Ekolidermemo2013 def by KUTXA EKOGUNEA

oa 4. edizi

memoria 2012-2013

trebatu

»» izan ekin

»»

horregatik komunikazioa

AURKIBIDEA铆ndiceindex

Hitzaurrea pr贸logo prologue

Proiektuaren aurkezpena presentaci贸n del proyecto proyect presentation

Gazte Ekoliderrak 2012-2013: Kideak participantes participants

Trebatu entrenar train

Ekin actuar act

Izan ser network

Komunikazioa comunicaci贸n communication

Sabino Ormazabal elola [Gazte Ekoliderrak ekimenaren koordinatzailea]

No hemos podido sacarle todo el jugo que nos brindaba el cuarto curso de Ekoliderrak. Es verdad que la realidad social no hace más que cambiar, que hay multitud de problemas y desconfianzas a los que hacer frente, que a todo ello se suma el tener que desplazaros bastantes kilómetros para participar en este proyecto, que además debéis compaginar el curso con otras muchas actividades… Hemos querido suplir todo eso a través del foro interno, también con el local permanente en Ekogunea (donde ya hay gente trabajando casi todos los días, como los compañeros de Ekoprizma), con el documental Biziberri, convirtiendo Ekoliderrak Sarea en una asociación con autonomía propia, buscando algo que nos unifique y aúne… Pero quizás ha faltado empeño y decisión. Y éste es el reto que tenemos pendiente. ¿Queremos hacerlo?

IRAILEAN GAINDITZEKO Bat baino gehiagok eta behin baino gehiagotan gure iritzia sakonean eman ez dugula faltan bota duzue ikasturtean. Hitzez eta ebaluazio batzuetan horrela esan diguzue. Arrazoi duzue. Uda baino lehen batzar bat antolatzea saiatu gara, beste gauza batzuen artean gure iritziak emateko. Ezin izan da eta hitz egiteko gogoarekin geratu naiz. Gainera, jasotako iritziren batek zirrara egin dit. Batez ere, arrazoia duelako; arazoa egokitasunez kokatzen duelako, aurrez ikusi ez genuen angeluan, eta ez dugulako izan erreakzionatzeko maniobra-tarterik. Gure (taldea, bideratzaileak barne) ahultasunak aitortzen ditut(gu). Uste dut laugarren ekoliderren ibilbideari ezin izan diogula eskaintzen zigun zuku guztia atera. Egia da etengabe errealitate soziala aldatzen ari dela, hamaika arazo daudela ere bai, nahiko kilometro garraiatu behar izateak zailtasunak gehitzen dizkiola, sinesgaiztasunak non-nahi daudela, gazte ekoliderren ikastaroan zaudetenok beste mila jarduerarekin uztartu behar duzuela ekimen hau... Baina hori jada bagenekien gure burua igerilekura bota genuenean, alegia 2010ean, lehen edizioari abia eman genionean. Foroarekin ordezkatu nahi izan dugu guztien arteko elkargunea, Ekoguneko lokal iraunkorrarekin (tokian jada jendea lanean, Ekoprizma taldearen kasu), bateratzen duen zerbait bilatuz... Baina, eta beti dago “baina” bat, funtsezkoa falta zaigu: ahalegin irmoa. Eta hau pendiente dugun erronka da. Egin nahi dugu? Gainditu nahi dugu? Horrela bada, “nahikoa” irailerako geratzen da. gazteekoliderrakmemoria2013 I 4

Amaia Otazo ASEGUINOLAZA [Gazte Ekoliderrak ekimenaren koordinatzailea]

ATERKIRIK BADUGU Urte betean gauza asko mugitu, bukatu edo sor daitezke, eta, aurtengo ikasturte honetan, 26 gazte Ekoliderrak proiektura gehitzeaz gain, 2013ko otsailean Ekoliderrak sarearen elkartearen jaiotza eman da, bilera, eztabaida, iritzi ezberdin eta sukalde lan luze baten ondoren. Gazte Ekoliderretatik igarotako gazteok ekimen, proiektu eta ideia berriak garatzeko “espazio” berri bat sortu dugu. Proiektu honetatik igarotako gehienon nahia ondoren ere harremanetan jarraitzea da, informazioa elkartrukatzeko, ideiak gauzatzeko edo batzuk bestei laguntzeko… eta guzti horretarako aterkia izango dugu elkartea. 4. edizio hau guztioi pasa zaigu oso azkar. Eta oraindik ere taldea elkartzeko denbora izango dugu, JAHP proiektuaren baitan edo JANZANK moduan sarean sortutako ekimenetan. 6 hilabetez aditu anitzen iritzi eta jakintzak jaso ditugu trebakuntzan: orain berriz taldekideak izan daitezke elkarren arteko aditu. Potentzial handiko taldea izan da aurtengoa ere. Gure helburuak hor dirau: Kontzientzia ekologikotik pauso bat aurrerago joan eta praktika eta ekintza jasangarrietarako bidea errazten joatea. Badugu lana eta badugu ilusioa.

The young people who have participated in various editions of this project have always had one desire: to keep in touch after taking the course. Finally, this year we have managed to create this “space” for exchanging ideas and projects, a place where we can meet, debate, create, reflect and act. We have work and we have hope.

gazteekoliderrakmemoria2013 I 6

n e r a u t k proie a n e p z e k r au

»»

