοποιηθεί από τις 20 έως τις 22 Απριλίου 2018 στο Εκθεσιακό Κέντρο της HELEXPO στο Μαρούσι με την αιγίδα του ΕΟΤ. Σύμφωνα με το φορέα διοργάνωσης Ecopolis, η Ελλάδα με τις πλούσιες ιαματικές πηγές, το φυσικό της κάλλος, τα διεθνώς αναγνωρισμένα αγροτικά προϊόντα καθώς και τις ιδιαίτερες μονάδες και υποδομές φιλοξενίας μπορεί να διεκδικήσει τη θέση της στον

παγκόσμιο χάρτη, ως πρεσβευτής τηςψυχικής και σωματικής ευζωίας με όχημα τον εναλλακτικό τουρισμό. Το Φεστιβάλ στοχεύει να γίνει σημείο αναφοράς και συνάντησης 350 Εκθετών και περισσοτέρων από 25.000 επισκεπτών.

Το Healthy Life Festival περιλαμβάνει ολιστικές και εναλλακτικές θεραπείες, σεμινάρια αυτογνωσίας και αυτοεξέλιξης, βιολογικά ποτά και τρόφιμα, βότανα, αιθέρια έλαια και συμπληρώματα διατροφής, βιβλία και εφαρμογές, εναλλακτικό και θε-

Διεθνή βραβεία για τη βιοκλιματική κατοικία Earthwood στη Σαλαμίνα

ημαντικές διακρίσεις απέσπασε η βιοκλιματική κατοικία Earthwood, που βρίσκεται στη Σαλαμίνα, στα Γερμανικά Βραβεία Αρχιτεκτονικής. Το έργο συνδέει βιώσιμες τεχνολογικές κατασκευαστικές μεθόδους με παραδοσιακές χειρωνακτικές τεχνικές, ενώ εντάσσεται στο παγκόσμιο οικονομικό πλαίσιο για βιώσιμες κατασκευές, ένα έργο υψίστης σημασίας παγκοσμίως. Το έργο, ακολουθώντας τις αρχές της αειφορίας, δομείται με βάση την ισορροπημένη επίτευξη της οικονομικής βιωσιμότητας, της περιβαλλοντικής απόδοσης και της κοινωνικής υπευθυνότητας. Η κατοικία ‘’Earthwood’’ είναι ενεργειακά αυτόνομη, χρησιμοποιεί αποκλειστικά ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στοχεύει στην άρτια διαχείριση και ανακύκλωση του ύδατος. Το αρχιτεκτονικό γραφείο KAAF – Kitriniaris Associates Architecture Firm, ανέλαβε με επιτυχία το σχεδιασμό του έργου “Earthwood”, το οποίο ήδη κατέχει 4 πολύ σημαντικές διεθνείς διακρίσεις και ξεχωρίζει για τον τρόπο κατασκευής του. Ο αρχιτέκτονας και επικεφαλής του γραφείου, Αλέξανδρος Κιτρινιάρης αναφέρει ότι η κύρια πρόκληση του έργου σύμφωνα με τις προδιαγραφές που του τέθηκαν, είναι η δημιουργία ενός αρχιτεκτονικού πρωτότυπου το οποίο μπορεί να κατασκευαστεί σε διάστημα μόλις 4 έως 7 ημερών και αποτελείται αποκλειστικά από

13ο Athens Animfest:

