Księga standardów Rynku Środy Śląskiej

Zaprojektuj swoją witrynę

Księga standardów Rynku Środy Śląskiej

Spis treści:

Wstęp –> str. 3

1. historia

Historyczna zabudowa Rynku Dolnego –> str. 6 2. dla przedsiębiorcy: krok po kroku Krok 1 – informacja –> str. 12 Krok 2 – obserwacja –> str. 14 Krok 3 – projekt –> str. 30

Wypadki szczególne –> str. 42

Dobre i złe praktyki –> str. 45

Kalkulacja i cennik –> str. 52

Formalności –> str. 53 3. dla miasta

Rekomendacje dla Urzędu Miejskiego Środa Śląska –> str. 56

Rekomendacje dla parafii św. Andrzeja –> str. 58

Wstęp

Szanowni Państwo, Oddajemy w Państwa ręce podręcznik, który podpowiada w jaki sposób dzięki dobrze zaprojektowanej witrynie, mogą Państwo zadbać o wizerunek swojej firmy i dotrzeć do nowych klientów.

Niniejsze opracowanie powstało w oparciu o analizę materiałów historycznych oraz konsultacje społeczne prowadzone z przedsiębiorcami i użytkownikami Rynku.

Przeszklone witryny są magnesem i ornamentem ulicy – przejściem do zaczarowanego świata: kuszą kolorami, uwodzą formami, czarują aranżacją, światłem – działają jakością towarów, opakowań [...] Są tylko powierzchnią, za którą kryje się wielce obiecujący świat.

— G. Dorlefs, Człowiek zwielokrotniony, Wydawnictwo piw, Warszawa 1973, s. 109

Obecnie powszechnym trendem jest ograniczanie ilości reklam w obszarach staromiejskich. Magistraty kolejnych miast decydują się na wprowadzenie Parków Kulturowych, które prawnie regulują dopuszczalne formy reklam oraz ich powierzchnię. Intencją działań jest zarówno dbałość o wizerunek, jak i estetykę przestrzeni publicznej oraz ograniczenie obecnego w niej chaosu wizualnego, jak i wyeksponowanie charakteru zabytkowych kamienic.

Rynek Dolny Środy Śląskiej historycznie pełnił funkcje handlowe (prawdopodobnie już od xii wieku), do dzisiaj oryginalna zabudowa zachowana jest w bardzo dobrym stanie i objęta jest opieką konserwatora zabytków. W Rynku znajdziemy kamienice czynszowe zdobione licznymi detalami architektonicznymi. Zabytkowe fasady budynków to także witryny lokali użytkowych. Publikacja, którą trzymacie Państwo w dłoniach, pokaże w jako sposób uprościć lub uzupełnić wizerunek średzkich pierzei – tak by stanowiły one całość.

Przygotowany zbiór wskazówek i zestandaryzowanych projektów oraz dobrych praktyk, pokaże w jaki sposób przywrócić świetność Placu Wolności. Podniesienie wizualnej atrakcyjności lokali i stworzenie spójnego wizerunku Rynku zachęci średzian i mieszkańców sąsiednich miast do częstszych odwiedzin.

Rolą witryny jest przyciągać wzrok, wzbudzać emocje oraz zapraszać do środka. To Państwo decydują o formie zaproszenia.

3

4

1. Historia

5

Historyczna zabudowa Rynku Dolnego

Rynek Dolny w Środzie Śląskiej — widok na ratusz i fragment pierzei północnej, rok 1910.

Rynek Dolny w Środzie Śląskiej — pierzeja południowa, początek xx wieku

6

Rynek Dolny (niem. Unterring) w Środzie Śląskiej obejmuje zachodnią część placu Wolności, rozciągającą się między ratuszem a kościołem św. Andrzeja. Funkcję placu targowego pełnił zapewne już w xii wieku. Początkową drewnianą zabudowę sukiennic, którą wielokrotnie trawiły pożary, w końcu zastąpiono murowaną w drugiej połowie xviii wieku. Na przełomie xix i xx wieku wiele budynków rozbudowywano, a na początku xx wieku liczne kamienice modernizowano i ozdabiano zgodnie z duchem epoki.

Zachowane fotografie i pocztówki z pierwszej połowy xx wieku pozwalają w dużej mierze odtworzyć wygląd przedwojennej zabudowy Rynku Dolnego. W zabudowie dominowały dwu- lub trzykondygnacyjne budynki nakryte dachem spadowym, w układzie kalenicowym.

Fasady budynków – o regularnym układzie prostokątnych otworów okiennych – ożywiały proste detale architektoniczne: gzymsy kordonowe (między kondygnacjami) i koronujące (wieńczące elewację), mniej lub bardziej dekoracyjne obramienia okienne, niekiedy zamknięte od góry odcinkiem gzymsu lub niewielkim frontonem.

Najbardziej zróżnicowane pod względem formy i przyciągające uwagę przechodniów pozostawały jednak przyziemia o funkcji handlowej lub usługowej.

Szyld główny i uzupełniający Na fasadzie nad pierwszą kondygnacją umieszczano zazwyczaj prostokątny, podłużny szyld główny z nazwą sklepu, a często również nazwiskiem właściciela. Usytuowanie szyldu zależało od układu fasady. W zależności od układu i wysokości poszczególnych kondygnacji, szyld mógł mieścić się pod gzymsem kordonowym (biegnącym między parterem a pierwszym piętrem) lub nad nim.

Szyldy wykonywano na osobnej tablicy (drewnianej czy metalowej) przytwierdzanej do elewacji lub malowano bezpośrednio na ścianie.

Rzadziej posługiwano się napisami z osobnych liter metalowych,

Rynek Dolny w Środzie Śląskiej — pierzeja północna, początek xx wieku.

Kawiarnia Adalberta Ulbricha, Rynek Górny w Środzie Śląskiej — budynek nie istnieje, obecnie pl. Wolności 74, początek xx wieku

przytwierdzanych do ściany. Przykładem może być napis Apotheke na wschodniej ścianie ratusza (od strony Rynku Górnego).

Wywieszki uliczne Popularne były również wywieszki uliczne (semaforowe), umocowane prostopadle do fasady (często na wysokości szyldu).

Ze względu na mniejszą powierzchnię umieszczano na nich jedynie skróconą informację wskazującą oferowane towary czy usługi – np. Hotel zamiast pełnej nazwy zawartej na szyldzie głównym. Ich zaletą było usytuowanie umożliwiające wygodniejsze odczytanie napisu przez przechodniów.

Typografia Napisy na szyldach czy na elewacji musiały być czytelne i estetyczne, dlatego cechowała je zazwyczaj oszczędna, ale elegancka typografia. Ich kolor kontrastowano z tłem – równie często wybierano jasne litery odcinające się na ciemnym szyldzie, jak i odwrotną kombinację. Napis projektowano w ten sposób, by maksymalnie wykorzystać powierzchnię szyldu.

Wśród krojów pisma przeważała antykwa – zarówno szeryfowa, jak i bezszeryfowa. Posługiwano się niemal wyłącznie minuskułą, z majuskułami wyłącznie na początku nazw własnych i rzeczowników (zgodnie z niemiecką ortografią).

Rzadko wybierano – popularne w krajach niemieckojęzycznych – pismo gotyckie (bardziej ozdobne, ale mniej czytelne). Wydaje się, że w ten sposób została oznakowana jedynie Miejska Kasa Oszczędnościowa z siedzibą w ratuszu (Städt. Sparkasse).

Markizy i ogródki restauracyjne Charakterystycznym elementem średzkiego Rynku Dolnego były bez wątpienia markizy. Materiałowe zadaszenia nie tylko

7

osłaniały drzwi i witryny przed słońcem lub deszczem, lecz także pełniły funkcję dekoracyjną. Markizy mogły mieć całkowicie uproszczoną konstrukcję (prostokątny kawałek tkaniny wsparty nad wejściem) lub bardziej złożoną formę (z osłoniętymi bokami).

Wybierano materiały o jednolitej barwie lub w dwukolorowe pasy.

Brzegi najbardziej ozdobnych markiz wycięte były w ząbkowany wzór, co można zaobserwować na przykładzie fotografii sklepu Paula Schimmelburga przy pierzei północnej (obecnie pl. Wolności 43).