GAZTE EKOLIDERRAK proiektuaren helburu nagusia interes amankomuneko gazte talde bat jasangarritasun eta lidergo gaietan trebatu eta elkarren artean kontaktuan jartzea da, ondoren sarean lan egitera bultzatzeko. Proiektu hau Kutxa Ekoguneak jasangarritasunaren bidean gazteen lidergoaren alde egin duen apustuaren ondorioetako bat da, eta gogoeta sakon batetik jaio zen. 2010. urtean ekin genion bideari, beraz, aurtengoa 4. edizioa izan da. 26 gaztek parte hartu dute, eta, beste behin ere, ekoliderren sarea handitzeko prest daude. Eurekin, beraz, jada 116 ekolider gara. Trebatu+Ekin+Izan da gure leloa. El proyecto GAZTE EKOLIDERRAK nace para poner en contacto a jóvenes que comparten inquietudes y formarnos en temáticas como la sostenibilidad y el liderazgo para conseguir que en un futuro podamos trabajar en red. Este proyecto es fruto de una profunda reflexión, a partir de la cual Kutxa Ekogunea decide apostar firmemente por la sostenibilidad y trabajar a favor del liderazgo de la juventud en este ámbito. GAZTE EKOLIDERRAK arrancó en 2010. Este año, por lo tanto, se ha llevado a cabo la cuarta edición del proyecto: han participado 26 jóvenes y, una vez más, se han mostrado en disposición de ampliar la Red, que cuenta ya con 116 jóvenes. Nuestro lema dice así: ENTRENAR+ACTUAR+SER The GAZTE EKOLIDERRAK project started as a means to bring young people together so they could share concerns and receive training on topics like sustainability and leadership to allow us to work on a future network. This project is the result of deep consideration, from which Kutxa Ekogunea has decided to take on a firm commitment to sustainability and work in favour of youth leadership in this field. GAZTE EKOLIDERRAK launched in 2010. Currently, in 2013, the project’s fourth edition was held: more than 26 young people participated and, once again, they demonstrated their willingness to extend the network, which already includes 116 young persons. TRAIN + ACT + BE, that’s our motto.

proiektuaren aurkezpena

proFil zeHatzen bila Argi dugu pertsona-profil ezberdinek aberastasuna gehitzen diotela ekimen honi. Aurreko urteetako esperientziek ere horixe baieztatu digute. Horregatik, aniztasuna ondorengo hiru ezaugarrietan bat egitea besterik ez dugu eskatu: gazte izatea, jasangarritasunarekiko interesa izanik ekintzara pasatzeko gogoa izatea, eta, bide horretan, lidergoa asumitzeko prest egotea.

AMANKOMUN

ZERTAN EZB

EAN ZER???

ERDIN???

GAZTETASUNA

IZAERA

INTERESA

JATORRIA

MOTIBAZIOA

ADINA

AUSARDIA

DIZIPLINA

EKITEKO GOGOA

IKUSPUNTUA

nola Finantzatu da gazte ekoliderrak ekimena?

%85

KUTXA EKOGUNEAK PARTE HARTZAILEEK

%15 gazteekoliderrakmemoria2013 i 10

TALDEAREN ANIZTASUNA:

Aramaio 1 Gasteiz 2

BIZKAIA: 3

21 urtekoa: 1 22 urtekoa: 2 23 urtekoak: 2 24 urtekoak: 3

DIZIPLINAK

ARABA: 3

ADINA

JATORRIA

potentzialitate handia baina kudeaketarako erronka Arkitektura 1 Arkitektura teknikoa 3 Barne diseinuan 1 Biologian 2 Diseinu grafikoa 1

Abadi単o 1 Gernika-Lumo 1 Mungia 1

25 urtekoak: 2

Diseinu industriala. Ekodiseinuan 1

26 urtekoak: 5

Diseinu industriala. Ingeniaritza Teknikoa 1

GIPUZKOA: 18

28 urtekoak: 4

Arrasate 2 Azpeitia 1 Berrobi 2 Donostia 8 Elgoibar 1 Hernani 1 Irun 1 Oiartzun 1 Usurbil 1

29 urtekoak: 1

27 urtekoak: 5

30 urtekoak: 1

Ekonomian 1 Enpresa administrazio eta zuzendaritzan 2 Erizaintzan 1 Euskal Filologia 1 Garapen jasangarrian 2 Gizarte Langintzan. Zeinu Hizkuntzako Interpretazioan Teknikaria 1 Heziketa Bereziko Magisteritza 1

GENEROA : 16

: 10

Magisteritzan: 1 Historian / Gizarte eta Kultur Antropologian 1 Industria Antolakuntzan Ingeniaritza 1 Ingeniaritza kimikoan 1 Ingurumen Zientzian 1

NAFARROA: 1

Kazetaritza 1

Iru単ea 1

Komunikazioa 1

LAPURDI: 1 Hendaia 1

Nekazaritza eta Abeltzaintzako enpresen kudeaketa eta antolamendua 1 Telekomunikazioetako Ingeniaria 1 Zuzenbidea / Ingurugiro zuzenbidean 2

k a e d i k ÂťÂť gazteekoliderrakmemoria2013 I 12

Jugatx Agirre Zu

bizarreta

ritza «Bidezko merkata ideen ub sustatu, giza-esk atu eta berdintasuna bultz bizitzari landa eremuetako r diogu» indarra eman beha

Bizilekua: Usurbil Ikasketak: Gizarte Langintzan Diplomatua / Goi-mailako zikloa: Zeinu Hizkuntzako Interpretazioan Teknikaria

Jon Aramendi Itu

rzaeta

Bizilekua: Donostia. Ikasketa: Barne diseinuan goi mailako ikasketak

nire «Jasangarritasuna sa bizi dut, gi tz da bizitzarako ar zala. Izan eta ez teoria bat be etebehar’ bat ere, ez dut uste ‘b ‘sakrifizio’ denik soilik, edo bakean, bat, inguruarekin ko eta tze gi se beti ikasten bat baizik» er ed de gozatzeko bi

Miren Artetxe Sa

«EKOlogia eta diseinua erabat n uztartu daitezkee bi mundu dira»

rasola

Bizilekua: Hendaia. Ikasketa: Euskal Filologia.

