Skriveverkstedet A nynorsk til web by GAN Aschehoug

Skrive verkstaden SE M

Skriveverkstedet A viser deg korleis du kan skrive forskjellige typar tekstar. Gjennom gode døme og små øvingar lærer du

G Ö R EL HY D ÉN K AT H R I N E W E G G E

SE K

skritt for skritt korleis du kan byggje opp ein tekst, anten du vil fortelje, beskrive, instruere

eller informere.

beskrive

for

e klar

skrive

for tel le

ISBN 978-82-492-1744-1

Velkommen inn i Skriveverkstaden!

GAN Aschehoug

SE K

SE M

Skriveverkstaden

GAN Aschehoug

AR PL SE M SE K

Originaltittel: Skrivarverkstad A Omsett og tilpassa norsk av Kathrine Wegge Omsett til nynorsk av Jan R. Tislevoll

Redaktør norsk utgave: Nora Brox Illustrasjoner: Lou-Lou Petterson Design: Typoform, Sverige Grafisk tilrettelegging norske utgaver: Framnes Tekst & Bilde as Trykk: Ulma Press, Latvia

Alle kommentarar til utgivingar frå forlaget kan rettast til: GAN Aschehoug Postboks 363 Sentrum 0102 Oslo E-post: forlag@gan.aschehoug.no www.gan.aschehoug.no Føresegnene i åndsverklova gjeld for materialet i denne publikasjonen. Utan særskild avtale med GAN Aschehoug er all eksemplarframstilling og tilgjengeleggjering berre tillate så langt det har heimel i lov eller avtale med Kopinor, interesseorgan for rettshavarar til åndsverk. Bruk som er i strid med lov eller avtale, kan føre til erstatningsansvar og inndraging og kan straffast med bøter eller fengsel.

Hei! I denne boka blir du kjend med Skrivert. Saman med han og venninna

hans, Tastrid, lærer du å skrive forteljingar, faktatekstar og instruksjonar.

fortelje, beskrive og forklare. Til dømes viser Skrivert deg korleis du

Mens du skriv, får du nyttige tips som hjelper deg til å bli betre til å kan planleggje før du skriv, og korleis du kan ordne innhaldet slik at

SE M

teksten blir lett å forstå for den som skal lese han. Du skriv sjølvsagt

på din eigen måte. Når det er du som er forfattar, skal teksten ha ditt «stempel» på seg. Men han skal likevel vere korrekt og utan skrivefeil.

For å skrive riktig og få fram nøyaktig det du vil, meiner Skrivert det er

SE K

viktig at du les nøye gjennom teksten din. Og du bør lese han høgt for deg sjølv. Då merkar du lettare om det er noko som må rettast på. På slutten av enkelte av kapitla finn du ein verktøykasse som skal minne deg på å sjekke rettskrivinga di. Du set ei hake i ruta

JA når du har sjekka at setningane dine er skrivne riktig.

I ein del kapittel er det forslag til ekstraoppgåver. Når du jobbar med dei, skal du bruke det Skrivert har lært deg på Skriveverkstaden. kan du skrive i di eiga skrivebok.

Stjerneoppgåver

Tastrid er vennen til Skrivert. Ho hjelper han med mange ting.

Skrivert har også ein hund som heiter Kluss, som finn på mykje rart.

Lykke til med skrivinga!

Görel Hydén Kathrine Wegge

Noko som skal fiksast?

Reiser

Ei morosam reise

buss

ko Vel

bil

fly

båt

SE K

Kva såg Skrivert på turen? hestar

Korleis reiste Skrivert? tog

SE M

1 I sommar reiste Skrivert til Tastrid. Sjå på bileta. Svar på spørsmåla. Set kryss.

sauer

bruer

kyr

skog

Kven venta på stasjonen?________________________________________________________________________________________

Fortel om reisa til Skrivert. Fyll ut ord og setningar som manglar. I sommar drog Skrivert

________________________ til

Tastrid. På vegen dit såg han ________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

Etter to timar var han framme på stasjonen. _______________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

2 Teikninga viser noko hyggeleg som Skrivert gjorde då han besøkte Tastrid. Skriv to setningar som passar til biletet.

4 Reiser

3 Fortel om ei reise du hugsar. Planlegg teksten din. Skriv setningar.

Kven du reiste til: ___________________________________________________________________________________________________ Når du reiste dit: ___________________________________________________________________________________________________

Korleis du reiste:____________________________________________________________________________________________________

Kor lang tid reisa tok: _____________________________________________________________________________________________

SE M

Kva du såg mens du reiste: ______________________________________________________________________________________ Kva som skjedde då du kom fram: ____________________________________________________________________________ Noko hyggeleg som skjedde mens du var der: _____________________________________________________________

SE K

__________________________________________________________________________________________________________________________

Skriv og fortel om ei reise. Følg planlegginga di.

Eg reiste til

__________________________________________________________________________________________________________________________

Noko som skal fiksast?

• Eg har skrive om ei reise? Ja • Alle setningar begynner med stor bokstav? Ja • Alle namn på personar begynner med stor bokstav?

Reiser 5

Tastrids bil

bakluke

1 Skrivert ser nøye på bilen til Tastrid.

panser

dekk dør

fro ntl yk t

SE K

SE M

e sr ut g u a sidespegel vind

Les orda i verktøykassen. Skriv dei ved riktig pil.

Set ein ring rundt dei orda som beskriv bilen.

Dørene: raude rutete skitne prikkete

Panseret: gult raudt stripete blomstrete bulkete blått

Bakluka: svart grønt stort stripete rundt

2 Hjelp Skrivert med å beskrive fargane og mønstra på bilen til Tastrid. Ingen har ein så koseleg _______________________ som vennen min,_________________________________________ .

Ho har måla han sjølv. Dørene er ______________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________

Midt på panseret ___________________________________________________________________________________________________

og rundt ______________________________________________________________________________________________________________ Bakluka er ___________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________

6 Reiser

3 Skrivert drøymer om ein eigen bil. Fargelegg draumebilen til Skrivert.

Kva er det aller finaste på bilen? __________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

Kva er det beste med bilen?

SE M

__________________________________________________________________________________________________________________________

Skriv ei setning om kva som er det finaste og det beste. ___________________________________

fordi ____________________________________________________________

SE K

Det finaste er

Det beste med bilen er ___________________________________ fordi _________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

4 Teikn noko som er spesielt med sykkelen din. Beskriv korleis dette ser ut.

___________________________________________________________

★★Beskriv Skriverts draumebil. ★★Teikn ønskesykkelen din. Beskriv kva som er spesielt med den sykkelen.

