Verzamelstuk - editie 2 - 2016

2016, editie 2

VERZAMEL

"Ieders maximale inspanning heeft tot een prima resultaat geleid"

1

Jubilarissen

Ondertussen op Twitter

Agenda

BRANDWEER JUBILEUM Jaap Schikker Martijn Kloots Linda Nekkers Bjorn Berg Erik Zandbelt Roy Kamphuis

10 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar 15 jaar 20 jaar

Wendy Franke Berno Hospers Gerard Borgelink Chari Reiners Han Effing Bert Jansen

18 juni

Brandweer chauffeursdag Troned

19 juni

Twentse vrouwenloop Universiteit Twente

24 juni

4e ronde Twentse golftour De Koepel Wierden

8 juli

Klootschieten Weerselo

19-22 juli

Wandelvierdaagse Nijmegen

26 augustus

Waterskiën Rutbeek Enschede

26 augustus

5e ronde Twentse golftour Sybrook Lonneker

2 september

Waterskiën Rutbeek Enschede

4 september

StrongmanRun Hellendoorn

9 september

Roeiregatta Enschede

11 september

Singelloop Enschede

16 september

Highland games Enschede

18 september

Dam tot Damloop Amsterdam

30 september

6e ronde Twentse golftour Twentsche

golfclub Ambt-Delden

q

NIEUWE LIVEOP

Gerrit Kromhof

35 jaar

AMBTELIJK JUBILEUM Jeroen Peterinck 12,5 jaar

Tweets q

w

Richard Hassink @HassinkR · 1 apr Geweldig gisteren de nieuwe @getLiveOP gekregen @BrandweerTwente super om mee te werken.

Maarten Smelt @MaartenSmelt · 12 apr Als we spullen kopen bij @BrandweerTwente testen we ze eerst uitgebreid! #inkoop en #aanbesteden #Brandweer

w 

UITGEBREID TESTEN VAN MATERIAAL



HULPVERLENING VOOR COLLEGA'S RTV OOST

2

20 jaar 20 jaar 30 jaar 30 jaar 30 jaar 35 jaar

VERZAMELSTUK

Ron de Wit @RacdeWit · 23 apr Inzet #heidebrand, smalle weggetjes en kleine hulpverlening voor collega’s RTV Oost #graaggedaan

Chris Schrik @ChrisSchik · 1 mei Keukenbrand gehad: mama en een paar uur oude baby zaten al in de politieauto, papa had de brand bijna geblust!

Wij deden de rest. #teamwork

Brandonderzoek Twente @Tborbw · 26 mrt Het is mooi weer. Het training van bijen tbv brandonderzoek gaat as vrijdag van start. Wil je d’r bij zijn. #troned

04

Van de redactie

5

Brandweerproat

6

Kuierhook: De emotionele kant

VERZAMEL

STUK

Inhoudsopgave

van de zaak 7

5 vragen aan… Hennie Buning

8

Nieuwe quad Brand in een kalverenschuur te Overdinkel

9 10

Digitale Bereikbaarheidskaart online!

Snelle opschaling bij Van der Poel Desserts

12

Kazernering Almelo

13

Schoon Werken: Een ambassadeur aan het woord

14

Onderzoek schoorsteenbranden door studenten

15

Kazerne uitgelicht: De Lutte

16

Zeer grote brand Losser

18

Een nieuwe uitdaging…

19

Heidebrand in Beckum

20

Honderden varkens gedood bij grote brand in Albergen

2016, editie 2

Gluren bij de buren 21

Uitslaande brand bij de Rietmavo in Almelo

22

Groot incident met gevaarlijke stoffen

23

Drie slachteroffers door koolmonoxidevergiftiging

24

“Als je leert van incidenten, ontwikkel je kennis voor de toekomst”

26

Doe mee aan de Twentse brandweerwedstrijden!

Stemmen via de V4U app!

27

Lesprogramma Brandweerchauffeurs on tour, wat is jouw verhaal?

28

De eerste keer als bevelvoerder

29

Gifwolk en zinkend schip in Twente

30

Logische en praktische keuzes helpen bij vloeistoflekkage

32

Kazerne uitgelicht: Delden

33

Pilot Variabele Voertuigbezetting (VVB)

34

Doorontwikkeling crisisorganisatie Twente

16

28

Redactie Erik Meijerink Tanja Guyken Hilde Slagers Heidi Oude Rengerink Wendy Franke Irene Mazeland Chris Schrik Gilbert ten Berge Vanuit communicatie Loes Hilbrink Sushrut Derks Postadres redactie Verzamelstuk T.a.v. Irene Mazeland Postbus 1400, 7500 BK Enschede verzamelstuk@brandweertwente.nl Vormgeving en realisatie

Geen Blad voor de Mond BV Lasondersingel 149-151 7514 BR Enschede tel. 053 460 9002 info@geenbladvoordemond.nl www.geenbladvoordemond.nl Oplage 1.550 exemplaren Coverfoto News United - Gijs Huiskes Overname van artikelen alleen met bronvermelding toegestaan.

3

REDACTIE

De redactieleden

Op naar de zon!

Zorg wel dat je je goed insmeert en niet verbrand. Je kunt het honderd keer zeggen, het

Gilbert

Heidi

Irene

Tanja

Wendy

Chris

Erik

Hilde

4

VERZAMELSTUK

helpt pas als je het aan den lijve ondervindt. Dit geldt ook in ons brandweervak.

In deze editie hebben we het onder andere over leren van incidenten.

Het is toch jammer dat je eerst je eigen vingers moet (ver)branden.

Waarom niet je ervaring delen met je collega’s?! Daarom is er een Facebookgroep ‘hetverhaalvan.nl’ ontwikkeld. Op deze site en de besloten Facebook­groep vind je ervarings­verhalen van brand­ weercollega’s uit heel Twente.

Code oranje of rood, we hebben inmiddels al met een aantal natuurbranden te maken gehad.

Sinds kort beschikken Brandweer Twente en Veiligheidsregio IJsselland samen over een quad voor natuur­brandbestrijding.

Hiermee kunnen we vrijwel alle terreinomstandigheden overwinnen. Deze quad is gestald in de natuur­brand­ bestrijdingscontainer en wordt tezamen met de Handcrew Overijssel gealarmeerd. In dit Verzamelstuk dan ook een artikel over de natuurbrand in Beckum.

Andere incidenten die voorbij komen zijn de brand bij de Rietmavo in Almelo, GRIP 2 bij Van der Poel Desserts in Hengelo, een schuurbrand in Losser en een OGSinzet voor een vloeistoflekkage bij Vivochem in Almelo. Verder kun je

iets lezen over een gifwolk en een zinkend schip. Spanning alom!

Wat nieuw is, is gluren bij de buren. Hoe staat het met andere korpsen in Nederland? Of een stukje verder, wat doen ze in het buitenland? Hebben ze ander materieel?Oefenen ze anders?

Of wellicht hebben ze bijzondere incidenten die ze met ons willen delen zodat wij er ook van kunnen leren. Een nieuwe rubriek in een vertrouwd Verzamelstuk, waarbij we deze editie aftrappen met een filmpje uit brandweer Hollands Midden over het uitvoeren van de Risico Inventarisatie & Evaluatie (RIE).

Heb je voor de redactie een suggestie, idee of een goed verhaal? Laat het dan vooral horen en stuur een mail naar verzamelstuk@brandweertwente.nl.

Dan bekijken we samen hoe we hier een mooie invulling aan kunnen geven!

Zet jezelf in de relaxstand onder de parasol, verkoelend drankje erbij en lezen maar. Namens de redactie wens ik jullie allen een fijne vakantie! En goed smeren hè!

Heidi Oude Rengerink

COMMANDANT

Brandweer proat!

Op zaterdag 23 april mocht ik samen met burgemeester Raven van gemeente Hellendoorn de prijzen uitreiken bij de landelijke kwartfinale van de jeugdbrandweerwedstrijden in Nijverdal. Vanuit alle windstreken, van Middelburg tot Hoogezand-Sappemeer, waren ze naar Nijverdal gekomen om te strijden voor een plek in de halve finale.

Zo'n 400 junioren in de leeftijd van 12 tot 16 jaar en aspiranten tussen de 16 en 18 jaar zorgden voor een volle bak in de uitruk­garage van Nijverdal. Zoals al eerder was ik weer zwaar onder de indruk van het aantal en het niveau van deze brandweer­teams. Helden van de toekomst heb ik ze genoemd. Het is een ideale kweekvijver voor toekomstige brandweermensen.

Ten eerste hebben ze, als ze over­stappen naar de volwassen brandweer, al vele 'vlieguren' gemaakt bij de vele instructie­ avonden en oefeningen. Ze kennen de procedures en voor hen geldt zeker het spreekwoord jong

geleerd is oud gedaan. Daarnaast beheersen zij het omgaan met sociale media en computers beter dan de ouderen en daar kunnen we als organisatie veel profijt van hebben. En last but not least: het zoeken naar goede vrijwilligers blijft een opgave voor onze organisatie.

Waarom ver zoeken als we ze ook dichtbij kunnen vinden? Juist, de jeugdbrandweer.

In Nederland hebben we zo'n 150 jeugdbrandweerkorpsen. Om een onverklaarbare reden zijn er weinig jeugdbrandweerkorpsen in het oosten van het land. Het Twentse korps kent drie jeugdbrandweren: Nijverdal, Almelo en Denekamp. Dit aantal ligt dus ver onder het landelijke gemiddelde (gemiddelde is zes per korps).

Aan de andere kant is er bij ons in Twente wel veel animo voor. Zo heb-

ben we in Nijverdal zelfs een lid uit Borne! En ik krijg als commandant wel vaker de vraag van ouders waar er jeugdbrand­weren zijn in Twente.

Het zou dus een mooie uitdaging zijn om eens te onderzoeken of wij niet op zes tot acht plekken in ons Twentse korps jeugdbrand­weren kunnen krijgen. Het is immers aangetoond dat er veel van hen doorstromen naar de volwassen brandweer… Er is ook nog een ander mooi spreekwoord: 'Wie de jeugd heeft, die heeft de toekomst'!

Hebben jullie ideeën of suggesties, mail me maar eens: s.wevers@brandweertwente.nl.

"As 'n schoap owwer 'n dam is dan kump't d'r meer…"

Stephan Wevers Commandant Brandweer

5

INTERVIEW

Kuierhook: De emotionele kant van de zaak Dat ons vak fysiek erg zwaar kan zijn is bekend, maar hoe zit het met de emotionele kant? We praten met Erwin van Ritbergen over de emotionele kant van het beroep en over incidenten die veel in beweging hebben gezet. Zoals het instorten van het dak bij FC Twente.

Erwin was vanuit de grachtkant bezig met een slachtoffer dat bekneld lag tussen de verschillende delen van de dakconstructie. Hij vertelt: “Toen ik voor het eerst bij het slachtoffer kwam, keek ik hem recht in de ogen. Dat triggerde mij enorm omdat ik in mijn jeugd een vriend heb verloren. Hij stierf toen wij elkaar in de ogen aankeken.” Terwijl Erwin openhartig vertelt, luisteren we alleen maar bewonderend: “In het begin zette ik alles nog netjes in m’n figuurlijke boekenkast. Dat ging prima, totdat dit incident en deze ervaring de boekenkast volledig omgooide en alle ervaringen, gevoelens en emoties een loop met mij namen.

Mijn wereld stortte compleet in. Ik reageerde anders, was kortaf, druk in m'n hoofd, agressief... Te pas en te onpas kwamen opwellingen van boosheid en tegelijk machteloosheid. Alles werd onzeker, het geloof in jezelf, vertrouwen, mijn relatie etcetera. Dit versterkte de emoties nog meer.”

6

VERZAMELSTUK

“Ik wist niet wat er met mij aan de hand was. Tot ik een gesprek had met een vriendin/collega. Alles werd duidelijk; ik moest hier iets mee. Volgende dag heb ik met een psycholoog gebeld en direct een afspraak gemaakt. Al vertellende wat er speelde en ik daarbij telkens zelf aangaf dat het volgens mij wel meeviel, kreeg ik een wake -upcall.

Het viel niet mee en ik kon dezelfde week nog terecht. Dat was het beste wat ik ooit heb kunnen doen!

Ik kreeg de diagnose Post Traumatisch Stress Syndroom (PTSS). Ik schrok, maar voelde tegelijkertijd opluchting. Alles viel op z’n plaats.