Eñaut Auzmendi

Larrea

Bizilekua: Donostia. Ikasketa: Industria Antolakuntzan Ingeniaritza

o «Ingurugiroarekik ak go errespetagarria artzea diren ohiturak ez gizartean»

nornonDIKzer

Alaitz Azpiazu Ol

aeta

tzen «Planetak eskain ak era dizkigun baliabide ili, neurtu batean erab dientzat hurrengo belaunal » rik arriskuan jarri ba

Bizilekua: Gernika-Lumo Ikasketa: Diseinu Industrialean Ingeniaritza Teknikoa

Maite Blanco Lópe

Bizilekua: Arrasate Ikasketa: Biologian lizentziatua

Cristina Bravo Go

dauzkat «Asmo haundiak gauzak aldatzeko»

tza arloan «Gehienbat hezkun tzak, in ek egingo nituzke k batibat oa ak ut haurrei zuzend ntzakoak baina baita heldue mota tza un ere. Beste hezk erdian a ki za gi bat eraiki, non ko ra tu Na egon beharrean zan» de u at er parte dela barn

zalo

Bizilekua: Irun Ikasketa: LADE

Ibon Doval Mart

ínez

Bizilekua: Gasteiz Ikasketa: Arkitektura

ctivo, «Mostrar lo constru de rentable y social os el estudiar mod alternativos, para ales» sustituir a los actu

Janire Etxebarria

Uriarte

son «Muchas labores aría posibles. Me gust oyectos formar parte de pr de sensibilización ciudadana»

Bizilekua: Mungia Ikasketak: Erizaintza / Magisteritza

Eneka Etxeberria

Agirrezabala

Bizilekua: Azpeitia Ikasketak: Nekazaritza eta Abeltzaintzako enpresen kudeaketa eta antolamendua / Heziketa Bereziko Magisteritza

si, «Norbanakotik ha igaro eta komunitateetatik ukzio kontsumo eta prod egin behar erak eraldatzeko den lan guztia»

Oier Fuentes Mend

«Nekazaritza bultzatu, azokak ko indartu, gazteentza lurrak alkilatu eta erakutsi lurra eak lantzen eta landar landatzen»

izabal

Bizilekua: Iruñea Ikasketa: Telekomunikazioetako Ingeniaria

Irati Galatas Zend

oia

Bizilekua: Añorga Ikasketa: Arkitektura Teknikoa

nka «Gaur egungo erro tan nagusia gai haue tea az ar ur jendea kont kitea) ja (eta ez bakarrik larriaz» daukagun egoera

nornonDIKzer

Aitziber Galdos

Arregi

rtea «Hezkuntza da giza tresna eraldatu dezakeen ko bat garrantzitsueneta rriei lan eta belaunaldi be ango egiteko tresnak em diena»

Bizilekua: Arrasate Ikasketak: Ingeniaritza Teknikoa Diseinu Industrialean eta Ekodiseinuan lizentziatura

Mikel Iraola Blan

Bizilekua: Donostia Ikasketak: Historian lizentziatua / Gizarte eta Kultur Antropologian lizentziatua

Danel Lizartza Do

t» «Jarraitu nahi du

azioa: «Kalitatezko inform aileagoak, tailer parte-hartz ala, hezkuntza ez-form gu» bultzatu behar du

rronsoro

Bizilekua: Donostia Ikasketa: Biologia

Sara López Saga

rzazu

Bizilekua: Donostia Ikasketa: Gizarte Zientziak

turo, «Creo que es el fu en y si no lo tenemos si ni e qu cuenta creo tener a os quiera llegarem co tri futuro, por muy té a» que parezc gazteekoliderrakmemoria2013 I 16

Leire Milikua Larr

amendi

«Herritarrei tza bideratutako ekin dut» xumeetan sinisten

Bizilekua: Abadiño Ikasketa: Arkitektura

Imanol Oquiñena

Valluerca

Bizilekua: Gasteiz Ikasketa: Garapen jasangarrian masterra. Biomimetikan espezializatua

Xabier Ormazaba

keta «Kontzientzia alda ten dut. baten beharra ikus u batera Gauzak beste mod ita» egitea posible ba

«Es necesario avanzar hacia un ollo modelo de desarr ta que tenga en cuen s re al resto de se s vivos y a las futura generaciones»

l Etxabe

Bizilekua: Hernani Ikasketa: Patroigintza eta Diseinu Grafikoa

Eguren Mikel Ruiz de Azua Bizilekua: Aramaio Ikasketa: Diseinu Industriala

aldietako «Hurrengo belaun ak gizartearen beharr ez duen, asetzea eragozten en edo arriskuan jartz mota. ez duen garapen uktuak Tokian tokiko prod kontsumitzea»

nornonDIKzer

Miriam Saldias Ur

anga

unak «Dugun ez jakintas tzen ar ek inplikazio falta oa az du, momentuan ar larria ez bait dugu hain ikusten»

Bizilekua: Berrobi Ikasketa: Arkitektura Teknikoa

Igone Saldias Ur

anga

Bizilekua: Berrobi Ikasketa: Zuzenbidean graduatua eta Ingurumen Zuzenbide masterra

Irati Salsamendi

a «Komunikazioa et uak es oz pr o hezkuntzak rtsonok pe e, erabiliko nituzk ha be rraz ikuspuntu honen jabetu gaitezen»

«Zuzenbidea ondo giroaren erabiltzeko inguru har ikuspegi zabala be ogia, da, zientzia, teknol be zail biologia… hori ga netan ikusten dut arlo ho ta on jardungo duen juris bat izatea»

Lozano

Bizilekua: Donostia Ikasketa: Komunikazioko Gradua

a del Valle Iraitz Solabarriet Bizilekua: Elgoibar Ikasketak: Ekonomian Lizentziatura. Ingurugiro Zuzenbidean eta Garapen Jasangarrian Master Ofiziala

«Auzoka ohitura atzeko jasangarriak sust taldeak sortzea interesgarria izan t» daitekeela uste du gazteekoliderrakmemoria2013 I 18

Nagore Vega

earen «Auzolanean aritz aldekoa naiz»

