Inhoudsopgave
En verder
3 Voorwoord
Van zorg produceren naar meer zelfregie bevorderen
04 14 08 20 10 32
Digitaal = het nieuwe normaal
Theekransje met Tessa
Gouden Medido tips
De toekomst van zorg: thuis en digitaal
7 Z’tje: Wat mijn werk zo mooi maakt
12 Ethiek
13 Z’tje: Samen naar een betere zorg
16 De toekomst vereist een nieuw zorghart
18 Een eigen Zorgbalansdashboard
19 Z’tje: De digitale dokterstas
22 Optimaal gebruik maken van BproCare
24 Z’tje: Leuk om mijn enthousiasme te kunnen delen met collega’s
25 Z’tje: Weer een Z’tje gescoord
26 Praktische keuzehulp; HelpSoq en andere hulpmiddelen
28 Zorgbalans FeZtival 2024
30 Liever inspreken dan typen
31 Woordzoeker Zorgbalans
40 Het Z’tje van Zorgbalans 04 32 14
34 Samenwerking als kans voor Zorgtechnologie
35 10 gouden regels voor digitale veiligheid
36 Cliëntverhalen
38 Hipper? Wij zijn enthousiast over de mogelijkheden
39 Z’tje; Persoonsgerichte zorgtechnologie, net zoals thuis!
Colofon
Redactie
Saskia Keijzer
Carmen van Egmond
Iris Sentrop
Aan dit nummer werkten mee
Gossepuzzels
Fotografie
Noortje Dalhuijsen
Ramon Philippo
Opmaak en druk
GBU printmedia www.gbu.nl
Reactieadres
Zorgbalans
Redactie Technologie Magazine
Postbus 6166,2001 HD, Haarlem
Intern: Zorgtechnologie, Leidsevaart 588, kamer 3.34
E-mail: versnellentechnologie@zorgbalans.nl
Voorwoord
Met technologie kunnen cliënten, zelfs wanneer ze kwetsbaarder worden, verbonden blijven met hun omgeving en de gemeenschap. Het is meer dan alleen praktische ondersteuning, maar draagt ook bij aan welzijn en kwaliteit van leven.
Voor onze collega’s blijven we voortdurend op zoek naar de beste manieren om zorgtechnologie te ondersteunen en te integreren binnen de organisatie. In 2025 verwelkomen we een nieuwe collega bij ICT als functioneel beheerder zorgtechnologie. Daarnaast creëren we ruimte binnen MijnServicedesk (Topdesk) voor vragen over zorgtechnologie, zodat je altijd de juiste persoon kunt vinden voor jouw vraag.
De publicatie van dit magazine valt samen met een bijzonder moment: de Slimme Zorg Estafette. Tijdens deze week staan slimme zorg en innovatie centraal. Talloze organisaties en bedrijven delen hun nieuwste ontwikkelingen door middel van evenementen die voor iedereen toegankelijk zijn. Benieuwd geworden? Kijk dan eens op www.slimmezorgestafette2025.nl voor meer informatie.
Wij wensen je veel leesplezier!
Team Zorgtechnologie
“Van zorg produceren naar meer zelfregie bevorderen”
Zorgtechnologie is hard op weg om een vast onderdeel te worden van onze zorgverlening. De inzet van zorgtechnologie is niet langer een vraag, maar eerder een vanzelfsprekendheid. Indien van toegevoegde waarde uiteraard. Hoe staat Zorgbalans er eigenlijk voor als het gaat om de inzet van zorgtechnologie? En wat zijn de plannen voor het komende jaar? Inge Veenstra, directeur Wijkzorg, neemt ons mee in de ontwikkelingen.
ENORME VERSNELLING
GEREALISEERD
Inge: “Om een goed beeld te krijgen van zorgtechnologie bij Zorgbalans , moeten we onszelf de vraag stellen waar we op dit moment de meeste versnelling zien. Als je in gedachten teruggaat naar twee jaar geleden, dan zie je aanzienlijke veranderingen en versnelling. Kijk bijvoorbeeld naar de inzet van medicijnverstrekker Medido. Een jaar geleden zetten we er 100 in. Afgelopen jaar is dit aantal meer dan verdubbeld. Nu hebben we er ruim 250 staan bij cliënten van alleen al de wijkteams.
Ook het verlenen van zorg op afstand had begin 2024 nog een bescheiden omvang, maar is door de komst van het beeldbelteam elke maand gegroeid. Het team werkt nu zeven dagen in de week, van 7.30 tot 23.00 uur met vier routes per dag. Het enthousiasme is groot bij het team en bij de cliënten, maar ook bij de buurtteams. Het is fijn dat onze droom op dit gebied boven verwachting uitpakt.
En dan zorgrobot Tessa. Lange tijd hadden we er in de uitleenwinkel drie beschikbaar, die nauwelijks van de plank kwamen. Een jaar geleden kwamen er 15 bij omdat de vraag toenam. Inmiddels hebben vijf buurtteams er 39 ingezet bij cliënten. En schalen we nu op naar alle buurtteams. Ik had dit nooit kunnen bedenken. Hoe vriendelijk Tessa ook is, voor mij leek het toch een
beetje op een ‘tuimelpop met een plant als haar’. Nu ik de ervaringen van cliënten en mantelzorgers heb gehoord, ben ik daar echt op terug gekomen. Ik ben helemaal om. Juist die stem in huis die je vriendelijk herinnert aan kleine of grotere dingen, is zo helpend en gewenst. Cliënten praten ook terug. Waarom ook niet? Ik praat ook tegen onze kat!
BPROCARE
Laten we ook stilstaan bij de enorme uitrol van BproCare op alle intramurale locaties. Dat heeft nogal wat gevraagd van iedereen die er mee bezig is geweest, en er nog mee bezig is. Maar een zorgcommunicatie- en technologieplatform dat het inzetten van technologische toepassingen zoveel makkelijker maakt, is natuurlijk een enorme aanwinst. Het biedt de bewoners én onze medewerkers veel comfort en zekerheid. Geen aparte telefoons voor alarmoproepen meer meeslepen, maar gewoon een signaal op je eigen mobiele werkmobiel ontvangen. Dat geeft rust en overzicht en maakt het bellen van collega’s een stuk eenvoudiger. En natuurlijk is ook de wens van de bewoner hierbij weer leidend. Er is nooit sprake van ‘one size fits all’. Het respecteren van eigen wens en privacy is voor ons belangrijk.
En er zijn meer toepassingen. Ook de Compaan, de speciaal voor ouderen ontwikkelde tablet, kan op het platform van BproCare worden aangesloten. Tijdens een verblijf
DAAR HOORT OOK EEN
FINANCIERING BIJ DIE HET
PRODUCEREN VAN ZELFREGIE
ERKENT”
op onze revalidatielocaties Velserduin en Zuiderhout, worden revalidatie-oefeningen aangeleerd die je eenmaal thuis kunt voortzetten via beeld op de Compaan. Dat is nog eens duurzaam inzetbaar, want als een revalidant thuis verder mobieler en zelfredzamer kan worden, is een gang naar de 1e lijn ook minder noodzakelijk. Dat is win-winwin; voor de revalidant zelf, de eventuele mantelzorger en de portemonnee.
EN WAT BRENGT DE TOEKOMST?
Er is nog veel op komst, denk aan het bieden van de juiste zorg op de juiste plaats, een doelstelling die we realiseren in samenwerking met het Spaarne Gasthuis. Hierin speelt digitaliseren op een aantal zorgpaden een belangrijke rol, bijvoorbeeld in onze COPD keten, maar ook in de palliatieve zorg.
Bij de inzet van zorgtechnologie doet zich een bijzonder dilemma voor. Het lijkt erop dat we in sommige gevallen minder zorg verlenen. Ofwel minder doen. Dat legt precies bloot hoe vreemd ons stelsel eigenlijk in elkaar zit. We denken in zorg produceren, ofwel uren maken, handelingen verrichten waar we een vergoeding voor krijgen. Dat is niet onze doelstelling. Zeker niet. We willen passend aansluiten op de zorgvraag. Dus nu lijkt het misschien of we minder doen of betekenen, maar ik zeg het liever anders: we produceren nu zelfregie. En nog steeds houden we vast aan ons principe ‘bij twijfel … doen!’ En daarbij blijkt dat onze cliënten echt vinden dat zorgtechnologie iets toevoegt in plaats van dat er iets wordt afgenomen.
Daar hoort ook een financiering bij die het produceren van zelfregie erkent. Dat kan een dilemma zijn. We investeren in zorgtechnologie en de ontwikkeling van
onze collega’s op dat gebied, maar dat wordt niet altijd beloond met extra middelen om die vooruitlopende rol richting de toekomst te kunnen blijven pakken. We verkennen alle mogelijkheden, maken ook gebruik van fondsen en stimuleringsregelingen, maar het financieel rond krijgen is toch steeds weer uitdagend.
Toch blijven we optimistisch doorontwikkelen, want ‘meer betekenen door minder of anders te doen’ past bij onze visie en de maatschappelijke opgave waaraan iedereen moet bijdragen. Niet denkend vanuit schaarste aan middelen en medewerkers, maar vanuit kansen om met passende zorg kwaliteit toe te voegen. Als er dan een andere vraag onder een zorgvraag speelt, laten we die niet liggen. Neem bijvoorbeeld eenzaamheid. Daar vertel ik niets nieuws mee, dat speelt toenemend in de wijk. Dat lossen we niet op met ‘zorgantwoorden’, maar door in gesprek te gaan met welzijn of andere partners binnen de sociale basis om gezamenlijk invulling te geven aan de behoefte aan contact en verbinding. We werken met partners aan een sociaal beeldbelteam. We hebben de overtuiging dat zo’n team hierin zeker een positieve rol kan spelen.”
VEEL BEREIKT
Bij het terugkijken op wat we hebben bereikt, horen ook vragen als hoe het ons is gelukt en wat we ervoor hebben gedaan. Inge: “Het enthousiasme verspreiden. De twijfelaars meenemen. De mogelijkheden onder de aandacht brengen van cliënten, familie en mantelzorgers. Maar ook aandacht hebben voor dilemma’s en belemmeringen, deze obstakels stap voor stap wegnemen. En dat via verschillende kanalen, waaronder de Zorgbalans Wijkcourant, de jaarlijkse teamgesprekken, maar ook met de teamrolhouders zorgtechnologie in de vorm van intervisiegesprekken.
Ik wil dan ook in het bijzonder noemen: de collega’s die zo enthousiast vooroplopen en anderen meenemen in de inzet van zorgtechnologie. Dat doen ze al binnen onze teams in de wijk, maar ook buiten hun teams willen ze dat oppakken. En je ziet nu ook hoe aanstekelijk het werkt om elkaar verder te helpen en te stimuleren. Daardoor kan het ook op andere plaatsen in onze organisatie gaan
stromen. Ik denk bijvoorbeeld aan de ontwikkelingen rond revalideren thuis, waar prachtige resultaten worden behaald met hulp van de Compaan. Maar ook bij WlZ thuis.
Het is belangrijk om veel te praten over technologie en om te laten zien waar we mee bezig zijn, want de versnelling vraagt ook veel samenwerking. Ontwikkelaars en aanbieders moeten zien waar we mee bezig zijn en waar we naar toe werken. Daar kunnen ze op inspelen met kennis, ontwikkelingen en hun producten en diensten.”
