Diahuebs 9 Juni 2022
Pagina 1
Diahuebs 9 Juni 2022
Email: IslaOnline@gobierno.aw Tel: 528-4952
Pagina 2
Diahuebs 9 Juni 2022
DELEGACION DI ARUBA PARTICIPANDO NA CONGRESO ‘COUNTERPART DAYS’ DI PAISNAN DI REINO Delegacion di Aruba ta participando na Hulanda na e Congreso ‘Counterpart Days’ organisa door di Ministerio di Asuntonan di Reino. Paisnan di Reino cu tin di haber cu e Landspakket a bini hunto pa intercambia experiencianan y tambe ideanan pa asina haci palabracionnan pa loke ta pasonan fiho ora ta trata e agenda di ehecucion. E delegacion di Aruba ta consisti di Departamento di Finansas, señor Derrick Werleman, Beleidsmedewerker, señora Gabriella Croes di Departamento di Recurso Humano y tambe Tijdelijk Werk Organisatie Aruba representa door di señora Indra Zaandam. E meta di e dianan aki pa tur 4 pais den Reino bini hunto pa asina intercambia ideanan pero tambe por siña di experiencia di otro. E ta un programa importante y profundo cu ta consisti di tres dia (7,8 y 9 di juni) na unda lo ricibi presentacionnan di departamentonan clave cu ta traha cu e team local pa loke ta trata e landspakket. Riba e prome dia a ricibi un presentacion extenso pa loke ta trata Departamento di Enseñansa, Departamento di Salubridad Publico, Departamento di Labor y Departamento di Asuntonan Social. Diferente experto cu ta traha riba e landspakket conhuntamente cu pais Aruba a bin y trece dilanti e forma di traha den e landspakket pero tambe con e organisacion di parti di Hulanda ta mustra. Di banda di Aruba e team ta bon representa y a duna tambe informacion relaciona cu e trabou y progreso cu ta tumando luga den e trayecto di landspakket. Por indica cu basta trayecto ta den pleno ehecucion, nan a inicia y e prome investigacionnan a tuma luga y aworaki ta trahando poco pero sigur pa loke ta e trayecto di implementacion. Aruba por a comparti cu e otro departamentonan di e demas islanan presente, e vision y experiencia pero tambe e oportunidadnan di por traha hunto den Reino pa locual ta salubridad publico, asuntonan social y asuntonan di educacion.
Den transcurso di dianan lo duna mas informacion pa locual ta e participacion di e delegacion di Aruba den esaki. Aruba a presenta tambe e trayecto pa locual ta e reforsamento di aparato publico. Prome Minister Evelyn Wever-Croes ta gradici e delegacion di Aruba, señor Derrick Werleman, señora Gabriella Croes y señora Indra Zaandam pa nan representacion valioso den e congreso aki di Reino y ta desea nan exito den nan participacion den un congreso di asina importancia pa nos pais.
Pagina 3
Diahuebs 9 Juni 2022
Prome Minister a asisti encuentro “Youth for Impact”:
PA CREA E ARUBA CU TA DESEA, TA NECESARIO PA AUMENTA PARTICIPACION DI HOBEN Prome Minister Evelyn Wever - Croes conhuntamente cu Minister di Asunto Economico, Comunicacion y Desaroyo Sostenibel Geoffrey Wever tabata presente na e encuentro "Youth for Impact" organisa na Universidad di Aruba. Na e ocasion, Premier Wever - Croes a elabora riba e agenda di e metanan di SDG y a splica tambe con e agenda ta determina kico mester haci awe, pa por logra cu cambionan necesario ta tuma luga pa sigura un mihor futuro. E Metanan pa Desaroyo Sostenibel / Sustainable Development Goals (SDGs) ta forma parti di e plan di accion global pa caba cu pobresa, proteha e planeta, promove prosperidad y sigura paz pa un y tur pa aña 2030. E metanan ta universal, y ta conecta henter mundo cu otro pa un mihor futuro. E SDGs a wordo adopta na 2015 door di paisnan cu ta miembro di Nacionnan Uni y Gobierno di Aruba tambe a compromete su mes pa implementa e SDGs. Actualmente Aruba ta conduciendo un ‘review’ a base boluntario, cu lo duna na Nacionnan Uni na juli, pa mustra kico tur a haci caba y kico tur ta bay enfoca riba dje den temponan nos dilanti. Sinembargo, segun ta revisa progreso di e SDGs y segun cu ta recupera di e