Mijn psycholoog stelde voor mijn partner mee te nemen om de situatie uit te leggen. Dit heeft ook haar geholpen met haar gevoelens en de omgang met mij. Vervolgens zijn we allebei een apart traject ingegaan. Ik werd geholpen door middel van de methode EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) en mijn partner met haar

ervaringen met mij en het ziektebeeld PTSS. Daarnaast deden we samen sessies en kregen we tips mee om het ook met de kinderen te delen. Zij kregen er, ondanks hun jonge leeftijd, veel van mee.

Mijn ervaring is dat het iedereen kan overkomen en dat het niet gepaard hoeft te gaan met nachtmerries en enge beelden.

In mijn geval is het er in geslopen door de jaren heen in de vorm van vermoeidheid en enorme boosheid met een heel kort lontje. Of het ooit helemaal weggaat weet ik niet. Alleen kan ik er, door de hulp die ik heb gehad van zowel de psycholoog als m’n partner, nu beter mee omgaan. Het had voor mij impact, maar nog veel meer voor m'n gezin.”

PTSS kan iedereen overkomen...

INTERVIEW

5 vragen aan...

HENNIE BUNING

Stel je even voor: "Edsel, swa, bedankt voor het doorgeven van het stokje. Mijn ‘riool Surinaams’ valt wel tegen, maar ik zou graag nog het land van Edsel willen bezoeken voor een fijne vakantie. Ik ben Hennie Buning en ik ben getrouwd met Helga. Samen hebben we twee dochters Melanie (22) en Jennefer (18). Zij zijn beiden geboren in Heiden, Zwitserland. Intussen zijn we zeventien jaar terug als remigrant, zoals ze dat zo mooi noemen in Nederland."

"In 2005 ben ik begonnen als vrijwilliger in Glanerbrug. Kort daarna werd ik Inspecteur Risicobeheersing in Enschede.

Ik kon mijn taak als inspecteur bij bedrijven combineren met de functie van oefenleider bij mooie oefenobjecten, voor panden waar je ook een onderbuik­ gevoel bij krijgt bij een uitruk. Het delen en krijgen van informatie en van kennis gaf me veel voldoening. Verder heb ik als leerwerkplekbegeleider nieuwe collega’s begeleid. Twee jaar geleden heb ik besloten te stoppen met de repressieve dienst, mede door mijn blessure aan mijn rechterarm."

Naast de brandweer vind ik het leuk om?

"Ik ben graag in de tuin bezig (koivissen), fotograferen, koken en met het dak open toeren in een mooie omgeving. Verder klus ik rondom het huis en speel ik al elf jaar een dartcompetitie met vrienden.

Sinds kort heb ik een oude hobby

opgepakt als zendamateur, dus plaatjes draaien van 27 MHz. Dit heb ik al van kinds af aan van mijn vader geleerd. Ik heb contact gehad met zendamateurs uit meer dan dertig verschillende landen zoals onder andere Siberië, India, Canada, Australië en Japan."

Op welke plek buiten Nederland zou je een jaar willen wonen en waarom?

"Ik zou graag terug willen naar Zwitseland. Dat komt door het mooie glooiende landschap, ruige hoge bergen, prachtige natuur met kraakheldere waterpartijen en watervallen. Ook is de rust en mentaliteit daar erg goed. Na tien jaar daar gewoond te hebben zal dit land mij altijd blijven trekken."

we op de brandveiligheid. De meeste aandacht gaat naar de aankleding, veilig vluchten, de organisatie voor 12.000 bezoekers en de bereikbaarheid voor de hulpdiensten. Verder ben ik met grote projecten bezig bij onder andere Universiteit Twente, Mediant, MST nieuw- en bestaande bouw, Livio in Enschede en de Grolsch Veste."

Ik geef het stokje door aan Egbert de Zee (mijn soulmate), omdat...

"Hij veel kennis en ervaring heeft. Ik heb Egbert nog nooit boos gezien en hij mag wel eens in het middelpunt staan."

Wat heeft de meeste indruk gemaakt op je werk?

"Een paar repressieve inzetten, waaronder de brand aan de woonboulevard in Enschede. Ook staat de regionalisatie hoog bovenaan het lijstje. Ik vond het goed voorbereid en duidelijk. Mooi dat we nu als Brandweer Twente goed samenwerken in verschillende gemeenten."

Hoe heeft je afgelopen week eruit gezien?

"Het zijn korte weken door Koningsdag, Hemelvaart en Pinksteren. In deze periode zijn er veel evenementen waaronder concerten. Daar controleren

7

BEHEER & TECHNIEK

Nieuwe quad Sinds kort beschikt Brandweer Twente over een eigen quad, die gebruikt wordt voor natuurbrandbestrijding. Het primaire doel van een quad is water­ levering, waardoor we efficiënter kunnen werken en minder tijd verliezen met heen en weer lopen. De quad kan namelijk vrijwel alle terreinomstandigheden overwinnen en op plaatsen komen waar de tankautospuit niet kan komen.

De quad wordt vooral gebruikt voor water­transport, daarnaast kan hij ingezet worden voor ondersteunende logistieke zaken. Een derde hoofdtaak is verkenning, de quad kan gebruikt worden om het gebied te verkennen. Zo kan het gebied op een snelle wijze in kaart gebracht worden, waardoor er snel een beeld gevormd kan worden van de situatie. Met deze quad is de Handcrew Overijssel beter in staat om de vuurhaarden in het veld te benaderen. De quad heeft zijn toegevoegde waarde al bewezen, zowel bij de heidebrand in Beckum als in Denekamp is de quad ingezet. De quad staat in de natuurbrandbestrijdingscontainer, die gestald is in de kazerne van Nijverdal.

Brand in een kalverenschuur te Overdinkel Een schuurbrand aan de Ruhenbergerweg te Overdinkel, 22 maart 2016. Een melding waarbij het zou gaan om een auto in brand op een brug in de werkplaats. Je aandacht gaat dan direct uit naar eventuele gasflessen, oliën en overige risico’s.

Na goede verkenning bleek de werk­ plaats vast te zitten aan een schuur die vol met kalveren stond. Hierop is meteen grote brand gegeven. Het geheel was één gebouw, waardoor de hele schuur zwart van de rook stond. Hoe creëer je dan een overleefbare situatie? We hebben direct de ramen van de werkplaats ingeslagen.

Door middel van een viertal keien konden we een gat maken in het verzwakte dak zodat de rook en hitte eruit konden.

Gelukkig waren er werknemers en een aantal buren aanwezig die we veilig konden inzetten bij het evacueren van de kalveren. De tweede TS was ingezet om uitbreiding te voorkomen en vervolgens zijn we gaan ventileren. Dit had al snel

resultaat zodat de andere kalveren konden blijven staan in hun boxen.

Onverwachte risico’s In de nablusfase kwamen we nog een aandachtspunt tegen; de gehele achterzijde van de stal zat vol met zonnepanelen! Met de Duitse Drehleiter is het dak gecontroleerd op hotspots, waarbij de isolatie vooral onze aandacht had. Dit zat over de gehele lengte van de stal in het dak verwerkt. Nadat daar geen uitbreiding of hotspots werden ontdekt, werd brand meester gegeven. Er is door iedereen enorm hard en vooral veilig gewerkt, ook in het kader van het Schoon Werken! Bij deze melding blijkt maar weer eens dat een uitruk naar een boerderij niet meer zo is als een aantal jaren geleden. De panden zitten vol met techniek en zijn soms net kleine ‘chemische’ fabrieken.

Martin Boers, Bevelvoerder

Brandweer Twente vereeuwigd als Brandwacht Twente

8

VERZAMELSTUK

BRANDVEILIGHEID

Digitale Bereikbaarheidskaart online!

Je kent de Bereikbaarheidskaart ongetwijfeld. Deze wordt opgesteld voor risicovolle en/of bijzondere objecten om zodoende een doeltreffende inzet te kunnen plegen, maar vooral ook in het kader van het veilig repressief optreden.

Informatie die je vindt op de Bereikbaarheidskaart zijn de hoofd- en neven­ingangen, afsluiters, de opslag van gevaarlijke stoffen, brandwerende scheidingen, de aanwezigheid van personen (dag/ nacht) etcetera. Kortom, relevante informatie over het pand die je nodig hebt wanneer je een inzet hebt.

Daarnaast hebben beide sectoren met team Operationele Informatie­­­voor­ ziening samengewerkt om de Bereikbaarheidskaart digitaal te presenteren in de LiveOp. Je ziet op dit moment dan ook de Digitale Bereikbaarheidskaart (DBK) als nieuw onderdeel terug in de LiveOp.

Actualiseren bereikbaarheidskaarten In 2014 hebben de sectoren Repressie en Brandveiligheid gekeken voor welke objecten we nog planvorming gaan maken en welke symbolen er gebruikt worden.

Op basis hiervan zijn er vorig jaar zo’n 1.500 Bereikbaarheidskaarten overgezet door team Toezicht & Objectinformatie.

Nu zijn we in de fase aangekomen dat we de kaarten ook gaan actualiseren.

Wat is er nieuw in de LiveOp ?

In de geo-laag wordt ook de DBK gepresenteerd. Bij een incident wordt het DBK-object en de bijbehorende symbolen weergegeven, waarbij andere DBK-­ objecten in de omgeving zijn ‘ingeklapt’ en te openen door op een icoon op de kaart te drukken. Ook aanvullende informatie die relevant is voor het betreffende DBK-object wordt weergegeven. Denk hierbij aan bijzonderheden die voor dit

Remco de Vries (team Toezicht & Objectinformatie) “Ik vind dat het ons goed is gelukt de DBK op een zeer gebruiksvriendelijke manier weer te geven. Niet meer opzoeken in de kaartenbak of in de iPad. Dat kost veel te veel tijd, die er niet is als het er op aankomt. Nu verschijnt de Bereikbaarheidskaart met één druk op de knop in beeld.”

Marco Veneman (instructeur) “Als instructeur kom ik veel op de kazernes. Het is altijd prettig als je vanuit de groepen feedback c.q. vragen en, al dan niet, kritische, opmerkingen krijgt. Dat geeft aan dat men er over meedenkt. Dat levert regelmatig mooie en vooral goede ‘discussies’ op waardoor het product alleen maar beter kan worden.”

object van toepassing zijn en niet middels een symbool direct in de geografische laag te presenteren zijn. Door middel van een informatieknop bij het betreffende DBK-object wordt deze info getoond.

Op dit moment worden alle kazernes bezocht door instructeurs onder regie van het team Opleiden & Oefenen waarbij uitleg gegeven wordt over de nieuwe versie van de LiveOp, inclusief de DBK. We kijken terug op een mooi project waarbij mooie resultaten zijn gehaald. In de komende periode wordt het gebruik in de praktijk ook gemonitord om eventuele ‘bugs’ in het systeem te kunnen herstellen. Maar ook op te halen bij de gebruikers welke wensen er nog zijn voor een toekomstige update.

Marijn Hilbrink (team Operationele Informatievoorziening) “Ik ben er trots op dat de DBKinformatie makkelijk te ontsluiten is naar verschillende toepassingen/ doelgroepen. Daarin zijn we echt uniek ten opzichte van andere regio’s.”

9

INCIDENTEN

Snelle opschaling bij Van der Poel Desserts De kazerne Hengelo werd in de vroege ochtend op 30 maart gealarmeerd voor een brand bij Van der Poel Desserts aan de Turbinestraat in Hengelo. Bij aankomst van de brandweer was sprake van een ontwikkelde buitenbrand.

Er werd een grote stikstoftank aangestraald en er was een uitbreidingskans naar de belendende percelen.

De volgende ochtend hebben we met Argus de hotspots opgezocht

10

VERZAMELSTUK

INCIDENTEN

In het bedrijf waren op het moment van het uitbreken van de brand ongeveer twintig personen aan het werk. Aan de achterzijde van het gebouw bevonden zich op ongeveer dertig meter een aantal flats. Twee flats zijn ontruimd vanwege het gevaar van de stikstoftank en de uitbreidingskans naar de belendende percelen.

Foto: Gerrit Egbertzen

Gevaar voor de omgeving In de eerste tien minuten na de melding is opgeschaald naar zeer grote brand en GRIP 1. Kort daarna is opgeschaald naar een tweede peloton en is GRIP 2 gegeven. Dit vanwege de effecten naar de omgeving. De rook sloeg namelijk neer op de snelweg A1 nabij de IKEA en tevens was het trein­verkeer stilgelegd.

met inpakken. Tegen 6.00 uur is gestart met het afschalen van het eerste peloton en zijn voor de nabluswerkzaamheden twee ‘verse’ TS-en achtergebleven.