DROOM
Tot slot vragen we Inge naar haar droom
voor over een jaar. Wat zou je dan graag willen zien? Inge: “Dat we zorgtechnologie nog meer op waarde schatten. Dat we blijven omdenken en de betekenis van regie op het eigen leven voor mensen, ook al zijn ze kwetsbaar, niet onderschatten. Natuurlijk moet voor degenen die niet zonder kunnen fysieke zorg beschikbaar blijven. Laat dat maar aan onze professionals over, daar zien zij zeker op toe. Maar het besef dat technologie meer mogelijk maakt en niet verarmt, zou ik over een jaar ook alle cynici en criticasters gunnen… Binnen en buiten Zorgbalans.”
Hoera! Z’tje behaald
“Wat mijn werk zo mooi maakt”
SAMEN MOGELIJKHEDEN ONTDEKKEN: DAAROM BEN IK ZORGTECHNOLOGIECOACH GEWORDEN.
“Ik ben zorgtechnologiecoach geworden in De Heemhaven omdat we merkten dat er steeds meer behoefte was aan iemand die technologie begrijpelijk en toegankelijk maakt voor de zorg. Er zijn zoveel apparaten die ons kunnen helpen, van braintrainers tot slaaprobots. Maar als er iets niet goed werkt of mensen niet weten hoe ze het moeten gebruiken, leidt dat tot frustratie. Iedereen heeft wel enige kennis, maar wij wilden het eenvoudiger maken: één aanspreekpunt voor alles rondom zorgtechnologie.
WAT MIJN WERK ZO MOOI MAAKT
Het leuke aan mijn rol is dat ik meer doe dan alleen storingen oplossen of updates installeren. Ik laat zien wat technologie écht kan betekenen voor onze bewoners. Zo heb ik laatst een muziekkussen ingezet bij een bewoonster die moeite had met slapen. Ze was vaak onrustig ‘s nachts en bonsde zelfs op deuren. Maar dankzij het kussen, dat rustgevende geluiden zoals zachte wind of pianomuziek afspeelt, slaapt ze nu als een roos. Het verschil is enorm, zowel in haar
Wie: Robin Moeke
Waarmee: Zorgtechnologiecoach
Uitdaging: Het geluk van bewoners vergroten
Gelukt: Ja, zeker!
gedrag als in de rust op de afdeling. Een ander bijzonder moment was toen ik een vertaalapparaat introduceerde bij een Oekraïense bewoonster. Ze sprak geen Nederlands, maar had zoveel te vertellen. Met dat apparaatje kon ze eindelijk haar gedachten en gevoelens delen. Een collega zei: “Het lijkt misschien een klein ding, maar het opent echt werelden voor haar.”
SAMENWERKEN MET COLLEGA’S Collega’s reageren enthousiast op de nieuwe technologieën en de mogelijkheden die ze bieden. Het mooiste vind ik dat we samen ontdekken hoe technologie niet alleen het werk makkelijker maakt, maar vooral het geluk van onze bewoners vergroot.”
Digitaal = het
Eerste stappen naar AI
Eerste Patiëntentillift
Alarmapparaat thuis
Eerste Computer
Oprichting Zorgbalans
Uitleenwinkel Servicepaspoort
Sensara op woonzorglocaties
Eerste Large Language Models
Mobiele
telefoon
Visie/Strategie Zorgbalans huis
COPD zorgpad op de Compaan
Technologie maakt al lang deel uit van de zorgverlening. Zo verscheen in 1950 de eerste tilli en deden de eerste computers rond 1982 hun intrede in de zorg.
In 1996 voorzag het Servicepaspoort in alarmapparaten bij mensen thuis, een technologie die nu nog steeds van waarde is voor thuiswonende ouderen.
Beleef tv Medido wijkzorg
CRDL
nieuwe normaal
Visie op integratie van technologie in ons werk
Beleidsnotities :
Breed gekozen en Technologie tenzij
Spraakgestuurd rapporteren
2021
Covid 19 Meten = weten
Vorming Datateam Zorgbalans
Beeldbelteam
Compaan GRZ
Technologiemagazine Tessa in de wijk
Hume De Houttuinen
Hipper GRZ
In 2002 werd technologie voor het eerst bewust genoemd in de strategie van Zorgbalans als plint in het Zorgbalans huis. Door de tijd heen is onze kijk op technologie verschoven; van ‘tenzij’ naar technologische hulpmiddelen als het nieuwe normaal.
De toekomst van zorg: thuis en digitaal
De senioren van nu en later blijven het liefst zo lang mogelijk thuis wonen en willen opname in het verpleeghuis voorkomen. Zorg en ondersteuning zullen weer onderdeel zijn van de gemeenschap en zijn dan ook van ons allemaal. Als iemand wordt opgenomen in een woonzorglocatie is dat omdat de complexiteit of zorgvraag zo is toegenomen, dat thuis wonen echt niet meer gaat. De handelingen die iemand zelf nog kan verrichten zijn van onschatbare waarde om te blijven participeren in het leven. De op locatie geleverde zorg zal altijd gericht zijn op wat de cliënt zelf nog kan met behulp van zorgtechnologie en hulp van naasten.
ZIEKENHUIS VAN DE TOEKOMST
In de toekomst kan een groot deel van de zorg en ondersteuning virtueel en op afstand plaatsvinden. Luscii, leverancier van virtuele zorg, waarmee drie kwart van de Nederlandse ziekenhuizen werkt, richt zich tot 2030 op het ontwikkelen van slimme zorgnetwerken, op het slaan van een brug tussen gezondheid en zorg en het toepassen van AI. Door die ontwikkeling zal een deel van de zorg in Nederland niet meer gebonden zijn aan de specifiek daarvoor gebouwde locatie als een ziekenhuis. Maar ook nu al zijn we ons ervan bewust dat een groot deel van de zorg niet meer in het ziekenhuis zelf hoeft plaats te vinden. Met als voordeel voor de cliënt/ patiënt dat deze minder tijd onnodig in de wachtkamer van het ziekenhuis hoeft door te brengen.
SAMEN MET SPAARNE GASTHUIS
We zien nu al dat vanuit de samenwerking met het Spaarne Gasthuis een groot deel van de poliklinische controles en verpleegkundige specialistische taken op afstand kunnen plaatsvinden. Voortdurend horen we hoe zorg en behandelpaden anders ingericht kunnen worden, en niet perse in het ziekenhuis hoeven plaats te vinden. Dit gaat niet alleen over ouderenzorg, maar denk bijvoorbeeld ook aan zorg voor te vroeg geboren baby’s. Deze ontwikkelen zich thuis ook beter dan in het ziekenhuis. Tegen 2030 kunnen dit soort benaderingen het nieuwe normaal zijn. In deze transformatie zullen ook de overige behandelaren vanuit de 1e- en 2e-lijnszorg worden betrokken. De huisarts is inmiddels ook veelal digitaal bereikbaar voor het maken van een afspraak of het opvragen van een e-consult. Ook
daarmee kan wachten in de wachtkamer worden voorkomen.
THUIS ONDERZOEK VERRICHTEN
De komst van steeds meer hulpmiddelen maakt het mogelijk om ook thuis onderzoek te verrichten in plaats van in het ziekenhuis. Hierin worden nu al kleine stapjes gezet. Zo vindt in de regio een experiment plaats met TytoCare, een digitale stethoscoop waarmee op afstand geluisterd kan worden naar de longen of het hart. Deze wordt in Afrika al regulier ingezet, gewoonweg omdat de reisafstanden te groot zijn. En het wondexpertise team zet hulpmiddelen in zoals een ECG of teendrukmeting of de EAI (enkel arm index). Hiermee kan worden voorkomen dat een cliënt moet worden opgenomen in het ziekenhuis. In de toekomst zul je steeds meer en steeds vaker zien dat verschillende
hulpmiddelen worden ingezet om op afstand een diagnose te kunnen stellen of om medisch advies te kunnen geven.
BEELDBELTEAM
Dichter bij huis zien we de veranderingen terug in de explosieve groei van ons eigen beeldbelteam. De komende jaren groeit het uit tot een team dat echt van alle markten thuis is. Nu bieden we zorg op afstand en digitale dagbesteding vanuit de wijkzorg voor onze cliënten, maar in 2025 zullen we ook gaan experimenteren met dagondersteuning voor cliënten van Prettig Thuis en ondersteuning voor onze cliënten op de woonzorglocaties. Voor sommige handelingen hoeft er niemand aan huis te komen, denk bijvoorbeeld aan een controlemoment of het ophalen van informatie ten behoeve van de menukeuze. Zo kunnen we
ook op locaties voorkomen dat we lange afstanden moeten overbruggen en onnodig lang onderweg zijn of steeds gestoord worden in onze werkzaamheden. Het sociale beeldbelteam heeft een brugfunctie tussen het welzijnsdomein en de zorg en draagt bij aan het in- en uitstromen van cliënten met en zonder zorgvraag.
HULP EN ADVIES DICHTBIJ
We hebben straks niet altijd de hulpverlener dicht bij onszelf nodig voor hulp en advies. Het hebben van een digitale buddy die inspeelt op jouw vragen, wensen en behoeften als persoon is inmiddels al de gewoonste zaak van de wereld in China en Japan. Ongetwijfeld zien we vormen hiervan in 2040 ook in Nederland. Technologie producten staan in 2040 niet meer op zichzelf, maar kunnen met elkaar commu-
niceren om daarmee nog beter in te kunnen spelen op onze behoeften. In kleine stapjes kijken we nu al hoe Robot Tessa en Sensara er samen voor kunnen zorgen dat ze elkaar versterken. Zo begint Tessa pas tegen een persoon te praten als Sensara weet dat deze zich in de juiste ruimte bevindt en kan Tessa er op wijzen dat de dag nog niet is aangebroken en het eigenlijk nog tijd is om nachtrust te pakken.
Technologische ontwikkelingen kunnen soms spannend en overweldigend aanvoelen, zeker in de zorg. Maar elke innovatie brengt kansen om het leven makkelijker en mooier te maken. Door samen te leren en experimenteren, ontdekken we de kracht van technologie stap voor stap. Zo bouwen we met vertrouwen aan een toekomst waarin iedereen kan profiteren!
Ethiek
Binnen Zorgbalans zien we technologie als een waardevol hulpmiddel voor het verlenen van zorg aan onze cliënten. Technologie is daarom (steeds meer) integraal onderdeel geworden van onze zorgverlening. We overwegen het gebruik van (digitale) hulpmiddelen en zorgtechnologie bij het bepalen van de zorgbehoefte van onze cliënten. Bij het toepassen van zorgtechnologie komen soms ook ethische vraagstukken kijken. Dit artikel laat je zien op welke manier we binnen Zorgbalans aandacht hebben voor de ethische kant van technologieinzet.
BEGELEIDINGSETHIEK
De toenemende digitalisering brengt ingrijpende veranderingen met zich mee in verschillende sectoren. Dat roept vragen op over de positie van de mens, data, privacy, algoritmes en gebruikersvoorkeuren. De Aanpak Begeleidingsethiek, gebaseerd op techniekfilosofie, houdt zich bezig met deze vragen door middel van een discussie tussen verschillende stakeholders zoals gebruikers, ontwikkelaars, beleidsmakers en beslissers.