pandemia, ta realisa mas y mas, cu pa crea un mihor sociedad pa awo y pa futuro, ta rekeri esfuerso di henter comunidad adulto y hoben. Pues mester traha den colaboracion y scucha di hobennan tambe, door di duna nan e espacio pa expresa. IMPORTANCIA DI PARTICIPACION ACTIVO DI HOBEN “E presente y e futuro di humanidad y di planeta ta den nos man. Pero e ta den man tambe di e generacionnan mas hoben cu na dado momento tambe lo tin e encargo pa pasa e ‘torch’ pa futuro generacionnan.” Prome Minister Wever - Croes a sigui bisa cu pa determina kico mester haci awo y kico mester pa futuro, ta importante pa hobennan ta envolvi den e tema aki. “Nos no por determina loke ta mihor pa hobennan awe y den futuro, sin cu ta scucha for di nan mes, especialmente den e fase di recuperacion cu nos ta aden y implementacion di SDGs.” Prome Minister a bisa tambe cu na Aruba tin 20.136 hoben entre edadnan 15 y 30, pues un grupo grandi di mente creativo y innovativo y cu ta trece perspectivanan nobo. E ta un hecho cu participacion activo di hobennan den e desaroyonan sostenibel di un pais, ta central pa logra sociedadnan sostenibel y inclusivo unda cu ta atende cu retonan manera cambio di clima, falta di empleo, pobresa, igualdad di genero, conflicto y mas. Tur esakinan ta retonan cu Covid a accentua con importante e ta
pa atende cu cada un di nan. Terminando Prome Minister Wever - Croes a bisa cu ta reconoce e mente creativo di hobennan y e capacidad di hobennan pa bin cu ideanan y alternativanan nobo, pesey innovacion ta un parti cardinal di maneho di su Ministerio y di Gabinete Wever - Croes II, y ta haye sumamente importante pa envolve hobennan den esaki. “Estilo di bida, capacidad y conocemento di e generacion actual lo defini e mundo na aña 2030 y pa añanan mas despues tambe. Pesey, e encuentro cu a tuma luga ta hopi importante y ta gradici Universidad di Aruba y E SDG Committee pa a organisa e encuentro aki,” Prome Minister a termina bisando.
Pagina 4
Diahuebs 9 Juni 2022
SANTA ROSA Y UNITED FARMERS TA ENFORSANDO LASONAN DI COOPERACION PA PROMOVE SIGURIDAD DI ALIMENTACION
Stimula mas hoben pa eherce agricultura ta promove siguridad di alimentacion. Pa es motibo den siman cu a pasa United Farmers y Santa Rosa a reuni hunto cu Minister Ursell Arends y Minister Geoffrey Wever. Durante e encuentro aki a toca diferente tema, cual a inclui con pa stimula hobennan pa haya mas interes den agricultura. Gobierno di Aruba kier crea un modelo economico nobo unda cu inversionnan necesario por ser haci den e modernisacion di practicanan agricultural. Inversionnan corecto por yuda percura pa cupo di trabou nobo y tambe limita importacion di productonan agricultural di exterior. Na e momento aki tin 8 scol caba cu a expresa nan interes, unda cada un tin 350m2 pa cuminsa cu e proyecto piloto aki. Gobierno di Aruba kier yega na 15% na 2025 di siguridad di alimentacion - pues produccion local. Den pasado a haci un SWOT analysis unda a resulta cu ya caba tabata tin varios
proyectonan agricultural na Aruba. Asina aki a sali na cla cu hopi ta opta pa produci lechuga, caminda cu tin varios otro productonan tambe interesante cu lo por cosecha localmente. Di parti di Directie Economische Zaken, Handel en Industrie (“DEZHI”) ya caba ta organisa diferente workshops pa cunukeronan. TNO tambe tin estudio haci riba “best practices” di con plantamento mester wordo eherce na Aruba, tumando cuenta cu nos clima. Santa Rosa y United Farmers kier centralisa e conocemento pa asina hunto por pone regla y regulacionnan vigente pa asina subi eficiencia, y percura pa no satura e mercado cu un solo variedad – of variedad limita - di producto. Den e proximo siman por spera di firma conhuntamente un MOU pa reenforsa e colaboracion. Asina por percura pa mehora siguridad di alimentacion, y logra realisa e meta di 15% produccion local pa 2025.
