2015, editie 2
VERZAMEL
"Het leek wel een oefenscenario op Troned, maar dit was echt"
1
Jubilarissen
Agenda
BRANDWEER JUBILEUM Edwin Baan Christian Ligtenberg Frank Tijhof Ruben Siegerink Marion Zuidinga Vink Egbert Alberts Andre Jaspers Faijer Henk Kerkdijk Remco de Vries Lense Bakker Freddy Maulany
20 juni 20 juni 20 juni 26 juni 26 juni 21 24 juni 21 augustus 28 augustus 29 augustus 13 september
10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 12,5 jaar 15 jaar 15 jaar 15 jaar 15 jaar 20 jaar 20 jaar
Rene Remmers Berend Veneklaas Jan Averdijk Ruud Bakker Rene de Mönnink Rene Schage Joop Coes Dave de Leeuw Martin Bosma Martinus Kromhof Ko van Wijland
Open dag kazerne Holten Chauffeursdag, Troned NK beachvolleybal Utrecht NK wielrennen, Nieuwegein Derde dag Twentse golfcompetitie, De Koepel Nijmeegse Vierdaagse, Nijmegen Vierde dag Twentsche golfcompetitie, Driene Officiele opening kazerne Vroomshoop Open dag kazerne Vroomshoop Singelloop, Enschede
Info over sportactiviteiten: p.peperkamp@brandweertwente.nl
AMBTELIJK JUBILEUM Luc Kamphuis Harald Schulten Mireille Bus van der Meer Fred Foppen Gérita Landeweerd Baan Bart Loohuis Douwe Bruinsma Nikee Soesan Monique Holsbeek Morssinkhof
20 jaar 20 jaar 25 jaar 25 jaar 25 jaar 25 jaar 30 jaar 30 jaar 35 jaar 35 jaar 35 jaar
12,5 jaar 12,5 jaar 12,5 jaar 12,5 jaar 12,5 jaar 12,5 jaar 12,5 jaar 12,5 jaar 25 jaar
Tweets Tweets
Yvette Geusendam @YvetteGeusendam
Ondertussen op Twitter
Voorlichting na woningbrand voor bewoners Coldstream Paashaas @paashaas_Brandweer Tweede Paasdag, 6 april, gaan@BrandweerTwente we in de bossen van Twente te Hengelo in het stadhuis Safety Campus weer #paaseieren zoeken. Doe je mee? #brandveiligleven Aanmelden: communicatie@brandweertwente.nl
VOORLICHTING NA WONINGBRAND
Stephan Wevers @StephanWevers
Hans Hazebroek @h_hazebroek Het is alweer 15 jaar geleden: de Vuurwerkramp. Paul, Theo, 110 van @BrandweerTwente uitgerukt voor spannende Gerard & Hans; we’ll never forget. melding #commandovoering @Brwacademie... Opschaling middelbrand
Mathijs Wevers Noordink @fctmathijs Stephan @StephanWevers Goed bericht Vanavond maarontvangen, ff spelen engeslaagd kennis opvoor doen.brand! Het @BrandweerTwente kwadrantenspel, mooi initiatief van de club @Brandweerdoctri
Maarten Smelt @MaartenSmelt David Bornebroek @DavidBornebroek Veel collega’s uit het vak ontmoet, goede workshops #Rode Kruis Nederland op bezoek bij #RiskFactory en en kennis uitgewisseld! Landelijk seminar #inkoop #Zuidkamp ter bespreking samenwerking. Veiligheidsregio’s geslaagd! @IFVtweet
Loes Hilbrink @LoesHilbrink Roel Cazemier @Roelcazemier RT @pvdmeersch: Beroep waarin Nederlanders meest Brandweerhebben: Denekamp heeft zijn oude Ford Thames vertrouwen brandweerman. Minst: politicus. Tvweer terug. Gerestaureerd door net oudboven… leden! Glorie uit 1963. presentator in middenmoot,
15 JAAR GELEDEN: DE VUURWERKRAMP
RTVOost @rtvoost VIDEO: brandweervrouwen DennisAantal Wiggers @twittukker in Twente verdubbeld, maar moeten er nog meer worden http://bit.ly/15v2vkK de brandweerklassieker: kat in de boom. Mick staat na #rtvoost
3 dagen weer met 4 pootjes op de grond. Altijd leuk om mensen weer gelukkig te zien!
GESLAAGD VOOR BRAND! 2
VERZAMELSTUK
04
Van de redactie
5
Brandweerproat
6
Kuierhook: Het regionale
VERZAMEL
STUK
Inhoudsopgave
oefenprogramma 7
5 vragen aan… Anko Lammers
8
Wie heeft The Passion?
10
Bijzondere inzet hoogwerker Aanbesteding portofoons
11
In the hotseat
12
Eerste steenlegging Vroomshoop Woningbrand Markelo
13
Kazerne uitgelicht: Glanerbrug
14
A drone from Down Under
16
Tweekapper verwoest aan Blokweg Vroomshoop
17
Winst door gezamenlijk aanbesteden!
18
Team Advies van de sector Brandveiligheid...
2015, editie 2
Wat doen wij nou eigenlijk? 20
De Brandweerdoctrine: defensieve binnen inzet
21
Herdenking 4 mei 2015
22
Succesvolle USAR oefening op Troned
24
Kind bevrijd uit drijfzand Borne Brandonderzoek verbonden aan opleiding Forensisch Onderzoek van Saxion
Vanuit communicatie Loes Hilbrink
25
Hoe train je een BVLer?
26
Verbinding tussen medewerkers en organisatie
28
Vier kinderen in brandende woning
29
Fit for the job
30
Het verhaal van De Kelders Leeuwarden
32
Repressieve mensen voor de klas, je moet het maar kunnen!
Postadres redactie Verzamelstuk T.a.v. Irene Mazeland Postbus 1400, 7500 BK Enschede verzamelstuk@brandweertwente.nl Vormgeving en realisatie
Kazernering Almelo 33
Brand in caravanloods Geesteren
34
Pilot variabele voertuigbezetting
36
De Kennisbak van Brandweer Twente
37
Voorlichting na brand
38
Zeer grote brand woonboulevard Almelo voorkomen
21
Redactie Erik Meijerink Tanja Guyken Hilde Slagers Heidi Oude Rengerink Wendy Franke Irene Mazeland Chris Schrik Eline Boxem Gilbert ten Berge
37
Geen Blad voor de Mond BV Lasondersingel 149151 7514 BR Enschede tel. 053 460 9002 info@geenbladvoordemond.nl www.geenbladvoordemond.nl Oplage 1.550 exemplaren Coverfoto 112 Twente Overname van artikelen alleen met bronvermelding toegestaan. 3
REDACTIE
De redactieleden
Klaar voor de vakantie? Daar is ie weer! Het Verzamelstuk. Of het nu met het vliegtuig richting de zon is of met de auto naar de
Eline
camping: er is vast wel een plekje in je koffer voor het Verzamelstuk.
Chris
Hilde
Irene
Tanja
Erik
Heidi
Wendy
Gilbert
4
VERZAMELSTUK
In deze uitgave weer volop artikelen. Voordat een Verzamelstuk uitkomt, vinden eerst twee redactie vergaderingen plaats. Tijdens de eerste redactievergadering merk ten we op dat het de afgelopen weken relatief rustig is geweest. Op het GRIP 2 incident in Diepen heim na en de zeer grote brand in de caravanstalling in Geesteren, waren er weinig grote incidenten. En als we dan in zo’n eerste verga dering zitten, vragen we ons wel eens af of we wel voldoende kopij hebben om de volgende editie te vullen. Want incidenten horen nu eenmaal echt in het Verzamelstuk! Vervolgens maken we een rondje langs de verschillende sectoren. Wat zijn lopende projecten? Waar kunnen we mensen vragen om iets over hun werk te vertellen? Gelukkig hebben we uiteindelijk altijd ruim voldoende artikelen. Het eerste dat ons inviel: we moeten Niels Noordink bedanken voor zijn input de afgelopen edities van het Verzamelstuk. Hij is klaar met zijn opleiding man schap A. Niels, het was erg leuk om je ervaringen in de manschap opleiding mee te lezen, ontzettend bedankt hiervoor! In maart vond op Troned weer de USAR oefening plaats. Bijzonder om te zien hoe de verschillende
teams volledig zelfvoorzienend hun werk kunnen doen. Leuk om zo’n oefening eens van dichtbij mee te maken. Bizar is het dan als je kort na de oefening hoort van de aardbeving in Nepal en deze USAR mensen ook op het vliegtuig had den kunnen stappen om hun werk in de praktijk uit te voeren. In deze editie ook een artikel waaraan de verschillende sectoren en teams hun bijdrage hebben ge leverd: de brand op de woonbou levard in Almelo. Dit incident riep bij verschillende mensen zoveel vragen en reacties op, dat we er een artikel aan hebben gewijd. Voor mij was dit mijn laatste Verzamelstuk als redactielid. De afgelopen jaren heb ik met veel plezier artikelen opgevraagd bij collega’s, stukjes geredigeerd en geschreven. Allen nogmaals be dankt voor jullie input. Voor mij is de tijd die ik aan het Verzamelstuk kwijt ben, niet meer te combi neren met m’n dagelijks werk en daarom heb ik besloten mijn stokje over te dragen. Mijn plek in de redactie vult een 'oude be kende' Gilbert ten Berge, welkom terug! Rest mij slechts jullie allen alvast een hele fijne vakantie toe te wensen! Eline Bruns-Boxem
COMMANDANT
Brandweer proat!
Leren door te ‘gamen’ is leuk en leerzaam. En uit onderzoek blijkt ook dat de informatie beter beklijft en dat vaardigheden makkelijker toegepast worden. We noemen dit met een duur woord ‘serious gamen’ en het wordt meer en meer gebruikt in ons reguliere onderwijs.
De kinderen die vanaf dit najaar op onze Risk Factory komen, worden met een ‘serious game’ in de klas voorbereid op het bezoek. Ze gaan spelenderwijs leren over veiligheid in huis en ‘hoe te handelen’ als het misgaat. Serious gaming is op de basis scholen een regulier onderdeel van het leerproces ge worden. En het is een kwestie van tijd dat serious gamen ook een vast onder deel zal worden binnen onze vakbekwaam heidsorganisatie. Medio dit jaar zal de Elektronische Leer Omgeving (ELO) zijn intrede doen als online systeem voor de
digitale ondersteuning van het brandweeronderwijs. Er gebeurt dus al veel op dit gebied. Maar naast leren door te gamen, is er nog een uitstekende methode om te leren (ook weer met zo’n mooie Engelse naam): the challen ge. Een challenge betekent dat je met elkaar de uitdaging/strijd aan gaat om te winnen, maar ook om van elkaar te leren. Het koppelen van kennisontwikkeling aan wed strijden is iets wat nieuw is voor de brandweer en wat zeker zou passen binnen onze branche. We kennen natuurlijk de brandweer wedstrijden in de huidige vorm. Het zou het ook eens waard zijn om te kijken of we andere wed strijdvormen kunnen introduceren. Innovatiewedstrijden op thema’s, internationale wedstrijden om te
leren van buitenlandse collega’s, brandweerwedstrijden waarbij ‘leren van’ het thema is en telkens andere tactieken/technieken ge bruikt worden, onderlinge ‘battles’ op het gebied van hulpverlening etc. Mooie uitdagingen om eens mee aan het werk te gaan! Er worden tal van activiteiten op sportgebied georganiseerd. Zo ook het rugbytoernooi. Een aantal collega's zijn de challenge aangegaan om elkaar 'over de streep te trekken'. Een mooi initiatief! Wedstrijden prikkelen toch... Let the games begin!
