Urk in Wintersferen 2022 by GBU printmedia

Waan je even in het Urk van toen

De route van Urk in Wintersferen is helemaal in de sfeer van de jaren dertig en veertig gebracht. Meer dan 150 vrĳwillgers werken mee aan het evenement. Op diverse locaties worden acts opgevoerd die herinneren aan die tĳd waarin het geplaagde Urk zich klaarmaakte voor een nieuwe toekomst. Volop entertainment en natuurlĳk wordt ook de inwendige mens niet vergeten.

Ervaar tĳdens Urk in Wintersferen zelf de gevolgen van de plagen die Urk in de jaren 30 en 40 geteisterd hebben; de Urker mannen zeulen met emmers drinkwater, de wasvrouwen zingen hun (klaag) lied en de kok maakt van de nood een deugd met gekookte ra enbilletjes en muizenstaartjes.

Geniet van authentieke ambachten zoals ne enboeten, visroken en bewonder de oorspronkelĳke

VUURTORENSTRAAT

VIP-ENTREE

SCHEEPSWERF BEGRAAFPLAATS

ﬁetsenwinkel van Simon Oost. Vergeet vooral niet een kĳkje te nemen bĳ Jannes' sigarenmagazĳn; waar de sigaren nog met de hand zĳn gerold. Even opwarmen kan bĳ het vuur van de smid of in het nieuwe en sfeervolle dorpscafé UK 48. Eet u een hapje mee in de huiskamer 'Wat de pot ska ' of snoept u liever wat tussendoor bĳ de oude vrouwtjes?

URK IN WINTERSFEREN

is onderdeel van Stichting Urk Promotie Contact: info@urkinwintersferen.nl

www.urkinwintersferen.nl urkinwintersferen

urkinwintersferen

BURG. GRAVESTEINPLEIN

SNEAK PEAK! Urk in Wintersferen 2020 is op vrĳdag 27 & zaterdag 28 november met als thema: • 75 j r vrijheid!

PARKEREN IS GRATIS...

...maar kom zoveel mogelĳk te voet De ﬁetsen en bromﬁetsen kunnen op de Dormakade gestald worden. Voor auto’s is plek op de haven. Vandaar kunt u lopend, via de wintermarkt, naar de kassa. Vooraf kaartjes kopen scheelt wach ĳd. U kunt dan meteen naar de entree.

WINTERMARKT

De wintermarkt is gratis te bezoeken. Vanaf de parkeerplaats aan de Burg. J. Schipperkade / Dormakade loopt u over de wintermarkt naar de entree van Urk in Wintersferen. De wintermarkt biedt een breed scala aan producten: kerstartikelen, lekkernĳen, cadeauartikelen, kleding en nog veel meer.

Vrĳdag 29 november: 14:00 – 21:00 uur

Zaterdag 30 november: 10:00 – 16:00 uur

1: Kassa

2: Bleekveld

3: Dokterskliniek

4: Schooltje

5: Botterstichting

6: Dorpscafé UK 48

7: Smederij

8: VIP-locatie

9: Oude Werf

10: Snoepwinkel ‘oude vrouwtjes’

11: Vissersfamilie

12: Jannes’ Sigarenwinkel

13: Zeilmakerij

14: Dorpscafé anno 1920

15: Dorpsboerderij

EHBO +

BURGEMEESTER J. SCHIPPERKADE

De trotse partners van Urk in Wintersferen: Ook partner worden? Neem contact op met info@urkinwintersferen.nl

SCHEEPSWERF

• Autobedrĳf Van Slooten

• Globe Seafood

• Schol assurantiën

• Sea Fresh B.V.

• De Boer Bouw & Ontwikkeling

• Visscher Seafood

• Polder Inn

• Isola Fish

• Van der Lee Seaﬁsh BV

• 't Vershuys

• Geertruida BV

• Master Composites

de PLAGEN

Kan tegenwoordig een vleermuis of een korenwolf (hamster) een bouwproject van miljoenen stilleggen, bij de afsluiting van de Zuiderzee zwegen natuurbeschermers in alle talen. Dit terwijl de Zuiderzee in Europa een bijzonder brakwatergebied was met plant- en diersoorten die nergens anders voorkwamen. Na de afsluiting in 1932 waren die ten dode opgeschreven. Natuur was ondergeschikt aan veiligheid en het creëren van nieuwe landbouwgrond. Urk maakte die overgang van een zoute Zuiderzee met getijbeweging naar een zoet en stilstaand IJsselmeer aan den lijve mee. Een verstoord natuurlijk evenwicht, met alle gevolgen van dien.

