2019, editie 1
VERZAMEL
"Zoveel vrijwillige brandweermensen is bijzonder"
1
Jubilarissen BRANDWEER JUBILEUM 12,5 jaar: Eduard Hettelder, René de Vries. 15 jaar: Remco Flierman, Bjorn Koehl, René Tonis. 20 jaar: Floris Westerhuis, Nico Eggenkamp. 25 jaar: Jan Bussink, Gerard Vruwink, Erik Eggink. 30 jaar: Michel Trienen, Toon Bouwmeester. 35 jaar: Jos Vennegoor.
Agenda
AMBTELIJK JUBILEUM 12,5 jaar: Henk Nijenkamp. 25 jaar: Martin Boers, Edsel Eustacia, Jan Terhalle.
5 april 10 april 14 april 3 mei 24 mei 12 juni 14 juni 7 juli 12 juli 16 juli
Start Brandweer Twente golftour, 1e ronde, Sybrook Tennistoernooi indoor, Borne Marathon dag, Enschede Brandweer Twente golftour, 2e ronde, Ommen Brandweer Twente golftour, 3e ronde, Ambt Delden Beachvolleybal Regio Twente, NNTB Nationale golf dag, Ambt Delden Nationale kampioenschappen wielrennen, Amsterdam Brandweer Twente golftour, 4e ronde, Hengelo Nijmeegse vierdaagse, Nijmegen
Ondertussen op Twitter
Voor informatie: p.peperkamp@brandweertwente.nl
Tweets q q Ricardo Weever @ricardoweever Top @brandweertwente ! Filmpje koelend vermogen HD/ LD https://youtu.be/-0utV8qxgC8 sluit mooi aan bij #hernieuwdekijkopbrandbestrijding met vuistregels koelend vermogen @brwacademie https://www.ifv.nl/nieuws/ Paginas/De-hernieuwde-kijk-op-brandbestrijding.aspx … nu nog filmpje dat toont dat met LD de brand eerder uit is dan tank leeg :-)
PROMOTIE RON DE WIT TOT DOCTOR
q
w w
UITREIKING WERKGEVERSBORDJE
Stephan Wevers @stephanwevers Trots op @RacdeWit met zijn promotieonderzoek ‘Burgers, Bestuur en Brandweer’. Vanmiddag is hij gepromoveerd tot Doctor #verdiend @BrandweerTwente @Brandweer_NL @ Radboud_Unipic.twitter.com/LicKmPXj3T
Borne Boeit @borneboeit
eerst Hoveniersbedrijf Ellenbroek voor wBrandweer beschikbaar stellen vrijwilliger. https://bit.ly/2GhW2Ae
Ymko Attema @ymkoattema Mooi artikel in @tubantia over brandonderzoek van @BrandweerTwente. Moderne technieken zetten brandweer voor nieuwe uitdagingen
ten Bloemendal @arjantb e eArjan Voorlezen op de basisschool #detelgenkamp #Hengelo
uit het boek ‘oei, de taart’ met een super enthousiast publiek en een trotse zoon als eindresultaat.. #prachtig #Brandweertwentepic.twitter.com/KCbtTlxK39
VOORLEZEN UIT ‘OEI, DE TAART!’ 2
VERZAMELSTUK
04
Van de redactie
5
Brandweerproat
6
Kuierhook: Digitalisering
VERZAMEL
STUK
Inhoudsopgave
opkomstregistratie 7
5 vragen aan... Bert Timmerman
8
Grote brand bij autobedrijf in Lattrop
10
Training TGB voor bevelvoerders afgerond
11
Slimme vragenlijst: stand van zaken na een jaar
12
Meer mogelijkheden met LiveOP X
13
Oefening of realiteit bij Lucky?
14
Oefenprogramma januari 2019 - juni 2020
15
Voor ieder wat wils
16
Grote brand bij Viba visrokerij
17
Oei, de taart!
18
Vakbekwaamheidsprogramma OvD’s
19
Een dag op pad met… Folkert van der Ploeg
20
An de kökntoafel bie…
22
Ootmarsum ontvangt tekening van Timo
23
Oud & nieuw op de meldkamer
24
Slotoefeningen in Hellendoorn en Rijssen
25
Cijfers per kazerne
26
Wijziging organisatievorm Hengelo
28
Van voertuigbrand naar industriebrand
29
Stagiaire en afstudeerders bij Brandweer Twente
30
Brandende fietsaccu’s zorgen voor dilemma
31
Landelijke CO-campagne
32
Wervingscampagne Brandweer Twente
33
Stalbranden: naar maar waar
34
GRIP 3 voor een zeer groot incident op de A1
35
Succesvol incidentmanagement
10
2019, editie 1 Redactie Ruud Leusenkamp Heidi Oude Rengerink Wendy Franke Christiaan Nijkamp Aukje Haarman Vanuit communicatie Loes Hilbrink Postadres redactie Verzamelstuk T.a.v. Aukje Haarman Postbus 1400, 7500 BK Enschede verzamelstuk@brandweertwente.nl Vormgeving en realisatie
26
Geen Blad voor de Mond BV Lasondersingel 149-151 7514 BR Enschede tel. 053 460 9002 info@geenbladvoordemond.nl www.geenbladvoordemond.nl Coverfoto News United Oplage 1.550 exemplaren Overname van artikelen alleen met bronvermelding toegestaan.
3
REDACTIE
De redactieleden Dan
? Kom jij ons versterken prikbord komt jouw foto op het e. van de volgende editi
Verandering van spijs doet eten… Het redactieteam van het Verzamelstuk is de laatste edities aan verandering onderhevig geweest. Maar waarom ook niet? Net als bij het Verzamelstuk is Brandweer Twente altijd bezig met verandering en ontwikkeling, met als reden de brandweerzorg te verbeteren. Samen werken we aan een veilig Twente.
Ruud
Aukje
iaan Christ
Wend y
Heidi
4
VERZAMELSTUK
In deze editie maakt Christaan Nijkamp zijn debuut. Met zijn ervaring als centralist bij de meldkamer kunnen we situaties eens vanuit een andere invalshoek belichten. Zo ook de jaarwisseling! Deze verliep met pieken en dalen. De brandweer is totaal 107 keer gealarmeerd. Een lichte stijging ten opzichte van vorig jaar, toen we 92 keer de straat op moesten. Blij word ik van de mededeling dat er in Twente geen agressie tegen hulpverleners is gebruikt. Stiekem spreekt mijn Twentse hart: ‘Hier snappen we ’t tenminste…’. Maar ik weet ook dat dit mogelijk een naïeve gedachte is.
Natuurlijk veranderen we niet alles! In de vierde editie van ‘An de Kökntoafel bie...’ schrijft Erick hoe bijzonder hij het vindt om de derde generatie Van Brussel binnen de brandweer te zijn. Jette Dierselhuis neemt ons mee in haar eerste ervaring als bevelvoerder van een grote brand bij autobedrijf Tijink in Lattrop. De sector Vakbekwaamheid & Kennis neemt jullie mee in de ontwikkelingen van het vakbekwaamheidsprogramma. We willen tenslotte niet alleen vakbekwaam zijn, maar ook blijven!
Bij uitgifte van deze editie is de wervingscampagne weer achter de rug. In de wandelgangen heb ik vernomen dat er ook dit keer geïnteresseerden zijn die de stap naar dit ontzettend mooie vak durven te zetten. Dit betekent nieuwe mensen, verandering binnen een kazerne, nieuwe input en nieuwe energie! Ook in Hengelo zijn inmiddels de eerste diensten in de kazernering gedraaid. Verandering gaat met vallen en opstaan, maar ik heb er vertrouwen in! Verandering van spijs doet eten…
Het is leuk om de praktijk ervaringen van je collega’s te lezen. Daarom is het erg belangrijk dat jullie deze input en verhalen blijven leveren! Heb je een goed idee voor de volgende editie? Denk dan vooral niet ‘laat maar…’! Geef je idee door aan de redactie, zodat we er wederom een leuk blad van kunnen maken! Veel leesplezier! Namens de redactie, Aukje Haarman
COMMANDANT
Brandweer proat!
“Het zijn de kleine dingen die het doen, die het doen‌â€? een Hollandse hit van Saskia en Serge uit de zeventiger jaren. Tja, dat is al een hele tijd geleden!đ&#x;˜ŠMaar de betekenis van deze ene zin is tijdloos. Het zijn de kleine dingen die het doen! We werken in Twente met veel brandweervrijwilligers, iets wat we vaak als vanzelfsprekend zien, maar dat is het natuurlijk niet. In ons eigen korps zijn er zo’n 750 mensen die dag en nacht klaarstaan voor de samenleving. Mensen die naast hun hoofdbaan iets doen wat leuk en spannend is, maar ook een zeer groot maatschappelijk belang dient; de (brand)veiligheid van onze samenleving. Het is dan ook logisch dat we elk jaar mensen zoeken die dit uitdagende en belangrijke werk willen doen. Mensen die we kunnen binden aan onze mooie organisatie. Mensen die iets hebben met kameraadschap, teamwork en avontuur. Hier is ook een zeer belangrijke
rol weggelegd voor de hoofd werkgevers. Ondernemers en bedrijven die vanuit hun maatschappelijke verant woordelijkÂheid iets terug willen doen voor Twente. In onze visie voor de komende jaren hebben we drie pijlers beschreven: • Wie smeedt ’t iezer as ’t heet is (we willen een ondernemende en vernieuwende organisatie zijn); • Van ooze leu mow’t heb’n (de mens staat centraal); • In vuur en vlam veur noaberschap (we staan midden in de maatschappij). Bij deze laatste pijler staat ook dat we de hoofdwerkgevers van onze vrijwilligers willen (ver) binden. Niet met ‘veul papier’ maar met concrete zaken. Met brandweervrijwilligers heb je namelijk goed opgeleide en
gemotiveerde mensen in dienst. Werknemers die fit zijn en als bhv’er kunnen worden ingezet. Een win-winsituatie dus! Om deze bedrijven en ondernemers in het zonnetje te zetten en ze iets te geven waarmee ze aan hun klanten en bezoekers kunnen laten zien dat ze iets terug doen voor de samenleving, hebben we een gevelschild voor ze gemaakt: Hier werken Brandweervrijwilligers. Wij werken samen aan een (brand) veilige omgeving. Een waardering vanuit de brandweer en misschien wel een stimulans voor anderen om ook brandweervrijwilligers in dienst te willen hebben. Ja, een gevelschild‌ want ‘het zijn vaak de kleine dingen die het doen’. Van oonze bedrief’n mow’t heb’n. Stephan Wevers Commandant brandweer
5
INTERVIEW
Kuierhook: Digitalisering opkomstregistratie In 2018 zijn de overgangsregelingen voor vrijwilligers uit het Overgangsprotocol Regionalisering Brandweer Twente afgelopen. Dit moment is aangegrepen om de opgestelde processen rondom vergoedingen onder de loep te nemen. Het streven is nog meer efficiency, automatisering, gebruikersgemak en duidelijkheid. In Kuierhook zijn drie medewerkers aangeschoven: Natascha Baasdam (coördinator), Kevin Schluter (KC) en Joos Coes (bevelvoerder Vriezenveen).
