W SERCU KOCIEWIA GMINA ZBLEWO by Fundacja OKO-LICE KULTURY

S E R C U

K O C I E W I A

GMINA ZBLEWO

Każdy, kto choć raz odwiedził naszą Gminę, wspomina ją jako oazę pięknej przyrody, krainę jezior, lasów i łąk, pełną urokliwych, niepowtarzalnych miejsc oraz pełną gościnnych i życzliwych ludzi. Większość tych, którzy raz do nas zawitali, chętnie tu powraca.

Szanowni Państwo, Jako Wójt Gminy Zblewo mam ogromną przyjemność zaprosić Państwa do lektury niniejszego opracowania, będącego swoistą wizytówką naszej „Małej Ojczyzny”. Gmina Zblewo to szczególne miejsce na Ziemi. I mówię tak, nie tylko dlatego, że to również moje miejsce. To jednak nie tylko miejsce wypoczynku, ale i miejsce codziennego życia 11. tysięcy jej mieszkańców. Dzięki ich pomysłowości rozwija się biznes lokalny, a rozwiązania infrastrukturalne sprzyjają realizowaniu inwencji gospodarczej. Duże znaczenie zarówno dla mieszkańców, jak i turystów, ma charakter życia kulturalnego toczącego się na terenie Gminy. Staramy się, aby każdy znalazł tu coś dla siebie. Organizujemy szereg imprez zawierających elementy kultury popularnej, masowej, jak i wychodzimy naprzeciw pozostałym, innym gustom i upodobaniom. Część z tych imprez na stałe wpisała się do kalendarza kulturalnego Gminy. Zblewo, które prężnie się rozwija, jest ładne i przyjazne, a Gmina określana jest mianem Zielonej Gminy, bowiem widziana z lotu ptaka jest mozaiką lasów, pól i jezior. Łatwo jest pokochać tę ziemię. Mam nadzieję, że niniejszy folder będzie dla Państwa nie tylko pamiątką z Waszego pobytu tutaj, ale również zachętą do licznych powrotów.

Wójt Gminy Zblewo - Krzysztof Trawicki

HISTORIA ZBLEWA Najstarsza wzmianka o Zblewie pochodzi z 1305 roku i dotyczy aktu nadania przez Wacława II wsi Stubelow wraz z okolicznymi dobrami Krzyżakom. Następna, to akt osadniczy wydany przez komtura grudziądzkiego Dietricha von Schneckenberga, pochodzący z 3 sierpnia 1340r. Można jeszcze wspomnieć o starej legendzie mówiącej o tym, iż przez Zblewo wracał orszak z ciałem zamordowanego przez Prusów św. Wojciecha. Istnieje również stare podanie ludowe głoszące, że mniej więcej na terenie dzisiejszej wsi gminnej, stworzył sobie pustelnię eremita o nazwisku Zblewski. To właśnie wokół tej pustelni stopniowo powstawała dzisiejsza wieś. Zarówno legenda o przejeździe orszaku z ciałem św. Wojciecha, jak i podanie o pobożnym eremicie, nie mają jednak umocowania w źródłach historycznych. O tym, że na obecnym terenie gminy od bardzo dawna toczy się życie o charakterze społecznym świadczą jednak pewne pozostałości. Są to m.in. ślady po nieistniejącym już cmentarzysku z okresu halsztackiego, składające się z 54. popielnic. Na przełomie XIII i XIV wieku rozwijają się na tym terenie drobne wioski słynące z produkcji smoły i obróbki drewna. Zblewo wróciło do Polski w roku 1466, po podpisaniu II pokoju toruńskiego. Przez te tereny przeszły również wojska Napoleona w marszu na Moskwę w 1812 r. (źródła: bip.zblewo.pl, www.szramka.republika.pl, www.zblewo.pl)

