ص ُ نفون سن ِڌي نَثر ُجون ِ ِ َافسانو)(Fiction
َافسانو َا ِرڙهِين َ ص ِديَء ِجي پيداوار آهي. ور آيو ته ُ ص ِديَء ڌاري ُيورپ ۾ جڏهن َ َا ِرڙهِين َ عتڪاريَء جو َد ُ ماڻهن ِجي ِزندگِي ڏا ِڍي ص َن ِ صر ُ ڙهڻ لاِء َو ُ ب َپ َ ٽ َا َد ُ قت مان ِوٿِي نه ملِي ٿي .ان ُ وف ٿِي َوئِي ۽ َ َم ُ صورتحال کي عام َو ِ ُ رجڻ جو سوچيو ۽ افساني جي لِ َ س َ آغاز ٿِي َويو. کجڻ جو ِڏسندي ليکڪن مختصر ادب ِ َافسانو مختصر ،معلوماتي ،مزيدار ۽ معاشري جو آئيندار ُهوندو آهي. پروفيسر منگھارام َملڪاڻِيَء موجب ” ُدنيا َڀ ِر ِجي ٻولين جو نثر ڪهاڻِيَء سان ُشروع ند َ ٿِيندو آهي ۽ هر ٻوليَء ۾ َ روعات َڏ َ ڪ ُ ٿائن سان ٿِين ِدي آهي“. ڪهاڻِيَء ِجي ُش ِ
سن ِڌي َا َد َ ب ۾ َافسانو َانگريزن جي َد َ ور ۾ لِکجڻ ُشروع ٿِيو. ِ َافساني ُجون َفنِي ُخوبِ ُيون. اعلي پائي جو افسانه نگار ’ايڊگر ايلن پو‘ َ .1افسانو مختصر ُهوندو آهي .آمريڪا جو ٰ چوي ٿو ته ” َافسانو ،نثر جي ُاها َ ويه َ ڪهاڻِي آهي ،جيڪا پڙهندڙ هِ َ ڪ ئي َ ڪ َ(اڌ ِ وري َ ڪري َسگھيَ “.يعني َافسانو هِ َ ڪ قِ َ سم ڪلاڪ کان ٻن ڪلاڪن تائين) َپڙهِي ُپ ِ صر ڪهاڻِي ُهون ِدي آهي. جي ُمخت ِ ص ُ رف هِ ُ َ .2ا ُ ڪ ُهوندو آهي .اِنسانن ِجي زندگي ڪيترن ئِي واقعن جو هم واقعو ِ ور ُ نهن مان ڪو هِ ُ مجموعو آهيَ .افسانه نِگار ُا َ ُ ڪ واقعو َکڻي ٿو ۽ ُا َن کي َڀ ُ رپ ُ تاثر سان پڙهندڙن تائِين َپ ُهچائي ٿوُ .ا َن ُمکيه واقعي جي چوڌاري ٻيا ننڍا ننڍا واقعا شامل ٿيندا رهندا آهن .پر ُاهي َس ُ ڀ ُمکيه واقعي کي واضح ڪرڻ جي لاِء ُهوندا آهن. ڪڙائِيَ .افساني ۾ ُر ُ مانَ ،م َ َ .3ز َ ُ تسلسل ونما ٿِيندڙ واقِ َعن جو ڪان ۽ َع َم َل ِجي هي ِ َ َوقت سان ُمطاب َق َ ت َرکندڙ ُهجي ۽ ُا َن ۾ َت ُ هڙي طريقي سان اِنسان جا ضاد نه ُهجي .ا ِ ِ عمل ۽ َاقوال پاڻ ۾ ُمطاب َق َ ت َرکندا ُهجن. ِ
1
.4ڪردار َ 7مڪال َمن ( )Dialogues۾ حقِيقت جو َر ُ َ ڪردار اِنسانِي ِ نگ .افساني جا ِ ِ ِزندگِيَء جي ُمختلف ُشعبن مان کنيا ويندا آهنُ .ان ڪري َافساني جا َمڪالما پڻ حقِيقي انداز وارا ۽ ڪردارن مطابق ُهوندا آهن. گاريَء ۾ َت ُ وازنَ .افساني جا سڀيئي ننڍاَ ،وڏا ُجزا پاڻ ۾ ُڳ ِت َيل َ .5عمل ۽ ِ ڪردار ن ِ ِ ُهوندا آهن ۽ ُا َ نهن ۾ خاص قِسم جو َت ُ وازن ُهوندو آهي.
ُ نجام َتمام َ آغاز ۽ َا ُ گھ ِڻي َاهميت َرکن ٿا .پرُ ،ان لاِء ڪو .6آغاز ۽ َانجامَ .افساني ۾ شرط ڪونهي ڪو .ڪي افسانه نگار َافساني کي اختتام کان ُشروع َ ڪندا آهن ته ڪي َوري و َچ مان ُشروع َ ڪندا آهن. ِ
سوال جواب
َ صنف آهي؟ افسانو ڇاجي ِ افسانو ڪهڙي َ ص ِديَء ِجي پيداوار آهي؟
افسانو ڇو لِکيو ويو؟ افسانو َاصل ۾ آهي ڇا؟ َ افساني جي ُم َتع ِلق آمريڪا جي افسانه نگار ’ايڊگر ايلن پو‘ ڇا َچيو آهي؟ َ افساني ۾ ڇا ُهوندو آهي؟
َ ڪهاڻِي لِکندڙ کي ڇا َچ ِئبو آهي؟ َافسانو لِ َ کندڙ کي ڇا َچ ِئبو آهي؟ ڇا َافساني ۾ واقعا ُهوندا آهن؟ َ ڪ ِهڙا واقعا؟ اوهان پنهنجن لفظن ۾ افساني َ واقعن جي َوضاحت ڪيو! جي ڇا اوهان کي ڪو ڊائِلاگ ياد آهي؟ ڪو َمڪالمو ُٻڌايو يا ڪو َمڪالمو ٺاهيو!
اوهان افساني جي ُمتعلِق هِن مهل تائِين جيڪي ڪجھ پڙهيو آهي ،ان کي پنهنجن َل َ فظن ۾ لِکو!
2