CARINTREGGELAND BOUWT! AAN WONEN, ZORG EN WELZIJN
www.carintreggelandbouwt.nl
Inhoud
Colofon
Niets uit deze uitgave mag worden gepubliceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Carintreggeland.
4 6 Carintreggeland bouwt! aan wonen, zorg en welzijn
18 4 Carintreggeland Boortorenweg 20 7554 RS Hengelo Postbus 506 7550 AM Hengelo communicatie@carintreggeland.nl
22 4
www.carintreggeland.nl www.carintreggelandbouwt.nl
28 4 Redactie Fotografie Projectcoördinatie Eindredactie
Eric Sleeuwits Annette Toonen Els Lammers Annabel Jeuring Annelies Ribbink Nick Groen Els Lammers Laurens Oude Elberink
Vormgeving en realisatie
Geen Blad voor de Mond B.V. Lasondersingel 149-151 7514 BR Enschede Tel. 053 460 9002 www.geenbladvoordemond.nl
2
Carintreggeland bouwt!
4
Toekomst
Klaar voor de zorg van morgen
6
Toekomst
Metamorfose wonen, welzijn en zorg
8
Bouwpartner
Duurzaam, zuinig en flexibel
10
Partners
“Lef hebben om nu te bouwen!”
12
Partner
“We hebben elkaar nodig”
13
Wonen
De kunst van het doorvertalen
14
Wonen
Bewoners snel gewend aan nieuw situatie
16
Welzijn
Huishoudelijke sfeer
18
Wonen
Buurtbewoners over de nieuwbouw
20
Samenwerken
Positief effect van welbevinden
21
Samenwerken “Een eigen kamer, dat spreekt aan”
22
Welzijn
Vertedering dankzij domotica
24
Bouwen
Het bouwbureau is er klaar voor!
26
Toekomst
Kabinetsplannen woonzorgcentra
27
Stakeholder
De veranderende rol van Menzis
28
Wonen
“Ik woon heerlijk, luxueus zelfs”
30
Bouwpartner
“Gebouw ontstijgt soberheid wijk”
Bouwen geeft energie! Heeft u het ook in de krant gelezen: ‘Sluiting dreigt voor 800 ouderenzorglocaties’. De media hebben de afgelopen maanden veel aandacht besteed aan dit onderwerp. Het besluit van het kabinet over de invoering van scheiden van wonen en zorg. En dat de zorgverlening pas vanaf een bepaalde behoefte aan zorg geleverd mag worden in een woonzorgcentrum.
Voor u ligt nu een magazine van Carintreggeland over alle nieuwbouwplannen die komende jaren uitgevoerd gaan worden. Leest men dan geen kranten bij Carintreggeland? Voelsprieten Als een van de grootste zorgorganisaties van Twente met meer dan 1.700 cliënten die in een van onze woonzorgcentra wonen en ruim 4.500 cliënten die zorg- en welzijnsdiensten van ons afnemen, heb je je voelsprieten als organisatie altijd uitstaan. Weten wat er leeft, weten wat de wensen zijn van onze cliënten en weten welke politieke en maatschappelijke ontwikkelingen spelen. De wereld is in hoog tempo veranderd en blijft veranderen. Zo ook de levensstijl en bijbehorende wensen van de ouderen van nu en in de toekomst. Eigen regie, keuzevrijheid en zeggenschap zijn belangrijke waarden. Carintreggeland speelt in op de woon- en leefbehoeftes van onze (toekomstige) cliënten. Kwaliteit in het aanbod van wonen, en indien nodig van zorg en welzijn, vraagt van ons als zorgorganisatie om bewust keuzes te maken. We ontwikkelen nieuwe woonvormen, waarbij technologische toepassingen zoals het gebruik van domotica het woonplezier verhoogt en het zelfstandig wonen langer mogelijk maakt. Met het woonconcept ‘Wonen met Zorg op Afstand’ ontzorgt Carintreggeland letterlijk. Kiezen voor wooncomfort en weten dat als het ooit nodig is, de zorg aan huis geleverd kan worden. Het appartement waar gewoond wordt, kan aangepast worden aan de zorgvraag van de bewoner in plaats van andersom!
bewoners, medewerkers en onze omgeving. Die zijn door onze architecten vertaald naar kwalitatief hoogwaardige woonvormen die in alle opzichten toekomstproof zijn. En die passen in de sfeer van de wijk of het dorp waar ze gebouwd worden. Bij elk nieuwbouwproject dat we beginnen betrekken we de buurt. Dat vinden we belangrijk; als goede buur willen wij u op de hoogte houden van onze plannen. Kijkend naar al die mooie bouwprojecten die we nu en de komende tijd gaan realiseren, merk ik dat de energie die hiervan uitgaat voelbaar is. Het woonplezier dat onze cliënten beleven die al verhuisd zijn naar nieuwe (tijdelijke) locaties, de medewerkers die energie krijgen van de nieuwe vorm van werken die hoort bij kleinschalig wonen, het vertrouwen van onze partners in onze plannen, de trots die we voelen dat we dit met elkaar mogen realiseren. Die energie hebben we in de verhalen verwerkt in dit magazine. Ik hoop dat u even tijd vindt om dit magazine door te bladeren en te lezen. Veel leesplezier! Joke Mengerink-Hogevonder Voorzitter Raad van Bestuur Carintreggeland
Nieuwbouw in stijl Carintreggeland heeft meer dan 100 locaties van waaruit zij die diensten levert; verpleeghuizen woonzorgcentra of wijkgebouwen. Sommige van onze woonzorgcentra zijn al heel lang in gebruik; al meer dan vijftig tot zestig jaar. U kunt zich voorstellen dat een aantal van die centra, hoe gezellig bewoners en familie het ook vinden, niet meer voldoen aan de huidige kwaliteitseisen. Tijd voor nieuwbouw dus. Bij de ontwikkeling van ons nieuwbouwplannen hebben we ons laten inspireren door de wensen van
juni 2013
3
toekomst
Carintreggeland klaar voor de zorg van morgen
8 1-2 11
3-7
9 10
De maatschappij is veranderd, individueler geworden. We hebben het steeds drukker gekregen op ons werk, maar ook in onze vrije tijd. Ouders en kinderen wonen dikwijls niet meer bij elkaar in de buurt, waardoor het minder vanzelfsprekend is om dagelijks wat hulp te bieden. Intussen is de maatschappij wel heel snel aan het vergrijzen en staan de budgetten voor zorg en welzijn steeds meer onder druk.
Hulp, zorg en aandacht De visie van Carintreggeland is dat iedereen moet kunnen (blijven) wonen waar hij of zij zich prettig voelt en zelf mag bepalen welke zorg nodig is om prettig te kunnen blijven leven. Mensen moeten zo
4
Carintreggeland bouwt!
lang mogelijk zelf de regie over hun leven kunnen voeren. Als dat niet meer thuis kan, dan het liefst in een omgeving die de thuissituatie zo dicht mogelijk benadert. Daarom hebben we bewust gekozen voor het ontwikkelen van woonzorgconcepten
die aansluiten op de wensen van onze cliĂŤnten: wonen in de buurt waar hun wortels liggen. Zo vertrouwd mogelijk. Waar nodig met wat extra hulp, zorg en aandacht. Je thuis voelen Sinds de jaren 60 van de vorige eeuw heeft Carintreggeland een naam hoog te houden op het gebied van wonen,
Waar bouwt Carintreggeland? 1. Eltheto, Karel Doormanstraat, Rijssen • 32 plaatsen voor bewoners met dementie • 20 plaatsen voor bewoners met lichamelijke beperking
4. Sloetsweg, Hengelo (Hengelose Es) • 30 plaatsen voor bewoners met dementie • 20 plaatsen voor bewoners met lichamelijke beperking
2. De Parkstede, Parkstraat, Rijssen, in samenwerking met Viverion • 32 plaatsen voor bewoners met dementie • 18 plaatsen voor bewoners met lichamelijke beperking
5. Händelstraat, Hengelo • 24 plaatsen voor bewoners met dementie • 32 plaatsen voor bewoners met lichamelijke beperking
3. Woolderesweg, Hengelo • 24 plaatsen voor bewoners met dementie
12
6. Berflo Es, Hengelo • 24 plaatsen voor bewoners met dementie • 32 plaatsen voor bewoners met lichamelijke beperking 7. Gezondheidspark Twente, Hengelo • Dit project maakt deel uit van het totale gezondheidspark, in de nabijheid van het ZGT (Ziekenhuisgroep Twente). Er wordt samengewerkt met verschillende partners • 12 plaatsen voor bewoners met lichamelijke beperking 8. Eugeria, Vriezenveenseweg, Almelo • 36 plaatsen voor bewoners met dementie • 60 plaatsen voor bewoners met lichamelijke beperking • 24 plaatsen voor revalidatie • 36 plaatsen voor ouderen met een psychiatrische problematiek
zorg en welzijn. Uit die periode dateren ook de woonzorgcentra die verouderd zijn en gesloopt worden om plaats te maken voor kleinschalige nieuwbouw. Carintreggeland is een van de grootste zorgaanbieders in Twente met circa 5.000 medewerkers, verdeeld over zo’n 100 locaties. Op verschillende plekken in Twente bouwen we aan wonen en zorg van de toekomst. In onze nieuwe
Wist u dat... • Carintreggeland ruim 6.000 cliënten heeft • Waarvan ongeveer 1.700 cliënten wonen in een van onze woonzorgcentra of verpleeghuizen
9. St. Elisabeth, Langestraat, Delden • 40 plaatsen voor bewoners met dementie • 20 plaatsen voor bewoners met lichamelijke beperking • 28 plaatsen voor revalidatie 10. La Tour, Stationstraat, Neede • 40 plaatsen voor bewoners met dementie 11. ’t Gijmink, Goor • 16 plaatsen voor bewoners met lichamelijke beperking • 24 plaatsen voor bewoners met dementie 12. Vledderstraat, Denekamp • Nieuwbouw van 32 plaatsen voor dementerenden • Het gebouw is van woningstichting St. Joseph.