Stephan Wevers Commandant brandweer
5
INTERVIEW
Kuierhook: Het regionale oefenprogramma Vanaf 1 januari 2014 werken we met een centraal oefen programma. Voor die tijd kende ieder korps (nu kazerne) nog een eigen oefenplanning. Anderhalf jaar verder kijken we naar de effecten die het centrale programma tot nu toe heeft gehad en welke stappen er zijn gemaakt. We hebben Ron van Rennes (oefenleider) en Gerard Effing (Teamleider Opleiden & Oefenen) gevraagd om hierover in de Kuierhook eens van gedachten te wisselen. De planning van alle oefen avonden/dagen worden nu centraal gedaan. Welke voordelen heeft dat? Gerard begint meteen enthousi ast: “Ons beleid is dat de vakbe kwaamheid van iedere brandweer man en vrouw aan de minimale eisen voldoet. Dit betekent dat we naar meer eenheid moesten. De eerste stap was het aanbieden van gelijke trainingen. Dat vroeg ook om een centrale planning. Het heeft voordelen, zoals de bewaking van de inhoud, kwaliteit en het plannen van de daarbij horende getrainde instructeurs.” Voor Ron ligt het grootste voordeel in het weten wat erop het programma staat. “Hierdoor is het voor ons als oefenleiders/KC makkelijker om eventueel geschikte oefenlocaties te vinden. Ook de aanwezigheid
6
VERZAMELSTUK
van (kern)instructeurs staan al in de planning vermeld, waardoor het afstemmen makkelijker gaat.” Gerard ziet ook nadelen. “We zijn hierdoor ook minder flexibel. We oefenen ongeveer 90 ploegen. Verschuiven betekent vaak veel veranderingen. Inhalen van een oefening blijkt soms erg lastig.” Welke voordelen heeft dit op de oefenavonden/dagen zelf? Ron antwoord hierop: “De be nodigde oefenmaterialen zijn al aangeleverd door logistiek. Samen met de aangeleverde lesbrief en de (kern)instructeur is het enkel nog ensceneren van de oefening.” Het is er dus gemakkelijker op gewor den. Gerard vult daarop nog aan: “We bieden iedereen een zelfde basis om vakbekwaam te kunnen blijven. Tijdens de dagen zijn we in staat om de kennis en vaardig heden realistisch te vergroten.” Krijgt nu iedereen binnen Brand weer Twente dezelfde les en hoe wordt dat georganiseerd? Gerard geeft aan:
“We ernaar streven dat iedereen dezelfde les krijgt, maar dat is niet altijd haalbaar. Er zijn veel factoren die een rol spelen. We werken met kerngroepen, oefendraaiboeken, goed voorbereidde instructeurs (traindetrainer sessies), we roos teren centraal in en zorgen voor feedback vanuit de kazernes. Daar waar nodig stellen we bij. Hierdoor bereiken we al veel eenheid, maar de uitvoering van de oefeningen blijft afhankelijk van de invulling door de instructeur.” Ron vult hier bij nog aan: “Door de aangeleverde lesbrief met oefendoelen en de aanwezigheid van de (kern) instructeur wordt de kwaliteit van de oefening gewaarborgd en blijven de lessen nagenoeg iedere keer hetzelfde.”
We bieden iedereen een zelfde basis om vakbekwaam te kunnen blijven
INTERVIEW
5 vragen aan... ANKO LAMMERS
Stel je even voor: Hallo, ik ben Anko Lammers, 45 jaar, getrouwd met Helga en heb het geluk dat zij twee prachtige en gezonde kinderen heeft waarvoor ik ook mag zorgen als stiefvader. Naast de brandweer vind ik het leuk om? Ik ben als jochie begonnen als drummer in een gospelband. Via rock, punk en heavy metalbands speel ik nu bij de Ierse folkband the Beggars’ Clan. Samen met mijn vrouw heb ik anderhalf jaar een muziekcafé gehad. We zijn toen hele maal vanaf nul begonnen en deden alles zelf. We hadden wekelijks bands vanuit de hele wereld bij ons op het podium. Het werd ons na anderhalf jaar teveel, omdat we ook allebei nog elders werken. Het café bracht helaas niet genoeg op om personeel aan te nemen. Dus hebben we de knoop doorgehakt en hebben het café verkocht. Dat was pijnlijk, maar we zijn er trots op dat we het avontuur wel zijn aangegaan. Verder rijd ik motor, bivakkeer ik in de bergen, verzamel whisky’s en heb op 26 april jongstleden mijn eerste marathon gelopen in Madrid. Op welke plek buiten Nederland zou je een jaar willen wonen en waarom? Je mag mij overal droppen en ben met heel weinig tevreden. In 2010 ben ik een maand naar Nepal geweest en heb onder andere twee weken vrijwillig in een weeshuis gewerkt. Elke ochtend
poetste ik de schoenen van de kinderen. Zij gaan daar in uniform naar school en glimmende schoenen zijn een must. Vijf meter buiten de poort zitten ze al weer onder een dikke laag stof. Na de tweede ochtend vroeg ik me af ‘Waarom al die moeite voor niets?’. Maar wanneer je elke morgen dertig snotneuzen (letterlijk en figuurlijk) om je nek hebt hangen om je te bedanken, weet je het… daarom! Hoe heeft jouw afgelopen werkweek eruit gezien? Maandag gekeurd (score G1) en werk overleg gehad met het team Object informatie. Dinsdag verschillende over leggen met betrekking tot de werving van vrijwilligers, chauffeurs en bevelvoer ders. Dinsdagavond instructie gegeven in Oldenzaal en woensdag samen met Gerke Spaling naar een landelijke bijeen komst IOV in Gouda geweest. Tot slot heb ik vrijdag een sessie 'traindetrainer' asbest bijgewoond in Deurningen en daarnaast had ik afgelopen week dienst als OvD.
te laat was… Aangekomen op de kazerne hoorde ik dat mijn vader in die auto zat… Mijn vader heeft op jonge leeftijd polio gehad en ik ken hem niet anders dan dat hij met krukken liep. Hij kon zichzelf niet uit de auto redden. We hebben daarna nog zestien jaar van z’n wijsheid, onuit puttelijke positiviteit, handelsgeest en droge humor mogen genieten. Ik geef het stokje door aan Tonny Lage Venterink, omdat Ik hem verder niet ken dan alleen aan de koffietafel in Rijssen. Hij kan prachtig ver tellen met veel humor… ik mag dat wel!
Wat heeft de meeste indruk gemaakt in je brandweervak? Dit was de melding autobrand in Vriezenveen, 14 maart 1995. Tijdens het aanrijden vanaf mijn werk naar de kazerne zag ik de brandende auto staan. Omstanders hebben de bestuurder uit de auto getrokken. Hij had zware brand wonden. Onderweg kwam ik de TS tegen en baalde ik dat ik te laat was voor de eerste uitruk. Achteraf ben ik blij dat ik 7
STRATEGIE & ONDERSTEUNING
Wie heeft The Passion? Op donderdag 2 april was het Witte Donderdag en dan wordt The Passion live uitgezonden. Dit jaar vond dit grote evenement plaats in het centrum van Enschede. Bij deze uitvoering van The Passion wordt het kruis gedragen vanaf de locatie waar de vuurwerkramp plaatsvond naar het Van Heekplein in het centrum van Enschede. Het kruis weegt ongeveer 400 kilo en wordt altijd gedragen door een groep mensen uit de regio. Dit jaar was de eer aan acht brandweercollega’s uit Twente.
Stephan Wevers: Met trots heb ik vanavond in Enschede naar jullie gekeken!
8
VERZAMELSTUK
STRATEGIE & ONDERSTEUNING
Wie hebben meegedaan? Uiteindelijk hebben namens de brandweer acht kruisdragers meegelopen. Dat waren Bert Bolte, Stevin Bruijn, Jeroen Brouwer, Jeroen Peterinck, Herman Koers, Jeroen Kuipers, Jan Olde Hampsink en Bert Voorhuis. In twee ploegen van vier personen waren zij het stuur van het kruis en brachten zij deze tezamen met andere kruis dragers naar de plek van bestem ming. De organisatie gaf tijdens het lopen aan dat ze blij waren met de brandweermensen vooraan het kruis. Wat was de reden voor jullie om mee te doen? “Als Christen vind ik het Paas verhaal het mooiste verhaal uit de Bijbel en als brandweerman was de vuurwerkramp voor mij destijds de aanleiding om bij de brandweer te gaan”, vertelt Jeroen Brouwer. Bert Voorhuis vroeg op het laatste moment of hij nog mee
kon doen en toevallig hadden ze nog een kruisdrager nodig. “Het leek mij een bijzondere ervaring om aan zo’n evenement mee te doen, mede door mijn brandweer achtergrond en de plek waarvan we vertrokken”, vertelt hij. Jeroen Peterinck was zelf aanwezig bij de vuurwerkramp. “Het was destijds een bijzondere, maar negatieve gebeurtenis en om nu terug te gaan naar dezelfde plek, maar dan vanuit een positieve gebeurtenis, was voor mij de aanleiding om mee te doen.” Herman benoemt
vertrokken, vond ik heel bijzonder”, vertelt Bert Bolte. “De hele tocht was indrukwekkend en ook de persoonlijke motivaties van andere kruisdragers heeft me geraakt. Daarnaast vind ik het bijzonder dat we de kruisdood van Jezus in Nederland op deze manier met 3,5 miljoen mensen hebben her dacht. Ik haal persoonlijk ook veel energie uit het geloof.” Herman voegt er aan toe dat, naast dat hij het ook indrukwekkend vond, hem is bijgebleven dat collega’s er eerst heel lachwekkend over deden
“Het lopen met het kruis heeft veel indruk op me gemaakt, meer dan ik verwacht had!” daarbij ook het eerbetoon naar de slachtoffers van de vuurwerkramp en in het speciaal voor de omgeko men collega’s. Hoe vonden jullie het? “Het was voor mij een onverge telijke ervaring”, zegt Jan. “Om te vertrekken met het licht van het kruis op onze schouders vanaf de duistere plek waar de ramp zich heeft voltrokken, heeft diepe indruk gemaakt.” “De onderlinge sfeer, het vertrek vanuit Roombeek, de vele bezoekers en de stilte toen we
en dat er later toch met respect naar is gekeken, omdat men er over na is gaan denken. Ook Jeroen Brouwer was onder de indruk om met zo’n groot verlicht kruis door een haag van zwijgende mensen te lopen. “Ik vond het een eer en een voorrecht om mee te mogen doen”, vertelt hij. “Ik heb van de totale productie weinig meegekregen, maar thuis heb ik de uitzending teruggekeken en ik was trots op het resultaat en de bijdrage die ik heb mogen leveren.” De anderen kun nen niks anders dan dit beamen.
Foto: Daisy ten Nijenhuis
Eind 2014 is de Betrokkenheids monitor in het leven geroepen (te vinden op Vnet onder VRT Plein). Op deze pagina is het mogelijk om ideeën aan te dragen voor nieuwe peilingen en polls. Zo vonden Chaka Geerdink en Tanja Guyken, als beheerders van deze pagina, ook de suggestie van Stevin Bruijn om te kijken of we als Brandweer Twente een bijdrage konden leveren aan The Passion. Inmiddels was bekend dat The Passion naar Enschede zou komen. Zodoende dat Stevin op het idee kwam om deze vraag in de Betrokkenheidsmonitor te delen. Tanja en Chaka hebben contact opgenomen met de EO om te kijken of er mogelijkheden waren om hier aan mee te werken. Zij reageerden erg enthousiast en wilde graag een aantal kruisdragers namens de brandweer. Zo geschiedde dat er een oproep werd geplaatst op Veiligheidsnet en via de KC’s voor kruisdragers.
9
REPRESSIE
Bijzondere inzet hoogwerker Op 27 maart hebben we wel een hele bijzondere PRIO 1 dienstverlening gehad bij het Medisch Spectrum Twente in Enschede.
met de hoogwerker. We waren nog maar net klaar, of zagen in de verte de heli al aankomen. Na de landing hebben we de patiënt naar beneden gebracht en gewacht totdat de heli weer vertrok.
Dit zijn uitrukken die je niet iedere dag meemaakt. Björn Mekkelholt, Manschap
Foto: Laurens Esveldt
De lift die gebruikt wordt om patiënten van het helikopterplatform naar het nieuwe MST te kunnen vervoeren, ging voor ongeveer een week buiten dienst. Om het helikopterplatform te kunnen blijven gebruiken is een plan bedacht om voor spoedgevallen de hoogwerker te gebruiken om de patiënten van het platform te halen. In een eerder lesblok hadden we dit scenario al eens geoefend. Daarbij hebben we onder andere gekeken waar we de hoogwerker het best konden opstellen. Een week voor de reparatie aan de lift hebben we een draaiboek ontvangen.
