Cover:Opmaak 3
04-03-2011
13:06
Pagina 3
ACUTE ZORG IN TWENTE EN OOST-ACHTERHOEK Ambulancediensten testen en adviseren over hartmonitor
net werk
Ron Poot, directeur GHOR
‘Hulpverlening draait om coördinatie’
Digitale leermiddelen GGD Rampenopvangplan Marathon Enschede MAART 2011
02-03:Opmaak 3
04-03-2011
13:09
Pagina 2
112 JOURNAAL
Een nieuw begin GGD Regio Twente online Op het moment van schrijven, kijk ik met veel plezier naar buiten. Het is medio februari en de zon schijnt. Onze Japanse Kers staat in bloei en de eerste krokusjes steken hun kop op. Het is nog winter, met een straffe oostenwind, maar onmiskenbaar kondigt de lente zich aan. De natuur heeft zich voorbereid op een nieuw begin. Een nieuw begin. Dat geldt ook voor 112 Netwerk. Voor u ligt een vernieuwd 112 Netwerk. Het is nog altijd het resultaat van een samenwerkingsverband tussen Ambulance Oost, de GHOR (veiligheidsregio) Twente en Acute Zorg Euregio, voorheen Traumacentrum Euregio. Met name deze laatste heeft nog al wat veranderingen doorgemaakt. De nieuwe naam dekt de lading veel beter. Deze nieuwe naam is ook het fundament geworden voor verandering en intensivering van de onderlinge contacten tussen de ketenpartners in de acute zorg binnen onze regio.
2
De ketenpartners in de Euregio weten elkaar in toenemende mate beter en vaker te vinden. Een afspiegeling hiervan kunt u duidelijk terug vinden in deze uitgave. Er staan diverse interessante artikelen in, met onder andere interviews met Albert van Eldik van Ambulance Oost en Ron Poot van de GHOR. Prima om elkaar beter te leren kennen. Immers, partners die elkaar goed kennen zoeken de samenwerking op. Daardoor wordt de kwaliteit gestimuleerd en ontstaat er een voorwaartse beweging. Er komt meer ruimte voor kennis en begrip van de werkzaamheden en uitdagingen van de andere ketenpartners. Dit kan mogelijk leiden tot eventuele kruisbestuivingen van de diverse vakgebieden en aandachtsvelden. Wie weet wat voor moois er kan gaan bloeien….. De lente is ook een mooie tijd voor een nieuwe fysieke uitstraling. Acute Zorg Euregio verhuist in maart naar een nieuwe locatie. Hierbij zal meer ruimte ontstaan om verder samen te werken met de verschillende ketenpartners. Op de nieuwe locatie is ruimte beschikbaar voor vergaderingen, grote en kleine scholingen, workshops, seminars en dergelijke. Ruimte voor nadere samenwerking en begrip. Ruimte, ook voor allerlei vernieuwingen en andere gewenste ontwikkelingen. De frisse wind, die door het acute zorglandschap van de Euregio waait, vraagt om een vernieuwde, frissere, uitstraling van 112 Netwerk. Het heeft even geduurd, maar zoals het gezegde luidt: ‘Goed werk heeft tijd nodig’. Zelf krijg ik altijd veel energie van de lente: langere dagen, frisse geuren, warme zon, tijd voor wandelingen, fietsen en terrasjes. Het voelt alsof je letterlijk van het donker het licht instapt. Heerlijk! Ik wens u veel leesplezier met dit nieuwe 112 Netwerk en geniet lekker van de lente.
Germaine Vos-Deckers Manager Acute Zorg Euregio
1 1 2 N E T W E R K | M A A RT 2 0 1 1
Per 1 januari 2011 is de website van GGD Regio Twente geheel vernieuwd. Insteek voor het vernieuwen van de website was dat de site beter toegankelijk moest zijn voor de Twentse burger. Daar waar op de oude site meer vanuit de organisatie werd gedacht, is nu gekeken naar de informatiebehoefte bij de burgers. De nieuwe site is niet meer geïntegreerd in de Regio Twente-site. Dit geeft de GGD de mogelijkheid nog gerichter informatie over gezondheidsonderwerpen aan bezoekers te bieden. Het linkermenu van de website voorziet de burger van informatie op onderwerp. Het rechtermenu geeft informatie over de organisatie, en meer specifieke informatie voor bijvoorbeeld scholen of medische professionals. I Bezoek de vernieuwde GGD-site: www.ggdregiotwente.nl
Nieuwe website GHOR Twente GHOR Twente, de geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio, heeft sinds half februari een vernieuwde website. Voorheen was informatie over de GHOR te vinden via de website van Regio Twente. Sinds 1 januari valt GHOR Twente echter onder de nieuw gevormde Veiligheidsregio Twente. Daardoor was een hernieuwde site voor de GHOR ook gewenst. Op de website verschijnen onder meer nieuwsberichten, publicaties en kalenders. Ook vind je straks de digitale versie van het blad ‘112 Netwerk’ op de site. Hoewel de site vooral bedoeld is voor directe partners van de GHOR, is de inhoud ook voor burgers toegankelijk. GHOR Twente houdt zich bezig met de geneeskundige hulpverlening bij grote ongevallen of crises. Het verlenen van zorg gebeurt door de diverse zorginstellingen, GHOR Twente heeft hierin een coördinerende rol. Vanuit deze positie is het belangrijk een duidelijke plek op het internet te hebben. De website is echter niet bedoeld om te berichten tijdens een groot ongeval of een ramp. Hiervoor is de landelijke website www.crisis.nl bedoeld. I De nieuwe site van GHOR Twente is te bezoeken via www.ghortwente.nl.
