ZORG AANB OD
REGIOVISIE
DE R
KA
ITE ITS
KW AL
G
IN ER ET RB
ACS
R
TWE
SIE
KENNIS
S
N
DOE
UNIC ATIE
BASI
UM
PIJ N
CEN
TRU
M
CENTR
DUR VEN
ACS
MMIS
OD NB
DACO
AA
RG ZO
BOR
ST OO
OEPE N
EUREGIO
UU RG
ZO
OOST
ST G VERLE TRAU
MAO
D
ARHEI
HIKBA
GING
RE
RU
REGIO
LEG
ER
OV
MA
BESC
NTE
ID
IK
BA
AR
HE
ERK ING
RN
UT E
DELEN
BE
CT
G KIN
D
CB
EK
S
GR
ENS
OV
ERS
CH
RIJ
DEN
D
IUM POS
YM
MAS
U TRA
HO
ER
TN AR NP
ARE PREP
ENW
R WE
EN IJD
GING
TER
TE
EN
R SCH
SAM
M SA
VER SO EN GR
TIE ICA
UN
O GI
RE
BOR
ACH
KE
COM M
ACUTE
AC
ROAZ
NETWERK
EN
DO
EK AC
AU
AGEN
NP AR TN
ACHT
VERBINDING
S
E
PR A
OTO CV
ERHO
UM
KENN
ISCE
NTR
EP AR
TE
EID
AARH
HIKB
TWEN TE
S
ER
EXPE RTGR
TWENTE
SPREIDING
INTERREG
IKK ELI N
ON TW
ERL EG
OV
TR AU MA
DI ROA
KE TE
TR
B
WOAZ
OD
ZORGAANB
RG ZO
AGENDACOMMISSIE
OTO
S ASI
KEN
WER
TR
EN
TC
NE
H ISC
ERS
PARTN
KETEN
REGIO
E
MM
Z
RG
EN
ND
CO
ROA
ZO
KU
EK
OS
KADER
A CV
RL
KWALITE ITS
LER
DOEN
VE
ZO
IT
GIE
BESC
K
LO
LITE
DER
NDE
ZUIDKAMP
MS
VERLOSKU
G
ER
TO MA
ACU
LIN HO
SC IO REG TW
AU
KWA
OOST
NE
ACS
ON
LUA TIE
EV
TR
EVA
ATIE ISTR REG D LAN RAUMA ATIE T ALU
KEL
DIN
DOEN
TR
PREPARE
EID
D
AU
EG
RH
IT
ITE
GIE
RR
BAA
EUREGIO
AL KW
LO
M
G
N E V R U ND
EUREGIO
TO MA
TE
SIU
OLIN
CRISISPLAN
DINKELLA
T
ALI KW
R
ADE
SK EIT
WOAZ
DINKELLAND
TRAUMAZORG
SCHOLING
WIJZIGING
O S N E GR
PREPARE
BOD
K
IN
PO
CH S R E V
BE
BASIS
ZORGAAN
ER
UUR
LC
G
TW
ING
TE
CVA
UR
UCTU
STR
UM
TR
EN
ISC
NN
KE
WOAZ
VERBETERIN
NE
YM
RG
UCT
ZUIDKAMP
NS
WIJZIGINGEN
D
ACU
DICHTBIJ
N
CBR
G
MS
OTO
PIJ
SCH
N
REGIOVISIE
EIK
CBR
WI
G
ONTWIKKELING
N
STR
G
D
AGEN
VE UR
BO
OR
ISSIE
MM ACO
BER
ZUIDKAMP
G
IN
IG
IJZ
W
IN
RG
BO LC
AZ
IE
DIN
IJ TB
UM
ING
BIN
EID TIE UA RH G AL EV AA WIKKELIN R IKB ONTT EITSKADE RE I BE KWAL
EXPERTGROEPEN
Z
DER
ON
K OE
PR
TRA
EID
SPR
E
R EPA
VER
EN DEL
CH
LCMS
T
DE
N
KU
OS
RL
VE
RA
ACS
ISS
EN
SAMEN JZIGING G WERKIN N I R E G T E B R E RE V EID AC H D R A N A E B D K I RIJ SCH N
ISC
TR
EN
C ET
LEREN
AT M U B
R VE
MM
OEP
DURVEN
N
E RK
E
HW
ACO
GR
DI
ETE
E
I OG
OL
G RIN
PREPARE
BESCHIKBAARHEID
G
TE
KE
END
ERT
IS
S ER
TN AR NP
N
AG
EXP BAS
CH Z TB SPRE IJ VE IDING ILIG KW AL CB ITEIT RN LE
DELEN IT
DE
AZ
S
ARHEID
BEREIKBA
OTO
RO
EX
AC
MA
TRAU
EN
OEP
TGR PER
OV SPRE ISI IDIN E G
VE
ZORG
GI
E LIT
M
U TRA
RE
A OEK KW ACHTERH
TIE RA
IST
EG AR
JAARVERSLAG 2015
COLOFON Het jaarverslag 2015 is een uitgave van Bureau Acute Zorg Euregio Getfertweg 45 7512 BA Enschede Postadres Postbus 50000 7500 KA Enschede www.acutezorgeuregio.nl www.spoedzorgzondergrenzen.nl www.rettungohnegrenzen.de
@AcuteZorgEur
Acute Zorg Euregio
Contactinformatie Marja Nijkrake Tel. 053 - 487 20 97 m.nijkrake@acutezorgeuregio.nl Aan deze uitgave hebben meegewerkt: • Joost Kruik, ZGT • Karin Westerhof, ZGT • Ellen Puppels, ZGT • Miray Hanna, ZGT • Ariaan van Walsum, MST • Marcel Eitink, MST • Suparto Bambang Oetomo, VNOG • Mevrouw Weyck, Gronau • Nancy ter Bogt, Rolf Egberink, Joost Hofhuis, Rik Kleijer, Marja Nijkrake, Jorien Pierik, Cees Schenkeveld, Simone Schmidt, Ralph de Wit en Alexandra Ziemann, Acute Zorg Euregio Concept, (eind)redactie en vormgeving Geen Blad voor de Mond B.V.
Lasondersingel 149 7514 BR Enschede Tel. 053 - 460 90 02 www.geenbladvoordemond.nl
INHOUD INLEIDING
4
Intensievere samenwerking vertaald naar resultaat
BESCHIKBAARHEID EN BEREIKBAARHEID
6
Gelijkwaardige zorg uit Nederland en Duitsland
NETWERK
8
Samen sterk voor hartpatiënten
KENNISCENTRUM
12
Kennis delen voor betere traumazorg
OTO
14
Duidelijkheid bij een crisis in het ziekenhuis
TRAUMAREGISTRATIE
16
Inzicht in de regionale traumazorg
ONDERZOEK
18
Onderzoeksvragen vanuit de praktijk
GRENSOVERSCHRIJDENDE SAMENWERKING
20
Oplossing over de grens
FINANCIËN Financieel jaarverslag 2015
23
INLEIDING
INTENSIEVERE SAMENWERKING VERTAALD NAAR RESULTAAT Om de acute zorg in Nederland te verbeteren, kwam Zorginstituut Nederland in 2015 met een kwaliteitskader spoedzorgketen. De ketenpartners moeten volgens het kwaliteitskader aan strengere normen voldoen, waarmee een goede samenwerking binnen de acute zorgketen nog belangrijker wordt.
Hengelo. Ook de grensoverschrijdende samenwerking met
(BAZE) licht toe: “Binnen het kwaliteitskader Spoedzorg zijn
het ziekenhuis in Nordhorn (Duitsland) is exemplarisch voor
aanbevelingen voor goede kwaliteit van alle vormen van
de manier waarop ketenpartners de patiënt centraal stellen.
spoedzorg opgenomen, waaronder: Acuut M yocard Infarct
Mensen met verdenking op CVA in gemeente D inkelland
(AMI), Cerebro Vasculair Accident (CVA), heupfractuur, mul-
kunnen sneller in het ziekenhuis in Nordhorn worden gehol-
titrauma, geruptureerd aneurysma en geboortezorg. Voldoet
pen vanwege de kortere afstand. Daardoor verliest MST
een ziekenhuis niet aan deze kwaliteitseisen, dan mag de
weliswaar enige productie, maar dat weegt niet op tegen
zorg voor die bepaalde indicatie niet worden verleend. Re-
het belang voor de patiënt. Ketenpartners zijn er steeds
gio’s bepalen zelf op welke wijze zij invulling geven aan het
meer van doordrongen dat het niet alleen gaat om de kwa-
kwaliteitskader. Binnen onze regio komen experts bijeen in
liteit van een centrum, maar om de kwaliteit van de gehele
expertgroepen om te kijken hoe we de kwaliteit binnen de
keten rondom de patiënt.”
acute zorg kunnen verbeteren. Het is bijzonder dat we voor een relatief kleine regio zo veel gedreven professionals heb-
Over de grens
ben die de patiënt voorop stellen. Onze ketenpartners kijken
“Grensoverschrijdende samenwerking was in 2015 een be-
los van hun eigen organisatie naar hoe ze de zorg voor de
langrijk thema. Ons devies is: acute zorg dichtbij als het
patiënt beter kunnen maken. Een mooi voorbeeld daarvan is
kan en ver weg als het moet. Daar waar iedere seconde
Kwaliteitseisen
Dichtbij
Landsgrens
Incidenten
Verbeterpotentieel
Verloskunde
CVA
CBRN
Geboortezorg
AMI
PREpare
Normen
telt moet je gebruik maken van de dichtstbijzijnde zorg, of
Spoedzorgketen
LCMS
4
Manager Cees Schenkeveld van Bureau Acute Zorg Euregio
Netcentrisch
die zorg nu in Duitsland of in Nederland wordt geboden. De samenwerking komt tot stand binnen het PREpare-project, dat loopt tot 2018. Ons streven is dat het voor zorgprofessionals, burgers en overheden een normale zaak wordt dat Nederlandse ambulances naar Duitse ziekenhuizen rijden, en andersom.” Ralph de Wit, medisch manager bij BAZE, vult aan: “Voor de acute zorg is de landsgrens een onnatuurlijk barrière. Patiënten die in de grensstreek een acuut probleem hebben, moeten soms ver rijden naar een zieken-
de concentratie van de geboortezorg in de regio Twente. In
huis, terwijl op tien minuten afstand over de grens een even
2015 ontstond veel opwinding toen de afdeling verloskunde
goed centrum beschikbaar is. De manier waarop wij vorm
van ZGT Hengelo werd gesloten. Vanaf dat moment werd
geven aan de grensoverschrijdende samenwerking is uniek
de geboortezorg alleen in ZGT Almelo en in MST aange-
in Nederland. Ik denk dat het ook op Europees niveau veel
boden. De verwachting is dat door de toename van het
belangstelling kan wekken; er zijn immers veel grensgebie-
volume het sterftecijfer zal dalen en uiteindelijk heeft de pa-
den waar samenwerking tussen landen op het gebied van
tiënt dus baat bij de sluiting van de afdeling verloskunde in
acute zorg mogelijk kan zijn.”