Jedyny zabudowany ogródek restauracyjny znajdował się przy Piwnicy Ratuszowej (Ratskeller) ulokowanej w budynku ratusza od strony południowej. Od góry osłonięty był prostym daszkiem, a po bokach i z przodu – kratą zarośniętą zielonym bluszczem oraz jasnymi zasłonami. *** Obecny wygląd Rynku Dolnego w Środzie Śląskiej nie odbiega ogólnym kształtem i funkcją od stanu przedwojennego. Najbardziej zauważalne zmiany w tkance architektonicznej starówki to nowa zabudowa dużej części pierzei północnej oraz – w mniejszym stopniu – południowej. W wielu przypadkach zachowane materiały ikonograficzne pozwalają jednak rozpoznać kamienice, które zasadniczo nie zmieniły swojego wyglądu.

Porównanie obecnego stanu z archiwalnymi fotografiami pokazuje jednak, że nie wszystkie możliwości reklamowe i informacyjne w przestrzeni handlowej Rynku Dolnego zostały współcześnie wykorzystane. Świadczą o tym m.in. puste miejsce przeznaczone na szyld główny, szczelnie zaklejone witryny sklepowe czy szyldy nieproporcjonalne i niedopasowane do układu fasady.

8

10

2. Dla przedsiębiorcy: Krok po kroku

11

Krok 1 – informacja Witryna to przede wszystkim komunikat o typie i jakości usług / towarów dostępnych w lokalu. Aby komunikat ten dotarł do odbiorcy i został właściwie (zgodnie z naszymi oczekiwaniami) odebrany, niezbędne jest nadanie mu odpowiedniej formy.

Za dużo

Za mało

Niezaprojektowana

Za dużo nośników informacji: szyld płaski, semaforowy, tablice na elewacji, wyklejka na szybie, monitor w witrynie… im więcej nośników, tym trudniej zauważyć komunikat.

Brak szyldu informującego o branży / nazwie lokalu.

Czasem ilość informacji jest dobra – najważniejszy komunikat umieszczony jest na zewnątrz, nie ma zbędnych informacji budujących chaos, ale:

Po pierwsze komunikat musi być jasny i czytelny – im mniej słów, za to celniej dobranych, tym są skuteczniejsze.

Dużo drobnych informacji (np. o cenach albo o szczegółach dot. oferty), które utrudniają wyłowienie informacji kluczowych (np. o branży).

Po drugie słowa te należy uporządkować wedle ich ważności, tj. zastosować hierarchię informacji.

Informacje nieuporządkowane – nazwa lokalu, oferowane towary i ich ceny mieszają się tworząc chaos wizualny.

Po trzecie – zadbać o to, by słowa te czytelnie i estetycznie prezentowały się na witrynie.

12

problemy związane z informacją:

Brak informacji na szybie, elewacji lub w innym miejscu mogącym rekompensować brak szyldu na elewacji.

Szyld operujący nazwą, która nie kojarzy się z konkretną branżą i brak dodatkowych informacji w witrynie.

Informacje są nieczytelne; Projekt jest nieestetyczny; Projekt jest niedopasowany do historycznego charakteru kamienicy; Elementy informacyjne zaburzają rytmy architektoniczne kamienicy.

Pamiętaj, że witryna jest wizytówką Twojej firmy. Umieść na niej nie więcej informacji, niż zmieściłoby się na wizytówce.

Wybierz najważniejsze z nich.

Niezależnie od tego, czy twoja witryna obfituje w informacje, czy też jest ich za mało, na początek przemyśl komunikat, jaki chcesz podać do wiadomości. Pomoże ci w tym schemat:

Co możesz zrobić już teraz: Usuń zbędne informacje ze swojej witryny. To nic nie kosztuje.

Branża: __________________ / Nazwa: __________________ Niekiedy nazwa branży (np. Sklep papierniczy, pasmanteria) wystarcza – czasem nazwa sklepu jest na tyle rozpoznawalna, że warto się nią posłużyć dodatkowo lub wymiennie.

Godziny otwarcia: __:__–__:__

Asortyment: ____, ____, ____

To ważna informacja dla twoich klientów, jednak w zupełności wystarczy umieścić ją w mniej widocznym miejscu.

Jeśli koniecznie chcesz zaznaczyć, że w twojej ofercie znajdują się wyjątkowe produkty lub usługi, wybierz 3 lub 4 z nich – więcej informacji sprawi, że przestaną być czytelne na pierwszy rzut oka, a przecież o to chodzi.

13

Krok 2 – obserwacja Spójrz na swoją witrynę. Tak, z pewnością patrzysz na nią codziennie idąc do pracy, spróbuj jednak dziś zobaczyć ją z nowej perspektywy. Oddal się nieco, tak, aby wzrokiem objąć całą kamienicę. Twoim najważniejszym zadaniem jest ocenić, w jakim stanie jest elewacja.

w jakim stanie jest elewacja?

Dobrym

Złym

Niedawno remontowana

Dawno nie malowana

Pomalowana

Odpadający tynk

Odnowiona stolarka okienna

Stolarka okienna wymagająca remontu ↓ To dla Ciebie świetna informacja! Możesz zacząć działać bez ograniczeń.

14

Zeszpecona przez wandali

↓ Będzie remontowana, ale nie wiadomo kiedy, lub nie ma planów remontowych.

↓ Remont planowany jest na najbliższy czas.

↓

↓

Zdecyduj się na szyld, który można zdjąć i zamontować z powrotem po remoncie.

Zdecyduj się na szyld, który można zdjąć i zamontować po remoncie, lub odczekaj i po remoncie namaluj szyld bezpośrednio na elewacji.

W obrębie Rynku wyróżniliśmy trzy typy kamienic, dzieląc je ze względu na podziały architektoniczne elewacji. To, jaki szyld zamontujesz, zależy od tego, do której grupy należy twoja kamienica.

01 Kamienica z jasno wyznaczonym miejscem (pasem reklamowym) na szyld ograniczonym dwoma gzymsami.

02 Kamienica z pasem reklamowym podzielonym na płyciny (wklęsłe płaszczyzny elewacji z profilowanym obramowaniem).

03 Kamienica z gzymsem oddzielającym piętro od parteru, lecz bez dolnego gzymsu wyznaczającego pole pasa reklamowego.

Numery kamienic przy pl. Wolności: 20, 25, 29, 39, 42, 44, 46.

Numery kamienic przy pl. Wolności: 23, 28, 30, 31, 43.

Numery kamienic przy pl. Wolności: 11, 14, 22, 24, 26, 27, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 41, 48, 50, 52, 54, 56, 58.

15

Każda kamienica ma swoją specyfikę – choć pochodzą z podobnego okresu, wiele z nich zostało przebudowanych, w innych zachowały się ciekawe detale architektoniczne i oryginalne podziały.

Odszukaj swoją kamienicę w spisie poniżej, aby poznać ją lepiej.

16

Na skróty

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Plac Wolności 10 — pasmanteria

Kamienica z xix w.; styl eklektyczny; oryginalne opaski okienne; oryginalny podział parteru; stolarka witryn parterowych w podziale z końca xix w.

Wyjątkowy przykład dbałości o zachowanie oryginalnego charakteru witryny – zachowana stolarka okienna, liternictwo dopasowane do stylu kamienicy.

Sklep może być wzorem dla wszystkich innych przedsiębiorców pod względem estetyki witryny.

Plac Wolności 11 — kwiaciarnia Orient Styl

Kamienica neorenesansowa prawdopodobnie z końca xviii w.; ładnie zachowany detal na pierwszym i drugim piętrze; parter usługowy w większości oryginalny, lewa witryna wstawiona na przełomie xix / xx w.

Warto pomyśleć o obniżeniu napisu tak, aby znajdował się w centrum pasa reklamowego.

szyld płaski –> str. 31

Plac Wolności 12 — usługi geodezyjne, gabinet stomatologiczny

Blok mieszkalny z ii poł. xx w.; brak lokali usługowych; krzykliwy tynk na elewacji z lat 90-tych.

Pomimo, że budynek jest tzw. plombą pomiędzy dwiema historycznymi kamienicami, ktoś malując fasadę starał się ocieplić jego wizerunek dodając kolorowe łuki imitujące wnęki okienne i drzwiowe. Warto to uszanować montując tablice reklamowe lokali – umieścić je na wysokości bramy (obniżyć), stonować kolory, zadbać o jednolity projekt.

obserwacja –> str. 14 tablice informacyjne –> str. 37 materiały i kolory –> str. 39

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 14 — wędliny

Kamienica neorenesansowa prawdopodobnie z końca xviii w.; szpecąca nadbudówka z xx w.; oryginalny detal opasek okiennych; parter usługowy wielokrotnie przerabiany; sztuczny cokół z płytek ceramicznych xxi w.

