O Θουκυδίδης στο νησί της Θάσου !! Του Θεοδοσίου Σ. Βασιλούδη
Σύμφωνα με αρχαίες πηγές και την ιστορική παράδοση, ένας από τους ποιο γνωστούς αρχαίους Έλληνες συγγραφείς ο Θουκυδίδης διέθετε σχέσεις αλλά και παρουσία στο νησί της θάσου. Ο Θουκυδίδης υπήρξε ιδιοκτήτης ορυχείων τόσο στο νησί όσο και στην απέναντι ακτή και συγκεκριμένα στην Σκαπτή ύλη (αρχαία πόλη που βρισκόταν στην απέναντι ακτή του νησιού και αποτελούσε από πολύ παλιά αποικία της αρχαίας Θάσου , Θάσος και αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς – Αγγελικής Χ. Κιουρτσή – Μιχαλοπούλου, Θασιακά σελ. 232). Στην σκαπτή ύλη φέρεται να αυτοεξορίστηκε ο Θουκυδίδης μετά την ήττα που υπέστη από τους Λακεδαιμονίους κατά την κατάληψη της Αμφιπόλεως τον χειμώνα του 424-423 Π.χ. Ποιος ήταν ο μεγάλος ιστορικός της αρχαιότητας Θουκυδίδης και ποια η σχέση του με το νησί της Θάσου ; Αντλώντας στοιχεία από την βιογραφία του βλέπουμε ότι γεννήθηκε πιθανόν μεταξύ του 401-406 Π.χ. στην αρχαία Αθήνα στον δήμο Αλιμούντος, ενώ φέρεται να υπήρχαν προγονικές σχέσεις από την πλευρά του πατέρα του με θράκες βασιλείς. Επίσης διέθετε σχέσεις με τον στρατηγό Μιλτιάδη, νικητή της μάχης του Μαραθώνα. Ήταν στην ηλικία των 25 - 30 ετών όταν έγινε η έναρξη του πελοποννησιακού πολέμου και αρρώστησε βαριά κατά τον λοιμό που έπληξε την αρχαία Αθήνα (Θουκυδίδης, Βικιπαίδεια, 2017https://el.wikipedia.org ). Η σχέση του με το νησί της Θάσου, φαίνεται να ξεκινάει με την τοποθέτηση του Θουκυδίδη ως επικεφαλής μια μοίρας του Αθηναϊκού στόλου που αγκυροβολούσε στο νησί και απαριθμούσε επτά τριήρεις. Σύμφωνα με αρχαίες πηγές η τοποθέτηση αυτή συνέβη λόγου των σχέσεων που διέθετε ο ίδιος με την αρχαία πόλη της Θάσου. Με την επίθεση των
Σπαρτιατών υπό την ηγεσία του του στρατηγού Βρασίδα στην πόλη της Αμφιπόλεως, καλείται να σπεύσει και να υπερασπιστεί την σύμμαχη πόλη. Δυστυχώς δεν πρόλαβε να φτάσει έγκαιρα στην πολιορκούμενη πόλη και η Αμφίπολη παραδόθηκε στον Βρασίδα, με ευνοϊκούς όρους που τους προσέφερε η Σπάρτη. Αυτό συνέβη σύμφωνα με τον ίδιο εξαιτίας της ναυτικής αποστάσεως που υπάρχει μεταξύ της Θάσου και της Αμφιπόλεως και καθυστέρησε την άφιξη του. Αυτό έφερε σε μεγάλη δυσμένεια τον ίδιο, εξεγείροντας τους πολίτες της πόλεως των Αθηνών, με αποκορύφωση την εξορία του από την πόλη. Όπως αναφέρει ο ίδιος «Μου συνέβη να εξοριστώ από την πόλη μου επί είκοσι χρόνια μετά τη στρατηγία μου στην Αμφίπολη και, έχοντας επαφή με τα πράγματα των δύο πλευρών, και ιδίως, λόγω της εξορίας μου, με τα πράγματα των Πελοποννήσιων, είχα τη δυνατότητα να τα προσεγγίσω απερίσπαστος και να τα κατανοήσω καλύτερα» (Ε 26, μτφρ. Σκουτερόπουλου). Ο Θουκυδίδης κατέφυγε στην Σκαπτή Ύλη, πόλη που αφενός άνηκε στην Θασιακή επικράτεια και αφετέρου διέθετε εκεί περιουσία (υπήρξε ιδιοκτήτης των εκεί τοπικών ορυχείων). Η πόλη της Σκαπτής ύλης αποτελούσε αποικία της αρχαίας Θάσου και βρισκόταν εμμέσως υπό θασιακή διοίκηση. Φαίνεται ότι η πόλη της αρχαίας Θάσου υπήρξε φιλικά προσκείμενη στον Θουκυδίδη, ακόμη και μετά την εξορία του από τους συμπολίτες του. Σύμφωνα με αρχαίες πηγές, ο Θουκυδίδης συνέγραψε του πελοποννησιακούς πολέμους εντός της Θασιακής επικράτειας και συγκεκριμένα στην Σκαπτή ύλη. Μέσα από τα έργα του δείχνει να έχει επηρεαστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από τον αρχαίο γιατρό Ιπποκράτη. Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Ιπποκράτης είχε μείνει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στην Θάσο και είχε επηρεάσει την αρχαία θασιακή κοινωνία. Ίσως ο Θουκυδίδης κατοικώντας στην ίδια περιοχή, να ήρθε άμεσα σε επαφή με τις αρχές που διέπαν την Ιπποκρατική σκέψη. Ο Θουκυδίδης φέρεται να έχει πεθάνει μεταξύ του 404-398 Π.χ και τα λείψανα του μεταφέρθηκαν στην Αθήνα. Το σύγγραμμά του, οι πελοποννησιακή πόλεμοι διδασκόταν τόσο στην Βυζαντινή όσο και στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ως μάθημα που αφορά την πολεμική τέχνη.
Πηγές 1. Θάσος και αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς – Αγγελικής Χ. Κιουρτσή – Μιχαλοπούλου, Θασιακά σελ. 232. 2. Θουκυδίδης, Βικιπαίδεια, 2017https://el.wikipedia.org. 3. Θουκυδίδη. Μετάφραση του αρχαίου κειμένου. Ε 26, μτφρ. Σκουτερόπουλου.
Πηγή της φωτογραφίας. Βικιπαίδεια, 2017https://el.wikipedia.org.