Tijdens een sessie begeleidingsethiek bij Zorgbalans op 6 juni 2024 werden inzichten verkregen in het toepassen van sensoren van BproCare en werd ervaring opgedaan met de Aanpak Begeleidingsethiek. Aan de sessie namen verschillende personenen deel vanuit de organisatie, denk aan centrale cliëntenraadsleden, collega’s uit de zorg en uit IT, projecten, techniek en kwaliteit. Deze sessie richtte zich op de effecten van de invoering en het gebruik van sensorische alarmering via BproCare, waarbij waarden zoals zorgkwaliteit, efficiëntie en autonomie centraal stonden.
De deelnemers bespraken zowel positieve als negatieve effecten: verbeterde veiligheid en privacy voor cliënten, maar ook uitdagingen als valse alarmen en verstoring van slaap. Op basis van deze waarden werden kansen voor aanpassingen genoemd vanuit technologie, omgeving en mens, variërend
van het aanpassen van de technologie tot het veranderen van menselijk gedrag. De sessie benadrukte het belang van een zorgvuldige instelling van de apparatuur en training om de voordelen van sensorische alarmering te maximaliseren en de nadelen te minimaliseren. Daarop volgend heeft nog een moreel beraad plaats gevonden om een aantal onderwerpen die uit deze sessie begeleidingsethiek voortkwamen verder uit te diepen en zal er om het geheel praktisch te maken een afwegingskader worden opgezet.
ETHISCHE VRAGEN
Als er ethische vragen of dilemma’s ontstaan bij het gebruik van technologie, moedigen we het voeren van open gesprekken aan. Deze gesprekken kunnen plaatsvinden binnen de eigen teams. Ook kun je bij twijfel een collega met kennis van zaken vragen om jou en je team met praktische hulp bij te staan. Of je benadert je eigen leidinggevende. Als dat niet voldoende is, hebben we geestelijk verzorgers, moreel beraad en zorgethische modellen als ondersteuning beschikbaar.
Hoera! Z’tje behaald
“Samen naar een betere zorg”
ZORGTECHNOLOGIE IN HUIS TER HAGEN
“Zorgtechnologie kan een waardevolle bijdrage leveren aan het welzijn van bewoners in een verpleeghuis. Daarnaast helpt het om de werkdruk te verlichten en de groeiende zorgvraag het hoofd te bieden. Daarom vinden wij het belangrijk om op de hoogte te blijven van de verschillende soorten zorgtechnologie, zodat we deze optimaal kunnen afstemmen op de behoeften van onze bewoners. Binnen Huis ter Hagen hebben we een zorgtechnologiegroep opgericht. Het doel van deze groep is om inspiratie op te doen en nieuwe mogelijkheden te ontdekken voor het inzetten van zorgtechnologie in de dagelijkse praktijk.
PRAKTIJKVOORBEELDEN
Onlangs hebben we bijvoorbeeld een OER-radio geleend voor een bewoonster die erg van muziek houdt, maar dit zelf niet meer kon opzetten. Dankzij deze speciale, eenvoudig bedienbare radio kon zij weer genieten van haar favoriete muziek. Het plezier dat dit haar gaf, was zichtbaar en haar familie was ontzettend dankbaar voor deze oplossing. Een ander succesverhaal is het gebruik van de Qwiek.up. Deze werd ingezet bij een angstige en onrustige bewoner. De Qwiek.up projecteert rustgevende beelden op het plafond en speelt kalmerende geluiden af. Dit zorgde merkbaar voor ontspanning, dankzij een geruststellende sfeer bij de bewoner.
EEN TOEGANKELIJKE MANIER OM TECHNOLOGIE TE ONTDEKKEN
Met onze zorgtechnologiegroep willen we stimuleren dat zorgtechnologie vaker wordt ingezet in de dagelijkse zorgpraktijk. Gelukkig zijn veel technologische hulpmiddelen eenvoudig uit te proberen via het technologieplein van InZorgbalans. Deze uitleenfunctie maakt het laagdrempelig om een product te lenen, te testen en te ervaren voordat er een definitieve keuze wordt gemaakt om het aan te schaffen.”
Wie: Niels Veen, Stephen Arisz en Jasper Veldwijk
Waarmee: Oprichten van zorgtechnologiegroep
Uitdaging: Werkdruk verlichten
Gelukt: Succesvolle voorbeelden smaken naar meer!
Theekransje met Tessa
Wat bedoelen we met ‘een theekransje met Tessa’, zul je denken. Tessa is een sociale robot die vaak wordt ingezet als geheugensteuntje voor iemand met een haperend brein en niet zelden ook voor de mantelzorger die ook wel eens wat kan vergeten. Het theekransje is een werkmoment waarop we met onze collega’s van de zorg ervaringen uitwisselen rond de inzet van Tessa. En daar valt veel over te vertellen. Luister maar naar collega Jet Frielinck (wijkverpleegkundige kwetsbare ouderen/ verpleegkundige ouderen Schalkwijk)
KENNISMAKEN MET TESSA
“Binnen Zorgbalans kennen we Tessa al sinds 2017. Ze was al geadopteerd door een aantal fans. Op 12 december 2023 startte een serieuze introductie in de vorm van een kick-off bijeenkomst samen met een aantal pilotteams uit de wijkzorg. Hier hebben we ons laten informeren over Robot Tessa, gestoken in ons eigen roze jasje, en de mogelijkheden die ‘het’ heeft, zoals sommige cliënten Tessa noemen. Denk aan structuur, herinneringen, het uitspreken van berichten en zelfs het afspelen van muziek. Ook ik had nog niet veel ervaring met Tessa en was daarom reuze benieuwd naar de mogelijkheden en hoe de teams dit zouden gaan ervaren.
EERSTE ERVARINGEN
Gaandeweg werd het de teams, met de goede ondersteuning van Tinybots, steeds helderder en duidelijker. De cliëntselecties en de intervisies maakten duidelijk dat het voor de meesten een uitdaging was om Tessa bij de cliënt te mogen installeren. Het was hilarisch hoe mensen erop reageerden; hier hebben we mooie voorbeelden van. Mooi om te zien dat er ook andere teams naast de pilotteams enthousiast raakten en de mogelijkheden zagen voor inzet. Uiteraard zijn er ook cliënten waar Tessa weerstand oproept, die het niet fijn vinden. Een cliënt van mij zei: “Ik bepaal zelf wel wanneer ik ga eten, ik luister niet naar
haar.” Een ander zei: “Vreselijk ding”, maar luistert er wel naar wanneer Tessa aangeeft dat het tijd is om wat te drinken.
KANSEN PAKKEN
Onze collega’s laten kansen om zelfredzaamheid te bevorderen niet zomaar langs zich heen gaan. Zo proberen we toch altijd de cliënt erin mee te nemen. Al met al mogen we trots zijn dat we in zo’n korte periode zulke goede resultaten hebben bereikt en dat we steeds beter kunnen inschatten welke zorgtechnologie waar passend is. In het najaar van 2024 zijn we overgestapt van de kick-off naar de opschalingsfase; alle
teams die nog niet in de pilot meedraaiden zijn uitgenodigd voor de cliëntselectie. Inmiddels zijn alle teams ingepland en zijn de eerste Tessa’s ingezet.
VERVOLG
Het is nog niet bekend hoe lang deze opschalingsfase gaat duren. Van belang is dat de teams goed geïnstrueerd zijn over de inzet en de mogelijkheden die Tessa biedt. Al met al zijn wij vanuit de projectgroep en Tinybots erg tevreden met de opschalingsfase. We hopen dat Tessa net als de andere zorgtechnologieën een doelmatige aanvulling is op de zorgverlening bij de cliënt.”
“De toekomst vereist een nieuw zorghart”
Begin 2024 is binnen Prettig Thuis het Zorgtechnologieteam gestart. Dit ondersteunt de Prettig Thuis teams in hun avontuur om zorgtechnologie breed te integreren in de zorgverlening. Er zijn enorme stappen gezet. Een mooi moment om Carolien Pawirodikromo, die een coördinerende rol heeft binnen het Zorgtechnologieteam, aan het woord te laten over de recente ontwikkelingen.
Carolien werkt al twaalf jaar bij Zorgbalans. “Ik ben als IG’ er bij Zorgbalans mijn opleiding gestart en heb eerst intramuraal gewerkt. Vervolgens binnen een buurtteam, om daarna door te stromen naar de functie van cliëntcoach bij Prettig Thuis. Na zeven jaar wilde ik verder groeien en toen kwam het Zorgtechnologieteam op mijn pad. Ik werd lid van het team en vond helemaal mijn draai. Ik ben een groot voorstander van het gedachtengoed van reablement en vind het leuk om mensen mee te krijgen in het verhaal van Zorgbalans. Bij beide staat de cliënt centraal. Dat in combinatie met een hart voor technologie, maakt dat ik helemaal ‘aan’ sta.”
STAND VAN ZAKEN
Het team is nu ongeveer een jaar onderweg. Carolien zegt over de integratie van zorgtechnologie in het werk: “Het team heeft direct mooie stappen gemaakt en er is flink opgeschaald. Maar er zijn ook enkele wisselingen geweest en onlangs hebben we er drie nieuwe collega’s bij gekregen, waardoor we weer met vijf zijn. De nieuwe teamleden hebben allemaal een cursus gevolgd en zijn dus helemaal klaar om de Prettig Thuis collega’s bij te staan in hun zorgtechnologiereis.
FOCUS OP VIER TECHNOLOGIEËN
De focus ligt sterk op het opschalen van de vier technologieën waarmee we al veel werken: Sensara, Medido, Tessa en de Compaan. We kiezen er nu bewust voor om geen nieuwe technologieën te introduceren, maar eerst deze vier ‘eigen’ te maken en op een cliëntgerichte manier in te zetten. Daarnaast voeren we steeds verbeteringen door in onze werkwijze. Zo hadden we tot nu vier Tessa’s op de plank staan die we konden uitlenen en inzetten in de wijk. Maar dit gaan we – naar het voorbeeld van de wijkzorg - anders doen door nauwer te gaan samenwerken met Tinybots, de leverancier en oprichter van Tessa. Tinybots gaat in gesprek met de cliëntcoaches en verpleegkundigen over de
Cijfers: groeien en opschalen
“In 2024 is het aantal ingezette Sensara’s bijna verdubbeld van 29 naar 50 stuks. Met de Medido startten we op 0 en zitten we nu op 19 stuks. Daarbij hebben we vier Tessa’s beschikbaar, maar gaan we nu flink opschalen in samenwerking met Tinybots. En met de Compaan zitten we alweer op 33 stuks. Maar gezien het aantal cliënten van Prettig Thuis is er nog volop groei mogelijk. Opschalen wordt dus het woord voor 2025.”
vraag hoe, wanneer en bij wie de Tessa van toegevoegde waarde kan zijn. Zij worden hiermee als het ware een aanvulling op ons technisch team. Heel fijn, want zij hebben een enorme expertise in cliëntbespreking. De toegevoegde waarde van het technologieteam ligt vooral in het sparren, het regelwerk en het instellen en klaar maken van technologie.
