“Het mooiste resultaat is dat je mensen kunt helpen. Daar doe je dit werk voor”
04
INTERVIEW
Zorg rondom het kwetsbare kind
10
W E R K & M A N T E L ZO R G
Meer begrip op de werkvloer
E D I T I E 1 | JA N UA R I 2 0 1 9 E E N K I J K J E I N E L K A A R S K E U K E N & M E E R
14
DWA R S
Onze kijk op vaccinaties
Voorwoord
H
e, wat ligt er op mijn deurmat? Jazeker, met gepaste trots schrijf ik dit eerste voorwoord voor KIEK&. Het eerste GGD blad voor jou als GGD medewerker.
Het blad heet KIEK&, dat staat voor Kijken In Elkaars Keuken & meer. Vorig jaar gaven velen van jullie (tijdens de medewerkersarena) aan dat er behoefte was om beter van elkaar te weten en te horen wat er speelt in je dagelijkse werk. Om verbinding te voelen met je collega’s en het werk waar we voor staan. Daarom is het doel dat het jou als medewerker een blik geeft op wat we binnen de GGD allemaal doen in het werken voor een gezonder Twente. We hebben een grote organisatie, werken op verschillende terreinen aan het zo gezond mogelijk zijn en blijven van de Twentenaren. Mooie projecten of dagelijkse werkzaamheden die best wel eens in het zonnetje gezet mogen worden. Hier zijn we trots op.
KIEK& 04 I N T E R V I E W
Ons beroep brengt die signalerende functie mee
06 P I LOT
Preventief investeren in het reguliere onderwijs
07 G G D O N L I N E GGD 24/7 zichtbaar
08 E V E N VO O R S T E L L E N
Drijfveren, achtergrond en toekomstvisie
10 W E R K & M A N T E L ZO R G Oog voor de mantelzorger
11 G E K I E K T
Gelukkig hebben we de foto’s nog! 2
Maar waarom dan een blad op papier? We gaan toch steeds meer online? Dat is zeker een terechte vraag en ook één waar we uitgebreid bij stil hebben gestaan. We hadden het gevoel dat het juist belangrijk was om eens niet via de mail of intranet te communiceren. In alle informatie die we dagelijks te verwerken krijgen, valt dat zo makkelijk weg. Maar een mooie glossy die je thuis op de bank even kan doorlezen. Misschien aan je familie of kinderen kan laten zien. Trots op je werk waar je je zo voor inzet. Want dat is wat we willen met dit blad; jullie centraal zetten en wat meer laten zien aan elkaar waar we trots op zijn. Laat het me vooral weten of dit een goed initiatief is. Ik ben benieuwd. En, hoewel ik het een eer vind om een voorwoord voor dit magazine te schrijven, hoop ik dat Samantha dit de volgende keer als DPG kan doen.
12 & M E E R
Blik op... Jaarkalender Gezonde Leefstijl
13 E E N K I J K J E I N D E K E U K E N B I J . . . Greetje Net, sociaal verpleegkundige TBC
14 DWA R S
Onze kijk op vaccinaties
16 & M E E R
Pizza-sessie team Seksuele Gezondheid Infectionary
17 H E J ‘ T A L H E U R D ? Nieuws van 2018
18 M E T E N I S W E T E N
Kinderen nog gezonder laten opgroeien
19 C A R TO O N
In de wandelgangen... Veel leesplezier, Erik Maarsingh
EDITIE 1 | JANUARI 2019
Colofon KIEK& is een periodieke uitgave voor en door medewerkers van GGD Twente. Jaargang 2019, editie 1 Oplage 500 Dank aan alle collega’s die een bijdrage hebben geleverd aan dit nummer: Triston Berkenbosch, Karin Bouwhuis, Vera Brozius, Marieke Bunnink, Marlie Cerneus, Elisabeth Deumer, Samantha Dinsbach, Kathelijne ‘t Hoen,
06
Erik Maarsingh, Greetje Net, Karel Soethoudt, Marie-José Sprakel, Margot Vlutters, Marjon Veendijk en Judith Waleczek. Daarnaast dank aan Ilse Duursema en Claudio Bruggink. Redactie Team communicatie GGD Twente Geen Blad voor de Mond
10
14
Mail de redactie Heb jij ook een leuk artikel, nieuwsfeit of tip? Of wil jij collega’s eens laten meekijken in jouw ‘keuken’? Mail dit dan naar communicatie@regiotwente.nl. Fotografie Marjo Baas Roy te Lintelo Vormgeving en eindredactie Geen Blad voor de Mond B.V. www.gbvdm.nl
18
3
Margot Vlutters (links) en Vera Brozius (rechts).
4
PA S S E N D E ZO R G R O N D O M H E T KW E T S B A R E K I N D
Ons beroep brengt die signalerende functie mee
H I E R KO M T E EINN TREURBVRI IEEW K
Jaarlijks worden er landelijk 119.000 gevallen van kindermishandeling gemeld. Omgerekend naar een stad als Enschede gaat het om circa duizend gevallen. Goede samenwerking tussen professionele hulpverleners is van groot belang om de situatie van het kind zo snel mogelijk te verbeteren. Vera Brozius en Margot Vlutters lichten een geslaagde voorbeeldcasus toe.