woonzorggebouwen willen we de meest optimale zorg bieden aan een kwetsbare groep ouderen in de samenleving. Maar het belangrijkste is dat mensen zich bij ons thuis gaan voelen. Als we dat bereikt hebben, dan is onze missie geslaagd. n
juni 2013
5
toekomst
Bouwen aan de toekomst van de zorg
Metamorfose wonen,
Op verschillende plaatsen in Twente bouwt Carintreggeland aan de toekomst van de zorg. Van Goor tot Denekamp en van Hengelo tot Rijssen wordt hard gewerkt aan kleinschalige nieuwbouw, om onze zorg nog beter te laten
Sloetsweg
aansluiten bij de wensen van onze cliÍnten. Een greep uit de projecten treft u aan op deze pagina’s. Informatie over de nieuwbouwprojecten en de actuele stand van zaken vindt u ook op www.carintreggelandbouwt.nl
Eltheto in Rijssen In Rijssen zijn we begonnen met de nieuwbouw van Eltheto. De nieuwbouw bestaat uit twee fasen. Aan het eind van dit jaar is de eerste fase klaar en staat er een woonzorggebouw dat plaats biedt aan 32 dementerende bewoners en 20 mensen met lichamelijke beperkingen. Als ook de tweede fase is afgerond, bestaat Eltheto uit vijf verschillende gebouwen. Verder komen er voorzieningen als dagverzorging, een kapper, een restaurant en kantoren. Volgens planning is in 2015 alles klaar. De nieuwbouw van Eltheto wordt gerealiseerd in nauwe samen-
6
Carintreggeland bouwt!
werking met woningbouwcorporatie De Goede Woning. St. Elisabeth in Delden In het nieuwe St. Elisabeth komen straks 40 plaatsen voor kleinschalig wonen, 24 appartementen voor wonen met zorg in de nabijheid en 16 plaatsen voor revalidatie in dagbehandeling. De eerste bewoners van St. Elisabeth zijn al verhuisd naar tijdelijke huisvestingen in Delden en Hengelo. De sloop van het oude gebouw geschiedt in twee fasen. Het eerste deel wordt deze zomer gesloopt, waarna in september dit jaar de
nieuwbouw van start gaat. De oplevering van de tweede fase staat gepland voor oktober-november 2015. Eugeria in Almelo In Almelo komt er voor woonzorgcentrum Eugeria vervangende nieuwbouw. Hier bieden we zorg en welzijn aan in totaal 156 bewoners: 36 plaatsen voor dementerenden, 36 plaatsen voor ouderen met psychiatrische problematiek, 60 plaatsen voor mensen met lichamelijke beperkingen en 24 plaatsen voor revalidatie. Verder komen er werkruimtes voor ondersteunende diensten. Volgens plan wordt dit jaar nog begonnen met de uitvoering. De nieuwbouw wordt in twee fasen gerealiseerd. In het najaar van 2015 is de oplevering.
welzijn en zorg
Nieuwbouw H채ndelstraat en Sloetsweg, Hengelo Aan de H채ndelstraat in Hengelo bouwt Carintreggeland een nieuwe locatie die plaats biedt aan 24 eenheden kleinschalig wonen voor dementerende ouderen en 32 appartementen voor wonen in de nabijheid van zorg. De start van de bouw staat nog voor dit jaar gepland. Als alles volgens plan verloopt, is het gebouw klaar in 2014.
St. Elisabeth oud
St. Elisabeth nieuw
Eltheto oud
Eltheto nieuw
Eugeria oud
Eugeria nieuw
H채ndelstraat
Aan de Sloetsweg in Hengelo gaat Carintreggeland een nieuw woonzorgcentrum bouwen. De locatie krijgt 30 plaatsen voor kleinschalig wonen voor dementerende ouderen en 20 appartementen met zorg in de nabijheid. De bouw gaat nog dit jaar van start. Medio volgend jaar is alles afgerond. n
juni 2013
7
bouwpartner
Kleinschalig wonen, het wonen in een huiselijke sfeer, werkt zichtbaar positief uit op bewoners, vinden de directeuren Bijzondere Zorg van Carintreggeland.
Aannemer Hegeman denkt mee
Duurzaam, zuinig en flexibel Bij de selectie van aannemers heeft Carintreggeland als eerste gelet op kwaliteit en deskundigheid. Een ander belangrijk aspect was of er gewerkt kon worden met een aannemer uit de regio. Hegeman uit Nijverdal is zo’n bedrijf. Deskundig en met ervaring in bouwen voor de zorg. De thermometer geeft -4˚ Celsius aan. Het bouwterrein van Eltheto in Rijssen ligt bedekt onder een verse laag sneeuw. Verspreid over het terrein loopt een handvol bouwvakkers rond. Veel activiteit is er onder deze omstandigheden en bij deze temperaturen niet. “Ik hoop niet dat we wekenlang dit weer houden, want dan raken we achter op schema”, weet projectleider Niek Vollenbroek van Aannemingsmaatschappij Hegeman uit Nijverdal. Toch is er bij Eltheto vanaf eind
8
Carintreggeland bouwt!
2012 al veel werk verzet. Na de sloop is gelijk al de fundatie gelegd van blok 3. Blok 3 betreft het eerste op te leveren gebouw voor kleinschalig wonen. “Als alles volgens planning verloopt, kunnen de eerste bewoners eind 2013 over”. De rol van de projectleider is dan echter nog niet uitgespeeld. Uiteindelijk gaat het hele Eltheto-complex op de schop om plaats te maken voor vijf nieuwe gebouwen, inclusief de nieuw te bouwen appartementen voor woning-
bouw-stichting De Goede Woning in Rijssen. Meedenken vanuit functionaliteit “Normaal gesproken kom ik pas in beeld als het werk wordt aangenomen. Hier heb ik echter ook de aanbestedingsfase begeleid.” Voor Hegeman is het project Eltheto een mooie uitdaging dat volgens hem pas geslaagd is als Hegeman binnen de gestelde termijn de gevraagde kwaliteit levert. “En liefst nog een beetje meer”, voegt de projectleider eraan toe. “We zijn door Carintreggeland ingehuurd omdat we uitvoerend sterk zijn, maar ook kunnen meedenken in het ontwerp. En gevraagd en ongevraagd met voorstellen komen die het oorspronkelijke ontwerp
Wist u dat... • We streven naar een zo open mogelijke leefomgeving, maar met hoge veiligheid voor de bewoner • In onze projecten de buitenruimte een belangrijk onderdeel is in het ontwerp • We bij de ontwikkelingen op een eigentijdse wijze aansluiting zoeken bij de architectuur in de wijk
versterken. Carintreggeland heeft bewust gekozen voor partners die, net als wij, ervaring en deskundigheid hebben met het ontwikkelen en bouwen van zorggebouwen. Bedrijven die weten aan welke eisen het project vanuit de wet- en
regelgeving moet voldoen. Maar ook bedrijven die met ons meedenken vanuit de functionaliteit van een zorggebouw, waardoor we met z’n allen een optimalisatieslag kunnen maken.” Ruimte voor wijzigingen Een voorbeeld hiervan is het plan om alle leidingen samen te laten komen in de techniekruimte op het dak. “In het oorspronkelijke ontwerp zouden alle leidingen over het dak heen lopen. Omdat het ons in logistiek opzicht beter leek om
eindgebruiker uiteindelijk voordeel kan behalen.” Veilige bouwomgeving Niet alleen de bouw zelf, ook de projectspecifieke randvoorwaarden worden nauwlettend in de gaten gehouden. Bij het verlaten van het bouwterrein, wijst hij in de richting van de Lenfertweg, waar geen bouwverkeer rijdt omdat daar een basisschool gevestigd is. “We willen het bouwen niet alleen voor onszelf en onze opdrachtgever, maar ook voor bewoners,
“We zijn geselecteerd omdat we uitvoerend sterk zijn en kunnen meedenken in het ontwerp”
Niek Vollenbroek, projectleider
de leidingen te bundelen en op één punt samen te laten komen, hebben we dit aan Carintreggeland voorgesteld. Gelukkig krijgen we van hen de ruimte om, binnen de voorgeschreven kaders, wijzigingen aan te brengen waarmee de
medewerkers en omwonenden van Eltheto zo veilig mogelijk maken. Vandaar dat we de bushalte bijvoorbeeld naar de voorkant van de bouwplaats hebben laten verplaatsen om te voorkomen dat mensen onder de bouwkraan moeten wachten.” n
juni 2013
9
partners
Rabobank en ING vinden elkaar bij Carintreggeland
Bouwen in deze tijd? Je moet het lef maar hebben! Om onze ideeën over kleinschalige woonzorgconcepten mogelijk te maken, hebben we geld nodig. En vertrouwen van investeerders. Dankzij een match met een combinatie van Rabobank en ING kunnen we onze plannen verwezenlijken.
Bouwen in deze tijd? Je moet het lef maar hebben! Carintreggeland heeft het lef. De plannen die Carintreggeland heeft gemaakt om in eigen beheer vastgoed te ontwikkelen, spreken ook tot de verbeelding bij ING en Rabobank. Jolanda Rommens, relatiemanager Instellingen van ING, en Otto Kreijkes, senior relatiemanager Publieke Sector van de Rabobank, vertellen over de unieke financiële constructie voor 14 nieuwbouwprojecten.
10
Carintreggeland bouwt!
