Van Oorsprong #9

nr.

09 lente

2019

I N E G A Z A M R T N E P A R

RETAIL START-UPS IN BIO

BRANCHE RINGSLANG IN HET SCHAP

INSPIRATIE CHILLEN IN DE KAR

I N S P I R AT I E E N V A K I N F O R M AT I E O V E R H E T U D E A E N N AT U D I S A S S O R T I M E N T

voorwoord

Natudis

en Udea

8

Wie zou dat vorig jaar nou hebben durven voorspellen, samen met Erik Does en Erik-Jan van den Brink op de cover van Van Oorsprong? Waar wij elkaar al jaren beconcurreren in de branche van biologische speciaalzaken maken we ons nu gezamenlijk op voor de toekomst.

Het interview bij deze coverfoto heeft plaatsgevonden op de Bio-beurs in Zwolle, waar Natudis en Udea gezamenlijk op één stand onze klanten ontvingen. Voor velen van u zal het een opvallende verschijning zijn

22

geweest. Het lijken twee verschillende werelden die hier samenkomen maar inmiddels blijkt dat we meer op elkaar lijken dan van te voren gedacht. Natuurlijk zijn er cultuurverschillen tussen Natudis en Udea en dat is op zich een mooi gegeven, want wanneer we in staat zijn het beste van twee werelden te verenigen dan kunnen we elkaar versterken.

Als ondernemer zult u waarschijnlijk ook aan de nieuwe situatie moeten wennen en naar ik hoop en verwacht zult ook u de vruchten plukken van onze samenwerking. Dankzij de nieuwe samenwerking zijn we in staat om te groeien en kansen te pakken die we als twee afzonderlijke organisaties niet konden grijpen.

Naar verwachting zal het biologisch marktaandeel blijven groeien en als de zelfstandige biologische

Inhoudsopgave 4

Terugblik op natudis Beeldverhaal

7

MARMELLATA di famiglia Assortiment

8

Overname Natudis Inspiratie

speciaalzaak hiervan wil profiteren dan heeft zij baat bij een sterke groothandel met een breed en diep totaal assortiment wat dagelijks op efficiënte wijze wordt geleverd. Met altijd persoonlijke aandacht, advies en tijd voor de klant.

Dit is de laatste uitgave van Van Oorsprong in de huidige vorm vanuit Natudis. Wij hopen dat u met veel plezier ons magazine heeft gelezen. Wij hebben het in ieder geval met veel plezier voor u gemaakt!

Hartelijke groet, Steven van Wijk Directeur Natudis

2

N U M M E R 9 | L E N T E 2019

12

De koers van ekoplaza Retail

13

Het beste van twee werelden Merken

14

Eten anno 2019 Branche

17

Zoete kunst Assortiment

18

Tips voor start-ups Retail

colofon

12

14

NR. 9 2019 LENTE-EDITIE Van Oorsprong is een uitgave van Natudis en Udea en bevat inspiratie en

25

32

vakinformatie voor en door professionals die biologische producten verkopen en leveren.

Correspondentie redactie Van Oorsprong T.a.v. Joyce Weerman Daltonstraat 38 3846 BX Harderwijk

28

redactie@natudis.nl Tel. 0341 464 211 Hoofdredactie Joyce Weerman Joyce van den Bos - Akkermans Redactie Medewerkers Natudis Ilse de Boer Annelijn Steenbruggen Richard Kers

21 22 25

top 10 producten van het eerste uur De tien

Coverfotografie

Een ringslang in het zuivelschap Branche

Covermodel

Sandwichrevolutie Assortiment

Joop van Roy

Steven van Wijk, Erik Does en Erik-Jan van den Brink Vormgeving en realisatie

26

Vragen van winkeliers Kennis

28

GELUKSVOGEL Inspiratie

Geen Blad voor de Mond BV

31

De hele dag cappuccino drinken Assortiment

info@geenbladvoordemond.nl

32

betrokken pioniers in bio Branche

Overname van artikelen alleen met bronvermelding toegestaan.

35

Afscheid nemen bestaat niet Column

Lasondersingel 149-151, Enschede Tel. 053 460 9002 www.geenbladvoordemond.nl

Dit magazine is 100% PEFC gedrukt, het keurmerk voor duurzaam bosbeheer.

Terugblik op

NATUDIS

1

1981-2019 Op 15 juni 1981 besloot Fred van Bruxvoort om voor zichzelf te beginnen en zijn droom uit te laten komen namelijk gezonde en milieuvriendelijk geproduceerde voeding beschikbaar te maken voor een grotere groep mensen.

Natufood is een feit.

Het eerste grote magazijn

Fred wilde idealisme op een succesvolle wijze combineren

6

7

met goed ondernemerschap, 'professioneel idealisme'

Het begon allemaal in Ermelo

noemde hij dit. Samen met een hecht team bouwde hij

10-jarig jubileum

aan sterke merken, efficiĂŤnte distributie, scherpe prijskwaliteitverhouding en een marktgericht benadering.

Natufood is als productnaam overeind gebleven, de groothandel kreeg in 1992 de naam Natudis en werd een van de grootste distributeurs van biologische en reformproducten in de Benelux. Op 1 juli 2006 werd Natudis een volle dochter van Wessanen Benelux.

Een aantal jaren later, op 25 april 2014, neemt Vroegop Ruhe en Co Natudis over.

Nieuwe pand Daltonstraat 1997

12

2019 Nu, 38 jaar later, gaat Natudis de deuren sluiten, de verkoop aan Udea is een feit. Een mooi moment om terug te kijken op een prachtige en ook roerige tijd. Wij hebben getracht een paar mijlpalen te benoemen en weten nu al dat er nog honderden mooie herinneringen zijn die ook de moeite waard zijn om te vertellen.