Net zoals landelijk de natuur ondergeschikt was aan het grote doel van drooglegging, werden ook op Urk de gevolgen voor lief genomen. Ze kregen er immers een nieuwe polder met volop toekomstmogelijkheden voor terug? Toen konden de Urkers nog niet bevroeden dat ze zouden worden buitengesloten. Toen was er nog volop hoop, en dan neem je wat muggen en spinnen wel voor lief. Zeker als je bedenkt dat dit ook nog eens een paar keer per week paling op tafel oplevert. Gerookt, gebakken of gestoofd. Op het voormalige eiland had men heviger stormen het hoofd weten te bieden dan wat overlast van insecten. Hoe groot de hoeveelheden ook waren, de Urkers lieten de ‘plagen’ haast gelaten over zich heen komen. Ze hadden ernstiger zaken aan het hoofd. Wat te denken van de grote woningnood die op het eiland heerste. De bevolking was explosief toegenomen. Ieder hoekje was volgebouwd en noodwoningen verrezen, vaak niet meer dan tochtige keten. En dan was er altijd nog het isolement waarin het eiland verkeerde. Weliswaar in oktober 1939 door dijken met de vastewal verbonden, maar het duurde tot eind 1948 voordat er een wegverbinding kwam. De bevoorrading

moest dus nog lang per boot plaatsvinden en zeker in de strenge winters was dat vaak niet mogelijk. Urk werd dan van de buitenwereld afgesloten, met gebrek aan levensmiddelen tot gevolg. En er was in die tijd nog de bezetting door de Duitsers die ook de nodige kopzorgen met zich meebracht.

De journalisten die massaal het eiland bezochten, konden haast niet geloven hoe de Urkers hier stand hielden. De Urker plagen werden breed uitgemeten in de pers. Dit trok ook weer ramptoeristen. Op Urk haalden ze haast nonchalant de schouders op: waar maak je je druk over!

De Muggenplaag

Alle muren vol gepleisterd, Gevels tot de nok gevuld, Mens en vee op Urk geteisterd En de plaag op ‘t laatst ... geduld.

Wolken komen aangedreven, Waterhoos en dweer* gelijk, Miljarden horden zweven Souvenir van d’ Afsluitdijk.

‘s Morgens worden zij geboren, ‘s Middags zijn zij reeds mama: Voor de dag ten volle vol is Al Bet-overgrootmama.

Ramen, deuren, mond en ogen, Oren worden toegedaan, Enkel ‘t hart mag even open Om een klacht te doen verstaan.

Alle Urkers, die bekend staan Dat z’ een vlieg geen kwaad ooit doen, Worden massamoordenaren, Wreder dan een schorpioen.

Alle regenwaterbakken Verontreinigd, zonder meer. Alle schilders moeten vluchten En de mug zit in de ‘smeer’.

Toch spreekt daar een stem van binnen, ‘t Is mijn nationaal gevoel: ,,Zelfs de muggen zijn terwille Van het Nationale doel”.

Was niet dit gevoel het sterkste (En de Polder ras in ‘t zicht), Ach, dan was het haast onhoudbaar: Maar nu is het: ,,Mondje dicht”. Mariap van Urk

*) Waterhoos en dweer, op Urk bekend als zéér hevige water- en windwolken.

Najaar 1941. Het turfschip arriveert in de haven van Urk en de Urkers leggen hun wintervoorraad turf aan.

MUGGEN

In het voorjaar van 1936 kwamen ze voor het eerst in grote zwermen opzetten: MUGGEN.

Het licht werd verduisterd. Het gezoem was oorverdovend. Lopen op straat was haast onmogelijk. Steken deden ze gelukkig niet, maar het werd wel een vieze bende.