Otto Kreijkes herinnert zich het eerste contact vanuit Carintreggeland nog goed. “In november 2009 kregen we, als een van de huisbankiers van Carintreggeland, de aanvraag voor de financiering van een ambitieus bouwplan. Het was me al direct duidelijk dat de omvang van dit project te groot zou zijn voor één bank. Zeker in deze tijd, waarin banken niet te veel willen lenen aan één enkele kredietnemer. Omdat Carintreggeland ook bij ING bankiert, kwam ik in contact
met Jolanda Rommens. Ik heb haar gepolst of ING samen met ons de financieringsaanvraag wilde uitwerken.” Steeds meer eisen aan zorgverlening Dat wilde ING wel, volgens Jolanda Rommens. “Carintreggeland had de wens om de huidige verpleeg- en verzorgingshuizen te vervangen door kleinschalige woonzorgconcepten. Die strategie spreekt ons aan en sluit naadloos aan bij onze visie op de toekomst. Die toekomst is dat consumenten steeds hogere eisen gaan stellen aan de kwaliteit van leven en dus
ook aan de kwaliteit van de zorg. Door te willen investeren in nieuwe woonconcepten laat Carintreggeland zien dat ze goed hebben nagedacht over de ontwikkelingen in de zorg. Daar komt bij dat veel gebouwen van Carintreggeland hun langste tijd hebben gehad, wat betekent dat er flink geïnvesteerd moet worden om de nieuwbouw te realiseren. Ook dat maakt het plan bijzonder.” Financieel goed onderbouwd Het toekomstbestendige woonconcept, in combinatie met de ervaring van Carintreggeland met het ontwikkelen van vastgoed in eigen beheer én het vertrouwen in het bestuur, gaf de doorslag om een krediet te verstrekken. “Het is een ambitieus plan om te coördineren en te realiseren. Het plan dat Carintreggeland ons voorlegde was financieel goed onderbouwd en vormde een goede basis om verder te praten”, verzekert Jolanda Rommens, die
Carintreggeland ook een compliment geeft voor de communicatie met belanghebbenden. “Gemeenten, maar ook samenwerkende partijen als bouwers en woningcorporaties zijn door Carintreggeland op een uitstekende manier geïnformeerd over de nieuwbouwplannen en de financiering ervan.” Oog voor de markt Hoewel Otto Kreijkes niet over een glazen bol beschikt, ziet hij de (financiële) toekomst van Carintreggeland met vertrouwen tegemoet: “De zorg is afhankelijk van beslissingen die in Den Haag worden genomen. Nu is er weer een nieuw regeerakkoord van kracht, waarvan de uitwerking op de zorg en het effect van het scheiden van wonen en zorg nog niet exact bekend is. Carintreggeland is echter een organisatie die tegen een stootje kan. Met de ontwikkeling van kleinschalige woonconcepten speelt Carintreggeland bovendien slim in op de toenemende vergrijzing en de wensen van de toekomstige zorgconsument.” n
Wist u dat... • Duurzaam bouwen nadrukkelijk op onze agenda staat • Onze nieuwe gebouwen verwarmd worden door warmte uit de buitenlucht via een koelmachine/warmtepomp • Er 48 bronnen worden geboord voor de warmte-/koudeopslag op het terrein van Eltheto • Elke bron 100 meter diep is en er 10 km buis is gebruikt • Het regenwater op het Eugeriaterrein zoveel mogelijk op het terrein wordt opgevangen in een wadi
Wat doet Carintreggeland? Carintreggeland is een van de grootste zorgaanbieders in Twente. Met ruim honderd locaties door heel Twente en in Deventer leveren wij diensten aan ruim 6.000 cliënten. Dat zijn 1.700 cliënten in onze verpleeghuizen en woonzorgcentra en ruim 4.500 cliënten die thuiszorg krijgen of diensten of producten van ons afnemen zoals: dagverzorging, dieetadvies, maatschappelijk werk, welzijnsactiviteiten, personenalarmering en nog veel meer.
de bewoners van onze woonzorgcentra bovengemiddeld tevreden zijn over het wonen bij Carintreggeland. De bewoners van Het Reggedal in Enter zijn zelfs zo tevreden dat ze geen enkel verbeterpunt
voor de organisatie konden benoemen. Dat is iets waar wij trots op zijn én waar onze medewerkers en vrijwilligers een heel grote bijdrage aan hebben geleverd. n
Wat we doen, willen we goed doen. We denken voortdurend na over hoe we onze kwaliteit kunnen verbeteren. Onlangs werd een onafhankelijk klantwaarderingsonderzoek gepubliceerd. Hierin is te lezen dat
juni 2013
11
partner
Huurders corporatie krijgen goede zorg dichtbij
“We hebben elkaar nodig” Carintreggeland en christelijke woningstichting De Goede Woning zetten samen de schouders onder een groot woonproject voor ouderen in Rijssen. “Geen van beiden had dit alleen gekund. We hebben elkaar nodig.”
Het woord win-winsituatie zal directeurbestuurder Jan van der Spek niet snel in zijn mond nemen, hij heeft er een hekel aan. Maar het komt er wel op neer. De Rijssense woningcorporatie en Carintreggeland hebben beiden voordeel bij het grote bouwproject dat ze realiseren op het terrein van verzorgingshuis Eltheto in Rijssen.
er op gericht ouderen langer zelfstandig te laten wonen. Van der Spek: “En daardoor zullen wij in toenemende mate te maken krijgen met huurders die zorg nodig hebben. Ze zullen die zorg ergens moeten inkopen. En juist in die situatie zal er vraag zijn naar appartementen voor ouderen met de mogelijkheden voor verzorging dichtbij.”
Tussen de Karel Doormanstraat en de Schoolstraat bouwt De Goede Woning 56 ruime appartementen voor ouderen en een gebouw voor Stichting Philadelphia Zorg. Carintreggeland realiseert er vervangende nieuwbouw voor Eltheto. Aangrenzend bevindt zich wooncomplex De Reling (zestig appartementen), ook eigendom van De Goede Woning.
Ambassadeurs De Goede Woning zal bewoners die behoefte hebben aan een aangepaste huurwoning zo veel mogelijk stimuleren te verhuizen naar een appartement op het terrein van Eltheto. “Of we daarin slagen, zal de tijd leren. We overwegen ouderenambassadeurs in te zetten. Ouderen denken vaak, wij redden ons wel, maar eerst moet er een traplift komen, dan wordt de badkamer aangepast, en uiteindelijk lukt het toch niet om in die huurwoning te blijven. Ik zie het in mijn eigen omgeving; als de stap naar een andere, geschikte woning eenmaal is gezet, is de reactie: “Hadden we dat maar eerder gedaan.” n
Zorg dichtbij Van der Spek: “Onze huurders zijn geholpen met goede zorg dichtbij. En wij creëren zo een potentiële markt voor Carintreggeland. Met een concentratie van woningen die geschikt zijn voor ouderen, ontstaat draagvlak voor het zorginlooppunt dat Carintreggeland wil openen. Geen van beiden had dit alleen gekund. We hadden elkaar nodig. Wij hebben elkaar gevonden, ieder vanuit ons eigen vakgebied.” Carintreggeland verwacht dat de woningen - oplevering van de huurappartementen is gepland in 2015 - snel bewoond zullen zijn. In de nieuwbouw van Eltheto zijn namelijk minder plaatsen beschikbaar dan nu het geval is. Maatregelen van de overheid zijn
12
Carintreggeland bouwt!
De appartementen die De Goede Woning realiseert hebben een oppervlakte van zeventig (één slaapkamer) en negentig vierkante meter (twee slaapkamers). De gebouwen zijn ontworpen door 2by4-architects. De corporatie investeert 14 miljoen euro.
wonen
“De zorgvraag doorvertalen naar de bouw, dat is de kunst”
Bij het bouwen van een woonzorgvoorziening komt veel kijken. Eric Temmink, directeur Wonen bij Carintreggeland: “Alles moet functioneren en ingericht zijn zodra de bewoners komen.”
Alle bouwplannen gaan door de handen van Eric Temmink, directeur Wonen bij Carintreggeland. Hij is verantwoordelijk voor de nieuwbouw, de veiligheid en techniek in de woonvoorzieningen, het beheer, onderhoud, de huur en verhuur van gebouwen. “Alles wat met vastgoed te maken heeft, zit in mijn takenpakket”, schetst hij. “Het is een grote verantwoordelijkheid. Maar ik doe dit niet alleen. We hebben bijvoorbeeld een bouwbureau met een aantal projectmanagers dat dagelijks bezig is met de nieuwe projecten.” Er komt veel kijken bij de realisatie van nieuwe woonzorgvoorzieningen. Ook de aankleding van het gebouw en de inrichting van de omgeving zijn belangrijk. Wij bouwen voor onze cliënten. Daar gaat het om.” Flexibel De gebouwen moeten zuinig, duurzaam en flexibel zijn. Temmink: “Wij richten ze zo in dat ze, als veranderingen in de
toekomst daar om vragen, vrij eenvoudig zijn aan te passen. Op de huidige ontwikkelingen, het streven van de overheid om ouderen zo lang mogelijk thuis te laten wonen, spelen wij al in. Onze nieuwbouwprojecten zijn voorbereid op het gebruik door cliënten die intensievere zorg nodig hebben.” De eerste stap op weg naar een nieuw gebouw is de locatiekeuze. Temmink: “In de meeste gevallen is dat de bestaande plek, maar niet altijd. Belangrijk is dat je goed nagaat hoe het met de vraag naar zorg zit, hoe je die gaat vertalen. Daarna maken we een business case die intern wordt beoordeeld. Als die is goedgekeurd, kunnen we op zoek naar een architect en later naar een aannemer. Je hebt natuurlijk ook te maken met gemeenten - zij verlenen de vergunningen - en een instantie als de brandweer. Je moet aan strenge eisen voldoen. Bij de voorbereidingen ga je verschillende fases door; de voorlopige ontwerpfase, de definitieve ontwerpfase, de bestekfase.”
Jasje Carintreggeland gebruikt ‘bouwstenen’ voor de inrichting van de gebouwen. Dat is een plattegrond die aangeeft hoe de voorziening er van binnenuit moet zien. “De architect mag daar omheen een jasje ontwerpen. Aan de buitenkant moeten de gebouwen juist verschillend zijn, ze moeten passen in de omgeving. Delden is anders dan Hengelo, de Sloetsweg anders dan de Händelstraat. Ik vind de ontwerpen die zijn gemaakt mooi, maar over wat mooi is heeft iedereen een eigen mening. Er is goed over nagedacht. Het worden prima gebouwen. Nu is het de uitdaging om ze op tijd helemaal klaar te hebben. Alles moet functioneren en zijn ingericht voordat de bewoners komen. ” n
Business case Een business case is een rapport waarin de kosten tegen de baten worden afgewogen. Aan de hand van zo’n analyse besluit het bestuur om wel of niet te starten of verder te gaan met een project.
juni 2013
13
wonen
Bewoners snel gewend aan nieuwe situatie In zowel Hengelo als Delden opende Carintreggeland onlangs een huisvesting voor bewoners die afkomstig zijn uit het te renoveren woonzorgcentrum St. Elisabeth. Wij namen alvast een kijkje in Hassinkhoek, in de wijk De Braak-West, een nieuwe wijk aan de rand van Delden. Hier staat, temidden van de soms nog in aanbouw zijnde huizen, een gebouw dat plaats biedt aan veertig dementerende bewoners uit St. Elisabeth.