Szyld zamontowany poprawnie, z zachowaniem marginesów między gzymsem a witryną, jednak minimalnie za długi (przekracza szerokość witryny z lewej strony). Warto zadbać o szlachetniejsze materiały wykonania elementów reklamowych. Tablica reklamowa umieszczona poprawnie między oknem a drzwiami, warto pomyśleć o wyklejeniu godzin otwarcia na drzwiach i zredukowaniu pozostałych elementów wyklejanych z folii na szybie.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36 materiały i kolory –> str. 39

Plac Wolności 20 — do wynajęcia

Kamienica w stylu tzw. heimatschutz architektur z przełomu xix / xx w.; wyjątkowa dla Środy Śląskiej asymetryczność szczytu kamienicy; pięknie zachowany detal na pierwszym i drugim piętrze; parter usługowy z początku xx w., prawa witryna oryginalna, lewa witryna wymieniana po wojnie; jedna z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych kamienic Środy Śląskiej.

Patrz: wypadki szczególne –> str. 42.

wystrój witryny –> str. 41

17

18

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 21 — pasaż

Blok mieszkalny z ii poł. xx w.; brak lokali usługowych.

W bloku znajduje się przejście między dwoma placami, które jest częścią trasy do miejsca odnalezienia Skarbu Średzkiego.

Warto zagospodarować ściany pasażu tak, aby nie padały ofiarą wandali, a stanowiły reklamę historii miasta.

rekomendacje dla Urzędu Miasta Środa Śląska –> str. 56.

Plac Wolności 22 — kebab

Kamienica prawdopodobnie z końca xviii w.; styl eklektyczny; piękny detal opasek okiennych na pierwszym piętrze, wymagający remontu; parter przerabiany na przełomie xix / xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Szyld zamontowany bez zachowania marginesów, niedopasowany do podziałów architektonicznych. Zalecamy zmianę materiału na szlachetniejszy i umieszczenie szyldu płaskiego nad całą szerokością witryny. Zaklejone w całości okna zaciemniają lokal i ograniczają widoczność z obu stron – warto poprawić estetykę wyklejki.

szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36 materiały i kolory –> str. 39

Plac Wolności 23 — kwiaciarnia

Kamienica z xix w.; delikatne detale o charakterze neorenesansowym; parter usługowy w większości oryginalny, lewa witryna wstawiona na przełomie xix / xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych xxi w.

Warto umiescić szyld w płycinie nad lokalem. Niefortunnie zachowała się jedynie jedna z dwóch symetrycznych płycin – można pomyśleć o odtworzeniu drugiej choćby za pomocą malarstwa. W obecnej sytuacji odmienne szerokości płyciny, witryny i markizy burzą porządek architektoniczny kamienicy.

Można zastosować dyskretną wyklejkę na szybie.

szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 22 / 24 — sklep spożywczy As, usługi budowlane

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; jedynym detalem są gzymsy i opaski okienne; parter usługowy przerabiany na przełomie xx / xxi w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Tablica informacyjna przedsiębiorstwa budowlanego umieszczona o wiele powyżej linii wzroku – warto ją obniżyć do wysokości podziału okna witryny. Szyld sklepu spożywczego przekracza szerokość pasa reklamowego i nie przystaje do charakteru kamienicy materiałem ani projektem. Warto zredukować ilość informacji na szybie – obecnie są nieczytelne i chaotyczne.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36 tablice informacyjne –> str. 37 materiały i kolory –> str. 39 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 25 — kawiarnia

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; jedynym detalem są łuki na pierwszym piętrze; parter usługowy przerabiany na przełomie xix / xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Do zagospodarowania cała długość pasa reklamowego pomiędzy piętrem a parterem, możliwość zamontowania szyldu tylko nad witryną. Ze względu na charakter działalności nie zalecamy wyklejki na witrynie.

Ze względu na duże nasłonecznienie polecamy zastosowanie markizy.

szyld płaski –> str. 31 markizy –> str. 38

19

20

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 26 — Merkury

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; parter usługowy przerabiany na przełomie xix / xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Szyld niedopasowany wielkością do wymiarów pasa reklamowego. Warto użytym materiałem i krojem pisma zaznaczyć, że sklep oferuje zdrową żywność.

Warto pomyśleć o minimalistycznej, dyskretnej wyklejce na szybę zamiast plakatów w witrynach.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36 materiały i kolory –> str. 39 typografia –> str. 40 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 27 — konfekcja

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; parter usługowy przerabiany na przełomie xix / xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Rekomendujemy szyld płaski odpowiadający szerokości witryny. Potencjalnym miejscem do umieszczenia nazwy lokalu jest również górna część szyby – zarówno nad witryną jak i nad drzwiami. Ze względu na duże nasłonecznienie polecamy zastosowanie markizy.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36 markizy –> str. 38 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 28 — nfz i kancelarie

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; boniowanie na pierwszym i drugim piętrze; ładna drewniana stolarka witryn parterowych.

Patrz: wypadki szczególne –> str. 43.

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 29 — konfekcja

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; brak detalu; parter usługowy przerabiany na przełomie xix / xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych xxi w.

Obecnie brak informacji o charakterze lub nazwie lokalu.

Szyld płaski może zostać zamontowany na całej szerokości kamienicy, lub tylko nad witryną. Warto pomyśleć o wyklejce na szybie, która nieco rozjaśniła by witrynę.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36 wystrój witryny –> str. 41

Kamienica z xix w.; styl eklektyczny; oryginalne opaski okienne; częściowe boniowanie parteru; piękna stolarka witryn parterowych w oryginalnym detalu.

Żabka stanęła na wysokości zadania i może być przykładem zmiany wizerunku na potrzeby dopasowania się do stylu kamienicy. Elegancki czarny ażurowy napis bez neonu jest zarówno czytelny jak skromny. Zastosowana wyklejka z folii imitującej szronioną szybę zakrywa częściowo wnętrze sklepu nie blokując jednak dostępu światła.

Lody naturalne: szyld wpasowany w płycinę z poszanowaniem podziałów architektonicznych, wykonany ze szlachetnych materiałów i wysoce estetyczny.

Dzięki wspólnemu wysiłkowi obu przedsiębiorców kamienica wygląda bardzo dobrze a jej historyczny charakter nie został zaburzony.

Plac Wolności 30 — Żabka, lody naturalne

21

22

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 31 — fotograf

Kamienica z xix w.; piękny delikatny detal o neoklasycystycznym zarysie; parter usługowy oryginalny; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Obecnie brak informacji o charakterze lub nazwie lokalu.

Szyld płaski powinien zostać wpasowany w płycinę nad witryną. Można również zagospodarować płycinę nad wejściem do lokalu, ale rekomendujemy symetrię. Zalecamy zastosowanie markizy.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 markizy –> str. 38 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 32 — Looko

Kamienica z xix w.; styl secesyjny; piękny secesyjny detal opaski okna szczytowego; parter głęboko boniowany; szpetny klimatyzator na elewacji frontowej; zadbana drewniana stolarka na parterze.

Szyld wykonany ze szlachetnego drewna, estetyczny, dopasowany do szerokości witryny. Odtworzona drewniana stolarka drzwiowa, jednak rama drzwi nieco zachodzi na górny pas reklamowy, burząc podział architektoniczny. Rama na reklamę z boku witryny wykonana estetycznie z drewna. Wyklejka nie przesłania wnętrza lokalu.

szyld płaski –> str. 31

Plac Wolności 33 — Vision

Brak wyraźnych cech stylowych; prawdopodobnie ii poł. xix w.; piękny detal gzymsu wieńczącego wraz z opaską; parter usługowy przerabiany na przełomie xix / xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Kaseton nie odpowiada charakterowi kamienicy ani wymiarom pasa reklamowego. Szyld płaski powinien długością odpowiadać szerokości witryny. Dla zapewnienia dyskrecji rekomendujemy raczej jednolitą zasłonę lub wyklejkę na części szyby, niż jednolitą szarą wyklejkę.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 34 — apteka Grodzka

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; parter usługowy przerabiany na przełomie xx / xxi w.; ogromne przeszklenia; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xii w.