V
era is sociaal verpleeg
met de ouders en de school van het
Margot, om samen te bespreken
kundige Openbare
kind. Ook is een hulpverlener van
welke stappen er genomen moesten
Geestelijke Gezondheidszorg
Accare geïntroduceerd. Tijdens het
worden. De casus kon na vijf maanden
(OGGZ) bij het meldpunt
laatste huisbezoek van Vera stond het
worden afgerond. Vera en Margot
Woningvervuiling. In het afgelopen
gezin ook open voor huishoudelijke
kijken positief terug op deze
jaar kreeg ze via een WMO-consulent
ondersteuning. Hun dochter kan nu
samenwerking en het resultaat dat
een melding binnen. De consulent
in een schonere en veilige omgeving
behaald is. Dankzij de samenwerking,
was, samen met iemand van de
groot worden gebracht. Samen
intern en extern, is het gelukt om de
woningbouwvereniging, bij het gezin
hebben we passende zorg rondom
situatie te verbeteren.
op huisbezoek geweest vanwege Signalerende functie
huurachterstand. Ze troffen een vervuilde woning aan. Veel viezigheid,
“Als een situatie heel urgent is
Margot merkt op dat collega’s soms
veel vliegen, uitpuilende kasten en
kan een professionele hulpverlener
‘handelingsverlegen’ zijn. “Ze hebben
overal dozen op de grond. Verder
ook zonder toestemming besluiten
een ‘niet pluis-gevoel’, maar zijn ook
waren er vier katten, twee cavia’s en
om in te grijpen”
bang om mensen vals te beschuldigen.
twee aquaria met vissen. Het echtpaar
Bang voor boze reacties en de
is verstandelijk beperkt en heeft een
consequenties die je teweegbrengt.
dochter van negen jaar. Sinds enkele
het kwetsbare kind bereikt.” Vera
Mijn advies: ‘Doe het toch, ga het
jaren weigeren ze alle hulpverlening.
constateert dat in deze casus het
gesprek aan. En als je dat lastig vindt:
Vera: “Tijdens mijn eerste huisbezoek
krijgen van toestemming van de
vraag begeleiding’. Ons beroep brengt
heb ik bij hen mijn zorgen geuit over
ouders om in te grijpen heel lastig
die signalerende functie met zich mee.
de te volle woning. Hen laten weten
was. “Dat komt veel vaker voor.
En het mooiste resultaat is dat je er
dat het een onhygiënische en onveilige
Maar als een situatie heel urgent is
mensen mee kunt helpen. Daar doe je
woonsituatie voor het kind was.
kan een professionele hulpverlener
dit werk voor!”
Er werd afwerend gereageerd, maar
ook zonder toestemming besluiten
de brandweer mocht van hen wel
om in te grijpen, omdat dit dan in
Voor meer informatie, bekijk het
langskomen om een rookmelder te
het belang van het kind is. Van groot
KNMG-stappenplan kindermishandeling.
plaatsen en advies te geven.”
belang is dat in dergelijke situaties de
Deze is te vinden in Mavim.
casus altijd eerst wordt voorgelegd Overleg
aan de aandachtfunctionarissen van
Vera besprak de situatie met Margot,
de GGD en dat elke stap die gezet
Aandachtfunctionarissen
aandachtfunctionaris Huiselijk Geweld
wordt goed overwogen wordt.
Dit zijn de aandachtfunctionarissen
en Kindermishandeling. De Meldcode
De meldcode moet worden gevolgd.”
Huiselijk Geweld en Kindermishandeling van de
Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (zie kader) werd doorlopen en Veilig
Samenwerking
GGD Twente:
Thuis Twente is anoniem om advies
Vier á vijf keer per jaar komt een
• Nienke Boland
gevraagd. “Na het advies van Veilig
melding van een vervuild gezin in
• Sandra Gijzen
Thuis Twente is de WMO-consulent
de regio voor waarbij de kinderen
• Riet Haasnoot
met een Regisseur Team Jeugd en
onveilig opgroeien of kwetsbare
• Simone Kienhuis
Gezin op huisbezoek bij het gezin
ouderen slachtoffer zijn. In het
• Francoise Marinus
geweest. Gelukkig kregen zij toegang.
geval van bovenstaande casus
• Margot Vlutters
Er konden afspraken gemaakt worden
heeft Vera contact opgenomen met
5
P H I LOT E R KO M T E E N R U B R I E K
“Door deze inzet kunnen we voorkomen dat kinderen op een later moment hulp nodig hebben”
School-zorgondersteuners Hengelo v.l.n.r.: Ilse Oude Nijhuis (Jarabee), Roswita Dijkema (Mediant) en Elisabeth Deumer (GGD Twente).
P I LOT S C H O O L-ZO R G O N D E R S T E U N E R S I N H E N G E LO
6
Preventief investeren in het reguliere onderwijs De gemeente Hengelo draaide in de eerste helft van 2018 een pilot met school-zorgondersteuners op vier reguliere basisscholen. Het doel: vroegtijdig problemen van kinderen of gezinnen signaleren en hen van hulp voorzien.