02-03:Opmaak 3
04-03-2011
13:09
Pagina 3
Presentatie nieuwe guidelines reanimatie
Carine Doggen van Universiteit Twente te midden van medewerkers Ambulance Oost, van links naar rechts: Arjan Hosmar, Gerard Kamphuis, Joost van der Ploeg, Albert van Eldik en Jeroen Oude Nijhuis.
In december zijn door de Europese Resuscitation Council de nieuwe reanimatie Guidelines gepresenteerd tijdens een congres in Porto. Een vertegenwoordiging van team opleidingen van Ambulance Oost was daarbij aanwezig.
steeds meer bewijs lijkt te komen dat ‘koelen van een gereanimeerde patiënt’ zin heeft. Internationaal zal hier onderzoek naar worden gedaan. Ambulance Oost, Medisch Spectrum Twente en de Universiteit Twente bereiden een deel van dit onderzoek voor.
Tijdens het congres werd een aantal opmerkelijke uitspraken gedaan en werden specifieke onderzoeken toegelicht. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat het geven van een telefonische beademingsinstructie aan niet-deskundigen door de meldkamer ambulancezorg geen meerwaarde heeft. Daar tegenover staat dat er
Voor de ambulancezorg worden de landelijke protocollen aangepast door een commissie van ambulanceprofessionals en medisch managers. Deze nieuwe flowcharts komen binnenkort beschikbaar voor alle professionals in de ambulancezorg. I Meer informatie? Mail naar opleidingen@ambulanceoost.nl
Nieuwe studieroute ‘Gezondheid & Technologie’
De Academie GezondheidsZorg van Saxion is in september 2010 gestart met de nieuwe studieroute ‘Gezondheid &
Technologie’. De studieroute valt onder de licentie van de Hbo-v en richt zich op het snijvlak van ‘zorg en technologie’. De inhoud van de opleiding is afgestemd op vragen uit de praktijk, zoals bijvoorbeeld vanuit de Acute Zorg. Na een succesvol verloop ontvangt de student de bachelor of Nursing met een wet BIG-registratie. I Voor meer informatie kunt u mailen of bellen met Dinie Holkers-Veltkamp, projectleider G&T (b.a.holkers@saxion.nl), 053-4871602 of 06-14977510 of de website www.saxion.nl/gtbezoeken.
Veiligheidsregio Twente Met ingang van 1 januari 2011 zijn de taken van de Hulpverleningsdienst Regio Twente formeel overgegaan naar de Veiligheidsregio Twente. Op dit moment wordt gewerkt aan het opzetten van de nieuwe organisatie. Door de vorming van veiligheidsregio’s kunnen gemeenten zich beter voorbereiden op nieuwe dreigingen voor onze samenleving, zoals bij pandemieën. Zo maakt een veiligheidsregio multidisciplinaire plannen voor rampen- en crisisbeheersing. Daarnaast adviseert de Veiligheidsregio gemeenten op het gebied van pro-actie en preventiebeleid.
Meer is minder, beleidskader op A3 formaat Met zorg op weg naar nog beter. Dat is het motto van het meerjarenbeleidskader van Ambulance Oost. Naast het verstevigen van de positie van de professionals, staat de komende jaren het versterken van samenwerking met ketenpartners centaal in het beleid. Bijzonder aan het beleidskader is, dat het wordt gepresenteerd op A3 formaat: van visie naar actie in een oogopslag. Met deze nieuwe aanpak kiest Ambulance Oost voor meer sturing met minder papier. Het A3 plan is goed ontvangen door de medewerkers en verbindt op een inspirerende manier leiderschap met planning & control. Het A3 beleidskader is in te zien op www.ambulanceoost.nl. Meer informatie? Mail naar Gerard Leerkes, manager S&B Ambulance Oost: gleerkes@ambulanceoost.nl
3
04-05 COM Ons:Opmaak 3
04-03-2011
13:16
Pagina 2
K E T E N PA RT N E R S
‘We beschikken nu over een beter leerproduct’ Albert van Eldik, regionaal opleidingscoördinator Ambulance Oost over Doczero Door Kitty Muntenaar, ism Doczero
Jaarlijks verwerken de meldkamers Ambulancezorg (MKA) in Nederland ruim een miljoen meldingen. De ambulancediensten voeren ruim 1.000.000 ritten uit, waarvan 66% spoedeisend is. Het onderhouden van vaardigheden en kennis is voor deze diensten van groot belang. De sector heeft hiervoor ingezet op 4
innovatie en plukt daar nu de vruchten van.
V
oor het versterken van de positie van de ambulancediensten is Ambulance Oost een samenwerkingsverband aangegaan met UMCG Ambulancezorg, Ambulancezorg Fryslan, RAV IJsselland en RAV Limburg Noord. Dit samenwerkingsverband is geformaliseerd in de vorm van een coöperatie, genaamd Axira. Om vaardigheden en kwaliteit te bevorderen en te onderhouden heeft Axira gekozen voor het ontwikkelen van innovatieve digitale leermiddelen. Hiervoor hebben zowel Axira als veiligheidsregio NoordHolland Noord en RAV Gelderland Zuid gekozen voor Doczero als ontwikkelpartner.