Argus Om in beeld te krijgen waar de ‘hotspots’ zaten voor de nabluswerkzaamheden is in de ochtend een verkenningsvlucht uitgevoerd door Argus (de drone).

De brandweer is in de dagen na de brand nog een aantal keren terug geweest om de laatste brandhaarden te blussen.

Inzetplan Het eerste peloton is ingezet aan de zijde bij Van der Poel aan de Turbinestraat. Het tweede peloton is ingezet aan de achterzijde van het pand (aan de Weideweg) om uitbreiding te voorkomen naar het taxibedrijf en om de stikstoftank te koelen. Beide pelotons hebben gebruik gemaakt van een WTS-1000. Toen tegen 4.00 uur de brand aan de zijde van de Weideweg onder controle was, is besloten om de flats weer vrij te geven voor de bewoners. Dit was tevens het moment waarop het tweede peloton is begonnen

NL-Alert Bij dit soort incidenten zorgt de operationeel voorlichter dat inwoners en andere betrokkenen goed geïnformeerd worden.

Hiervoor wordt onder meer Twitter ingezet en is er veel contact met de media. Omdat deze brand gepaard ging met veel rookontwikkeling en voor veel hinder zorgde, is al voor het eerste CoPI overleg besloten om NL-Alert in te zetten. Met NL-Alert kunnen we mensen in de directe omgeving van een noodsituatie met een sms-bericht informeren.

In het bericht stond vermeld dat mensen ramen en deuren gesloten moesten houden in verband met de rookoverlast. Het bericht werd in het gebied tussen de brandlocatie tot in Borne verstuurd (het effectgebied). De gebiedsbepaling wordt gedaan

Team Brandonderzoek Omdat er het vermoeden van brandstichting was, werd het gebied tot een plaats delict verklaard. Team Brandonderzoek heeft daarom in samenwerking met Forensische Opsporing onder­zoek naar de brand gedaan. Omdat het om een groot

gebied ging hebben ze de hulp van speurhonden ingezet. De honden gaven onafhankelijk van elkaar aan dat ze onder de neergestorte plaatstalen achtergevel aan de buitenzijde iets roken. Op de aangegeven plek zijn diverse klinkers verwijderd en de meetapparatuur gaf aan dat hier een behoorlijk verhoogde

door de meetplanleider.

Hij/zij maakt een plot waar de rook naar toe trekt. Dit gebeurt in nauw overleg met de meldkamer en de Algemeen Commandant Communicatie (ROT). Het bericht werd ruim binnen het uur na uitbreken van de brand verstuurd.

Dat is best snel. In het begin van de ochtend hebben we een dealarmeringsbericht verzonden.

De rookontwikkeling was sterk afgenomen waardoor ramen en deuren sluiten niet meer van kracht was.

Omdat we voor het eerst NL-Alert hebben ingezet, willen we graag weten wat het effect hiervan was en hoeveel mensen het bericht heeft bereikt. Ook willen we kijken of het sturen van een NL-Alert niet makkelijker (en sneller) georganiseerd kan worden. Op dit moment zijn we de werking ervan aan het evalueren.

Mark Bokdam Compagnies commandant Loes Hilbrink Operationeel voorlichter

NB9091: In verband met Schoon Werken graag voor twintig personen schone bluspakken, nekflappen en handschoenen.

concentratie met ontvlambare stoffen aanwezig was. Een monster hiervan is opgestuurd naar het lab. De uitslag hiervan was dat kookpuntbenzine (was­ benzine) aangetroffen was in de bemonstering. Het vermoeden van brandstichting is hiermee bevestigd.

11

REPRESSIE

Kazernering Almelo In september 2014 is Almelo gestart met een pilot kazernering. De duur van de pilot was één jaar, om zo over het gehele jaar informatie te verzamelen over verschillende onderwerpen die relatie hebben met deze organisatievorm. Denk daarbij aan uitrukprestaties, rooster, oefenen en reguliere werkzaamheden.

Vooraf was bekend dat we nog niet alles 100% duidelijk hadden. Maar daarbij ook afgesproken dat we tijdens de pilot bij gingen sturen waar we tegen aan zouden lopen. Het concept kazerneren is in Twente nieuw, maar in het land zijn al wel diverse korpsen en regio’s die deze organisatievorm kennen. Om het wiel niet opnieuw uit te vinden hebben we bij diverse regio’s informatie ingewonnen.

Positieve resultaten De pilot heeft uiteindelijk geleid tot een zeer positief resultaat. De opkomsttijden zijn nu vergelijkbaar met de opkomsttijden overdag en een overgrote meerderheid van het personeel geeft aan dat ze liever kazerneren, dan een piketregeling hebben. Er zijn nog een aantal verbeterpunten, zoals het gemakkelijk aanvragen van een ruiling en de schoonmaak van de kazerne. De positieve resultaten van de eindevaluatie vorig jaar leiden ertoe dat het MT het voornemen heeft te besluiten de pilot om te zetten naar een definitieve organisatievorm.

Reactie van de bonden op het proces De vakbonden hebben er last van gehad dat op landelijk niveau nog steeds

12

VERZAMELSTUK

geen afspraken gemaakt zijn tussen de bonden en de werkgever over de relatie tussen beroeps en vrijwilliger.

“We hebben natuurlijk te maken met bonden die ook een variabele achterban hebben. Uiteindelijk maken de beroeps en de vrijwilligers de brandweer samen.

Bij het onderhandelen is het vanuit de bonden als lastig ervaren dat er toch nog een aantal verschillende regelingen zijn vanuit het gemeentelijke verleden. Er is geprobeerd te voorkomen dat de medewerkers van plek 1 met een scheef hoofd kijken naar die op plek 2. Het overleg met de bestuurder ging af en toe scherp, maar altijd met respect voor elkaar.”

Overeenstemming bonden en werkgever Toch heeft het geleid tot een overeen­ stemming tussen de werkgever en de vertegenwoordiging van de vakbonden.

Deze aanvulling op de huidige vergoedingsregeling is als het ware een model waarbij de verschillende activiteiten, verschillende beloningen kennen. Zo wordt, als je oefent, een hoger tarief gerekend dan wanneer je wacht. Omdat het model niet alleen voor Almelo zou gaan gelden, maar ook voor alle kazernes die in de toekomst overgaan naar een kazernering, hebben

de bonden hun achterban geraadpleegd.

De uitkomst was voor het personeel van Almelo een enorme teleurstelling. Zij draaien al meer dan een jaar dit systeem en door deze ervaring kunnen zij een goed vergelijk maken tussen het oude piket en het nieuwe kazerneren.

Uitkomsten van de OR Naast de arbeidsvoorwaarden is er ook een gesprek geweest met het dagelijks bestuur van de OR. De OR dient in te stemmen met een nieuw rooster voor Almelo. De uitkomsten van het gesprek waren ook positief, met als aandachtspunt dat het voor de medewerkers zo duidelijk, overzichtelijk en makkelijk mogelijk moet zijn.

De huidige stand van zaken is dat we in ieder geval tot september doorgaan met kazerneren. Ondertussen bekijken we of we definitief kunnen kazerneren. Kortom er is nog werk te verrichten, maar vanuit Almelo geloven wij in dit model!

De KC’s van Almelo Laurens Maarse Guido Tijhof Rob Lipman

COLUMN

Schoon Werken: Een ambassadeur aan het woord "Positief verrast was ik nadat ik gevraagd was door mijn kazernecoördinator Wilco Boode om voor onze kazerne de ambassadeur van Schoon Werken te worden."

“Hoe passen we Schoon Werken in de praktijk toe?”

"Even schiet er door je hoofd 'Wat verzinnen ze nou weer…', maar na de bijeenkomst voor ambassadeurs Schoon Werken in Delden ben ik met de informatie teruggegaan naar onze kazerne.

Daar heb ik tijdens de oefenavond uitgelegd wat men op het gebied van Schoon Werken kan verwachten. Nu en in de toekomst.

Het verbaasde me toch enigszins hoe positief dit ontvangen werd.

De bereidheid om hier gestalte aan te geven is groot. Het gros ziet, ondanks de prachtige hobby die ze uitvoeren, ook het gevaar wel voor de gezondheid waar ze door het werk aan blootgesteld worden. En iedereen snapt dat het nooit 100% schoon zal worden, maar is er van overtuigd dat het wel schoner kan."

Schoon Werken in de praktijk "Nadat we meer aandacht hadden

voor Schoon Werken, duurde het niet lang of we kregen een melding van twee autobranden.

Deze stonden geparkeerd onder een overkapping. Beide auto’s, inclusief de overkapping, ging in vlammen op. Er was geen asbest betrokken, maar er waren wel twee manschappen blootgesteld aan de vervuiling die deze inzet met zich meebracht. Hoe passen we Schoon Werken in de praktijk toe? Hemelsbreed was de incidentlocatie niet verder van de kazerne dan 800 meter.

Daarop hebben we met de hele bemanning besloten om de twee collega’s niet mee te nemen in de TS, maar hen terug te laten lopen naar de kazerne. Daar konden we ons allemaal ontdoen van de kleding op voorgeschreven wijze.

Het schoner werken loopt nu als rode draad door onze kazerne. Zo

zijn we weer een stapje dichterbij een gezondere toekomst. Onze toekomst."

Bewust en professioneel "Het geeft mij een goed gevoel als bevelvoerder en als ambassadeur Schoon Werken om te ervaren hoe bewust en professioneel deze jongens omgaan met ons brandweervak. Super! In de volgende editie lees ik graag de bevindingen van ambassadeur Sjaak Monninkhof. Hij was direct bereid de volgende column te schrijven toen ik hem ernaar vroeg. Ik ken Sjaak al een tijd en weer verbaasde hij mij wat voor een geweldige collega hij is. Sjaak…

Dank je wel en succes!"

Johan Tuitert Ambassadeur Schoon Werken kazerne Holten

13

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

Onderzoek schoorsteenbranden door studenten De meest voorkomende type branden in Twente zijn schoorsteenbranden. Zo’n 120 op jaarbasis. Daarom heeft een projectgroep van studenten van Hogeschool Saxion, onderzoek gedaan naar schoorsteenbranden.

Het doel hiervan was om een basis te leggen voor een langdurig onderzoekstraject van ongeveer vier jaar. Het tweede doel was het bepalen van een standaard model van kachel en schoorsteen in Nederland, zodat dit onderzoek landelijk gelijkwaardig kan worden uitgevoerd. Verder wilden we een model ontwikkelen waarop we schoorsteenbranden konden nabootsen.

Hiermee kunnen we testen welke blusmethoden het best toegepast kunnen worden.

Wat is het standaardmodel geworden?

Het standaardmodel is bepaald aan de hand van literatuuronderzoek en interviews met alle veiligheidsregio’s en verschillende kachelhandelaren uit Nederland. De standaard kachel in Nederland is een gietijzeren kachel met een vermogen van 4 tot 7 kW. ­Het bijbehorende rookkanaal is een ronde dubbelwandige RVS pijp met een diameter van 150 mm. Dit kanaal moet minimaal vier meter hoog zijn. Aan de top van het rookkanaal zit een regenkap, ook wel Chinees hoedje genoemd, en gaas wat voorkomt dat blad en vogels in het kanaal terecht kunnen komen.

Nabootsen van een schoorsteenbrand Op de Twentse Safety Campus hebben we een opstelling gemaakt die bestaat

14

VERZAMELSTUK

uit een gietijzeren houtkachel van 6 kW, zes meter enkelwandige RVS pijp als rookkanaal en een regenkap. Bovenaan de opstelling is een koelsysteem bevestigd, zodat de rookgassen die ontstaan gedurende het stoken kunnen afkoelen. Hierdoor ontstaat er meer creosootaanslag in het kanaal.

Door te smoren, vies hout te stoken, de trek negatief te beïnvloeden door twee bochten van negentig graden te plaatsen en door het koelsysteem, kon creosoot versneld worden ontwikkeld.

Creosoot is de zwarte harde aanslag aan de binnenkant van het rookkanaal en bestaat uit meer dan 3.000 verschillende componenten. Dit is de brandbare stof bij een schoorsteenbrand. De basis is gelegd!

