Sindhi 2-2

‫ون لِ َ‬ ‫(مضم ُ‬ ‫ُ‬ ‫ک ُڻ)‬ ‫مضمون نويسي‬ ‫ضم َ‬ ‫ِسن ِڌيَء ۾ َم ُ‬ ‫وعات َانگريزن جي َدور کان ٿي‪.‬مضمونن تيي متيلم‬ ‫ون لِکڻ ِجي ُش ُر‬ ‫ِ‬ ‫” َمقالات الحڪمت“ آهي جيڪو مِرزا َقليچ بيگ ”‪ “Bacon’s Essays‬تان ترجمو يو‪ .‬ريرئين سينڌي ابايار ميرزا‬ ‫ريرييون ِسينڌي‬

‫ئي‪ .‬ان اباار ۽ لکجندڙ مضمون ۽‬

‫محمدصادق ‪1681‬ع ۾ جاري‬ ‫”هيري ُجون َ ِڻ ُيون“ جي نالي سان شايع‬

‫جھ ٻين اباارن جا مضمون ۾ مرتب‬

‫ليا‬

‫ري‬

‫يا ويا‪.‬‬

‫ُ‬ ‫مضمون جي وصف‪:‬‬ ‫ُ‬ ‫مضمون جي َوصف بيان ندي‪ ،‬متيور مضمون نويس جانسن چوي ٿو ته‪:‬‬ ‫مضمون اِنسانِي َا َ‬ ‫” ُ‬ ‫ند َر جي َاڻ هضم ٿِ َي ۽ بي ترتيب بيالن سان ڀررور هڪ مخلصر َا َدبِيي تح ِريير آهيي‪ .‬جيڪيا‬ ‫بوش مزاج دل مان آزاديَء سان نِڪري نروار ٿئي ٿي‪“.‬‬

‫َ‬ ‫واليت واري نحيري تحريير آهيي‪ ،‬جينين ۾‬ ‫سر ايڊمنڊ گاس چوي ٿو ته ”مضمون عام طير سيان هيڪ درميياني َط‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫آسان ۽ سرسري نظر وجھيي ٿيو ۽ موضيوع تيي صير‬ ‫بارجي َر ِي ُلوئن تي‬ ‫مضمون نِگار نين به موضوع جي‬ ‫ِ‬ ‫انييَء حد تائِين بحث‬

‫ري ٿو‪ ،‬جيسلائين سندس شخصيت ان موضوع کان ملاثر ٿي هوندي آهي‪“.‬‬

‫صنف آهي‪ ،‬جنين ۾ نين ادبِي‪ ،‬فلسفيانه يا سماجي موضوع تي شخصي يا تاريخي‬ ‫مضمون نحر جي هڪ اهڙي ِ‬ ‫ُنقطئه نظر کان روشني ِوڌي وئِي ُهجي ۽ زياده طوي نه ُهجي‪“.‬‬ ‫َم ِٿين َو ُ‬ ‫ُ‬ ‫مضمون ُملعلق هيٺ ِڏن ُنقطا نِتابر ٿِين ٿا‪.‬‬ ‫صفن کي َرڙهڻ کان روِء‬ ‫‪.‬مضمون جي َط َ‬ ‫وال َ‬ ‫ُ‬ ‫ت ِو َچ َٿ ِري ُهجي‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ِ‬ ‫‪.2‬مضمون َنحر ۾ ُه َئ ُڻ ُ‬ ‫گھرجي‪.‬‬ ‫بارجي ُربن سان ُهجي‪.‬‬ ‫‪ .3‬مضمون جو تعلق موضوع جي‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫‪ُ .4‬‬ ‫مضمون نگار جو تعلق آهي‪ .‬يعني شخصيت جو عڪيس‬ ‫مضمون تي رابندي اِنييَء حد تائين ُهجي‪ ،‬جيسلائين‬ ‫مضمون ۾ ڏسڻ ۾ اچي‪..‬‬ ‫عام‪َ ،‬ف ُ‬ ‫‪ .5‬مضمون جي ٻولي ُ‬ ‫يم‪ ،‬سادِي ۽ َسوادِي ُهجي‪.‬‬ ‫ضمون ُملعلق لِکي ٿو ته ” ُ‬ ‫مرحوم محمد اِسماعِي ُعرساڻي َم ُ‬ ‫مضمون نِگاريَء ۾ اِن ِفرادِي سوچ ۽ فِڪر‪ ،‬لام ۽‬ ‫ُ ُ‬ ‫گاريَء جو َف ُن‬ ‫گفلگو جي انداز‪ ،‬ذاتِي ُمتاهِدن ۽ تجربن ۽ رنينجي طايعت جو گھڻو دب ُهوندو آهي‪ .‬مضمون نِ ِ‬ ‫َرن ِگين ۽ دِلچسپ آهي‪ ،‬جنين ۾ رڙهندڙ گھڻو ري لطف اندوز ٿينيدو آهيي‪ .‬زبيان جيي نزا يت ۽ صيحت جيي‬ ‫متق رڻ هن صنف مان ئي ٿيندي آهي‪ .‬مضمون نِگار‬