Foto: Laurens Esveldt
Bijkomende uitdaging was dat de blusvoorziening van het heliplatform tijdelijk buiten werking was in verband met reparaties. We hadden tien minuten de tijd voordat de traumaheli zou arri veren. We hebben snel de waterwinning gereed gemaakt, de brancardsteun geplaatst en twee hd-stralen opgevoerd
Aanbesteding portofoons In februari heeft de rechtbank in Den Bosch een uitspraak gedaan in het aangetekende hoger beroep in de zaak IBARC (Interregionale Brandweer Aanbesteding Rand apparatuur C2000). De rechter heeft bepaald dat het perceel objectportofoons stop gezet moet worden. Met andere woorden, er mogen nog geen portofoons besteld worden. Dit was voor ons een enorme tegenvaller, aangezien de noodzaak voor vervanging
10
VERZAMELSTUK
van objectportofoons steeds hoger wordt. Maar er is ook goed nieuws. De uitspraak van de rechter is beoordeeld door de landsadvocaat. Het perceel met de Tetra-portofoons was tijdelijk ook gestaakt, maar is inmiddels weer vrijgegeven. Daarom hebben we in mei kunnen besluiten om de Tetra-portofoons (inclusief accessoires) zo snel mogelijk te bestellen. Dit hebben we in week 21 gedaan. “We zijn blij dat we nu eindelijk
de portofoons hebben besteld, want daarmee blijft onze veiligheid geborgd. “Goede communicatie tussen diverse eenheden kan immers van levensbelang zijn”, vertelt projectleider Mark Bokdam. “Naar verwachting worden ze in de zomerperiode uitgeleverd, zodat we vanaf september kunnen starten met de uitrol van de nieuwe portofoons. De projectgroep is bezig met een planning (programmering, inbouw, opleiden & oefenen), zodra die af is, wordt deze gedeeld met alle kazernecoördinatoren.”
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
w
In the hotseat Wanneer er bij een willekeurig BRZO bedrijf (Besluit risico’s zware ongevallen) een incident is, worden de bedrijven nog wel eens overvallen door het grote aantal hulpverleners die het terrein op komen stormen. Er wordt dan een grote container ergens in de buurt van het incident geplaatst vanwaar de incidentbestrijding gecoör dineerd wordt. Voor de hulpverlenings diensten is dit business ‘as usual’. Maar vanuit de bedrijfskant roept dit vaak wel vragen op of zijn er andere verwachtin gen over wie nu waar precies over gaat. Dit blijkt ook uit de evaluaties van GRIP incidenten waarbij er best wel sprake is van spanning tussen de belangen van het bedrijf en de algemene veiligheid. Hierbij komen dan vragen aan de orde als: • Wie communiceert wat over het incident en welke rol heeft het bedrijf hierin? • Wordt het bedrijf tijdens een incident door hulpverleners overgenomen of heeft de directie ook inspraak in de bestrijding van het incident? • Hoe werkt nu eigenlijk zo’n COPI? • Wat moet het bedrijf doen wanneer de hulpverleners weer vertrokken zijn?
elkaar gesproken over hoe je omgaat met de verschillen in belangen tijdens een incident. Vervolgens hebben we de aanwezigen ook daadwerkelijk in de hotseat gezet door ze in de COPIbak een realistisch scenario te laten ondergaan. Hierdoor kreeg men een goed beeld van de vragen die gesteld worden tijdens een incident. Het concept van deze dag is landelijk opgemerkt met als gevolg dat we in april drie workshops gegeven hebben op het National Safety at Work congres in Rotterdam. Onze workshops waren als eerste volgeboekt en ook hier hebben we bedrijven aan het denken gezet over de wijze waarop de samenwerking met de crisisorganisatie verbeterd kan worden.
Verder zijn we in contact gekomen met de branchevereniging voor chemie bedrijven die op de Twente Safety Campus volgend jaar een congres voor haar leden wil gaan organiseren waarin we deze workshop ook gaan aanbieden. Kortom: we hebben veel enthousiaste reacties gekregen en het heeft bedrijven aan het denken gezet of de wijze waarop het nu vaak op papier geregeld is wel goed genoeg is. De bedrijvendag en de workshops zijn ontstaan uit een mooie samenwerking tussen het Veiligheids bureau, sector Brandveiligheid en sector Vakbekwaamheid & Kennis. Ymko Attema, Teamleider Kenniscentrum
Met dit in het achterhoofd heeft Veiligheidsregio Twente op 29 januari een BRZObedrijvendag georganiseerd. Tijdens deze dag is uitleg gegeven over hoe de crisisorganisatie werkt. Er is met
11
KAZERNENIEUWS
Eerste steenlegging Vroomshoop
Op 10 april was het moment om de eerste steenlegging en het hoogste
punt van de (ver)bouw te vieren. Op een prachtige zonnige middag werd door commandant Stephan Wevers en de burgemeester van Twenterand, Cornelis Visser, de vlag in top gehesen. De heren hebben symbolisch ook de eerste steen in het gebouw gelegd. De bijeenkomst was, zoals we gewend zijn van Vroomshoop, goed georganiseerd en verzorgd. Inmiddels zitten we in de eindfase van de bouw, de kazerne wordt halverwege juni opgeleverd. Per 1 juli wordt er weer uitgerukt vanaf het Plantsoen 8, maar dan vanaf een prachtige ‘nieuwe’ kazerne.
Woningbrand Markelo Net voor middernacht ontstaat er brand in een woning aan de Worsinkweg in Markelo. Er komen meerdere meldingen binnen bij de meldkamer en de vlammen slaan al uit het rieten dak. Daarom wordt gelijk opgeschaald naar middelbrand. Zowel Markelo als Goor rukken uit met een TS, ook een hoogwerker uit
VERZAMELSTUK
De humor ligt op straat
Rijssen, een tankwagen uit Holten en Nijverdal worden ingezet. Na een eerste verkenning blijkt ook de bovenverdieping van de woning al volledig in brand te staan. Het is zo heet in de woning dat een binnenaanval niet meer verantwoord is, dus het wordt vanaf de buitenzijde blussen. Om half vier is de brand meester, maar we zijn nog tot in de ochtend bezig geweest met nabluswerkzaamheden. We hebben niet kunnen voorkomen dat de woning volledig is uitgebrand. Voor de bewoners van de woning wordt vervangende woonruimte gezocht. Over de oorzaak van de brand is nog niets bekend. Gelukkig hebben zich geen persoonlijke ongelukken voorgedaan.
12
Foto: Emiel Geerding - EMG fotografie
Aan het begin van dit jaar stond er aan het Plantsoen 8 alleen nog een staalconstructie, de laatste resten van wat ooit een brandweerkazerne was. De staat van het gebouw was dermate slecht (verzakking van de vloer) dat het niet meer voldeed aan de eisen voor een goede brandweerkazerne. In overleg hebben we besloten om niet nieuw te gaan bouwen, maar het pand volledig te renoveren. Dus moest er verhuisd worden, we hebben tijdelijk onderdak gevonden aan de Sluiskil 2 in Vroomshoop.
Herverdeling materieel in kazernes
KAZERNE UITGELICHT
Kazerne uitgelicht: Glanerbrug Vier vragen aan kazernecoördinator Marcel Hoffmann 1. Hoeveel uitrukken hebben jullie op jaarbasis en welk incident is je het meest bijgebleven? In Glanerbrug zitten we op ongeveer 70 á 80 uitrukken op jaarbasis, met af en toe uitschieters boven de 100. Het gaat hierbij om technische hulpverlening en brand, waaronder OMS die de laatste tijd beduidend minder geworden. Voor mij persoonlijk blijft de eerste brand me het meest bij. De pieper ging om 23.30 uur op 31 augustus van enig jaar. Mijn eerste officiële dag was 1 september. Bij het incident ging het om brand van een afbraakwoning die in lichterlaaie stond. De reacties tijdens het aanrijden van de collega’s waren geweldig. De luidste kreet, “YEEEEEES!!” is me altijd bijgebleven. Jullie kennen het wel. Verder hebben we natuurlijk 13 mei 2000 gehad. Het zijn vanzelfsprekend niet alleen mindere zaken waarvoor we op pad moeten. Het overgrote deel zijn toch leuke incidenten waar we jaren later nog over praten. “Weet je nog wel van toen…”
2. Als je iets aan de kazerne mocht veranderen, wat zou dat dan zijn en waarom? Eigenlijk hebben we meer ruimte nodig om onze taken naar behoren uit te kun nen voeren. Of dat door aanpassingen aan ons huidige onderkomen mogelijk is, betwijfel ik. Het gaat om een oud gebouw, vroeger een smederij van de plaatselijke smid. Wat men zou kunnen doen, is een totale afbraak en herbouw op de huidige plek. Maar mocht er toch een plek in Glanerbrug zijn, lijkt het me efficiënter en effectiever om voor een totale nieuwbouw te gaan. We hebben hier in de kazerne wel goede ideeën over! 3. Hoeveel vrijwilligers/beroepsmensen kent je kazerne en welk soort voertui gen staan er bij jullie? Op dit moment hebben we 27 vrijwil ligers, daar tel ik de beroepscollega’s ook bij. We hebben de beschikking over een Twentas van de voorlaatste gene
ratie, die volledig uitgerust is met alle nieuwste snufjes. Onlangs is de iPad ingebouwd, wederom een vooruitgang in de techniek en communicatie. Voor het personenvervoer hebben we de beschikking over een Ford Transit uit 2008. 4. Wat maakt de kazerne bijzonder/uniek? Door de piketregeling, waarmee we een garantie afgeven dat we ’s avonds, ’s nachts en in de weekenden uitruk ken, zijn we mijn inziens toch wel bij zonder. Het lukt steeds om aan de eis, die we destijds in 2008 zijn overeen gekomen, te voldoen. De ligging van de kazerne is dichtbij de Duitse grens (400 meter), waardoor de wervings cirkel eigenlijk niet volledig rond is. In tijden waar kazernes te kampen hebben met onderbezetting, lukt het ons toch nog steeds om gemotiveerde mensen binnen te halen en aan de norm te voldoen.
13
REPRESSIE
A drone from Down Under AustraliĂŤ: het land van de koala, The Great Barrier Reef, Sydney en... Hello mate! Maar we kennen het land natuurlijk ook van de extreme weersomstandigheden die bijvoorbeeld zorgen voor natuurbranden.
Twente is so clean and ????? beautiful, very nice!
14
VERZAMELSTUK
REPRESSIE
De brandweer in Australië wil bij hun incidentbestrijding gebruik maken van drones. De afgelopen jaren hebben ze veel kennis op gedaan. Reden voor Firefighter Tim Wadsworth van het Melbournse korps om de opgedane kennis met ons te delen. In april bezocht hij ons eigen Droneteam op de Twente Safety Campus. Melbourne; een metropool van ruim 4 miljoen inwoners. Tim Wadsworth is al vijftien jaar werkzaam bij het brandweerkorps als station officer. Daarnaast startte hij drie jaar geleden als coördinator het UAV project. Een project om te kijken hoe de inzet van een drone kan bijdragen aan de incident bestrijding. Inmiddels zijn er twintig brandweerlieden van het Melbournse korps opgeleid als piloot. “Het was drie jaar geleden niet makkelijk om hier aan te beginnen”, vertelt Tim. “Een erg kleine groep mensen hield zich wereldwijd bezig met de ontwik keling van de inzet van drones door hulpdiensten. Er was weinig bekend. Ik heb dus veel onderzoek moeten doen voor het opstellen van bijvoorbeeld procedures. Mijn doel was om een document te ont wikkelen dat praktische handvaten biedt aan hulpdiensten. Inmiddels heb ik het bijna afgerond en deel ik de expertise graag met mijn collega’s. Daarnaast hoop ik veel kennis op te halen zodat ik deze weer kan meenemen naar Australië. Ik bezoek bijvoorbeeld collega’s in Dubai, Engeland, Denemarken en Canada. Deze week ben ik in Nederland en dan natuurlijk ook in Twente omdat jullie één van de regio’s zijn die een drone (Argus) gebruiken.”
door hulpdiensten in Nederland. Hij vroeg me ook of ik tips voor ze had. Die heb ik eigenlijk niet. Dat is ook niet mijn doel van dit bezoek. Ik ben hier alleen maar om mijn kennis te delen en ook bij jullie op te halen. Ik ben wel onder
en operationele handboeken behoort tot de mogelijkheden. We gaan voor dit doel een website inrichten. Daarnaast kunnen we deze kennis en ervaringen ook meenemen in de gesprekken met de luchtvaartinspectie. Vooral om
"Je moet de weg zien te vinden in dit nieuwe werkveld en dat kost even tijd!" de indruk wat hier de afgelopen periode is neergezet. Het blijft natuurlijk wel lastig voor jullie in een land met veel regeltjes”, zegt Tim met een knipoog. “Ik heb het zelfde meegemaakt in Australië en uiteindelijk is het goed gekomen. Ik moedig jullie dan ook aan om vooral door te gaan. Je moet de weg zien te vinden in dit nieuwe werkveld en dat kost even tijd. So keep up the good work!" Martijn Zagwijn vult aan: “Het bezoek van Tim helpt ons om inzicht te krijgen hoe andere landen dit hebben aangepakt. Ook hebben we nu een mogelijkheid om internationaal gegevens en ervaringen op het gebied van drone-inzetten tijdens de operaties met elkaar te delen. Ook het uitwisselen van trainingsprogramma's
aan te geven dat het ook echt wel anders kan.” Share and support eachother “Jullie Twentenaren zijn ontzettend hulpvaardig en vriendelijk”, zegt Tim. “Bovendien is Twente zo clean en beautiful, very nice! Als ik kijk naar het materiaal dat Brandweer Twente gebruikt, ben ik eigenlijk best jaloers. Het ziet er allemaal erg goed uit, daar mogen jullie trots op zijn. Ook had ik de eer om jullie commandant Stephan Wevers te ontmoeten. Ik wil speciaal Martijn Zagwijn, jullie Droneteam en de ‘firefighters’ van de kazerne in Enschede bedanken voor het warme welkom.” Tim sluit af met de woorden: “It is fantastic that fire brigades over the world can share and support each other.”
