De aantrekkelijke en bereikbare stad - inspiratieboek by Goudappel Coffeng

DE AANTREKKELIJKE EN BEREIKBARE STAD Strategie en ontwerp Inspiratieboek

De aantrekkelijke en bereikbare stad

‘‘If you plan for cars and traffic, you get cars and traffic. If you plan for people and places, you get people and places’’

William H. Whyte The social life of small urban spaces (1980)

De aantrekkelijke en bereikbare stad

‘‘Wij werken aan bereikbare en aantrekkelijke steden. Samen met u komen we tot een economisch vitale en leefbare stad voor iedereen.’’ Goudappel Coffeng wil een belangrijke speler zijn op het gebied van strategie en ontwerp in de wereld van mobiliteit en ruimte. Dit bereiken we door een nauwe samenwerking tussen u als klant en onze planologen, verkeerstechnisch ontwerpers, landschapsarchitecten en stedenbouwkundigen. Zo werken we samen aan de reis van vandaag en de stad van morgen.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Goudappel adviseert u over mobiliteit en ruimte in alle fasen van het planproces Goudappel Coffeng is als organisatie in staat om opdrachtgevers in mobiliteitsvraagstukken bij te staan over de hele linie. Bij Strategie en Beleid gaat het om het stellen van nieuwe kaders voor projecten vanuit het groot aantal thema’s dat belang heeft bij mobiliteit: economie, milieu, ruimtelijke kwaliteit, welzijn, financiën en bestuurlijke besluitvorming. Binnen die kaders werken we ontwerp projecten uit: verkeerskundig functioneel, met integrale ruimtelijke kwaliteit, financieel haalbaar en met draagvlak bij actoren. Daarnaast hebben we alle expertise in huis om het gebruik van bestaande voorzieningen te optimaliseren (benutting en exploitatie): door parkeerbeleid, DVM, gedragsbeïnvloeding, OV-diensten en fietsgebruik. Ook op het terrein van expertise.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

beheer en onderhoud hebben we

Al deze velden ondersteunen we met onderzoek en informatie uit beschikbare data: uit modellen, verkeersregelingen, mobiele telefoons, geografische databases, milieumetingen, ov-chipcarddata, wifipunten en al wat verder beschikbaar is. Hierdoor kunnen we onze opdrachtgevers in de volle breedte ondersteunen. Maar kunnen we ook grenzen slechten: hoe kan het ontwerp bijdragen aan een bredere strategie voor de stad? Of hoe kunnen we financiële middelen uit exploitatie of beheer aanwenden om tot betere investeringen te komen? De afdeling ontwerp levert aan al onze opdrachten bijdragen. Natuurlijk concrete ontwerpopgaven voor de inrichting van straten, pleinen en hoofdwegen. Maar ook verkenningen, visualisaties, trends, visievorming, gedragsbeïnvloeding of beheersoptimalisatie. Daarom ook bevat dit boek meer dan alleen ontwerpprojecten. Het geeft een indruk van ons boeiende werk als ontwerper in een innovatieve, professionele en zich ontwikkelende organisatie als Goudappel Coffeng.

STRATEGIE EN BELEID

ONTWERP

BENUTTING EN EXPLOITATIE

BEHEER EN ONDERHOUD

De aantrekkelijke en bereikbare stad

SPOORBAANPAD

Ambitiedocument snelfietsroute pag 12

INHOUD

GRONINGEN-ASSEN

Fietsen langs kanaal: beschut of met weids uitzicht? pag 25

FIETSROUTE ZANDWEG

Als onderdeel van Top-5 doorfietsroutes van de stad pag 16

FIETSROUTES

DE ONTBREKENDE SCHAKEL

Variantenstudie F36 tussen Almelo centrum en Waterrijk pag 26

SNELFIETSROUTE NIJMEGEN - BEUNINGEN

BENCHMARK STEDELIJKE INVALSWEGEN

Landschappelijke inpassing terrein woningcorporatie pag 22

Als insiratie voor Westplein pag 30

HOORNSELAAN

KANSEN OP MAAIVELD

Schetsmatige verkenning van mogelijkheden pag 35

Door mogelijke komst Mariatunnel pag 38

REMBRANDTLAAN

Niet langer een barrière tussen beide dorpshelften pag 36

WATERLINIEWEG

Van barrière naar onderdeel van stedelijk weefsel pag 40

DE HOGEWEG BINNEN

Variantenstudie en ontwerp pag 42

De aantrekkelijke en bereikbare stad

HOOFDWEGEN

NIEUWE CENTRUMRING

Als strik om compacte binnenstad pag 46

BREDE SCHOOL NIGTEVECHT

Schakel tussen wonen en het Groene Hart pag 62

AUTOVRIJE WINKELSTRATEN Met aandacht voor bevoorrading pag 50

NIEUW CENTRUMPLEIN

Zorgt voor verbindiNg en leefbaar centrum pag 52

ROTONDE TER AAR

Verbindende schakel tussen twee dorpshelften pag 56

BREDE SCHOOL VARSSEVELD DORPSENTREE ULFT

Shared space zorgt voor verbinding pag 54

OVERRIJDBAAR PLEIN Zorgt voor verbinding tussen voorzieningen en wijken pag 68

Kind centraal, auto te gast pag 64

ONTMOETINGSPLEINTJES

PLEIN ALS JAARKLOK

Verbinding tussen wonen en water pag 69

Koningin Julianaplein Den Hoorn pag 58

VARIANTENSTUDIE

Mogelijkheden Julianaweg Edam pag 66

CENTRUMGEBIED

De aantrekkelijke en bereikbare stad

STATIONSGEBIED

STATION WADDINXVEEN

Als schakel tussen dorp, centrum en water pag 72

STATION AALTEN KRIJGT VOORPLEIN Nieuwe entree voor het dorp pag 76

STATION LEIDEN

VARIANTEN WESTPPLEIN

Ruimtelijke koppeling tussen stedelijke gebieden pag 80

Ruimtelijke en verkeerskundige verkenning pag 84

KNOOPPUNTENBOEK

Aantrekkelijk, bereikbaar en concurrerend Brabant pag 86

VINDBAARHEID UTRECHT

ADIDAS CAMPUS

EĂŠn Adidas campus, twee mobiliteitssystemen pag 90

Probleemstelling, strategie en uitvoeringsplan pag 88

FIETSEN IN TOKYO

TOEKOMSTSTRUCTUUR

Verkenning kansen voor de stad pag 92

Utrecht Science Park pag 94

STRATEGIE

HANDBOEK OPENBARE RUIMTE Als inspiratie voor Eindhoven pag 104

AMBITIEDOCUMENT

STADSBOULEVARD

Maatregelen Utrecht West pag 96

TRANSFERIUM MAASVLAKTE

Rijksweg Malden: ambities slim combineren pag 98

Conceptueel ontwerponderzoek in drie stappen pag 100

TOEKOMSTVISIE SCHUTTERSVELD

Strategische verbinding tussen agglomeratie en binnenstad pag 107

De aantrekkelijke en bereikbare stad

JANTJE BETON SPEELAWARD

In je element in het Regentessekwartier pag 120

PRIJSVRAGEN

SMART CITY, SMART PLACES

Samen werken aan de flexibele stad pag 118

STRUCTUURVISIE

FLEXWAY VERANDERT MOBILITEIT MANHATAN

Terrein hotel en congresgebouwen in het groen pag 110

Prijsvraag ‘Close the Gap’ pag 122

PARKEERTERREIN ALS KWALITEITSIMPULS

Van asfaltvlakte naar visitekaartje kantorenomgeving pag 114

ASSENDORP: ANDERS KIJKEN NAAR PARKEREN Openbare ruimte als verlengstuk van woningen pag 112

ENTREE MET ALLURE

OSLO ON BIKE

Een strategie in drie stapppen pag 124

PARKEREN

Rode loper zorgt voor relatie met parkeerterrein pag 113

FUNCTIONAL AMBIANCE

Verbindt bij stedelijke ontwerpopgaven pag 128

FUNCTIONAL AMBIANCE ONTWERPPROCES KAPTEYNLAAN

Functional Ambiance als instrument bij herinrichting pag 130

De aantrekkelijke en bereikbare stad

P P

De aantrekkelijke en bereikbare stad

P FIETSROUTES

De aantrekkelijke en bereikbare stad

SPOORBAANPAD Ambitiedocument snelfietsroute P

Opdrachtgever: gemeente Almere Jaar: 2015

Wat willen we eigenlijk? Dat is de eerste en misschien wel tevens de belangrijkste vraag van een ontwerpopgave. Bij grote infrastructurele aanpassingen werken we daarom graag met een ambitiedocument. Of beter gezegd: met iedereen áán zo’n ambitiedocument.’ Zo ook voor het spoorbaanpad in Almere. Het resultaat: concrete keuzes betreft ambitieniveau, profiel, herkenbaarheid, imago en beleving voor deze ruggengraat van het fietsnetwerk.

Route met een gezicht Hoe creëren we herkenbaarheid en een eigen identiteit voor het Spoorbaanpad en wat is onze ambitie hierbij?

verkennen hebben we het proces met de gemeente ingestoken aan de hand van drie hoofdvragen: Verkenning Hoe kunnen we het Spoorbaanpad optimaliseren voor de huidige gebruikers?

Deze drie hoofdvragen waren voer voor veel discussie en hebben uiteindelijk geleid tot concrete keuzes voor het Spoorbaanpad. Dit wat betreft ambitieniveau, profiel, herkenbaarheid, imago en beleving.

De strijd met de file Hoe kunnen we het Spoorbaanpad optimaliseren voor potentiële gebruikers, dus ook meer voor de langere afstand gebruikers?

Spoorbaanpad Hoofdfietsnetwerk Regionale fietsroutes

Het Spoorbaanpad is de belangrijkste fietsverbinding voor en door Almere en daarmee ook de fietsslagader van het fietsnetwerk. Door zijn herkenbare ligging langs het spoor en continue karakter, fungeert het Spoorbaanpad als de ruggengraat van de stad. Met het toenemende fietsgebruik in aantallen en vorm en de ambitie van de stad als Bike-city, is het noodzakelijk dat het Spoorbaanpad goed blijft functioneren. De vraag is hoe het Spoorbaanpad een robuuste fietsverbinding kan blijven in de toekomst. Hiertoe hebben we een overzicht gemaakt van trends en ontwikkelingen. Ook hebben we de leden van de projectgroep geïnspireerd met verschillende snelfietsroute gerelateerde kunstwerken en projecten met een hoog ambitieniveau. Om de ideeën en ambitie te 12

De aantrekkelijke en bereikbare stad

500

Spoorbaanpad als ruggengraat in het fietsnetwerk

1000

2000

3000

4000

5000

SP R baan pad

Eigen herkenbare beeldmerk

SPOOR

BAAN PAD T UR

U NB DE

T UR

T UR T UR

ELD

T UR

OO NB

N SSE

TU DE EN RT

A VA

PARKWIJK

POO

IJK

Huidige en toekomstige gebruikers van Spoorbaanpad

Samen ambitie bepalen

FILMWIJK E STAD ALMER

U AT

LIT

IEK

Z MU

ERE

ALM

IPH

EIL AB

OE BL

GE RE

R ST

WIJK

IEK

IEDEN

T UR

IZO

E RD

A VA ST

RA SIE

SL STAAT

Z MU

FA UN

Spoorbaanpad verbindt gebieden en wijken met elkaar

De aantrekkelijke en bereikbare stad

VERKENNING

Hoe kunnen we het Spoorbaanpad optimaliseren voor de huidige gebruikers?

Links: momenteel veel gebruikt voor korte fietsafstanden. Rechts: ambitie is meer lange afstand fietsers op Spoorbaanpad.

DE STRIJD MET DE FILE

Hoe kunnen we het Spoorbaanpad optimaliseren voor potentiĂŤle gebruikers, dus ook meer voor de langere afstand gebruikers?

Lelystad

Almere Amsterdam

ROUTE MET EEN GEZICHT

Hoe creĂŤren we herkenbaarheid en een eigen identiteit voor het Spoorbaanpad en wat is onze ambitie hierbij?

Mogelijke verbinding met regio Amsterdam en Lelystad

Floriade

De aantrekkelijke en bereikbare stad

500

1000

2000

3000

4000

5000

Floriade in 2022 als thema voor Spoorbaanpad?

Filmwijk

SP0,3 R baan pad

4,0

0,3 4,0 elkaar Profiel geeft ruimte voor vier fietsers naast

0,15

1,20

0,15

1,20

0,15

muziekwijk Muziekwijk

regenboogbuurt

literatuurwijk

Almere Poort

bloemenbuurt

molenbuurt

filmwijk

parkwijk

Profiel geeft ruimte voor vier fietsers naast elkaar

0,3

4,0

0,15

1,20

0,15

0,3 4,0 Wanneer noodzakelijk 0,15 1,20 0,15 Asfalt en betonbanden op zelfde niveau: mogelijkheid voor flexibel ruimte gebruik. Asfalt en betonbanden op zelfde niveau: Wanneer noodzakelijk mogelijkheid voor flexibel ruimte gebruik.

Gewenst profiel

Almere stad

Iedere wijk langs het Spoorbaanpad zijn eigen ikoon in het asfalt bij binnenkomst in de wijk

De aantrekkelijke en bereikbare stad

FIETSROUTE ZANDWEG Als onderdeel van Top-5 doorfietsroutes van de stad P

Opdrachtgever: gemeente Utrecht Jaar: 2013

De straat is van iedereen. Je wilt dat ook. Inwoners moeten je straat omarmen, zeker als het een fietsroute betreft. Door samen met hen de straat te ontwerpen bereik je dat effect. Wij begeleiden zo’n proces met de juiste balans. Meeontwerpen en voortgang kan prima samen.

gebruikers van de route en de openbare ruimte. We hebben daarom onze werken ontmoetingsplek ingericht bij de opdrachtgever in huis. Daar kunnen alle betrokkenen elkaar inspireren in het ontwerpproces. Want de ambities zijn hoog: we willen meer mobilisten naar de fiets lokken, we willen ruimtelijke kwaliteit, snelheid in proces, maakbaarheid en dit alles in een bestaande omgeving vol ruimtelijke beperkingen en cultuurhistorie. Juist door samen in de ‘pressure cooker’ te zitten, ontstond het integrale ontwerp dat recht doet aan deze ambities.

Profielen: sferen

Projectleider Edgar de Bruijn van de Gemeente Utrecht verwoordde het als volgt: “we wilden snel én zorgvuldig. Dat was dus geen gemakkelijke opgave. De ‘pressure-cooker’-aanpak werkte goed. In drie maanden tijd kwamen er een IPVE, FO en VO én draagvlak en enthousiasme. De wijze waarop de bewonersbijeenkomst geleid werd en er oog was voor de gevoeligheden en belangen die leefden bij bewoners heeft daar zeer aan bijgedragen. Petje af.”

Er moet meer gefietst gaan worden tussen ‘nieuw’ (Vleuten/De Meern) en ‘oud’ Utrecht (Centrum). Snelfietsroute Zandweg moet, als Top-5 doorfietsroute, een comfortabele, veilige en snelle fietshoofdroute worden die aantrekkelijk, gedragen en maakbaar is. En wel snel: binnen een halfjaar moet gestart worden met de uitvoering op straat. Snel en zorgvuldig: de ‘pressure cooker’ Voor de gemeente Utrecht zorgt de combinatie Goudappel Coffeng met Iv-Infra voor de nieuwe Zandweg het integrale programma van eisen, het ontwerp en de begeleiding van de uitvoering. Om deze opdracht in kort tijdsbestek te realiseren, hebben we gekozen voor ‘pressure cooker’-aanpak van de ontwerpfase. Dit levert aanzienlijke tijdwinst op, met behoud of zelfs versterking van kwaliteit en betrokkenheid. Ons projectteam werkte met strakke tijdlijnen en veel laagdrempelig contact met de toekomstige

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Leidsche Rijn centrum De Meern

De Uithof

Concept: versterken eigen karakteristieken langs de Zandweg

OPNTC E P T E

Rommelig straatbeeld

keerskundige kenmerken domineren. Aangezien we hier in een meer dorpse omgeving zitten, is dit niet bepaald gewenst.

Hoofdfietsroute Zandweg

Aanleiding: Verkeerstechnisch en rommelig straatbeeld

verbijzondering voor kerk, dorpse uitstraling

ecologische waarde

Hoofdfietsroute Zandweg

sociale veiligheid

grote parkeerbehoefte

onderdeel van fietsroute naar scholen

Hoofdfietsroute Zandweg

onveilige kruispunten

terughoudendheid drempels, niet alle woningen zijn onderheid

weinig parkeerbehoefte

historisch karakter park

Hoofdfietsroute Zandweg

verlichting

laden en lossen bedrijven

er wordt hier veel gewandeld

aansluiting op viaduct veel zijstraten, veel autoverkeer

twee richtingsverkeer vrachtautoâ&#x20AC;&#x2122;s Ambitie: Eenheid in de lengte en herkenbaarheid en diversiteit in de breedte van de hoofdfietsroute De aantrekkelijke en bereikbare stad

Profielen: sferen

Profiel Rijksstraatweg

Over de zandweg De fietsroute, één van de Utrechtse Top-5 fietsroutes, verbindt het centrum van de stad Utrecht met De Meern, Vleuterweide en de naastgelegen gemeente Woerden. De route is onderdeel van een cultuurhistorische lijn en heeft een vrij smal profiel met een landelijk karakter. Je fietst langs de waterloop Leidsche Rijn geflankeerd door bomenrijen en aan één kant lintbebouwing. Eén van de functionele wijzigingen is de promotie naar ‘fietsstraat’, waar de auto ‘te gast’ is.

Rijksstraatweg Bestaand profiel

Bestaand profiel

1.00

7.60

Nieuw profielNieuw profiel

1.00 2.10

2.00

0.50

3.50

7.60

Bestaand profiel

0.50

Profielen: sferen

Nieuw profiel

Rijksstraatweg

2.10

Nieuw profiel 4

2.00

0.50

3.50

0.50

zeer breed voor huidig gebruik Hoge rijsnelheid automobilist

zeer verkeerstechnisch beeld

voor

Smalle berm. Geen mogelijkheid langs het water te lopen

1:200

1:100

na Minder ruimte voor asfalt. Meer ruimte voor gebakken klinkers, bomen en groen. Ook het oude ‘jaagpad’ langs het water kan in ere worden hersteld. 18

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Profielen: sferen

Centrum oost 4

weinig ruimte voor terrassen

voor

na?

door parkeren geen contact met water

na? Minder parkeerplaatsen tussen centrum De Meern en water. Meer ruimte voor terrassen en contact met het water.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

 Metamorfose

UTRECHT: van Rijksstraatweg naar snelfietsroute

Vóór 2013

De Rijksstraatweg was vroeger de belangrijkste verbindingsweg tussen

Utrecht en Woerden. De laatste tijd was dit deel van de Rijksstraatweg een vergeten stukje tussen de stad Utrecht en de nieuwbouwwijk Leidsche Rijn. De weg is met zijn maatvoering veel te breed voor het huidige gebruik. De route wordt zeer intensief door fietsers gebruikt. Daarom heeft de

gemeente deze aangewezen als onderdeel van één van de top 5 snelfiets-

foto's: goudappel coffeng/marco fransen

routes van de stad.

Ná 2014

Samen met de bewoners is besloten tot een fietsstraat die past bij deze

dorpse omgeving langs het water. Gebakken klinkers en een relatief

smalle roodbruine asfaltloper geven elke gebruikersgroep hun comfort. Er

is veel ruimte voor de voetganger en

de fietser; de automobilist is er te gast.

Er is extra ruimte gegeven aan groen;

de berm langs de waterloop Leidsche Rijn is verbreed en er zijn nieuwe grote

bomen aangeplant. De komst van de

Reactie:

fietsroute heeft gezorgd voor een

Edgar de Bruijn, projectmanager gemeente Utrecht:

'Het oude beeld paste niet langer bij het huidige gebruik. De komst van de snelfietsroute bood kansen om het brede profiel te versmallen. Ik ben er trots op dat we er samen met de bewoners een prettige en leefbare straat van gemaakt hebben met een mooie uitstraling.'

voor

ruimtelijke kwaliteitsimpuls voor het

gebied. Fietsen langs het water is nu zowel een snelle als aantrekkelijke route naar de stad.

In deze rubriek ‘Metamorfose’ tonen wij u een situatie vóór en ná een ‘verkeerskundige ingreep’. Wilt u ook een metamorfose tonen? Neem contact op met de redactie: verkeerskunde@anwb.nl. Voor meer informatie over het getoonde ontwerp of reactie op deze metamorfose www.verkeerskunde.nl/metamorfose VERKEERSKUNDE 04-14

Artikel: ‘Metamorfose’ in vakblad Verkeerskunde

na Metamorfose: van oude Rijksstraatweg naar Fietsstraat! 20

De aantrekkelijke en bereikbare stad

2013 F Inventarisatie en onderzoeken

2014

IPVE

J FO

A VO

O DO

J RAW

M Uitvoering/directievoering en toezicht

TRADITIONEEL

Inventarisatie en onderzoeken

IPVE/FO IPVE/FO

RAW

Uitvoering/directievoering en toezicht

PRESSURE COOKER

Veel aandacht voor snel en deskundig proces: ‘‘Pressure cooker’’

Samen met bewoners meerdere avonden aan de slag. Terugkoppeling in alle fases: van visie tot en met Definitief Ontwerp. Zorgt voor veel lokale kennis en voor gedragen ontwerp.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

SNELFIETSROUTE NIJMEGEN-BEUNINGEN Landschappelijke inpassing terrein woningcorporatie P

Opdrachtgever: Stadsregio Arnhem-Nijmegen Jaar: 2014

Ontwerpen gaat ook over belangen en zo kansen pakken. Een snelfietsroute mooi direct maken én tegelijk het (privé) buitenterrein van een appartementencomplex een kwaliteitsimpuls geven. Wij schetsten hoe dat kan. De Stadsregio wil voor de snelfietsroute Nijmegen-Beuningen graag een zo rechtsreeks mogelijke route creëren. Dit betekent dat ze graag een bestaand voetpad op het terrein van woningcorporatie Talis willen transformeren naar een snelfietsroute. Aangezien deze grond niet in eigendom is van de stadsregio zal er toestemming moeten komen van Talis en de bewoners van het gebied. Het huidige terrein van Talis is verouderd en gedateerd. De komst van een snelfietsroute over dit terrein kan een kwaliteitsimpuls vormen voor het omliggende gebied. Er liggen kansen om een leeg stuk grasveld te transformeren naar een parkgebied voor de bewoners. Ook is er een kans een fraai voorplein te maken bij de entree van het appartementencomplex. Al met al streven we naar een fietsroute in een aantrekkelijke parkachtige omgeving.

Schetsontwerp 22

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Drie mogelijke varianten

In samenwerking met de stadsregio bepalen we een drietal mogelijke varianten met elk hun voor en nadelen. De voorkeursvariant werken we uit tot een ontwerp om hiermee vervolgens naar Talis en haar bewoners te gaan.

Kans om grasveld te transformeren naar parkgebied voor bewoners.

Kans om gezamenlijk plein met fietsenstallingen te maken voor flats met fietsroute als drager.

Door slimmere parkeerindeling kan bocht een stuk vriendelijker voor fietsers.

Groene parkachtige inpassing met fietsroute als drager.

Mogelijke snelfietsroute biedt kansen voor kwaliteitsimpuls voor omliggende gebied De aantrekkelijke en bereikbare stad

voor

na Mogelijk: Ongebruikt grasveld transformeren naar parkgebied voor bewoners appartementen.

voor

na Mogelijk: CreĂŤren voorplein bij entree appartementencomplex. Snelfietsroute met verdiepte ligging in combinatie met haag zorgt voor beperkte impact. 24

De aantrekkelijke en bereikbare stad

GRONINGEN-ASSEN Fietsen langs kanaal: beschut of met weids uitzicht? P

Opdrachtgever: provincie Drenthe Jaar: 2014

Aan beiden zijden open

Hoe maak je fietsen langs het kanaal aantrekkelijk? Met groene beschutting tegen harde wind. Maar wat betekent dat voor die andere charme: het weidse uitzicht? Langs het kanaal tussen Groningen en Assen worden de mogelijkheden verkend om hier een meer aantrekkelijke fietsroute van te maken. Een kwaliteit van dit gebied is de continue aanwezigheid van het kanaal en het weidse uitzicht vanaf de fiets. Dit laatste is leuk in de zomer, maar in de herfst en de winter heeft deze weidsheid ook veel nadelen. De harde wind maakt het fietsen hier oncomfortabel. Aan Goudappel werd de vraag gesteld welke mogelijkheden er zijn om groen in te zetten om meer beschutting te creĂŤren langs deze fietsroute. En wat heeft dit groen voor effect op het weidse uitzicht?

