Verzamelstuk editie 4-2016

2016, editie 4

VERZAMEL

"Onder de indruk van onze innovatiekracht en samenwerking" 1

Jubilarissen BRANDWEER JUBILEUM 10 jaar: Mischa Wessels, Richard Landuwer, Hendrie Olthof. 12,5 jaar: Jos Dekker, Ernst-Jan Nijkamp, Patrick Volkering, Raymond Bake, Rudy Beldman, Marco Buuren, Marcel Heuten, Arjan Hultink, Heidi Oude Rengerink, Marc Postel, Dennis Schabbink, Mark Schoonderbeek, Sander Schreijer, Arjan Zanderink. 20 jaar: Frank Geerts, Engelbert Workel, Erwin Boode, Wim Bussink, Edwin Heutinck. 25 jaar: Ben Voorpostel, Ilse Vennegoor - Mensink. 30 jaar: Martin Slaghekke, Rudi Drenth. 35 jaar: Gerard Geerds, Johnny Steffens. 40 jaar: Jan Olde Hampsink.

AMBTELIJK JUBILEUM

Agenda

12,5 jaar: Freddy Hendriks, Annemarie Hooftman. 25 jaar: Rob Lankhaar, Martin Maarse, Edwin Benneker, Hennie Breukers, Tom Nijmeijer, Ko van Wijland. 40 jaar: Tom Jansen, Martin van Rijn, Frans Dekker.

18 december

Familie kerst en obstacle loop op Troned

8 januari

Survival Beltrum

21 januari

NK crossloop Holten

11 februari

NK schaatsen in Heerenveen

maart

Regionaal tennis indoor NNB

Tweets Chris Schrik @ChrisSchrik · 8 november #Technasium. Uitleg over #brandveiligheid. Beginnen bij de jeugd (middelbare school studenten)

Ondertussen op Twitter

q q

Maarten Smelt @MaartenSmelt · 5 november #Alert2016 Unieke oefening met meerdere hulpdiensten, @BrandweerTwente en #defensie @Defensie @VRT_Twente #Almelo

Arjan van Brussel @ajvanbrussel · 1 november Vanmorgen opleverdatum afgesproken #trots #brandweer #Twente #Haaksbergen

WERKEN AAN DASHBOARD LIVE INC

w

BRANDPREVENTIEWEKEN

2

Stephan Wevers @StephanWevers · 7 november Vandaag ons Informatie en Operationeel Centrum (IOC) geopend. Een innovatieve werkplaats voor data @BrandweerTwente

VERZAMELSTUK

w

Livio @LivioZorg · 25 oktober BINGOOO-O-O!!! We hebben een leuke en leerzame #brandweerbingo gehad in De Bleekhof. @BrandweerTwente Dank! #bpw16 #brandpreventieweken

04

Van de redactie

5

Brandweerproat

6

Kuierhook: Ervaringen met

VERZAMEL

STUK

Inhoudsopgave

drone Argus 7

5 vragen aan… Marco Veneman

8

De nieuwe helmen voor de kerst in gebruik Stand van zaken C2000 apparatuur Film redvoertuigen

9

Informatie en Operationeel Centrum geopend!

10

Ongeval wasstraat Enschede

12

Incidentbestrijding gevaarlijke stoffen

13

Van OGS naar IBGS

14

Talentontwikkeling - detachering LADB

15

Kazerne uitgelicht: Meldkamer

16

Schoon Werken: Lid werkgroep aan het woord

17

Op zoek naar de brandoorzaak

18

Ons verhaal: Granaatstraat Hengelo

20

TBO bij de Granaatstraat Oorzaak verhoogde CO onbekend

21

Nieuwe oefencyclus staat voor de deur

22

Brandweerbingo groot succes Gebruik van moderne communicatie­middelen helpt tijdens inzet

23

Betrokkenheidsmonitor

24

Nieuwe hulpverlenings­voertuigen

26

CFBT: Trainen door middel van burns

27

Verkenningseenheden in Twente vakbekwaam

28

Gemeentelijke sleutels belemmeren inzet

29

Broei in berg kokos zorgt voor brand

30

Geen Nood Bij Brand Fire Safety & Science Congres

31

Kazerne uitgelicht: Almelo

32

Koninklijk bezoek

34

Team Brandonderzoek breidt haar kennis verder uit

35

Unieke en geslaagde wervings­campagne

36

Hoe is het met… kazerne Haaksbergen 15-jarig jubileum gemeente Hof van Twente Gluren bij de buren

37

Teambuilding met maatschappelijk tintje

38

Van speeltoestel­brand naar flatbrand

2016, editie 4 Redactie Erik Meijerink Tanja Guyken Heidi Oude Rengerink Wendy Franke Irene Mazeland Chris Schrik Gilbert ten Berge Vanuit communicatie Loes Hilbrink Sushrut Derks Postadres redactie Verzamelstuk T.a.v. Irene Mazeland Postbus 1400, 7500 BK Enschede verzamelstuk@brandweertwente.nl Vormgeving en realisatie

Geen Blad voor de Mond BV Lasondersingel 149-151 7514 BR Enschede tel. 053 460 9002 info@geenbladvoordemond.nl www.geenbladvoordemond.nl Oplage 1.550 exemplaren Overname van artikelen alleen met bronvermelding toegestaan.

3

REDACTIE

De redactieleden Typisch Twents

2016, even terugblikken…

De pepernoten zijn de deur weer uit en de kerstkransjes hangen in de kerstboom. Het is dus weer tijd voor de laatste uitgave van het

Gilbert

Erik

Heidi

Chris

Irene

Tanja

Wendy

4

VERZAMELSTUK

Verzamelstuk van dit jaar.

Ik heb de Verzamelstukken van dit jaar voor me liggen. Kijkend naar de koppen op de voorpagina’s zie ik dat we, zoals altijd, weer het maximale hebben gegeven. Een paar highlights. We hebben een monumentale molen gered in Lonneker. Drone Argus is meerdere malen ingezet dit jaar, zoals bij de brand bij Van der Poel Desserts in Hengelo en bij de brand in een auto­bedrijf in Losser. Hier heeft zich een explosie voorgedaan waar een grote roldeur uit de loods werd geblazen. Deze heeft de collega's gelukkig op een haar na gemist.

Naast deze grote branden kan ik er nog wel een paar opnoemen. De brand bij de voormalige Rietmavo in Almelo, Wawollie in Goor, een brand in de binnenstad van Ootmarsum, een industriebrand in Denekamp en een paar natuur­ branden. Dan nog maar niet te spreken over de vele middel­ branden die er zijn geweest.

Naast al die branden hebben we ook ongevallen voor de kiezen gehad, wateroverlast in de zomer en een OGS incident bij ViVoChem in Almelo. Dit jaar hebben we ook veel aandacht besteedt aan het principe schoon werken en ook in 2017 blijven we dit doen. Naast alle incidenten is in de edities van het Verzamelstuk ook veel te lezen geweest over alle andere zaken die

we doen binnen de organisatie.

Zaken die we doen om de inciden­ ten te kunnen bestrijden en de aandacht voor brandveiligheid te vergroten. Oefeningen, systeemtesten, nieuwe uitrukpakken, helmen, portofoons, de komst van nieuwe redvoertuigen, onder­ zoeken, voorlichtingen et cetera. Te veel om allemaal op te noemen en onge­twijfeld vergeet ik het één en ander. Ook in deze uitgave hebben we onder­werpen in het blad staan die aansluiten op het bovenstaande. Zo neemt de aanvalsploeg ons mee naar hoe zij de grote brand aan de Granaatstraat in Hengelo hebben beleefd. We geven een 'slachtoffer' die is bevrijd uit de transportband van de autowasstraat in Enschede het woord. Hoe heeft hij onze hulpverlening ervaren? Verder besteden we aandacht aan de nieuwe HV’s die komen, het koninklijk bezoek tijdens het brandweercongres in Twente, de lokale wervingsinspanningen voor nieuwe collega’s en nog veel meer.

We wensen jullie veel leesplezier met deze uitgave van het Verzamelstuk in deze laatste dagen van 2016! Een goede en veilige jaarwisseling gewenst en op naar 2017, wat ongetwijfeld ook weer veel gaat brengen…

Tanja Guyken

COMMANDANT

Brandweer proat!

We zijn bijna aan het einde van 2016 en dat is een mooi moment om eens even terug te blikken. We hebben natuurlijk weer veel gedaan en wat veel indruk op mij heeft gemaakt was het werkbezoek van onze koning Willem-Alexander.

De koning begon zijn bezoek bij het Wilminktheater, om vervolgens af te sluiten bij de Twente Safety Campus. In totaal is hij drie uur op bezoek geweest en gaf aan zeer onder de indruk te zijn van de dingen die wij doen op de TSC en van de passie en kracht van ons korps. Hierin benoemde hij vooral de innovatiekracht en samenwerking met partners als positief punt. De koning heeft een aantal demonstraties bijgewoond van onder andere: • De nozzle containers voor de elementaire oefeningen; • Verschillende demo’s in het oefen­ gebouw;

• Het virtuele oefenen met onder andere REDSUIT; • Het brandonderzoeksgebouw; • Onze drone Argus; • Bezoek Risk Factory.

Het werkbezoek is afgesloten met een lunch waarbij de koning met diverse mensen heeft gesproken. Variërend van vrijwilligers en beroeps­ medewerkers, medewerkers van de Risk Factory en Troned, bedrijven waar we mee samen­ werken en Duitse collega’s.

Het was onvergetelijk en zeer indrukwekkend. Wanneer je dan na een paar weken terugkijkt op deze gebeurtenis, besef je dat het waarschijnlijk ‘once in a lifetime’ was dat de koning bij ons op bezoek komt. Daarnaast heeft het ook veel indruk gemaakt op de omgeving. Ik krijg veelal te horen:

"Dat hebben ze bij Brandweer Twente maar weer mooi voor elkaar gekregen". Dat geeft mij echter weer een stimulans om door te gaan met de innovatiekracht en om de verbinding te blijven zoeken met het bedrijfsleven en onderwijsinstellingen.

Brandweer Twente is een deskundige en professionele partner als het gaat om brandveiligheid en brandbestrijding. "We worden genoemd", zou prof. dr. ir.

Akkermans (Kooten en de Bie) zeggen. "’t Was nen mooi’n dag.

En dat was ut!"

Stephan Wevers Commandant Brandweer

5

INTERVIEW

Kuierhook: Ervaringen met Drone Argus Nu de drone al enige tijd wordt ingezet, wordt het de hoogste tijd eens te kijken wat de ervaringen tot nu toe zijn. In de Kuierhook zijn Gerrit Kromhof, Frank Heurman en Martijn Zagwijn aangeschoven.

Bij welk incident hebben jullie gebruik gemaakt van de drone en wat was het primaire inzetdoel?

Gerrit steekt meteen van wal: “Een inzet in Westerhaar met broei in vele vierkante meters.” Frank noemt het incident in Losser. Daar is de drone ingezet op aanvraag van de Officier van Dienst gekomen. Martijn kan er als Pilot of Command al vijf noemen dit jaar, met als eerste inzet een zoektocht naar een vermist persoon in Almelo.

Wat ging er goed?

“De alarmering en de inzet in Westerhaar ging goed. Het team was op tijd ter plaatse. We konden door de drone de hotspots mooi zien, een mooie aanvulling”, geeft Gerrit aan. “De samenwerking in het team en de RoVD’s gaat goed.

We hebben de inzet van Argus in

6

VERZAMELSTUK

procedures geborgd. Door Argus ook in te zetten bij trainingen zal dit ook steeds beter worden”, vult Martijn aan.

Wat kan er beter of kunnen we uitbouwen?