Bizilekua: Oiartzun Ikasketa: Kazetaritza

Telmo Yurramen

di Bujanda

Bizilekua: Donostia Ikasketa: Ingeniaritza Kimikoa

n «Uraren eta hone n te ai rb inguruko ze t ba a inguruan ekintz o burutzea gustatuk litzaidake»

u t a b e tr

ÂťÂť

gazteekoliderrakmemoria2013 I 20

Gazte Ekoliderrak egitasmoak bi ardatz nagusi ditu: jasangarritasuna eta lidergoa. Trebakuntzak bi gaien inguruan sakontzea du helburu, eta, aurten, guztira, 35 gai zehatz landu dira. Horretarako, adituekin saioak egin dira, baina ez hori bakarrik: mintegiak, kaleko ekintza eta bisiten bidez ere gauzatu da trebakuntza. Ez dugu ahaztu behar ekimen honetan gazteak direla protagonistak. Eurek dira, urtero urtero, ekimena berdefinitu eta aurrera eramaten dutenak, horrek dakarren ardura eta aukerarekin. El proyecto GAZTE EKOLIDERRAK se basa en dos líneas de trabajo: la sostenibilidad y el liderazgo. La formación que se ofrece pretende profundizar en estos dos ámbitos y, para ello, este año se han ofrecido un total de 35 materias, que han sido impartidas en diversos formatos: sesiones con expertos, seminarios, acciones a pie de calle y tres fines de semana. No hay que olvidar que son las personas jóvenes las protagonistas del proyecto. Año tras año, son ellas quienes redefinen y llevan cabo el proyecto, con la responsabilidad y la oportunidad que ello les brinda. The GAZTE EKOLIDERRAK project is based on two lines of work: sustainability and leadership. The training offered aims to delve into both of these areas in depth, and to so do, 35 subjects were offered this year, which were taught in various formats: sessions with experts, seminars, street actions and weekends. Let’s not forget that the soul of this project is the young people, who are the main players in this project at all times. Year after year, they are the ones who redefine and carry out the project, with the responsibility and opportunity it provides.

Ezohiko trebakuntza ibilbidea

2012-2013 edizio honetan landu ditugun gaien artean ondorengoak daude:

JASANGARRITASUNA

LIDERGOA

•• Terminologia glosarioa

•• Nola ulertzen dugu lidergoa?

•• Zer da jasangarritasuna zuretzat. Aurrez-aurreko eztabaida

•• Elkar ezagutzeko dinamikak

•• Landare kooperatibaren esperientzia •• Uraren kudeaketa •• Energia •• Ecovillage, ekofeminismoa, autogestioa, bizitzeko eredu alternatiboa... •• Energiaren (In)dependentzia. Mintegia •• Bases para el camino a transitar •• Energetikoki %94ko kanpo dependentzia daukagu. Trantsiziorako pausoak

•• Bideoforuma •• Bizitza ulertzeko beste modu bat •• Cómo formar grupos de trabajo: roles, fines, coaching... •• Economía del bien común •• Mugimendu sozialak Euskal Herrian •• Negoziazio gaitasunak eta diru laguntza eskaerak •• Lakabe barrutik ezagutu: filosofia, kudeaketa, antolaketa, erabakiak… •• Dokumentala

PROIEKTUAK •• 140 hizkiko mezuak eta 2 minutuko filmak •• Proiektu baten kudeaketa •• Proiektuen inguruko lehenengo hausnarketa •• Elkartzeko egunak •• Proiektuen aukeraketa •• Proiektuen zalantzak argitzeko ordua •• Tutoreekin elkartzeko egunak •• Nola komunikatu proiektu bat •• Ideia bat daukagu, nola gauzatu? •• Elkartzeko egunak •• Proiektuen aurkezpena adituen aurrean

•• Elikaduraren (in)dependentzia. Mintegia •• Hizkuntzen Ekologia •• Artea eta jasangarritasuna

SAREA •• Trebatu + Ekin + Izan •• Sarearen partaideekin hizketan •• JanZank ekimena •• Ekogunean baratza

EKIMENAK •• Landare inbaditzaileen kontrako ekintza

GAI LIBREA •• Senda-belarrei buruzko tailerra

•• Zuhaitz landaketa •• Blasenea baserrira irteera •• Foroa kudeatu

gazteekoliderrakmemoria2012 I 22

Mundu hobe bat lortu nahiean lanerako prest gaude gu gozagarri ta iraunkorra den bizimodu bat eredu Keinu txikiei merezi duten balioa zor diegu Proiektu xumez ta ilusioz, asko egin dezakegu! Miren Artetxe (bertsolaria eta aurtengo ekoliderra)

Irteerak Elkarren arteko harremanak estutu eta inguruko errealitatea gertutik ezagutzeko asmoz, noiz edo noiz ikasgela atzean utzi eta irteerak egin ditugu, gauza ezezagunak bila, pentsamolde ezberdinak deskubritzera, ikuspegi berritzaileak topatzera. Besteak beste, hurrengo irteerak egin ditugu: Con el fin de reforzar las relaciones y que el grupo conozca otras realidades que nos rodean, de vez en cuando hemos dejado a un lado el aula para salir al exterior, donde nos hemos acercado a lugares menos conocidos, a otras formas de ver el mundo e iniciativas innovadoras. Ă&#x2030;stas son algunas de las excursiones que hemos realizado:

Landare inbaditzaileak Ekintzarako lehen pausoak

â&#x20AC;˘ Aurten hasiera hasieratik heldu diogu EKIN faseari, azaroaren 24ean espezie inbaditzaileak kentzeko boluntariotza eguna antolatuz. Ekogunean dauden espezie inbaditzaileak ezagutu eta haiek erradikatzeko metodoak ikastea zen ekintzaren helburua, eta Koldo Fuentes, 1. edizioko ekoliderraren laguntzaz helburua bete genuen. Talde txikia batu arren, goiz ederra igaro genuen.