Keep up the good work “tMartijn Zagwijn heeft me verteld wat de stand van zaken is rondom de inzet van drones
15
INCIDENTEN
Tweekapper verwoest aan Blokweg Vroomshoop Het is 6 maart, 9 minuten over 5; lawaai op mijn nachtkastje... Het is de pieper! Ik ben bang dat mijn wederhelft er nooit aan zal wennen en het waarschijnlijk ook nooit helemaal zal begrijpen.
In mijn pyjama storm ik het huis uit. Onderweg naar de kazerne kijk ik met een schuin oog op de pieper en zie dat het om een melding woningbrand gaat. Iets meer gas erbij. Dat hebben meer collega’s gedacht, want we kunnen snel uitrukken richting Blokweg 27 in Vroomshoop. om naar binnen te gaan… We gaan vanaf de buitenkant aan de slag met lage druk en krijgen bijstand van onze WTS 500, de TS van Den Ham en de hoogwerker uit Almelo. Helaas hebben we de hond en beide huizen niet weten te redden. We zijn nog uren bezig geweest met blussen, wachten, blussen en nog meer wachten. Uiteindelijk kwamen we pas in de loop van de middag terug aan op de kazerne. We zaten nog met een paar
collega’s na te praten toen de pieper weer ging. Nablussen bij de Blokweg 27 in Vroomshoop. Zo kom je om zes uur 's avonds je huis weer binnenstappen in je pyjama, met een zwart gezicht en een vogelnest op je hoofd. Dan zie je de vragende blik dat ie het nog niet helemaal begrijpt… Annelore Krahwinkel, Manschap
Foto: Emiel Geerding EMG fotografie
Vrij snel is duidelijk dat het een uitslaande brand in een tweeondereen kapwoning betreft. Niet een scenario dat wij dagelijks meemaken. Achterin de TS is de motivatie en opwinding voelbaar. Eenmaal ter plaatse weten we dat er geen mensen in de woningen zijn, maar wel een hond. Terwijl wij alles in gereedheid brengen om op zoek te gaan naar de hond begint het te knallen aan de achterzijde van de woning waar de hond zou moeten zitten. Het is niet veilig
16
VERZAMELSTUK
Foto: Reggestreekfotografie.nl
STRATEGIE & ONDERSTEUNING
Winst door gezamenlijk aanbesteden! Veiligheidsregio Twente heeft door een samenwerking aan te gaan met acht andere veiligheidsregio’s een gezamenlijke ‘winst’ van ongeveer € 2,7 miljoen kunnen realiseren. Niet alleen is er financieel winst behaald, ook op andere gebieden wierp samenwerken zijn vruchten af. Veiligheidregio’s Groningen, Drenthe, Brabant Noord, Noord Holland Noord, Zaanstreek Waterland, Noord Oost Gelderland, IJsselland en Twente hebben de handen ineen geslagen om samen meerdere verzekeringen aan te besteden. Het gaat hier om de diverse verzekeringen voor Brand, Wagenpark, Instrumenten, Werkvaartuigen en Werkmaterieel. Hierbij moet je denken aan verzekeringen voor schade aan voertuigen (aanrijdingen) of schade aan de kazerne. Omdat dit ingewikkelde materie is, hebben de negen Veiligheidsregio’s ‘Raetsheren van Orden, consultants in assurantiën’, een partij die hier deskundig op is, ingehuurd om het ingewikkelde Europese aanbestedingstraject te ondersteunen. “Samen hebben we mede door de combi van het collectief, de openheid, de eigen kennis (verzekeringsexpertise en inkoopexpertise), het traject afgesloten met zeer positief resultaat”,
blikt Maarten Smelt terug. “We kunnen spreken van een geslaagd traject waarin we per 1 januari 2015 voor alle Veiligheidsregio’s goede verzekeringen met een goede dekking en een relatief laag eigen risico hebben kunnen afsluiten.” Meer winst De gezamenlijke bovenregionale aanbesteding heeft uiteindelijk geresulteerd in een totale besparing van ongeveer € 2,7 miljoen over de gehele looptijd van de diverse polissen van het gehele collectief. Naast deze enorme premiebesparing is er nog meer winst behaald: • Verbetering en uniformering van de voorwaarden. • Verlaging van de eigen risico’s en de daaraan gekoppelde schadelast voor eigen rekening (is een onderdeel van de behaalde winst). • Verruiming van de dekking (o.a. alle
voertuigen WA-Casco dekking). • Taxatie en inspectie van gebouwen. • Dienstverlening van een makelaar. De samenwerking met de andere acht Veiligheidsregio’s wordt verder voortgezet. We zijn voornemens om periodiek bij elkaar te komen, om elkaar zo te blijven informeren over diverse ontwikkelingen, schadeafhandelingen en gezamenlijke managementinformatie. Mocht je meer informatie willen hebben over de afgesloten verzekeringen, loop dan even binnen bij Arend-Jan Aanstoot of Maarten Smelt.
Maarten Smelt
Arend-Jan Aanstoot
17
BRANDVEILIGHEID
Team Advies van de sector Brandveiligheid... Wat doen wij nou eigenlijk? De werkzaamheden van de brandweer verschuiven steeds meer naar de situatie ‘voor het vlammetje’. Advies bij nieuw en verbouw, maar ook bij evenementen en ruimtelijke veiligheid wordt daarom steeds belangrijker. Dit advieswerk doen we met het Team Advies van de sector Brandveiligheid. Wat houdt dat nu eigenlijk in?
27 collega's die zich met ????? passie inzetten op het gebied van (brand)veiligheid
18
VERZAMELSTUK
BRANDVEILIGHEID
Wij adviseren het bevoegd gezag op het gebied van (brand) veiligheid. Het bevoegd gezag is bijvoorbeeld een gemeente of de provincie. Ons team bestaat uit 27 personen, die zijn onderver deeld in diverse themagroepen van adviseurs. Zij hebben uiteen lopende kennis en expertise op het gebied van (brand)veiligheid. Themagroep Veilig Bouwen De collega’s van de themagroep Veilig Bouwen houden zich bezig met advisering op het gebied van de brand/vluchtveiligheid
evenementen tot festivals in de hele regio. In overleg met de organisatie en de gemeente worden eventuele risico’s aan de voorkant getackeld. Daar waar nodig stemmen we af met Repressie om goed voorbereid te zijn op eventuele risico’s. De themagroep is bezig met kwali teitsverbetering en uniformiteit van advisering. Eén van de doelen voor aankomend jaar is meer risi cogericht advies, hier ligt de kracht van de adviseurs van de brand weer. Op dit moment werken we bijvoorbeeld aan het maken
"Wij adviseren het bevoegd gezag op het gebied van (brand)veiligheid" van zowel bestaande als nieuwe bouwwerken. Op basis van bouw kundige, installatietechnische en organisatorische maatregelen wordt er gekeken naar de (brand) veiligheidsaspecten. Hierbij houden we vooral rekening met de bouwregelgeving, maar steeds vaker geven we advies op basis van risicobenadering. Incidentbestrijding speelt hierbij een steeds grotere rol. Naar de toekomst toe groeien incident bestrijding en brandveiligheid steeds meer naar elkaar toe. Voorbeelden van gebouwen waar we advies hebben uitgebracht, zijn MST in Enschede, Kroon Olie in Almelo en Hotel de Wyllandrie en de Wiemsel in Ootmarsum, beide worden verbouwd tot een asielzoekerscentrum. Themagroep Evenementen en Vuurwerk De themagroep Evenementen en Vuurwerk richt zich vooral op advies op brand/vluchtveiligheid en bereikbaarheid en bestrijd baarheid met betrekking tot evenementen, variërend van rally
van bereikbaarheidskaarten voor verscheidene binnensteden en/ of pleinen voor evenementen in samenwerking met team Object informatie & Toezicht en Repressie en in overleg met de gemeente. Ook werken we met team Kennis centrum en een aantal bedrijven om onderzoek te doen naar special effects bij evenementen. Aanlei ding hiervoor is dat er vaker op (grotere) evenementen gebruik wordt gemaakt van special effects, niet zijnde vuurwerk. Landelijk is hier geen wet en regelgeving voor en het is voor de brandweer een nog onbekend terrein. Het doel is om te onderzoeken wat de risico’s zijn en daar eventueel richtlijnen voor op te stellen. Themagroep Ruimtelijke Veiligheid De themagroep Ruimtelijke Veiligheid draagt zorg voor de advisering op het gebied van ruimtelijke ordening, vervoer en industriële veiligheid. De onder werpen en adviesvormen zijn erg divers en uiteenlopend. Variërend van bereikbaarheid van wegcon
structies , tot reconstructie van het drinkwaterleidingnet. Maar onze meerwaarde is zeker ook te vinden bij de advisering van bestemmingsplannen en blus watervoorzieningen. Ook levert de themagroep inbreng aan grote projecten, zoals de gasolieopslag in zoutcavernes op de Marssteden in Enschede en de Tunnel in Nijverdal. Voor een goede uitvoe ring van de werkzaamheden wordt er veel afgestemd met brandweer collega’s van andere sectoren, maar ook met de GHOR, het veilig heidsbureau en de gemeenten in Twente. De verkregen informatie uit advisering en projecten wordt gebruikt om bereikbaarheidskaar ten, aanvalsplannen en rampen bestrijdingsplannen te maken. Themagroep Kennis Informatie en Kwaliteit (KIK) De collega’s KIK hebben drie kern activiteiten voor ogen. Ten eerste het stimuleren van ontwikkelingen die bijdragen aan de professionali sering van de medewerkers van de sector Brandveiligheid. We zoeken de verbinding tussen de diverse sectoren binnen de brandweer, maar ook met externe ketenpart ners. Daarnaast zoeken we actief naar ontwikkelingen binnen het werkveld. Een voorbeeld hiervan is de interne bijscholing op basis van brandveiligheid en risico gericht adviseren. Een tweede kernactiviteit is een bijdrage aan het ontwikkelen van informatie management. Het bevorderen en verbeteren van de kwaliteit en certificatiesystemen, zijn van grote waarde voor de werkprocessen van de brandweer. Ten derde is KIK het afgelopen jaar bezig geweest met het inrichten van een producten en dienstencatalogus. Hierdoor is het voor netwerkpartners duidelijk welke adviesproducten en dien sten wij aanbieden. Team Advies
19
COLUMN
De Brandweerdoctrine: defensieve binnen inzet In de laatste anderhalf jaar hebben we elke editie kunnen lezen hoe een nieuwe brandweervrijwilliger (Niels Noordink) zijn opleiding heeft ervaren. Nu hij klaar is met zijn opleiding heeft de redactie van het Verzamelstuk besloten om elke uitgave de kerngroep Brandweerdoctrine aan het woord te laten. In de vorige editie hebben zij zich al voorgesteld en kort uitgelegd waar zij zich als kerngroep mee bezig houden.