Το διεθνές φεστιβάλ κινουμένων σχεδίων της Αθήνας

φυσικά δομικά αλλά και ανακυκλώσιμα υλικά. Η μοναδική αυτή κατοικία εντάσσεται στην περιοχή της Σαλαμίνας και είναι ενεργειακά αυτόνομη, δηλαδή δεν συνδέεται με το δίκτυο παρόχου ηλεκτρικού ρεύματος και ύδρευσης. Μέχρι σήμερα έχει εκτεθεί στη Νέα Υόρκη, την Κίνα, την Ινδία, την Ιταλία και τη Γερμανία, έχοντας παράλληλα αποσπάσει το Γερμανικό Βραβείο “German Design Award 2018”στην κατηγορία “Excellent Communications Design in Architecture”, έπαινο των Αμερικανικών Βραβείων “The American Architecture Prize 2017” στην κατηγορία “Green Architecture” καθώς και δυο χάλκινα μετάλλια των Ιταλικών Βραβείων αρχιτεκτονικής και βιώσιμου σχεδιασμού “IADA International Architecture A’ Design Award 2017 και “GAIA - International Green A’ Design Award 2017”, ανάμεσα από ένα πολύ μεγάλο αριθμό συμμετοχών παγκοσμίως.

ραπευτικό τουρισμό, υπαίθριες δραστηριότητες, extreme sports, είδη ορειβασίας και camping, όργανα γυμναστικής, σχολές δραστηριοτήτων και χειροτεχνήματα. Ταυτόχρονα μια σειρά παράλληλων εκδηλώσεων όπως παρουσιάσεις υγιεινής μαγειρικής για μεγάλους και παιδιά, επιδείξεις γυµναστικών µεθόδων και πολεµικών τεχνών, θεατρικές και μουσικές παραστάσεις επιµορφωτικού χαρακτήρα για παιδιά, συναυλίες µε καταξιωµένους καλλιτέχνες από την ελληνική μουσική σκηνή αλλά και διαγωνισµοί, διαδραστικά events, παραδοσιακά παιχνίδια, και κληρώσεις δώρων, δικαίως τοποθετούν το Φεστιβάλ στα κορυφαία στο είδος του.

δραιώνοντας την Αθήνα ως σημείο αναφοράς για τους απανταχού animators, το 13ο ATHENS ANIMFEST, το παλαιότερο ελληνικό φεστιβάλ κινούμενων σχεδίων, ετοιμάζεται να υποδεχθεί φέτος περισσότερες από 350 ταινίες animation μικρού μήκους από την Ελλάδα και άλλες 51 χώρες. Το διεθνές φεστιβάλ κινούμενων σχεδίων της Αθήνας, έχει επιλέξει φέτος να διαγωνιστούν οι καλύτερες ταινίες πρόσφατης παραγωγής από τον χώρο του animation, αυτού του μοναδικού οπτικοακουστικού είδους τέχνης, όπου τα πάντα μπορεί να «εμψυχωθούν» και να αποκτήσουν ζωή, γεμάτη ρυθμούς, χρώμα, κίνηση και μαγεία. Οι συμμετέχοντες διαγωνίζονται για το Μεγάλο Βραβείο «Αθηνά» και άλλες διακρίσεις που συνοδεύονται από τον ψηφιακό «Κότινο», το κλαδί ελιάς, σύμβολο της ηθικής επιβράβευσης της προσπάθειας των νικητών. Συνολικά θα προβληθούν 418 ταινίες, διάρκειας 50 ωρών, από 52 χώρες, σε 12 χώρους στην Αθήνα.

FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Μετοχές Εβδομαδιαία στατιστικά στοιχεία από 07/03/2018 εώς 14/03/2018

ΣΥΜB.

ΤΙΜΗ

ΜΕΤ.%

ΣΥΜB.