Reiser 7

1 Skrivert skal låne bilen til Tastrid. Han skal i butikken. Først forklarer Tastrid korleis Skrivert må gjere for å låse opp bildøra. Skriv det som skal gjerast.

nø

n låse

døra

Set nøkkelen i____________________________________________________________ .

SE M

Dra ____________________________________________ mot deg. Så forklarer ho kva veg Skrivert skal køyre.

Køyr Skoglivegen fram til _____________________________________

BUTIKK

SE K

Sving til ____________________________________________________________ . Køyr forbi

ele n

Vri ______________________________________________ til høgre.

Gjer slik

_________________________________________________________

SKULE

Hald fram ____________________________________________ , så ser du butikken. ligg tvers overfor butikken.

BENSIN

_______________________________________________________

Til slutt forklarer Tastrid at bildøra er litt vanskeleg å lukke.

Hald i _________________________________________ med begge hendene.

Lukk ________________________________________ med ein smell!

8 Reiser

døra

ta k

2 Skrivert skal vaske Tastrids bil. Forklar korleis kranen verkar. Korleis får ein vatnet til å renne?

__________________________________________________________________________________________________________________________

Korleis får ein vatnet til å slutte å renne? ________________________________________________________________________

SE M

________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

Kva gjer ein for å få varmt vatn?

________________________________________________________________________

SE K

________________________________________________________________________

Korleis får ein kaldt vatn?

________________________________________________________________________

3 Teikn noko som du skal forklare. Forklar kva ein må gjere.

__________________________________________________________

Noko som skal fiksast?

• Eg har forklart i riktig rekkjefølgje? Ja • Alle setningane sluttar med punktum? Ja Reiser 9

Heime

Ein ulykkesdag

Kva setning høyrer til bileta under? Set kryss.

SE M

1 I går hende det to dumme ting. Først skulle Skrivert måle huset.

SE K

Midten Slutten Stigen veltar. Byrjinga

Midten Slutten Skrivert fell ned. Byrjinga Skrivert klatrar opp stigen.

Byrjinga

Midten

Slutten

Så skulle han bake bollar. I kva rekkjefølgje skjedde det? Hjelp Skrivert med å skrive orda Byrjinga Midten Slutten under riktig bilete.

Skriv ei setning til kvart bilete. Byrjinga: ______________________________________________________________________________________________________________ Midten: _______________________________________________________________________________________________________________ Slutten: _______________________________________________________________________________________________________________

10 Heime

2 Skriv forteljinga til Skrivert. I går var det ulykkesdagen min. No skal eg fortelje kva som hende.

Det begynte _________________________________________________________________________________________________________ Så_______________________________________________________________________________________________________________________

Brått ___________________________________________________________________________________________________________________ Det slutta med at __________________________________________________________________________________________________

SE M

Det verste var at ___________________________________________________________________________________________________

Midten

Slutten

Byrjinga

SE K

3 Fortel om ein gong du hadde uflaks. Kva skjedde? Teikn først.

Skriv forteljinga di. Bruk modellen over som hjelp.

Det begynte

__________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________

★★Skriv om ein dag du hadde skikkeleg flaks.

Heime 11

Skrivert slappar av

SE M

1 Skrivert går ofte ned til sjøen.

Sjå på bileta.

SE K

Kva ser Skrivert når han kikkar mot venstre? ________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________

Kva ser han midt ute i sjøen? ___________________________________________________________________________________

Korleis ser det ut der? _____________________________________________________________________________________________

Korleis ser det ut på den andre sida av sjøen? ______________________________________________________________

Kva er bak skogen på den andre sida? ________________________________________________________________________ Hjelp Skrivert med å beskrive bileta: Kva ser han? Korleis ser det ut?

På stranda lengst til venstre_____________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________

Midt ute i sjøen er det ei ganske lita ____________________________. Der veks det ingen blomar, berre

_______________________________________________.

På øya er det også

_____________________________________________.

På den andre sida av sjøen_______________________________________________________________________________________ _________________________________________________________________________________________________________________________ .

12 Heime

2 Tenk deg at det skal byggjast ein ny leikeplass der du bur.

SE K

SE M

Teikn leikeapparat som du meiner burde vere på leikeplassen.

Sjå på bileta og beskriv leikeplassen. Kva ser du? Kvar ser du det? Korleis ser det ut? __________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

Det finaste med leikeplassen er________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

Noko som skal fiksast?

• Eg har skrive alle ord riktig? Ja • Eg har beskrive kvar på leikeplassen kvart apparat er?

Heime 13

Kvar morgon 1 Skrivert gjer det same kvar einaste morgon, i same rekkjefølgje.

Skriv setningar til bileta. Først ___________________________________________________ Så ___________________________________________________

Til slutt __________________________________________________

SE K

SE M

Etterpå ______________________________________________

2 Skrivert reier opp senga si kvar morgon.

Hjelp Skrivert med å forklare korleis han gjer. Tenk på korleis du gjer når du reier opp.

Slik reier eg opp senga mi: Først

__________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________ .

Så ristar eg på

_______________________________________________________________________

Til slutt

________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________

14 Heime

n lake

dyne

put

3 Forklar korleis du lagar yndlingsmatpakken din.

Kva

t? g jer du førs

_____

______ _____

________________________

________

________________________

_____

SE M

u til slutt?

Kva g jer d

__________

__ __________

________

så?

____

SE K

Kva gjer du etter det?

_____

__________

________ __________

er du

_____

__________

______ __________

Kva g j

Skriv nøkkelord på kvar brødbit.

Slik lagar eg ein god matpakke. Skriv setningar.

Først

__________________________________________________________________________________________________________________________

Så

__________________________________________________________________________________________________________________________

Etterpå

__________________________________________________________________________________________________________________________

Til sluttt

__________________________________________________________________________________________________________________________

★★Forklar kva du gjer kvar kveld før du sovnar. ★★Forklar korleis du gjer når du pussar tennene. Heime 15

På sjøen 1 Bileta viser korleis fisketuren til Skrivert begynte.

Ein fisketur

Kvar?

SE M

Kven?

Kva gjer han?

Kvifor?

SE K

Når?

Sjå på bileta og svar på spørsmåla.

Kven handlar det om? ____________________________________________________________________________________________

Kvar er han? _________________________________________________________________________________________________________

Når er han der? _____________________________________________________________________________________________________

Kva gjer han? _______________________________________________________________________________________________________ Kvifor gjer han dette? _____________________________________________________________________________________________

Fortel korleis Skriverts fisketur begynte. Fyll ut det som manglar. __________________________________________.

Tidleg ein morgon gjekk ____________________________________ ned til

Der låg den vesle ___________________________________________ og duppa i vatnet. __________________________________

tok fram ________________________________ og ei __________________________________

og sette ho ned i ____________________________________. Dette kom til å bli ein fin dag,

tenkte Skrivert.