+ Weids uitzicht - Veel last van westenwind

Bomenrij aan westzijde + Weids uitzicht + Ruimtelijke begeleiding kanaal - Nog vrij veel last van westenwind

Bomenrij aan beide zijden + Weids uitzicht + Ruimtelijke begeleiding kanaal - Nog vrij veel last van westenwind: fietser rijdt onder kroonhoogte

Bomenrij aan beide zijden met onderbeplanting - Geen uitzicht meer over het water + Ruimtelijke begeleiding kanaal + Geen last meer van westenwind

Bomenrijen (met onderbeplanting) aan westzijde + Uitzicht over het water - Minder weids uitzicht + Ruimtelijke begeleiding kanaal + Geen last meer van westenwind

De aantrekkelijke en bereikbare stad

DE ONTBREKENDE SCHAKEL Variantenstudie F36 tussen Almelo centrum en WaterP

Opdrachtgever: gemeente Almelo Jaar: 2011

De F36 is een zijtak van de fietssnelweg F35 en loopt van Almelo naar Vriezenveen. Hierbij doorkruist de F36 de nieuwbouwwijk Waterrijk. Het tracé van de F36 voor Almere en Waterrijk is bekend. Nu is het de opgave een tracé te ontwikkelen voor ‘de ontbrekende schakel’.

Vraagstukken binnen dit gebied zijn: waar kruist de F36 het kanaal? Vervolgens gaat de F36 door het Noorderpark. Willen we de nieuwe route door het park of juist aan de rand van het park inpassen? Wat is de relatie met de voorzieningen in dit Noorderpark? Hoe is de aansluiting met de brug over de singel?

We hebben de verschillende mogelijkheden met bijbehorende voor- en nadelen gebundeld tot vier varianten. Met deze varianten heeft de gemeente inzicht gekregen in de mogelijkheden en is zij gekomen tot een onderbouwde keuze.

Waterrijk

Binnendoor oost

Noorderpark

Ble

sko

F36

lks

ing

Christelijke Scholengemeenschap Het Noordik

Buitenom west

Haghoek

Turfkade

ho fsin

SBO Toermalijn (basisonderwijs)

Binnendoor west

centrum Almelo 28

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Stichting Twents Hippisch centrum

Turfkade

Ko lt

F35

Haghoek

Atletiek

Vier varianten 29

Buitenom oost

! Christelijke Scholengemeenschap Het Noordik

Atletiek

Haghoek

Christelijke Scholengemeenschap Het Noordik

Atletiek

Stichting Twents Hippisch centrum

Turfkade

Haghoek

Stichting Twents Hippisch centrum

SBO Toermalijn (basisonderwijs)

Indiëterrein (in ontwikkeling)

Buitenom west

Binnendoor west

! Christelijke Scholengemeenschap Het Noordik

Christelijke Scholengemeenschap Het Noordik

Haghoek

Atletiek

Turfkade

Atletiek

Turfkade

Stichting Twents Hippisch centrum

Haghoek

Stichting Twents Hippisch centrum

! !

SBO Toermalijn SBO Toermalijn (basisonderwijs) erwij (basisonderwijs)

Indiëterrein (in ontwikkeling)

Binnendoor oost

SBO Toermalijn (basisonderwijs)

Buitenom oost

De aantrekkelijke en bereikbare stad

103 27

P P

De aantrekkelijke en bereikbare stad

HOOFDWEGEN

De aantrekkelijke en bereikbare stad

BENCHMARK STEDELIJKE INVALSWEGEN Als inpiratie voor Westplein Opdrachtgever: gemeente Utrecht Jaar: 2014

Elke ontwerpopgave is uniek maar bouwt ook voort op wat we nu al weten over vergelijkbare situaties. Als grootste adviesbureau op het gebied van verkeer en ruimte weten we waar die vergelijkbare situaties zijn te vinden. Voor de gemeente Utrecht verzamelden wij inspiratie voor het Westplein. Het Westplein is de autoverbinding tussen A2 en de Utrechtse binnenstad. Hoe zien andere stedelijke invalswegen in Nederland eruit?

Voor de gemeente Utrecht bracht Goudappel Coffeng in beeld welke in de praktijk bewezen mogelijkheden er zijn voor een invalsweg als het drukke Westplein. We stelden doelen (zoals afwikkelingscapaciteit, ruimtelijke kwaliteit, oversteekbaarheid, etc.) op en inventariseerden vervolgens Nederlandse voorbeelden die daar invulling aan geven. Van 16 stedelijke invalswegen uit 9 verschillende steden brachten we het profiel kwantitatief en kwalitatief in kaart: maatvoering, intensiteiten, ongevalsgegevens,

mening en ervaring van de gemeente, de thema’s van Functional Ambiance en de principces van Duurzaam Veilig. We interviewden daarbij zowel een verkeerskundige én een stedenbouwkundige of landschapsarchitect over de invalsweg. Het gaat immers om de juiste balans tussen de ‘world of flows’ en de ‘world of places’. Het resultaat legden we vast in een beeldend boekwerk. Deze benchmark liet zien dat een drukke weg geen stedelijke barrière hoeft te zijn. Dat groen, doorstroming en prettige oversteekbaarheid vaak prima samen kunnen. Kortom: een inspirerende bouwsteen in de planvorming.

Intensiteiten < 15.000 à 20.000 mvt/etm 2 x 1 rijbaan met middenberm

De autoverbinding tussen A2 en Utrechtse binnenstad vormt nabij het Centraal Station al jaren een drukke verkeerskundige barrière tussen Lombok, stationsgebied en binnenstad. Dit Westplein moet in de toekomst echter veel meer dan nu gaan functioneren als een plein, een ruimtelijk verbindingsstuk. Hoe kan dat op maaiveld? Een benchmark naar stedelijke invalswegen biedt inspiratie.

Intensiteiten < 15.000 à 20.000 mvt/etm 1 x 2 rijbanen zonder middenberm

Intensiteiten > 20.000 mvt/etm 2 x 2 rijbanen

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Relatie tussen intensiteiten en aantal rijbanen

Willemstraat

Eindhoven

23 meter

Eindhoven

23,5 meter

Deventer

24 meter

Breda

29 meter

Nijmegen

30 meter

Amsterdam

31 meter

Utrecht

32 meter

Nijmegen

Den Haag

36 meter

Mathenesserlaan Rotterdam

38 meter

Vleutenseweg Utrecht

41 meter

Avenue Ceramique

Maastricht

42 meter

IJburglaan Amsterdam

43 meter

pag 68

pag 50

Sint Annastraat

Prinsegracht

pag 62

pag 74

Croeselaan

35 meter

pag 38

pag 32

Overtoom

Nijmegen

pag 80

pag 110

Groesbeekseweg

Marialaan

pag 86

pag 56

Sophiastraat

33,5meter

pag 20

pag 104

Brinkgreverweg

Eindhoven pag 98

pag 92

Aalsterweg

Boschdijk

33,5 meter

Heidelberglaan Utrecht

45 meter

pag 44

pag 26

Benchmark naar 16 stedelijke invalswegen in 9 steden

De aantrekkelijke en bereikbare stad

MARIALAAN

N325

Nijmegen

Keizer Karelplein

ONGEVALGEGEVENS 2008-2012

Auto:

2 x 1 rijbaan met middenberm

Boomsoort:

zuileik

Aantal gewonden:

Openbaar vervoer:

bus op rijbaan

Verlichting:

middenberm

Aantal verkeersdoden:

Fiets:

op parallelweg

Breedte:

35 meter

Langzaam verkeer betrokken:

Parkeren:

langs parallelweg

Functies omgeving:

wonen

ew eg

rts

Aantal ongevallen:

Ha te

gras en bomen

lse we g

A73

Sint Ann astraat

Groen:

g we kse

12.000 mvt/etmaal

Gra

Verkeersintensiteit:

eg ew afs

esb

INRICHTING

Gro

GEBRUIK

Benchmark stedelijke invalswegen

Toelichting De Marialaan (12.000 mvt/etm) is een invalsweg door een woongebied in het noorden van de stad. De weg eindigt aan de achterkant van het station. De weg heeft gescheiden rijbanen met een groene middenberm en groene tussenbermen met bomen. Er zijn bijna geen voorzieningen langs de weg, anders dan een enkele horecavoorziening. De weg heeft daardoor een groen en rustig karakter. De rijbanen zijn 3,25 meter breed met een middenberm van 2 meter. Hierdoor is er niet het gevoel dat er door een drukke verkeerstraat gereden wordt. Sterke punten aan de Marialaan zijn de groene middenberm en tussenbermen, de levendigheid langs de weg door enkele horecavoorzieningen, de parallelweg zodat fietsverkeer van het autoverkeer op de hoofdrijbaan wordt gescheiden en de inpassing van bushaltes in de tussenberm. Punten die beter kunnen zijn de opstelruimtes voor fietsen in de middenberm en de breedte van de parkeervakken in de parallelweg.

Op de Marialaan zijn in de periode 2008-2012 twaalf ongevallen geregistreerd waarbij vier keer langzaam verkeer was betrokken. Dit zijn relatief weinig ongevallen in deze periode. Door gescheiden verkeersstromen ontmoeten de verschillende modaliteiten elkaar weinig. Dit is goed voor de verkeersveiligheid. De straat voldoet grotendeels aan de richtlijnen van Duurzaam Veilig. Idealiter worden alle verkeersstromen gescheiden, dus met een apart fietspad. De parkeervakken zijn te smal waardoor auto’s niet helemaal van de rijbaan af zijn. Voor auto’s op de hoofdrijbaan is de vergevingsgezindheid laag, door hoog opstaande randjes en korte afstand tot lantaarnpalen is de kans op schade bij een foutje redelijk hoog.

Oversteekplaats voor fietsers

“De gemeente Nijmegen is zeer tevreden met deze straat. Het aantal directe aantakkingen op deze weg is verlaagd. Deze zijn op de parallelwegen aangesloten. Dit verhoogt de verkeersveiligheid. Het LARGAS (Langzaam Rijden Gaat Sneller) principe is hier van toepassing.’’

Oversteekplaats voor fietsers

bus op rijbaan

Levendigheid langs weg

Parallelweg met parkeren aan beide zijden. Relatief smalle parkeervakken

Guus Cornelissen, verkeerskundig adviseur gemeente Nijmegen

1,80

3,25

2,00

3,25

1,80

3,70

2,50

3,50

3,00

Voetgangersoversteek bij horeca voortuin

parallelweg

berm en bushalte

rijbaan

berm

rijbaan

0,30

berm en bushalte

parallelweg

parkeren

voetpad

1,50 0,30

voetpad

3,70

0,30

parkeren

1,60

parkeren

2,50

Benchmark stedelijke invalswegen

Voorbeeld: Marialaan, Nijmegen

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Bushalte als onderdeel van berm

Groene inpassing van de weg

Krappe opstelruimte voor fietser

Waardering van de weg aan de hand van Functional Ambiance

Benchmark stedelijke invalswegen

AVENUE CERAMIQUE Maastricht

Aantal ongevallen:

Robinia

Aantal gewonden:

Openbaar vervoer:

bus op busbaan

Haagsoort:

Lonicera

Aantal verkeersdoden:

Fiets:

op vrijliggend fietspad

Verlichting:

tusssen weg en fietspad

Langzaam verkeer betrokken:

aanliggend langs busbaan

Breedte:

42 meter

at Bergerstra

N278 boule vard

bomen en blokhagen

Boomsoort:

Groen:

2 x 1 rijbaan middenberm

sin

15.000 mvt/etmaal

Auto:

8 N27

Maas

Functies omgeving:

ina

ONGEVALGEGEVENS 2008-2012

Verkeersintensiteit:

Parkeren:

g Re

INRICHTING

uctw eg

Wil

Via

GEBRUIK

Viad

rbru

rde

Noo

wonen, winkels, bedrijven en (binnen)pleinen

Benchmark stedelijke invalswegen

Toelichting De Avenue Céramique (15.000 mvt/etm) is een wijkontsluitingsweg in het zuidoosten van het centrum, tussen de Maas en het spoor naar Luik. De weg loopt van de rotonde bij de open afrit van de N278 naar de Wilhelminasingel. De rijbanen bestaan uit een rijstrook van 3 meter breed en een busstrook van 3 meter breed. Daartussen ligt een groene middenberm met dubbele bomenrij van 6 meter breed. Aan de buitenzijden van de rijbanen liggen parkeervakken. Daarnaast zijn bomenrijen, een vrijliggend fiets en een voetpad. In de plinten zitten verschillende luxe winkels als Bang & Olufsen, Swiss Sense en Hästens. Door deze invulling van de plinten, de symmetrische bomenrijen en moderne bouwstijl van de gebouwen aan weerzijde, geeft het de Avenue Céramique een statige en chique uitstraling. Goed aan de weg zijn de gescheiden verkeersstromen, de aparte busstrook, de brede parkeervakken, het groene karakter van de weg en winkels in de plint. Hoewel geen grote publiekstrekkers, zorgen de winkels wel voor beweging op straat. De oversteekbaarheid van de weg is goed door de vele doorsteken van de middenberm. Wel kan de voetganger alleen oversteken op plekken waar een doorsteek is. De haag zorgt er voor dat er niet op iedere gewenste plek kan

worden overgestoken. De verschillende zijstraten zijn door middel van inritconstructies aangetakt, waardoor ze de doorstroming van de hoofdrijbaan niet belemmeren. Door de breedte van het profiel ontstaat een afstandelijkheid tot de bebouwing. De brede stoepen naar de gevels toe zorgen voor veel afstand. Op de Avenue Céramique zijn in de periode 2008-2012 20 ongevallen geregistreerd waarbij 6 gewonden zijn gevallen. In 8 gevallen was langzaam verkeer betrokken bij de ongevallen. Deze ongevallen zijn mogelijk op kruispunten, waar langzame verkeersstromen de autostromen kruisen. Aansluiting

De straat voldoet goed aan de richtlijnen van Duurzaam Veilig. Voor auto’s op de hoofdrijbaan is de vergevingsgezindheid goed. De weg is duidelijk een ontsluitingsweg, de parkeervakken zijn breed genoeg en verschillende verkeersstormen hebben hun eigen infrastructuur.

“Binnen de gemeente zijn we heel blij met het uiteindelijke ontwerp van de Avenue Céramique. De vormgeving en inpassing is een goed voorbeeld dat voor meerdere plekken in de stad wordt gebruikt als ideale toekomstsituatie. De doorstroming is goed (15.000 mvt/ etmaal). Er komen nooit klachten over de straat.’’

Zebra

Keien ingezet als ‘sturend’ elelement

Binnenpleinen langs de weg

Statige laanbomen

Voldoende opstelruimte voor auto

Viviane de Groot, verkeerskundige/stedenbouwkundige gemeente Maastricht

5,00

voetpad

2,00

fietspad

2,00

voetpad

3,00

parkeren

3,00

busbaan

3,00

rijbaan

6,00

middenberm

3,00

rijbaan

3,00

busbaan

3,00

parkeren

2,00

voetpad

2,00

fietspad

voetpad

5,00

Middenberm van haag zorgt voor statig beeld. Oversteekbaarheid voor voetgangers en fietsers alleen mogelijk op aangewezen plekken. Hagen hebben intensief onderhoud nodig.

Waardering van de weg aan de hand van Functional Ambiance

Verlichtingsmast met twee hoogtes

brede parkeerstrook

Middenberm zorgt voor groene en statige uitstraling. Ook biedt het opstelruimte voor auto’s en vormt het een rustpunt voor overstekende fietsers en voetgangers. Fietsers en voetgangers kunnen niet op iedere plek over steken.

Benchmark stedelijke invalswegen

Voorbeeld: Avenue Ceramique, Maastricht

De aantrekkelijke en bereikbare stad

IJBURGLAAN Amsterdam

Nass

auka

Haarlemmerweg

GEBRUIK

INRICHTING

Auto:

A10

Groen:

bomen en hagen

Aantal ongevallen:

2 x 1 rijbaan middenberm

Boomsoort:

Plataan

Aantal gewonden:

bus op rijbaan

Haagsoort:

Beukenhaag

Aantal verkeersdoden:

tram in middenberm

Verlichting:

tusssen weg en fietspad

Langzaam verkeer betrokken:

Fiets:

op vrijliggend fietspad

Breedte:

43 meter

Parkeren:

aanliggend langs rijbaan

Functies omgeving:

wonen, winkels, bedrijven

Openbaar vervoer:

rqstra

De Cle

ONGEVALGEGEVENS 2008-2012

15.000 mvt/etmaal

traat auts Wib

Verkeersintensiteit:

nw eg

A10

Benchmark stedelijke invalswegen

Profiel IJburglaan in Amsterdam

De aantrekkelijke en bereikbare stad

2,30

3,00

voetpad

3,00

fietspad

2,30

voetpad

4,50

parkeren

2,00

rijbaan

9,00

beukenhaag

2,00

tram

4,50

beukenhaag

2,30

Benchmark stedelijke invalswegen

rijbaan

3,00

parkeren

2,30

voetpad

3,00

fietspad

Waardering IJburglaan met Functional Ambiance methodiek

HOORNSELAAN Schetsmatige verkenning van mogelijkheden Opdrachtgever: gemeente Purmerend Jaar: 2014

Voordat we technisch gaan ontwerpen maken we vaak eerst grove schetsen om te zien wat de mogelijkheden zijn. Wat is bijvoorbeeld het ruimtebeslag? We brengen de voor- en nadelen in beeld. Pas als we meer inzicht hebben wat het beste zou werken op deze plek, gaan we verder. Zo ook voor de Hoornselaan in Purmerend.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

REMBRANDTLAAN Niet langer een barrière tussen beide dorpshelften Opdrachtgever: gemeente Veghel Jaar: 2015

Verbinden wat historische infrastructuur scheidt. Misschien is dit wel een leitmotiv van ons ontwerpwerk aan wegen. In Veghel pasten we bijvoorbeeld de Rembrandtlaan/corridor vriendelijker in in het stedelijk weefsel. Smaller, beter oversteekbaar en aantrekkelijker. De Rembrandtlaan en de Corridor vormen samen momenteel een brede infrastructuurbundel tussen beide dorpshelften van Veghel. Vanwege de grote breedte van het verkeersgebied vormt het een barrière tussen de verschillende woonwijken. Ook het grote aantal rijbanen en de hoogteverschillen versterken dit effect.

Creëren waterrijk parkgebied bij voldoende breedte

Aan de noordzijde van de nieuwe Rembrandtlaan worden enkele bouwvelden gecreëerd. Dit biedt kansen de Rembrandtlaan vriendelijker in te passen in het stedenbouwkundige weefsel van Veghel. De totale breedte van het gebied wordt versmald. Ook het aantal rijbanen wordt tot een minimum beperkt om zo de oversteekbaarheid te optimaliseren. Ten zuiden van de nieuwe Rembrandtlaan wordt extra parkgebied ontwikkeld dat een verbinding vormt met het bestaande park. De route wordt continu begeleid door een waterloop. Naast een recreatieve waarde is deze waterloop ook noodzakelijk in verband met waterberging. De Rembrandtlaan krijgt herkenbare bomenrijen aan weerszijden van de weg. 36

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Continue waterloop, liefst ook bij smaller deel

Schetsontwerp Rembrandtboulevard

INTENSITEITEN: mvt/etm in twee richtingen in 2030 bij variant 1 18.000 mvt/etm 20.000 mvt/etm

entree herkenbaarheid

10.000 mvt/etm (korte haak) 26.000 mvt/etm

2 x 1 vanaf kruispunt Sluisstraat en De Leest

2 x 2 tussen kruispunten 1 x 2 op brug, bestaande situatie

entree

Streven naar herkenbaarheid

2 x 2 bestaande situatie

Benodigd aantal rijbanen

De aantrekkelijke en bereikbare stad

KANSEN OP MAAIVELD Door mogelijke komst Mariatunnel Opdrachtgever: gemeente Haarlem Jaar: 2015

Soms ontwerpen we aan hele andere wegen dan het formele studie-object. Waarom? Omdat we kansen zien. Nieuwe infrastructuur betekent immers andere verkeerskundige eisen elders. Dit gebeurde bijvoorbeeld bij een studie naar een nieuwe tunnel in Haarlem. De Mariatunnel maakt het mogelijk wegen die nu als (te) druk worden ervaren slimmer in te richten: veiligere oversteken, meer groen en ruimte voor fiets en voetganger.

voor

Haarlem heeft Goudappel gevraagd een studie uit te voeren naar de haalbaarheid van een nieuwe tunnel, de Mariatunnel. Dit biedt uiteraard kansen voor minder autoverkeer door de stad. Een aantal wegen die nu als druk ervaren worden, zouden heringericht kunnen worden om zo de oversteekbaarheid te verbeteren. Onderdeel van deze studie was het inzichtelijk maken van deze ruimtelijke kansen op maaiveld.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

voor

na Kansen voor 2 x 1 rijbaan Dit zorgt voor veiligere oversteek en betere relatie met het park. De aantrekkelijke en bereikbare stad

WATERLINIEWEG Van barrière naar onderdeel van stedelijk weefsel Opdrachtgever: gemeente Utrecht Jaar: 2011 Park Bloeyendael

De A27 wordt verbreed. Dit biedt kansen om de Waterlinieweg in Utrecht aan te pakken. Deze weg vormt nu een zware verkeersbundel dwars door de stad. Het vormt een sterke barrière in het stedelijke weefsel. Het regionale verkeer maakt nu te veel gebruik van de Waterlinieweg in plaats van de A27. Ook heeft de weg weinig tot geen relatie met de omgeving. De weg is vaak ‘ommuurd’ door schermen en is deels verhoogd uitgevoerd. De Waterlinieweg loopt door een cultuurhistorisch waardevolle omgeving. Een gemiste kans dat dit vanaf de weg niet ervaren kan worden. In deze studie hebben we onderzocht wat de mogelijkheden zijn de weg te transformeren naar meer een verblijfsgebied. De weg maakt zo onderdeel uit van de stad en wordt meer een verblijfsplaats. Het verbindt de verschillende (cultuurhistorische) elementen langs de weg als een kralenketting aan elkaar. De weg blijft een belangrijke verkeersfunctie behouden binnen de stad. Wel wordt regionaal verkeer nu gestimuleerd vaker gebruik te maken van de A27.

40 42

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Rijnsweerd Wilhelminapark

Rietveld Schröderhuis

Kromme Rijn stadion Galgenwaard begraafplaats Kovelswade Lunetten 1

Lunetten 2 Lunetten 3

Lunetten 4

Beatrixpark

sportvelden

AEL

YEND

BLOE

PARK

Rietveld Schröderhuis

WEER

RIJNS NRU

APAR

ELMIN

WILH OUD

RIETVELD SCHRODERHUIS

GAL

stadion Galgenwaard

begraafplaats Kovelswade

WONEN

E RIJ

GEN

KO centrum

WAA R

A28

WA D

rlin iew

!!!

Wa te

A27

RIETVELDTEN SCHRŐDER HUIS

!!!

Lunetten

LUNETTEN

A12

AT R

!!!

PA R

SPORTV

ELDEN WON

LUNETTEN

Lunetten

!!! LUNETTEN

RIETVELD SCHRŐDER HUIS

LUNETTEN

RIETVELD SCHRŐDER HUIS

LUNETTEN

RIETVELD SCHRŐDER HUIS

!!!

RIETVELD SCHRŐDER HUIS

De aantrekkelijke en bereikbare stad

43 41

DE HOGEWEG BINNEN Variantenstudie en ontwerp Opdrachtgever: gemeente Amersfoort Jaar: 2014

1. Huidig met oversteekvoorzieningen Huidige situatie met oversteekvoorzieningen A B P 1,8 m

0,75m 2,25 m

2,0 m

3,0 m

1,25 m

2,2 m

3,85 m

6,5 m

1,25 m

eg kerw 1,0 m

4,4 m

2,5 m

3,0 m

2,5 m

1,8 m

2,2 m

1,85 m

2,5 m

1,8 m

20,00 m

2,25 m

1,7 m

9,6 m

0,9 m

Voor- en nadelen Huidige situatie + Oversteekplaats voor fietsers en voetgangers bij Randenbroekerweg

1,8 m

3. Parallelweg

0,75m 2,25 m

2,0 m

3,0 m

3,85 m

1,8 m

9,3 m

+ Ruimte voor ca 28 parkeerplaatsen (nu 29) + Uitritten passeren geen parkeerstrook: geen kruizen op de weg + Meander bij Sem Dresdenstraat zorgt voor snelheidsverlaging + Rijstroken worden versmald om te snelheid te temperen + Ruimte voor bomen in het profiel (voorbehoud: ondergrondse kabels en leidingen) + Linksafbewegingen naar/vanaf Randenbroekerweg wordt onmogelijk gemaakt: vergroting verkeersveiligheid + Vanaf parallelweg en Sem Dresdenstraat de mogelijkheid om links- en rechtsaf te slaan.