Op welke manier ben je betrokken bij de digitalisering van de opkomstregistratie? Natascha trapt af: “Ik ben coördinator binnen team Mens & Organisatie en verantwoordelijk voor het taakveld vergoedingen.” Kevin vult aan: “Natascha gaf aan dat ze bezig was met de digitalisering. Ik ben nog maar kort KC, maar ik had al snel door dat het papierwerk een stuk eenvoudiger zou kunnen. Ik heb dan ook aangegeven dat ik graag aansluit bij de pilot.” Joop: “Aan de voorkant ben ik niet betrokken geweest. Ik mis eigenlijk een nulmeting in dit proces. Waar liggen onze behoeften en waar geeft ons een digitaal systeem een toegevoegde waarde?” Welke voordelen heeft het voor jou? “Als KC brengt het veel voordelen. Ik denk niet dat collega’s weten wat voor ingewikkelde (zes
6
VERZAMELSTUK
stappen) constructie de papieren registratie was”, zegt Kevin. “Met de digitale registratie wordt door middel van de Salto sleutel je opkomst direct gekoppeld in het systeem en de bevelvoerder registreert de collega’s die mee zijn op uitruk. Als KC kan ik dit zien in het systeem en ook direct accorderen. Dit scheelt papier, handelingen en veel tijd. Ditzelfde gaat ook gelden voor oefeningen waardoor straks alle registratie direct in te zien is zonder extra handelingen.” Natascha: “Het verwerken van vergoedingen ging al goed, maar kan nog veel efficiënter. Het voornemen is heel 2019 te digitaliseren. Vanaf 1 mei willen we weer maandelijks kunnen vergoeden van onze brandweervrijwilligers in plaats van tweemaandelijks achteraf.” Joop vindt dat er vanuit zijn rol als bevelvoerder geen tot weinig voordelen zijn. “Er is mijns inziens beperkt gecommuniceerd over de
ontwikkeling en implementatie van de digitalisering. Voorlopig blijf ik ook het papieren formulier invullen.” Tot slot Joop geeft aan dat het digitaliseren een andere mentaliteit vergt. “Dat houdt in dat ik oude gewoontes los moet laten en nieuw gedrag moet aanleren. Persoonlijk vind ik het lastig dat de brandweer met meerdere systemen werkt.” Kevin geeft aan wel positief te zijn over de digitalisering: “Het is zeker nog niet 100% werkend, maar het gaat de goede kant op!” Natascha snapt wel dat er nog verschillende gedachten zijn: “We vinden verbinding belangrijk. We komen veel op kazernes voor uitleg en een helpende hand. Als je tips hebt, laat het ons dan weten. We nemen deze graag ter harte. We moeten het namelijk samen doen.”
INTERVIEW
5 vragen aan... BERT TIMMERMAN
Stel je voor... “Mijn naam is Bert Timmerman, ik ben 51 jaar oud en woonachtig in Den Ham. Ik ben getrouwd met Janneke en samen hebben we drie kinderen: Bas (22), Daan (19) en Lotte (16). Lotte wordt zeker mijn opvolgster bij de brandweer. Ze vindt het namelijk geweldig! In het dagelijks leven ben ik samen met Janneke werkzaam in ons tuincentrum GroenRijk Timmerman in Den Ham. Daarnaast ben ik vrijwilliger bij kazerne Den Ham in de functie bevelvoerder, chauffeur en manschap. Ook ben ik drie tot vier dagen per week overdag beschikbaar voor de kazerne in Vroomshoop. Mijn opleiding heb ik samen met mijn zwager Jan Bosch gevolgd. We zijn in 2001 begonnen.” Op welke plek buiten Nederland zou je een jaar willen wonen en waarom? “Dat zijn eigenlijk twee landen: Italië, omdat we hier al jaren op vakantie gaan. De temperatuur is er fijn, er zijn vriendelijke en gastvrije mensen, het eten is er heerlijk en we hebben daar samen fijne herinneringen aan. Het tweede land is Schotland, om zijn ruige landschap en grillige weersomstandigheden. Als ik zou moeten kiezen dan wordt het Italië. Daar gaat ook de voorkeur van mijn gezin naar uit.”
Wat heeft het meeste indruk gemaakt in je brandweervak? “Eigenlijk alles vanaf mijn opleiding tot nu… Er komt vanaf het eerste moment van de opleiding zoveel informatie op je af. Je wilt graag alles weten en direct onthouden. Het brandweervak geeft zoveel voldoening omdat je iets voor de maatschappij kunt betekenen. Daarnaast mogen we met ontzettend mooi materiaal werken! Wat ook enorm veel indruk op mij maakt is de collegialiteit. Wanneer er bijvoorbeeld een ongeval heeft plaatsgevonden zijn we als team erg open naar elkaar en kunnen we bij iedereen terecht met ons verhaal. Zo’n hecht team geeft een speciaal gevoel. Dit heeft misschien nog wel de meeste indruk op mij gemaakt. Samen lachen, samen huilen!”
tuincentrum gereed te maken voor het seizoen 2019. Vanaf maart staat alles weer vol met mooie bloemen en planten! Voor de brandweer was het een rustig weekje. We hadden twee meldingen, een keukenbrand en berm/ruigte brand.” Ik geef het stokje door aan Annelore Kok-Krahwinkel “Annelore is de eerste vrouwelijke bevelvoerster van de gemeente Twenterand en ik ben benieuwd naar haar verhaal.”
Hoe heeft jouw afgelopen werkweek eruit gezien? “Op maandag zat ik nog heerlijk met mijn vrouw in Egypte. We waren daar niet eerder geweest en het is een echte aanrader! Daarna vlogen we terug naar Nederland en reden met de auto richting Den Ham. Vervolgens direct door met de vrachtauto naar de bloemenveiling in Eelde om inkopen te doen voor Valentijnsdag! Het mooie weer komt er aan, dus voor ons begint de drukke periode weer. We zijn druk bezig om het 7
INCIDENTEN
Grote brand bij autobedrijf in Lattrop Zaterdag 24 november zijn de kazernes Ootmarsum en Denekamp gealarmeerd voor een industriebrand in Lattrop. Bevelvoerders René Wessels (110) en Jette Dierselhuis (120) blikken terug.
“Een leerzame
ervaring als beginnend bevelvoerder”
8
VERZAMELSTUK
INCIDENTEN
“Aanrijdend kregen wij door dat er een hevige brand woedde in een gedeelte van de garage. Ik ging toen nog uit van een offensieve binnenaanval”, vertelt Jette. Het voertuig van Ootmarsum is als eerste ter plaatse: “Bij aankomst zagen we al dat de brand aan de rechterkant van het bedrijf woedde”, zegt René. Inzetplan “Na een verkenning wisten we dat op de begane grond een brandmuur aanwezig was. Mijn inzetplan was om het linker gedeelte naast de brandmuur te behouden”, laat René weten.
gegaan. De rechter zijgevel is uiteindelijk ook voor een deel bezweken. Maar door de inzet op de brandscheiding hebben we het linkerdeel van het pand kunnen behouden. Rond 00.30 uur konden we sein brandmeester geven.” Terugblik René is vervolgens nog geruime tijd met zijn ploeg bezig met nablussen, maar kijkt met een goed gevoel terug op de inzet. “Er waren verschillende risicofactoren en schakelmomenten bij de brand. Deze heb ik meegenomen in het inzetplan.” Ook Jette kijkt terug op een geslaagde inzet: “Het was een
Foto’s: News United
"Ik ging eerst nog uit van een offensieve binnenaanval" Ondertussen arriveerden ook de tankautospuit en WTS500 uit Denekamp. “Ik zag de ploeg van Ootmarsum naar buiten komen omdat het binnen te hevig brandde. Op dat moment werd de brand uitslaand”, vertelt Jette. René: “In overleg is opgeschaald naar grote brand. Wij hebben vervolgens ingezet op de voorkant van het pand. Jette heeft haar ploeg aan de achterkant ingezet. In overleg met de OvD is de WTS1000 gealarmeerd en ingezet omdat het debiet van de brandkraan niet toereikend was. De hoogwerker is ingezet met als doel brandoverslag op zolder boven de brandmuur te voorkomen. Dit bleek een lastige klus, omdat we er bij het verwijderen van de dakpannen achter kwamen dat er kippengaas onder de pannen zat.” Jette: “In ons inzetvak bevonden zich een kantoor en een werkplaats waar nog een auto binnen stond. Helaas is dit deel verloren
goede inzet met veel verschillende eenheden. Een leerzame ervaring als beginnend bevelvoerder één dag na mijn bevordering.” Beleving van mede-eigenaar Rémon Tijink, mede-eigenaar van het familiebedrijf, beleefde de brand op een hele andere manier. “Ik was compleet overrompeld door de melding. Je vraagt je op zo’n moment meteen af hoe groot de brand is. Bij aankomst zag ik één brandweerauto staan en een groep brandweermensen die bezig waren om een deur te forceren. Ik heb direct mijn sleutels afgegeven zodat men naar binnen kon. Tegelijkertijd vroeg de bevelvoerder mij om informatie over de indeling en bouwwijze van het pand. Op het moment dat ze naar binnen gingen met een paar dunne ‘tuinslangen’ had ik sterk mijn twijfels of die toereikend waren. Gelukkig kwamen er snel meerdere brandweerwagens bij, waarna ze met dikke slangen
begonnen te blussen. Toen vervolgens de grote slangen vanaf het kanaal water aanleverden en de hoogwerker werd ingezet was de brand ook snel geblust. Dat besef ik nu… op het moment zelf lijkt alles langer te duren. Ik vind het heel bijzonder dat zoveel vrijwillige brandweerlieden zo professioneel voor ons aan het werk waren. Voor sommigen was het een complete werkdag die ze erbij kregen, respect hoor! Wij zijn iedereen enorm dankbaar voor hun inzet!” Tot slot “Het was fijn dat stichting Salvage ons begeleid heeft in het vervolgtraject. Zelf weet je niet waar je moet beginnen”, aldus Rémon Tijink. “Dezelfde avond kwamen al mensen voor het afsluiten van het gas en de elektra en werden hekken om het terrein geplaatst. Gelukkig kunnen we inmiddels weer vooruitkijken om het bedrijf in Lattrop op te bouwen.” René Wessels (110) Jette Dierselhuis (120)
9
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
Training TGB voor bevelvoerders afgerond Nu de bevelvoerders van de kazernes Enschede, Hengelo, Almelo en Oldenzaal zijn bijgeschoold op het onderwerp Terrorisme Gevolg Bestrijding (TGB) is het de beurt aan alle overige bevelvoerders van Twente.