Vervolgonderzoek: blusmethoden Het vervolgonderzoek richt zich puur op de blusmethoden om een schoorsteenbrand te bestrijden.

Momenteel wordt dit gedaan door middel van een ramoneur, maar dit kan veel schade aanrichten. Voor schadebeperking is een alternatief blusmiddel belangrijk. Er wordt onderzoek gedaan naar natriumchloride (keukenzout) als blusmiddel. Het blijkt dat natriumchloride een vuur kan blussen, maar niet hoe en waarom.

Dit wordt in het laboratorium in kleine

schaal getest. Als zout geen effectief blusmiddel blijkt te zijn, wordt gekeken naar andere mogelijke blusmiddelen.

Hierbij kun je denken aan het gebruik van een plantenspuit, zand of chimfex.

Rob Tuenter, stagiair (student Forensisch Onderzoek op het Saxion Enschede)

KAZERNE UITGELICHT

Kazerne uitgelicht: De Lutte Vier vragen aan kazernecoördinator Frank Olde Riekerink 1. Hoeveel uitrukken hebben jullie op jaarbasis en welk incident is je het meest bijgebleven?

"Gemiddeld zitten we tussen de vijftig en zestig uitrukken per jaar. Eerder was dit meer in verband met automatische meldingen. We zijn deze week al vijf keer uitgerukt, mede door natuurbranden. Wij zijn onderdeel van het bosbrandpeloton.

De brand bij Pan is me het meeste bijgebleven. Aanrijdend zagen we de dikke rook al. Onze chauffeur Vincent gaf al snel aan dat we moesten blijven zitten en dat we niet in de rook gingen staan. Zo zijn we naar de achterkant van het gebouw gereden zodat wij mooi vrij zicht hadden en bovenwinds stonden.

Ook de hoogwerker van Oldenzaal stond aan de achterzijde. Ik mocht mee in de korf om de brand van boven te bestrijden. Het was een fantastisch uitzicht en ik bediende het waterkanon.

Terwijl ik het waterkanon bediende, geen zware klus, zag ik hoe mijn collega's

'hard' aan werk waren. Helaas is een oud gebouw verbrand. Jammer hoe het er nu nog bij ligt; het zou gaan om een verzekeringskwestie…"

2. Als je iets aan de kazerne zou willen veranderen; wat en waarom?

"Onze kazerne is enkele jaren geleden verbouwd. Alles wat we nodig hebben zit erop en eraan. De berging achter had wel iets groter gemoeten, aangezien er een grote noodstroom aggregaat in moest.

Overigens mag de garagedeur van de 2561 wel iets hoger. Het is zo vervelend als de deur open gaat en het net iets terugkomt, waardoor er een zwaailamp achter de deur blijft hangen."

3. Hoeveel vrijwilliger/beroepsmensen kent jouw kazerne en welk soort voertuigen staan er?

"We tellen zeventien collega’s waarvan één beroepskracht in Enschede.

Momenteel zijn er drie in opleiding. Op

dit moment hebben wij één bevelvoerder en één in opleiding waardoor we binnen afzienbare tijd weer op sterkte zijn. Onze voertuigen zijn de 2541 en de 2561.

Helaas moet de laatste in oktober naar Losser. Natuurlijk hopen we dat Losser er ook mooie uitrukken mee beleeft. Met een waterwagen kom je soms op plekken waar je anders nooit zou komen. " 4. Wat maakt jouw kazerne bijzonder/ uniek?

"Iedereen kent elkaar en de familie goed. De Lutte is een klein hecht dorpje: ‘ons kent ons’. We gebruiken ons boerenverstand. Dat lukt wel, we hebben genoeg boeren in ons midden. Zij kunnen ook wel heel eigenwijs zijn. We zijn vaak net iets te laat als we met de groep ergens naartoe moeten. Al met al een leuke groep met veel humor en fantasie.

Zo gebruiken we ook een appgroep die vooral wordt gebruikt bij uitrukken: 'kom dra' of 'ben der nig'."

15

INCIDENTEN

Zeer grote brand Losser

?????

"Je handelt naar eer en geweten"

16

VERZAMELSTUK

INCIDENTEN

Een zeer grote brand legt op donderdag 25 februari een autobedrijf in Losser in de as. Al bij aankomst van de eerste TS slaan de vlammen uit het dak.

In het bedrijf zijn enkele gas- en acetyleenflessen aanwezig. De gevaren zijn bekend. Toch zorgen deze flessen voor een hachelijk moment als ze exploderen. Het loopt net goed af. Tijdens de inzet zorgt drone Argus voor luchtbeelden. Met behulp van die informatie wordt de verdere inzet bepaald.

Het is die ochtend ongeveer kwart voor tien als Michel Boersma als manschap van de tweede TS wordt gealarmeerd voor een garagebrand.

"Wij zijn daar redelijk bekend en wisten dat er veel brandbare vloeistoffen aanwezig waren en we rekening moesten houden met explosiegevaar", zo begint hij. Ook Officier van Dienst (OvD) Adriaan ter Huurne wordt gealarmeerd.

Explosie Als Ter Huurne ter plaatse komt, meldt hij zich bij de eerste en tweede bevelvoerder. "Zij wisten me te vertellen dat het complex uit drie geschakelde hallen bestond.

Tussen de brandende hal en die ernaast zat een éénsteensmuur.

Ik wilde met de redvoertuigen van bovenaf een stoplijn maken op die muur in de hoop dat we de brand konden beperken tot één hal", vertelt de OvD. "In overleg met de bevelvoerder van de tweede TS zijn de manschappen van de tweede TS in de aangrenzende hal naar binnen gegaan om te verkennen of we de brand bij de scheiding konden houden. Tegelijkertijd zag ik buiten, dichtbij de brandende hal, opslagtanks met vloeistoffen staan die al behoorlijk werden aangestraald. De eigenaar vertelde dat het ging om 1.200 liter diesel, een tank met ruitenwisservloeistof, 5.000 liter koelvloeistof en 5.000 liter afgewerkte olie. Toen ik weer terugliep naar de tweede TS deed zich een grote explosie voor. De grote roldeur werd met een enorme kracht uit de loods geblazen en miste op een haar na een bemanningslid

van de autoladder. Een enorm schrikmoment. Via de portofoon heb ik direct contact gezocht met de eerste en tweede bevelvoerder.

De eerste meldde snel dat hij en zijn ploeg veilig waren, maar met

straal naar binnen, via een andere ruimte. Ik zou zo weer naar binnen gaan. Het is ontzettend lastig om vast te stellen wat veilige marges zijn. Risico’s kun je niet volledig uitsluiten in ons beroep." Beide

“Na overleg heb ik ze één kans gegeven” de tweede kreeg ik geen contact.

Dan voel je je flink klote. Als OvD ben ik ook verantwoordelijk voor hun veiligheid."

Drone Om een beter beeld te krijgen van de situatie in de loods, wordt Argus, de drone van Brandweer Twente gealarmeerd. Ter Huurne: "Met de eerdere explosie in het achterhoofd twijfelde ik even, maar na overleg heb ik ze één kans gegeven." Zagwijn krijgt van de Regionaal Officier van Dienst (ROvD) de opdracht om met Argus boven het pand met de camera en de warmtebeeldcamera beelden te maken. "In totaal hebben we drie vluchten gemaakt, waarvan twee toen de brand nog woedde.

De laatste vlucht was meer een controlevlucht."

Leerpunten Na de inzet is alles direct besproken op de kazerne. Boersma: "Wij wisten ook dat er risico’s zaten aan het binnentreden. Toch handel je naar eer en geweten. Je gaat veilig en onder dekking van een

mannen zijn het erover eens dat ze van dit incident willen leren.

Ter Huurne: "Als mensen tips en trucs hebben hoe te handelen bij dit type branden, dan horen we het graag." Ook Zagwijn heeft een leerpunt overgehouden aan één van zijn eerste echte praktijkvluchten. "We moeten aan de voorkant nog meer inzetten op het bewustwordingsproces dat we ter plaatse tijd nodig hebben, voordat we de lucht in mogen. Daarnaast moeten we duidelijker afspraken maken over de communicatie tussen het RPAS-team en de operationele eenheden.’"

Adriaan ter Huurne, OvD Michel Boersma, Manschap Martijn Zagwijn, Pilot in Command

NB OvD Schoon Werken: Pakken hoeft niet georganiseerd te worden, ze hebben voldoende reservepakken aan de kazerne.

17

STRATEGIE EN ONDERSTEUNING

Een nieuwe uitdaging...

"Ik ben Marion Zuidinga, zestig jaar oud en 32 jaar werkzaam binnen de organisatie. Ik heb op veel verschillende plekken gezeten en dat hoort een beetje bij mij. Ook voordat ik binnen dit ‘bedrijf’ kwam werken, heb ik al diverse leuke banen gehad".

"Ongeveer veertien jaar geleden kreeg ik de kans om brandweercentralist te worden. Met een gele achtergrond was dat voor mij, maar ook voor de brandweerorganisatie, een sprong in het diepe. Uiteindelijk is dit een job geworden, waar ik een lange periode met heel veel plezier heb gewerkt."

Talentontwikkeling "Dan komt ineens Talentontwikkeling op je pad. Aarzelend, maar ook enthousiast ben ik het traject ingegaan. Goede gesprekken en begeleiding maakten dat ik weer kritisch naar mijn toekomst ging kijken. De onzekere toekomst van de meldkamer in Twente speelde hierbij natuurlijk ook een rol. Begin dit jaar kwam een vacature voorbij binnen het team Mens & Middelen (onderdeel Arbo & Fitheid) als medewerker/ testassistent. Heel erg passend bij

18

VERZAMELSTUK

wat ik leuk vind in een baan. Ik heb overwogen te gaan solliciteren; een eventuele nieuwe baan, nieuwe collega’s, nieuwe werkzaamheden. Eigenlijk nog één keer opnieuw beginnen! Ik heb ook nagedacht over hoe groot de kans is dat je uitgenodigd wordt voor een gesprek. Talentontwikkeling kijkt hierbij op een prettige manier mee over je schouder. Uiteindelijk heb ik toch een brief geschreven. Ik was erg blij dat ik een uitnodiging kreeg voor een gesprek. Het eerste gesprek verliep heel prettig en na twee dagen kreeg ik een uitnodiging voor een tweede gesprek. Het zou wel eens…"

Tegenstrijdige gevoelens "Toch krijg je dan een tegenstrijdig gevoel. Ik kreeg ook verschillende reacties, variërend van, 'Je lijkt wel gek op jouw leeftijd' tot Ik denk dat je daar heel gelukkig wordt'. Bepalend in de

overweging is voor mij dan toch de gedachte dat het ongelofelijk gaaf is om misschien nog een keer iets nieuws te kunnen doen. Toen ik hoorde dat de keuze op mij was gevallen, verandert het misschien, in een zeker. Nog een keer iets nieuws doen. Blijdschap overheerst, maar het naderend afscheid van de meldkamer zorgt toch nog even voor een tegenstrijdig gevoel."

Nieuw uitdaging "In juni ga ik beginnen aan een nieuwe uitdaging. Tot die tijd kijk ik af en toe mee. Ik heb er ontzettend veel zin in en ik voel me ook welkom. Ik ben dan ook blij in een organisatie te werken waar je je eigen toekomst kan bepalen en dat geen loze kreet is. En leeftijd niet een bepalende factor!"

Marion Zuidinga

INCIDENTEN

Heidebrand in Beckum De TS en WTS-500 (4x4) worden als eerste gealarmeerd voor een heidebrand. Het terrein is namelijk niet toegankelijk met tankautospuiten. Op het moment dat de tankautospuit van Delden aanrijdend is, blijkt dat zich 150 kinderen van de scouting in de omgeving bevinden.

De eerst aanrijdende tank­auto­ spuit kan zich niet dichter dan 150 meter van de brandhaard opstellen en besluit op te schalen naar middelbrand en vraagt de politie het gebied te ontruimen.

Inzet vuurzwepen Er blijkt een gebied met heide en gras van ongeveer 20 bij 60 meter in brand te staan. Met de aan­wezigheid van de kinderen, de slechte bereikbaarheid en de draaiende wind staat deze eenheid voor een uitdaging. Zowel de afstand tot de vuurhaard als het gebrek aan bluswater leiden ertoe dat in eerste instantie gekozen wordt voor het blussen met vuurzwepen. De heide brandt oppervlakkig, maar door de draaiende wind breidt het vuur zich naar alle kanten uit. Al snel komt ondersteuning van eenheden uit Markelo, Haaksbergen en later ook uit Den Ham. Ook zij

zijn ingezet met vuurzwepen op de flanken van de vuurhaard.