CHARAKTERYSTYKA GMINY Gmina Zblewo leży w województwie pomorskim, powiecie starogardzkim i w regionie etnograficznym Kociewie. Terytorialnie mieści się w obrębie Pojezierza Starogardzkiego, na skaju Borów Tucholskich. Liczy 11.270 mieszkańców, zamieszkujących w 17. sołectwach. Obszar gminy liczy 184 km2, z czego 30% zajmują lasy, w których znajduje się obfitość łownej zwierzyny i runa leśnego. W obrębie gminy leży malowniczo położonych 14 jezior, przepływają 2. rzeki - Wda i Piesienica oraz Kanał Bytoński. Zblewo to gmina typowo rolnicza, gdzie średnia wielkość gospodarstwa kształtuje się w granicach 10 ha. Uprawia się tu głównie zboże i ziemniaki, a w hodowli dominuje żywiec wieprzowy i wołowy. Oprócz rolnictwa rozwija się tu także sektor handlowo-usługowy i wytwórczy, z przewagą usług budowlanych, transportowych i drzewnych, a wszelkie formy działalności gospodarczej na terenie gminy mają charakter prywatny. Nadmienić należy, że południowa i zachodnia część gminy stanowi obszar chronionego krajobrazu i posiada funkcję rekreacyjną, uwzględniającą zasady ochrony środowiska naturalnego. Przyroda gminy i jej mikroklimat sprawiają, że jest ona perełką turystyczną. Gmina nasza jest laureatem wielu prestiżowych nagród, jak: Gmina Fair Play, Gmina Manager, HIT Samorządowo-gospodarczy oraz certyfikaty i wyróżnienia w dziedzinie oświaty, sportu, turystyki i ochrony środowiska. Zblewo jest partnerem Gmin: Łapsze Niżne (na polskim Spiszu) i Gniewino (nad Bałtykiem). Honorowymi obywatelami Gminy Zblewo zostali: • ks. Jan Bernard Szlaga - biskup pelpliński, • Edmund Dywelski - wielki społecznik, nauczyciel, kierownik szkoły w Bytoni, • Edmund Zieliński - twórca ludowy, rzeźbiarz, malarz, publicysta, propagator sztuki ludowej, • Jan Paweł II - papież.

KULTURA W kalendarzu imprez na stałe zagościły duże plenerowe imprezy kulturalno-sportowe: • Festyn Kociewski, • Wojewódzki Przegląd Orkiestr Dętych, • Przegląd Chórów Kościelnych, • Koncerty GOSPEL, • Dożynki Gminne, • Zawody Strong-Men, • konkursy kulinarne „Nasze kociewskie dziedzictwo”. Corocznym, ważnym wydarzeniem jest wiosenna GALA NAGRÓD WÓJTA GMINY, gdzie uhonorowane zostają wszystkie osoby (przedsiębiorcy, sportowcy, twórcy, animatorzy kultury itd.), które w poprzednim roku kalendarzowym wyróżniły się w działaniach na rzecz rozwoju Gminy Zblewo.

Doroczne Nagrody Wójta Gminy Zblewo przyznawane są za osiągnięcia i zasługi dla Gminy Zblewo i jej mieszkańców w czterech dziedzinach: społeczno - gospodarczej, kulturalno - oświatowej, sportu i rolnictwa. Typowane osoby muszą wyróżniać się osiągnięciami mającymi znaczenie dla Gminy Zblewo, a w szczególności: - przyczyniły sie do promocji gminy w kraju i za granicą, - przyczyniły się do rozwoju społeczno-gospodarczego, kulturalno -oświatowego, sporu i rolnictwa, - przysporzyły Gminie i jej mieszkańcom korzyści materialnych lub duchowych. Nagrodą jest piękna statuetka wykonana przez artystę rzeżbiarza Benka Osowskiego z Wirt, oraz dyplom. Wójt Krzysztof Trawicki

Nagroda Wójta - GALA 2011

Nagroda Wójta - GALA 2012

Nagroda Wójta - GALA 2011

Nagroda Wójta - GALA 2013

Zespół LOLEK ORKIESTRA z Zamościa

Duet Tadeusz Drozda i Krzysztof Trawicki- 2008

KOCIEWSKIE PIÓRO 2013

SPORT w naszej Gminie rozwija się prężnie. Zostaliśmy laureatem prestiżowej nagrody HIT Pomorza w kategorii: „Działania inwestycyjne Gminy na rzecz sportu”. Posiadamy na naszym terenia trzy „Orliki” (w Zblewie, Pinczynie i w Borzechowie) z całym zapleczem socjalnym i czwarte boisko wybudowane w ramach programu „Boisko wielofunkcyjne” (w Kleszczewie) oraz jeden kompleks sportowy w Bytoni. Na naszym terenie działa 7 drużyn piłkarskich. Przy „Orlikach” działają place zabaw, by od najmłodszych lat zaszczepiać dzieciom sportowego bakcyla oraz by mogły bezpiecznie się bawić.