6,0 m

0,75m

2,75 m

2,0 m

21,5m

Bestaand profiel

Huidige situatie met oversteekvoorzieningen 2,25 m

0,7m

2,0 m

1,8 m

1,85 m

2,2 m

7,75 m

3,0 m

2,25 m

0,75 m

2,2m

1,5 m

19,55m Bestaand profiel 1,25 m

2,2 m

3,85 m

6,5 m

2,2 m

1,25 m

B P

- Minder ruimte voor fiets en voetpaden dan in de andere varianten Nader uitwerken - Rommelige situatie door uitritten en parkeerstrook Kan ook als oversteekvoorziening - kabels en leidingen onder fietspad: geenworden asfaltvormgegeven

1,8 m

3,0 m

1,0 m

4,4 m

Bestaand profiel 1,5 m

2,5 m

3,0 m

2,5 m

1,8 m

20,00 m

2,25 m

1,7 m

1,8 m

0,75m 2,25 m

2,0 m

3,0 m

2,25 m

3,0 m

0,7m

2,0 m

1,8 m

19,55m

Bestaand profiel

9,6 m

0,9 m

2,2 m

1,85 m

1,25 m

2,2 m

3,85 m

6,5 m

2,2 m

1,25 m

P 3,85 m

2,00 m

1,5 m

6,0 m

2,6 m

1,8 m

19,55m

1,8 m

9,3 m

3,85 m

6,0 m

0,75m

2,0 m

2,5 m

1,8 m

4,4 m 3,85 m

2,5 m6,5 m

2,25 m

0,75 m

2,2m

2,25 m

1,5 m

1,7 m

1,8 m

1,0 m

t nstraa Dresde

1,53,85 m m

0,9 m

9,3 m

3,55 m

3,85 m

2,00 m

1,5 m

7,75 m

3,0 m

3,85 m

0,75m

6,0 m

2,6 m

2,2 m

1,8 m

1,85 m

2,5 m

2,0 m

2,2 m

2,25 m

6,0 m

1,8 m

0,92,5 m m 2,2 m1,8 m 1,85 m

2,75 m

0,75 m

2,2m

2,0 m

1,5 m

2,5 m

1,8 m

21,5m 7,75 m

3,0 m

19,55m 6,5 m

3,0 m

9,6 m 2,75 m

Bestaand profiel 3,85 m

1,25 m

1,85 m

21,5m

2,2 m

1,8 m

2,5 m

6,0 m

Bestaand profiel

2,2 m

20,00 m

2,25 m 0,75m 1,7 m

Bestaand profiel

1,80 m

1,8mm 2,2

Moeilijk inpasbaar: Eventueel uitgang ten westen van de Randenbroekerweg

3,85 m

Bestaand profiel 1,8 m

9,3 m

1,25 m

2,2 2,5 m m

9,6 m

rweg

Sem

+ Oversteekplaats voor fietsers en voetgangers bij Randenbroekerweg + Bredere fietsen voetpaden + Duidelijke parkeersituatie + Uitritten passeren geen parkeerstrook: geen kruizen op de weg + Vergroting verkeersveiligheid doordat uitritten op parallelweg aansluiten + Meander bij Sem Dresdenstraat zorgt voor snelheidsverlaging + Rijstroken worden versmald om te snelheid te temperen + Ruimte voor bomen in het profiel (voorbehoud: ondergrondse kabels en leidingen) + Linksafbewegingen naar/vanaf Randenbroekerweg wordt onmogelijk gemaakt: vergroting verkeersveiligheid + Kabels en leidingen bereikbaar onder parallelweg

3,0 m

ke enbroe

7,75 m

3,0 m

1,0 m

20,00 m

Rand

1,5 m

2,2 m

1,25 m 3,0 m2,2 m

Bestaand profiel

21,5m

Bestaand profiel

1,85 m

2,75 m

1,25 m

2,25 m

0,75 m

2,2m

1,5 m

eg Ringw

1,80 m

Bestaand profiel

Een Voorvanen nadelen de mogelijke varianten (parallelweg)

De aantrekkelijke en bereikbare stad

1,8 m

2,2 m

enbroe 3,0 m

1,5 m

1,85 m

2,0 m

2,2 m

Rand 1,8 m

Huidige situatie met oversteekvoorzieningen

weg Hoge

Een aantal strategisch geplaatste bomen bij de entree van de weg maakt duidelijk dat de automobilist inmiddels in een woongebied is gereden. Dit dempt de snelheid, maar komt ook de ruimtelijke kwaliteit van de weg ten goede.

0,7m

Bestaand profiel

Tijdens drie sessies hebben we met bewoners gewerkt aan deze invalsweg van de stad. In de oude situatie was het een brede plak asfalt waarop volgens bewoners te hard werd gereden. Vanwege de drukte waren er problemen met de oversteekbaarheid. Door met de bewoners in gesprek te gaan zijn hun belangrijkste aandachtspunten naar voren gekomen. Tijdens de tweede sessie hebben ze zelf hun voorkeur uitgesproken voor een ontwerprichting: namelijk een ontwerp met ventwegen om te fietsen en te parkeren. In de derde sessie is het ontwerp gepresenteerd en zijn nog enkele aanpassingen gedaan.

2,25 m

3,0 m

19,55m

eg Ringw

weg Hoge

De inrichting van de Hogeweg Binnen, tussen de Ringweg en de Stadsring, is vernieuwd. Ook is er een nieuwe riolering aangebracht. De vervanging van de riolering was een uitgelezen kans ook aandacht te besteden aan verkeersveiligheid, aan de wijze hoe de weg is over te steken, een verbeterde ligging van fietsen voetpaden, parkeerhavens en een betere verharding.

Hoofdfietsnetwerk: - Twee vrijliiggende fietspaden - Fietspad in rood asfalt

Parkeren - optimaliseren parkeervoorzieningen

Zijrichtingen: - Voorrangskruispunt of inritconstructie - Verkeersveiligheid kruispunten vergroten

Oversteekvoorzieningen - Oversteekbaarheid verbeteren: middenberm of oversteekvoorzieningen - Vormgeving voetpaden en oversteekvoorzieningen voldoen volgens â&#x20AC;&#x153;Voetpaden voor Iedereenâ&#x20AC;?

Ruimtelijke kwaliteit: - Zicht op de kerktoren behouden - Een strak profiel - bomen in het wegprofiel

Bestemmingsroute vracht: - Goede doorstroming voor het vrachtverkeer - geen snelheidsremmers

Busroute: - Bussen in haltekom - geen snelheidsremmers - weg in asfalt uitvoeren

Wijkontsluitingsweg: - snelheidsregime 50km/h - bromfietsers op de rijbaan

Eis Wens

De aantrekkelijke en bereikbare stad

P P

De aantrekkelijke en bereikbare stad

CENTRUMGEBIED

De aantrekkelijke en bereikbare stad

NIEUWE CENTRUMRING Als strik om compacte binnenstad Opdrachtgever: gemeente Roosendaal Jaar: 2014

Opgave is te komen tot een herkenbaar profiel, passend bij de gewenste uitstraling horend bij het nieuwe centrum. De grote variatie in breedtes (tussen 8 en 20 meter) vraagt om een principe ontwerp dat zowel toepasbaar is bij smalle als brede profielen. Streven is om extra ruimte te geven aan voetganger, fietser, groen en mogelijke voorruimte voor winkels en voorzieningen langs de route.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

A58

Ligging in netwerk

te 20 me

14 meter

2.500 mvt/etm

centrumlus?

30 km/h

50 km/h

5.000 mvt/etm

50 km/h

Centrumring of centrumlus?

25.000 mvt/etm

30 km/h

8m ete r

29 meter

16 meter

5.000 mvt/etm

50 km/h

17 meter

25.000 mvt/etm

centrumring

buitenring

2.500 mvt/etm

30 km/h

buitenring

13 meter

buitenring

centrumring?

A17

8 meter

De gemeente Roosendaal werkt aan haar binnenstad. Om het centrum aantrekkelijk, bereikbaar en leefbaar te maken is de projectorganisatie ‘’Hart voor de binnenstad’’ opgesteld. Deze organisatie streeft naar een compact centrum om zo te komen tot een levendige binnenstad. Om dit nieuwe compacte centrum herkenbaar te maken, wordt er een centrumring ontwikkeld. De vraag aan Goudappel Coffeng is onderzoek te doen naar de mogelijkheden van deze ‘strik om het nieuwe compacte centrum’.

De nieuwe compacte centrumring kent momenteel een grote diversiteit aan straatbeelden, aan bestratingsmaterialen en profielbreedtes. Sommige delen kennen een 50km/h regime, andere delen zijn ingesteld als 30 km/h gebied. Algemeen kan gezegd worden dat de verschillende onderdelen een verkeerskundige en gedateerde uitstraling hebben. Er is veel asfalt toegepast en er is relatief weinig ruimte voor fietser en voetganger.

10 meter

Ontwerpen hoeven niet in één keer te worden gerealiseerd. Gelukkig maar, want soms ontbreekt daarvoor de doorlooptijd of het budget. Wat dan belangrijk is om snel de juiste meters te maken. Met welke fasering en ingrepen komt de essentie van de ambitie het snelst beschikbaar op straat? Ook dit soort slimme groeipaden ontwerpen we.

Grote variatie in beschikbare breedte

Ontwerp nieuwe compacte centrumlus

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Centrumzijde

1,0

10 meter 3,5

fietspad

12 meter

14 meter

1,35

2,5

3,0

1,35 2,0

parkeren

2,15

1,65

tussenruimte

1,50

voetpad

rijbaan

2,00

voetpad

3,50

berm/bomen

3,50

fietspad

2,00

berm/bomen

voetpad

1,50

2,5 0,5 3,0

2,15

3,5

1,0

3,0

1,5

2,0

voetpad

8 meter

rijbaan

Centrumzijde

1,35

3,0

2,0

14 meter

3,65

3,5

1,35

3,0

2,5

3,65

3,5

1,35

3,0

2,0

Centrumzijde

16 meter 18 meter

14 meter

Boven: eerder ontwerp van gemeente Onder: nieuw ontwerp 48

De aantrekkelijke en bereikbare stad

5,65

3,5

1,35

3,0

2,0

2,5

5,65

3,5

1,35

3,0

2,0

2,5

2,0

voetpad

2,0

parkeren

3,0

rijbaan

1,35

tussenruimte

3,5

fietspad

voetpad

2,15

2,5

18 meter

Model voor principe ontwerp toepasbaar in verschillende breedtes.

Presentatieposter ontwerp centrumring

Goudappel Coffeng heeft naast het ontwerp ook geadviseerd over rijrichting en kostenbesparing. Dit laatste door middel van fasering en tijdelijke strategische ingrepen.

Materialisering. Van gevel tot gevel gebakken klinkers. Auto op asfalt (50 km/h). Veel ruimte voor fiets en voetganger aan centrumzijde. Continue begeleiding door middel van bomenrij.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

AUTOVRIJE WINKELSTRATEN Met aandacht voor bevoorrading Opdrachtgever: gemeente Brugge Jaar: 2014

voor

De aantrekkelijke en bereikbare stad

De kracht van ons is dat wij mobiliteit begrijpen. Een ontwerpopgave is vaak meer dan alleen de uitwerking op straat. Autovrije winkelstraten vergen bijvoorbeeld een oplossing voor bevoorrading van de winkels, een citydepot bijvoorbeeld. Dat soort zaken vooraf visualiseren helpt altijd. In Brugge maakten wij deze artist impressions De stad Brugge ervaart overlast van autoâ&#x20AC;&#x2122;s in de winkelstraten. Ze willen graag onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de winkelstraten in het centrum autovrij te maken. Aandachtspunt hier is de bevoorrading van de winkels. Goudappel Coffeng deed in samenwerking met ons collega bureau MINT in BelgiĂŤ een studie naar de kansen en mogelijkheden. Onderdeel hiervan was het opstellen van een reeks artist impressions van een mogelijke situatie. Zo worden ruimtelijke kansen inzichtelijk gemaakt voor ondernemers, bestuurders en bewoners.

voor

De aantrekkelijke en bereikbare stad

NIEUW CENTRUMPLEIN Zorgt voor verbinding en voor leefbaar centrum Opdrachtgever: gemeente Capelle aan den IJssel Jaar: 2015

Een overrijdbaar plein is vaak de verkeerskundige oplossing voor gebieden met een ontmoeting of verblijfsfunctie. Dat laatste kan worden versterkt door een goede inbedding en vormgeving van zo’n plein. Dat deden we bijvoorbeeld voor het centrumgebied van Capelle aan den IJssel Capelle aan den IJssel wil het centrumgebied graag aangenamer maken. Huidig probleem is het verkeer dat door de rijsnelheid en verkeersruimte een barrière vormt in dit gebied. Goudappel Coffeng is gevraagd te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om van dit gebied een prettiger centrumgebied te maken, waar het aangenamer is voor de bezoeker. Het gebied bevat verschillende functies, zoals het gemeentehuis, de bibliotheek, het theater, een bank, een metrohalte en het winkelcentrum. In onze schets wordt een pleinomgeving gecreëerd, die een verbinding legt tussen al deze functies. Ook wordt een koppeling met het water gemaakt. In deze pleinverharding is op subtiele wijze weergegeven waar de auto’s horen te rijden. Doordat de rijbaan bestaat uit dezelfde verharding als de rest van het plein zal de automobilist zijn gedrag aanpassen. De rijsnelheid zal omlaag gaan en hij zal meer te gast zijn in dit centrumgebied. De barrière, die het verkeer hier momenteel vormt, wordt hierdoor sterk verminderd.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

CENTRUMPLEIN Capelle aan den IJssel

Waardering

HUIDIG Albert Heijn

Ambitie

KANSEN CENTRUMPLEIN

Bibliotheek

• • • • • •

Isala Theather

Rabobank

Duidelijk onderscheid tussen verkeersruimte en verblijfsruimte. Auto op asfalt. Hierdoor relatief hoge rijsnelheid en hoge intensiteit. Weg is barriere voor voetgangers. Plein heeft daardoor niet de verbindende functie die het zou kunnen hebben.

Pleinverharding van gevel tot gevel. Plein als verbinding tussen functies en voorzieningen. Gebied voor voetgangers en verblijven. Auto te gast. Lijnenspel in verharding (mogelijk verhoogd) heeft relatie met ingangen voorzieningen. Koppeling met water: verbijzondering. Verblijven aan water. Beide entrees van pleinomgeving gekoppeld aan water. Vanaf hier staat verblijven centraal en is auto te gast.

Capelle Centrum

FUNCTIONAL AMBIANCE

Shared space • lijnenspel accentueert dwarsrelatie • Lijngoten als subtiele afscheiding tussen auto- en voetgangersgebied •

INSPIRATIE

Shared space Volledige menging

• Rijloper in andere kleur klinker, wel op zelfde niveau. • Fysieke geleiding en afscheiding door middel van boombakken

Winkelcentrum Koperwiek

Gemeentehuis

voor

Exhibitionroad, Londen

voor

Rademakerstraat, Soesterberg

voor

Steenstraat Arnhem

Shared space • Rijbaan verlaagt met zelfde klinkers. Opgesloten in schuine brede banden. • Fiets en auto gemengd. • Minder autoparkeren, meer fietsparkeren. • Meer ruimte voor voetgangers. • Meer ruimte voor uitslallingen winkels • Meer ruimte voor bomen.

Shared space • Kruispunten volledig shared space. Van gevel tot gevel 1 niveau. • Kruispunten verhoogd uitgevoerd. Rijsnelheid auto hierdoor structureel omlaag.

CPY039/Asm 24 juni 2015

Steenstraat Arnhem. Kruispunten volledig shared space.

Totaalposter met schetsontwerp en referentiebeelden

Schetsontwerp overrijdbaar centrumplein Capelle aan den IJssel De aantrekkelijke en bereikbare stad

DORPSENTREE ULFT Shared space zorgt voor verbinding Opdrachtgever: gemeente Oude IJsselsstreek Jaar: 2011

Een krachtig ontwerp sluit maximaal aan bij de kracht van de Genius Loci: de eigenheid van de locatie. Wat maakt het gebied zo uniek? In Ulft creëerden we een dorpsentree gebaseerd op de kracht van de Genius Loci ter plaatse: ontmoeten bij het water. Bijzonder aan dit ontwerp is de wijze waarop het verblijfsgebied en de (doorgaande) verkeersfunctie op elkaar aansluiten. Oversluis als entree van het dorp De kruising vormt aan de oostkant van Ulft de hoofdentree van het dorp. Deze plek wordt gekenmerkt door een aantal horecagelegenheden. Ook zijn er concrete plannen een uitkijkpunt aan de Oude IJssel te creëren om meer relatie met het water te krijgen. Om deze voorzieningen meer tot hun recht te laten komen en om van deze plek meer een entreegebied te maken, wordt het gebied getransformeerd tot een verblijfsgebied in plaats van hoofdzakelijk een verkeersgebied zoals nu het geval is. Ruimte voor de voetganger De kruising is momenteel een relatief druk gebied met een doorgaand verkeerskarakter. De verkeersintensiteiten zijn vrij hoog zodat het voor voetgangers niet gemakkelijk is aan de overkant te komen. Aangezien hier een nieuwe verblijfsplek aan het water wordt gecreëerd, zal deze oversteekbeweging van voetgangers steeds belangrijker worden. 54

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Nieuw plein als eindpunt en als verbindend element Het nieuwe verblijfsgebied wordt vorm gegeven als een overrijdbaar plein en is het eindpunt van de weg die uit het centrum komt. Deze weg is een belangrijke wandelroute. Binnen dit verblijfsgebied zijn de twee horecagelegenheden met hun terrassen en het nieuwe uitkijkpunt aan het water de belangrijke plekken. Deze drie trekkers binnen het gebied worden goed met elkaar verbonden en zullen elkaar hierdoor versterken. Verharding Het gebied rondom het plein wordt verhoogd uitgevoerd en bestraat met gebakken klinkers. Dit zorgt voor een meer dorps karakter. Ook leidt dit tot een lagere rijsnelheid bij de automobilist en tot een hogere attentiewaarde. Het plein zelf wordt uitgevoerd in gebakken klinkers en kinderkopjes. De rand van het plein en de lijnen op het plein bestaan uit kinderkopjes. Dit lijnenspel heeft door de dwarsrichting op de rijrichting een snelheidsremmende werking. Ook begeleiden de lijnen de wandelaars naar het uitkijkpunt aan de Oude IJssel.

Bestaande situatie

Zitelementen Op het plein worden langwerpige zitelementen geplaatst. Deze hebben naast een bankfunctie tevens een afscheidende functie van de terrassen en sturen tegelijkertijd de oversteekbewegingen van voetgangers. De zitelementen worden, evenals de keermuur aan de Oude IJssel, uitgevoerd in schanskorven.

Plein als eindpunt en als verbindend element

•• • • • •• • • • •••••••••••• VB

r ve

6-1 ASF

1 VB

asfaltverharding

ASF

KK VB

ASF Bt

asfalt met streetprint BKK

Ruimte voor afgeschermde terrassen

eetcafé de Sluis uari 2010) (afgebrand 8 febr

gebakken klinkerverharding

9002 G Bt

7 5 ra st st or rv

D B. F.

te maken voetgangersbrug

3 2

Overrijdbaar plein uitgevoerd in gebakken klinkers en kinderkopjes (15*15 cm). Zowel randen plein (zes rijen dik) als lijnen op plein (drie rijen dik) bestaan uit kinderkopjes. Op plein is ruimte voor terrassen en zitelementen (schanskorven met egaal stenen of houten zitoppervlak). Fietsstroken suggestie wordt doorgezet door middel van punaises in verharding. Op centrale deel van plein wordt ‘shared pace’ toegepast. Ook dit vlak bestaat uit kinderkopjes.

café het wapen van Ulft

Nieuw aan te planten boom, Plataan te maken damwand (bovenzijde schanskorven) Veilige oversteek voor voetgangers

Scorpio café/biljart

Nieuw aan te planten boom, Plataan

10 te maken damwand (bovenzijde schanskorven) gebakken klinkerverharding

Nieuw aan te planten boom, Plataan

Bongersstraat asfaltverharding

De aantrekkelijke en bereikbare stad

31 55

ROTONDE TER AAR Verbindende schakel tussen twee dorpshelften Opdrachtgever: provincie Zuid-Holland Jaar: 2011

Kijken vanuit meerdere invalshoeken leidt tot meer resultaat bij een ontwerpopgave. Dat neemt niet weg dat ook met een multidisciplinaire bril afwegingen nodig zijn. Of beter gezegd: gefaciliteerd moeten worden. Hoe belangrijk is die verblijfskwaliteit in dit geval? Voor Ter Aar ontwierpen we bijvoorbeeld drie denkrichtingen voor meer fiets-veiligheid op een rotonde die op de schop ging.

De provincie Zuid-Holland voert een trajectstudie uit naar de provinciale weg N460a tussen de N207 bij Alphen aan den Rijn en de Aardammerbrug in Ter Aar. Aandachtspunt is de rotonde bij Ter Aar. Deze enkelstrooksrotonde is in 2001 aangelegd, maar wordt als onveilig ervaren door (brom)fietsers. Goudappel Coffeng is gevraagd een ontwerpstudie uit te voeren en inzicht te geven in de verschillende mogelijkheden voor deze plek. De rotonde fungeert, samen met de kruising aan de overzijde van het kanaal, als een schakel tussen beide dorpshelften. Deze plek is dus cruciaal op verschillende schaalniveaus.

Schakel tussen twee dorpshelften 56 108

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Schakel tussen voorzieningen

De gemaakte varianten kunnen we opdelen in twee hoofd ideeën. We kunnen de inrichting aanpassen aan de hoofdstroom van het doorgaande verkeer. Deze is van zuid naar west. Zo kan de fietser een vrijliggend pad krijgen. Of we handhaven de rotonde met hierin andere maatvoering en meer ruimte voor de fietser. Deze varianten lopen uiteen van zeer verkeerstechnisch tot meer ruimtelijke kwaliteit. Door er een ‘pleinachtig’ gebied van te maken ontstaat meer verblijfskwaliteit in het dorp en een betere relatie met het water.

Variant: ‘Plein’ aan het water

Variant: Verkeerstechnische rotonde

Variant: Doorgaande richting De aantrekkelijke en bereikbare stad

109 57

PLEIN ALS JAARKLOK Koningin Julianaplein Den Hoorn Opdrachtgever: gemeente MIdden-Delfland Jaar: 2011

Een krachtig ontwerp bouwt voort op de kracht van de Genius Loci: de eigenheid van de locatie. Wat maakt deze plek uniek? Hoe kan ik deze gebruiken voor mijn doel? In Den Hoorn transformeerden wij het Julianaplein. Parkeren werd ontmoeten en levendigheid. De genius Loci van het Koningin Julianaplein zijn de 24 grote platanen. Het Koningin Julianaplein in Den Hoorn heeft een gedateerde uitstraling en weinig relatie met haar omgeving. Maar het plein heeft ook 24 oude imposante platanen. In dit ontwerp staan de 24 platanen representatief voor de 24 uren van de dag en functioneren ze als een jaarklok op het plein. Het plein is omsloten door woningen en maatschappelijke voorzieningen, zoals een dorpscentrum en het toekomstig te ontwikkelen gezondheidscentrum. De 24 platanen op het plein zorgen voor een min of meer mediterrane sfeer. Het plein ontleent hieraan haar identiteit. In de zomer voorzien ze het plein van een groen dak en in de winter zorgt het schaduwspel van de bomen voor een markant beeld.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

De 24 platanen staan representatief voor de 24 uren van de dag. In de verharding worden lijnen aangebracht, die bestaan uit overrijdbare grondspots. Deze corresponderen met de schaduwlijn van de boom. Om er echt een jaarklok van te maken, wordt deze schaduwlijn weergegeven op vier momenten in het jaar. Dit zijn: 21 maart, 21 juni, 21 september en 21 december. Op deze manier ontstaat een spel van lijnen in de verharding. Plataan 5: vijf uur ‘s ochtends Bij plataan 5, wanneer het 05.00 uur ‘s ochtends is, komt de zon in de zomer op. Hier is dan ook de eerste schaduwlijn te zien. Gedurende de ochtend komen er steeds meer lijnen bij. Om 09.00 uur, bij plataan 9, is het immers ook in de winter al licht. Vanaf hier hebben de platanen dus vier schaduwlijnen, één voor ieder seizoen. In de avond krijgen de platanen weer minder schaduwlijnen. Vanaf boom 17, wanneer het 17.00 uur is, verdwijnt in het winterseizoen de zon. Hier heeft de boom geen vier schaduwlijnen meer, maar drie. Zo ontstaat als het ware een ‘dagzijde’ en een ‘nachtzijde’ op het plein. De dagzijde is het zwaartepunt wat betreft het schaduwlijnenspel. In de nacht zijn er vanzelfsprekend geen schaduwlijnen en ontstaat er ruimte voor voorzieningen als een jeu-deboulesbaan en een speeltuin. De dagzijde blijft vrij van voorzieningen, zodat het lijnenspel goed tot zijn recht komt.