E
en team van Mediant,
Wat vind je lastig? Wat gaat er goed?
veel minder geworden. Elisabeth: “Het
Jarabee en GGD Twente
Ik zie veel kinderen die worstelen met
ontbreekt leerkrachten en IB-ers helaas
is daarvoor een dagdeel
hun zelfvertrouwen. Of kinderen met
aan tijd en specifieke kennis. Door het
per week op de scholen
druk en onrustig gedrag in de klas. Maar
inzetten van school-zorgondersteuners
aanwezig. Na een succesvolle pilot
ook ouders die toch veel vragen hebben
kunnen we voorkomen dat kinderen
wordt de inzet van de school-
over de opvoeding van hun kinderen.”
op een later moment in hun leven
zorgondersteuners dit schooljaar
eerste of tweedelijns hulp nodig
voortgezet. Collega Elisabeth Deumer,
Onrustig gedrag
hebben. We moeten volgens mij ook
pedagodisch gezinsbegeleider bij de JGZ,
Eén van de kinderen die haar opvalt is
veel meer toe naar het normaliseren
werkt samen met haar collega’s Roswita
Noud. Hij zoekt veel lichamelijk contact
van opvoedingsvragen, dat hoeft niet
Dijkema van Mediant en Ilse Oude Nijhuis
met kinderen, duwen, trekken en
gek te zijn. Opvoedingsvragen horen er
van Jarabee een dagdeel per week op
vertoont onrustig gedrag. Door met alle
gewoon bij, echt iedereen heeft ze.”
de Hengelose scholen. Elisabeth: “Ik
partijen samen te werken wordt er een
De gemeente Hengelo laat zien dat door
observeer, signaleer of haal kinderen uit
plan opgesteld voor zowel op school als
aan de preventieve kant in het reguliere
de klas voor gesprekjes. Gewoon om
thuis. Met goede resultaten. Noud is een
onderwijs te investeren, de kosten voor
eens te kletsen of te horen hoe het gaat.
stuk rustiger en het negatieve gedrag is
de baten uit gaan.
H I E R KO M T EGEG NDR O UN BR LIN EK E
FAC E B O O K G E B R U I K E N VO O R J O U W B O O D S C H A P
GGD 24/7 zichtbaar GGD Twente is er voor alle Twentse inwoners, online zelfs 24/7 zichtbaar. De vertrouwde GGD website is bijna helemaal klaar voor alle toegankelijkheidseisen. Op Twitter en LinkedIn zijn we ook al een tijdje actief. Wist je dat we ook op Facebook te vinden zijn? Niet? Like de pagina (facebook.com/ggdtwente) eerst en lees dan verder... et gevarieerde berichten
“De Twentse inwoners laten zien
wat meer over jouw gezondheidsthema
zoals nieuws, wist je datjes
waar wij als GGD Twente voor staan!
op de GGD Twente Facebook pagina
en tips dragen we met de
Dat is waar ik als preventie coördinator
mag komen? Laat je horen en stuur
pagina bij aan onze missie:
Seksuele Gezondheid de GGD Facebook
ideeën en actualiteiten die gedeeld
dat mensen zo gezond mogelijk zijn
pagina voor gebruik. Onze visie op
moeten worden naar de redactie via
en blijven.
(een specifiek deel van) gezondheid
communicatie@regiotwente.nl.
M
mogen en moeten we uitdragen naar Redactie
de mensen waar we voor werken,
GGD online
De Facebook redactie bestaat uit
onze Tukkers! Daarnaast kan het
collega’s van AGZ, JGZ en Staf.
natuurlijk een middel zijn om een
Triston Berkenbosch is één van de
boodschap, activiteit of campagne
! /GGDTwente ( /GGDTwente ' /ggd-twente
actieve redactieleden en plaatst regel
onder de aandacht te krijgen”, vertelt
matig artikelen. Hij vertelt waarom:
Triston. Dus vind je dat er ook wel
www.ggdtwente.nl
GGD Twente
Loes
GGD Twente
november 2018
oktober 2018
oktober 2018
Tijd maken voor het ontbijt. Lukt dat? Liever langer in bed....maak het ontbijt dan ‘s avonds en bewaar het in de koelkast.
Het is Wintertijd. De klok is een uur teruggezet. Kinderen kunnen met deze overgang best wel moeite hebben, het kan hun biologisch ritme in de war brengen. Je hebt grote kans dat je kind na het ingaan van de wintertijd de eerste dagen te vroeg wakker is. En aan het eind van de dag kunnen ze dan meer moeite hebben om wakker te blijven. Hoe houd je de schade beperkt? We hebben een paar tips voor je... http://bit.ly/2AyDZ55
Wist je dit over handen wassen? Meer info: http://bit.ly/2Abs2BZ
7
Ilse Duursma-Wigger, voorzitter BC PG Geboren 25 januari 1964 te Denekamp Woonplaats Denekamp Burg. Status Gehuwd met Rob Kinderen Twee, Joy-Ann (1995) en Buck (1998) Politiek CDA Politieke loopbaan 2006-2010 Raadslid 2010-2014 Fractievoorzitter 2014-2018 Wethouder, portefeuille publieke gezondheid 2018-heden Wethouder, portefeuille publieke gezondheid
N I E U W E VO O R Z I T T E R S B E S T U U R S CO M M I S S I E P U B L I E K E G E ZO N D H E I D 8
Drijfveren, achtergrond en toekomstvisie Afgelopen jaar is door de gemeenteraadsverkiezingen ook de samenstelling van onze Bestuurscommissie Publieke Gezondheid (BC PG) gewijzigd. Tijd om even kennis te maken met onze nieuwe voorzitter Ilse Duursma en vice-voorzitter Claudio Bruggink.