16 På sjøen

2 Bileta viser kva som skjedde etter fisketuren.

SE M

Det første biletet viser korleis det begynte. Skriv nøkkelord.

Kven handlar det om? _____________________________________ Kvar er han? ___________________________________

SE K

Kva gjer han? _______________________________________________________________________________________________________ Kvifor gjer han det? _______________________________________________________________________________________________

Skriv byrjinga på forteljinga. Fortel så det blir morosamt å lese!

Bilete 1 _______________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

Kva skjedde så? Skriv ei setning til kvart bilete.

Bilete 2_________________________________________________ _______________________________________________________________

Bilete 3_________________________________________________ _______________________________________________________________

Noko som skal fiksast?

• Bilete nummer 1 fortel om byrjinga? Ja • Alle særnamn begynner med stor bokstav?

På sjøen 17

Skriverts robåt

1 Skrivert skal skrive ein faktatekst om robåten sin. Han begynner med å skrive innleiinga. (byrjinga) Kva det er

Kva det blir brukt til

Kven som kan bruke han

robåt

ein båt

ferdast på vatnet

dei som kan symje og ro

Kva det blir kalla

Hjelp Skrivert med å skrive ferdig innleiinga.

________________________________ .

SE M

Ein _______________________ er ein _______________________ som ein kan ro med årer. Han blir brukt til å Han kan brukast av alle som _________________________________________________

SE K

_________________________________________________________________________________________________________________________ .

2 Dette plar han ta med seg i robåten.

Sjå på bileta og svar på spørsmåla. pinne

Kva heiter det?

fiskestong

dings

reiskap

Kva blir det brukt til?

å fly med

å leike med

berre barn

alle

Kva er det for noko?

klede å fiske med

den som veit kva ein fisk er

Kven kan bruke ho?

song

Skriv inn orda du sette kryss ved. Kva det heiter

Kva det er

Kva det blir brukt til

Kven som kan bruke det

__________________________

_______________________________

18 På sjøen

Skriv ei innleiing om kva ei fiskestong er.

Ei fiskestong

__________________________________________________________________________________________________________________________

3 Skriv ei innleiing til ein faktatekst. Sjå på bileta og skriv stikkord.

__________________________________________________________ __________________________________________________________

SE K

__________________________________________________________

SE M

Kva er dette? Kva er ho laga av?

Kva blir ho brukt til?

Sjå nøye på bileta og tenk deg om.

__________________________________________________________

Skriv innleiinga. Bruk nøkkelorda dine og det du ser på bileta. __________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

★★Beskriv ein sko for nokon som aldri har sett ein sko før. ★★Beskriv ein blyant eller ei bok. Tenk at du forklarer for ein som ikkje veit kva det er.

På sjøen 19

Tryggleik på sjøen 1 Tastrid skal låne robåten til Skrivert. Ho får ein lapp med instruksjonar.

Instruksjo av a u s k a r n t i l b r u k

Kvifor skriv Skrivert ei overskrift? Er det for å: forklare kvar ein kjøper eit auskar

SE K

forklare kva instruksjonen handlar om

SE M

S l i k b r u ke r d u a u s k a r :e i t

Tastrid veit ikkje kva eit auskar er. Bruk nøkkelorda og hjelp Tastrid til å forstå kva det er. Korleis det blir brukt

Kvifor ein bruker det

ein slags spade

til å ause vatn

for at båten ikkje skal bli full av vatn og søkkje

Kva det er

Auskaret er ein

_________________________ av

plast. Det blir brukt til å

ut av

____________________________________________________

robåten. Grunnen til at det er lurt å ha eit auskar, er

_______________________________

Skriv og forklar korleis ein bruker eit auskar.

Slik gjer du: __________________________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________________________

20 På sjøen

2 Tastrid har kjøpt ein redningsvest til Skrivert. Bileta viser kva instruksjonen handlar om. Kva tittel passar best til instruksjonen? Korleis ein vaskar ein redningsvest

Redningsvestar

Kva er ein redningsvest? Ein slags jakke

Eit slags stoff

SE M

Korleis ein tek på seg ein redningsvest

Kven bør bruke redningsvest? ___________________________________________________________________________________

SE K

Kvifor bør ein bruke redningsvest?_____________________________________________________________________________ Hjelp Skrivert med å skrive ferdig lappen med instruksjonen frå oppgåve 1.

___________________________________________________________________________________________

Innleiing Kva er ein redningsvest? Kvifor skal Tastrid ha på seg redningsvest?

___________________________________________________________________________________________

Tittel .

___________________________________________________________________________________________

Noko som skal fiksast?

__________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

• Tittelen beskriv nøye kva instruksjonen skal forklare? • Innleiinga forklarer kvifor ein skal bruke redningsvest? • Det er stor bokstav først i tittelen? Ja

Ja Ja

På sjøen 21

Skape stemning

noko trist

noko farleg

SE M

noko hyggeleg

1 Skrivert ser på bilete. Han hugsar godt denne gongen. Kva får biletet deg til å tenkje på?

Skriverts fotoalbum

Kva setning trur du Skrivert har skrive under biletet? Kluss er den finaste hunden i verda. Stakkars redde Kluss!

SE K

Kluss er lei seg.

Stolt hund med flott premie!

2 Skrivert hugsar også denne gongen. Kva setning trur du han har skrive under biletet?

Stakkars vesle Kluss!

Kluss med fin bandasje.

Sjå så stolt Kluss er!

Uflaks, Kluss!

glad sint skuffa lykkeleg redd

Kva ord beskriv best det vi ser på biletet? Set ring rundt orda.

roleg skummel koseleg kjedeleg ivrig

Skriv ei setning som passar til bileta. Skriv slik at ein merkar korleis Kluss har det. __________________________________________________________________________________________________________________________

22 Skape stemning

3 Tenk på ein gong du var veldig glad, stolt, lei deg, sint eller redd.

SE K

SE M

Teikn korleis ansiktet ditt såg ut den gongen. Skriv i tankebobla kva du tenkte.

Fortel om hendinga. Skriv så ein merkar korleis du kjende deg.

Dei fleste dagar skjer det ikkje noko spesielt, men denne

__________________________________________________________________________________________________________________________

dagen var det annleis

__________________________________________________________________________________________________________________________

★★Kvifor trur du Kluss fekk premie? ★★Kvifor hadde Kluss bandasje på halen? Kva hadde skjedd? Skape stemning 23

Husdyr

Eit verkeleg stort problem

1 Skrivert les i avisa om eventyret til hunden Leo.

Les kva Skrivert får vite om det bileta viser.