4

N U M M E R 9 | L E N T E 2019

13

Een van de beroemde Natudagen

Beeldverhaal

2

Start campagne Natuurlijk Leven Gezonde groei tijden Open dagen

Opening personeels­ winkeltje achterin het magazijn

25 jaar Natudis, 2006

1983 verhuizing naar Harderwijk

4

Teleac 9 uitzending met Victor de Koninck, 1991

Nieuwe naam Natudis, 1992

11

14

3

Open dagen in 1987

5

8

Elke medewerker slaat een paaltje voor het nieuwe pand

Trots op de eerste vrachtwagen

10

15

2019: Overname door Udea, gezamenlijk op de Bio-beurs

PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

5

Lekker puur! proef TerraSana’s heerlijke Italiaanse pesto Echte Italiaanse pesto is niet te evenaren! ✓ 100% puur ✓ met extra vierge olijfolie ✓ 2 vegan soorten (rood en groen) ✓ heerlijk door pasta, op een piadina of cracker

De recepturen en herkomst van alle 5 pesto’s zijn dan ook zuiver Italiaans. We doen geen concessies om ze goedkoper te maken: waar andere merken vaak aardappelvlokken of - zetmeel toevoegen is TerraSana pesto puurder dan puur. Ook gebruiken we zuiver extra vierge olijfolie, in plaats van de veel goedkopere zonnebloemolie. En natuurlijk zijn alle ingrediënten 100% biologisch. Alleen het allerbeste is goed genoeg!

Voor ieder wat wils Iedere pesto heeft zijn eigen bijzondere eigenschap.

Zo wordt in pesto tradizionale uitsluitend pijnboom-pitten gebruikt, wat de smaak (en geur!) echt subliem maakt. Pesto ligure bevat 2 soorten kaas (Parmezaanse en schapenkaas en smaakt heerlijk authentiek. Pesto rosso heeft een basis van tomaten.

Pesto Verde en Pesto dit pomodori zijn zonder kaas gemaakt, en daardoor 100% geschikt voor veganisten!

bio•organic

terrasana.nl

assortiment

TA A L L E MARM

a i l g i m a f di

Fiordifrutta is een begrip in confituren en marmelade. Kenmerkend is de unieke bereiding, smaak, geur en kleur afkomstig van fruit dat heerlijk rijp is. De jam wordt gemaakt van gemalen en daarna gevroren fruit.

Het verhaal van het bedrijf begint

geautomatiseerd en wordt digitaal

enkel gezoet met de suikers van

in de jaren 20 van de vorige eeuw,

gecontroleerd. Alle transacties

het fruit zelf en met het uit appels

toen grootmoeder Elisa van haar

worden geregistreerd, om de

afkomstige pure en bijna smaakloze

hobby om bijen te houden haar

volledige traceerbaarheid van de

appeldiksap. Hierdoor behoudt de

beroep maakte. Vandaag de dag

grondstoffen te waarborgen.

jam haar natuurlijke, lekkere smaak en goede samenstelling. «

runnen de kleinzonen van ‘nonna’ Elisa het bedrijf: Andrea, Antonio,

Zonder toegevoegde suikers

Luigi en Mario Rigoni. Dat doen

Familiebedrijf Rigoni di Asiago

ze met evenveel enthousiasme en

uit Italië is een pionier in het

dezelfde liefde voor de natuur.

produceren van biologisch

Energiebesparing

broodbeleg. Zij verzorgen het

Passend bij de biologische

6.000 ton fruit

gehele productieproces zelf

productiewijze spelen

Het hoofdkantoor van Rigoni

van verbouwen van het fruit, de

binnen het productieproces

di Asiago bevindt zich in het

verwerking en vervolgens het

milieuvriendelijkheid en

plaatsje Asiago. Op de groene

afvullen van de potjes. De koks

energiebesparing een

hoogvlakte Altopiano di Asiago,

van Rigoni di Asiago maken jams

grote rol. Er is een systeem

in Foza, is het productiecentrum

van de lekkerste fruitsoorten. De

ontworpen waarmee

gevestigd. Jaarlijks wordt er

nieuwste smaken zijn mandarijnen

waterdampen gerecycled

ongeveer 6.000 ton fruit verwerkt.

& kurkuma en vlierbessen &

kunnen worden, om zo

De productiecyclus is volledig

vlierbloesem. Voor het bereiden

het waterverbruik te

van de jams wordt het fruit streng

reduceren. Verder worden

geselecteerd waardoor jam

zonnepanelen ingezet voor

ontstaat met de juiste consistentie

het verkrijgen van energie

voor de beste smaak. Dit betekent

voor het beplantingsproces,

dat de celstructuur van het fruit

het logistieke proces en de

stevig moet zijn. Het fruit wordt

kantoren.

niet gekookt zodat alle waardevolle stoffen tot een maximum behouden blijven. Aan de jams van Fiordifrutta wordt geen riet- of

Adriaan Jeziorski Category Manager Natudis

bietsuiker toegevoegd, maar is PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

7

Overname Natudis biedt Udea enorme kansen

Voor velen kwam het als een behoorlijke verrassing , de overname van Natudis door Udea. Steven van Wijk (directeur Natudis), Erik Does (algemeen directeur Udea) en Erik-Jan van den Brink (commercieel directeur Udea) blikken terug op de stappen die de afgelopen maanden zijn gezet. De uiteindelijke integratie zal in de loop van dit jaar gestalte moeten krijgen.

8

N U M M E R 9 | L E N T E 2019

Inspiratie

“We waren op een punt gekomen dat we inzagen dat een autonome marktpositie voor ons op termijn niet houdbaar zou zijn”, schetst

Over Udea

Steven van Wijk de uitgangssituatie

Udea ontstond in 1999 uit een fusie tussen de

bij Natudis. “Onze, inmiddels

koelwarengroothandel die de familie Does inbracht en

voormalige, eigenaar VRC heeft

de biologische versgroothandel die Erik-Jan van den Brink

deelnemingen in verschillende

had opgericht. Beide groothandels waren leverancier van

bedrijven. Binnen dat portfolio

het uiteindelijke filiaalbedrijf waarvan Gerard Does in 1980

had Natudis geen prioriteit. Een

in Amsterdam de eerste natuurvoedingswinkel opende.

heldere boodschap, die ook

Samen met zoon Erik startte hij als franchisegever

duidelijk maakte dat er geen

de Natuurwinkel, dat in 1997 aan Natudis werd verkocht.

ruimte was om te investeren in

Erik-Jan van den Brink startte zijn onderneming in 1992

autonome groei. Een overname­

en verhuisde in 1995 naar Uden, waar de koelwaren- en

kandidaat zoeken bleef als meest

versgroothandel naast elkaar werden gehuisvest. Anno nu

reële optie over.”

is Udea nog steeds een familiebedrijf en franchisegever van Ekoplaza, waarvan 36 franchise- en 39 zelfstandige winkels

"Een autonome markt­ positie was voor Natudis in de toekomst niet langer houdbaar"

opereren. Daarnaast belevert Udea een groot aantal nietgebonden winkels.

