Sidereus Nuncius Galileo Galilei

SIDEREVS NVNC V S MAGNA, LONGEQ.VE ADMlRABlLIA I

SpeÂŤ5lacula

pandens , fufpiciendaque proponens vnicuique, prsfertim vero

PH I LO SOPH IS

,

atfc

A STRONO

I S , qu&

a

GALILEO' G ALI LEO PATRITIO FLORENTINO Mathematico PERSPICILLI Patauini Gyranafij Publico

i^uper afe reperti beneficiofunt obferitata in LVWzAl F.ACIE, FIXIS Ils^ TiFMEBJS, LjtCTEO CII{CVLO, STELLIS I^EBVLOSISy -

QJT

Circa

I

OV

tate

tApprime verb in

ATVOR PLANETIS

S Stellam difparibus interualiis, atque periodis, rairabili circumuolutis; quos , neminiin hancvfque diein cognitos, nouiffime Author depra% hendit primus; atque I

celeri.

MEDICEA SiDERA NVNCVPANDOS DECREVIT.

ENETIIS, Apud

rhomamBagliomim.

SuperMfiw Peimjj*

,

C grmlegw.

M D

C

X.

SERENISSIMO

COSMO MEDICES MAGNO JD

IX,

H^TRVRIiE

VC

I

II II-

*l{&ctarum fane > atque humanitatis

3 ptenum eorumfuit mfiitutum 3 qui excellentium <uirtute yirorum tes pr&clare gefias ab inuidia tutari 9

eorumque immortatitate dignano-

mina abobtiuione atqueinterim rvindie&re tonati funt* Hinc ad memoriam pofierkatis prodita Imagines Vel marmore infculptaz , <~velex _,

,

tam pedefires > quarru equefiresj hinc Columnamm^ atque Tyramidum^vtinquit ilte yfkmptuf ad Sydera du5ii$ hinc denique njrbes adtficat<e> ecrumque wfignitx nomimbus > quos grata are

fiffix s

hinc pofitÂŁ Jtatux

pojieritas attrnit ati commendandos exifiimamt

modi tji emm human& mentis conditio j

rerum fmulacns

m

putfetur omnis ex

itla

}

ZJerum

eam

atij firmiora^

.

Eiuf-

*vt nifi ajfiduis

extrinfecus irmwpcntibus

recordatto faciie ejftuat.

ac diuturniorajfecJantes^ter^

num fummorum yirorum prxconium non faxts>ac me*A

%

tattis

tallis >fed Mufarttm cuftodi<t >

&incorrupns

littera^

rum monumentis confecrarunt <iAt quid ego ifta commemoro f quafi <-uero humana fotertta his contenta re~ .

gionibus y vtterius progredi non fn aufa , attamen longius itta proffi/ciensj cum opttme intettigeret omnia hu-

manamonumenta

nji> tempefiate3 ac rvetuftatetandem

interire, incorruptiora

Signa excopitauit y in qua

Tem-

pus edax^ atque tuuidiofa Vetuflas nutlum fibi iusyindicarct* In Ccelum itaque m.grans ,ctariJJimorum Sy-

derum

notis yfempiternis

confignauit

3

ilhsQrbibus eorum nomina

qui ob egregia

digni babiti funt, qui

<-unti

ac prope diuina facinora

,

cum

$Aftris <euo fempiter-

nofrucwitur.

^uam ob rem non prius louis 3

tis 3 3llercurij 3

Herculis 3 c&terorumque heroum>quo-

ÂŁMar-,

rum nominibus StetU appellantur > fama obfcurabU tur y quam ipforum Sydemm fptendor extinguatur.

Hoc autem

kumanafagacitatis inuentum cum primis

nobde, ac mirandum multorum iam fzculorum interuallo exoteuit, prifcis heroibus lucidas illas fedcs oc-

cupantibus

,

acfuo qmfiiure tenentibus: in quotum

catumftuftra pietas zAugufti lulium C&farem coapta-* re conata eft : nam cumStettamfuo tempore exortam

quasGra:i Cometas > noftri Crinitas njocant* lutium Sydus nuncupari votuijfet^breui itta euanefcens9 ex

ijs>

tanta cupiditatis

fpem dehftt

.

Atqui longe njerio-

ra, ac ftticiora jTrinceps Seremflime, Cetfitudinitu&

pojjumus augurari} lia

nam

<~uix

dum in tetris immorta~

animi tui decora futgere c&perunt^ cum in

Ccetis lu-

cidaSydcra fe fe offerunt 3 qu# tanquam tingua praftaii-

ftantifsimdS <vktutes tuas in omne tempus toquantur> ac tetebrent

.

En

igitur quatuor

Sydcra tuo mclyto no-

mini referuata^nequeilta de gregario 3 ac minus gni inerrantium numero } fed ex ordine

3

qux quidem

cum louis germana

illujiri

in(i~

njagantium

difparibus interfe motibus cir-

Stellam c&terarum nobittjjimam , tanquam eius pr&genies y

curfusfuos

ciunt celeritate mirahdi interea

mundi centrum 3

,

orbesque confi-

dum

njnanimi con-

Soiem nempe ip~ fum 3 omnia fimul duodecimo quo^ue anno magnas ZJt autem inciito Ceifitudiconuolutiones abfoluunt cordia circa

circa

.

pra

nis tu£ nomini

fiinarem, ipfemet

c&teris nouos hofce

T?ianetas de~

Sydemm Opifex perfpicuis argumen

me admonere ntifus e[i Etenim quemadmodum h& SteiU tamquam loue dignaproies nunquam abiltis

.

mfi exiguo interualio difcedunt; ignorat ciementiam , animi rnanfuetudinem , lius latere

,

fuauitatem >

regij

bus maieflatem

amplitndinem

>

ftbi domictiium

,

quis

morum

fanguims fptendorem x in aSiionU authoritatis

^

£?»

qua quidem omnia 3

ita

acfedem

Imperij in aiios in tua Qelfitudine

cottocarunt 3 quis

inquam

ignorat hxc omnia ex benignijjimo louis Afiro 3 fecun-

dum "Deum omnium bonorum fontem>emanare ? piter^ luppiter

inquam 3 a primo

lup-

Ceifitudinis tu<s orttt

turbidos Hori^ontis vapores iam tranfgrejfus medmmc^ celi

cardinem occupans ^Orientalemque angulum fua

^cgia HiuJiranSifoeiiciJJimum partuex fitbtimiiiio tro no profpexit 3 omnemq\fplendorem> atq y ampiitudinem -

"uam in purijjimum aerem profudtt, ijt <vniuerfam iilani

4 mumhifloriarum monumenta teftantur,fola tua <~virtus y Maxrme Heros , illis zAflris impertiri potefl nowinis immortalitatem

Cui enim duhium

.

ejfe

potefl

,

quin quamtui expec7ationemfe/ici/simis imperij Aufpicijs concitafli ,

quamuis fummam 3 cam nonfolum

fuHineas 3 ac tuearis

3

<-verum etiam longo interuallo

fuperaturus fis ? vt cum alios tui fimi/es ^viceris , te-

cum mhilominus

ipfe certes} *cc tcetfi

*

ac magnitudi*

ne tua in dies maior euadas Sufcipe itaque C/ementifsime Trinceps hanc tibi *Aflris referuatam genti/iciam g/oriam,

honis flce

,

,

qu<&

non tam k

Stel/is,

ac Moderatore 'Deo

tibi

quam a

&*

illis

ab

diuinis

Stellarum

OpU

deferuntur 9 quam diu~

tifsime fruere.

DatumPatauij ^ldus Martp Ce/fltudinis

%M

DC X

m&

sAddiSiifsimw Seruus

(^alileus (fa/ilem;

GliEccelientiffimi Signori Capi delVEcc. Ccnf cVX. infrafcrittij hauuia fede dalli Sig.RefcimatoridtlStudio relatione delli due a quefto deputati , cioe Reuer.P.!nquifitor dalCircSecretario del Senato dal 5 Gio.Marauiglia,con giuramento,comenel librolntitola-.

di

Padoua per

&

to

SYDEREVS

lileo Galilei

non

fi

N VNCI VS, &c. di D

Ga-

troua alcuna cofa contraria allaSanta

Fede Cattolica 3 Prencipi 3 & buoni eofiumL& cheedegno di Stampa s concedono licen^.a, che poffl effer ftampato in queftaCitta.

Datum Die primo Martij 1 61 o, D.M.Ant.Valareffo

--â&#x20AC;˘

D.Nicolo Bon

C Capi ddPEcc. Conf. de' X.

D.LunardoMarcelloS

Illuftriffimi Confilij

X.Secretarius

Bartholomf us Cominus 6 1 o, adi S.Marzo. Regiit. in libro a carte

3 9.

loan.BaptiftaBreatto

Con,Blafph.Coad.

off.

*vim , ac pctefatem tenitrum corpufculum nmk tum anlmo nobtlioribus ornamintis iam a Deo decoraVerum quid ego probabi* to } primo fpiritu hauriret

MUm

.

libwvtor argumentationibus 3

pemodum

raticne concludere

,

cum

tdnecejfaria pro-

ac demonftrare queam $

Maximo ,

Vr a Seremffmis parentibus tuis non indignus exift marer 3 qui Celfitudirii tUA in iradendis Matbematicis difctplinis operam 1>lacuit *~Deo Optimo

nauarem , cjuod quidem pr^ftki quatuor fuperioribus annis proxime elapjis eo anni tempore 9 quo afeuerio,

ribus Jiudijs ocium ejfe confueuit .

g)uo circa cum

rni-

hi diuinitus plane contigeritypt Celfitudini tu<e infer-

uirem^atqueideo

incredibilis

incaluit

>

njt nthil aliud

dies ^noSiesque meditetur 3

lum an:mo> fed etiam dominatione

fum

te Aufpice

acbenigni-

quam^vt

ipfi ortu

z

C

cognofcar ?

effe

OS ME

f ani-

propcmodum

^quinonfoac naturajub tua\j ego

, tu&z gloriaz cupidifftmus >

gratiffmus crgate

cum

,

exceperim ; quid mirum

tatis tutfradios profius

mus meus adeo

Clementra

& quam

Jguxcum

Serenijfme

3

ita fmt,

has Stellas

fuperioribus Aftronomis omnibus inccgnitas explora-

uenm yOft^mo mine ui

,

itire

eas aAuguftifftmo Trofapia

inflgn.re decreui

quis

me mre

mfcfuero,ac

.

tuxno-

ghiod fi illas primus indaga-

reprxbendat , fijfdemquoque nomen

MEOICAEA STDERA

appel-

iaro ?Jptransfore> njttantum dignitatis ex hac appellattone i s Sydenbus acccdat > qu^ntum alia CAiteris

Hcroibns attuierunt iuis

.

9{am vt taceam de Serenijfmis

Maioribus , quorum glortam Jempitemam omnium

ASTRONOMICVS NVN

OB

C

V

S SERV ATION ES RECENS HABlTAS I

Noui ? erfipicilliheneficio inLunafacie,Lacleo circulQ Stellisfy nehulcfis , inmmeris fixis., necnen in quatuor Planetis

M

E D

I

C E A

mncupatis , nunquam

,

S

D E R A

r

confipeclis

adhuc continms^

atque declarans,

A GN A

cTquktem in hac exigua finguiis de Natura fpeculantibus inlpieienda, con-

tractatione

templandaquepropono Magna* inquam > turn ob rei ipfius pra?ftantiarn, tum ob inauditamper aeuum nouitatem , tum eriam .

propter

Organum,

cuius bene-

obuiam fefe fecerunt Magnum fane eft fupra numerofam Inerrantium Steliarum mukitudinem , qua? naturali ficultate ift hunc vfque diem conipici pctuerunt, alias innumeras fuperaddere ,ocuiifque palam exponere, antehac conipec~tas nunquam, &quse veteres, ac notas piusquam fupra decuplam multiplicitatem fuperent.