Pagina 5
Diahuebs 9 Juni 2022
RIBA WORLD OCEAN DAY FPNA A CONCLUI SU CONCURSO DI FOTOGRAFIA DI NATURALESA Riba 8 di juni ta celebra mundialmente "World Ocean Day". Un dia caminda mester para keto y reconoce e balor di nos lama y nos obligacion pa preserva nos medio ambiente marino. Ta netamente riba e dia special aki Fundacion Parke Nacional Aruba (FPNA) ta conclui su competencia di fotografia. Minister Ursell Arends y Minister Geoffrey Wever a haci entrega di e premionan. Un grupo di cinco hurado consistiendo di e ganador di e competencia di aña 2020 Hubert de Cuba, un representante di FPNA y Post Aruba, y dos artista local conoci – Suelyn Dankerlui y Armando Goedgedrag di Artmando Multimedia, hunto a selecta e cinco imagen ganador for di diferente fotografia impresionante. Ganadornan Categoria Amateur: “Face” of a Flamingo Tongue di Vasco Baselli Floating in the Current di Tobia de Scisciolo Cangreu di Hulanda di Michael Arends Ganadornan Categoria Professional: The Green Sea Turtle: A Local Favorite di Kanter Constandse The Ghost Crab di Nohemy Habibe E exposicion di potret ta obtenibel na Post Kantoor, y tambe na Parke Arikok. Den colaboracion cu Postkantoor, e potretnan
aki a ser inaugura pa Minister Geoffrey Wever como e serie di stampia nobo di Aruba. Asina tambe ta sigui trece mas atencion riba e tema di cuido di nos lama, nos flora y fauna. Di parti di Gobierno di Aruba ta mustra e aprecio pa tur esnan cu a participa, y ta encurasha mas personanan pa participa na e proximo concurso organisa pa FPNA. Un danki special ta bai pa FPNA pa organisa e concurso y sigui promove nos naturalesa. Palabra di pabien tambe na e ganadornan di e concurso, sigur cu un bunita recuerdo di nan aporte y amor pa nos medio ambiente.
MINISTER URSELL ARENDS A BISHITA FINCA DI TIRSO WILLIAMS
Durante fin di siman, Minister di Naturalesa, Sr. Ursell Arends a pasa un momento ameno di bishita na e finca di e cunukero Sr. Tirso Williams na Alto Vista. Minister Arends a ricibi un recorido di e tereno y asina tambe ta intercambia idea, y cera conoci mas di cerca cu e reto y oportunidadnan cu tin pa agricultura local.
Colaboracion y comprension entre e partnernan local y sosten di gobierno pa haci e reformanan necesario ta keda un punto central pa eleva e siguridad di alimentacion di pais Aruba na 15% produccion local pa 2025. Minister Arends kier gradici Sr. Tirso Williams pa su tempo y hospitalidad, y tambe su input riba diferente punto di interes pa tur agricultor local.
Pagina 8
Diahuebs 9 Juni 2022
WINGO TA AUMENTA FRECUENCIA DI BUELONAN PA ARUBA
Den cuadro di diversificacion Minister di Turismo y Salud Publico sr. Dangui Oduber ta comprati cu e aeroliña Wingo ta aumenta nan vuelonan pa Aruba. Recientemente Wingo a dicidi cu lo bay aumenta su buelonan entre e luna di juni y augustus pa 3 buelo semanal for di Bogota, esaki ta un aumento den e capasidad di asiento di 44 porciento. Wingo a aumenta buelonan den diferente rutanan existente, internacional y nacional mes, hopi di e buelonan aki ta conecta cu e buelo di Bogota pa Aruba. Esaki ta bay haci cu lo bay tin un aumento den e “airlift” di Latino America pa Aruba. Ya caba ta premira cu lo tin un cresemento for di e mercado aki, segun e mandatario. Minister Dangui Oduber a duna di conoce cu diversificacion di rutanan den latino America ta cuadra cu e maneho di Gobierno. Minister Oduber ta hopi satisfecho cu e trabou cu e airlift
committee ta haciendo. Ban sigui avansa hunto como pais pa como pais nos yega bek na 100 porciento di recuperacion di nos turismo compara cu aña 2019.