De eerste tekenen van dit verstoorde natuurlijk evenwicht dienden zich op Urk aan in mei. Eerder werden door onderzoekers al ongelovelijke hoeveelheden larven van de lastige groene mug (Chironomus) aangetroffen in de bodem van de voormalige Zuiderzee. Gebrek aan natuurlijke vijanden zorgde ervoor dat al die vele miljarden larven ook daadwerkelijk muggen werden en onder meer neerstreken op Urk. De muggen hingen als grote wolken in de lucht en kleurden de gevels van de huizen grijs-groen. Het zoemende geluid klonk alsof er constant vliegtuigen boven het dorp vlogen. De mussen waren al snel uitgegeten en tuimelden haast om. De muggen staken niet, dus leverden geen direct gevaar op voor de gezondheid. Wel drongen ze massaal door in de huizen en

moest je ze eerst uit de koffie of melk wippen voordat je een slok nam.

Hinderlijk was het wel voor het drinkwater dat toen nog uit de regenton moest komen. Het water moest eerst van een laag dode muggen worden ontdaan en onderin de ton vormde zich een groen bezinksel. Dokter Vonk sprak echter ten stelligste tegen dat dit water gevaarlijk was voor de gezondheid. Na enkele dagen waren de muggen dood en moest de dikke laag muggenlijken letterlijk weggeschept worden.

Paling Voor de spuisluizen van de afsluitdijk verdrongen zich de na-

tuurlijke verdelgers van de muggenlarven, de glasaal. Ze trokken het zoete water in en belandden hier in een uitgestrek el dorado. Constant konden ze zich vol eten aan de ontelbare Chironomuslarven, om zo uiteindelijk weer te werken aan een natuurlijk evenwicht. Van rijkswege werd dan ook alles gedaan om zoveel mogelijk glasaaltjes binnen te laten, zonder al te veel zout water mee te laten komen. Groot voordeel van de overvloed aan eten was dat de geslachtsloze glasaaltjes zich ontwikkelden tot vrouwtjes, en die worden weer veel groter, ouder en zwaarder dan mannetjes. De Urker IJsselmeervissers zouden er nog lang van profiteren.

Laat u op ons evenement voor de zekerheid even controleren door de gezondheidswetenschappers of u niet besmet bent door de malariamug. Of voorkom dit met pilletjes van de preventiedames!

Dikke palingvangsten

Het overvloedige aanbod van voedsel voor de paling, betaalde zich voor Urk uit in dikke palingvangsten. De eerste jaren na de afsluiting van de Zuiderzee mochten hier alleen schepen vissen met vergunning en een laag motorvermogen. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en de visserij op de Noordzee niet meer mogelijk was, kregen ook deze Noordzeeschepen een vergunning in het kader van de noodzakelijke voedselvoorziening. Met alles wat ook maar kon drijven waren de Urkers actief op het IJsselmeer en wisten goede vangsten te behalen. Echt honger werd er op Urk tijdens de oorlogsjaren dan ook niet geleden, ook omdat de paling op de zwarte markt geruild kon worden voor andere levensmiddelen. De paling werd met name gevangen door de palingkuil. De aal was zo vet en lui geworden, dat ze met de fuiken vrijwel niet meer werden gevangen. In 1947 werden de regels door de Visserijinspektie aangescherpt en werden de zwaardere motoren weer verboden.

SPINNEN

Het kon niet uitblijven: de komst van de SPINNEN. Zoveel muggen zorgden er in 1937 voor dat de spinnen al vroegtijdig hun webben gesponnen hadden in afwachting van de aankomst van de muggen. Vol ongeduld, want De Telegraaf schreef op 20 april: Wanneer de muggen niet spoedig komen, dan loopt de bevolking gevaar door de hongerige spinnen te worden aangevallen.

Koortsachtig werkten miljoenen spinnen dag en nacht door om hun draden te spannen. Urk werd overdekt door een witte wolk van spinnenweb. Geen plekje werd onbenut gelaten. De Urkers moesten zich steeds een weg banen door het spinrag. Als de deur een kwartier dicht bleef, dan leek het alsof de woning al jaren onbewoond was.