Pulcherrimum, atque vifu iocundiffimumeft 3 Lu-

ficio

eadem

ienfui noftro

nare corpus per fex denas fere terreftres diametros a nobis remotutn, tam expropinquointueri, ac

B

per

il

OBSERVAT. SIDEREAE per duas tantum eafdem dimenfiones diftaret; adeo vt eiufdem Luna? diameter vicibus quafiterdenisjfuperficies vero noningentis, folidum autem corpus vicibus proxime viginti feptem milllbus maius appareat,

quamdum

libera

tantumaciefpe&aturrexquo

deinde fenfata certitudine quifpiamintelligat^Lunam &perpolita nequaquam efieindutatru

fuperficieleni,

fed

afpera,&

ina?quali; ac veluti ipfiusmet Telluris

facies ingentibus

tumoribus, profundis lacunis,

que anfra&ibus vndiquaque confertam

at-

exiftere.

Altercationes infuper de Galaxya, feu de Ladleo circulo fubftuliffe, eiufque effentiam fenfui,nedum intellectui manifeftaffe

,

paruimomentiexiftimandum

minimevideturiinfuperquefubftantiamStellaru^quas Nebulofas hucvfque Aftronomorum quilibetappellauit digito demonftrare, longeque aliam effe quam creditum ha&enus eft 3 iocundumerit 3 atqueperpulcrum.

Verum, quod omnem admirationem ionge fuperat, quodve ad Monitos faciendos cun&os Aftronomos, atque Philofophos nos apprime impulit, illud eft, quod fcilicet Quatuor Erraticas Stellas nemini eorum, qui ante nos, cognitas, aut obferuatas adinuenimus, quce circa Stellam quandam infignem e numetocognitarum, inftar Veneris, atque Mercurij circa Solem, fuas habent periodos, eamque modo

pra?eunt,modo fubfequuntur,nunquam extracertos Qua? omnia ope Perfpi-

limites ab iliadigredientes.

a me excogitati diuina prius iiluminante gratia* paucis abhinc diebus reperta, atque obferuata fuerunt.

Alia forte praftantiora, vel a me, vel ab alijs n> dies adinuenientur confimilis Organi beneficio , cuius apparatura* necnon illius excogitandi ocformam* cilli

&

caiionem

RECENS HABITAE.

* caflonem prius breuitercommemorabo,deindehabitarum a me Obferuationum hiftoriam recenfebo.

N S I B V S abhinc dece fere rumor ad aures

ME

noftrasincrepuit, fuiffe

aquodamBelga

fpicillum elaboratum, cuius beneficio lia,

obie&a

Per-

vifibi-

licetaboculoinfpicientislonge diffita,velutipro-

pinqua

diftincte cernebantur; ac huius profe<5td ad-

mirabilis effectus >nonnulla? experientia?

circumfere-

bantur, quibus fidem alij pradbebant, negabant ahj. ldem paucospoft diesmihi perliteras a nobiliGallo Iacobo Badouere exLutetia confirmatum eft, quod tandem in caufa fuit, vt ad rationes inquirendas 3 necnon media excogitanda,per qua? ad confimilis Organi inuentionem deuenirem,me totum conuerterern, quam paulopoft doctrina? de Refraclionibus innixus affequutus fum ; ac tubum primd plumbeum mihi paraui

in cuius extremitatibus vitrea

,

ambo

duo

Perfpicilla

Âť

exaltera parte plana, exaiteravero vnumfphaee-

conuexum , aiterum vero cauum aptaui j oculum deinde ad cauum admouens obie&a fatis magna, propinqua intuicus fumj tripio enim viciniora, nonupio vero maiora apparebant,quam dum folanaturali acie fpe&arentqr. Alium poftmodum exac1;iorem mihi elaboraui , qui obiecta plufquam fexageties marice

&

iora repraefentabat

.

Tandem laborinullo, nullifque eo i me deuentum eft, vt Orga-

fumptibus parcens, num mihi conftruxerim adeoexcellens, vt res peripfuravifa? millies fere maiores appareant,ac plufquam in terdecupla rationeviciniores,quam (i naturalitantum facultate fpe&entur. Huius Inftrumenti quot,

quantaque

fint

commoda tam

in re terreftri,

quam

in

Marittima omnino fuperuacaneum foret enumerare.

Sed

ad Cceleftium fpeculationes contuli: acLunam prius tam ex propmquo fum miffis

terrenis,

B

2

me in-

tukus,

OBSERVAT. SIDEREAE tuitusjacfi vix per duas Telluris diametros abefletr.

Poft hancStellastum fixas, tum vagas incredibili animi iocunditate fa?pius obferuaui cumque harura maximarn frequentiam videtem, de ratione qua illaj

rum

dimetiri poffem excogitare cgpi, ac reperi. Qua de re fingulos praemonitos efife

interftitia

demum

decet, qui ad huiufcemodi obferuationes accedere volunt* Primo enim neceffarium eft, vtfibiPerfpicii-

lum parent exa&iflimum diftin&a

,.

&

5

nulla cafigine

quod obie&a peUucida, obdu^a repra?fentet; ea-

demquead minus fecundum quatercentuplam rationem mukiplicetj tunc enim illa bisdecuplo viciniora cornmonftrabit;

nifi

enim

tale fueiit

lnftrumentum>

ea omnia., qua? a nobis confpecta lunt iacejis > quaeve infra enumeijbuntur, intueri tentabitur fruftra. Vt

autem de mulciplicatione inftrumcnti

quilibet

paruo

negotio certior reddatur, eirculos, biiios, aut quadraÂť tabina cartaceacontornabit, quorura alterum quatereenties akcro maius exiftat, id autcm erit tunccii maioiis diamerer^ad diametrum akeiius iongkudine fuerit vigecupla;

ddnde

fuperficks

ambas in eodem minore qui-

pariete infixas ftmul a Ionge fpectabit.,

demaltero oculo ad Perfpicilluol admoto^ maioremi vero akero ocuSo Ubero; commode enim id fieri iicet vno eodemque tempore oculis ambobus adaper~ tis; tuncenim figura; amba? eiufdem appaiebuntma* gnitudinis, fi Organum iecundum optatam proportionem obieclu mukiplicauciit. Conftiriii parato laftrumento,. de ratione diftrinriaium dimetkndarura inquirendum erit ; quod tali artificio affequemur Sic: ..

eniin

,

facii ioris inrelligentice

Oculus

gratia * Tubus

infpicientis efto E.radijj.

adeifent Peripiciila o.ea& re&as. E.

C

F.

dum

A B C D*

rrulia in

Tubo

ad obieclum F G. fecundum

li-

ÂŁ D G. ierrentur .ied appofttis Per> 3

fpidJIis

RECENS HABITAE.

7

fecundum Jineas refra&as E C H. EDI. coarclanturenim,& qui prius liberi ad FG. Obiewlura dirigebantur, partem tanturamodo HI. cofpicillis

ferantur

Ec

praehendent

:

accepta deinde ratione diftantia?EH.ad

lineamHi. per tabulam iinuurn reperietur quantitas anguliinoculo ex obieeto H I. conftituti , quem minuta quaidam tantum continere eomperiem us . Quod £ Spccilio C D.bra&eas , alias maioribus , alias vero mi noribus perforatas foraminibus aptauerimus, modo hanc modo illam prout opus fuerit fuperimponentes, angulosalios, atque alios pluribus, paucioribufque minutis fubtendentes pro libito conftituemus, quoru ©peStellarum intercapcdines per aliquot minuta adinulcem diffitarum, citra vnius, aut alterius minuti peccatum commode dimetiri poterimus* Hsec ta-

men

fic leuiter tetigiffe,

labijs in praefentiarum

&

fit fatis

quafi ,

pnmoribus

libaile

per aliam enitn occafio

nem abfolutam huius Organi theoriam in medium proferemus. Nunc obferuationes a nobis duobus proxi* meelapfismcnfibus habitasrecenfeamus, admagnaru profeclo contemplationum exordia

omnes

vera? Philo-

ibphia^ cupidos conuocantes.

De facie autenx Luaas »

cpas

ad afpe&um noftrmn

GBSERVAT. SIDEREAE primo loco dicamus, quamfacilioris intelligengratia induas partes diftinguo, alteram nempe

vefgit tia?

ciariorem , obfcuriorem alteram : clarior videtur totunt JEmiipha?rium ambire , atque perfundere > obfcurior veroveluti nubesquaedam faciem ipfam inficit, macu-

lofamque redditj ifta? autem macula? fubofcura?, & fatisamptevnicuique funt obuia?, illafque amurn omne confpexit, quapropter magnas, feu antiquas eas appellabimus, ad diiferentiam aliarum macularum amplitudine

minorum

,

at frequentia ita

confitarum

,

vt

totam Lunarem fuperficiem , praefertim vero lucidiorem partem confpergant hx vero a nemine antenos obferuata? fuerunt; ex ipfarum autem fa?pius iteratis infpe&ionibus, in eam dedu&i fumus fententiamÂť vt ,

, non perpolitam , a?quabilem exa&iiTim^que fphaericitatis exiftere, vt magna Philofophorum coors de ipfa, deque reliquis

certo intelligamus, Luna? fuperficiem ,

corporibuseoeleftibus opinata eft,fedcontra inajqua-

lem

,

afperam

non fccus,ac

,

cauitatibus , tumoribufque confertam

,

ipfiusmet Telluris facies,qua?montium

iugis,valliumque profunditatibus hincindediftinguitur. Apparentiae vero ex quibus

ha?c colligere licuit

ciufmodifunt, Quarta aut quinta poft coniunclionem die, cum fplendidis Ltrria kk nobis cornibus offert ,. iam obfcuram terminus , partem a luminofa diuidens,

non

acquabiliter

tur,

veluti

fecundum oualem lineam extendiin folido perfecle fpharko accideret ,*

&

, afpera , admodum finuofa linea defignatur, veluti appofita figurarepra?fentat. com-

fed inasquabili

plures enim veluti excrefcentia? Jucida? vltra lucis te-

nebrarumque duntur,

&

confinia in partem obfcuram exten-

contra tenebricofa? particula? intra.lumen

ingrediuntur.

Quinimo , & magna

nigricantium ma-

cularum

RECENS

HABITAE. 8 cularum exiguarum copia, omninoa tenebrofa parte feparatarum 3 totam fere plagamiam Solislumineperfufam vndiquaque confpergit, illa faltem excepta parte qua? magnis > & antiquis maculis eft aff e&a . Adnotauimus autem,modo diclas exiguas maculas in hoc femper,& omnes conuenire, vt partem habeant nigricantem locum Solis refpicientemj exaduerfoautem Solislucidioribus terminis > quafi candentibus iugis co ronentur. At confimilem pfnitus aipe&uni habemus inTerracirca Solis exortum, dumvalles nondumlumine perfufas,montes veroiilasex aduerfo Solis.circundantesiam iam fplendore fulgentes intuemur: ac veiuti terreftrium cauitatum vmbras Sole fubiimiora petente immimuuntur, ita & Lunares ifta? macula^ crefcente parte luminofa tenebras amittunt

Verura

OBSERVAT. SIDEREAE Verum non modo tenebrarurn & luminis

confinia

Luna insequalia 3 ac finuofa cernuntur, fed, quod maiorem infert admirationem , permulta? apparent

in

lixchte cufpides intra tenebrofam Luna? partem omnino ab illuminata plaga diuifaÂť, & auulfae, ab eaque non per esiguam intercapedinem diffita?, quse paulatim aliqua interie&a mora magnitudine, & lnmine augentur,- poft vero fecundam horam, aut tertiam, reliqua? parti lucida? , & ampliori iam fa&x iunguntur,interim tamen alize, atque aliae hincinde quafi puliuIantes intra tenebrofam partemaccenduntur, augentur, acdemum eidemluminofa? fuperficiei magis adhuc extenfe , copulantur . Huius exemplum eadem figura nobis exibet . At non ne in terris ante Solis exor

tum ,vmbraadhuc planities occupante,altifiimorum cacuminamontiumSolaribusradijs iiluftrantur? nonne exiguo interiecto tempore ampliatur lumen dum media?.,&Iargiores

eorundemmontium

partes illumi-

nantur ^ac tandem ortoiam Sole planicierum, &collium illumtnationes iunguntur f Huiufmodi autem cminentiarum , & cauitatum difcriminain Luna longe lateque terreftrem afperitatem fuperare videntur, vc infra demonftrabimus Interim filentio minime inuoluam quid animaducrfione dignum a me obferuatum dtim Luna ad primam quadraturam properaret , CuillS etiam imaginem eadem fuprapofita delineatio pra?fefert ingens enim finus tenebrofus in partem luminofam fubit , verfus inferius cornu locatus ; quem quide finumcumdiutius obferuaflem , totumque obfcurum vidiffem, tandem poft duas fere horas pauio infra medium cauitatis vertex quidam luminofusexurgereca> pit,hic vero paulatim crefcens trigonam figuramprar feferebat, eratque omnino adhuc aluminofa facie reuulfus, acfeparatusj moxcircaillum tresaiia^cufpides .