SE M

Før problemet begynte

Kven det handlar om

Kva Leo gjorde

Kvar Leo var

hund som heiter Leo

leikte med herren sin i parken ved elva

Når Leo var der

i går klokka to

SE K

Hjelp Skrivert med å skrive tekst til bileta. Bruk nøkkelorda.

I går

__________________________________________________________________________________________________________________________

2 Skrivert les vidare. Bileta viser kvifor det blei eit eventyr.

Lev deg inn i bileta.

Problemet begynte

Kvifor er Leo i vatnet? _____________________________________________________________________________________________

Kva trur du problemet er? _______________________________________________________________________________________

Kva trur du Skrivert får vite når han held fram med å lese om Leo? Set kryss. Korleis Leo hadde det då eventyret var slutt

24 Husdyr

Kva som skjedde før problemet blei løyst

3 Skrivert les også om ein kattunge som kom i verkeleg trøbbel. Sjå på bileta og prøv å førestille deg det som har skjedd. Skriv nøkkelord.

Kva kan ha skjedd som fekk kattungen til å klatre opp i treet?

Kva kan ha vore problemet for kattungen? _______________________ _______________________________________________________________________________

SE M

Kva gjorde kattungen rett før problemet begynte?

_______________________________________________________________________________

Skriv korleis problema til kattungen begynte.

___________________________________________________________________________________________________

Då problemet begynte (Kven? Gjorde kva? Kvar? Når?)

___________________________________________________________________________________________________

SE K

Før problemet begynte (Kven? Gjorde kva? Kvar? Når?)

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________

4 Resten av teksten skal handle om det som skjedde fram til problemet blei løyst. Dikt opp to hendingar. Skriv nøkkelord.

Noko som skal fiksast?

• Heile teksten er skriven i fortid? Ja • Alle setningar begynner med stor bokstav?

Husdyr 25

Slik er Kluss

slikke rulle

1 Kluss liker å bevege seg. Bileta viser kva han plar gjere. Skriv riktig ord under kvart bilete.

grave

logre gni

springe

hoppe

SE K

SE M

sprute

glad

rampete

sint

trist

morosam

lat

Kva ord beskriv korleis Kluss er på bileta, synest du? Set fleire kryss.

2 Beskriv korleis Kluss er.

Hunden til Skrivert heiter

. Han er

Innleiing Kva teksten skal handle om

Kva Kluss gjer som beskriv korleis han er i denne forteljinga

______________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________________________________

26 Husdyr

3 3 Beskriv eit husdyr som du kjenner godt. Korleis ser dyret ut? Teikn og fargelegg i ruta.

Beskriv dyret. Skriv nøkkelord.

________________________________________________________________________

Kva heiter dyret? _________________________________________________

SE M

Korleis er dyret i denne forteljinga? _________________________

Kva slags dyr er det? ____________________________________________

________________________________________________________________________

Korleis viser dyret korleis det har det, i denne

SE K

forteljinga? ________________________________________________________

Skriv ein tekst om dyret. Beskriv på ein måte som får lesaren til å forstå korleis dyret er. Innleiing

________________________________________________________________________________________________________

Kva dyret gjer som viser korleis det har det

________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________

Det beste med dyret

★★Korleis er du som venn? Skriv ei liste med eigenskapar. ★★Beskriv kva du plar gjere som får fram korleis du er som venn. Husdyr 27

Skriverts små venner 1 Skrivert har kjøpt akvarium. Han fekk med seg ein lapp frå butikken. Les lappen. Kva slags tekst er dette?

Eit eventyr

Korleis ein gjer reint eit akvarium

Ein instruksjon

Eit reint og velstelt akvarium er som eit bilete.

Kva vil innleiinga fortelje? At bilete er fine

Kva vil teikninga vise deg? Korleis eit reint akvarium ser ut

Gjer slik:

SE K

At det finns mange slags akvariefisk

SE M

At det er viktig å ha eit velstelt akvarium

Han ønskjer at andre også skal få besøk av småfuglar.

Han synest det er veldig krevjande og vanskeleg.

2 Skrivert er glad i småfuglar. Derfor har han laga ein fôringsplass. Skrivert forklarer gjerne korleis han lagar ein fôringsplass. Kvifor, trur du?

Skriv ei innleiing. Lesaren skal få lyst til å lage sin eigen fôringsplass.

Innleiing

__________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________ __________________________________________________________________________________________________________

28 Husdyr

3 Forklar korleis ein lagar ein talgball. (Talg er eit anna ord for flesk.) Set nummer i riktig rekkjefølgje.

n i frøa.

g du fuglefrø

utover ein tall

erken.

Etter det leg

Så rullar du fleskebite

Så smørjer du peanøttsmør på fleskebiten.

fleskebit.

te Først kny

SE M

t ein sing rund s y h in e u rd

Til slutt heng du

talgballen opp i ei

t tre.

Skriv instruksjonen ferdig. Bruk det som blir sagt i setningane over. Trinn 1

SE K

Gjer slik:

Knytt _________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________

. Ikkje klipp over hyssingen.

Trinn 2

Smør

Trinn 3

________________________________________________________________________________________________________

Trinn 4

______________________________ fleskebiten over frøa. Frøa må sitje godt fast.

Syt for at heile fleskebiten blir dekt.

Trinn 5

________________________________________________.

________________________________________________________________________________________________________

Skriv ei innleiing som gir lesaren lyst til å lage ein talgball. __________________________________________________________________________________________________________

Innleiing

Noko som skal fiksast?

• Trinn 3 begynner med ordet legg? • Trinn 5 begynner med ordet heng?

Ja Ja

Husdyr 29

Songar blir eventyr

Edderkoppen fall ned.

Edderkoppen klatra opp att.

SE M

Det begynte å regne.

1 Skrivert vil lage eit eventyr av songen om Vesle Petter Edderkopp. Han hugsar ikkje helt rekkjefølgja i songen. Hjelp han! Skriv 1, 2, 3, 4 og 5 føre riktig setning.

Edderkoppar og bjørnar

Det slutta å regne.

Edderkoppen klatra på ein hatt.

SE K

Hjelp Skrivert med å skrive byrjinga og midten av eventyret. Bruk rekkjefølgja i songen. Før problemet beDet var ein gong ein liten _________________________________________________ som heitte gynte. (Tenk på den _____________________________________________________________________________ men alle kalla første setninga.)

han berre for Petter. Ein dag jobba han med å veve eit stort

_______________________________

. Det måtte bli klart til kvelden. Først

_________________

__________________________________________________________________________________________________

Problemet begynner. (Tenk på den andre setninga.)

Problemet blei endå større. (Tenk på den tredje setninga.)