‫ٿي‬

‫و واقعو بييان‬

‫نيدو آهيي تيه‬

‫ٿيي وري رنينجيا‬

‫گاريَء ِجيي‬ ‫ذاتي بيال ۽ تجربا بيان ندو آهي‪ .‬ٿي و لطيفو ريش ندو آهي ته ڏهن تخيلاتي ۽ منظر نِ ِ‬ ‫ندي َوڃي مٿي چڙهندو آهي‪.‬‬ ‫وادِيَء ۾ ُگ ُم ٿِيندو آهي ڏهن ابلاقي ساب ٻڌائيندو آهي ۽ ڏهن طنز و مزا‬ ‫‪1‬‬

‫اهڙيَء طر هِڪ ڳاليه مان ٻي ڳاليه ٺاهيندو ويندو آهي‪ ،‬رر اهو سڀ‬ ‫ِ‬ ‫جو رڙهندڙ ان کي رڙهندي ذهني ُسرور محسوس ندو آهي‪“.‬‬ ‫جھ مرتب ٿي‬ ‫‪ُ .1‬‬ ‫مضمونن جو‬

‫ُ‬ ‫مضمونن جو‬ ‫‪.2‬‬ ‫ُ‬ ‫مضمونن جو‬ ‫‪.3‬‬ ‫ُ‬ ‫مضمونن جو‬ ‫‪.4‬‬ ‫ُ‬ ‫مضمونن جو‬ ‫‪.5‬‬

‫جھ اهڙي ته لطيف انداز ۾ ُهوندو آهي‪،‬‬

‫مضمونن جا ِ لا‬ ‫لا ُ ”چ ُ‬ ‫ڻنگون“ جيڪو ”تِيرٿ َو َس َ‬ ‫نت“ جو لِکي آهي‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ لا ُ ” َا َدبِي ُغنچو“ جيڪو ”نارائڻ ڀمڀاڻي ۽ رروفيسر رام رنجواڻِي“ جو لِکي آهي‪.‬‬ ‫ِ لا ُ ” َا َدبِي آئِينو“ جيڪو ”ليکراج عزيز “ جو لِکي آهي‪.‬‬ ‫ِ لا ُ ”ڳوٺاڻِي َچ ِي ِر ۽ َا َ‬ ‫نارداڻه“ جيڪو ”نارائڻ داس ملڪاڻِي“ جو لِکي آهي‪.‬‬ ‫ِ لا ُ ”سدا ُگلا “ جيڪو ”لال چند امرڏنو م “ جو لِکي آهي‪.‬‬

‫مضمونن جو ِ لا ُ ”درس عم “ جيڪو ” ُع ُ‬ ‫ُ‬ ‫انصاري“ جو لِکي آهي‪.‬‬ ‫حمان َعلي‬ ‫‪.8‬‬ ‫ِ‬ ‫َسوال ۽ َجوا‬ ‫صنف آهي؟‬ ‫‪ .1‬مضمون ڇا ِجي ِ‬

‫‪ .2‬سنڌيَء ۾ مضمون نويسيَء ِجي ُسروعات‬ ‫ُ‬ ‫مضمون جو ريريون ترجمو نين يو؟‬ ‫‪.3‬‬ ‫ُ‬ ‫مضمون ملعلق انگريز مضمون نويس ڇا ٿا چون؟‬ ‫‪.4‬‬

‫ڏهن ٿي”‬

‫‪ .5‬مضمون ملعلق محمداسماعي ُعرساڻي ڇا ٿو لِکي؟‬ ‫يڙا نقطا نِتابر ٿين ٿا؟‬

‫‪ .8‬ماهرن جي وصفن ٻڌائڻ کان روِء‪ ،‬مضمون ملعلق‬ ‫‪ُ .7‬عحمان علي انصاري يڙو مضمونن جو ِ لا لِکيو؟‬ ‫مضمون اِنسانِي َا َ‬ ‫‪ُ ” .6‬‬ ‫ند َر جي َاڻ هضم ٿِ َي ۽ بي ترتيب بيالن سان ڀررور هڪ مخلصر َا َدبِي تح ِرير آهي‪ .‬جيڪا‬ ‫بوش مزاج دل مان آزاديَء سان نِڪري نروار ٿئي ٿي‪ “.‬انييَء ڳاليه کي اوهان رنينجن لفظن ۾ کولي لکو!‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫آسيان ۽ سرسيري نظير وجھيي ٿيو“ ان فِقيري کيي‬ ‫بيارجي َر ِي ُليوئن تيي‬ ‫مضمون نِگار نين بيه موضيوع جيي‬ ‫‪.9‬‬ ‫ِ‬ ‫رنينجن لفظن ۾ َبيان يو‪.‬‬ ‫‪ .11‬مضمون نويسيَء تي رنينجن لفظن ۾ مخلصر مضمون لکو!‬ ‫ُ‬ ‫مض ُمون جي ڄاڻ رنينجن لفظن ۾ لکو!‬ ‫‪ .11‬و به‬ ‫مضمون رڙهو ۽ ان ِ‬

‫‪2‬‬