“We hebben de drone ingezet om opnames te maken bij de scheiding tussen de berg (turf) en het gebouw. Op deze manier konden we zien waar de hotspots zaten en wisten we waar we moesten starten met weghalen van het materiaal om uitbreiding richting bedrijfshal te voorkomen”, begint Gerrit. Hij is ook kritisch “De beelden waren niet super scherp. Dat kan mijn inziens verbeterd worden.” Frank vertelt dat hij er als bevelvoerder meer behoefte heeft aan een ladderwagen of hoog­werker met een warmtebeeld­camera. “Als we een

camera plaatsen in de korf en vanaf de grond kan meekijken, zou dit echt toegevoegde waarde hebben. Op die manier heb ik continu live beelden van de brandontwikkeling. Nu kreeg ik ‘oude’ beelden te zien in overleg met de OvD. De beelden van de drone waren niet erg duidelijk, ik kreeg al een goede terugkoppeling van de mensen in de korf.” Martijn sluit af: “Het nut van Argus heeft zich meerdere malen aangetoond. Er zijn altijd dingen die beter kunnen, hiervoor draaien we een pilot. De eerste inzet kwamen we er achter dat er veel tijd zat in vluchtvoor­bereiding.

Waar we eerder een half uur over deden, zetten we weg in tien minuten. We kunnen de mogelijk­ heden nog uitbreiden naar de repres­sieve kant, bijvoorbeeld bij voorlichting brandveiligheid of brandonderzoek.”

INTERVIEW

5 vragen aan...

MARCO VENEMAN

Stel je even voor: “Ik ben Marco Veneman, 47 jaar jong, geboren en getogen in Wierden. Tussen 1996 en 2016 als centralist werkzaam geweest bij de meldkamer. Zoals mijn voorganger Egbert al aangaf; menig bevel­voerder kent mij van het mobilofoonverkeer. De combinatie van bevelvoerder ‘in het veld’ en centralist heb ik altijd als zeer prettig ervaren. Wanneer je als centralist een melder aan de telefoon hebt, probeer je de situatie in te schatten en een beeld te krijgen om daar vervolgens naar te handelen. Op 1 januari 2016 ben ik overgestapt naar de sector Vakbekwaamheid, team Opleiden & Oefenen. Ik ben oefencoördinator in Haaksbergen, coördinator kerngroep Informatie & Verbindingen en heb het interregionaal en internationaal oefenen op mijn bordje liggen. Naast deze werkzaamheden maak ik deel uit van de landelijke expertgroep IVC (implementa­ tie vernieuwing C2000). Deze groep bestaat uit veertien personen die de diverse disciplines vertegenwoordigen (politie, brandweer, ambulance en marechaussee). Samen ontwikkelen we de les- en leerstof voor alle centralisten (multi­ disciplinair) in Nederland. De kerninstructeurs gaan we ook opleiden. Zij zullen vervolgens de centralisten opleiden, een behoorlijke uitdaging. Bij de BOGO ben ik instructeur voor de Manschap-A opleiding kerntaak 1 (brand). Ook dat is echt leuk om te doen. Al met al een behoorlijk rood wereldje. Tot op heden heb ik overigens nog geen spijt dat ik in de

rode wereld die brandweer heet terecht ben gekomen. Uitdagingen genoeg!”

Naast de brandweer vind ik het leuk om?

“Ik ga er graag op uit, naar wat ik mijn tweede stekkie noem in het ZeeuwsVlaanderen. Daar is de zee, het strand en de meeste zonuren van Nederland.

Heerlijk genieten aan de kust. Toeren op de motor is ook iets wat ik graag doe.

Daar zou ik eigenlijk meer tijd aan moeten besteden. Daarnaast bezoek ik graag concerten van onder andere Anouk en U2. Een dagje naar het festival Decibel is ook iets waar ik van kan genieten.”

Op welke plek buiten Nederland zou je een jaar willen wonen en waarom?

“Dat is zonder twijfel Zweden. De vriendelijke mensen en de prachtige natuur.

Ik kom daar al behoorlijk wat jaren voor de trainingen in Revingne. Daar kijk ik dan ook telkens naar uit. In de loop van de jaren bouw je daar een leuke kennissenkring op. Een rondreis door het hoge noorden van Zweden staat ook op mijn to-do-list.”

de inzet deed en vervolgens het reeds overleden slachtoffer tegenkomen, was iets waar ik niet echt op had gerekend.

Al met al heel indrukwekkend. En ook daar ben je dan een hechte ploeg die het karwei afhandelt, net als bij ons.”

Hoe heeft je afgelopen week eruit gezien?

“Zoals werkelijk iedere week heel afwisselend. Meerdere instructies gegeven zoals Brand 2.7 en Com 2.1. Daarnaast ben ik bezig geweest met het ontwikkelen van de les- en leerstof voor het nieuwe radiobediensysteem op de meldkamers. Verder stond instructie geven voor de BOGO op het programma. Zoals gezegd ben ik verantwoordelijk voor de kerngroep Informatie & Verbindingen. Daar gaat ook de nodige tijd in zitten.”

Ik geef het stokje door aan Ronny Kleine Wiecherink, omdat...

“Hij heeft zich 31 jaar ingezet voor de brandweerkazer­ne Haaksbergen. Op 31 oktober 2016 heeft hij zijn laatste oefenavond gehad en ik ben benieuwd hoe het is gegaan in die 31 jaar en hoe zijn leven is na de brandweer.”

Wat heeft de meeste indruk gemaakt op je werk?

“Het meedraaien met Zweedse collega’s in Malmö. Hun werkwijze, waar wij veel van over hebben genomen, heb ik van dichtbij mee mogen maken. Zo hadden we een uitslaande woningbrand waarbij de bewoner zichzelf eerst had overgoten met benzine en vervolgens had aangestoken. Deel uitmaken van de ploeg die 7

BEHEER & TECHNIEK

De nieuwe helmen voor de kerst in gebruik

De humor ligt op straat

Na de herfstvakantie zijn we begonnen met het uitreiken van de nieuwe helmen. Als alles volgens planning blijft lopen, heeft iedereen voor de kerst een nieuwe helm. De nieuwe helm is aangeschaft na een interregionale aanbesteding waar zes regio’s aan hebben deelgenomen.

Taalvoutje

We hebben gekozen voor een retro reflecterende variant, deze licht op in het donker. De nieuwe helm heeft een binnen­ werk dat gemakkelijker uitneembaar is.

Ook is de nekflap afneembaar en deze is gemaakt van glad materiaal, waardoor er

minder vuil en roet aan kan blijven kleven. Qua functionele herkenbaarheid is gekozen voor het toepassen van gekleurde stickers in de speciaal daarvoor gevormde inkepingen in de helm. De kleur van de stickers komt overeen met het schouderstuk op het uitrukpak. Zo heeft de Officier van Dienst de kleur oranje en de Adviseur Gevaarlijke Stoffen groen et cetera. De helm heeft een Twentse uitstraling doordat het Twentse Ros is opgenomen in het schild.

Mark Bokdam

Stand van zaken C2000 apparatuur De afgelopen periode hebben de laatste kazernes de nieuwe C2000-portofoons op de voertuigen ontvangen. Alle eerstelijns voertuigen zijn nu voorzien van de nieuwe portofoons.

Een veelgehoorde klacht is het lage geluidsniveau, wanneer er gewerkt wordt met de headset. Dit probleem

is niet alleen in Twente bekend. Alle zestien regio’s die werken met deze apparatuur hebben vergelijkbare klachten. Momenteel vinden hiervoor gesprekken plaats met KPN, de leverancier van de apparatuur. Samen werken we aan een oplossing voor het probleem. De verwachting is dat dit op korte termijn opgelost is. Tot die tijd

Film redvoertuigen Voor wie de film over het aanbestedingstraject van de redvoertuigen gemist heeft, hierbij de QR-code naar de film.

8

VERZAMELSTUK

is het advies: als je in een rumoerige omgeving werkt, werk dan zonder de headset. Het geluidsniveau van de handmike is goed en de portofoons zijn zo geprogrammeerd dat er geen sprake is van ‘rondzingen’ als je dicht bij elkaar staat.

Mark Bokdam

STRATEGIE & ONDERSTEUNING

Informatie en Operationeel Centrum geopend!

Overal in de organisatie wordt door verschillende collega’s gewerkt aan informatieproducten.

Afgelopen jaar hebben we tijdens het project Informatie Gestuurde Brandweer geleerd dat samenwerken essentieel is om goede en werkende informatieproducten te krijgen. Daarbij is het wel wenselijk dit op één plek te doen, zodat er ook daadwerkelijk samengewerkt kan worden met de juiste faciliteiten.

Vanuit die behoefte is het Informatie en Operationeel Centrum (IOC) ingericht. Het IOC is geen klassieke vergaderruimte, maar een ruimte waar het samenwerken aan informatie centraal staat en waar je kunt werken aan informatieproducten.

Op dit moment zijn we binnen Brandweer Twente bijvoorbeeld bezig met de slimme vragenlijst, het buurtdashboard en woningbranden 100%. Allemaal projecten waarbij het verzamelen van gegevens en het werken met informatie een belangrijke

rol speelt. Met de gegevens die we verzamelen kunnen we bijvoorbeeld gericht voorlichting geven aan onze burgers.

Wees welkom Op 7 november heeft Stephan Wevers het IOC officieel geopend, onder belangstelling van een aantal collega’s.

In het IOC ben je welkom als een informatievraagstuk hebt. In deze ruimte kun je zelf aan de slag en kun je terecht met al je vragen rondom informatie. De informatiespecialisten

van het IOC helpen je graag verder met je vraag en werken deze vraag graag samen met je uit. We kunnen ons voorstellen dat je benieuwd bent naar de ruimte en/of je graag wilt weten wat jij vanuit jouw vakgebied in het IOC kunt doen. Elke dinsdag is er een inloopmiddag (13.00-17.00 uur).

We nodigen je van harte uit en zien je graag in het IOC. We zijn te vinden op de kazerne Spaansland in Enschede, op de eerste verdieping.

Emiel Sanders

9

INCIDENTEN

Ongeval wasstraat Enschede Vroeger wilde ik graag brandweerman worden.. Nu weet ik weer waarom.

Ik raakte op ongelukkige wijze bekneld in de kettingbaan van de wasstraat.

Mijn voet werd door een rolletje aan de ketting gepakt en meegetrokken onder het baanoppervlak. Ik had direct door dat het misse boel was.

"Dit incident is een perfect voorbeeld van beeldvorming versus de daadwerkelijke situatie"

10

VERZAMELSTUK

INCIDENTEN

Het eerste wat ik riep was: “Noodstop… Noodstop!” Gelukkig was een alerte collega die niet eerst vroeg ‘Waarom dan?’, maar gelijk tot actie over ging. Anders was de schade aan mijn voet veel groter geweest. Ik ben er goed afgekomen. Een breukje in het middenvoetsbeentje en wat kneuzingen... Je hoort mij niet klagen. De kettingbaan drukte hard op mijn voet, alsof er een koe op stond die er niet af wilde.

Dat deed pijn en maakte dat ik meer met mezelf bezig was dan

ieder geval snel! Ik kreeg gelijk een infuus voor pijnstilling. Ze wilden me ook een roesje doen, maar dat wilde ik niet. Ik wilde graag bijblijven om zeker te weten dat mijn pootje er niet af zou gaan.

Later kwam ik er achter dat er toch iets door het infuus was gegaan waar ik een beetje ‘dullig’ van werd. Maar dat zal de betrokkenen niet zijn ontgaan. Het viel me op dat jullie gelijk de regie namen.

Dat vond ik prettig. Een uur lang is er met man en vooral ook macht gewerkt aan mijn bevrijding.

“Ze wilden me een roesje doen, maar dat wilde ik niet. Mijn pootje mocht er niet af” met andere zaken. Omstanders en collega’s met de beste bedoelingen vertelden me dat hulp onderweg was.