Met een zachte plons laat bewoonster Ria Dijksman de zojuist geschilde aardappel in een pan met water vallen. Ze pakt een volgende aardappel en laat het mesje behendig door de schil glijden. Wat ze vanavond eet? In elk geval aardappelen... Ze lacht. Ria Dijksman verhuisde in november 2012 van woonzorgcentrum St. Elisabeth naar Hassinkhoek. In afwachting van de realisatie van de nieuwbouw van St. Elisabeth. Bewoonster Ria Dijksman heeft haar draai gevonden. “Ik vind het echt leuk”, zegt ze.
14
Carintreggeland bouwt!
“We wonen hier heel anders dan in St. Elisabeth. Hier wonen we met maximaal acht mensen in één woning. We hebben een gezamenlijke huiskamer en allemaal een eigen zit-/slaapkamer. We koken zelf en doen, onder begeleiding, onze eigen was. In St. Elisabeth woonden we met 32 mensen op één afdeling met drie huiskamers. Een eigen kamer hadden we niet.” Spelletje In de ruime huiskamer, ingericht met een
keukenblok, een grote eettafel en een zitje, leest een bewoner onverstoorbaar de krant. Iemand ontvangt er bezoek. Vrijwilligster Riki Oude Groeniger zet ondertussen de vuile koffiekopjes in de vaatwasmachine. Twee keer per week komt ze een paar uur langs om te helpen, bij het ontbijt en bij de koffie. Soms leest ze de krant voor aan bewoners of speelt ze een spelletje met ze. Ze zegt: “Het is hier zo mooi, zo fijn. Het valt mij op hoe snel de mensen gewend zijn aan de nieuwe situatie.” Ook begeleidster Ria Gringhuis is enthousiast over het kleinschalig wonen, zoals deze woonvorm wordt genoemd. “In het begin brak het zweet mij uit; koken voor acht personen, op inductie… Dat was ik niet gewend. Nu
gaat het prima. Zelf koken is veel lekkerder. Bewoners ruiken wat je klaarmaakt. Je hebt op deze manier veel meer contact met de bewoners en hun familie.” Rustiger Voor veel medewerkers - in Hassinkhoek werken ongeveer 55 mensen - betekende de verhuizing een andere manier van
Helga Weerink. Carintreggeland heeft afspraken met de gemeente voor huisvesting in Hassinkhoek voor een periode van vijf jaar. “We proberen er echt een fijn thuis van te maken.”
• Wij heel veel dank verschuldigd zijn aan bewoners en
Even wennen De vraag hoe het bevalt in de tijdelijke huisvesting van Carintreggeland in
“Koken voor acht personen op inductie... Dat was ik niet gewend” werken. Zorgcoördinator Anne Marie Evers. “We zijn er inmiddels aan gewend. Voor mij is het alsof ik er een gezin bij heb gekregen. Dan kom ik thuis en realiseer ik mij ineens; hé, deze wasmachine werkt anders.” De bewoners, allemaal dementerende ouderen, ervaren de huisvesting niet als tijdelijk, weet clustermanager
Wist u dat...
Hengelo, beantwoordt bewoonster Anneke Groot-Oonk met een opgestoken duim. Prima, dus. Ook andere bewoners reageren instemmend: “Goed, hoor. Gezellig.” Tegelijkertijd is toch nog wel wennen. Medewerkers zijn enthousiast over het principe van het kleinschalig wonen. Helpende Ans Huisman: “Ik vind dit echt super.” Begeleiderster Ellen Hultink: “Ik heb hier bewust op gesolliciteerd. Het concept is heel goed.” n
omwonenden van de verschillende woonzorgcentra • Omdat zij tijd vrij maakten voor ons om met ons te praten over de nieuwbouw plannen • Of op de foto wilden voor dit bouwmagazine • Dus mevrouw Dijksman, mijnheer en mevrouw Vosgezang, mevrouw Baan-Bargboer, Niek van Geenen, mevrouw Scholten, mevrouw Grothues, mijnheer Egging,mevrouw Borrink, mevrouw Hesselink, mevrouw Schouwstra, mevrouw Syens, mevrouw Heinink, mevrouw Plak, mevrouw Kuipers,
Wie, wat, waar De tijdelijke huisvesting in Hengelo (Zuiderhart) en Delden (Hassinkhoek) is ter vervanging van een aantal plaatsen in het verpleeghuis St. Elisabeth in Delden, dat in delen wordt gesloopt en opnieuw wordt opgebouwd. In Hengelo zijn sinds 21 november, toen de tijdelijk huisvesting in gebruik werd genomen, 24 bewoners van St. Elisabeth ondergebracht. In totaal is er plaats voor veertig personen, verdeeld over vijf groepen, waaronder drie groepen met dementerende bewoners en twee met bewoners met lichamelijke beperkingen (somatische klachten). In de tijdelijke huisvesting in Delden is ook plaats voor veertig bewoners.
mevrouw Brughuis, mevrouw de Winter, mevrouw Dasselaar, mevrouw Koenderik, mevrouw de Jong en mevrouw Heinink • Hartelijk dank dat u uw tijd voor ons wilde vrijmaken en mee wilde werken aan dit blad!
Carintreggeland heeft geprobeerd zo veel mogelijk rekening te houden met de voorkeur van bewoners en familieleden voor plaatsing in tijdelijke huisvesting in Delden of Hengelo. “We hebben samen een heel zorgvuldig proces doorlopen”, zegt clustermanager Jannie Bolhaar.
juni 2013
15
welzijn
Kleinschalig wonen, het wonen in een huiselijke sfeer, werkt zichtbaar positief uit op bewoners, vinden de directeuren Bijzondere Zorg van Carintreggeland.
Huishoudelijke sfeer geeft positieve invloed Kleinschalig wonen, het wonen in een huiselijke sfeer, heeft een zichtbaar positieve uitwerking op de bewoners, vinden de directeuren Bijzondere Zorg van Carintreggeland. Gezamenlijk blikken ze terug naar vroeger en kijken ze vooruit naar morgen.
Hoe het vroeger was? Jos Olde Engberink en Jan Meijer, beide directeur Bijzondere Zorg (verantwoordelijk voor verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorg) bij Carintreggeland, kunnen het zich nog wel herinneren. Met zes bewoners op één kamer in een verpleeghuis, met ieder niet meer dan een eigen bed met een nachtkastje, lange gangen en per afdeling een verpleegpost. Of een kleine kamer in een bejaardenhuis. Er is de afgelopen decennia veel veranderd. Hoewel. Olde Engberink: “Ik zag laatst beelden van de opening van De Klokkenbelt in Almelo (ook een voorziening van Carintreggeland) in 1959. Daar heeft Willem Drees die het gebouw opende, het ook al over wonen en welzijn. Ook toen stond dat hoog in het vaandel. Die visie is nog steeds actueel.” Bij Carintreggeland staat het welzijn en welbevinden van
16
Carintreggeland bouwt!
de cliënten en bewoners voorop. De organisatie introduceerde jaren geleden het kleinschalig wonen, dat uitgaat van wonen in kleine groepen in een huiselijk sfeer. Meijer: “Aangetoond is dat een goed woon- en leefklimaat een positieve
altijd zo is. Ik heb nog nooit meegemaakt dat het ergens niet gezellig was. Mensen doen de dingen die ze thuis ook deden; ik noem zoiets als zegeltjes plakken, plantjes kopen, even naar de visboer lopen.” Meijer: “Ik zie dat het leefbaarheid tot stand brengt. De ambitie om het huishouden centraal te stellen met alle activiteiten die daarbij horen,
“Optimaal woon- en leefklimaat voor beleving en het welzijn van de bewoner” invloed heef op de beleving en het welzijn van de bewoner.” Eigen onderzoek naar kleinschalig wonen heeft uitgewezen dat bewoners zeer tevreden zijn.
werkt zichtbaar positief uit op bewoners. En op de medewerkers. Je ziet ook dat het aantrekkelijk wordt voor vrijwilligers en familieleden om mee te doen.”