Over Natudis In 1981 richtte Fred van Bruxvoort Natufood BV op, dat in 1992 met groothandel Akwarius fuseerde tot Natudis BV.

Marktverkenning

Natudis ontwikkelde zich vanuit Harderwijk tot één van de

Om de markt te verkennen,

grootste landelijke distributeurs van reform- en biologische

schakelde Natudis een intermediair

producten. Belevering in Nederland verzorgt Natudis,

in. De interesse van Udea werd

dochtermaatschappij Hagor levert in België en Luxemburg.

gewekt. “Hoewel een overname

Natudis is eigenaar van de franchiseformule Natuurwinkel.

totaal niet aansloot op de strategie

Vroegop Ruhe & Co (VRC) was van 2014 tot 2019 eigenaar

die we op dat moment wilden

van Natudis, Hagor en Kroon.

volgen”, vertelt Erik-Jan van den Brink. “Onze focus lag vooral op de realisatie van onze nieuwbouw.

We gaan van twee panden

en je marketingmogelijkheden.

gaan voor het beste en meest

naar één nieuwe locatie op het

Met de integratie van Natudis

krachtige aanbod en zullen de

Foodpark in Veghel. Maar we zagen

maken we in één klap een enorme

verschillende merken en producten

direct enorme kansen. Het huis

sprong voorwaarts. We blijven een

over elkaar heen leggen”, zegt

van de buren komt maar één keer

relatief kleine partij, maar wel een

Erik-Jan. “Daar waar sprake is van

te koop, wordt wel eens gezegd.

hele serieuze. En qua ict en ons

overlap zullen we keuzes maken.

Precies dat gevoel hadden we bij

nieuwe orderpick-systeem doen we

Ja, dat zal consequenties hebben

deze optie.”

niet onder voor de grote retailers.

voor sommige leveranciers. We

Onze passie voor biologisch blijft

kijken nauwgezet met wie we op

Schaalvergroting

het uitgangspunt. We staan ‘dicht

welke manier het beste verder

De mogelijkheid om snel

bij de boer’ die we vaak al jaren

kunnen, maar we hechten veel

schaalvergroting te realiseren was

persoonlijk kennen. De herkomst

waarde aan de relaties, die vaak

voor Udea doorslaggevend.

van en het verhaal achter de

al jaren teruggaan. Door de

“Udea en Natudis zijn beide groot

producten zijn doorslaggevend.”

overname versterken we onze

in bio, maar kleine spelers in de

inkooppositie, wat betere condities

foodsector als geheel”, stelt Erik

Assortiment

gaat opleveren. Financieel, maar

Does. “Schaalgrootte is bepalend

Het assortiment zal kritisch onder

ook op het gebied van verpakking

voor onder meer je inkooppositie

de loep worden genomen. “We

en duurzaamheid. Op hun beurt PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

>> 9

Voor de perfecte vegan koffie Bij Provamel geloven we in gezonde, pure en plantaardige biologische voeding. Immers, de eenvoudige keuzes die je elke dag maakt, helpen de wereld te verbeteren. Geniet bijvoorbeeld eenvoudig van een heerlijke koffie met Provamel Haver Drink.

Inspiratie

profiteren onze leveranciers van logistieke voordelen en een groter afzetkanaal.”

Méér dan Natudis alleen

Sluiting Harderwijk

In het verlengde van Natudis nam Udea ook Kroon

Binnen Natudis had het bekend­

Biologische Verswaren en distributeur Hagor over.

maken van de overname veel

Erik Does: “Hagor is met name actief op de Belgische

impact, bevestigt Steven. “Het

markt, dus daar krijgen we een mooie ingang. Vanuit ons

belangrijkste op zo’n moment

nieuwe magazijn in Veghel kunnen we België logistiek

is goed werkgeverschap tonen.

prima bedienen.“ De schaalgrootte die Udea met de

Dus open communiceren en

overname van Natudis in ‘bio’ zou realiseren, maakte

zorgen voor een goed sociaal

toestemming van de Autoriteit Consument & Markt

plan. Daarbij hebben we prima

noodzakelijk. Erik-Jan van den Brink: “We waren voorbereid

samengewerkt met de bonden en

op een langdurig traject, maar dat bleek in de praktijk erg

de ondernemingsraad. De intentie

mee te vallen. We hebben de aankondiging in september

is om in Harderwijk open te blijven

gedaan en in november hadden we de goedkeuring van

tot begin 2020, maar een eerder

de ACM. Daarmee was de overname formeel een feit.”

vertrek sluiten we niet uit.”

"Het huis van de buren komt maar één keer te koop"

Verdere expansie

Willen ze dit niet, dan maken

zijn heel planmatig te werken

we gebruik van postNL en krijgt

en vaak veel tijd nemen voor

de winkelier een kick back-fee

bijvoorbeeld de introductie van

per bestelling in zijn of haar

een nieuw product. Wellicht is dat

werkgebied.”

inherent aan onze focus op DKW,

Mogelijkheden voor verdere

de ‘droge kruidenierswaren’. Udea

expansie zien de drie volop.

Plezier en respect

ervaar ik als actiegerichter, wat

“Allereerst online”, stelt Erik-Jan.

De drie directieleden kijken met

opportunistischer soms. Maar actief

“Nee, we worden geen digitale

een positief gevoel terug én

zijn in ‘vers’ dwingt je natuurlijk om

concurrent van de winkels.

vooruit. Erik: “We werken niet alleen

snel te schakelen.” Erik-Jan: “De ene

Integendeel, die kunnen fungeren

inhoudelijk goed samen, maar ook

aanpak is niet beter of slechter dan

als afhaalpunt of de levering bij de

op een plezierige en respectvolle

de andere, maar ook vanuit die

consument aan huis verzorgen.

manier.” Steven: “Wat me al snel

verschillen in achtergrond zien we

De keuze ligt bij de ondernemer.

opviel, is dat we bij Natudis gewend

mooie synergievoordelen.” «

PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

11

Retail

De koers van ekoplaza Integratie van De Natuurwinkel zorgt voor een forse groei van het aantal winkels onder de vlag van Ekoplaza. Dit brengt tal van voordelen met zich mee.

Formulemanager Geert-Jan Smits vertelt meer over de toekomst van Ekoplaza en de kansen die er liggen.