Met man en macht Ik wist eerlijk gezegd niet meer wie er eerst was, de brandweer of de ambulance. Maar het ging in

Beeldvorming van de centralisten Net voor de middag kregen we een 112 lijn binnen. De melder is van een naastgelegen bedrijf en meldt dat er een ongeval is bij de wasstraat naast de brandweer in Enschede. De melder kon daarbij vertellen dat er een persoon bekneld zat in de wasstraat en het uitgilde van de pijn. Als centralist moeten wij op basis van de eerste informatie een beeld vormen voor de juiste meldingsclassificatie en een adequaat inzetvoorstel. Voor deze melding hebben wij

Vertrouwen Alle lof voor jullie aanpak. Ik werd ondersteund (stond onhandig achterstevoren op één been) en gerustgesteld. Niemand schreeuwde of deed paniekerig.

Dat gaf vertrouwen. Toch werd ik wat ongeduldig en misschien ook wat bang. Volgens mij heb ik

gekozen voor ongeval, binnen met letsel.

Ons beeld: een zware beknelling met mogelijk ernstig letsel.

Naarmate de tijd verstrijkt krijgen wij op de meldkamer te horen dat het MMT (Mobiel Medisch Team) met een trauma arts via de lucht onderweg is. Er waren op de meldkamer signalen dat er mogelijk een operatie op de incidentlocatie nodig zou zijn.

Onze beeldvorming; Het zag er niet goed uit voor het slachtoffer, dat word een zware klus voor de collega’s bij het incident. Daarop hebben wij besloten om GCO

nog een keer zoiets geroepen als: “Waarom duurt het zo lang? Zaag dat ding door, ik word er gek van!”

Ook daar werd rustig en begripvol op gereageerd.

Complimenten De kettingbaan is een taai ding en de bevrijding duurde even maar is perfect gelukt! Ik werd tijdens de werkzaamheden goed beschermd tegen vonken van de haakse slijper en warm gehouden door een deken. Ik kan niet anders zeggen dan dat ik blij was dat jullie er waren. Goed werk! Mijn complimenten en mijn welgemeende dank!

Rob Nieboer

te alarmeren. Een uur later geeft de Officier van Dienst aan dat het slachtoffer bevrijd is en er geen ernstig letsel aan heeft overgehouden. Dit laatste paste totaal niet bij onze beeldvorming. Zelfs na het zien van foto’s was het voor ons onbegrijpelijk dat het slachtoffer zonder ernstig letsel is bevrijd.

Dit incident is een perfect voorbeeld van beeldvorming versus de daadwerkelijke situatie.

Kevin Schluter en Gerben Nijhof

11

REPRESSIE

INCIDENTBESTRIJDING GEVAARLIJKE STOFFEN

WAT LEVERT IBGS VOOR DE TS OP: · · ·

12

VERZAMELSTUK

VEREENVOUDIGEN VAN WERKZAAMHEDEN ANDERS OEFENEN: MINDER PROCEDURES, MEER HANDELINGSPERSPECTIEF BETERE AANSLUITING OP DE PRAKTIJK

REPRESSIE

Van OGS naar IBGS In de tweede editie van Verzamelstuk 2016 hebben we aangegeven dat er ontwikkelingen zijn op het gebied van bestrijding van ongevallen met gevaarlijke stoffen. De nieuwe naam hiervoor is IBGS, Incident Bestrijding Gevaarlijke Stoffen. In september heeft het MT ingestemd met de verandering van de basis brandweerzorg van OGS naar IBGS. Het principe is: het wordt eenvoudiger georganiseerd.

“Hoger veiligheidsniveau en verminderde belasting”

In de strip op de pagina hiernaast is de oude en de nieuwe situatie in beeld weergegeven. In hoofdlijnen blijft de oude OGS-techniek en tactiek (zoveel mogelijk bovenwinds blijven, opstellijn als scheiding tussen veilig en mogelijk besmet gebied, verkennen, redden, stabiliseren, geen contact met de stof, ontsmetten en nazorg) van kracht. Wat is nieuw: • Andere beschermende kleding (IBGS werkpak).

• Doel inzet: stabilisatie van het incident, er worden geen opruimwerkzaamheden meer uitgevoerd.

De belangrijkste winst die te behalen is met de overgang van OGS naar IBGS is het creëren van een hoger veiligheidsniveau, doordat we relatief gevaarlijke werkzaamheden niet meer uitvoeren. Een andere belangrijke verbetering is de verminderde belasting voor onze repressieve medewerkers.

De oefeningen zijn niet minder, maar zijn wel minder belastend vanwege het verdwijnen van het chemicaliënpak. Hierdoor hebben we te maken met minder procedures en kunnen we oefenen op handelingsperspectieven

en risico’s bij incidenten. Dat is voor de TS een veel belangrijkere verandering dan de eventuele tijdswinst.

De tankautospuit Op de tankautospuit liggen straks IBGS-werkpakken ter vervanging van de chemicaliënpakken. Deze pakken vormen een spatdichte laag over de uitrukkleding en zijn aan te trekken zonder extra instructie. Ook de bepakking van de voertuigen zal anders zijn, met name de afdichtings- en bronbestrijdingsmiddelen worden verminderd.

De basis ontsmettingseenheid De basis ontsmettingseenheid (BOE) is voor het ontsmetten van eigen personeel en het ontsmetten van slachtoffers.

Een projectgroep gaat bezig met de realisatie hiervan.

Specialistische IBGS-eenheid Alle regio’s in Nederland hebben straks gelijke basisbrandweerzorg voor IBGS. Voor de specialistische IBGS-eenheid, de opvolger van het gaspakpeloton, is gezamenlijk met alle oostelijke regio’s een project gestart om

te zorgen dat het specialisme goed geborgd is. Eenheden die betrokken zijn bij IBGS, zoals de meetploegen, gaan op een later moment over van de huidige naar een nieuwe werkwijze.

Op dit moment concentreren we ons als regio voornamelijk op de basisbrandweerzorg.

Vanaf 2017 starten we in het trainingsprogramma met de nieuwe systematiek. We streven er naar om vanaf de zomer hier mee te gaan werken.

Nick Averdijk Jack Beuting

Basiseenheid De basiseenheid moet de onderstaande taken uit kunnen voeren: • Snelle redding.

• Verkenning voor eigen inzet en effecten op de omgeving.

• Eenvoudige stabilisatie, zonder (langdurig) met de stof in aanraking te komen, effect beperken.

• Primaire ontsmetting van eigen personeel en een enkel slachtoffer.

13

STRATEGIE & ONDERSTEUNING

Talentontwikkeling – detachering LADB Het afgelopen jaar heb ik mij als projectleider bezig gehouden met de Landelijke Aanbesteding Dienstvoertuigen Brandweer (LADB). De huidige dienstvoertuigen komen uit een eerdere aanbesteding die samen is gedaan met de politie. Deze is per juli 2016 beëindigd.

“Durf uit je comfortzone te stappen en je nek uit te steken”

14

VERZAMELSTUK

De nieuwe aanbesteding is enkel vanuit de brandweer en niet meer in samenwerking met de politie.

Gezien de omvang van de aanbesteding (1.000 voertuigen) moest dit Europees aanbesteed worden.

Als projectleider heb ik een projectteam aangestuurd dat bestond uit elf collega’s uit verschillende regio’s. In ruim tien maanden hebben we het voor elkaar gekregen om een raamovereenkomst te sluiten met vier partijen, die de voertuigen in vier jaar leveren.

Marktconsultatie was een onderdeel van het proces, zo hebben we de markt meegenomen in de plannen en advies gevraagd voor het Programma van Eisen. Eén van de belangrijkste uitgangspunten was dat de voertuigen identiek zijn per

productgroep. Daarnaast moeten ze compleet met optische en geluids­signalen geleverd worden.

Dit resulteert in een identiek dienst­voertuig van Limburg tot Friesland.

De aanbesteding Op 7 oktober zijn de hand­ tekeningen onder de contracten gezet en is de volgende aanbesteding gedaan: • Kleine dienstvoertuigen (personenvervoer): Volkswagenmodellen Up, Polo, Golf, Touran en Passat; • Busjes en logistieke voertuigen: Mercedesmodellen Citan, Vito en Sprinter; • Terreinvaardige voertuigen: Toyota Landcruiser;

• Voertuigen met 4-wiel aandrijftechniek (cross-over): Volkswagenmodellen Tiguan en Amarok.

Ik ben trots op het behaalde resultaat en de inspanning die door de projectgroep in relatief korte tijd is geleverd. Voor mij persoonlijk was het een prachtige gelegenheid om mij verder te ontwikkelen. Al met al een zeer leerzaam en boeiend proces, waar ik met veel plezier aan heb gewerkt. Ik moedig mijn collega’s aan om dergelijke klussen, in het kader van de persoonlijke ontwikkeling, op te pakken. Durf uit je comfortzone te stappen en je nek uit te steken.

Dave de Leeuw

KAZERNE UITGELICHT

Kazerne uitgelicht: Meldkamer Vier vragen aan meldkamercoördinator Joop Wessels 1. Hoeveel meldingen verwerken jullie op jaarbasis en welk incident is je het meest bijgebleven?

De meldkamer brandweer heeft af­ gelopen jaar een kleine 5.500 incidenten afgehandeld. Naast ruim 2.000 OMSmeldingen die verschillend moeten worden opgevolgd, zijn ook bijna 400 gebouwbranden afgehandeld in het afgelopen jaar. De incidenten die het meeste bij zijn gebleven zijn natuurlijk de grotere (GRIP)incidenten. Daarnaast is de grote wateroverlast in Rijssen van afgelopen zomer bijgebleven. Hier zijn in zeer korte tijd veel 112 meldingen binnen gekomen. Grote branden zoals de Violierstraat in Almelo in februari, Van der Poel IJsdesserts en de grote brand in het centrum van Ootmarsum zijn ook voor ons op de meldkamer bijzondere incidenten.

2. Hoeveel medewerkers zitten op de meldkamer en wat zijn hun hoofdtaken?

Op de meldkamer werken ongeveer 60 mensen, verdeeld over drie disciplines.

De meldkamer brandweer bestaat uit veertien fulltime centralisten en een coördinator. De hoofdtaken zijn natuurlijk het aannemen en beoordelen van hulpvragen. Alarmeren, regisseren en opschalen is de dagelijkse taak.

Niet iedere melding levert een uitruk op. Ook is de meldkamer de vraagbaak en wegwijzer voor hulpvragen van burgers. Daarnaast hebben we binnen de meldkamer specialisten die zich naast hun werk bezig houden met meldkamerkaarten, procedures, GMSbeheer, locatiebeheer, vakbekwaamheid et cetera. Binnen repressie zijn nauwe samenwerkingsverbanden met de overige collega’s.

3. Als je iets zou mogen veranderen, wat zou dat dan zijn en waarom?

Meldkamer Twente zit in een transitiefase. Zoals we al eerder hebben verteld gaat de meldkamer binnen enige jaren, samen met de meldkamers Arnhem, Apeldoorn en Nijmegen, een nieuwe gezamenlijke meldkamer

opzetten voor politie, brandweer en ambulancezorg aan de Europaweg in Apeldoorn. Dit proces heeft grote impact op het meldkamerpersoneel.

Het zijn dan ook bijzonder spannende tijden. Tegelijkertijd zullen we moeten blijven innoveren om de kwaliteit te kunnen garanderen voor onze burgers en natuurlijk de eigen organisatie.

4. Wat maakt de meldkamer bijzonder/uniek?

De samenwerking tussen de meldkamer en repressie/operationele voorbereiding is uniek in vergelijking met de omliggende regio’s. Korte lijnen naar onze brandweermensen en de onderlinge betrokkenheid bij de uitwerking van ideeën maakt deze samenwerking intensief. Dit komt ten goede van onze dienstverlening aan de burger én de brandweercollega’s in de uitrukdienst.

Ook deze ‘kazerne’ staat 24 uur per dag voor u klaar!