Etter ei stund blei himmelen mørk. Det

_____________________________________________

__________________________________________________________________________________________________

Ja, det regna så kraftig at

_______________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________

Før eventyret sluttar, må problemet vere løyst. Korleis gjekk det med Petter Edderkopp til slutt? Det blei fint vêr.

Det regna endå meir.

Edderkoppen flytta.

Kva kunne Petter Edderkopp gjere då? Skriv avslutninga. _______________________________________________

30 Edderkoppar og bjørnar

Før problemet begynte.

Då problemet begynte.

Etter at problemet var løyst.

SE M

Du kan dikte som du sjølv vil, men følg rekkjefølgja i songen.

SE K

Før problemet begynte. (Kven? Gjer kva? Kvar? Når?)

2 Skriv eit eventyr om songen Mors vesle Ole.

Problemet begynte.

_______________________________________________________________________________________________________

Problemet løyste seg.

_______________________________________________________________________________________________________

Kva kunne Ole gjere til slutt?

★★Korleis skulle du ønskje at songen om Ole slutta? ★★Skriv eit eventyr om ein annan song. Vel ein kjend barnesong,

til dømes Blåmann, Blåmann, bukken min eller Fola, fola Blakken.

Edderkoppar og bjørnar 31

Like og ulike 1 Skrivert samlar fakta om edderkoppar og bjørnar. 2 meter lang 2 augo rovdyr føder ungar om vinteren kan klatre 4 bein

SE M

lagar fangstnett 8 augo rovdyr kan klatre et insekt 8 bein føder ungar om våren

Skrivert vil samanlikne dyra. Derfor fører han nøkkelorda inn i eit venndiagram.

SE K

Hjelp han med å skrive inn dei orda som manglar.

BERRE EDDERKOPPEN

EDDERKOPPAR OG BJØRNAR

• 4 bein • • •

• 8 bein • rovdyr • ungar blir fødde om våren • • •

BERRE BJØRNAR

Samanlikn krossedderkopp og brunbjørn. Bruk nøkkelorda i venndiagrammet. Innleiing

Alle menneske kan sjå tydeleg forskjell på ein krossedderkopp og ein brunbjørn.

Men det finst også ein del likt mellom dei.

Likskapar

To forskjellar

Krossedderkoppen og _______________________________________________ er like. Begge

____________________________________________________________________________________________________________

Brunbjørnen og ________________________________________________ har også ulikskapar. Krossedderkoppen___________________________________________________________________________________ Brunbjørnen ___________________________________________________________________________________________

32 Edderkoppar og bjørnar

2 Den største og den minste bjørnen.

BEGGE

• lever i regnskogen i Asia • veg cirka 30 kg • kort svart pels • grågul nase • byggjer hus i tre • favorittmat er frukt

• pattedyr • godt syn • god høyrsel

BERRE ISBJØRNEN

SE K

SE M

BERRE MALAYABJØRNEN

• lever på isen ved Nordpolen • veg cirka 600 kilo • tjukk kvit pels • svart snute • god til å symje • favorittmat er sel

Samanlikn isbjørnen og malayabjørnen. Bruk nøkkelorda frå venndiagrammet. ________________________________________________________________________________________________________

Innleiing

________________________________________________________________________________________________________

Likskapar (vel to)

________________________________________________________________________________________________________

Ulikskapar (vel to)

Noko som skal fiksast?

• Hovuddelen av teksten handlar om det som • •

blir presentert i innleiinga? Ja Alle setningar begynner med stor bokstav? Ja Verken isbjørn eller malayabjørn begynner med stor, bokstav, dei er ikkje særnamn? Ja

Edderkoppar og bjørnar 33

Skrivert er leikeleiar

1 Skrivert skal forklare edderkoppleiken for Tastrid.

SE M

insekt

Edderkopp

leiken er i gang

SE K

leiken begynner

ein omgang er slutt

Sjå på bileta. Skriv inn det som manglar i teksten.

Eitt barn er ________________________________________________________________________________

Kven som er kven

Edderkoppen

____________________________________________________________________________

Insekta ________________________________________________________________________________

Slik er leiken 1 Kvar skal dei stå

Dei andre barna er ____________________________________________________________________

2 Kven som gjer kva

Insekta ________________________________________________________________________________ Då skal edderkoppen prøve å ____________________________________ Edderkoppen kan verken gå framover eller bakover, han kan berre __________________________ Dei insekta som blir fanga

______________________________________________________.

3 Korleis leiken blir avslutta

Til slutt er det berre ____________________________________________________________________

Korleis leiken blir sett i gang på nytt

_______________________________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________________________

34 Edderkoppar og bjørnar

SE K

SE M

2 Forklar korleis ein leiker Bjørnen søv.

___________________________________________________________________________________________________

Kven som er kven

Sjå på bileta. Tenk på kva du sjølv veit om denne leiken.

___________________________________________________________________________________________________

Slik leiker ein

___________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________

★★Forklar ein annan leik, eller eit spel som du kan. ★★Forklar korleis ein lagar bevegelsar til Vesle Petter Edderkopp. Edderkoppar og bjørnar 35

Symjefuglar

Kva er problemet til anda?

SE M

Sjå på bileta. Svar med setningar.

1 Skrivert vil fortelje eit eventyr om ei and. Skrivert vil innleie eventyret med å fortelje om problemet til anda.

Anda som ikkje tolte vatn

___________________________________________

_______________________________________________________________________________

SE K

Korleis prøver anda å løyse problemet? ___________________________ _______________________________________________________________________________

Skrivert vil halde fram med å skrive på eventyret.

Nye problem gjer teksten spennan de

Vel eller finn på eit nytt problem som anda møter. grotta er full av vatn

det bur eit rovdyr i grotta

anna ________________________________________________________________

Kva trur du skjer i grotta? Skriv to forslag. 1_____________________________________________________________________________

2 ____________________________________________________________________________ Problemet er løyst

Kva av forslaga dine passar best til bileta, 1 eller 2? Fortel kva anda gjer etter dette?

____________________

_____________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

36 Symjefuglar

2 Skriv Skriverts eventyr. Følg planen på side 36. Fortel så det blir spennande for lesarane.

________________________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________________________

Før problemet (Kven? Gjer kva? Kvar? Når?)

Anda som ikkje tolte vatn

________________________________________________________________________________________

Tittel, namnet på eventyret

________________________________________________________________________________________

Problemet oppstår

SE M

Anda prøver å løyse problemet

SE K

________________________________________________________________________________________

Nytt problem

________________________________________________________________________________________

Det nye problemet blir løyst, men det regnar endå meir

Noko som skal fiksast?