Szyld o wiele za duży w stosunku do pasa reklamowego, niepotrzebnie wybijający się kolorem i formą na tle sąsiadów.

Rekomendujemy zachowanie marginesów pomiędzy gzymsem a witryną – zmniejszenie liter i stonowanie kolorystyki.

szyld płaski –> str. 31 materiały i kolory –> str. 39

Plac Wolności 35 — sklep z tkaninami i firanami

Kamienica neorenesansowa / neoklasycystyczna prawdopodobnie z końca xviii w.; oryginalny detal zachowany jedynie na opaskach okiennych na pierwszym piętrze; parter usługowy całkowicie zmieniony, w lewej części skandaliczna przeróbka prawdopodobnie z końca xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Należy usunąć czerwony kaseton „haft” i zastąpić go szyldem płaskim na całej długości kamienicy. Dwie dodatkowe potencjalne powierzchnie na stylową reklamę to wnęka drzwiowa oraz elewacja między drzwiami a pierwszym oknem parteru. Warto pomyśleć o odświeżeniu ekspozycji w witrynie.

szyld płaski –> str. 31 szyld semaforowy –> str. 34 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 36 — lokal do wynajecia

Kamienica neorenesansowa prawdopodobnie z końca xviii w.; ładnie zachowany detal na pierwszym i drugim piętrze; okna na pierwszym piętrze bogato zdobione, rustyka na gzymsie opaski; parter usługowy z xx w.

Lokal do wynajęcia stanowi dobrą okazję do zrealizowania nowego szyldu wedle wytycznych. Rekomendujemy szyld płaski odpowiadający szerokości witryny wraz z wejściem, lub długością dopasowany do rozstawu okien na pierwszym piętrze.

szyld płaski –> str. 31

23

24

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 37 — hotel, kantor

Kamienica neorenesansowa, inspirowana włoskim renesansem; prawdopodobnie ii poł. xviii w.; piękny detal gzymsu wieńczącego wraz z opaską; detal na piętrach świetnie zachowany; parter usługowy zachowany w oryginalnym podziale w 3 / 4, zmiany jedynie w stolarce oraz w prawym wejściu; daszek xx-wieczny.

Elewacja warta odmalowania.

Warto pozbyć się tablic na elewacji i zastąpić je szyldami – jednym wspólnym na całej długości kamienicy, lub szyldem hotelu długości odpowiadającej szerokości okna i drzwi. W tym drugim przypadku kantor powinien jak dotąd reklamować się za pomocą wyklejki na szybie w zmienionej formie, i / lub za pomocą szyldu semaforowego.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 szyld semaforowy –> str. 34 wyklejenie witryny –> str. 36

Plac Wolności 38 / 40 — usługi reklamowe

Blok mieszkalny z ii poł. xx w.;

Rekomendujemy usunięcie istniejących tablic reklamowych i zamontowanie eleganckiej, mniejszej tabliczki poniżej numeru budynku, tak aby miesciła się ona w obszarze pomalowanym na ciemniejszy kolor. Innym rozwiązaniem jest zamontowanie tablicy wysokością odpowiadającej oknu, symetrycznie pomiędzy dwoma oknami parteru.

obserwacja –> str. 14 tablice informacyjne –> str. 37

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 39 — sklep papierniczy

Kamienica neorenesansowa prawdopodobnie z końca xviii w.; bogato zdobiony gzyms wieńczący; oryginalny detal opasek okiennych; parter usługowy przerabiany na przełomie xix / xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Należy ograniczyć ilość informacji w obrębie witryny, a najlepiej usunąć wszystkie naklejki na szybie oraz tablicę przykręconą obok. Warto pozbyć się płytek na cokole. Szyld płaski powinien składać się z trzech części szerokością odpowiadającym gzymsom nad witryną.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 41 — sklep obuwniczy

Brak wyraźnych cech stylowych, najprawdopodobniej kiedyś kamienica renesansowa, niestety remont przykrył cały detal; proste opaski okienne; parter usługowy przerabiany na przełomie xix / xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Warto wyeksponować piękną stolarkę okienną. Szyld płaski powinien nawiązywać do niej materiałem, kolorem lub ramą.

Szyld dobrze jest podzielić na trzy części odpowiadające szerokością witrynie i drzwiom. Warto pozbyć się płytek na cokole.

szyld płaski –> str. 31 materiały i kolory –> str. 39 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 42 — Kasa Stefczyka

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Szyld nie wybijający się na tle sąsiadów, estetyczny, wykonany z dobrej jakości materiałów.

Należy ograniczyć ilość informacji prezentowanych w szybie drzwiowej aby zapobiec chaosowi wizualnemu.

obserwacja –> str. 14

25

26

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 43 — sklep sportowy

Szczyt neorenesansowy; opaski okienne na piętrze przypominają secesyjne; parter usługowy przerabiany na przełomie xix / xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych.

Szyld dobrze wpasowany w płycinę, można pomyśleć o nadaniu mu historyzującej formy lub uszlachetnieniu materiałów.

Warto popracować nad uspokojeniem zawartości witryny; może zamiast pokazywania wszystkich towarów można je wypisać. Warto pozbyć się płytek na cokole.

obserwacja –> str. 14 materiały i kolory –> str. 39 typografia –> str. 40 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 44 — obuwie

Kamienica z xx w.; brak wyraźnych cech stylowych; boniowanie na pierwszym i drugim piętrze; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Szyld wykonany z metalu, jednak nie odpowiadający rozmiarem podziałom architektonicznym (przekraczający szerokość witryny). Szyld semaforowy w formie wyświetlacza z czerwonym agresywnym napisem jest zbędny i negatywnie wpływający na odbiór architektury.

Wyklejka na szybie dyskretna i estetyczna.

szyld płaski –> str. 31 szyld semaforowy –> str. 34 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 46 — lokal do wynajęcia

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; boniowanie na pierwszym i drugim piętrze; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Wyraźny pas reklamowy pozwala na eleganckie wpasowanie szyldu w architekturę kamienicy. Rekomendujemy wykonanie szyldu płaskiego na całej długości pasa reklamowego lub na długości od początku jednej witryny do końca drugiej.

szyld płaski –> str. 31

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 48 — Alior

Kamienica z xix w. w układzie kalenicowym; brak wyraźnych cech stylowych; schludny tynk i stolarka elewacji frontowej.

Szyld płaski zamontowany poprawnie. Rekomendujemy pozbycie się folii zasłaniającej szczelnie całą witrynę.

wyklejenie witryny –> str. 36

Plac Wolności 50 — odzież używana

Kamienica z xix w. w układzie kalenicowym; brak wyraźnych cech stylowych; boniowanie na pierwszym piętrze.

Rekomendujemy zmianę szyldu na stonowany, wymiarami odpowiadający długości witryny, umieszczony z zachowaniem górnego i dolnego marginesu między gzymsem a witryną.

Krzykliwą wyklejkę przesłaniającą wnętrze lokalu powinna zastąpić wyklejka ażurowa i stonowana.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36 materiały i kolory –> str. 39 typografia –> str. 40 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 52 — sklep masarski, piekarnia

Kamienica z końca xviii w.; styl neobarokowy; świetnie zachowany, bogaty detal pierwszego, drugiego i trzeciego piętra; kontrastujący nijaki parter ze stolarką z lat 90-tych xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Oba lokale znajdujące się w kamienicy powinny współpracować aby stworzyć szyldy nawiązujące do siebie wielkością, materiałem i projektem graficznym. Rekomendujemy umieszczenie dwóch szyldów płaskich w pasie reklamowym poniżej gzymsu z zachowaniem marginesów. Szyldy długością powinny odpowiadać witrynom wraz z wejściami do lokali.

Powinny zostać umieszczone na tej samej wysokości i mieć tę samą szerokość, tak by stanowiły swoje przedłużenie.

szyld płaski –> str. 31 materiały i kolory –> str. 39 wystrój witryny –> str. 41

27

28

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 54 — Alma

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; kontrastujący nijaki parter z lat 90-tych xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Szyld umieszczony niesymetrycznie, niedający informacji o charakterze prowadzonej działalności. Rekomendujemy wymianę szyldu na odpowiadający podziałom architektonicznym (biegnący nad wejściem i witryną), wykonany z drewna lub innego szlachetnego materiału. Ujednolicenie wielkości napisów na szybie i zastosowanie hierarchii wartości oraz usunięcie kartek naklejonych na witrynie poprawi jej czytelność i estetykę.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 wyklejenie witryny –> str. 36 materiały i kolory –> str. 39 typografia –> str. 40 wystrój witryny –> str. 41

Plac Wolności 56 — doz apteka

Kamienica z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych; nadbudówka z xx w.; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Szyld o poprawnej długości, jednak umieszczony niesymetrycznie względem witryny i bez zachowania marginesów.