"Een man met bomgordel zet menig bevelvoerder aan het rennen"
Vanaf 20 september t/m 5 december 2018 zijn alle bevelvoerders uitgenodigd om zich in te schrijven voor één van de veertien TGB trainingen… En met succes kunnen we vertellen. Van de circa 180 bevelvoerders hebben nu bijna 150 bevelvoerders de TGB trainingen gevolgd, een mooi resultaat. Dit betekent dat ruim 80% nu getraind heeft op het onderwerp TGB en/of extreem geweld. Een rare wending De trainingen zijn door de kerngroepen IBGS en Leiding en Coördinatie (LCG) uitgewerkt tot realistische trainingen waarin een team van bevelvoerders gealarmeerd wordt voor een HV-incident. De melding van een ongeval met een trein of een auto die een terras oprijdt geeft nog geen directe aanleiding voor alertheid. Maar eenmaal ter
plaatse krijgt het incident een rare wending wanneer er plotseling iemand met een bomgordel uit de auto stapt. Veel bloederige slachtoffers met afgerukte ledematen schreeuwen om hulp! Als de man met bomgordel met de knop in zijn hand op de bevelvoerders afloopt, zet menig bevelvoerder het op een rennen… Ver-van-mijn-bed-show? Het trainen op procedures, zoneringen als ‘Hot, Warm en Cold’ zijn van groot belang om te weten hoe we met dergelijke incidenten om moeten gaan. We hopen dat het ons nooit overkomt. Afspraken afstemmen met hulpverleners onderling is cruciaal voor de samenwerking in dergelijke situaties. Termen als ‘Second Blast’ of ‘Second Device’ of ‘DSI’ van de politie komen voorbij. Een ver-van-mijn-bed-show? Nee hoor,
integendeel… het komt steeds dichterbij. Traumakit De training heeft positieve reacties opgeroepen. Er moet vaker getraind worden. Dit is inmiddels ook mogelijk omdat het team Vakbekwaamheid nu beschikt over oefen-traumakits. De getrainde bevelvoerders gaan vanaf 1 januari een kleine rol spelen in een instructiemoment van Levensreddend Handelen (LRH 4.3). De training begint met een half uur instructie over de ARO-kaart 32202 (TGB) en wordt verzorgd door een lokale bevelvoerder van de betreffende oefenploeg. Daarna neemt de instructeur van de Ambulance Oost het over en komen de middelen uit de traumakit aan bod. Elke tankautospuit is medio 2019 voorzien van een traumakit light. Hiermee is elke kazerne voorbereid op een klus TGB en/of extreem geweld. Met dank aan alle mensen die hebben meegewerkt aan de totstandkoming van deze TGB instructie (instructeurs, Lotuskring De Boortoren, Broekhuis Peugeot Rijssen en onze vaste ensceneringsploeg). Erwin van Coeverden Vakspecialist Team Opleiden en Oefenen
10
VERZAMELSTUK
REPRESSIE
Slimme vragenlijst: stand van zaken na een jaar Inmiddels zijn we (na een korte testperiode) bijna een jaar bezig met het actief verzamelen van data van alle incidenten waar TS’en aan gekoppeld zijn door middel van de slimme vragenlijst (SVL). Van het grootste deel incidenten hebben we inmiddels data die we kunnen gebruiken om te evalueren en nieuw beleid te maken. Ook wordt deze data gebruikt om bijvoorbeeld burgers en media te informeren over onze werkzaamheden. Na 85% van de incidenten is door één of meerdere bevelvoerders een lijst ingevuld. Data uit de SVL is bijvoorbeeld gebruikt voor het informeren van de media over maiskuilincidenten. We kunnen aangeven welke werkzaamheden we hebben uitgevoerd en hoe vaak er personen zijn geëvacueerd. Deze informatie kunnen we direct gebruiken voor het oefenprogramma. Opkomst- en aanrijdtijden De data uit de SVL wordt ook gebruikt voor andere doeleinden. Een voorbeeld is het registreren van bijzonderheden tijdens de opkomst naar de kazerne of het aanrijden naar een incident. Zo kunnen oorzaken van langere uitruk- en rijtijden verklaard worden. Denk hierbij aan een gesloten spoor wegovergang of slechte weersomstandigheden. Het is belangrijk dat iedere bevelvoerder na iedere alarmering de lijst invult om de data zo compleet mogelijk te maken. Slachtofferdata Met de slimme vragenlijst beschikken we nu ook over betere slachtoffer gegevens en het aantal evacuaties per
Het betreft hier de locaties waar een (of meerdere) redding, bevrijding, slachtoffer of evacuatie(s) is geweest. incident. In het verleden waren we daarvoor voornamelijk afhankelijk van de GMS (meldkamer) data of het 100% woningbrandproject. Door de SVL kunnen we de slachtofferdata koppelen aan het type incident en opslaan welke (levensreddende) handelingen de brandweer heeft uitgevoerd om slachtoffer(s) te helpen. Blijven ontwikkelen De SVL blijft in ontwikkeling. Dus als je verbeterpunten tegenkomt, geef het dan aan op de laatste pagina van de lijst. Op dit moment halen we de
informatie op bij de bevelvoerders die betrokken zijn bij incidenten. Het is de bedoeling om op korte termijn een lijst uit te rollen voor de ondersteunende voertuigen, zoals redvoertuigen. Zij gaan geregeld naar bijvoorbeeld afhijzingen zonder dat daar een TS aan gekoppeld is (TAA 1). Op dit moment hebben we van die inzetten veel minder data. Datzelfde geldt voor interregionale inzetten van watervoerende voertuigen. Na de lijst voor ondersteunende voertuigen is het de bedoeling een vragenlijst te maken voor de (H)OvD’s.
11
STRATEGIE & ONDERSTEUNING
Meer mogelijkheden met LiveOP X Nadat we in de beginjaren begonnen met de MDT om in het veld informatie te verkrijgen volgde enkele jaren geleden de LiveOP. Deze applicatie is nu vernieuwd waarbij alle operationele eenheden sinds kort met LiveOP X aan de slag kunnen.
"Scan de QR-code voor een demo van de nieuwe functies!"
De LiveOP is in alle repressieve voertuigen via de iPad beschikbaar. Het is voor ons een bron van informatie, waarbij de meeste collega’s zaken als de kladblokregels met actuele incidentinformatie, de locaties van brandkranen of de ARO-kaarten wel kennen. Vernieuwd Afgelopen jaar is het team Operationele Informatie voorziening bezig geweest met het doorontwikkelen van LiveOP, waardoor nu LiveOP X beschikbaar is. Deze is herkenbaar aan het rode pictogram met een X erop. Om bij een incident een goed overzicht te krijgen is informatie uit GMS (meldkamersysteem) en Geo-informatie zoals brandkranen beschikbaar op LiveOP X. Informatie uit deze twee bronnen zie je in de LiveOP X in de kaart weer terug. Zo kun je de locatie en diameters van brandkranen tegelijkertijd bekijken met de actuele locaties van voertuigen die ingezet zijn bij een incident. Tevens is objectinformatie uit de digitale bereikbaarheid toegevoegd en in dezelfde kaart zichtbaar. Een nieuwe toevoeging is het plaatsen van foto’s in de kladblokregels. Zo kun je eenvoudiger onderlinge informatie delen en andere collega’s die op
12
VERZAMELSTUK
afstand betrokken zijn helpen bij een goede beeldvorming. Bijvoorbeeld bij IBGS, waarbij een verkenningsploeg informatie deelt met collega’s die in de cold-zone staan. Multi LiveOP X wordt niet alleen binnen de brandweer gebruikt, maar ook bij de GHOR, de crisisorganisatie en de verkenningseenheden. Naast het uitwisselen van informatie zijn voor hen ook de actuele telefoonnummers van sleutelfunctionarissen beschikbaar. LiveRecon (voor de AGS/MPL en WVD) voorziet coördinatoren en verkenners snel van informatie, zodat adequaat actie ondernomen kan
worden. Voorheen ging dit via de portofoon. Dat kostte veel tijd en was foutgevoelig. De nieuwe app is sneller en gebruiksvriendelijker. Handig om te weten LiveOP X kun je als functionaris ook gebruiken op je iPhone. Hiermee wordt toegang tot de informatie nog eenvoudiger en sneller. Vanuit Twente zijn we met de sector Repressie bezig om informatie uit te uitwisselen met de omliggende regio’s, zodat je bij een inzet in een andere regio over de zelfde informatie kunt beschikken als bij een inzet in Twente. Marijn Hilbrink Specialist informatiemanagement
INCIDENTEN
Oefening of realiteit bij Lucky? Als oefenleider ben je vaak op zoek naar een goed en realistisch scenario. In de praktijk is het bedenken van zo’n scenario niet zo gemakkelijk. We halen er al snel te veel poespas bij, stoppen te veel slachtoffers in een huis of creëren het meest grootse of toevallige voorval wat er te bedenken valt. Toch komt het in de praktijk voor dat een mogelijke oefensituatie ineens werkelijkheid wordt. Zo ontvingen de kazernes Rijssen en Enter op 5 december 2018 om 12.41 uur melding van een brand aan de Morsweg 8 te Rijssen. Bij het lezen van de melding op de pager werd meteen gedacht aan de brand van drie maanden geleden, waarbij het Grolsch Music Café van horecagelegenheid Lucky veel brand- en rookschade opliep. De vlammen en de zwarte rook waren al vanaf de kazerne in Rijssen zichtbaar en al snel werd duidelijk dat het weer om Lucky ging. Bij aankomst bleek het zowel om een dak- als binnenbrand te gaan. Na het uitvragen van de eigenaar door de OvD werd er opgeschaald naar ‘zeer grote brand’. Oefenscenario of realiteit? ‘U rukt uit voor een brand aan de Morsweg 8 in Rijssen’ klinkt het door de portofoon. Het zou gaan om een dakbrand bij discotheek Lucky.
Naar aanleiding van een vorige brand is de dakdekker bezig met de laatste herstelwerkzaamheden aan de afzuiging. De afzuiging is opgebouwd uit hout- en regelwerk en isolatiemateriaal in verband met geluidsdemping voor discotheken. Bij het aanbranden van het dakleer is er aan de binnenzijde van de afzuiging een brand ontstaan die in eerste instantie onopgemerkt is gebleven. Toen de rook boven op het dak zichtbaar werd, deed de dakdekker een bluspoging met een handblusser. Hij kreeg de brand op het dak niet onder controle. In het café is men op dat moment bezig met de laatste schilderwerkzaamheden. De verfbussen staan onder de afzuigopening. Brandende resten van het dak vallen door de afzuigopening naar beneden waardoor er een nieuwe brandhaard in het Grolsch Music Café ontstaat. Deze morgen is de brandmeldinstallatie uitgeschakeld in verband met de werkzaamheden. De eigenaar wordt door zijn zoon gealarmeerd dat er
opnieuw rook en vuur zichtbaar is in het Grolsch Music Café. Hij onderneemt een bluspoging en ziet dat het ook boven hem brand. Hierop waarschuwt hij de brandweer. Normaal gesproken wordt er sceptisch gereageerd op een dergelijk oefenscenario. Fraai bedacht, maar wanneer gebeurt dit in de praktijk? Nou… op 5 december dus!
13
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
Oefenprogramma januari 2019 - juni 2020 VAKBEKWAAM ZIJN ÉN VAKBEKWAAM BLIJVEN 3 Incidentbestrijding Gevaarlijke stoffen 2 Technische Hulpverlening
4 Werken op Hoogte
1 Brandbestrijding 5 Oefenmomenten afgestemd op lokale risico’s en verzorgingsgebied
8 Communicatie
6 Levensreddend Handelen
7 Fysiek oefenmoment
Heb jij ook een specialistische functie?
Trainen op Troned
Facultatieve trainingen
02
Voor specialistische functies is er een extra oefenprogramma.
We organiseren drie trainingsdagen op ons oefencentrum Troned.
Je kunt ook gebruik maken van facultatieve momenten. Denk dan aan incidentevaluaties of brandonderzoek.