SPRAAKGESTUURD
Verder wil ik het spraakgestuurd rapporteren hier ook zeker noemen. Na de start in Velserbroek en Santpoort is dit inmiddels uitgerold voor heel Prettig Thuis. De reacties zijn overwegend enthousiast en het wordt snel opgepakt. Hierdoor gaan we ‘als een malle’. Het aantal rapportages was al verdubbeld voordat er überhaupt trainingen waren gegeven!
DE CLIËNT CENTRAAL
Bij alles wat we doen, moet de cliënt centraal staan. Als iemand de eigen medicijnen nog kan innemen met behulp van de Medido, waarom zou je dit dan bij iemand
wegnemen? Laten we daarom kijken naar hoe we technologie kunnen inzetten om de cliënt alles zo lang mogelijk zelf te laten doen. Hiermee is technologie een mooie aanvulling op onze zorg, en voor de cliënt een manier om de eigen zelfstandigheid zo lang mogelijk te behouden. Door goed te kijken naar wat de cliënt nog kan en wil en oog te hebben voor wat de ander vraagt, krijg je zorg die de zorgvrager nodig heeft. Dit sluit naadloos aan bij de reablement gedachte; neem iemand niet iets af, als diegene nog in staat is om het zelf te doen. Zelfs niet als het voor ons als zorgprofessionals een kleine moeite is. Cliënten halen uit deze kleine handelingen nog veel voldoening en het stimuleert ook om andere dingen nog zelf te blijven doen of weer aan te leren. Je zorgt pas echt voor iemand als je die persoon in zijn eigen kracht laat staan. Onze medewerkers zijn echte kanjers met een groot zorghart. Maar het nieuwe tijdperk eist van ons dat we toe moeten naar een nieuw zorghart. En het is geweldig dat technologie hierin een waardevolle rol speelt.”
Een eigen Zorgbalans-dashboard voor de Compaan
Samen met het datateam, het beeldbelteam en kenners van de Compaan is het Compaan dashboard ontwikkeld. Dankzij samenwerking met het bedrijf Compaan hebben we een koppeling kunnen opzetten waardoor real live data vanuit het Compaan-systeem in het PowerBI dashboard van Zorgbalans verschijnt. Hierdoor kunnen wij de data uit de Compaan combineren met data uit andere systemen zoals het elektronische cliëntendossier (ECD).
Met het dashboard kunnen collega’s sneller controleren of de afspraken met de zorgverzekeraar omtrent beeldzorg goed geregistreerd staan, het beeldbelteam ziet met welke teams zij het meest samenwerken en bij welke teams mogelijk nog kansen liggen. Verder krijgen we inzicht in de Compaan-inzet en beeldzorg binnen heel Zorgbalans en leren we meer over de cliënten die beeldzorg ontvangen.
Een aantal leuke feitjes:
• We beeldbellen cliënten van 41 tot 90+ jaar
• We bellen het vaakst met cliënten tussen de 81 en 90 jaar
• We beeldbellen met zowel cliënten die zorg ontvangen vanuit de Zvw als vanuit de Wlz
• We beeldbellen de meeste cliënten op dinsdag en woensdag
• Zowel binnen de wijkzorg als Prettig Thuis is het aantal cliënten met een Compaan de afgelopen negen maanden verdubbeld
• Als een cliënt in zorg is bij zowel een buurtteam als het beeldbelteam, dan levert het beeldbelteam gemiddeld 30% van de zorgverlening
• Na het longteam zetten nu ook het wondteam en het oncologie/ palliatief team steeds vaker de Compaan in voor zorgverlening op afstand
Hoera! Z’tje behaald
“De digitale dokterstas”
“Wij maken ons hard voor goede medische zorg voor kwetsbare ouderen binnen en buiten onze organisatiemuren door kartrekker te zijn; op het gebied van netwerkzorg, innovatief werken en het slim inzetten van elkaars expertise.”
“Dit is onze visie die verwoord is in het Masterplan Medische Dienst 2024-2027, waarin het strategieontwikkelingstraject voor de komende jaren is uitgewerkt. Daardoor kunnen we het hoofd bieden aan de uitdagingen die er al zijn en alleen maar zullen toenemen. Denk aan de dubbele vergrijzing met exploderende zorgvraag, complexere multimorbide zorgvraag, onzekere financiering, landelijk tekort aan personeel, etcetera.
Eén van de pijlers hierbij is dat digitalisering en inzet van technologie integraal onderdeel van onze persoonlijke zorg gaat worden. De urgentie voor inzet van technologie zullen we moeten creëren en uitdragen. Daarvoor hebben we binnen onze vakgroep een apart kernteam zorgtechnologie en digitalisering gevormd, bestaande uit vier specialisten ouderengeneeskunde. Wij hebben ons aangesloten bij de Zorgbalans brede werkgroep technologie, vertegenwoordigen de vakgroep aan overlegtafels en willen zichtbaar zijn als aanspreekpunt.”
VOORAL GAAN DOEN
Dries: “Zo heeft er al een pilot plaats gevonden. Dit is een persoonsgerichte
sensoringstechnologie die huidgeleiding en hartslag meet om het stressniveau van clienten te bepalen. Met die informatie is het mogelijk om de oorzaak van onbegrepen gedrag bij mensen met dementie beter te duiden en indien mogelijk de oorzaak van de spanning weg te nemen. Er moet echter nog worden gewerkt aan een eenvoudiger en gebruiksvriendelijkere methode. Maar de eerste stap is gezet.”
Inae: “Zorgbalans is ook aangesloten bij het regionaal project ‘Medische zorg en diagnostiek op afstand’. Op korte termijn wordt er gestart met de Tytocare, dit is een digitale stethoscoop. Hiermee kan de arts op afstand naar hart en longen luisteren en digitaal visite doen met de verpleegkundige. De verwachting is dat de cliënt sneller kan worden beoordeeld en dat urgentie voor een fysieke visite beter kan worden beoordeeld door de arts. Tijdens diensten kan dit reistijd besparen voor de behandelaren.”
Pim: “ Met de technologie die al bekend is binnen Zorgbalans zie ik ook veel mogelijkheden. Zo gebruik ik de data van BproCare tijdens het Multi Disciplinair Overleg (MDO). Ik kan zien of de bewoner veel-
Wie: Pim van Alphen, Inae Hille, Dries Verheijen en Jelle Hoeksma (specialisten Ouderengeneeskunde)
Waarmee: Technologie als pijler in Masterplan Medische Dienst Uitdaging: Technologie als onmisbaar gereedschap in onze (digitale) dokterstas
Gelukt: Het begin is er!
vuldig alarmeert op bepaalde tijden en of iemand vaak uit bed komt in de nacht. Op basis hiervan kunnen we de zorgverlening aanpassen zodat deze beter aansluit op de behoeftes. Ook denk ik dat we veel meer gebruik kunnen maken van technologische hulpmiddelen, zoals de Robot Tessa. Deze ga ik inzetten bij een bewoonster die vaak in de war is wat voor dag en hoe laat het is en daardoor onrust ervaart.“
Uiteindelijk zal technologie een onmisbaar gereedschap zijn in onze (digitale) dokterstas.
Gouden Medido tips
De Medido, niet te verwarren met Medimo, is de handige medicijnverstrekker die in de extramurale zorg inmiddels onmisbaar is geworden.
Zorgbalans begon ooit met de eerste versie van de Medido, samen met Philips en later met FocusCura. Destijds was het nog een rechthoekige box.
Inmiddels werkt Medido al aan versie 3.0 en zien we deze nu overal in de vorm van een klok bij onze cliënten thuis.
Zorgbalans is nu zo ver dat ook op de woonzorglocaties de dispenser zal worden gebruikt.
IN DE WIJK
In 2024 zijn de aantallen aanzienlijk toegenomen en worden er binnen de wijkzorg al meer dan 220 Medido’s ingezet! Dat komt neer op gemiddeld 10% van de cliënten. Dit indrukwekkende resultaat is te danken aan de inspanningen van de teams en uiteraard de cliënten. Een welverdiend compliment aan hen.
AANLEREN EN REGIE KRIJGEN
Cliënten kunnen vaak nog veel aanleren en eigen regie (terug)krijgen. Het is onze taak om hen hierbij te ondersteunen door passende oplossingen te bieden bij de zorgvraag. Bijvoorbeeld de Medido bij het aanreiken van de medicatie. De cliënt krijgt hiermee altijd de medi-
catie op hetzelfde tijdstip, wat de therapietrouwheid bevordert. Maar bovenal is de cliënt voor dit deel van de medicatie niet afhankelijk van de zorg. Een cliënt krijgt eigen regie terug of kan deze behouden.
BIJ TWIJFEL: PROBEREN!
Doe geen aannames en bij twijfel: gewoon proberen! Dit motto heeft tot nu toe veel succes gehad en is een blijvertje. Er zijn talloze voorbeelden van cliënten die uitstekend met de Medido overweg kunnen, ondanks eerdere twijfels van henzelf en/of van het team. Dit succes geeft de teams vertrouwen en motiveert hen om door te gaan met het inzetten van medicijnverstrekkers.
MEDIDO EN PRETTIG THUIS
De zorgtechnologie-experts hebben er in 2024 voor gezorgd dat de eerste Medido’s bij onze cliënten met een vpt zijn blijven staan na de overname vanuit de wijkzorg naar het Prettig Thuis team. Ze hebben ook zelf de eerste dispensers succesvol ingezet. Dit smaakt naar meer en zal in 2025 verder worden opgeschaald.
MEDIDO IN DE WOONZORGLOCATIES
Wanneer cliënten vanuit de wijk bij ons op één van de woonzorglocaties komen wonen, willen ze graag hun Medido meenemen. Het lijkt een eenvoudig apparaat dat je zo onder je arm mee kunt nemen, maar in de praktijk blijkt dit net even anders te zijn. Er is een
Meer gouden tips?
• Start zo vroeg mogelijk met de Medido, wanneer de cliënt het (nog) kan leren.
• Intensiveer de begeleiding aan het begin om de slagingskans te vergroten.
• Analyseer de Medido meldingen, vind de oorzaak en zoek passende oplossingen.
• Combineer zorgtechnologieën en zet fysieke zorg in voor al het overige.
andere apotheker die de pillen verpakt. En daarnaast: rechtstreeks contact opnemen met de cliënt als deze de medicatie vergeet, lukt dan ook niet altijd meer. Als organisatie moeten we dus goed nadenken over hoe we de meldingen over vergeten medicatie of verkeerd geladen rollen willen ontvangen. Voor de woonzorglocaties hebben we een koppeling met het zorgtechnologie- en communicatieplatform van BproCare, zodat medewerkers in dezelfde app ook deze berichten kunnen ontvangen. Super goed geregeld! We gaan beginnen met implementatie in het eerste kwartaal van 2025 in het W.F. Visserhuis.