• Heile forteljinga handlar om det som blir presentert i tittelen? • Planlegginga frå side 36 er følgd? Ja • Alle setningar begynner med stor bokstav? Ja Symjefuglar 37

Ekte symjefuglar 1 Skrivert har samla fakta om svaneungar og skrive nøkkelord. UNGANE

FØRSTE ÅRET

• grågrøne • 6 store egg • rugetid fem veker • blir klekte i mai–juni

• blaute • dunete • grå • sym med ein gong

• veks raskt • flyg i oktober • klarer seg sjølve når dei kan fly

EGGA

__________________________________________________________ __________________________________________________________

SE K

__________________________________________________________

SE M

Kva tre ting skal teksten handle om?

Les innleiinga. Skriv teksten ferdig. Bruk nøkkelorda.

Svaneungar er fuglar, dei begynner livet sitt i eit egg. Egga ligg i eit rundt reir på stranda. Der blir dei klekte. I løpet av det første året lærer svaneungane seg mykje..

Eit avsnitt om egga

I reiret ligg som oftast

Innleiing

_____________________

_________________________.

Svanemamma rugar på egga i

egg. Dei er _________________________________.

kakkar dei hol i skalet frå innsida. Egga blir klekte i

Når ungane er store nok,

_________________________________

_____________________________________________________________.

Eit avsnitt om ungane

Eit avsnitt om det første året

Dei nyfødde ungane er ikkje kvite, men ________________________________. Dei er også ________________________________.

Nesten med ein gong

____________________________________.

I løpet av det første året skjer det mykje med svaneungane. _____________________ _____________________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________________

38 Symjefuglar

SE M

4 Skrivert har samla fakta om stokkanda også.

1 Flat kropp tippar kroppen framover

2 Brei og flat nebb knip av planter

3 Symjehud mellom tærne padlar med foten

SE K

Les innleiinga. Skriv fleire fakta. Bruk Skriverts nøkkelord og bileta.

Stokkanda er den vanlegaste symjeanda vår.

_____________________________________________________________________________________________________

Innleiing

Anda har ein kropp som passar til eit liv i vatn.

_____________________________________________________________________________________________________

Eitt avsnitt om bilete 1

Eitt avsnitt om bilete 2

_____________________________________________________________________________________________________

Eitt avsnitt om bilete 3

★★Samanlikn stokkanda og svana. Kva er likt? Kva er forskjellig? ★★Teikn ein fantasifugl. Beskriv han så nøye at ein annan kan teikne han utan at han eller ho ser teikninga di.

Symjefuglar 39

Skrivert teiknar 1 Skrivert øver på å teikne svaner. Slik gjer han: 3

Sjå nøye på bileta. eit rett røyr

Kva liknar kroppen på?

ein robåt

talet 2

ein ball

SE K

Kva liknar hovudet på?

SE M

Teikn ei svane til i dammen. Gjer på same måten som Skrivert.

Forklar korleis du teikna svana. Bruk same rekkjefølgje som Skrivert steg for steg. ____________________________

1 Teikn _____________________________ og

________________________________________

til høgre ved halsen slik at ho blir litt tjukkare.

2 Dra

Ho skal likne

4 Teikn ein

_____________________________________________.

3 Teikn

_________________________________.

5 Teikn __________________________________________ og 6 Fargelegg nebben raud.

40 Symjefuglar

. Det ska likne ___________________________

_________________________________.

__________________________________________.

SE K

SE M

2 Teikn og forklar korleis bilete skal sjå ut. Gjer ferdig teikninga slik du vil at ho skal sjå ut.

Gjer slik:

fo fram

ba k

der

Skriv korleis ein skal teikne og fargeleggje bilete ditt. Forklar slik at det blir nøyaktig slik du meiner. Bruk gjerne orda i verktøykassa.

1 ____________________________________________________________________________ 2 ____________________________________________________________________________

3 ___________________________________________________________________________ . 4 ____________________________________________________________________________

5 ____________________________________________________________________________

Far gel n k egg Tei Teikn ei stre k

ein medelev prøve å kopiere bilete ditt. 6 __La __________________________________________________________________________

Noko som skal fiksast?

• Eg har forklart kva som skal teiknast? Ja • Eg har forklart i detalj kvar det skal teiknast?

Symjefuglar 41

Eventyret om ei lita mus

Mus 1 Skrivert vil fortelje eit eventyr. Han veit korleis det skal begynne og slutte. Slutten

Sjå på byrjinga og slutten på bileta.

SE M

Byrjinga

SE K

Kven er hovudpersonen? ______________________________________________ Kva vil musa gjere?

hente osten

prate med kattane

Kvifor vil musa det?

ho er svolten

ho vil ha selskap

nei

Gjekk det som musa ville?

Skrivert teiknar korleis problemet begynner.

Kva er problemet? _________________________________ Korleis trur du musa løyser problemet? anna: ______________________________________________________________________

spring tilbake i holet

Kva meir skjer før musa lykkast i å få tak i osten? Skriv nøkkelord for eit nytt problem. _________________________________________________________________________________________________________________________

Korleis blir det nye problemet løyst? _________________________________________________________________________________________________________________________

42 Mus

2 Hjelp Skrivert med å skrive eventyret. Kva vil du at dei som les eventyret, skal tenkje om musa? Set kryss. musa er ein feiging

musa er slem

musa er smart

Følg planlegginga di frå side 42. Lesaren skal forstå kva eigenskap du har bestemt at musa har.

_____________________________________________________________________________________________

SE M

Før problemet starter

_____________________________________________________________________________________________

Tittel, namn på eventyr

SE K

Problemet begynte

Forsøket til musa på å løyse problemet

_____________________________________________________________________________________________

Nytt problem

_____________________________________________________________________________________________

Slutten

Tankane til musa då alt var over

_____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________ _______

★★Tenk deg at dette eventyret er i ei bok.

Skriv ein tekst som passar til baksida på boka. ★★Teikn eit omslagsbilete som passar til framsida på boka.

Mus 43

Fakta om mus 1 Skrivert skriv ein faktatekst der han beskriv husmusa.

Les innleiinga:

nest etter mennesket. Kva tema trur du Skrivert skal skrive meir om? Korleis husmusa ser ut

SE M

Kvifor husmusa er vanlegast

Husmusa er det vanlegaste pattedyret på jorda,

Forklar kvifor du trur det: __________________________________________

• 8–10 ungar om gongen • fullvaksne etter 3 veker • ungane veks raskt • får ungar fleire gonger pe r år • ungane får eigne ungar ett er 6 veker • femti ungar på eitt år

SE K

Skriv hovuddelen av faktateksten. Bruk nøkkelorda som Skrivert har notert på sida, og skriv setningar.

__________________________________________________________

__________________________________________________________ __________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________

Skriv ferdig avslutninga. Ho skal passe til innleiinga og hovuddelen.