“Het bewustzijn over duurzaamheid

Ze kunnen bijvoorbeeld heel

bij de consument is onomkeerbaar”,

gericht adviseren over gezondheid,

stelt Geert-Jan. “Wat dat betreft

allergenen, dieetvoeding en

in de winkels opgehaald,

hebben we als branche in z'n

lekker koken en eten. Klanten

waarbij de klant vaak nog wat

geheel de tijdgeest mee, al

verwachten dat ook. Advies,

boodschappen extra doet. Dat is

voelen we permanent de druk

maar ook betrokkenheid en visie.

een mooie win-winsituatie.” «

van de grote supermarkten

Bijvoorbeeld op duurzaamheid en

en de webshops. Maar binnen

het gebruik van palmolie. Kennis

bio praat je over een enorme

van zaken in combinatie met een

diversiteit aan winkelaanbod. Van

persoonlijke benadering zorgt voor

boerenschuurtjes met een paar

de gunfactor. Waarbij de grootste

Ekoplaza in de toekomst

schappen met producten tot

volumewinst natuurlijk te halen valt

Toekomstig consumenten­

state-of-the-art winkels op

bij consumenten die nog

gedrag valt niet te voor­

a-locaties. Om ons in dat speelveld

geen klant zijn.”

spellen, stelt Geert-Jan. “Hoe houd je als fysieke

te positioneren en profileren werken we permanent aan een

Schaalgrootte

winkel je toegevoegde

sterke formule, zowel fysiek als

Ekoplaza heeft een zekere

waarde? Ekoplaza wil

online.”

schaalgrootte nodig, stelt

de meest betrouwbare,

Geert-Jan. “Schaalgrootte betekent

veilige en kwalitatief beste

lagere productkosten. Uiteindelijk

supermarkt zijn, passend

moet je het hebben van de marge

bij een een gezonde en

per product, met behoud van

duurzame levensstijl. Ik zou

een reële consumentenprijs.

het geweldig vinden als

Een goede marge zorgt voor

Ekoplaza in de perceptie van

een gezonde bedrijfsvoering en

de consument naast een merk

Relevantie

genereert budget voor promotie

ook een soortnaam wordt.

Relevant zijn en blijven voor de

en verdere ontwikkeling. De

Zoals iedereen in plaats van

consument is volgens Geert-Jan

komende maanden kijken we

mineraalwater ‘Spa rood’

de basis. “Onze winkeliers zetten

welke stappen we hoe en wanneer

bestelt. Dé winkel waar je

niet alleen producten in het

nemen. Zo willen we het online

terecht kunt voor biologisch

schap, maar hebben ook een

kanaal nog meer benutten.

en méér. “

grote mate van productkennis.

De helft van de bestellingen wordt

"Een persoonlijke benadering zorgt voor de gunfactor"

12

N U M M E R 9 | L E N T E 2019

Merken

n a v e t s e b t e H lden

e r e w e e tw

Het samengaan van Natudis met Udea brengt de nodige veranderingen in het assortiment en de te voeren merken met zich mee. Doel: het beste van twee werelden samenvoegen en sterke merken bieden die in de winkel voor de consument een ‘ankerfunctie’ vervullen.

“Bij Natudis hebben we altijd veel

momenteel aandachtig naar het

tot onderscheidende merken.

waarde gehecht aan eigen merken”,

gezamenlijke merkenportfolio

We gaan heel hard werken aan

vertelt Joyce van den Bos, manager

gekeken. Beide groothandels voeren

een betere concurrentiepositie van

marketing & communicatie. “Eigen

zowel eigen als groothandelsmerken

de speciaalzaak. Om te komen tot

merken bieden onderscheidend

en er zal bij de blijvende merken

schaalvoordelen, wat zich moet

vermogen ten opzichte van

zoveel mogelijk gestreefd worden

vertalen in betere prijzen met

andere groothandels en je kunt er

naar schaalvoordelen, zodat

behoud van marge, zullen we nu

je eigen koers mee varen, zowel

de marge voor de winkelier

ook stevige keuzes moeten maken

qua productsamenstelling als qua

behouden blijft en er toegankelijke

in het Private Label assortiment.

merkcommunicatie. Ook zorgen

consumentenprijzen geboden

Het is een stukje lange termijnvisie.”

de merken voor herkenbaarheid

kunnen worden. Merken als

en loyaliteit bij de consument.

LunaeTerra, Biocafé en Nice & Nuts

Merkfuncties

Winkeliers en consumenten

hebben een brede distributie

“We bieden diverse zogenaamde

en onderscheidend vermogen

merkfuncties”, vult brand manager

en zullen zoveel mogelijk in het

Danny Schüttler van Udea aan.

bestaande merkenportfolio van

“Variërend van routinemerken tot

Udea worden opgenomen. Deze

'traffic builders' en ‘destination

merken zijn niet meer weg te

brands’; merken waar de klant

hebben een grote waardering

denken uit het kanaal. De

speciaal voor komt. Denk aan

voor onze merken die vaak al

komende tijd zal de focus liggen

Puur NL. Bij Udea lag de focus

jarenlang bestaan.”

op merkintegratie.”

van oudsher met name op een

"We zetten in op een krachtige merkpositionering"

compleet merkenportfolio; bij Merkintegratie

Krachtige positionering

Natudis was er altijd meer aandacht

Een aantal Natudis-merken zal

“We zetten in op een krachtige

voor merkcommunicatie op de

zeker blijven, over de rest volgt op

positionering van de te voeren

winkelvloer. Door samenvoeging

korte termijn meer duidelijkheid.

merken”, zegt Hans van Mierlo,

ontstaat er een mooie mix,

Anne van Woudenberg, brand

hoofd marketing bij Udea. “Die

waarmee we de winkelier helpen

manager bij Natudis die ‘mee

positionering zullen we waar

zich nóg beter te onderscheiden

verhuist’ naar Udea: “Er wordt

nodig aanscherpen om te komen

van de supermarkten.” « PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

13

9 1 0 2 o n n es a e l v n n e n e n a m Et n e s s e kle pr ic p , s a a h Eik

Trends voorspellen kun je uitleggen als 'iets groot maken wat je in het klein al zag gebeuren', zonder dat al te veel aan de grote klok te hangen. Zo vermoeid als je kunt raken van het zoveelste foodtrendje, zo opwekkend kan het zijn om eens naar gewone veranderingen te kijken.

We zijn geleidelijk aan wat

vleesconsumptie is nog niet

te koken. Er wordt gerookt, gegrild,

gezonder gaan eten: iets meer

echt sprake, wel is het aanbod

geroosterd, gemarineerd tot de

groente en fruit. En we drinken

vleesvervangers veel groter en

'meatiness' van het beeld afspat.

minder alcohol. Van een dalende

smakelijker dan een jaar of vijf geleden.