15

COLUMN

Schoon Werken: Lid werkgroep aan het woord Van mijn zeer gewaardeerde collega Johan Tuitert heb ik de pen voor deze column overgenomen, om mijn ervaringen met schoon werken te delen. In tegenstelling tot de stukken in de vorige edities van het Verzamelstuk ben ik geen ambassadeur van een kazerne, maar zit ik namens de sector Repressie in de werkgroep schoon werken.

“Het is eigenlijk maar een kleine moeite”

In april 2015 heeft de landelijke aftrap van schoon werken op het IFV plaatsgevonden. Hier mocht ik namens de regio samen met een aantal collega's aanwezig zijn. De presentaties maakten veel indruk op mij, aangezien het over onze, en daarmee ook mijn eigen, gezondheid gaat.

Het sprak mij vooral aan dat je met simpele maatregelen het gezondheidsgevaar al kunt verminderen.

Werkgroep In Twente werd al snel duidelijk dat schoon werken een punt is dat hoog op de agenda staat.

Daarom is direct een werkgroep geformeerd. In deze werkgroep zitten medewerkers met verschillende achtergronden, wat het zeer divers maakt. Bij de

16

VERZAMELSTUK

start was de overlegfrequentie om de twee weken en nu is dat maandelijks geworden. Door de hoge overlegfrequentie konden we direct starten met het implementeren van schoon werken, zonder ellenlang te vergaderen. Inmiddels zijn we al anderhalf jaar bezig met schoon werken en is er veel aandacht geweest om het zo praktisch en simpel mogelijk te maken, zodat het goed uitvoerbaar blijft. Dit wil niet zeggen dat we daar al zijn. Het is een continu proces en het blijft nog steeds verbeteren.

Schroom daarom ook niet om met goede ideeën of voorstellen naar de ambassadeur van jouw kazerne te stappen. In februari 2017 staat weer een overleg gepland met de ambassadeurs om alle goede ervaringen met elkaar te delen.

De praktijk In de praktijk heb ik het schoon werken nu een aantal keer toegepast en ik moet toegeven dat het in het begin even wennen is.

Maar ik realiseer me iedere keer weer waar ik het voor doe. Met die gedachte in mijn achterhoofd is het eigenlijk maar een kleine moeite.

Sjaak Monnikhof Lid werkgroep schoon werken

BRANDVEILIGHEID

Op zoek naar de brandoorzaak Team Brandveilig Leven (BVL) en Team Brandonderzoek (TBO) werken sinds 2014 samen aan het project Woningbranden 100%. In dit project worden diverse gegevens verzameld van woningbranden met als doel meer inzicht te krijgen in de verschillende aspecten hiervan. Het tweede doel is om hier als brandweerorganisatie van te leren.

Op dinsdag 11 oktober vond een denken-doen-beleven sessie plaats over dit thema en hebben we de data gedeeld. De onderstaande workshops konden de deelnemers volgen: • Brandonderzoek doen na een woningbrand in het gloednieuwe brandonderzoeksgebouw en zelf op zoek gaan naar de brandoorzaak; • Zelf aan de slag met de verzamelde gegevens uit het project Woningbranden 100%, met de vraag ‘Wat is jouw volgende woningbrand?’;

• Onder leiding van onze lector Brandweerkunde een nadere verdieping in ondergeventileerde woningbranden; • Aan de slag gaan en meedenken met de ontwikkeling van de ‘slimme vragenlijst’, om in de toekomst nog meer te kunnen leren van de incidenten.

Kortom, allemaal onderwerpen waarbij we lieten zien wat we met de verzamelde gegevens kunnen doen.

Dankzij de input van de repressieve dienst (Bevelvoerders en OvD’s) kunnen we uit die gegevens een aantal interessante conclusies trekken en deze gebruiken in onze organisatie.

Denk hierbij aan specifieke voorlichting aan burgers of op maat gemaakte oefenprogramma’s per kazerne.

Komend jaar gaan we door met het verzamelen van gegevens en we hopen dan ook weer op jullie medewerking!

Mocht er interesse zijn om deze denkendoen-beleven sessie Woningbranden 100% naar je kazerne te halen, laat het dan aan je kazernecoördinator weten.

Quido Harmsen

17

INCIDENTEN

Ons verhaal: Granaatstraat Hengelo We werden midden in de nacht op 23 oktober gealarmeerd voor een PAC-melding bij het bedrijf EquiProVet aan de Granaatstraat in Hengelo.

De bevelvoerder maakt op de kazerne de indeling en wij vormen de aanvalsploeg.

"Een indrukwekkende inzet met relevante leerpunten voor de hele ploeg"

18

VERZAMELSTUK

INCIDENTEN

Ter plaatse spreken we een beveiliger bij een overheaddeur, waar rook aan de bovenzijde naar buiten stroomt. Het blijkt te branden bij een ander bedrijf in dit bedrijfsverzamelgebouw, namelijk Heso vloeren. Een agente roept ons en geeft aan dat zij rook aan de achter­zijde van het pand ziet. We zien daar een kapotte ruit, waar rook naar buiten komt

diepte van het pand. We besluiten niet verder de hal in te gaan, slaan de vuurhaard neer en gaan verder richting de overheaddeur. Vanuit deze positie kunnen we nu ook beter de temperatuur meten boven het kantoorgedeelte (vide). Onder andere door de temperatuur die we daar waarnemen besluiten we ons terug te trekken. De bevelvoerder is nieuwsgierig waarom zoveel

“We hebben het volledige lesboek brandbestrijding op één avond gezien” en we zien in de bedrijfshal een bedrijfsbus staan. Voorin de hal is er zicht, achterin niet. We meten op dat moment geen verhoogde temperatuur en we zien geen vuurhaard. De bevelvoerder geeft ons de opdracht om met een hogedrukstraal naar binnen te gaan om de overheaddeur van binnenuit te openen. Het openen van de toegangsdeur kost veel moeite, want hij is goed beveiligd. Dit kost uiteindelijk enkele minuten.

Onze verkenning Op het moment dat we binnentreden hebben we redelijk zicht en gaan we linksom verkennen.

We zien lichte rook het kantoor binnendringen, maar we meten geen hoge temperatuur. We rukken op richting de bedrijfshal die totaal onder de rook staat en waar het zicht nu nul is. We doen aan rookgaskoeling, maar dit lijkt weinig effect te hebben. Met de warmtebeeldcamera nemen we een vuurhaard waar en we hebben het vermoeden dat achter de bedrijfsbus ook een vuurhaard is. We hebben contact met de bevelvoerder en we vragen om lage druk. Dit gezien de hoogte en

hoge temperatuur boven is en besluit tot een vlugge verkenning via een trap vlakbij de uitgang van het pand. De 111 komt niet ver in verband met de vlammenzee die op ons af komt. Onder dekking van de HD-straal verlaten we het pand.

Buiten aangekomen zien we dat de brand uitslaand is. We maken lage druk gereed en gaan op afscherming van het overige gebouw.

Even later volgt een explosie bij het naastgelegen bedrijf EquiProVet, die de complete voorzijde van het bedrijf aan de Granaatstraat op straat slingert en de fundering deels optilt. We denken allebei; "wat is daar gebeurd, want dit gedeelte doet toch helemaal niet mee?".

Onze leerpunten • Neem je tijd en rust na een dergelijke heftige inzet.

Zeker wanneer je vol zit van adrenaline onder andere door onvoorspelbare gebeurtenissen als explosies. We hadden ‘de knollen op’, door de gedane werkzaamheden; • Als een handeling (bijvoorbeeld toegang verschaffen) tijd in beslag neemt, zorg dan dat

voor je naar binnen gaat je een nieuwe rondom verkenning doet. De situatie binnen kan veranderd zijn. Hadden wij dit wel gedaan, dan hadden we gezien dat de rooklaag enorm was gezakt en er veel hitte was; • Denk na over het koelend vermogen wat je mee naar binnen neemt als je een industriepand betreed, ook wanneer je enkel rookgassen wilt koelen. Bij industriepanden met grote volumes is rookgaskoeling niet of nauwelijks mogelijk. Zeker niet met hogedruk; • Op het moment dat we merkten dat de sleutels niet pasten, hadden we de beveiliger moeten uitvragen voor welk pand hij nou eigenlijk gealarmeerd was. Maak van je aanname een feit; • Wanneer je als aanvalsploeg een ‘onderbuikgevoel’ hebt, dat het binnen ‘niet pluis’ is, vertrouw hier op en ga meteen naar buiten. Buiten is dan ook echt buiten op een overzichtelijke plek en niet in een ‘voor je gevoel’ veilige ruimte binnen.

Ron Gerrits en Remon Kluge

Scan de QR-codes voor filmbeelden van dit incident.

Tijdens de brand

Na de brand

19

INCIDENTEN

TBO bij de Granaatstraat Nog tijdens het incident aan de Granaatstraat in Hengelo is TBO gealarmeerd om onderzoek te doen.

Op basis van de eerste verhalen van de ingezette collega's is merkbaar dat de brand en met name de explosie, indruk hebben gemaakt en er veel vragen zijn.

Met een brandlocatie, die plaats delict is, aan de ene zijde en een explosie aan de andere zijde van het pand met daarbij

conflicterende belangen van diverse partijen, is dit een complex onderzoek.

Naast het meerdere malen bezoeken van de locatie is tijdens het onderzoek contact met vele interne en externe collega’s geweest. Zo zijn bij dit onderzoek de gemeente Hengelo, private onderzoekers namens de verzekeraars, brancheorganisatie Stybenex, de aannemer, sloper, eigenaren en ook Kiwa Gastec/de

netbeheerder betrokken geweest.

Door de deelname van de laatst­ genoemde kon aardgas als oorzaak van de explosie worden uitgesloten. De samenwerking met de politie is tijdens dit onderzoek diepgaand, waarbij de verantwoording over het onderzoek van de explosie bij TBO lag. Het onderzoek is op het moment van schrijven in de afrondende fase. Repressie deelt de bevindingen.

Oorzaak verhoogde CO onbekend

Onderweg wordt nagedacht over mogelijke oorzaken. De verwarming of een geiser? Moeten we metingen gaan verrichten? Bij aankomst van de TS waren de mensen nog binnen op het feestje en ondervonden, na het uitvragen, geen klachten. Op de eerste verdieping werd een verhoogd CO-gehalte gemeten. Was het de cv-installatie of niet? Deze was net gereinigd en nagekeken, dus dit leek niet de meest logische verklaring. Toch is er besloten om de installateur te laten komen ter controle.

Verhoogde concentratie CO gemeten Het was ook mogelijk dat de oorzaak

20

VERZAMELSTUK

ligt bij de vele mensen in een afgesloten ruimte of de warmhoudbakken. Daarom hebben we ook metingen verricht in de afgesloten woonkamer waar de gelbranders gedoofd waren. Het COgehalte nam niet toe, het daalde zelfs.

Hierop is besloten om ramen en deuren te openen voor verdere ventilatie. Ook na controle van de cv-installatie door de monteur bleek dat deze goed werkte.

Ondanks dat er geen aanwijzingen zijn gevonden voor de oorzaak, waren er wel personen die onwel werden, hoofdpijn kregen en begonnen te braken. De gealarmeerde ambulance keek de personen na en werden naar ZGT vervoerd. Er bleek daadwerkelijk sprake te zijn van een verhoogde COconcentratie.

Vervolg Vanwege het eigen verzekeringsrisico van de bewoonster werd Brandweer Twente benaderd met het verzoek een verklaring af te willen leggen dat de

gelbranders, en daarmee de cateraar verantwoordelijk kon worden gehouden voor de verhoogde CO-concentraties.

De verantwoordelijkheid kan ook bij haar liggen, veel personen in een kleine afgesloten ruimte met gelbranders. Op het aanbod van een woningcheck van het team Brandveilig Leven is negatief gereageerd door de bewoonster. Dit was niet noodzakelijk, alles was goed voor elkaar en ze was tevreden.