Det er lett å forstå kvifor husmusa er det vanlegaste

44 Mus

SE M

2 No skal du skrive ein faktatekst om dvergmusa.

Sjå på bileta. Bestem deg for kva teksten din skal beskrive.

halen til dvergmusa

tennene til dvergmusa

bolet til dvergmusa

Skriv teksten.

Innleiing Det teksten skal handle om

hale • bruker halen til å halde balansen • grip tak i stråa med halen

SE K

ungane til dvergmusa

• lang og tynn

____________________________________________________________________________________________________

Hovuddel

____________________________________________________________________________________________________

Avslutning

Noko som skal fiksast?

• Avslutninga summerer opp det som blir presentert •

i innleiinga og hovuddelen? Ja Alle setningar blir avslutta med punktum, ropeteikn eller spørjeteikn? Ja

Mus 45

Skrivert teiknar og limer 1 Skrivert vil forklare korleis han teiknar ei mus. 1

2 små sirklar 4 ovalar

viske bort unødig strek

detaljar

Mi mus

SE M

1 stor sirkel 1 liten sirkel

Hjelp Skrivert med å forklare korleis ein skal teikne.

Denne musa er ei av dei søtaste, og faktisk ei av dei lettaste å

_____________________________________________________________________________________________________________

SE K

Innleiing

teikne.

_____________________________________________________________________________________________________________

Hovuddel Gjer slik:

1. Teikn ______________________________ som kropp og ein ____________________________ som hovud.

Teikn ein ___________________________ som nase.

og to

2. Teikn _____________________________som øyro. Teikn to _____________________________ som forbein ___________________________

som bakbein. Teikn

_____________________________

som hale.

3. Visk __________________________________________________________________________________________________ 4. Teikn detaljar, til dømes: __________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________

2 Skrivert vil seie noko til slutt. Set kryss på den avslutninga du synest er best.

Liknar musa di på den i instruksjonen? Om ikkje får du prøve på nytt! Musa di blir endå søtare om du fargelegg ho! Teikn ein heil musefamilie og finn på ei forteljing om familien. Du kan lett teikne ein kanin etter same instruksjon. Tenk berre på øyro og halen.

46 Mus

3 Bileta viser korleis Skrivert lagar ei mus av eit blad. Han synest at han har laga eit fint bilete med glade fargar. 2

Teikn

Forklar korleis ein lagar Skriverts mus.

Hovuddel Gjer slik Bruk orda i verktøykassen

Vel

Plu

_____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

SE K

Innleiing Kvifor Skrivert vil lære dette

SE M

Lim

1. ____________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

2. ___________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________

3. ___________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________________

4. ___________________________________________________________________________________________

Avslutning Eit tips

★★Forklar korleis ein lagar ei mus av plastilin. ★★Forklar korleis ein kan lage eit dyr eller eit troll av steinar. Mus 47

Samandrag av handlinga

1 Skrivert har lese ei bok som han synest var fin. Les kva han fortel:

Skrivert fortel om ei bok

SE M

Eg har lese ei bok om ei jente, Elise, som får vere med faren sin på jobb. Ho må love å ikkje forstyrre han.

Hjelp Skrivert med å skrive nøkkelord til innleiing, hovuddel og avslutning.

Elise og Kven: _______________________________________________________________________

SE K

Kvar: ________________________________________________________________________ Kvifor dei er der: _________________________________________________________

Kva Elise gjer: ____________________________________________________________

Kva gjer faren? __________________________________________________________

Korleis har han det? ____________________________________________________ Kva gjer Elise? ___________________________________________________________ _______________________________________________________________________________

Kva gjer Elise no. Kva tenkjer faren, trur du? _____________________ _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________

2 Kvifor trur du Skrivert likte forteljinga? __________________________________________________________________________________________________________________________

48 Samandrag av handlinga

3 Fortel om ei bok du har lese. Skriv nøkkelord om dei viktigaste hendingane.

Byrjing

SE M

Tittelen på boka:____________________________________________________________________________________________________

Hovuddel

SE K

Samandrag av boka.

Slutten

Eg har lese ei bok som heiter

__________________________________________________________________________________________________________________________

Kva du synest om boka, og kvifor?

__________________________________________________________________________________________________________________________

Noko som skal fiksast?

• Handlinga er fortald i riktig rekkjefølgje? • Eg har grunngitt kvifor eg likte / ikkje likte boka?

Samandrag av handlinga 49

Hundar

Kluss rykkjer ut

SE K

SE M

1 Tidleg i dag tok Skrivert og Kluss seg ein tur. Bileta viser kva som skjedde på turen.

Bilete 1

Sjå på bileta. Svar på spørsmåla med nøkkelord.

Bilete 2

Kva skjedde? ____________________________________ Kvifor skjedde det? ______________________________________

Kva gjorde Kluss? ______________________________ Kven hadde teke kapsen?______________________________ Bilete 3

Kva gjorde Kluss?___________________________________________________________________________________________________

Bilete 4

Korleis blei problemet løyst? ____________________________________________________________________________________ Korleis slutta historia? ____________________________________________________________________________________________ Korleis reagerte Skrivert då alt var over? _____________________________________________________________________ Korleis viste han kva han følte? ________________________________________________________________________________

50 Hundar

Før problemet begynte

2 Hjelp Skrivert med å skrive forteljinga. Følg bileta og nøkkelorda dine frå side 50. Legg til litt slik at forteljinga blir spennande og morosam å lese.

____________________________________________________________________________________________________

SE M

____________________________________________________________________________________________________

Problemet begynner

SE K

Nytt problem

Slutten Alle problemer er løyste

Etter hendinga Kva Skrivert tenkte, og kva Kluss tenkte

____________________________________________________________________________________________________

★★Kva hadde skjedd om Kluss ikkje hadde fått tak i kapsen? ★★Skriv korleis forteljinga hadde halde fram då. Hundar 51

Etterlysing 1 Skrivert les i avisa om ein kvelp som har rømt.

Han noterer nøye ned korleis kvelpen er beskriven.

Skriv etterlysinga. Innleiing

SE K

SE M

Rase: dalmatin ar Namn: Dalma Alder: 6 månad er Utsjånad: Kvit m ed store svarte flekkar, mange bakkroppen, sva småflekkar på rt ring rundt de t e in e a u ga, svarte fram Kjenneteikn: Lil labbar la halsband me d sm å rosa labbar Veremåte: tillit sfull, selskapele g Elles: glad i å ty ggje på sko Kontakt: Familie n Dolven, telefo n 01234567

Les kva Skrivert skriv.