JAARVERSLAG 2015
HET BUREAU Personele mutaties Met ingang van 1 januari 2015 heeft BAZE afscheid genomen van Volker Tondorf, beleidsmedewerker grensoverschrijdende zorg. Hij heeft een functie buiten BAZE gevonden. Per 1 juli 2015 is Simone Schmidt aangesteld als projectmedewerker grensoverschrijdende acute zorg. Haar werkzaamheden houden voornamelijk verband Ralph de Wit, traumachirurg bij MST
met het door INTERREG gesubsidieerde project PREpare. BAZE heeft in 2015 negen medewerkers (7,5 fte).
en medisch manager bij BAZE.
Besprekingsvormen Alle medewerkers van BAZE hebben driewekelijks een bilateraal overleg met de manager van BAZE ten aan-
Het LCMS-Geneeskundige Zorg
zien van de voortgang van de lopende werkzaamheden
Sinds 2015 maken alle ketenpartners tijdens een crisis of ramp
en activiteiten. Met alle medewerkers heeft een jaar
gebruik van het LCMS-Geneeskundige Zorg. LCMS staat
gesprek plaatsgevonden met betrekking tot functioneren
voor Landelijk Crisis Management Systeem. Deze communi-
en de onderlinge samenwerking. Tevens wordt in dit ge-
catietool maakt de gegevens over grote incidenten voor alle
sprek het persoonlijk ontwikkelplan (POP) besproken en
ketenpartners inzichtelijk. Ralph: “Door de informatie online te
eventueel bijgesteld. Wekelijks vindt er op het bureau
zetten, is die meteen beschikbaar voor brandweer, politie,
een kort overleg plaats, de zogenaamde ‘keek op de
ambulance, ziekenhuis en gemeente. Alle ketenpartners zijn
week’, waarin men elkaar op de hoogte houdt van de
op de hoogte van de situatie en weten bijvoorbeeld wan-
lopende projecten en de werkzaamheden binnen ieders
neer en hoeveel moet worden op- of afgeschaald en naar
aandachtsgebied. Eens per maand duurt de ‘keek op
welke ziekenhuizen de gewonden worden gebracht. Het net-
de week’ langer en heeft dan een thema. In 2015 heeft
centrisch werken heeft in 2015 proefgedraaid en functioneert
het team van BAZE in een drietal teambuildingsdagen
naar behoren.” Naast de implementatie van LCMS in de regio
gesproken en gebrainstormd over samenwerking en hoe
heeft BAZE samen met Netwerk Acute Zorg Zwolle praktische
men zijn eigen talenten in kan zetten, hoe gebruik te
handreikingen gemaakt voor de organisatie van chemische,
maken van de talenten van de collega’s en hoe deze ta-
biologische, radioactieve en nucleaire (CBRN) besmettingen.
lenten in te zetten voor de in- en externe samenwerking.
Ralph: “Alle vier vormen van besmetting zijn in een handreiking samengevat en aangeboden aan de regionale ziekenhuizen.
Onderzoeksstages
Daarin staat vooral praktische informatie over passende op
BAZE biedt studenten de mogelijkheid om een onder-
vang en zorg en over gebruik van speciaal isolerende kleding.”
zoeksstage te doen dan wel te participeren in een onderzoeksproject op het gebied van acute zorg. In 2015
Traumaregistratie
hebben vijf studenten bij BAZE een onderzoek gedaan.
Cees: “Een van de taken van BAZE is het ondersteunen van
Het eerste onderzoek had betrekking op spoedmeldin-
de expertgroepen. Dat doen we onder andere door het
gen bij de huisartsenpraktijk in de dagsituatie. Het an-
faciliteren van onderzoek en het aanleveren van data. Aan
dere onderzoek betrof de vergelijking tussen de Duitse
de hand van bijvoorbeeld de traumaregistratie kan meer en
en Nederlandse traumaregistratie. Drie bachelorstuden-
sneller inzicht worden verkregen in het verbeterpotentieel van
ten hebben onderzoek gedaan naar ACS.
de traumazorg. Randvoorwaarde is daarbij dat de door de ketenpartners verzamelde data compleet zijn. Daar is in 2016
Service Level Agreements
nog wel een verbeterslag mogelijk. Op welke wijze we voor
BAZE wordt ondersteund door een aantal afdelingen
de overige spoedindicatoren de ondersteuning inrichten,
van MST, te weten: Facilitaire dienst, HRM, ICT en
hangt af van het kwaliteitskader spoedzorg dat eind 2016/
Financiën. Voor deze diensten zijn Service Level Agree-
begin 2017 gereed moet zijn.” •
ments (SLA’s) afgesloten. •
JAARVERSLAG 2015
5
BESCHIKBAARHEID EN BEREIKBAARHEID
GELIJKWAARDIGE ZORG UIT NEDERLAND EN DUITSLAND In Dinxperlo en omgeving kan de ambulancedienst bij een deel van de A1-ritten (levensbedreigende noodgevallen) niet binnen de landelijk gestelde norm van 15 minuten ter plaatse zijn. Om acute zorg voor alle patiënten in de Achterhoek te kunnen verbeteren zijn in 2015 voorbereidingen getroffen voor samenwerking tussen Witte Kruis en de Duitse ambulancedienst uit Kreis Borken.
kundigen beter in staat zijn om zorg op maat te leveren.
overschrijdende ambulancezorg in de regio Achterhoek/
In Duitsland heeft die ontwikkeling in een ander tempo
Borken. Deze samenwerking is in 2011 stopgezet vanwege
plaatsgevonden. Daardoor is het niveauverschil tussen de
een aantal knelpunten. Suparto Bambang Oetomo, medisch
Nederlandse ambulanceverpleegkundigen en de Duitse
manager van Witte Kruis Ambulancezorg en Meldkamer
Rettungsassistent de afgelopen jaren groter geworden. Een
Oost-Nederland, licht toe: “Vanwege uiteenlopende proto-
tweede knelpunt is het verschil in bevoegdheden. De Duitse
collen en bevoegdheden konden wij niet meer de verant-
Rettungsassistent mag bepaalde medicamenten, zoals mor-
woordelijkheid nemen voor de inzet van Duitse Rettungsas-
fine, niet toedienen. Deze twee belemmeringen maken het
Enthousiast
lastig om aan patiënten in de Achterhoek in noodgevallen
Digitaal
gelijkwaardige zorg te leveren. We zijn het afgelopen jaar
Ambulance
bezig geweest om hier goede afspraken over te maken. Een
Deskundigheid
Bereikbaarheid
Borken
Verbeteren
Achterhoek
Gelijkwaardig Afspraken
Beschikbaarheid
Knelpunten Ontwikkeling
mooie ontwikkeling is dat in Duitsland in 2015 een nieuwe opleiding tot Notfallsanitäter is geïmplementeerd. De kwalificatie van de Notfallsanitäter ligt aanmerkelijk hoger dan de kwalificatie van de huidige Rettungsassistent. Dat biedt een opening om de samenwerking opnieuw op te starten.” Afspraken “Verder moeten afspraken gemaakt worden over de taakver-
Positief
6
Al in 1997 werd een convenant gesloten over de grens-
deling in situaties waarin zowel een Nederlandse als een Duitse ambulance wordt ingezet, zoals het geval is bij een reanimatie. Die taakverdeling moet van tevoren ook geoefend worden. Daarnaast wordt gekeken naar het contact met de meldkamer en ziekenhuizen. Onze Duitse collega’s
sistenten op Nederlands grondgebied. Om te zorgen dat
werken met een ander systeem dan C2000 en de vooraan-
de beschikbaarheid en bereikbaarheid van acute zorg in
kondiging voor het ziekenhuis wordt op een andere manier
de grensstreek verbetert, hebben wij BAZE gevraagd om
gedaan. In Nederland wordt de vooraankondiging vaak
de knelpunten in kaart te brengen en oplossingen te vinden.
digitaal verstuurd, maar dat is vanuit een Duitse ambulance
Eén van de knelpunten ligt op het gebied van deskundig-
nog niet mogelijk. Wat betreft de taalverschillen verwacht
heid. In Nederland heeft het vak van ambulanceverpleeg-
ik geen problemen. Door BAZE worden taalcursussen aan-
kundige een grote ontwikkeling doorgemaakt. De kennis
geboden en is er een Acute Zorg Euregio app (A-Z Euregio
van ambulancepersoneel is vergroot en protocollen zijn min-
app), die een soort online woordenboek bevat, waarmee
der dwingend geworden, waardoor ambulanceverpleeg
het snel vertalen van medische termen mogelijk is. Toen we
JAARVERSLAG 2015
FACTS & FIGURES BESCHIKBAARHEID EN BEREIKBAARHEID Vanuit het Petit Comité, dat is ingesteld door de ROAZ agendacommissie, om de wijzingen in het acute zorglandschap te beoordelen conform de ‘Leidraad Suparto Bambang
wijziging acuut zorgaanbod’, zijn in 2015 twee onder-
Oetomo, medisch
werpen onderzocht.
manager van Witte Kruis Ambulancezorg en Meldkamer Oost-Nederland.
Intra- en interklinisch vervoer Er was in 2015 een lichte stijging in het aantal ritten naar het ziekenhuis ten opzichte van 2014. Het inter-
in 1997 zijn begonnen met de samenwerking, hebben onze
klinisch vervoer, het vervoer met een ambulance van
Duitse collega’s een cursus Nederlands gevolgd omdat ze
en naar een ziekenhuis die niet onder dezelfde naam
het belangrijk vonden om mensen in hun eigen taal op hun
functioneren, is in 2015 licht afgenomen. Naar MST
gemak te stellen. Bovendien wordt in deze regio veelal
zijn iets minder patiënten vervoerd en de ritten naar
een dialect gesproken dat in Duitsland goed te verstaan
ZGT locatie Hengelo zijn sterk afgenomen. Daarente-
is. Verder zijn we bezig met de vraag of het in sommige
gen wordt er een toename van het aantal ritten naar
gevallen niet beter is dat de patiënt naar een Duits zieken-
locatie Almelo gezien. Het intraklinisch vervoer, het
huis gebracht wordt. Bepaalde behandelingen, zoals een
vervoer van een klinisch patiënt met een ambulance
dotterbehandeling, worden niet in Doetinchem of in Winters-
tussen verschillende locaties van hetzelfde ziekenhuis, is
wijk gegeven, maar wel in Bocholt. Dit zijn allemaal zaken
iets toegenomen. Deze toename zit in het vervoer van
die vast en zeker uitgewerkt kunnen worden. Eerst moeten
patiënten van locatie ZGT Hengelo naar ZGT Almelo.
we glasheldere afspraken maken over de meest principiële zaken, zoals verantwoordelijkheden en bevoegdheden.”