Personalized nutrition Een algemeen voedingsadvies

14

N U M M E R 9 | L E N T E 2019

Plantaardig

is niet genoeg. Ieder lichaam is

Plantaardig lijkt steeds stoerder te

anders en ieder lichaam verteert

worden. Hangen van oudsher de

anders. Op zoek gaan naar de

mannen vooral aan een stuk mals

‘boosdoeners’ in voeding leiden

en sappig vlees, steeds meer chefs

tot diëten zonder suiker, gluten,

proberen nu juiste deze fervente

lactose en soja. We testen ons

vleeseters een plantaardige variant

bloed op voedingstekorten en

voor te schotelen die niet onder

laten ontlasting analyseren om er

doet voor een biefstuk, karbonade

achter te komen welke voeding

of kippetje. Op social media is een

bij ons past. Wie daar nog een

bom aan inspiratie losgebarsten

stapje in verder gaat, laat zijn DNA

om met plantaardige ingrediënten

analyseren voor een persoonlijk

zo lekker en verzadigend mogelijk

voedingsadvies.

Branche

Het nieuwe verpakken Steeds meer mensen pogen plastic-vrij te leven of geven aan te willen minderen. Makkelijk is het niet. Want tegelijk met onze weerstand tegen plastic zijn we juist wel verknocht aan het gemak van verse, kant-en-klare en to-go producten die bijna altijd een plastic oplossing vereisen.

Plastic zorgt ook voor minder verspilling van eten en dat laatste brengt weer een ander soort milieubelasting met zich mee. Er is een groei in bio-afbreekbare plastics en innovatieve oplossingen als bijvoorbeeld Foodhuggers en Silvex (bio afbreekbare folie).

plantaardige trend zien we steeds vaker een hoofdrol voor paddenstoelen. Paddenstoelen zijn van nature rijk aan umami en hebben een vlezige bite. Er wordt gekokkereld en geëxperimenteerd met shiitake, enoki, portobello’s, maitake en eryngii (ook bekend als fluweelpootje en eikhaas). De Lokaal

komende jaren zal het assortiment

De trend om bewust te eten

paddenstoelen groeien en

resulteert in de vraag naar lokale

komen er meer producten

producten. Een bezoek aan de

die paddenstoelen verwerken

boer wordt steeds normaler.

tot burgers, pulled schroom

We vinden het fijn om te zien

sandwiches, charcuterie en umami

Mannenvlees

hoe het product dat je koopt, is

smaakmakers.

Er komt steeds meer besef dat een vegetarisch voedingspatroon

behandeld. Zo voel je je meer betrokken. Samenwerking met

Fermenteren

niet direct de garantie geeft voor

lokale telers is een must-have

Er is steeds meer overtuiging dat de

minder diersterfte. Wat doen we

toename aan voedselintoleranties

met de stiertjes, de haantjes en de

voort komt uit een disbalans in

bokken? Deze dieren blijven nu

darmflora. Daarom gaan we dit

over in de voedselketen als levende

jaar extra goed voor onze darmen

restproducten. Dit mannenvlees

zorgen. Kimchi (gefermenteerde

zal in 2019 meer op de menukaart

kool) en andere gefermenteerde

worden gezet en het vegetarische

drankjes, zoals kefir zijn enorm in

dieet in perspectief plaatsen. «

"We vinden het fijn om te zien hoe het product dat je koopt, is behandeld"

voor de speciaalzaak waarbij het

opkomst. Het zelf fermenteren van

persoonlijke verhaal van de teler

groente met een pickle press is

steeds meer waarde krijgt.

populair aan het worden. Tips en trucs zijn te lezen in het onlangs

Paddenstoelen

verschenen boek Tsukémono van

Samenhangend met de

Peter van Berckel.

Christianne de Kort medewerker Kwaliteit en Voorlichting Natudis

PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

15

Adv No Plastic 178 x 130mm 01.pdf

1

28-1-2019

12:38:50

WITH ESSENTIAL OILS

Verwennerij van inspirerende thee met waardevolle essentiële oliën

yog i tea .co m

assortiment

st n u k Zoete e

d a l o c o h Ec o c

EcoFinia GmbH is het moederbedrijf achter Vivani en bijna 20 jaar geleden is besloten om uitsluitend biologische chocolade te produceren. De liefde en de wens om te investeren in een gezonde en duurzame productie lag hieraan ten grondslag.

Er zit geen verschil in het maken

eveneens onderscheidt ten

recht op hebben. Het eerlijke

van reguliere en biologische

opzichte van andere biologische

handelsprincipe is de basis voor

chocolade, behalve de

chocolade is de verpakking.

de vaste prijsafspraken die Vivani

ingrediënten. Van cacao tot

Kunstenaar Annette Wessel

biedt aan de cacaoboeren zodat

rietsuiker, alle grondstoffen zijn

heeft het ontwerp gemaakt en

zij een gegarandeerd inkomen en

biologisch en je vindt bijvoorbeeld

de chocolade hiermee echt een

een basis hebben voor duurzame

geen toegevoegde emulgatoren

eigen gezicht gegeven. Dat is een

investeringen. «

in Vivani chocolade. Wat Vivani

behoorlijke klus geweest want er zijn meer dan 30 verschillende smaken.

"De ruim dertig smaken hebben allemaal een eigen 'gezicht' gekregen "

Na Ecuador, de Dominicaanse Republiek en Panama heeft

Eerlijk handelsprincipe

EcoFinia met Peru nog

Geen twee cacao-soorten smaken

een spannend cacaoland

hetzelfde. Om dit te kunnen

toegevoegd. De nieuwe

proeven, hoef je echt geen

varianten zijn twee pure repen

chocoladekenner te zijn. De bonen

vol karakter: 'Puur Superieur

uit Peru, Ecuador, Panama en

89%' en 'Puur Superieur

Dominicaanse Republiek hebben

Gember/Kurkuma', die vanaf

allemaal hun unieke smaak.

maart verkrijgbaar zijn in

Wat ook anders kan zijn, zijn de

biologische winkels.

arbeidsomstandigheden van de lokale cacaoboeren. Vivani zorgt ervoor dat de cacaoboeren in de coöperaties in Latijns-Amerika en Zuid-Afrika daadwerkelijk de

Mylène van Ark Category manager Natudis

toeslagen krijgen waar ze ook PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

17

f e i t a i t i n i k u e l l n Va rhaa e v s e c suc r a a n

De biobranche kent vele mooie initiatieven, voortkomend uit prachtige missies. Maar hoe zorg je ervoor dat jouw verhaal een succesverhaal wordt?