I
lse: Mijn hart ligt bij de zorg.
daarmee ook de veranderingen in
domein is inzetten op preventie erg
Van 2003 tot 2014 heb ik
de organisatie.
belangrijk. De GGD is dé partner op
gewerkt bij Carintreggeland,
het gebied van preventieve gezondheid. Eigenaarschap
Dit verder ontwikkelen samen met
beleidsadviseur. Voorwaarde om
Vanaf juli 2018 ben ik voorzitter van de
partners als zorgverzekeraar(s) is wat
als wethouder te beginnen was
bestuurscommissie Publieke Gezondheid.
mij betreft een speerpunt.
voor mij dan ook de portefeuille
Hierin zitten de wethouders die binnen
volksgezondheid, jeugd en WMO.
hun eigen gemeente verantwoordelijk
Lifestyle
Werkzaam zijn in de gezondheidszorg
zijn voor de zorg. Ik vind het belangrijk
Ik ben gezond en eet gezond (mijn
en daarnaast politiek actief zijn maakt
dat iedere wethouder zich ‘eigenaar’
man heeft een groente en fruitwinkel).
dat je zicht hebt op veranderingen
gaat voelen van zijn of haar eigen GGD
Echter bewegen is wel een (groot)
die plaatsvinden in de politiek en
in de gemeente. Binnen het sociaal
aandachtspunt. Dus ik probeer een
onder andere als senior
E V E N VO O R S T E L L E N
manier te verzinnen om dit toch
door mijn beleidsmedewerkers sport.
kwaliteit aan onze inwoners op een
structureel in te passen. Mijn voornemen
Ook als het gaat om het vitaal maken
hoger plan krijgen. Dat geldt ook
is om ’s morgens voor het werk een
en houden van de medewerkers van de
voor de contacten tussen GGD en
paar keer te gaan zwemmen, nu de
gemeente Hengelo.
het maatschappelijk middenveld van
uitvoering nog… In mijn familie zie ik
professionals. GGD heeft heel veel
bij mijn vader ouderdomsklachten,
Kruisbestuiving
kennis en ervaring om te delen. Benut
gelukkig is hij nog wel mobiel. Mijn
In de korte tijd dat ik in de bestuurs
dat goed. En wees niet bang om te
kinderen zijn gelukkig gezond en
commissie PG meedraai, ben ik onder de
experimenteren en te innoveren. GGD
sporten regelmatig.
indruk geraakt van de professionaliteit
heeft met z’n expertise en ervaring goud
van de GGD collega’s en van de
in handen. Medewerkers kunnen echt
Voor jou als medewerker van de GGD
GGD organisatie als geheel. Nog meer
het verschil maken voor de mensen
wens ik vooral dat je goed voor jezelf
kruisbestuiving tussen de gemeentelijke
in Twente, al dan niet in kwetsbare
zorgt, alleen dan kun je ook goed voor
collega’s en die van de GGD kan de
situaties.
anderen zorgen. En tot slot: maak het verschil!
C
laudio: Voor mij is het belangrijk dat we in de regio onze krachten bundelen. Als we optimaal samenwerken
kunnen we veel efficiënter met onze krappe budgetten omgaan. Samenwerken in regionaal verband
9
werpt ook z’n vruchten af als het gaat om gezondheidspreventie. Laten we vooral de natuurlijke contactmomenten gebruiken. Op die momenten kunnen we prima specifieke onderwerpen onder de aandacht brengen of tijdig risico’s en problemen signaleren. Als we kinderen vroeg in beeld hebben, kunnen we op tijd de juiste hulp bieden, bijvoorbeeld via school of sport. Dat kan dure en uitgebreide behandeltrajecten voorkomen. Dankbare taak GGD Twente heeft een dankbare taak
Claudio Bruggink,
als het gaat om het bevorderen van een
vice-voorzitter BC PG
gezonde leefstijl. Denk daarbij aan de weg naar een rookvrije generatie, maar
Geboren
ook het terugdringen van overgewicht.
Woonplaats Almelo
De GGD kan hierin de scholen
Burg. Status Gehuwd met Christel
ondersteunen. Ik probeer zo goed en zo
Kinderen Vader van drie dochters
kwaad als het gaat zelf ook geregeld te
Politiek D66, Sinds 2018 lid van bestuurscommissie PG
bewegen en gezond te eten. Maar een baan als wethouder maakt het wat dat betreft niet gemakkelijk. Gelukkig word ik uitstekend geadviseerd en gemotiveerd
In Zürich, 51 jaar geleden
Vrije tijd
Motor, rockmuziek, boeken, hardlopen en skiën
W E R K & M A N T E L ZO R G
“Mijn leidinggevende vroeg: Wat heb je nodig? Dat is zo fijn!”