ΤΙΜΗ

ΜΕΤ.%

CENER

1,2620

-0,63 %

ΒΩΒΟΣ

0,3040

0,00 %

ΑΑΑΚ

1,9000

0,00 %

ΓΑΛΑΞ

0,7000

0,00 %

ΑΑΑΠ

0,6000

0,00 %

ΓΕΒΚΑ

0,5400

0,00 %

ΑΒΑΞ

0,8310

-1,77 %

ΓΕΔ

0,0170

6,25 %

ΑΒΕ

0,1560

3,31 %

ΓΕΔ

0,0170

6,25 %

ΑΒΕ

0,1560

3,31 %

ΓΕΚΤΕΡ

5,3700

-1,29 %

ΑΒΕΝΙΡ

0,0460

0,00 %

ΓΡΙΒ

9,1000

-1,09 %

ΑΓΚΡΙ

0,0140

0,00 %

ΔΑΙΟΣ

2,8200

0,00 %

ΑΔΜΗΕ

1,9080

-0,63 %

ΔΕΗ

2,7720

-1,21 %

ΑΕΓΕΚ

0,0855

11,04 %

ΔΙΟΝ

0,3220

0,00 %

ΑΘΗΝΑ

0,7000

0,00 %

ΔΙΧΘ

0,0500

0,00 %

ΑΙΟΛΚ

0,4730

0,85 %

ΔΟΜΙΚ

0,1680

0,00 %

ΑΚΡΙΤ

0,1400

0,00 %

ΔΟΥΡΟ

0,2300

0,00 %

ΑΛΚΑΤ

1,6500

2,48 %

ΔΡΟΜΕ

0,3120

11,43 %

ΑΛΚΑΤ

1,6500

2,48 %

ΔΡΟΥΚ

1,0000

0,00 %

ΑΛΚΟ

0,1800

0,00 %

ΕΒΖ

0,0750

0,00 %

ΑΛΚΟ

0,1800

0,00 %

ΕΒΡΟΦ

0,5550

0,00 %

ΑΛΜΥ

0,3430

-2,28 %

ΕΔΡΑ

0,1500

0,00 %

ΑΛΜΥ

0,3430

-2,28 %

ΕΕΕ

28,2800

-0,39 %

ΑΛΣΙΝ

0,0430

0,00 %

ΣΥΜB.