TURYSTYKA Najważniejszym walorem naszej Gminy jest naturalne piękno krajobrazu. Kto choć raz odwiedził nasze tereny, chętnie tu powraca. Skupiska jezior i lasów obfitujące we florę i faunę oraz obfite leśne runo, pozwalające na zbieranie jego owoców, przyciągają wielu turystów, a ukształtowanie powierzchni, gwarantuje wypoczynek w zależności od upodobań - czynny lub bierny. Można tu znaleźć miejsca, których z pozoru nie dotknęła jeszcze ludzka stopa, dziewiczo dzikie, niezakłócone cywilizacją. Są tu i ludzie. Ludzie weseli, życzliwi, dzięki którym turysta poczuje się ważny i doceniony, którzy zabezpieczą mu bazę wypoczynku. Każdy, kto zdecyduje się odwiedzić naszą Gminę, może liczyć na przebywanie w otoczeniu pięknej przyrody i zaznanie prawdziwej kociewskiej gościnności. Najlepiej Kociewie czuje się w Zblewie Tadeusz Drozda

Naszą letnią bazą wypoczynkową są jeziora, których mamy czternaście. Trzy z nich, to prawdziwe perły. Jezioro Niedackie, a właściwie Niedack, bo tak brzmi jego nazwa, to rynnowe jezioro przepływowe, leżące na północnym krańcu Borów Tucholskich. Jeden z cieków źródłowych rzeki Piesienicy wypływa z tego jeziora i przepływa przez Zblewo - to tzw. Piesieniczka. Powierzchnia zwierciadła wody wynosi ok. 111 ha. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 106,3 m n.p.m., a maksymalna głębokość jeziora wynosi 30 m. Jest bardzo czyste.

Jezioro Borzechowskie Wielkie jest najgłębszym i trzecim, co do wielkości jeziorem na Kociewiu, o długości ok. 6 km, powierzchni ok. 240,0 ha i głębokości dochodzącej do 35 m. Zwierciadło wody położone jest na wysokości 101,2 m. Jezioro łączy się wąskim przesmykiem z jeziorem Szteklin. Jest bardzo czystym, zaliczanym do największych jezior Pojezierza Starogardzkiego. Znajduje się na nim kilka wysp. Na największej z nich, Wyspie Starościńskiej (4 ha), można zobaczyć fragmenty ruin po zamku, który w latach 1581-1772 był siedzibą Starostów Kociewskich. Jezioro objęte jest strefą ciszy. Nad jego brzegiem, w pobliskich Wirtach, znajduje się najstarsze w Polsce ARBORETUM - leśny ogród dendrologiczny, należący do Lasów Państwowych, do Nadleśnictwa Kaliska. Ogród ten 28 grudnia 2005 roku decyzją Ministra Środowiska uzyskał rangę ogrodu botanicznego. Od 1997 roku Arboretum Wirty jest członkiem Rady Ogrodów Botanicznych w Polsce, a od 2005 roku International Agenda for Botanic Garden in Conservation.