Pagina 10
Diahuebs 9 Juni 2022
MINISTER GEOFFREY WEVER TA INAUGURA E TRAINING PA HOBENNAN “BE YOUR OWN BOSS” NA SAN NICOLAS Diamars 7 juni 2022, Minister di Asuntonan Econonomico, Comunicacion y Desaroyo Sostenibel, mr. Geoffrey Wever, a inaugura e kick-off di e programa educativo pa nos hobennan “BeYourOwnBoss” na San Nicolas. Tanto na San Nicolas y Oranjestad un grupo di training a start. E programa educativo aki ta un colaboracion entre Qredits Aruba y Ministerio di Asunto Economico, Comunicacion y Desaroyo Sostenibel. E meta di e programa “BeYourOwnBoss” ta pa ekipa personanan cu tin aspiracion di bira entrepreneur cu conocemento y habilidad esencial den e mundo di negoshi. Minister Wever ta hopi contento cu e programa educativo “BeYourOwnBoss” cual ta stimula entrepreneurship na Aruba entre nos hobennan di un manera hopi actractivo, practico y innovativo. E peticion di colaboracion y contribucion financiero cu Qredits Aruba pa programanan educativo manera “BeYourOwnBoss”, “Small Business Academy”, y tambe ayudo cu un programa di financiamento cu interes reduci pa negoshinan chikito, ta algun di e prome proyectonan di Minister Wever. Minister Wever ta kere den stimula economia di Aruba, entrepreneurship y especialmente den inverti den nos empresarionan chikito. Door di esaki Minister Wever a haci un aporte financiero na Qredits Aruba pa asisti nan den financiamiento di e ehecucion di programanan necesario pa nos hobennan na un prijs pa participa cu ta mas atractivo. E curso a cuminsa 7 juni 2022 y ta termina 28 juli 2022. Den transcurso di e 8 simannan e training lo wordo duna 2 bes pa siman di 6:30 - 9:00. E programa educativo lo cubri diferente topico: the entrepreneur, the costumer, the business, the figures, mini case study y the pitch. E participantenan lo traha entre otro riba un “entrepreneurship portfolio” y lo trece nan ideanan den practica por medio di un “pitching moment”. Tabata tin hopi demanda pa “Be Your Own Boss”, un total di
94 persona a registra pa e training. Door cu cupo ta limita y ambos grupo di San Nicolas y Oranjestad a yena, no tur personanan cu a registra por a cuminsa awor, pues lo cuminsa cu e siguiente grupo na augustus 2022. “Mi ta hopi contento cu e interes cu tin den nos comunidad pa educa y prepara nan mes pa e mundo di entrepreurship. E programa aki ta yuda nos futuro empresarionan por medio di diferente ehercicionan cu ta desaroya un actitud empresarial. Mi ta desea tur e cursistanan na San Nicolas y na Oranjestad hopi exito!” – Minister Geoffrey Wever.
Pagina 14
Diahuebs 9 Juni 2022
MINISTER ENDY CROES & MINISTER ROCCO TJON A PARTICIPA DEN 5KM KLM ARUBA MARATHON
Den fin di siman a tuma luga e di 4 edicion di KLM ARUBA Marathon. Dos dia di careda na unda un total di 2500 persona a participa di cual 600 a bin for di 28 pais. Dos dia di marathon unda e participantenan por a core of cana 5KM, 10KM, 21KM y 42KM. Minister Endy Croes y colega Minister Rocco Tjon a participia diasabra atardi den di KLM Aruba Marathon 5KM. Esaki ta un actividad cu ta trece hopi hende hunto y ta di admira e sosten banda di caminda. Tabata impresionate pa wak e ambiente banda di caminda bo por a sinti e entusiasmo y energia positivo. E publico tabata grita y aplaudi dunando asina sosten y apoyo ne coredonan,’ e Mandatario a expresa. Minister Endy Croes ta felicita tur e coredonan e di 4 KLM Aruba Marathon, Stichting Run in the Sun, IBISA, ATA pa su contribucion, Cuerpo Policial tur patrocinador y boluntarionan cu a yuda haci e careda aki uno hopi exitoso! Pabien na tur e ganadonan y tur cu a participa!