Als jullie locaties bezoeken, wat zien jullie dan? Olde Engberink: “Er heerst een prettige sfeer. Het valt mij op dat het eigenlijk
Wanneer kwamen jullie voor het eerst in aanraking met dit concept? Meijer: “Eigenlijk is het net als in de hofjes in Amsterdam, waar mensen
rondom een pleintje of plantsoen in hun eigen woning wonen, waar de sociale cohesie heel sterk is en waar mensen elkaar kunnen ontmoeten op het pleintje. Toen ik acht jaar geleden bij Carintreggeland kwam, dacht ik, kunnen we geen hofjes bouwen voor onze bewoners? Huisvesting op kleine schaal, waar je zo zelfstandig mogelijk kunt wonen, maar waar je elkaar ook gemakkelijk kunt ontmoeten.” Olde Engberink: “In 2002 zijn we al gaan nadenken over hoe het wonen anders zou kunnen. Die ideeën zijn steeds verder verfijnd. Wij hebben gekeken hoe andere organisaties het deden. Het is een beetje van anderen, een beetje van onszelf. Hier staan we als organisatie helemaal achter.” Er verandert voortdurend van alles in de zorg, ook in de ouderenzorg. Zijn de gebouwen die jullie nu bouwen, daar op berekend? Meijer: “Je moet dingen kunnen veranderen. Plannen moeten duurzaam zijn. De appartementen die we bouwen kunnen worden opgedeeld in twee eenpersoonskamers voor verpleeghuiszorg. Indien de situatie zich voordoet dat er straks meer behoefte is aan plaatsen met intensievere zorg.” Olde Engberink: “De overheid wil dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, maar dat betekent beslist niet dat er leegstand dreigt in onze nieuwbouw. De komende jaren krijgen we in Twente te maken met een groeiende behoefte aan intensieve, zwaardere zorg. Een zorgvraag waar we misschien niet eens aan kunnen voldoen. De bevolking vergrijst, we worden steeds ouder. Er zullen straks ook vooral veel meer dementerende ouderen zijn.” Hoe ziet wonen er in de toekomst uit? Meijer: “Ik denk dat het dankzij domotica en elektronica mogelijk zal zijn om steeds langer thuis te wonen. Dan krijg je smarthomes, met telefoonalarmering, beeldverbindingen, bewegingssensoren,
Wist u dat...
gordijnen die vanzelf open- en dichtgaan en verlichting die reageert op beweging.” Olde Engberink: “De overheid doet een steeds groter appèl op de eigen kracht, op de sociale omgeving, familie en buren. Burgerparticipatie als alternatief voor de professional. Maar ook dan zullen welzijn en welbevinden in een prettige omgeving met goede basiszorg uitgangspunten zijn, net als vijftig jaar geleden.” n
• Er circa 10.000 meter datakabel in het nieuw Eugeria komt • We bij Eltheto 20.000 meter bekabeling gebruiken • In het nieuwe Eugeria circa 2.000 meter vloerverwarmingleiding komt te liggen om het lekker warm te houden • Ieder appartement/kamer zijn eigen ventilatieinstallatie krijgt
Woonconcepten Carintreggeland heeft een aantal woonconcepten ontwikkeld die passen bij de wensen en behoeftes van verschillende groepen bewoners. Wonen in de nabijheid van zorg Een appartement voor wonen in de nabijheid van zorg is 60 m2 groot en bestaat uit een woonkamer met open keuken, een slaapkamer en een badkamer. Bij deze woonvorm is 24 uur per dag zorg in de nabijheid; de bewoner bepaalt zelf welke diensten worden afgenomen. Wonen met zorg in de nabijheid kan met en zonder ZZP-indicatie (zie ook pagina 26). Kleinschalig wonen Elke bewoner heeft een eigen zitof slaapkamer met aangrenzende badkamer. Daarnaast heeft een groep van maximaal acht bewoners samen een huiskamer en keuken. Deze woonvorm is voor mensen met dementie of psychiatrische problemen.
Tijdelijk verblijf voor mensen die revalideren Hier kunnen mensen tijdelijk verblijven om te revalideren na bijvoorbeeld een ziekenhuisopname. De inrichting heeft veel weg van een hotel. De nadruk ligt op plezierig verblijven terwijl er verder behandeld en gerevalideerd wordt, met als doel dat mensen snel terug kunnen naar hun eigen huis. Nieuwbouw Voor onze woonconcepten zijn standaard modules, zogenaamde bouwstenen, ontwikkeld. De bouwstenen zorgen voor een hoge mate van flexibiliteit in de inrichting van appartementen, zodat snel ingespeeld kan worden op toekomstige ontwikkelingen. Met minimale aanpassingen kan een appartement worden omgebouwd tot twee zit-/slaapkamers voor bewoners binnen kleinschalig wonen voor dementerenden.
juni 2013
17
wonen
Buurtbewoners over de
We bouwen midden in de wijk. Hoe kijken onze naaste buren aan tegen de nieuwe zorgvoorzieningen die Carintreggeland bouwt. Een rondgang in Rijssen en Delden.
‘Ik vind de plannen mooi’ Vanuit de brede ramen van haar woonhuis, gelegen op een terp, heeft ze uitzicht op de grote hijskraan op het terrein van Eltheto in Rijssen. De sloop vordert. Hier woont Marianne Baan-Bargboer (70 jaar). Wat vindt zij van de plannen? “Ik ken Eltheto goed. Tot een paar jaar geleden ben ik er vrijwilliger geweest. Mijn vader en moeder en mijn schoonmoeder hebben er allemaal gewoond. Ik vind de plannen wel mooi, ja. We zijn ook goed op de hoogte gehouden door Carintreggeland. Jammer alleen dat het gebouw dichter bij ons huis komt te staan, waardoor we straks minder vrij uitzicht hebben. We zijn wel bang dat het lawaaiiger zal zijn, vanwege de weerkaatsing van het geluid tegen de gevel. Wij wonen hier al veertig jaar en willen hier graag blijven. Wij redden ons nog prima.
18
Carintreggeland bouwt!
Wanneer ik later misschien hulp nodig heb of niet meer zelf wil of kan koken, kan ik misschien een beroep doen op de voorzieningen aan de overkant. Ik hoor dat er ook een winkeltje komt. Dan kan ik daar naar toe”. ‘Wij kunnen onszelf goed redden’ In appartementengebouw De Reling, pal tegenover de nieuwbouw van Eltheto, wonen Jenneke (76 jaar) en Harm Vosgezang (77 jaar). Al twaalf jaar hebben ze het hier erg naar hun zin. Hoe kijken zij aan tegen de nieuwbouw? Jenneke: “Het is een goede zaak dat er een nieuw gebouw komt. Tot een paar jaar geleden kwam ik regelmatig bij Eltheto. Onze buurvrouw woonde daar toen een tijdje. Ze is inmiddels overleden. De kamers waren klein, het was een beetje behelpen, vond ik. Het is fijn als dat
nieuwbouw
Wist u dat... • Carintreggeland met 5.000 medewerkers een van de grootste werkgevers van Twente is? • Dat wij ruim 1.700 vrijwilligers hebben waar we heel blij mee zijn • Dat onze vrijwilligers zeer gewaardeerd worden door de bewoners van onze woonzorgcentra
verandert.” Haar man: “Ik was laatst bij woningcorporatie De Goede Woning - eigenaar van De Reling en betrokken bij de nieuwbouw op het terrein van Eltheto en daar zag ik een maquette van de nieuwbouw. Dat kan best iets goeds
“Als zelf koken niet meer lukt, kunnen we naar Eltheto” worden, ja. Maar wij zien er hier verder niks van. Wij wonen aan de achterkant van De Reling. Wij kijken uit op de tuin.” Zij: “Het is best mogelijk dat wij in de toekomst gebruik maken van de voorzieningen van Eltheto. Als zelf koken niet meer zo goed lukt, zouden we daar naartoe kunnen om te eten. Dat is handig en gezellig. Op dit moment is dat niet aan de orde, wij kunnen onszelf goed redden.”
‘Mooi dat het beter wordt’ Niek van Geenen (29 jaar) woont aan de Langestraat in Delden, boven café Harlekijn Smitties. Vanuit zijn bovenwoning heeft hij zicht op de hoofdingang van St. Elisabeth. Hangend uit een open raam vertelt hij kort: “Ik vind het mooi dat het beter wordt voor de ouderen. Verder maakt het mij niet uit.” ‘Fijn als gebouw wordt vernieuwd’ Tegenover St. Elisabeth woont Will Scholten; ze woont er al 53 jaar in een statig rijksmonument. Zij kan zich nog herinneren dat er op de locatie van het verpleeghuis een ziekenhuis stond en verder naar voren, aan de Langestraat, het Wit Gele Kruisgebouw. De Blasiuskerk waar ze ook op uitkijkt, staat er al meer dan een eeuw, sinds 1873. “Ik vind het goed hoor, die plannen. Als het betere huisvesting betekent, heb ik daar geen bezwaar tegen. Het is fijn voor
de bewoners als het gebouw wordt vernieuwd. Uiteindelijk is het allemaal al best wel oud. Of ik in de toekomst gebruik ga maken van de voorzieningen van St. Elisabeth? Ik hoop dat dat nooit nodig zal zijn.” n
juni 2013
19
samenwerken
“Inzetten op welbevinden heeft positief effect” Carintreggeland heeft meerdere nieuwbouwplannen in de gemeente Hengelo. Wethouder Janneke Oude Alink is enthousiast. Het wonen in een huiselijke sfeer (kleinschalig wonen) spreekt de Hengelose wethouder erg aan.
Toen ze onlangs de tijdelijke locatie van Carintreggeland in de Hengelose wijk Hart van Zuid officieel opende, hoorde ze van de bewoners hoe fijn ze er wonen. Oude Alink: “Ik vind het een goed concept; je hebt een kleine setting, een kleine woongroep, gericht op de dagelijkse bezigheden. Bewoners hebben een eigen kamer en dus privacy, maar tegelijkertijd kunnen ze ook samenzijn met anderen in een gezamenlijke huiskamer. Dat wordt enorm op prijs gesteld, heb ik gemerkt. Het gaat om het welbevinden. Als je daar op inzet, heeft dat een positief effect op mensen, op hun klachten.” Eind op streek Carintreggeland heeft meerdere nieuwbouwplannen in de gemeente Hengelo. De voorbereidingen zijn “een eind op
20
Carintreggeland bouwt!
streek of zelfs afgerond”, schetst de wethouder. “Het is nu belangrijk dat we goed kijken naar de gevolgen van de wijzigingen in de zorg die rijkswege zijn opgelegd, dat mensen langer thuis moeten blijven wonen. Je moet zoeken naar de balans; hoe lang kun je met zorg thuis blijven wonen? Dat heeft ook te maken met het netwerk om je heen. Zijn er familieleden, vrienden, kennissen of buren die zorgtaken op zich willen nemen? Daar moeten de plannen op worden afgestemd. Zowel de gemeente Hengelo als Carintreggeland oriënteren zich op dit moment op de gevolgen. Die overzien is nog niet zo eenvoudig, maar wij werken heel goed samen. Dus ik ben daar positief over. Je moet telkens alert zijn op veranderingen. Er gaan dingen veranderen waarvan je vorig jaar nooit had gedacht dat ze zouden kunnen gebeuren.”