Verbinding van kennis Albert van Eldik, Regionaal Opleidingscoördinator, Ambulance Oost vertelt: ‘De module ‘handelingstechnieken verpleegkundige/chauffeur’ was voor mij het eerste concrete resultaat na jarenlang kijken naar e-learning concepten, ideeën en onderzoek. Een eerste stap in een onbekende wereld van digitale leerproducten. Gebleken is dat alleen het 1 1 2 N E T W E R K | M A A RT 2 0 1 1
onderzoeken van en praten met aanbieders van digitale leerproducten niet genoeg is. Je moet uiteindelijk keuzes maken en een stap zetten, onderbouwd en beargumenteerd. Dit product is tot stand gekomen met, voor en door professionals uit onze eigen organisatie. De verbinding werd gelegd tussen kennis van onze medewerkers en de ICTmogelijkheden die bij Doczero aanwezig waren. Het betrekken van eigen medewerkers bij de ontwikkeling heeft een zeer grote bijdrage geleverd aan
draagvlak en acceptatie van deze nieuwe leervorm. We zien e-learning als een aanvulling op ons inclass trainingsaanbod en niet als vervanging.’ Ambulance Oost is niet alleen een ervaring rijker, ook beschikken ze nu over een beter leerproduct. De kwaliteit van de trainingen is omhoog gegaan. Daarom zal het niet bij een eenmalige aanschaf blijven, meldt Van Eldik: ‘Financieel heeft het ons investeringen gekost, maar ook ruimte in de opleidingsbegroting om andere opleidingsactiviteiten meer vorm te geven. De e-learning methode is bedoeld om professioneel een groter aanbod van trainings-
04-05 COM Ons:Opmaak 3
04-03-2011
13:17
Pagina 3
Patrick van Gelder (Doczero, links op de foto) en Albert van Eldik nemen in 2010 de 2e prijs van de nationale E-learning Award in ontvangst. Een beloning en stimulans voor het project E-learning.
De modules In samenwerking met de sector werden leerproducten ontwikkeld die bestaan uit voorbehouden handelingen; thoracocentese, tracheotomie en de botnaald. Op basis van de behaalde resultaten en ervaringen is het portfolio inmiddels uitgebreid met vier aanvullende leermodaliteiten; Advanced Life Support (ALS), Pediatric Advanced Life Support (PALS), Trauma en een diverse leerproducten ten behoeve van Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen (GHOR).
methodes en –middelen aan te kunnen bieden.’
Hoog leerrendement Ook Fred van Eenennaam, anesthesioloog, tevens Medisch Manager Ambulance Oost, is blij met de nieuwe digitale leermiddelen. ‘Het personeel heeft met het invoeren van e-learning de mogelijkheid op elk willekeurig moment, zo vaak als men nodig vindt, te trainen. Vooral voor handelingen die zelden in de praktijk worden toegepast en zeer gecompliceerde handelingen is deze leermethode een duidelijk voordeel. De digitale leermiddelen hebben ook een hoger leerrendement in
Fred van Eenennaam, anesthesioloog, tevens Medisch Manager Ambulance Oost.
vergelijking met het één keer per jaar oefenen in groepjes. En als Medisch Manager Ambulancezorg kan ik, door inzicht in de gevolgde e-learning modules, beter de bekwaamheid van het personeel volgen en beoordelen.’ Van Eenennaam vertelt dat deelname van het eigen personeel aan het ontwikkelen van de modules zeer stimulerend heeft gewerkt. ‘Niet alleen voor de deelnemers, maar ook voor de overige collega’s. Deze maken nu met meer enthousiasme gebruik van de nieuwe mogelijkheden. Ik vertrouw er op dat het aantal modules snel wordt uitgebreid.’ I Meer informatie: opleidingen@ambulanceoost.nl M A A RT 2 0 1 1 | 1 1 2 N E T W E R K
5
06-07:Opmaak 3
04-03-2011
13:40
Pagina 2
PAT I Ë N T E N Z O R G
Ambulance Oost en partners kiezen hartmonitor ‘Krachtenbundeling is unieke werkwijze’ Door Kitty Muntenaar, ism Keijzer communicatie
De Regionale Ambulance Voorzieningen (RAV) die zijn aangesloten bij Axira, besloten begin 2010 gezamenlijk onderzoek te doen naar de aanschaf van nieuwe hartmonitoren. Alle RAV-en stonden op het punt de apparaten te vervangen. De krachtenbundeling levert veel voordelen op. 6
N
iet alleen wordt veel kennis en ervaring gedeeld, ook het stroomlijnen van alle eisen voor de nieuwe hartmonitor, zoals de koppeling met EDAZ, geven het traject veel toegevoegde waarde. Axira ondersteunt haar leden bij de te maken keuze, maar is geen opdrachtgever. Het uitgangspunt bij alle beslissingen: de beste zorg voor patiënten en gebruiksvriendelijkheid voor de ambulancemedewerkers. Zo ook bij het advies rond de aanschaf van de nieuwe hartmonitoren. Daarom zijn diverse ambulancemedewerkers van de Axira-leden betrokken bij dit project.
Programma van Eisen Martin Bartelink, facilitaire zaken van Ambulance Oost, neemt namens die organisatie deel aan het project. ‘Een jaar geleden begonnen we met het doel om te adviseren over de aanschaf van een nieuwe hartmonitor, op basis van het Programma van Eisen (PvE). Kort gezegd: waar moet het apparaat aan voldoen? Vanuit dat advies kon elke 1 1 2 N E T W E R K | M A A RT 2 0 1 1
ambulancedienst -elk Axira-lid- op eigen wijze een besluit vormen over het aan te schaffen apparaat. In de loop van het traject is ook een samenwerking gestart met Connexxion Ambulancezorg, die een soortgelijk project had opgestart.’