Van gevel tot gevel Het plein wordt in zijn geheel iets opgetild en strekt zich van gevel tot gevel uit. Op deze manier is de automobilist te gast en ontstaat er een sterkere relatie tussen het dorpscentrum en het gezondheidscentrum en de woningen aan de overzijde van het plein. De verharding bestaat uit lange verhardingselementen met een variërende breedte en lengte. De twee rijen platanen worden in het plein verankerd door twee natuurstenen banden. Deze twee lijnen verbinden de platanen met elkaar. Op deze banden is bij elke boom ruimte voor een steen met hierin beschreven welk uur de boom zich representeert. Banken met geleidende werking Op het plein is ruimte voor kunst uit eigen regio. Zo kan er bijvoorbeeld een gedicht over de platanen groot in de verharding worden aangebracht. Op de ‘middenstip’ van het plein is ruimte voor uitleg van de jaarklok bestaande uit de 24 platanen. Daarnaast komen er meerdere betonnen zitelementen. Naast een zitfunctie hebben de banken tevens een geleidende werking. De twee lange banken in de dwarsrichting markeren het vergrootte terrein waarop het jaarlijkse dorpsfeest plaatsvindt. De kleinere banken in de lengterichting tussen de platanen voorkomen fout parkeergedrag op het plein en voorkomen dat kinderen zomaar de straat op rennen. Mocht het wenselijk zijn, dan zijn de banken te allen tijde te verplaatsen.

N O

14 12 15 11 16 10 17 9 18 8 19 7 20 6 5 21 22 4 23 3 2

13 14 12 15 11 16 10 17 9 18 8 19 7 20 6 5 21 22 4 23 3

dag

nacht

24 1

Z iedere plataan staat voor een uur van de dag

door uurverdeling ontstaat er een dagzijde en een nachtzijde op het plein

24 platanen, 24 uren in een dag 4 seizoenen in een jaar dit alles zichtbaar op het Koningin Julianaplein als jaarklok 25

principe jaarklok  17 18



 







De aantrekkelijke en bereikbare stad

33 59

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Feestelijke opening Koningin Julianaplein Den Hoorn

De aantrekkelijke en bereikbare stad

BREDE SCHOOL NIGTEVECHT

Schakel tussen wonen en het Groene Hart Opdrachtgever: gemeente Stichtse Vecht Jaar: 2011

Ontwerpen doen we altijd met een scherp beeld van de gebruikers op ons netvlies. Het meervoud is hierin belangrijk: openbare ruimte wordt gebruikt door veel verschillende mensen. Het is ons vak om daarin de juiste ‘normgebruikers’ te definiëren en het ontwerp daarop te toetsen of toe te snijden. Bij de brede school Nigtevecht leidde dat tot een ontwerp met een zachte overgang tussen school en verkeersomgeving, tussen veilige ‘kindomgeving’ en de veel gevaarlijkere ‘grote mensen-met-auto’somgeving’ op weg naar huis.

nieuwe gebied op de bestaande structuur van het dorp. Andere ontwerpthema’s hier zijn o.a. (fiets)parkeren, veiligheid van spelende kinderen en waterberging. Onze visie voor de samenwoonschool is gestoeld op twee pijlers: ‘creatieve speelruimte’ en ‘auto te gast’.

De gemeente Stichtste Vecht ontwikkelt aan de dorpsrand van Nigtevecht een samenwoonschool. Deze samenwoonschool bestaat uit twee basisscholen, een kinderopvang en in de toekomst is eventuele uitbreiding met een bibliotheek mogelijk. De samenwoonschool vraagt door haar ligging als inprikker in het Groene Hart om een goede landschappelijke inpassing in het open weidegebied. Een andere uitdaging is de aansluiting van het

Auto te gast Voor kinderen in de basisschoolleeftijd is zelf te voet en te fiets naar school gaan een belangrijke leer- en verkeerservaring. Deze dagelijkse praktijk maakt hen vertrouwd met hun weg door het verkeer en maakt het mogelijk hun belevingswereld te vergroten. In het ontwerp is voorkomen dat de verkeersruimte de verblijfsruimte gaat domineren. Kinderen en natuurlijk fietsers en wandelaars van alle leeftijden horen het beeld rondom de school te domineren, de auto is er te gast.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Creatieve speelruimte De schoolomgeving wordt een ruimte met veel creatieve speelaanleidingen. Dit hoeven niet per definitie speeltoestellen te zijn. Een speelaanleiding kan al bestaan uit een grastalud, dat voor kinderen aanleiding is om te gaan spelen en te gaan ontdekken. Het wordt een plek waar kinderen leren samenspelen en samenwerken en waar ze zich veilig voelen. Het wordt een plek waar positief gedrag wordt gestimuleerd en kinderen worden uitgedaagd. De benodigde waterberging in het gebied kan ook een educatieve waarde voor kinderen hebben.

Ontvangstruimte als verbindende schakel Het gebied van de nieuwe samenwoonschool bestaat uit verschillende onderdelen, zoals het schoolplein, een ijsbaan, het woonerf van de aansluitende woonwijk, het nieuwe parkeergebied, een bestaande belangrijke fietsroute naar Weesp en een fietsroute naar het centrum van Nigtevecht. Om deze verschillende onderdelen sterk met elkaar en met de dorpstructuur te verbinden, wordt de ontvangstruimte geïntroduceerd. Dit is een plein waar al deze ruimtes en structuren samenkomen. Het is een plek die zorgt voor verbinding en waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Tegelijkertijd wordt hierdoor de overgang voor kinderen van het schoolplein naar de openbare weg verzacht. Bij het ontwerpproces zijn diverse partijen betrokken, zoals de directeuren van de verschillende basisscholen, de dorpsraad, politie, brandweer, omwonenden en de architect van de samenwoonschool. Deze nauwe samenwerking heeft geleid tot een gedragen ontwerp dat op maat is gemaakt.

Legenda Verharding Ontvangstruimte, betontegels 50cm * 50cm, grijs Lijnen bestaan uit granieten keien, breedte: 3 keien Ontvangstruimte wordt verhoogd uitgevoerd Rijbaan, (bestaande) klinkers Entree schoolplein en langzaamverkeerloper, betontegels 40cm * 40cm, zandkleur Loper wordt verhoogd uitgevoerd Pad naar ijsbaan, grasbetonstenen

Parkeergebied, granieten keien, grof Parkeerplaatsen, granieten keien, vlak Stoep, bestaand, betontegels 30cm * 30cm, grijs Wandelgebied, (bestaande) gebakken klinkers, halfsteensverband

Fietsroute naar Weesp, asfalt De Flambouw

Verharding schoolplein, betontegels, 30cm * 30cm, grijs Gekleurde speelstenen als afscheiding tussen beide schoolpleinen, betontegels, afmetingen variabel. Gekleurde stenen als begin- en eindpunt grondspotlijnen betontegels, 60cm * 60cm

De Tweemaster

Inrichtingselementen Plantenbak FalcoBloc met hout afmeting: 200cm x 60cm x 60cm (lxbxh) In combinatie met fietsparkeren Betonnen zitelement, 1,5m*1,5m, hoogte 50cm Kinderopvang De Boerderij

Houten brug Vlonderplein ijsbaan, eventueel ruimte voor koek en zopie

Ruimte voor (ondergrondse) container(s)

44 48 48

Hekwerk/poort, hoogte circa 1 meter LED-verlichting in verharding. Verbinding tussen hoofdentree schoolplein en de drie ingangen. Kan eventuel ook worden uitgevoerd in gekleurde tegels

Groen en water

bur

ers

Pet

Waterloop Beukenhaag. Wordt aangeplant met hekwerk in het midden, zodat meteen voldoende afscherming bereikt wordt.

49 49

Knotwilg

55 55

nst

rte

Bomen langs loper en pad naar ijsbaan Fraxinus americana var. microcarpa, Amerikaanse es Hoogte tot circa 15 meter, gesloten eivormige kroon

26 1

Inheemse boomsoorten, zoals es en wilg.

15 31

raa

53 53

t ech nV st e

Verlichtingsarmatuur. Lichtmasten op schoolplein 10 meter hoog, op ontvangstruimte en parkeerkamer 6 meter hoog

ur rsb

Pet

Fietsparkeren

schaal 1:250, 1 cm is 2,5 m

januari 2011 LNE012/asm

Kle

status: definitief ontwerp

u in M

45 45

ide

De aantrekkelijke en bereikbare stad

13 63

BREDE SCHOOL VARSSEVELD Kind centraal, auto te gast

Opdrachtgever: gemeente Oude-IJsselstreek Jaar: 2012

Soms krijgen we een vraag met knellende kaders. Dan stellen we die ter discussie. Juist in de overgangen tussen gebieden liggen de kansen of ontstaat bijvoorbeeld de verkeersonveiligheid. Een schoolomgeving is niet gebaat een architect van het complex die tot het hek van het schoolplein ontwerpt en een mobiliteitsadviseur die vanaf dat hek aan de slag gaat. In Varsseveld hebben we ons hard gemaakt voor een integraal ontwerp van de totale schoolomgeving: een speelstraat.

De eigenlijke opgave was een ontwerp te maken voor de straat waaraan de nieuwe brede school in Varsseveld ligt. We hebben er voor gepleit niet tot en vanaf het schoolhek te ontwerpen, maar te streven naar één integraal ontwerp voor de totale schoolomgeving waar het kind centraal staat en de auto te gast is. Dit bereiken we door een ‘speelstraat’ te ontwikkelen met veel ruimte voor langzaam verkeer en speelaanleidingen. Onderzoek toont aan dat zichtbaarheid van kinderen en speelaanleidingen veel meer invloed op het rijgedrag van automobilisten heeft dan sec fysieke maatregelen zoals drempels en versmallingen. De hoofdstructuur van de speelstraat bestaat uit een fietsstraat. De fietser staat centraal en bepaalt de rijsnelheid. Om bij de ‘zoen en zoef’ (Kiss & Ride) te komen, kunnen ouders hun auto keren bij de ‘smiley rotonde’. Rondom de smiley

rotonde staan elementen waarop kinderen kunnen zitten en spelen. Wanneer er geen auto’s zijn, kan de smiley rotonde als podium fungeren met hieromheen tribunes. Wanneer ouders met hun kinderen mee willen lopen, zoals bij de onderbouw en de kinderopvang, dan kunnen ze hun auto parkeren op het ernaast gelegen parkeerterrein van de sporthal. Om de automobilist er extra op te attenderen dat hij een schoolomgeving binnenkomt zijn aan beide zijden entrees aangebracht in de verharding. Hier staat ‘welkom in de speelstraat’ met hierbij het logo van de school uitgevoerd in thermoplast. We kiezen ervoor om geen paaltjes toe te passen om het rijen parkeergedrag van de automobilist te sturen. In plaats hiervan gebruiken we fysieke middelen die multifunctioneel zijn en tegelijkertijd ook een zitfunctie hebben of een speelaanleiding zijn.

2,5

plein bovenbouw

64 10

De aantrekkelijke en bereikbare stad

0,75

3,0

fietsstraat

0,75

bedrijventerrein

Referenties fie

Fietsstraat Schijn

De aantrekkelijke en bereikbare stad

11 65

VARIANTENSTUDIE Mogelijkheden Julianaweg Edam Opdrachtgever: gemeente Edam-Volendam Jaar: 2014

De materialisering is een stuurmiddel in de openbare ruimte. Het ondersteunt het verbinden van gebieden en vergroot het invloedsgebied van een ruimtelijke kracht. Gecombineerd met de juiste verkeerskundige concepten leidt dat tot de vaak gewenste combinatie: effectieve ontsluiting én oversteekbaarheid en sfeer voor de voetgangers. Ons ontwerp verbindt de sfeer van de winkels en haven met de wandelpaden in het groen. We ontwierpen drie varianten om de barrièrewerking van de drukke ontsluitingsweg te minimaliseren. Dat leidt tot een goede oversteekbaarheid. Met terugkomende materialisering tilden we daarnaast de sfeer ‘over de weg heen’.

Ze es tra at

Het gebied tussen de Julianaweg en de Zeestraat moet opnieuw worden aangepakt. De Julianaweg is een drukke ontsluitingsweg en de Zeestraat is een winkelstraat die eindigt op de Markt. Deze Markt is een schakel met het havengebied. De uitdaging is enerzijds het verkeer op de Julianaweg voldoende af te wikkelen, maar anderzijds is de uitdaging om van deze Julianaweg een minimale barrière te maken. Het groengebied met een wandelroute (het Edammerpad) kan namelijk een fraaie relatie krijgen met de Zeestraat en zo verder via de Markt naar het havengebied. Dit versterken we door het gevoel van de Zeestraat over de Julianaweg heen te tillen wat betreft materialisering en zo ook een verbinding te maken met het water. Het is dus zaak voldoende aandacht te besteden aan de oversteekbaarheid en beleving vanuit de voetganger.

Partycentrum AMVO

Volendams museum

Markt

We hebben de volgende verkeerskundige varianten gemaakt: rotonde (1), rotonde met Largas (2) (Langzaam Rijden Gaat Sneller) en met Largas (3).

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Verbinding tussen groen buitengebied en centrum/haven.

Variant rotonde

Variant rotonde en LARGAS (Langzaam Rijden Gaat Sneller)

Variant LARGAS (Langzaam Rijden Gaat Sneller)-

De aantrekkelijke en bereikbare stad

OVERRIJDBAAR PLEIN Zorgt voor verbinding tussen voorzieningen en wijken Opdrachtgever: gemeente Rijssen Jaar: 2014

Verschillende centrumvoorzieningen lagen als een eiland tussen de doorgaande wegen. Met een overrijdbaar plein, een shared space, bouwden we een brug naar de rest van het dorp. De auto is hier even te gast. De gemeente Rijssen heeft Goudappel gevraagd te kijken naar de mogelijkheden om de directe omgeving van het winkelcentrum leefbaarder, veiliger en vriendelijker te maken. Hiertoe hebben we een ontwerpschets gemaakt waarbij de omgeving van het eiland wordt ingericht als een 30 km/h gebied. Ter plaatse van de kerk en supermarkt wordt door middel van shared space een overrijdbaar plein gecreĂŤerd. Hier wordt voor langzaam verkeer een prettige verbinding met de overzijde gemaakt. De automobilist is hier even te gast. De voorzieningen worden zo te voet en per fiets beter bereikbaar vanuit de omliggende woonwijken.

basisschool De Ronde Maat basisschool Constantijn kerk winkelcentrum

supermarkt

De aantrekkelijke en bereikbare stad

kerkelijk centrum De Hoeksteen

ONTMOETINGSPLEINTJES Verbinding tussen wonen en water Opdrachtgever: gemeente Dalfsen Jaar: 2011

Deze ontmoetingspleintjes combineren twee functies: het vermindert de snelheid van het autoverkeer op natuurlijke wijze én het versterkt de relatie tussen de (nieuwe) woonwijk en het water. De gemeente Dalfsen is bezig met de ontwikkeling van de nieuwe woonwijk Nieuwe Landen II in Lemelerveld. Naast het verkeersonderzoek hebben we in deze nieuwe wijk tevens een aantal ‘ontmoetingspleintjes’ ontworpen. Dit zijn plekken waar voetgangers, fietsers en automobilisten elkaar ontmoeten.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

P P

De aantrekkelijke en bereikbare stad

STATIONSGEBIED

De aantrekkelijke en bereikbare stad

STATIONSGEBIED Als schakel tussen dorp, centrum en water Opdrachtgever: gemeente Waddinxveen Jaar: 2015

Stations verbinden de stad met de wijde wereld. Althans dat is de bedoeling. Een goede stationsomgeving is meer dan een opstapplaats ergens tussen wegen. Een station hoort onderdeel van een stad of dorp te zijn. Voor Waddinxveen gaven we het station een echte plek in het dorp. Het stationsgebied van Waddinxveen is momenteel geen ‘echte plek’. Er zijn geen verblijfsaanleidingen en geen functies. Het vormt een matige entree van het dorp wanneer men met de trein Waddinxveen binnenkomt. Het ontbreekt ook aan een herkenbaar stationsgebouw. Het station heeft een slechte verbinding met de omgeving. Het heeft nauwelijks relatie met het dorp, met het nieuwe centrum aan de zuidzijde en met de Petteplas aan de westzijde. In de eerste fase zijn in een projectgroep een aantal varianten opgesteld. Variabelen hierbij waren onder andere de fietser vrijliggend, danwel gemengd en een deels overrijdbaar stationsplein (shared space) of juist niet. Uiteindelijk is de voorkeursvariant uitgewerkt tot een definitief ontwerp. Hierbij wordt een rond stationsplein gecreëerd, zodat er een duidelijke verbinding

De aantrekkelijke en bereikbare stad

ontstaat tussen beide zijden van het spoor. Het plein wordt vlak aangebracht. Het bestaande hoogteverschil wordt opgevangen met traptreden. Dit voorkomt dat fietsers met snelheid het plein op fietsen. Op een aantal strategische plekken gaan deze treden geleidelijk in elkaar over tot 1 niveau, zodat het hier toegankelijk is voor fietsers, kinderwagens en mindervaliden. Aan de zijde van de Pettepas wordt het hoogteverschil opgevangen in een vlonderpartij. Dit vormt een aantrekkelijke plek aan het water. De fietsers krijgen een herkenbare plek om hun fietsen te stallen aan de noordzijde van het plein. Dit wordt uitgebreid ten opzichte van de huidige situatie. De Puttelaan aan de westzijde van het station wordt getransformeerd tot een fietspad. Bestaande bomen worden opgenomen in het stationsplein en hier wordt een koppeling gemaakt met zitmeubilair. Het monument ‘De wachtende reiziger’, dat er nu wat verloren bijstaat, krijgt een prominente plek op het plein.

Voorkeursvariant

Uiteindelijk hebben we voor het stationsgebied een kostenraming opgeteld in samenwerking met Tauw. Hierbij hebben we een aantal variabelen benoemd om zo efficiënt om te kunnen gaan met de beperkte budgetten.

Station als schakel

52 38 24 10

50 36 22 8 64 60 46 32 18 4

54 40 26 12

62 48 34 20 6

est 50km/h

110 98 86 74

118 112 100 88 76

58 44 30 16 2

weg-W

56 42 28 14

Hekwerk 4m lang Kerk

106 94 82 70

122 116 104 92 80

108 96 84 72

120 114 102 90 78

Ontruimingslicht

Passa

Tweerichtingenfietspad verwijderen

n-Gouda

Puttelaan

Fietsstraat Handhaven bestaande heesters

an Alphe

Spoorba

Hekwerk 4m lang

Aansluiting op fietspad Passage 2a

Huidig: 528 fietsparkeerplaatsen en 24 fietskluizen Uitbreiding: 224 fietsparkeerplaatsen en 8 fietskluizen

Stationsplein

Banden zelfde niveau

Bus halteren op de rijbaan

4 6

Bestaande electriciteitshuisjes

Boom verwijderen

Vlonders aan het water

Statio

Zitmeubilair

nsstr

Traptreden met hoogteverschil

aat

Handhaven bestaande verharding 14

Statio

nsstr

Hellingbaan voor mindervaliden

aat

Vanaf hier traptreden geleidelijk naar zelfde niveau 5

7 9

Monument "De wachtende reizigers"

30km/h 11

Gepoedercoate hekwerken langs spoor (antraciet)

13 15

Banden zelfde niveau w.i.u. eken

skad

e-W

est

Dorr

81a

Jan

134 136

68 64

132 130

126

128

22 1c

Fietspad

124 122

67a

75 73

99 77

Station

3c 118 120

Haag

116 114

65a

2 parkeerplaatsen opschuiven en 2 parkeerplaatsen vervallen 1

110 112

laa Putt e

Bestaand electriciteitshuis

102 104

108 106

w.i.u.

Definitief ontwerp

Handhaven bestaande verharding

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Impressie nieuwe stationsplein

Boven: huidige situatie. Onder: nieuwe situatie

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Ontwerp: Peter Krouwel Beschermd door Int. Model Depots en Patenten

Rough&Ready Kringbanken

R&R-Curve-D500 bank, FSC hardhout / All Black / Snow White

Het R&R Curve systeem kent een drietal kring

3, 4 en 5 meter in buitendiameter. Het zijn goed

kringbanken voor toepassing rondom grote mo

Optioneel is het bolgeschaafde rugelement te

Jukken uit thermisch verzinkt staal in combina rondgewalst stalen frame.

Opnemen bestaande bomen in stationsplein

De kringbanken zijn in 100% FSC hardhout uit

Black (recycled kunststof) en Snow White balk Levertijd 10-12 weken.

www.streetlife.nl

T +31(0)71 524 68 46

Collectie 2012 - 2013

Straatmeubilair

R&R-Curve-D400 bank, FSC hardhout / All Black / Snow White

28A

29A

Specificatie R&R-Kringbanken

R&R-Curve-D300 bank, FSC hardhout / All Black / Snow White

R&R-Curve-

D300

Diameter buiten

Diameter binnen

2,2 m

Lengte zitting

Âą9m

Âą 12 m

Zitdiepte

40 cm

50 cm

Zithoogte

45 cm

Aantal jukken

Opnemen bestaande bomen in stationsplein

Links: referentie fietstraat. Rechts: referentie verharding stationsplein

De aantrekkelijke en bereikbare stad

D400

STATION AALTEN KRIJGT VOORPLEIN Nieuwe entree voor het dorp Opdrachtgever: gemeente Aalten Jaar: 2011

In onze ontwerpen putten wij graag uit de geschiedenis. Cruciale lijnen en ‘landmarks’ zijn vaak niet voor niets op díe plek terechtgekomen. Soms is ons werk ‘slechts’ het ‘terugdraaien’ van ruimtelijke verrommeling die in de loop der jaren is ontstaan. Het markante stationsgebouw van Aalten gaven wij bijvoorbeeld weer zijn welverdiende plek: aan het einde van de stationsstraat. Het station Aalten heeft een prachtig monumentaal stationsgebouw. Jammer genoeg wordt dit slecht gepresenteerd. Auto’s staan tot aan de gevel geparkeerd en het ontbreekt aan een herkenbaar voorplein. Een ander nadeel is het ontbreken van een centrale zichtbare ruimte voor activiteiten, waardoor een gevoel van sociale onveiligheid ontstaat. Station met plein Het station krijgt in het nieuwe ontwerp een voorplein. Hierdoor wordt het meer een entree en komt het monumentale gebouw beter tot zijn recht. Op dit voorplein is plaats voor voorzieningen, zoals een bushalte, taxistandplaats, Kiss & Ride, zitbanken, etc. 76

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Het auto- en busverkeer kan nog wel op een deel van het plein komen, maar is te gast. Aan de materialisering is te zien dat het plein in eerste instantie van de voetgangers en fietsers is. Wanneer de bushalte op het stationsplein gesitueerd wordt, zorgt dit voor een betere samenhang tussen trein en bus. Stationsplein met middeneiland Een deel van het plein is overrijdbaar voor autoverkeer en voor de buurtbus. Het middeneiland zorgt voor een natuurlijk rijgedrag van het verkeer en zorgt als het ware voor een rotonde-effect. In dit middeneiland wordt de bestaande grote rode beuk opgenomen. De zitelementen voor het station begrenzen het deel van het stationsplein dat overrijdbaar is en zorgen voor een luw voetgangersgebied. Rondom het plein worden de trottoirs doorgetrokken, zodat een prettige en veilige wandelroute ontstaat. Het plein en de trottoirs worden verhoogd uitgevoerd, zodat de automobilist altijd af moet remmen voordat hij het plein opgaat, zo krijgt hij het gevoel hier te gast te zijn.

Rechttrekken Stationsstraat In de oorspronkelijke situatie was het station van Aalten het eindpunt van de Stationsstraat. Het had op deze manier een sterkere relatie met het centrum. In de jaren zeventig is er een knik aangebracht in deze oude lijn, waardoor het markante stationsgebouw niet langer het eindpunt van de lijn is. Door de Stationsstraat recht te trekken wordt de relatie tussen het station en het centrum versterkt. Om het originele beeld weer te herstellen worden ook de bomenlanen langs de Stationsstraat doorgetrokken. Loper Een loper in de verharding vormt een verbinding tussen perron, fietsenstalling, stationsgebouw en de halte van de buurtbussen. De buurtbus krijgt een heldere plek voor het stationsgebouw aan het einde van de wandelloper. Herdenkingsmonument Het oorlogsmonument, bestaande uit een herdenkingsmuur en een vijver, wordt ook meer onderdeel van het nieuwe plein. Het maakt nu deel uit van het geheel, waar het voorheen een verloren, op zichzelf staand element was.

Artist impression van het nieuwe voorplein. De bestaande beuk wordt opgenomen in een eiland, waardoor een natuurlijk rotonde-effect onstaat in het shared space gebied.