En er is meer... Voor instructeurs en oefenleiders organiseren we extra trainingen.
14
VERZAMELSTUK
In de ELO kan je e-learning modules volgen. Je vindt informatie en naslagwerk voor je eigen vakbekwaamheid.
We starten een pilot voor het meten van de vakbekwaamheid in de vorm van vakbekwaamheidstoetsen.
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
Voor ieder wat wils “In januari zijn we al gestart met de nieuwe oefencyclus en uit de eerste reacties hoor ik dat het goed ontvangen is”, vertelt Matthijs Ankoné, teamleider Opleiden & Oefenen. “In de visual op de linker pagina leggen we de opbouw uit van het oefenprogramma voor manschappen en bevelvoerders.” “Voor iedere manschap/ bevelvoerder geldt dat het oefenprogramma uit de herkenbare ‘basisonderdelen’ bestaat. Dat zijn dus oefeningen georganiseerd door bijvoorbeeld de kerngroep Brand, maar ook lokale oefeningen afgestemd op de risico’s van het verzorgingsgebied. Er is veel ruimte voor eigen invulling zoals bijvoorbeeld slotoefeningen. De eerste zijn al weer gepland.” Specialistische functie In de cyclus van anderhalf jaar volg je ook drie trainingsdagen op Troned. “Eén van deze dagen wordt ingevuld door de kerngroep Brand”, licht Matthijs toe. “Voor de andere twee dagen geldt dat de kazerne vrij is om deze in te vullen naar behoefte. Wil je extra oefeningen op het gebied van brand? Of op THV? Dan kan dat. Je kunt ook gebruik maken van facultatieve trainingen. Bijvoorbeeld brandonderzoek waarbij we gebruik maken van het brandonderzoeksgebouw. Er zijn legio mogelijkheden, waarbij we je graag helpen deze in te vullen. Wanneer je een specialistische functie hebt, zoals brandweerduiker, is er een extra oefenprogramma.”
voor je eigen vakbekwaamheid. In dit oefenprogramma gaat iedereen hiermee kennis maken. Ook krijgen de vakbekwaamheidstoetsen een vervolg. Hier zijn we in 2018 al mee gestart bij de OvD’s. Zes kazernes gaan een pilot draaien. Doel van de toetsen is inzicht te krijgen op je eigen vakbekwaamheid. Alle oefeningen en trainingen worden uiteraard met zorg voorbereid. Voor de instructeurs en oefenleiders organiseren we ook extra trainingen. Basis voor eigen vakbekwaamheid “In het afgelopen jaar hebben we bij jullie veel input opgehaald voor deze nieuwe oefencyclus. Dat heeft de basis
gevormd van het oefenprogramma waarin de medewerkers centraal staan. Je kunt zelf aangeven waar je behoefte ligt. Schroom niet om daar actief naar te vragen bij je oefencoördinator. Om ons brandweerwerk zo goed mogelijk te blijven doen ligt er nu een goede basis om vakbekwaam te blijven. Het is leuk én leerzaam. En voor ieder wat wils”, aldus Matthijs. Meer weten? Op alle kazernes ligt een brochure met meer uitgebreide informatie over het nieuwe oefenprogramma. Je kunt hiervoor ook terecht bij je eigen oefencoördinator.
En er is meer Een paar kazernes hebben al kennis gemaakt met de Elektronische Leeromgeving (de ELO). In de ELO kan je e-learning modules volgen en vind je informatie en naslagwerk
15
INCIDENTEN
Grote brand bij Viba visrokerij Op 6 januari worden ’s nachts de tankautospuit en hoogwerker van kazerne Oldenzaal tezamen met de TS van kazerne de Lutte gealarmeerd voor een woningbrand bij Viba visrokerij in de binnenstad. Een brand in de complexe binnenstad van Oldenzaal is al een uitdaging op zich.
"Door gaten in de vloer en het dak te zagen kregen we toegang tot de brandhaarden"
Het pand is gevestigd aan de Vinkenstraat in de binnenstad van Oldenzaal. Gezien de smalle straten en het aantal aanrijdende voertuigen is het prioriteit om snel de locatie van de brandhaard te lokaliseren. Zodra deze bekend is, kan een plan gemaakt worden waar de overige voertuigen zich kunnen opstellen. Tijdens de buitenverkenning heeft de ploeg al snel door dat de brand woedt in de winkel met de hoofdingang aan de Grootestraat. De TS van de Lutte wordt hierop aan de achterzijde ingezet om via die kant de brand te bestrijden. De TS en de hoogwerker van Oldenzaal worden ingezet aan de voorzijde van het pand. Een gebouw met verrassingen Tijdens de binnenverkenning blijkt
16
VERZAMELSTUK
dat de vuurhaard zich achter in de winkel bevindt, in een apart vertrek dat in gebruik is als wasruimte en kantine. Bij verdere verkenning van de bovenwoning blijkt dat er zeer veel rook hangt en dat er een hoge temperatuur voelbaar is. Toch is er geen vuur te bekennen... Na enig zoekwerk blijkt het vuur zich te hebben verspreid via de afvoer van de frituur, tussen de vloer van de winkel en de bovenwoning. Het pand is gebouwd in 1955 en de vloeren zijn gemaakt van hout. Door de vele verbouwingen in de loop der jaren zijn er drie tot vier plafondlagen ontstaan, waardoor we de brandhaard slecht kunnen bereiken. Door gaten in de vloer en in het dak te zagen krijgen we uiteindelijk voldoende toegang tot de brandhaarden. Het lukt ons om
de brand onder controle te krijgen, zodat uitbreiding niet meer mogelijk is. Helaas kunnen we niet voorkomen dat omliggende panden rookschade oplopen. Back-up Omdat het een complexe inzet is en we een back-up willen hebben voor het geval we de brand niet kunnen houden is uit voorzorg de classificatie ‘grote brand’ gemaakt. Hierop zijn de TS van Weerselo en de autoladder van Enschede gealarmeerd en ingezet. Ik kijk terug op een complexe brand, maar gelukkig hebben we uitbreiding naar de andere panden weten te voorkomen. Rob Abbenhuis, Bevelvoerder kazerne Oldenzaal
BRANDVEILIGHEID
Oei, de taart! Tijdens de Nationale Voorleesdagen hebben ruim 125 mensen voorgelezen uit ons boek ‘Oei, de taart!’. Het verhaal is met veel passie aan de kinderen van groep 1 en groep 2 verteld. De reacties waren alleen maar positief! Hier maken we dan ook graag een pagina voor vrij…
17
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
Vakbekwaamheids programma OvD’s In het najaar van 2018 heeft elke Officier van Dienst (OvD) deelgenomen aan een vakbekwaamheidstoets. Deze toets gaf de OvD inzicht in zijn handelen, maar heeft daarnaast ook input opgeleverd voor de invulling van het vakbekwaamheidsprogramma voor de komende jaren (2019-2022). De OvD’s hebben zelf aangegeven welke onderdelen in het programma opgenomen moeten worden. Daarnaast is gekeken naar vakinhoudelijke ontwikkelingen (bijvoorbeeld de Situationele Commandovoering). Waaruit bestaat het programma? In een cyclus van vier jaar werken we toe naar het volgende ‘toetsmoment’. We stellen voor ieder kalenderjaar een programma samen met in ieder geval de volgende onderdelen: • OvD trainingsdagen: een jaarlijks oefenprogramma met reguliere trainingsdagen. • (Bij)scholing en trainingen: extra vraaggestuurde trainingen, maar ook deelname aan een trainingsweek in Weeze waarbij Situationele Commandovoering centraal staat. • Repressieve/BMO-dagen: hierbij worden incidenten geëvalueerd en speelt BMO een rol voor repressie. • Aansluiten/deelnemen aan oefeningen: deelname aan systeemoefeningen, lokale slot- en
18
VERZAMELSTUK
eindoefeningen en duikoefeningen. • Vakbekwaamheidstoets: elke cyclus wordt afgesloten met een toets. In 2022 is deze gericht op Situationele Commandovoering. • Oefenen met Smartview: hierop kun je je eigen inzet terugzien en sterke en leerpunten destilleren. • Bevelvoerders kunnen tegenspel leveren/mee oefenen tijdens trainingen: hierdoor worden scenario’s realistischer en ontstaat er een betere verbinding. • Evalueren en bijstellen van het programma waar nodig: dit gebeurt in het laatste kwartaal van elk kalenderjaar. • Werken aan aantoonbare vakbekwaamheid: we houden alle ondernomen activiteiten bij. • Samen optrekken met andere sectoren: bijvoorbeeld met Brandveiligheid om risicogericht te oefenen. Vakbekwaamheidsprogramma De hoofdlijnen van het vakbekwaamheidsprogramma voor
OvD’s vormen de ‘blauwdruk’ voor enkele andere repressieve functies. De sector Vakbekwaamheid & Kennis (V&K) wil hier de komende maanden mee aan de slag. Ook voor de bevelvoerders. In 2018 is de kerngroep Leiding, Coördinatie en Grootschalig optreden (LCG) gestart met een uitvraag naar de behoefte en wensen onder de bevelvoerdersambassadeurs. Vanuit elke Twentse kazerne is een bevelvoerder afgevaardigd die kan meedenken over de invulling van het programma. Zo worden er dit jaar bevelvoerderstrainingen georganiseerd waarbij de onderwerpen uit deze groep zijn gekomen. In het eerste deel van 2019 gaan we verder in gesprek, zodat we samen kunnen toewerken naar een vakbekwaamheidsprogramma voor de bevelvoerders. Meer weten? Wil je meer weten over deze onderwerpen? Neem dan contact op met de kerngroep LCG, Arno Fokker, Yvette Geusendam of Jos Workel.
COLUMN
Een dag op pad met… FOLKERT VAN DER PLOEG
In deze rubriek nemen we jullie een dag mee in het leven van een collega. Vandaag is dat Folkert van der Ploeg, specialist brandonderzoek (TBO) bij het Kenniscentrum en Officier van Dienst.
07:30 UUR Straks neem ik de OvD-dienst over van mijn collega. Momenteel staat hij nog bij een brand waar zonnepanelen bij betrokken zijn. Ik hoor graag even hoelang hij nog bezig is en of er nog leermomenten inzitten. Zonnepanelen zijn een extra aandachtsveld voor TBO. Landelijk willen we meer kennis hierover vergaren. We zien steeds meer zonnepanelen dat betekent meer risico. Ik zit ook in het landelijk overleg COP (Community of Practice) Zonnepanelen en kan deze ervaring daar mooi inbrengen. Doel is om uiteindelijk een handleiding ‘Optreden brand bij zonnepanelen’ te maken.
08.00 UUR Tijd om dienst te ruilen. De vijf TBO’ers Frans, Quido, Berno, Lieke (in opleiding) en ik draaien één keer per vijf weken dienst. We hebben een bereikbaarheiden beschikbaarheidsregeling. Dit betekent dat je ons altijd kunt bereiken, maar dat we niet altijd kunnen komen. Op verzoek van de bevelvoerder of OvD worden we door de meldkamer gealarmeerd. Zelf checken we nog brandrapporten om te bekijken of er leermomenten voor ons in zitten (brand met slachtoffers, industriebrand, brand bij een zorginstelling). Mocht je wat bijzonders zien bij een brand, neem dan
vooral contact met ons op. Bij grote, bijzondere branden mag dat altijd, maar bij alle overige branden liever overdag. Samen met collega Berno Hospers ga ik nu eerst de brand met de zonnepanelen onderzoeken.