Niet overgenomen U1-ritten van de huisartsenposten door Ambulance Oost
Tevreden met BAZE
Een afvaardiging van de huisartsenposten in Twente en
“De intentie is om in 2017 te starten met de implementatie
Ambulance Oost is bijeengekomen om de niet overge-
van de samenwerking. In 2016 zullen de medewerkers van
nomen U1-ritten van de huisartsenposten in Twente na-
de Duitse ambulancepost Isselburg – voor zover dat nog niet
der te onderzoeken. Er was eerder al geconstateerd dat
gebeurd is – scholing krijgen en maken we de laatste afspra-
zowel Ambulance Oost als de huisartsenposten in de
ken over de grensoverschrijdende zorg definitief. Ik ben erg
regio Twente een flinke toename van inzetten kennen.
blij met de manier waarop BAZE deel uitmaakt van het pro-
In totaal zijn er vanuit de huisartsenposten in Almelo,
ces. Er wordt veel tijd en energie gestoken in het verzamelen
Hengelo en Enschede in de periode van 1 juli 2015
van informatie, wat de uiteindelijke implementatie ten goede
tot 31 december 2015 1.547 verzoeken tot overnames
komt. Bovendien is BAZE een onafhankelijke partij. Dat
van U1-ritten geweest. Hiervan konden 65 verzoeken
maakt het makkelijker om met alle betrokkenen te discussië-
(4,2%) door Ambulance Oost niet direct gehonoreerd
ren. Er is vanuit alle partijen een hele positieve instelling om
worden met een ambulance-inzet. Bij twintig verzoe-
van dit project een succes te maken. Iedereen is enthousiast
ken was er een huisarts dichter in de buurt en is in
en stelt het belang van de patiënt voorop. Voor patiënten die
goed overleg de huisarts direct gegaan. In de helft
acute zorg nodig hebben, geldt dat hoe eerder een goede
van deze gevallen was ambulance-inzet alsnog nodig.
behandeling kan starten, hoe beter het vooruitzicht is op een
In de overige 45 gevallen (2,9%) was er sprake van
goed herstel. Ons uitgangspunt is: het moet niet uitmaken of
suboptimale zorg en is de huisarts met spoed vanaf de
er een Nederlandse of een Duitse ambulance komt, als je
huisartsenpost vertrokken. Bij een deel van deze ritten
maar gelijkwaardige zorg kunt bieden.” •
is later alsnog een ambulance ingezet. •
JAARVERSLAG 2015
7
NETWERK
SAMEN STERK VOOR HARTPATIËNTEN Donderdag 23 april 2015 vond de kick-off bijeenkomst plaats van de regionale NVVC Connect: een samenwerkingsverband tussen alle cardiologen uit de regio. Doel van de samenwerking is het verbeteren van de zorg voor patiënten met Acuut Coronair Syndroom (ACS) in de regio Twente en Oost-Achterhoek. Joost Kruik, cardioloog bij ZGT, is een van de kartrekkers
zorgprofessionals voortdurend moet worden aangepast.
van het regionale samenwerkingsverband. Joost: “NVVC
Door onze samenwerking zorgen we ervoor dat nieuwe
Connect is een initiatief van NVVC (Nederlandse Vereni-
kennis binnen de regio geborgd is.”
ging Voor Cardiologie). Onze regio heeft zich in 2015 Hartrevalidatie
samenwerkingsverband al veel langer. In 2003 ontstond
NVCC Connect heeft landelijke doelstellingen geformu-
de werkgroep Acute Coronaire syndromen: een collabora-
leerd voor de patiënt, het publiek en de professional. Zo
tie tussen alle cardiologen uit de regio met als uitgangspunt
moet de patiënt verzekerd zijn van een hoge kwaliteit van
het optimaliseren van de zorg voor de cardiale patiënt. Dit
zorg in een veilige omgeving. Die zorg moet verbeterd,
heeft tot een innige samenwerking geleid waarin ik samen
efficiënter en toetsbaar gemaakt worden. Voor het publiek
Verbeteren
en belanghebbenden is transparantie een speerpunt. Voor
Leren Transparantie
Cardiologen
Landelijk
Speerpunten
Hartrevalidatie Doelstellingen
Gezondheid
Toetsbaar
Initiatief
8
aangesloten bij dat initiatief, maar eigenlijk bestond het
Samenwerking Veilig
de professionals is het geven van veilige zorg op de juiste plaats en op het juiste tijdstip belangrijk. Zij moeten de kwaliteit van zorg verder verbeteren door te leren van elkaar. Joost: “Als regio hebben wij binnen het NVVC Connect-project onze eigen speerpunten. Eén daarvan is het verbeteren van de hartrevalidatie. Onze hartrevalidatie kent drie modules: FIT (fysiotherapie), INFO (voorlichting) en PEP (psychologische begeleiding). Hartrevalidatie bestaat dus niet alleen uit fysiek beter worden, maar ook uit psychisch beter worden. Veel patiënten ervaren psychische klachten na een behandeling. Ook niet-acute behandelingen, zoals een electieve dotter, kunnen psychisch al veel teweegbrengen bij de patiënt. Door patiënten via de PEP-module psychologische ondersteuning te bieden en in
met Gert van Houwelingen, cardioloog bij MST, een actieve
contact te laten komen met lotgenoten, kunnen ze beter
rol heb gespeeld. We zijn in 2003 begonnen met het
omgaan met psychische klachten. Via de INFO -module
maken van handzame kaartjes waarop de stroomschema’s
leren we de patiënten goede leefregels te hanteren zo-
van coronaire patiënten zijn weergegeven. Daarop staat
dat de gezondheid ook in de toekomst optimaal blijft.
overzichtelijk belangrijke informatie over de behandeling
Alle coronaire patiënten, of het nu gaat om patiënten met
van ACS, bedoeld voor ambulancepersoneel en cardio-
een hartaanval, een bypassoperatie of patiënten waarbij
logen. De kaartjes moeten regelmatig worden vernieuwd.
een ICD is geplaatst, worden gescreend voor de hartre-
De ontwikkelingen gaan zo snel dat de informatie voor
validatie. Zij krijgen een gesprek met een hartrevalidatie-
JAARVERSLAG 2015
FACTS & FIGURES NETWERK De activiteiten van de expertgroepen zijn een continu proces, zij dragen bij aan een actueel inzicht in beschikbaarheid en bereikbaarheid van de acute zorg in het Netwerk Acute Zorg Euregio (AZE). De expert groepen zijn gepositioneerd onder het bestuurlijk Joost Kruik,
ROAZ en de ROAZ agendacommissie. In 2015 is de
cardioloog bij ZGT.
expertgroep sepsis opgericht. Verder zijn de overige expertgroepen periodiek bij elkaar gekomen. Sepsis De nieuwe expertgroep sepsis is in 2015 twee keer bij-
verpleegkundige en een fysiotherapeut. Door middel van
een geweest. De incidentie van sepsis steeg de afgelo-
vragenlijsten proberen we in kaart te brengen voor welke
pen jaren fors en door de toenemende vergrijzing is te
module(s) de patiënt in aanmerking komt. Het gaat bij de
verwachten dat deze trend zich zal voortzetten. Sepsis
hartrevalidatie niet alleen over het verbeteren van de acute
kent een hoge morbiditeit en mortaliteit; vroege herken-
gezondheidstoestand, maar ook over de gezondheid in de
ning en een snelle behandeling van sepsis is voor de
toekomst. Patiënten ontwikkelen een gezondere levensstijl
patiënt van levensbelang. De focus van de expertgroep
en leren waarvoor ze medicijnen nodig hebben. Daarmee
sepsis ligt op het ontwikkelen van handvatten voor het
volgen ze niet blind het advies van de dokter, maar wer-
herkennen van een septische patiënt en een overzicht
ken ze actief mee aan hun eigen herstel. Dat past goed
te maken van middelen en mogelijkheden pre-hospitaal
binnen de verschuiving die we binnen de zorg zien naar
en in het ziekenhuis voor het herkennen en behande-
persoonsgerichte zorg: we richten de zorg veel meer op
len van een septische patiënt. De leden van de expert-
de individuele patiënt, die zelf een actieve bijdrage levert
groep zien met name winst in betere herkenning van
aan zijn of haar gezondheid. De modules die we binnen
sepsis in de eerste lijn door middel van scholing. In
de hartrevalidatie aanbieden, passen goed bij die indivi-
2016 zullen daarom hopelijk nog enkele huisartsen bij
duele begeleiding.”
de expertgroep aansluiten.
Verder professionaliseren
Acute psychiatrie
Problematisch is dat veel mensen, die op een afstand van
De expertgroep acute psychiatrie is in 2015 vijf keer
meer dan 15 kilometer van het ziekenhuis wonen, ervoor
bijeen geweest om eenduidig beleid op te stellen,
kiezen niet deel te nemen aan of stoppen tijdens de hart
samenwerkingsafspraken te maken tussen de verschil-
revalidatie. Hartpatiënten mogen vaak in eerste instantie
lende regionale ketenpartners en regionale knelpunten
nog niet autorijden en moeten dan twee à drie keer per
te signaleren. Met name binnen de jeugd-GGZ zijn
week naar het ziekenhuis worden gebracht. Niet altijd kan
er in 2015 wijzingen geweest, daar de gemeenten
een partner of mantelzorger dat doen. “Daarom willen we
financieel verantwoordelijk zijn geworden voor de
lokale fysiotherapeutpraktijken bij de revalidatie betrekken.
zorg aan hun inwoners tot 18 jaar. Vanuit de veertien
Patiënten hoeven dan voor de fysieke revalidatie niet meer
Twentse gemeenten is het Coördinatiepunt Spoedhulp
naar het ziekenhuis, maar kunnen de FIT-module bij een
Jeugd Twente opgericht in samenwerking met Jarabee,
fysiotherapeut in de buurt volgen. De INFO- en PEP-module
Intermetzo, Trias, Ambiq, DTZC, JP van de Bent, Medi-
blijven wel binnenshuis. Om de FIT-module buitenshuis te
ant, Karakter en Dimence. Naar aanleiding van een
kunnen aanbieden, moet de samenwerking in de regio
casus is de procedure ‘Beoordeling van kinderen met
beter worden. Wij streven ernaar de hartrevalidatie in een
het vermoeden van psychiatrische problematiek die zijn
regionaal verband te standaardiseren, zodat ieder ziekenhuis dezelfde kwaliteit van zorg kan leveren. Om dat te
JAARVERSLAG 2015
opgenomen in het ziekenhuis’ meerdere malen op de
>
agenda gezet. Tot slot is het rapport ‘Acute GGZ: knel-
9
FACTS & FIGURES NETWERK - VERVOLG punten en verbetervoorstellen in de keten’ besproken. De
Crisisbeheersing en OTO
landelijke ontwikkelingen worden door de expertgroep in
Medio 2015 is de expertgroep crisisbeheersing en OTO
de gaten gehouden en waar mogelijk regionaal ingekleurd.
opgericht na een bestuurlijk besluit in het ROAZ. De expertgroep is twee keer bij elkaar geweest. De eerste opdracht
Acute verloskunde
van de expertgroep was het toetsen van de medische be-
De expertgroep acute verloskunde is in 2015 drie keer bij-
handelcapaciteit (MBC) en gewondenspreiding (GSP) ten
een geweest. Belangrijke thema’s waren onder andere de
tijde van rampen en crises binnen de Euregio. Het eerste
regionale concentratie klinische verloskunde na de sluiting
deel van de omvangrijke opdracht, die uit totaal twee delen
van locatie Hengelo, een analyse van een calamiteit waar-
bestaat, is eind 2015 uitgevoerd door de expertgroep.
bij meerdere ketenpartners een rol speelden en de voor-
Hiervoor is de Emergo Train System (ETS) oefensystematiek
bereiding voor een pilot voor ketenbrede scholing waarin
gebruikt, hieraan hebben ruim twintig professionals deel
het gebruik van de SBARR-methode (Situation, Background,
genomen.
