Wszystko_o_rozancu.indd 1
17/08/16 14:42
Wszystko_o_rozancu.indd 2
17/08/16 14:42
Wszystko_o_rozancu.indd 3
17/08/16 14:42
WSZYSTKO O RÓŻAŃCU, KTÓRY MOŻE WSZYSTKO. HISTORIA, CUDA, ŚWIĘCI, KRUCJATY Okładka i projekt graficzny książki Fahrenheit 451 Zdjęcie na okładce © Nomad_Soul@fotolia.com Redakcja Małgorzata Terlikowska Dyrektor wydawniczy Maciej Marchewicz Fotoedycja Aleksandra Marchewicz Skład i łamanie POINT PLUS, Warszawa ISBN 978-978-83-8079-059-9 Copyright © by Wincenty Łaszewski © Copyright for Fronda PL, Sp. z o.o., Warszawa 2016
Wydawca Fronda PL , Sp. z o.o. Ul. Łopuszańska 32 02-220 Warszawa Tel. 22 836 54 44, 877 37 35 Faks 22 877 37 34 e-mail: fronda@fronda.pl www.wydawnictwofronda.pl www.facebook.com/FrondaWydawnictwo www.twitter.com/Wyd_Fronda
Wszystko_o_rozancu.indd 4
17/08/16 14:42
PODZIĘKOWANIA Autor i Wydawcy pragną podziękować za nieocenioną pomoc przy pracy nad niniejszą książką następującym osobom i instytucjom: Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze oraz Klasztor OO. Paulinów Jasna Góra; Przeor o. Marian Waligóra OSPPE; Kustosz Skarbca i Muzeum o. Stanisław Rudziński OSPPE. Sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej, ks. Krzysztof Jędrzejewski MIC, przełożony oraz ekonom Domu Zakonnego; Irena Wawrzyniak, kierownik Muzeum Licheńskiego. JE bp Oliver Dashe Doeme, Diecezja Maiguri, Nigeria. Ambasada Filipin, JE Patricia Ann V. Paez, Ambasador Filipin; Catherine B. Ramintas, attaché Ambasady. O. Benno Mikocki OFM, Wiedeń. Muzeum Archidiecezji Warszawskiej; ks. kanonik dr Mirosław Nowak, dyrektor; Piotr Plewa, wicedyrektor. Salezjańska Wspólnota Najświętszego Serca Jezusa, Czerwińsk nad Wisłą; Muzeum w Czerwińsku, proboszcz ks. Łukasz Mastalerz SDB. Salezjańskie Muzeum Misyjne w Warszawie, ks. Maciej Makuła SDB, dyrektor.
Wszystko_o_rozancu.indd 5
17/08/16 14:42
SPIS TREŚCI WPROWADZENIE................................................................................................................................................... 11
WSZYSTKO O RÓŻAŃCU | który może wszystko
CZĘŚĆ PIERWSZA Historia różańca........................................................................................................15 Pustelnicy ...............................................................................................................................................................17
6
MODLITWA–NIEUSTANNA–JAK–JEZUSOWA .....................................................................................19 MODLITWA CZYLI WSZYSTKO ................................................................................................................26 SŁOWA BIBLII SŁOWAMI MODLITW .......................................................................................................31 KAMIENIE PEŁNE MODLITWY.................................................................................................................34
Mnisi..........................................................................................................................................................................38 SZNUR JAK MIECZ...........................................................................................................................................38 MODLITWA JEZUSOWA Z WZYWANIEM MARYI .............................................................................42 MODLITWA CHWALEBNA ZAMIAST BŁAGANIA ............................................................................43 LICZBY JAKO SYMBOLE BOGA ..................................................................................................................46 POJAWIA SIĘ PSAŁTERZ ...............................................................................................................................52 PSAŁTERZ OPARTY NA MODLITWIE OJCZE NASZ .......................................................................... 57 NADCHODZI AVE MARIA ...........................................................................................................................63 PSAŁTERZ NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY ..........................................................................................68 FORMUŁA WIARY Z MARYJĄ ....................................................................................................................71 „JEZUS” ................................................................................................................................................................ 77 OGRÓD RÓŻANY ............................................................................................................................................ 81 ŚWIĘCI „Z WIANKIEM” ..................................................................................................................................91
Poza pustynią, poza klasztorem ........................................................................................................94 ARCHITEKT ŚWIĘTY DOMINIK................................................................................................................96 KARTUZ DOMINIK Z GDAŃSKA .............................................................................................................104 MAŁGORZATA BAWARSKA I MECHTYLDA Z HACKEBORN ......................................................115 BRACTWA I BŁ. ALAN DE RUPE .............................................................................................................. 129
Koniec ewolucji .............................................................................................................................................. 127 ROZKWIT W XV WIEKU ............................................................................................................................. 129 MODA RÓŻAŃCOWA ................................................................................................................................. 132 CZAS REFORMACJI ...................................................................................................................................... 136
Wszystko_o_rozancu.indd 6
17/08/16 18:33