"Het kwadranten model is geen procedure, maar een hulpmiddel"
Voor een uitleg van het kwadranten model scan de QR-code.
De brandweerdoctrine beschrijft hoe de brandweer het meest veilig en effectief kan optreden. Het is geen voorschrift of procedure, maar biedt kennis en inzicht.
maar hoe ga je dit realiseren in dit scenario? Je zult de brand op de één of andere manier moeten te genhouden bij de brandscheiding, maar hoe? Kan het überhaupt?
Kwadrantenmodel Stel je het volgende scenario voor. Er is brand uitgebroken in een industriepand. De brand dreigt door te slaan door de 60 minuten brandscheiding van magazijn drie naar magazijn twee. Er is nog sprake van brand in een gebouw en het compartiment bij magazijn twee is nog veilig te betreden. Het pand is ongeveer 75 meter bij 40 meter. Je krijgt als tankautospuit de opdracht om uitbreiding te voorkomen en de brand te houden op de brandscheiding (rode lijn). Hoe zou je dit aanpakken?
Defensieve binnen inzet Dit is één van de vraagstukken die door de brandweerdoctrine wordt behandeld. Eén van de kwadran ten die hiervoor door de brand weerdoctrine wordt beschreven is de defensieve binnen inzet. Bij een defensieve binnen inzet wordt het brandweerpersoneel ingezet binnen in het gebouw, in een naastgelegen (sub)brandcompar timent. Doelen van de defensieve binnen inzet zijn: • Gelegenheid bieden voor het uitvoeren van een evacuatie. • Voorkomen van uitbreiding (brand binnen (sub)brand compartiment houden). • Schadebeperking.
We kennen het allemaal het com mando ‘uitbreiding voorkomen’,
Bij de defensieve binnen inzet wordt het gebouw wel betreden, maar wordt alleen opgetreden in dat deel van het gebouw waar geen brand is én als zeker is dat de constructie nog intact is. Er is sprake van een brand in een gebouw (inventaris), dus géén gebouw in brand. De defensieve binnen inzet is altijd voorbereidend op een offensieve binnen inzet. Voor de uitvoering van elk kwadrant (tactiek) zijn meerdere technieken beschikbaar en aan elke techniek is een bepaalde werkmethode verbonden. In veel gevallen zal een combinatie van verschillende technieken een optimaal resultaat geven. Een hogedruk- of lagedrukinzet kan gecombineerd worden met het afvoeren van rook door de inzet van ventilatietechnieken. Of er kan eerst een veilige situatie worden gecreëerd door de inzet van een coldcuttingsysteem, om daarna met lagedruk of drukluchtschuim (DLS) de brandhaard aan te vallen. Welke tactiek zou jij kiezen om uitbreiding te voorkomen? Als je wil reageren kun je mailen naar r.tonis@brandweertwente.nl. Matthieu Brons
20
VERZAMELSTUK
Foto: Erik, Fotorijssen.nl
KAZERNENIEUWS
Herdenking 4 mei 2015 Tijdens de dodenherdenking herdachten de collega’s van kazerne Rijssen de in de oorlog omgekomen collega’s. Opdat wij hen nooit vergeten.
Diep respect Met diep respect gedenken wij de vier brandweerlieden die hun leven lieten in de nacht van 25 op 26 maart 1945, toen een vliegtuig een bom liet vallen op een vuurzee van een woning aan de Huttenwal. Hierbij lieten diverse burgers het leven, waaronder de vier collega brandweerlieden Hendrik ter Steege (35), Arend Jan Gerritsen (32), Jan Wessels (31) en Anton Schooten (28). Tevens
gedenken we blijvend een vijfde collega Gradus Wessels (25), die op 14 februari 1945, samen met twee burgers, neer geschoten werden door een Engels jachtvliegtuig ter hoogte van de boerderij van Lindenberg aan de Holterstraatweg. Het trio kwam vanaf de Holterberg met een vracht hout en was met paard en wagen op weg naar Rijssen. De vliegenier zag vermoedelijk deze mannen aan voor Duitsers die munitie of wapens vervoer den onder het hout en ze werden per vergissing ter plaatse neergeschoten.
Met diep respect herdenken wij deze collega’s, die dag en nacht klaar stonden voor hun medemens. Helaas moesten zij hun hulpvaardigheid met de dood beko pen. Hun namen zijn gegraveerd op een gedenksteen, die is ingemetseld in de brandweerkazerne aan de Molenstalweg in Rijssen, opdat wij hen nooit vergeten! De krans, namens kazerne Rijssen, werd dit jaar gelegd door Henk van den Noort en zijn vader Ab van den Noort. Beide oud-leden van kazerne Rijssen.
Foto: Erik, Fotorijssen.nl
Na zeventig jaar willen wij op deze wijze bijzondere aandacht besteden aan de zwarte bladzijden uit de geschiedenis van het (destijds) brandweerkorps Rijssen. Dat we samen de omgekomen collega’s blijvend willen gedenken, blijkt uit het gegeven dat het Rijssense vrij willige brandweerkorps al meer dan dertig jaar deelneemt aan de jaarlijkse stille tocht. Daarnaast nemen zij ook deel aan de erewacht tijdens de herdenking van de oorlogsslachtoffers bij het monu ment aan de Lentfersweg in Rijssen.
21
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
Succesvolle USAR oefening op Troned Deze USAR teams zijn niet ingezet in Nepal. USAR Nederland is wel ingezet
22
VERZAMELSTUK
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
In het laatste weekend van maart werd voor de tweede keer een grote internationale USAR oefening op Troned gehouden. De oefening werd in opdracht van de Europese Commissie georganiseerd door Falck in samen werking met de Veiligheidsregio Twente.
USAR-teams uit Estland, Kroatië en Zweden, een specialistisch team uit Finland en een coördi natieteam met experts uit diverse landen hebben deze vier dagen geoefend. Urban Search en Rescue teams De oefeningen zijn met name gericht op Urban Search en Rescue teams, teams die op zoek gaan naar overlevenden na een ramp zoals een aardbeving. Ook waren er medische teams die de lokale ziekenhuizen ondersteunen bij het behandelen van slachtoffers. Om alle internationale hulp te coördineren is er een coördinatie team met experts uit diverse Europese landen. De leerdoelen
van de oefening waren gericht op coördinatie, zelfvoorziening in een rampgebied, het oefenen van procedures en samenwerken met internationale teams. Meer dan tien nationaliteiten hebben deelgenomen met een aantal van 150 deelnemers. Daarnaast was tijdens de oefening ook veel staf betrokken, zoals veiligheids personeel, rollenspelers van slachtoffers en nationale en internationale organisaties, oefen coördinatie, trainers en evalua toren. Meer dan 100 collega’s en andere betrokkenen hebben hier een bijdrage aan geleverd.
kijken we terug op een geslaagd weekend. Falck heeft aangegeven zeer tevreden zijn over de Twentse organisatie en heeft door laten schemeren graag terug te willen komen. Samen hebben we de Twente Safety Campus, Troned en Veiligheidsregio Twente mooi op de kaart gezet. Bedankt! Scan voor een impressie van de oefening de QR-code.
Ondanks de weersomstandig heden (veel wind en regen)
23
INCIDENTEN
Kind bevrijd uit drijfzand Borne Op zaterdagavond 4 april kreeg de ka zerne in Borne om 20.10 uur een melding ‘PRIO 1 Dienstverlening, Koolzaad Borne’. Midden in de wijk Stroom Esch ligt een grote vijver, die momenteel uitgebag gerd wordt. Deze drooggelegde, maar zeer drassige vijver heeft blijkbaar een grote aantrekkingskracht op een aantal kinderen uit de buurt, zo ook voor het slachtoffertje (10) en zijn vriendje. Beide jongens zijn eerder die avond door de omheining geglipt om in deze vijver te gaan spelen, waarna een van de jongens tot zijn middel vast kwam te zitten in drijfzand. Toen de jongen wegzakte en niet meer op eigen kracht los kon komen, is zijn vriendje hulp gaan halen in de buurt. Buurtbewoners schakelden meteen de hulpdiensten in, toen ook hen het niet lukte om het knaapje uit zijn benarde positie te bevrijden. Inmiddels zat de
jongen al zo’n 20 minuten vast en werd steeds verder de aarde in gezogen. Na aankomst bleken ladders de enige manier om het ventje te bereiken. Een aantal collega’s is vervolgens begonnen met het losgraven. Omdat dit met spades en schoppen niet lukte, is besloten met de handen te gaan graven. Na vijftien minuten kon de jongen worden bevrijd en door de ambulancemedewerkers worden gecontroleerd. De ambulance was op voorhand ter plaatse omdat de jongen drie kwartier in de modder had
gezeten en gevreesd werd voor onder koeling. Dit gaf de jongen tijdens de reddingsoperatie zelf ook aan. Na con trole bleek de jongen niet onderkoeld te zijn en kon hij met zijn ouders herenigd worden. Al met al kijken wij terug op een geslaagde en zeer snelle reddingsactie. Zo blijkt maar weer dat bouwterreinen gevaarlijk zijn voor met name spelende kinderen. Bas Veldsink, Bevelvoerder
Brandonderzoek verbonden aan opleiding Forensisch Onderzoek van Saxion In de afgelopen twee jaar is door het Kenniscentrum al op verschillende gebieden intensief samengewerkt met Saxion Hogeschool, onder andere door het verzorgen van gastcolleges, het aanbieden van stageplekken en het faciliteren van goede onderzoeklocaties ten behoeve van de opleiding Forensisch Onderzoek. Mede n het kader van de Twente Safety Campus is in de afgelopen periode de samenwerking verder geconcretiseerd en zijn vanuit Brandweer Twente twee brandonderzoekers voor één dag per week gedetacheerd bij de Academie Life Science, Engineering & Design. Door deze detachering wordt de link tussen
24
VERZAMELSTUK
het werkveld en onderwijs extra kracht bijgezet. Momenteel zijn de tweedejaars stu denten van de opleiding Forensisch Onderzoek gestart met het project Brandonderzoek, waarbij een duide lijke koppeling met de praktijk wordt gemaakt. Naast een deel theorie op het gebied van brandpatronen/indica toren krijgen de studenten op Twente Safety Campus praktijklessen brand aangeboden en zullen zij in realistische omstandigheden hun eigen opstelde hypothesen gaan testen.
tot gevolg heeft, hebben Jouter Feddema en Frans Dekker extra ruimte gekregen. Deze extra vrijgemaakte capaciteit wordt met name ingezet op het project ‘Woning branden 100%’, waar continue brand onderzoeken voor worden uitgevoerd.
Omdat de detachering binnen brand onderzoek een vermindering aan uren
Quido Harmsen, Team Kenniscentrum
BRANDVEILIGHEID
Hoe train je een BVL-er? Voorlichting geven… een vaardigheid die niet iedereen gegeven is. Want hoe geef je een goede voorlichting? En hoe zorg je ervoor dat de boodschap ‘brandveiligheid’ goed bij mensen over komt? Daar zijn geen standaard lessen voor. Om binnen het team Brand Veilig Leven de uniformiteit en professionaliteit te ondersteunen nam David Bornebroek vorig jaar contact op met Talentontwik keling Management. Hierop werd door Tanja Guyken en Bert Mos een workshop opgezet voor het gehele team van BVL. Deze bestond uit twee dagen; dag 1 onder andere de elevator pitch en dag 2 een rollenspel en presentatietechnieken. Maar uhm, elevator pitch zegt u? Een elevator pitch is een korte maar krachtige presentatie waarin je in ongeveer 60 seconden probeert je publiek geïnteresseerd te krijgen in bijvoorbeeld brandveiligheid. Dus hoe kun je in zo’n korte tijd een boodschap overbrengen op een manier waarop het publiek overtuigd raakt? Immers, iemand die geïnteresseerd is in brandveiligheid heeft weinig overtuiging nodig. Het zijn vaak de mensen die niet vragen, of de voorlichtingscontainer achteloos voorbij lopen die aangesproken kunnen worden.