Assessment, Recommendation en Repeat) voor communicatie en overdracht in de acute verloskundige keten wordt
ROAZ
geoefend.
Het ROAZ Euregio heeft in 2015 twee keer vergaderd. De bijeenkomst van maart is komen te vervallen door een ge-
10
MICK
plande bijeenkomst van Zorgnetwerk Zenderen. Tijdens de
De expertgroep Myocard Infarct en CVA-Keten is in 2015
voorjaarsgesprekken van 2015 van BAZE-manager Cees
drie keer bijeen geweest. Deelname aan het NVVC Connect
Schenkeveld met de bestuurders en directeuren van de
project, met als doel het verbeteren van de zorg voor patiën
ketenpartners is gesproken over herinrichting van het acute
ten met een ACS in de regio Twente en Oost-Achterhoek,
zorglandschap in de ROAZ-regio. Er is vastgesteld dat deze
is een van de belangrijkste punten geweest op de agenda.
regio het op zich goed voor elkaar heeft. Het PREpare-
Door middel van onderzoek door studenten is meer inzicht
project geeft een extra impuls aan de samenwerking in de
gekregen in de patiëntervaring in de ACS-keten, met name
EUREGIO op het gebied van acute zorg, waardoor de be-
in het keuzeproces voor de ingang van de acute zorg
schikbaarheid en bereikbaarheid toeneemt. Het periodiek
keten. Daarnaast wordt, na het succes van de nascholing
monitoren van de beschikbaarheid en bereikbaarheid blijft
van huisartsen en doktersassistenten in 2015, getracht een
van belang en het bureau heeft hierin een ondersteunen-
continue scholing te ontwikkelen voor het verbeteren van
de rol. Blijven werken aan een stevig netwerk waarin je
herkenning Myocard Infarct en CVA in de eerste lijn. Tot
elkaar makkelijk vindt, vormde ook de aanleiding voor de
slot is het verwijsbeleid in de regio bij verdenking op TIA/
laatste ROAZ bijeenkomst in november. Tijdens de laatste
CVA nogmaals onder de aandacht gebracht en is er een
bijeenkomst in 2015 hebben de bestuurders samen ge-
regionale procedure afgesproken.
werkt aan het ambitiedocument ‘Van eigen verantwoordelijkheid naar gezamenlijke verantwoordelijkheid in de
Trauma
keten’. Er is met elkaar teruggekeken op wat er is bereikt
De expertgroep trauma is in 2015 vier keer bijeen geweest.
en vooruit gekeken naar wat nog gaat komen. Daaruit
Belangrijke thema’s waren onder andere het verder opti-
blijkt dat de toenemende kwalitatieve verantwoording, de
maliseren van de regionale data ten behoeve van
dynamiek in het zorglandschap en de ontwikkelingen in
de landelijke traumaregistratie (LTR) en voor
de patiëntenpopulatie nadrukkelijk vragen om nog betere
regionale vergelijkbaarheid, onderzoek
samenwerking tussen acute zorgpartners. Een succesvolle
naar de MMT-inzetcriteria in onze
acute zorg regio hangt niet meer af van excellent preste-
regio, regionale visitaties van de
rende individuele partners, maar van een goed functione-
SEH’s en landelijke ontwikke-
rende samenwerking in het netwerk. De agendacommissie
lingen
en
heeft in 2015 regulier drie keer per jaar vergaderd en
concentratie van multitrauma
als voorbereidend overleg gefungeerd voor het bestuurlijk
zorg,
zoals
spreiding
volumenormen
prestatie-indicatoren.
en
ROAZ. De informatieve onderdelen zijn gedeeld middels een nieuwsbrief. •
realiseren moeten afspraken gemaakt worden met de zorg-
regio Oost-Achterhoek. In 2016 gaat BAZE vanuit een scho-
verzekeraars. De fysiotherapie als onderdeel van de hart
lingswerkgroep de invulling van deze scholing bepalen.”
revalidatie moet ook buiten het ziekenhuis vergoed worden Contact met elkaar
de zorgverzekeraar duidelijk maken wat de voordelen zijn
“Het is goed dat we tijdens de bijeenkomsten van expert-
van het verschuiven van een deel van de hartrevalidatie
groep MICK met alle ketenpartners om tafel te zitten. We
van de tweede lijn naar de eerste lijn. Daar gaan we ons
kunnen veel van elkaar opsteken. Zo kan een huisarts bij-
in 2016 op richten. Dat hartrevalidatie werkt, blijkt uit een
voorbeeld heel anders tegen dezelfde patiënt aankijken
Nederlandse studie die in 2015 is gepubliceerd in de
dan een cardioloog. Door die verschillende invalshoeken
European Heart Journal. De sterfte onder patiënten die
wordt je eigen blikveld vergroot. We hebben sinds de fusie
hartrevalidatie krijgen, kan met 35% worden gereduceerd.
met focusgroep CVA ook intensief contact met neurologen.
Dat is een fantastisch resultaat en voor mij een grote drijf-
Er zijn veel overeenkomsten in het voortraject dat patiënten
veer om de regionale samenwerking voor hartrevalidatie
met verdenking ACS of CVA doorlopen. Patiënten volgen
verder te professionaliseren.”
vaak dezelfde route en in beide gevallen is er sprake van
Een tweede speerpunt van de regionale NVVC Connect is de verbetering van de herkenning van myocardinfarct in de eerste lijn. Joost: “Patiënten met ACS moeten zo snel mogelijk op de Coronary Care Unit (CCU) terechtkomen. Hoe eerder de signalen van een myocardinfarct worden herkend, hoe sneller de behandeling kan worden ingezet en hoe beter het vooruitzicht op herstel. Doktersassistenten kunnen daarin veel betekenen. Uit een onderzoek van de expertgroep Myocard Infarct en CVA Keten (MICK) blijkt dat patiënten met verdenking ACS veel verschillende acute zorgketens doorlopen alvorens zij op de CCU terecht komen. Ruim 80% van de patiënten neemt het eerst contact op met de huisarts. Niet alle patiënten worden binnen het ‘golden hour’ op de CCU behandeld. Dat komt enerzijds doordat zij vaak lang wachten met het opnemen van contact met een zorgverlener. Anderzijds heeft het delay te maken met
Katalysator Kunde Regionaal
Behandeling
Herkenning van ACS
ACS Herstel
en dat is op dit moment nog niet het geval. We moeten
Kwaliteit CVA
Kennis Scholingswerkgroep Ketenpartners
Blikveld
Verbinding
vroegtijdige herkenning van myocardinfarct in de eerste lijn. een treatment seeking delay. We kunnen op dit gebied Vier scholingsbijeenkomsten
veel van elkaar leren. De kruisbestuiving die tijdens de ver-
De tijdsspanne tussen de eerste klachten en uiteindelijke
gaderingen ontstaat, levert niet alleen kennis, maar ook
opname in het ziekenhuis kan mogelijk verkort worden
nieuwe initiatieven op. Momenteel zijn we binnen NVVC
wanneer huisartsen en doktersassistenten de klachten snel-
Connect bezig om een regionale samenwerking op te zet-
ler herkennen als potentieel infarct. In het voorjaar van
ten omtrent atriumfibrilleren en hartfalen. Dat gaat niet over
2015 zijn door de Hoytema Stichting, op initiatief van
acute zorg, maar BAZE fungeert wel als katalysator voor
expertgroep MICK en BAZE, vier scholingsbijeenkomsten
nieuwe projecten. Als onafhankelijke partij speelt BAZE
georganiseerd voor doktersassistenten in de regio Twente.
een heel belangrijke rol in het contact tussen alle ketenpart-
De scholing is zeer positief ontvangen. De deelnemers zijn
ners. Door de vergaderingen ontstaat echt verbinding en
nu beter in staat aan de telefoon te horen of de klachten
krijg je vertrouwen in elkaars kennis en kunde. We kunnen
duiden op een potentieel infarct. Er zijn plannen om de
op een open manier met elkaar bespreken hoe we de zorg
scholing continu aan te bieden en uit te breiden met de
voor de patiënt nog beter kunnen maken.” •
JAARVERSLAG 2015
11
KENNISCENTRUM
KENNIS DELEN VOOR BETERE TRAUMAZORG Een van de nascholingsactiviteiten die BAZE aanbiedt, is het Traumaoverleg Euregio. Het overleg is bedoeld om kennis en kunde op het gebied van traumatologie te vergaren en te verspreiden. Ariaan van Walsum, traumachirurg bij MST, is samen met de medewerkers van BAZE de grondlegger van het traumaoverleg, dat in december 2015 voor de 59e keer werd georganiseerd.
leg, dat vier keer per jaar plaatsvindt, wordt iedere keer
Welzijn en Sport (VWS) aangewezen als traumacentrum.
door een ander ziekenhuis bepaald. Soms wordt een casus
Daarmee heeft MST een aantal verantwoordelijkheden.
behandeld, maar er kan ook worden gediscussieerd over
Ariaan: “Als traumacentrum moet MST 24 uur per dag een
een bepaald type fractuur, een bepaalde opvangmethodiek
groot aantal specialismen beschikbaar hebben om zwaar
of technieken en innovaties. Soms nodigen we de auteur van
gewonde patiënten optimale zorg te geven. Daarnaast die-
een bepaald artikel uit om meer over zijn vakgebied te ko-
nen we de kwaliteit van de traumazorgketen in de regio te
men vertellen. We zorgen dat we aansluiten bij de actualiteit
waarborgen. We maken samenwerkingsafspraken met alle
en proberen bij ieder overleg een andere insteek te kiezen.