SEGURA Segurako aterpetxean taldea sortuz

â&#x20AC;˘ Azaroaren 30 eta abenduaren 1ean Ekoliderren 4. edizioa Segurako aterpean elkartu ginen gure artean ezagutu, iritziak elkarbanatu eta taldearen hurrengo pausoez hitz egiteko. Astebururi hasiera emateko, aurreko edizioetako Imanol eta Joseba izan ziren gurekin: ekoliderren sareaz hitz egin ziguten eta urte bakoitzean egon diren gora beherak kontatu zizkiguten. Asteburuari amaiera emateko, Josu Iztueta ezagutzeko aukera izan genuen: Josuk duela 30 urte bizitza beste modu batera bizitzeko hartutako erabakiaren gora beherak azaldu zizkigun. Asteburu ederra, baita eguraldia ere!

gazteekoliderrakmemoria2013 I 24

JanZank BOtatzen dugun janaria zaborra ez delako

â&#x20AC;˘ Egunerokotasunean zakarretara botazen dugun elikagai kopuruaz kezkaturik, eta elikagai horien egokitasuna eta erabilgarritasuna frogaturik, salaketa eta kontzienziazio ekintza antolatu genuen otsailaren 16ean, JanZank lemapean. Donostiako Bulebarreko kioskora jende asko gerturatu eta astean zehar bildutako janaria dastatzen aritu ginen.

Irteerak

LAKABE

Blasenea Zarauzko Mintegi ekologikoa

â&#x20AC;˘ Urtarrilaren 24ean Ekoliderren 4. edizioak nekazaritza, kontsumoa eta elikadura subiranotasuna izan genuen hizpide. Horretarako, Ekogunetik atera eta Zarauzko Blaseneara gerturatu ginen bertako ekoizpenaren berri izatera. Mintegi ekologikoa da Blasenea: euren lana hazi eta plantulak landatzea da, ondoren baserritarrek horiek erosi eta euren baratzetan landa ditzaten. Euren lan agertutik ezagutu eta gero, Landare koperatibako David Garnatxorekin kontsumoaz eta beraien proiektuaz hitz egin genuen, eta, norberaren nahien arabera, kontsumo ereduak anitz egon daitezkeela ikusiarazi zigun.

â&#x20AC;˘ Aurreko urteetan bezala, otsailaren 22an eguraldi hotza izan genuen gure zain Lakabeko herrixkan, baina orain arte egin moduan, Lakabetarrek ezin hobeto zaindu gintuzten. Asteburuari bideo-forum batekin eman genion hasiera. Ondoren, Mabel eta Alfredok Lakaberen historia azaldu ziguten, baita euren funtzionamendua, erabakiak hartzeko erak, bizitza aurrera ateratzeko antolaketa, eta abar. Euren egunerokotasunean oinarritzat dituzte baloreak trasmititu zizkiguten: autogestioa, elikadura subiranotasuna, kudeaketa kolektiboa edota ekofeminismoa. Aldi berean, egonaldian taldeka egoteko astia ere izan genuen, gure proiektu propioari forma ematen hasteko.

Arotz Enea â&#x20AC;˘ 5 hilabetez elkarrekin aritu eta gero, apirilaren 12-13an Gazte Ekoliderrek garatutako 2 proiektuak aurkeztu genituen. Hiru ezagutzaile genituen aurrean: Elixabete Perez Deustoko komunikazio aditua, proiektuen kudeaketan jakintsua den Xele Olaizola eta Kutxa Ekogunearen ordezkari eta bertako proiektuen arduraduna den Xabier Esteban. Zaila izan da bakoitzaren interes anitzak kontuan izanik helburu amankomunetara iristea, baina, azkenean, bi proiektu interesgarriri forma ematea lortu da, eta, hala baloratu zuten adituek ere. Proiektuen aurkezpenaren ondoren, berriz etorkizunera begiratzen jartzeko unea iritsi zen: sarean ekiteko garaia. Arotz Eneako bueltan berriz Gorriti margolari eta eskultoreari egin genion bisita. gazteekoliderrakmemoria2012 I 26

ekin

ÂťÂť

gazteekoliderrakmemoria2013 I 28

TREBATU lehen fasearekin batera EKIN faseari ematen zaio abia. Izan ere, jasotako ezagutzak egiteko, ekiteko, martxan jartzeko balio behar digute. Dakiguna eta ikasi duguna praktikara eramaten ikasteko aldia da EKIN. Fase honetan, parte hartzaileek, taldeka, proiektu errealak diseinatu eta aurrera eramateko aukera dute. Taldeetan ideia anitz sortu ohi dira beti, beraz, ideien arteko sailkapen bat egin behar izaten da lehenik, bi ezaugarriren araberakoa: proiektuak bideragarria behar du izan, eta gertukoa. Proiektu bat aurrera eramateak dituen oztopo eta zailtasunak gertutik ikusi eta bizitzea da aldi honen helburua. Honez gain, sareak antolatutako hainbat ekimenetan ere parte hartu dugu, ekintzara lehen pausoak emanez. A la fase de entrenamiento le ha seguido la fase de ACTUAR. Y es que todo lo aprendido debe servirnos para llevarlo a la práctica, para actuar, emprender. Esta es la fase en la que llevamos a la práctica la parte más teórica del proyecto: los participantes, en grupos, diseñan proyectos reales que pueden después llevar a cabo. Son muchas las ideas que surgen en estos grupos, por lo que en primer lugar debemos realizar una selección de aquellas iniciativas más viables y también más cercanas. El objetivo de esta etapa es que los jóvenes aprendan a sacar adelante un proyecto propio, y puedan también conocer las dificultades que ello conlleva. Además de los proyectos, en esta fase también hemos participado en varias iniciativas que se han organizado desde la Red, por lo que hemos tenido la oportunidad de pasar de la teoría a la acción. The training phase was followed by the ACT phase, and everything learned should serve to put it into practice, to act and to take action. This is the phase where we put the most theoretical part of the project into practice: participants, in groups, design real projects that can be subsequently carried out. There are many ideas that come up in these groups, so we must first choose the most viable and closest initiatives. The goal of this stage is for young people to learn to start their own project, so that they can get to know the difficulties that go along with it. Besides projects, in this phase we have also participated in various initiatives that were organised from the network, so we had the opportunity to put theory into action.

ekin proiektu errealak diseinatzen

1 Triziklo Dinamika

• Taldekideak: Eñaut Auzmendi, Alaitz Azpiazu, Janire Etxebarria, Oier Fuentes, Irati Galatas, Aitziber Galdos, Mikel Iraola, Danel Lizartza, Sara López, Imanol Oquiñena, Xabier Ormazabal, Mikel Ruiz de Azua, Irati Salsamendi, Nagore Vega eta Telmo Yurramendi.