Koppeling EDAZ Om te komen tot een gedegen eisen- en wensenlijst voor de nieuwe hartmonitoren, heeft de projectgroep samengewerkt met ervaringsdeskundigen, de eigen ambulancehulpverleners. Deze samenwerking zorgde voor veel kennisdeling. ‘Vervolgens gaven we gezamenlijk vorm aan het PvE en schreven we vijf leveranciers aan, die op hun beurt alle functionaliteiten en mogelijkheden van hun hartmonitor presenteerden’, vertelt Martin. ‘Gaandeweg dit traject kwamen we erachter dat het Elektronisch Dossier AmbulanceZorg (EDAZ) gekoppeld moest worden aan de hartmonitor voor een optimale werking. Data-uitwisseling tussen beide apparaten is essentieel en levert enorme gebruiksvriendelijkheid op de werkvloer
06-07:Opmaak 3
04-03-2011
13:19
Pagina 3
Ervaringen van de testgroep (Axira-leden) In de toekomst worden de Axiraleden en Connexxion Ambulancezorg voorzien van 250 nieuwe hartmonitoren. Daarmee is een derde deel van de Nederlandse markt straks voorzien van de Corpuls 3 hartmonitor. De hartmonitor staat dicht bij de gebruikers en is voortvarend in het continue verbeteren, onder meer wat betreft data-uitwisseling. Bovendien is het een up-to-date apparaat en levert het de beste zorg naar de meest derne standaarden. Corpuls 3 is met name voor de mobiele zorgverlener interessant vanwege het relatief lage gewicht en de modulaire samenstelling. Daarnaast is de leverancier erg flexibel en speelt deze snel en daadkrachtig in op klantbehoeften. Verder is het apparaat goed voorbereid op samenwerking in keten, onder meer door de koppeling met EDAZ. Corpuls 3 is zodoende een goede aanvulling op de toch al zeer goed functionerende ketensamenwerking op het gebied van cardiologie.
Foto boven: Niels Kamphuis van de firma Corpuls. Foto links: leden van de werkgroep PvE testen de Corpuls 3. Op de foto enkele leden van de werkgroep: van links naar rechts, Huub Slot, Robert Lemmers, Vincent van Heck en Gert Jan Paalman.
op. Deze koppeling, die overigens nog nooit eerder is gemaakt bij een hartmonitor, moet er dus komen.’ Omdat die functionaliteit als extra eis in het programma kwam, vielen al snel twee hartmonitorleveranciers af. ‘We maakten een aangepast PvE en op basis daarvan bekeken de drie overgebleven leveranciers of hun hartmonitor aan de herziene eisen en wensen voldeed. Deze kwalitatieve aanpassing zorgde wel voor enige vertraging in het traject.’
Uiteindelijk voldoet één hartmonitor: de Corpuls 3 is unaniem tot beste apparaat gekozen. Onder meer door de hanteerbaarheid, de toegezegde goede koppeling met EDAZ en de snelle service bij problemen. Martin: ‘We zijn dan ook voornemens dit apparaat aan te schaffen. Niet eerder onderzochten en adviseerden verschillende diensten één combinatieproduct. Deze krachtenbundeling is een unieke werkwijze.’ I Meer informatie: Martin Bartelink, mbartelink@ambulanceoost.nl M A A RT 2 0 1 1 | 1 1 2 N E T W E R K
7
Coverinterview:Opmaak 3
04-03-2011
13:20
Pagina 2
COVERINTERVIEW
Hulpverlening draait om coördinatie In gesprek met Ron Poot, directeur GHOR Door Annemarie Smidt
Wanneer er een ramp of groot ongeval plaatsvindt, moeten slachtoffers zo goed en zo snel mogelijk worden geholpen. Ron Poot is als interim-directeur GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in 8
de Regio) verantwoordelijk voor het coördineren van de inzet van geneeskundige diensten tijdens dit soort situaties.
G
rootschalige rampen zoals de vuurwerkramp in Enschede of de brand in Moerdijk komen (gelukkig) niet vaak voor. Mocht het echter nodig zijn, dan zorgt de GHOR dat zorginstellingen zoals ambulancediensten, ziekenhuizen, huisartsen, GGD en het Rode Kruis samen een goedlopende hulpverleningsketen vormen. Ron Poot legt uit dat de GHOR zich ook op andere situaties voorbereid. ‘Er kunnen tal van situaties ontstaan waarbij grootschalige geneeskundige hulpverlening moet worden ingezet, zoals bijvoorbeeld extreem weer, het uitvallen van elektriciteit, verkeerschaos, dierziektes of een grieppandemie. Om te zorgen dat de zorginstellingen op die momenten goed en efficiënt samenwerken, fungeren wij als coördinerend orgaan. Natuurlijk moeten alle instellingen zelf ook goed voorbereid zijn, maar de GHOR verzorgt de
1 1 2 N E T W E R K | M A A RT 2 0 1 1
extra ondersteuning en afstemming tussen deze partijen.’
Planvorming en veldoefeningen Door middel van overleg zorgt de GHOR er voor dat de betrokken partijen hun planvorming op orde hebben, trainingen en veldoefeningen worden ingepland, afspraken worden gemaakt over de communicatielijnen en dat deze afspraken worden schriftelijk vastgelegd. Maar ook bij bijvoorbeeld het ontwerpen van een nieuw industrieterrein of woonwijk in de regio wordt de GHOR betrokken. Poot: ‘Wij bekijken zo’n ontwerp vanuit het oogpunt van hulpverlening. Zo kunnen drempels in een woonwijk de kindvriendelijkheid vergroten, maar hoe bereikbaar is de wijk dan nog voor ambulances en andere hulpdiensten?’ Om goed te kunnen samenwerken, is het belangrijk dat de hulpdiensten elkaars
‘De verschillende hulpdiensten moeten elkaars wereld kennen’
Coverinterview:Opmaak 3
04-03-2011
13:20
Pagina 3
Veiligheidsregio Twente De GHOR maakt deel uit van de veiligheidsregio Twente. De totstandkoming van deze veiligheidsregio is ruim 10 jaar geleden ingezet. Het uitgangspunt was om de samenwerking tussen de hulpdiensten te verbeteren en daarmee nog beter hulp te verlenen op het moment dat dit nodig is. Daarnaast is in oktober 2010 de Wet Veiligheidsregio’s van kracht geworden. In deze wet zijn onder meer de bestuurlijke inbedding en de basisvereisten voor de organisatie van de hulpverleningsdiensten opgenomen. Welke taken heeft het bestuur van een veiligheidsregio? Wat zijn de minimumeisen voor hulpverleners als de regionale brandweer en geneeskundige diensten en het materieel dat ze gebruiken? Door de gecoördineerde aanpak zijn hulpverleningsdiensten beter en gemakkelijker aan te sturen.