ΤΙΜΗ

ΜΕΤ.%

ΑΛΤΕΚ

0,0120

0,00 %

ΕΚΤΕΡ

0,9150

0,55 %

ΑΛΦΑ

1,8800

-1,83 %

ΕΛΒΕ

2,6600

0,00 %

ΑΝΔΡΟ

22,0000

0,00 %

ΕΛΒΙΟ

4,7000

0,00 %

ΑΝΕΚ

0,0960

19,25 %

ΕΛΓΕΚ

0,2400

0,00 %

ΑΝΕΜΟΣ

1,7550

-1,40 %

ΕΛΙΝ

1,7000

0,00 %

ΑΝΕΜΟΣ

1,7550

-1,40 %

ΕΛΙΧΘ

0,0700

0,00 %

ΑΝΕΠ

0,0750

0,00 %

ΕΛΚΑ

1,3100

0,00 %

ΑΝΕΠΟ

0,0820

6,49 %

ΕΛΛ

15,7500

0,00 %

ΑΡΑΙΓ

9,2000

-0,54 %

ΕΛΛΑΚΤ

1,7120

-1,61 %

ΑΡΑΙΓ

9,2000

-0,54 %

ΕΛΠΕ

7,8700

-1,25 %

ΑΣΚΟ

2,2000

0,00 %

ΕΛΣΤΡ

1,5500

2,65 %

ΑΣΤΑΚ

6,1500

-2,38 %

ΕΛΤΚ

3,3000

2,48 %

ΑΣΤΗΡ

5,4800

0,00 %

ΕΛΤΟΝ

1,6250

1,88 %

ΑΤΕ

0,1550

0,00 %

ΕΛΥΦ

0,1170

0,00 %

ΑΤΕΚ

0,5000

0,00 %

ΕΛΧΑ

1,7950

2,57 %

ΑΤΕΡΜ

0,1200

0,00 %

ΕΜΔΚΟ

0,0800

0,00 %

ΑΤΡΑΣΤ

13,6000

0,00 %

ΕΜΔΠΟ

0,1400

0,00 %

ΑΤΡΑΣΤ

13,6000

0,00 %

ΕΝΒΙ

1,0300

0,00 %

ΑΤΤ

0,0332

-2,35 %

ΕΝΚΛΩ

0,0500

0,00 %

ΑΤΤΙΚ

0,0120

0,00 %

ΕΝΤΕΡ

3,7000

0,00 %

ΑΤΤΙΚΑ

1,6500

0,00 %

ΕΠΙΛΚ

0,2440

1,67 %

ΑΧΟΝ

0,0580

0,00 %

ΕΠΣΙΛ

1,4200

0,00 %

ΒΑΛΚ

0,1900

0,00 %

ΕΠΣΙΛ

1,4200

0,00 %

ΒΑΡΓ

0,0860

-19,63 %

ΕΣΥΜΒ

0,4820

0,00 %

ΒΑΡΝΗ

0,0450

0,00 %

ΕΣΥΜΒ

0,4820

0,00 %

ΒΙΝΤΑ

3,9600

0,00 %

ΕΤΕ

0,2768

-1,84 %

ΒΙΝΤΑ

3,9600

0,00 %

ΕΥΑΠΣ

4,8200

-0,82 %

ΒΙΟ

3,6250

0,00 %

ΕΥΒΡΚ

0,0070

0,00 %

ΒΙΟΚΑ

0,4500

0,00 %

ΕΥΔΑΠ

5,9900

-1,80 %

ΒΙΟΣΚ

0,6760

4,00 %

ΕΥΠΙΚ

3,5200

0,00 %

ΒΙΟΤ

0,0665

-7,64 %

ΕΥΡΟΜ

0,1260

0,00 %

ΒΙΣ

0,9300

-9,71 %

ΕΥΡΩΒ

0,7900

-3,07 %

ΒΙΣ

0,9300

-9,71 %

ΕΦΤΖΙ

0,7300

0,00 %

ΒΟΣΥΣ

1,8600

0,00 %

ΕΦΤΖΙ

0,7300

0,00 %

ΒΥΤΕ

0,5100

0,00 %

ΕΧ

2,0600

0,00 %

www.sofokleousin.gr

FREEmoney

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Μετοχές Εβδομαδιαία στατιστικά στοιχεία από 07/03/2018 εώς 14/03/2018

ΣΥΜB.

ΤΙΜΗ

ΜΕΤ.%

ΣΥΜB.