Należy przesunąć go do centrum pasa reklamowego.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31

Adres kamienicy

Opis architektoniczny

Rekomendacje

Na skróty

Plac Wolności 58 — kino, biblioteka, dom kultury

Kamienica z xx w.; brak wyraźnych cech stylowych; sztuczny cokół z płytek ceramicznych – xxi w.

Litery ażurowe wykonane ze szlachetnego materiału podkreślają rangę i funkcję lokali, jednak są zdecydowanie za duże.

Napis biblioteka niemal dotyka ram okiennych nie pozostawiając oddechu – wydaje się dodany później i burzy kompozycję architektoniczną. Tabliczki informacyjne umieszczone poprawnie, jednej wielkości.

Tabliczki instytucji miejskich są estetyczne, wydają się jednak zbędne wobec wielkich napisów powyżej. Tabliczki Centrum Ubezpieczeń i Solidarności należałoby przeprojektować i ujednolicić.

obserwacja –> str. 14 szyld płaski –> str. 31 tablice informacyjne –> str. 37 materiały i kolory –> str. 39 typografia –> str. 40 wystrój witryny –> str. 41

Kolejowa 1 — sklep medyczny

Budynek wolnostojący z xix w.; brak wyraźnych cech stylowych.

Patrz: wypadki szczególne –> str. 44.

obserwacja –> str. 14 wystrój witryny –> str. 41

29

Krok 3 – projekt To ten przyjemny moment, kiedy nadajesz swojej witrynie wyjątkowy wizerunek. Aby to zrobić, wcale nie musisz uciekać się do wielkich formatów, dużej ilości informacji, ani popadać w długi. Przedstawiamy rekomendowane formy nośników reklamowych, które nadadzą twojej witrynie indywidualny charakter.

sz y ld płask i se ma for

Oklejenie szyby witryny -

30

01 Szyld płaski To tablica informacyjna z nazwą umieszczona na płaszczyźnie elewacji nad wejściem do lokalu usługowo-handlowego.

Szyld płaski może być malowany bezpośrednio na elewacji, namalowany lub wyklejony na tablicy (z drewna lub dibondu), może składać się z liter przestrzennych (wycinanych z metalu, wykonanych ze styroduru, drewnianych lub giętych neonowych). Może przylegać bezpośrednio do elewacji lub być zamontowany na niewielkim dystansie lub w pochyleniu – wtedy istnieje możliwość podświetlenia go od wewnątrz.

A malowanie bezpośrednie

tablica

litery przestrzenne

tablica z dibondu

tablica z drewna lub sklejki

Szczególnie rekomendowane zarówno przez nas, jak i przez Konserwatora Zabytków są szyldy malowane bezpośrednio na elewacji.

Drewniana tablica jest elegancka i funkcjonalna (można ją zdemontować w razie remontu). Dibond (specjalna płyta kompozytowa, złożona z kilku warstw aluminium i sztucznego tworzywa) jest elegancki, niedrogi i trwały.

Szyld płaski może przybrać kształt klasycznego prostokąta, lub mieć powycinaną ramę. Litery okolone ramką prezentują się elegancko. Dopuszczalne formy ramek nawiązujące do historycznych wzorów z regionu przedstawiamy obok.

ramy szyldu

31

Przy montowaniu lub malowaniu szyldu płaskiego należy pamiętać o kilku zasadach.

Zasada 1 Szyldy nie funkcjonują w próżni – bardzo ważne jest ich sąsiedztwo.

Szyldy płaskie powinny tworzyć spójną linię biegnącą (w miarę możliwości) przez całą pierzeję. Jeżeli twoja kamienica należy do grupy 3 (patrz str. 20) – nie ma wyznaczonego miejsca na szyld, powinieneś dopasować się do sąsiadów.

32

Zasada 2 Szyld zawsze powinien wpisywać się w wyznaczoną dla niego przestrzeń. Nie powinien przekraczać ani górnego, ani dolnego gzymsu, nie powinien wychodzić poza płycinę (jeżeli twoja kamienica należy do grupy 02 lub 01 (patrz str. 20) powinieneś tego bezwzględnie przestrzegać). Nie może zasłaniać dekoracyjnych elementów architektury.

Zasada 3 Każdy budynek ma swój rytm podziałów pionowych i poziomych, który został zaprojektowany nieprzypadkowo. Nie zaburzaj tego układu. Szyld szerokością powinien odpowiadać szerokości witryny lub wejścia.

Zasada 4 Należy zachować marginesy zarówno pomiędzy krawędzią szyldu a gzymsem (lub krawędzią płyciny), jak i pomiędzy literami a krawędzią szyldu.

Zasada 5 Postaraj dopasować się do sąsiadów nie tylko formatem szyldu, ale także jego charakterem. Jeśli w pierzei wszystkie szyldy są malowane na elewacji, nie instaluj wystającego kasetonu.

33

02 Szyld semaforowy To tablica informacyjna umieszczona prostopadle do płaszczyzny elewacji lokalu usługowo-handlowego. Może zawierać nazwę lokalu, asortyment lub nawiązywać do niego po prostu swoim kształtem.

Miejsce, w którym zawiśnie jest ważne – nie może kolidować z szyldem płaskim a jego lokalizacja powinna wynikać z podziałów architektonicznych kamienicy.

Szyld semaforowy może zostać zamontowany na różne sposoby, przybierać różne kształty (zarówno geometryczne jak i związane z charakterem lokalu) i być wykonany w różnych technikach z dibondu, metalu lub drewna.

34

Dla lokali w obrębie Rynku proponujemy charakterystyczne kształty szyldów semaforowych dedykowane konkretnym branżom.

Miejsca montażu szyldu semaforowego.

— Zgodnie z prawem szyld semaforowy powinien być zamontowany na wysokości minimum 2,5 m. Wysięg szyldu nie powinien przekraczać 70 cm.

35

03 Oklejenie szyby witryny W tym przypadku mówimy o wyklejeniu typografii lub grafiki w świetle okien lokalu. Materiałem jest folia wycięta na ploterze.

Istnieją różne typy folii. Zalecamy stosowanie folii Oracal 551 w przypadku witryn zacienionych oraz folii Oracal 951 w przypadku witryn wystawionych na trwałą ekspozycję słoneczną.

Niedopuszczalne jest wielkopowierzchniowego zaklejania witryny – nawet folią owv (one way vision – tzw. dziurkowaną), gdyż działa ona przytłaczająco i, wbrew pozorom, zniechęca klientów. Duże przeszklenie t​o​znakomita okazja, żeby zaprezentować towary oraz wnętrze lokalu. Zaintrygowany wystrojem witryny lub ciekawym wnętrzem klient chętniej zaglądnie do sklepu. Dla uzyskania efektu zaciszności i intymności w zupełności wystarczy częściowe zaklejenie witryny folią ​szronioną l​ub zastosowanie kotary.

Wyklejka na szybie jest okazją do zaprezentowania nazwy sklepu dla tych przedsiębiorców, których lokale nie mają miejsca na szyld (lokale nr. 1 przy ul. Kolejowej oraz 20 i 28 przy pl. Wolności).

Pozostałym przedsiębiorcom wyklejenie witryny może służyć do wyszczególnienia asortymentu, zaprezentowania godzin otwarcia lokalu ​bądź umieszczenia elementów ozdobnych (spójnych z szyldem).

36

04 Tablice informacyjne Tablice​mogą być wykorzystywane przez lokale, które w kamienicy nie są odosobnione. Jeden pas reklamowy na szyld może nie wystarczyć w sytuacji, kiedy w budynku sąsiadują ze sobą sklepy wraz z usługami. W takiej sytuacji kluczową kwestią jest uniknięcie chaosu wizualnego i informacyjnego. Jest to szczególnie trudne, ponieważ w tym wypadku wszyscy przedsiębiorcy spod jednego adresu muszą zgodzić się na wspólne rozwiązanie, ale efekt jest na tyle satysfakcjonujący, że warto podjąć trud negocjacji. Klienci z pewnością podziękują za to przedsiębiorcom. Należy pamiętać o kilku zasadach: Zasada 1 Tabliczka to wizytówka lokalu, tak jak szyld. Niech zawiera tylko te informacje, które zmieściłyby się na wizytówce i które są absolutnie kluczowe.