‘Het belangrijkste streven is: goed en snel hulp kunnen bieden op het moment dat dit nodig is’, aldus Ron Poot, directeur GHOR.
wereld kennen. Daarom wordt een aantal keer per jaar een veldoefening georganiseerd. ’Het Rode Kruis richt dan een veldhospitaal in en de gemaakte afspraken worden in praktijk gebracht. Ook wordt geoefend hoe het overleg in het veld plaatsvindt.’ Om haar taak goed te kunnen uitoefenen, moet de GHOR op medewerking van alle hulpdiensten kunnen rekenen. Hiervoor moet tijd, geld en personeel worden vrijgemaakt. Vanwege bezuinigingen is dat helaas niet altijd vanzelfsprekend. ‘Gelukkig wordt het belang van samenwerking en preventie steeds meer erkend, zodat we ons werk goed kunnen uitvoeren. En natuurlijk het meest belangrijk: goed en snel hulp kunnen bieden als dit nodig is.’
Veranderende maatschappij Door veranderingen in de maatschappij ziet Ron Poot dat ook rampenbestrijding verandert. ‘Een goed voorbeeld zijn dierziektes. Tegenwoordig zijn veeteeltbedrijven veel grootschaliger dan vroeger en vindt er veel meer transport plaats, waardoor dierziektes zich sneller verspreiden. Een ander voorbeeld is dat we tegenwoordig veel afhankelijker zijn van stroom. Als alle stroom uit zou vallen, heeft dit grote invloed op de communicatie omdat iedereen computers en internet gebruikt. Dit heeft nu een veel grotere impact dan 30 jaar geleden. Maar samen met de hulpdiensten en zorginstellingen bereiden we ons ook op dit soort situaties zo goed mogelijk voor.’ I
M A A RT 2 0 1 1 | 1 1 2 N E T W E R K
9
10-10:Opmaak 3
04-03-2011
13:21
Pagina 2
I N N O VAT I E
Ambulance Oost gestart met Elektronisch Dossier AmbulanceZorg ‘Een belangrijke stap in innovatieve ketensamenwerking’ Door Kitty Muntenaar, ism Keijzer communicatie
De Regionale Ambulance Voorzieningen vormen een cruciale schakel in de keten voor acute zorg. Optimale afstemming met de partners binnen deze keten, waaronder de ziekenhuizen, is dan ook essentieel. Op 1 februari startte Ambulance Oost met het Elektronisch Dossier AmbulanceZorg (EDAZ). Een uniek voorbeeld van samenwerking die verder gaat dan de eigen regio. Met EDAZ worden actuele patiëntgegevens nog voor aankomst bij het ziekenhuis gemeld.
V 10
anuit de coöperatie Axira, een samenwerkingsverband tussen vijf regionale aanbieders van ambulancezorg, is EDAZ ontstaan. ‘Het begon met de ontwikkeling van een elektronisch ritformulier, waarbij de ambulanceverpleegkundige de gegevens van de patiënt niet meer op papier maar digitaal invoert’, vertelt Paul Voorhorst, staffunctionaris Kwaliteit bij Ambulance Oost. ‘Voorheen moesten de papieren ritformulieren op een later tijdstip alsnog digitaal worden verwerkt. Nu is het zo ingericht dat een eenmalige handeling voldoende is. Dat levert tijdswinst op en maakt de kans op fouten bij het overnemen van informatie kleiner. Sinds 1 februari gebruiken al onze verpleegkundigen het elektronische formulier.’
Vooraankondiging In de ontwikkeling van EDAZ is het concept van het elektronisch ritformulier verder uitgebreid. ‘We werken nu
EDAZ zorgt voor een enorme efficiëntieslag.
1 1 2 N E T W E R K | M A A RT 2 0 1 1
toe naar een landelijke vooraankondiging. Dat betekent dat we nog voor aankomst bij het ziekenhuis, de actuele gegevens van de patiënt kunnen melden via het digitale ritformulier’, legt Paul uit. ‘De medewerkers van het ziekenhuis kunnen zich dan voorbereiden en weten bijvoorbeeld welk team of welke middelen er klaar moeten staan als we met onze patiënt arriveren. De ziekenhuizen in onze regio verlenen volop hun medewerking aan de implementatie van EDAZ. We verwachten de vooraankondiging dan ook binnen afzienbare tijd operationeel te hebben. Een belangrijke stap in innovatieve ketensamenwerking.’ Achter de schermen wordt bovendien hard gewerkt om EDAZ te integreren in alle bedrijfsprocessen. ‘Het gaat niet alleen om het digitaal verwerken van patiënteninformatie, maar we koppelen het systeem ook aan bijvoorbeeld facturering en urenregistratie. Dat vraagt om
heel wat technische aanpassingen, maar die werken allemaal in ons voordeel.’