Dag 2 werd het geven van voorlichting praktisch verder beoefend. En om de praktijksituatie zo dicht mogelijk te benaderen, werd deze oefening bij de voorlichtingscontainer van BVL gedaan. Hiervoor had Talentontwikkeling Management een rollenspel ontwikkeld. Met medewerking van onder andere Dave de Leeuw, Marius Vastert en Laura ten Hove (ervaren rollenspelers) werden bij de BVL-container diverse situaties nagebootst. Hierin werden soms lastige dillema’s voorgelegd waarbij het uiterste van de BVL-medewerkers werd gevraagd: wil deze persoon echt geen informatie of is er nog een mogelijkheid dat ik hem of haar nog kan ‘verleiden’ om na te denken over hun eigen veiligheid. Het geven en ontvangen van feedback stond ook centraal. Door het ‘kijken hoe anderen het doen’ werd het leereffect alleen maar versterkt. Ook werd erg goed duidelijk hoe de verschillende typen mensen benaderd kunnen worden en wat daar de effecten van
zijn. Uiteindelijk is iedereen met een goed advies gebaat. Het waren twee interessante instructiedagen. Of het nu een woningcheck betreft bij iemand die het belang van brandveiligheid wat minder hoog inschat of een actie met inzet van de voorlichtingscontainer; deze instructie heeft er uiteindelijk voor gezorgd dat de BVL-boodschap meer uniform wordt overgebracht op de burger. Naast dat het erg leerzaam was, is ook enorm gelachen. Om onze collega’s te zien in een rol van een drukke passant, een praatgraag omaatje of een medelander waarbij de taalbarrière een rol kan spelen was prachtig. De diverse rollen werden met zoveel overtuiging gespeeld dat ook de BVLer volledig in de rol werd opgezogen. Dit was een manier van leren die erg goed is aangeslagen. Een dikke pluim aan alle betrokkenen.
25
JAARTHEMA
Verbinding tussen medewerkers en organisatie Medewerkers zijn heel belangrijk voor onze organisatie. Sterker nog, zonder kunnen wij niet de organisatie zijn en het werk leveren zoals we dat gewend zijn. Oftewel; jullie vormen het kapitaal van onze organisatie en wij hebben jullie als medewerkers nodig! Lot Heij, Matthijs Ankoné, Chaka Geerdink en Laura ten Hove vertellen jullie hier graag meer over.
Lot vertelt: “We zijn een grote organisatie waar ongeveer 1.100 medewerkers werken. Het is daarom van belang dat er een goede verbinding is vanuit de organisatie met iedereen op de werkvloer andersom. Na de regionalisering zijn een aantal ‘automatismen’ die er waren op het gebied van verbinding (elkaar vinden en verbinden) veranderd. Dit is ook logisch vanuit de nieuwe organisatiestructuur, maar brengt wel met zich mee dat het niet vanzelfsprekend is dat verbinding in de nieuwe organisatie ontstaat.” Matthijs vult aan: “Vanuit de verbinding gaat het hier vooral ook om de betrokkenheid. Aan de ene kant de mate waarin iedereen betrokken wordt bij de organisatie, maar vooral ook de wijze en
Onderzoek heeft al eens uitgewezen dat het met de betrokkenheid van medewerkers van de brandweer (zowel beroeps als vrijwilligers) goed staat. De focus voor nu ligt dan ook met name op de wijze waarop medewerkers betrokken worden en in welke mate ze zich betrokken voelen.
26
VERZAMELSTUK
mate waarop jullie je betrokken voelen bij hetgeen er speelt.” Thema’s jaarplan Brandweer Twente Met het opstellen van het jaarplan 2015 zijn er, op basis van de inhoudelijke aspecten per sector en team en een terugblik op 2014, een viertal centrale thema’s voor dit jaar benoemd, te weten: 1. Business Intelligence. 2. Leren Organisatie. 3. Betrokkenheid medewerkers vergroten. 4. Spullen op orde samen in Twente. Deze thema’s vormen gedurende dit jaar de focus. Het thema ‘Betrokkenheid medewerkers vergroten’ is meer een rode draad die door de organisatie heen loopt dan dat het gaat om een aantal projecten en/ of ontwikkelingen op een bepaald vakgebied (zoals Business Intelligence). Vandaar dat we verschillende initiatieven hebben opgestart, zoals de betrokkenheidsmonitor en het VRT Plein op Vnet. De sectoren gaan het gesprek met jullie aan! Vanuit de verschillende sectoren zijn er
diverse initiatieven om elkaar te bezoeken en zo de verbinding met elkaar te versterken. Wat leeft en
JAARTHEMA
speelt er binnen de verschillende teams en kazernes? Waar gaat het goed of zijn er juist uitdagingen te behalen? Om elkaar beter te kunnen begrijpen en ondersteunen worden er lunchbijeenkomsten georganiseerd,
onderwerpen aan de orde gesteld worden die leven in de organisatie. Het zijn onderwerpen waar velen van ons een mening over hebben, waarbij te denken valt aan arbeids omstandigheden, communicatie,
“Brandweer Twente wil een aantrekkelijke werkgever zijn en blijven” kun je een poll invullen op Vnet VRT Plein, zijn de eerste ‘leertafel bijeenkomsten’ een feit, zijn er tal van pv en sportevenementen waarbij de teambuiling wordt verstrekt en kunnen kazernes bezoek verwachten op een oefenavond. Betrokkenheidsmonitor “De betrokkenheidsmonitor is een middel waarmee structureel
ontwikkelingsmogelijkheden en organisatorische zaken. Maar het kunnen ook actuele inhoudelijke onderwerpen zijn, zoals de variabele voertuigbezetting. Dit verloopt via een peiling, poll of op het forum. De poll en het forum zijn te vinden op VRT Plein op Vnet”, vertelt Chaka. Zij is één van de aanspreekpunten voor de betrokkenheidsmonitor. “Voor de peiling dien je je eenmalig aan te
melden op het VRT Plein, om vervolgens iedere keer een uitnodiging voor de nieuwe peiling via het ingevulde mailadres te ontvangen.” De vrijwilligersagenda Dit jaar starten we ook met het ontwikkelen van een zogenoemde vrijwilligersagenda. De vrijwilligersagenda is een passend document met belangrijke thema’s, ontwikkelingen en voorstellen voor jullie als vrijwilligers. “Hiermee willen we ervoor zorgen dat Brandweer Twente een aantrekkelijke werkgever is en blijft, zowel voor nu als in de toekomst”, geeft Laura aan. Ze vervolgt: “Ten aanzien van het ontwikkelen van deze agenda is het van belang dat juist vrijwilligers actief betrokken zijn bij dit proces. Ook de kazernecoördinatoren spelen hierin een belangrijke rol. In afstemming met hen bekijken we hoe we jullie input het beste kunnen verzamelen en hier vervolgens op in kunnen spelen.”
27
INCIDENTEN
Foto: Harold Busschers
Vier kinderen in brandende woning Zoals elke dienst op kazerne Enschede Noord volgen we het oefenprogramma, zo ook op donderdag 7 mei. Tussen de middag is er een brandmelding in een flat in Glanerbrug waarvoor de kazerne Spaansland en kazerne Glanerbrug worden gealarmeerd. Dit betekent automatisch dat wij met onze tankautospuit de uitruk doen voor de hele stad. Als we vlak daarna aan het oefenen zijn bij de ijsbaan in Enschede gaat onze pa ger en rennen we naar de gereed staande reserve tankautospuit. Schoorsteeneffect Uit de woorden van de centralist blijkt al snel dat het een serieuze melding van een woningbrand betreft, waarbij explosies worden waargenomen en vier kinderen nog in de woning aanwezig zijn. Tijdens het aanrijden naar het brandadres nemen we de mogelijke scenario’s en inzettactieken door. De wonin gen zijn ons bekend. Het zijn rijwoningen (hobbywoningen) waarvan bekend is dat een snelle brandontwikkeling kan plaats vinden in verband met de aan wezigheid van de centrale trap in het midden van de woning, die een schoorsteeneffect veroorzaakt. Aangezien het om een uitslaande brand ging, hebben we besloten de 111 – 114 in het voertuig te maske ren om direct na aankomst met de inzet te kunnen beginnen. Gezien de melding werd er dan ook al vrij snel opgeschaald naar grote brand.
28
VERZAMELSTUK
Toen we bijna ter plaatse waren, kwamen we een kind van rond de 10 jaar oud tegen die wees in welke richting we moesten rijden. We zeiden nog tegen elkaar dat die jongen van ons lesprogramma Billy Brandkraan goed heeft geleerd. Eenmaal aangekomen betrof het een uitslaande brand met overslag naar de woning ernaast. Na uit vragen van de politie was het niet duidelijk of alle kinderen uit de woning waren en of er gasflessen binnen zouden zijn. Het leek wel een oefenscenario op Troned met deze twee zwaartepunten. Achteraf bleken de explosies afkomstig te zijn van de vele spuitbussen die in de brandende hobbyruimte stonden. Wij hebben ons geconcentreerd op de brandende woning, terwijl de tankautospuiten van Boekelo en Hengelo op de naastliggende woning en achterzijde van het pand zijn ingezet. Terwijl we op de bovenverdieping zijn, krijgen we het bericht dat niemand meer in de woning aanwezig is. De inzet is precies gelopen zoals we het aanrijdend in de tankautospuit hadden besproken. Dit gaf een
duidelijk beeld en bracht rust, omdat iedereen wist wat gedaan moest worden en dat resulteerde in een prima inzet! Idee voor de toekomst? Terugdenkend aan het incident vraag ik me wel eens af wan neer wij middelen krijgen, die beeldmateriaal op social media automatisch oppikt en vervolgens op onze iPad weergeeft. Dan kun je vooraf een beter beeld vormen van de brand en je voorbereiden op het incident. Frank Manden, Bevelvoerder
Foto: Romana Leeuw
“Snelle brand ontwikkeling in deze woningen”
STRATEGIE & ONDERSTEUNING
Fit for the job ‘Fit for the job’ zijn en blijven is een belangrijke voorwaarde voor brandweermedewerkers. Tijdens het uitoefenen van hun functie worden brandweermensen blootgesteld aan en moeten ze werken onder gecompliceerde omstandigheden. Wanneer een beroep gedaan wordt op brandweermedewerkers is het van (groot) belang dat zowel de lichamelijke als de mentale gesteldheid op orde is.
"Iedere repressieve medewerker is in basis 24/7 fit for the job"
Voor de regionalisering werd door elk gemeentelijk brandweerkorps op eigen wijze invulling gegeven aan het faciliteren van sport faciliteiten en sportkleding. Nu Brandweer Twente één organisatie is, is het tijd voor een Twents beleid met als doel de Twentse brandweermedewerkers te ondersteunen in het fit for the job worden, zijn en blijven. Twents beleid: Fit for the job De organisatie gaat vanuit haar rol als werkgever diverse (sport) faciliteiten aanbieden aan al haar medewerkers, beroeps en vrijwillig. Iedere repressieve medewerker is in basis 24 uur per dag, 7 dagen in de week, te allen tijde fit for the job. Met andere woorden; de medewerker is te allen tijde in staat om maximaal te presteren.
Het Twentse beleid is in eerste instantie ontwikkeld voor alle repressieve medewerkers die wettelijk verplicht zijn tot het ondergaan van het PPMO. Het gaat hier om alle manschappen en bevelvoerders, zowel beroeps als vrijwillig. In een volgende fase worden de mogelijkheden bekeken ten aanzien van uitbreiding van deze doelgroep. Een korte toelichting op twee belangrijke faciliteiten: Sportuitrusting Brandweer Twente stelt voor iedere repressieve medewerker (beroeps en vrijwillig) een kledingpakket voor sport activiteiten beschikbaar. Het kledingpakket voor de repressieve medewerker bestaat uit een korte broek, shirt, trainingspak en sokken.
Foto: Mark Spoelstra
"Thijs Velthuis won de NK 1/2 marathon Brandweer Nederland"
Twentebrede spreiding van sportfaciliteiten Kort gezegd komt het er op neer dat er op drie manieren sportfaciliteiten worden aangeboden aan de medewerkers binnen Twente: • Vrij gebruik van sport faciliteiten op huidige eigen locaties. • Creëren van sportfaciliteiten op centraal gelegen, externe locaties (sportscholen). • Maatwerkmogelijkheden per kazerne met betrekking tot trainingen en sportlessen. Implementatie en vervolg In april 2015 heeft de OR van Veiligheidsregio Twente instemming verleend aan het rapport ‘Fit for the job’. Daarna is gewerkt aan een implementatieplan om de sportfaciliteiten gefaseerd in te voeren. Denk daarbij aan het afsluiten van contracten met externe locaties, het aanbesteden van de sportkleding en het verder geschikt maken van de eigen locaties. De doelstelling is om in september 2015 de implementatie af te kunnen ronden. Vragen? Neem dan contact met ons op via veiligheid@vrtwente.nl. Team Mens en Middelen, taakveld Fitheid en Arbo
29
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
Het verhaal van De Kelders Leeuwarden
"Wat vertel jij je collega's als zij morgen ingezet worden bij zo'n brand?"