;

'exiguas

RECENS HABITAE.;

9

donec, Luna iam occafum verfus tendente, trigona illa figura extenfa, & amplior iam fa&a cum reliqua luminofa parte ne&ebatur, ac inftar ingentis promontorij , a tribus iam commemoratis lucidis verticibus adhuc obfefla > in tenebrbfumfinum erumpebat. Inextremisquoque cornibus tam fuperiori,quam inferiori iplendida quaedampua £la, &omnino a reliquo lumine difiun&a emerge€xlgua? luccrc ca?perunt,-

bantj veluti ineadem figuradepi&umcernitur.Eratque magna obfcurarum macularum visin vtroque cor nu 3 maxime autem in inferiori > quarum maiores, & obfcuriores apparent , quauermino lucis 3 &tenebra-

rum

viciniores funt,remotiores

xerbobfcura?minus,

acmagisdiluta?. Sempertamen, vtfupraquoquemev , nigricans ipfius maculse pars irradiationis Solarislocum refpicit, fplendidior verb limbusnigricantem maculam in parte Soli auerfa , Lunas tenebrofam plagam refpiciente, eircundat. Ha?c Lunaris fuperficies, qua maculis, inftar Pauonis cauda c^ruleis oculis, diitinguitur, vitreis illis vafculis redditur confimilis, quae adhuc calentia in frigidam imtniffa perfraClam , vndofamq; fuperficiem acquirunt^ex quo

minimus

&

a vulgoGlacialesCiatinuncunpantur. Verummagnse eiufdem Luna?maculae confimili roodo interrupta?, atque lacunis, &eminentijs conferta?minimecernuturj fed magis xqiiabiles, &vniiormesj fblummodo enim clarioribusnonnullis areolishac

illac fcatent;

adebvc

fiquisveterem Pythagoreorum fententiam exfufcitare velit, Lunam fciliceteffequafi Tellurem alteram, eius pars lucidior terrenam fuperficiem , obfcurior verb

aqueammagiscongrue repradentet mihi autem dubium fuitnunquam,Terreftris globia longe confpe:

£ti,atquearadijsSolaribusperfuil, terream fuperficie

clariorem,obfcurioremverb aqneam *

kk C

in confpe-

clum

OBSERVAT. SIDERE AE dumdaturam.

Deprefliores infuper in Lunacernunturraagn&macuke, quam clarioresplaga?jiniiIaenim tam crefcente, quain decrefcente femper in lucis tenebrarumque eonfmio 3 prominente hincinde circaipfas magnas maculas conterminiparnslucidiorisjvduti in dtfcribendis figuris obferuauimu* ; neque depreffiores tantummodo funt diclarum macularumtermini^ fed a?quabiliores 5 necrugis,aut afperitatibus intcrrupti.

Lucidiorvero pars maxime prope maculaseminetjadeo vt, & ante quadraturam primam , & in ipfa iermc fecunda circa maculam quandam 9 fuperiorem , borealemnempeLun^ plagam occupantem valde attollantur tam fuprailianijquam infra ingentes quaeda emi-

nentia^veluci appofita? prasfeferuntdelineationes.

Harc

IIECENS

Hxc eadem macula

m^|

.<

Ti

ante fecundam quadraturam

nigriorlbus qi>;i>uf<i«iH terminis circurauallataconfpicirur ; qui tanquam altifBma montium iuga ex parte

Soliauerfa obfcuriores apparent> qua vero Sofem refpiciunt lucidiores extant ; euius oppofitum in cauitatibusaccidit, quarum pars Soli auerfa fplendens apparet , obfcura vero flta eft

.

3

ac vmbrofa > quae ex parte Soiis

Imminuta deinde luminofa

fuperficie,

cum

primum

tota fermediCtamacuIa tenebriseftobdu&a,

clariora

motiumdorfa eminenter tenebras fcandunt»

Hanc duplicem apparentiam fequentes moftrant

figura coflh

•

C

%

Vnum

*

»..-SM_N.-

RECENS HABITAE. Vnumquoque

obliuioni

if minime tradam, quod no

aliquacum admiratione adnotaui: mediumquaLunse locum a cauitate quadam occupatum effe reliquisomnibus maiori,ac figura perfectce rotunditatis; hanc prope quadraturas ambas confpexi eandemque infecundis fupra pofitis figuris quantumlicuitimitanifi ii

tus fum.

Eundemquo ad obumbrationem

minationem

,

& illu-

afpectum , ac faceret in terris regio confimilisBoemia?, fimontibas altiiHniis, inque pefacit

riphaeriam perfecti circuli difpofitis occluderetur vn-

dique: in Lunaenimaded elatis iugis vallatur , vt extrema hora tenebrofe Lunas parti contermina Solis lumine perfufafpectetur, priufquam lucisvmbraque terminusad mediam ipfius figura? diametrum pertingat . De more autem reliquarum macularum,vmbrofa illius pars Solem refpicit , luminofa vero verfus tenebrasLuna? conftituitur; quod tertio libenter obfer-

uandum admoneo, tanquam firmiflimum argumentum , afperitatum , inarqualitatumque per totam Lunx clariorem plagam difperfarum quarum quidem ,â&#x20AC;˘

macularum femper

nigriores funtillae, qua? confinio

luminis, & tenebrarum

contermina? funt j remotiores vero tum minores,tum obfcuraminus apparent,ita vt tandem cum Luna in oppofitione totum impleue-

orbem, modieo^admodumque tenui difcrimine, cauitatum opacitas ab eminentiarum candore difcrerit

pet.

Ha?c quse recenfuimus in darioribus Luna? regFonibus obferuantur , verum in magnis maculis talis no confpicitur lacunarum , eminentiarumque differentia

qualem neceffario conftituere cogimur in partelucrdio ri , ob mutationem figurarum ex alia , atque alia illuminatione radiorum Solis * prout multiplici pofitu* Lunam relpiciti acin magnis maculisexiftunt quidemj areola^

OBSERVAT. SIBEREAE areolajnonnultefubobfcuriores velutiin figurlsadnotauimus, attamen ifta? eundem femper faeiunt afpe(ftnm 3 neque intenditur earum opacitas* aut remittitur, fed exiguo admodum difcrimine paululum obfcurioresmodo apparent, modo ver6clariores,{Imagis ,aut minus obliqui in easradij Solares incidant j

iunguntur pranerea cum proximis macularum partibus leni quadamcopula,confinia mifcentes, acconfundentes; fecus veroin maculis accidit fplendidiore Luna? fuperficiem occupantibus > quafi enimabruptas rupesafperis, & angulatis fcopulis confita?, vmbraru, luminumque rudibus difcriminibus ad lineam difterminantur. Speclantur infuper intra eafdem magnas maculas areola? qua?damalia? clariores,im6nonnulIÂŤe lucidiflima?:verum & harum, & obfcuriorum idem fem per eft afpedtus, nulla 3 aut figurarum,autlucis,aut opacitatis mutatio; adeo vt compertum , indubita* tumquefit,apparere iilas ob veram partium diffimila-

non autem obinaequalitates tantum infiguearundcm partium, vmbrasex varijs Solis illuminajiombus diuerfimode mouentibusj quodbeneconritatem, ris

tingitde maculis

alijs

minoribus clariorem Lunaepar-

tem occupantibusjindies enim permutantur, augentur,imminuuntur,abolentur,quippequ3e ab vmbris tantum eminentiarum ortum ducunt.

Veriim magna hic dubitatione complures affici fentio

,

adeoque graui

difficultate occupari

,

vt iarmexpli-

catam,& tot apparentijs confirmatam conclufionem indubium reuocaie cogantur. Si enim pars illaLunaris fupei ficiei

,

qua? fplendidius Solares radios retor-

fcilicet , & lacunis innumeris eft repleta, cur in crefcenti Luna extrtma circumferentia, qua? occafum verfus fpe&at, in decrefcenti vero akera femicircum&rentia orientalis,acin

quet 3 anfi a&ibus , tumoribus

plenilu-

RECENS HABITAE. non verum exa&e rotunda,&

plenilunio totaperipha=ria finuoia

,

ti

ina?quabilis, afpera

>

&

circinata,nullifque

tumoribus,aut cauitatibus corrolaconipiciturfatque ex eo maxime, quia totus integer limbus ex clariori LunÂŁ fubftantia conftat, quam tuberofam, Jacunofamque totam elfe diximus,- magnarum enirn macularumnulla ad extremum vfque perimetrum exporrigitur, fed omnesprocul ab orbita aggregata? cernuntur. Huius apparentia? anfamtam grauiter dubitandi prabentis, duplicem caufam,ac proindeduplicem dubitationis folutionem in medium aflfero . Primo enimjfi tumores, & cauitates in corpore Lunari fecundum vnicam tantum circuli peripha?riam , emifphasriuni nobisconfpicuum terminantem, protenderenturj tunc poffet quidem, imodeberet Luna fub fpecie quafi dentata? rota? {qCc nobis oftendere, tuberofo nempe , ac finuofo ambitu terminata; at fi non vaa tantum eminentiarum feries , iuxta vnicam folummodo circumferentiam difpofitarum, fed permulti

montium

ordines

cum

fuis lacunis,

&

anfractibus cir-

ca extremum Luna? ambitum coordinati fuerint, ijq; non modo in emifphaerioapparente, fed in auerfo etia

(prope tamen emiiphgriorum finitorein) tuncocuius a ionge profpiciens eminentiarum cauitatumque 6xfcrimina deprahendere minime poterit j intercapedines enim moncium in eodem circulo , feu in eadem feriedifpofiiorum,obiecl;uaHarum eminentiarum ia ahjs, atque afijs ordinibus conftitutarum, occultantur,-

idque maxime

, fi

oculus afpicientis in

eademre&a cu

dictarum eminentiarumverticibus fueritlocatus. Sic in terra muitorum ,ac frequentium montium iuga fe-

cundum planam

fuperficiem difpofita apparent,fi pro-

fpiciensproculfuerit

,&

in pari altitudine conftitutus.

SiceftuofipeiagifublimesyndarumverticesfecunJum ideta

OBSEftVATlOKES SIDEREAE planum videntur extenfi, quamuisinter flu&us mtoima voraginum,& lacuciarum fitfrequentia,adeoque profundarum , vtfubliinium nauigiorum non mo,db carina?, verum etiam puppcs,mali, ae vela inter iliasabfcondantur. Quia igiturin ipfa Luna,& circa Idera

eius perimetrum multiplcx eft eminentiarum

,

& caui-

tatum coordinatio , & oculus e longinquo fpectans in eodemfere plano cumverticibus illarum locatur jne-

minimirum

efte dcbet quod radio viforio illos abradenti, fecundumaequabilemlineam, minimeque an-

fra&uofam fefe offerant. Huic rationi altera fuhnecti poteft, quodnempecircaLunarecorpuseft,veIuti cir ca

Terram , orbis quidam denfioris fubftantia? reliquo

anere, quiSolis irradiationem concipere,atquerefle-

ÂŁtcrevalet,quamuistanta non fit opacitate pra?ditus, vtvifui(prasfertimdum illuminatusnon fuerit) tranfituminiberevaleat. Orbisifta? aradijsSolaribusilluminatus, Lunarecorpus fub maioris fphaerefpeciera reddit , reprafentatque effetque potisaciem noftram terminare quominus ad Luna? foliditatem pertinge* ret, fi cralfities eius foret profundior; atqueprofundior quidemeft circaLuna? peripha?riam, profundior inquam non abfoiute , fed ad radios noftros, oblique illum fccantes , relatus ac proinde vifum noftrum iniberepoteft,ac pradertimluminofus exiftens, Luneque peripheriamSoliexpofitamobtegere.Quodclarius in appoiita iigura intelligittnjin qua Lunare corpus ABC. :

;

**..

-.--

RECENS HABITAE.

