Rozwijanie kompetencji narracyjnej dziecka dwujęzycznego w Polsce a jego sukces edukacyjny
Porównawcze studium przypadku BARBARA KYRC
Obecnie szybko wzrasta liczba dzieci z doświadczeniem migracyjnym i dzieci z zaburzeniami komunikacji językowej. Obserwuje się ponadto współcześnie kryzys kultury słowa. Dlatego rozwijanie kompetencji narracyjnej powinno być ważnym obszarem działań profilaktyczno-terapeutycznych w polskiej szkole. Stymulacja tej kompetencji wpływa bowiem korzystnie na rozwój umiejętności szkolnych, usprawnia komunikację werbalną z rówieśnikami, pomaga także w kształtowaniu dobrych wzorców zachowań społecznych oraz rozwija umiejętność krytycznego myślenia.
C
elem artykułu jest ukazanie wagi i znaczenia kształtowania kompetencji narracyjnych dzieci dwujęzycznych na etapie edukacji wczesnoszkolnej. Umiejętność rozumienia oraz tworzenia narracji spójnych, poprawnych językowo i bogatych pod względem zastosowanych środków zwiększa bowiem ich szansę na osiągnięcie sukcesu edukacyjnego odpowiadającego ich możliwościom poznawczym, pozwala też dzieciom lepiej funkcjonować w środowisku rówieśniczym. Rozwijanie kompetencji narracyjnej znacząco wspomaga odpowiednio prowadzona stymulacja glottodydaktyczno-logopedyczna, co zostanie pokazane na przykładzie dwujęzycznej Klary. Wypowiedzi dziewczynki, która jako sześciolatka rozpoczęła naukę w I klasie szkoły podstawowej, zostaną zestawione z narracjami Marysi, polskiej uczennicy w normie rozwojowej. Analiza materiału językowego zebranego od obu dziewczynek dowodzi, że wskutek zastosowania baterii ćwiczeń rozwijających kompetencję narracyjną umiejętności językowe Klary wyraźnie wzrosły i coraz mniej obszarów wymaga dalszej stymulacji.
Narracja i kompetencja narracyjna
Narracja jest formą dyskursu, która przedstawia „ciąg zdarzeń uszeregowanych w jakimś porządku czasowym, powiązanych z postaciami w nich uczestniczącymi oraz ze środowiskiem, w którym się rozgrywają. W zależności od tego, czy na plan pierwszy przedstawienia wysuwają się zjawiska dynamiczne rozwijające się w czasie, czy statyczne, rozmieszczone w przestrzeni narracja przybiera formę opowiadania bądź opisu; pomiędzy obydwoma biegunami rozciąga się rozległa dziedzina form narracyjnych o charakterze pośrednim czy mieszanym” (Sławiński, 1988: 303).
85