ketenpartners in de regio die een rol spelen bij de hulpver-
Zo blijft het overleg, waarvoor accreditatiepunten te behalen
lening aan ongevalsslachtoffers en ondersteunen de zieken
zijn, telkens interessant. In eerste instantie was het trauma overleg bedoeld voor de gehele acutezorgketen, maar het
Traumasymposium
Actueel
Locatie Meningen
Discussies
Onderwijsfunctie
Traumaoverleg
Specialismen
Blikveld
Interessant
12
In 1999 werd MST door de minister van Volksgezondheid,
Kennisoverdracht
Leerzaam Samenwerking
bleek lastig om onderwerpen te vinden die voor iedereen interessant waren. Daarom hebben we in 2014 de doelgroep verkleind: het overleg is nu alleen bedoeld voor medisch specialisten en assistenten. Wel streven we ernaar één keer per jaar een plenaire bijeenkomst te organiseren waarvoor ook ambulancepersoneel en SEH-verpleegkundigen uitgenodigd worden. Sommige onderwerpen, zoals het monstertruck drama in Haaksbergen, zijn voor de gehele keten leerzaam.” Verruimde blik “Het 59e traumaoverleg – de laatste in 2015 – was georganiseerd door SKB en had de titel ‘‘Stay and Play’ of ‘Scoop and Run’?’ Tijdens deze bijeenkomst werd een casus behandeld van een traumapatiënt die per traumahelikopter
huizen in de omgeving die bepaalde patiënten niet kunnen
naar een perifeer ziekenhuis ging en vervolgens werd door-
behandelen. We hebben ook een onderwijsfunctie; niet al-
gestuurd naar een traumacentrum voor behandeling door
leen voor ons eigen personeel maar ook voor de keten. Zo
een neurochirurg. De vraag die naar aanleiding van deze
moet de ambulancedienst weten welke patiënten het best
casus werd gesteld, was: moeten patiënten op de plaats
naar welk ziekenhuis kunnen worden gebracht. Om te zorgen
van het ongeval (deels) behandeld worden of breng je ze
dat de opvang en behandeling van traumapatiënten in de
direct naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis? Door dit soort
regio goed verloopt, zijn we in december 2000 gestart met
discussies wordt je eigen blikveld verruimd en dat is een
het Traumaoverleg Euregio. De inhoud van het traumaover-
goede zaak. Er zijn bepaalde gulden regels bij de behan-
JAARVERSLAG 2015
FACTS & FIGURES KENNISCENTRUM Ook in 2015 heeft BAZE vanuit haar kenniscentrumfunctie diverse geaccrediteerde scholingen, cursussen en symposia aangeboden aan de medewerkers van de ketenpartners in de regio en daarbuiten. Ariaan van Walsum, traumachirurg bij MST.
RTT De Regionale Trauma Trainingen hebben zeven keer plaatsgevonden, drie keer in Enschede en vier keer in Zwolle. In totaal 88 cursisten hebben, door middel van theorie en praktijkoefeningen, hun kennis van de traumaopvang op de SEH-afdelingen opgefrist. De RTT
deling van traumapatiënten, maar er is een grijs gebied.
is een bijscholing in de traumatologie, die elke drie jaar
Binnen dat grijze gebied zijn de meningen verdeeld en het
gevolgd moet worden.
traumaoverleg maakt dat je elkaar beter leert begrijpen. Iemand die gewend is in de academische setting van een
Scholing traumatologie voor verpleegkundigen
Mobiel Medisch Team (MMT) te werken, leert bijvoorbeeld
In november heeft de scholing Traumatologie voor ver-
dat een kleiner ziekenhuis ondanks beperkingen nog veel
pleegkundigen plaatsgevonden. Aan het einde van deze
kan doen voor een traumapatiënt. Het is niet erg om me-
driedaagse cursus hebben 24 kandidaten hun certificaat
ningsverschillen te hebben, als we maar in ons achterhoofd
in ontvangst mogen nemen. Deze scholing, waarin de
houden dat de patiënt het belangrijkst is. Dat betekent dat
casuïstiek van een multitraumapatiënt wordt gevolgd, is
we af en toe onze eigen mening los moeten laten om een
bedoeld voor verpleegkundigen die betrokken zijn bij
gemeenschappelijke consensus te bereiken. Het is mooi dat
de zorg en begeleiding van (multi)traumapatiënten.
we dat met het traumaoverleg voor elkaar kunnen krijgen.” Traumaoverleg Euregio Kennisoverdracht
Ruim 150 deelnemers hebben het Traumaoverleg Euregio
Marja Nijkrake, managementassistent bij BAZE: “Kennis
bijgewoond in vier bijeenkomsten. De thema’s waren:
overdracht is een van de wettelijke taken van BAZE. Wij
• Maart: Kindertrauma
organiseren en faciliteren het traumaoverleg, de inhoud is
• Juni: Complexe letsels
aan de ziekenhuizen zelf. Ik ben altijd bij het overleg aan-
• September: Complex Trauma, Happy patients and
wezig; als organiserende partij, maar ook om te zien wat er speelt bij de ketenpartners. 2016 is een lustrumjaar: dan bestaat het Traumaoverleg Euregio vijftien jaar en daar gaan
the best Doctors - Check your phone • December: Traumaopvang in de periferie: ‘Stay and Play’ of ‘Scoop and Run’?
we in december extra aandacht aan besteden middels een traumasymposium voor een grotere doelgroep.” Ariaan: “Ik
NVVC Connect
ben tevreden over de bijeenkomsten van afgelopen jaar.
Op 23 april werd in samenwerking met NVVC Connect
Omdat we de doelgroep verkleind hebben is de opkomst
de kick-off meeting ‘NVVC Connect in Twente en
wat minder geworden, maar er is voldoende animo om
Oost-Achterhoek’ georganiseerd. Het doel van NVVC
door te gaan. De afgelopen jaren werden de bijeenkoms-
Connect is de totale zorg rondom de patiënt met acuut
ten in De Lutte gehouden. Dat bleek voor veel mensen te ver
infarct perfect geregeld te hebben in elke regio. Tijdens
weg. In 2016 gaan we op zoek naar een nieuwe locatie.
deze kick-off meeting, waar onder andere cardiologen
We streven ernaar actueel te blijven en onderwerpen te
van de regionale ziekenhuizen een lezing gaven, deel-
vinden die voor iedereen interessant en leerzaam zijn, zodat
de een hartpatiënt zijn ervaring met betrekking tot een
we met alle ketenpartners de traumazorg in de regio nog
acuut hartinfarct met de deelnemers. De kick-off in de
beter kunnen maken.” •
Grolsch Veste werd door 90 personen bijgewoond. •
JAARVERSLAG 2015
13
OTO
DUIDELIJKHEID BIJ EEN CRISIS IN HET ZIEKENHUIS 2015 was een productief jaar voor bureau fysieke veiligheid van ZGT. Zo werd er een integraal crisisplan opgesteld en geïmplementeerd, hebben er trainingen chemische, biologische, radioactieve en nucleaire besmetting (CBRN) plaatsgevonden en er is geoefend met netcentrisch werken volgens het systeem Landelijk Crisis Management Systeem (LCMS) Geneeskundige Zorg.
14
In 2015 zijn alle medewerkers die zich bezighielden met
met de berichtgeving vanuit de meldkamer. In het geval van
BHV, beveiliging, brandveiligheid, milieu en het Ziekenhuis
een interne ramp ontvangt de ploegleider BHV het eerste
Rampen Opvangplan (ZiROP) samengevoegd tot één afde-
bericht, die daarna weer contact opneemt met de crisis
ling. Samen hebben zij het integraal crisisplan ontwikkeld
coördinator. De crisiscoördinator neemt een besluit over de
en geïmplementeerd. Ellen Puppels, coördinator crisisplan
manier waarop de ramp behandeld moet worden en wie
bij ZGT: “Voorheen werkte iedereen binnen zijn eigen aan-
er bij een eventuele opschaling ingeschakeld moet worden.
dachtsgebied. Nu werken we samen en kunnen we zaken
Vervolgens wordt gealarmeerd en vindt de opschaling en
als het integraal crisisplan en trainingen beter organiseren.
de definitieve behandeling plaats. Als de crisis onder con-
We hebben het bedrijfsnoodplan, het outbreak manage-
trole is, kan worden afgeschaald en geëvalueerd. In 2015
ment en het ZiROP samengevoegd in één plan. Hierin zijn
hebben we het crisisplan aan de verschillende zieken
zeven factoren opgesteld die de bedrijfscontinuïteit kunnen
huisafdelingen gepresenteerd en hebben we workshops en
verstoren: het sluiten van delen van de locatie, een te groot
trainingen gegeven. Ook zijn we gestart met oefenen; daar-
aanbod van patiënten, het evacueren van patiënten, een
mee gaan we in 2016 door. We hebben veel positieve
tekort aan personeel, uitval van nutsvoorzieningen, logistie-
reacties gekregen op de trainingen. Mensen zien dat het
ke stagnatie en de uitbraak van infectieziekten. We kunnen
integrale crisisplan een andere aanpak vereist en willen dat
nu dus met één plan het hoofd bieden aan allerlei soor-
graag goed oefenen.”
ten bedreigingen.” Joost Hofhuis van BAZE vertelt verder: “Het ministerie van VWS hanteert landelijk het Kwaliteits-
CBRN
kader Crisisbeheersing en OTO. Daarin staat dat iedere
BAZE heeft samen met Netwerk Acute Zorg Zwolle een
zorginstelling over een integraal crisisplan hoort te beschik-
handreiking opgesteld voor CBRN-besmette patiënten op
ken. Voorheen werd alleen een (Zi)ROP gebruikt, maar dat
de SEH. Joost: “Mensen denken bij CBRN al snel aan be-
heeft enkel betrekking op de toestroom van grote aantallen
smettingen op grote schaal, maar in de praktijk gaat het
patiënten; er zijn meer zaken die impact kunnen hebben op
vaak om huis-tuin-en-keuken-besmettingen, veroorzaakt door
de continuïteit van een ziekenhuis. Samen met vier andere
bijvoorbeeld schoonmaak- of bestrijdingsmiddelen. Ook
netwerken acute zorg en experts hebben we een Visie- en
die ene besmette patiënt heeft grote impact op de zieken-
Bouwstenendocument geschreven; de ketenpartners hebben
huisprocessen. Daarom hebben we samen met mensen
vervolgens zelf het plan in hun organisatie uitgerold.”
uit het vakgebied een handreiking gemaakt en die aan onze ketenpartners overhandigd.” Karin Westerhof, SEH-
Uniformiteit in planvorming
verpleegkundige en projectmedewerker OTO, vertelt ver-
Ellen: “De grootste verbetering ten opzichte van de oude
der: “In 2015 hebben we het voltallige SEH-personeel van
situatie is de uniformiteit die het geïntegreerde plan met zich
ZGT opleiding rond het thema CBRN aangeboden. Naast
meebrengt. De werkwijze van de crisisorganisatie verloopt
een stuk theorie over verschillende soorten besmettingen, is
voor ieder type crisis volgens dezelfde fasering. Die begint
geoefend met het aantrekken van beschermende pakken.