13

ab orbe vaporofo circundatur DEG. Oculus vero ex F. ad partesintermedias Luna?, vt ad A. pertingit pervapores DA. minusprofundos; afc verfus cxtremam horam, profundiorumcopia vaporum "E B. afpeclum noftrum fuo termino pra?cludit . «bignum huius eft 3 quod pars Luna? lumine perfufa amplioris

circumferentice

tenebrofi

apparet

5

quam feliquum

orbis

atque hanceandem caufamquifpiamfor-

:

te rationabilem exiftimabit,cur

maioresLuna?macu-

extremumvfqueambitum protenconfpiciantur, cumtamen opinabile fit nonnullas

J^nuila expartead -di

etiam circa iilum reperiri; inconfpicuasfamenefTecrceo, quod fub profundiori, ac lucl-

dibile videturex

diori

vaporum copia abfcondantur

Effe igitur clariorem Luna? fuperfidem tumotibus,

atquelacunisvndiquaque confperfam, exiamexplicatisapparitionibusiatis apertum effe reor; fupereft vt de illorum magnitudinibus dicamus 3 demonftrantes Tcrreftres afperkates lunaribus Q(ie longe mincres : minoresinquametiamabfoluteloquendo, nonatitem ira ratione tantum ad fuorumgloborum magnuudines; idqueflc manifefte declaraum Cum fxpius ame obieruatumfitin alijsatquealijs Luna? ad Solem conftitutionibus vertices nonnijilos intra tcnebrofam Luna? partem, licet a termino lucis fatis rcmotosj lumine perfufos apparere ; conferenseorum diftantiam ad integramLuna? diametrum 3 cognoui interftidum hoc vigefimam interdum diametri partem fuperare . Quo fumpto; inteiligatur Lunaris globus^ cuiusmaximuscirculus CAF. cen« trum vero E. Dimetiens. C F. qui ad ttnx diametrum eft vt duo, ad feptem; cumque terreftris diameter

3

fecundum

liaria Italiea

exactiores obferuationes mil-

7000. comineat

;

erit

CF. 2000.

JD

C verd

rj«

OBSERrVAT. SIDEREAE vcro 1000. parsautem vigefima toiius. C F. miliaria ioo. Sitmodo CF. Dimetiens circuli maximi.

luminofam Luna? partem ab obfcura diuidentis

(

ob

maximamenim elongationem Solisa Luna hic circulus a maximo fenfibiliter non differt ) ac fecundum vi-

&

progefimamillius partem diftet A. a puncto C. trahacur femidiameter E A. qui extenfus occurrat curri concingente G. C. D. ( qua? radium ilJuminantem. re.

pfsefentat j in punclo D. crit igitur arcus

daCD.

ioo. qualium

CE.

D

E,

C

cil

iooo.

C A.

&

feu re-

aggregatum-

ioioooo. cui quadratum DE. asqualeeft tota rgitur E D. eritplusquam 1004. & A D. pijsquam 4. qualium C E. fuit 1000. Sublimitas igitur AD, in Luna, quarvertice quempiarn advfqueSolis radfum GCD. elatu & atermino C. perdiftantianiCD.remocu, ddignat, emmeutior eft

quadratorum

C.

:

5

milia-

RECENS HABITAE. ihiliaribus Italicis^..

4 verum inTcIlurcnuliicxtantinon r

advnius miliarij altitudincm perpendicularem accedantj manifeilum igiturrelinquitur ,Lunates, qui vix

res eminentiasterreftribus elTe fublimiores.

Lubethoc loco alterius cuiufdam Lunaris apparitionisadmiratione digna?caufam aflignare, qure licct a nobis non reccns , icd muhis abhincannisobferuata difcipulis ofit,nonnuilifque famiiiaribusamicis, per atque caufam quia explicata, declarata: ftenfa, tamen eiusobferuatioPerfpicilli opefaciliorredditur, atque euidentior , non ineongrue hoc in loco reponen dam effe duxijidque etiam tum maxime vt eognatio, atque fimilitudo inter Lunam, atque Tellurem daâ&#x20AC;˘

&

,

riusappareat.

Dum Luna tum ante , tum etiam poft coniumftione non procui a Sole reperitur, non modo ipilus globus ex partequa lucentibus cornibus exornatur vifui noftro fpectandumfefe offert, verumetiam tenuis quaedam fublucens periphseria, tenebrofa? partis,

orbitam delineare, atqueab ipiius

auerile

fcuriori

campo

feiungere videtur.

Solinempe aftheris

Verum

fi

ob-

exaclio-

riinipecTioneremconiideremus, videbimus non tantum extremum tenebrofc partislimbum incerra quadam daritate lucentem y ied integram Lunae fadcm,

iliamnempe, quas Solis fulgoremnondum fentitJumine quodam , nec exiguo , albicare apparet tamen primo intuitu fubtilis tantummodo circumferentia ;

lucens 3 propter obfcuriores cceli partes fibi contermmasj reliquaveio fuperiicies obfcuriore contra vi-

cornuum aciem noftram obtenebrantiumcontaclum. Verum, iiquis talem iibi eligat fitum, vt atecl;o 3 vel camino , aut alkfuo alio detur, ob fulgentium

obice inter vifum pofito

)

comua

,

& Lunam

(

fed procul ab-oculo

ipfa lucentia occultentur

D

2

,

pars vero

reliqua

OBSERVAT. SIDEREAE

...;..

A

-

rcliqua Lunaris globi afpe&ui noftro expofita relin-

quatur. tuncluce non exigua hane quoque Luna? pJa* licecSoIari Jumine defikutamfplendere depra?hendet Jdque potiflimurn, fi iara no£fcurnusorror ob fblis abfentiam increuerit; in campo enim obfcuriqri eademlux ciarior apparet. Compertum infupereft> hanc fecundam (vtitadicam) Luna*claritatem maioremeffe quoipia minus a Solediftiterirjperelonga-

gam 5

tionem enim ab eo remittitur magis j magisque , adeo vtpoft primam quadraturam* & ante fecundam>debilis.

&admodum

incerta comperiatur 3 licet in ob-

fcuriori ccelo ipecletur

•

cum tamen

in fextili.

nori elongationej quamuis inter crepufcula

immodum fulgeat £ti

:

f ulgeat

inquam adeo

,

vt

&

mi-

mirum

ope exa-

Perfpiciilimagna?macula? inipfadiftinguantur.Hic

fulgornon modicam philofophantibusintuadmirationem; pro cuius caufa afferenda alij aiiav in mcdium protulerunt Qiiidam enim proprium efle> ac naturalern ipfiusmet Luna? fplendorem dixerunt i ali/ aVenere illi effeimpertitum^ alij a Steliis omni« bus 3 alij a Sole/qui radijs fuis profundam Lunae foliditatem permeet. Veriim huiufcemodi prolata exiguoiabore coarguuntur, ac falfitatis euincuntur. Si cnim aut propriumeffet, auta Stellis coilatum eiufmirabilis

lit

.

modi Jumen.illud maxime in Eclypfibus retineret,oJtcnderetque, cum in obfcuriffimo ccelo deftituatur; quodtamen aduerfatur experientia?: fulgorenim qui in deiiquijs apparet in fus 3 ac quafi aeneus

,

infuperiile mutabjlis

Luna longe minor

hic vero clarior* 3

eft

>

fubru-»

& candidior; eft

ac loco mobiiisrvsgatur enirn

adeo vt pars illa, qua: periph^riae propinquior eft, clarior. reliquavero obfcurior femper fpectetur; ex quo omni procuidubio id accideie inteliigimus > ex radiorum Soper Luna? faciem circuli

vmbr«

3

terreftris

lariura

RECENS HABITAE.

Ij

larium vkinitate tangcntium craffiorem quandam regio^ nenijquseLunam orbiculariter ambitjex quo cotaclu Au rora qua?dam in uicinas Luna? plagas efFunditur , no fecus ac in terris tum mane 3 tum vefperi crepufculinum fpargitur lumen qua de re fufius in libro de Siftemate mundi pertractabimus.Afferereautem a Venere impertitam eiuf >•

modi lucem puerile adeo

efhvt refponfione fit indignum; quisenim adedinfciuserit 5 vtnonmtelIigat,circa coniun c3ionem,&intrafextilem afpedu,partem Luna?,Soli auerfam vt a Venereipe&etur omnino effeimpoffibile/' Eflc au tem ex Sole^qui fuo lumine profundam Lung foliditatem

penetrct,atque perfundat,paritereft »nopinabile,nunqua

enim imminueretur,cum femper emifpha?rium Lunaj a So le flt illuftratum, tempore Lunarium Edypfium excepto diminuitur tamen dum Lunaad quadraturam properat,& omnino et hebetatur,dum quadratum fuperauerit. Cum itaque eiufmodx fecundarius fulgor,nec Luna? fit congeni tus,atque proprius,nec a Stellis vllis,nec a Sole mutuatus, cumq,- iam in Mundi vaftitate corpus aliud fuperfit nullu, nifi folaTellus, quid quafo opinandum ? quid proferendumfnunquidaTerraipfumLunarecorpus,autquidpia aliud opacum , atque tenebrofum lumine perfundi•? quid

mirum c maxime

a?qua grataque permutatione rependic Tellusparemilluminationem ipfiLuna?,qualem&ipfaa Luna in profundioribus nodis tenebris toto fere tempore recipit . Rem darius aperiamus . Luna in coniunclionibus,cum medium interSolem &Terram obtinetlocu, 1

:

Solaribus radijs in fuperiori fuo emifphsmo Terr^ auerfo perfunditurj emifpha?rium veio inferius, quo Terram afpicit tenebiiseft

obdu&umjnullatenusigiturterreftre

Lunapaulatim a Soledigreffa iam iamaliqua ex parte in emifphserio inferiori ad nos ver> gente illuminatur, albicantia cornua,fubtilia tamen ad nosconuertit j&leuuu: Terram illuftrat: crefcitin Luna iam 3

fuperficiemilluftrat.

D

0-BSERV'AT.

SXDEREAE

hm ad quadraturam

aceedente Solaris iJluminatio; atigeturin terris eius luminis reflexio; extenditur adhut fuprafemreirculum fplendor inLuna,- & noftra* elariores effulgent no&es > tandem integer Luna? vultus , quo terramafpicit, aboppoftto Sole clariffimis fulgoribus irradiatuoenitet Jongelateque terreftris fuperficies Luna. ri fplendore perfufa,- poftmodum decrefcens LunadebiIioresadnosradiosemittit, debilius illuminatur terra; Lunaadconiun&ionem properat, atra nox Terramoccupat . Tali kaque periodo alternis vicibus Lunaris tuh gormenftruasilluminationes clariores modo, debiliores alias nobislargitur verum aequalaneebeneficium aTellurecompenfatur. Dumenim LunafubSoIe circa cofi> iunctionesreperitur , fuperfkiem terreftris emifpherij So liexpoflti, viuidisque radijs illuftrati integram refpicit \Âť reflexuriique abipfalumen concipitrac proinde ex taJi reflcxione inferius emifpha^rium Luna?,licet Solari h> mine deftitutum , non modice lucens apparet Eadem Lunaper quadranteina Scleremota, dimidium tantum; :

.

illuminatum confpkit ,fcilicet occK duum,altera enimmedietas orientalis nocte obtenebra* tur:ergo &ipfa Luna fplendide minus aTerra illuftra* tur, eiufve proinde lux illa fceundaria exilior nobisapparet. Quod fi Lunam in oppofitione ad iolem conftituas: fpe&abit ipfaemifphamum intermediasTeliurisom: tcrreftris emifphaerij

Einotenebrofum, obfcuraqueno&eperfufum; fiigitur cclypiica fuerit talis oppofuio , nullam prcrius illuminationem recipiet Luna, Solarifimul, acteinftri irradiatione deftituta. In alijs,.atquealijs

adTerranv&adSo*

lem habitudimbus maius, minusve a terreftri reflexio* nerecipitlumen, prout maiorem^aut minoremterreftiis emifpharij illuminati partem fpe&auent; is enim inter duos hofce Globos feruatur tenor,vtquibustemponbus a^xime a Luna ttluitrauu; Tellus* ^fdem miÂŤ nu&

RECENS HABITAE,

\6

ous vice verfa a Terra illuminetur Luna, & e contra.