Na stronach internetowych www.wirty.pl czytamy: „Dawno mgła zapomnienia pokryła czas, gdy po raz pierwszy, gdzieś pod koniec XVI wieku, królewski leśniczy stanął w tym miejscu. Później różnie toczyły się losy tego małego skrawka lasu. Przemijały zdarzenia i ludzie. Potop szwedzki pozostawił zgliszcza na Wyspie Starościńskiej zwanej tak od siedziby Starosty Borzechowskiego. Warownię odbudowano, ale czasy jej świetności już nie powróciły. Czy to brak dobrego gospodarza, czy wiry historii? Jednak w lesie obok, w którym kiedyś stał zadumany królewski leśniczy, zaczynały się dziać dziwne rzeczy. Był wiek XIX, gdy wśród leśnych olbrzymów wycięto polanę, pnie wykarczowano i na tak przygotowanym miejscu zasadzono młode drzewka. Dziwne i obce, nie takie jak wszystkie w sąsiadującym lesie, owocowe. Rozwiewają się powoli mgły osłaniające dawne dzieje tego miejsca. Coraz wyraźniej wyłania się obraz początków Arboretum z zapisków leśników, starych map, przechowywanych w pamięci pokoleń faktów z życia tego niewielkiego fragmentu pomorskich lasów. Fakty te po wielokrotnym przekazie stają się powoli legendą, taką jak ta, opowiadana nad grobem Victora Puttricha (syna jednego z wielu nadleśniczych, Adama Puttricha). Adam Puttrich rozpoczął nasadzenia gatunków obcych europejskim i polskim lasom, tworząc zręby dzisiejszej kolekcji. Z tego okresu pozostała i istnieje do dziś najstarsza w Wirtach aleja, w cieniu której można przejść i podziwiać stare jodły, cisy i odroślowy, wielopniowy żywotnik nazywany „kotem o siedmiu ogonach”. Nadleśniczy ten założył nie tylko najstarszą w Arboretum aleję, ale wspólnie z Profesorem Adamem Schwappachem, zauroczonym wielkością i szybkością przyrastania drzew amerykańskich, rozpoczął zakładanie powierzchni doświadczalnych. Było ich początkowo około trzydziestu.(…) Kiedy minął kolejny światowy konflikt, nazwany przez historię drugą wojną światową, Lasy Państwowe rozpoczęły działalność i dostarczanie drewna do odbudowy kraju po minionych latach okupacji i zniszczeń. W Wirtach ruszyła wyłuszczarnia przygotowująca nasiona do zalesiania zrębów i gruntów nieprzydatnych dla rolnictwa, najbardziej ubogich. W latach pięćdziesiątych Nadleśniczy K. Szulisławski sadzi odmiany ozdobne, jak świerk pospolity odm. gniazdkowata, czy jałowiec chiński. Wtedy też, poza terenem Arboretum, przy istniejącej dzisiaj ścieżce dydaktycznej, Instytut Badawczy Leśnictwa rozpoczyna badania, zakładając wzorem nadleśniczego A. Puttricha i Prof. A. Schwappacha powierzchnie doświadczalne z żywotnikami i daglezją. (…) Dzisiaj Arboretum Wirty jest przede wszystkim miejscem odpoczynku dla osób przyjeżdżających, nawet z dalekich miejscowości tylko po to, żeby tu być, żeby zobaczyć jakąś rzadką, tutaj kwitnącą albo owocującą roślinę. Ważnym celem działalności jest propagowanie wiedzy o przyrodzie, lesie i doświadczalnictwie leśnym, o historii lasów i leśnictwa na Pomorzu”.

Dla odwiedzających, ogród otwarty jest codziennie w godzinach od 8.oo do zmierzchu. Zorganizowane grupy mogą skorzystać z pomocy przewodnika, który przybliży historię tego miejsca. Do najciekawszych taksonów, które tu można zobaczyć, należą: Cyprysik groszkowy odm. szpilkowa, Żywotnikowiec japoński, Buk pospolity odm. białobrzega, Orzech pośredni odm. Wirty i Tulipanowiec amerykański odm. żółtobrzega. W lesie, Nadleśnictwo Kaliska stworzyło ścieżkę dydaktyczną o długości około 2,7 km, pozwalająca poznać różne typy lasów oraz sposoby ich zagospodarowania oraz ochrony. Ponadto na miejscu można nabyć widokówki i książki opisujące historię oraz atrakcje, jakie skrywa przed nami Arboretum, jak i sadzonki drzew oraz krzewów ozdobnych. Na terenie Arboretum istnieje możliwość zorganizowania ogniska lub wynajęcia obiektu edukacyjnego.

WIDOK NA GRUPĘ KRZEWUSZEK , W GŁĘBI KWITNĄCA ROBINIA BUJNA

JEDNA Z WIELU ŚCIEŻEK W CZESCI PARKOWEJ ARBORETUM

ALEJA SZULISŁAWSKIEGO

JEDNA Z WIELU ŚCIEŻEK W CZESCI LEŚNEJ ARBORETUM

LESZCZYNA POSPOLITA odm. pogięta

LILAK WĘGIERSKI

WIŚNIA PIŁKOWANA

SKRZYDŁORZECH KAUKASKI

PARCZELINA TRÓJLISTKOWA

KIELICHOWIEC WONNY

OLIWNIK SREBRZYSTY

PERUKOWIEC PODOLSKI

SZLAKI TURYSTYCZNE Przez teren Gminy wiodą oznakowane szlaki turystyczne: żółty tzw. kociewski (Tczew - Chojnice), szlak Ogrodu Dendrologicznego (Zblewo - Wirty), kolarski szlak wojsk napoleońskich (Czarna Woda - Zblewo - Starogard Gdański), oraz 8 szlaków rowerowych wyznaczonych przez zblewską grupę „Szkoła Marzeń”. Łącznie posiadamy 89 km wytyczonych szlaków, w tym: 22 km pieszych, 44 km rowerowych oraz 23 km konnych. Zostały oznakowane zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie normami.