Nie ma potrzeby umieszczać na niej adresu, skoro znajduje się na budynku, pod którym stoi klient.

Zasada 2 Wszystkie tabliczki muszą być zaprojektowane wedle tego samego wzoru – nie znaczy to, że nie mogą odróżniać się od siebie niewielkimi detalami (np. logo firmy), choć i wtedy zalecamy ich uspójnienie (np. jeden, ten sam dla wszystkich kolor).​

Zasada 3 Bezwzględnie t​ablice ​muszą mieć jeden rozmiar i być wykonane z tego samego tworzywa, zamontowane w równych odległościach nawiązujących do podziałów architektonicznych kamienicy. Wielkość nie przesądza o czytelności.

Zasada 4 Każdemu lokalowi powinna odpowiadać tylko jedna tabliczka, aby nie mnożyć niepotrzebnych informacji i nie wprowadzać klienta w błąd.

37

05 Markiza Płócienna markiza jest zarówno elegancka jak i praktyczna. Jest bezpośrednim nawiązaniem do historycznego wyglądu lokali usługowych, chroni witrynę przed nadmiernym nasłonecznieniem.

Sugerujemy, żeby kolory markiz były stonowane (zielenie, granaty).

Możliwe jest zastosowanie markiz w pasy, z frontową krawędzią wyciętą w f​a le lub półkola.

06 Mobilne nośniki reklamowe Dobrze zaprojektowany i estetycznie wykonany szyld płaski powinien zupełnie zaspokajać potrzeby reklamowe lokalu. W połączeniu z szyldem semaforowym, informującym przechodniów idących wzdłuż pierzei o charakterze lokalu, stanowią kompletną całość. Jeśli jednak z jakichś przyczyn dodatkowy nośnik wydaje się niezbędny, należy również zadbać o jego estetykę.

Nie rekomendujemy wykorzystywania markizy jako dodatkowej powierzchni reklamowej.

Rekomendujemy szlachetne materiały, takie jak drewno lub metal do wykonania ram i nóżek nośnika. Tablica może być pokryta farbą tablicową (jeśli „potykacz” ma służyć reklamowaniu zmieniającej się oferty) – wtedy należy zwrócić uwagę na czytelność i estetykę liter, jakimi się posługujemy. W przypadku, kiedy „potykacz” ma zastąpić semafor (informacja umieszczona na stałe), litery mogą zostać wyklejone z folii lub wymalowane ręcznie.

Należy jednak pamiętać, że nazwa „potykacz” nie wzięła się znikąd, a przechodnie nie przepadają za reklamami, które utrudniają im korzystanie z chodnika. Używanie tego nośnika wiąże się również z dodatkową opłatą za zajęcie pasa ruchu (sprawdź w rozdziałach kalkulacja i cennik oraz formalności na str. 42 i 43).

38

Materiały i kolory Tak jak serce miasta zasługuje na szlachetną architekturę, tak reklama umieszczona w owej architekturze zasługuje na szlachetne materiały. Staraj się unikać plastikowych tablic, i kasetonów z pcv.

W zamian pomyśl o stali malowanej proszkowo na czarno, dibondzie lub drewnie.

Czerń i biel to szlachetna podstawa. Może zostać urozmaicona złotem lub miedzią. Naturalny kolor drewna jest również mile widziany. W niektórych przypadkach dopuszczalne są stonowane barwy, ale zdecydowanie staraj się unikać jaskrawych, krzykliwych kolorów.

Im mniej, tym lepiej.

stal malowana proszkowo

dibond

drewno

czerń

biel

złoto

miedź

39

Typografia O ile Twoja firma nie ma z góry narzuconej typografii, staraj się używać krojów pisma adekwatnych do stylu architektonicznego Twojej części kamienicy. Na przykład dla lokalu z początku xx w. staraj się zastosować pismo z tej samej epoki (a nie z xxi w.).

Dzięki temu twój szyld osiągnie harmonię z historyczną architekturą kamienicy.

Pamiętaj, by podczas projektowania typografii, zachować szacunek do elementów elewacji – niech wielkość szyldu wynika z podziałów architektonicznych. Myśląc o literach wyklejanych na szybie, postaraj się, by miały odpowiednią wielkość oraz, by pozostawić wystarczającą ilość wolnej przestrzeni – by szyba mogła „oddychać”.

Jeśli chcesz nawiązać do starych tradycji literniczych, możesz to zrobić poprzez bardzo prostą stylizację. Obok prezentujemy kilka przykładów.

40

Niezależnie od tego, czy szyld płaski będzie tablicą, czy malunkiem na ścianie, ważne jest dopasowanie jego wielkości do elementów architektury elewacji.

Typografia wyklejona na szybie (np. z białej folii) jest dobrym pomysłem o ile będzie dobrze zaprojektowana.

Wystrój witryny Szyba daje wyjątkowe możliwości ekspozycyjne. Wykorzystaj je w pełni stosując 9 prostych zasad.

01 Zmieniaj wystrój witryny średnio raz na dwa tygodnie.

02 Nie pokazuj na raz wszystkich produktów - wybierz temat ekspozycji, zastanów się do jakiej grupy kierujesz ten przekaz i wybierz te produkty, które najlepiej pasują do twojego celu. Za dwa tygodnie będzie można zmienić ekspozycję i dostosować ją do nowego celu.

03 Trzymaj się jednego koloru. Wybierz produkty o zbliżonych barwach, aby dobrze komponowały się w witrynie, dawały wrażenie harmonii i porządku.

07 Zadbaj o właściwe oświetlenie witryny lub jej najważniejszych punktów.

08 Nie zasłaniaj witryny naklejkami ani plakatami, niech mówi sama za siebie.

09 Uruchom wyobraźnię lub zainspiruj się przykładami innych sklepów - nawet bez nakładu środków można stworzyć coś wyjątkowego.

04 Zadbaj o to, by produkty prezentowały się schludnie, zachowaj między nimi odpowiedni dystans, ułóż je w zaplanowanym porządku.

Ogranicz ich liczbę tak, aby nie tworzyły chaosu.

05 Prezentuj zestawy tematyczne, czyli produkty, które dobrze do siebie pasują. W sklepie spożywczym może to być koszyk produktów na piknik lub zestaw śniadaniowy, w papierniczym - szkolna wyprawka, w odzieżowym - kompletny strój wraz z dodatkami.

06 Dopasuj ekspozycję do pory roku oraz zbliżających się świąt lub innych ważnych wydarzeń.

41

Wypadki szczególne Kamienica nr 20 przy Placu Wolności Wyjątkowo wąski pas reklamowy pomiędzy parterem a pierwszym piętrem, dodatkowo częściowo przesłonięty balkonem, nie daje możliwości estetycznego zamontowania szyldu płaskiego. Witryny mają jednak oryginalny secesyjny charakter, który powinien bezwzględnie zostać zachowany i wykorzystany przy projektowaniu reklam dla obu lokali znajdujących się na parterze. W prawej części usługowej została zrekonstruowana historyczna stolarka okienna, która nie powinna zostać wymieniona. Niestety tyle szczęścia nie miała część lewa – tutaj rekomendujemy wymianę stolarki wedle wzoru sąsiada. Chociaż prawa strona kamienicy mogłaby pozwolić sobie na szyld płaski, my zalecamy jednak zachowanie symetrii pomiędzy oboma lokalami. Wyklejka z folii na szybach lub szyld umieszczony wewnątrz witryny uszanowałyby wyjątkowy charakter kamienicy.

Obok prezentujemy dobre przykłady podobnych rozwiązań.

Źródło obu przykładów: pinterest.com

42

Kamienica nr 28 przy Placu Wolności To budynek wyjątkowo problematyczny ze względu na mnogość lokali usługowych mieszczących się pod jednym adresem. Parter kamienicy został przebudowany i przybrał nowoczesny kształt, jednak tradycyjne podziały architektoniczne znalazły swój wyraz przy malowaniu elewacji. Nie zostały one jednak uszanowane przez tablice reklamowe o różnych kształtach i rozmiarach, które powodują całkowity chaos informacyjny. Kamienica posiada dwa wejścia: jedno do sklepu mięsnego, drugie dla wszystkich pozostałych lokali – kancelarii adwokackich, szkoły językowej, przychodni i innych.