ΤΙΜΗ

ΜΕΤ.%

ΕΧ

2,0600

0,00 %

ΛΟΓΟΣ

0,3620

0,00 %

ΕΧΑΕ

4,8700

-1,91 %

ΛΟΥΛΗ

2,3000

0,88 %

ΗΛΕΑΘ

0,4800

0,00 %

ΛΥΚ

0,8340

-0,24 %

ΗΟΛ

0,5630

0,00 %

ΛΥΚ

0,8340

-0,24 %

ΗΡΑΚ

1,2300

0,00 %

ΜΑΘΙΟ

0,3000

0,00 %

ΙΑΣΩ

1,2100

0,41 %

ΜΑΞΙΜ

0,1000

0,00 %

ΙΑΤΡ

1,4900

-0,67 %

ΜΑΡΑΚ

0,2980

0,00 %

ΙΚΤΙΝ

3,1900

7,05 %

ΜΑΣΟΠ

0,9000

0,00 %

ΙΛΥΔΑ

0,2320

9,43 %

ΜΑΣΟΠ

0,9000

0,00 %

ΙΝΚΑΤ

1,2550

0,40 %

ΜΕΒΑ

1,0100

0,00 %

ΙΝΛΟΤ

1,2980

0,93 %

ΜΕΝΤΙ

0,9700

7,18 %

ΙΝΤΕΚ

0,7600

0,00 %

ΜΕΡΚΟ

18,7000

0,00 %

ΙΝΤΕΚ

0,7600

0,00 %

ΜΕΤΚ

8,2000

0,00 %

ΙΝΤΕΡΚ

5,0500

-1,94 %

ΜΗΧΚ

0,1000

0,00 %

ΙΝΤΕΤ

0,4200

0,00 %

ΜΗΧΠ

0,0960

0,00 %

ΙΝΤΚΑ

0,8310

-1,31 %

ΜΙΓ

0,1440

2,13 %

ΙΟΝΑ

10,0200

0,00 %

ΜΙΓΡΕ

3,5500

0,00 %

ΚΑΘΗ

0,3200

0,00 %

ΜΙΝ

0,2180

0,00 %

ΚΑΜΠ

0,9400

-1,57 %

ΜΙΝΟΑ

2,4000

0,00 %

ΚΑΝΑΚ

3,6200

1,12 %

ΜΛΑΝΤ

0,6400

0,00 %

ΚΑΡΔ

0,1400

0,00 %

ΜΛΣ

4,3300

-0,23 %

ΚΑΡΕΛ

298,0000

0,00 %

ΜΟΗ

19,2600

1,37 %

ΚΑΡΤΖ

6,2500

-0,79 %

ΜΟΝΤΑ

0,4900

0,00 %

ΚΑΡΤΖ

6,2500

-0,79 %

ΜΟΤΟ

0,7800

0,00 %

ΚΕΚΡ

1,3600

-0,73 %

ΜΟΥΖΚ

0,3700

-4,15 %

ΚΕΠΕΝ

1,9400

0,00 %

ΜΟΧΛ

0,8000

0,00 %

ΚΕΡΑΛ

0,0880

0,00 %

ΜΠΕΛΑ

15,6400

0,90 %

ΚΛΕΜ

2,0200

0,00 %

ΜΠΟΚΑ

0,0370

0,00 %

ΚΛΜ

0,8000

0,25 %

ΜΠΟΚΑ

0,0370

0,00 %

ΚΛΩΝΚ

0,0400

0,00 %

ΜΠΟΠΑ

0,0675

0,00 %

ΚΛΩΝΠ

0,0800

0,00 %

ΜΠΟΠΑ

0,0675

0,00 %

ΚΜΟΛ

2,4600

0,00 %

ΜΠΡΙΚ

1,9200

1,05 %

ΚΟΜΠ

0,0060

0,00 %

ΜΠΤΚ

0,2100

0,00 %

ΚΟΡΔΕ

0,4700

-4,86 %

ΜΥΤΙΛ

10,0200

0,50 %

ΚΟΡΡΕΣ

5,0800

0,00 %

ΝΑΚΑΣ

1,6600

0,00 %

ΚΟΥΑΛ

0,2880

-0,69 %

ΝΑΥΠ

0,5350

0,00 %

ΚΟΥΕΣ

11,6000

0,00 %

ΝΑΥΤ

0,1070

0,00 %

ΚΟΥΜ

0,1320

0,00 %

ΝΕΛ

0,0700

0,00 %

ΚΡΕΚΑ

0,2040

0,00 %

ΝΕΩΡΣ

0,1250

0,00 %

ΣΥΜB.