Anko Lammers, Officier van Dienst

Foto: Kevin Gerrits

Een verjaardagsfeestje met veel personen. Gesloten ramen en warmhoud­ bakken met gelbranders. Een CO-meter die meerdere malen blijft afgaan, zelfs na het resetten. Dit was de aanleiding voor de melding ‘CO meten’ op 8 oktober in Vroomshoop waarbij een TS, OvD en een ambulance gealarmeerd werden.

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

Nieuwe oefencyclus staat voor de deur Op 1 januari 2017 start er weer een nieuwe oefencyclus. Deze loopt door tot juli 2018. De oefencyclus is samengesteld in samenwerking met de sectoren Repressie en Brandveiligheid.

Wat veel mensen niet weten, is dat er voorafgaand aan een nieuwe oefencyclus veel gebeurt achter de schermen. Ruim een jaar van tevoren starten we met de voorbereidingen. Zo zijn binnen het team Opleiden & Oefenen nu al de eerste afspraken gepland om de onderdelen te bespreken voor de volgende cyclus, die in juli 2018 gaat starten. Er dienen veel stappen gezet te worden om te komen tot een gedragen en goed onderbouwde oefencyclus. Zo bestaat een stappen­plan om de belangrijke stappen en besluiten op het juiste moment te nemen. Per stap is duidelijk beschreven welke acties hieraan gekoppeld zijn.

Trainingsdagen op Troned Naast het centrale en lokale programma zijn er drie trainingsdagen op Troned georganiseerd. Hiervoor worden inschrijfmogelijkheden gerealiseerd waarbij een keuze gemaakt kan worden voor zowel doordeweeks overdag/’s avonds als op zaterdag.

In de informatiebrochure staat gespecificeerde informatie over de trainingen en oefeningen. Naast de genoemde trainings- en oefenmomenten worden er nog momenten aangeboden voor brandweercollega’s met een

specialistische taak. Denk hierbij aan natuurbrandbestrijding, verkenner gevaarlijke stoffen, voertuigbediende, redvoertuigen et cetera. Het totaal aantal oefenmomenten ligt voor deze groep iets hoger. Dit geldt ook voor de OvD’s en bevelvoerders. Zij volgen ook een aantal trainingen waar meer diepgang in zit ten aanzien van bepaalde onderwerpen en procedures.

Rondje kazernes Het team Opleiden & Oefenen maakt een rondje langs alle kazernes, waarbij we de kazernecoördinator en de oefenverantwoordelijken van de kazerne informeren over het nieuwe oefenseizoen. Daarnaast halen we dan per kazerne op wat er leeft en speelt op het gebied van vakbekwaamheid.

Deze klantgerichte aanpak brengt duidelijkheid over hetgeen dat (nog) niet helder is, maar levert ook input en feedback voor de oefencyclus.

Erwin van Coeverden

Foto: Sem van der Wal

Waaruit bestaat de nieuwe oefencyclus?

De nieuwe oefencyclus bestaat uit 21 centraal aangeboden trainings­ momenten en een lokaal samengesteld oefenprogramma. Hiervoor zijn minimaal 26 momenten beschikbaar. De centraal aangeboden trainingsmomenten worden volledig verzorgd vanuit onze kern­ groepen Brand, THV, IBGS, Informatie

& Verbindingen, bijzondere functies, dagtrainingen en Leiding & Coördinatie.

De lokale oefenmomenten worden gevuld met onderwerpen die de kazernes zelf grotendeels aandragen. Denk hierbij aan kennis van objecten binnen het verzorgingsgebied met specifieke risico’s.

De sector Brandveiligheid kan hierbij een uitstekende bijdrage leveren door informatie per verzorgingsgebied in kaart te brengen.

21

BRANDVEILIGHEID

Brandweerbingo groot succes Ook dit jaar vonden in oktober weer de landelijke brandpreventieweken plaats, waar wij natuurlijk weer aan mee hebben gedaan. Dit jaar stond de thuiswonende senior (ouder dan 65 jaar) centraal.

Uit landelijk onderzoek blijkt dat de kans dat een senior slachtoffer wordt bij een woningbrand 2,5 keer zo groot is dan een niet-senior. Een afnemende werking van de zintuigen, een minder snelle reactietijd en een verminderde mobiliteit zijn belangrijke risicofactoren. Deze zorgen ervoor dat ouderen moeilijker kunnen vluchten bij een brand. Om bij deze doel­groep op een leuke, maar toch ook leerzame manier brandveiligheid onder de aandacht te brengen, hebben we in verschillende gemeenten de brandweerbingo gespeeld.

Een interactieve bingo die geheel in het teken stond van brandveiligheid en waar

burgers tips kregen om dat in hun woning te vergroten. Uiteraard hebben we ook nog mooie prijzen uitgedeeld.

Compliment We kregen veel positieve reacties op onze bingo! Erg leuk natuurlijk. De deelnemers gaven aan dat ze veel geleerd hebben. Daar doen we het voor natuurlijk. Team Brandveilig Leven kijkt terug op leuke en succes­volle brand­ preventieweken 2016 en bedankt iedereen die hieraan meegewerkt heeft!

Brenda Borgers

Gebruik van moderne communicatie­ middelen helpt tijdens inzet Op 11 oktober werd kazerne Enschede Spaansland gealarmeerd voor een incident met een acetyleenfles die zou branden bij een machinefabriek. Bij aankomst bleek een deel van het pand reeds ontruimd te zijn. De hoogste prioriteit was om een beeld te krijgen van de omvang van de calamiteit.

Onder dekking van een zware heftruck hebben we de fles gekoeld en het brand­compartiment, waarin deze fles zich bevond, verder verkend.

Gezien het risico van de brandende fles, heeft de bevelvoerder besloten om snel naar binnen te gaan om een foto van de situatie te maken. Op deze manier konden de bevelvoerder, Officier van Dienst en AGS buiten een inschatting

22

VERZAMELSTUK

en een plan van aanpak maken. Hierbij bleek de vluchtig genomen opname van grote waarde.

Inzetplan gemaakt op basis van foto De gasslang bleek te branden en de fles was op zich nog intact. Nadat de temperatuur van de fles met de Raytec en de warmtebeeldcamera was gecontroleerd, werd de afsluiter van de fles onder dekking van het waterkanon, dichtgedraaid. Vervolgens werd de fles buiten nog in een bak water gezet om verder af te koelen.

Wees creatief We hebben een succesvolle inzet gedraaid, waarbij de inzet van moderne communicatiemiddelen

ontzettend heeft geholpen. Zo konden wij veilig en doelgericht te werk gaan.

STRATEGIE & ONDERSTEUNING

Betrokkenheidsmonitor Het afgelopen jaar zijn op verschillende manieren onderwerpen aan bod gekomen en wij zijn er trots op dat het aantal panelleden nog iedere keer stijgt. We blijven jullie natuurlijk oproepen om je mening te geven! Hieronder een aantal leuke feitjes en cijfers over de Betrokkenheidsmonitor!

Quotes “De lunch was een leuke bijkomstigheid, maar ook zonder een beloning zou je eigenlijk gewoon mee moeten doen!”

“De Betrokkenheidsmonitor geeft uitstekend een beeld weer van een mogelijk probleem binnen de organisatie, omdat alle lagen van de organisatie bevraagd worden. Daarbij wordt niet alleen ingezoomd op knelpunten, maar worden ook positieve aspecten en kansen belicht.”

“We waren verrast dat toch meer dan de helft van de respondenten de 'old school' nieuwsbrief wil blijven ontvangen.”

“Als medewerker van de warme organisatie (repressieve kant) kan ik via de Betrokkenheidsmonitor mijn stem laten horen richting de organisatie. Als je een mening hebt en die wilt delen, dan is dit een goede mogelijkheid om je stem te laten horen.

Daarnaast zijn we samen sterk en kunnen we elkaar van nieuwe inzichten voorzien.”

“Uitgeverij SDU is enthousiast over de manier waarop in Twente de abonnees van Brand & Brandweer (B&B) om hun mening gevraagd zijn en gaat de peiling als voorbeeld voorleggen bij andere veiligheidsregio’s.”

Panelleden en respondenten peilingen 250 200

Aantal panelleden

150 100

Aantal respondenten

50 0

1

2

3

4

5

Peilingen

Onderwerpen in peilingen Veiligheid op het werk

Brand & Brandweer

Oefenprogramma

Ziekteverzuim

Kennisdeling

Regionalisering

Agressie & Geweld

Verdeling panelleden Brandweer Twente

74

Vrijwilliger

79

Combi beroeps - vrijwilliger Beroeps of ambtelijk

18

Onderwerpen poll's Nieuwsbrief Brandweer

Zeskamp

Dienstauto's

Printgedrag

Oefenprogramma

23

BEHEER & TECHNIEK

Nieuwe hulpverlenings­ voertuigen Onze nieuwe hulpverleningsvoertuigen worden eind december in Twente afgeleverd. Het zijn twee prachtige vrachtwagens voorzien van de laatste technieken en mooie innovaties. Iemand die hier alles van weet, is projectleider André Schulte. We vroegen hem om ons mee te nemen in die nieuwe snufjes.

De nieuwe HV’s worden 21 december afgeleverd

24

VERZAMELSTUK

BEHEER & TECHNIEK

Niet alleen zijn de voertuigen innovatief, zelfs de aanbesteding (de concurrentie gerichte dialoog) is nieuw en is op een innovatieve wijze uitgevoerd. Onze verschil­ lende partners (politie, ambulance, Rijkswaterstaat, ProRail en Defensie) zijn hierbij in een

gewichtsverdeling over alle assen.

Mede dankzij de meesturende achteras is het voertuig toch erg goed wendbaar. Om meer tractie te krijgen op ruw terrein, is de vooras voorzien van extra hydraulische aandrijving, te weten een X-Track. Deze kan

“De drie assen en uitgebreide bepakking maken deze voer­ tuigen uniek in Nederland” vroegtijdig stadium betrokken. Zo kon een compleet beeld geschetst worden van de huidige behoefte en is direct een doorkijk gemaakt naar de toekomst. Daarnaast is er een inkoopgroep samengesteld vanuit de drie beroepskazernes, aangevuld met specialisten communicatie, repressie en het kenniscentrum. Ook zijn onze eigen kerngroepen Brand, THV en OGS gevraagd wat de huidige en toekomstige behoeften zijn aan materialen. Vanuit de sector Repressie zijn de uitgangspunten opgehaald en daarmee zijn we gekomen tot het voertuig zoals die nu aanbesteed is. “Eigenlijk is iedere sector betrokken geweest bij deze aanbesteding en dat maakt dat we een ‘gedragen’ product krijgen. Door gebruik te maken van de kennis en ervaring binnen de brandweer is het een toekomstbestendig voertuig”, aldus André. De aanbesteding is uiteindelijk gegund aan de firma Ziegler uit Winschoten.

Drie assen Wat direct opvalt aan de voertuigen zijn de drie assen, in plaats van twee. Die zijn noodzakelijk vanwege de grote kraan achterop. Zo krijgt het voertuig een betere stabiliteit en

met één druk op de knop in- en uitgeschakeld worden. Hiermee is de totale hoogte van het voertuig niet meer dan 3,30 meter, maar heeft het wel de eigenschappen van een terreinvoertuig. De bodemvrijheid kan 20 cm verhoogd worden, wat in ruw terrein van belang is.

Lier en kraan In het chassis zit een hydraulische bergingslier verwerkt van het merk Dynastart. De 50 meter lange lier is van touw in plaats van staal.

Hierdoor heeft het minder gewicht en is dus beter hanteerbaar, ook voor bijvoorbeeld de duikers. De kraan is van het merk Hiab en heeft een netto hefcapaciteit van 22,25 TM en een maximale vlucht van 15,1 meter. De kraan is voorzien van een (top)hijslier van 2.600 kg. Deze is voorzien van 50 meter kabel.