We vroegen twee inmiddels ervaren ondernemers naar hun leermomenten bij de introductie van hun merken. En: wat zijn hun tips aan start-ups?

Esther Keddeman:

enorm verschil. Eerst stond bijvoor-

voor verzorgingsproducten voor

“Als je voor het

beeld ‘babyolie’ op onze etiketten.

zowel mens en milieu goed is.

eerst een product

Toen kreeg ik meteen vragen van

Babyproducten zijn de afgelopen

introduceert,

ouders of onze badolie ook voor

twee jaar booming business. Ook ik

denk je dat je alles

oudere kinderen geschikt was.

was onzeker of ik het zou redden.

wel weet.” Lachend:

Uiteraard! Dus heb ik direct de

Dan kun je daar zenuwachtig van

etiketten aangepast. Natudis

worden, maar blijf vooral geloven

adviseerde mij om de etiketten

in jezelf. Een harde ondernemersles

“Dát bleek helemaal niet zo te zijn! Mijn grote

internationaler te maken. Nu zijn de

was dat ik iedereen in beweging

de Kaerel skincare voor mannen

voordeel bij de introductie van

verpakkingen in het Engels, Frans,

moet krijgen. Niemand anders doet

is dat ik alle leermomenten bij de

Duits en Nederlands. Al doende leer

het voor je. Daar moet je mee om

babyverzorging van Petit&Jolie

je. Je hebt wel een idee van alles,

kunnen gaan. En ook baaldagen

heb overgeslagen. Toen had ik

maar uiteindelijk moet je elk detail

horen erbij. Blijf geloven in jouw

al veel meer ervaring opgedaan;

zelf verder finetunen. Het is belang-

ding. Ik geloof in mijn merken. Dat

met vallen en opstaan, en continu

rijk om altijd de vinger aan de pols te

geeft me ook de kracht om tegen

blijven verbeteren. Bij Kaerel heb

houden. Blijf continu bijsturen.”

de grote bedrijven op te knokken!”,

ik onder andere meteen gekozen

18

aldus Esther.

voor betere fotografie, ons verhaal

Jij moet het doen

beter verwoord en betere etiketten

“Ik geloof er in dat verzorgings­

Knop om

gekozen.”

producten met verantwoorde,

Bij Marcel Belt ging in 2015 de

natuurlijke ingrediënten main­stream

knop om. Hij had ruim twintig jaar

Het draait om de details

gaan worden. Zodat de herkomst

bij grote bedrijven als Unilever

“Kleine details maken soms een

van ingrediënten en het gebruik

en Reckitt Benckiser gewerkt,

N U M M E R 9 | L E N T E 2019

Retail

waar hij veel schoonmaakmerken introduceerde. Hij realiseerde zich echter dat dankzij alle reguliere schoonmaakmiddelen onze huizen

De kracht van influencers

weliswaar steeds schoner werden,

Beide ondernemers zien influencers als van grote waarde

maar onze wereld steeds viezer. Dé

voor start-ups. Esther: “Zes jaar geleden dacht ik dat vooral

aanleiding om zijn eigen bedrijf te

de traditionele papieren magazines je konden helpen

starten: The Green Soap Company.

met naamsbekendheid. Daarom werkte ik toen niet samen met influencers. Nu denk ik daar totaal anders over.

Totaal ander verhaal

Influencers kunnen juist veel voor je merk betekenen.

De introductie van zijn eigen

Marcel: “Social media is zeker enorm belangrijk. Je moet je

merk ecologische en duurzame

verhaal vertellen. Je verhaal moet groter zijn dan je merk,

schoonmaakmiddelen was een

zeker in onze biobranche. Je missie moet groter zijn dan

ander verhaal dan bij Unilever.

alleen maar producten verkopen om winst te maken.

Marcel: “De schoonmaakmiddelen­

Als je je missie op een leuke, positieve manier deelt, zien

markt is geen makkelijke markt;

mensen jouw waarde. Dan delen ze jouw verhaal graag

ik stapte gelijk de eredivisie in. Als

en bereik je meer consumenten!”

je dezelfde aanpak kiest als de topspelers, ga je het niet winnen. Je moet blijven volharden in je eigen aanpak en verhaal. Je zult vaker nee

waarde, kun je planet en profit

wordt. Het is de uitdaging om uit de

dan ja horen. Daar moet je tegen

prima combineren. Het profit-deel

toejuichingen je energie te halen.

kunnen. En de volgende keer met

is vaak de grootste uitdaging. Mijn

Op de Bio-beurs 2018 kregen we

betere argumenten komen. Want

budget als start-up was een totaal

zó veel enthousiaste reacties van

uiteindelijk wil je die ja horen!”

ander verhaal dan bij Unilever. Als

consumenten en winkeliers.” Trots:

start-up kun je geen misser maken.

“Dat zijn de momenten dat je weet

Planet en profit

Anders is je geld op. En ja, het is hard

waarvoor je het allemaal doet.” «

“Veel starters hebben een mooi idee

werken. Maar de tijd die ik nu kan

of product. Als ondernemer moet

doorbrengen met mijn dochters is

je echter van veel markten thuis

goud waard. Mijn drijfveer is dat ik

zijn om dat financieel succesvol te

iets wil achterlaten waar onze wereld

maken. Als de consument gelooft in

– en die van mijn drie dochters –

jouw verhaal en jouw toegevoegde

duurzaam schoner en mooier van

PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

19

Bonjour!

Wij zijn BIO PLANÈTE

Wij zijn Europa‘s eerste biologische oliemolen met Zuid-Franse wortels. Sinds 1984 maken we van zaden, vruchten en noten gezonde oliën met een pure en heerlijke smaak.

Tegenwoordig omvat ons assortiment bijna 70 koudgeperste, biologische premium oliën.

We bieden traditionele variëteiten voor dagelijks gezond koken, zoals zonnebloemolie, tot gastronomische producten zoals Olive & Truffle.

We houden van organisch en eerlijk Wij kennen elke olie zeer goed. Dit komt doordat wij het hele productieproces beheren, van het idee tot het veld en uiteindelijk de fles.

Eigenaar Judith Moog wilde eigenlijk ontwikkelingshulpmedewerker worden.