Atqueha?c pauca dehac rc in pr^fentiloco dictafufficiant,fufius enim in noftro Syftemate Mundij vbi complurimis & rationibus, & experimentis validifH-

ma

Solaris luminis e Terra reflexio oftenditur iliis, qui eam a Stellarum corea arcendam efle iactitant ,. ex eo potiifimuin , quod a motu,&a luminefitvacua: vagam enim iilam, ac Lunam fplendorefuperantem, non autem fordium, mundanarumque fe-

cumfentinam, efTe demonftrabimus, &naturalibus quoque rationibus fexcentis confirmabimus.

Diximushucufque de Obferuationibus circaLunare corpus habitis,nuncdeSteIlis fixisea qusea&enus a nobis infpe&a fuerunt breuiterin medium adferamus. Ac primo illud animaduerfione dignum eft,

quod fcilicet Stella»tam fix*e,quamerrabunda?, dum adhibjto Perfpicilio fpe<5tantuiv nequaquam magnitudineaugeri videntur iuxta proportionem eandem, fecundum quamobie&a

reliqua,

&

ipfamet

Luna, acquirunt incrcmenta: verum auctio longe

quod

quoque

inStellis talis

minor apparet ; adeo vt Perfpiciilum, fecundum centuplam, gratia e«

reliqua obiecta

xempli rationem multiplicare potens

erit

,

vix fecun-

dumquadruplam,autquintuplam Steilas multiplices reddere credas: ratio autem huius eftjquod fcilicet Aftradum libera, ac naturaii oculorum acie fpectantur, non fecundura fuam llmplicem, nudamque , vt itadicam, magnitudinem fefe nobis onerunt,fedful* goribus quibufdam irradiata » micantibusque radijs erinita, idque potiffimum,cum iam increuerit nox; ex quo longe maiores videntur , quam fi afcitijs iliis crinibuseuenr exutar angulus enirn viforius non a primarioStellas corpufculo, feda late circumfafb fplertdore termjriatur» Hoc apeiciifejie intelligas licet ex eo,

OBSERVAT. SIDEREAE co, quod

occafu intcr prima crepufculaemergentes> tametfi primoe fuerint magnitudinis , exiguseadmodum apparent; Venus ipfa fi quan Stellae in Solis

&

do

meridiem

nobis in confpectum dederit, adeoexilis cernitur, vtvix Stellularamagnitudinisvltimsea^quarevideatur. Secus in alijsobiectis,&inipfamet Luna contingit , qua? fiue in meridiana luce , fiueinter profundiores tenebras fpe<5tetur,eiufciemfem per molis apparet intonfa igitur in medijs tenebris ipectantur Aftra , crines tamen illorum diurna lux abÂť radere poteftjatnon luxiftatantum, fed tenuis quooculumafpicicntis que nubecula, quaMnterSydus, interponaturjidemqnoque praftant nigra velamina, ac vitra colorata , quorum obie&u , atque interpofitiocirca

fe

.

&

iie circumfufifulgoresStellasdeferunt. riterefticit Pcrfpicillum, prius

Hocidem

pa-

enim adfcititios,acciden-

talesque aStellis fulgores adimit

illarum inde globu-

,

tamen figura fuerintglobofa ) augct, atqueadeofecundum minorem multiplicitatemadauclavidentunStellula enim quinta?,autfexta? magnitudinisperPerfpicillum vifa, tanquammagnitudinis prilos fimplices

(

fi

me. reprsfentatur.

Adnotatione quoque dignum videtur efTe difcriinter Hanetarum^atque fixarum Stellarum afpcctus: Planeta? enim globulos fuos exa&e rotundos, ac circinatos obijciunt,acve!uti Lunulse qua?damvndique lumineperfufas , orbiculares apparent Fixa? vexo Stella? peripheria circulari nequaquam terminatg co-

men

:

fpiciuntur, fed veluti fulgores

ca vibrantes ; atque

tandem

dum

quidam radios circumcir

admodum fcintillantes

figura preditae apparent

cum

:

confimili

Perfpicillo

,

ac

naturaiiintuitu fpe&antur,fedadeo maiores, vc

Stellula quinta?,aut fexta? magnitudinis

ximam nempe fixarum omnium

Canem>ma-

sequere videatur

Verum

RECENS

HABITAE.'

Verum infraStellas magnitudinis fexta?,adeo numerofum gregem aliarum,naturakm intuitum fugientium,per Peripicillum intuebens, vt vix credibik fit,plures enim quam fex'alia?magnitudinum differentias videas licet. quaru ma quas magnitudinis feptima?, feu primze inuifibiliuui appellarepoffumus, Peripicilli beneficio maiores, &clariores apparenr, quam magnitudinisfecundse Sydera acie naturali vifa.Vtautem de ihopinabili fereillarum frequen tia vnam,alteramve atteftationem videas Afterifmos duos fubfcribere placuit, vt ab eorum exemplo de ca?teris iudicium feras. InprimointegramOrionis Conftellationem pingere decreueram , veriim ab ingenti Stellarum copia , temporis vero inopia obrutus , aggreliionem hanc in alia occafionem diftuii jadftarit enim, &clrcaveteres'intra vnius, aut alterius gradus limites diffeminantur plures quin fenis qua? gentis quapropter tribus quxiti Cingulo , in Enfe iampridemadnotatsefuerunt, alias adiacentes octuaginta recens vifas appofuimusjearumqj ihterftitia quo exaclius licuit feruauimus notas, feu veteres,diftincl:ionis gratia,maiores pinximus>ac duplici linea contornauimus, iores,

&

:

:

inconfpicuas,minores,ac vnis lineis notauimus j tnagnitudinum quoque difcrimina quo magis licuit feruauialias

mus ctas

. In altero exemplofex StellasTauri, PLEIADAS didepinximus ( dico autem fex,quandoquidem feptima

nunquam

apparet) intra anguftiflimos in ccclo caricellos obclufas, quibus aliae plures quam quadraginta m-

ferc

quarummulla abaliqua ex pra?diclis femigradumelongatur,- harum nostantum

uifibiles adiacent,-

fcxvlx vltra

adnotauimus ; earumcjue interftitia , magnitunecnon veterum nouarumque difcrimina veluti in Orionc feruauimus. trigintafex

dihes

,

Cingull&Enfis

ORIONIS

Afterifmus.

PLEIA-

*

***

*

.

•

*

* *

£

SJ?

*

"*"

"#

c

^ *fa

*

*

*

* *

*

*

^ -r

<*

£t^+

^

*

#•

^f #

**

*

PLEIADVM CONSTELLATIO. ilk

*

*

^ \^

*

*

*

^;*$**

* * * * ^ ^

^

"v^uod tertioloco a nobis fuit obferuatum,eu;ipfiuÂŁ met LACTEI Circuli effentia, feu materies, quam Perfpicilli beneficio aded adfenfum licet intueri , vt & alcercationes omnes,qua? per tot faecula Phrlofbphos excrucia runt aboculata certkudine dirimantur,nosque a vbrboffs

difputationibusliberemur.Eflenfm aliud

,

G AL AXY Anihil

quam Innumerarum Srellarurn coaceruatim confi-

tarum congeriesjin quamcunq; enim regionem illius Perfpicillumdirigas^ftatim Stellarum ingens frequentta (cSq

confpeclum profert.,quarum compIuresfatismagna?,ac valde confpicua? videnturjfed exiguarum multkudo prorÂť

in

fus inexplorabilis eft

At cum noo tantum

in

GALAXYA lacleus jlle candor,

veluti albicantis nubis fpecletur/ed

complures coofimilis

coloris areola? fparfim per aethera fubfu!geant 5 fi in i-Uarum

quamlibet Specilium conuertasStellarum conftipatarum

cetum

-

OBSERVAT. SIDEREAE eoetumofTendes. Amplius(quod magis mirabilis) Stellae ab Aftronomis fingulisin hanc vfquedie NEBVLOSAE appellatae, Stellularurci mirum immodum confitarum gre

gesfunt; exquarumradiorumcommixtione, dumvnaqueque ob exilitatem 3 feu maximam a nobis remotionem, oculorum aciem fugit, candorille confurgit 3 qui denfior pars coeli , Stellarum^ aut Solis radios retorquere valens hucufquecredituseit. Nosexillis nonnullas obferuauimus i daarum Afterifmos fubne&ere voluimus.

Capitis Orionis appelIn primo habes NEBVLOS

&

AM

latanun qua Stellas vigintivnas numerauimus.

Secundus NEBVLOSAM PRAESEPE mincupatam continet 3 qua, non vna tantu Stella elLfed congeries Stellularum plurium quam quadraginta nos pnrter Afellos trigintafexnotauimusinhunc, qui fequiturcrdinemdi:

ipoiitas.

NEBVLOSA PRAESEPE. NEBVLOSA ORIONIS.

****% *

****** **-

*

*-

***

** #.#

RECENS HABiTAE.

17

DeLuna,de

inerrandbus Stellis, ac de Galaxya, quai ha&enus obferuata funt breuiter enarrauimus Supereft vt, quod maximum in prsefenti negotioexiftimandum videturj quatuor PLANETAS a primo mundi exordio ad noftra vfque tempora nunquam confpecios, occafionem reperiendi, atque obferuandi,necnon ipforum loca, atque per duos proxirne menfes obferuationes circa eorundem lationes* ac mutationes habitas, aperiamus , ac promulgemus: aftronomos omnes conuocantes , vt ad illorum periodos inquirendas,atq> definiendas fe conrerant,quod nobis in hanc vfque d.iem ob temporis anguftiamaffequi minime licuit Illos tamen iterum rnonitos facimus, nead taiem infpe&ionem incailum accedant 3 Perfpiciilp exactiffimoopus effe,& quale in principio fermonis huius, defcripfimus.

Die itaque feptima lanuarij inftantis anni millefi' mi fexcentefimi decimi,hora fequentis no<5tis prima, cum ceklHa fydera per Perfpicillum fpe<5tarem, lup.

piter (e fe

obuiam

fecit,

cumque admodum

excel-

lens mihi paralTem inftrumentum , ( quod antea ob alterius Organi debiiitatem minime contigerat) tres adftare ftellulas, exiguas quidem> veruntamen clarirlimaSjCognouii qua? licet e numero inerrantium'a me crederentur , non nullam ramen intulerunt adilli

mirationem , eo quod fecundum exadam iineam reclam, atque EclypticÂŁ pararellam diipolita? videbanac cgteris magnitudine paribus iplendidiores tur etatqueiiiarum inter ie & adicuemiaiisconftitutiOo :

Ori.

%

*

*

E

0cc exparte3

'

OBSERVATIONES SIDEREAE ex partefcilicet Orientali dua* aderant StellaÂť , vna vero Occafum verfus . Orientalior atque Occidentalis, reliqua paulo maiores apparabant, de diftantia inter iplas

& louem minime follicicus

fiti ;

Rxx enim vti di-

ximusprimocreditas fuerunt;cumautem die o&aua, nefcio quo Fato du&us ,ad infpe&ionem eandem reuerfus effem , longe aliam coftitutionem reperi j erant enim tres Steiluke occidentalesomnes aIoue,atque inter fe quam fuperiori no&e viciniores, paribufque interftitijs

mutuo

diffeparata? * veluti appofita prafe-

Hic licet ad mutuam Stellarum appropinquationem minime cogitationem appuliifem^ fert delineatio

OrL

.