Optimaal gebruik maken
Eind 2024 werken 11 van de 14 woonzorg- en/of revalidatielocaties van Zorgbalans met het BproCare zorgcommunicatie en -technologie platform. Eind april 2025 zullen alle locaties over zijn. Het werken met de BproCare app betekent een verandering voor alle medewerkers op de locaties. Het biedt kansen om de onderlinge bereikbaarheid te verbeteren en het zorgproces efficiënter in te richten. Het is niet vanzelfsprekend dat direct alle voordelen van het systeem worden ervaren; de dingen gaan geleidelijk. De inzet van technologische hulpmiddelen heeft aandacht nodig en alleen bij een goed doordachte inzet van de middelen kunnen de voordelen van het werken met technologie op de locaties worden bereikt.
VERMINDEREN VALS ALARM
In het W.F. Visserhuis werken we nu twee jaar met BproCare en hebben we ondertussen een flink aantal alarmeringen gehad. Vaak gaat het om terechte alarmoproepen waar we echt heen moeten. Maar er zijn ook heel wat ‘valse’ alarmen geweest. Dat is een alarm waarbij blijkt dat er niets aan de hand is en er geen hulp nodig is. Door dit goed te onderzoeken en middels gesprekken met collega’s, leerden we dat de valse alarmen vooral in de nacht binnenkwamen. Per nacht wel zo’n 50 à 60 meldingen in het W.F. Visserhuis, waaronder meerdere meldingen die eigenlijk niet nodig waren.
OVERLAST
De valse meldingen leveren veel overlast op voor cliënten en de collega’s van de nachtdienst. Als een cliënt even naar het toilet is geweest en inmiddels weer lekker in bed ligt en bijna indommelt, schrikt hij of zij van onze collega die binnenkomt om te kijken of alles goed is. Daarna heeft de cliënt soms ook moeite om weer te gaan slapen. De collega wordt door een alarm onnodig gestoord in de werkzaamheden en moet snel schakelen om direct te gaan kijken wat er aan de hand is. Om er vervolgens achter te komen dat de cliënt lekker in bed ligt om weer te gaan slapen. Dan is er dus voor niets naar een kamer gelopen.
HANDEN INEEN
Melissa van de Veen, aandachtsvelder zorgtechnologie in het W.F. Visserhuis, en Anita van Duin, zorgtechnologiecoach van Zorgbalans, hebben de handen ineengeslagen om te kijken hoe het aantal onterechte alarmeringen naar beneden te krijgen. “Door met elkaar vragen te stellen zijn we op onderzoek gegaan. Zijn er bijzonderheden te vinden, wat is er aan de hand en wat kan helpen?”, geeft Melissa aan. “Via het platform van BproCare komt er veel data beschikbaar die ons onder andere vertelt hoeveel alarmen er zijn geweest, wat voor alarmen dit zijn en
wanneer deze alarmen worden gemaakt. De informatie die je daaruit afleest roept vragen op: hoe past dit bij de hulpvraag van de bewoner of bij ons gedrag als zorgverlener?”, aldus Melissa.
AANPAK OM TE KOMEN TOT OPLOSSINGEN
“Zo kwamen we er bijvoorbeeld achter dat soms de reactietijd te kort was ingesteld voor het afgaan van een alarm bij een bed sensor”, zegt Anita. “En we kwamen er tevens achter dat de functies van de app van BproCare nog niet optimaal werden gebruikt. Zoals de
van BproCare
mogelijkheden die je met het gebruik van de ‘kamerstatus’ hebt. We zijn heel gericht gaan kijken of de ingezette sensor en het scenario passend zijn bij de hulpvragen die zich voordoen als een alarm afgaat.
VOORBEELDEN VAN VRAGEN DIE
JE NAGAAT BIJ HET INSTELLEN
VAN EEN BEDSENSOR ALARM:
• Heeft iemand direct hulp nodig bij het uit bed gaan, bijvoorbeeld om te ondersteunen bij toiletgang en een val te voorkomen? Dan is het handig om een korte tijd voor de bedsensor in te stellen.
• Heeft de cliënt de gewoonte om veel te bewegen in bed en ligt diegene vaak binnen een paar minuten weer rustig in bed? Dan is het handiger om de tijd van de bedsensor iets te verlengen, zodat het alarm niet bij elke beweging reageert.
• Kan de cliënt zelfstandig naar het toilet, maar weet de cliënt soms niet meer de weg terug te vinden of lukt het soms niet zelfstandig? In dat geval is alleen een melding nodig wanneer de cliënt na een bepaalde tijd niet terugkeert in bed.
• Wil je alleen weten of iemand in of uit bed is? De nachtdienst weet meestal wie er gewend is om lang actief te zijn
in de nacht en kan checken in de app wie in of uit bed is. Als de nachtdienst in de buurt is kan die gaan kijken en proberen deze bewoner te bewegen om naar bed te gaan. Daarvoor hoef je geen alarm te activeren via de bed sensor.
Andere vragen die je kan stellen om het aantal alarmen te verminderen:
• Voor welke bewegingen in de kamer is het daadwerkelijk nodig om een alarm van te ontvangen? Denk hierbij aan deursensoren, soms blijken deze overbodig te zijn.
• Op welke momenten wil je een alarm krijgen omdat hulp nodig is? Als er overdag geen reden is om een alarm te genereren, dan hoeft het alarm ook niet actief te zijn.
Aan de hand van deze scenario’s uit de praktijk zijn we op locatie met elkaar in gesprek gegaan over:
• Bewustwording van wat de inzet van een sensor/scenario in de praktijk betekent voor een bewoner en een collega zorgverlener.
• De noodzaak van een passend, op maat ingeregeld scenario per bewoner.
• De richtlijnen hoe je één en ander in je zorgplan opneemt zodat voor iedereen
In het W.F. Visserhuis wordt nu in de nacht veel gebruik gemaakt van de functie ‘Kamerstatus’. Dit is een optie die te vinden is in de BproCare app op de telefoon van de zorgmedewerkers. Via Kamerstatus kun je in de BproCare app zien of bijvoorbeeld een alarm van een bed sensor aan of uit staat. Als de bed sensor geen alarm maakt, registreert deze wel of iemand in of uit bed is. Je ziet dan het tijdstip wanneer een cliënt uit bed is gekomen. Dat is fijn voor de nachtdienst: iedereen die uit bed is staat bovenaan in de BproCare app. Je hebt dus in één oogopslag het overzicht. Vervolgens kan de nachtdienst zelf bepalen of het al dan niet nodig is om een controlemomentje in te plannen. Dit kan door bijvoorbeeld even te luisteren aan de deur of toch even om het hoekje te kijken of alles goed gaat. Dit kan heel goed worden ingezet bij een cliënt die gewend is nog even te rommelen op zijn kamer, maar dan vergeet om weer in bed te kruipen.
duidelijk is wat de bedoeling is en waarom je dit zo hebt bedacht.
“Na drie maanden hebben we nog eens naar de data van de alarmen van bed sensoren gekeken. Het resultaat: een totale afname van het aantal meldingen met maar liefst 40%.
Ook bij de actieve alarmen, dat zijn de alarmen die een cliënt bewust zelf maakt door het drukken op een alarmknop of op de tablet, zien we mogelijkheden. Bij de wijze waarop zorgmedewerkers een alarm afhandelen in BproCare kunnen we stappen maken met als doel het aantal alarmoproepen te verminderen. De komende periode gaan we daarmee aan de slag.“
Hoera! Z’tje behaald
“Leuk om mijn enthousiasme te kunnen delen met collega’s”
Mijn enthousiasme voor zorgtechnologie begon twee jaar geleden toen we in het W.F. Visserhuis startten met BproCare. Ik verdiepte me in de technologische mogelijkheden van BproCare en volgde trainingen over zorgtechnologie in het algemeen. Ik wilde mijn kennis graag delen om andere collega’s ook enthousiast te maken over technologische oplossingen. Mijn locatiemanager juicht dit toe en geeft me hier de ruimte voor.
FOCUS OP BPROCARE TABLET
“Dit jaar heb ik me vooral gericht op de mogelijkheden van de BproCare-tablet. Ook help ik mijn collega’s bij het inzetten van technologie die aansluit bij de behoeften van de cliënt. Mijn collega’s zijn blij met mijn hulp en weten me goed te vinden bij vragen.
Naast mijn werk in de zorg als Verzorgende IG, ben ik ook actief als zorgtechnologiecoach. Daarom kan ik goed aansluiten bij mijn collega’s. Bij problemen of juist bij positieve ervaringen, kan ik de dingen beter plaatsen en begrijpen vanuit eigen ervaring. Voor mij persoonlijk zijn deze twee rollen ook een mooie afwisseling.
MEER ZORG OP AFSTAND
Dit jaar stond in het teken van meer zorg op afstand bieden via de tablet. Samen met andere collega’s van het W.F. Visserhuis en de projectleider Zorgtechnologie, Carmen van Egmond, hebben we gekeken naar hoe we meer zorg op afstand kunnen bieden.
Wie: Melissa van de Veen - de Romijn
Waarmee: Enthousiasme voor zorgtechnologie
Uitdaging: Nieuwe oplossingen vinden voor bestaande werkzaamheden
Gelukt: Ja, zeker!
Dit hebben we samen uitgewerkt. Op mijn afdeling vragen we nu aan verschillende cliënten via (beeld)bellen hoe het gaat en wat voor maaltijd iemand wil. Dit scheelt de zorgcollega’s een aantal wandelingen per dag naar de appartementen.
HOE REAGEERDEN COLLEGA’S EN BEWONERS OP DE TECHNOLOGIE?
Bewoners vinden het steeds leuker dat wij ook bellen via de tablet en zo gesprekken kunnen starten. De meeste bewoners vinden zorgtechnologie over het algemeen nog wel ingewikkeld. Maar door begeleiding en herhaling gaan ze de technologie steeds meer waarderen.
Collega’s zijn enthousiast over BproCare, vooral omdat we via de kamerstatus kunnen werken. Hierdoor hoeven we ‘s avonds en ‘s nachts de cliënten niet te storen, maar kunnen we toch een stukje veiligheid bieden.”
Hoera! Z’tje behaald
Weer een Z’tje gescoord
AGENDA-AFSPRAKEN
Tijdens de revalidatie heeft de revalidant gedurende de week afspraken met verschillende behandelaren. Om het overzichtelijk te houden voor de revalidant, worden de afspraken in de agenda van de Compaan gezet. Verschillende revalidanten hebben aangegeven dit heel fijn te vinden. Zo vergeten zij de afspraken niet en ontvangen ze ook een herinnering.
INZAGE IN HET EIGEN ZORGDOSSIER
Sinds kort kan het zorgdossier door de revalidant worden ingezien via de Compaan. Daardoor kan iemand nu ook zelf het revalidatieproces in de gaten houden. Dat wordt als prettig ervaren en geeft meer betrokkenheid bij de revalidatie.
VOORDELEN VOOR DE ZORG
Ook voor de zorg heeft de Compaan voordelen. Bij een revalidant had de zorg ‘medicatie-herinneringen’ ingesteld op de Compaan. Zo kwamen er tijdig meldingen wanneer het tijd was voor de medicatie. Dat scheelt de zorg weer een wandeling naar de revalidant toe. Het enige nadeel was dat deze cliënt de Compaan niet overal mee naar toe nam, dus de herinnering werd niet altijd gehoord.