Ontwerp

Het nieuwe profiel met het deels overrijdbare voorplein

Rijcurve simulatie voor vrachtwagens

De aantrekkelijke en bereikbare stad

21 77

Voor

De aantrekkelijke en bereikbare stad

De bestaande beuk wordt opgenomen in een eiland, waardoor een natuurlijk rotonde-effect onstaat in het shared space gebied.  Metamorfose

GELDERLAND: Stationsgebied Aalten

Vóór 2010

Vergane glorie, zo zou je het stationsgebied in Aalten kunnen noemen in 2010. Weggestopt aan de

rand van het dorp, rommelig en gedateerd. Geparkeerde auto’s ontnemen het zicht op het monumentale stationsgebouw. Ook het gebruik is rommelig. De buurtbus heeft niet echt een halte en

fietsers kampen met een tekort aan stallingsplek-

Ná

Foto’s: Marco aarsen

ken. Die prachtige beuk kan dat niet compenseren.

Oorlogsmonument krijgt nieuwe inpassing als onderdeel van het plein

2013

De grote beuk is bewaard gebleven en staat centraal op het plein. Het stationsplein is ingericht als shared space-omgeving. De boom en de beplanting

fungeren nu als een ‘natuurlijke rotonde’ en zorgen zo voor de nodige geleiding van het verkeer op het

plein. De geparkeerde auto’s voor het stationsgebouw hebben plaatsgemaakt voor bankjes. De

omgeving is weer een vriendelijke en volwaardige entree naar het dorp. Het leeft weer!

Een filmpje op www.goudappel.nl/aalten laat het Stationsplein Aalten in 2,5 minuut transformeren van een troosteloze omgeving in 2010 naar een levendige dorpsentree in 2013.

Reactie: In deze rubriek ‘Metamorfose’ tonen wij u een situatie vóór en ná een ‘verkeerskundige ingreep’. Wilt u ook een metamorfose tonen? Neem contact op met de redactie: verkeerskunde@anwb.nl.

Mariska Nijmeijer, ambtenaar Openbare orde en veiligheid, gemeente Aalten:

‘Een prettige plek om aan te komen, te vertrekken, elkaar te ontmoeten… de

nieuwe stationsomgeving in Aalten nodigt uit! Bij de herontwikkeling is ingestoken op een brede betrokkenheid. De gemeente Aalten heeft samen met

Voor meer informatie over het getoonde ontwerp of reactie op deze metamorfose www.verkeerskunde.nl/metamorfose

de buurt, scholengemeenschap Schaersvoorde, politie en vervoerders met een

kritische noot bijgedragen aan het verwezenlijken van onze doelen. Het resultaat mag er zijn!’

verkeerskunde 07-13

Artikel ‘Metamorfose’ in blad Verkeerskunde

De aantrekkelijke en bereikbare stad

17 79

STATION LEIDEN

3.3 Zonder verkeersingrepen minder ruimtelijke kwaliteit

Ruimtelijke koppeling tussen stedelijke gebieden

Het Masterplan Stationsgebied kan in principe ook bereikbaar worden gemaakt wanneer de verkeersingrepen uit de Kadernota achterwege blijven. Zeker omdat de ruimtelijke ontwikkeling gefaseerd zal plaatsvinden. Wanneer de verkeersingrepen geen doorgang vinden, is wel extra verkeersruimte nodig in en rond het Stationsgebied. Dit gaat ten koste van de ruimtelijke kwaliteit rond het Stationsgebied. Om de bereikbaarheid te borgen, moet

Opdrachtgever: gemeente Leiden

potentiĂŤle verblijfsruimte dan namelijk worden ingeruild voor verkeersruimte, bijvoorbeeld in de vorm van extra

J a a r : 2 0 1 0 - 2 0 1 5opstelvakken voor verkeerslichten.

Goudappel Coffeng heeft, samen met MAXWAN architects and urbanists, een toekomstvisie opgesteld voor het stationsgebied Leiden Centraal. Het stationsgebied heeft een belangrijke vervoerkundige functie (treinen en bussen), maar het vormt ook de entree naar Leiden (naar de binnenstad en richting Bio Science Park). Daarnaast is het een geschikte plek voor ruimtelijke functies in hogere dichtheden. Om zowel de vervoerkundige als ruimtelijke functie van het stationsgebied te verbeteren, heeft Goudappel Coffeng onconventionele verkeerskundige ingrepen voorgesteld, doorgerekend en ontworpen. De busterminal wordt verplaatst van de binnenstadszijde naar de zeezijde (andere zijde van het spoor). Hierdoor kunnen de busroutes van en naar het station via andere routes lopen, waardoor een belangrijke loopverbinding tussen station en binnenstad busvrij kan worden gemaakt. Daarnaast verbetert dit de leefbaarheid in de binnenstad (minder hinder door intensief busverkeer langs drukke winkelstraten). Om nieuwe ruimtelijke functies bereikbaar te houden, zijn nieuwe verkeersstructuren voor autoverkeer en fietsers ontworpen. Een nieuwe instelling van verkeerslichten zal er voor zorgen dat doorgaand verkeer meer via de Leidse Ring gaat rijden en minder door de binnenstad en langs het station. Dit creĂŤert lucht om nieuwe bestemmingen direct rond het station hoogwaardig te ontsluiten.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Indicatief toekomstbeeld

ta xi / fie ts

16,5

>11

De aantrekkelijke en bereikbare stad

19 81

P P

De aantrekkelijke en bereikbare stad

STRATEGIE

De aantrekkelijke en bereikbare stad

VARIANTEN WESTPLEIN Ruimtelijke en verkeerskundige verkenning Opdrachtgever: gemeente Utrecht Jaar: 2014

Bij onze strategische studies gaat een stedenbouwkundige én een verkeerskundige invalshoek samen. Welke stad wil je zijn? Wat zijn je doelen en randvoorwaarden? Bijvoorbeeld voor het Westplein in Utrecht. De wens is om de wijk Lombok beter aan te laten sluiten op het stationsgebied en centrum. We ontwierpen verschillende varianten om de huidige barrière (het Westplein) op te heffen en zorgden dat de voor- en nadelen in hun volledige diversiteit scherp in beeld kwamen. Dit gebied wordt in de toekomst herontwikkeld. Nu is de kans een stedenbouwkundig en verkeerskundig plan te ontwikkelen om deze barrière op te heffen en een goede relatie te creëren tussen de wijk Lombok en het centrumgebied.

Goudappel heeft een aantal ruimtelijke en verkeerskundige varianten onderzocht. Dit zijn zowel tunnelvarianten als varianten op maaiveld. Aandachtspunten hierbij zijn het stedenbouwkundige programma, het af te wikkelen autoverkeer, fietsroutes, de tram, de HOV lijnen, de openbare ruimte en de barrière vorming van de weg. Deze studie heeft veel inzicht gebracht in de voors en tegens van de tunnelvarianten en van de varianten op maaiveld. Om meer gevoel te krijgen hoe een dergelijke weg op maaiveld er uit zou kunnen zien en in hoeverre dit echt als een barrière ervaren wordt, hebben we later een benchmark uitgevoerd naar stedelijke invalswegen vergelijkbaar met Westplein. Hierbij zijn 16 stedelijke wegen in 9 steden in Nederland zowel kwantitatief als kwalitatief onderzocht en in beeld gebracht. Bij de selectie van deze wegen was gekeken naar de vraagstelling die bij het Westplein speelde. Deze benchmark biedt inspiratie en vele inzichten in mogelijkheden en kansen.

Variant: tunnel met bebouwing 84

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Variant: maaiveld, voorlangs NH-Hotel (oost)

Variant: maaiveld, achterlangs NH-Hotel De aantrekkelijke en bereikbare stad

KNOOPPUNTENBOEK Aantrekkelijk, bereikbaaar en concurrerend Brabant Opdrachtgever: Provincie Noord-Brabant Jaar: 2015

Samen met de provincie Noord-Brabant hebben we een methode ontwikkeld om de huidige en gewenste situatie op knooppunten te analyseren. Op basis van deze analyses kunnen maatregelen worden geformuleerd om de knooppunten verder te ontwikkelen. Voor deze ontwikkeling zijn vier strategielijnen ontwikkeld, die op knooppunten samenkomen: • Versnellen van de verbindingen per spoor en HOV. • Verknopen van de trein en HOV op knooppunten met de fiets, auto en (H)OV. • Verdichten rondom de knooppunten door ruimtelijke ontwikkeling bij stations aantrekkelijker te maken. • Veraangenamen van de reis, bijvoorbeeld door verbeteren van de reisinformatie en het verhogen van de beleving. De knopen zijn langs de vier strategielijnen geanalyseerd. Data uit verschillende bronnen is gebruikt om de situatie per knoop in beeld te brengen. Vervolgens zijn de knopen aan de hand van knoop- en plaatswaarde ingedeeld naar 5 typen. Per type knoop is er een wensbeeld geformuleerd, om zo de opgave per knoop inzichtelijk te maken. De provincie Brabant gebruikt dit knooppuntenboek om in samenwerking met gemeenten de knopen verder te ontwikkelen.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Randstad KAN

P+R

Zeeland

P+R Vlaamse Ruit

Maastricht

Rhein-Ruhr

1. V er s

n lle ne

Wensbeeld knooptype

ten ch i rd

Verdichten

Provincie Noord-Brabant

1. Internationale knoop: Knooppunten die Brabant verbinden met de regio’s om Brabant heen en zich kunnen ontwikkelen tot locatie voor internationale

3. V er

Verknopen

Goederen

voorzieningen.

Deze

knooppunten

zijn

en hebben een bijzondere uitstraling. Internationale knopen liggen

Ve rs

en ht

op een hoogdynamische corridor. In bijlage 9 zijn de verschillende

Ve rd ic

corridors opgenomen.

n lle ne

n pe o kn

Beleving

internationale toegangspoorten voor Brabant vanuit het buitenland

4. Ve ra a ng e

Transfer

Versnellen

bedrijven

Verbindingen

n me na

Ruimte

Eindhoven en Breda ontwikkelen zich als internationale knooppunten van Brabant, waarbij bij Breda de ruimtelijke ontwikkeling het aandachtspunt is en bij Eindhoven de verbetering van de (inter) nationale verbindingen en de uitstraling van het station. Eindhoven Airport is de derde Internationale knoop, maar wel een bijzondere. Eindhoven Airport heeft niet dezelfde ruimtelijke ambitie

Ruimte

als Breda en Eindhoven, maar zal zich vooral als internationale

Verbindingen

vervoerknoop verder kunnen en moeten ontwikkelen (luchtzijdig

Transfer

Beleving

en landzijdig). Een betere aanhaking op het regionale- en nationale openbaar vervoer is een belangrijk aandachtspunt.

2. Nationale knoop

en op kn

werkgelegenheid vanuit heel Brabant en de regio’s om Brabant heen goed bereikbaar moeten zijn. Tevens zijn het belangrijke knooppunten voor het regionaal openbaar vervoer. Zij hebben zowel een overstapfunctie als een ontmoetingsplek.

Ve r

Veraangenamen

en m na

5. Ontvlechten

Tilburg en ’s Hertogenbosch zijn de logische Nationale knooppunten. Deze knopen liggen net zoals de Internationale knopen op een hoogdynamische corridor.

Goederen

V e r aa ng e

Knooppunten die gezien hun concentratie van voorzieningen en

Ontwikkelagenda OV-netwerk Brabant

4 km

Ontvlechten

‘s-Hertogenbosch

Wat valt op? 80

ln m

2 1.5 1 10

12500

naar een fietsparkeerplek.

40 0 10

60 80

80 0

Hoge waardering van het station

en de omgeving. Qua omgeving scoren Rosmalen en Vught beter.

10 min

100%

11 min

Voortransport

Auto Parkeren

Natransport

Bus

1 min

75 00

Wensbeeld Toename PHS en korte termijn stationsontwikkeling

Dichtheid (1200 m).....68000 Inwoners.......................21000 Arbeidsplaatsen.............27000 Leerlingplaatsen............20000

Fietsenstallingen:............3480 Stalling bewaakt...................1761 Stalling onbewaakt..............1719 Bezetting...............................98%

Menging........................31%

Buskwaliteit kernlocaties...6/8 frequentie van bussen naar kernlocaties voldoet...............4/4 snelheid van bussen naar kernlocaties voldoet...............2/4

Plancapaciteit......onbekend

Score Bediening Score Beleving

Lopen Fietsen

worden gebruikt. Score Ruimte Score Transfer

Voldoende P+R plekken

Provinciehuis

Auto/ taxi brengen

5/h

Voldoende fietsenstallling

Deze kunnen als goed voorbeeld

OV-fietsverhuur

Willemspoort Food & Health campus

19/h

8m in

fietsenstallingen,

waardoor reizigers moeten zoeken

0 20

onvoldoende

de bezetting ligt boven de 80%,

2 1

40 60

Loopafstand stadcentrum...800m

4/h

4 3

25000

40 +/-

50000

15000

75000

Arnhem.

0.5

30 +/-

100000

0.1

12 h 5/

20 30000

% 20 +/-

P+R plekken.......................610 P+R locaties binnen 1200m.......2 P+R gem. kosten per dag.....€11.67 Bezetting......................onbekend

min

bijvoorbeeld met Amsterdam en

45000

10 +/-

OV-fietsgebruik..............34000

treinverbindingen te verbeteren,

60000

is laag. Er liggen kansen om

15 min

Avenue A2

1/h

Het aantal inwoners binnen bereik

Brabanthallen

1200 m

Nationale knoop

75000m

Dagelijks Gebruik In- /uitstappers trein...........42000 In- /uitstappers bus...............4400

Binnenhaven Den bosch

Provincie Noord-Brabant

Reistijd spits naar Snelweg.........................9 min Free flow reistijd.................8 min

Bediening........................40 HOV/uur (weging 1)................6 Sprinters/uur (weging 1)........8 IC/uur (weging 2)...................12 IC+/uur (weging 3)..................0 (Daily) urban system bereik...................1.430.000 Internationaal bereik.........2 (Eindhoven Airport en Schiphol)

Voorzieningen..................14

Waardering station........79%

Waardering omgeving...79% Prettige omgeving.............74% Bereikbaarheid station......84%

Legenda op pagina 37

De aantrekkelijke en bereikbare stad

VINDBAARHEID UTRECHT Probleemstelling, strategie en uitvoeringsplan Opdrachtgever: Gemeente Utrecht Jaar: 2014

We winkelen door heel Nederland. We gaan op pad en zoeken onze weg in ‘vreemde steden’. Ondanks de opmars van tomtoms en winkel-apps zijn steden er bepaald niet overzichtelijker op geworden. Hoe maak je die plek in de stad om je euro’s uit te geven weer net zo vindbaar als de vertrouwde dorpsstraat met bakker en slager?

Schouw bu kwartie rg r

Met deze vraag zijn wij aan de slag gegaan om de Vindbaarheid van Utrecht te verbeteren. In algemene zin valt op dat de informatie in een stad vaak niet is gericht op die groep die informatie het hardste nodig heeft: de incidentele bezoeker. Wat zegt een bezoeker de naam Radboudkwartier? Samen met de gemeente en de ondernemers zijn we gekomen tot een aantal maatregelen: 1. Maak een huisstijl Vindbaarheid. Hierbinnen worden gebiedsnamen consistent doorgevoerd in woord en iconografie, vanuit het perspectief van de incidentele bezoeker. Zo is parkeergarage Schouwburg voor een incidentele bezoeker een stuk informatiever dan de parkeergarage vernoemen naar zijn straatnaam. Het Schouwburgkwartier kan al vanaf de snelweg worden aangeduid. 2. Een opruimactie om overbodige bebording weg te halen. Uit onderzoek blijkt dat bezoekers maximaal 8 borden tegelijk kunnen zien. Meer informatie is dus destructief voor je boodschap. 3. Verbeter de Digitale informatie, maak deze consistent met de huisstijl Vindbaarheid. 4. Plaats Stadsplattegronden op sleutelplekken. 5. Goede Looproutes en voetgangers-bewegwijzering binnenstad.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

P P P

P+R Centrum Jaarbeurs 10 min 4€

trum Cen tier r kwa eum Mus tier r kwa urs rbe Jaa tier r kwa

Beslissen

Onderweg

Vinden

A Ik wil naar B!

OriĂŤnteren

Welke reisopties zijn er?

Hoe word ik (be)geleid?

Hoe kom ik de stad in?

Is de route begrijpelijk en vlot?

Zie ik waar ik heen moet?

En het laatste stukje lopen dan?

Is mijn bestemming herkenbaar?

Fysiek

Digitaal De 8 tegels van vindbaarheid

G r i ft p a rk

ts t

Schouwburgkwartier II

Schouwburg kwartier

Oude Grac ht

B i l ts tr a at

W i t t e vr ouw e ns tr

s tra a t

Bijenkorf I

ei n

an at

Multimodale routeplanner Maastricht, inclusief advies over P+R en tijdens evenementen

Gr a

s i nge l

w eg

Zonstraa t

N ge Lan

Ca t

w Vrous traat n jutte

Malie

Museum kwartier

S pri

ra a t ees t e Sm Lang

i j ne

ws i eu

ha r

s i ng el i ng

es e

Cro ra

tr o

tr a

eks

sst

s te

Gan

e gs

ele Do

j de

To l

laa

Wi Tolsteeg brug

sla

an R u be ns l a a n

Het vinden van een parkeerplaats en direct betalen via smartphone

Munt s tr

tra uw s Ni e

va n

Museumkwartier I

laa

a dt

lst

eg ls te

es e

e Lang

grac ht

Cro

Jaarbeurs kwartier

teg

n el e Lep urg b

re Mo park

Oude

Centrum I tm V e el s

Jaarbeurs

s i nge

Dom pl ei n

r el s t Zad

aats

s lem Wil

i apl

Malie

in ple urs rbe

M ar

t ch

e ba

Centrum kwartier

Krom me N ieuw egra

Anna traat

Grac ht

J aa

N o be l s tr a

Oude

ri jn

sstr tii on S ta

W e s tpl

Neude

tha

e k ad Ri j n

s l aar kke S ma vel d

Schouwburgkwartier I

J ans k erk hof

P o tt e r

Vredenburg

ew eg

De bijenkorf

V l e ute ns

s a c ob S t. J

Bijenkorf II

a Ka

en s i ng

oor

W i tte v r ou w

de n

r s tr a a t V

elaa Ad

el l

VIndbaarheid Utrecht

Museumkwartier II

De aantrekkelijke en bereikbare stad

ADIDAS CAMPUS Eén ADIDAS campus, twee mobiliteitssystemen Opdrachtgever: Adidas Neurenberg Jaar: 2015

ADIDAS heeft haar hoofdkwartier op een voormalige Amerikaanse luchtmachtbasis ten noorden van Neurenberg, Duitsland. Het bedrijf is bezig om haar research and design afdelingen te concentreren op het hoofdkantoor. Dit betekent dat nieuwe kantoren nodig zijn, dat er in de toekomst circa 6.000 mensen komen te werken, verspreid over meerdere gebouwen. Hoe gaan deze langere loopafstanden samen met de wens tot meer creatieve dwarsverbanden in de organisatie? Voor de internationale ontwerpwedstrijd van ADIDAS is Goudappel Coffeng en stedenbouwkundig bureau Van Ro2ij als één van de zeven partijen gevraagd haar concept voor de nieuwe ADIDAS-campus uit te werken. Wij kozen voor groen, met één aantrekkelijke en brede voetgangersboulevard als ruimtelijke drager. Aan deze herkenbare ‘main street’, waar alle gebouwen op gaan aansluiten, voorzagen we ‘atelier-cabines’ zodat teams elkaar op de campus kunnen ontmoeten. Een systeem van elektrische skateboards, steps en golfwagentjes ondersteunt de groeiende wandelafstanden, passend bij de jonge en dynamische samenstelling van de creatieve teams van het bedrijf. Een ringstructuur aan de buitenzijde van de campus, met meerdere parkeergarages, zorgt voor de verbinding van het autoverkeer met het groene voetgangers-georiënteerde hart van de campus. Zo faciliteert mobiliteit de creativiteit en de daarvoor benodigde (on)verwachte ontmoetingen. Zelfs bij meer dan 6000 medewerkers.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Electric minibus 20 km/h

Electric golfcart 10 km/h

Electric Drymer 15 km/h

Electric scooter 15 km/h

Electric scooter 10 km/h Electric skateboard 7 km/h

Electric peoplemover 15 km/h

Walk 5 km/h

Electric minibus 20 km/h

Electric golfcart 10 km/h

Electric Drymer 15 km/h

Electric scooter 15 km/h

Electric scooter 10 km/h Electric skateboard 7 km/h

Electric peoplemover 15 km/h

Walk 5 km/h

Innovative ecological mobility Individual freedom of choice Innovative ecological mobility Individual freedom of choice

ting the image e succesful ric city

ay for cars

Longer distances require upgraded Mobility System •

Travel circle Pedestrian from

arking facilities

parking facilities

strian friendly

(6 minute travel,

in the middle

5 km/h)

P P

nger distances quire upgraded obility System

avel circle

destrian from

One ADIDAS campus, two systems •

system of campus-

rking facilities

footpaths, offroad

minute travel,

m/h)

avel circle

destrian Plus

Existing low speed

•

One wide, central, high-quality

m parking

Boulevard (Ramblas

ilities (6 minute

pedestrian space).

vel, 10 km/h)

Gives direction to mental map by Tstructure, access to StUB-bahn De aantrekkelijke en bereikbare stad

oudappel.nl

FIETSEN IN TOKYO

sterdam region: 1,6 million inhabitants

ility policy depending on urban zoning: A, B, C

Verkenning kansen voor de stad

O p d r a c h t g e v e r : To k y o Jaar: 2014

Goudappel Coffeng heeft, samen met onze partner Publicpasses, verschillende bijeenkomsten over fietsverkeer gehouden in steden in Japan, waaronder Tokio en Sakai.