Diahuebs 9 Juni 2022
Pagina 15
WEWE MASCOTA DI WEGANAN ESCOLAR (WE) ARUBA 2022 A BISHITA PRINSES AMALIA BASISSCHOOL Falta algun dia pa Weganan Escolar 2022 inicia unda cu mas di 1200 mucha di binti diferente scol ta participa den ocho diferente disciplina for di 17 pa 25 di juni. Weganan Escolar ta un competencia pa alumnonan di scol preparatorio, basico y avansa cu ta competi den ocho diferente disciplina. Scol preparatorio lo participa den ‘kids run’ y ‘kids athletics’. Scol basico lo competi den futbol, volleyball, basketball, beach tennis, badminton, dammen y ‘kids run’. Scol avansa ta participa den baile deportivo y baseball5. Un di e metanan di WE Aruba ta pa promove deporte bou di nos alumnonan di scol preparatorio, basico y avansa. Banda di esaki deporte ta crea amistad y ta trece hopi positivismo cune sin lubida cu e ta sano. Deporte ta fomenta union y alegria. En conexion cu e preparacion pa e gran apertura di Weganan Escolar (WE) Aruba 2022, mascota WEWE a bishita e scol Prinses Amalia Basisschool diahuebs mainta durante pauze pa saluda tur e muchanan alabes desea e alumnonan exito. E muchanan a ricibi WEWE cu hopi entusiasmo y alegria. E alumnonan tabatin un sonrisa na nan cara, nan por a hunga un rato cu WEWE como tambe a saca potret. Ministerio di Enseñansa y Deporte y IBISA ta invita pueblo di Aruba pa e gran apertura di Weganan Escolar cu ta tuma luga otro siman diabierna 17 di juni, 2022 cuminsando pa 6’or di atardi den Compleho Deportivo Guillermo Prospero Trinidad na Dakota. Directamente for di Italia Denzel Dumfries, ken ta haci apertura y asina duna inicio na e Weganan Escolar 2022. Ban apoya nos muchanan y disfruta di un mahestuoso show di apertura.
Pagina 16
Diahuebs 9 Juni 2022
Diahuebs 9 Juni 2022
Pagina 17
Pagina 18
Diahuebs 9 Juni 2022
Indra Zaandam (Tijdelijk Werk Organisatie Aruba) Durante Congreso ‘Counterpart Days’ na Hulanda,
E DELEGACION DI ARUBA A REUNI CU SECRETARIO DI ESTADO ALEXANDRA VAN HUFFELEN Aruba a presenta e trabounan haci den cuadro di e di 3 agenda di ehecucion E Congreso ‘Counterpart Days’ organisa door di Ministerio di Asuntonan di Reino ta tumando luga na Hulanda na unda cu paisnan di Reino cu tin di haber cu e Landspakket a bini hunto pa intercambia ideanan pero tambe por siña di experiencia di otro. Pa e delegacion di Aruba, a participa señor Derrick Werleman di Departamento di Finansas, Beleidsmedewerker, señora Gabrielle Croes di Departamento di Recurso Humano y señora Indra Zaandam cu a representa Tijdelijk Werk Organisatie Aruba. Señora Indra Zaandam a duna un relato cortico di e di dos dia di e congreso na unda cu e delegacion di Aruba a haya oportunidad pa presenta trabounan haci den cuadro di e di 3 agenda di ehecucion cu ta den concepto aworaki. Dia 8 di juni a tuma luga un encuentro hunto cu Secretario di Estado Alexandra van Huffelen, cu paisnan Aruba, Corsou y Boneiro, tur representa pa medio di nan delegacion cu ta encarga cu e parti di landspakket. Asina Aruba a haya e oportunidad di presenta e trabounan haci den cuadro di e di 3 agenda di ehecucion. Señora Zaandam a señala e diferente temanan cu a haya atencion entre otro reforsamento di nos estado di derecho; trabounan