K A R I N B O U W M E E S T E R P L E I T VO O R M E E R B E G R I P O P W E R KV LO E R
Oog voor de mantelzorger Regio Twente heeft in november van de Stichting Werk en Mantelzorg de 10
erkenning ‘Wij werken mantelzorgvriendelijk’ gekregen. GGD Twente wil extra aandacht besteden aan medewerkers die mantelzorg geven en bevordert daarom de dialoog tussen leidinggevenden, mantelzorgers en collega’s. Voor de medewerkers worden maatwerkoplossingen mogelijk gemaakt. arin Bouwhuis, assistente
en haar man veel energie en vergde
En eindelijk is ze op vrijdagen vrij.
consultatiebureau (cb), is
een goede planning op maat. En dat
“Mijn leidinggevende vroeg: wat
mantelzorger. “Al jarenlang,
betekende dat het altijd laveren was
heb je nodig? Dat is zó fijn!” Wat ze
sinds onze zoon in groep 3
tussen werk en thuis. Op haar werk
collega’s zou adviseren? “Toon oprechte
van de basisschool zat. Hij paste niet
werd dat destijds niet altijd goed
belangstelling en wees dan ook bereid
in het reguliere onderwijssysteem en
ingeschat. Karin wilde graag de vrijdag
het antwoord te horen, maak tijd voor
óók niet in het speciaal onderwijs.
vrij hebben, om in het weekend haar
een collega. Als een collega zijn of haar
Dat liep zo uit de hand dat hij vier jaar
batterij weer op te kunnen laden.
verhaal aan jou toevertrouwt mag je
lang thuis is geweest. Hij is nu vijftien
“De vrijdag is voor veel collega’s een
dit als een compliment opvatten. Het is
en het gaat heel goed met hem. Hij zit
dag waarop men graag vrij wil hebben.
soms lastig, vooral als je mantelzorger
in het derde jaar van het voortgezet
Voor mij betekent de vrijdag niet zomaar
bent en weet dat dit nog jaren zo
onderwijs en kan prima leren. Dat het
een vrije dag, maar het is noodzaak
zal zijn, het lijkt dan zo ‘gewoon’ te
goed gaat komt door de intensieve
om een balans te houden. Het is lastig
worden. En heel belangrijk oordeel
begeleiding die wij als ouders geven
uitleggen aan collega’s waarom je deze
niet over een ander. We kunnen zoveel
en de korte lijnen met school. Door
dag niet kan werken zonder dat je het
meer voor elkaar betekenen!”
de jaren heen zijn we met elkaar een
hele verhaal moet vertellen. En dan
goed werkend team geworden”,
nog is het de vraag of er begrip is.”
K
vertelt Karin.
Meedenken? Heb je vragen over mantelzorg?
Oprecht
Bespreek het met je leidinggevende
Balans
Vanaf januari heeft Karin een nieuwe
of mail naar:
De zorg voor hun zoon kostte Karin
functie, medewerker planbureau.
mantelzorgenwerk@regiotwente.nl.
GEKIEKT
K E R S T B I J E E N KO M S T R E G I O T W E N T E
Gelukkig hebben we de foto’s nog!
11
& MEER
Blik op... In 1938 werd de landelijke
Op zolder
‘Vereeniging van Directeuren van
Bij het opruimen van de zolder
Gemeentelijke Geneeskundige
kwam Ilona Reilink deze inentings
en/of Gezondheidsdiensten’
kaart van het Ministerie van
opgericht. Er was toen nog geen
Volksgezondheid en Milieuhygiëne,
landelijk dekkend netwerk.
het toenmalige RIVM tegen. Haar inenting tegen rode hond kreeg ze
In Twente waren er meerdere district
van de DGD Midden Twente.
gezondheidsdiensten (DGD). Deze
Jaarkalender Gezonde Leefstijl
gezondheidsdiensten waren onder-
Oproep
deel van de voormalige samenwer-
Heb jij nog oude krantenknipsels,
kingsverbanden: gemeentekring
oproepkaarten of andere herin
Landelijk komen er steeds
Almelo, gemeentekring Midden-
neringen aan de gezondheidsdienst
meer campagnes rondom
Twente en het samenwerkings
van vroeger? Stuur ze naar
allerlei gezondheidsthema’s.
verband Enschede. Deze zijn in
communicatie@regiotwente.nl
De meesten hebben tegen
1994 gefuseerd tot Regio Twente.
ovv ‘blik op’.
woordig ook de positieve insteek: verleiden tot, uitdagen, het goede voor beeld geven, et cetera.
12
De adviseurs Gezondheids bevordering hebben weer een jaarkalender opgesteld met geselecteerde nationale leefstijl campagnes waar we vanuit GGD Twente bij aansluiten. Zo hebben jullie in 2018 vast de IkPas-alcoholvrije borrel voorbij zien komen, de oranje ‘Regio’ fiets met appels in de mand voor de deelnemers aan de ‘Fiets naar je werkdag’. Of de aandacht voor de week van de Lentekriebels en de week van de Alfabetisering. Allemaal mooie voorbeelden van hoe je een gezonde leefstijl onder de aandacht kunt brengen of het een keer kunt ervaren. Uiteraard is de jaarkalender Gezonde Leefstijl geüpdatet voor 2019. Dus laat je ook dit jaar inspireren! Je vindt de jaarkalender op ggdtwente.nl onder het kopje professionals / gezonde leefstijl.