De kernboodschap die we samen met de lokale ambtenaren deelden was: betrek fietsverkeer op een holistische manier in het stedelijk beleid. Oftewel: hoe kan fietsverkeer bijdragen aan de totale stedelijke ervaring. Dan gaat het om stimuleren van fietsgebruik door middel van exclusieve infrastructuur op historische plekken in de stad, waar te weinig ruimte is voor auto en grootschalig openbaar vervoer. Dan gaat het om het leggen van logische verbindingen tussen woon- en werklocaties. Belangrijk ingrediĂŤnt was het differentiĂŤren van de beleidsinzet naar ruimtelijke milieus (hoogstedelijke milieus, dunstedelijke milieus en tussenmilieus). ckwantes@goudappel.nl

De aantrekkelijke en bereikbare stad

ckwantes@goudappel.nl

Potential A zone

â&#x20AC;˘ Mobility policy depending on urban zoning: A, B, C g on urban zoning: A, B, C

C ckwantes@goudappel.nl

ckwantes@goudappel.nl

Potential Bicycle highways Expansion of bicycle highways

De aantrekkelijke en bereikbare stad

TOEKOMSTSTRUCTUUR Utrecht Science Park Opdrachtgever: gemeente Utrecht Jaar: 2015

Utrecht Science Park (de Uithof en Rijnsweerd) is een belangrijk economisch kerngebied aan de oostkant van de stad Utrecht. Het gebied kent een forse groei en dus ook een forse bereikbaarheidsopgave. Het is de ambitie om de bereikbaarheid vooral te verbeteren door fiets en openbaar vervoermaatregelen, waaronder een tweede tramas naar de binnenstad. Daarnaast is het wenselijk om de kwetsbare autobereikbaarheid via één oostelijk gelegen snelwegaansluiting robuuster te maken door ook een aantakking te maken aan de westkant. Deze aansluiting moet echter functioneren als stadsstraat, dus goed oversteekbaar en zonder barrière werking. Goudappel Coffeng heeft een structuur ontworpen met een Science-as als centrale drager met een tramlijn en een hoogwaardige fietsverbinding. Autoverkeer is welkom, maar te gast. Uit ondersteunende verkeersberekeningen met het verkeersmodel blijkt, dat het systeem goed blijkt te werken, ook bij een doorgaande groei van Utrecht Science Park.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Science as als ruimtelijke drager

Inzoom A28 - Archimedeslaan •

•

Kloppende vormgeving bij volledig gelijkvloerse kruising. Verkeerslichten HOV en/of langzaam verkeer ongelijkvloers is mogelijk (bij verkeergroei zelfs nodig) Cyclustijden 60-100 seconden (HOV 2x)

Carré van de Uithof met meerdere ophangpunte

•

Kloppende vormgeving bij volledig gelijkvloerse kruising. Verkeerslichten HOV en/of langzaam verkeer Auto + fiets ongelijkvloers is mogelijk HOV + fiets (bij verkeergroei zelfs nodig) Cyclustijden 60-100 Auto + fiets seconden (HOV 2x) De aantrekkelijke en bereikbare stad

STADSBOULEVARD Maatregelen Utrecht West Opdrachtgever: gemeente Utrecht Jaar: 2015

Verkeerskwaliteit en ruimtelijke kwaliteit in balans De gemeente Utrecht heeft de ambitie om een aantal drukke verkeerswegen in de stad te transformeren tot stadsboulevard. Doel is om de wijken aan weerszijden van de wegen beter te verbinden, een ruimere plek te geven aan de fiets en de voetganger, een betere oversteekbaarheid te maken en om een betere leefbaarheid te creĂŤren (minder lucht- en geluidhinder). Goudappel Coffeng heeft het werkproces begeleid en is gekomen tot een robuust ontwerp dat ook met het verkeersmodel is getoetst. Kern van de ingreep is: het juiste autoverkeer op de juiste plek brengen. Uit onderzoek is gebleken dat veel autoverkeer geen herkomst of bestemming in het gebied heeft, terwijl dit autoverkeer wel veel ruimte in beslag neemt. Daarom is gekomen tot een ontwerp waarbij het autoverkeer 2x1 rijstroken krijgt, waarbij het doorgaande autoverkeer meer via de RING gaat rijden. Deze aanpak wordt ondersteund met een andere instelling van verkeerslichten. Dit alles geeft veel meer ruimte aan de voetganger, fietser en oversteekkwaliteit. Verkeersberekeningen lieten zien dat de hoeveelheid doorgaand autoverkeer inderdaad fors kan afnemen, zodat een versmalling van 2x2 naar 2x1 verantwoord is. Ook is berekend dat dit leidt tot een betere oversteekbaarheid voor fietsers en voetgangers.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Doorgaand autoverkeer buitenom

Gemakkelijker oversteken in de stad

Verbinding Verbinding

Interactie Interactie

rkenbaarheid Herkenbaarheid

rkeerskundig functioneel Verkeerskundig functioneel

4 km Ruim Âź van de totale Stadsboulevard

10 m

De aantrekkelijke en bereikbare stad

In de belangrijke omgeving Majellaknoop-Spinozabrug

AMBITIEDOCUMENT Rijksweg Malden: ambities slim combineren Opdrachtgever: stadsregio Arnhem-Nijmegen Jaar: 2014

Groot onderhoud aan een grote weg is een kans. Het met elkaar bespreken van de ambities in het gebied rond het betreffende stuk infrastructuur creëert synergie, koppelkansen en mogelijkheid voor slimme fasering. Dat deden we bijvoorbeeld voor de Rijksweg Malden. Met diverse partijen brachten we in totaal 30 samenhangende ambities in kaart. Met een aantal kan op korte termijn de uitwerking starten (vandaag of morgen). Andere lenen zich voor opname in het plan voor het groot onderhoud in 2018 en andere zijn – gezamenlijk – aangewezen als ambities voor de langere termijn. Dat schept duidelijkheid. De problematiek in de corridor Malden-Nijmegen staat al lang op de bestuurlijke agenda. Daar waar oorspronkelijk de aanleg van de westelijke rondweg Malden een oplossing moest bieden wordt nu gekeken naar een alternatieve aanpak. Met diverse partijen is gesproken over de ambities in dit gebied. Het ambitiedocument is het resultaat van deze gesprekken met de Stadsregio Arnhem Nijmegen, de Provincie Gelderland en de gemeenten Heumen, Nijmegen en Mook & Middelaar. De ambities van de Rijksweg Malden zijn verdeeld in 4 samenhangende thema’s: • Netwerk • Doorstroming • Oversteekbaarheid • Herkenbaarheid

De aantrekkelijke en bereikbare stad

‘’Wij werken samen aan een goed bereikbare zuidflank van Nijmegen voor zowel auto, openbaar vervoer en fiets. Hierbij hebben wij extra aandacht voor een gezonde balans tussen doorstroming op de Rijksweg en leefbaarheid en vitaliteit in Malden.’’

NETWERK

OVERSTEEKBAARHEID

DOORSTROMING

HERKENBAARHEID De aantrekkelijke en bereikbare stad

TRANSFERIUM MAASVLAKTE Conceptueel ontwerponderzoek in drie stappen Opdrachtgever: Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam Jaar: 2015

TOERISTISCH

â&#x20AC;&#x2DC;Trekkerâ&#x20AC;&#x2122;: paviljoen Uitbreiding collectief en openbaar vervoer

Goed ontworpen infrastructuur heeft een lange levensduur. Het werken met conceptuele vergezichten helpt daarbij. De functie van nu als fundament voor de dromen van straks. In eerste instantie is het transferium puur functioneel: een overstapplek voor werknemers in het havengebied. In de toekomst kan daar echter een recreatieve functie bij groeien. Dat vergezicht schetsten wij.

Trekker: uitkijktoren Kleinschalige horeca aan het water Openbaar vervoer OV fietsverhuur

FUNCTIONEEL Collectief vervoer Overstap Ferry Fietsenstalling

STARTFASE STAP 1 2015

Het nieuwe (haven)transferium wordt een schakel tussen Ferry (hoek van Holland) en Europoort. Het transferium is in eerste instantie bedoeld als een functionele overstapplek voor collectief busvervoer voor werknemers in dit gebied. In de toekomst kan het transferium mogelijk ook een recreatieve functie vervullen, het blijft echter altijd zijn functionele karakter behouden. Het concept ontwerp is als een model opgebouwd in drie fasen in de tijd: startfase (2015), tussenfase (2020) en eindfase (2025).

De aantrekkelijke en bereikbare stad

EINDFASE STAP 3 2025

200 meter

100

TUSSENFASE STAP 2 2020

Transferium Maasvlakte

TOERISTISCH

STARTFASE STAP 1 STARTFASE 2015

STAP 1 2015

‘Trekker’: paviljoen Uitbreiding collectief en openbaar vervoer

Trekker: uitkijktoren Kleinschalige horeca aan het water Openbaar‘Trekker’: vervoer paviljoen OV fietsverhuur Uitbreiding collectief en openbaar vervoer

TOERISTISCH

FUNCTIONEEL

Collectief vervoer Overstap Trekker: uitkijktoren Ferry Kleinschalige horeca aan het water Fietsenstalling Openbaar vervoer

OV fietsverhuur

STARTFASE STAP 1 2015

TUSSENFASE STAP 2 2020

STARTFASE STAP 1 2015

TUSSENFASE STAP 2 2020

EINDFASE STAP 3 2025

FUNCTIONEEL Collectief vervoer Overstap Ferry Fietsenstalling

EINDFASE STAP 3 2025

OV fiets en fietsenstalling

Talud met ruige lokale vegetatie en enkele bomen zorgt voor beschutting van ontvangstgebied aan het water.

OV fiets en fietsenstalling

Talud met ruige lokale vegetatie en enkele bomen zorgt voor beschutting van ontvangstgebied aan het water.

Ruimte voor 7 collectief vervoerbussen

Collectief busvervoer

OV fietsen

Ruimte voor 7 collectief

Ruimte voor 5 vanpool busjes vervoerbussen

Collectief busvervoer

Herkenbare hoofdroute. Hier is ruimte voor auto, fietser en voetganger.

OV fietsen Ruimte voor 5 vanpool busjes Slagboom

Voldoende fietsenstallingen

Herkenbare hoofdroute. Hier is ruimte voor auto, fietser en voetganger.

Bestaand duinenlandschap ten noorden van Europaweg. Dit beeld trekken we door op het transferium. Slagboom

Transferium Maasvlakte

Voldoende fietsenstallingen

STARTFASE STAP 1 2015

Transferium Maasvlakte

Bestaand duinenlandschap ten noorden van Europaweg. Dit beeld trekken we door op het transferium.

Transferium Maasvlakte

STARTFASE STAP 1 2015

TUSSENFASE STAP 2 2020

EINDFASE STAP 3A 2025

EINDFASE STAP 3B 2025

STARTFASE STAP 1 2015 Perceel

Bussen

Duinen

Circa 7 collectief vervoerbussen en 5 vanpoolbusjes

Voorzieningen

Totaal stap 1: 2015

OV fietsenverhuur en fietsenstalling

TUSSENFASE STAP 2 2020 Perceel

Bussen Circa 7 collectief vervoerbussen, 5 vanpoolbusjes en 1 OV bus

Duinen

Voorzieningen

Totaal stap 2: 2020

OV fietsenverhuur en fietsenstalling Uitkijktoren Kleinschalige horeca aan het water

Verlichtingsarmaturen met een passende uitstraling zorgen ook voor ruimtelijke begeleiding van de hoofdas. Ferry aan einde van de hoofdas

Ruimte voor collectief busvervoer.

Duinen met grassen, struiken en bomen zorgen voor begeleiding van de hoofdas en het zorgt voor luwte. 18

Transferium Maasvlakte

Centrale loper voor voetganger en fietser Transferium Maasvlakte De aantrekkelijke en bereikbare stad

101

Uitkijktoren en recreatieve plekken

Uitkijktorenaan en recreatieve het water. plekken aan het water.

TOERISTISCH

TUSSENFASE TUSSENFASE STAP STAP2 2 2020 2020

‘Trekker’: paviljoen Uitbreiding collectief en openbaar vervoer

TOERISTISCH

‘Trekker’: paviljoen Uitbreiding collectief en openbaar vervoer

Trekker: uitkijktoren Kleinschalige horeca aan het water Openbaar vervoer

Trekker: uitkijktoren fietsverhuur KleinschaligeOV horeca aan het water Openbaar vervoer OV fietsverhuur

FUNCTIONEEL

Collectief vervoer FUNCTIONEEL Overstap Collectief vervoer Ferry Overstap Fietsenstalling Ferry Fietsenstalling

STARTFASE STARTFASE STAP 1 STAP 1 2015 2015

TUSSENFASE TUSSENFASE STAP 2 STAP 2 2020 2020

Kleinschalige voorziening aan het water

horeca) Kleinschalige voorziening aan het(bijvoorbeeld water (bijvoorbeeld horeca)

Zichtbare ‘trekker’. Beklimbare toren of windmolen.

EINDFASE EINDFASE STAP 3 STAP 3 2025 2025

OV fiets en fietsenstalling OV fiets en fietsenstalling

Talud met ruige lokale vegetatie Talud metenruige lokale vegetatie en enkele bomen zorgt voor beschutting enkele bomen zorgt voor beschutting van ontvangstgebied aan het water.

van ontvangstgebied aan het water.

1 openbaar vervoervervoer bus 1 openbaar bus Ruimte voor 1 openbaar Ruimte voor 1 openbaar vervoerbus

vervoerbus

Ruimte voor 6 collectief vervoerbussen

Recreatieve plekken aan het water

Ruimte voor 6 collectief vervoerbussen

Recreatieve plekken aan het water

Ruimte voor 5 vanpool busjes

Herkenbare hoofdroute. Hier is ruimte voor auto, fietser en voetganger.

Ferry naar Hoek van Holland

Slagboom

Ferry naar Hoek van Holland

Slagboom

Mogelijk doortrekken van fietsverbinding

Uitkijktoren als ‘trekker’ 20

Transferium Maasvlakte

Uitkijktoren als ‘trekker’ 20

TUSSENFASE STAP 2 2020

STARTFASE STAP 1 2015 Bussen

Duinen

Circa 7 collectief vervoerbussen en 5 vanpoolbusjes

STARTFASE STAP 1 2015

Ruimte voor collectief busvervoer. Ruimte voor

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Transferium Maasvlakte

Perceel

TUSSENFASE STAP 2 2020

EINDFASE STAP 3A 2025

EINDFASE STAP 3B 2025

Verlichtingsarmaturen met een passende uitstraling zorgen ook voor ruimtelijke begeleiding van de hoofdas.

Mogelijk doortrekken fietsroute en fietsbrug over Europaweg

Transferium Maasvlakte

102

Mogelijk doortrekken van fietsverbinding

Mogelijk doortrekken fietsroute en fietsbrug over Europaweg

Transferium Maasvlakte

1 openbaar vervoer bus.

Duinen met grassen, struiken en bomen zorgen voor begeleiding van de hoofdas en het zorgt voor luwte.

Voorzieningen

Totaal stap 1: 2015

OV fietsenverhuur en fietsenstalling

TUSSENFASE STAP 2 2020 Perceel

Bussen Circa 7 collectief vervoerbussen, 5 vanpoolbusjes en 1 OV bus

Duinen

Voorzieningen

Totaal stap 2: 2020

OV fietsenverhuur en fietsenstalling Uitkijktoren Kleinschalige horeca aan het water

Uitkijktoren als ikoon van het transferium. Uitkijk over het gehele gebied. Mogelijk toeristische ‘trekker’. Ook

recreatieve plekken aan het water.

Ferry aan einde van de hoofdas

Centrale loper voor voetganger en fietser Transferium Maasvlakte

Mogelijk paviljoen aan het water TOERISTISCH

EINDFASE EINDFASE STAP 3B STAP 3B 20252025

Mogelijk paviljoen aan het water

‘Trekker’: paviljoen Uitbreiding collectief en openbaar vervoer

TOERISTISCH

‘Trekker’: paviljoen Uitbreiding collectief en openbaar vervoer

Trekker: uitkijktoren Kleinschalige horeca aan het water Openbaar vervoer OV fietsverhuur

FUNCTIONEEL

Collectief vervoer Overstap FUNCTIONEEL Ferry Collectief vervoer Fietsenstalling

STARTFASE STAPSTARTFASE 1 2015 STAP 1

TUSSENFASE STAP 2 TUSSENFASE STAP 2 2020

2015

2020

EINDFASE STAP 3 EINDFASE STAP 3 2025

Overstap Ferry Fietsenstalling

Kleinschalige voorziening aan het water (bijvoorbeeld horeca)

Zichtbare ‘trekker’. Beklimbare toren of windmolen.

2025

Mogelijk paviljoen aan het water. Mogelijk paviljoen aan het water.

Uitbreiding OV fiets en fietsenstalling Uitbreiding OV fiets en fietsenstalling Talud met ruige lokale vegetatie en Talud met ruige lokale vegetatie en enkele bomen zorgt voor beschutting enkele bomen zorgt voor beschutting van ontvangstgebied aan het water.

van ontvangstgebied aan het water.

Ruimte voor minimaal 12 collectief vervoerbussen en 1 OV bus

Ruimte voor 20 vanpool busjes

Ruimte voor 20 vanpool busjes Herkenbare hoofdroute. Hier is ruimte voor auto, fietser en voetganger.

Referentiebeeld mogelijk paviljoen aan het water

Herkenbare hoofdroute. Hier is ruimte voor auto, fietser en voetganger.

Slagboom

Referentiebeeld mogelijk paviljoen aan het water Slagboom Mogelijk doortrekken van fietsverbinding

EINDFASE STAP 3A 2025

Transferium Maasvlakte

Mogelijk doortrekken van fietsverbinding

Perceel

Duinen

Minimaal 12 collectief vervoerbussen, circa 20 vanpoolbusjes en 1 OV bus

Transferium Maasvlakte

EINDFASE STAP 3B 2025

Bussen

Transferium Maasvlakte

Voorzieningen

Totaal stap 3A: 2025

OV fietsenverhuur en fietsenstalling Uitkijktoren Kleinschalige horeca aan het water

Transferium Maasvlakte

EINDFASE STAP 3B 2025 STARTFASE STAP 1 2015

TUSSENFASE STAP 2 2020

EINDFASE STAP 3A 2025

EINDFASE STAP 3B 2025

Perceel

Bussen

Duinen

Minimaal 12 collectief vervoerbussen, circa 20 vanpoolbusjes en 1 OV bus

Voorzieningen

Totaal stap 3A: 2025

OV fietsenverhuur en fietsenstalling Uitkijktoren Kleinschalige horeca aan het water Paviljoen aan het water

Uitkijktoren als ikoon van het transferium. Uitkijk over het gehele gebied. Mogelijk toeristische ‘trekker’. Ook recreatieve plekken aan het water.

Verlichtingsarmaturen met een passende uitstraling zorgen ook voor ruimtelijke begeleiding van de hoofdas.

Ferry aan einde van de hoofdas

Mogelijk paviljoen aan het water. Extra ruimte voor collectief vervoer.

Ruimte voor 1 openbaar vervoer bus.

Duinen met grassen, struiken en bomen zorgen voor begeleiding van de hoofdas en het zorgt voor luwte. 30

Transferium Maasvlakte

Centrale loper voor voetganger en fietser

De aantrekkelijke en bereikbare stad 103 Transferium Maasvlakte

HANDBOEK OPENBARE RUIMTE Als inspiratiebron voor Eindhoven Opdrachtgever: gemeente Eindhoven Jaar: 2010

Ontwerpers willen zich graag houden aan de beleidsrichtlijnen die gelden voor de openbare ruimte. Maar welke zijn dat? Hoe pas je ze toe in de verschillende delen van een stad? Wij hebben goede ervaringen met het toegankelijk maken van kaders in een beeldend handboek.

saanwijzing

In samenwerking met een groot aantal verschillende disciplines binnen de gemeente hebben we een overkoepelend integraal praktisch document opgesteld, waarin de ontwerper in één oogopslag kan zien welk beleid van toepassing is op welk gebied. Dit handboek is een uitwerking van de in 2006 vastgestelde Visie Openbare Ruimte en geeft de ontwerper handvatten hoe om te gaan met de openbare ruimte. Gebruikers van het handboek zijn projectontwikkelaars, commissie ruimtelijke kwaliteit, interne ontwerpers en bewoners.

Het handboek geeft een bandbreedte van wat waar kan en mag. Het geeft uiteraard geen kant-en-klaar antwoord hoe de openbare ruimte eruit zou moeten zien. Dit is een ontwerpvraag en dus maatwerk. Wel geeft het aan wat de mogelijkheden zijn, het geeft de kaders om er, eventueel in samenwerking met bewoners, iets moois en duurzaams van te maken.

Vier kwaliteitsniveaus Het handboek start met een algemeen deel. Hierin worden kort en bondig alle beleidsvelden behandeld. Voorbeelden van deze beleidskaders zijn: toegankelijkheid, ruimtelijke hoofdstructuur, gebruik, verkeer, groen, water, cultuurhistorie, beheer, etc.

exclusief beheer standaard beheer Algemeen

• • • • • • • • • • • • • •

Algemene eisen Ruimtelijke hoofdstructuur Gebruik Verkeer Groen Water Cultuurhistorie Bestuurlijk aangewezen gebieden Toegankelijkheid Reclamebeleid Spelen Verlichting Kwaliteitsniveaus Beheer

Wij werken thema’s 85%

13%

standaard

plus

beheer leidend

1,5% 0,5% Metropoolregio Amsterdam bijzonder

exclusief

• • • • • • • •

Regio Utrecht ontwerp leidend

Brabantstad

aan het versterken van de economie door het verbeteren van • Verharding • Verlichting interne en externe bereikbaarheid • deStraatmeubilair • Groen • van Parkeren onze economische kerngebieden. • Fietsparkeren Drempels Oversteken Speelplekken Boomspiegels en beschermers Hekken en paaltjes Bloembakken Waterafvoer Bijzondere elementen

Ruhrgebied

Het handboek geeft inzicht in de algemene randvoorwaarden, in de vier verschillende kwaliteitsniveaus en in de twee beheerniveaus van de stad. Vlaamse Ruit

104 78

De aantrekkelijke en bereikbare stad

CONCURRERENDE ECONOMIE

algemeen 47

standaard

plus

bijzonder 112

Vier kwaliteitsniveaus in de stad

exclusief 79

De aantrekkelijke en bereikbare stad 105

Ook geeft het handboek inzicht in de verschillende kwaliteitsniveaus. Deze zijn afkomstig uit de Visie Openbare Ruimte en zijn destijds opgesteld in samenwerking met bewoners. Voor de gemeente Eindhoven zijn dit de kwaliteitsniveaus: standaard, plus, bijzonder en exclusief. In dit deel kan de ontwerper zien binnen welk kwaliteitsniveau zijn ontwerpopgave ligt.

ogelijkheden binnen de kwaliteitsniveaus n gezien worden als een optelsom. Wat aliteitsniveau ‘standaard’ mogelijk is, is ogelijk bij niveau ‘plus’. Wat bij ‘plus’ ijk is, is ook mogelijk bij ‘bijzonder’. Vers echter dat er per kwaliteitsniveau steeds mogelijkheden bij komen. Alleen de extra ijkheden bij het kwaliteitsniveau worden nd. Dit om te voorkomen dat er veel ing plaatsvindt van de beelden. Wel er met kleinere foto’s een terugkoppeling akt naar voorgaand kwaliteitsniveau. 106

De aantrekkelijke en bereikbare stad

bijzonder

Verlichting is bijzonder tot een oplage van maximaal 500 exemplaren.

118 118

119 119

Boomspiegels en beschermers Vorm volgt functie: Functie volgt vorm: Gangbaar: Opmerkelijk: In opdracht ontworpen:

toelaatbaar gewenst toelaatbaar gewenst toelaatbaar

De boomspiegels en beschermers kunnen speciaal voor de stad of voor een gebied ontwikkeld zijn.

Ontwerp ontwikkeld met bestaande bomen

exclusief

oelichting

toelaatbaar uitgesloten toelaatbaar gewenst uitgesloten

exclusief

Het handboek beschrijft ook de beheersaspecten die van invloed zijn op het ontwerp. Wat zijn bijvoorbeeld de gewenste maten die nodig zijn voor het legen van ondergrondse containers? Wat zijn de eisen die vanuit beheer gesteld worden aan strooiroutes? Met welke breedte dient rekening te worden gehouden als het gaat om de bereikbaarheid van materieel?

Inclusief aansluiten Vorm volgt functie: Functie volgt vorm: Gangbaar: Opmerkelijk: In opdracht ontworpen:

bijzonder

De ontwerper kan meteen bladeren naar het kwaliteitsniveau dat op zijn ontwerpopgave van toepassing is. Binnen dat kwaliteitsniveau komen de elementen aan bod. Dit zijn elementen als: verlichting, verharding, straatmeubilair, parkeren, speelplekken, boomspiegels, bloembakken, etc. Door middel van de ‘stoplichtmethode’ wordt bij deze elementen inzichtelijk gemaakt wat hier ‘gewenst’ (groen), toelaatbaar (oranje) of uitgesloten (rood) is. Zo is bijvoorbeeld het gebruik van natuursteen in een ‘standaard’ omgeving uitgesloten, terwijl dit in een ‘exclusieve’ omgeving gewenst is. In overleg met bewoners en programmaleiders is het altijd mogelijk te praten over uitzonderingen. Het handboek is niet star, het geeft slechts richtlijnen.

Verlichting

Ontwerp ontwikkeld met bestaande bomen

154 154

Binnen de vier kwaliteitsniveaus komen de elementen aan bod. Dit zijn elementen als: verlichting, verharding, straatmeubilair, parkeren, speelplekken, boomspiegels, bloembakken, etc. Referentiebeelden laten hier de mogelijkheden zien binnen dit kwaliteitsniveau. Door middel van de ‘stoplichtmethode’ wordt bij deze elementen inzichtelijk gemaakt wat hier ‘gewenst’ (groen), toelaatbaar (oranje) of uitgesloten (rood) is.

0,5%

exclusief

1,5% 13% 85%

bijzonder plus

standaard

155 155

TOEKOMSTVISIE 2 SCHUTTERSVELD

Schuttersveld in het mobiliteitsbeleid: een strategische verbinding tussen agglomeratie en de binnenstad

In het mobiliteitsbeleid vervult het Schuttersveld een belangrijke rol. Het is

belangrijk dat de uiteindelijke keuzes op inrichtingsniveau in lijn komen te liggen Strategische verbinding tussen agglomeratie en met de strategische beleidskeuzes op stedelijk niveau binnenstad Positionering van het Schuttersveld in de stedelijke autobereikbaarheid In de integrale mobiliteitsstrategie heeft de

O p d r a c h t g e v e r : agglomeratie g e m e e nLeiden t e L een e i dstedelijke en ring (stedelijke Jaar: 2013

hoofdinprikkers naar de parkeervoorzieningen aan de rand van binnenstad. Ook het stationsgebied wordt

ontsluitingswegen met vrijwel overal 2x2 rijstroken).

grotendeels aangetakt op het Schuttersveld. Een

Deze ring fungeert als verkeersverdeler vanaf de

goede autobereikbaarheid op het Schuttersveld is dus

omliggende snelwegen. Vanaf de stedelijke ring is de

essentieel vanuit stedelijk belang.

route Dellaertweg-Schuttersveld ĂŠĂŠn van de twee

Het Schuttersveld is een drukke verkeersroute langs het station Leiden Centraal. De gemeente heeft de ambitie om deze route minder te laten gebruiken door doorgaand autoverkeer, en meer voor bestemmingsverkeer en hoogwaardige busverbindingen. Goudappel Coffeng heeft een analyse uitgevoerd naar de verkeersstructuren, van stedelijk schaalniveau tot straatniveau zelf. Voor de verbinding zelf heeft Goudappel een ontwerp opgesteld dat voldoet aan de eisen van de gemeente en de OV-vervoerder.