30
VERZAMELSTUK
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
Op woensdag 1 april organiseerde het Kenniscentrum ‘Het verhaal van de Kelders van Leeuwarden’. Officier van Dienst Marten Stol (Brandweer Fryslân) deelde zijn ervaringen over de brand die op 19 oktober 2013 woedde in de binnenstad van Leeuwarden. Marten was één van OvD’s en deelde zijn persoonlijke verhaal. Hij gaf een toelichting over zijn rol in de incidentbestrijding en vertelde over zijn persoonlijke leerpunten. Bijvoorbeeld over omgaan met de media en het effect van opschaling in de binnenstad op hoe voertuigen zich kunnen opstellen en een belemmering kunnen vormen voor een goede incidentbestrijding. Wat leren wij in Twente van deze brand? Deze brand had een grote impact binnen en buiten Leeuwarden. Het betrof nu Leeuwarden, maar in feite ligt dit gevaar op de loer voor veel oude binnensteden in Nederland, dus ook in Twente. Maar wat doen wij binnen Brandweer Twente nu eigenlijk als het gaat om binnenstadsbranden? We zitten niet stil, maar hebben al diverse acties uitgezet. Een mooi voorbeeld is de oefening voor OvD-dagen die onlangs werden gehouden in de binnenstad van Oldenzaal. En ook bevelvoerders oefenen BOB (Beeldvorming, Oordeelsvorming en Besluitvorming) nu niet enkel op Troned, maar ook in Twentse binnensteden. Dat betekent realistischer oefenen met een risicogerichte focus en meer bewustwording. Daarnaast is naar aanleiding van deze brand het regionaal risicoprofiel uitgebreid
met het scenario ‘Brand in dicht binnenstedelijke gebieden’. De sector Brandveiligheid heeft samen met sector Repressie de kernen in dicht binnenstedelijke gebieden beschouwd. De themagroep Kennis Informatie en Kwaliteit (KIK) binnen het team Advies van de sector Brandveiligheid heeft een memo opgesteld waarin aanbevelingen voor advisering en toezicht worden beschreven. Ook wordt onderzocht op welke wijze wij de Twentse gemeenten kunnen informeren over de risico’s van de dicht binnenstedelijke gebieden in relatie tot vergunningenverlening, toezicht en handhaving.
ben me bewust geworden van hoe ik met het opstellen van een voertuig de incidentbestrijding kan belemmeren“, “Het was een technisch verhaal, ik zou graag ook eens een verhaal horen, waarbij de gevoelens in de ploeg worden belicht. Dat kennen we allemaal, maar we doen er weinig mee”. Maar er waren ook verbeterpunten. Zo zal het Kenniscentrum in de toekomst meer rekening houden met de diversiteit binnen onze organisatie, zodat het aanbod passend is ook voor manschappen en bevelvoerders, en bijvoorbeeld onze centralisten en voorlichters.
Grote belangstelling voor het delen van ervaringen en verhalen ‘Het verhaal van de Kelders van Leeuwarden’ is door maar liefst 70 collega’s bezocht, een geweldige opkomst, met belangstelling vanuit verschillende sectoren. Om haar activiteiten zo optimaal mogelijk aan te laten sluiten op de leervragen van onze medewerkers heeft het Kenniscentrum via een enquête reacties op deze avond verzameld. Overall zijn deelnemers tevreden en is het verhaal positief ontvangen, met een cijfer 6,6. Enkele reacties: “Ik
Op de tijdlijn van het Kennis centrum op Vnet staat do cumentatie over de brand in Leeuwarden. Wil jij meer we ten of heb je een goed idee over hoe wij als Brandweer Twente kunnen leren van het verhaal van De Kelders? Of heb je iets anders meege maakt tijdens je werk wat ook leerzaam is voor ande ren? Neem dan contact met ons op via kenniscentrum@ brandweertwente.nl.
31
BRANDVEILIGHEID
Repressieve mensen voor de klas, je moet het maar kunnen! Dat we als brandweermensen veel instructie krijgen en wellicht nog meer oefenen is bekend. Maar naast dat we daarvoor in de klas zitten, staan we soms ook ‘voor’ de klas. Iets wat je dan toch maar even doet. De komende tijd wordt door collega’s uit de repressieve dienst, kazerne Enschede, in het kader van Billy Brandkraan les gegeven op scholen in de regio. Dit kan variëren van een eerste kennismaking met een tankautospuit voor de aller kleinsten, tot wat meer informatie over brandveiligheid voor de middenbouw aan de hand van een verkleedkist. Voor groep 7 en 8 is er het lespakket Billy Brandkraan. Deze les is gemaakt om zaken als de branddriehoek, het ontstaan van brand, maar ook het vluchten en het melden onder de aandacht te brengen. Naast deze actie van de beroeps
medewerkers uit Enschede is team Brandveilig Leven wekelijks met deze lessen bezig. En dat het werkt blijkt uit een reactie van een moeder uit Borne: "Mijn zoon zit in groep 8 en heeft uw les gehad. Hij heeft thuis alles verteld. Wij hadden nog geen rookmelders, maar hebben deze direct gekocht en opge hangen. Ook hangt er nu een vlucht
sleutel en hebben we een verzamelplek afgesproken". Op deze manier weten we dat de bood schap overgekomen is. Team BVL krijgt de ondersteuning van vrijwilligers uit de plaats zelf. Hier zijn wij ze erg dankbaar voor. Brandveilig Leven zijn wij met z’n allen
Kazernering Almelo In september 2014 is Almelo begonnen met de pilot kazernering, gedraaid door de zittende beroepsmedewerkers en vrijwilligers. Het kazerneringsrooster is zo opgesteld dat de vrijwilligers één keer in de acht dagen een kazernedienst draaien. Dat is een dienst van ‘s avonds 18.00 uur tot de volgende ochtend 7.00 uur of een dienst van 11, 13 of 24 uur op een zaterdag of zondag. De beroeps draaien werkweken waarin ze gemiddeld 45 uur per week aan de kazerne zijn, afwisselend in dag- en kazernediensten. Er zijn altijd acht personen in dienst: zes voor de TS en twee als springbezet ting voor de bijzondere voertuigen. Een kazernedienst start om 18.00 uur
32
VERZAMELSTUK
met een briefing door de bevelvoerder. Iedere ploeg heeft z'n eigen bevelvoer der als aanspreekpunt. Daarna wordt gezamenlijk gegeten. Een paar keer per week wordt geoefend en de rest van de (wacht)tijd wordt ingevuld met ontspan ning, slapen en natuurlijk uitrukken. Dit geldt voor de avonduren en de weeken den, overdag zijn de beroepsmede werkers hoofdzakelijk werkzaam voor hun sector in hun beheersmatige taak. Een afgenomen enquête die gehouden is onder de collega's die de kazerne dienst draaien, laat goed zien hoe de kazernering wordt beleefd en ervaren. Die enquête maakt onderdeel uit van de tussenevaluatie die binnenkort wordt
opgeleverd. De opkomstcijfers liegen er niet om: de prestatie in de avond, nacht en weekenden ligt nu op hetzelfde ni veau als overdag. Een hele verbetering. Werkgroep kazernering
INCIDENTEN
Foto: Clemens Brughuis
Brand in caravanloods Geesteren Om 01.30 uur uur was het raak, melding industriebrand! Tijdens het aanrijden krijg ik van de AC te horen dat de brand al uitslaand zou zijn. De waterwinning bestaat uit twee ondergrondse brandkranen primair en open water op 2600 meter secundair.
Alle woningen ontruimen De politie is al begonnen met het ontruimen van de naastgelegen woning. Op het moment van uitbreken van de brand waren daar nog een vrouw en kind binnen. Nadat zij veilig de woning uit waren, zien we dat de brand zich snel ontwikkelt en aan de achterzijde van het pand uitslaand is. Ik besluit op te schalen naar grote brand en geef de politie de taak de woningen aan de kant van het tankstation te ontruimen. Inmiddels zijn er veel kazernes aanrijdend of al ter plaatse en neemt de OvD de coĂśrdinatie verder over. Hij besluit op te schalen naar zeer grote brand, mede in verband met de ontsmetting van de aanwezige asbest. Zo wordt de eerste tankautospuit ingezet op blussing van de garage, een tweede TS op het behouden
van het tweede deel van de garage, aan de achterkant van het tankstation bevindt zich ook een TS en de laatste wordt ingezet voor waterwinning. Een hoogwerker blust van bovenaf, gevoerd door de WTS500. Garage deels behouden Doordat er asbest op het dak ligt met daaroverheen staalplaten, treedt de brand in eerste instantie niet naar buiten maar ontwikkelt zich binnen. Omstreeks 05.00 uur werd het sein brand meester
gegeven. Er zijn geen gasflessen door ons aangetroffen. Wel stonden er veel auto’s en motoren in het pand, welke allemaal verloren zijn gegaan. Wel hebben we de caravans en aanhangers in het tweede deel van de garage kunnen behouden. Nadat iedereen was ontsmet en schone uitrukpakken aan had, konden we tegen 07.00 uur weer terug naar onze kazerne. Henry Eppink Bevelvoerder
Foto: Clemens Brughuis
Op weg naar het brandadres zien we veel rook en ter plaatse is er veel vuur in het pand zichtbaar. We worden aangesproken door een buurtbewoner die ons kon vertellen dat er zes of zeven gasflessen in het pand aanwezig zijn. Daarnaast ligt er asbest op het dak.
33
REPRESSIE
Pilot variabele voertuigbezetting Vorig jaar zijn we gestart met de pilot variabele voertuigbezetting. Deze draaien we inmiddels op meer dan de helft van onze kazernes. Voor de zomer maken we de balans op en levert de projectgroep de eindevaluatie op. Voorafgaand aan deze eindevaluatie praten we met drie bevelvoerders: Hermen Nijkamp, Gerben Piksen en Roelof Vos. De drie mannen draaien met hun collega’s de pilot op de kazernes Enschede, Nijverdal en Almelo.
Tip: Haal niet zomaar twee personen van een TS af zonder na te denken over de gevolgen
34
VERZAMELSTUK
Bron: Clemens Brughuis
e i d l a p a n s Ik drukte niet...
REPRESSIE
Als eerste vragen we de drie bevelvoerders wat ze van de pilot vonden. Roelof trapt kort, maar krachtig af: “Het is een leuke pilot, ik heb veel vrijheid en vertrouwen ervaren, dat is prettig.” Hermen vult aan: “Ik vind dat je de klussen die je met vier personen kunt doen, zeker gewoon met z’n vieren moet aan pakken. Het is prettig dat je, in mijn geval als bevelvoerder in Enschede, altijd nog de mogelijkheid hebt om zelf te bepalen wat je uiteindelijke uitruksamenstelling zal worden. Op kennis en ervaring kun je dan effectief gebruik maken van de materialen die je in de kazerne
Ervaring en kennis belangrijk Alle drie de bevelvoerders hebben goede, maar ook mindere ervarin gen gehad met de pilot. “Het ge voel en ervaring van de bevelvoerder is bepalend voor het verloop van de inzet”, zegt Hermen. “Je kunt met minder mensen en meer materieel het voordeel pakken. Maar soms kom je ook mensen tekort. We moesten bijvoorbeeld een keer Prio 2 uitrukken voor een brand gerucht bij een woning in een com plex gebouw. Ter plaatse bleek het daadwerkelijk een woningbrand te zijn en kwamen we direct mensen te kort. Je loopt hierdoor direct ach
"We zijn nog lang niet uitgestudeerd" hebt staan.” Roelof geeft aan dat er wel meer moet gebeuren als het gaat om de manier van oefenen en het ontwikkelen en toepassen van andere tactieken. “Als je met vier personen op de TS dezelfde werkwijze blijft hanteren kom je snel mensen te kort. Ik denk dat het mogelijk moet zijn om het gemis van twee personen gedeeltelijk te compenseren door te innoveren in de tactiek en techniek.” Gerben plaatst een kanttekening: “Ik denk dat de brandweermens niet zit te wachten op personele innovatie bij de repressieve inzet. We hebben voor het vak gekozen en willen het liefst overal bij zijn. Je hoort nog steeds vaak: waarom veranderen, het gaat toch goed zo. Aan de andere kant begrijp ik natuurlijk ook wel dat onze ‘klant’ recht heeft op de snelste hulp. En ja, veel incidenten kun je met vier personen afhandelen. Toch heb ik ook wel de ervaring dat de eerste zes personen nagenoeg tegelijk aan de kazerne zijn. Het geeft mij dus ook wel een dubbel gevoel.”