JAARVERSLAG 2015
FACTS & FIGURES OTO In 2015 hebben binnen OTO vijf regionale thema’s centraal gestaan: CBRN, Crisiscommunicatie, ETS, Integraal Crisisplan en Netcentrisch werken. Voor Chemische, Biologische, Radiologische en Nucleaire (CBRN) incidenten zijn twee CBRN-kwartiermakersbijeenkomsten georganiseerd voor ziekenhuizen en amKarin Westerhof (links),
bulancediensten. Hierbij is aandacht besteed aan de
Ellen Puppels (midden boven)
opvang van CBRN-besmette patiënten. De handreiking
en Miray Hanna (rechts) van ZGT.
B(iologisch) is als laatste handreiking binnen CBRN afgerond en beschikbaar gesteld aan het veld.
Ook niet-medisch personeel, zoals de receptiemedewerkers van de SEH, heeft training gehad: als een patiënt die moge-
Binnen Crisiscommunicatie zijn in 2015 verdiepingsmo-
lijk CBRN-besmet is binnenkomt, moet die zo snel mogelijk
dules voor analisten, adviseurs en teamleiders aangebo-
weer naar buiten worden gestuurd. Het wegsturen van een
den aan communicatieprofessionals vanuit de ketenpart-
patiënt voelt voor een receptionist van de SEH tegennatuur-
ners. Daarnaast is een veegklas aangeboden om alle
lijk en het is goed om dat van tevoren te trainen.”
ketenpartners die dit wensten nogmaals te voorzien van de basismodule. Binnen het traject crisiscommunicatie
Netcentrisch werken
is zoveel mogelijk aangesloten bij (Zi)ROP-oefeningen.
In mei 2015 is de LCMS-Geneeskundige Zorg gelanceerd:
Voor bestuurders is een mediatraining aangeboden.
een online tool waarmee het proces van informatievoor ziening ingevuld kan worden. Miray Hanna, projectmede-
Het Emergo Train System (ETS) is een oefensystematiek
werker OTO: “In juni 2015 hebben we de secretaresses
die vooral binnen de ziekenhuizen en GGD (PSHOR)
van de crisiscoördinator opgeleid tot informatiecoördinato-
gebruikt wordt. Hiervoor is een poule met basic en
ren (ICO’s). De ICO’s staan onder verantwoordelijkheid van
senior instructeurs opgeleidt. Deze instructeurs worden
de crisiscoördinator en communiceren belangrijke informatie
meerdere keren per jaar ingezet en zijn eind 2015 bij-
via LCMS. In 2016 gaan we per kritische afdeling een aan-
geschoold door opleider Code Rood.
tal mensen opleiden tot ICO’s. Zo kan iedere afdeling straks snel communiceren over de stand van zaken met betrekking
Binnen het project Integraal Crisisplan is gewerkt aan
tot bijvoorbeeld het aantal gewonden. Bij grote evenemen-
de regionale uitrol en implementatie van het ontwikkel-
ten wordt LCMS al gebruikt. Zo raken we steeds meer ge-
de format Bouwstenen document. Dit is gedaan aan
wend aan het online netcentrisch werken. Als er dan een
de hand van landelijke bijeenkomsten (op initiatief van
ramp plaatsvindt, zijn we goed voorbereid.”
vijf netwerken acute zorg), een sessie binnen het ROAZ met bestuurders en (plan)workshops met directies en ma-
Meerwaarde voor de patiënt
nagement binnen de ketenpartners.
Joost: “Met het implementeren van een crisisplan en het opleiden, trainen en oefenen van personeel heeft ZGT afge-
Het thema Netcentrisch werken is ook in 2015 een
lopen jaar veel bereikt. Daarvoor verdienen zij een groot
pregnant onderwerp geweest binnen de regio. Middels
compliment.” Ellen: “Wij vinden het belangrijk dat tijdens
LCMS-GZ is de netcentrische werkwijze in 2015 be
een crisis al het ziekenhuispersoneel weet wat het te doen
oefend en ook daadwerkelijk in de praktijk ingezet.
staat. Door voorbereid te zijn op rampen en door de com-
Het gebruik van LCMS-GZ is verder ingebed binnen
municatie in geval van nood zo goed mogelijk te laten ver-
crisisteamoefeningen. Voor de functionaris belast met
lopen, wordt de zorgcontinuïteit zo min mogelijk verstoord.
het gebruik van LCMS-GZ, de informatiecoördinator,
Dat komt de patiënt ten goede.” •
zijn twee (bij)scholingen aangeboden. •
JAARVERSLAG 2015
15
TRAUMAREGISTRATIE
INZICHT IN DE REGIONALE TRAUMAZORG Om inzicht te krijgen in de veiligheid, effectiviteit en doelmatigheid van de traumazorg registreren alle ketenpartners de gegevens van traumapatiënten. Sinds 2014 kunnen de ketenpartners zelf de volledigheid en juistheid van hun gegevens controleren en kunnen zij gemakkelijk hun eigen resultaten inzien.
ger bij BAZE, vertelt verder: “Een goede traumaregistratie
Hartendorf, verantwoordelijk voor het aanleveren van de
is belangrijk om een aantal redenen. Ten eerste geeft het
traumagegevens van MST aan BAZE. Marcel: “Artsen en
inzicht in het aantal traumapatiënten dat bij MST binnen-
verpleegkundigen moeten alle patiëntgegevens invullen in
komt. Als traumacentrum moeten wij op jaarbasis een mi-
het programma E-Care en wij controleren samen of dat juist
nimaal aantal multitraumapatiënten behandelen. We spre-
en volledig is gedaan. Wanneer bepaalde patiëntgegevens
ken van een multitrauma als de patiënt een Injury Severity
ontbreken, bekijken wij röntgenfoto’s, CT-scans en brieven
Score (ISS) heeft van 16 of hoger. De ISS wordt berekend
van artsen om de ontbrekende informatie in te vullen. Ook
door de score van de drie ernstigste letsels in het kwadraat
controleren we gegevens over aanrijtijden van de ambulan-
bij elkaar op te tellen. Als trauma’s niet goed geregistreerd
ce. Wanneer daarin iets niet klopt, vragen wij de ambulance-
worden, kan het zijn dat we volgens de registratie niet vol-
dienst om de juiste gegevens aan te leveren. Bij ontslag van
doen aan de minimumeis van het aantal multitraumapati-
de patiënt wordt de uitkomst aan de hand van de Glasgow
ënten. Ten tweede zegt de registratie iets over de kwaliteit
Nauwkeurig Database
Doelmatigheid
Veiligheid
GOS
Vergoeding
Inzicht
Effectiviteit
Realistisch
Registreren
Kwaliteit Tableau Overleg
16
Marcel Eitink, projectmanager bij MST is, samen met Rina
die MST levert op het gebied van traumazorg, uitgedrukt in het aantal overleden traumapatiënten. De sterfte wordt gerelateerd aan de ernst van de verwondingen: hoe groter het letsel, hoe hoger de kans op overlijden. Als patiënten met ernstige trauma’s overlijden en het trauma wordt niet geregistreerd, lijkt het aantal patiënten dat overlijdt hoger dan verwacht. Goed registreren levert een realistisch beeld op van de kwaliteit die MST levert en geeft inzichten in hoe de zorg verbeterd kan worden. Tot slot is registreren belangrijk om financiële redenen. Ieder ziekenhuis krijgt een vergoeding voor ernstig gewonde slachtoffers. Tegenover ieder gecodeerd letsel staat een bepaald tarief. Als een bepaald letsel niet geregistreerd wordt, mist het ziekenhuis inkomsten. Nauwkeurig registeren is dus zeer belangrijk. Helaas is het in de praktijk niet altijd mogelijk tijdens of
Outcome Scale (GOS) bepaald. Met de GOS wordt aange-
direct na de zorg voor de patiënt te registreren. Soms is het
geven hoe de patiënt het ziekenhuis verlaat: volledig hersteld,
erg druk op de spoedeisende hulp en hebben artsen en
licht of zwaar invalide, in vegetatieve toestand of overleden.”
verpleegkundigen geen tijd om de patiëntgegevens in te voeren. Bovendien heeft MST als opleidingsziekenhuis vaak
Inzicht in kwaliteit
te maken met roulerende studenten. Het is onmogelijk om
Ralph de Wit, traumachirurg bij MST en medisch mana-
in de korte periode die zij hier werkzaam zijn alle codes
JAARVERSLAG 2015
FACT & FIGURES TRAUMAREGISTRATIE Op 2 december 2015 is tijdens het symposium van het Landelijk Netwerk Acute Zorg over de Landelijke Traumaregistratie (LTR) de rapportage van de Euregio over de periode 2010-2014 verschenen. Marcel Eitink,
De belangrijkste resultaten zijn als volgt:
projectmanager
• Het aantal geregistreerde traumapatiënten in de
bij MST.
Euregio is in 2014 gestegen tot 4.356 (waarvan 362 multitrauma patiënten). De voorgaande jaren was het aantal traumapatiënten steeds ruim onder 4.000. Ten opzichte van vorig jaar (86%) werd een
te kennen. Toch proberen we iedereen zo veel mogelijk te stimuleren om zorgvuldig te registreren. Uiteindelijk heeft de
kleiner deel van de multitraumapatiënten opgevangen in MST (72%).
patiënt daar baat bij. Bovendien kunnen we als ziekenhuis
• De traumazorg in de Euregio is in overeenstemming
door een visitatieteam gecontroleerd worden. Zij bekijken
met de voorgaande jaren van goede kwaliteit; de
de scores van patiënten en wij moeten vervolgens kunnen
uitkomstevaluatie van de traumapatiënten is in 2014
aantonen welk letsel is vastgesteld, aan de hand van een
beter dan de gestelde norm.
brief of OK-verslag. In 2016 krijgen we een visitatie van
• Er vinden kleine verschuivingen plaats in wie de
de Duitse traumaregistratie, de DGU. Om ook volgens de
verwijzer is van patiënten naar de SEH. Ten op
Duitse normen ernstig gewonde patiënten te mogen opvan-
zichte van 2013 was het percentage zelfverwijzers
gen, leveren wij traumagegevens aan de DGU.”