In 1936 waren er ook al heel veel spinnen geweest. Het dorpskrantje De Oprechte Urker schreef toen: ,,Hoewel in normale tijden de spin een vriend der menschen is, is het aantal spinnen zo groot dat men ook gevoeglijk van een plaag kan spreken. Niemand gaat des avonds op bed of hij houdt eerst opruiming onder de spinnen in het slaapvertrek. Gevallen van twintig en meer spinnenmoorden op een avond zijn geen zeldzaamheid. De woning van iemand die drie weken met vacantie was geweest is een dezer dagen ‘ontspint’ en daarbij vonden niet minder dan 544 groote zwarte spinnen de dood.”

Het jaar 1937 was een spinnenplaag in overtreffende trap. Huis aan huis waren vrouwen bezig om alles schoon te maken en de spinnen te vernietigen. ,,Het is een Titanenstrijd tusschen de Urker vrouwen en de spinnen, waarbij de laatste telkens zegevierend te voorschijn komen. Des avonds elf uur veertig spinnen in de slaapkamer, die om zes uur spinvrij is gemaakt, is slechts een klein beeld uit deze strijd. Tusschen het inschenken van het eerste en het tweede kopje koffie, een tijdsverloop van tien minuten, een keurig webje over uw kopje”, aldus een ooggetuigeverslag in De Telegraaf

Allerlei soorten

Spinnen, grote spinnen, kruisspinnen, zwarte spinnen en monsterachtige spinnen die zelfs bijten. En als de muggen eenmaal zijn gearriveerd, dan vreten ze zich vet en rond. Zo groot als druiven hangen ze in hun web. ’s Avonds is het donker op straat, het schijnsel van de straatverlichting wordt belemmerd door dikke spinnenwebben, met monsterachtig dikke spinnen die voor nog meer verduistering zorgen.

Blijf rustig als je een spin in je nek voelt of je weg versperd wordt door een haag van spinnenweb.

VOGELS

Met de komst van de muggen en de spinnen diende zich in 1937 een derde plaag aan: VOGELS. De zwermen vogels kleurden de hemel zwart. Zwaluwen en spreeuwen waren massaal op muggenjacht.

De zwaluwen voerden eerst een verkenningsvlucht uit en verdwenen daarna weer even plotseling in de richting van Schokland. Al snel daarna kwamen de muggen naar het eiland en daarmee ook de zwaluwen. In de buurt van de kantine van Zuiderzeewerken was op de telefoondraden door deze vogels geen plekje onbezet gelaten.

Ook andere vogelsoorten als mussen en spreeuwen namen snel in populatie toe. In 1944 was sprake van een heuse spreeuwenplaag. Uiteraard was het een groot voordeel dat hierdoor het aantal mug-

Zuiderzeewerken

Ten tijde van de plagen stond het dagelijks leven op Urk in het teken van de Zuiderzeewerken. Tientallen arbeiders waren op Urk gehuisvest, waarvan de meesten in woonarken. Er wordt hard gewerkt aan de aanleg van de dijken, waarbij ook veel Urkers zijn betrokken. Vrachtwagens worden op Urk een dagelijks straatbeeld, al blijft dit wel beperkt tot het havengebied. In de rest van het dorp is autoverkeer niet mogelijk. Daar blijft paard en wagen nog lang het transportmiddel.

De Urker Noordzeevloot is volop in ontwikkeling. De schepen worden groter en krijgen steeds meer motorvermogen. Ook dienen zich nieuwe vangstmethoden aan. Op het IJsselmeer leggen de vissers zich toe op de vangst van paling en snoekbaars.

Op Urk is iedereen druk en van werkloosheid is in die dagen geen sprake. De Zuiderzeewerken, en ook de berichtgeving over de plagen, trekken veel boottoeristen.

gen en spinnen werd opgeruimd, maar het negatieve bijverschijnsel was dat al die insecten er ook weer uitkwamen. Heel Urk werd overdekt met uitwerpselen van de vogels en het bekende straatbeeld van wapperende kleding in de waslijnen was even onmogelijk geworden.

Het bleef niet alleen bij de groen/ grijze Chyronomus, want al snel kwamen er nieuwe soorten muggen bij, waaronder een langwerpige zwarte en grotere soort. In 1938 en 1939 viel het mee met de muggen, maar in de eerste oorlogsjaren kwamen de muggen weer massaal naar het eiland, uiteraard vergezeld van spinnen en vogels.