ŚWIADECTWO CERVANTESA .................................................................................................................141 UZNANIE PRZEZ KOŚCIÓŁ ........................................................................................................................ 142 PRZYKŁAD RÓŻAŃCOWEGO ŚWIĘTEGO .......................................................................................... 143 PAPIEŻE JAKO APOSTOŁOWIE RÓŻAŃCA .........................................................................................150 NOWA EPOKA RÓŻAŃCOWA XX ..........................................................................................................159 REWOLUCJA JANA PAWŁA II ................................................................................................................... 167
CZĘŚĆ DRUGA Różańcowe objawienia .............................................................................................177 Historia kierowana z Nieba ................................................................................................................. 178 WYBÓR MARYI NA ŚWIADKA KRÓLESTWA ................................................................................... 179 GUDALUPE .......................................................................................................................................................181 CUDOWNE LOURDES ................................................................................................................................. 183 POLSKI GIETRZWAŁD i ................................................................................................................................185 PROROCTWO Z TURYNU ..........................................................................................................................186 WIELKA FATIMA ..........................................................................................................................................188 OBJAWIENIA Z CZASU FASZYZMU .......................................................................................................189 ZNAKI NA NOWE CZASY ...........................................................................................................................191 APEL Z KOLUMBII, APEL Z NIGERII ........................................................................................................ 193
Czarne objawienia .......................................................................................................................................195 LĘK SZATANA ................................................................................................................................................195 DEMON PRZEMAWIA PODCZAS EGZORCYZMÓW ......................................................................196 RÓŻANIEC JEST BRONIĄ ......................................................................................................................... 200 EGZORCYZM PRZEZ RÓŻANIEC ............................................................................................................ 202
CZĘŚĆ TRZECIA Legendy i cuda ............................................................................................................. 205 Legenda jak prawda .................................................................................................................................. 206 O RYCERZU RABUSIU ................................................................................................................................. 208 O NIEUCZONYM PROBOSZCZU ............................................................................................................ 209 SŁOWO O GNUŚNYM KAPŁANIE .......................................................................................................... 210 O ŚW. ILDEFONSIE W ORNACIE Z NIEBA ...........................................................................................211 O HRABINIE Z HANNEGAU ..................................................................................................................... 212 LEGENDA O KRÓLU ALFONSIE VI ......................................................................................................... 213 O KRÓLU ALFONSIE VIII ............................................................................................................................ 214 O MNICHU I WIEŃCU Z RÓŻ ................................................................................................................... 215 O PIERWSZYCH MĘCZENNICACH I RÓŻACH .................................................................................. 217 O BOGOBOJNEJ EULALII ...........................................................................................................................218 LEGENDA ZNALEZIONA W SZKOCKIM MANUSKRYPCIE ........................................................ 220 O TANCERZU Z OPACTWA W CLAIRVAUX ...................................................................................... 221
7
SŁOWIAŃSKA LEGENDA CZYŚĆCOWA ............................................................................................. 221
Wszystko_o_rozancu.indd 7
17/08/16 18:34
Historyczne cuda..........................................................................................................................................225 CUD POD LEPANTO .....................................................................................................................................227 BITWA POD CHOCIMIEM .........................................................................................................................235 WYZWOLENIE AUSTRII SPOD OKUPACJI SOWIETÓW ............................................................... 242 OCALONA BRAZYLIA ................................................................................................................................ 248 CUD W PORTUGALII .................................................................................................................................. 256 CUD NA FILIPINACH .................................................................................................................................. 262 CUD KRUCJATY RÓŻAŃCA RODZINNEGO ....................................................................................... 268 ZAPOWIEDŹ KLĘSKI BOKO HARAM .....................................................................................................274