Bovenregionaal De ontwikkeling van EDAZ gebeurt bottom-up, samen met ambulanceverpleegkundigen uit alle vijf regio’s die binnen Axira samenwerken. ‘Ik ben erg tevreden over de professioneel inhoudelijke kant’, aldus Paul. ‘EDAZ is werkbaar, toegankelijk en het betekent een enorme efficiëntieslag. Bovendien werken we binnen Axira-verband als eerste bovenregionaal en lopen we voorop wat betreft de landelijke standaarden.’ Voor de toekomst verkennen we de mogelijkheden wat betreft de koppeling aan het Elektronisch Patiëntendossier. Zo houden we de technische ontwikkelingen bij en blijven we een innovatieve, toekomstgerichte ambulancevoorziening.’ I Meer informatie: Paul Voorhorst, pvoorhorst@ambulanceoost.nl
10-10:Opmaak 3
04-03-2011
13:22
Pagina 3
OVER DE GRENS
Inspectie bezoekt SEH-Ziekenhuisgroep Twente Almelo Draaiboek leidt tot positieve evaluatie Door Lia Simon
11
Jaap Jongedijk en Janke Snel, directeur Centrale Huisartsen Post Almelo (CHPA), voor de ingang van de ZGT in Almelo.
Nederland heeft 88 algemene en 8 academische ziekenhuizen. De IGZ (Inspectie voor Gezondheidszorg) houdt toezicht op de kwaliteit van zorg in de ziekenhuizen. In 2010 onderzocht de inspectie de acute zorg, de intensieve zorg en het operatieve proces in ziekenhuizen.
M
inister A. Klink had in maart 2010 in een brief naar de Tweede Kamer al aangegeven dat ziekenhuizen vaker onaangekondigd bezoek konden krijgen van de IGZ. Aanleiding hiervoor was een rapport van de Nationale Ombudsman. De Raad van Bestuur van de Ziekenhuisgroep Twente heeft hierop geanticipeerd door een draaiboek samen te stellen. Dit draaiboek is ter voorbereiding verspreid onder leidinggevenden en personeel wat te maken kon hebben met het IGZ bezoek.
Op vrijdag 26 november rond 14.00 uur meldden zich twee inspectieleden van de IGZ bij de receptie van de Spoedeisende Hulp met de mededeling dat zij een bezoek kwamen brengen aan de SEH. De personen die, volgens het draaiboek, de eerste opvang zouden doen waren niet aanwezig, de inspectieleden zijn opgevangen door een lid van de Raad van Bestuur. De aanwezige traumatoloog heeft de inspectieleden rondgeleid op de afdeling. Daarna is er een gesprek geweest met de traumatoloog, directeur en leidinggevende SEH. Tijdens dit gesprek zijn de volgende onderwerpen aan de orde geweest:
•
•
•
•
SEH-artsen; opleidingen en bijscholingen artsen en verpleegkundigen SEH; overlegstructuren; kwaliteitstructuren. Ook zijn gesprekken gevoerd met een
arts-assistent chirurgie en een SEH-verpleegkundige. Hierin waren ook opleiding/scholing, protocollen, samenwerking verschillende disciplines, transparantie en kwaliteitsstructuren onderwerp van gesprek. Het bezoek is rond 16.30 uur afgesloten met een voorlopige evaluatie die voor de ZGT positief uitpakte. De IGZ was tevreden op de onderdelen die getoetst waren zoals de professionele ontvangst, personeel dat goed was voorbereid op dit bezoek, faciliteiten waren indrukwekkend, opleidingen die goed zijn geregeld en worden gevolgd en een heldere kwaliteitsstructuur. Een van onze knelpunten, te weten geen SEH-artsen, zal zeker terugkomen in het rapport, omdat we hieraan veel aandacht hebben besteed. Dit onderwerp zal voor de toekomst een belangrijk punt van bespreking blijven. De IGZ gaf aan dat medio december 2010 het rapport aan de Raad van Bestuur wordt toegezonden. I M A A RT 2 0 1 1 | 1 1 2 N E T W E R K
12-13 COM Grootschalige zorg:Opmaak 3
04-03-2011
13:23
Pagina 2
G R O OT S C H A L I G E Z O R G
Actueel en beoefend GGD Gemeenschappelijke GezondheidsDienst Regio Twente is voorbereid Door Irma Huiskes
De gemeenschappelijke gezondheidsdienst (GGD) Regio Twente is dé gezondheidsdienst voor alle inwoners van Twente. Bijna iedere Twentenaar krijgt wel eens te maken met de GGD. Kinderen gaan naar de jeugdarts of jeugdverpleegkundige van de GGD en jongeren komen voor een soa-test of een advies op het jongerenspreekuur. Reizigers kunnen bij de GGD terecht voor bijvoorbeeld hun vaccinaties. Daarnaast ondersteunt de GGD de gemeenten in het maken van hun gezondheidsbeleid.
12
D
e GGD voert echter niet alleen taken uit tijdens kantoortijden, maar is ook een operationele dienst van en voor gemeenten tijdens rampen en crisissituaties. Een ramp of crisis is een situatie waarbij tengevolge van een gebeurtenis in de regio (of in heel Nederland) een ernstige verstoring van de openbare orde en veiligheid is of dreigt te ontstaan. Het leven en de gezondheid van vele personen of grote maatschappelijke belangen worden in ernstige mate bedreigd of geschaad. De verschillende GGD regio’s moeten daarom een actueel en beoefend GGD Rampenopvangplan (GROP) hebben. Het GROP omschrijft de interne organisatie vanaf de melding van een crisis tot en met de beslissing van afschaling en nazorg. Het plan is bedoeld om alle betrokken afdelingen en functionarissen duidelijke instructies te geven over hoe te handelen in geval van een ramp. De diversiteit in rampen en crisis is groot. Een infectieziektecrisis kent meestal een heel ander verloop dan een medisch milieukundige ramp, maar geen enkele ramp voltrekt zich langs geplande paden. Op ieder moment klaar staan voor het opvangen van slachtoffers voor iedere denkbare ramp is
1 1 2 N E T W E R K | M A A RT 2 0 1 1
onmogelijk. Wel moet goed zijn nagedacht over welke maatregelen genomen moeten worden in het geval van een ramp. Hoe beter de voorbereiding, hoe adequater een organisatie erin slaagt om zo veel mogelijk slachtoffers te voorkomen, dan wel op te vangen. Dit geldt voor zowel, voor, na als tijdens de ramp.