Neem uw eigen drinkwater mee, aangezien al het drinkwater op Urk bevuild is. Of koop uw schone drinkwater bij onze waterboot. Tip!

ALGEN

Augustus 1941, een geheimzinnige stof bedekte het havenwater. Het water in Egypte veranderde in bloed, maar rond Urk kleurde het water groen. Een vettige groene laag, die ook nog behoorlijk stonk. Op Urk hield men de adem in.

De laag drab bevat dode muggen, larven en ook veel kleine dode visjes. Dokter Vonk bestudeert de laag onder de microscoop. Zijn het dierlijke resten of is het plantaardig? En de belangrijkste vraag: Is het gevaarlijk voor de gezondheid. Pootje baden is in ieder geval niet meer mogelijk. Enkele zwem-

mers moesten een schoon stukje water opzoeken om lijf en badkleding zo goed mogelijk te reinigen.

In het water drijven daarna al snel dode vissen, die nog meer stank veroorzaken. Het Gemeentelijk Biologisch Laboratorium in Amsterdam doet onderzoek en weet het mysterie al snel te ontrafelen. Een microscopisch blauwwiertje blijkt de

oorzaak te zijn van de groene substantie op het water. De langdurige warme periode is debet aan de groei van deze alg, die daarna al snel afsterft. De zuurstof wordt plaatselijk weggenomen uit het water en dit zorgt weer voor de sterfte van vis. Een gunstige wind zorgde daarna al snel dat deze plaag verdween. Heden ten dage is de melding van blauwalg in ons oppervlaktewater een vaak terugkerend alarm dat betekent dat het afgeraden wordt om hierin te zwemmen.

plaag4de e

Tip!

Vertrouw je het niet? Neem het zekere voor het onzekere en breng een bezoek aan de dokterskliniek!

CAST IRON | GSTAR RAW

DSTREZZED | JACK&JONES

SCOTCH | MAISON SCOTCH

CATWALK JUNKIE | KULTIVATE

NIKKIE | FIFTH HOUSE

VILA | OBJECT

UGG | SENDRA

BULLBOXER | GOOSECRAFT

LEVIʼS | TOMMY HILFIGER

AAIKO | YAYA

NIKE | ADIDAS

GOLDBERGH | ICEPEAK

FALCON | ETC

Ambachtelijk en met zorg en toewijding gerookt volgens ons eigen recept. Een supergezond natuurproduct waarmee je alle plagen het hoofd kunt bieden.

Smakelijke feestdagen!

Bewaar je toegangskaartje van Urk in WANT...Wintersferen met dit kaartje krijg je het weekend van 29 en 30 november 20% KORTING op àlle kleding en schoenen in de modewinkel én in de sportwinkel

Bekijk ons uitgebreide assortiment gerookte producten op de website www.zalmvanurk.nl

Ook heerlijke pakketten voor relaties en personeel.

Bestel nu uw relatiegeschenken!

Grote hoeveelheiden?

Dan maken wij een mooi prijsje! Informeer vrijblijvend!

DROOGTE

Het drinkwater op Urk moest tot 1950 nog komen van het hemelwater. Het werd opgevangen in de regentonnen of hoopte zich op in het grondwater, dat vanuit diverse waterputten in het dorp werd opgepompt. Bij lange periodes van droogte, kreeg Urk te maken met drinkwaterschaarste.

De zomer van 1941 kende zo’n lange periode van droogte. Over de laatste restjes drinkwater werd gewaakt alsof het goud was.

Maar het was niet alleen de droogte die toen zorgde voor schaarste.

De vele muggen hadden het drinkwater vervuild, en toen de bodem van de regenton in zicht kwam, werd de drab zichtbaar. Dokter Vonk beweerde dat het water nog goed drinkbaar was als je de muggenlijkjes eruit zeefde.

Op Urk was iedereen er druk mee. Vrouwen en kinderen trokken dagelijks meerdere malen naar de dijk om met emmers water te halen, om zo de vaat en kleren toch te kunnen wassen. Urk had toen al wel een soort waterleiding, nog overgebleven van het interneringskamp, maar dit water was te kalkhoudend om te drinken.