Toekomstbeeld Schuttersveld

De aantrekkelijke en bereikbare stad 107

P P

108

De aantrekkelijke en bereikbare stad

PARKEERGEBIED

De aantrekkelijke en bereikbare stad 109

Structuurvisie

Hotel en congresgebouwen

STRUCTUURVISIE HKH005/Asm 12 juni 2014

Locht

Terrein hotel en congresgebouwen in het groen route voor laden en lossen hotel en congreshallen

slagbomen

laad en los plekken hotel en congreshallen

bus (lijn 15) en taxi

nieuwe aansluiting

ingang Benelux foyer

hoofdingang

Opdrachtgever: NH Koningshof Jaar: 2014

parkeren mindervaliden

ingang Zeeland foyer

fietsenstalling

extra afstand tot aan hotelkamers

Een heldere verkeerskundige en handhaven bestaande ruimtelijke structuurgrotendeels aanbrengen parkeerstructuur tussen bomen betekent vaak een grote kwaliteitsimpuls voor een gebied. Dat doen wij bestaand parkeerterrein: circa 1000 parkeerplaatsen op allerlei schaalniveau’s. Wij voor langzaam verkeer ontwierpen bijvoorbeeldduidelijke de hoofdroute parkeeren toegangsstructuur voor hotel en ‘groen parkeren’ tussen bomen congrescentrum Koningshof. De huidige aansluiting van de N69 op het parkeerterrein van NH Koningshof wordt verplaatst. Als gevolg van de infrastructurele wijzigingen moeten ook aanpassingen gedaan worden aan de interne ontsluitingsstructuur op het parkeerterrein van NH Koningshof.

Profiel: centrale as

Groen parkeren 110

De aantrekkelijke en bereikbare stad

tennis

In de structuurvisie is gekozen voor drie centralebusassen in het gebied. Deze assen bestaand bos vergroten de leesbaarheid van het terrein. Het maakt duidelijk wat de hoofdroute is en welke routes hieraan ondergeschikt zijn. De belangrijkste as is de as vanaf de hoofdentree. Deze centrale as verbindt de weg met het entreeplein bij de hoofdingang bestaand bosmet het en het zorgt voor een verbinding gehele parkeerterrein. Een mogelijk eindpunt van de centrale as is de paddenpoel. De drie assen worden begeleid door een eigen boomsoort welke onderscheidend is ten opzichte van de bestaande bomen op het paddenpoel terrein. Zo worden de drie assen extra herkenbaar in het geheel.

gebied met nieuw aan te planten bomen

Het opschuiven van de entree biedt kansen om de hoofdas meer centraal in het gebied te leggen en een koppeling te maken met het entreeplein bij de hoofdingang. De lijn van de oude hoofdroute wordt gerespecteerd en wordt onderdeel van het nieuwe raamwerk, evenals de overige bestaande wegen op het terrein. Ook de bestaande beplanting blijft uitbreiding bestaand parkeerterrein met circa 1.000 gehandhaafd. parkeerplaatsen. Totaal: circa 2.000 parkeerplaatsen Een grote kwaliteit van dit gebied is het groene karakter. Dit wordt versterkt door groen te parkeren en door de parkeerplaatsen optimaal in het bestaande groen in te passen.

Profiel: twee parallel gelegen assen

Locht

route voor laden en lossen hotel en congreshallen

slagbomen

laad en los plekken hotel en congreshallen

bus (lijn 15) en taxi

ingang Benelux foyer

hoofdingang

nieuwe aansluiting

parkeren mindervaliden ingang Zeeland foyer

fietsenstalling

extra afstand tot aan hotelkamers

tennis

grotendeels handhaven bestaande parkeerstructuur tussen bomen

gebied met nieuw aan te planten bomen

bus bestaand bos

bestaand parkeerterrein: circa 1000 parkeerplaatsen

duidelijke hoofdroute voor langzaam verkeer bestaand bos

uitbreiding bestaand parkeerterrein met circa 1.000 parkeerplaatsen. Totaal: circa 2.000 parkeerplaatsen

â&#x20AC;&#x2DC;groen parkerenâ&#x20AC;&#x2122; tussen bomen

paddenpoel

De aantrekkelijke en bereikbare stad

111

ASSENDORP: ANDERS KIJKEN NAAR PARKEREN Openbare ruimte als verlengstuk van woningen P

O p d r a c h t g e v e r : K e n n i s p l a t f o r m V e r k e e r e n V e r v o e r, g e m e e n t e Z w o l l e Jaar: 2011

Geparkeerde autoâ&#x20AC;&#x2122;s doen vaak afbreuk aan de uitstraling en het leefklimaat van een gebied. Vaak kan het ook anders. Naast ontwerpen betekent dat ook samen met stakeholders in gesprek. In Zwolle gaven wij de KpVV-pilot vorm: prettig parkeren in Assendorp. De stationsbuurt van Zwolle stamt uit de negentiende eeuw. Toen speelde de auto nog geen rol. Nu de wijk is uitgegroeid tot een gewilde woonbuurt in hedendaags Zwolle, zoeken gemeente en bewoners naar een oplossing voor het groeiende parkeerprobleem. Goudappel Coffeng heeft, samen met Kennisplatform Verkeer en Vervoer, voor de gemeente Zwolle en de bewoners, een strategie opgesteld voor het parkeren in Assendorp. Centraal staat het gebruik van de openbare ruimte als verlengstuk van de woningen. De openbare ruimte krijgt hierin een kwaliteitsimpuls. Het betekent wel dat een deel van de parkeerplaatsen op afstand komt en dat de parkeercapaciteit goed verdeeld moet worden onder de bewoners. De gemeente ĂŠn de bewoners zijn enthousiast en willen de mogelijkheden verder verkennen.

112 86

De aantrekkelijke en bereikbare stad

voor Meer ruimte voor groen in de straat.

Minder parkeren, meer ruimtelijke kwaliteit.

ENTREE MET ALLURE Rode loper zorgt voor relatie met parkeerterrein P

Opdrachtgever: Vereniging Natuurmonumenten Jaar: 2011

Kent u dat? Na een zorgvuldig begeleidde route staat uw auto geparkeerd. En nu? Voor ons kent een parkeerplaats twee routes: van de auto en van zijn inzittenden. Voor het gebouw van Natuurmonumenten brachten wij het parkeerterrein in verband met de uiteindelijke bestemming: de hoofdentree. Het parkeerterrein en het gebouw van Natuurmonumenten hadden weinig relatie met elkaar. Na het parkeren van de auto was het onduidelijk waar de entree nu precies was. Een loper vanaf het parkeerterrein naar de hoofdentree van het gebouw zorgt voor verbinding tussen deze twee gebieden. Het zorgt voor duidelijkheid en voor een welkom gevoel. Een begeleiding door middel van bomenrijen maakt deze loper extra zichtbaar.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

113

PARKEERTERREIN ALS KWALITEITSIMPULS

VISIE CONCEPT Van EN asfaltvlakte naar visitekaartje kantorenomgeving Fysiek Een parkeerplein met een duidelijke entree en routering. Ruimte voor

allure en een eigen identiteit, aansluitend O p d r a c hopt architectuur g e v e r : bebouwing. Jones Lang Lasalle Ruimte voor langzaam verkeer en groen. Centraal plein Jaar: 2012 aan einde van hoofdas. Parkeren waaiert hier om heen. Ontwerp aanpasbaar aan eventuele nieuwbouwontwikkelingen op terrein.

Parkeerbeheersysteem Net als toegangsverlening tot een (kantoor)pand kan op een vergelijkbare Het huidige parkeerterrein straalt door de Goed ontworpen buitenruimte voegt manier de toegang geregeld worden voor een parkeerterrein. Hierbij valt de te materialisering en het achterstallige indeling, en allure toe aan vastgoed. denkenfunctionaliteit aan: onderhoud totaal geen allure uit. Iets wat wel -

Oftewel: aantrekkingskracht op bezoekers

passen voor werknemers en huurders. tijdelijke kaarten voor hotel intercom voor bezoekers tijdelijke kaarteneen voorontwerp cursisten/AZ We hebben gemaakt voor de buitenruimte en het parkeerterrein van een kantorengebied in Alkmaar. Op dit terrein is ook een Golden Tulip hotel aanwezig.

P P

gewenst is in een kantorenomgeving als deze. Ook heeft het parkeerterrein geen heldere hoofdstructuur en heeft het ontwerp geen aansluiting op de architectuur van de bebouwing. In ons ontwerp creëren we één duidelijke hoofdentree voor het parkeerterrein. Deze hoofdas mondt uit bij het ronde ontvangstplein dat aansluit op de architectuur van het gebouw van de hoofdingang. De parkeerschillen

hieromheen volgen deze vormentaal. Bomen langs de hoofdas zorgen voor een ruimtelijke versterking van deze lijn en dus voor een sterkere zichtbaarheid van de hoofdentree van het kantoor. Hagen zorgen voor verzachting van het ‘blik’ en een parkeerbeheersysteem zorgt ervoor dat het terrein op de gewenste manier gebruikt wordt. Het gebied is niet langer een stenig asfaltterrein waarin alleen ruimte is voor de auto. Het gebied is een visitekaartje voor de kantorenlocatie. Door de bomen en hagen heeft het, ondanks de grote parkeeropgave, toch een groene uitstraling. De extra allure heeft een positieve uitwerking op de vastgoedwaarde en de vulling van de kantoorpanden.

+ 27 maart 2012

114

De aantrekkelijke en bereikbare stad

115

P P

116

De aantrekkelijke en bereikbare stad

PRIJSVRAGEN

De aantrekkelijke en bereikbare stad

117

SMART CITY, SMART PLACES Samen werken aan de flexibele stad Organisator: Stimuleringsfonds Creatieve Industrie Jaar: 2014

De wensen van een stad zijn dynamisch. Waarom zou een stad elk uur van de dag of elke dag van het jaar hetzelfde moeten zijn? Wij werken aan concepten voor de flexibele stad. Een smart city heeft smart places! De toenemende druk op de stad en de opkomst van de belevingsconomie vragen om een nieuwe balans tussen voetganger, fiets, OV en auto in de stad. Smart places als onderdeel van de flexibele stad bieden hiervoor kansen!

118

De aantrekkelijke en bereikbare stad

poorten van de stad

IJssel

zondag dinsdag

WERKDAGEN

centrum

De Welle

WEEKEND

april t/m september

poorten van de stad

Case study, De Welle in Deventer

Verkeersmanagement op netwerkniveau biedt ruimtelijke en sociale kansen op locatieniveau.

Smart places als mogelijke transitiefase

Openbare ruimte vaak gebruikt vanuit enkelvoudig motief

Meervoudig motief verlangt andere inrichting De aantrekkelijke en bereikbare stad

119

JANTJE BETON SPEELAWARD In je element in het Regentessekwartier tweed Organisator: Jantje Beton Jaar: 2012

Ontwerpen doen we graag mét de uiteindelijke gebruikers. Het is immers in principe hún buitenruimte, al denkt het kadaster daar natuurlijk anders over. Voor het Regentessekwartier was co-creatie een pijler onder ons prijswinnend idee De opgave Het Haagse Regentessekwartier is een compacte stedelijke omgeving vol geparkeerde autos. Hoe zorg je ervoor dat het weer een kindvriendelijke buurt wordt zonder te vervallen in de stereotype omheinde speelplaats met dito speeltoestellen? Voor de Jantje Beton SpeelAward 2012 ontwierp Goudappel Coffeng in samenwerking met Innatura en Paul Swinkels de inzending: “In je element in het Regentessekwartier!’. Jantje Beton zoekt met haar wedstrijd naar uitvoerbare ideeën om de openbare ruimte op een uitdagende manier kindvriendelijk te maken, die prikkelen om na te denken over de rol van het spelende kind in de openbare ruimte. In totaal zijn er 102 inzendingen ingediend. ‘In je element in het Regentessekwartier’ werd 2e. Daar zijn we enorm trots op. De inzending Aan de rand van de buurt ligt De Verademing. Een mooi groen park, maar lang niet voor iedereen veilig bereikbaar. De nabijgelegen energiecentrale kon ons helpen! Om kinderen spelenderwijs bekend te maken met duurzame energie gebruikten we de vier elementen. Middels de thema’s vuur (zonne-energie), lucht (windenergie), water (waterenergie) en aarde (biomassa-energie) maken we unieke speelroutes door de hele buurt. Het ontwerp verbindt het thema duurzame energie met kindvriendelijke, veilige routes, vanuit de compacte bebouwing naar het park. Aan de hand van de elementen ontstaan er themastraten met bijbehorendende speelelementen: ‘’Kom, we gaan via de waterstraat langs het piratenschip.’’ ‘’Nee, we gaan via de luchtstraat. Ik wil door de bomen lopen”.

120 70

De aantrekkelijke en bereikbare stad

e prijs

Bewust niet autovrij Geparkeerde auto’s vormen nu nog een belemmering en daarom voorziet het plan in een slim parkeersysteem. Op straat geparkeerde auto’s kunnen grotendeels worden opgevangen aan de rand van het park. Door het bestaande hoogteverschil kunnen ze onder een glooiende groene overkapping geparkeerd worden. Zo worden ze uit het zicht onttrokken. Deze ruimte en het hoogteverschil worden beter benut en er ontstaat ook meer speelruimte op straat. We maken de routes bewust niet helemaal autovrij. Het is goed voor kinderen om met auto’s om te leren gaan. Wel ontstaat zo een betere balans tussen parkeren en spelen.

Co-creatie Buitenruimte is in onze optiek voor en van de buurtbewoners. Ons plan voorzag in intensieve samenwerking met de buurt bij het vormgeven van het parkeersysteem en de speelelementen. In creatieve workshops konden kinderen zelf vormgeven aan hun ideale speelplek. Een ontwerper vertaalt deze kinderwensen vervolgens in speelelementen op straat. Als dank voor het enthousiasme krijgt elk kind een persoonlijke stoeptegel in de bestrating. Dit maakt de buurt echt jouw plek en zorgt ervoor dat je je verbonden voelt en nog eens nadenkt voor je bijvoorbeeld afval op straat gooit. De prijzen zijn uitgereikt tijdens het seminar BUITENspeelRUIMTE op 31 mei 2012. De ontwerpwedstrijd was een co-productie van Jantje Beton, BNSP, Elba Media en de gemeente Den Haag.

De aantrekkelijke en bereikbare stad

71 121

FLEXWAY VERANDERT MOBILITEIT MANHATTAN Prijsvraag ‘Close the Gap’

eerv olle v erme

lding

Organis ator: Transpor t ation Alternatives en d3 Jaar: 2011

Beter benutten van schaarse ruimte kan door te kijken naar gebruikspatronen. De volledige weg is niet elk moment van elke dag in zijn volledige omvang nodig. Dit principe gebruiken wij in onze ontwerpen. In Manhattan kregen we daar een eervolle vermelding voor Internationale ontwerpers uit 22 landen gingen aan de slag met een beruchte ‘missing link in duurzame mobiliteit’: de snelweg nabij het VNgebouw die de fietsers in de weg zit. Het ontwerp van Goudappel Coffeng viel met ‘Flexway’ met een eervolle vermelding in de prijzen. De kracht van het ontwerp is een snelweg die buiten de spits deels ingezet wordt als verblijfsruimte. De fiets is ‘booming’ in New York. Sinds 1990 nam het fietsgebruik met 500% toe, maar de infrastructuur loopt achter. Er is een vrijliggend fietspad, maar die loopt niet rond. Lokale verbindingen met het water zijn slecht. Joggers, fietsers en wandelaars komen in de knel. Kortom: de huidige mobiliteitssituatie belemmert aangenaam en duurzaam leven in de stad. Internationale ontwerpers, landschapsarchitecten, stedenbouwkundigen, ingenieurs en adviseurs mobiliteit gingen aan de slag.

122 66

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Flex is the Way Flexibiliteit is de kern van de oplossing. Gebruik Currentruimte slim, in de tijd verschillend. de schaarse current FDRdenken Drive is a 2x3 laneinhighway, acting as Dit The dynamisch staat de Verenigde Staten nogbetween in de Manhattan kinderschoenen en verklaart a barrier and the waterfront. The de eervolle vermelding. We ontwierpen een FDR Drive is tranformed into the Flexway with little fietsen voetgangervriendelijk verblijfsgebied colours and materialisation, dat adjustments: in de spitsChange deelsof toegevoegd kan worden smalls height differences and trees.vormgeving en aan de snelweg. Met slimme

Current

Traffic safety

beweegbaar straatmeubilair is de weg op verschillende manieren functioneel te Small maken. De fietsbereikbaarheid wordt groter The road is fully used by cars wordt during peak hours.naar The center lane is en het Waterfront dichter de stad getrokken. assigned according to the peak direction. Bikers get to cycle on the

designated cyclepath next to the water, which can be reached by usings the elevators. A row of trees act as a safety barrier between cars and cyclists.

Small: tijdens de spits

Connecting the flexible lanes

Benches

Traffic safety is ensured by the layout and

The flexible lanes are chosen in such a way that they

Small: the benches are undergro

materialisation of the road. At all times there is a

are accessible by cars during the different situations

Medium: the benches come up,

barrier between pedestrians/cyclists, ongoing and

from the on and off-ramps. Cars are directed to the

driving on the second lane

endously over the past

ce in

FLEX

of the highway? The FDR Drive should have a flexible layout, where driving is prominent during

closures in every

peak hours and recreation is dominant when New Yorkers want it to be.

model the public space in

safely.

peak hours and recreation is dominant when New Yorkers want it to be.

kids play safely o Proposed situation

Stre

Eas t6

0th

Str 60th street pavillion e

55th

Stre

38th

Drive blocks the continuation of the Greenway and keeps New Yorkers away from theFloating Waterfront. pavilions with

51th

Stre

Par kA ven ue

Eas t5 5th

The potentially attractive waterfront is only used for one purpose: traffic. Why can’t this space be

nt,

used for other purposes on weekends, holidays and outside peakhours when fewer cars make use d St

Eas t5 1th

Ave nu e

42n

ree t

Current situation

of the highway? The FDR Drive should have a flexible layout, where driving is prominent during

e in

peak hours and recreation is dominant when New Yorkers want it to be.

access to the waterfront and the Current situation and pedestrian routes naturally lead

Waterfront relations

FLEX

nter lane is

ycle on the

)

ached by

tween

er 10, between New

, 2011)

No new infrastru It

space for social activities such as a flea market, book

Avenue subway line is

stalls, food carts and children’s theatre. The best ideas

crucial to improve transit

both a local and regional value.

51t h

Str eet

will be voted for by the people from the Upper EastSSide. +M pavilions with This will enhance the involvement ofFloating the community with

and pedestrian routes naturally lead

‘My Way’

Large

varying functions.

Ave n

Grand Central

Jan People can acces

2nd

their surroundings and improve the social cohesion in the

height differences the to useprovide of the lane is made clear to the good alternatives when P+R

users during the different situations. The other board provides capacity is reduced. Park and ride

facilities with quick access to

P+R

upper eastside.

East

42n d

Str eet

pedestrians, a boulevard is being created. The retractable benches

Current situation the waterfront tomet cycle or for leisure space is available and Liften verbinden deup stad het water come in the second lane, so it will be impossible forFlexibele motorists zebrapaden to

subway lines running into

Network strategy S

If desired, the UN

can become inte

this. Theasnew planned 2nd previous examples, such Trafalgar whencross it isthenot. They can From reserve P+R street. New Yorkers canbeweegbaar vote online forstraatmeubilair the activity that will take place on the waterfront boulevard.

P+R

situation upper eastside. This will enhance theProposed involvement of the community facilitieswith with quick access to

NYU Medical Center

subway their surroundings and improve the social cohesion inlines the running into ‘My Way’

M the waterfront to cycle or for leisure

Manhattan are one way to do New Yorkers can voteneighbourhoods.The online when the extra recreational adjacent best way to adopt a highway. this. The new planned 2nd space is available and when it is not. They can reserve

activities. Existing and new metro

space for social activities such as a flea market, book

Avenue subway line is

stations can attract people from

stalls, food carts and children’s theatre. The best ideas

crucial to improve transit

further away, giving the waterfront

will be voted for by the people from the Upper East Side.

accessibility for the

both a local and regional value.

This will enhance the involvement of the community with

upper eastside.

P+R

their surroundings and improve the social cohesion in the

P+R

adjacent neighbourhoods.The best way to adopt a highway.

Medium: overdag

Elevators

to provide good alternatives when

accessibility for the will be voted for by the people from the Uppercapacity East Side. is reduced. Park and ride

P+R

crucial to improve transit

and pedestrian routes naturally lead people from the neighbourhoods to

Con

the Rockfeller Un

way the boulevard will be optimally from all sidestreets pedestrians and cyclists. trafficaccessible just dissapears. But it isforimportant

further away, giving the waterfront

both a local and regional value. cycling path. New distinct cycling

12 People are invite

also part of the boulevard now. There is one lane available for cars in each direction, which makes it easy to

stalls, food carts and children’s theatre. The best ideas

Bridges with elevators provide quick access to the waterfront and the

neighbourhoods

bu when they want

P+R

Square London,as we know that part of Avenue subway linecomes is down. This The vertical pedestrian crossing, wich functions a fence in scenario small en the medium, on using this lane. The center lane is assigned to carsfor going in activities.keep Existing and new metro space social activities such as a flea market, book

South-North direction. Waterfront relations stations can attract people from

Board 2/2

Manhattan one way the weekends on quiet moments room for markets and other social activities. The to thirddo lane is During the the day and in the evening an extra will be Yorkers available forcan vote onlineIn when people from neighbourhoods to laneNew the and extra recreational Can suchthere’s a busy road be reduced in are capacity? adjacent neighbourhoods.The best way to adopt a highway.

Pedestrian and c

Entrant number: C224

additional for infromation about the road and it’s use. Proposed situation accessibility the

Str eet

Medium

further away, giving the waterfront

cycling path. New distinct cycling

East

Re are acc a busy road be reduced inactivities capacity?

and offramps are Manhattan wayBy totraffic do cycling at are all one times. using different materials and just dissapears. Butapplying it is important this. The new planned 2nd

55th

kid

accommodated.

previous examples, such as Trafalgar Layout ofaccess theFrom arrive by foot, bi facilities with quick to road Th

space is available and when it is not. They can reserve

NYU Medical Center

P+R

Square London, wesafe know that part ofexisting the conn All subway running The FDRlines Drive will into be redesigned to ensure driving and Sa

Str eet

East

clo

During peak hou

Proposed situation

capacity is reduced. Park and ride

New Yorkers can vote online when the extra recreational

stations can attractand people from access to the waterfront the

space is redesign

P+R

Network strategy

the waterfront to cycle or for leisure

2011)

enches

Can such a busy road be reduced in capacity?

people from the neighbourhoods to

Bridges withactivities. elevators provide quick Existing and new metro

reenway (Transportation alternatives, 2011)

ont,

East

60th street pavillion

Ave n

treets just before the waterfront, the FDR drive (Google Earth, 2011)

Rockefeller University

‘My Way’

of th

appli Conclusion

to provide good alternatives when Can such

Proposed situation

NYU Medical Center

Current situation

Network strategy

previous FloatingFrom pavilions with examples, such as Trafalgar varyingSquare functions. London, we know that part of the

Str eet

12th Avenue has

Altho the use of the lane isbemade but can crosse

traffic just dissapears. But it is important

Park

2010, New

Eas t4 2nd

Bridges with elevators provide quick

2nd

Waterfront relations

Ave nu e

Grand Central

height additional infromation about the roaddifferences and it’s use.

additional infromation about the road and it’s

Str eet

Park

East

users during the different situations. The other board provides

users during the different situations. The othe

Str eet

varying functions.