Netwerk “Neem het budget dat gemeenten krijgen voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), waaruit de huishoudelijke hulp wordt betaald. Het kabinet wil dat budget de komende jaren met 75 procent terugbrengen. Dat is heel veel. En er is al zo veel gekort. Je houdt als gemeente alleen geld over voor de mensen met de grootste problemen en het laagste inkomen. De zorg die wegvalt, moet worden gecompenseerd door het netwerk om de mensen heen of zij moeten particulier hulp gaan betalen, of misschien hun kinderen. Het is een kwestie van het verdelen van schaarste. We krijgen te maken met een maatschappelijk vraagstuk waar we nog geen idee van hebben. We zullen creatief moeten zijn, nieuwe zorgconcepten moeten bedenken en praten met onze zorgpartners. Als gemeente zullen we ons intensiever met de gezondheidszorg moeten gaan bezighouden.” n
samenwerken
Centrale Cliëntenraad
Iedereen een eigen kamer, dat spreekt aan! De Centrale Cliëntenraad zet zich in voor de belangen van alle cliënten van Carintreggeland. Hoe staat deze raad tegenover de nieuwbouw in Rijssen, Delden en Almelo?
De Centrale Cliëntenraad is als een luis in de pels, volgens Guus von Piekartz. Hij is sinds viereneenhalf jaar voorzitter van deze raad van Carintreggeland, die de belangen behartigt van alle cliënten. Von Piekartz heeft geen familiebanden met gebruikers van de voorzieningen. Hij is onafhankelijk. “Wij staan voor alle cliënten. We zitten er bovenop.” De raad overlegt regelmatig met het bestuur van Carintreggeland over allerlei onderwerpen waar cliënten mee te maken krijgen, dus ook over de nieuwbouw. Goede zaak Nieuwbouw zoals Carintreggeland die in Rijssen, Delden en Almelo realiseert, is een goede zaak, vindt de Centrale Cliëntenraad. Alle bewoners een eigen kamer, wonen in een huiselijke sfeer.
plaats in een verzorgingshuis, komen dat inmiddels niet meer. De voorzitter: “Dat betekent dat er straks minder behoefte is aan verzorgingshuizen. Leegstand dreigt. Wij vragen ons af hoe je daar het beste op kunt inspelen. Als organisatie moet je voortdurend checken of de plannen die je hebt nog realistisch zijn.” Huiselijke sfeer Carintreggeland past in de nieuw te bouwen voorzieningen het concept van kleinschalig wonen toe; wonen in een huiselijke sfeer, in groepen van maximaal acht personen. Von Piekartz: “Carintreggeland heeft al veel ervaring met het kleinschalig wonen. Mensen varen er wel bij. In een kleine groep voelen mensen zich prettiger. Er is meer saamhorigheid.” De raad is ook
“Wij staan voor alle cliënten” Dat spreekt aan. “Maar de raad blijft kritisch”, zegt voorzitter Von Piekartz. “De veranderingen in de gezondheidszorg gaan zo snel. Wat een week geleden nog rood was, is nu grijs.” Maatregelen van de overheid zijn erop gericht ouderen langer zelfstandig te laten wonen. Ouderen die vorig jaar nog in aanmerking kwamen voor een
enthousiast over de nieuwe werkwijze met zogenoemde kleinschalige teams. “Mensen die nu nog buiten de instellingen werken, bijvoorbeeld in de thuiszorg, worden straks binnen de voorzieningen ingezet. De teams werken zelfstandig; ze moeten hun eigen problemen oplossen. Wij vinden het heel goed dat de verantwoordelijkheid bij de basis wordt neergelegd.” n
juni 2013
21
welzijn
Domotica Carintreggeland zorgt ook voor vertedering
Valsensoren, dwaaldectectie of een knuffelrobot Carintreggeland maakt gebruik van domotica in de nieuwbouw. Dwaaldetectie of valsensoren alarmeren de medewerkers als er iets met een bewoner aan de hand is. Maar er zijn nog veel meer toepassingen van domotica mogelijk in de zorg. Bouwcoördinator Kootje Stronkhorst en beleidadviseur Karin Schuldink vertellen er over.
Bij de toepassing van domotica maakt Carintreggeland steeds de afweging tussen wat mogelijk is en wat zinvol is. En een afweging tussen veiligheid en privacy. Kootje Stronkhorst: “In onze missie en visie stellen we dat we waarde willen toevoegen aan de kwaliteit van leven van onze cliënten. Domotica doet dat door een bijdrage te leveren aan het houden van de eigen regie op het dagelijks leven door onze cliënten. Geen twee cliënten zijn hetzelfde. Iemand met dementie heeft heel andere technische hulpmiddelen nodig dan een cliënt met lichamelijke beperkingen. Daar kijken we naar.” Mensen zo lang mogelijk actief houden Collega Karin Schuldink vertelt dat er genoeg domotica is ontwikkeld om het
22
Carintreggeland bouwt!
wooncomfort te verhogen. “Bijvoorbeeld via je iPad gordijnen openen en sluiten of je eten bestellen. Douches en toiletten die een deel van de persoonlijke verzorging overnemen. Dat is natuurlijk fraai, maar het kan een averechtse werking hebben waardoor mensen passiever worden. Ons motto is om mensen zo lang mogelijk te stimuleren actief te blijven en contact te
iPads, apps en sociale robots Op het gebied van technologische hulpmiddelen in huis ziet Karin een grote toekomst voor iPads en apps, bijvoorbeeld als het gaat om zorg op afstand, elektronisch cliëntendossiers en behandelfuncties. Maar ook in slimme hulpmiddelen zowel voor de cliënt als medewerkers. Een voorbeeld hiervan is de medicijnbox die in de thuiszorg wordt gebruikt: “Dat is een kastje waarin alle medicijnen voor de hele week zitten die een cliënt op bepaalde
“Robby heeft iets vertederends. Sommige cliënten vertellen hun hele levensverhaal aan hem” laten houden met de buitenwereld. Dat vraagt ook een andere aanpak. Bijvoorbeeld bij cliënten die revalideren na een heupoperatie; hiervoor gebruiken we app’s die bijdragen aan de behandeling.”
tijden nodig heeft. Als het kastje een signaal geeft, hoeft de bewoner maar op de knop te drukken en hij krijgt het medicijn dat hij op dat moment nodig heeft. Wanneer de cliënt het medicijn
Wist u dat... • We onze gebouwen zoveel mogelijk de uitstraling willen geven van een woongebouw • Wij een ‘bouwbureau’ binnen de organisatie hebben met heel veel expertise • En dat deze medewerkers ook veel weten van zorg en wat belangrijk is voor bewoners • Dat die combinatie van deskundigheden gebruikt wordt voor het hele proces bij de bouw; van het eerste gesprek over het project tot en met het uiteindelijke beheer van het woongebouw
niet neemt, zendt het kastje een waarschuwingssignaal naar onze meld- en zorgcentrale. Door bij te dragen aan de veiligheid zorgt technologie ervoor dat cliënten langer thuis kunnen blijven wonen.” Robby luistert naar cliënten En dan is er ook nog de zeehond Paro, binnen Carintreggeland ook wel bekend als
Robby. Volgens Karin en Kootje is het prachtig om te zien hoe, met name dementerende cliënten op de sociale robot reageren. “Robby heeft iets vertederends. Sommige cliënten vertellen hun hele levensverhaal aan hem. Erg leerzaam ook voor de verzorgende, die hierdoor beter kan inspelen op de vraag die de cliënt heeft.” n
Wat is domotica? Domitica is een samentrekking van het Latijnse woord domus (huis) en tica, wat afkomstig is van informatica, telematica en robotica. Letterlijk betekent domotica dus het aansturen van elektrische toestellen in een huis door informatica en elektronica met de bedoeling om het wooncomfort en gebruiksgemak te verhogen. Denk bijvoorbeeld aan het koffieapparaat dat ’s ochtends al staat te pruttelen als u uit bed stapt of de lichtknoppen waarmee de verlichting in verschillende vertrekken van uw woning exact zo geregeld kan worden zoals u dat wenst.
juni 2013
23
wonen
Het bouwbureau “Ieder gebouw heeft zijn eigen dynamiek. Onze afdeling ‘gebouwbeheer’ weet dat uit ervaring. Hun adviezen voor verbeteringen nemen wij mee bij het ontwikkelen van onze nieuwbouwplannen.”
“De woonomgeving moet aanvoelen als een warme jas en een positieve bijdrage leveren aan het dagelijkse leven.”
Carintreggeland heeft een eigen bouwbureau. Bouwen voor de zorg vraagt andere expertises. Kennis van zaken van zorgprocessen en dat vertalen naar bouwkundige inrichting van ruimtes en installaties. Op het bouwbureau van Carintreggeland werken mensen met die jarenlange ervaring. Projectmanagers, specialisten op het gebied van installaties, waterkwaliteit en speciaal voor alle nieuwbouwprojecten is er een binnenhuisarchitect.
24
Carintreggeland bouwt!
is er klaar voor! “Door gebruik van het juiste materiaalen kleurgebruik, creëren wij een sfeer en kwaliteit die aansluit op de belevingswereld van onze doelgroep.”
“Uitgangspunt is dat er geen fysieke belemmeringen zijn voor medewerkers om hun werk goed te kunnen doen. Daar moet je bij de inrichting van gebouwen al rekening mee houden.”