Gelukkig bevinden de kinderen van de scouting zich niet in het brandende gebied.

Water!

Water blijkt een probleem, maar de WTS-500 4x4 met motorspuitaanhanger uit Delden biedt uitkomst. Er bevindt zich een kleine poel van 4 bij 7 meter aan het smalle wandelpad, dat voldoende bluswater biedt om enkele stralen lage druk af te leggen en in te zetten. De combinatie van hard werken, voldoende water en de inzet van de vuurzwepen, leidt ertoe dat de vuurhaard binnen anderhalf uur onder controle is. Ondertussen heeft de OvD de Handcrew Overijssel gealarmeerd, om waar nodig de laatste brandende resten in het veld af te blussen.

Uiteindelijk is 2,5 hectare van het veld afgebrand.

Snelheid & samenwerking De eerste bevelvoerder en zijn eenheid kijken zeer tevreden terug op een inzet waarin snelheid, samenwerking met andere kazernes, eenheden en ieders maximale inspanning tot een prima resultaat hebben geleid.

De WTS-500 maakte in deze situatie het verschil, doordat alleen dit voertuig op dat moment in staat was water te leveren om, na de inzet van de vuurzwepen, voldoende af te blussen in een voor een TS ontoegankelijk gebied. Hoewel de toekomst van de WTS-500 niet zeker is in Twente, heeft deze 4x4 versie bij deze inzet zijn meerwaarde bewezen. Daarmee zou het een mooie aanvulling zijn op andere initiatieven op het gebied van natuurbrandbestrijding, waaronder de Handcrew Overijssel.

Karin Groenewegen en Clemens Geerdink (kazerne Delden)

Foto: News United - Jack Huygens

“De WTS-500 maakte in deze situatie het verschil”

19

INCIDENTEN

Honderden varkens gedood bij grote brand in Albergen Op zaterdag 27 februari breekt er brand uit in een grote varkensschuur aan de Zenderensestraat in Albergen. Twee tankautospuiten (Borne en Almelo), een hoogwerker, WTS 500, twee tankwagens, de AGS en de OvD worden gealarmeerd en gaan ter plaatse.

Bij aankomst schaalt de OvD meteen op naar grote brand en wordt vol ingezet op het behoud van de naastliggende schuren. Dat lukt, de brandende schuur is helaas niet meer te redden en vierhonderd varkens komen om in de vlammen.

Asbest Het dak van de brandende schuur bestaat geheel uit asbest en dat komt in grote hoeveelheden op het eigen erf terecht. Er wordt een opstellijn gemaakt en de bijbehorende procedure, inclusief Schoon Werken, wordt van kracht. Tot flinke frustratie van de hulpverleners, nemen de bewoners het niet zo nauw met onze genomen veiligheidsmaatregelen. Ze lopen voortdurend achter de linten en door

De rechter ER ZIJN NIEUWE REGELS VOOR ONZE GEZONDHEID... WE MOETEN DIRECT NA EEN BRAND DOUCHEN

Bron: Jesse van Muylwijck, www.jessecartoons.com

20

VERZAMELSTUK

het met asbest besmette gebied. Het lukt maar niet om ze ervan te overtuigen dat het ongezond en gevaarlijk is.

Samen met de politie en de aanwezige gemeenteambtenaren is dit meerdere keren met de bewoners besproken. Er is vanuit de hulpverleners veel begrip voor de emotie van betrokkenen en toch staan we ook voor onze getroffen veiligheidsmaatregelen.

Gesprek en voorlichting Omdat er wat rumoer ontstaat in het buurtschap, mede aangewakkerd door de verhalen die kennelijk rondgaan, heeft een gesprek plaatsgevonden met de burgemeester van Tubbergen over de hulpverlening. Hierbij waren ook politie en gemeente aanwezig. De burgemeester heeft geen twijfel over het optreden van de hulpdiensten en heeft nadien een gesprek gevoerd met de eigenaar van het pand. Ons is gevraagd een voorlichtingsavond te organiseren.

Dat wordt samen met BVL opgepakt en zal binnenkort plaatsvinden. Al met al een incident met een geslaagde brandweerinzet, die gepaard ging met

ongewenst en grensoverschrijdend gedrag door geëmotioneerde eigenaren, medewerkers en omwonenden.

Dave de Leeuw Officier van Dienst

NB OvD: In verband met Schoon Werken graag 18 schone pakken compleet met nekflappen tp.

Gluren bij de buren Een nieuwe rubriek in het Verzamelstuk, gluren bij de buren.

Iedere editie nemen we een kijkje in de keuken bij andere veiligheids­ regio’s en brandweerkorpsen.

We kunnen immers niet alleen van elkaar leren, maar ook van onze collega’s elders in het land.

Deze editie nemen we jullie mee naar brandweer Hollands Midden.

Zij hebben een film gemaakt over het uitvoeren van de Risico Inventarisatie & Evaluatie (RIE).

Scan de QR-code hierboven om het filmpje over Risico Inventarisatie & Evaluatie te bekijken.

INCIDENTEN

Foto: NewsUnited - Bert Kamp

Uitslaande brand bij de Rietmavo in Almelo Een uitslaande brand in een leegstaand schoolgebouw middenin een woonwijk, zorgt in de nacht van 23 op 24 februari voor veel overlast. Al snel wordt opgeschaald naar zeer grote brand. De AC geeft aan dat de brand is gemeld door surveillerende politiecollega’s en dat er inmiddels meerdere meldingen zijn binnen gekomen via 112. Het gebouw staat bij ons bekend als de voormalige Rietmavo, een schoolgebouw wat al jaren niet meer in gebruik is.

Bij het verlaten van de kazerne is in de verte al een oranje gloed waarneembaar.

Ter plaatse wordt ons vermoeden van een uitslaande brand bevestigd. In het midden van het schoolgebouw woedt in de kap een sterk ontwikkelde brand over een lengte van ongeveer dertig meter. De brand breidt zich uit naar drie zijden en tegelijkertijd komt een enorme hoeveelheid vliegvuur en rook vrij die over de achtergelegen woonwijk wordt geblazen.

Brand vanaf de buitenzijde bestrijden Een snelle verkenning leert dat het pand slecht toegankelijk is en dat er mogelijk verbouwingswerkzaamheden plaatsvinden. Hierdoor roept dit bij de ploeg vraagtekens op over de constructie. Dit in combinatie met de enorme vuurlast, de snelheid

van branduitbreiding en een tekort aan bluswater is besloten om geen binnenaanval te doen, maar de brand vanaf de buitenzijde te bestrijden.

Veel materieel ingezet om uitbreiding te voorkomen In eerste instantie hebben we onze eigen TS en HW ingezet op het midden van het gebouw met als doel om het vliegvuur zoveel mogelijk te beperken en, indien mogelijk, de uitbreiding naar de linkerzijde te stoppen. Tegelijkertijd is op­ geschaald naar zeer grote brand en is de AC verzocht om nog twee redvoertuigen te sturen. Het plan was om deze redvoertuigen in te zetten op de uitbreidingen naar de rechter- en achterzijde en deze te laten voeden door een eigen TS. Om de eventuele gevolgen van het vliegvuur richting de woonwijk snel het hoofd te

kunnen bieden is een vierde TS gealarmeerd. Het tekort aan bluswater wordt opgelost met een WTS 2500.

Onmogelijk een beeld te krijgen van de effecten van de brand Dit alles laat zich in een paar regels eenvoudig beschrijven, maar het kost enige tijd voordat alle mensen en materieel gepositioneerd en operationeel zijn. In de tussenliggende periode is het volstrekt onmogelijk om een beeld te krijgen van de effecten op de omgeving. Hier kan ik terugkijken op een goede samenwerking met de OvD die het verschil heeft kunnen maken door het aspect omgevingsmanagement zo snel mogelijk van mijn schouders te nemen.

Roelof Vos Bevelvoerder

21

INCIDENTEN

Groot incident met gevaarlijke stoffen Op 30 maart 2016 vond bij Delden een ernstig spoorwegincident plaats met een goederentrein die gevaarlijk stoffen vervoerde. Er ontstond een zeer gevaarlijke situatie.

Bij de meldkamer komen talrijke telefoontjes binnen van mensen die onwel werden. De hulpdiensten rukten uit en er werd snel opgeschaald van GRIP 1 naar GRIP 3.

“We zijn teveel intern gericht op de wettelijke eisen”

Gelukkig: geen realiteit maar een scenario voor de jaarlijkse systeemtest van de crisisorganisatie van Veiligheidsregio Twente.

Gerrit Kromhof was zowel nauw betrokken bij de voorbereidingen voor deze test, als ook één van de oefenleiders: "De systeemtest is geen vrijblijvende oefening. Wij zijn als regio verplicht, zo staat in de wet, om onze crisisorganisatie te testen en te onderzoeken waar het beter kan. Bij zo’n oefening komt ook de Inspectie Veiligheid & Justitie waarnemen en wij hebben zelf ook waarnemers ter plaatse.

Samen met het Crisislab hebben we de test voorbereid."

Ingreep Uit de evaluatie blijkt dat Twente goed scoort op de belangrijkste onderdelen van de toetsing en dat we voldoen aan alle wettelijke eisen. "We hadden de CoPI

22

VERZAMELSTUK

binnen de dertig minuten actief en door gelijktijdige alarmering waren ook snel het ROT en het GBT om tafel. Wat opviel was dat een aantal meldingen niet aankwam, waardoor de oefenleiding in moest grijpen. Verder paste het klachtenbeeld niet bij de stof die vrijkwam.

Dit vroeg extra inspanning van het CoPI." Intern gericht Stephan Wevers heeft inmiddels namens de veiligheidsdirectie de rapportage en de evaluatie aangeboden aan de Inspectie.

Daarbij heeft hij aangegeven dat voor ons helder is dat Veiligheidsregio Twente grotendeels voldoet aan alle eisen van het wettelijke toetsingskader, maar dat we, net als eerder, concluderen dat onze crisisorganisatie teveel intern gericht is op deze wettelijke eisen.

Hierdoor is de crisisorganisatie

vooral gericht op onderlinge afstemming en procedures en minder op resultaat, flexibiliteit en daadkracht. Dat is de reden dat Twente de crisisorganisatie wil doorontwikkelen: slagvaardiger en meer gericht op de burger.

Deze ontwikkeling is in volle gang.

Alle onderdelen van de crisis­ organisatie zijn hiermee bezig.

Een werkgroep begeleidt dit proces. Het toetsen van de crisisorganisatie zoals nu nog is gebeurd zal vanaf februari 2017 verleden tijd zijn. Gerrit: "Je kunt merken dat mensen al bezig zijn met die verandering en al aan het vergelijken waren over hoe straks de nieuwe structuur zal functioneren."

Zie voor meer informatie over deze ontwikkeling pagina 34. Daarnaast staan op Vnet nieuws­brieven over de doorontwikkeling.

INCIDENTEN

Drie slachteroffers door koolmonoxidevergiftiging Een CO-melding aan de Hegemansweg op zaterdag 30 april voor de ploeg van Hengelo Centrum. Het zou gaan om een onwelwording van vier personen in een woning, waarbij één van hen nog in staat was om 112 te bellen. Het had zomaar heel anders af kunnen lopen…

Ketel al zeker tien jaar niet nagekeken De woning was voorzien van een combiketel met een gesloten systeem voor de aan- en afvoer. Deze was inmiddels uitgeschakeld door de OvD. De ketel had duidelijk zijn beste tijd gehad.

Alle beplating van de ketel ontbrak, op diverse plaatsen waren lekkages te zien en er was duidelijk corrosie zichtbaar op de pijpen van het afvoersysteem.

Volgens de eigenaar van het object was deze ketel vanwege de hoge onkosten al zeker tien jaar niet nagekeken. De woning

was al langere tijd niet geventileerd en ook ten tijde van het incident zaten alle ventilatievoorzieningen potdicht.