Brouwer liet enkele malen per week per boot water uit Kampen komen voor het hotel en de drankenhandel.

De gemeente liet voor de dorstige Urkers uiteindelijk ook een

waterboot komen. Enkele malen per week kwam deze in de Urker haven met vijftig kubieke meter water, die tegen een geringe vergoeding werd verdeeld onder de Urker bevolking. Het water werd opgeslagen in twee grote bakken die bij de Hervormde kerk waren opgesteld. Hier verschenen de Urkers met hun emmer. Gemeenteambtenaren hielden toezicht over de waterschat en incasseerden de gelden; drie cent per emmer. Wel even slikken als je bedenkt dat het regenwater gratis is.

In latere jaren werd het water per tankauto vanuit Lemmer aangevoerd en in één van de grote regenbakken bij de Gereformeerde kerk gepompt. Daar kon iedereen zijn rantsoen ophalen, al moest men daar soms uren wachten.

Tot 1950 had Urk in de zomermaanden drinkwaternood en moest water per tankboot en later per tankauto worden aangevoerd. Urk werd daarna aangesloten op het waterleidingnet van het Provinciaals Overijssels Waterleidingbedrijf.

Tip!

Kom niet met een gevulde maag naar het evenement. Er is genoeg eten en ook het drinken is in overvloed aanwezig.

Het waterrantsoen wordt opgehaald uit de grote regenbak bij de Bethelkerk.

Het is van belang voor de bewoners van Urk, de restanten van het drinkwater vrij van muggen te houden. Dit kan geschieden, door het water goed te verzorgen, na het gezeefd te hebben. De dorpsdokter, dr. Vonk, heeft die zaken natuurlijk in orde. De burgermeester, de heer G. Keyzer (links), overtuigt zich daarvan en laat het waterglas klinken met dat van den arts.

Het regenwater- dat op Urk ook als drinkwater moest dienen- is zo goed als op. Het zou verspilling zijn, het nu nog voor de wasch te gebruiken; daarom ziet men de jeugd telkens naar zee gaan om water te tappen.

Daar komt het drinkwater. Urk heeft er groote behoefte aan, want in twintig jaar is er niet zulk een gebrek aan regenwater geweest. Een der hotels laat nu leidingwater van verre komen, en hier arriveert een der drie vaten per Kamperboot.

Een tankboot uit Enkhuizen heeft water aangebracht. De huismoeder betaalt graag 3 cent per emmer drinkwater.

Complimenten voor de medewerkers en vrijwilligers van Urk in Wintersferen voor de organisatie. We wensen de bezoekers veel plezier! Wij staan voor u klaar!

DUISTERNIS

Drie dagen duisternis in Egypte. Op Urk was er geen volledige duisternis, maar de Urkers hadden gewenst dat het dat was. Het was erger. Grote stofwolken waaiden vanuit de droge polder over de huizen en drongen door tot in de huizen. Later waren het rookwolken die Urk in duisternis hulden.

De laatste restjes water vloeiden langzaam weg uit de droogvallende polder. Eerst nog modderig, maar naar mate de polder droger werd, bleek in november 1941 dat hier ook nadelen aan kleefden. Niet belemmerd door enige begroeiing, blies een krachtige Noordenwind wolken stoffige klei naar Urk. Men waande zich aan de rand van de Sahara. Maar zand was het niet. Was het dat maar. Nee, het was fijn grijs stof, als stuivend cementpoeder. De daken, huizen en straten kleurden zilvergrijs. En als het nat werd, dan werd het kleverig. Het maakte het schoonmaken er niet makkelijker op. Maar na al die muggen en

spinnen waren ze op Urk intussen ervaren schoonmakers geworden. Ook de cementlaag verdween na veel poetsen weer uit de woningen, maar het Urker straatbeeld kleurde nog lang grijs.

Rook

De drooggevalen polder werd al snel begroeid door gewassen. Een eindeloze rietvlakte strekte zich uit voor zover het oog kon reiken. Je kunt je hier enige verbeelding van maken als je naar natuurgebied Toppad kijkt.

