EUSKARAK ERE,
Murrizketak eta euskara Nafarroan Azken lau urteotan murrizketak nonahi, bai, baina ez neurri berean. Euskara Nafarroan. Horren erakusgarri Nafarroako aurrekontu orokorren bilakaera (4.003 milioi €-tik 3.704ra) eta honen azpi-saila den Nafarroako Euskararen Institutuaren, Euskarabidearen, aurrekontuaren bilakaera erkatzea (4,0 milioi €tik 2,3ra). Horretarako, azpiko grafiko honetan 2008ko aurrekontuekiko alderaketa egiten da, hau da, 2008ko aurrekontuekiko zenbateko jaitsiera izan duten.
Euskaldunok eta euskaltzaleok haserre egoteko sobera arrazoi ditugu, izan gaitezen ere ‘hiritar haserretu’
Euskarak ez du 2008an hasi murrizketa Nafarroan dirua “soberan” izan den hamarkada honetan, aurrekontu anitz puztu diren urte hauetan, euskararena izan da ia etengabeko murrizketa sufritu duena. Delako krisiak egoera hori areagotu bertzerik ez du egin.
2. Nafarroako Euskaltegiak (AEK eta IKA) Adibide moduan, 2011n 462.506€ ordaindu zuten euskaltegietako ikasleek eta ez zuten inolako bekarik jaso Nafarroako Gobernuaren bitartez.
Eta baieztapen horren adibide anitz ditugu, hona hemen gutxi batzuk: 1. Nafarroako Toki entitateen (Udalak eta Partzuergoak oro har) Euskara Zerbitzuen finantziazioa. 3.000.000,00 €
2.500.000,00 €
2.000.000,00 €
TOKI ENTITATEAK NAFARROAKO GOBERNUA
1.500.000,00 €
1.000.000,00 €
500.000,00 €
-
€ 1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Agerikoa denez, Toki Administrazioek hartu dute bere gain pisu ekonomikorik handiena. 1999an Nafarroako Gobernuak %43,41 bere gain hartzen bazuen ere 2010ean %6,12 izatea aurreikusi zen. Ikusi krisiak ere Toki Entitateei eragiten diela eta haien ekarpena txikitzen ari dela. 2011n 153.301€ izan ziren.
Aldi berean, euskaltegiek 2011an 394.381€ jaso bazituzten ere, 2012rako aurrekontuetan 280.000€ dira, hau da, %29ko beherakada. Euskara ikastea eskubidea bada, euskara ikasi nahi duen norbanakoari bekak eman behar litzaioke doakotasuna ziurtatzeko. Urrun gaude ba helburu horretatik, are gehiago egin diren murrizketekin.
3. Euskarazko hedabideak. Ehundik gora hedabidetan 600 langile baino gehiago ari dira beharrean. Urtean 27 milioi eurotik gorako aurrekontua mugitzen dute, eta zazpi milioi eurotik gorako ekarpena egiten dute Gizarte Segurantzaren eta zergen bidez. Topaguneko lehendakari Jasone Mendizabalek emandako datuen arabera, 450.000 bezero dituzte. Honen aurrean, bi datu emanen dira hemen, batetik 2010eko dirulaguntzen deialdian emandakoaren banaketa eta bertzetik 2012ko aurrekontuetan zehaztutakoa. Euskarazko Gaztelaniazko komunikabideak komunikabideak Idatzizkoak 76.085,72€ 45.078,08€ Online 1.643,60€ 4.921,92€ Irratiak 92.270,92€ 0,00€ Guztira 170.000€ 50.000€ Honi bi ohar: batetik Iruñako Euskal Herria Irratiari ez zaiola dirulaguntzarik ematen (ez dagoelako legez onartua) eta bertzetik euskara dela eta Diario de Navarrak 3.829,68€ jaso zituela eta Diario de Noticias taldeak 8.935,32€. Eta 2012an? ba 10.000€ inguru aurreikusten dira, hau da, 230.000€tik 10.000€tara. Nafarroako Gobernuaren politika honen ondorioak bi izan dira, batetik proiektu komunikatibo horien estutze ekonomikoa eta mugatzea, eta bertzetik hainbat proiekturen desagertzea, oraingoz: Bortziriko Ttipi-Ttapa telebista (2009), Nabarra aldizkaria (2011) eta Basaburua eta inguruko Esan Erran irratia (2012).
4. Hezkuntza eta Euskarabidea Hizkuntza formakuntza 2011 Euskara 38.000€ Atzerrikoak 1.159.700€
2012 22.268€ 792.800€
Aldea -15.732€ -366.900€
% -%41,4 -%31,64
Hizkuntza Zerbitzuaren Euskara Atala, formakuntza eta sustatzea 2008 2011 2012 Aldea %(08-12) 685.737€ 220.500€ 182.968€ - 502.769€ -%73,3 oharra: 2012an atal berri bat sortu da hizkuntzen sustatzean, Gaztelania hizkuntza, irakurketa sutatze aldera: 30.570€. Euskarabidea 2008 2011 2012 Aldea %(08-12) 4.045.435€ 3.030.428€ 2.318.934€ - 1.726.501€ -%42,7 Euskarabidea Hezkuntza Sailaren barnean dagoen azpisaila da, bera da euskararen sustatze aldera sortutako administrazio atala (hedabideei dirulaguntzak, euskara zerbitzuak, euskaltegiei ...). Euskarabidean bi kontu: batetik Hezkuntza Sailak oro har 2012an %7 jaitsi badu ere bere aurrekontua, haren barruan den Euskarabideak %23,50 jaitsi du. 2008rekin alderatuz gero are larriagoa da, %43 jaitsi da; diru falta. Bertzetik, diru eskas horren kudeaketa: 2011n kudeatzen zuen diru osoaren bi herenak Euskarabideak berak xahutzen bazituen (%66,63), 2012an %72,44 xahutzen du. 37 langilek eta beren gastuek Euskarabidea osoaren 4 eurotik 3 gastatzen dute.