Ventileren van de woning Onze actie bestond hieruit dat wij, in eerste instantie voorzien van ademlucht, alle ventilatieopeningen hebben opengezet en de woning op een natuurlijke wijze hebben geventileerd. Het resultaat was niet geheel bevredigend. Daarom hebben we de HV1 laten komen met de elektrische ventilator. Om te voorkomen dat de bewoners de ketel wederom in bedrijf zouden stellen hebben we de hoofdgaskraan afgesloten en gezekerd met twee tie-wraps. Dit gaf geen enkele garantie, maar het gaf ons het gevoel dat we er maximale aan hadden gedaan om het wederom inschakelen van de ketel te voorkomen.

Foto: News United – Dennis Nengerman

In eerste instantie was alleen de OvD gealarmeerd om een inschatting te maken van de situatie. Daarop bleek al snel dat deze zeer ernstig was. Bij de eerste meting werd een waarde gemeten van 500 ppm. Dit is twintig keer de MAC waarde, waarbij onze apparatuur alarm slaat.

Voorlichting na CO-incident "Er zijn nog twee contactmomenten geweest.

Jack, Jan en Sander van team Brandveilig Leven en ik zijn op bezoek geweest bij de bewoners om een woningcheck te doen en hen voorlichting te geven over koolmonoxide en de gevaren daarvan. De tweede bijeenkomst was op 25 mei gepland. Voor deze bijeenkomst zijn buurtbewoners uitgenodigd en hebben we de avond op gebruikelijke wijze ingevuld, zoals wij dat ook doen bij de bijeenkomsten ‘Voorlichting na woningbrand’."

Drie slachtoffers Het blijkt dat ook de gasgestookte apparaten met een gesloten systeem voor een behoorlijke CO-verhoging kunnen zorgen. Dit geldt niet alleen voor oude of slecht onderhouden toestellen, maar ook voor nieuwe toestellen welke niet juist zijn gemonteerd. Regelmatig onderhoud en controle gasdichtheid van het aan- afvoersysteem zijn dus van levensbelang. Er zijn drie personen met prio 1 naar het ziekenhuis gebracht, waarna zij de nacht daar hebben doorgebracht ter observatie. De bewoners van deze woning hebben geluk gehad, dit had zomaar heel veel slechter af kunnen lopen.

Rob Olbertz, bevelvoerder Jack Beuting, Officier van Dienst

23

VAKBEKWAAMHEID EN KENNIS

“Als je leert van incidenten, ontwikkel je kennis voor de toekomst” 24

VERZAMELSTUK

VAKBEKWAAMHEID EN KENNIS

Bij Brandweer Twente vinden we leren van incidenten belangrijk. Nabespreken van inzetten en het delen van ervaringen krijgt daarom steeds meer aandacht.

Doel is dat jij op basis van deze gedeelde informatie ‘het verschil kan maken’ tijdens een volgend incident. Maar hoe doen we dat eigenlijk in Twente?

Ken jij het verhaalvan.nl al?

Hetverhaalvan.nl is een platform van iedereen voor iedereen. Van manschap tot commandant van dienst, van vrijwilliger tot beroeps. Op deze website vind je ervaringsverhalen van brandweercollega’s uit heel Twente. Ben jij benieuwd naar het volgende verhaal? Meld je dan aan voor de Facebookgroep ‘hetverhaalvan.nl’ en volg het nieuws op de app V4U en de schermen.

Nabespreken van incidenten met de After Action Review Met je ploeg terugblikken op een inzet, hoe vaak doe jij dat op jouw kazerne? Een handige manier is de After Action Review (AAR).

Deze manier helpt niet alleen je team te leren van de inzet, maar ook om andere collega’s in Twente te bereiken met jullie ervaringen en opgedane kennis. Hiervoor kun je gebruik maken van het Kennis­centrum. Bijvoorbeeld als facilitator van de AAR of om werk te maken van de uitkomsten van de AAR. Een mooi voorbeeld is de nabespreking van de brand bij garage Westerhof in Losser. Hier is gekozen om zowel op kazerne­ niveau als met de betrokken operationeel leidinggevenden een

AAR te houden. Een ander voorbeeld is het gebruik van de AAR om een incident na te bespreken met ‘onze klanten’, zoals gedaan is bij de brand bij afvalverwerkingsbedrijf Twence en bij de inzet bij Dimence in Almelo. Hier hebben we gemerkt dat een AAR werkt!

Leertafels en kenniskringen Soms worden incidenten uitgelicht tijdens een leertafel.

Hierbij staat de vraag 'Wat vertel jij je collega’s als zij morgen worden ingezet bij hetzelfde incident?' centraal. Misschien ben jij ook al eens bij een leertafel geweest. Denk bijvoorbeeld aan de leertafel chauffeurs waarin ‘Het verhaal van Maarten’, die als OvD aanrijdend bij een ongeval

betrokken raakte, centraal stond.

Deze leertafel heeft uiteindelijk geresulteerd in een kenniskring die aan de slag is gegaan met een lesprogramma ‘Bewustzijn voor chauffeurs’. Tijdens deze les, die op alle kazernes gegeven zal worden, staan ervaringen uit de praktijk centraal, word je je bewust van je rol als chauffeur van een (hulpverlenings)voertuig, van en naar de kazerne en wat het betekent als je ‘brokke’ maakt.

Zie ook het artikel: ‘Lespogramma Brandweerchauffeurs on tour’ en denk ook aan de Chauffeursdag die ook dit jaar op de Twentse Safety Campus gehouden wordt.

Mélisande Boernama Specialist Lerend Vermogen

After Action Review De After Action Review (AAR) is dé manier om met je team terug te kijken op je inzet en dit te vertalen naar leerpunten en slimme tips. Niet alleen voor alle mensen die betrokken zijn geweest bij de inzet maar ook andere collega’s van Brandweer Twente!

Tijdens de AAR staan de volgende vijf vragen centraal: 1. Wat was het plan?

2. Wat is er werkelijk gebeurd?

3. Waarom gebeurde het?

4. Wat kunnen wij als team van deze ervaring leren?

5. Zijn er leerpunten die we met anderen willen delen?

Oproep: Deel jouw ervaringen en verhalen!

Wil jij het verhaal delen op hetverhaalvan.nl?

Wil je met jouw kazerne aan de slag met de After Action Review en kun je wel wat hulp gebruiken? Of heb je ideeën voor een leertafel?

Neem contact op met het Kenniscentrum!

We zijn te bereiken via kenniscentrum@brandweertwente.nl.

Wij denken graag met je mee.

25

STRATEGIE & ONDERSTEUNING

De humor Doe mee aan de Twentse ligt op straat brandweerwedstrijden!

Je hebt er vast wel van gehoord of je hebt er een mening over: brandweervaardigheidstoetsen. In de ‘brandweermond’ ook wel brandweerwedstrijden genoemd. In Twente doen zes kazernes mee aan deze wedstrijden. Vaak met goede resultaten.

Een brandweervaardigheidstoets is eigenlijk één van de weinige oefenmomenten waarbij kennis, kunde en kwaliteit in één oefening wordt beoordeeld. Ook spelen factoren als stress en tijdsdruk een significante rol. Bovendien draagt het bij aan je repressieve ervaring.

Brandweervaardigheidstoets In Goor, Diepenheim, Hellendoorn, Borne, Nijverdal en Denekamp (twee ploegen) zit het deelnemen aan deze vaardigheidstoetsen in het DNA. Zij werken het hele jaar, met plezier, hard om de beste te willen zijn. En we zijn ervan overtuigd dat dit op meer kazer­ nes zo is. Daarom organiseren we op zaterdag 10 september de Twentse

brandweer­vaardigheidstoetsen. Deze brandweervaardigheidstoets wordt gehouden in het nieuwe brandoefen­ gebouw op Troned. Deelnemers aan deze vaardigheidsproef zijn de eersten die kennis maken met dit nieuwe oefenobject. Een mooie en unieke kans! Dus presteer jij graag met plezier, wil je graag leren en wil jij kijken of vaardigheidstoetsen bruikbaar zijn voor onze eigen Twentse vakbekwaamheid­programma?

Schroom dan niet en daag vijf andere collega’s van jouw kazerne uit om als ploeg deel te nemen aan de Twentse vaardigheidstoetsen (bezetting TS)!

Ook de bestaande wedstrijdploegen kunnen hieraan deelnemen.

Je kunt je per ploeg opgeven bij Freddy Hendriks f.hendriks@brandweertwente.nl. Krijg je geen ploeg bij elkaar en je wilt toch deelnemen? Geef je belangstelling dan ook aan Freddy door.

"HD afleggen"

Stemmen via de V4U app!

In april stond weer een poll van de betrokkenheidsmonitor online! Deze keer werd ook de mogelijkheid geboden om via de V4U app je stem uit te brengen. Ongeveer veertien procent van de stemmen werd uitgebracht via de V4U app, een mooie respons! We zullen deze mogelijkheid bij de volgende polls ook blijven aanbieden.

De poll van april was een initiatief van communicatie. Zij vroegen zich af: 'Wil je de nieuwsbrief van Brandweer Twente blijven ontvangen, ondanks dat het laatste nieuws dagelijks verschijnt op Vnet, de V4U app en de digitale schermen?'

26

VERZAMELSTUK

Uitslag Van de stemmers heeft 53% aangegeven dat ze de nieuwsbrief willen blijven ontvangen en 47% heeft dus 'nee' gestemd (zie cirkeldiagram). Het is geen overtuigende uitslag, maar we concluderen wel dat er behoefte bestaat aan de nieuwsbrief. Deze gaat dan ook zeker niet verdwijnen. We gaan ons wel beraden over de vorm van de nieuwsbrief. Heel erg bedankt voor het stemmen!

Wanneer jij een leuk of interessant idee hebt voor een poll kun je een mailtje sturen naar Chaka Geerdink chaka.geerdink@brandweertwente.nl

of Karlijn Nieuwenhuis k.nieuwenhuis@brandweertwente.nl.

47%

ja nee Aantal stemmen: 72

53%

VAKBEKWAAMHEID EN KENNIS

Lesprogramma Brand­weerchauffeurs on tour, wat is jouw verhaal?

In 2014 heeft team Kenniscentrum een leertafel Brandweerchauffeurs georganiseerd.

Tijdens deze leertafel heeft Maarten Smelt zijn verhaal gedeeld over zijn ongeval met een brandweervoertuig. Door op basis van verhalen en ervaringen informatie te delen gingen collega’s tijdens deze leertafel met elkaar in gesprek over dit onderwerp.

Van de deelnemers kregen we terug dat bewustwording over wat het beteken­t om chauffeur te zijn, het grootste winstpunt van de avond was en dat dit meer aandacht mag krijgen. De kennis­ kring chauffeurs is hiermee aan de slag gegaan. In 2015 hebben we voor het eerst een chauffeursdag georganiseerd.

Tijdens deze dag stond rijvaardigheid en bewustwording centraal. De chauffeurs ondergingen verschillende vaardigheidsproeven. Ook dit jaar is opnieuw een chauffeursdag gepland. Daarnaast zijn we aan de slag gegaan met het maken van het lesprogramma: Brandweer­ chauffeurs on tour, wat is jouw verhaal?

Wat is jouw rol in het verkeer?

Tijdens het lesprogramma Brandweer-

chauffeurs on tour staat niet alleen de brandweerchauffeur centraal, maar alle repressieve medewerkers. Want je hebt ook een speciale rol in het verkeer als je na een alarmering van huis naar de kazerne rijdt. Brandweerchauffeurs on tour is een interactieve les waarin je ervaringen deelt en in gesprek gaat met je eigen collega’s. Je leert de meest risico­ volle verkeerssituaties herkennen ten tijde van het prio 1 rijden. Je krijgt inzicht in je eigen rijgedrag en je bent je meer bewust van je rol als hulpverlener in het verkeer. De les wordt ondersteund door divers beeldmateriaal.

programma. Tijdens de lessen werden eigen verhalen gedeeld met collega’s, praktijkvoorbeelden aangehaald en de impact van een ongeval besproken. Er kwamen mooie gesprekken op gang. Hierdoor liep de les, wat niet erg was, soms uit.

We hebben van de deelnemers goede en positieve reacties gehad. Een mooie opbrengst waaraan we graag vervolg geven!

En we komen natuurlijk graag bij jouw op de kazerne om de les te verzorgen. Je kunt hiervoor het lokale oefen­moment gebruiken. Heb je belangstelling? Geef dit dan door aan je oefencoördinator van je kazerne.

Bij jouw op de kazerne?

In de maanden april en mei hebben we in Enschede proef gedraaid met dit les­

Wil je meer weten over het les­ programma? Neem dan contact op met Pim Krabbe of Quido Harmsen.