haci riba tema di reforma di nos sector economico; eneseñansa; columna financiero; y tambe e aspecto di e aparato gubernamental. Tambe por a cambia ideanan pa locual ta experiencia te aworaki trahando cu e diferente ekiponan di e paisnan den Reino, oportunidadnan pa futuro y tambe retonan. Por indica cu a ricibi un bon oido di nos Secretario di Estado cu tabata hopi interesa den e experiencia local pa locual ta e parti di landspakket y tambe e agenda di ehecucion. Durante e encuentro tur pais a duna nan vision riba e trayecto nan dilanti pero tambe nan experiencia pa cu e di 3 agenda di ehecucion. Durante e dia a sigui para keto tambe na temanan mas elabora manera e asina yama “roadmaps” cu ta duna un vision integral y colectivo di tur tema hunto pero cu enfoke special den e reforsamento di e columna financiero pero tambe e reforsamento di e aparato gubernamental. Señora Zaandam a enfatisa cu ta di suma importancia pa conecta e diferente temanan den e agenda di ehecucion y tin un bon planificacion pa loke ta e trabounan cu tin cu wordo haci y tambe pa tin un bon idea di kico ta e efecto colectivo di diferente tema den combinacion cu otro.
“Hopi discusionnan profundo cu a tuma luga pa cu esaki y por bisa cu tin un enfoke no solamente riba cumplimento cu ta e parti sumamente importante den e caso aki, pero tambe cumplimento den forma cu ta percura cu proyectonan lansa y ehecuta berdaderamente ta yega na e metanan defini. Ta mira tambe cu ta bay den transcurso di tempo den crea colaboracionnan mas estrecho cu ta enfoca riba contextonan local di e pais”, señora Zaandam a duna di conoce.
Pagina 19
Diahuebs 9 Juni 2022
CARIBBEAN BUSINESS HUB CU PROME ENCUENTRO DESPUES DI COVID 19
E plataforma Caribbean Business Hub a tene pa prome biaha despues di Covid 19 y e pandemia un encuentro fysico pa nan miembronan y invitadonan na Ministerio di Asuntonan Economico y di Clima. Entre e invitadonan tabata presente Representante di Aruba na Union Europeo y minister plenipotenciario suplente mr. Juan Ady Thijsen y directora a.i. di Arubahuis drs. Glenda Hernandez. Anfitrion pa e encuentro e biaha aki ta e Ministerio di Asuntonan Economico y di Clima (EZK) y Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Programa Manager pa Caribe Hulandes na EZK Hamza Kacha a tene un discurso den cual ela enfoca riba e servicionan cu e ministerio ta brinda na inversionista pa stimula nan pa haci negoshi den e parti Caribense di Reino Hulandes. Ela papia riba e ultimo desaroyonan riba tereno social y gubernamental cu ta cardinal pa e pais y islanan den Reino Hulandes. Y e oportunidad cu esaki ta brinda na companianan Hulandes. Keynote speaker e anochi ey tabata Meine Breemhaar, CEO di De Breemhaar Groep cu ta consisti di entre otro KMM Groep, Mac³Park, Pitteloo Capital y Bolivia Properties cu ta encera un tereno di 3000 hectare na Plantage Bolivia na Bonaire. En total
De Breemhaar Groep tin brinda trabao na 1100 empleado. E comentario general cu a reina e anochi ey tabata cu despues di dos aña por a network fysico cu otro den un ambiente ameno. Nota pa redaccion: Publicacion di e potret ta unicamente cu mencion di e nomber di e fotografo Nico van der Ven.
