Praca z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych Przykład gimnazjalistów uczących się języka angielskiego
MONIKA MICHALAK
Uczniowie, u których zdiagnozowano specyficzne lub/i niespecyficzne trudności w uczeniu się, są dużym wyzwaniem dla nauczycieli języków obcych. Czy istnieją skuteczne sposoby wspierania uczniów w przezwyciężaniu tych trudności podczas lekcji języka w szkole?
W
spółczesna edukacja stawia przed nauczycielami, uczniami i ich rodzicami coraz liczniejsze i ambitniejsze zadania. Z jednej strony, uczeń musi zmierzyć się z ogromem informacji z różnych obszarów nauki i dokonywać ich efektywnej selekcji. Z drugiej powinien odnaleźć dziedzinę, która go interesuje, aby móc z nią w przyszłości związać swoje życie zawodowe. Co więcej, od ucznia wymaga się nieustającej gotowości do poddawania jego wiedzy weryfikacji, najczęściej przy użyciu rozmaitych testów. Zadaniem rodziców ucznia jest stwarzanie mu jak najdogodniejszych warunków do rozwoju i edukacji. Rola nauczyciela również ulega modyfikacji – od dawna przecież wiadomo, że nie może ona ograniczać się do podawania gotowej wiedzy w formie notatki czy automatyzacji omawianych zagadnień poprzez zlecanie kolejnych zadań z zeszytu ćwiczeń. Aby skutecznie włączyć uczniów w proces (glotto)dydaktyczny, należy go odpowiednio przemyśleć i zaplanować. Zanim to nastąpi, nauczyciel powinien rozpoznać potrzeby i poten-cjał swoich uczniów oraz uświadomić sobie ich prawo do zachowania odrębności i rozwoju w możliwym dla nich zakresie (Karpińska-Szaj 2014: 11). Warto przy tym pamiętać, że w przy-padku uczniów borykających się z różnymi trudnościami w nauce, „to nie rodzaj i stopień deficytu, ale warunki niezbędne do zaspokajania potrzeb rozwojowych i dydaktycznych po-winny stanowić podstawę organizacji edukacji w szkole” (tamże). Specyficzne i niespecyficzne trudności w uczeniu się
Specyficzne trudności w uczeniu się w większości przypadków są już zdiagnozowane u uczniów w wieku gimnazjalnym. Ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się mamy do czynienia w sytuacji, gdy problemy z nauką czytania, pisania, liczenia czy z posługiwaniem się zapisem nutowym lub symbolami pojawiają się nieoczekiwanie i są nieadekwatne do wieku dziecka, jego możliwości intelektualnych, wkładu pracy własnej i postępów w nabywaniu innych umiejętności (Bogdanowicz, Smoleń 2004: 80). W przypadku języków obcych specyficzne trudności w uczeniu się określane są terminem „dysleksja rozwojowa”, a stanowią one zespół zaburzeń uczenia się czytania i pisania, które mogą ujawnić się w następujących formach: dysleksja (specyficzne zaburzenia w nauce czytania połączone najczęściej z trudnościami w pisaniu), dysortografia (specyficzne zaburzenia w komunikacji pisanej – zwłaszcza w opanowaniu poprawności 43