(6% versus 9%) en het percentage patiënten dat door de huisarts werd verwezen (35% versus 42%)
Samewerking BAZE
lager. Het percentage patiënten dat via een 112
Marcel: “De samenwerking met BAZE is heel prettig. Er is
melding binnengebracht werd, was iets hoger (51%
maandelijks structureel overleg en ook in de tussentijd is er
versus 47%).
veel contact. Ieder kwartaal versturen we alle data via een
• De meerderheid van de traumapatiënten wordt met
beveiligde lijn naar BAZE. Daar wordt alle data in Tableau
een ambulance naar de SEH vervoerd. Ten opzichte
geplaatst, een nieuwe desktoptool waarmee wij sinds 2014
van de voorgaande jaren is dit percentage aanzien-
werken. BAZE controleert samen met de ziekenhuizen alle
lijk gedaald naar 57% (in de periode tussen 2009
data en wanneer er nog informatie mist of onjuist is, vullen
en 2013 was dit gemiddeld 75%) en vindt er een
wij het weer aan. Tableau bevalt uitstekend: je kunt snel en
toename plaats in het percentage patiënten dat met
gedetailleerd gegevens terugvinden. Samen met BAZE heb-
eigen vervoer naar de SEH kwam (38% in 2014 ver-
ben we in 2015 een aantal verbeteringen aangebracht. Zo
sus gemiddeld ruim 20% in de voorgaande jaren).
zijn er controles ingebouwd die de juistheid en volledigheid
• De ernst van het letsel en de lichaamsregio’s waar
van de registratie bevorderen. Bij lege velden of bij foutieve
de letsels zich bevonden, komen overeen met de
data geeft het programma nu een foutmelding. Wanneer
voorgaande jaren.
bijvoorbeeld de ingevoerde datum van een CT-scan vóór
• De tijden van de ambulancediensten zijn in ruim
de opnamedatum ligt, is er duidelijk een vergissing gemaakt
80% van de gevallen bekend. Ten opzichte van
die moet worden hersteld. Het zorgen voor een juiste en
een kwartier vervoertijd in de voorgaande jaren is
volledige database en het verhogen van het gebruiksgemak
deze tijd toegenomen naar ongeveer 22 minuten.
van Tableau gebeurt in een continu samenspel met BAZE.
De aanrijtijd lijkt iets korter (acht minuten versus
Zo werken we samen aan een goede traumaregistratie, wat
negen minuten). •
uiteindelijk inzichten oplevert voor het verbeteren van de traumazorg voor de patiënt.” •
JAARVERSLAG 2015
17
ONDERZOEK
ONDERZOEKSVRAGEN VANUIT DE PRAKTIJK Eén van de speerpunten van BAZE is het uitvoeren, faciliteren en begeleiden van wetenschappelijk onderzoek binnen het netwerk van AZE. In 2015 is een overzicht gemaakt van alle lopende en afgeronde onderzoeksactiviteiten. Daarmee is inzichtelijk geworden op welke gebieden onderzoek is gedaan en op welke gebieden behoefte is aan (vervolg)onderzoek.
strikt werden gehandhaafd en dat het al dan niet inzetten van
ductief jaar geweest, waarin veel interessante onderzoeks
een MMT vaak op basis van deskundigheid werd besloten.
activiteiten hebben plaatsgevonden. Veel onderzoeksvragen
In 2016 zullen de nieuwe criteria worden onderzocht.” BAZE
komen rechtstreeks uit de praktijk. Zo heeft Manon Bruens,
streeft ernaar onderzoek uit te voeren waarbij de resultaten
beleidsmedewerker bij BAZE, in maart 2015 op verzoek van
teruggebracht kunnen worden naar de praktijk, om zo de
de HAP en SEH van MST de uitkomsten van triage bij zelf-
acute zorg voor patiënten te verbeteren. Zo heeft Rolf onder-
verwijzers onderzocht: welke patiënten die zelf naar MST
zoek gedaan naar de opvang van ernstige traumapatiënten.
gaan, worden doorverwezen naar de HAP en welke gaan
Rolf: “Ik heb bekeken hoe de opvang van traumapatiënten
naar de SEH?” Rolf Egberink, beleidsmedewerker bij BAZE,
in ziekenhuizen in heel Nederland wordt georganiseerd. Bij
vult aan: “Dit onderzoek is uitgevoerd ter voorbereiding op
welke criteria wordt een traumateam ingezet en wie neemt
de integratie van de huisartsenpost en de SEH tot spoedpost
die beslissing? In 95% van de gevallen bleek de SEH-ver-
in de nieuwbouw van MST. De resultaten geven inzichten
pleegkundige de vooraankondiging van de ambulance aan
in bijvoorbeeld het gebied van verschuiven van patiënten-
te nemen. De beslissing een traumateam in te zetten werd in
stromen, van belang voor personeelscapaciteit en -planning.
50% van de gevallen echter niet door diezelfde verpleegkun-
In de toekomst willen we nog meer onderzoek doen naar
dige genomen. Dat betekent dat er een extra schakel in de
Verbinding
Criteria
Interviews
Bijdrage Huisarts
Praktijk
Patiëntenstromen
Evalueren
informatieoverdracht zit, waardoor de kans groter wordt dat
Onderzoek
HAP
Resultaten
Verbetering
Wetenschappelijk
18
Nancy ter Bogt, epidemioloog bij BAZE: “2015 is een pro-
SEH
belangrijke gegevens verloren gaan.” Studenten Naast eigen onderzoek, faciliteert en begeleidt BAZE studenten. Anne-Marit Kroes, Hetty Kuipers en Esmé Ouwerkerk hebben in 2015 onderzoek uitgevoerd naar aanleiding van een vraag van de expertgroep Myocard Infarct en Cerebrovasculair accident Keten (MICK). De studenten hebben in kaart gebracht welke factoren een rol spelen bij het keuzeproces
aanleiding van vragen uit de praktijk, bijvoorbeeld ter voor-
van patiënten met verdenking op ACS rondom het kiezen van
bereiding op veranderingen of om veranderingen te evalue-
een ingang van de acute zorgketen. Rolf: “Middels interviews
ren.” Een voorbeeld waarin beleid wordt geëvalueerd is het
met patiënten in de regio Twente en Oost-Achterhoek is in
onderzoek van Nancy naar het effect van gebruik van de
kaart gebracht of patiënten met klachten ervoor kiezen om
inzetcriteria voor het Mobiel Medisch Team (MMT). Om de
naar de huisarts, de HAP of de SEH te gaan. Of naar de
nieuwe criteria, die in 2013 zijn ingevoerd, beter te kunnen
hartbewaking, als zij daar eerder zijn geweest. De resulta-
beoordelen, is het gebruik van de oude criteria onderzocht.
ten waren verrassend: we wisten al dat patiënten vaak lang
Nancy: “Uit het onderzoek bleek dat de oude criteria niet
wachten met het opnemen van contact met een zorgverlener,
JAARVERSLAG 2015
FACTS & FIGURES ONDERZOEK In 2015 deden vijf studenten hun afstudeeropdracht bij AZE, een korte samenvatting van hun onderzoek staat hieronder. Daarnaast deden medewerkers van AZE onderzoek naar onder andere het hanteren van inzetcriteria voor een MMT, triage van zelfverwijzers Nancy ter Bogt,
op de SEH door de Huisartsenpost (S-TriaGE studie),
epidemioloog, en
grensoverschrijdende samenwerking in de acute zorg
Rolf Egberink,
en de inzet van traumateams. Dit leverde publicaties op
beleidsmedewerker, bij BAZE.
in (inter)nationale vakbladen, twaalf (poster)presentaties op (inter)nationale congressen en uiteraard zijn de resultaten gedeeld binnen de eigen regio. Een volledige lijst
maar niet dat bijvoorbeeld angst, schaamte en de ophef die
is te vinden op www.acutezorgeuregio.nl.
een ambulance voor de deur veroorzaakt daarbij een rol spelen. Dit onderzoek heeft geleid tot vervolgonderzoek: de
Lisanne Wiggers heeft voor haar master Health Scien-
factoren die het keuzeproces beïnvloeden, worden in 2016
ces aan UT onderzoek gedaan naar de spoedzorg
door andere studenten onderzocht. BAZE is een geliefde plek
tijdens kantooruren door huisartsen. Er is een hoge
voor studenten die afstudeeronderzoek doen. De onderzoeks
variëteit in het aantal telefonische spoedmeldingen, de
opdrachten komen rechtstreeks uit de praktijk. Daardoor kun-
triagemethodiek en de acties die worden ingezet om
nen studenten echt een bijdrage leveren aan de verbetering
de patiënt te helpen. Het bekend zijn met de patiënt,
van de acute zorg.” Nancy voegt daaraan toe: “Bovendien
toegankelijkheid en telefonische bereikbaarheid zijn de
kijken we verder dan onze eigen regio. Zo heeft de Duitse
sterke punten van spoedzorg in de huisartsenpraktijk.
student Jan Wohlmann in zijn onderzoek de uitkomstmaten
Als zwakke punten worden de verstoring van de prak-
van de Duitse en Nederlandse traumaregistratie vergeleken.
tijkvoering en de triagemethodiek genoemd.
Een mooi voorbeeld van de grensoverschrijdende blik van BAZE, waarbij tevens is samengewerkt met drie andere
De landelijke traumaregistratie (LTR) en de Duitse
Nederlandse traumacentra.”
traumaregistratie (TR-DGU) hebben een andere methode om, als indicatie van de geleverde kwaliteit van
Kennis delen
zorg, de overlevingskansen van patiënten te vergelij-
Nancy: “We delen de onderzoeksresultaten graag met an-
ken met de daadwerkelijke overleving. Jan Wohlmann,
dere professionals. In 2015 hebben we meerdere congres-
master student Health Sciences aan UT, heeft deze
sen bezocht, waaronder grote internationale congressen in
methoden met elkaar vergeleken. De resultaten laten
Rome, Turijn en Milaan. Daarnaast organiseren we refereer-
een lichte voorkeur zien voor de TR-DGU-methode als
bijeenkomsten. Met een groep professionals en onderzoekers
betere voorspeller voor de overlevingskansen van multi
van verschillende ketenpartners bespreken we dan een onder
traumapatiënten.
zoeksartikel. Een goede bijkomstigheid is dat er door de bijeenkomsten verbinding tussen de ketenpartners ontstaat. Zo
Anne-Marit Kroes, Esmé Ouwerkerk en Hetty Kuipers,
weten we van elkaar welke onderzoeksactiviteiten worden
bachelorstudenten Gezondheidswetenschappen aan
uitgevoerd en waar vragen of kansen liggen.” Rolf: “We pra-
UT, namen interviews af bij patiënten met verdenking
ten alleen over de inhoud van onderzoek met als centrale
op ACS om er achter te komen waarom zij kozen om
vraag: hoe kunnen we de zorg voor patiënten beter maken?
contact op te nemen met een specifieke zorgverlener
We willen ons nog meer richten op het terugbrengen van
en welke factoren van invloed zijn op dit proces. Met
onderzoeksresultaten naar de praktijk, zodat alle zorgprofes-
name de waargenomen ernst van de hartklachten bleek
sionals patiënten nog beter kunnen helpen. Dát is voor BAZE
van invloed. Ook angst, schaamte en het tot last zijn bij
de uitdaging van 2016.” •
een zorgverlener spelen een rol. •
JAARVERSLAG 2015
19
GRENSOVERSCHRIJDENDE SAMENWERKING
OPLOSSING OVER DE GRENS Sinds januari 2015 kunnen kinderen uit Gronau en omgeving die een acute zorgvraag hebben, terecht in MST. Zo kunnen kinderen sneller worden geholpen. Het dichtstbijzijnde Duitse ziekenhuis met een kinderafdeling ligt op 32 kilometer afstand van Gronau en is slecht bereikbaar met het openbaar vervoer.