2nd Ave nu e

Grand Central

cycling path. New distinct cycling

improved the cit cycling at all times. By using different materia Pro

height differences the use of the lane is made clear to the

60th street pavillion East

East

etween

San Francisco wa

cycling at all times. By using different and applying The FDR materials Drive will be redesigned to andensure replaced sa by

In Manhattan, space is extremely scarce and should therefore be utilised optimally. The existing FDR

artment of Transportation)

The Embarcadero

The FDR Drive will be redesigned to ensure safe driving and

the

bicycle, transit and car usage between 009. (Source: Sustainable street index 2010, New

Layout of the road

Rockefeller University

Design concept: The Flexway

Jan Gehl recaptu

Layout of the road

Rockefeller University East

Reversible lanes

Large: in het weekend en vakantie en op feestdagen

Zebra crossings

Emergencies

mall: the benches are underground

Every 5-7 streets there is a bridge to reach the

During S and M, the zebra crossing functions as a

During emergencies the flexible lanes can be cleared

edium: the benches come up, keeping cars from

waterfront for pedestrians and cyclists. Elevators are

fence, keeping pedestrians from crossing the highway.

quickly for ambulances, fire trucks and cars, stad De aantrekkelijke enpolice bereikbare

iving on the second lane

used since they require little space and muscular

During L the zebra comes down, greatly improving the

providing a quick, safe an congestion-free route for

67 123

OSLO ON BIKE Een strategie in drie stappen Organisator: gemeente Oslo Jaar: 2013

Een ontwerp – uiteindelijk op straat - stuurt mobiliteitsgedrag. Ontwerpen is dus ook sturen. Als de stap in gedrag groot is, of de investering ineens te hoog, ontwerpen we een fasering. Dat doen we niet vanuit wat bouwkundig handig is. Dat doen we vanuit de doelstellingen. Wij adviseerden Oslo een doelgroep-gerichte fasering voor haar fietsinfrastructuur De stad Oslo wil het fietsgebruik sterk stimuleren in de regio. Maar ondanks deze politiek aandacht neemt het fietsgebruik niet voldoende toe, zoals ze graag zouden zien. De vraag is: hoe krijgen we meer mensen op de fiets in de stadsregio van Oslo? De kwaliteit van het huidige fietsnetwerk is onvoldoende. Fietspaden en fietsenstallingen ontbreken. Er is nauwelijks sprake van een netwerk. Ook de veiligheid is een issue. De automobilist heeft onvoldoende aandacht voor de positie van de fietser. Fietsers worden nog te veel gezien als ‘voetganger’ door de automobilist. Ze horen dus niet op de weg thuis, maar op de stoep. Het klimaat en de geografische situatie maakt het ook wat lastiger om te fietsen in deze regio. Maar het is wel degelijk mogelijk. Kijk maar naar Stockholm. Ook zijn de voordelen van de fiets nog te weinig bekend. En onbekend maakt onbemind.

124

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Een dergelijke verandering is niet in 1 keer door te voeren. We komen daarom met een strategie voor 6 jaar in 3 stappen. Stap voor stap krijgen we Oslo op de fiets. 1 Focus op toeristen Mensen zien fietsen, doet fietsen. Voor toeristen is het een prettige en eenvoudige manier om de stad te leren kennen. We beginnen met de eerste aanzet van een fietsnetwerk. We maken een fietsverbinding tussen het station en de toeristische punten in de stad. 2 Focus op specifieke doelgroepen Interessante doelgroepen zijn studenten en werkenden. Studenten kunnen vanuit de universiteit gestimuleerd worden om met de fiets te komen. Er kunnen bij de universiteiten goede fietsenstallingen worden aangebracht. Het prille fietsnetwerk kan worden uitgebreid met routes naar de universiteiten en hogescholen. Ook werkenden kunnen extra geprikkeld worden door als gemeente samenwerking aan te gaan met grotere werkgevers. Ook hier kunnen stimulerende maatregelen getroffen worden, zoals goedkoop een fiets aan kunnen schaffen en goede fietsenstallingen plaatsen. Een andere impuls is het aanbieden van hoogwaardige routes naar de grotere werkgebieden in de stad. Zo ontstaat in de loop der jaren een compleet fietsnetwerk in Oslo.

3 De rest volgt Het fietsnetwerk ligt er in grote lijnen en er wordt door toeristen, studenten en werkenden al volop gefietst. Het wordt op een natuurlijke manier steeds meer onderdeel van de stad en ‘a way of life’. Mensen zien vanzelf steeds meer de voordelen in van het fietsen ten opzichte van het gebruik van de auto.

ONBIKE

Stationsplein: voor

Stationsplein: na Maak van de fietsenstalling een nieuwe landmark op het nu kale voorplein van het centraal station. Bouw geen ondergrondse fietsenstalling, maar maak het zichtbaar. Als inspiratie de ‘Fietsappel’ uit Alphen aan den Rijn. Moving more people in the future Road capacity (people per hour on 3.5 m width in the city)

WHY?

ADRESSING STORAGE FOR BIKES

visibility

Oslo wants to stimulate the use of bicycles within the city-region. It has political attention, policies are set out and an increase of use is visible. But despite all efforts the use of bikes is still minor to all other means of transport. In short there are three main objectives why to enhance the use of bicycles in Oslo City Region:

Tourists and students make cycling visible in the city A more high profile cycling infra makes cycling easier, safer and more visible Succesful examples show that it’s possible: marketing of cycling

1. Environmental; in order to reduce the car-use against pollution and to improve the spatial quality of the public realm;

An important matter is the storage of bicycles around the city. Good and safe public storages will enable people to leave their bike while taking the train home, while shopping or while just having fun! To select the right location for the new parking facilities is crucial to ensure that these facilities will be well used. For selecting the right spot, it has to be taken into account that cyclist behave like water. They go the “lowest” point; the nearest point to their destination. A detour should be prevented. The parking facilities should be well accessible, preferably at the end of cycling path and on the way to their destination they should be able to park their bike.

connection -

2. Health; it is in the people’s own health interest to get them physically moving; 3. Public transport; the use of bikes add value to the whole of the public transport system, especially in commuting from home to work and back.

Source: Botma & Papendrecht, TU Delft 1991 Usage of urban space

feeling -

WHY NOT? The reason why the use is staying behind is less clear, but some aspects are prominent: The quality of the physical network, if not absent anyway, is in most cases poor. The safety is an issue, where as motorists miss the awareness of bikers in the streets. The combination of many bicycle pathways with pedestrian sidewalks. The climate and the geographical situation make the use of bikes harder. Finally there seems to be a lack of interest: something you don’t really know, you don’t want!

As cycling is still rare in Oslo, these bike-parking facilities should be behave like big advertisements; they should be an inviting design to use, preferably upfront and very visible.

ThinkBike Workshop, Los Angeles 21-23 September 2011

Although city cycling is fast in comparison with all other modes of transport, it is a quite efficient way of using urban space. Seven times as efficient as cars and in the same range of efficiently as busses, trams and pedestrians. This does of course require an intensive use of the cycling infrastructure. Let’s work on that!

And actually the fourth objective is to make Oslo competitive when it comes to the living quality, partly defined by the quality of the public realm. At this moment the inner city looks like a 20th century car-dominant city.

Smartphones and social media can help to connect cyclists Start with a basic network in the city centre and build from there. Get other stakeholders involved in the planning process

An attractive citie is a cycable city. A cycling city is an attractive city. Dealing with winter circumstances is merely a matter of coordination Enjoy cruising the car free streets of cities on car free Sundays

Special attention should be given to the bicycle parking facilities at the Central Station.

Chr. Frederiks plass, current situation: parking place, not attractive for cyclists and pedestrians

There are two problems to address: 1. The station is surrounded by car infrastructure and therefore hardly accessible for bicycles. New and safe connections should be integrated. 2.

visibility visibility visibility

visibility connection atmosphere visibility connection connection feeling connection atmosphere connection atmosphere

Our analysis of the Oslo car model shows that there is a lot to gain giving the bike a boost. The maps shows all car trips in the Oslo region of 4 km or less. A perfect distance to grab your bike. Especially in and around the city centre with high densities and an attractive environment increasing bike use could change the world (a bit).

people

visibility

connection

visibility

atmosphere

connection

atmosphere

Chr. Frederiks plass with an attractive storage with its own identity: ‘the apple of Oslo’. Central station Almere, the Netherlands

Bislett stadion

Los 26 Angeles: ‘before’

The Head - After

ThinkBike Workshop, Los Angeles 21-23 September 2011

The Head - After

infrastructure

A businessman on his way to his work and daycare, the Netherlands

Frognerparken

Getting more Oslo-ers on bike should start with a change of perception. But changing perception doesn’t happen over-night. Therefore we suggest a 5 years strategy to get Oslo biking, step-by-step!

Universiteit i Oslo - Blindern

VIS

VIS VISHEAD

VIS

ONBIKE

marketing

ThinkBike Workshop, Los Angeles 21-23 September 2011

Stasjon

FISHBONE

Opera Bjørvika

TAIL Adressing storage: ‘the apple of Alphen’, trainstation, the Netherlands

The London ‘car-rack’

Slottsparken

FISHBONE

VIS

Stasjon Opera

VIS

Bjørvika

TAIL

FISHBONE

Slottsparken

HEAD

OSLO ON BIKE IN 3 STEPS

Bislett stadion

HEAD

Los Angeles: ‘after’

Slottsparken

Frogner stadion

Frognerparken

Universiteit i Oslo - Blindern

Frogner stadion

WHERE TO START? H

It is foreseen that he number of bikers will increase. Our advice is not to start building huge and costly indoor/underground storages, but start with welldesigned storage systems that are placed in the public realm, on a logical spot, on-the-way to the destinations. The present parking garage, that will be used for future bike parking can be refurbished at any moment later in time.

TAIL Stasjon

Opera

Universiteit i Oslo - Blindern

Frogner stadion

Bislett stadion Frognerparken

Slottsparken Stasjon

Opera Bjørvika

Universiteit i Oslo - Blindern

Frogner stadion

Bislett stadion Frognerparken

Slottsparken Stasjon

Opera Bjørvika

1. DISCOVER OSLO ON A BIKE

2. WORK & STUDY ON A BIKE

3. EVERY BODY ON A BIKE

Show that biking is fun, that it is possible and that it is easy and safe! Visitors to Oslo can help you there, especially since they have experienced biking in other European Capitals. It is a great way of experiencing Oslo. They are not in a hurry, and don’t mind the hassle of getting around with a rental bike.

The second step is to start from the ‘tourist bicycle network’ and enrol a firm medium and long-distance network connecting public transport hubs and work locations and university. Students as well as people who work for the governmental bodies and other institutions are focus groups, who can be induced to use a bike, using attractive financial instruments.

The third step is to get everyone on a bike. What is learned in the cradle is carried to the tomb. Get children on a bike to school. When parents guide their children in this, they should be able to easily move on to the station, get a train and get off again, and bike to work. Solutions for this can be learned from other European cities, but the practicality of the Norwegian people should invent and add their own specific needs.

Universiteit i Oslo - Blindern

Frogner stadion

Bislett stadion Frognerparken

Slottsparken Stasjon

Opera Bjørvika

De aantrekkelijke en bereikbare stad 125

P P

126

De aantrekkelijke en bereikbare stad

FUNCTIONAL AMBIANCE

De aantrekkelijke en bereikbare stad

127

FUNCTIONAL AMBIANCE Verbindt bij stedelijke ontwerpopgaven

World of Flows ‘Verkeersruimte’ en ‘verblijfsruimte’ zijn eigenlijk achterhaalde begrippen in de hedendaagse stad. Het stamt uit de tijd dat ‘Openbare ruimte’ in ruime mate voor handen was en netjes verdeeld kon worden tussen verkeerskundigen en stedenbouwers. Elke discipline zijn eigen speeltuin, zeg maar. Die tijd is echt voorbij en de stedelijke trek gaat nog steeds door. ‘Functional Ambiance’ is een methode die helpt bij een ruimtelijke ontwerpopgave waar verkeer, wonen, recreëren, winkelen en ontmoeten bij elkaar moeten komen. Met als belangrijkste doel mensen ‘ontkleuren’; hun discipline-bril echt laten afzetten. De schaarse ruimte is immers van ons allen. ‘Functional Ambiance’ is ontwikkeld door Hogeschool Rotterdam, De Urbanisten, Marc Verheijen (infratecture) en Goudappel Coffeng. De methode biedt een analysekader bestaande uit acht begrippen opgedeeld in twee thema’s: World of Flows en the World of Places (zie kader). De begrippen zijn bewust discipline-neutraal gemaakt. Dit dwingt iedereen om buiten de kaders van de eigen discipline te kijken en ‘ontwapent’ de vakbroeder. Want ook relatieve ‘leken’, zoals bewoners, ondernemersvereniging of bestuurders, dienen een gelijkwaardige stakeholder te kunnen zijn. Iedereen spreekt even dezelfde neutrale taal. Het dwingt de groep overal aan te denken wat betreft de weg en de ruimte. Alleen maar met je eigen stukje bezig zijn kan niet. De verkeerskundige kan zich even niet meer verschuilen achter ‘’verkeersveiligheid’’. Hij kan even niet strooien

De acht begrippen uit Functional Ambiance 128

De aantrekkelijke en bereikbare stad

World of Places

met getallen (intensiteiten) om bijvoorbeeld een bepaald profiel door te drukken. Dat geldt voor al het jargon. Dus ook de stedenbouwkundige moet even zijn ‘zichtlijnen’ inslikken. Met het jargon van tafel ontstaat aan de ontwerptafel meer creativiteit en pro-activiteit waar het gaat om ‘andermans’ zienswijzen, belangen en overwegingen. Met andere woorden: de optimale sfeer voor een integrale ontwerpopgave. Hoe werkt het in de praktijk? ‘Functional ambiance’ begint met een terreinbezoek ter plaatse. Hoe ziet het gebied er uit? Vervolgens bouwen we een tussenstap in. We gaan niet direct ontwerpen. We gaan eerst de gezamenlijke discussie aan via het spinnenweb van Functional Ambiance. Met elkaar ‘waarderen’ we de huidige situatie. Scoort ‘stromen’ bijvoorbeeld hoog, omdat het een weg is met zeer veel autoverkeer, dan krijgt deze bijvoorbeeld een 9. Bijna op de buitenste cirkel dus. ‘Kris-kras’ krijgt bijvoorbeeld in de huidige situatie een 3 of een 4. Het precieze cijfer is niet zo belangrijk. Uiteindelijk draait het om de discussie. Als de gezamenlijke beoordeling van het ‘nu’ is gemaakt, gaan we met de groep nog een keer de acht begrippen langs. Dit keer praten we over hoe iedereen het graag zou willen. Wellicht wil je de ‘stromen’ voor autoverkeer wel omlaag brengen (naar zeg een 6) en ook de positie van de weg in het ‘Net’ omlaag. Kris-Kras, de dwarsrelatie of de mate van oversteekbaarheid, willen we wellicht omhoog brengen naar een 8. Misschien willen

we dit niet per se in het hele gebied, maar meer specifiek op een aantal strategische plekken. We werken alle acht de begrippen weer af. Zo ontstaat volop discussie tussen alle disciplines zonder dat één thematiek gaat overheersen. Het resultaat is een gezamenlijk ambitie voor de ontwerpopgave en vanuit de uiteindelijke gebruiker gedragen prioriteiten voor de ontwerpen. Door het ambitie-spinnenweb over het web van de huidige waardering te leggen, is te zien waar de meeste winst te behalen valt en de meeste aandacht aan besteed moet worden. We hebben intussen geleerd dat je ambitie niet altijd eenduidig kunt of hoeft te formuleren. ‘Stromen’ kan best omhoog (voor fiets) en omlaag (voor autoverkeer). Ook hoef je je niet te beperken tot één spinnenweb voor het hele gebied. Misschien wil je alleen op bepaalde plekken meer ‘kris-kras’, bij het winkelcentrum bijvoorbeeld. Of op schoolroutes en nabij het park. Wij tekenen spinnenwebben dan ook graag op de ondergrond van het ontwerpgebied. Na dit alles start pas het ontwerpproces. ‘Functional Ambiance’ heeft dan gezorgd voor die belangrijke gezamenlijke ambitie. Op papier én tussen de oren. Ontstaat er later discussie, dan kan de ontwerper daarop teruggrijpen: “Toen vonden we hier ‘clusteren’ belangrijk, dus daar houden we nu ook aan vast.” De gemeenschappelijke taal en het ‘ontschottende’ proces is dus de grote kracht van Functional Ambiance.

Waardering

Tafelregisseur In onze ervaring is de rol van ‘Tafelregisseur’ cruciaal voor het succes. Deze onafhankelijke persoon leidt het overleg. In het begin legt hij uit wat Functional Ambiance is en wat de begrippen betekenen. Gedurende het proces bewaakt hij dat alle acht begrippen voldoende aan bod komen en dat de discussie in deze termen gevoerd blijft worden. Discipline-dominantie is een hardnekkig virus bij professionals. Het helpt enorm als de tafelregisseur zelf zowel affiniteit heeft met de ‘World of Flows’ alsook met de ‘World of Places’. Want het kan soms best wel even duren voordat iedereen precies doorheeft wat er met elk van de acht begrippen bedoeld wordt. Soms experimenteren we met alternatieve naamgeving. Soms spreekt een groep ‘Eigenheid’ of ‘Identiteit’ meer aan dan het officiële ‘Symboliek’.

Samengevat Functional Ambiance is een krachtig inhoudelijk analyse-instrument én een proces-instrument in één. Door de verkeerskundige en ruimtelijke opgave voor stedelijke gebieden door een gezamenlijke bril te bekijken ontstaat openbare ruimte die zowel functioneel (lees: mobiliteit faciliteert) als aantrekkelijk is (Lees: leefbaar, mooi en aangenaam). Samen mooiere steden bouwen dus.

World of

Waardering

Ambitie

Links: waardering bestaande situatie. Rechts: vaststellen gezamenlijke ambitie

De aantrekkelijke en bereikbare stad 129

Functional ambiance als instrument bij herinrichting kapteynlaan Opdrachtgever: gemeente Utrecht Jaar: 2014

Samen aan de slag

Relatie tusssen parkgebieden Entree Kapteynlaan

Het is de ambitie de twee parkhelften beter

Burg over waterloop

Keuzemoment voor doorgaand om deze route te nemen.

met elkaar te verbinden. Dit kan al deels bereikt

De brug ter hoogte van de Sartreweg vormt een entree

worden door de hagen en het plantsoen langs

van de Aartsbisschop Romerostraat. Deze inrichting

de weg te verwijderen, zodat een opener geheel

is mede bepalend of het doorgaande autoverkeer zal

ontstaat.

kiezen voor deze route. Uiteraard zullen er ook op netwerkniveau ingrepen gedaan moeten worden om dit te stimuleren. Er liggen hier kansen het water meer beleefbaar te maken.

Winkelcentrum De Gaard Spoorwegovergang

In de huidige plannen (FO) is het wegbeeld zeer verkeerstechnisch. Er zijn kansen de weg meer onderdeel uit te laten maken van het plein. Het bijvoorbeeld (plaatselijk) toepassen van andere materialen zal al effect hebben op het rijgedrag van het (doorgaande) autoverkeer. Dit zal een positief effect hebben op de relatie tussen het winkelcentrum en het parkeerterein aan de andere zijde van de Kapteynlaan.

Fietsoversteek naar basisschool Er maken veel schoolkinderen gebruik van de Kapteynlaan. Ter plekke van de Wevelaan is er een fietsoversteek waar veel kinderen

Front yard flatgebouwen Basisscholen De Regenboog en de Paulussschool

Momenteel is er weinig relatie tussen de flats en de weggebruiker. Het is de ambitie dit te versterken. Dit kan bereikt worden door anders om te gaan met het

oversteken onderweg naar basisschool De

parkeren, zodat er meer ruimte onstaat voor groen en

Regenboog.

een entreeplein. Dit komt het â&#x20AC;&#x2DC;ontmoetenâ&#x20AC;&#x2122; en het gevoel van sociale veiligheid in de wijk ten goede.

Herinrichting Kapteynlaaan

Herinrichting Kapteynlaan

Ambitie vertaald naar eerste schetsen 130

De aantrekkelijke en bereikbare stad

WAARDERING + AMBITIE

AMBITIE

verw eve n

m stro

ring

net

zone

n teri clus

concentratie gebieden

iek

tyar d

overig

bol

fron

auto

sym

iek

n teri clus

auto fiets

concentratie gebieden

bol

tyar d

auto

overig

s -kra kris

auto

sym

fron

langzaam verkeer

s -kra kris

net

langzaam verkeer

fiets

verw eve n

m stro

ring

WAARDERING m stro

betekent dat deze drukke wijkontsluitingsweg, waar ook aan wordt gewoond, aangepakt moet worden. Het doorgaande verkeer moet verleid worden tot de route Kardinaal de Jongweg â&#x20AC;&#x201C; Eykmanlaan. Ingepast in de wijkplannen kan de weg dan een verblijfsklimaat krijgen.

Naar een betere balans De noodzaak tot herinrichting van de Kapteynlaan vloeit voort uit de ambitie van Utrecht: Aantrekkelijk & Bereikbaar. Stap voor stap krijgt deze ambitie een concreet gezicht in de stad. Op diverse plekken wordt de verkeersfunctie beter in balans gebracht met de stedelijk omgeving en het gebruik. Beleving en het gedrag van de gebruiker staan bij deze herinrichtingsvraagstukken en de ontwerpen centraal. Voor de Kapteynlaan

zone

De herinrichting van de Kapteynlaan is zowel een verkeerskundige als een stedenbouwkundige opgave. We gebruikten daarom de methode Functional Ambiance. Kern van de aanpak is het gebruik van acht begrippen die disciplineneutraal zijn. In twee creatieve sessies met in- en externe stakeholders analyseerden wij het gebied en bepaalden we de ambitie en de mogelijke (voorkeurs)varianten. Vanuit deze gemeenschappelijke visie en ambitie kan het ontwerpproces van start gaan.

fron

tyar d

n teri clus

Waardering bestaande situatie en gezamenlijke ambitie in spidergraph. Op welk thema zitten de grootste verschillen tussen waardering en ambitie?

Eerste schetsen en principes De aantrekkelijke en bereikbare stad

131

Meer weten? Bas Govers Stadsstrateeg bgovers@goudappel.nl 06 514 020 81

Christiaan Kwantes Adviseur Strategie en Beleid Stedenbouwkundige/verkeersplanoloog ckwantes@goudappel.nl

Marco Aarsen Stads- en Landschapsarchitect maarsen@goudappel.nl 06 207 227 29

Rico Andriesse Adviseur Mobiliteit en Ruimte randriesse@goudappel.nl 06 206 116 45

06 513 603 74

Aart de Koning Adviseur Strategie en Beleid Stedenbouwkundige/verkeersplanoloog adekoning@goudappel.nl

Nicole Korsten Adviseur Mobiliteit en Ruimte nkorsten@goudappel.nl 06 518 534 77

06 547 001 25

Richard ter Avest Adviseur Mobiliteit en Ruimte rteravest@goudappel.nl 06 511 976 83

132

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Joost Verhoeven Adviseur Mobiliteit en Ruimte jverhoeven@goudappel.nl 06 115 866 06

Peter Dinnissen Verkeerstechnisch ontwerper pdinnissen@goudappel.nl 06 552 481 86

Harrie Groot Adviseur Mobiliteit en Ruimte hgroot@goudappel.nl 06 515 818 39

Thomas Groot Verkeerstechnisch ontwerper tgroot@goudappel.nl 06 115 866 10

Jeroen Kuijpers Verkeerstechnisch ontwerper jkuijpers@goudappel.nl 06 206 044 81

Aan deze portfolio werkten mee ADVISEURS Frank Aalbers ▪ Rico Andriesse ▪ Richard ter Avest ▪ Harrie Groot ▪ Harry Kingma ▪ Wim Korver ▪ Christiaan Kwantes ▪ Gerwin de Boer ▪ Nicole Korsten ▪ Remco Meinen ▪ Johan Munsterman ▪ Henk Talsma ▪ Ben Peters ▪ Tjitte Prins ▪ Robert Ruisch ▪ Suzanne Spapens ▪ Joost Verhoeven ▪ Henk van Zeijl ▪ Alex Mulders ▪ Jan Anne Waagmeester ▪ Danny Walraven VERKEERSTECHNISCH ONTWERPERS Peter Dinnissen ▪ Jeroen Kuijpers ▪ Thomas Groot STADSSTRATEGEN Christiaan Kwantes ▪ Bas Govers ▪ Aart de Koning LANDSCHAPSARCHITECT Marco Aarsen PARKEREN EN LOCATIEONTWIKKELING Robert Ruisch ▪ Jantine de Wijs ▪ Christiaan Nab GEDRAGSPSYCHOLOOG Matthijs Dicke-Ogenia

De aantrekkelijke en bereikbare stad

133

Fiets je even twee minuten mee met Teuntje?

www.goudappel.nl/ontwerp

134

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Goudappel Coffeng is met haar ruim 200 medewerkers een unieke specialist. We benaderen als geen ander mobiliteitsvraagstukken vanuit alle invalshoeken en expertises die nodig zijn. Van planologie tot gedragsverandering van individuen, van geavanceerde verkeersmodellen tot bestuurlijke procesregie, van strategisch advies tot en met integraal ontwerp op straat. Wij zijn gevestigd in Amsterdam, Den Haag, Deventer, Eindhoven en Leeuwarden. www.goudappel.nl www.dat.nl

januari 2016

De aantrekkelijke en bereikbare stad

135

Deventer Snipperlingsdijk 4 7417 BJ Deventer Postbus 161 7400 AD Deventer T +31 (0)570 666 222

Den Haag Casuariestraat 5 2511 VB Den Haag Eindhoven Flight Forum 92-94 5657 DC Eindhoven T +31 (0)40 235 25 00 Leeuwarden F. HaverSchmidtwei 2 8914 BC Leeuwarden T +31 (0)58 253 44 46

www.goudappel.nl

136

De aantrekkelijke en bereikbare stad

Amsterdam De Ruyterkade 143 1011 AC Amsterdam T +31 (0)20 420 92 17