In plaats daarvan nam ze in 1989, terwijl ze nog steeds voedingswetenschap studeerde, het verwerkingsbedrijf van haar vader over. Zij realiseerde zijn visie op ecologische landbouw met behulp

van haar eigen ideeën en creëerde een stapsgewijs natuurlijk productieproces voor biologische oliën. Het begint allemaal met zorgvuldig geselecteerde partners. Wij willen alleen een langdurige samenwerking met producenten aangaan als zij aan onze strenge kwaliteitseisen voldoen. Als we de juiste partners hebben gevonden, dan blijven we hen ook trouw. Samen werken we voortdurend aan de perfecte zaden, vruchten, pitten en noten voor onze oliën.

Geen concessies - van het veld tot in de fles Kwaliteit is voor ons niet alleen de naam van een afdeling, maar een filosofie die we in de praktijk brengen.

Wij investeren bewust veel middelen in kwaliteitsborging en overtreffen de wettelijke eisen ruimschoots.

Voor nadere informatie over ons assortiment kunt u onze website bezoeken of contact opnemen met uw natuurvoedingswinkel in Nederland. www.bioplanete.com

top

de tien

10

producten van het eerste uur el Voelk ha c Kombu 750ml

ank ijstdr R a m i L al origin 1 liter

e Kann ank r d d Broo 750ml

Deze 10 producten zijn sinds het begin van Natudis een hit en nog steeds enorm populair. Alleen de verpakkingen hebben een kleine of grote restyling ondergaan. Het assortiment van de biologische toppers van de afgelopen 38 jaar is natuurlijk veel groter dan deze opsomming.

gnie Compa on r u t a N ill tebou Groen kjes blo 8 stuks

en usmol Joann Cacao 200g

on Horiz de g Gemen sta a p noten 350g

ay De Tra ng ahoni Acaci 900g

ger hellin p Tersc a s y err Cranb t e o ongez 750ml

t Cafe Level ico a Org n snf dolce 250g

ea Yogi T ic s s Cla es

17 builtj

PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

21

Een ringslang in het zuivelschap

In week 12 en 13 vinden de Demeter Weken plaats: een landelijke campagne om de meerwaarde van biodynamische voeding kenbaar te maken aan klanten van Odin, Ekoplaza, Natuurwinkel en alle andere speciaalzaken. Behalve diverse aanbiedingen wordt het nieuwe motto van Stichting Demeter – 'barstensvol leven' – tot leven gebracht met een winkelsafari voor kinderen.

22

N U M M E R 9 | L E N T E 2019

Branche

Waar reguliere supermarkten elkaar letterlijk de markt uitprijzen, slaan inéén. Vorig jaar werkten de

Winkelsafari

winkelketens eensgezind samen in

Bij de kassa krijgen kinderen een zoekkaart waarmee ze in

de '0% btw op bio'-campagne. Die

de winkel op safari gaan. Tussen de schappen ontdekken

landelijke samenwerking krijgt nu

ze de wilde wereld achter Demeter producten. Altijd prijs:

een vervolg in de Demeter Weken.

een kleurplaat met stickervel. Eén hoofdprijs per winkel:

Biodynamische boeren zijn met

een leuke rugzak met Demeter lekkernijen.

de speciaalzaken juist de handen

hun diervriendelijke, holistische en innovatieve aanpak koploper in duurzaamheid. Ze zijn verplicht om 10% van hun areaal in te zetten

Genoeg kikkers

voor natuurontwikkeling. Hier

Neem het verhaal van Gerlof Pronk,

creëren de boeren overhoekjes,

melkveehouder op biodynamische zorgboerderij de Naoberhoeve in Echten. In zijn landerijen leeft de

"landelijke samenwerking tussen speciaalzaken krijgt vervolg in de Demeter weken"

beschermde ringslang. “Ik zie ze een paar keer per jaar,” zegt Gerlof.

“Hij schiet als een knipoog voorbij.

Alsof hij tegen mij zegt: hé, ik ben er nog, hoor! Zo'n waarneming is

in biodynamische voeding waar

boomhagen en bloemenstroken

het hoogtepuntje van mijn week.

met preparaten en het sluiten van

waar insecten, vogels en dieren een

Het dier vertelt mij dat zijn biotoop

de kringloop aan wordt gewerkt.

habitat vinden. Deze biodiversiteit

in orde is: dat er genoeg kikkers

“Tijdens de Demeter Weken willen

is een totaaloplossing voor de

en muizen zijn om te eten, dat

we die levendige wereld achter

huidige milieu- en klimaatcrises:

ons slootwater schoon is en dat

biodynamische voeding zichtbaar

hoe groener en levendiger het

hij ruimte heeft om te schuilen en

maken,” aldus Bert van Ruitenbeek,

landschap, hoe leefbaarder en

nestelen. Onze manier van boeren

directeur van Stichting Demeter.

veerkrachtiger de aarde. Demeter

staat dat allemaal toe. Een ringslang

“Met de aankoop van Demeter

producten zijn dan ook het 'groene

legt eieren in organisch materiaal,

producten steun je heel direct

goud' voor speciaalzaken: unieke

zoals onze potstal of composthoop.

een landbouw, die werkt met de

verhalen om de bewuste en

Bij de vertering komt warmte

kracht van de natuur en uitgaat

kritische consument aan zich

vrij waarin de eieren worden

van bodemvruchtbaarheid en

te binden.

uitgebroed. Eén keer heb ik per

biodiversiteit. En je voedt jezelf

ongeluk een nest verstoord. In een

met hoogwaardige voeding.

pak rottend stro vond ik gummi-

Duurzaamheid gaat uiteindelijk

achtige eieren. Sindsdien leggen

over herstel van verbindingen.

we oude strobalen in het landschap

Verbinding op hartsniveau met

voor extra nestgelegenheid.”

al het leven om ons heen en met onszelf. Het is belangrijk dat we

Levenskracht

daarvoor bij de jeugd beginnen.