J.H. (Johan) Coes, portefeuillehouder Gezondheid (GGD) Regio Twente: ‘Landelijk gezien loopt GGD Regio Twente voorop als het gaat om het borgen van de GROP-structuren en -processen en de daaraan gekoppelde scholing’
Nadenken vooraf resulteert in een goede uitwerking voor opschaling van een GGD tijdens een rampsituatie. De GGD is onder rampomstandigheden verantwoordelijk voor een viertal processen:
• • • •
Infectieziektebestrijding (IZB) Medische Milieukunde (MMK) Psychosociale Hulpverlening (PSH) Gezondheidsonderzoek bij Rampen (GOR)
Deze taken vloeien voort uit de Wet Publieke Gezondheid.
Infectieziektebestrijding Infectieziektebestrijding is een wettelijke taak van GGD regio’s, hieronder valt ook tuberculosebestrijding. Artsen en verpleegkundigen van de GGD houden zich dagelijks bezig met infectieziektemeldingen. Naast bronopsporing en contactonderzoek spelen het nemen van hygiënemaatregelen, voorlichting en registratie een prominente rol. Op basis van meldingen heeft de GGD inzicht in het voorkomen van infectieziekten in de regio en kunnen risico’s voor verdere verspreiding worden ingeschat. GGD heeft een belangrijke rol bij
12-13 COM Grootschalige zorg:Opmaak 3
04-03-2011
13:24
Pagina 3
Rampenopvangplan Situatie in Twente GGD Regio Twente heeft sinds juni 2010 een actueel en beoefend GROP. Alle sleutelfunctionarissen zijn afgelopen jaar getraind en beoefend in allerlei mogelijke scenario’s. Het werken in een crisissituatie betekent werken onder druk. Het is dan belangrijk dat medewerkers op de hoogte zijn van de context waarin zij werken, de bijzondere organisatiestructuur en hun taken en verantwoordelijkheden zoals die zijn beschreven in het opvangplan. GGD Regio Twente is voorbereid!
de uitbraak van een infectieziekte (Qkoorts) of bij een grootschalige vaccinatiecampagne (Nieuwe Influenza H1N1).
Medische Milieukunde De medische milieukunde (MMK) houdt zich bezig met alle omgevingsfactoren die van invloed kunnen zijn op de
gezondheid en welzijn van de burgers. Zoals asbest, bodemverontreiniging of straling. Naast beleidsadvisering, verrichten van metingen en geven van voorlichting, kan MMK ook ingezet worden na een incident. Zo is bijvoorbeeld bij (asbest)branden of koolmonoxide vergiftiging de oorzaak vaak
Psychosociale hulpverlening Wat betreft psychosociale hulpverlening heeft de GGD specifieke deskundigheid bij ongevallen en rampen op het gebied van preventie en het contact met burgers in maatschappelijke organisaties. Zo heeft de GGD voeling met wat er speelt in de maatschappij door middel van contacten met scholen, consultatiebureaus, woningcorporaties etc. De GGD heeft zodoende een belangrijke signaleringsfunctie zoals signalen over onrust en behoefte aan voorlichting en consultatie van specifieke groepen/mensen. Bij zaken zoals grootschalig seksueel misbruik coĂśrdineert de GGD het zorgaanbod van de verschillende hulpverleningsinstanties.
niet direct bekend. Hierdoor kan paniek onder de bevolking ontstaan. De GGD richt zich dan op de nazorg na een incident, ongeval of ramp. Dit gebeurt door bijvoorbeeld het doen van metingen en deelname aan de uitvoering van gezondheidsonderzoek of door aanvullende risicocommunicatie en voorlichting.
Gezondheidsonderzoek Nederland heeft verschillende rampen meegemaakt. Bij een aantal van deze rampen is als onderdeel van de nazorg onderzoek verricht naar de gevolgen voor de gezondheid van getroffenen. Uitvoering en organisatie van een gezondheidsonderzoek behoren ook tot de taken van de GGD. Een dergelijk onderzoek heeft plaatsgevonden bij de vuurwerkramp in Enschede. De onderzoeken leveren belangrijke informatie op over de gevolgen van de ramp. Bijvoorbeeld om keuzes te maken bij de opzet van nazorg of te adviseren over de individuele behandeling van getroffenen. Maar ook om duidelijkheid te krijgen wat de betekenis is voor de volksgezondheid en maatschappelijke onrust (zoals bij mogelijke blootstelling, evacuatie en onduidelijkheid in de media) te adresseren. I M A A RT 2 0 1 1 | 1 1 2 N E T W E R K
13
14-15:Opmaak 3
04-03-2011
13:25
Pagina 2
ACHTERGROND
Ook achter de schermen staat Door Annemarie Smidt De Enschede Marathon is de oudste marathon van Nederland en de op één na oudste van Europa. Met bijna 9.000 deelnemers en bijna 100.000 bezoekers langs het parcours vergt dit sportieve evenement de nodige voorbereiding. Deze voorbereiding vindt plaats onder leiding van de Stichting Marathon Enschede. Zij werken met veel verschillende partijen samen om de marathon vlekkeloos te laten verlopen. Onder andere met de hulpdiensten uit de regio.