11:00 UUR Op 22 en 23 mei 2019 wordt er een groot congres georganiseerd voor brandonderzoekers. Vanuit veertig landen komen ze naar Nederland om kennis te delen en op te doen. Vanuit Brandweer Nederland heb ik opdracht gekregen om dit (mede) te organiseren. Hiervoor moeten nog wat dingen geregeld worden. Daarnaast ben ik bezig voorbereidingen van experimenten. Het IFV wil bij ons een rookgaskoeling experiment doen. Ons Kenniscentrum regelt en levert hiervoor meetapparatuur en de TSC stelt de locatie beschikbaar.
Onderzoek. De les gaat (uiteraard) over brandonderzoek. We leren de studenten alles over brand, brandpatronen en brandverloop. De les duurt de gehele middag. Naast het lesgeven op school begeleid ik ook studenten die een projectopdracht voor ons uitvoeren.
19:30 UUR Ik ben op weg naar ons Safety Field Lab om een les brandonderzoek ‘Herken de brandpatronen en het brandverloop’ te geven aan onze vrijwilligers. Het is weer een mooie en lange werkdag geweest.
11:30 UUR Een afspraak met Peter Kok, student Forensisch Onderzoek bij de Saxion Hogeschool. Peter komt een half jaar stage bij ons lopen en we zijn met zijn introductieprogramma bezig.
12:30 UUR Na de lunch vertrek ik naar de Saxion Hogeschool om daar les te geven aan eerstejaars studenten Forensisch
Folkert van der Ploeg 19
COLUMN
An de kökntoafel bie… Met de koektrommel onder de arm komen we voor deze vierde editie in Rijssen aan. Hier maken we kennis met vader Arjan en zoon Erick van Brussel.
20
VERZAMELSTUK
COLUMN
Erick Arjan en
“Ik ben Arjan van Brussel en ik ben 52 jaar. Sinds kort ben ik niet meer repressief en werk ik als gebouwenbeheerder bij Brandweer Twente. In 1991 ben ik als manschap begonnen in Rijssen, vanaf 2001 tot en met 2011 was ik als bevelvoerder actief en tussen 2009 en 1 januari 2019 als Officier van Dienst.” Arjan heeft daarmee een respectabele staat van dienst. Hij kreeg het brandweervirus dan ook met de paplepel ingegoten van zijn vader Gerrit Jan. Hij was plaatsvervangend commandant in Rijssen en samen hebben ze nog twee jaar repressief opgetreden. De jongste van Arjans twee zoons is Erick. Erick: “Ik ben 26 jaar en werk als calculator bij sloopbedrijf RGS in Rijssen en volg de opleiding tot Manschap A. Van kinds af aan ben ik al besmet met het brandweervirus en volgde ik altijd de meldingen die mijn pa had. Ik ben de derde generatie ‘Van Brussel’ bij Brandweer Rijssen, dat is toch wel bijzonder!” Samen op de uitruk? Erick vertelt: “Op de valreep hebben we samen nog twee inzetten op oudejaarsen nieuwjaarsdag gehad. Eén daarvan
was een schuurbrand, daarbij was ik als manschap aanwezig en mijn vader als Officier van Dienst. Dat was ook meteen m’n pa zijn laatste uitruk. We hebben elkaar tijdens het blussen snel een goed nieuwjaar toegewenst.” Arjan zegt: “Erick heeft het stokje van mij overgenomen en ik hoop dat hij in de toekomst dit stokje ook weer doorgeeft aan de kleine waarvan Erick zijn vrouw in verwachting is.” Arjan heeft een werkplek op de kazerne in Rijssen en ziet zijn zoon zodoende overdag met regelmaat uitrukken. Dat geeft hem een trots gevoel. Brandweer toen en nu? Erick is nog maar net bij de brandweer begonnen, maar samen concluderen ze dat het wel makkelijk is dat de stapel boeken, die Arjan nog heeft meegesjouwd, tegenwoordig in een iPad (ELO) past. Arjan vult aan dat de opleiding tegenwoordig meer uit realistische praktijktraining bestaat. “Ademlucht dragen leerden wij vroeger door met een blindmasker in de slangenkelder van kazerne Almelo te lopen. Als je dan niet goed tastte kreeg je een bezemsteel tegen je helm.” Arjan kijkt met een goed gevoel terug op zijn repressieve loopbaan, waarin
hij verticaal is doorgestroomd. “Hierdoor kon ik me tijdens incidenten goed inleven in wat er bij de manschappen en de bevelvoerder speelt.” Toch vond hij de rol als manschap wel het mooiste. “Tijdens een binnenbrand even lekker aan de bak om de brand te blussen!” Erick is nuchter over zijn toekomstsperspectief: “Laten we maar eerst het diploma voor Manschap A halen, daarna zien we wel wat de toekomst ons brengt.” Welke uitruk blijft je bij? Arjan geeft aan dat hij net als andere collega’s de ramp in Enschede nooit vergeten zal, evenals de meerdere hulpverleningen met een dodelijke afloop. Maar ook de compagnies inzet bij de kringloopwinkel in Goor weet hij zich haarfijn voor de geest te halen. “Ik was daar als OvD bij betrokken en heb aanrijdend opgeschaald naar zeer grote brand.” Erick haalt zijn herinneringen op aan een recente grote brand, de afvalbrand bij Twence. “Ik vond de omvang van het incident en het ingezette materieel erg indrukwekkend!”
21
INCIDENTEN
Ootmarsum ontvangt tekening van Timo Op oudejaarsavond gingen onze pagers rond 19.30 uur voor een schuurbrand aan de Spiekweg in Lattrop. Aanrijdend kregen we via de alarmcentrale minimaal informatie over het incident. De melder bleek namelijk een gast te zijn van het tegenovergelegen hotel ‘Landgoed De Holtweijde’.
gemaakt. Hierop stond de tekst: “Voor de dappere brandweermannen”. Als bedankje hebben wij Timo de beer uit onze TS gegeven. Deze is tot op de dag van vandaag zijn grote vriend.
bleek wel naderhand. De eigenaar van de horecagelegenheid gaf zijn complimenten aan ons korps! Gelukkig waren we op tijd thuis om de start van 2019 te vieren.
Complimenten Dat het noaberschap goed is in Lattrop,
Mathijs Noordink Kazerne Ootmarsum
De handtekening is gezet voor natuur brandvoertuigen/ bluswagens!
22
VERZAMELSTUK
De humor ligt op straat
Ter plaatse sloegen de vlammen al deels uit het dak. Door een snelle inzet van de gealarmeerde korpsen hebben we een deel van de schuur met inhoud kunnen behouden. Na afronding van het incident hebben we het schoonwerken toegepast. Vervolgens hebben we de waterwinning afgebouwd en onze aanvalsslangen schoongemaakt. Tijdens het afbouwen werden we aangenaam verrast door het bezoek van Timo (zie foto) bij onze tankautospuit. Hij was te gast bij hotel ‘Landgoed De Holtweijde’ en gaf ons zijn eigengemaakte tekening die hij tijdens de brandbestrijding had
INCIDENTEN
Oud & nieuw op de meldkamer Afgelopen jaarwisseling zijn er zo’n 150 incidenten bestreden vanuit de kazernes van Brandweer Twente. De meesten weten als geen ander hoe de incidentbestrijding in de eigen kazerne verloopt tijdens de jaarwisseling. Vanwege een verwachte verhoging van het aantal incidenten op deze dag hebben een aantal kazernes de vrije opkomst ingewisseld voor piket of andere soort van waarborging. Ook op de meldkamer is de jaarwisseling een moment waarop het ‘wat’ drukker is dan normaal. Hoe ziet een jaarwisseling er uit op de plek waar incidenten voor de hele regio worden afgehandeld? Op 364 dagen van het jaar heeft de meldkamer het klokje rond twee meldtafels bezet. De eerste tafel wordt bezet door een vroege-, lateen nachtdienst en de tweede tafel wordt bezet door een 24-uursdienst. ’s Nachts kan de medewerker die de 24-uursdienst heeft in principe naar bed, maar bij een grote calamiteit of meerdere incidenten tegelijk zal deze weer bijspringen. Maar net als op de kazernes dient ook de meldkamer zich voor te bereiden op een verhoging van het aantal incidenten. Vanaf oudejaarsdag ‘s ochtends tot nieuwjaarsdag ’s ochtends zijn er continu drie centra listen in dienst volgens een afwijkend rooster bestaande uit drie dagdiensten en drie nachtdiensten van twaalf uur. Los van verzachtende werkomstandigheden in de vorm van catering en een traditiegetrouw bezoek van onze commandant is het gewoon ‘business as usual’. De telefoon gaat en de meldkamer draait.
Actieve rol van OVI Normaal wordt de Officier van Informatie (OVI) automatisch gealarmeerd vanaf middelscenario, of handmatig door de meldkamer, bij meer dan drie gelijktijdige incidenten. Achter de schermen is de OVI continu aan het monitoren wat de inzet van eenheden betekent voor de ‘achtergelaten’ uitrukgebieden. Aantallen, grootte en inzetduur
Drukker dan normaal Overdag is het aantal meldingen relatief laag voor een oudejaarsdag. Pas aan het begin van de avond, het moment waarop het eten wordt bezorgd, dient zich de eerste piek van de dag aan. Aangezien incidenten zich maar moeilijk homogeen over de dag laten plannen is er eigenlijk altijd sprake van pieken en dalen. Daarnaast blijkt in de praktijk dat ‘piek’ en ‘eten’ ook wel vaker hand in hand gaan… Gedurende de avond en nacht volgen er nog een aantal pieken. Zo passeren een
zijn van belang. Zo is er afgelopen jaarwisseling bij de zeer grote brand bijgestuurd op de inzet van de OvD’s en is bij datzelfde incident een ingerukte TS bij terugkomst nog even aan de eigen kazerne gehouden. De uitruktijd werd hiermee gereduceerd en deze TS kon op deze manier de paraatheid in een groter gebied waarborgen.
zeer grote brand, een grote brand en een hand vol middelbranden de revue. Voor de beeldvorming: bij een groot incident is één centralist al gauw geblokt voor andere incidenten, zeker in de eerste fases van uitruk, opschaling en bijstand. Terugkijkend is het voor de meldkamer een goed verlopen jaarwisseling geweest waarbij capaciteit en aanbod goed op elkaar waren afgemeten. Op nieuwjaarsochtend wachten er weer twee ‘frisse’ centralisten vol verwachting op wat de eerste dag van het nieuwe jaar hen gaat brengen.
23
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
Slotoefeningen in Hellendoorn en Rijssen In de nieuwsjaarsfilm van Brandweer Twente kwamen de slotoefeningen al aan bod. Met acht slotoefeningen, waarbij een zeer groot incident werd bestreden in Hellendoorn en Rijssen, zijn de kazernes van Wierden, Enter, Holten, Rijssen, Hellendoorn, Nijverdal, Goor, Markelo en Diepenheim getraind op het grootschalig optreden bij een zeer groot en complex incident.