27

De eerste keer als bevelvoerder "Afgelopen anderhalf jaar heb ik de opleiding tot bevelvoerder gevolgd. Een uitdagende opleiding, mede doordat we een versneld opleidingstraject hebben gevolgd. Halverwege maart heb ik het eerste praktijkexamen brand positief afgerond. Vanaf dit examen mag je als aspirant-bevelvoerder, geschaduwd door een andere bevelvoerder, uitrukken."

“Het tempo is in de praktijk vele malen hoger dan in de opleiding�

"Na ongeveer een week was het zover, ik had mijn eerste uitruk als bevelvoerder. Het was een voertuigbrand in de haven van Goor. Tijdens het aanrijden bleek het te gaan om een heftruck op gas. De heftruck stond in een opslagloods waar nog een tweede heftruck stond. Mede door de goede informatie van het personeel en de snelle knockdown van de brand, is het incident beperkt gebleven tot middelbrand.

De kans op overslag naar de dakconstructie was groot, maar dit hebben we voorkomen. Al met al: een mooie eerste inzet."

Inzet vuurzwepen "Dinsdag 10 mei heb ik het laatste examen van de opleiding positief afgerond. We waren nog geen uur terug op de kazerne in Goor, tot de pieper ging. Het betrof een woningbrand, net buiten Goor.

Volgens de meldkamer ging het

28

VERZAMELSTUK

om een ontwikkelde brand in een woning met een rieten kap. Toen we ter plaatse kwamen, troffen we een woning aan waar de volledige kap van in brand stond. Na de verkenning rondom kwamen we tot de conclusie dat ook de volledige bovenverdieping in brand stond. Door het uitvragen van informatie aan de bouwvakkers wisten we dat er niemand meer in de woning aanwezig was. Dit was voor mij de reden om geen binnenaanval meer uit te voeren."

Water!

"Tijdens de verkenning had ik een ploeg naar de naastgelegen schuur gestuurd, waar zij de inboedel van de woning aantroffen. De kans op overslag naar de schuur was groot, daarom lag de prioriteit van onze TS op het voorkomen van overslag.

Hier heb ik bewust voor gekozen en heb dit in samenspraak met de tweede bevelvoerder en de OvD

besloten. De tweede TS heb ik aan de andere zijde ingezet, aangezien hier verschillende stapels riet en een aantal bosschages begonnen te branden. Ondanks dat de complete woning verloren is gegaan, kijk ik toch met een goed gevoel terug op de inzet."

Snelheid & samenwerking "Veel van de kennis die ik heb vergaard in de opleiding heb ik in mijn eerste paar uitrukken als (geschaduwd) bevelvoerder toe kunnen passen. Een punt wat mij opvalt is het verschil in tempo.

Het tempo ligt in de praktijk vele malen hoger dan in de opleiding.

Hierdoor val je terug op eerdere ervaringen en handel je hier naar, in plaats van de procedures, precies volgens het boekje te volgen."

Nick Averdijk Bevelvoerder

Foto: Roy Kaspers

INCIDENTEN

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

Gifwolk en zinkend schip in Twente Een enorme gifwolk benzylchloride boven Noordoost Twente en een zinkend schip op de Regge ter hoogte van de Pelmolen in Rijssen zijn de scenario’s die onze brandweercentralisten voor hun kiezen kregen tijdens de 0-meting.

Elke brandweerfunctionaris moet zijn kennis en vaardigheden op peil houden om zo vakbekwaam te blijven voor zijn job. Na de opleiding worden er trainingen en oefeningen gedaan. Echter is niet direct inzichtelijk waar de functionaris goed en minder goed in is. Door een 0-meting uit te voeren wordt dit inzichtelijk. Hiermee kan effectief de beschikbare oefentijd worden besteed aan die onderdelen die de individu nodig heeft.

Centralisten De centralisten moeten net als de overige hulpverleners goed kunnen werken met de verschillende systemen, maar ook de procedures in hoofdlijnen kennen en kunnen toepassen. Hiervoor is een plan van aanpak gemaakt. Dit heeft geresulteerd in een oefenmoment (0-meting) waarbij twee opbouwende scenario’s per centralist werden aangeboden. Dit betekent dat er gestart werd met een klein incident en na verloop van tijd komen er

steeds meer incidenten bij die dan ook groter worden. Van een kraai die vastzit in de boom tot aan een lekkende benzylchloride tankwagen op de parkeerplaats van Frans op den Bult.

Incidenten van de andere kant bekijken We onderzoeken hoe wij de opleidings­ omgeving beter kunnen laten aansluiten op de daadwerkelijke systemen. Tijdens deze metingen is geconstateerd dat een aantal systemen toch net weer anders functioneert dan de operationele systemen. Dit is niet wenselijk. Dit leerpunt nemen we voor een volgende keer mee.

De ervaring van de collega’s die hebben deelgenomen aan de oefenstaf was zeer positief. Het biedt een unieke mogelijkheid om het werk van de meldkamer­ centralist eens van dichtbij te bekijken, en ook eens ‘aan de andere kant’ te zitten.

'Gezonde spanning maar wel realistisch' Een dergelijke oefening doet wel wat

met je. Een aantal centralisten geeft aan toch wel gezonde spanning te voelen en vertellen dat de aangeboden scenario’s realistisch zijn gebouwd. Ze zijn best tevreden nadat het achter de rug is en weten hoe ze er voor staan. Het algemene beeld is ruim voldoende. Zoals bij iedere inzetoefening zijn er aandachtsen verbeterpunten en daar kunnen we nu aan werken. Tot aan het najaar worden de komende oefendagen gevuld met onderwerpen die de centralist individueel aanlevert bij team Opleiden & Oefenen.

We zijn klaar voor de toekomst We gaan trainen en oefenen op maat.

Zodat de centralist in het najaar klaar is om deel te nemen aan het vervolg; de 1-meting. We maken onze centralisten 100% vakbekwaam voor de toekomst.

Daar gaan we voor door het vuur!

Erwin van Coeverden Vakspecialist Opleiden & Oefenen

29

INCIDENTEN

Logische en praktische keuzes helpen bij vloeistoflekkage Een praktisch, snelle en doelmatige aanpak van een vloeistoflekkage bij Vivochem, heeft ervoor gezorgd dat het incident binnen een zeer kort tijdsbestek werd uitgevoerd. Een incident met een mooie samenwerking tussen de manschappen, bevelvoerder, AGS, OvD en een bedrijfsdeskundige.

30

VERZAMELSTUK

INCIDENTENT

We werden op woensdag 13 april gealarmeerd voor een vloeistoflekkage bij Vivochem. Vivochem is een bedrijf waar grote hoeveelheden van uiteen­lopende chemicaliën worden overgeslagen, opgeslagen, verpakt en gedistribueerd. Een bedrijf dat onder het Besluit Risico’s Zware Ongevallen (BRZO) valt. Vanuit dat besluit gelden strengere regels dan voor andere bedrijven en zijn verplicht rampenbestrijdingsplannen op te stellen en deze te oefenen met hulpverleners. Gelukkig dus voor de gealarmeerde eenheden geen onbekend bedrijf.

Fluorwaterstofzuur (HF) lekkage Aanrijdend werd al aangegeven dat het een lekkage van de stof ‘fluorwaterstofzuur’ (ook wel: waterstoffluoride of kortweg HF) zou zijn. HF is een zuur met een zeer giftige en bijtende werking (GEVInummer 86). Ook deze specifieke stof was niet onbekend. Met deze informatie werd door de AGS aan de bevelvoerder meegegeven om in ieder geval niet met de stof in aanraking te komen en om te gaan werken met ademlucht. Ter plaatse werden we goed opgevangen door een coördinator BHV, die alle relevante info paraat had. In een laadkuil troffen we een trailer aan, waar aan de zijkant onder het dekzeil een kleine lekkage zichtbaar was. Rondom de lekkage was een nevel zichtbaar: HF tast vele metalen aan, zelfs roestvast staal, hierbij wordt waterstofgas gevormd. Door de TS en HV is een opstellijn gemaakt en werd een noodontsmetting in de vorm van een HD klaargelegd. Tevens werden de voor­ bereidingen getroffen voor een inzet met chemiepak. Na overleg tussen de AGS, bevelvoerder en OvD werd besloten om eerst een verkennende inzet te doen met bluskleding, chemiehandschoenen, ademlucht en een explosiemeter. In de trailer stonden diverse IBC’s en een paar 200 liter vaten op pallets. Blijkbaar is tijdens het laden van de IBC’s de pallet met het vat HF tegen een uitstekende spijker van één van de lege pallets aangekomen en hiermee is een geringe lekkage ontstaan. Om de lekkage snel te kunnen stoppen is de pallet met een speciale

vatenklem opgepakt. De heftruck werd bemand door een collega met heftruckervaring en uiteraard ademlucht.

Hij heeft de pallet met het vak uit de trailer gehaald en in een overmaats vat geplaatst.

Logische, praktische en veilige keuzes Gezien de geringe lekkage en het feit dat er geen risico was op het in contact komen met de stof is besloten om ook deze stabilisatie-inzet met bluskleding en ademlucht te doen. Met dit besluit is bewust afgeweken van het chemiekaartenboek, de Eric-kaarten en van het welbekende ‘vuistregel-/beslisschema’ uit RO301. De nuance hierin ligt tussen een omgevallen flesje in het gootsteenkastje en een lekkende tankwagen met een groot gat in de zijkant. In de praktijk ligt hier ruimte en een belangrijke taak voor bevelvoerder, AGS, OvD en bedrijfsdeskundige om hier vooral logische, praktische en veilige keuzes in te maken.

De lekkage was hiermee geïsoleerd en de situatie was hiermee stabiel. Als brandweer hebben we het gelekte zuur in de trailer en op de vloer van de laadkuil

IBGS in Twente Het artikel over de vloeistoflekkage bij Vivochem is een mooie aanleiding om jullie op de hoogte te brengen van de laatste ontwikkelingen rondom IBGS. IBGS staat voor Incident Bestrijding Gevaarlijke Stoffen en is de opvolger van onze huidige OGS-werkwijze bij incidenten met gevaarlijke stoffen. Bij dit incident is het nieuwe principe in de praktijk toegepast. Wat veilig in blus­ kleding kan, doen we in bluskleding. In hoofdlijnen blijft de oude OGS-techniek en tactiek (zoveel mogelijk bovenwinds blijven, opstellijn tussen veilig en mogelijk besmet gebied, verkennen, redden, stabiliseren, ontsmetten en nazorg) van kracht, maar met een andere vorm van beschermende kleding en een inzet met stabilisatie in plaats van op­ ruimen als doel. Het principe is: Betere aansluiting op de praktijk, versimpeling van de werkzaamheden/procedures en

nog verder verdund met een overmaat aan water en afgedekt met een beetje SVM. Na de stabilisatie en het verdunnen van de resten hebben we het incident overgedragen aan het bedrijf, die verder zorgdragen voor het verantwoord schoonmaken en opruimen.

Goed en snelle inzet Als brandweer kijken we terug op een goed en snel afgehandeld incident met een uiterst gevaarlijke stof. Er is vooral pragmatisch gehandeld en goed gebruik gemaakt van de voorzieningen van het bedrijf zelf. Doordat de ingezette eenheden bekend waren met het bedrijf kon er snel en makkelijk gehandeld worden. Het bedrijf heeft ons complimenten gegeven voor de praktisch, snelle en doelmatige aanpak van dit incident. De ingezette aanvalsploeg is eenvoudig ontsmet, door onder de nooddouche te gaan staan op het naastgelegen laadplatform.

Laurens Maarse, bevelvoerder Bert Wiltvank, AGS Maarten Smelt, OvD

een ontlasting voor het personeel. De belangrijkste veranderingen voor iedere TS zijn: Het chemicaliënpak wordt vervangen door een IBGS-werkpak, dit pak biedt bescherming tegen chemicaliën, maar is eenvoudig aan en uit te trekken, vergelijkbaar met de werking van een zaagbroek. Vereenvoudigen van werkzaamheden, we sleutelen niet meer aan installaties, maar plaatsen een lekbak of draaien een afsluiter dicht.