Het bouwbureau van Carintreggeland. Van links naar rechts: Benno Vedders, Richard Schut, Ellen Wes, Roy Niewoff, Martin Letteboer, Chantal Hövels, Ivonne Pieksma, Gerrit-Jan Nijenhuis, Daniëlle Wichems, Ton Oude Voshaar & Kootje Stronkhorst. Op de foto ontbreekt David den Breejen.
juni 2013
25
toekomst
Joke Mengerink over de kabinetsplannen Wat is de toekomst van woonzorgcentra? De berichten in de media laten aan duidelijkheid niets te wensen over. Als de kabinetsplannen over de bezuinigingen in de langdurige zorg doorgaan, dan zal een flink aantal van de woonzorgcentra in Nederland de deuren moeten sluiten. Welke gevolgen hebben de plannen voor Carintreggeland? Bestuurder Joke Mengerink geeft uitleg. De bezuiniging van 100 miljoen euro op langdurige zorg wordt met name gerealiseerd doordat er vanaf januari van dit jaar door het CIZ geen indicaties meer worden afgegeven voor de lichte zorgzwaartepakketten. Hiermee maakt ook de scheiding tussen zorg en wonen zijn entree. Waar cliënten van een verzorgings- of verpleeghuis vroeger één bedrag betaalden voor zorg én wonen, is dat nu losgekoppeld voor de zorgzwaarte-pakketten 1 t/m 3. Mensen komen dan niet meer in aanmerking voor verzorging vanuit een zorginstelling, maar krijgen zorg thuis door middel van mantelzorg en thuiszorg. Het
gevolg hiervan voor sommige woonzorgorganisaties is een dreigende leegstand. Geen consequenties voor de nieuwbouw Volgens Joke Mengerink komen de nieuwbouwplannen van Carintreggeland niet in gevaar. “Integendeel, wij bouwen specifiek voor mensen met een hoger zorgzwaartepakket. Bijvoorbeeld ouderen die in vergevorderd stadium van dementie verkeren of mensen met ernstige lichamelijke beperkingen. Voor de nieuwbouw zullen de kabinetsplannen dan ook geen gevolgen hebben.” Plannen van Carintreggeland Een grotere uitdaging is volgens Joke Mengerink om de bestaande woonzorgcentra van Carintreggeland geschikt te maken voor wonen met zorg. “Ieder af-
zonderlijk gebouw wordt door ons onder de loep genomen om te kijken welke verbouwingen er moeten plaatsvinden om het toekomstbestendig te maken. Door een omgevingsanalyse te maken en goed te luisteren naar de behoefte van onze cliënten kunnen we met minder drastische ingrepen bestaande woonzorgcentra gereed maken voor onze cliënten.” Aanpassen aan moderne eisen Bestaat de kans dat traditionele woonzorgcentra, mede door een toenemende vraag naar kleinschalige woonvormen minder in trek zijn? Joke Mengerink verwacht van niet: “Ik ben ervan overtuigd dat, als we onze bestaande woonzorgcentra aanpassen aan de moderne eisen, we aansluiten bij de behoefte van mensen om zo prettig, veilig en zelfstandig mogelijk te kunnen wonen. Een groot deel van onze huidige verzorgings- en verpleeghuizen wordt omgevormd naar zelfstandige woonconcepten waar mensen met een complexe zorgvraag zoveel mogelijk zelf regie voeren over hun leven.” n
AWBZ-zorg, het CIZ en Zorgzwaartepakketten Ouderen of mensen met een langdurige ziekte of handicap kunnen niet altijd zelfstandig wonen. De zorg die zij nodig hebben wordt betaald uit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Om AWBZ-zorg te krijgen is altijd een indicatie nodig. Een indicatie is een besluit waarin staat welke zorg iemand nodig heeft en hoeveel. Die indicatie wordt afgegeven door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). In het indicatiebesluit wordt de benodigde zorg en ondersteuning beschreven in een zogenaamd zorgzwaartepakket (ZZP). Een ZZP omvat wonen, zorg, diensten en eventueel ook dagbesteding en behandeling. Er zijn lichte pakketten voor mensen die alleen hulp nodig hebben bij de dagelijkse verzorging en zware pakketten voor mensen met bijvoorbeeld een ernstige beperking of een zware vorm van dementie. In het totaal zijn er 51 verschillende zorgzwaartepakketten beschreven voor verpleging en verzorging, voor de gehandicaptenzorg en voor de geestelijke gezondheidszorg. Vanaf januari 2013 kunnen mensen met een nieuwe indicatie voor een lichter zorgzwaartepakket (ZZP 1 en 2) niet meer naar een instelling, maar krijgen thuis hulp en ondersteuning. Dit is een besluit van het kabinet.
26
Carintreggeland bouwt!
stakeholder
Zes vragen aan Roger van Boxtel
De veranderende rol van Menzis Zorgaanbieders en zorgverzekeraars hebben veel raakvlakken. En in de toekomst zullen ze nog nauwer met elkaar samenwerken. Wat is de visie van Roger van Boxtel, directievoorzitter van Menzis, over de nieuwbouwplannen van Carintreggeland? En welke rol gaat Menzis in de toekomst spelen bij de financiering van de zorg? Wat vindt u van het initiatief van Carintreggeland om juist in deze periode te gaan bouwen? Het is mooi dat er nu gebouwd gaat worden. Door allerlei omstandigheden hebben de bouwplannen veel vertraging opgelopen. Door de ontwikkelingen in de AWBZ is dit juist een goede periode om nieuw te bouwen en de huisvesting aan te passen aan wat de klant wil. Wat vindt u van het concept van kleinschalig wonen? Kleinschalig wonen kan zeker bijdragen aan gevoel van huiselijkheid en geborgenheid, en dus het welbevinden. Belangrijke factoren hierbij zijn ook de mensen die de zorg leveren. Dan gaat het niet alleen om professionals, maar ook om mantelzorgers en vrijwilligers. In hoeverre komen de nieuwbouwplannen van Carintreggeland overeen met de visie van een zorgverzekeraar als Menzis? Met het oog op de transfomatie van de AWBZ en van de gehele gezondheidszorg in Nederland is het verstandig om flexibel te bouwen. Het moet mogelijk zijn om met eenvoudige aanpassingen een woning aan te passen aan de veranderende zorgvraag van bewoners. Ook een goede spreiding van locaties is belangrijk, zo blijft de zorg goed bereikbaar en toegankelijk voor de wijkbewoners.
moeten kijken waar cliĂŤnten mee geholpen zijn, in plaats van standaard diensten aan te bieden. Wij kunnen dit proces ondersteunen door in de financiering prikkels in te bouwen die dit proces versnellen. Bent u niet bang dat in de toekomst zorg wegvalt voor kwetsbare groepen in de samenleving, zoals hulpbehoevende ouderen? Zoals het er nu naar uitziet zullen niet alleen AWBZ-voorzieningen worden overgeheveld, maar gaat dat ook nog eens gepaard met een bezuiniging. Om de gevolgen daarvan zoveel mogelijk te beperken en te voorkomen dat cliĂŤnten tussen wal en schip vallen, zullen zorgverzekeraars en gemeenten goed met elkaar moeten samenwerken. Menzis doet dit al met een aantal grote gemeentes, waaronder Enschede. We moeten goed kijken welke rol sociale netwerken kunnen spelen. Wie echt zorg nodig heeft, moet altijd een aanspraak op een voorziening kunnen maken. Het gaat wel om de volgorde. Kun je zelf nog wat doen, is er hulp van familie of vrienden? Zo nee, dan aanspraak op professionele zorg.
Is het denkbaar dat zorgverzekeraars steeds nauwer gaan samenwerken met zorgaanbieders? Zorgverzekeraars en zorgaanbieders hebben elkaar hard nodig om een kwalitatief goede en duurzame ouderenzorg aan te bieden. Het systeem waarin dit gebeurt is voorbehouden aan de keuzes die de politiek maakt. In een toekomstvast systeem is er perspectief om samenwerkingsverbanden voor meerdere jaren aan te gaan. Zorgaanbieders moeten daarin meer verantwoordelijkheid nemen voor de totale kosten en de hoogte van de financiering zal mede afhankelijk worden van geleverde kwaliteit. Met name in de eerste lijnszorg, maar ook in de AWBZ, wordt verkend of experimenten met populatiegebonden bekostiging mogelijk zijn. n
Roger van Boxtel is voormalig kamerlid en minister zonder portefeuille in het
Wat vindt u van het idee van Carintreggeland om bewoners zo lang mogelijk de regie te laten voeren over hun eigen leven? Wij staan helemaal achter het idee om mensen zo lang mogelijk regie over hun eigen leven te laten voeren. Om dit te bevorderen zullen professionals creatief
tweede kabinet-Kok (19982002). Vanaf 2003 is hij directievoorzitter van zorgverzekeraar Menzis, waarvan hij sinds de zomer van 2004 voorzitter is van de Raad van Bestuur.
juni 2013
27
wonen
Titus Brandsmahof voorbeeld voor nieuwbouwplannen
“Ik woon heerlijk, luxueus zelfs”
Woonzorgcentrum Titus Brandsmahof in Almelo, geopend in 2011, staat model voor alle nieuwbouwprojecten van Carintreggeland. Het is een van de eerste centra waar het woonconcept kleinschalig wonen is toegepast.
Het Grand Café van de Titus Brandsmahof, tien uur in de ochtend. Langzaam wordt het drukker, steeds meer stoelen zijn bezet. De koffie gaat rond. Buurtbewoners en bewoners van het woonzorgcentrum treffen elkaar hier elke dag voordat ze beginnen met hun activiteit. Dat kan variëren van het voorlezen van de krant tot handwerken. “Waar de mensen maar zin in hebben”, zegt clustermanager Silvia Hoek. Gezellig Dinie Grothues (88 jaar) en Roel Egging (83 jaar) zijn ook aangeschoven. Drie keer per week, soms vier keer, spelen ze hier spelletjes. Gezellig. Ze hebben het naar hun zin. Het stel bewoont een ruim appartement in het verzorgingshuis van de Titus Brandsmahof. Ze hebben een eigen slaapkamer, woonkamer en badkamer. “Heel luxueus”, vindt Dinie. Dinie en Roel hebben gewacht met verhuizen totdat de Titus Brandsmahof klaar was. Dinie komt namelijk “van deze kant van de stad”, zegt ze. 53 jaar woonde ze aan
28
Carintreggeland bouwt!
