PESACH

n door Rabbijn DANIEL STERN KATZ

Het verhaal van de uittocht van Egypte wordt het meest herhaald in de Thora. Het komt 50 keer voor. Er zijn dagelijks, wekelijks, en jaarlijks geboden die met dit verhaal te maken hebben, zoals elke dag tijdens het uitspreken van het ochtend- en het avondgebed, of tijdens het aandoen van de gebedsriemen, herinneren wij ons de uittocht van Egypte. Ook in de mezuza op onze deurposten is een herinnering, en tijdens de kiddush op vrijdagavond als de sjabbat begint, worden we er opnieuw aan herinnerd. Het belangrijkste moment wanneer wij aan de uittocht van Egypte aandacht besteden, is tijdens Pesach. Dat laat ons zien dat dit verhaal de basis vormt van de wording van het Joodse volk en het Joodse geloof.

WONDEREN

Wat maakt dit verhaal zo ontzettend belangrijk in onze geschiedenis?

De Joden waren 430 jaar slaven in Egypte. In de loop van de jaren zijn ze afgeweken van hun tradities. Hashem wilde hen uit Egypte halen, de Thora geven en naar het land Israël brengen, maar voordat dit mogelijk was wilde Hashem het geloof en het vertrouwen van het volk versterken. Dat heeft Hij bereikt door middel van de wonderen die hij het volk liet zien. De periode van de wonderen begon 1 jaar voor de uittocht en kreeg een vervolg tijdens de uittocht bij de splitsing van de zee. Maar ook bij het geven van de Thora, en tijdens het verblijf van 40 jaar in de woestijn waar het Joodse volk dagelijks wonderen heeft gezien: het manna dat uit de hemel viel, het water uit ‘de bron van Mirjam’ die met het volk meeging, maar ook de vuurkolom en de wolkkolom die het volk beschermden.

Herinneringen

Dit was allemaal bedoeld om het volk voor te bereiden op een leven van geloof en vertrouwen in het land Israël. Maar omdat vergeetachtigheid de natuur van de mens is, en de indruk van gebeurtenissen steeds zwakker wordt, heeft Hashem de herinnering van deze periode in de geschiedenis van het Joodse volk in ons dagelijkse, wekelijkse en jaarlijkse leven voortgezet.

Nachamanides voegt hieraan toe dat Hashem geen wonderen doet voor een ieder die aan Zijn bestaan twijfelt. Daarom heeft hij ons bevolen de vele herinneringen van deze periode te onthouden en het aan onze kinderen en kleinkinderen door te geven. Daarom zijn wij zo streng met de regels van Pesach. We eten geen Chameets, als herinnering aan de matzot die onze voorouders hebben gegeten bij de uittocht, of het Pesach-offer dat in de tijd van de tempel werd geofferd, en allerlei andere geboden die ons aan deze periode blijven herinneren.

DOEL vervolg op pagina 4 men dan, afhankelijk van de situatie, maatregelen. Maar essentieel is dat we niet gaan afwijken van het doel dat we voor ogen hebben. Als er tijdens de sjoeldiensten te veel wordt gesmoesd, dan moeten we daaraan iets doen, maar de sjoeldienst moet overeind blijven en we moeten blij zijn met ieders aanwezigheid: dat is onze weg…Als er te weinig deelnemers naar bijeenkomsten komen, moeten we proberen om meer belangstellenden te vinden, maar de bijeenkomst zal doorgaan….

Er is één gegeven dat dit verhaal zo sterk maakt, wat we nergens in de geschiedenis of waar dan ook ter wereld vinden: het feit dat al die wonderen vanaf het begin van de 10 plagen, en ook daarbij het ontvangen van de Thora, allemaal in het openbaar werden gezien, door miljoenen mensen. Het is bevestigd in de Thora, en doorgegeven vanaf het moment van die gebeurtenissen tot de dag van vandaag. Het zou onmogelijk zijn om zo’n sterk verhaal voortdurend door te geven, met alle gevolgen die het voor een heel volk had, als het niet door het Joodse volk zou worden gezien. Het gedeelte dat in de Hagada van Pesach wordt herhaald, is het verhaal van de 10 plagen die Hashem over de Farao en de Egyptenaren heeft laten komen. Het is heel duidelijk dat het doel van de plagen niet alleen was om de Farao te dwingen het volk Israël te laten gaan. Als dit het enige doel was, kon Hashem een plaag sturen zonder ophouden, totdat de Farao had toegegeven het Joodse volk te laten gaan, maar het feit dat er 10 verschillende plagen waren, was bedoeld om de Farao en het Joodse volk zijn macht te laten zien.

ACTIE ONDERNEMEN

Maar als er stoorzenders willen proberen om ons af te brengen van de joodse weg, onze sjoel te sluiten, de bijeenkomst af te lasten, de weg naar de berg Sinai af te sluiten, als wij Amalek op onze weg tegenkomen, dan dienen wij daartegen op te treden,