Ο Ρώσικος στόλος των Ορλώφ στο νησί της Θάσου !! του Θεοδοσίου Θ. Βασιλούδη
Στο νησί της Θάσου, κατά το 1770 βρέθηκε μία μοίρα του ρωσικού ναυτικού των αδελφών Ορλώφ. Μέσα από ιστορικές πηγές γνωρίζουμε ότι οι αδερφοί Αλεξέι και Θεόδωρος Ορλώφ επιχείρησαν την υποκίνηση Ελληνικής επαναστάσεως κατά το 1770, ενώ παράλληλα έδρασαν στην θάλασσα του Αιγαίου εναντίον χερσαίων και ναυτικών οθωμανικών δυνάμεων. Αποκορύφωση όλων των στρατιωτικών επιχειρήσεων υπήρξε η πολιορκία της Κορώνης και η κατάληψη του Ναυαρίνου από τις ελληνορωσικές δυνάμεις. Πως όμως βρέθηκε το ρωσικό ναυτικό στο νησί της Θάσου το 1770 ; Τον Ιούνιο του 1769 αναχωρούν από την Κροστάνδη ισχυρές ρωσικές ναυτικές δυνάμεις που εισέρχονται στην θάλασσα του Αιγαίου και αφού καταπλέουν στο Οίτυλο της Μάνης, κυρύττουν την επανάσταση. Οι επαναστατικές δυνάμεις πολιορκούν χωρίς αποτέλεσμα διάφορες πόλεις της Πελοποννήσου, καταφέρνουν να καταλάβουν τον Μυστρά όπου εκεί συγκροτείται προσωρινή κυβέρνηση υπό των Αντώνιο Ψαρό. Δυστυχώς όμως υπήρξε αποτυχία των στρατιωτικών επιχειρήσεων των επαναστατικών δυνάμεων, παρόλου την άφιξη του ίδιου του Αλεξεί Ορλώφ στην περιοχή. Στην συνέχεια το ρωσικό ναυτικό υπό την καθοδήγηση του ίδιου του κόμη εγκαταλείπει το Ναυαρίνο και την Πελοπόννησο και μεταφέρει το πεδίο των μαχών στο Βόρειο Αιγαίο. Εκεί δίδεται μία από τις σπουδαιότερες ναυμαχίες μεταξύ Χίου και Τσεσμέ. Μέσα από τις ιστορικές πηγές φαίνεται ότι οι Ρώσοι επιχείρησαν την διέλευση των Δαρδανελίων, πράγμα που δεν κατάφεραν λόγου των πολύ σημαντικών οχυρωματικών έργων που είχαν κατασκευαστεί εκεί υπό την επίβλεψη του Γάλλου βαρόνου Ντε Τοτ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να φέρει το νησί της Θάσου
πολύ κοντά στο θέρετρο των πολεμικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Χίονη μία μοίρα του Ρώσικου στόλου υπό τον ναύαρχο Χμετιόβσκιη επισκέφτηκε το νησί της Θάσου με σκοπό την ταφή των πεσόντων των εκεί μαχών (μέσα από καταγραφή στο προσωπικό του ημερολόγιο του ναυάρχου, υπάρχει η ιστορική τεκμηρίωση της επισκέψεως) Μάλιστα ο ναύαρχος φέρεται να μην βρήκε κάποιον κατάλληλο χώρο με εκκλησία για να θαφτούν οι Ρώσοι μαχητές και άφησε κάποια χρήματα για να ανεγερθεί ναός (Κωνταντίνος Χίονης, Παναγίες της Θάσου, Μακεδονική ζωή, 111, Αύγουστος 1975, 43). Στη συνέχεια ο Κ. Χίονης αναφέρει ότι ίσως ο ενοριακός ναός του Άγιου Νικόλαου στον Λιμένα της Θάσου να είναι ο ναός που χρηματοδότησε ο Χμετιόβσκιη. Αυτό είναι ίσως το ποιό λογικό γιατί μόνον ο Λιμένας διέθετε κατά την περίοδο εκείνη, κάποιου είδους λιμενικές εγκαταστάσεις που μπορούσαν να φιλοξενήσου τον ρώσικο στόλο. Δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει κάποιο ίχνος από το προαναφερόμενο ρωσικό νεκροταφείο. Ίσως όμως η έλλειψη ναού να σημαίνει ότι ο Ρώσικος στόλος κατάπλευσε σε κάποιο ποιό ερημικό μέρος του νησιού. Επίσης μεγάλη εντύπωση κάνει πώς ο Ρωσικός στόλος κατέπλευσε σε ένα νησί το οποίο υπήρχε οθωμανική φρουρά και ο Ρώσος ναύαρχος συναλλάσσεται και χρηματοδοτεί έργα τις τοπικής κοινότητας. Ίσως το νησί της Θάσου έγινε ορμητήριο του Ρωσικού στόλου για τις εξορμήσεις του προς τα στενά των Δαρδανελίων αλλά και τις ευρύτερης περιοχής. Το νησί σύμφωνα με τον Κ.Χιόνη φέρεται να επισκέφτηκε ένας άλλος Ρώσος ναύαρχος που χρηματοδότησε την επισκευή του ενοριακού ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Παναγίας Θάσου. Αν και ο ιστορικός αναφέρει ότι αυτό συνέβη 20 έτη μετά, ίσως ο ναύαρχος να έφτασε στο νησί κατά την δεκαετή επέτειο της συνθήκης του Κιουτζούκ Καιρνατζή, περίοδο όπου Ρώσοι αξιωματούχοι επισκέφτηκαν νησιά του Αιγαίου σε ανάμνηση των Ορλωφικών. Ίσως ο ναύαρχος αυτός υπήρξε αξιωματικός του πληρώματος του Χμετιόβσκιη που επισκέφτηκε το νησί το 1770 (Κωνταντίνος Χίονης, Παναγίες της Θάσου, Μακεδονική ζωή, 111, Αύγουστος 1975, 43). Πηγή φωτογραφίας. http://www.greeklanguage.gr/digitalResources/literature/education/greek_history/iframe.html?id=58 Πηγές. 1. Κωνταντίνος Χίονης, Παναγίες της Θάσου, Μακεδονική ζωή, 111, Αύγουστος 1975, 43. 2. Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, 1860-1872. 3. Κώστας Αυγητίδης, «Τα Ορλωφικά 1770-1774. Οι απόψεις των Ρώσων ιστορικών για την τελευταία ελληνική εξέγερση πριν από το 1821», Ιστορικά Θέματα, τχ.54 (Σεπτέμβριος 2006), σελ.64-7 .
4.
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE
%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF %83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_1770.