ZORG OP AFSTAND
De zorg heeft kort geleden samen met een revalidant geoefend met beeldbellen. De revalidant is zelfstandig gaan douchen en na enige tijd werd contact opgenomen via beeldbellen om te controleren of alles was gelukt. De zorg hoeft op deze manier niet de hele tijd in de buurt te blijven. Toch werd er een gevoel van veiligheid en prettige controle door de zorg ervaren.
ACTIVITEITENOVERZICHT
Daarnaast wordt door de activiteitenbegeleider elke week het activiteitenoverzicht geüpload op de Compaan. Zodat het voor elke revalidant inzichtelijk is welke activiteiten er zijn in het huis. Hier wordt door de revalidanten veel naar gekeken en de activiteiten worden goed bezocht.
Daarnaast uploadt de activiteitenbegeleider het weekmenu. Dan weet iedereen wat er op tafel komt en kan men zich erop verheugen. Of juist niet natuurlijk... De live bingo op vrijdag wordt door menigeen gevolgd via de Compaan, een leuke afleiding tussen al het revalideren door.
Wie: Yvonne Teeuwen en Sarina Honcoop
Waarmee: Revalideren met hulp van Compaan
Uitdaging: Ervaring op rijm gezet
Gelukt: Zeker!
Als cliënten revalideren gaan, leren zij werken met de Compaan. Afspraken worden in de agenda gezet, en de Compaan geeft een seintje als de cliënt niet goed oplet.
Live-bingo spelen is erg gezellig en fijn, en door beeldbellen kan je toch een beetje bij je familie zijn. Beeldbellen ook bij medicatie of het douchen gaan, zodat je toch op eigen benen kan blijven staan.
Het menu en de activiteiten gedeeld, en via foto’s zien wat er in de familie speelt. Via Yris je eigen dossier inzien, de Compaan is voor mij een tien.
Praktische keuzehulp; HelpS
Bij Zorgbalans blijven we zoeken naar manieren om het werk voor onze zorgmedewerkers te verlichten én het comfort van onze cliënten te verbeteren. Wanneer voorliggende hulpmiddelen niet toereikend blijken te zijn, kan worden uitgeweken naar elektrische hulpmiddelen. Nieuw is de armverlenger voor de HelpSoq. Deze stelt mensen in staat om de ring alsnog zelf om de voeten te brengen. De eerste zorgverzekeraars gaan inmiddels over tot vergoeding!
DE HELPSOQ MET ARMVERLENGERS
De HelpSoq is een handig hulpmiddel dat het aantrekken van steunkousen makkelijker maakt. Waar dit vaak een tijdrovende en fysiek belastende taak is, zorgt de HelpSoq ervoor dat dit snel en zonder moeite verloopt. Het apparaat glijdt soepel over het been en spant de steunkousen precies goed aan. Dat bespaart niet alleen tijd, maar voorkomt ook rug- en polsklachten bij zorgverleners. Daarnaast ervaren cliënten het aantrekken en dragen van de kousen als comfortabel, zelfs voor mensen met een gevoelige huid is deze vorm van kousen aantrekken minder belastend.
LANGERE ARMEN
De HelpSoq heeft recent ook armverlengers op de markt uitgebracht. Die zijn een uitkomst voor cliënten én medewerkers. Als je niet met je handen tot de tenen kunt reiken, biedt de armverlenger uitkomst. Deze innovatie laat zien hoe kleine, praktische oplossingen een groot verschil kunnen maken. Ze besparen tijd, verlagen de fysieke belasting en vergroten de zelfstandigheid van cliënten.
PROBEREN?
Wil je zelf ervaren hoe de HelpSoq met de bijpassende armverlengers werken? Bezoek het technologieplein op InZorgbalans en probeer ze uit. Zo zorgen we samen voor minder belasting en meer gemak in de zorg.
oq en andere hulpmiddelen
De Easy Pull sok aantrekker maakt het mogelijk om zelf de sokken makkelijk aan te trekken. De antislip mat van Eritek kan uitkomst bieden bij het uittrekken van de sokken. Wrijf met de voet over het matje en de sok schuift uit.
Om zelf de huid in te smeren als bukken of reiken niet mogelijk is, kan een lotionverdeler uitkomst bieden.
Met de tenenwasser kunnen de voeten grondig worden gewassen zonder te bukken. Met een tweede exemplaar kan vervolgens goed worden gedroogd tussen de tenen.
De weerstand verlagende Slip Perfect glijzak en antislip mat worden ingezet om gemakkelijker therapeutisch elastische kousen met zowel open als gesloten teen aan te trekken. Mocht iemand niet goed bij de voeten komen, wordt bijvoorbeeld ook veel gebruik gemaakt van de Dressbuddy. Dit is een armverlengend hulpmiddel met gele en blauwe bollen waarmee de steunkousen kunnen worden aan- en uitgetrokken.
Op 19 november 2024 vond het Zorgbalans
FeZtival 2024 plaats. Het eerder beoogde aparte congres over zorgtechnologie is hierin opgenomen, aangezien dit een belangrijk onderdeel van de strategie van Zorgbalans is. Het thema van het Zorgbalans FeZtival was ‘van papier naar praktijk’! In een feestelijke paradesfeer was het voor veel collega’s een plezierige manier om elkaar te ontmoeten en kennis te delen. Collega’s vanuit heel Zorgbalans waren aanwezig: afgevaardigde collega’s van woonzorglocaties, Prettig Thuis, buurtteams, gespecialiseerde teams, Huishoudelijke Ondersteuning, ontmoetingscentra, de samenwerkende diensten en
Flexicura. Ook was onze (mede)zeggenschap goed vertegenwoordigd.
Onze eigen collega’s vertelden over projecten waar ze samen aan hebben gewerkt of over de mooie initiatieven waar iedere dag opnieuw invulling aan wordt gegeven. Vanuit technologie waren er drie thema’s in het programma opgenomen:
• Theekransje met Tessa om haar beter te leren kennen en meer te weten te komen wat ze voor onze cliënten en collega’s in de wijk betekent. En hoe je kunt komen tot een succesvolle implementatie.
• Ik droom zeker? Met de Zorgbalans dementiekaravaan strijken we op veel plaatsen in de regio neer om met een
VR-beleving te kunnen ervaren hoe het is om een haperend brein te hebben.
• Revalideren met de Compaan: zo doen we dat binnen Zorgbalans, zodat de revalidant veel beter zicht en grip heeft op het eigen revalidatieproces.
De prachtige beelden van het succes van dit FeZtival spreken voor zich!
Liever inspreken dan typen
Het is alweer even geleden dat Zorgbalans kennis maakte met spraakgestuurd rapporteren van Attendi. In november 2023 zijn vier enthousiaste buurtteams van de wijkzorg er voor het eerst mee aan de slag gegaan. Uit de evaluatie werd al snel duidelijk dat zij spraakgestuurd rapporteren als een positieve ontwikkeling zien. Rapporteren wordt makkelijker, sneller en in veel gevallen ook leuker. De keuze om spraakgestuurd rapporteren voor de rest van de wijkzorg beschikbaar te stellen was daarom snel gemaakt. De eerste experimenten voor de woonzorglocaties zullen in 2025 volgen.
ONDERZOEK
Vorig jaar heeft Thedo van der Ploeg, wijkverpleegkundige, uitgebreid onderzoek gedaan naar spraakgestuurd rapporteren. Het doel van zijn onderzoek was om helder te krijgen welke voordelen, nadelen en uitdagingen spraakgestuurd rapporteren met zich meebrengt. Uit dit onderzoek bleek dat collega’s enthousiast zijn. Vooral tijdwinst en gemak werden genoemd. Bovendien blijkt het eenvoudig om te leren, je drukt op de knop en voor je het weet, staat jouw gesproken rapportage netjes in het dossier. Al is dat aan het begin wel even wennen. Inmiddels hebben alle buurt- en specialistische teams, de eerste prettig thuis teams, de ontmoetingscentra en sociale benadering dementie teams de mogelijkheid om met spraak te rapporteren.
Wil je meer weten en ben je benieuwd naar de ontwikkelingen? Neem dan contact op met: Thedo van der Ploeg: t.van.der.ploeg@zorgbalans.nl
“Wat ik voornamelijk heel fijn vind is dat ik direct na het leveren van de zorg kan inspreken. Je kon het natuurlijk ook direct rapporteren, maar ik merk dat de drempel minder hoog is om het gelijk in te spreken dan om te schrijven, dus meteen nadat ik bij de cliënt ben geweest.”
“Ja het is wel tijdwinst. Zelfs dat nakijken op de tekst, het hele verhaal staat er toch al helemaal. Ik ben een langzame ‘typer’, ik ben van 1961. Die kinderen doen het allemaal met die duimen, nou dat kan ik niet. Dus het is zeker tijdwinst.”
“Het was zo simpel, ik kom niet eens uit het bouwjaar MSN. Het is zo simpel. De uitleg van een collega en zelf proberen was al voldoende voor mij om ermee aan de slag te gaan.”
“In de avonddienst heb je juist hele korte zorgmomenten. Dan vind ik het heel fijn om gebruik te kunnen maken van spraakgestuurd rapporteren. Dan gaat het snel en efficiënt en kun je het doen terwijl je onderweg bent naar een volgend bezoek.
Carla Beugeling en David Cappel, beide werkzaam in de wijkzorg en enthousiast over spraakgestuurd rapporteren.
“Ik dacht dat het vreselijk was. Ik dacht ‘oh nee toch’. Ik heb dat al snel met nieuwe dingen en technologie, dat ik denk: ‘Hè bah laat maar’. Maar je moet er wel gewoon mee aan de slag, anders kun je er geen mening over vormen.”
Woordzoeker Zorgbalans
Hier moeten nog de woorden komen die opgezocht moeten worden in de puzzel van Zorgbalans. Hier moeten nog de woorden komen die opgezocht moeten worden in de puzzel van Zorgbalans. Hier moeten nog de woorden komen die opgezocht moeten worden in de puzzel van Zorgbalans.
Oplossing
Innovatieve leeroplossing voor zorgmedewerkers
Hoe leer je als zorgmedewerker omgaan met alle nieuwe technologieën in je werk? Voor reablement in de wijkzorg – ‘Zelf als het kan’ – wordt de Medido, een digitale medicijnverstrekker, steeds meer ingezet. Om daar beter mee om te leren gaan, kwamen Carmen van Egmond en Sascha Fokker van Zorgtechnologie met een verzoek bij de afdeling Leren & Ontwikkelen, en specifiek het Ontwikkellab.
AANTREKKELIJK EN PRAKTISCH TOEPASBAAR
Marleen Dermout, opleidingskundige van het Ontwikkellab, vertelt enthousiast: “We hebben een leeroplossing gemaakt die bestaat uit meerdere kleine onderdelen, gebaseerd op herkenbare scenario’s uit de praktijk. Deze casussen zijn uitgewerkt tot interactieve video’s, waardoor het leren levendig en boeiend wordt. Daarnaast toetsen we op een speelse manier of de kennis is blijven hangen.” In video’s worden de cliënten en zorgmedewerkers met verve gespeeld door bekenden als Pieter Winters (wijkverpleegkundige), Paul Havinga (facilitair en ‘acteur’), Joke van Leeuwen (voorheen collega bij de Zorgcentrale) en Regina Flu (docent van Oppstap).