Pagina 12
Diahuebs 9 Juni 2022
DIA MUNDIAL DI OCEANO 2022; DICON NOS MESTER PONE ENFASIS RIBA E META DI PROTECCION 30X30 Pa crea un oceano saludabel, unda bida marino ta abundante, ta esencial pa 30% di nos planeta su tera, awa y oceano ta protegi pa 2030. Tur aña dia 8 di juni, Nacionnan Uni ta celebra e Dia Mundial di Oceano rond mundo. Nacionnan Uni ta coordina e eventonan rond di e tema aki pa medio di su division encarga cu asuntonan legal di oceano y lamanan (Office of Legal Affairs United Nations). Locual nos tin aki na Aruba ta nos Parke Nacional Aruba, cu ta maneha desde 2018 e parke marino, cu ta apunta e areanan marino protegi bou di e ley Landsbesluit Parke Marino Aruba. E otro departamentonan, Directie Scheepvaart y Directie Natuur en Milieu (DNM), tambe ta encarga cu algun ley y ta conseha riba maneho sostenibel di e recurso asina importante cu ta celebra awe. Locual tur e leynan ta trata di prescribi, ta maneho y conscientisacion riba e tema di oceano y loke ta necesario pa preservacion y proteccion mihor cu nos oceano. E tema di World Ocean Day pa e aña aki ta 30X30, pa asina eleva conscientisacion y aporta na un movimiento global di proteccion di 30% di e planeta pa 2030. Dicon a dicidi pa e accion aki? Cientificonan rond mundo a determina cu un oceano saludabel ta un parti crucial den e solucion pa e crisis climatico y perdida di biodiversidad. Cu apoyo di e paisnan pa e accion 30X30 di proteccion, nos ta duna sosten na locual ta mantene bida riba mundo. Actualmente, menos di 17% di mundo su teritorio y 8% di nos oceano ta protegi. Na Aruba nos ta papia di 1.15 % teritorio di tera (areanan cubri pa matanan di mangel) ta protegi y e parti di lama ta 0.3% (source: dnm sdg dashboard on dnmaruba.org website). E metanan di desaroyo sostenibel a delinea unda nos mester yega. Aruba ta monitorea y ta sigui propone mas proteccion pa por alcansa e metanan di SDG #14 bida riba tera y SDG#15 bida bou lama. Mundialmente, e movimiento 30X30 ta creciendo y mas y mas ta esnan envolvi cu e World Ocean Day network. Tin 90 pais caba involvi cu a compromete nan mes cu e meta di 30X30. Esaki lo yuda pa asina anticipa e decisionnan crucial na e United Nations Ocean Conference na Lisbon, Portugal fin di juni y United Nations Biodiversity Summit na China na september. E netwerk aki tambe ta motiva hobennan pa tuma accion. E netwerk ta promove un active Youth Advisory Counsil, Youth Initiative seccion y tambe e Global Youth Movement. Hobennan ta trece hopi idea innovativo y esaki tambe ta bisto riba e Plataforma di World Ocean Day 2022. The Ocean Projects ta promove y coordina e eventonan
rond di e Dia Mundial di Oceano desde 2002. E dia aki ta un celebracion anual cu ta boga pa conservacion di oceano henter aña. Nacionnan Uni a cuminsa reconoce e Dia Mundial di Oceano oficialmente na 2009. E celebracion di nos oceano ta conecta nos y ta trece hopi organisacion hunto. Na Aruba nos por pensa riba Turtugaruba, Aruba Marine Mammal Foundation, Lionfish Alliance, organisacionnan gubernamental, negoshinan, industria turistico y maritimo, sabuyadonan, nabegadonan, piscadonan, comunidadnan y individuonan cu stima lama y oceano. DNM ta elogia tur e trabounan cu ta haci na nivel nacional, regional y internacional pa asina nos por sigui proteha e oceano. Por sigui tur locual ta pasa riba e Dia Mundial di Oceano 2022 riba e network social di World Ocean Day riba twitter, Insta, Facebook. DNM tambe ta comparti mayoria di e diseñonan cu ta promove conservacion di e recurso oceano y e ecosistemanan marino.
Diahuebs 9 Juni 2022
Continuacion DIA MUNDIAL DI OCEANO 2022....
Pagina 13
Pagina 20
Diahuebs 9 Juni 2022