R IKO MET KE E U NKREUNBBRIIJE.K E E N K I JHKI E JE N D ..
Greetje Net, sociaal verpleegkundige TBC
6.45 uur
7.15 uur
8.00 uur
8.30 uur
9.30 uur
13
13.30 uur
15.00 uur
6.45 uur: De wekker gaat... 7.15 uur: Ontbijt. 8.00 uur: Op de fiets naar het werk. 8.30 uur: De dag start met het bespreken van een lopend contactonderzoek. Ons team bestaat uit medisch-technische medewerkers (MTM’ers), sociaal verpleegkundigen en een arts. 9.30 uur: Dagelijks zijn er spreekuren op onze afdeling waarin de MTM’ers risicogroepen screenen op tuberculose door middel van het zetten van een huidtest, bloedonderzoek en longfoto’s. Daarnaast is er een artsenspreekuur en zien de verpleegkundigen tuberculosepatiënten en mensen met een tuberculosebesmetting. 13.30 uur: Telefonische vergadering in verband met de voorbereiding van de agenda van ons tweejaarlijks multidisciplinair tuberculoseoverleg. Tijdens dit overleg komen management, artsen, verpleegkundigen en MTM’ers uit de provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel en Gelderland bij elkaar. 15.00 uur: Medicatie uitzetten in verband met een huisbezoek aan een nieuwe tuberculosepatiënt. Tuberculosepatiënten starten met vier soorten antibiotica. Medicatie moet zes maanden geslikt worden. 16.00 uur: Op huisbezoek bij een nieuwe tuberculosepatiënt. 17.30 uur: Thuis.
DWA R S
Onze kijk op vaccinaties
M
arie-José: Naast jeugdarts ben ik ook het eerste aanspreekpunt binnen de Jeugdgezondheid als het gaat om de medische kant van vaccinaties. Dat is een
taak die ik begin dit jaar heb overgenomen van stafarts Riet Haasnoot. Afgelopen periode stond vooral in het teken van de meningokokkenvaccinaties. Dit was een extra inentingscampagne voor kinderen van veertien jaar die dit jaar naast ons reguliere werk georganiseerd werd. Ik ben er trots op hoe de teams deze extra vaccinatieronde in hun lokale gemeenten op hun eigen manier hebben ingevuld. De opkomsten in Twente waren erg goed en we hebben ook veel aandacht van de media gehad. Dagelijkse praktijk Vaccinaties horen bij het dagelijkse werk van onze JGZ-collega’s. Zij zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Zij geven de vaccinaties aan kinderen in verschillende leeftijden. Voor een groot deel gebeurt dat op de
14
consultatiebureaus, maar voor de oudere kinderen worden ook grotere vaccinatiesessies georganiseerd. Naast het geven van de vaccinatie krijgt de JGZ een steeds belangrijkere rol in het voeren van gesprekken met ouders over vaccinaties. Landelijk daalt de vaccinatiegraad en dat betekent dat sommige groepen
Marie-José Sprakel Jeugdarts
meer risico lopen op ernstige ziekten. Ouders twijfelen soms door foute berichtgeving in de media over nut en noodzaak van inentingen. Ze zijn soms onterecht bang voor bijwerkingen. Het is belangrijk dat we hierover in gesprek gaan met ouders. Gelukkig vindt staatssecretaris Paul Blokhuis dat ook. Hij heeft aangekondigd dat JGZ-organisaties meer tijd hiervoor moeten krijgen. Samen sterk
In de rubriek ‘Dwars’ spreken twee
Collega’s op scholen en kinderdagverblijven horen vaak al snel als er sprake is van een uitbraak van een
collega’s uit verschillende werkvelden
bepaalde ziekte. Het is goed dat zij die signalen tijdig
met elkaar over een thema dat hen
doorgeven aan de collega’s bij AGZ. Dat kan helpen in
beiden raakt. Deze keer praten Marie-José Sprakel en Karel Soethoudt over hun werkzaamheden en kijk op vaccinaties.
het voorkomen van verspreiding. Ook als de collega’s van infectieziekten een melding doorkrijgen is het fijn dat zij de dienstdoende jeugdarts informeren via 053 - 487 6682. Zowel naar scholen als naar bijvoorbeeld gemeenten kunnen we dan samen optrekken.
DWA R S
K
arel: Het team infectieziekten van GGD Twente heeft een taak in het voorkomen en bestrijden van infectieziekten. Als arts infectieziektebestrijding wil ik natuurlijk weten
hoe iemand een infectie heeft gekregen en wil ik graag voorkomen dat er nog meer mensen besmet raken. Dat kan bijvoorbeeld door het geven van vaccinaties. Wij hebben vooral te maken met meldingsplichtige infectieziekten. Artsen en laboratoria melden deze ziekten aan het team. Na een melding van bijvoorbeeld Hepatitis A of B proberen we zo snel mogelijk de contacten in beeld te brengen en te vaccineren. De Hepatitis B vaccinatie geven we ook preventief aan risicogroepen voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Ook voor andere ziekten, zoals Rabiës, kan de GGD vaccineren als iemand gebeten is door een dier. Daarnaast ben ik samen met andere collega`s achterwacht voor vragen van de Travel Health Clinic (THC). Als medewerkers van de THC bijvoorbeeld medische vragen hebben over de werking van een vaccin bij iemand die een onderliggende ziekte heeft, kunnen ze bij ons terecht.