"De scenario’s zijn complex en er is altijd sprake van hectiek"
Het scenario dat zich afspeelt in Hellendoorn betreft een grote brand in voormalig schoolgebouw ‘De Blenke’. Een jeugdfeest loopt volledig uit de hand wanneer iemand een tafel omver loopt met brandende brandpasta-blikken voor het buffet. De snel uitbreidende brand en stevige rookontwikkeling zorgen voor veel slachtoffers die de weg naar buiten niet meer kunnen vinden. Paniek! Paniekerige ouders die toesnellen maken het drama compleet. Helemaal wanneer een verontruste vader met zijn auto uit de bocht vliegt. Brandweer, politie en ambulance schieten te hulp en weten de klus te klaren. Bij dergelijke grootschalige oefeningen komen er altijd een aantal leermomenten naar voren. De scenario’s zijn complex en
24
VERZAMELSTUK
er is altijd sprake van hectiek door paniek. Beeldvorming, afstemming, prioritering en communicatie zijn de thema’s die continu terugkeren. Op zich is dat niet zo verwonderlijk aangezien we in de praktijk gelukkig niet zo vaak met dergelijke situaties te maken hebben. Des te meer reden om ze wel te blijven beoefenen! Samenloop van omstandigheden In Rijssen ging het dit keer ook goed mis. Hier staat de garage van Transportbedrijf Dekker in de brand. De stevige rookontwikkeling verspreidt zich door het gehele pand en personeelsleden kunnen de uitgang niet terugvinden. De brand ontstaat op het dak waar werkzaamheden plaatsvinden. De dakdekker krijgt een hartstilstand en een reanimatie op het dak is van levensbelang. De hoogwerker wordt met spoed gealarmeerd
om hulp te bieden aan het ambulanceteam. Tot overmaat van ramp ontstaat er ook nog een ongeval waarbij een nieuwsgierige voorbijganger de macht over het stuur verliest… Volop werk voor de hulpdiensten! We kijken terug op prachtige oefenavonden waarbij de samenwerking aan een complexe klus hoog in het vaandel stond. Elke oefening brengt weer een leerzame ervaring! Om de avond goed af te sluiten kon iedereen nog even genieten van een heerlijk balletje gehakt. Daarna was het tijd om alle natte ruggen weer te wassen. Dank aan de gemeente Hellendoorn en het transport bedrijf Dekker te Rijssen voor hun gastvrijheid. Erwin van Coeverden Vakspecialist Team Oefenen en Opleiden
REPRESSIE
Cijfers per kazerne In onderstaande tabel is het aantal incidenten per jaar per kazerne en per meldingsclassificatie zichtbaar.
AANTAL INCIDENTEN PER JAAR PER MELDINGSCLASSIFICATIE 2017
Kazerne
2018
Alarm
Brand
Dienstverlening
Leefmilieu
Ongeval
Alarm
Brand
DienstÂverlening
Leefmilieu
Ongeval
143
227
158
45
65
123
262
152
65
99
Boekelo
7
18
5
5
1
1
16
3
3
2
Borne
19
79
20
18
16
32
76
19
15
18
De Lutte
4
24
8
9
3
21
27
8
10
5
Delden
43
32
10
14
2
26
36
8
7
9
Den Ham
3
32
6
10
5
12
39
11
8
8
Denekamp
9
32
9
6
5
18
24
14
6
6
Diepenheim
8
18
11
1
4
11
32
15
9
8
Enschede Hoofdpost
149
269
191
36
50
154
314
200
50
67
Enschede Noord
87
175
95
23
19
70
211
84
35
27
Enter
6
37
11
9
10
10
53
9
10
20
Glanerbrug
12
47
17
4
4
7
65
7
11
10
Goor
18
52
15
8
4
22
57
26
12
10
Haaksbergen
18
61
17
11
11
20
69
27
6
17
Hellendoorn
31
32
23
18
7
44
65
16
19
10
Hengelo Centrum
112
147
133
54
42
109
198
113
57
69
Hengelo Noord
20
71
25
16
18
79
19
11
12
Holten
5
41
5
14
11
5
53
18
14
24
Losser
29
52
14
5
6
25
49
16
13
9
Markelo
10
18
8
11
2
12
30
15
13
11
Nijverdal
19
71
24
14
7
16
66
21
10
13
Oldenzaal
29
70
60
20
12
49
91
55
20
23
Ootmarsum
7
29
9
7
8
11
23
13
12
6
Rijssen
30
61
24
11
8
25
93
50
26
10
Tubbergen
15
55
12
17
9
23
72
22
12
20
Vriezenveen
13
58
20
10
10
12
98
29
14
11
Vroomshoop
5
32
6
9
4
11
52
15
13
10
Weerselo
10
58
9
11
3
5
56
19
8
11
Wierden
29
72
21
11
15
26
79
18
9
17
Almelo Centrum
25
BEHEER & TECHNIEK
Wijziging organisatievorm Hengelo
“De brandweerzorg is nu verbeterd”
26
VERZAMELSTUK
BEHEER & TECHNIEK
Op 4 maart was het dan zover. De invoering van kazernering op Hengelo Centrum en vrije instroom vanaf Hengelo Noord. Tot 4 maart werd in Hengelo nog gewerkt in een piketsysteem. Dit betekent dus een flinke wijziging van de organisatievorm.
Een verandering die veel tijd en energie heeft gekost van zowel betrokken medewerkers, het projectteam en de OR. Nu je dit artikel leest hebben we de eerste diensten gedraaid. We hadden dan ook graag de eerste ervaringen met je gedeeld, maar dit verzamelstuk lag toen al bij de drukker. Toch praten we je graag even bij.
niet. In de komende tijd moet er nog veel werk verzet worden. 24-uurs faciliteiten Wanneer je nu naar de bluspakken en de uitrukgarage loopt zie je een nieuw gemaakte insteekverdieping met de 24-uurs faciliteiten. In het afgelopen half jaar is hier keihard aan gewerkt. Van ontwerp tot de bouw. Van het
"We willen groeien naar één team in Hengelo" Verbetering brandweerzorg Eind 2016 zijn we in Hengelo gestart met het project ‘Toekomst van repressie in Hengelo’. Dit om te komen tot een verbetering van de brandweerzorg. Collega’s van Hengelo Centrum en Noord zijn gevraagd mee te denken in oplossingen waarbij verschillende scenario’s zijn bedacht. Het meest geschikte scenario was nieuwbouw op de meest ideale locatie. Uit onderzoek bleek dit echter niet haalbaar. Het scenario van continue bezetting op Hengelo Centrum en vrije instroom op Noord bleek de meest geschikte oplossing. Uitgangspunt was om per 1 maart hiermee te starten. Om dit te realiseren moesten we flink aan de slag met een aantal thema’s. Denk dan aan huisvesting, roosters, vergoedingen, oefenen, logistiek en organisatieontwikkeling. Bij het verschijnen van dit bericht zijn, na veel inspanning, veel zaken gerealiseerd. Maar we zijn er nog
uitzoeken van de keuken tot de inrichting van de slaapkamers. De slaapkamers bevatten een royaal bed en hebben eigen sanitair in de vorm van een douche, een wastafel en een toilet. Vlak voor 4 maart moesten de puntjes nog even op de i gezet worden, maar het resultaat mag er zijn! Nieuwsgierig geworden? Wanneer je een keer op Hengelo Centrum bent kun je gerust een kijkje nemen. Overleg het even met de bevelvoerder van dienst. Kazerneringsrooster en oefenen In het kazerneringsrooster werken we in een achtploegensysteem. Elke ploeg bestaat uit beroeps en vrijwilligers. Op maandagavond wordt er geoefend door de kazernes Noord en Centrum, maar binnen het kazerneringsrooster is er ook ruimte om aanvullende lokale oefeningen te organiseren. In het rooster maken we grotendeels gebruik van Hengelose vrijwilligers, maar
vrijwilligers van andere kazernes hebben aangegeven ook wel mee te willen draaien. Wil je hierover meer weten? Neem dan contact op met Marc Bus. Eén sterk team De stip aan de horizon waar we het komende jaar naar toe willen groeien is één brandweer in Hengelo met een eenduidige structuur, acht ploegen, één kazernecoördinator en een dagelijks bevelvoerder van dienst. Deze structuur moet uitvoering geven aan de paraatheid op de twee kazernes. We zijn er ons van bewust dat we een organisatie in verandering zijn waarin we voor mooie uitdagingen komen te staan. Het zou mooi zijn als we dit gezamenlijk kunnen oppakken om een nog sterker team te worden. Logistieke hart van Twente De medewerkers van Hengelo hebben de wens uitgesproken om Hengelo het logistieke hart van de brandweer in Twente te laten zijn. Met de invulling hiervan zijn we in 2018 gestart. Er is een werkgroep samengesteld die de opdracht heeft om het logistieke proces in te richten. Het proces beschouwen we als het organiseren, plannen, besturen en uitvoeren van de goederenstroom binnen Brandweer Twente voor zowel de koude als de warme logistiek. De werkgroep heeft in kaart gebracht hoe we het op dit moment georganiseerd hebben en wat de behoefte is voor repressie. Vanuit hier gaan we verder. Meer weten? Neem dan contact op met Marieke Overbeek.
27
INCIDENTEN
Van voertuigbrand naar industriebrand Zaterdag 8 december kreeg ploeg 8 in Almelo de melding van een voertuigbrand. Ter plaatse blijkt het voertuig in een garage te staan, waardoor de ploeg snel moest schakelen naar een ander type inzet. De zaterdag begon als een normale kazerneringsdienst, die we startten met een oefening. Op de terugweg naar de kazerne ontvingen we de melding van een voertuigbrand. Aanrijdend was er geen verdere informatie beschikbaar, waardoor we ons instelden op een normale inzet. Toen we bijna ter plaatse waren veranderde het beeld volledig. Het voertuig bleek in een bedrijfsverzamelgebouw te staan, waarin twee autogarages gevestigd zijn. Al snel bleek dat de rook zich door het volledige verzamelgebouw had verspreid en dat de brand zich had uitgebreid. Bij aankomst zagen we dat een overheaddeur, die toegang gaf tot het linker autobedrijf, half openstond. Kwadranten Na een eerste verkenning (pandgrootte, toegangswegen, de gesprongen lichtkoepel en de hoeveelheid rook) bleek dat het te gevaarlijk zou zijn om een binnenaanval te doen. We hebben er toen voor gekozen de brand offensief
28
VERZAMELSTUK
vanaf buiten te bestrijden met stralen lage druk. Dit bleek een effectieve keuze te zijn, gezien de brand in dit gedeelte van het pand snel geblust was. Na onderling overleg zijn we vervolgens ingezet op het naastgelegen autobedrijf. Na een snelle verkenning langs de gevel was te zien dat de binnenkant van het thermopane glas gebarsten was en de ruimte vol stond met zwarte rook. Ons gevoel was dat zich hierachter een volgend brandcompartiment bevond. We hebben één van de aanwezige loopdeuren geforceerd om vanuit de deuropening met een LD straal de brandende voertuigen, die verderop in het pand stonden, te blussen. Toch naar binnen Nadat we zagen dat de aanvalsploeg van de tweede TS vanaf de achterkant van het pand oprukte én de ladderwagen door de gesprongen lichtkoepel van bovenaf ondersteuning gaf, konden we dieper het pand betreden om de laatste brandhaarden te blussen. We
hebben ervoor gekozen om met vier manschappen aan één straal de rest van de inzet uit te voeren. De aanvalsploeg ging met de straal naar binnen, waarbij de 112 met behulp van de warmtebeeldcamera aanwijzingen gaf. De waterploeg zorgde voor ondersteuning én slangtoevoer. Hierdoor zorgden we voor een snelle en efficiënte inzet. Een ander beeld Bij het nablussen zagen we dat de scheidingswand tussen beide auto bedrijven door de hitte naar beneden was gekomen. Hierdoor bleek uiteindelijk één compartiment te zijn ontstaan. Tijdens de nabespreking is hierbij stilgestaan en is geconcludeerd dat de keuze om in het begin niet naar binnen te gaan de juiste bleek. Uiteindelijk is met deze inzet voorkomen dat een bedrijfspand is afgebrand en werd het een blussing van een niet alledaagse ‘voertuigbrand’. Ploeg 8 Kazerne Almelo
STRATEGIE & ONDERSTEUNING
Stagiaire en afstudeerders bij Brandweer Twente Het afgelopen halfjaar hebben we maar liefst zes HBO stagiaires en afstudeerders gehad. Voor het eerst hebben we een aantal gezamenlijke activiteiten voor de stagiaires georganiseerd, zoals een introductie en afscheidsbijeenkomst. Bij repressie waren drie afstudeerders en een meewerkstagiaire actief. Hieronder delen ze graag hun ervaringen.