Mamy tu do czynienia z kilkoma problemami, które prezentujemy obok. Poniżej natomiast proponujemy rozwiązanie, które uczytelni przekaz informacyjny i podniesie estetykę.

1 — Sklep mięsny zajmujący większą część parteru (dwie witryny od strony pl. Wolności) nie posiada w ogóle szyldu.

2 — Niektóre lokale usługowe mają po dwie tablice reklamowe o tej samej lub podobnej treści.

3 — Tablice reklamowe wprowadzają klienta w błąd, nie wskazując właściwego wejścia do lokalu.

4 — Witryny są zaklejone karteczkami z nieuporządkowanymi informacjami.

5 — Wśród tablic reklamowych łatwo przeoczyć tabliczkę z adresem kamienicy.

6 — Wewnątrz budynku brakuje tablicy ze spisem wszystkich lokali i przypisanych im numerów oraz pięter, przez co odszukanie właściwego jest wyjątkowo trudne.

43

Kamienica nr 1 przy ul. Kolejowej Bezpośrednio nad wejściem do lokalu znajduje się balkon, który uniemożliwia zamontowanie szyldu płaskiego. Lokal nie posiada witryny, którą mógłby wykorzystać w celach reklamowych, jednak po obu stronach drzwi znajduje się wystarczająco dużo miejsca, aby zamontować płaskie tablice informacyjne – szczególnie strona bliższa ulicy wydaje się być dobrym miejscem na reklamę.

44

Dobre i złe praktyki Prezentujemy przykłady zarówno realizacji na których nie należy się wzorować jak i tych, które stanowią bardzo dobry przykład.

45

↑ Agresywne oświetlenie nośników reklamowych kłócące się z charakterem kamienicy i biznesu. Szyldy nie układające się w pas reklamowy, różniące się od siebie wielkością. Natłok informacji.

↑

↑

Nieodnowiona elewacja całkiem zakryta przez wielkopowierzchniowe reklamy w proporcjach nieodpowiadających podziałom architektonicznym. Zbyt wiele różnorodnych nośników zamontowanych zbyt blisko siebie i bez marginesów. Niska estetyka wykonania.

Format reklamy nieproporcjonalnie wielki wobec witryny. Agresywne kolory negatywnie wyróżniające się na tle sąsiadów.

Dokumentacja fotograficzna: Grupa Dobro.

Dokumentacja fotograficzna: Grupa Dobro.

46

↑ Estetycznie wykonane malarstwo naścienne, litery charakterem nawiązujące do epoki powstania baru. Zachowane proporcje między wielkością pasa reklamowego a wielkością liter. Kolor liter spójny ze stolarką okienną.

Wielkość liter proporcjonalna wobec wysokości pasa reklamowego. Charakter liternictwa nawiązuje do okresu architektonicznego, z którego pochodzi kamienica. → Szyld wmontowany w istniejące podziały architektoniczne, stanowiący uzupełnienie pasa między kolumnami. Szlachetny materiał – drewno, oraz skromne białe litery, doskonale oddają naturalny charakter biznesu.

47

48

↑

↑

Elegancki, ażurowy, metalowy szyld notariusza brutalnie zestawiony ze współczesnym, źle zaprojektowanym kasetonem kłócącym się z architekturą kamienicy.

Krzykliwy w kolorze szyld wpasowany „na styk” pod szyldem płaskim – niepotrzebnie wielki format płyty przesłania perspektywę ulicy. Nieszlachetny materiał wykonania nie odpowiada historycznemu charakterowi kamienicy.

↑

↑

Szyld wykonany ze szlachetnych materiałów – drewna i metalu, prosty w formie, z liternictwem nawiązującym do epoki barów mlecznych.

Szyld, który mówi sam za siebie – nie potrzebuje napisów ani kolorów. Prosty, elegancki, wykonany w szlachetnej technice z metalu kutego przez kowala doskonale oddaje rzemieślniczy charakter pracy szewca.

↑ Skromny szyld z pomysłem - tablica zamontowana na dużej metalowej igle oddającej istotę biznesu. Krój pisma nawiązujący do architektury kamienicy.

Szyld wykonany z metalu kształtem nawiązujący do prasy introligatorskiej.

Eleganckie złote liternictwo i znak strzałki oddają precyzyjny charakter pracy introligatora.

49

↑

→

Agresywnie kolorowa wyklejka pokrywająca całą powierzchnię witryny oraz podobny szyld zamontowany bez zachowania „oddechu” (marginesów). Ilość informacji oraz sposób ich zaprezentowania całkowicie uniemożliwiają zrozumienie przekazu na pierwszy rzut oka.

Wyklejka na całej powierzchni witryny uniemożliwiająca zaglądnięcie do wnętrza sklepu, co w wypadku branży odzieżowej wydaje się kluczowe. Szyld zamontowany bez zachowania marginesów wykonany z niskiej jakości materiału. Dominujący kolor liliowy nie oddaje charakteru branży, w połączeniu z nazwą lokalu wręcz wprowadzając klienta w błąd.

Dokumentacja fotograficzna: Grupa Dobro.

Dokumentacja fotograficzna: Grupa Dobro.

50

↑ Ażurowy deseń został zainspirowany napami tapicerskimi. Krój pisma natomiast został zaprojektowany przez typografa, który sam kiedyś był tapicerem. Połączenie to tworzy interesującą historię.

↑↑

↑

↑↑

↑

Ażurowy charakter wyklejki (która zastępuje szyld płaski) pozwala na spojrzenie wgłąb lokalu. Projekt charakterem nawiązuje do czasów powstania baru.

Biała wyklejka zajmująca niewielką część witryny nie przesłania wnętrza lokalu ani wystawy w witrynie. Wyklejone kształty oddają charakter biznesu bez dodatkowych słów.

Dla zmniejszenia widoczności w witrynie zastosowano zasłony zamiast wielkoformatowej wyklejki. Duże, oszczędne w formie i kolorze ryby wyklejone na szybie doskonale oddają charakter biznesu, a dodatkowo wskazują wejście do lokalu.

Dzięki temu zabiegowi lokal może obejść się bez dużego szyldu.

Skromna wyklejka z godzinami otwarcia lokalu doskonale oddaje charakter biznesu za pomocą samego liternictwa. Mocne, eleganckie litery nawiązują do architektury kamienicy, a tzw. pisanka (krój pisma udający pismo odręczne) kojarzy się z wijącą się nitką.

51

Kalkulacja i cennik Co za ile?

Wydaje się, że wszystkie zmiany wymagają niebywałych nakładów finansowych, tymczasem to nie prawda. Pierwszej, wielkiej zamiany już dokonałeś, nie wydając ani złotówki – zainteresowałeś się estetyką swojej witryny i usunąłeś zbędne informacje powodujące chaos wizualny. Teraz czas dopasować kolejne kroki do budżetu jakim dysponujesz.

Pamiętaj, że przemianę wizerunku swojego lokalu możesz rozłożyć w czasie – w pierwszej kolejności dokonaj najważniejszych zmian, pozostałe odłóż do czasu przypływu gotówki.

Tabela obok pokazuje przykładowy zakres prac, które można zrealizować przy określonych budżetach.

52

określ swój budżet Niewielki (300–600 zł)

Średni (600–1200 zł)

Duży (1200–2500 zł)

Szyld malowany na elewacji

Szyld płaski w formie tablicy ze sklejki / dibondu

Szyld drewniany z ręcznie malowanym liternictwem z podświetleniem

i / lub i / lub Dekoracyjna wyklejka na szybie Aranżacja towaru we wnętrzu witryny

Szyld metalowy wykonany w formie prostej do laserowego wycięcia Dekoracyjna wyklejka na szybie

Szyld semaforowy – np. wykonany w formie metaloplastyki

Formalności Jak to zrobić?

Teraz, kiedy masz już projekt swojej witryny, czas na realizację. Pamiętaj, że wszystkie elementy umieszczane na elewacji muszą zostać zatwierdzone przez odpowiednie organy w myśl obowiązujących przepisów.

sprawdź, jaki status ma kamienica, na której mają się znaleźć nośniki reklamowe ↓

↓

Nie podlega żadnej formie ochrony

Jest zabytkowa i podlega ochronie

↓

↓

Figuruje w gminnej ewidencji zabytków

Jest wpisana do rejestru zabytków

↓

↓

Wystąp do konserwatora zabytków o wydanie opinii konserwatorskiej.