Kontsumo ohiturak eta “erabili eta bota” kultura kuestionatzeko helburua du Triziklo Dinamikak; jendearengan gaiarekiko ikuspegi eta ohitura aldaketa bat eragitea. Horretarako, herritarren arteko harremanak eta topaguneak sortu nahi ditu Donostialdean. Bi modutara: a) hausnarketarako guneak eta baliabideak eskaini nahi ditu, txip aldaketa eragiteko, eta b) alternatiba praktikoak sortzeko saiakera egingo du. Norberak eguneroko materialak transformatu (oihalak, metala, bizikletak, egurra, zeramika...) eta erabilgarri bihurtu ahal izango ditu. Laburbilduz, helburu nagusia hondakinekiko ikuspegia aldatzea da, hondakinei balioa emanaz, botatzeko zerbait izatetik lehengai gisa ikustera pasatzeko. Horretarako, egun bizi dugun “erabili eta bota” kultura zalantzan jarriko du, eta eredu horri alternatibak eskainiko dizkio.

gazteekoliderrakmemoria2012 I 30

JAHP Komunitate-baratza baten esperientzia pilotua diseinatu da. Egitasmo honen helburua komunitate bateko kideen parte hartzearen bidez, pertsonak elikagaien hazte prozesura gerturatzea da. Horretarako, baldintza bakarrak hauexek dira: proiektua garatzeko gutxieneko espazio bat izatea (lorategi komunitarioa, eraikin patioaâ&#x20AC;Ś) eta ekimenean parte hartzeko interesa duten bizilagunen kopuru minimo bat biltzea. Taldearen partetik proiektua abiatzeko eta garatzeko konpromisoa hartu dute, horretarako giza baliabide nahiz materialak erraztuz.

â&#x20AC;˘ Taldekideak: Jugatx Agirre, Ion Aramendi, Maite Blanco, Cristina Bravo, Ibon Doval, Eneka Etxeberria, Leire Milikua, Miriam Saldias, Igone Saldias eta Iraitz Solabarrieta

Komunitatean egun erabilerarik ez duen espazio bat emankor bihurtu eta, bide batez, komunitateko kideen arteko harremanak sendotu nahi badituzu, animatu eta jarri beraiekin harremanetan!

izan

ÂťÂť

gazteekoliderrakmemoria2013 I 32

Ekimenari jarraipena ematen dion aldia da eta era berean ekimenaren zati. Aurreko faseak bezain garrantzitsua da, ekimen honi nolabaiteko amaigabetasuna emango dion aldia baita. Egitasmo honetan parte hartu dugunok argi izan behar dugu geure ezagutzak, ideiak eta balioak ez ditugula geuretzat soilik gorde behar; ingurunearekiko erantzukizun handia baitaukagu eta praktika jasangarriak zabaldu behar baititugu. Hori dela eta, etorkizunean SAREA izango da IZATEKO lekua eta EKITEKO lekua; elkartrukerako, harremanetarako eta aurrera egiteko nolabaiteko gunea, bai barrura, bai kanpora begira. Gazte Ekoliderren promozio ezberdinetako bilgunea. La fase SER, además de ser la fase final de esta iniciativa, también es la que verdaderamente da continuidad a este proyecto, la que hace que el proyecto perdure en el tiempo. Las personas que hemos participado en esta 4. edición de GAZTE EKOLIDERRAK debemos tener en cuenta que tenemos una gran responsabilidad para con nuestro entorno, y por ello, debemos hacer un esfuerzo por compartir nuestro conocimiento, nuestras ideas y por supuesto nuestras prácticas sostenibles. Por todo ello, a partir de ahora, la Red será el espacio en el que poder SER, en el que poder ACTUAR: un espacio para el intercambio, para las relaciones sociales, para avanzar hacia la sostenibilidad, para mirar hacia dentro y hacia fuera. Y un espacio que servirá de punto de unión para las diferentes ediciones de GAZTE EKOLIDERRAK. The BE phase, besides being the last phase in this initiative, is also the one that truly lends continuity to this project, what makes the project last over time. The people who participated in the 4th edition of GAZTE EKOLIDERRAK should know that we have a great responsibility for our environment, and thus, we must make an effort to share our knowledge, our ideas and, of course, our sustainability practices. So starting now, the network will be a space where you can BE, where you can ACT: a space for exchange, for social relationships, for progressing towards sustainability, for looking within and outward, and a space that serves as a meeting point for the different editions of GAZTE EKOLIDERRAK.

zer diote gazte ekoliderrek EKIMENAZ? Jarrera poSitibo

«Etorri diren hizlari gehienak, onak izan dira eta arlo askotarikoak. Azaldu dituzten gaiak ere, gehiago edo gutxiago, interesgarriak izan dira, eta begiak zabaltzen eta beste norabait begiratzea ere lagundu dute, inguruan ikuspegi zabalago bat edukiz»

«Saioek antolaketa ona izan dute, zuzena»

«Irteerak oso aberasgarriak izan dira»