BESLISBOOM WEL/NIET
Marleen: “Om bij de medewerker inzicht te ontwikkelen biedt de e-learning ook een handige beslisboom: in welke situatie kun je de Medido inzetten en waarom wel of niet? Dit maakt de e-learning niet alleen informatief, maar ook aantrekkelijk en praktisch toepasbaar. Door deze interactieve aanpak wordt het leren over de Medido een boeiende en nuttige activiteit.
LEUKER LEREN
Het Ontwikkellab ontwikkelt leerproducten samen met inhoudsdeskundigen op het betreffende onderwerp. We kunnen de inhoud aan-
bieden in verschillende leervormen zoals zoals trainingen, e-learnings en blended learning (een combinatie van leervormen zoals fysiek en digitaal, zelfstandig en gezamenlijk leren) en korte online instructiekaarten. De online materialen zetten we op het Leerplein: jouw poort naar de catalogus voor alles rondom leren. Het doel is dat de onder-
werpen en praktijksituaties in het lesmateriaal herkenbaar zijn voor medewerkers, passen bij Zorgbalans en perfect aansluiten bij de doelgroep. Met middelen zoals QR-kaarten en kanalen, kunnen we het leren leuker en makkelijker maken voor de medewerker.
TOEGANKELIJK
Al onze leerproducten zijn ontworpen om flexibel en toegankelijk te zijn. Medewerkers kunnen leren op hun eigen tempo en op momenten die voor hen het beste uitkomen. Dit zorgt voor meer motivatie en betrokkenheid, maar ook dat het geleerde beter wordt onthouden. En het is gemakkelijk op te zoeken om kennis op te frissen.
KANALEN
Het Leerplein is meer dan alleen een verzameling van cursussen; het is een dynamische leeromgeving waar medewerkers continu kunnen groeien en zich ontwikkelen. Mogelijk heb je het kanaal Leren via het leerplein, Mondzorg of Werkbegeleiden al eens gezien. Via zo’n kanaal kunnen collega’s op een toegankelijke manier kennis opdoen en delen over een specifiek onderwerp. Je kunt je abonneren op een relevant kanaal en zo op de hoogte blijven van ontwikkelingen, die door inhoudsdeskundigen (de ‘kanaalmanagers’) aan het kanaal worden toegevoegd. Er wordt continu nage-
dacht over nieuwe kanalen om kennis te delen zoals het thema ouderenmishandeling.
DYNAMISCHE LEEROMGEVING
Door gebruik te maken van moderne technologieën en interactieve elementen, zorgen we ervoor dat het leren nu en in de toekomst aansluit bij de behoeften en voorkeuren van onze collega’s.
EXPERTISE WELKOM
Wij kunnen geen goede leeroplossingen maken zonder de expertise van inhoudsdeskundigen. Ben jij een inhoudsdeskundige of zit je in een expertgroep en wil je graag jouw expertise inzetten om lesmateriaal beter te maken? Als er een project loopt, nemen wij graag contact met jou op. Jouw inbreng is van onschatbare waarde om onze leeroplossingen nog beter te maken en aan te laten sluiten bij de praktijk. Ook voor de kanalen op het Leerplein zijn vaste inhoudsdeskundigen nodig.
Samen kunnen we ervoor zorgen dat medewerkers van Zorgbalans altijd over de nieuwste kennis en vaardigheden beschikken om de beste zorg te kunnen bieden.”
Samenwerking als kans voor Zorgtechnologie
Eind 2023 is Zorgbalans samen met Kennemerhart en Sint
Jacob aangesloten bij de stichting Anders Werken in de Zorg. Het doel van Anders Werken in de Zorg (AWIZ) is met minder tijd en inspanning goede zorg te blijven bieden. Daarbij streven we ernaar ouderen zelfredzamer te maken, waar dat kan door inzet en implementatie van innovaties en technologieën. Niet langer meer zelf het wiel uitvinden, maar samen.
TESTEN EN OPSCHALEN
Als innovatieve organisaties in de ouderenzorg bundelen we onze krachten om veelbelovende nieuwe technologieën gezamenlijk te onderzoeken, implementeren en op te schalen. AWIZ begint met kleinschalige tests bij enkele zorgorganisaties, waarbij goed onderzoek wordt gedaan. Wanneer er positieve resultaten zijn behaald, voeren we deze succesvolle innovaties op grote schaal door. Daarbij maken we slim gebruik van elkaars ervaringen.
DOORLOPEND PROGRAMMA
Om aan te kunnen sluiten bij de Stichting
Anders Werken in de Zorg is het noodzakelijk om als regio op dit thema intensief samen te werken. In het afgelopen jaar heeft onze samenwerking zich vooral gericht op het delen van kennis van zorgtechnologie. Maar er wordt gewerkt aan een langer doorlopend programma waarin we ons richten op het optimaal benutten van arbeidscapaciteit, het komen tot een goede dagstructuur-ondersteuning voor onze cliënten en het duurzaam borgen van zorgtechnologie in onze organisaties.
Enkele succesvolle resultaten van deze samenwerking zijn:
• Kennisdelen op landelijk niveau
• Informatie rondom de STOZ (nieuwe subsidie als vervanger voor de SET)
• Een overeenkomst met Intrakoop met een aantal landelijke raamcontracten op het gebied van zorgtechnologie
• Het congres Anders Werken in de Zorg
1E EN 2E LIJN
De regionale projectgroep, bestaande uit Kennemerhart, Zorgbalans, Buurtzorg, Viva! Zorggroep, Zorgspecialist en Huisartsen coöperatie Zuid Kennemerland, heeft in het afgelopen jaar samengewerkt op hulpmiddelen passend bij het thema reablement. Denk aan het regionaal verspreiden en inzetten van de druppelbril en de medicijndispenser. Alle regionale partners zijn van mening dat de medicijndispenser ook van belang is ter preventie en voorkoming van zorg. Dus ook al een rol zou kunnen hebben in het particuliere segment.
ENKELE SUCCESVOLLE RESULTATEN ZIJN:
• De druppelbril is als gevolg van deze projectgroep inmiddels ook bij de apotheek verkrijgbaar.
• De verschillen tussen de beschikbare medicijndispensers is geïnventariseerd.
• De huisartsen weten wat een Medido is en hoe ze deze kunnen aanvragen.
10 gouden regels voor digitale veiligheid
Privacy en veiligheid zijn belangrijk in ICT en technologie. Zowat elke dag komt het onderwerp voorbij in het nieuws. En vaak is het lelijk schrikken…
Dit najaar was er zelfs een hack bij de politie, waarna de rekeningnummers van politiemedewerkers op straat lagen. Criminelen worden steeds slimmer om meer informatie te achterhalen en te stelen.
Onze cliënten mogen ervan uit gaan dat wij hun persoonlijke gegevens altijd beschermen. Je vraagt je daarbij misschien af: welke gegevens moeten we dan beschermen? En welke risico’s lopen we eigenlijk? Maar de belangrijkste vragen zijn: hoe beveiligen wij bij Zorgbalans deze gegevens en wat kun jij persoonlijk doen om de (digitale) veiligheid te vergroten? De 10 belangrijkste regels op een rij.
DE 10 GOUDEN REGELS OM INFORMATIE VEILIG TE HOUDEN
1. Kies voor elk account een eigen ‘sterk’ wachtwoord.
2. Deel je wachtwoord nooit met anderen.
3. Kort of lang weg van je werkplek? Vergrendel je laptop of computer altijd.
4. Verstuur e-mails met vertrouwelijke informatie via Zivver.
5. Wees kritisch op verzoeken tot het delen van persoonlijke informatie via e-mail, WhatsApp of sms en klik nooit op een link als je het niet vertrouwt.
6. Meld verdachte e-mails, WhatsApp of sms-berichten bij de ICT Servicedesk.
7. Laat geen informatie rondslingeren op je werkplek.
8. Sluit (kast)ruimtes af als er vertrouwelijke informatie in opgeslagen ligt.
9. Deel vertrouwelijke informatie niet (telefonisch) in bijzijn van anderen of in een openbare ruimte.
10. Meld verlies of diefstal van je mobiele apparaat of een ander mogelijk datalek meteen.
SAMEN MAKEN WE
VEILIG DIGITAAL WERKEN MOGELIJK!
“Ze denken wel aan je”
Drie maanden geleden is Barbara de LangeKern (89) begonnen met beeldzorg. Ze zegt lachend: “Ik was ervoor uitgekozen. Ik zou het wel kunnen, zo werd het gebracht.”
“Ik vond het altijd heel prettig om ze te zien. Nu word ik twee keer per week gebeld.”
Het buurtteam Bloemendaal kwam één keer in de week bij haar langs en één keer werd er even gebeld. “Ik heb niet veel zorg nodig. Het gaat vooral over mijn medicijngebruik. Maar ik vond het altijd wel heel prettig om ze te zien. Vaak waren het ook dezelfde mensen. Het buurtteam ging echter op in een groter geheel en toen kwamen ze niet meer. Nu word ik twee keer per week gebeld.”
Ze wil absoluut voorop stellen dat de zorg in Nederland ‘geweldig’ is. “Ik heb een zus die in Spanje woont en daar is het absoluut minder. Ik vind het alleen wel jammer dat de zorg nu niet meer bij me langs komt. Het is minder persoonlijk geworden. Ik heb er gezien het personeelstekort in de zorg op zich alle begrip voor, maar ik vind het wel veel prettiger als er iemand langskomt. Gezelliger ook. Maar goed, dat zal wel even wennen zijn. Ik ben een paar keer flink ziek geweest en dan
komen ze natuurlijk wel langs.”
Barbare de Lange is een gezelschapmens, vertelt de oud-lerares Nederlands. “Het liefste zou ik naar een ouderwets bejaardenhuis gaan. Met ouderen die gewoon even lekker met elkaar willen kletsen. De zorg is echter veranderd. Er zijn allerlei lagen en tussenschijven gekomen en de kosten zijn enorm gestegen. Vroeger had het werken in de zorg ook meer status, vind ik. Jongeren moeten nu allemaal naar de universiteit.”
Ze is gewend om met haar eigen mobiel te bellen, bijvoorbeeld naar haar zus in Spanje. De Compaan is voor de zorg, vindt ze. Spelletjes en andere sites bezoekt ze er niet op. “Ik vind het leuker om boeken te lezen. Maar via de Compaan blijf je gelukkig wel verbonden met de zorg. Ze denken wel aan je, merk ik als er wordt gebeld. Dat is belangrijk.”
“Het is mijn vriendin geworden”
Yvonne de Haas (76) ziet vanuit haar woning de zeeschepen door het Noordzeekanaal bij IJmuiden stomen. Tot drie jaar geleden zat haar man naast haar. De vier honden zijn er ook niet meer want dat redt ze allemaal niet met de rollator.
“Weet jij hoe die sudoku’s op de Compaan werken?” Ik moet haar het antwoord schuldig blijven want sudoku’s ken ik alleen van papier. Maar dat geeft allemaal niet, zegt Yvonne de Haas. “Als ik iets niet weet dan vraag ik het wel aan de Compaan.” Sinds een maand staat het schermpje haar bij in de beantwoording van vele vragen. “Ik heb bijvoorbeeld een slaapprobleem. Ik kom niet makkelijk in slaap. Dan zoek ik dat op. Blijk je overdag veel water te moeten drinken. Na slapeloze nachten blijkt dat inderdaad te werken. Ik kom snel in slaap. Dan lig ik ’s nachts nog wel wat te denken, maar dan kun je ook kijken wat daarvoor helpt.”