↓ Przedstaw projekt wspólnocie mieszkaniowej / właścicielowi kamienicy.

Wystąp do konserwatora zabytków o wydanie pozwolenia w formie konserwatorskiej. ↓

Dodatkowo, jeśli projekt zawiera szyld semaforowy: Złóż wniosek o Zezwolenie na zajęcie pasa drogowego drogi gminnej (miejsce złożenia wniosku: Biuro Obsługi Klienta Urzędu Miejskiego w Środzie Śląskiej, sektor a, parter, pok. p-1).

Do wniosku dołącz plan sytuacyjny w skali 1:1000 lub 1:500 z zaznaczeniem lokalizacji szyldu (do uzyskania w wydziale Geodezji Starostwa Powiatowego Środy Śląskiej).

Za montaż reklamy w formie semaforu naliczana jest opłata w wysokości 1,50 zł za metr kwadratowy dziennie (dla przykładu za szyld wielkości 80 × 40 cm to ok. 345 zł rocznie).

Twój wniosek powinien zawierać: – Projekt nośników reklamowych – Opis materiałów z których zostaną wykonane nośniki reklamowe – Informacje na temat sposobu montażu na elewacji – Oświadczenie o prawie do dysponowania zabytkiem – Dowód uiszczenia opłaty skarbowej Kontakt: Ewa Madera Wojewódzki Konserwator Zabytków Wrocław ul. Łokietka 11, 50-243 Wrocław e.madera@dwkz.pl

53

54

3. Dla miasta

55

Rekomendacje dla Urzędu Miejskiego Środa Śląska Włączanie przedsiębiorców prowadzących działalność w Rynku w organizację wydarzeń Dobrą praktyką z wrocławskiego Nadodrza jest organizacja wspólnych wydarzeń handlowych, które będą angażowałoby przedsiębiorców w stałą współpracę.

Podział funkcjonalny Rynku oraz wprowadzenie dodatkowej zieleni Zastosowanie podziału funkcjonalnego Rynku, dzięki czemu wytyczone są obszary, które mogą zostać zagospodarowane jako ogródki gastronomiczne oraz przestrzeń na wydarzenia – targi lub koncerty.

Takie działanie powinno być poprzedzone zaproszeniem do współpracy i wspólnej burzy mózgów aby zbadać w jakim zakresie przedsiębiorcy byliby chętni włączyć się w organizację. Przykłady: Święto Placu Wolności lub Średzki Festiwal Ulicy (wyjście z handlem na ulice), Noc handlowa (wszystkie punktu usługowe czynne do północy, z ofertą zniżek i promocji). Poza samymi przedsiębiorcami z siedzibami w Rynku warto zachęcić do udziału w takich wydarzeniach także innych handlowców – na przykład rolników z regionu, czy rękodzielników.

Zacienienie i zazielenienie Rynku Warto rozważyć zamontowanie niedrogich rozwiązań, które przyczynią się do zacienienia części Rynku, na przykład poprzez zamontowanie żagli na stalowych linkach.

Konkurs na najlepszą witrynę Dobrą motywacją do zmiany estetyki witryny może być organizacja cyklicznego konkursu na aranżację witryny (na przykład z okazji Bożego Narodzenia) z atrakcyjną nagrodą, taką jak ufundowaniem wykonania szyldu.

56

Aby Środa Śląska zyskała nowy wizerunek przyjazny turystom, przechodniom i mieszkańcom, odbijający się na przedsiębiorstwach i turystyce, wszystkie zainteresowane strony muszą wykazać się chęcią współpracy i zaangażowaniem. W interesie miasta leży, aby Urząd Miasta oraz informacje z niego wychodzące również podporządkowały się wypracowanym standardom estetycznym.

Oto proponowane przez nas zadania:

Proponujemy wzmocnienie przekazu o niezwykłej historii Środy Śląskiej za pomocą murali w miejscach związanych z wyjątkowymi wydarzeniami. Grafiki mogłyby formą nawiązywać do sgraffito z​ dobiącego jedną ze ścian ratusza. Teksty należałoby skrócić i umieścić na wysokości wzroku człowieka. Atrakcyjna​i schludna f​ orma wizualna byłaby kolejnym czynnikiem przyciągającym przechodniów w okolice średzkiego Rynku.

1. Znaleźć jedną, ujednoliconą formę dla tabliczek urzędowych na elewacji.

Można pomyśleć również o zagospodarowaniu tras dotarcia do wybranych miejsc za pomocą elementów map, wskazówek słownych czy strzałek (lub złotych monet!), dających turyście poczucie, że bierze udział w grze, w której może odnaleźć Skarb Średzki. Zwiedzanie miast za pomocą gier terenowych niosących wraz z zabawą elementy edukacyjne jest niezwykle popularne i mogłoby znacznie pomóc Urzędowi w ożywieniu tej części miasta. W tym celu warto zainicjować współpracę z Muzeum Miejskim i punktem informacji turystycznej. Poniżej prezentujemy inspiracje i szkice koncepcyjne.

2. Usunąć kontener na odzież używaną spod muru Urzędu.

3. Przestawić mapę miasta tak, aby nie zaburzała układu architektonicznego budynku (obecnie nachodzi na jedno z okien) i nie była latem zasłonięta przez ogródki gastronomiczne.

4. Zadbać o estetykę i czystość tablic ogłoszeń.

5. Zadbać o estetykę i czytelność informacji historycznych.

57

Rekomendacje dla parafii św. Andrzeja Kościół od wieków pełnił rolę mecenasa sztuki i krzewił wysokie standardy estetyczne, będąc instytucją poważaną i mającą ogromny wpływ na życie i poglądy lokalnej społeczności. Chcielibyśmy zaprosić Proboszcza do zadbania o wizerunek kościoła którym się opiekuje i dania dobrego przykładu przedsiębiorcom skupionym wokół Rynku.

Strzelista gotycka budowla ogrodzona ceglanym murem, z zapraszającą bramą otwartą na połać Rynku nie potrzebuje innych rekomendacji niż piękno, którym mogłaby emanować. Kościelna architektura jest szczególnie nasycona znaczeniami przekazywanymi za pomocą kształtów, rytmów, proporcji. Dodawanie nowych elementów musi odbywać z poszanowaniem dla starego porządku i odpowiedzialnością za estetykę miasta. Nagromadzenie wielkopowierzchniowych informacji nasuwa skojarzenia szkodliwe dla Kościoła – z supermarketem, przecenami i pośpiechem.

58

W chwili s​porządzania tego raportu ​w ieża kościoła jest częściowo zasłonięta wielkoformatowymi wydrukami umieszczonymi niesymetrycznie, szpecącymi jej piękną bryłę. Szczyt bramy został „wzbogacony” kolażem fotograficznym w kształcie koła, który częściowo zasłania krzyż znajdujący się tam pierwotnie. Punkt informacji został oznaczony dwoma znakami, które na siebie nachodzą.

To wszystko sprawia, że kościół, który powinien emanować spokojem i świadczyć o stałości, tradycji i porządku, swoim wyglądem przeczy tym wartościom.

Jesteśmy pewni, że parafia dobrze rozumie swoje centralne położenie i wynikające z tego przywileje i obowiązki. Wystawa fotografii ciągnąca się wzdłuż muru kościelnego pokazuje, że księża rozumieją także swoją rolę edukacyjną i cenią historię, w której kościół jest zanurzony. Wykorzystajmy to, aby wspólnie zbudować wyjątkowy wizerunek Środy.

Autorzy opracowania: Szymon Ciupiński Karolina Dzimira-Zarzycka Patryk Stolarz Zuza Wollny Majka Zabokrzycka

Publikacja powstała w ramach projektu pn. Adaptacja budynku przy pl. Wolności 4 a w celu nadania mu nowej funkcji, zagospodarowanie terenu Rynku Dolnego oraz rozbudowa systemu monitoringu miejskiego w Środzie Śląskiej, zrealizowanego przez Fundację Dom Pokoju. Środa Śląska – Wrocław 2018–19

isbn 978-83-941467-4-0

9 78 839 4 1 4 674 0