.

Q

*

*

*

Occ.

tamen ca?pit > quonam paclo luppiter ab om> nibus pra?dicl:is fixis poffet orientalior reperiri, cum a binis ex illis pridie occicientalis fuiffetiac proinde veritus fumneforte, fecusacomputo aftronomico,dire&us foret , ac propterea motu proprio Stellas illas anteuertiffet: quapropter maximo cum defiderio fequentem expe&aui noclem verum a fpe. fruftratusfui* nubibus enim vndiquaque obductum fuit cglum.

At dic decima apparuerunt Stella? in eiufmodi ad exitare

j,

louem pofiun OrK

duas

enimtantum *

*

*

O

& orientales ambai

ÂŽCCo

aderant, tertia,vt opinatus fui , fub Ioue latitante..

Erant pariter veluti anteain eadem re&acuroloue, ac iuxta Xodiaci longitudinero adamuflim locata?. Hax cumvidifTwiiia curcque mutauonesconfnnilesinloue

nuih

RECENS HABITAE.

iS atqueinfuper fpe&atas Stellas femper eafdem fuiffe cognofcerem > autprafcedentesj aut eonfequen( nulke enim alia?> tes intra magnum interuallum iuxta longitudinem Zonullaratione reponi poffeintelligerem

,

iam ambiguitatem in admirationem permutans , apparentem commutationem non in Ioue, fed inStellis adnotatis repofita effe comperi;ac proinde oculate , & fcrupulose magisdeincepsobferuandiaci aderant^

4um

fore

fum

ratus.

Die itaq; vndecimaeiufcemodiconftitutionem vidrs

>n.

*

*

O

° cc

*

duas orientalesj quarum media loue > quam ab orientaliori eratque orkntalior duplo fere maior reliqua , cum tamen antecedenti nocle a?quaks ferme apparuiffent.Statutum ideo, omnique procul dubioa medecretumfuir, tres in ccelis adeffe iteilas vagantes circa louem 3 inftar Veneris, atque Mercurij circa Solem quod tandemluce meridiana clarius in alijs poftmoduti comStellas fcilicettantum triplo diftabat a

:

:

pluribus infpeclionibus obferuatii

eft,-

ac

non tantum

tres, verumquatuor cffe vaga Syderacircalouem fuas circumuolutiones obeuntia; quorum permutationes exa&ius ccnfequenter obferuatas fubfequensnarratio miniftrabitjinterftitia quoqueinteripfa perPerfpkillum 3 fuperius explicata ratione, dimetitus fum horasinfuper obferuationum , praffertim cum plures in eadem no&e habita? fuerunt appofui, adeoenim celereshorum Planetarum extant reuoiutiones 3 vthorarias quoque differentias plerunque liceat accipere.

Die igitur duodecima , hora lequentis no&is pri••

mahacratione difpofitaSydera

vidi. Eratorientalior

E

2

Stella

OBSERVAT. SIDEREAE *

Ori.

*Q

*

Occ.

maior,amba> tamen valde con-

Stella occidentaliori

vtra quazdiftabat a loue fcrupuprimisduobus; tertia quoque Stellula apparerecg.pithora tertia prius minimeconfpe&a, quas exparte orientali louem fere tan-gebat 3 eratque admodum exigua. Omnes fuerunt m eadem re&a, & fecundum Edyptica? iongitudincm coordinarae.

Die decfmatertia primumame quatuor confpeelae fucruntStellula? inhac adlouemconititutione .Erant tres occidentales, & vna orientalisj lineam proxime

fpicua> 3 ac fplendida?

:

lis

^^ * *

*

Ori.

*

Occ;

rectam conftituebant ; media enim occidetalium paululum a reda Septentrionem verfus d.efle&ebat. Aberat orientalior 1 Ioue minuta duo reliquarum,& :

Iouis intercapedines erant finguke vnius tantum mi-

nuti. StellsB

omneseandem

dinem jadicet exiguam

,

prazfeferebant magnicu-

lucidillima:

tamen erant 3 ac'

eiufdem magnitudinis longefplendidiores.

Die decimaquarranubilofa fuit rempeftas, Diedecimaquinta j hora noctis tertia in proxime depi&a fuerunt habitudine quatuor Stellaz ad iouem i

fixis

Ori.

Q

*

*

*

*

.

Occ.

occidentalesomnes: ac in eadem proxim redta linea difpofuaz; quaz enim tertia a ioue numerabatur pau'

luiuai

REGENS HABITAE.

19 propinquior Ioui erat omnium minima, reliquse confequenter maioresapparebantjinterualla interIouem,& tria confequantia Sydera erant aequalia omnia,ac duorum minutorum: at bccidentalius aberat a iibipropirjquo minutisquatuor. Erantlucida valde,& nihii fcinullantia, qualia^ femper tum ante, tum poft apparuerunt. Verumhora feptima tres folumrnodo aderant Steila?, in huiuf-

lulum in boream

attollebatur,-

O

Ori.

cemodi cum loue afpeclu cta ad

vnguem

,

.

Occ

#

*

*

Erant nempe in eadem

vicinior loui ,erat

admodum

re-

exigua,

& ab

illofemota per minutaprimatriajab hacfecunda diftabat min: vno ; tertia ver,6 a fecunda mimpr-.^. iec:3o. Poft vero aliam horarn dux Stellula? niedia?

adhuc viciniores erant; aberant enim min; fc: vix 30. tantum.

Die decimafexta hora prima noctis tres vidimus Stellas iuxta hunc ordinem difpofitas. Duas louem

*

Ori.

O%

*

ÂŽcc.

jntercipiebant ab eo per rnin: o.

fcc: 40. hincinde recno vero occidentalis a iouediftabatmin: 8.I0ui proxima? non maiores 3 fed lucidiores apparebant remotiori.

Dic decimafeptirnahora ab occafu e. rnin: 30. huiufc

ta?,terria

niodi fuit configuratio . Stella vna tantum orientalis a

Gri.

'

*

O

*

° cc ioue

OBSERVAT. SIDEREAE Iouediftabat min: 3. ocddentalis pariter vna a Ioue diftans min: 1 1 Orientalis duplo maior apparebat occidentali; nec plures aderant quamifta? dua?. Verum poftlioras quatuor 3 hora nempe proxime quinta,ter~ .

exparte orientali emergere cgpit, qua? antea, vt opinor cum priori iunela erat; fuitque talis pofitio . tia

**

Ori.

*

0cc

*

MediaStellaorientali quam proximamin:tantum fec 2o.elongabaturabillaj a linea recla per extremas, &Iouem produdta paululum verfus auftru declinabat.

Diedecimao&aua hora o. min: 20. ab occafu, talis fuit afpe&us. Erat Stella orientalis maior occidenta-

&

Ori.

.

Q

^

#

Occ

&

a Ioue diftans min: pr:8. Occidentalis vero a Ioueaberat min: 10.

Diedecimanonahora nodis fecunda talis fuitStellarum coordinatio:erantnempe fecundum re&am Ji-

li,

Ori.

#

O

neamad vnguem trescum

*

*

Occ.

IoueStella?: Orientalisvna

aloue diftans min: pr:6< InterIouem 3 &primam fequentem occidentalcm 3 mcdiabat mim 5. interftitiu: ha?c autcm ab occidentaliori oberat min: 4. Anceps eram tunc nunquid inter orietakm Stellam , & louem Srellulamediaret, verum louiquamproxima 3 adcovt iilum fere tan^eieti At hora quinta hanc manifefte vidi

RECENS HABITAE.

20

louem , & onentalem Stellam talis fuerit comioccupantem^itavc locum exquifite di

medium iam

inter

*

Ori.

O

*

*

®cc

*

'

guratio Stella infuper nouifTimeconfpe&a admodum exigua fuit > veruntamen horafexta reliquis magnitudine fere fuit a?qualis.

Die vigefima hora %* mim 1 5. conftitutio confimilis vifaefh Aderant tres Stellula? adeo exigua?, vt vk .

Ori.

*

Q

Qcc*

*

*

percipi pofient j a loue, & inter ie non magis diftabant minuto vno incertus eram nunquid exoccidente cfua?* an tres adefTent StelluJa?. Circa horam fex••

tam hoc pa&o erant

difpofitas

Ori.

*

.

Orientalis enim

O-**

aloue

Oca

magis aberat quam antea, nempe min.- 2. media a Ioue diftabat min: o. fec: ^o.ab occidentaliori vero min: o. fec: 20. Tandem hora feptima tres exoccidente vifae fuerunt Stellula? .Iouiproxima abe. cfuplo

occidentalis

Oru

i

c

*

Q* **

Occ

eomim fee: 20. inter hanc & occidentaliorem interuaM erat minutorum fecundorum 40. inter has veraaiiafpe&abatur paululuciadmeridiem defLe&esi ab rat

ab

OBSERVAT. SIDEREAE ab occidenraliori non pluribus decem fecundis remota."

Die vigeflmaprima hora o. m: 30. aderant ex oriente Steilula? tres

,

aequalicer inter fe

3

&

***0

Ori.

a loue dixtantes

§

Occ.

*

fecundum exiftimationem 50. iecundorum minutorum fuere 3 aderat quoque Stella ex occidentea loue diftans mimpr:^. Orientalis louiproxima erat omnium minima , reliquae vero aliquato maiores,atque interfe proxime aequales.

Die vigefimafecundahora 2. coniimilis fuit Stellarumdifpofitio. A Stella orientali ad louem minutointerftitia

Ori.

vero

3

O

#

rumprimorum

$. fuit

*

**

° CCo

interualluma Ioueadoccden-

taliorem pr: 7. Dux vero occidentales intermedia? d\xtabant ad inuicem min.-o fec^o. propinquior vero Ioui

aberatab illom.p. 1. Ipfa? medias Stelluke, minores erant extremis: fuerunt vero fecundum eandem reclam lineam iuxta Zodiaci longitudinemextenfas, nifi quod trium occidentalium media paululum inauftru deflectebat. Sedhora nodis fexta in hac conftitutiov

Ori.

*

nevifae funt. Orientalis

O

*

* *

admodum

tans a loue vt antea min:pr.

5.

° cc cxiguaerat,

dif-

Tresyerq occidenta-

&a louc>&

ad inuicemsEqualiterdirimebantur, erantque intercapedines fingula? min: 1. fec:2o.proxi-

les,

nie

RECENS HABITAE.

21

duabus feqm ntisne: & bus minor apparebar, omnefquein eadem re&a exquiStella Ioui vicinior reliquis ;

flte dixpofita? videbantur.

min: 40 ab occafu, in huc erant Stellarum conftitutio fe habuit

Die vigefima

fermemodum Ori.

tertia hora.o.

:

#

O

*

° cc#

*

tres Stellarcum Ioue in re&a linea fecundurn Zodiaci longitudinem j veluti femper fuerunt: Orientales

erant dua? 3 vna verd occidentalis Orientalioraberat a fequenti min: pr: 7. ha?c vero a louemin. 2. fec^o. luppiter ab occidentali min: 3. fec:2o. erantque omnes .

magnitudine

fere asquales

.

Scd hora

quinta.>dua? Stel-

\Xj qua? prius loui erant proxima?amplius noncernebantur, fub loue vt arbitror latitantes fuitque talis ^afpectirs

%

Ori.

Occ.

f~)

Die vigefimaquarta tres Stella? orfentales omnes viin eadem cu-m loue re&a linea ; me-

{& funt 3 ac fere

Ori.

*

^*

O

° CCo

dia enim modice in auftrum defle&ebat.

loiii

propin-

quior diftabat ab eo min: 2. fequens ab hac min: o„ fec: 30. ab hac vero aberat orientalior min: 9. erantq;

omnes admodum Ori.

fplendida?.