«Egia esanda, ez nuke kenduko emandako formazioetako bat ere»

bai, baina… «Lehenik eta behin, esan nahi nuke prestakuntza atal hau oso interesgarria iruditu zaidala, orohar. Antolakuntza mailan, chapeau, baliabide mailan, etab., bikain, eta koordinazio lana, primerakoa. Nabari da koordinatzaileen inplikazioa proiektuan eta egindako lan izugarria, eta alde horretatik, zorionak, benetan. Baina, bada zerbait deseroso samar sentiarazi nauena, ni behintzat. Izan ere, asko aipatu izan da Ekoliderrak-en barruan dagoen malgutasuna, autoeraketa espiritua, taldeak aukeratzen duela zer izan, nola egin gauzak, etab. Eta neurri batean, uste dut hala dela eta asko saiatzen zaretela hala izan dadin. Baina bestetik, badago bideratze bat, erritmo bat, kanpotik datorrena, batez ere, proiektuei dagokienez. Eta ulertzen dut hala izan behar duela. Baina bi diskurtso horiek (alde batetik programaren malgutasuna eta parte-hartzaileen autonomia

aldarrikatzen duena, eta bestetik, proiektuak epe jakin batean, metodo jakin batekin bideratzera bultzatzen duena) kontrajarrita daude, eta horrek, anbiguotasun bat sortzen du (berriz ere, ez gaizki hartu “anbiguo” hitzaren erabilera, mesedez). Ulertzen dut, Ekoliderrak, ezin dela erabat autoeraketan oinarritu, programa zabalago baten parte izanik, epe eta emaitza batzuk eskatzen dituelako. Eta bestetik, sentitu dut, koordinatzaileen aldetik, benetako nahi eta gogo zintzo bat, proiektu honen alde autoeratzailea eta partehartzaileen autonomia bultzatzeko. Baina uste dut mezua findu beharko litzatekeela, eta kontraesanen korapilo horiek, ahal den neurrian askatu, edo ezin bada, parte hartzaileei gardenki azaldu, errazago integratu ditzaten bi mezu ezberdin horiek, eta gordinki esateko, “engainatuak” senti ez daitezen». [4. EDIZIOKO EKOLIDER BATEN IRITZIA]

gazteekoliderrakmemoria2013 i 34

te iZatea nolakoa naHi du ? ekoliderren Sarea

«Ideia ona da eta indarra edukiko badu oso eraginkorra»

«Sarea denok komunikatuak egoteko leku bat izatea nahiko nuke. JanZank, edo antzeko beste iniziatibak aurrera eramateko, zeozer nik edo beste batek egin nahi badu, bakarrik ez egoteko eta behintzat besteei planteatzeko leku bat izatea»

«Interes berdineko gaiak tratatu, ekintzak egin eta proiektu eta aurrera eramateko»

«Sarea toki partehartzaile bat bezala ikusten dut, non interes komunak ditugun pertsonak parte-hartzen dugun»

«Sarea info eta kontakto tokia»

«Me gustaría que la red pasara de hacer ekintzak de manera aislada, a pensar en proyectos estratégicos a más largo plazo. Proyectos del estilo de los que la gente de Bagara está poniendo en Debagoiena. Incluso pienso que estaría bien que la red trascendiera más allá de Gipuzkoa y se extendiera por toda Euskal Herria»

ZER DIOTE TREBATZAILEEK EKIMENAZ?

AURTENGO TREBATZAILE

ETA TUTOREAK

Joxan Auzmendi. Ingurugela Legazpi

Mabel Cañada. Lakabe

Eneko Goia. Donostiako Udalaren zinegotzia

Florent Marcellesi. Idazlea eta Bilboko Desazkundea

Iñaki Antiguedad. Hidrogeologiako katedraduna

 Iraitz Agirre:

Gorka Bueno. Telekomunikazioetan Ingeniari doktorea

«Beti izaten da pozgarri norbere aurkezpena ondo baloratua dela jakitea!»

Iñaki Marko. Hobekuntza eta Berrikuntza dekanordea EHUn Josu Iztueta. Nairobitarra Nora Hacine Bacha. Coaching Haritz Rodríguez. Transistoria – Euskaltube Xele Olaizola. Eraldaketa eta prozesu minoristak-en arduraduna Kutxabanken Borja Izaola. Economía del bien común

Alfredo Gardeazabal. Lakabe

Erik Holt. EEBBko Food First-eko zuzendaria Paul Nicholson. Via Campesina-ko sortzailea Patxi Gaztelumendi. Bizkaiko EHNE sindikatuko teknikaria Joxerra Gartzia. Idazlea, kazetaria eta UPVEHUko irakaslea Iraitz Agirre. Bagara

Iban Sabalza. Blasenea

Leire Ziluaga. Astra

David Garnatxo. Landare kooperativa

Jaxinto Gómez. Visualiza

Víctor Peña. Geografian doktorea, Ura Agentzia Xabier Esteban. Ekoguneko Proiektuen koordinatzailea Igor Ahedo. Politika eta Administrazio Zientziako irakaslea Jesús Vázquez. SINNPLE Social Innovation Consultancy

Amaia Antero. Arizmendi ikastolako Bazara proiektuaren arduraduna Elixabete Pérez Gaztelu. Deustu Unibertsitateko Gizarte eta Giza Zientzien irakaslea Juan Gorriti. Margolaria eta eskultorea Gabriel Vázquez Artasolo. Sendabelarretan aditua

Patxi Gaztelumendi: «Nik ere asko daukat ikasteko. Asko ikasi beharra daukat. Konturatzen naiz... ezin garela ‘geldi’ geratu».

Xele Olaizola: «Iritziak tentuz irakurri ditut. Identifikatu det hobetzeko punturen bat eta nik ere identifikaturik nituen hobetze puntu bat ere ratifikatu dute».

Víctor Peñas Sánchez: «A ver si tenemos más oportunidades de colaborar».

Josu Iztueta: «Denak onak? Ez hituan ba erantzun ‘sin más’ edo ‘txarrak’ kenduko ezta? Txantxetan ari nintzen ta pozten naiz gustura egon zirelako... Gazte ‘motibatuei’ gauzak kontatzea beti errazagoa izaten da». gazteekoliderrakmemoria2013 I 36

 Igor Ahedo: «¡Guau, vaya subidón! Me alegro que les gustara tanto».