WYPOCZYNEK I NOCLEGI Bogata jest też baza turystyczno-noclegowa. Turysta może wybrać z pośród kwater agroturystycznych, ośrodków wypoczynkowych i hoteli to, co mu najlepiej odpowiada. Właściciele tych obiektów dbają, by goście mogli odpoczywać w jak najlepszych warunkach i żywić się, w często opartej na regionalnych przepisach, ich kuchni. Na terenie Gminy zgodnie z kategoryzacją funkcjonują 3 ośrodki wypoczynkowe, 1 hotel, 1 gościniec oraz 15 kwater agroturystycznych.

LASY Sosnowe lasy obfitują w jagody, borówki i grzyby. Tworzą specyficzny mikroklimat, dają możliwość aktywnego wypoczynku podczas pieszych i rowerowych wędrówek. Są ostoją dla wielu gatunków zwierząt - saren, jeleni, dzików, wydr, bobrów oraz wielu gatunków ptaków. W tutejszych lasach można spotkać: niejadowitego węża - zaskrońca, jadowitą żmiję, beznogą jaszczurkę - padalca oraz bociana czarnego.

INWESTYCJE 1. Kompleksowe uporządkowanie gospodarki ściekowej w Gminie Zblewo - etap I. 2. Utwardzenie parkingów wraz z infrastrukturą techniczną w miejscowości Zblewo. 3. Budowa kompleksu boisk sportowych w ramach Programu „Moje Boisko - Orlik 2012” w Borzechowie. 4. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej Gminy Zblewo w ramach III konkursu programu „System zielonych inwestycji” dla budynku Wiejskiego Domu Kultury w Pinczynie, Zespołu Szkół Publicznych w Kleszczewie, Borzechowie oraz budynku Urzędu Gminy. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska oraz własnych. Zadanie obejmuje wymianę instalacji grzewczych wewnętrznych, wymianę stolarki okiennej oraz docieplenie ścian zewnętrznych oraz stropodachów. Budynek Urzędu Gminy w Zblewie

Chodnik w Semlinie

Gminny Ośrodek Kultury im. Małgorzaty Hillar w Zblewie

Wiata przystankowa w Karolewie

Ochotnicza Straż Pożarna w Pinczynie

ZSP w Borzechowie

ZSP w Kleszczewie

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

Biblioteka w Pinczynie im. Franciszki Powalskiej

Otwarcie Remizy OSP w Pinczynie

OSP Zblewo

5. Roboty remontowe w zakresie budowlano - instalacyjnym w obiektach oświatowych (szkoły) wykonane w ramach dofinansowania z funduszy publicznych PFRON. 6. Zadanie obejmujące zagospodarowanie terenu wokół budynku świetlicy wiejskiej w Radziejewie. Zakres zadania obejmował wykonanie instalacji odwadniającej teren działki, utwardzenie placów komunikacyjnych kostką betonową „POLBRUK”. 7. Budowa chodnika wraz z wjazdami na posesje przy drodze powiatowej Nr 2703G w miejscowości Semlin. 8. Zakup i montaż 6. wiat przystankowych w miejscowościach: Karolewo, Białachowo, Jezierce, Cis, Radziejewo, Piesienica 9. Centrum Sportowo - Rekreacyjnego w Bytoni - III etap.