ΤΙΜΗ

ΜΕΤ.%

ΝΗΡ

0,2865

-2,88 %

ΚΡΕΤΑ

0,7340

7,94 %

ΝΙΚΑΣ

0,4000

0,00 %

ΚΡΗΤΩΝ

0,7300

-3,31 %

ΝΙΟΥΣ

0,2760

0,00 %

ΚΡΙ

3,9200

1,29 %

ΝΙΟΥΣ

0,2760

0,00 %

ΚΤΗΛΑ

0,5500

0,00 %

ΝΤΟΚΧΟ

1,8000

0,00 %

ΚΤΗΛΑ

0,5500

0,00 %

ΝΤΟΠΛΕ

0,5350

0,00 %

ΚΥΠΡ

0,1620

0,00 %

ΝΤΡΙΑΡ

0,0490

0,00 %

ΚΥΡΙΟ

0,6950

0,00 %

ΞΥΛΚ

0,0980

0,00 %

ΚΥΡΜ

4,5000

0,00 %

ΞΥΛΠ

0,0600

0,00 %

ΛΑΒΙ

0,1950

0,00 %

ΟΛΘ

27,9000

-0,71 %

ΛΑΜΔΑ

6,7300

-1,61 %

ΟΛΠ

16,5200

-1,20 %

ΛΑΜΨΑ

16,8000

0,00 %

ΟΛΥΜΠ

2,0500

0,00 %

ΛΑΝΑΚ

0,3800

0,00 %

ΟΠΑΠ

10,0400

0,10 %

ΛΕΒΚ

0,2000

0,00 %

ΟΠΤΡΟΝ

1,7700

0,00 %

ΛΕΒΠ

0,2180

-22,14 %

ΟΡΑΟΡΑ

2,3000

0,00 %

ΛΙΒΑΝ

0,0580

19,59 %

ΟΡΑΟΡΑ

2,3000

0,00 %

www.sofokleousin.gr

FREEmoney ΠΕΜΠΤΗ 15 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018

Μετοχές Εβδομαδιαία στατιστικά στοιχεία από 07/03/2018 εώς 14/03/2018

ΣΥΜB.

ΤΙΜΗ

ΜΕΤ.%

ΠΣΥΣΤ

0,0060

0,00 %

ΟΤΕ

11,4500

-0,52 %

ΡΕΒΟΙΛ

0,5700

0,00 %

ΟΤΕ

11,4500

-0,52 %

ΣΑΟΣ

1,5600

0,00 %

ΟΤΟΕΛ

24,2000

-1,63 %

ΣΑΡ

14,6000

-1,68 %

ΠΑΙΡ

0,2960

9,63 %

ΣΑΡΑΝ

0,6150

0,00 %

ΣΥΜB.

ΤΙΜΗ

ΜΕΤ.%

ΣΑΤΟΚ

0,0790

0,00 %

ΠΑΙΡ

0,2960

9,63 %

ΣΕΛΜΚ

0,0800

0,00 %

ΠΑΝΓΑΙ

4,8000

0,00 %

ΣΕΛΟ

0,2300

0,00 %

ΠΑΠ

0,4020

-2,43 %

ΣΕΝΤΡ

0,1595

-0,93 %

ΣΙΔΕ

1,0400

0,00 %

ΠΑΡΝ

0,0700

0,00 %

ΠΑΣΑΛ

0,0670

3,88 %

ΣΙΔΜΑ

0,3500

0,00 %

ΠΕΙΡ

3,4880

-1,47 %

ΣΠΕΙΣ

5,2000

-1,89 %

ΣΠΙ

0,2780

0,00 %

ΠΕΡΣ

0,9050

-1,63 %

ΠΕΡΦ

2,2800

0,00 %

ΣΠΙΝΤ

0,0080

0,00 %

ΠΕΡΦ

2,2800

0,00 %

ΣΠΡΙ

0,0310

0,00 %

ΣΠΥΡ

0,3500

0,00 %

ΠΕΤΖΚ

0,2600

0,00 %

ΠΕΤΡΟ

6,2800

0,00 %

ΣΦΑ

0,4760

0,00 %

ΠΗΓΑΣ

0,0890

0,00 %

ΣΩΛΚ

0,6190

0,00 %

ΤΒΑΝΚ

0,0480

0,00 %

ΠΛΑΘ

2,5400

-0,39 %

ΠΛΑΙΣ

4,5600

0,00 %

ΤΕΓΟ

0,0380

0,00 %

ΠΛΑΚΡ

12,9000

0,00 %

ΤΕΚΔΟ

0,0060

0,00 %

ΤΕΝΕΡΓ

5,2000

-0,95 %

ΠΠΑΚ

3,1400

0,00 %

ΠΠΑΚ

3,1400

0,00 %

ΤΕΝΕΡΓ

5,2000

-0,95 %

ΠΡΑΞΚ

0,3900

0,00 %

ΤΕΞΤ

0,0800

0,00 %

ΤΖΚΑ

0,4520

19,58 %

ΠΡΑΞΠ

0,5400

0,00 %

ΠΡΔ

0,0585

11,43 %

ΤΗΛΕΤ

0,0600

0,00 %

ΠΡΕΖΤ

4,8200

0,00 %

ΤΗΛΕΤ

0,0600

0,00 %

ΠΡΟ

0,1800

0,00 %

ΤΙΤΚ

21,4000

-1,15 %

ΠΡΟΦ

1,1750

7,31 %

ΤΙΤΠ

17,3500

1,76 %