Kippenvel! Nathalie vat haar ervaring in één woord samen: “Kippenvel! Dat is wat ik krijg als ik denk aan de momenten waarop ik vrijwilligers heb gesproken en in actie heb zien komen. Wat een passie en toewijding tonen jullie allemaal voor het brandweervak!” Romy komt weloverwogen met: “Brandweerhart. Dat heb ik in ieder gesprek mogen ervaren. Tijdens mijn afstudeerstage heb ik onderzoek gedaan naar de rol van de KC. Hiervoor heb ik groepsinterviews afgenomen met de helft van de KC-ers en zes teamleiders van Brandweer Twente. Ieder gesprek vond ik bijzonder.”
Bedankt voor jullie inzet
en belangrijke input in de lopende projecten!
Studie Michelle studeert Toegepaste Psychologie. Hoe kan haar kennis Brandweer Twente ondersteunen? “Ik heb voor het project Vrijwilligersagenda 2.0 een onderzoek uitgevoerd naar de uitstroomredenen van brandweervrijwilligers. Daarnaast heb ik ook onderzocht welke bindingsmethoden effectief kunnen zijn in het binden van brandweervrijwilligers.”
Een ander beeld Op de vraag of het beeld van de brandweer nog hetzelfde is na de stageperiode, geeft Emma eerlijk antwoord: “Vroeger dacht ik altijd dat alle brand weermensen de hele dag op de kazerne zaten en dat als er dan ergens brand uitbrak, ze via zo’n paal direct in de uitrukhal terechtkwamen. Helaas moet ik toegeven dat dit tot iets meer dan een halfjaar geleden nog steeds mijn beeld was.” Emma heeft tijdens haar stage meegewerkt aan het project Vrijwilligersagenda 2.0. “Binnen dit project heb ik de kazernebezoeken voorbereid en ben ik zelf met 15 bezoeken mee geweest. Hierdoor heb ik een realistisch beeld gekregen van wat er leeft binnen de brandweer. Allemaal bedankt dat jullie mij jullie passie hebben laten zien!”
Ervaring Er komen vooral positieve ervaringen op tafel. “In mijn tijd bij de brandweer heb ik veel geleerd en leuke mensen ontmoet. Ik heb de brandweer ervaren als een gestructureerde organisatie met veel behulpzame krachten,” zegt Michelle. Nathalie vult op een mooie manier aan: “Ik heb gezien hoe de brandweer een belangrijk deel van jullie is en dat jullie door het vuur gaan om de organisatie te willen optimaliseren.”
29
INCIDENTEN
Brandende fietsaccu’s zorgen voor dilemma Op zaterdagochtend 22 december werden we iets voor 8.00 uur gealarmeerd voor een schuurbrand aan de Oude Boekeloseweg te Haaksbergen. We zouden deze ochtend gaan oefenen met de wedstrijdploeg. Tijdens het aankleden grapten we al dat het oefenscenario zo wel heel realistisch bedacht was.
"We moesten extra voorzichtig zijn met de toegang tot het pand"
Het ging om een loods waar een datavernietigingsbedrijf in zou zitten, iets wat me niet bekend was aan die straat in het buitengebied. Onderweg kregen we mee dat er mogelijk fietsaccu’s in het pand aanwezig waren. De ontwikkeling van de accu’s is mij bekend en ook de brand bij Stella in Nunspeet stond me bij. Dus dit werd een belangrijk aandachtspunt. Ter plaatse was de loods nog volledig gesloten, maar de rook perste er behoorlijk uit. Na een goede rondom verkenning zag een van de manschappen met de warmtebeeldcamera dat voornamelijk één hoek behoorlijk heet was. De gebruiker van de loods was inmiddels ook ter plaatse met de sleutel en hij bevestigde de aanwezigheid van fietsaccu’s. Dit leverde even een dilemma op in mijn hoofd, gaan we nu naar binnen of niet? Ventilatie gecontroleerd Op advies van de AGS zijn we met ademluchtbescherming aan het werk gegaan. Aangezien het gebouw nog gesloten was hield ik sterk rekening met een ventilatie gecontroleerde brand. Hierdoor moesten we voorzichtig zijn met de toegang tot het pand. De locatie van de brandhaard hadden we snel in beeld waarop we via de dichtstbijzijnde deur vanuit de
30
VERZAMELSTUK
deuropening een aanval hebben gedaan met lage druk. Dit had effect, want de vlammen gingen eraf en de temperatuur daalde behoorlijk. Ventileren Met water op de brandhaard zijn we voorzichtig gaan ventileren. De brand op de begane grond was uit en ook een kleine doorslag op de eerste verdieping werd vervolgens geblust. Er blijkt inderdaad een twintigtal accu’s te hebben gebrand. Deze lagen op een pallet in de bewuste hoek. Ze waren de dag ervoor binnengekomen om te worden gerecycled. Naast de accu’s hebben ook een paar andere objecten vlam gevat, maar veel verder dan die hoek is de brand niet gekomen. De accu’s zijn daarna veiliggesteld in een container water met een bepaalde toevoeging. Brandonderzoek is ter
plaatse gekomen om onderzoek te doen naar de oorzaak. Hoogstwaarschijnlijk waren de accu’s de boosdoener. Veel schade voorkomen Er is hard gewerkt door alle collega’s. Achteraf gezien hadden we de brand snel onder controle en afgeblust. Hierdoor hebben we veel materiële schade kunnen voorkomen. Dit verbaasde me eigenlijk wel, aangezien accu’s volgens de verhalen moeilijk te blussen zijn. Misschien hadden we dit keer geluk met onze bluspoging en het aantal kleine accu’s. Vast staat dat deze ontwikkeling met accu’s in de toekomst zal toenemen en de nodige risico’s met zich mee zal brengen. Niels Noordink Kazerne Haaksbergen
BRANDVEILIGHEID
Landelijke CO-campagne Op 4 februari ging de landelijke CO-campagne van start. De centrale boodschap van de campagne was: ‘Plaats een koolmonoxidemelder, alleen die kan je tijdig waarschuwen voor het giftige koolmonoxide.’ De ongevallen, die we nu zien, tonen aan dat er nog té vaak geen koolmonoxidemelder aanwezig is, met alle gevolgen van dien. Terwijl een koolmonoxidevergiftiging echt iedereen kan overkomen. Ook onder brandweermensen heerst nog altijd veel onduidelijkheid over de plaats van een CO-melder. Het wordt tijd om de bewering ‘CO is zwaarder dan lucht’ voorgoed de wereld uit te helpen. Koolmonoxide is niet zwaarder dan lucht. Het is iets lichter dan lucht, maar heeft vooral de eigenschap dat het zich heel goed mengt met lucht. In de ruimte van het verbrandingstoestel (geiser, kachel of cv-ketel), moet de melder daarom aan het plafond. Waarom? Omdat de lucht die uit de kachel of ketel komt wat warmer is. Omdat koolmonoxide zich zo goed mengt met lucht, gaat deze met de warme lucht omhoog. De melder gaat dus het eerste af als deze bij de kachel of ketel aan het plafond hangt. In overige ruimtes, waar geen verbrandingstoestel hangt, is de warmte van de lucht vrijwel gelijk. Hier is geen verschil in wanneer
de melder afgaat. Daarom adviseren we om de melder hier op te hangen waar het risico het grootst is en dat is op ademhoogte. Ademhoogte is de hoogte waar je in deze ruimte of kamer ademt. In een woonkamer is dat bijvoorbeeld de hoogte van je hoofd terwijl je op de bank zit, in een slaapkamer ter hoogte van je hoofdkussen. Waargebeurde verhalen Belangrijk onderdeel van de campagne was de online kennistest. Hierin konden burgers een test doen over hun kennis over de symptomen van een koolmonoxidevergiftiging. Ook werd er aandacht besteed aan waargebeurde verhalen. In Rotterdam-Beverwaard heeft een koolmonoxidemelder het leven van een familie gered. Het gezin wist dankzij de melder op tijd te ontsnappen
Handelingsperspectief voor de burgers in Twente • Gaat je CO-melder af en heb je last van hoofdpijn of andere lichamelijke klachten die je eerder niet had? Ga naar buiten en neem jouw huisgenoten mee en bel dan 112 en vraag om een ambulance. Mogelijk heb je een CO-vergiftiging opgelopen… De ambulance beschikt over een CO-melder en zal in geval van een meting de brandweer waarschuwen. • Gaat je CO-melder af en heb je verder geen lichamelijke klachten? Start met ventileren door ramen en deuren open te zetten. Druk op de resetknop van je CO-melder en je melder zal stoppen met het geven van een alarmsignaal. Bel daarna je installateur en laat hem je verwarmingsbron controleren.
aan het giftige gas. De oorzaak ligt waarschijnlijk bij de cv-ketel op de zolder van de woning. Gelukkig hield het gezin er niets aan over. Stel je eens voor wat er was gebeurd als dit gezin geen koolmonoxidemelder in huis had... AANTAL CO-MELDINGEN Maand
2017
2018
2019
Totaal
Januari
6
8
7
21
Februari
6
6
2
14
Maart
8
10
18
April
10
3
13
Mei
7
8
15
Juni
5
1
6
Juli
9
3
12
3
3
Augustus September
4
3
7
Oktober
5
8
13
November
13
5
18
December
5
4
9
Eindotaal
78
62
9
149
31
Wervingscampagne Brandweer Twente
Foto: Caspar
REPRESSIE
Op vrijdag 1 februari ging de wervingscampagne voor Brandweer Twente van start. Belangstellenden konden zich vanaf deze datum opgeven voor de functie van brandweervrijwilliger bij één van de kazernes in Twente. Op zaterdag 9 maart werd een informatiebijeenkomst georganiseerd om geïnteresseerden kennis te laten maken met onze organisatie en ons brandweervak.