Projectgroep De projectgroep bestaat uit: André Schulte, Bert Bolte, Madelon van der Helm, Willem Maassen van den Brink, Rob Abbenhuis, Frank Heurman, Hendri Olthof, Peter Bulter,

Bepakking De inrichting (bepakking) functioneert als plus op een tankautospuit (basisinzet). De bepakking is bepaald op basis van scenario’s waarvoor de HV ingezet moet worden en het risicoprofiel binnen Twente. Denk hierbij aan een groot ongeval op de snelweg of een treinincident. De branchevoorschriften zijn hierbij als leidend genomen.

Overige bijzonderheden • Chassis: Volvo type FH met 420 PK 6*2 (Euro 6) met ALPAS (ALuminium PAneel Systeem); • Traploos schakelende automatische versnellingsbak; • Generator van Dynastart, hydraulisch aangedreven 230/400 Volt en 25 Kva; • Vloer voorzien van een spuitgietvloer; • Opbouw voorzien van een hygiënebord, in het kader van schoon werken; • Black eye 360 graden camerasysteem.

Tessa Sluis van Ommen, Rene Tonis, Berno Hospers, Arjan Hultink, Harald Aarnink, Wendy Franke, Rob Abbenhuis, Steven Grobbink, Thomas Meijerink, Rob Olbertz, Tim Schaffers en Etien Wientjes.

25

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

CFBT: Trainen door middel van burns De eerste diploma’s voor CFBT-instructeur zijn binnen! In week 43 hebben een aantal brandinstructeurs een hele week scholing gehad in brandgedrag en alles wat daarbij komt kijken.

“In een CFBT-training worden scenario’s gebruikt die een natuurgetrouwe visualisatie van het brandverloop creëren”

Ze zijn gestart met theorie over brandgedrag, brandverloop en straalpijpvoering. Na de theorie, hebben ze dit halverwege de week gekoppeld aan de praktijk, door het uitvoeren van diverse brandscenario’s (burns in CFBT-termen).

De week werd afgesloten met een presentatie over een daadwerkelijk voorgevallen casus. De instructeurs moesten aan de hand van kennis die zij hadden opgedaan een brand verklaren. De reacties van de deelnemers waren erg positief. Ze zijn ervan overtuigd dat dit concept een goede aanvulling is op de brainbox brandgedrag. In de komende periode worden er nog meer instructeurs opgeleid tot CFBT-instructeur.

Maar wat is CFBT? Wereldwijd is er een organisatie actief die zich volledig richt op brandgedrag bij binnenbrandbestrijding. Dit is het CFBT. Het CFBT staat voor Compartment Fire Behaviour Training. Het is een

verzamelnaam voor alles wat met binnenbrandbestrijding te maken heeft. Het CFBT wordt gevormd door een internationaal samenwerkingsverband van experts op het gebied van gebouwbrandbestrijding. Het is een nieuw trainingsconcept en dus geen vakinhoudelijke vernieuwingsslag, waardoor de doctrine van het vak hetzelfde blijft.

Trainen door middel van burns Voor de vakinhoudelijke scholing wordt er gebruik gemaakt van burns. Onder burns wordt de hoeveelheid en type brandstof die gebruikt wordt bij realistisch trainen in de containers verstaan.

In een CFBT-training worden scenario’s gebruikt die een natuurgetrouwe visualisatie van het brandverloop creëren. Dit is mogelijk doordat de brandstof van deze burns optimaal is afgestemd op het volume en de materiaaleigenschappen van de container. De hoeveelheid en

samenstelling van de diverse brandstoffen (palletmateriaal, spaanplaat, sprokkelhout en golfkarton) leveren hierdoor precies het brandgedrag op dat bij een scenario nodig is. Dit levert een veilige, effectieve en efficiënte manier van trainen en oefenen op, die aansluit bij het oefendoel.

Ook schoon werken komt aan bod Daarnaast is arbeidshygiëne een vast onderdeel in de opleiding van de instructeurs. Hierin worden achtergronden en maatregelen besproken met betrekking tot gezond en hygiënisch oefenen.

Deze maatregelen moeten in acht worden genomen bij de uitvoering van de instructies.

Wat heb jij er aan?

In het nieuwe trainingsprogramma behandelen we tijdens de dagtraining een burn uit het CFBT-programma. Aangezien de branden in de containers beter controleerbaar zijn, heeft iedereen te maken met gelijke condities.

Het is dus straks niet meer zo dat nummer 1 rookgassen kan koelen en nummer 6 niet. Dit betekent dat iedereen zijn leermoment kan pakken tijdens de training.

Tot slot is er meer eenduidigheid over de wijze van instructie in brandgedrag en straalpijpvoering.

Matthieu Brons

26

VERZAMELSTUK

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

Verkenningseenheden in Twente vakbekwaam In het najaar hebben 41 van de 46 Twentse verkenners deelgenomen aan een nulmeting. Uit de resultaten blijkt dat onze verkenners bekwaam zijn om de functie van verkenner gevaarlijke stoffen uit te voeren. Hierbij hebben we een minimale eis gehanteerd van 70%. Dit percentage wordt landelijk ook toegepast bij de praktijkexamens.

De opdrachten werden individueel uitgevoerd, om zo een duidelijk beeld van de persoon zelf te kunnen vormen. Elke verkenner kreeg twee oefenscenario’s; een incident met radioactiviteit en een incident met een gaswolk. Voor ieder scenario was maximaal 45 minuten gereserveerd.

Alle eisen voor de functie van verkenner kwamen aan bod. De deelnemers werden objectief beoordeeld door waarnemers vanuit Oost 5. Zij beoordeelden of de deelnemers voldeden aan de landelijke branchestandaarden voor de verkenners. Deze branche­standaarden zijn vooraf in ons registratiesysteem Veiligheidspaspoort gezet. We kunnen de resultaten inzien op drie niveaus: Twente, per kazerne of op individueel niveau.

Oefenen op maat, vraaggestuurd Deze nulmeting maakt inzichtelijk waar de oefeningen op gericht moeten zijn en dit brengt nieuwe input met zich mee.

Tevens kan nu individueel gericht geoefend worden. Dus vraaggestuurd in plaats van aanbodgericht. De meetploeg van Goor heeft de individuele resultaten reeds gebruikt om een lokaal oefenmoment in te vullen met noodzakelijke onderwerpen. Dit is een mooie ontwikkeling waar we erg tevreden over zijn.

Tegelijkertijd zijn de deelnemers ook erg tevreden. De deelnemers kunnen zich richten op de onderwerpen die aantoonbaar noodzakelijk zijn.

Examenspanning Bij verschillende deelnemers was er sprake van wat spanningen; het voelde

opnieuw als een examen doen. Achteraf kijkt iedereen er zeer positief op terug en zijn geen wanklanken te horen. Een vijftal verkenners kon niet aanwezig zijn.

Voor deze groep organiseren we een inhaalmoment.

Input nieuw oefenseizoen Half december komt het evaluatie­rapport uit en gaat deze naar de sector Repressie.

Ondertussen zijn we al druk bezig met gesprekken voor een optimaal oefenseizoen in 2017. Tevens worden weer meetplanorganisatie slotoefeningen georganiseerd, waarbij zowel de AGS, meetplanleider en de centralist weer actief aan deelnemen. In 2018 staat een vervolg gepland; de 1-meting.

Erwin van Coeverden

27

REPRESSIE

Gemeentelijke sleutels belemmeren inzet Als brandweer willen we tijdens een incident in een gebouw graag snel het pand kunnen betreden. Hiervoor hebben we verschillende ‘toetredingssystemen’.

Momenteel onderscheiden we de automatisch ontgrendelde brandweeringang, toetreding via een sleutelhouder, inbraakplaatsen en sleutelbuizen en -kluizen.

“Het inzetten van voer­ tuigen buiten de operationele grenzen komt steeds vaker voor”

Met name de sleutelbuizen en -kluizen vormen een aandachtspunt vanwege de diversiteit in sleutelsystemen binnen onze regio. Elke gemeente kent haar eigen sleutel, wat het inzetten van voertuigen buiten de operatio­nele grenzen belemmert.

Voertuigen beschikken enkel over de sleutel die toepasbaar is binnen de operationele grenzen. Het inzetten van voertuigen buiten de operationele grenzen komt in de toekomst steeds vaker voor, in het kader van de efficiencyroute. Daar komt bij dat enkel bij objecten die een directe doormelding hebben naar de Regionale Alarm Centrale (RAC) een verplichting geldt om toetreding te faciliteren. Vanwege het project STOOM is het aantal aangesloten objecten aanzienlijk gedaald.

Geen sleutelbuizen en -kluizen meer Daarom zijn we als projectgroep bezig met de wijziging van het brandweersluitplan. Dit houdt concreet in dat we om de hierboven genoemde redenen

28

VERZAMELSTUK

afscheid gaan nemen van sleutelbuizen en -kluizen. Voor de objecten die een verplichte doormelding houden, gaan we overstappen naar alternatieve vormen van toetreding.

Hierbij kun je denken aan automatische ontgrendeling van de brandweeringang, een 24-uurs bhv-organisatie die de deur opent of een inbraakplaats.

Vanaf 2017 gaan we gefaseerd afscheid nemen van de bestaande sleutelbuizen en -kluizen. Daardoor

kan het voorkomen dat je bij een object komt dat eerder beschikte over een buis of kluis, maar vanaf dat moment niet meer. Wanneer we de toetredingssystemen gaan wijzigen, communiceren we dit via de kazernecoördinatoren en zorgen wij ervoor dat dit wordt verwerkt in de digitale bereikbaarheidskaarten. Hierin is dan ook de gewijzigde vorm van toetreding te vinden.

Jeroen Bus

Foto: Ginopress

INCIDENTEN

Broei in berg kokos zorgt voor brand Om te voorkomen dat een compostbrand over zou slaan van het buitenterrein naar de fabriek van Free Peat in Westerhaar is het nodige materieel ingezet. Deze klus is geklaard door vier tankautospuiten, twee WTS-en, een hoogwerker en een aantal shovels onder leiding van de Guido Tijhof, Officier van Dienst.

Het was niet de eerste keer. Voor de tweede keer in een korte periode kwam de melding op 28 september voor een buitenbrand aan de Sluiskade. De brand is direct opgeschaald naar middelbrand.

Het zou gaan om een compostberg op het buitenterrein van Free Peat. Tijdens het aanrijden is er, op basis van eerdere ervaringen in juni, een voorlopig inzetplan gemaakt. De eerste tankautospuit heeft achter op het terrein de brand verkend en de WTS kon afleggen vanaf het kanaal aan de voorzijde.

Enkel water op kokos werkt niet Eenmaal ter plaatse is er gekeken waar het precies brandde. Het ging om een grote berg kokos die los gestort tegen het bedrijf aan lag. Er is waarschijnlijk broei ontstaan. Daarop heeft de eigenaar de

kokos uit elkaar getrokken en gemengd met de compost, waardoor brand is ontstaan. Wij hebben zo snel mogelijk water op de kokos gezet om verdere uitbreiding te voorkomen. Guido was in juni ook betrokken geweest bij een brand bij dit bedrijf. Hij kwam tot de conclusie om dezelfde inzetprocedure als destijds te hanteren. Uit ervaring wist hij dat deze brand niet te bestrijden was met enkel water. Het water dringt onvoldoende door in de berg met kokos en turf. Onze drone Argus heeft met warmtebeeldcamera de hotspots opgezocht. Daarop is na overleg met het bedrijf besloten de berg kokos uit te rijden en af te blussen.

naar het pand is opgeschaald naar zeer grote brand. Door brandgangen te maken met de shovels is na ongeveer vier uur het sein brandmeester gegeven.

Op het moment dat er geconstateerd was dat er geen risico meer was op brandoverslag en er geen vlammen meer zichtbaar waren, is besloten om in te pakken. Het bedrijf heeft zelf een brandwacht georganiseerd en zou eventueel zelf verder afblussen.

Bij een onbeheersbare situatie kon het bedrijf een nieuwe brandmelding doen. Dankzij de inzet van vele collega’s en de goede samenwerking met het bedrijf, hebben wij samen deze klus geklaard.