Ein _________________________________ månader gammal dalmatinar har rømt frå

Utsjånad

dei urolege eigarane sine. Kvelpen heiter

___________________________________________.

Dalma er _____________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________

Rundt halsen ________________________________________________________________________________

Veremåte

Dalma er ______________________________________________________________________________________

Avslutning

Ei åtvaring til den som finn Dalma: ________________________________________________

Kontakt

Om du finn Dalma, ta kontakt med: ________________________________________________

Andre kjenneteikn

52 Hundar

2 Skriv ei etterlysing.

SE M

Teikn og fargelegg eit fantasidyr eller eit dyr som du kjenner godt.

Sjå nøye på teikninga di. Beskriv ein del om gongen. Ver nøye med detaljane. Innleiing

________________________________________________________________________________________________________

SE K

________________________________________________________________________________________________________

Utsjånad

________________________________________________________________________________________________________

Veremåte

Avslutning Ei åtvaring Eit tips

Kontakt

Noko som skal fiksast?

• Viktige kjenneteikn er nøye beskrivne? Ja • Alle setningar begynner med stor bokstav? Ja Hundar 53

Korleis ein steller husdyret sitt 1 Skrivert vil forklare kva han gjer når han skal bade Kluss.

Skrubb pelsen med ei børste.

I kva rekkjefølgje skal ein gjere det? Fyll opp karet med passe varmt vatn.

Gni inn heile kroppen med sjampo.

Skrivert skal bade Kluss. Skriv alt han treng vite.

SE M

Tørk heile kroppen med eit stort handkle.

Tittel

___________________________________________________________________________________________________

Innleiing

___________________________________________________________________________________________________

Dette treng du

SE K

___________________________________________________________________________________________________

• _____________________________________________ • _____________________________________________ • _____________________________________________ • _____________________________________________ 1. ________________________________________________________________________________________________

Slik gjer du

2. ________________________________________________________________________________________________ 3. ________________________________________________________________________________________________

Avslutning

Åtvaring

4. ________________________________________________________________________________________________

54 Hundar

2 Skrivert vil forklare korleis han serverer maten til Kluss. Set nummer ved bileta i den rekkjefølgja du meiner passar best.

set skålene på golvet

hakk opp maten med skeia

SE M

opne boksen

fyll den andre skåla med vatn

tøm maten i skåla

SE K

Hjelp Skrivert med å skrive instruksjonen. Legg til detaljar.

___________________________________________________________________________________________________

Innleiing

___________________________________________________________________________________________________

Du treng

• _____________________________________________ • _____________________________________________

Tittel

• _____________________________________________ • _____________________________________________ • _____________________________________________ 1. ________________________________________________________________________________________________

Slik gjer du

2. ________________________________________________________________________________________________ 3. ____________________________________________________________________________________ 4. __________________________________________________________________________________ 5. _______________________________________________________________________________

Avslutning

__________________________________________________________________________

Åtvaring

__________________________________________________________________________

★★Forklar korleis du gjer når du vaskar håret ditt.

Hundar 55

KAPITTEL

MÅL

Reiser s. 4 til 9

Ei utruleg reise Fortelje

• Kva det vil seie å fortelje • Gjenfortelje

Inndeling

Tastrids bil Beskrive

• Kva det vil seie å beskrive • Korleis noko ser ut

Gjer slik! Hva det er å forklare

• Kva det vil seie å forklare • Korleis noko blir gjort

Ein ulykkesdag Fortelje

• Innleiing, hovuddel, avslutning • Gjenfortelje tidsrekkjefølgje

Skrivert slappar av Beskrive

• Beskrive ein ting om gongen • Kvar nokon er

Kvar morgon Forklare

• Forklare i tidsrekkjefølgje • Kva nokon gjer

Ein fisketur Fortelje

• Byrjing: orientere lesaren

Skriverts robåt Beskrive

• Innleiing: klassifisere

Tryggleik på sjøen Forklare

• Tittel, kva det handlar om • Innleiing: informere

Skape stemning s. 22 til 23

Skriverts fotoalbum

• Skape stemning

Husdyr s. 24 til 25 Tekstens hoveddel

Eit verkeleg stort problem Fortelje

• Ei forteljing handlar om eit problem

Slik er Kluss Beskrive

• Innleiing: Kva hovuddelen i teksten vil handle om

Skriverts små venner Forklare

• Innleiing: Få lesaren til å vilje følgje ein instruksjon

Songar blir eventyr Fortelje

• Eit problem må få ei løysing

Likt og ulikt Beskrive

• Samanlikne to dyr • Venn-diagram

Edderkoppar og bjørnar s. 30 til 35

SE M

På sjøen s. 16 til 21

SE K

Heime s. 10 til 15

TEMA

• Leggje til informasjon som kan hjelpe lesaren til å forstå

Anda som ikkje tolte vatn Fortelje

• Fleire problem gjer forteljinga meir spennande

Ekte symjefuglar Beskrive

• Tre detaljar om same hovudidé

Skrivert teiknar Forklare

• Samle informasjon som er til hjelp for lesaren

Eventyret om ei lita mus Fortelje

• Knyte slutten saman med innleiinga til forteljinga • Tankar etter at forteljinga er slutt

Fakta om mus Beskrive

• Avslutte med å reflektere over informasjonen i innleiinga og i hovuddelen i teksten

Skrivert teiknar og limer Forklare

• Avslutte med eit råd eller eit tips

Samandrag av handlinga s. 48 til 49 Fortelle om en bok

Skrivert fortel om ei bok Beskrive

• Samandrag av innleiing, hovuddel og avslutning • Seie meininga si om boka

Hundar s. 50 til 55

Kluss rykkjer ut Fortelje

• Gjenfortelje ei hending • Repetere strukturen og dei viktigaste ingrediensane til beskrivande tekstar

Etterlysing Beskrive

• Beskrive utsjånad og personlegdom • Repetere strukturen og dei viktigaste ingrediensane til beskrivande tekstar

Korleis ein steller husdyret sitt Forklare

• Skrive to ulike lister • Skrive to ulike lister • Avslutte med ei åtvaring • Repetere strukturen og dei viktigaste ingrediensane til instruksjonen

Symjefuglar s. 36 til 41

Skrivert er leikeleiar Forklare

Mus s. 42 til 47 Tekstens avslutning

kan skrive forskjellige typar tekstar.

SE M

Skriveverkstedet A viser deg korleis du

Gjennom gode døme og små øvingar lærer du

Skrive verkstaden G Ö R EL HY D ÉN K AT H R I N E W E G G E

SE K

skritt for skritt korleis du kan byggje opp ein

tekst, anten du vil fortelje, beskrive, instruere

eller informere.

Velkommen inn i Skriveverkstaden!

beskrive e klar

skrive

for

for tel le

ISBN 978-82-492-1744-1

GAN Aschehoug