*

Hora vero

O F

fexta, du«e

0cc lolurn-

-

OBSERVATIONES SIDEREAE fblummodo fefe offerebant Stellas in hocpofitu: nempecumiouein eadem re&a Iinea ad vnguem, a quo elongabatur propinquiormimp^.altera veroab hac min:p:S.in vnam^nifalloracoierantduaemedia? prius obferuata?Stellula?.

Die vigefimaquinta hora x.min.-^o,

habebat

O

*

*

Ori.

ita fe

°cc

*

enimdua? tantumStellasex orienplaga^ ea?que iatis magna*» Orientaiior a media* diftabatmin: 5. media verdalouemin.^6.

Die vigefimafexta hora o. min: 40. Stellarum co~

conftitutio 3 aderant tali

ordinatio eiufmodi fuit . Spedabantur

Ori.

*

O

#

enim

Stella*

°CCa

*

tres, quarum dua? orientales , tertia occidentalisaloue: ha?c ab eo mim^.aberat, media vero orientalis ab eodem diftabat min: 5. feciio. Orientalior vero a media min: 6. in eadem re&a conftituta» , eiufciem magnitudinis erant. Hora deinde quinta confrtutio

&

fere

eadem

Ori.

fuic, in

j|f

hoc tantum difcrepans, quod

*

*0

*•

°CQ

*

•

prope Iouem quarta Stellula ex oriente, emergebat ca?teris minor aloue tunc remota min: 30. ied paululum a recla lineaverfus Boream attolkbatur,. v.t ap~ pofita figura demonftrat* ,X>ie vigeiima

feptima hora

u

ab occafu- vnica tan~ tuia

RECEN5 HABITAE. tum

as

Stellula confpiciebatur, eaquc orientalis fecun-

O

*

OrL

° cc

dum hanc conftitutionem

? eratque admodum exigua, remota min: loue &a 7. vigefimanona ob nubium Die vigefimaodtaua> interpofitionem nihil obferuare ikuit.

Die trigefima hora primano&is, tali paclo conftituta fpe&abantur fydera:vnum aderac orientale«,a loue

&

*

Ori.

O

*

° cc>

*

diftansmin:2.fec: 30. duo vero cx occidente, quoTum Ioui propinquius aberar ab eo min; 3. reliquum iouis pofitus in eadem ab hoc min: 1. extremorum

&

recta linea tuit, at

media

Stella

paululum in Boream

attollebatur Occidentalior fuit reJiquis minor. :

Die vltimahora fecunda

vifa?

funt orientales Stellae

media a louc

dussy vna vero occidua. Orientalium

Ori.

*#

O

*

Occ.

aberatmin: 2.fec:20. Orientalior vero ab ipfa rnedia min:o. fecr^o. Occidentalis diftabat a Iouemin? io. erant in eadem re&a Jmeaproxime,orientalistanturn loui vicinior modicumquiddam in Septentrionem eleuabatur.

Ori.

Hora veid quarta

**

dua? orientales vicinio-

O

° cc

*

F

2

-

res

OBSERVAT. SIDEREAE resad inuicem adhucerant; aberant enim folummo*-do mimfec. 2.0. apparuitin hifce obferuationibus occidentalis Stdla fatisexigua.

DieFebruari/ prima, hora no&is fecunda confimilis fuit conftitutio.

#

Orie..

min:

Diftabat

^

*.Q;

.

6. occidentalis

orientalior Stella a Ioue:

Occ.

vero S.ex parte orientali

Stell&i

quxdam admodum

exigua a Ioue diftabat minutis cundis 20. rectamadvnguem defignabant lineam.

fer

Die fecunda iuxta hunc ordinemvifa? funt Stella?Vna tantum orientalis a loue diftabatmin: 6. 1'uppi-

Ori.

Q

5(s

#

'%

ter ab occidentali viciniori aberat

mim^.

,

Occ.

inter

hanc

&occidentaliorem min.-8. fuit intercapedo; erantin eadem reeta ad vnguem, & eiufdem fere magnitudinis. Sed hora feptirna 3 quatuor aderanc Stella?, inter

Ori.

*

#

.0

*

*

Occ,

quas Iuppiter mediam occupabat fedem.HarumSteilarum oricntalior diftabat a fequenti min: 4. ha?c alo*luppiterab occidentali fibivicinio^ ri aberat rain: 6. ha?c vero ab occidentaliori min. 3., erantque pariteromnes in eadem re^talinea, fecundu: Zodiaci longitudinem extenfa.Die tertiahora feptima in hac ferie difpofitg fuerunt;

ue min:

1. fec."40.

Scell^.Orieritalis

i

Iouediftabat

mm:

t.fec:

30.OCCL-

dfintali&

RECENS HABITAE. tatalis proxima min.

*

Ori.

O

a.

2?

ab hac vero elongabatur oc-

*

'

*

째 cc

'

eidentalioralteramimio. erant pra?cise in eadem recta 3 & magnitudinis a?qualis.

Die quartahorafecunda eircalouem quatuor ftabantStelJa^, oriemales dua?, ac duce occidentales

*0

*

OriV.

eadem ad vnguem

ma flgura

*

*

recta linea, difpofita?

,

in.

째 CCo

vt in proxi-

Orientalior diftabat a fequenti min. 3 he. vero a loue aberat min. o. fec. 40. Iuppiteraproxima .

.

occidentali min.4. harc ab occidenraliori min. 6. ma^ gnitudineerant fere gquales, proximior loui reliquis paulominor apparebat. Hora autem feptima orientales Stella? diiiabant tantum min. 9. kc. 30. iuppiter

OrL

**

O

*

*

째 cc

ab orientaliviciniori aberat min. 2.ab occidentaii vero fequente min. 4. ha:c vero ab occidentaliori diftabatmin.3. erantque asquales onmes 3 &in eadenire&a

fecundumEdypticam extenfa..

Die quinta Ccelum fuit nubilofum.Diefexta dua; folummodo apparuerunt

Ori.

#

Cj

&

Stelbe

me-

Oa

OBSEItVAT. SIDEREAE diumlouemintercipientcs, vt in ÂŁgura appofita rpt: oricntalis a Ioue "diitabat min. 2. occidentaJis vero min. 3. erant in eadem reda cum loue magnitfatur

&

tudinepares.

Diefeptima dux adftabantStella?, a Ioueorienta-

**

Cfi.

Q

Oec

hunc difpofita? modum. intercapedines interipfas 3 6V iouem erant aequales vnius nempe minuti primi ;ac per ipfas 3 & ^entrum louis recla linea

les

amba? 3

in

incedebat.

Dieo&aua hora primaaderant

*x

Ori.

omnes

tres Stellaeorienta-

Q

*

Occ,

proxima exigua ab eo min. 1. fec. 20. media vero abhac min.4. eratque fatis magna; orientalioradmodum exi gua ab hac diftabat min.o. fec. 20. anceps eram nunquid I-oui proxima vna tantum, an duaeforentStellulx: videbatur enim interdum huic aliam adeife verfus ortum mirum immodum exigua , & ab illa feiuncla per min. o. fec. 10. tantum fuerunt omnes in eadem recta Jinea fecundum Zodiaci duetum extenfa?. Hora vcro tertia Stelia loui proximaillum fere tangcbat, diftahat enim ab eo min: o. Ccc. 10. tanttun reJiqua: ve* roa Joue remotiores facla?fuerunt: aberant enimrnedia a loue min. 6. Tandtm hora quarta 3 qua? pnus Ioui proxima erat, cumeo iunvia non cernebatur aniles

vt in defcriptione; Ioui

fatis diftabat

:

plius

Dic nona hora

o.

mim 3 o. adftabant loui Stella? duas orien-

RECENS HABITAE. orientales,

&vna

occidcntalis in

*

#

OtL

tali

24

dilpoiuione . O;

Q

Occ

*

rientalior, qua? fatis exigua erat a fequenti diftabat

min:^. mediamaior aloue aberat min:

7.

luppiterab

occidentali,qua?paruaerat diftabat min. 4.

Diedecimahoraprima min:$o.St6lulx bina?admo

dum

exigua? orientales amba? in

Ori.

tali

difpofitione

^cc;

*0

*

vifie

£ Ioue min: 10. vicinior vero min: o. fee. 20. erantque in eadem re&a Hora autem quarta , Stella Ioui proxima amplius non apparebat, funt: remotior diftabat

.

aiteraquoque adeo imminutavidebatur, vt vixcerni pofler^licet aer praeelarus eflet* & a loue remotior, quam antea eratjdiftabatjliquidem min: 12.

Die vndecima horaprima aderant ab OrienteStella? dua? vna ab occafu . Diftabat occidentalis a 3

&

Ori.

3»

?fc

Iouemin.4. Orientalis

Q

*

Occ

vicinior aberat pariter a

Ioue

min. 4. Orientalior vero ab hacdiftabat min. 8. erant iatis

perfpicua^,

Ori..

&

5fc

SteJIa quarta Iout

in

eadem re&a

?fc-

*0

.

Sed hora tertia

*

proximaah orknte vifa

®CCo

eft.reliquis

minor

OBSERVAf. SIDEREAE o. fec. 30. & a recla

minor , a loue di#ka per min.

II-

nea per reliquasStelias protrscta modicum in Aquilo» nem defkctens 3 fpkndidifs'ma? erantomnes 3 ac valde confpicua?. Hora veioquinta cumdimidiaiam Stella orkmalis Ioui proxima ^abilloremotior fa&a mediu interipfum, &Stellam orkntalioremiibipropinquam obtinebat locum 3 erantque omnes in eadem re£ta,linea ad vnguem 3 &eiufdem magnkudinis 3 vt inappbfita

defcriptione videre licet-

Ori.

* *

*

Die duodecima hora

o.

O

° CCo

*

min. 40.

Stella? bina?

ab ortu

bina? pariter aboccafu adftabant. Orientalis remotior

vrj

#

Ori.

aloue diftabatmin.

*

Occ

•*

to. Ionginquior vero Occidenta-

Irsaberat min.8. erantque amba; fatis confpicua? 3 re-

dua

Jiqua?

ioui erant viciniflimse

& admedum

3

exi-

guae ^prarfertim Orientalis, qua? a ioue diftabat min. o.fec.

40 Occidentalisvero min

Steliula quac loui erat

1. Horavero quarta proxima ex orknteampiius non

apparcbat. l>ie decimatertiahora

rebantab

Ori.

*

*

min. 3o.:dua? SteUa^appa* ab occaiu.Onentalisac loui

<*.

ort. ,.illa, infuper

O

'

*

Occ

*

viciniorfatis perfpicua diftabat ab eo min.

2.

orkntalior minus apparens aberat mjn. 4.

ab hac

Ex

ecci-

dentali-

RECENS HABITAE.

»5

dentalibus remotior a Ioueconfpicua valdeabeodilouem intercidebat rimebatur min. 4. inter hanc

&

Stellula exigua 3 ac occidentaliori Stella? viciniorjcum

ab ea non magis abeflet min.o.fec. 30. erant omnes eadem recla fecundumEcIyptica? longitudinem ad vnguem.

Die decimaquinta ( nam decimaquartaccelumnu* bibus fuit obduCtum^J hora prima talis fuit aftrorum in

pofitus. tres

nempe

erant orientales Stella?

**0

*

Ori.

3

nuilavc-

0co

ro cernebatur occidentalis Orientalis loui proxima diftabat ab eo min. o. fec. 50. fequens ab hac aberat min.o. fec. 20. ab hac vero orientalior min. 2. eratque reliquis maior viciniores enim Ioui erant admodum exigua?. Sed hora proxime quinta 3 exStel. :

.-

lis

>0

£

Ori.

° cc

-

loui proximis vna tantum ccmebatur a loue di-

ftans min. o. fec. 30. Orientalioris verd elongatio a loue adaudta erat , fuit enim tunc min.4, At hora

fexta pra?ter

duas

,

%

Ori.

modo

vt

;

»0

conftitutas, vna verfus

admodum

exigua

3

*

eft

ab oriente

Occ.

]

occafum cernebatur

Stellula

a Joue remotamin.s,.