Na vier uur sein brandmeester Vanwege het gevaar voor brandoverslag

Daan Meijerink Bevelvoerder

29

BRANDVEILIGHEID

Geen Nood Bij Brand Geen Nood Bij Brand is een project waar met name de sector brandveiligheid bij betrokken is. In dit project draait het om de bewustwording van brandveiligheid in zorginstellingen te vergroten. Zijn de blusmiddelen geblokkeerd? En welk nut heeft een brandwerende scheiding als er een keg tussen wordt geplaatst, omdat anders de deur elke keer geopend moet worden?

Enschede en penitiaire inrichting De Karelskamp uit Almelo. Bij deze instellingen organi­seren we volgend jaar ver­schillende oefeningen en bijeen­ komsten zoals een table top oefening met Lego, een ontruimingsoefening met

de repressieve ploeg of een doe-middag voor het personeel. Allemaal activiteiten om brandveiligheid bespreekbaar te maken.

Marieke Ribberink

Het menselijk handelen heeft direct effect op de brandveiligheid en juist het handelen en bijbehorende kennis kan verbeterd worden. Door samen te werken kunnen we niet alleen het veiligheidsbewustzijn verbeteren, maar ook zoeken naar meer werkbare, slimmere en daardoor brandveiligere oplossingen. En dat is precies wat we doen in het project. Door de samenwerking met GHOR Twente en verschillende zorginstellingen verbeteren we structureel de brandveiligheid in zorginstellingen. Verschillende zorginstellingen in Twente zoals Livio en Mediant doen al mee met dit project.

Dit jaar hebben we er weer twee nieuwe partners bij gekregen: Roessingh uit

Fire Safety & Science Congres Op 2 en 3 november heeft het Fire Safety & Science Congres plaats­ gevonden op het IFV. Dit jaar stond het congres in het teken van verbinding tussen wetenschap en praktijk. Op deze twee congresdagen zijn workshops en presentaties gegeven door sprekers uit binnen- en buitenland.

Hierdoor hebben de teams Brand­ veiligheid en het Kenniscentrum een beeld gekregen over de wijze waarop

30

VERZAMELSTUK

onderzoek wordt gedaan in de Verenigde Staten en Spanje. Wist je namelijk dat ze in de VS een groot onderzoek hebben gedaan naar hoeveel lucht er met een nozzle in een woning wordt gebracht bij een blusinzet? Daarnaast heeft een student toelichting gegeven over zijn masteronderzoek, over het effect van rookgaskoeling, waarbij de nadruk werd gelegd op de druppelgrootte. Tijdens het congres werd ook duidelijk de koppeling tussen preventie en repressie gemaakt.

Hoe kijken deze twee disciplines nou naar hetzelfde incident? Hierbij werd de nadruk gelegd op gebouw- en menskenmerken. Nieuwsgierig naar de interessante onderzoeken die tijdens het congres zijn uitgelicht? De verschillende workshops hebben namelijk raakvlakken met alle sectoren van Brandweer Twente. Op het YouTube-kanaal van de Brandweeracademie zijn veel van de presentaties en workshops binnenkort terug te vinden!

KAZERNE UITGELICHT

Kazerne uitgelicht: Almelo Vier vragen aan kazernecoördinator Guido Tijhof 1. Hoeveel uitrukken hebben jullie op jaarbasis en welk incident is je het meest bijgebleven?

Sinds het invoeren van STOOM zijn deze fors verminderd. In 2014 hadden wij 1.250 incidenten en in 2015 waren dit nog maar krap 700. Het is voor iedereen persoonlijk en verschillend welke incidenten bijblijven. Als kazerne hebben wij veel mooie, maar helaas ook minder mooie incidenten meegemaakt.

Een aantal incidenten hebben sporen achtergelaten binnen de kazerne en waar de saamhorigheid en betrokkenheid van het bestuur en de gemeente naar voren is gekomen. Het ongeval/autobrand op de afrit van de A35, waar vijf personen zijn verbrand, is hier een voorbeeld van. Daarnaast het ongeval met twee voertuigen langs de A35, waarbij de auto’s in het water zijn beland en zes personen zijn verdronken. De brand op de operatiekamer in ZGT Almelo waarbij één persoon is omgekomen en onlangs de chemische lekkage bij

Urenco waarbij eigen personeel besmet is geraakt.

2. Als je iets aan de kazerne zou willen veranderen; wat en waarom?

Als ik iets zou mogen veranderen zou dat nieuwbouw zijn. De huidige kazerne is op en we zijn aan alle kanten uit ons jasje gegroeid. Daarnaast is de kazerne nu minder geschikt voor het uitvoeren van de kazernering qua faciliteiten.

Daarom zien wij graag dat er nieuw wordt gebouwd of een renovatie met uitbreiding. Dit proces is inmiddels gestart.

3. Hoeveel vrijwilligers/beroepsmensen kent je kazerne en welk soort voertuigen staan er bij jullie?

In Almelo zijn 24 beroepskrachten en 40 vrijwilligers verbonden aan de kazerne. Deze zijn verdeeld over acht ploegen van acht personen. Daarnaast maken we regelmatig gebruik van het inhuren van vrijwilligers uit de andere

Twentse kazernes. Wij beschikken op dit moment over de volgende eerstelijns voertuigen: een TS, een HW en een HV. Ook hebben wij in Almelo een duikteam met een nieuw waterongeval voertuig. Verder staan de WTS 2500 met dompelpompunit en de schuimcontainer hier nog, maar deze worden herplaatst binnen Twente. Eind 2016 krijgen wij de beschikking over een nieuwe HV-1 en komt voor de HW binnenkort een nieuwe ladderwagen in de plaats.

4. Wat maakt de kazerne bijzonder/uniek?

De kazerne is het huis van de brandweer.

De sfeer is de laatste jaren enorm ver­ beterd binnen onze kazerne. Iedereen is welkom en wordt collegiaal opgevangen.

Daarnaast is men betrokken bij de kazerne en is er geen scheiding tussen beroeps en vrijwilligers. Iedereen wordt namelijk gewaardeerd en geaccepteerd.

Tot slot heeft ons personeel veel kennis en wil vooruit komen.

31

BRANDWEERCONGRES

Het was een echte brandweerexperience!

32

VERZAMELSTUK

BRANDWEERCONGRES

Koninklijk bezoek Het brandweercongres vindt ieder jaar plaats op een andere locatie. Dit jaar was Enschede het toneel van de jaarlijkse ‘brandweerinvasie’. In het Wilminktheater op 6 oktober en op 7 oktober bij de Twente Safety Campus (TSC). Ongeveer 1.000 collega’s, beroeps en vrijwilligers, kwamen op deze dagen de brandweer beleven. Bovendien kregen we hoog bezoek. De koning opende het brandweercongres en hij ging op werkbezoek naar de TSC. Tijdens het brandweercongres is het gebruikelijk dat Stephan Wevers als voorzitter van Brandweer Nederland zijn jaarlijkse speech houdt. Zijn speech stond dit jaar in het teken van verhalen van brandweermensen. Verhalen die de veelzijdigheid van ons vak laten zien. Er werden drie verhalen verteld. En een van die verhalen ging over de duikinzet bij het ernstige verkeersongeval van februari 2012 in Bornebroek.

Namens de ingezette eenheden waren John Schell en Guido Tijhof aanwezig. Zij kregen een staande ovatie van het publiek. Andere verhalen gingen over een brand in Amsterdam waarbij een bevelvoerder één van zijn manschappen heeft gered. Het derde verhaal ging over de brand in seniorencomplex de Notenhout in Nijmegen.

Een echte brandweerexperience Na de verschillende speeches konden de deelnemers een eigen programma doorlopen. Bezoekers konden workshops volgen met thema’s van arbeidsveiligheid tot het maken van filmpjes. Van scheepsincidentbestrijding tot bouwbesluit. Een wandeling naar de wijk Roombeek met bezoek aan het Huis van Verhalen over de vuurwerkramp was één van de meest gewilde workshops. En ook de lezing van Bjorn Kuipers was een succesnummer. Ten behoeve

van het brandweercongres was onze Safety Campus omgetoverd tot een echt festivalterrein. Er werden verschillende pleinen met stands ingericht waar de bezoekers ‘echte’ brandweeronderwerpen konden zien en beleven. De dag werd eerst geopend met de ‘Jan van der Heydenprijs’. Helaas ging de prijs dit jaar aan ons voorbij. Met MoSeS behoorden we wel tot de laatste drie genomineerden.

De veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland ging met de Risico Analyse Monitor met de prijs aan de haal. Na het formele deel konden de bezoekers de brandweer echt gaan beleven. Zo gaven de mythburners diverse demonstraties, konden bezoekers de drone Argus van dichtbij bekijken en werd ons nieuwe brandonderzoeks­ gebouw door velen bezocht. We hebben erg positieve reacties gehad van de bezoekers. Het was een echte brandweerexperience.

Bezoek koning De koning opende op donderdag het brandweercongres in het Wilminktheater. Direct daarna bezocht hij de TSC. Hij is ruim twee uur bij ons geweest en was zeer onder de indruk wat we allemaal op de TSC doen. Hij was vooral onder de indruk van onze inno­ vatiekracht en samenwerking met partners. Verschillende collega’s gaven demonstraties. Zo bezocht

hij de Risk Factory en kreeg hij demo’s van de nozzle container, het nieuwe oefengebouw, REDSUIT en hij liet zich ook informeren over de nieuwste ontwikkelingen omtrent brandonderzoek. Het werkbezoek werd afgesloten met een lunch waar de koning diverse gesprekken heeft gevoerd met een aantal collega’s en bedrijven waar we mee samenwerken. Ook waren Duitse, Belgische en Luxemburgse brandweercollega’s hierbij aan­wezig.

Voordat hij de TSC verliet gaf de koning nog even een high five aan de schoolkinderen die de Risk Factory hadden bezocht. We kunnen er trots op zijn dat de koning onze campus heeft bezocht. Het was een geslaagd bezoek!

Benieuwd naar de speech van Stephan Wevers? Scan onderstaande QR-code. Je kunt hier ook de speeches bekijken van de andere sprekers, waaronder de speech van de koning.

33

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

Team Brandonderzoek breidt haar kennis verder uit Op uitnodiging van de politieacademie zijn twee van onze brandonderzoekers bezig met de opleiding forensisch brandonderzoek. Hieronder lees je hun ervaringen tot nu toe.

“Inzicht in elkaars belangen en werkwijzen is van belang om het maximale uit elk onderzoek te halen�

Sinds het oprichten van het Team Brandonderzoek in Twente wordt samengewerkt met de politie op het gebied van brandonderzoek.

De wijze waarop een brand wordt onderzocht, is voor politie en brandweer in de basis hetzelfde.

De brandweer heeft als doel het inzicht verkrijgen in het ontstaan en de ontwikkeling van branden. De politie kijkt vooral of er (mogelijk) sprake is van opzet of schuld. Inzicht in elkaars belangen en werkwijzen is dan ook van belang om het maximale uit elk onderzoek te halen. De unieke mogelijkheid om als nietpolitiepersoneel deel te nemen aan de opleiding hebben we daarom ook niet aan ons voorbij laten gaan.

Verschil in manier van onderzoeken Een groot verschil met de opleiding bij de brandweer is de basiskennis voorafgaand aan de opleiding brandonderzoek. Bij de politie heeft een medewerker forensische opsporing al meerdere opleidingen doorlopen voordat de specialisatie brandonderzoek gevolgd wordt. Denk hierbij aan kennis op het gebied van wetgeving, fotografie en sporenleer. Bij de brandweer komt deze kennis pas

34

VERZAMELSTUK

aan bod tijdens de opleiding tot brandonderzoeker. Onderwerpen die betrekking hebben op daderopsporing en het overlijden van slachtoffers bij brand komen in de brandweeropleiding logischerwijs (bijna) niet aan bod. Daarnaast hebben we veel geleerd over het lezen van andere sporen. De docenten en medestudenten hebben ons hierin vaak op sleeptouw moeten nemen. Brandweermensen hebben daarentegen bij aanvang van de opleiding meer inzicht in brandgedrag, preventieve voorzieningen en wettelijke eisen.