Świetlica wiejska w Radziejewie

Zaplecze socjalne boiska ORLIK w Zblewie

Boisko ORLIK w Zblewie

Boisko sportowe w Borzechowie

Boisko wielofunkcyjne

Gminne Przedszkole w Zblewie

Sala gimnastyczna ZSP w Zblewie

Plac zabaw w Pinczynie

Ĺ&#x161;cianka wspinaczkowa

Boisko ORLIK w Borzechowie

STÓŁ ZBLEWSKIEJ GOSPODYNI Kociewie nie należało do regionów zasobnych. Podstawą miejscowej kuchni były składniki, które gospodyni zebrała z pola lub przydomowego ogródka. Dlatego główne składniki dań kociewskiej kuchni to ziemniaki, brukiew, kapusta i cebula, żytni chleb na zakwasie, przetwory mleczne i czasami odrobina okrasy. Jadano jaja i drób z własnego gospodarstwa, rzadziej wieprzowinę, wykorzystywano też kozie mleko. Przygotowywano potrawy z ryb z okolicznych jezior i rzek, wykorzystywano też grzyby i owoce lasu. Najczęściej na stołach zblewskich gospodyń gościły zupy. Do najpopularniejszych należała brukiew na gęsinie, kraszona skwarkami kartoflanka oraz jarzynowy poryraj. Jedzono też śledzie, w tym marynowane w cebuli i kozim mleku, a w rodzinach biedniejszych - ślepego, czyli posiekaną w piórka cebulę, lekko podgotowaną w zalewie octowej z dodatkiem ziela angielskiego, którą potem podawano do ziemniaków w mundurkach zwanych pólkami. Gotowano golce, czyli ziemniaczane kluski, które podawano ze skwarkami i kiszoną kapustą, pieczono szandar, czyli ziemniaczaną babkę kraszoną słoniną. Jesienią i zimą gospodynie gotowały gęste dania jednogarnkowe, najczęściej na bazie roślin strączkowych i kapusty, z niemiecka zwane eintopfami, których źródeł należy szukać w pruskim aspekcie historii regionu. Mięso pojawiało się na zblewskich stołach od święta. Zazwyczaj jadano drób, który podobnie jak kozy, można było w prosty sposób hodować w domowej zagrodzie. Wieprzowinę zazwyczaj przeznaczano na sprzedaż na okolicznych targowiskach, zachowując czasami podroby, głowzinę i nóżki na zylc oraz słoninę na skwarki i smalec. Jesienią gospodynie przygotowywały okrasę z gęsi, czyli siekane gęsie mięso wraz z kością i skórką, które przyprawiano solą, pieprzem i cząbrem i przechowywano w kamiennych garnkach od jesieni do wiosny, a wykorzystywano do kraszenia zup i sosów. Do dziś przy specjalnych okazjach, zwłaszcza weselach i „przyjęcinach”, podaje się kurczaka w potrawce, czyli kawałki kury z rosołu z ryżem i białym sosem z rodzynkami. Uroczysty obiad nie może się obyć bez szpajzy, czyli cytrynowej leguminy podawanej z bitą śmietaną. Uwadze smakosza nie może ujść mnogość imprez i konkursów kulinarnych, które od lat organizowane są w Zblewie i okolicach. Do najważniejszych należy organizowany w maju Wiosenny Stół Kociewski, podczas którego zblewskie gospodynie z pietyzmem rekonstuują wiosenny charakter tradycyjnej kuchni Kociewia. Równie popularny jest lipcowy konkurs Kociewski Deser Letni, podczas którego można spróbować deserów z letnich owoców ogrodowych. Popularnością cieszy się też jesienny konkurs na potrawy jednogarnkowe oraz na dania z ziemniaków Kociewska Bulwa. Każda z tych imprez jest ściśle związana z produktami charakterystycznymi dla pory roku. Każda z nich charakteryzuje się bardzo wysokim poziomem merytorycznym, nad którym czuwam osobiście. Dzięki temu zblewskie imprezy kulinarne utrzymują iście europejski poziom i zaliczane są do najlepszych w kraju, co potwierdzają opinie dziennikarzy w prasie i telewizji oraz tysiące zaciekawionych kuchnią Kociewia gości, zjeżdżających corocznie do Zblewa, aby móc posmakować kuchni regionu. Artur Michna, krytyk kulinarny

NAJLEPIEJ KOCIEWIE CZUJE SIĘ W ZBLEWIE

Tadeusz Drozda

KONTAKTY URZĄD GMINY ZBLEWO ul. Główna 40, 83-210 Zblewo, tel. 58 588 4567, 58 588 4381 e-mail: gmina@zblewo.pl www.zblewo.pl

PUNKTY INFORMACJI TURYSTYCZNEJ W ZBLEWIE Informacja Turystyczna Urząd Gminy Zblewo ul. Główna 40 tel. 58 588 4567 w. 50, Informacja Turystyczna Gminny Ośrodek Kultury Gminna Biblioteka Publiczna ul. Główna 40 tel. 58 588 4377

W SERCU KOCIEWIA GMINA ZBLEWO z serii: UROKI KOCIEWIA ISBN 978-83-934792-7-6 Opracowanie i DTP: © Fundacja OKO-LICE KULTURY Zblewo, ul. Modrzewiowa 5 tel. 58 588 4250 i kom. 504 248 558 www.oko-lice-kultury.pl Tekst: Aleksandra Zdrojewska, Elżbieta Glaza Foto: Lech J. Zdrojewski, Krzysztof Frydel, Anna Zimniewska, oraz z archiwum Urzędu Gminy Zblewo

ISBN 978-83-934792-7-6