Die decimafexta hora fteterunt. Stella

diclum

nempe

fexta in

tali

orientalis a

G

conititutione

Ioue min:

7. a-

berac

OBSERVAT. SIDERfiAE berit.- luppiter a fequenti

occidua min. ?. h&c vero a reliqua occidentaliori min. 3. erant omnes eiuf-

O

*

Ori.

dem proxime eadem

*

*

Occ*

&

magnitudinis 3 iatis confpicua? 3 in exquiiue iecundum Zodiaci du-

recta linea

clum.

Die decimafeptima H.i. du& aderant Stella?., orientalis vna a Ioue diftans min.3. occidentalis akera diftas

*

Ori..

O

*â&#x20AC;˘" '

Occ

min. io.hsecerat aliquanto minor orientali . Std hora 6. orientalisproximior eratloui diftabatnempernr <s.. fec.5o.occidentalis vero remotiorfuit 3 fcilicer min, 12.

Fuerunt in vtraque obferuatione in eadem recta>& amba?fatis exigua^prasfertim orientaiis in

fecundaobfcrua-

tione.

Die

rS. Ho.i.tres aderant Stella:,

dentales

}

quarum

dua? occi-

orientalis vero vna: diftabat orientalis a

Otu

O

*

*

*

;

loue

0cG

*

min.3. Occidentalisprordma m.z.occidentaliorreliqua' aberac a media m.8. Omrietffueruntin eademre&a ad vngucm,& eiufdemfere magnitudinis; AtHora i.Stelteviciniores panbusaIoueaberantinterftitijs:occidua quoque m.3. SedHora 6.quarta S-t-elenim ab< lula viia cft inter orienraliorem & louem in taii configu ij

rauone

.

1

Qrientalior diflabat ifequenti m. 3 Jequens lQue.

a.

RECENS HABITAE.

'**

loue m.i.fec.jo.Iuppicerab occidentalifequentim.

* #

Ori.

Q

3.

'

*

^

Occ.

vero ab occidentaliori m.y.erat fere a?quales 3 orien taiistanturn Iouiproxima reliquis erat paulo minor.

fiaec

erantque in eadem recta Eclyptica? paraliela.

Die i9.Ho.o.m.4o.Stella?dua?folnmmodooccidu£ £ loueconipecl«fueruntfati$magna? 3 & incadcmre-

Q

Ori.

^

#

Occ.

#acum Ioue ad vnguem, ac fecundum Eclyptica? duclu difpofita?.

Propinquioralouediftabatm.

7. ha?c

verd

ab occidentaliori m«6.

Die 20.NubilofumfuitcceIum. Die 21, Ho.i. m.30. Stellula? tres banturinhacconftiturione

Q

*

Ori.

.

*

fatis

exigua?cerne-

Orientalis abcrat

»

i

aioue

Occ.

m.2. luppiter ab occidentali fequente.m.^.haec ver6 ab vngue in eadem reda Ecly-

occidentaliori m.7. erant ad

ptica?para)kla.

Die2 5.Ho.i.m.3o.fnamfupenoribustribusnocl:ibus coe;Q fuit nubibus obduCtum) tres apparuei ut Stci Ori.

*

*

Q

«

Occ.

te.Orientales dua?, t}uarum dlftantia? inrcr

G

%

fe

3

& a Iotie

ajquaks

OBSERVAT. SIDEREAE #qua!es fuerunt,ac min.^.Occidentalis vna aberat a To-

uemin.

2.

Eclyptica?

Erantineademre&aadvnguemjfecunduin

dudum

Die 26. Hora o. m. 3 o.

bina?

m.

Orientalis vna diftans a Ioue

m

Oii.

tantum aderan t Stella?. i q.

Occidentai

$

Qf

;

s altera

Occ

diftans m.6. Orientalis erat aliquanto rainor ocridenta li.

Sed Hora

Ori.

5

.

tres vifae funt

Stelte,pmer enim duas il

()*

£

#

Occ-

adnotatas tertia ex occidente prope Iouem admodum exiguacernebatur^qua^priusfub louelatitabat^ diftabatqueabeom. 1. Orientalisvero remotioivquam antca videbatur,diftans nempe a loue m. 1 1. Hac nocle pri mum Iouis adiacentium Planetarum progreiTum fecundum Zodiaci iongitudinem facta relatione ad fixam

&

quandam obferuare piacuit:

ipectabatur enim fixa Stel

&

laorientemverfusdiftansdPianctaorienulim. 11. paululum in Auftrum deflett-ebat3 in hunc qui fequitur

modum» OrL.

*

Q*

^

sfcfixa

Die 27. Ho.io m-4» Apparebant Stella?

in taii confl-

guratione. Orientalior diftabat a loue min. io. fequens loui proximamin.o.fec^ o.Occidentalis fequens aberat

min.2»

RECENS HABITAE.

27 (

min.2.fec. ^o.ab hacoccidentaliordiftabatmin. i.Vici-

<ÂŤ()**

*

Ori.

5fi

Occ

fixa

nioresloui exigua? apparebant, praefertim Oricntalis, extremaevero erantadmodum conipicuann primis ve-

roocciduajre^amquelineamfecundumEclyptiCvTductum defignabant ad vnguem. Horum PJanetarum pro greffus verfus ortum ex collatione ad prcEdi&amfixam inanifeftecernebatur, ipfienim Iuppitercumadftantib.

Planetis vicinior erat , vt in appofita figura videre licet.

SedHo. min.

Stellaoiientalisioui proxima aberatabeo

5.

1.

Die

28. Ho.i.

talis diftans

Ori.

dux tantum Stella? videbantur;orien-

a loue min.9. Occidentalis verd m. 2.Erant

O

*

*

Pcci

*fixa fatis confpicua?,

& in eadem re&a; ad quam lineam fixa

perpendiculariterincidebat inPianetam orientaie 3 velutiinfigura.

OrL

*

Sedhora

5, tertia Steilula

*

O

*

exoriente di*

Occ.

itans aloue m.a.confpeda ell in eiufmodi coftitutione.

Die i.Martij Ho. 0. m. 40. quatuor Stelia? orientalcs

omnes

OBSERVAT. SIDEREAE omnesconfpectae funt,quarumIouiproxima aberatal* eo ni.2. iequensab hacnvi. tertiajrho.fec.20. eratque r,

Ori.

**

*

/"*}

Occ.

reliquis clariorfab iftaver6diitabatorientaliorm.4.8£

reliquis eratminor.Rectam nifi

proxime defignabant linea,

quod tertia a ioue paululum

attolIebatiur.Fixa

eum

Ioue, & orientaliori trigonuma?quilaterum conftituebatutinfigura.

Die

2.

Ho.o

rn.40.tres adftabantPlaneta^orientales

duo^vnus vero occiduus in

Ori.

*«

©rientalior a Ioue

tali

eonfiguratione. Aberat

Q

*

Occ.

m.7 ab hoc diftabat feques m.o.f.3 o.

Occidentalisveio elongabaturaloue m.2.erant exneJucidiores,ac maiores reliquo , quiadmodu exiguus

rm

apparebat.OrientaJiora reclaliuea perreliquos&loue Boream vidcbatur datus . Fixa iam ducia paululum

m

adnotata ab occidenta.i Planeta m.8.diftabat/eeudum perpendicularem abipio llaneua duclcm fuperlineam re&am per Flanetasomnesextenfamjvelutiappofitafigurademonftrat* Hafce louis, & adiacentium Pbnetarum ad Fixa collatio-

RECENS HABITAE.

2* fationesapponereplacuit,vtex illiseorundePlanetaruai progrelTuSjtum fecundu longituc!inem,tum etiamfecudu latitudinem,eum motibus,qui ex tabulisauriunturad vn-

guem congruere quilibet intelligere poflit H^funtobferuationesquatuor Mediceorum Planetarum recens,ac primo a me repertorum , ex quibus quauis iliorum periodos numeris colligere nondu deturj licet faltcmqusedam animaduerfione dignapronunciare. Acprimo cumlouem confimilibusinterftitijsmodo confequan tur,modo pra?eant,ab ecq; tum verfus ortum,tum in occa

fum anguftiffirnis tantu diuaricationibus elongentur,eun demqj retrogradum pariter, atqj directum concomitetur, quin circa ilium fuas conficiant conuerfionesjnterea dum circamundicentrumomnes vna duo decenalesperiodos abfoluuntmeminidubiii eiTepoteft.Conuertuturinfuper in circulis ingqualibus, cj manifefte colligitur ex eo, quia inmaioribusaloue digreffionibus nuquabinosPlanecas iunftos videre licuitjcum tamen prope louem duo 3 tres 3 & interdum oes fimul conftipati reperti fint.Deprehenditur infuper velociores elfe conuerfionesPlanetaru anguftiores circa

iouem

circulos deicribentiujpropinquiores

enim

loui StellaÂť fafpiusfpeclantur orientales,cumpridieexoC" cafu apparuerint,& econtraiat

Planetamaximupermeas

orbem, accuratepraradnotatas reuerfiones perpenden ti r reftitutiones femimenftruas habere videturJExirnium prar tcrea praeclarumq; lis

habemus argumentu pro fcrupulo ab

il

demendo qui in Siftemate Copernicano conuerfione ,

Pianetarum circa Sole a?quo animoferentes^adcd pertur banturahvniusLunse circaterralatione,intereaduambo

annuuorbe circaSoie abfoluuni:,vthancvniuerfi

coftitu-

tion'etanq,impofIibilem euertendaeffearbitrenturjnunc

enimnedum Planeta vnbi circaaliti -conuertibile hubemusy dii ambo magiau circa Soie perluftrantorbem; verum quatuor circa loueinftar Luna? arca Teliure ,ienius nobis (

va--

gafttes

OBSERVAT. "SIDEREAE gantes ofFert Stellas.dum oes fimul cu loue

magnu

1 2.

annotum

Solepermeant orbe. Praetereundu tan dem non eft,qua na rone contingat, vt Medicea Sidera du ipacio

circa

anguftiffimas circaloue rotationesabfoluuntjfemetipfis

duplo maiora videantur.Caufam in vapo minimeqrere poffumus: apparent enim auribusterrenis cWeu minuta^du louis , & propinquaru fixaru moles nil immutatar cernuntur. A ccedere aut illos, adeoq; a terra e-

interdum

plus.cl

Jongari circafua? couerilonis pcrigeu,autapogeujvt tanta?

mutationis cam nancifcantur^oino inopinabile vfjna ar&a circuJarislatio id nulla rone pre-ftare valetjoualis vero mo tus(qui in hoc cafu recTusfcre effet)& inopinabiJis,& ijs q apparent nulIaroneconfonusciTevr. Qiiodhacinrefuccurrit lubens profero,ac recTe philoibphantiii iudicio,ce-

fiii\Tq;exhibeo.C6ftatterreftriu vaporiiobiecTu Sole,Lu-

namqj maiorcs,fed fixas, atqj Planetas minores apparcre: hinc Luminariaprope orizonte maiora,StelJa? vero mino resjacplerunqjinconfpicuarjimminuunturctmagis/iijde vaporeslumine fuerint perfufi j idcirco Stella: iuterdiu,ac intracrepufcuJaadmodum cxilesapparcntjLunanonite, vt fupra quoqjmonuimus. Conftat infuper no modo Tel lurem,fed et Ltinam fuum habere vaporofum orbe circiN fufum,tum cx his qua? fupradiximus, tum maxime ex ijs, qv.ÂŁ fufius in noftro Siftemate dicenturjat ide quoq,- de re

congruepoifumusjadeo vtet Iouem deniiorem reliquo a?thcreponereorbem in-

liquis Planetisfcrre iudiciu circa

opinabiJeminimevideatur,ciicaquem,inftar Luno? circa

elementorum fpheram,PIaneta? MEDiCEA circumducan ttir > arque huius orbis obiecm dum apogei fuerint minores,dum vero pcrigei,per eiufdem orbisabiationem,feu at tenuationem maiorcs apparcanr. VJteriusprogreditemporis aneuftiainlribetjpJura dc hisbrcuicandidus Leclor expecler.

F

I

N

I

S.

X