Het is in ieder geval duidelijk

dat we elkaar versterken bij een brandonderzoek.

Opleiding brengt nieuwe kennis Wij zijn dan ook van mening dat deze opleiding ons nieuwe kennis brengt. Daarnaast maakt het ons een sterkere partner voor de politie en is het een meerwaarde voor onze organisatie. We hopen het eerste deel van de opleiding binnenkort af te ronden en een bijdrage te hebben geleverd aan een mogelijke gezamenlijke opleiding voor brandonderzoek in de toekomst.

Jouter Feddema en Frans Dekker

REPRESSIE

Unieke en geslaagde wervings­campagne In september vond de regionale wervings­campagne voor vrijwilligers plaats. Naast de centrale werving voor heel Twente, kan iedere kazerne zich ook extra inzetten om nieuwe aanwas te krijgen. Zo kwam kazerne Ootmarsum met de campagne ‘Werving 2.0’.

Robbert Wijdenes, Mathijs Noordink, Hans Veelers en Ruud Oude Vrielink zijn bij elkaar gaan zitten om na te denken over een aanpak die vooral de jongere generatie aan zou spreken. Het idee was om een informatieavond op de kazerne te houden, om vragen te kunnen beantwoorden over wat vrijwilliger zijn bij de brandweer precies inhoudt. Ze wilden niet dat het een soort van open dag werd.

Daarom is besloten om geïnteresseerden zich aan te laten melden. Om de mensen naar deze informatiebijeenkomst te krijgen, hebben ze letterlijk van alles uit de kast getrokken.

Eigen creativiteit en uitwerking helpt In en rond Ootmarsum hebben de heren tientallen posters opgehangen. Niet de regionale poster, maar een eigen poster met herkenbare gezichten van de jongere leden. Ook is er een advertentie in de plaatselijke krant geplaatst en zijn socialemediakanalen ingezet. In de stad zelf is gebruik gemaakt van een leeg winkelpand, dat zogenaamd in brand stond. Een pop als brandweerman stond er te blussen met daarbij de tekst: Word jij deze collega?

Unieke actie met de burgemeester Als klap op de vuurpijl is een brief verstuurd die ondertekend is door de burgemeester van Dinkelland. De jongens hebben de verspreiding hiervan gedaan met de brandweervoertuigen uit de kazerne. Circa 1.100 inwoners tussen de 18 en 40 jaar kregen een persoonlijke uit-

nodiging. Alle medewerkers van kazerne Ootmarsum hebben fanatiek geholpen op de informatie­avond. Een avond met een divers programma. Van een presen­ tatie tot het lopen met ademlucht in het donker. De aanwezigen kregen uitleg over de tankautospuit en mochten helpen met een HV-inzet. Een zeer geslaagde avond, door een gedegen aanpak en een prachtig resultaat! Harald Schulten, kazernecoördinator Ootmarsum: “Ik ben trots op de manier hoe deze werving is verlopen. De jongens hebben passie en

bevlogenheid getoond. Iedereen is goed meegenomen en heeft op noodzakelijke momenten mede­werking geleverd. Ook heeft onze teamleider Marc Bus erg goed meegedacht en zeer goed gesteund. Voor Ootmarsum heeft dit goed gewerkt en mogelijk vier nieuwe leden opgeleverd.

En ook nog een vijftal personen voor de komende jaren in portefeuille!”

Kijk op onze Facebookpagina voor meer informatie en foto’s: www.facebook.com/ brandweer.ootmarsum.

35

KAZERNENIEUWS

Hoe is het met… kazerne Haaksbergen In de vorige editie van het Verzamelstuk hebben jullie kunnen lezen hoe de ontwikkelingen zijn ten aanzien van de nieuwe kazerne van Haaksbergen. In december wordt de kazerne opgeleverd, spannende tijd… Het resultaat volgt in editie 1 van 2017. Net als vele kazernes hebben wij dit najaar ook weer onze korpsavond gehad. Voor de laatste keer in de oude kazerne. Tijdens deze korpsavond hebben we een filmpje gemaakt voor een jubilerende collega,

uiteraard met een grote knipoog.

Deze willen we jullie niet onthouden!

Scan onderstaande QR-code.

Niels Noordink

15-jarig jubileum gemeente Hof van Twente

Gluren bij de buren

Op 1 oktober bestond de gemeente Hof van Twente vijftien jaar. In 2001 werd de gemeente opgericht door de samen­voeging van Markelo, Diepenheim, Goor, Ambt Delden en Stad Delden. Bij dit jubileum werd stilgestaan door middel van een open dag in en rond het gemeentehuis in Goor.

Wat speelt zich af achter die grote deuren van de brandweerkazerne?

Hoeveel mensen werken er eigenlijk? Wat doen ze zo de hele dag op die kazerne? Hebben de brandweermensen ook een gewone baan naast het blussen van brand?

Brandweer Twente was ook vertegen­ woordigd, allereerst door de organisatie van een brandweerbingo, geleid door Stephan Wevers. Daarnaast zorgden vrijwilligers van de vier kazernes samen met medewerkers van team Brandveilig Leven voor spectaculaire demonstraties

36

VERZAMELSTUK

op het plein. Zo was een demon­ stratie ‘foute vlam in de pan’ en werd een HV-inzet in scène gezet waar­bij Dinant Knol zijn rol als spreekstalmeester met verve ver­ vulde. Daarnaast konden kinderen in de TS kijken en werden vele ballonnen en kleurplaten weg­ gegeven. Een mooie samenwerking van de vier hofkazernes om op deze manier samen stil te staan bij het 15-jarig jubileum van de gemeente.

Iedereen die zijn bijdrage heeft geleverd; bedankt!

Karin Groenewegen

Soms lijkt de brandweerkazerne wel een vesting. Je ziet geen mens, maar als er brand is gaan de deuren open en rijden de auto's de kazerne uit.

Deze geslotenheid wil Brandweer Flevoland graag doorbreken. Aan de hand van vlogs en berichten laat Brandweer Flevoland zien wat er achter de muren van kazernes plaatsvindt. Zij nemen ons mee in het leven van de brandweerman/ vrouw. Volg hen op Facebook door onderstaande QR-code te scannen.

KAZERNENIEUWS

Teambuilding met maatschappelijk tintje Ieder jaar organiseren de repressieve ploegen van de kazernes in Enschede teambuildingsdagen. Dit jaar is gekozen om met name sociaal bezig te zijn.

Zo ging een ploeg naar De Forelderij in Usselo, een ploeg naar de kinder­ boerderij Het Vanneker in Enschede Noord en een ploeg naar het dieren­ opvangcentrum De Heuwkamp in Enschede Zuid. Er werden werkzaam­ heden uitgevoerd die normaal blijven liggen of afhankelijk waren van de

uitvoering van de vrijwilligers van de organisatie. Onze medewerkers hoefden dit keer geen branden te blussen, maar mochten heggen en struiken snoeien.

Of daken van schuurtjes en hokken schoonmaken, regenpijpen repareren, een hond uitlaten en zelfs wat paden bestraten. De focus lag vooral op het

samen gezellig en nuttig bezig zijn als team, zonder het volgen van de hiërarchische lijnen die binnen de brandweerorganisatie gewoon zijn.

Er is positief gereageerd op deze manier van teambuilding. We kijken naar de mogelijkheden om dit volgend jaar te herhalen.

37

INCIDENTEN

Van speeltoestel­brand naar flatbrand In de vroege ochtend van 7 oktober kregen we rond 4.30 uur de melding van brand bij de Zuiderspeeltuin in Enschede. De eerste gedachte die ik had toen we naar de kleedruimte liepen, was dat een speelhuisje in de brand zou staan. In de tankautospuit lazen we in de kladblokregels dat een afdakje in de brand zou staan. Niet heel bijzonder dacht ik toen.

Leerpunt: het leren van incidenten (ook buiten Twente) is altijd nuttig

38

VERZAMELSTUK

INCIDENTEN

mijn achterhoofd was het beeld compleet; evacuatie en ventilatie kregen nu de hoogste prioriteit.

TS chauffeur werd druk Er werd opgeschaald naar middelbrand met een hoogwerker om de redding en ventilatie goed te kunnen uitvoeren. Tevens heb ik twee ambulances aangevraagd.

Terwijl de versterking onderweg

“Met de flatbrand van Nijmegen in het achterhoofd was het beeld compleet”

Foto: 112Twente

flatgebouw heeft een open galerij, waar de deuren van elke woning op uitkomen. Hierdoor was minder druk op redding en ventilatie. De aanvalsploeg heb ik ingezet op de brand en de waterploeg heb ik met de politie voor verkenning en evacuatie naar de zijkant van de flat gestuurd. In dit stadium was de situatie chaotisch. Politie gaf te kennen dat aan beide zijden van het gebouw mensen in paniek stonden te schreeuwen om hulp! Omdat deze personen in de buitenlucht stonden, heb ik de politie verzocht om te proberen de mensen te kalmeren.

Het zicht was werkelijk nihil De aanvalsploeg kreeg de opdracht door te stoten naar binnen. Ik wilde weten hoe de situatie binnen, achter de brand, was.

De aanvalsploeg en ik stoten door naar de centrale hal met trappenhuis en liften. Deze bleken stijf onder de rook te staan. Het zicht was werkelijk nihil! Dit beeld werd versterkt door het geluid van schreeuwende en kuchende mensen die duidelijk hoorbaar waren. Met de flatbrand van Nijmegen, ‘de Notenhout’, in

was hebben de ploegen ter plaatse meerdere mensen uit het pand gehaald. Daarvan hebben we zeker drie personen gered, die in de zeer dichte rook probeerden de uitgang te vinden. De slachtoffers werden overgedragen aan de chauffeur van de tankautospuit, die daardoor heel druk werd met het toedienen van zuurstof en tegelijkertijd moest zorgen voor ventilatie.

Hoewel de brand een kwartier na de melding definitief was geblust, waren veel mensen in paniek vanwege de hoeveelheid rook die binnen bleef hangen. Uit nader onderzoek bleken in totaal

8 verdiepingen op de centrale hal te zijn aangesloten met open gangen en aan weerszijden deuren die toegang geven tot de woningen. Alle prioriteit werd vervolgens gezet op ventilatie, evacuatie en het geruststellen van de bewoners.

Opvang geregeld In overleg met de ambulance en politie heb ik een opvangplaats bij de naastgelegen flat gecreëerd om de bewoners te controleren, informeren en uit de kou van de nacht te houden. Vlak daarna kwam de OvD ter plaatse en heeft hij na mijn SITRAP (situatierapportage), zijn taak opgepakt en ben ik verder gegaan met de inzet. Rond 4.50 uur heb ik ‘brandmeester’ gegeven en tegen 5.30 uur konden de eerste bewoners weer terug naar hun eigen woningen.

Verbazing over gedrag bewoners De brandoorzaak is waarschijnlijk brandstichting. Een bankstel voor de ingang stond in brand. Het heeft ons als ploeg verbaasd dat zoveel mensen niet wisten waar de nooduitgang zich bevond en dat sommige bewoners in paniek de extreme rook inliepen richting de brand, omdat dat de enige weg is die ze kenden.

Raymond Bake

Foto: 112Twente

Onderweg riep de AC ons op om niet naar de Zuiderspeeltuin te gaan, maar naar de Zuiderspoorflat. Terwijl twee manschappen omhingen kwam via de AC het bericht binnen dat we met de grootste spoed naar het incident moesten. Ter plaatse bleek dat de ingang aan de voorzijde van de flat aan de buitenzijde volledig brandde. Het

39

www.brandweertwente.nl

40

VERZAMELSTUK