Świadectwa........................................................................................................................................................281 DYWIZJON BOMBOWY Z RÓŻAŃCEM .............................................................................................. 282 MIEJSCE, GDZIE NIE WESZŁA WOJNA ................................................................................................ 286 UODPARNIA NA ATOM ............................................................................................................................ 288 WSZYSTKO O RÓŻAŃCU | który może wszystko
W CHIŃSKIM WIĘZIENIU .......................................................................................................................... 291
8
RÓŻANIEC Z OBOZU KONCENTRACYJNEGO .................................................................................. 292 MODLITWA AMPÈR’A .............................................................................................................................. 292 ODZYSKANIE ŚWIADOMOŚCI PRZED ŚMIERCIĄ ...........................................................................293
CZĘŚĆ CZWARTA Ruchy różańcowe ..................................................................................................297 Bractwo różańcowe .................................................................................................................................. 298 Nieustający Różaniec i „oblężenie Jerycha” ......................................................................................... 306 Żywy Różaniec i kółka różańcowe .......................................................................................................... 309
CZĘŚĆ PIĄTA Obietnice i odpusty różańcowe ........................................................................... 313 Wielkie obietnice .......................................................................................................................................... 314 DWIE LISTY OBIETNIC ............................................................................................................................... 314 ROLA OBIETNIC W ROZWOJU POBOŻNOŚCI RÓŻAŃCOWEJ .................................................. 316
Odpusty przypisane różańcowi....................................................................................................... 318 POJĘCIE ODPUSTU ...................................................................................................................................... 319 PIERWSZE ODPUSTY ZWIĄZANE Z RÓŻAŃCEM ...........................................................................322 ODPUSTY DLA WSZYSTKICH ..................................................................................................................333 OBOWIĄZUJĄCE ODPUSTY RÓŻAŃCOWE ......................................................................................335
CZĘŚĆ SZÓSTA Jak odmawiać różaniec ...........................................................................................339 Przesłanie korony objawień ...............................................................................................................339 TYTUŁ MARYI Z FATIMY .......................................................................................................................... 340 LICZNY RÓŻANIEC ...................................................................................................................................... 340
Metody odmawiania różańca z mocą........................................................................................ 344 RÓŻANIEC JAKO AKT STRZELISTY ....................................................................................................... 344 RÓŻANIEC JAKO AKT STRZELISTY „Z WYJAŚNIENIEM” ..............................................................347
Wszystko_o_rozancu.indd 8
17/08/16 18:34
RÓŻANIEC JAKO WĘDRÓWKA W STRONĘ NIEBA ........................................................................ 348 RÓŻANIEC IMIENNY .................................................................................................................................. 349 RÓŻANIEC Z MEDYTACJĄ ........................................................................................................................352 DŁUGI RÓŻANIEC ........................................................................................................................................ 354
DODATEK Jak się modlimy na różańcu ............................................................................................357 Poziom modlitwy ustnej ...............................................................................................................................357 Droga rozważań ............................................................................................................................................. 361 Odmawianie różańca życiem ....................................................................................................................362
ZAKOŃCZENIE ...................................................................................................................................................... 365
9
Wszystko_o_rozancu.indd 9
17/08/16 18:34
WSZYSTKO O RÓŻAŃCU | który może wszystko
10
Ikona Matki Bożej Fatimskiej - nazywanej „W TOBIE JEDNOŚĆ” ↑
Wszystko_o_rozancu.indd 10
17/08/16 14:42
WPROWADZENIE Mistycy każdej epoki powtarzają, że nie są nam potrzebni sztukatorzy. Winniśmy strzec się „ludzi malujących na ścianach”, choćby nawet to, co robią, przykuwało zachwycony wzrok.
W
idzący Boga powtarzają nam, że pragniemy czegoś więcej. Otoczeni murem doczesności chcemy, by ktoś wskazał nam otwarte okno i pozwolił zobaczyć, co jest „po drugiej stronie”… Nie chcemy ozdobionego muru. Chcemy, by mur stał się oknem, jak marzyli o tym twórcy gotyku… Funkcję okien w murze odgradzającym naszą doczesność od komnat Bożego Królestwa pełnią święte ikony – pisane według specjalnych, surowo przestrzeganych kanonów, korzystające z wielowiekowych doświadczeń sztuki i mistyki. Farby ikon są nakładane pędzlami mnichów, ascetów, ludzi przygotowujących się do tego zadania przez długie posty i modlitwy. Patrzymy na ikonę, i nagle obraz staje się mistycznym okienkiem: „otwiera się” przed nami Niebo. Już nie patrzymy na farby, złocenia i kształty. Spoglądamy w głąb ikony. Patrzymy za nią. W wieczność.