H
et parcours van de Enschede Marathon beslaat een groot gebied. Om ervoor te zorgen dat het evenement voor alle betrokkenen veilig verloopt, heeft de organisatie een goede samenwerking met de verschillende hulpdiensten opgezet. In de aanloop naar de grote dag vindt er regelmatig overleg plaats met de brandweer, politie en ambulancedienst. Jan ter Mors, afgevaardigde namens de politie, vertelt: ‘We hebben door de jaren heen veel ervaring opgedaan met het begeleiden van dit evenement. Daar kunnen we ieder jaar op terugvallen. Toch zijn er nog genoeg dingen waar we over spreken: op welke calamiteiten moeten
14
we voorbereid zijn en hoe grijpen we in als er iets gebeurt? Welke vergunningen moeten worden aangevraagd? Hebben we nog verbeterpunten ten opzichte van vorig jaar? Maar ook als er een verandering optreedt in het parcours brengt dit weer meer werk met zich mee. De aanrijroutes voor de hulpdiensten moeten dan bijvoorbeeld opnieuw bekeken worden.’
Goede afspraken De deelnemers aan de marathon zijn vaak erg serieus met hun sport bezig. Zij trainen het hele jaar om één dag optimaal te presteren. Reden voor de orga-
nisatie en de hulpdiensten om de lat ook hoog leggen. Want niet alleen de lopers moeten optimaal kunnen presteren, ook bezoekers en inwoners moeten zich goed en veilig kunnen bewegen langs de route. Gelukkig staan de afspraken inmiddels en zijn de hulpdiensten goed georganiseerd. In overleg wordt een verkeersplan en medisch draaiboek opgesteld, EHBO’ers worden geïnstalleerd langs de route, politieposten worden ingesteld en de doorgang en controle voor doorkruispunten worden ingesteld. Kitty Muntenaar van Ambulance Oost vertelt: ‘Samen met het bestuur van de marathon hebben we geregeld dat er
14-15:Opmaak 3
04-03-2011
13:26
Pagina 3
t veiligheid voorop
AGENDA
Meer informatie: www.acutezorgeuregio.nl
Georganiseerd ingrijpen De marathon van vorig jaar ondervond veel hinder van het warme weer. Uiteindelijk liepen de temperaturen zo hoog op, dat de organisatie besloot het parcours in te korten. Directeur van de Enschede Marathon, Michel van Sluijs, vertelt hierover: ‘Ondanks de vele waterpunten was het niet verantwoord om de lopers door te laten lopen. Op
dat moment een vervelende situatie, maar gelukkig konden we georganiseerd ingrijpen. Toch hebben we hier weer lering uit getrokken. Dit jaar willen we samen met de hulpdiensten de binnenkomende meldingen nog meer stroomlijnen. Soms komen er verschillende meldingen binnen, die achteraf over één persoon gaan. Daar kunnen we nog wat aan verbeteren. Tevens worden extra hulpverleners ingezet op verschillende locaties langs de route, die door middel van een fiets of step het parcours op kunnen. We willen er met zijn allen voor zorgen dat de marathon een sportief en veilig evenement is. Als de veiligheid goed geregeld is, is dit voor zowel de lopers als het publiek de optimale entourage om een geweldige dag te hebben.’ De Enschede Marathon wordt dit jaar georganiseerd op zondag 17 april. I
Traumaoverleg Euregio Van der Valk te Hengelo 2 maart, 25 mei, 7 september en 7 december 2011
Opening nieuwe locatie Acute Zorg Euregio Nijverheidstraat 28 te Enschede 20 april 2011
Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) Nijverheidstraat 28 te Enschede 10 mei 2011
Symposium Trends in Trauma Grolsch Veste te Enschede 9 juni 2011
Colofon
Meer informatie? Kitty Muntenaar, kmuntenaar@ambulanceoost.nl
112 Netwerk is een uitgave van Acute Zorg Euregio, Ambulance Oost en Regio Twente. Dit nieuwsblad verschijnt 4 keer per jaar en bericht over ontwikkelingen rondom acute zorg in Twente en Oost-Achterhoek. Redactie Kitty Muntenaar kmuntenaar@ambulanceoost.nl Lia Simon a.simon@acutezorgeuregio.nl Irma Huiskes i.huiskes@regiotwente.nl Annemarie Smidt a.smidt@geenbladvoordemond.nl Coverfoto Harry Klunder Bladformule, vormgeving, eindredactie en drukwerk
Geen Blad voor de Mond B.V. Laurens Oude Elberink Cor Dalhoeven
Eyemagic Fotografie
constant één ambulance stand-by staat. Daarnaast hebben wij net als de politie en de brandweer tegenwoordig ook een coördinator aanwezig bij de marathon.’ Marcel Kamphuis van Brandweer Twente vult aan: ‘Het uitgangspunt is altijd dat de communicatielijnen kort blijven. Tijdens de marathon bevinden afgevaardigden van alle hulpdiensten zich dan ook in een soort commandocentrum. Van hieruit worden alle hulpdiensten gecoördineerd, waardoor de kracht en kwaliteit van alle partijen optimaal wordt benut.’
Lasondersingel 149-151 7514 BR Enschede tel. 053 460 9002 www.geenbladvoordemond.nl Geen Blad voor de Mond is aangesloten bij:
M A A RT 2 0 1 1 | 1 1 2 N E T W E R K
15
Achterpagina:Opmaak 3
08-03-2011
09:52
Pagina 2
Bezoek ons ook online
Acute Zorg Euregio
GHOR Twente
Ambulance Oost
Postbus 50000
Postbus 1400
Postbus 784
7500 KA Enschede
7500 BK Enschede
7550 AT Hengelo
Tel. 053 487 20 97
Tel. 053 487 65 43
Tel. 074 256 22 22
info@acutezorgeuregio.nl
www.regiotwente.nl
info@ambulanceoost.nl
www.acutezorgeuregio.nl
www.ghortwente.nl
www.ambulanceoost.nl