15
Gemeenten verantwoordelijk Met ingang van dit jaar is de gemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van het RVP (Rijks Vaccinatie Programma). Op basis van de beschikbare cijfers maak ik met de jeugdarts een analyse van de vaccinatiegraad. Bij een dalende vaccinatiegraad kijken we naar de mogelijke risico’s en kunnen we in overleg met de gemeente(n) kijken of we actie moeten ondernemen. Het is belangrijk dat we hierin samen optrekken. Ook intern werken we mooi samen. Zo hebben we vanuit de AGZ onze JGZ collega’s een kinkhoestvaccinatie gegeven met als doel het risico op kinkhoest voor kleine kinderen te beperken. Veranderende rol Het is ook fijn om met collega’s van gedachten te wisselen over onze veranderende rol. De nadruk komt steeds meer
Karel Soethoudt
te liggen op goede voorlichting en contact met inwoners
Arts infectieziektebestrijding
over nut en noodzaak van vaccinaties. Zeker nu er landelijk ook soms geroepen wordt om een vaccinatieplicht. Dat zijn ontwikkelingen die we niet toejuichen. Ik hoop dat we elkaar in de toekomst nog beter weten te vinden en onze samenwerking versterken. Als onze JGZ collega’s op scholen of kinderdagverblijven vragen krijgen over infectieziekten dan kunnen ze mensen in ieder geval altijd wijzen op ons meldpunt infectieziekten: 053 - 487 6840.
& MEER
Pizza-sessie team Seksuele Gezondheid Op 10 oktober 2018 kwam team
Marieke en Triston trapten af met een
presentatievorm, namelijk briefjes
Seksuele Gezondheid bij elkaar
pitch over de team overstijgende speer-
met speerpunten in opgeblazen
om speerpunten vast te stellen
punten, gevolgd door korte presentaties
condooms. De pizza's zorgden
waar ze zich als team in 2019 op
van de zes projectgroepen bestaande uit
ervoor dat zij er een prettig overleg
gaan focussen. Dat deden zij
doktersassistenten, verpleegkundigen
van konden maken en dat iedereen
onder het genot van een lekkere
en artsen. De projectgroep jongeren
met een volle maag om 19.00 uur
hap: pizza!
intermediairs kozen voor een andere
naar huis kon.
Team Infectieziekten is trots op
verpleegkundigen spelenderwijs over
verspreiding van resistente bacteriën
de serious game Infectionary,
hygiëne en infectiepreventiemaatregelen.
en virussen tegen te gaan is in de
een innovatieve leermethode
Al spelend worden in verschillende
praktijk heel belangrijk. Dat geldt
geschikt voor verpleegkundigen
levels cliënten verzorgd. Draagt de
natuurlijk ook voor het voorkomen
en verzorgenden werkzaam
cliënt een MRSA-bacterie bij zich? Of
van uitbraken van infectieziekten.
in de ouderenzorg. Spelen
is hij getroffen door het norovirus? Het
Gebruik van handhygiëne en
van Infectionary vergroot
nemen van de juiste maatregelen om
persoonlijke beschermingsmiddelen
16
Infectionary
de kennis van hygiëne en
(handschoenen, schort en een
infectiepreventiemaatregelen.
mondneusmasker) op de juiste
Marjon Veendijk, vanaf het
momenten, verkleint de kans op
eerste uur betrokken bij de
verspreiding van bacteriën en
ontwikkeling van Infectionary,
virussen. Een uitbraak van MRSA,
vertelt over de game.
BRMO, noro of griep kan daardoor voorkomen worden.
E-learnings kennen we vast allemaal wel. Door te werken met een
Meer weten over Infectionary?
spelelement is het leereffect van
Kijk dan op ggdtwente.nl/Infectionary.
een serious game nog groter. Met
Hier kun je ook de leuke trailer van
deze game zetten we in op onze
Infectionary kijken. Of neem contact
preventieve taak. Infectionary
op met Marjon Veendijk via
leert namelijk verzorgenden en
m.veendijk@ggdtwente.nl.
HEJ ‘T AL HEURD?
B E WO G E N J A A R
Nieuws van 2018
gt
aar vraa n e t n e w T test vaker soa
Het was een bewogen jaar, met onder andere de meningokokkenvaccinaties, de kindmonitor en de seksuele gezondheid van de jeugd. Een terugblik op een aantal nieuwsfeiten van 2018.