Wszystko_o_rozancu.indd 11
11
17/08/16 14:42
WSZYSTKO O RÓŻAŃCU
12
Podobnie jest z różańcem. Różaniec można porównać do ikony pisanej nie pędzlem, ale szeptem modlitwy, myślą skupioną na Bogu, wreszcie kontemplacją. Modlitewnym szeptem rysujemy kontury, myśl wypełnia je treścią, a przez kontemplację nagle przeciera się mur i zaczynamy widzieć Niebo! Niezwykłe to doświadczenie. Różaniec jest modlitwą znającą szyfr do bramy Nieba. Gdy ktoś próbuje go przepisać na papier – a tym jest właśnie dobra ikona i chce być niniejsza książka – nieważne są kształty i kolory pisanych słów. Liczy się to, co w nich ukryte, co z nich promieniuje niewidoczną mocą. Jeśli zapis nie zawiera błędu, nadprzyrodzona moc znajduje się w naszych rękach… Wtedy – jak radził swoim czytelnikom dominikanin Jakub Sprenger, jedna z najważniejszych postaci w historii różańca – „w duchu rozważaj to dzieło, a nie patrz na litery”. Czyli: nie przyglądaj się kształtom okiennej framugi, choćby była bogata jak słynne okno w zamku templariuszy w portugalskim Tomar. Patrz w światło. Zapatrz się w to, co znajduje się za murem ułomnego świata, a czego skrawek możesz zobaczyć przez wykute okienko. Różaniec jako sposobność do „podglądania Nieba”? Tak, ono daje nam się w nim zobaczyć.
Wszystko_o_rozancu.indd 12
17/08/16 14:42
Nie przyglądaj się kształtom okiennej framugi, choćby była bogata jak słynne okno w zamku templariuszy w portugalskim Tomar ←
Wszystko_o_rozancu.indd 13
WPROWADZENIE
Co prawda znajdują się w Kościele ludzie, którzy okna w murze (także te różańcowe) próbują uczynić witrażami przedstawiającymi ich własne wyobrażenia i własne interpretacje pejzaży, jakie ścielą się po drugiej stronie. Są też i różańcowi sztukatorzy. Nie grozi nam jednak niebezpieczeństwo pomyłki, jeśli zamiast biec wzrokiem za wyciągniętym palcem witrażysty i sztukatora, będziemy słuchać wskazówek głosu wielkiej i świętej Tradycji Kościoła. Jak tej o różańcu… W rytuale obrządku wschodniego znajduje się błogosławieństwo ikony: „O Panie, nasz Boże, ześlij łaskę Ducha Świętego na tę ikonę… pobłogosław ją i uczyń ją świętą. Daj jej moc i siłę cudownych dzieł. Spraw, niech wypływa z niej poprawa życia i zdrowie”. Tak modli się Kościół Wschodni nad nowo napisaną ikoną. Powtarzam dziś te słowa nad ikoną – okienkiem w murze, które ta książka być może komuś ułatwi odnaleźć. Oby pomogła ona odkryć w murze świata, ubazgranym demagogicznymi hasłami i kłamliwymi obrazkami, małe okienko – nie wymalowane na ścianie, lecz wykute w murze okienko, przez które przeziera ponadzmysłowa rzeczywistość. I gdzie znajduje się Boska moc zdolna zmieniać świat. Wincenty Łaszewski w dniu Matki Bożej Gromnicznej AD 2016
13
17/08/16 14:42
WSZYSTKO O RÓŻAŃCU | który może wszystko
14 Na początku był sznur pereł. Sznur pereł. Dar na pożegnanie. Jakiś ślad, pamiątka po raju. Perły, bo to najstarsze kamienie szlachetne ↑ Bitwa pod Lepanto fresk ukazujący anioła wręczającego różaniec jako najskuteczniejszą broń, Watykan, Sala Regia
Wszystko_o_rozancu.indd 14
17/08/16 18:03
CZĘŚĆ PIERWSZA Historia różańca Na początku był sznur pereł. Sznur pereł. Dar na pożegnanie. Jakiś ślad, pamiątka po raju. Perły, bo to najstarsze kamienie szlachetne. Bo są znakiem miłości. Bo są piękne i czyste, i mają zaklęte w sobie światło.