20
In 1997 werd de kinderafdeling van het St. Antonius-
zullen in 2016 meer kinderen worden opgenomen. De
Hospital in Gronau gesloten. Ouders met kinderen in nood-
meeste patiënten worden door een Duitse ambulance naar
situatie moesten vanaf dat moment uitwijken naar andere
MST gebracht, een kleiner deel komt direct met hun ou-
ziekenhuizen, die vanuit Gronau moeilijk te bereiken zijn.
ders. De kinderen verblijven een dag of enkele dagen in
Bezorgde ouders richtten in 2012 de groep Initiatieve Pro
het ziekenhuis en worden dan ontslagen. De nazorg vindt
Kinderstation op, met als doel het opnieuw instellen van
in Duitsland plaats; die wordt in Nederland niet vergoed.
een kinderafdeling in Gronau. Zij verzamelden handteke-
MST schrijft een Duitse of Engelse ontslagbrief of belt met
ningen, voerden acties en kwamen in gesprek met politici
het Duitse ziekenhuis waar het kind eventueel naar wordt
en met de landsregering. Toch bleef de kinderafdeling ge-
overgeplaatst.
Politici
Evalueren
Nazorg
Nood
Vriendelijk
Veiligheid
Acties
Communicatie
Kinderafdeling
Samenwerking
Zorgvraag
Gronau
sloten. Uiteindelijk kwam de groep ouders in contact met
Vergoed
Betrokken Persoonlijk
Naar Enschede Een van de 80 Duitse patiëntjes die in 2015 in MST werd opgenomen is Cerias, het zoontje van mevrouw Weyck. “Toen mijn zoon drie dagen oud was kreeg hij plotseling een ademstilstand”, vertelt mevrouw Weyck. “Hij bewoog niet meer en was helemaal slap. Ik heb vervolgens de Duitse ambulance gebeld. Omdat MST dichterbij was dan een ander ziekenhuis, besloot de chauffeur naar Enschede te rijden. We zijn daar heel goed opgevangen: er werd een bed voor ons beschikbaar gesteld en het personeel was erg vriendelijk. Toevallig draaide een Duitse verpleegkundige die dag dienst, wat de communicatie makkelijk maakte. We hadden het gevoel dat onze zoon in goede handen was bij MST en gelukkig is hij er weer helemaal bovenop gekomen. Ik ben dan ook erg blij dat de grensoverschrij-
BAZE en ontstonden er plannen voor een grensoverschrij-
dende zorg mogelijk is gemaakt. Wat nog verbeterd zou
dende samenwerking. 2014 stond in het teken van de
kunnen worden is de financiële afhandeling. Eenmaal thuis
voorbereiding op de samenwerking: de wettelijke kaders
kreeg ik een factuur van ongeveer 1000 euro. De brief was
zijn bestudeerd en er zijn afspraken gemaakt met de Duitse
in het Nederlands en ik begreep niet goed waarom ik de
zorginstellingen in Gronau. In 2015 is de samenwerking
factuur kreeg. In eerste instantie dacht ik dat het een soort
geïmplementeerd en konden Duitse kinderen in geval van
eigen bijdrage voor de ziekenhuisopname zou zijn, zoals in
nood bij MST terecht. In dat jaar zijn ongeveer 80 patiënt
Duitsland gebruikelijk is. Gelukkig is het goed gekomen: de
jes in MST opgenomen en behandeld. Naar verwachting
factuur is door de zorgverzekeraar betaald.”
JAARVERSLAG 2015
FACTS & FIGURES GRENSOVERSCHRIJDENDE SAMENWERKING Goodbye SourcE Op 31 maart 2015 hebben BAZE en de Feuerwehrund Rettungsdienstakademie Bocholt het grensoverschrijdende, door INTERREG-middelen gefinancierde project Mevrouw Weyck
‘Staff in cross-border care in the EUREGIO’ (SourcE) na
en haar zoontje
tien maanden succesvol kunnen afronden. De focus lag
Cerias uit Duitsland.
vooral op het weghalen van barrières voor de grens over schrijdende inzet van ambulancepersoneel in de EUREGIO door het ontwikkelen van een bijscholings concept over grensoverschrijdende spoedzorg. Onder-
Persoonlijke betrokkenheid
deel van het project was ook de vergelijking van kennis
Cees Schenkeveld, manager bij BAZE, vult aan: “Acute
en kunde van ambulancepersoneel aan weerszijden van
zorg moet te allen tijde vergoed worden en ouders van
de grens. De projectpartners hebben vastgesteld dat
kinderen die in MST worden opgenomen mogen dus geen
de Duitse collega’s met de nieuwe opleiding ‘Notfall
rekening toegestuurd krijgen. De komende tijd willen we
sanitäter’ hetzelfde niveau van kennis en kunde hebben
dit soort zaken nog beter regelen en alle puntje op de ‘i’
als de Nederlandse ambulanceverpleegkundigen.
zetten. Ter voorbereiding op de samenwerking hebben we intensieve gesprekken gevoerd met Initiatieve Pro Kinder-
Hello PREpare
station. Het initiatief bestaat uit betrokken ouders die zich
Op 1 april is het project ‘Pilot Region for Cross-border
zorgen maken over de veiligheid van kinderen in nood
Emergency Care and Crisis Preparedness in the EU-
situaties in de omgeving van Gronau. Die persoonlijke be-
REGIO’ (PREpare) van start gegaan. Samen met vier
trokkenheid levert een ander soort gesprekken op dan de
Nederlandse en vier Duitse organisaties in de EURE-
overleggen met beleidsmakers of bestuurders van zieken-
GIO, die verantwoordelijk zijn voor de spoedzorg,
huizen. Uiteindelijk zijn alle partijen zeer tevreden over de
bouwt BAZE voort op de kennis en successen die tijdens
grensoverschrijdende samenwerking.
de drie voorbereidende People-to-People-projecten (ECTLI, ACRE & SourcE) zijn verzameld. De nadruk ligt
Positieve reacties
onder meer op de overdracht van kennis en op commu-
In 2015 heeft een delegatie van het samenwerkingsver-
nicatie. Het doel is om daar tot mei 2018 verbetering
band, waaronder de burgemeester van Gronau en het
in te brengen. Het project volgt een erg praktijkgerichte
ouderinitiatief, een rondleiding gekregen op de kinder
aanpak: het kernidee is om oplossingen te vinden voor
afdeling van MST. Zij waren zeer positief over hoe de zorg
problemen uit de praktijk (casestudies). Het project heeft
voor kinderen in MST geregeld is. Ook de Duitse ouders
een looptijd van drie jaar en wordt in het kader van het
van kinderen in noodsituaties hebben overwegend posi
INTERREG V A-programma gesubsidieerd.
tieve feedback gegeven over hun verblijf in MST. Cees: “Het samenwerkingsverband is uitsluitend bedoeld voor kinderen die acute zorg nodig hebben. We willen voorkomen dat kinderen voor niet-spoedeisende zaken naar MST komen, daarom gaan we in 2016 samen met de Duitse Rettungsdienst evalueren wat de aanleiding was om het kind naar Enschede te brengen. Het project heeft een goede start gemaakt, maar we blijven als bureau betrokken bij de samenwerking en geven als dat nodig is een duwtje in de goede richting.” •
JAARVERSLAG 2015
>
21
FACTS & FIGURES - VERVOLG De volgende mijlpalen zijn in 2015 behaald:
Een kick-off meeting Op 20 juli 2015 zijn alle projectpartners bijeengekomen om
Twee bestuurlijke organen vastgesteld
gezamenlijk hun plannen voor de verschillende takenpakket-
De besluitvormingsstructuur is tweeledig: de stuurgroep EU-
ten (workpackages) te bespreken. Deze bijeenkomst was het
REGIOnale Acute Zorg en het Steering Committee PREpare-
startsein voor de projectpartners om ook inhoudelijk aan de
project. De stuurgroep neemt beslissingen over de implemen-
slag te gaan binnen de vastgestelde workpackages.
tatie van maatregelen in de grensoverschrijdende acute zorg in de Euregio, terwijl het Steering Committee beslissingen
Drie casestudies
over de voortgang van het PREpare-project neemt.
In 2015 is aan drie casestudies gewerkt: Borken-Dinxperlo, Dinkelland-Nordhorn en Gronau-Enschede.
Drie Steering Committee & Stuurgroep meetings Op 19 mei, 20 juli en 16 november 2015.
Drie presentaties bij nationale en internationale congressen Konferenz ‘Grenzüberschreitende Daseinsvorsorge’ (Berlijn,
22
Zeven samenwerkingsovereenkomsten
Duitsland), European Public Health Conference (Milaan,
Medio juli 2015 zijn de door INTERREG vereiste samenwer-
Italië), European Congress on Emergency Medicine (Turijn,
kingsovereenkomsten door de projectpartners ondertekend.
Italië). •
FINANCIËN
FINANCIEEL JAARVERSLAG 2015 KOSTENPOST
EURO‘S
Salaris en personeelskosten
424.511
Materiële kosten
173.697
Kapitaallasten huisvesting totaal
28.082
Overhead
59.546
Totaal
685.838
BALANS 2015
EURO‘S
Inkomsten
785.750
Uitgaven
685.838
Resultaat
99.911
NB: Het resultaat is inclusief de inschatting van de in 2016 ontvangen INTERREG-gelden ten behoeve van het
grensoverschrijdende project PREpare.
JAARVERSLAG 2015
23
Bureau Acute Zorg Euregio Getfertweg 45 | 7512 BA Enschede | Tel. 053 - 487 20 97 info@acutezorgeuregio.nl | www.acutezorgeuregio.nl