"Pastoor Casper Pikkemaat schoot te hulp om de belangrijke boodschap kracht bij te zetten"
32
VERZAMELSTUK
Om de wervingscampagne extra bekendheid en kracht te geven is er door de verschillende kazernes extra aandacht aan besteed. Ook dit jaar is er door een aantal kazernes op creatieve wijze invulling gegeven aan het bereiken van nieuwe vrijwilligers. Pastoor in brandweerpak Tubbergen is één van de kazernes met een prangende vraag naar nieuwe vrijwilligers. De kazerne heeft behoefte aan extra mensen om de paraatheid op peil te houden, vooral tijdens de dagsituatie. “Brandweervrijwilligers moeten bij een calamiteit binnen vijf minuten op de kazerne zijn, maar je kan ook vrijwilliger worden in de plaats waar je werkt”, vertelt kazernecoördinator Brian Wissink. “Werk je binnen de ‘opkomstcirkel’, maar woon je erbuiten, dan ben je die potentieel belangrijke collega!”
Deze constructie wordt nog eens extra ondersteund door de uitreiking van gevelbordjes aan bedrijven met brandweervrij willigers in dienst. Voor hen was altijd al waardering, maar op deze manier wordt de erkenning ook benadrukt in de fysieke vorm. Pastoor Casper Pikkemaat schoot te hulp om de belangrijke boodschap van kazerne Tubbergen kracht bij te zetten. Hij bluste een brandende auto en knipte deze vervolgens open. “Ik heb vandaag met eigen ogen gezien met hoeveel plezier en passie bij de brandweer wordt gewerkt”, aldus de pastoor. Of de pastoor zich in de toekomst ook aanmeldt als vrijwilliger is afwachten. ‘Laat ons niet barsten’-challenge Kazerne Ootmarsum heeft ook niet stilgezeten in het enthousias meren van mogelijk nieuwe
vrijwilligers. Geïnteresseerden werden uitgedaagd om tijdens één van de oefenavonden in de aanloop van de campagne de ‘Laat ons niet barsten’-challenge aan te gaan. Via de Facebook pagina van kazerne Ootmarsum werden zij uitgenodigd om op de kazerne met behulp van een spreider een rauw ei te verplaatsen, zonder het te laten barsten. Het voorgehouden doel hierbij is om de tijd van burgemeester John Joosten van Dinkelland te kloppen. Het eigenlijke doel laat zich raden; zoveel mogelijk potentiële vrijwilligers op de post zien te krijgen. Naast Tubbergen en Ootmarsum is er ook bij andere kazernes aandacht aan deze campagne besteed. Elke kazerne kon een lokale invulling geven aan het wervingsmateriaal, zoals flyers, posters, spandoeken en uitingen op social media.
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
Stalbranden: naar maar waar De laatste jaren zijn grote stalbranden meerdere keren onderdeel geweest van het nieuws. Sinds 2014 stijgt het aantal dieren dat door stalbranden omkomt. Iedereen is het ermee eens, het aantal stalbranden moet verminderen. Maar volledig te voorkomen zijn ze nooit.
Ondersteuning Als brandweermensen weten we wat ons te doen staat, maar weten we ook hoe we onze collega dierenarts in het veld kunnen ondersteunen? Onze hulp is belangrijk om een dierenarts z’n werk goed te kunnen laten doen. Samen met de arts proberen we een afgeschermde situatie te creëren zodat media en omstanders niet alles meekrijgen. Dit geeft de dieren rust en kan stress beperken. De dierenarts zal (na overleg met de veehouder) doen wat hem het beste lijkt. Wees je er als hulpverlener van bewust dat het euthanaseren van dieren een impact op je kan hebben. Die impact kan extra groot zijn wanneer je met veel moeite deze dieren uit een brandende schuur hebt gered. De methode waarop een dier geëuthanaseerd wordt verschilt per situatie, diersoort, gewicht, aantallen et cetera.
Andere regels bij asbest Als er sprake is van vrijgekomen asbest in een stal waarin nog levende dieren aanwezig zijn, kan instabiliteit van de stal wel een reden zijn voor een dierenarts om niet naar binnen te gaan, maar de aanwezigheid van stukjes asbest nooit! Zolang het incident nog niet is afgerond kan de OVD activiteiten toestaan die onder normale omstandigheden niet mogen. Wens Inmiddels is vanuit het veld de wens geuit om brandweer en dierenarts in de praktijk vaker met elkaar te laten oefenen. Zo kunnen we van elkaars zaken leren. Heb je tijdens een oefenavond een agrarische inzet? Bedenk je dan eens dat het erg leerzaam kan zijn om een dierenarts uit te nodigen. Interesse in het document? Het is te vinden via www.knmvd.nl. Bron: Document KNMVD en brandweer
Foto: Clemens Brughuis
Het is daarom essentieel dat verschillende disciplines ten tijde van een grote stalbrand van elkaars werkwijzen op de hoogte zijn. Een goed initiatief kwam van de dierenartsen landbouwhuisdieren. Zij stelden een document samen waarin de verantwoordelijkheden, prioriteiten en verwachtingen van zowel politie, brandweer, dierenarts als veehouder worden beschreven. Waar de politie zich bezighoudt met het veilig stellen van omstanders, het afsluiten van wegen en het verzamelen van gegevens, starten meerdere tankautospuiten met het terugdringen van de brand en het redden van de dieren. De AGS ziet toe op eventuele gevaarlijke stoffen. Als blijkt dat het welzijn van de bij de brand betrokken dieren in gevaar is, komt de verantwoordelijkheid van de dierenarts kijken.
33
VAKBEKWAAMHEID & KENNIS
GRIP 3 voor een zeer groot incident op de A1 Met een opschaling naar GRIP 3 wordt de meetplanorganisatie van Twente gealarmeerd voor een zeer groot incident op de parkeerplaats ‘Lonnekermeer’ aan de A1.
"LiveRecon moet het vele schrijfen commu nicatiewerk verminderen"
Een vrachtwagenbrand die onbeheersbaar wordt en overslaat naar caravans en een touringcar vormt het begin van een groot oefenscenario voor de meetplanorganisatie Twente. Om het voor de meetplanleider en de meetploegen in het veld nog iets aantrekkelijker te maken is er ook nog een tankwagen met methylmercaptaan (methaanthiol) UN1064 GEVI 263 bij betrokken. Tot overmaat van ramp blijkt uit de meteo dat de dikke giftige rookwolken over delen van Hengelo trekken en ook uit Borne komen veel klachten. Vanuit het IOC Met dit scenario wordt er zes keer een oefening gedraaid op het IOC in Enschede. De meetplanleider berekent hier zijn mallen en bereidt hier zijn adviezen voor. Zo kan het Crisisteam vervolgens besluiten nemen over het al dan niet evacueren van de bevolking
34
VERZAMELSTUK
of het treffen van andere maatregelen. Dit jaar zijn er meerdere nieuwe meetplanleiders in opleiding aanwezig om het vak onder de knie te krijgen. Er wordt veel geleerd en er wordt hard gewerkt. Tijd van rust is er niet, want de vier meetploegen in het veld houden de druk erop. LiveRecon Dit jaar is het ook nog eens extra spannend. LiveOP heeft namelijk een nieuw speciaal onderdeel, genaamd LiveRecon. Dit onderdeel moet het vele schrijf- en communicatiewerk verminderen. Het digitaal versturen van meetopdrachten en terugsturen van meetresultaten verloopt naar tevredenheid. Het is echt anders, maar zeker goed om te doen. De app, die ook al gebruikt wordt in Groningen, levert mooie resultaten op en er zijn veel positieve reacties. Met een kritische blik van onze Twentse
hulpverleners zijn er ook wel een aantal vragen en opmerkingen over een aantal functionaliteiten. Deze worden besproken met de leverancier. Tot slot Het Landelijk Crisis en Management Systeem (LCMS) wordt gevuld met alle informatie over het incident. Enkele NL-alerts worden verstuurd en het verhaal rondom het incident wordt compleet gemaakt. Rond 21.30 uur sluiten we af met de evaluatie. We kijken terug op een zestal MPO oefeningen waarbij er 9 meetplanleiders en 40 verkenners van de ploegen Vriezenveen, Weerselo, Haaksbergen, Goor en Rijssen zijn getraind. LiveRecon krijgt zijn vervolg… Erwin van Coeverden Vakspecialist Team Opleiden en Oefenen
Succesvol incidentmanagement
Foto: Hof van Twente
INCIDENTEN
Op woensdag 9 januari vond een dodelijk ongeval plaats waarbij de hulpdiensten om 12.40 uur gealarmeerd zijn. De locatie van het incident was de A1, komende vanuit de richting Deventer tussen afslag Markelo en Rijssen. Dit deel van de snelweg is vrij snel na het incident stilgelegd, waarbij verkeer komende vanuit richting Apeldoorn/Deventer via de vastgestelde omleidingsroutes werd geleid. De impact van dit incident op de verkeersituatie in Twente en de rol van de hulpdiensten hierbij lichten we hieronder toe. “Als HOvD werd ik om 13.16 uur gealarmeerd met het verzoek contact op te nemen met de OvD”, vertelt Matthijs Ankoné. “Hierin werd ik bijgepraat over het incident en al snel werd duidelijk dat de samenwerking tussen de hulpdiensten ter plaatse goed verliep. Er was ook aandacht voor het afzetten van de A1. De file werd gemonitord, omleidingsroutes ingesteld en de ‘staart van de file’ kon bewaakt worden. We hebben geleerd van de evaluatie incidenten snelweg in 2018 en de leertafel hierover. Kortom, incidentmanagement had de aandacht vanuit de verantwoordelijkheid van politie en Rijkswaterstaat (RWS) als wegbeheerder. In gezamenlijk overleg is besloten niet op te schalen naar GRIP. Wel is de focus komen te liggen op de duur van het incident in relatie tot de
file, de omleidingen en de komende avondspits. Waar in eerste instantie de inschatting nog was dat rond 15.30 uur de weg weer vrijgegeven kon worden, werd rond 15.00 uur duidelijk dat het langer (tot circa 18.00 uur) zou duren.” Kazernering voor restdekking “Op dat moment werd ook duidelijk dat de impact voor Twente, ook gelet op eerdere incidenten, qua verkeer en stagnatie groot zou worden. Naast het informeren van de CVD en burgemeester van Rijssen-Holten is ter plaatse vooral met politie en RWS overleg geweest over maatregelen, monitoring en communicatie. De samenwerking tussen RWS en de politie verliep goed met betrekking tot omleidingen en berichtgeving.
Dit werd gemonitord vanuit de meldkamer politie en de OVI heeft hierin gekeken of in dit kader nog kazernering nodig zou zijn. Dit bleek niet nodig. Wel is geconstateerd dat het lastig blijft om het verkeer, ondanks vastgestelde routes, te ‘sturen’. Zodra het verkeer van de snelweg af is, blijkt dat het toch vaak zijn eigen weg zoekt. Gevolg hiervan is dat kernen zoals Holten en Rijssen toch al snel vast komen te zitten met verkeer. Dit aspect in relatie tot het regionaal calamiteitenscenario A1 Deventer-Azelo punt nemen we mee in de evaluatie als het gaat om samenwerking tussen RWS en de Provincie en gemeente als de drie wegbeheerders.” Matthijs Ankoné Hoofdofficier van Dienst
35
www.brandweertwente.nl
36
VERZAMELSTUK