 Borja Izaola: «Se trata de un grupo refrescante, con muy buena energía. Encantado de pasar por ahí... Para mí fue refrescante sumergirme en el grupo, cuya energía me envolvió desde el inicio, protegido por un Sabino y una Amaia que me parecieron p(m)aternales y liberadores a la par. Echo de menos un foco empresarial más diverso y concreto, quizás era y es aún pronto, pero aunque sea “como si”, aplicar las experiencias a un ámbito laboral concreto, con unos recursos, procesos, resultados concretos... hubiera aterrizado aún más la experiencia. También rompería la barrera de las mesas, es demasiado fácil usarlas como parapeto, más exposición, más acción; por palabra una acción. Pienso en la suerte de estas generaciones... en la mía no había experiencias así disponibles. ¡Un placer!”

 Amaia Antero: «Izugarri poztu naute hitzaldiaren inguruko balorazioek, benetan. Ea denon artean gure aletxoa jarrita aurrera egiten dugun!»

ZERTAN DABILTZA EKOLIDERRAK?

Ekoprizma Gazte Ekoliderrak-en 3. ediziotik ateratako proiektuetariko bat da Ekoprizma. Beren web orrian (ekoprizma.eu) honela definitzen dira: abiapuntua teknologia da; komunikazio sare askeak, Open Source, Fabrikazio Digital Pertsonala edota Open data bezalako proposamenek demokratizazio teknologikoa ahalbideratzen dute eta iraultza teknologikoa ekartzen dute. Beti ere, DIY (Do It Yourself) logikaren barnean: bakoitzak bere etxean landu eta eraldatu dezakeen teknologia. Eta noski, bakoitzak lortzen dituen ezagutza eta esperientziak komunitatean, modu horizontalean partekatuz. Teknologia ulertzeko modu berritzaile honek aplikazio sozial eta ekologiko zehatzak eragiten ditu: alegia, mundu jasangarri baten proposamena, berrerabilketan, desazkundean eta berdintasunean oinarritzen dena; laborategi bat, Fablab kontzeptuan oinarritzen dena; espazio fisiko bat, nahi duenak bere ideiak aurrera eramateko eta aplikazio sozial eta ekologikok ikertzeko, prototipatzeko eta gizarteratzeko; espazio irekia, askea eta autogestionatua. Ekoprizman parte hartzera gonbidatuta zaudete! gazteekoliderrakmemoria2013 I 38

Ekoguneko Sarearen g esperimen eta biltzen

ÂťÂť

»»

o gelan ntatu dira

www.ekoprizma.eu

Dokumental parte-hartzailea Jasangarritasunaren alde ekoliderren gazte ekintzaileen esperientziak bildu nahi ditu “Biziberri” dokumentalak, gazteen jardun hori erakutsi eta aurretik bide berri bat dagoela adieraziz. Beste eredu baten beharra azpimarratu nahi du, hainbat gairi helduta: hezkuntza, aktibismoa, energia, landa garapena, mugikortasuna, elikadura burujabetza, kontsumoa… Transistoria ekoiztetxearen eskutik dokumentala bideratzeko lau lan-talde sortu dira: maila kontzeptuala/metaforen lanketa, zabalketa/ komunikazioa, gidoiaren osaketa/elkarrizketak eta dokumentazioa/errekurtsoak/musika.

ZERTAN DABILTZA EKOLIDERRAK?

Zeu artista berdea! Gazte Ekoliderren 3. edizioko talde batek abiatu zuen proiektua. Jasangarritasuna bultzatzeko nahian, artearen bidezko ingurumen heziketa parte hartzailea garatzeko helburuz jaio zen: umea hezkuntza prozesu horren pertsonaia nagusia bilakatuz eta beraren kritikotasun eta ezagutza mailari indarra emanez.

»»

Proiektua 2012-2013 ikasturtean burutu da Donostialdeako 5 eskoletan. Hartzaileak 8-10 urte arteko Lehen Hezkuntzako bigarren zikloko ikasleak izan dira, baita hauen guraso eta irakasleak ere.

Nork burutu du? Proiektuaren hitzarmena 7 pertsonek sinatu zuten, ondoren Ekoliderren beste edizioko kide bat batu zen eta azkeneko eskoletara joateko Ekoliderren beste hiru kideren laguntzarekin kontatu da, horietako bi 4. ediziokoak dira: Jugatx Agirre eta Maite Blanco.

Nola egin da? »» Bi heziketa eskaintza sortu dira: “Bizidun asko, mundu bat” eta “Bizimodu osasuntsua”. »» Bi gaiak euskara hutsean eman dira, eskola orduetan. »» Hezkuntza-eskaintza bakoitzak lau orduko iraupena izan du guztira eta bi orduko bi saiotan burutu da. »» Saio bakoitzean 30-40 minutuko tailerrak landu dira. Honez gain, taldeak 2012. urteko Eskola txikien festan parte hartu du eta Baionako Olentzero Park-ean.

gazteekoliderrakmemoria2012 I 40

a io z a ik n u kom IOA

4. EDIZ

I zan

lsa e i n t e r

ia de ei

par ti

a et

li d e

rg o

re aktibo ba te sa n

imaginacio

a kon

»»

urezt atu e t

deja vola r

KANPAINA

2012-2013

rt aid

Tr e b a t u

jasan

gar

rit

ÚNTATE! ! ¡DATE PRISA Y AP PLAZA MUGATUAK ! RA GA GO 100 BAINO GEHIA trebatu

ekin MENTALEAN GAZTE AKTIBOEN INGURUKO DOKUGO DUZU PARTE HARTZEKO AUKERA IZAN

TZATUA %80an FINAN FINANCIADO al 80% Laguntzen du/Colabora::

izan

95 orduko TREBAKUNTZA PRAKTIKO FORMACIÓN PRÁCTICA de 95 horas : Informazio gehiago eta izen-ematea 616 070 531 www.eko lider rak. net edo

gazteekoliderrakmemoria2013 i 42 13/09/12 8:33

Webgune berritua ekoliderrak.ekogunea.net

»»

Medioetan

»»

Proiektuan parte hartu dute

Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea facultad de humanidades y ciencias de la educacion

Lakabe

proiektuan parte Hartu dute