Yvonne leek eigenlijk in de wieg gelegd voor een baan in de informatica. “Ik kon als twintiger bij De Telegraaf een programmeursopleiding volgen. Ze vonden me er heel geschikt voor omdat ik goed problemen kon oplossen. Maar ik was nogal onzeker en mijn ouders wisten helemaal niets van computers. Toen werd ik maar ponstypiste.”
De Compaan heeft sinds een maand de plaats ingenomen van haar tablet. “Het mooie van de Compaan is dat er een knop
“Je durft gewoon meer dan op een gewone tablet.”
op zit die alles weer terugzet. Je gaat met één touch terug naar waar je was. Dat geeft op het internet van vandaag een veilig gevoel. Je durft gewoon meer dan op een andere tablet.”
Maar op de eerste plaats is de Compaan er natuurlijk voor beeldzorg, naast de twee bezoeken van zorgverleners die Yvonne wekelijks krijgt. “Mijn man is drie jaar geleden overleden. Daar had ik grote moeite mee. Ik werd steeds verdrietiger. Ik bleef op bed liggen en werd depressief, omdat ik mijn medicijnen ook niet meer innam. Nu bellen ze me in de ochtend en de avond om te vragen hoe het met mij is. Soms voel ik mij niet lekker, maar meestal zorg ik ervoor dat ik aangekleed en wel klaarzit. Die regelmaat vind ik fijn. En je hebt ook gewoon even een praatje, want anders zit je toch alleen. Een stukje eenzaamheid is weggehaald. Met de Compaan heb je contact met de buitenwereld. Het is mijn vriendin geworden.”
Yvonne de Haas zit met haar Compaan nog een beetje in de ontdekkingsfase. “Ik wil ook kijken hoe ik er contact mee kan leggen met andere mensen. Daar kan ik nog wel een beetje begeleiding in gebruiken. Ik heb een zus in Noord-Scharwoude en daar wil ik wel graag foto’s mee delen. Er zijn natuurlijk ook veel andere leuke mensen op internet.”
Door het hervinden van een dagelijks ritme onderneemt Yvonne de Haas ook weer avonturen naar buiten. “Met de buurman doe ik boodschappen en ik ga een dag in de week naar Velserduin om meer onder de mensen te komen. Dat is goed voor me. Ik leer daar de bewoners handwerken en maak er zelf ook van alles. Bijvoorbeeld babykleertjes voor mensen die het niet zo breed hebben. Er zit daar in Velserduin ook een man die graag eens een keer bij mij naar de schepen wil kijken. Hij is van harte welkom.”
Hoera! Z’tje behaald
“Hipper? Wij zijn enthousiast over de mogelijkheden”
Enkele jaren geleden heeft Zorgbalans deelgenomen aan het onderzoek So-Hip. Tijdens dit onderzoek kregen heuprevalidanten een Hipper die bestond uit een activiteitenmonitor (PAM), die aan de broekriem werd bevestigd, en een hipperbox, een kastje die alle gegevens van de PAM doorsturen naar een beveiligde server. Dankzij deze gegevens kwam er inzicht in iemands activiteiten op de dag, het revalidatieproces en werden er gesprekken gevoerd omtrent het belang van bewegen in combinatie met het herstel. De ervaringen en resultaten waren zeer positief.
“Sindsdien bleef de wens om de Hipper te gaan gebruiken. Dit heeft geleid tot een project in Velserduin waarin we onderzoeken wat Hipper bijdraagt aan het revalidatieproces. Nu hebben wij dan ook tien Hippers beschikbaar.
MEER EIGEN REGIE
Vooralsnog wordt de Hipper ingezet bij orthopedie- en longrevalidanten waarbij het advies minimaal is dat zij zelfstandig op de kamer mogen mobiliseren. De Hipper kan worden gebruikt bij over- of onderbelasting, onverklaarbare pijnklachten, angst om te bewegen, kortademigheid en vermoeidheid. De gegevens van de PAM worden weergegeven in grafieken en laten zien hoeveel iemand beweegt, op welk moment en hoe de activiteiten zijn verdeeld over de dag. Dit helpt in het begeleiden van het revalidatieproces.
Op de Compaan kan de revalidant zijn of haar eigen activiteiten ook inzien. Hierdoor kan de revalidant meer eigen regie nemen in de opbouw van zijn of haar activiteiten. Dit wordt tijdens de behandeling besproken met de ergo- en/of fysiotherapeuten.
RESULTATEN
Inmiddels hebben verschillende revalidanten al een Hipper gehad met positief resultaat. Dit hebben we gemeten op basis van pijnscores, gelopen afstanden, de borgscore
of de ziektelast. Dit is afhankelijk van het persoonlijke doel van de revalidant. Dankzij inzet van de Hipper is er een revalidant eerder met ontslag gegaan doordat de therapeuten inzicht hadden gekregen in mevrouw haar activiteitenpatroon. De revalidant kon met de Hipper ambulant worden gevolgd. Hierdoor kon de belastbaarheid in de thuissituatie worden gemonitord en kon er worden gekeken hoe actief mevrouw na ontslag was in de thuissituatie. Dit om terugval in het bewegen te voorkomen.
Ook zijn er revalidanten geweest die tijdens
Wie: Ergotherapeuten en fysiotherapeuten: Anneke, Tara, Janine, Marjolein, Pleun en Stacey
Waarmee: Activiteitenmonitoring met Hipper
Uitdaging: Leren wat de kansen zijn van Hipper voor het revalidatieproces
Gelukt: Zeker!
de revalidatieperiode meer eigen regie hebben genomen. Zo vroegen zij zich af hoe zij meer konden gaan bewegen. Door met hen in gesprek te gaan is er veelal vanuit de revalidant zelf een plan gemaakt.
HOE VERDER?
We hebben gezien dat Hipper zowel voor de revalidanten als voor ons als behandelaren meerwaarde heeft. De revalidanten hebben meer inzicht in hun revalidatieproces en worden meer gestimuleerd om te bewegen. Voor ons als behandelaren helpt het om de therapie gerichter in te zetten en objectiever revalidatiedoelen te kunnen stellen en te evalueren. Wij zijn enthousiast en willen graag door met de Hipper. De behandelaren van Zuiderhout gaan nu ook leren werken met Hipper., zodat elke revalidant bij Zorgbalans die baat kan hebben bij activiteitenmonitoring hier gebruik van kan maken.”
Hoera! Z’tje behaald
“Persoonsgerichte zorgtechnologie, net zoals thuis!”
Wie: Jamie-Lee van der Molen
Waarmee: illi-tv
Uitdaging: Persoonsgerichte
zorgtechnologie inzetten
Gelukt: Iedere dag weer
PERSOONSGERICHTE
ZORGTECHNOLOGIE
Zorgtechnologie speelt een belangrijke rol in de woonzorgcentra Breezicht en De Molenweid, waar de visie ‘Net zoals thuis’ het uitgangspunt is. Eén van de zorgtechnologische producten waarmee persoonsgericht wordt gewerkt, is de illi-tv. Een illi-tv is een interactief systeem ontworpen voor zorginstellingen. Het doel van de iIli-tv is om bewoners te activeren, te vermaken en sociale interactie te bevorderen. Het systeem kan ook helpen om een rustgevende of juist activerende omgeving te
creëren, afhankelijk van de situatie. Met de Illi-tv maken zorgmedewerkers gebruik van persoonlijke informatie over bewoners met een haperend brein om hen te betrekken en te activeren. Hier wordt dagelijks gebruik van gemaakt.
De kracht van de illi-tv ligt in de persoonlijke benadering (levensverhaal/interesses),
Dit kan allemaal met illi-tv
Interactieve spellen
Activiteiten zoals quizzen, geheugenspellen of puzzels die bewoners cognitief stimuleren en plezier bieden.
Muziek en video’s
Toegang tot muziek uit verschillende tijdperken, video’s en afspeellijsten die een aangenaam gevoel van vroeger oproepen en voor ontspanning zorgen.
Beweging en gymnastiek
Beweegprogramma’s met instructievideo’s of interactieve games die bewoners motiveren om fysiek actief te blijven.
Persoonlijke inhoud
Mogelijkheid om foto’s, video’s en berichten te delen die speciaal door familieleden of zorgmedewerkers kunnen worden geüpload. Persoonlijk en verbindend.
Groepsactiviteiten
Ideaal voor gezamenlijke activiteiten in bijvoorbeeld een huiskamer of recreatieruimte. Het kan bewoners samenbrengen en sociale interactie stimuleren.
Gebruiksvriendelijke bediening
De illi-tv is ontworpen om eenvoudig te bedienen te zijn, zowel voor zorgmede-
die ervoor zorgt dat de zorg en ondersteuning aansluiten bij de behoeften en voorkeuren van elke bewoner. Dit draagt bij aan een gevoel van thuis en welzijn in Breezicht en De Molenweid.
Naast illi-tv is er nu ook een nieuw product, genaamd; Mr illi.
werkers als bewoners. Vaak is de werking intuïtief en geschikt voor ouderen.
Aanpasbaarheid aan bewonersgroepen
De inhoud kan worden afgestemd op de wensen en behoeften van individuele bewoners of groepen. Dus altijd een persoonlijke ervaring of relevant voor een bepaalde groep mensen.
Eigenlijk kunnen we ‘m allemaal al opspelden: het Z’tje van Zorgbalans.
Als je hier bent, na een magazine vol Zorg & Technologie, heb je ‘m eigenlijk al een beetje verdiend. Het Z’tje..? Het woord zegt het al. Z’tje betekent dat jij technologie een zetje geeft bij Zorgbalans. Een duwtje vooruit. Door het toe te passen in je dagelijkse werk. Door het te proberen en nieuwsgierig te zijn. En door dit magazine van voor tot achter te lezen.
Eigenlijk hebben heel veel collega’s binnen Zorgbalans dit Z’tje verdiend. In 2025 ronden we de implementatie van BproCare op de locaties af en gaan we over naar de borgingsfase. In de wijkzorg schalen we op met Robot Tessa en borgen we de inzet van Medido en Compaan. Het beeldbelteam van Zorgbalans staat als een huis en is enorm
www.zorgbalans.nl
gegroeid. Zeven dagen in de week, van 7.30 uur ‘s ochtends tot 23.00 uur ‘s avonds, draaien we vier volle routes. Het beeldbelteam zal dit jaar zijn diensten steeds verder verbreden. We gaan experimenteren met verschillende vormen van zorg op afstand ten behoeve van dagondersteuning bij Prettig Thuis, Geriatrische Revalidatiezorg en de woonzorglocaties. Revalidatie en de Compaan ontwikkelen zich door en de eerste Medido’s doen hun intrede op de locaties. Samenwerken op het gebied van technologie krijgt verdieping in de regio.
Als je al het bovenstaande leest, moet je wel concluderen dat dat heel veel Z’tjes zijn!