ter de feiten aan.” Roelof vult aan: “In Almelo hebben we onlangs een woningbrand geblust met een TS4. Alles is hierbij verlopen zoals het door ons was bedacht. In de nablus fase is het wel nadelig dat je een ploeg mist. Een ploeg van TS4 wordt fysiek zwaar belast. Je moet alles doen, van deur forceren tot slang aanvoeren. Dit maakt dat de ener gievoorraad uitgeput raakt. Het is belangrijk dat we realiseren dat een TS4 niet meer alles kan oplossen.” Het maakt niet uit hoeveel personen er op de TS zitten, de risico’s zijn hetzelfde “Risico’s zijn er altijd”, zegt Roelof. “Het is onze taak om te bepalen of het veilig genoeg is om een bepaalde actie uit te voeren. Bij veiligheid is leiderschap mijn groot ste zorg. Een inzet met variabele voertuigbezetting vraagt om een kundige bevelvoerder die op het juiste moment de juiste besluiten kan en durft te nemen.” Hermen geeft aan dat hij zich erg bewust is van de risico’s die we lopen. “Ik heb persoonlijk geen risico’s ervaren. Ik
zoek altijd de veilige kant op.” Ook Gerben heeft geen ervaring met risico’s. “Het is geen issue geweest.” Oefenen blijft belangrijk “We zijn nog lang niet uitgestu deerd”, zegt Roelof. “De pilot is een leerzame periode geweest. Het heeft ons veel opgeleverd. Het heeft ons min of meer gedwongen om stil te staan bij de gebruikelijke werkwijzen en na te laten denken over nieuwe tactieken die een bijdrage kunnen leveren aan zowel veiligheid als effectiviteit. Maar er is nog veel te leren en te verande ren.” Hermen: “De pilot is in het beginstadium prima uitgevoerd. Ik ben echter wel van mening dat de aandacht en scherpte voor een goed verloop bij ons is afgezwakt. Door de ervaring tijdens incidenten worden we beter, maar we kunnen ons nog steeds beter voorbereiden en trainen voor variabele voertuig bezetting.” De tips en tops van Hermen, Gerben en Roelof • Probeer effectief incidenten te bestrijden. Denk niet in proble men, maar in oplossingen. Zorg dat je klaar bent voor de klussen met minder mensen op het voertuig, blijf oefenen en zorg dat het materiaal en materieel goed zijn ingericht op deze werkwijze. • Doe onderzoek naar nieuwe technieken en tactieken en vertaal de uitkomsten naar een gedegen oefenprogramma. • Laat je lokale kennis niet los en bedenk dat niet het standaard dekseltje (uitrukvoorstel) op ieder potje (melding) past: durf af te wijken als je je niet happy voelt met dat voorstel. • Door variabele voertuigbezet ting word je enorm scherp tijdens de uitrukken, Je bent meer op elkaar aangewezen, door creatief te zijn krijg je veel uitdaging in je werk.
35
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
De Kennisbak van Brandweer Twente Team Kenniscentrum heeft in de afgelopen anderhalf jaar op verschillende manieren samen met collega’s (misschien wel met jou) vraagstukken, projecten c.q. kenniskringen en evaluaties van incidenten opgepakt en uitgevoerd. Naast de persoonlijke leerervaring staat hierbij ook altijd het delen van kennis centraal. Team Kenniscentrum gelooft dan ook niet zozeer in het spreekwoord ‘Kennis is macht’, maar in ‘Kennis delen is kracht’. Ondanks onze intenties lukt het ons helaas niet altijd om deze kennis bij een ieder onder de aandacht te krijgen. Daarom introduceren wij de Kennisbak van Brandweer Twente. Duik er met je neus even in Vanuit onze kernwaarde ‘de organisatie helpen met leren’ gaan wij zoveel mogelijk de opgedane kennis, informatie en expertise verspreiden binnen Brandweer Twente. Vanaf heden gaan we dit naast online ook offline aanbieden op alle kazernes. Iedere brandweerkazerne van Brandweer Twente is inmiddels eigenaar geworden van een Twentse Kennisbak. Een bak waarin simpelweg ‘kennis’ ligt waar je even met je neus doorheen kan gaan. Nee, het wordt geen leesmap met beleidsdocumenten, maar wel een bak die over jullie vak gaat en antwoord geeft op vraagstukken uit de praktijk. Tevens dagen we jullie uit om na te denken over ons vak als brandweerman/vrouw… Laten we er samen voor zorgen dat de Kennisbak periodiek gevuld wordt met jullie kennis en ervaringen, want… ‘Kennis delen is kracht’. Quido Harmsen, Team Kenniscentrum
36
VERZAMELSTUK
INCIDENTEN
Voorlichting na brand Wanneer er een woningbrand is geweest onderzoekt team Brand Veilig Leven, aan de hand van een aantal criteria of behoefte is aan een voorlichting aan de wijk of buurtbewoners. De brand aan de Coldsteam in Hengelo gaf hier aanleiding voor. Op 12 mei is in het gemeentehuis van Hengelo voorlichting gegeven. De brand had veel impact op de bewoners van het appartementencomplex, maar ook op de buurtbewoners. Er heerst de nodige onrust wanneer de zaal in het gemeentehuis zich vult. Joop Wessels, OvD bij het incident, geeft uitleg over de inzet. Bezoekers vragen zich af waarom bijvoorbeeld deuren geforceerd zijn. Joop geeft aan waarom hij op een bepaalde manier zijn beslissingen neemt. Ook legt hij uit dat Team Brandonderzoek tot op heden de oorzaak van de brand niet heeft kunnen achterhalen. Uit de reacties van de bezoekers proeven we dat een
voorlichting van de politie ook zeker wel gewenst zou zijn. Jan Sander vertelt over brandveiligheid in de woning. Wat men zelf kan ondernemen om brand te voorkomen. Maar ook wat men kan en zelfs moet doen om tijdig te vluchten. Hier komt onder andere de ‘noaberplicht’ ter sprake. Wanneer iemand niet geheel mobiel meer is, is het handig om afspraken te maken met de buren. Ook wordt voor de bezoekers uitgezocht waar men informatie kan opvragen over rookmelders voor dove en minder goed horende mensen. Nadat alle vragen van de bezoekers beantwoord zijn, biedt team Brand Veilig Leven de mensen nog een woningcheck aan. We kunnen spreken over een geslaagde avond.
In de nacht van 24 op 25 april ontstaat er brand op een balkon van een seniorenflat aan de Coldstream in Hengelo. De brand slaat door naar binnen. Er wordt opgeschaald naar middelbrand. De bewoners hebben hun appartement kunnen verlaten, maar hebben wel wat rook ingeademd. Vanwege de hevige rookontwikkeling wordt besloten ook de overige appartementen te ontruimen. De bewoners kunnen de nacht doorbrengen in hotel Van der Valk. De brand is snel geblust, maar heeft wel veel schade veroorzaakt.
37
INCIDENTEN
Zeer grote brand woonboulevard Almelo voorkomen Tijdens de kazerneringsdienst worden we gealarmeerd voor een OMS-melding Woonboulevard, sprinkleralarm. Hier hebben we bijna nooit een OMS-melding en het voelde anders dan normaal. Het huisnummer van de alarmering correspondeerde niet met de realiteit. Waar moet je zijn? Volgens de melding was het in de buurt van de Gamma. Aan de hand van een flitslamp en het sprinkleralarm zaten we direct bij het goede pand.
Vanwege ????? complexheid van het pand is het moeilijk oriĂŤnteren
38
VERZAMELSTUK
INCIDENTEN
Er stroomde al water onder de gevel door en er was duidelijk een brandlucht te ruiken. Verder waren er geen waarneembare RSTV-signalen. Aanrijdend hadden wij via de iPad de bereikbaarheids kaart opgehaald en het sleutel kastje geopend. De 111 en 112 zijn naar de voorzijde gestuurd om te kijken of de winkel nog open was en of zichtbare signalen waar neembaar waren. Vanwege de
over van offensief naar defensief? Er zijn geen uitstroomopeningen boven en de ingang is de uitgang, groot compartiment, veel vuur belasting (waaronder matrassen), geen brandwerende scheidingen. Ook vanuit de aanvalsploeg is de beleving, wat doe ik hier? De hele verdieping is ingericht en overal staan valse wanden, wat het zicht ontneemt op de vuurhaard, zelfs met warmtebeeldcamera. De
"Wanneer ga je over van offensief naar defensief?" sprinkler was water niet direct mijn prioriteit en bij daadwerkelijk brand moest de tankautospuit toch worden verplaatst gezien de beperkte ruimte aan de achter zijde. De 113 en 114 forceren een toegang aan de achterzijde en gaan op verkenning. Bij het openen van de achterdeur was de brandlucht sterker, maar verder geen signalen. Hierop heb ik be sloten alvast de hoogwerker laten alarmeren, vanwege de elektrische ventilator. Aangekomen bij de trap naar de eerste verdieping was het duidelijk: middelbrand en snel offensief optreden. Het gehele eer ste verdieping stond vol rook met een neutrale zone tot bijna aan de grond en zicht van maximaal een halve meter. Maar weinig tempe ratuur, wat doet besluiten om te verkennen richting de brandhaard. Van binnenuit hebben we aan de voorzijde de schuifdeur geforceerd, zodanig dat deze afgesloten kon worden bij anti-ventileren. Van wege de inzetdiepte van de eerste tankautospuit, was de opstelplaats voor de tweede TS aan de voor zijde en konden zij via de voordeur rechtstreeks naar boven. Offensief of defensief? Spannend, daar sta je als 110 onder aan te trap: wanneer ga je
ploeg kan zich moeilijk oriënteren. Uiteindelijk gaan ze op gevoel en geluid verder. Het sproeien van de sprinklerkop verraad de locatie van de brandhaard en de ploeg ontdekt de brand in een demo cabine die zij, na het openen van een schuifdeur, direct kunnen afblussen. Sprinkler Bij aankomst van de tweede TS, was de brand gelokaliseerd en afgeblust. De tweede TS krijgt de opdracht om (andersom) te ventileren. Dit was het moment om zo snel mogelijk de sprinkler uit te schakelen. Met enig gepuzzel
De brand is ontstaan en beperkt gebleven tot een speciaal gebouwde demon stratieruimte, waarin een bed opgesteld stond. Deze opstelling was bedoeld om alle mogelijkheden van dit massage- en verstelbare bed aan de klant te demonstre ren. In een ander filiaal van de getroffen ondernemer is een vergelijkbare testop stelling geplaatst en deze is door de onderzoekers bekeken. Op basis van de
hebben we via een andere winkel de sectie kunnen uitschakelen. Uiteindelijk heeft de sprinkler meer (water)schade veroorzaakt dan de brand, maar staat de woonboulevard nog overeind! Laurens Maarse, Bevelvoerder
De woonboulevard is in het kader van het toestaan van een groter brandcomparti ment voorzien van een natte sprinklerinstallatie. Bij dit type sprinklerinstallatie zijn de leidingen continu gevuld met water. Er zijn bij deze brand twee sprinklerkoppen geactiveerd die de brand hebben beheerst tot de komst van de brandweer. De sprinklerinstallatie is ongeveer 35 minuten actief geweest. Dit komt neer op minstens 7.000 liter water. Naast brand,- en rookschade heeft de begane grond vooral waterschade opgelopen. Hoewel de sprinklerinstal latie de brand beheersbaar heeft gehouden, is de schade er voor de ondernemer zelf niet minder om.
brandsporen is vastgesteld dat de brand moet zijn ont staan in de ruimte tussen de vloer en onderzijde van de lattenbodem c.q. matras sen. Op deze plek bevinden zich de units met daarin de motoren van de elektrisch verstelbare lattenbodems. Eén van de units vertoonde brandschade van 'binnenuit' en is hoogst waarschijnlijk de veroorzaker van de brand. Jouter Feddema
39
www.brandweertwente.nl
40
VERZAMELSTUK