de Nieuwstraat. In deze buurt wilde ze graag blijven. De verzorging is uitstekend, vindt haar vriend Roel. “Ik ga hier nooit meer weg.” Ze zijn “heerlijk op zichzelf”, kunnen doen waar ze zin in hebben. “Willen we weg, dan gaan we weg”, zegt Dinie. Maar als ze ergens hulp bij nodig hebben, bijvoorbeeld bij het douchen, dan komt er iemand. En dat is zo fijn. Voor
‘binnenstraat’, voorzieningen als een pedicure, huisartsenpraktijk, apotheek en fysiotherapie. Vlakbij is ook een klein winkelcentrum. “Bewoners kunnen zo gemakkelijker zelf naar de huisarts, of even een boodschap doen. Het maakt ze minder afhankelijk van familieleden of hun kinderen”. De Titus Brandsmahof wil nadrukkelijk een functie vervullen in wijk, waar tot de bouw van het woonzorgcentrum door Carintreggeland nauwelijks voorzieningen voor ouderen
“Kleinschalig wonen is net als wonen in een gezin, zoals je dat thuis gewend bent” de maaltijden wordt gezorgd; het ontbijt eten ze in hun appartement, ’s middags en ’s avonds gaan ze in het Grand Café. “Daar hebben we een vaste plaats.” ‘De ruimtes zijn prachtig’ Het is goed wonen en werken in de Titus Brandsmahof, stelt clustermanager Silvia Hoek vast. Het woonzorgcentrum ligt midden in de wijk, met aanpalend, bereikbaar via een soort overdekte
waren. Buurtbewoners zijn van harte welkom in het Grand Café, de centrale ontmoetingsruimte. Hoek: “Je ziet echt dat het een verzamelpunt is geworden. Dat loopt heel goed. Nu we intern alles op orde hebben, is het tijd om naar buiten te gaan, om wijkbewoners nog meer bij de activiteiten te betrekken. We willen die relatie verstevigen.” De Titus Brandsmahof bestaat uit een verzorgingshuis met 30 appartementen
en een verpleeghuisgedeelte met 36 plaatsen kleinschalig wonen. Daarnaast zijn er nog 37 woningen die worden verhuurd door woningcorporaties St. Joseph. Carintreggeland levert daar (thuis-)zorg aan bewoners die dat nodig hebben.
‘Alles is mogelijk’ Marianne Heutinck begeleidt een groep bewoners, vijf vrouwen en één man, die kleinschalig woont in de Titus Brandsmahof: “Ideaal, echt mijn ding. Het is zo relaxed werken. Je hoeft niet meer op de klok te kijken, alleen nog maar voor de medicijnen. Die moeten natuurlijk stipt op tijd worden toegediend. Voor de rest kunnen we het allemaal zelf bepalen. Alles is mogelijk. Als iemand liever ’s middags doucht dan kan dat. Je hoeft hier ook niet om negen uur op te staan. Je mag uitslapen, als je maar wel op tijd je medicijnen neemt. Of op tijd eet, als je diabetes hebt. Kleinschalig wonen, is net als wonen in een gezin, zoals je dat thuis gewend bent. Zo werk je hier ook: je wast, kookt, strijkt. En daar betrek je de bewoners bij. Je laat het ze zelf doen. En ook al gaan de jam en de hagelslag door elkaar of zit de botervloot vol hagelslag: ze hebben wel zelf hun brood gesmeerd! Ach, de wasmachine draait vanzelf, en de droger ook. Als de was moet worden gevouwen, dan gooi ik de boel op tafel en helpt iedereen mee. Dat het niet allemaal even strak gebeurt, is helemaal niet erg. En als de was niet klaar is, jammer dan. Zo gaat dat thuis ook wel eens.” n
Wist u dat... • In 2040 het aantal 65-plussers is gegroeid naar 25% van de totale bevolking, dat zijn 4,3 miljoen ouderen • De gemiddelde levensverwachting van een 65 jarige man nog 18,3 jaar is • Voor vrouwen van 65 jaar is de gemiddelde levensverwachting 21, 3 jaar • Van de 65-plussers maakt 32,6% gebruik van zorg • Van de 75-plussers maakt 51,8% gebruik van zorg Bron: CBS en het Verwey-Jonker Instituut (Dekker et al., 2012)
‘Het was hier meteen vertrouwd’ Jolanda Vos, coördinator Zorg en Welzijn in het verzorgingshuis van de Titus Brandsmahof is heel enthousiast over de nieuwe huisvesting: “Het is hier echt super, met ruime badkamers, en appartementen die uit twee vertrekken bestaan. Het bed en de bank hoeven niet meer in één vertrek! Bij de verhuizing van de bewoners hier naartoe, merkten we soms dat bewoners niet genoeg meubels hadden voor hun nieuwe woning.” “De verhuizing op zich verliep heel goed. We hadden alles goed gepland, de verhuizers wisten precies waar alle meubels naar toe moesten. Bewoners en/of hun familieleden hadden plattegronden gemaakt van de inrichting in de nieuwe appartementen. Familieleden hebben ook zo veel mogelijk geholpen. Dat was fijn. Ach, en natuurlijk heb je kinderziektes, maar die waren zo opgelost.”
juni 2013
29
bouwpartner
Architect Peters & Lammerink
Het gebouw ontstijgt de soberheid van de wijk
Bouwen doen we samen. Met aannemers, installateurs en… niet te vergeten: architecten. Daarbij werken we zoveel mogelijk samen met lokale partners. Voor de projecten aan de Händelstraat en de Sloetsweg in Hengelo doen we dat bijvoorbeeld met architectenbureau Peters & Lammerink.
De ontwerpen die het architectenbureau uit Hengelo voor de Händelstraat en de Sloetsweg heeft ontworpen, zijn tot stand gekomen na een uitgebreide inventarisatieronde met medewerkers uit alle lagen van de organisatie van Carintreggeland. “De kunst is om goed te luisteren naar de klant en alle wensen in kaart te brengen. Iedereen, van ergotherapeut tot verzorgende, heeft een inbreng gehad. Dat maakt dit proces anders dan een doorsnee bouwproces. Aan ons de uitdaging om van dit zorggebouw een gebouw te maken waarin je niet alleen optimale zorg kunt leveren, maar ook lekker kunt werken”, vertelt architect Michiel Lammerink. De medewerkers van Carintregeland zijn niet de enige inspiratiebron voor Michiel Lammerink. Ook de wijk Klein Driene, waarin de Händelstraat ligt, is van invloed
30
Carintreggeland bouwt!
geweest op het uiteindelijke ontwerp. Enthousiast vertelt Michiel over de historie van de wijk: “Klein Driene is een typische jaren 50 wijk met kenmerkende ornamenten. We hebben er bewust voor gekozen om, door gebruik te maken van
Prachtige buitenruimte Bij het betreden van het gebouw heb je als bezoeker niet het gevoel dat je een zorggebouw binnenkomt. “Ook dat is een bewuste keuze geweest”, vervolgt Michiel Lammerink: “De indeling van het gebouw loopt van openbaar naar privé, met in het midden een centrale ontmoetingsplek. Van daaruit kun je zowel links als rechts
“Historie van de wijk van invloed op ontwerp Händelstraat” bepaalde elementen en kleurstellingen, op een eigentijdse manier aan te sluiten bij de wederopbouwarchitectuur van deze wijk.” Met een eigenwijs vormgegeven kopgevel zal het zorggebouw straks een échte blikvanger zijn in de wijk. “Door die kopgevel met een mooie omlijsting eruit te laten springen, ontstijgen we de soberheid van de wijk”, gaat Michiel Lammerink verder.
naar de kleinschalige woongroepen. Vanaf de tweede verdieping heb je telkens dezelfde indeling als de appartementen voor wonen in de nabijheid van zorg.” Bij het ontwerpen van het zorggebouw aan de Händelstraat hebben de architect en Carintreggeland ook aan de toekomst gedacht. “Appartementen kunnen zonder grote constructieve ingrepen worden aangepast aan de toekomstige zorg-
intensiteit”, legt Michiel Lammerink uit. “Zo kunnen appartementen die bedoeld zijn voor mensen met lichamelijke klachten worden omgebouwd tot woningen die geschikt zijn voor dementerende ouderen en andersom. Maar we kunnen er ook een kantoorruimte van maken als de situatie daarom vraagt.” Langer vitaal, minder zorg Anders dan de Händelstraat ligt het woonzorgcentrum Sloetsweg straks midden in een woonwijk. “Een bewuste keuze van Carintreggeland”, beargumenteert Michiel Lammerink: “Dit sluit aan bij de visie om kleinschalige woonzorggebouwen midden in de wijk te ontwikkelen. Dat heeft zowel voordelen voor bewoners als voor medewerkers en hulpverleners. Omdat Carintreggeland het contact met de wijk heel belangrijk vindt, hebben we een entree ontworpen die uitnodigend werkt naar de buurt. De filosofie hierachter is dat de bewoners juist door het contact met medewijkbewoners langer vitaal blijven en minder zorg nodig hebben.” Problemen vermijden, fouten voorkomen Om tot een goed functionerend gebouw te komen, is er wekelijks overleg met het bouwteam voor beide projecten, dat bestaat uit het bouwbureau van Carintreggeland, de overige adviseurs en de bij deze projecten betrokken aannemers. “Het mooie van beide projecten is dat we de ontwerpen driedimensionaal tekenen. Vroeger tekenden we gevels en plattegronden en in het platte vlak. Datzelfde deden de constructeur en de installateur nog eens dunnetjes over. Nu werken we allemaal in hetzelfde tekenmodel en zien we hoe ieders discipline op elkaar inhaakt. Door de bouw te simuleren, kun je zoveel mogelijk problemen vermijden en fouten voorkomen.” n
juni 2013
31
! t n e m i l p m o C
Carintreggeland zorgt voor tevreden bewoners Medewerkers en
vrijwilligers van Het Reggedal: bedankt! Uit onafhankelijk klantwaarderingsonderzoek blijkt dat ‘jullie’ bewoners zo tevreden zijn over wonen, welzijn en zorg in Het Reggedal dat ze geen enkel verbeterpunt kunnen noemen. Een groot compliment. Ook aan alle andere medewerkers en vrijwilligers. Want ook in alle andere woonzorgcentra van Carintreggeland zijn bewoners meer tevreden dan elders in ons land. Daar mogen we trots op zijn! Raad van bestuur, directie en collega’s
Meer over onze zorg op www.carintreggeland.nl