Ontsmetting gaat terug naar de basis, natte ontsmetting alleen met een HD, geen compleet ontsmettingsveld met bad. Kan het niet met onze middelen, dan komen de specialisten. IBGS komt terug in het nieuwe oefenseizoen zodat in de loop van 2017 heel Twente volgens de nieuwe, praktischer manier kan werken. In de volgende editie van Verzamelstuk komt IBGS uitgebreid aan bod.

31

KAZERNE UITGELICHT

Kazerne uitgelicht: Delden Vier vragen aan kazernecoördinator Karin Groenewegen 1. Hoeveel uitrukken hebben jullie op jaarbasis en welk incident is je het meest bijgebleven?

"Kazerne Delden heeft ongeveer honderd uitrukken per jaar, zowel met de TS als de WTS-500. Ook zijn we onderdeel van het natuurbrandbestrijdingspeloton.

Eén van de incidenten die mij persoonlijk is bij­gebleven, is de natuurbrand in het Aamsveen, waarbij we de hele dag ons best gedaan hebben om een relatief klein stukje brandend veen onder controle te houden. Ook mijn eerste THV-inzet als gewondenverzorger met een gewonde motorrijder herinner ik me goed. De uitruk vorig jaar, waarbij we één van onze oud-collega’s na een dodelijk trekkerongeval moesten bevrijden, blijft de mensen van de kazerne natuurlijk bij.

Een dramatische gebeurtenis, maar als er dan toch iemand moet helpen, is het mooi dat het door onze eigen mensen gedaan kon worden."

2. Als je iets aan de kazerne zou willen veranderen; wat en waarom?

"De kazerne is mooi en ruim opgezet. Een

32

VERZAMELSTUK

langgekoesterde wens is om de kantine meer aan te kleden als bruin café. De kantine is op dit moment erg ‘clean’ met een kunststof vloer en witte wanden. Een wat warmere aankleding zou goed passen bij de sfeer in het korps, namelijk eentje van gezelligheid en er samen voor staan als het moet."

3. Hoeveel vrijwilligers/beroepsmensen kent je kazerne en welk soort voertuigen staan er bij jullie?

"Wij hebben op dit moment 27 vrijwilligers die verbonden zijn aan onze kazerne, waarvan twee mensen ook beroeps zijn. We hebben ook één gaspakdrager uit Goor en een aantal mensen is nog in opleiding voor manschap A. In de kazerne beschikken we over een TS 4x4, een WTS-500 4x4 en een personeelsbus. En ook erg bijzonder, het oude voertuig van Stad Delden, de Theems, heeft een plekje in onze kazerne.

Een aantal oud-leden onderhoudt het voertuig en laat het nog regelmatig een stuk rijden."

4. Wat maakt de kazerne bijzonder/ uniek?

Wat de kazerne erg bijzonder maakt is de onderlinge verbondenheid. Tijdens uitrukken, maar ook tijdens oefeningen en op privémomenten staan we er voor elkaar om samen goede dingen te doen.

De kazerne kenmerkt zich door veel mensen die zich op de één of andere wijze inzetten: in het kader, de onderhoudscommissie, de oefencommissie, de personeelsvereniging, als ambassadeur Schoon Werken, als aanspreekpunt voor ICT-zaken of voor sport. Dat is mooi, want samen kunnen we veel bereiken.

We zijn daarbij soms een tikkeltje eigenwijs, maar wel met hart voor de brandweerorganisatie. Ook uniek is dat bij ons de drankjes en hapjes na een oefening, uitruk of vergadering voor onze leden gratis zijn. Door middel van een bijdrage aan onze personeelsvereniging is alles al betaald, waardoor we nooit hoeven af te rekenen. Het is eigenlijk iets simpels, maar staat wel symbool voor het collectieve gevoel van de kazerne waar ik erg trots op ben."

REPRESSIE

Pilot Variabele Voertuigbezetting (VVB) Vanaf 2013 zijn we in Twente druk bezig geweest met de pilot variabele voertuigbezetting om door te innoveren op techniek en tactiek het huidige personeel en materieel efficiënter in te zetten. Dit hebben we op de Twentse manier gedaan, namelijk met elkaar en praktijkgericht.

“We gaan Variabele Voertuig­ bezetting in heel Twente doorvoeren”

Deze pilot is eind vorig jaar afgerond met een evaluatie­ rapport. Een groot aantal (zestien) kazernes hebben hier met ver­ schil­len­de vormen, anderhalf jaar lang aan deelgenomen. De pilot ging van uitrukken met twee personen naar OMS, vier personen naar autobranden tot en met het uitrukken met een bezetting van vier personen op een TS aangevuld met twee personen op het redvoertuig naar industriebranden.

Advies Van al deze pilots is data verzameld conform de landelijke lijn en deze zijn door een organisatiebrede werkgroep geanalyseerd. Op basis van deze data is door de projectgroep een advies afgegeven voor het toepassen van VVB in Twente. Het MT heeft, na een positief advies van de OR, het besluit genomen om VVB breed binnen Brandweer Twente in te voeren. Variabele voertuigbezetting moet gezien worden als een van de tools die de bevelvoerder kan inzetten.

Invoering VVB De kazernes die deel hebben genomen aan de pilot zullen conform de gemaakte afspraken met Variabele Voertuigbezetting blijven uitrukken. De komende periode gaan we in overleg met de KC’s van de kazernes die

nog niet hebben deelgenomen om te kijken hoe we Variabele Voertuigbezetting gaan invoeren op de kazerne. De invoering doen we op de Twentse manier: Met elkaar en praktijkgericht.

Zodra deze kazernes deze bijscholing hebben gevolgd kunnen zij ook gebruik maken van variabele voertuigbezetting.

De bijscholing staat gepland voor het vierde kwartaal van dit jaar.

De resultaten, mogelijkheden en aandachtpunten uit de pilot worden momenteel verwerkt in en programma voor de toekomst.

VVB zal vanaf 2017 onderdeel gaan uitmaken van het reguliere oefenprogramma.

Toekomst VVB In mei 2017 is er een bijeenkomst geweest waarbij is teruggekeken naar de afgelopen jaren en waar

we met elkaar in gesprek zijn gegaan over de mogelijkheden voor de toekomst. Op dit moment wordt VVB alleen uitgevoerd voor een brandmelding. Vanuit de re­­­­­pressieve organisatie komt de vraag om te kijken naar mogelijkheden van variabele voertuigbezetting bij andere inci­­­­denten zoals OGS en hulpverlening. Zodra hier concrete ideeën uitkomen zullen wij deze weer gaan uitwerken en zullen wij dit ook weer met jullie bespreken.

Mochten jullie ideeën hebben over de toekomst van VVB kun je contact opnemen met Jack Beuting via j.beuting@brandweertwente.nl.

Harald Aarnink Specialist Brandweerzorg

33

REPRESSIE

Doorontwikkeling crisisorganisatie Twente Eén van de kerntaken van de overheid bestaat uit het beschermen van de maatschappij en bewoners tegen (de gevolgen van) brand, ongevallen, crises en rampen. Zowel de brandweer als de veiligheidsregio’s vinden hierin hun bestaansrecht. De wet Veiligheidsregio’s eist dat veiligheidsregio’s jaarlijks toetsen of de regionale crisisorganisatie goed is voorbereid op rampen en crises: de zogeheten systeemtest.

????? februari 2017 Vanaf gaan we van start

34

VERZAMELSTUK

REPRESSIE

"De uitkomsten van de laatste systeemtesten laten zien dat we ons in Twente goed hebben voorbereid op rampen en crises en dat we ruimschoots voldoen aan de wettelijke eisen. Niks aan de hand dus…"

Te intern "Niet helemaal… Weliswaar voldoen we aan de wettelijke eisen die worden gesteld aan de crisisorganisatie, maar we hebben ook geconstateerd dat deze eisen vooral intern gericht zijn én dat ons optreden daardoor eveneens intern gericht is. Met name op afstemming en informatie-uitwisseling. Dat betekent dat het nemen van cruciale besluiten en het informeren van getroffenen soms meer tijd vergt dan nodig is. En dat terwijl bij crises en rampen elke seconde telt.

Enigszins overdreven gesteld hadden we na de systeemtesten het gevoel: Operatie geslaagd, patiënt overleden.

Ik bedoel daarmee te zeggen dat de nieuwe crisisorganisatie meer focus moeten hebben op de maatschappij en de inwoners. Daar is waar we het verschil moeten maken en dat vraagt om een slagvaardige en flexibele crisisorganisatie.

Dat is ook de opdracht die we meekregen van ons bestuur: Maak de

Twentse crisisorganisatie slagvaardiger, flexibeler én vooral meer naar buiten toe gericht." Aan het woord is Albert Gieling, sectorhoofd Vakbekwaamheid & Kennis en voorzitter van de regionale werkgroep Multi-vakbekwaamheid.

Albert is projectleider van de werkgroep Doorontwikkeling Crisisorganisatie Twente, waarin alle kolommen en disciplines vertegenwoordigd zijn.

Korte lijnen "De verandering is niet eens zo groot. De taken blijven hetzelfde en we handhaven de GRIP-structuur (zie ook kader). Wel gaan we werken met kleinere teams en korte lijnen." Albert duidt op de twee besluitvormingslagen: het CoPI op de incidentlocatie én het crisisteam rond de burgemeester. De CoPI-leider en de Operationeel Leider (OL), die aan tafel zit bij de burgemeester, staan in rechtstreeks contact met elkaar: de gouden lijn. "Zij zorgen ervoor dat beide teams met elkaar zijn verbonden. Daarbij worden ze als dat nodig is, ondersteund door het Regionaal Operationeel Team, het ROT." Piket Alle kolommen en disciplines zijn vertegenwoordigd in de projectgroep.

Max Krisman, sectorhoofd Repressie en voorzitter van de regionale werkgroep Operationele Ondersteuning, heeft namens de brandweer zitting in de projectgroep. Max is positief over de doorontwikkeling: "Als brandweer hebben we vier leidinggevende/ coördinerende functies in piket. Te weten: de OvD, HOvD, CvD en een Officier Verbindingen en Informatie (OVI). De OVI vervult naast zijn mono brandweerrol op dit moment nog twee multi ‘ontkleurde’ rollen, namelijk die van CACO en Informatiemanager binnen het ROT. We zijn nu bezig met de verdere invulling van de verschillende taken en rollen. Ook opleiden en trainen maakt hier onderdeel van uit."

Antwoord "Ik vind het goed dat we dit zo met elkaar oppakken. Het is een adequaat antwoord op de vraag die je met regelmaat moet stellen: doen we de goede dingen nog steeds goed? Straks, in februari 2017 hebben we een crisisorganisatie die dynamisch en realistisch van opzet is en past in deze tijd waarin van ons wordt gevraagd om sneller te reageren en te anticiperen op crisissituaties en vragen en reacties van burgers."

Opbouw nieuwe structuur 'Alarmering grootschalig incident' Stap 1. Operationele opschaling naar GRIP 1 • Doel: coördinatie van het operationele optreden door verschillende (hulp)diensten; • CoPI wordt opgeroepen (en bestaat uit de OvD’s van de verschillende kolommen); • CoPI-leider heeft rechtstreeks contact met OL; • Hulp/aandacht voor burgers ter plaatse (zelfredzaamheid, handelingsperspectief).

• Burgemeester wordt gealarmeerd; • Aan tafel met klein en slagvaardig crisisteam: strategisch beleidsadviseur, strategisch communicatieadviseur en OL; • De OL wordt ondersteund door kleine staf bestaande uit een informatiemanager en beleidsondersteuner; • OL en CoPI-leider rechtstreeks contact: ‘De gouden lijn’; • Topbesluiten binnen vijftien minuten/ duiding geven binnen één uur.

Stap 2. Bestuurlijke opschaling naar GRIP 3 • Doel: bestuurlijke (’top’)besluiten en duiding van het incident;

Stap 3. Opschaling van de ondersteuning door een ROT (GRIP 2) • Doel: Optimale ondersteuning van het COPI en/of crisisteam door ROT;

• ROT bestaat uit algemeen commandanten van de verschillende kolommen; • ROT is geen extra besluitvormende laag, maar ondersteunt CoPI en crisisteam.

Doel • Flexibel; • Snelle opstart van ‘startopstelling’ van de crisisorganisatie; • Daarna; invoegen, toevoegen en uitvoegen; • Duidelijkheid over taken en verantwoordelijkheden; • Snelle besluitvorming; • Efficiënte en heldere communicatie onderling en naar de burgers.

35

www.brandweertwente.nl

36

VERZAMELSTUK