P
rzecież Bóg nie przestał kochać człowieka, gdy ten Go zdradził. A raj był krainą światła. A wszystko w nim było dobre i piękne. I jeszcze dlatego perły, bo ich piękno i czystość, i zaklęte w nich światło jest owocem długiego, cierpliwie znoszonego cierpienia. „Tak rodzą się perły, jak będzie się rodzić twoje, człowieku, szczęście, które musisz teraz zbudować od początku. Sznur pereł będzie ci drogą do raju, który straciłeś. Możesz odzyskać swe szczęście, ale nie zapomnij o perlanym sznurze… On pomoże ci piąć się w górę, będzie ci lampą oświetlającą ścieżki. Rozproszy mrok i wzmocni ciało i ducha, byś mógł iść aż do moich bram. Gdy anioł zastąpi ci drogę, powiesz, że niesiesz łzy Boga. Przepuści cię pełen szacunku, jakbyś był moim najważniejszym posłańcem. Bo jesteś nim”.
Wszystko_o_rozancu.indd 15
15
17/08/16 14:42
WSZYSTKO O RÓŻAŃCU | który może wszystko
W mrocznych dziejach zagubił się ten sznur. Ale człowiek go nie zapomniał. Na jego obraz i podobieństwo zrobił nowy sznur paciorków jak rajskie perły. Nieważne, czy zastąpiły je szlachetny kamień, drogocenny kruszec, drewno czy metal. Sznur swej funkcji nie zatracił. Przybliża raj aż po wejście w krainę światła, piękna, dobra i czystości. Dalej jest sznurem łez Boga. W pewnym momencie historii Bóg powiedział: „Czas na wielkie przypomnienie, że to moje narzędzie, a nie dzieło ludzkiego serca, umysłu i ducha. Nadeszła pora, by przypomnieć jego podstawowe funkcje”. I posłał najświętszą z ludzi z nieba do najświętszego w tamtym czasie ludu z ziemi. Maryja nazaretańska spotkała się z Dominikiem kastylijskim i w imieniu Boga wręczyła mu raz jeszcze sznur pereł. Najbardziej znana i powszechna forma modlitwy w Kościele katolickim sięga swymi początkami w głąb trzeciego wieku. Wtedy wyglądała zupełnie inaczej. Po kilku stuleciach znów przedstawia się inaczej, po następnych znów jej rozwój płynie innym, nieprzewidywalnym korytem. A jednak to tam, w zupełnie innym różańcowym krajobrazie epoki trzeciego stulecia, bije jego źródło i stamtąd biegnie jej szlak. Starożytność różańca, bogactwo form i różnorodność dróg jego rozwoju wskazują na wartość tej modlitwy. Zrodzonej przez świętość, a może przez Boskie natchnienia. Święty Jan Paweł II mówił o niej: „skarb”. Nieznany, zagubiony, zapomniany, który „należy w całym jego bogactwie na nowo odkryć”. A odkrywanie trzeba zacząć u źródeł, by dostrzec pierwotne związki różańca z poleceniem Jezusa, by „zawsze się modlić”. A także jego funkcję „ku zbawieniu”, jego związek z imieniem Jezusa i z medytacją nad życiem Zbawiciela świata.
16
Wszystko_o_rozancu.indd 16
17/08/16 14:42
WSZYSTKO O RÓŻAŃCU | W zbiorach światowych
Różaniec należący do Henryka VIII, króla Anglii, zanim odlączył kościół angielski od Kościoła powszechnego. Za napisanie popularnego (ok. 20 wydań w Anglii i Europie) traktatu poddającego krytyce nauki Marcina Lutra (Assertio Septem Sacramentorum) w 1521 otrzymał od papieża tytuł „obrońcy wiary” (Fidei defensor). Tajemnice różańca zostały misternie wyrzeźbione w kolejnych „okienkach”.←
wkladka rozaniec swiat 1.indd 1
17/08/16 07:36
wkladka rozaniec swiat 1.indd 2
17/08/16 07:36
WSZYSTKO O RÓŻAŃCU | W zbiorach światowych
Krucyfiks i różaniec, które według tradycji należały do Marii, królowej Szkocji (1542-87) ←←
Rzeźbiony różaniec z kości słoniowej – XVI wiek ←
wkladka rozaniec swiat 1.indd 3
17/08/16 07:36
wkladka rozaniec swiat 1.indd 4
17/08/16 07:36