Het riet in de polder kreeg duidelijk niet de kans om tot natuurgebied uit te groeien. Om het land cultuurrijp te maken werd de rietvlakte in brand gestoken, echter zonder zich om de gevolgen te bekommeren die dit voor

plaag6 de e

Urk had. Alles was immers ondergeschikt aan het grote doel: nieuwe landbouwgrond. Op Urk zorgde de zwarte rook ervoor dat je geen hand voor ogen kon zien. Stofdeeltjes en rook drongen door tot in de huizen. Aan elke Urker hing een rookgeur. Situaties waren soms onhoudmaar, maar men zweeg opnieuw berustend. Het was immers voor die polder waarin ook hún nieuwe toekomstmogelijkheden lagen...

Isolement

Pas in het voorjaar van 1948 kreeg Urk een wegverbinding. De jaren daarvoor raakte Urk nog vaak geïsoleerd tijdens de strenge winters. De jaren 1940, 1941, 1942 en 1947 staan in de top tien van strenge winters in de vorige eeuw. De aanvoer van levensmiddelen, met name vlees en melk, stagneerde als de zee dichtvroor en aanvoer per schip niet meer mogelijk was.

De post werd in die strenge winters per vliegtuig gebracht en gehaald.

Voor de perfecte verzorging van uw: Bruiloft | Receptie | Warm en koud buffet | Diner | Broodmaaltijd | Kofﬁetafel, etc. Wij bieden u naast onze sfeervolle zalen en persoonlijke zorg ook nog de laagste prijs! Kom eens even langs of bel ons voor een gratis offerte.

ONGEDIERTE

En nu zijn de RATTEN gekomen. Zoals eenmaal het volk Israël, na lange omzwervingen door de woestijn begerig het land Kanaän binnendrong, zo beklommen nu de uitgehongerde ratten de Urker bult. De hordes hadden de lange weg afgelegd over de lange dijken en kale vlaktes van de polder naar het beloofde land van Urk.

Ratten kwamen vroeger op het eiland nauwelijks voor, maar eind november 1943 hadden ze de Urker wijken stormenderhand veroverd. De katten voeren nog een wanhopige strijd tegen de indringers, maar tegen deze overmacht was geen kat opgewassen. Ze zaten in de huizen, op de tafels, in bedsteden, belaagden kinderen in de wieg en verschrokken vrijende paartjes op Het Top. Ze aten smakelijk van het brood en knaagden schaamteloos aan de voorraad

aardappelen. Ze vraten zelfs gaten in een leren jas.

De Urkers griezelden en menigmaal stond een vrouw in lange rok te dansen op een stoel en als sopranen gilden ze om hulp. De voorgaande plagen van muggen en spinnen verbleekten bij de komst van dit ongedierte.

De ratten, en ook muizen, hadden een walhalla in de nieuwe polder, maar met de intredende winter zochten ze voedsel en warmte op de Bult. Een verdelgingscampagne wist het aantal ratten uiteindelijk weer tot aanvaardbare hoeveelheden terug te dringen.

Nieuwe

soorten

De verbinding met het vasteland zorgde ook voor de komst van nieuwe diersoorten op Urk. In 1941 werd op Urk de eerste sprinkhaan gesignaleerd. De heer H. Hakvoort had het diertje weten te vangen en in een glazen potje gedaan. Menig Urker kwam een kijkje nemen hoe een sprinkhaan er daadwerkelijk uitzag. De meesten hadden er alleen nog maar over gelezen in de Bijbel. Urk ging nu wel erg op Egypte lijken, maar op ‘de bult’ was toen voor sprinkhanen uiteindelijk niks te halen.

Tip!

plaag

Schrik tijdens het evenement niet als er plotseling een rat bij je benen langs schiet of als de voorraad plotseling is gehalveerd.

Gevoed door de rivieren werd het IJsselmeer al snel een zoet binnenwater. Voor de Urker vissers betekende dit dat ze ook voor hen onbekende vissoorten vingen. K.J. Romkes, directeur van de visafslag, had een grote kleurenplaat aangeschaft met daarop de zoetwatervissen. Zo konden de vissers aan de hand van deze kaart de vis identificeren. Zo werd in maart 1941 voor het eerst een spiegelkarper aangevoerd. De vis woog 24 pond en bracht 28 cent per pond op. De vis ging naar een koper uit Enkhuizen.