Anticonceptie camper in Enschede
Toename schurft in Twente
GGD Tw ente zet Basiss chool Heeckere n in het zonne tje 17
Specia
ar GGD doet onderzoek na gezondheidsrisico’s ondergelopen woningen Enschede
GGD: Lev en voor Twentse kinderen prettiger , alcohol blijft aan dachtspu nt
le ond erzoek Ensche skame r in de voo r b e t e dna ve re ops poring rkrach ter
ueel s k e s n e elding Aantal m egenomen in o geweld t Achterhoek n Twente e
Griepepidemie in Twente
Eerste dorpen begonnen met inenting Meningo kokkenziekte: “Neem de prik”
METEN IS WETEN
I N Z I C H T E N E N U I T KO M S T E N U I T D E K I N D E R M O N I TO R 2 0 1 8
Kinderen nog gezonder laten opgroeien Gezondheidbevorderaars Marieke Bunnink en Marlie Cerneus nemen je graag mee in de uitkomsten van de Kindermonitor.
D
e Kindermonitor is een groot
Kindermonitor
kinderen dan in 2013 mogen voor
onderzoek onder ouders
We nemen je graag mee in enkele
hun 18e verjaardag van hun ouders
van kinderen van 0-12 jaar
inzichten uit de Kindermonitor.
een slok alcohol proberen, een glas
in Twente. Bijna 10.000
• Het percentage Twentse kinderen dat
alcohol drinken of meerdere glazen
elke dag water drinkt is sinds 2013
alcohol drinken. Wel verschillen
lange, anonieme, online vragenlijst
toegenomen van 41% naar 65%.
onderling gemeenten behoorlijk in
ingevuld met allerlei vragen over de
• In 2013 had één op de vijf gezinnen
Twentse ouders hebben eind 2017 een 18
hoe tolerant ouders zijn. • Kinderen met een verhoogde
gezondheid (in brede zin: van meedoen
moeite met rondkomen en in 2017
aan de samenleving tot gezonde
nog maar één op de tien. De helft
SDQ (score voor indicatie van
leefstijl), het opgroeien en opvoeden
van de kinderen die in deze gezinnen
psychosociale problematiek) hebben
van hun kinderen. De uitkomsten
leven heeft last van spanningen
vaker ook andere problemen
hebben veel inzichten opgeleverd. Deze
in het gezin. En een derde van de
dan andere kinderen? Ze spelen
waardevolle informatie kunnen onder
ondervraagde ouders wil geen
bijvoorbeeld minder vaak buiten,
andere gemeenten en natuurlijk wijzelf
gebruik maken van hulp van de
verzuimen meer van school, zijn
gebruiken om te zorgen dat kinderen
gemeente voor gezinnen die moeite
minder weerbaar en worden vaker
nog gezonder opgroeien. Het leuke is
hebben met rondkomen, zoals het
dat deze informatie op allerlei beleids
Kindpakket?
terreinen te gebruiken is. Het is namelijk
• Ouders ervaren het ouderschap als
gepest volgens hun ouders. • Kinderen van ouders met een lage opleiding hebben in veel
relevant voor de omgevingswet, voor
leuk en goed, maar soms ook als
opzichten een slechtere fysieke en
onderwijs, voor ruimtelijke ordening
pittig en zwaar. Vaak worden deze
mentale gezondheid en slechter
en natuurlijk ook voor jeugdbeleid en
woorden in combinatie met elkaar
gezondheidsgedrag dan kinderen van
gezondheid. De uitkomsten presenteren
gebruikt. Het is dus pittig, maar
ouders met een hoge opleiding.
we aan gemeenten en organisaties uit
ook leuk.
Twente en die reageren erg positief.
• Kinderen spelen, naarmate ze ouder
Meer uitkomsten?
Met het inzicht dat we geven kunnen
worden, elke dag steeds minder
Dit zijn slechts een paar inzichten.
gemeenten bepalen aan welke
buiten. Als ouders iets missen in de
We hebben nog veel meer onderzocht
knoppen ze moeten draaien voor
buurt, dan is dat vaak een veilige
en dus ook nog veel meer uitkomsten.
effectieve oplossingen. Onze wens is
speelplek (11%), contact met andere
Je kunt het allemaal terugvinden op
dat gemeenten en organisaties hun
kinderen (11%), een grasveld of
Twentse Gezondheidsverkenning
beleidskeuzes meer gaan baseren op data. Want als je weet hoe het ervoor staat kan je betere keuzes maken.
trapveldje (8%). • Ouders worden strikter in regels als het om alcohol drinken gaat. Minder
(www.twentsegezondheidsverkenning.nl). Of heb je vragen, mail dan naar Marieke Bunnink of Marlie Cerneus.
H I E R KO M T E E NCRAURBTO R IO EN K
In de wandelgangen... “Liza, zorg jij dat die client van 15 uur ook toestemming geeft voor het gebruiken van hun gegevens?”
toestemming AVG: ondubbelzinnig... geïnformeerd... specifiek...
welkom bij de GGD! Wilt u even deze papieren ondertekenen? voor alle toekomstige contacten, zijn we direct klaar!
19
IN
G M
ZO GEZOND MOGELIJK ZIJN EN BLIJVEN
ERS TWE N T
G N I V E
E
ID E L
ON W
B
Werken aan een gezonde Twentse samenleving
E
L
EE F O Aantal medewerkers 382
Percentage
Percentage
Oudste
Jongste
(inclusief stagiaires/gedetacheerden/
vrouwen 92,7%
mannen 7,3%
medewerker 70
medewerker 19
inhuur/derden etc.)