Het verhaal van Gerlof staat niet

Kinderen staan nog onbevangen

op zichzelf. Elk biodynamisch

open voor de verbinding met de

bedrijf wordt opgesierd met een

natuur. Met de winkelsafari willen

rijke flora en fauna, waaronder

we hen de relatie tussen wilde

vaak beschermde en zeldzame

dieren en voeding laten ontdekken.

soorten. 'Barstensvol leven' is

Zo zullen ze bij het zuivelschap een

dan ook het nieuwe motto van

ringslang tegenkomen.” «

Stichting Demeter. Daarmee wordt niet alleen biodiversiteit

Foto's: Annelijn Steenbruggen

bedoeld maar ook de levenskracht

Illustratie: Doortje Bruin

PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

23

I A NT

TI

NT

N

A

N

LLUT

IO

PO

OXID

A

Plant-based packaging

Van Green Matcha naar natuurlijke lichaamsverzorging Urtekram Green Matcha is biologisch gecertificeerd en bevat een unieke formule van anti-pollution extract en antioxidanten. Green Matcha reinigt en beschermt huid en haar actief tegen vervuiling van buitenaf waar je dagelijks aan blootgesteld wordt. Onze unieke samenstelling van ingrediĂŤnten zorgt ervoor dat jouw huid op natuurlijke wijze terug in balans komt. Een groener alternatief, gefocust op jou.

assortiment

tie u l o v e r h c ndwi

d o o r b p o n e n Bo

Sa

Het klinkt misschien niet heel aantrekkelijk, toch zitten de spreads van NAbio vol met bonen. De spreads zijn tegelijkertijd romig, licht en zacht van textuur en smaak. NAbio is de eerste die veganistische spreads bereidt zonder extra proteïnepoeder.

Of het nu bonen, linzen of erwten

Vijf spannende en creatieve

het Ministerie van Landbouw

zijn: peulvruchten zijn een bron

variëteiten

Thüringen. Niet alleen romige

van eiwitten. Er is nauwelijks een

• Rode Linzen & walnoot: oosters

fijne smaak heeft de jury overtuigd

ander plantaardig voedsel met meer eiwitten. 100 gram peulvruchten bevat ongeveer 20 gram aan eiwit.

In vergelijking met andere spreads, meestal op basis van zonnebloempitten, bevatten de peulvruchtenspreads ongeveer 50% minder vet

en mild en bevat knapperige

maar ook de nutritionele

noten.

voordelen. De jury bestond

• Witte bonen & rucola mosterd:

uit vertegenwoordigers van

topper met brood en kaas.

de consumentenadvies, de

• Soja & kurkuma: enigszins scherp en is fijn romig.

en de Thüringer Boerenbond. «

• Erwten & basilicum: met een

en dus veel minder calorieën.

vleugje nootmuskaat en een

En, het is een ideale eiwitbron voor

snufje witte peper.

veganisten en vegetariërs.

biologische industrie, wetenschap

• Kikkererwten & tomaat: verfijnd met basilicum en oregano.

Wij zien een enorme vraag naar hartige en veganistische spreads. Voordeel van deze spreads is dat ze niet alleen

Eerste prijs

lekker zijn op brood maar

De NAbio Witte bonen & rucola

ook een creatieve toevoeging

mosterd heeft de Thuringian

kunnen zijn in gerechten.

Organic Award gewonnen in de categorie 'Verwerkt biologisch product'. Er waren meer dan honderd aanvragen ingediend.

Amar Sadagic Junior Category Management Natudis

De prijs werd toegekend door PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

25

vragen van winkeliers over suikers

Hoe zit het nu echt? Christianne de Kort geeft antwoord.

26

N U M M E R 9 | L E N T E 2019

kennis

Vraag Kun je producten die zijn gezoet met vruchtensappen ‘suikervrij’ noemen?

Antwoord Alle natuurlijke zoetmiddelen, zoals

Zoetmiddel

Sacharide

GI

Zoetkracht (geschat)

Suikers

Mate van bewerking

Herkomst

Prijs/kg

Druivensuiker

Glucose

100

70

91

Geraffineerd

EU

€ 3,78

Graanstropen

Glucose

100

67

92

Ongeraffineerd

NL

€ 6,64

Honing

Glucose, fructose

70

55

81

Ongeraffineerd

EU

€ 8,28

Bietsuiker

Sucrose (sacharose)

65

100

100

Half geraffineerd

EU

€ 3,19

Rietsuiker

Sucrose (sacharose)

65

100

100

Half geraffineerd

ZuidAmerika

€ 4,20

Ahornsiroop

Sucrose, fructose, glucose

65

75

58

Ongeraffineerd

Canada

€ 21,00

Kokos­bloesem­ suiker

Sucrose, fructose, glucose

35?

90

87

Ongeraffineerd

Azië

€ 14,98

Appelstroop

Sucrose, fructose

<55

70

55

Ongeraffineerd

NL

€ 8,87

Agavestroop

Fructose, glucose

40

110

75

Ongeraffineerd

Mexico

€ 14,58

Stevia (steviolglycosiden)

Intensieve zoetstof

0

200-300

0

Geraffineerd

Amerika

€ 159,60

(geconcentreerd) vruchtensap, kokosbloesemsuiker, agavestroop en graanstropen bevatten voornamelijk suikers en kunnen daarom niet ‘suikervrij’ worden genoemd. Suikers zijn koolhydraten die uit 1 of 2 moleculen bestaan (mono- en disachariden). Je kunt op het etiket in de voedingswaardetabel terugvinden hoeveel suikers er in een product zitten. Bijvoorbeeld: Ekoland jam is gezoet met geconcentreerd vruchtensap.

De reden dat wij geconcentreerd vruchtensap gebruiken, is omdat dit meer fructose bevat. Fructose wordt

waarden in kaart gebracht en kwam tot

je intolerant bent. FODMaPs zijn kleine

langzamer door het lichaam opgenomen

een verrassende conclusie: het gebruik van

moleculen die slecht of niet opgenomen

en bovendien is de zoetkracht hoger.

bietsuiker uit Europa is zo slecht nog niet! Ik

worden in de dunne darm en in de dikke

Hierdoor is er minder suiker nodig om

zal je vertellen waarom: bietsuiker heeft een

darm terechtkomen. De FODMaPs worden

de jam te zoeten. Ekoland abrikozenjam

glycemische index van 65. Dat is lager dan

snel en in zeer grote hoeveelheden door de

bevat 32g suikers per 100g terwijl Hero

die van graanstropen en dadelstroop en

bacteriën in onze darmen gefermenteerd.

abrikozenjam 54g suikers per 100g bevat.

vergelijkbaar met honing. Bietsuiker heeft

Hierbij komt gas vrij waardoor symptomen

De term ‘jam’ is vastgelegd in de warenwet

(net als rietsuiker) een hoge zoetkracht, dus

zoals een opgeblazen gevoel en

en moet een minimale hoeveelheid suiker

je hebt er niet zoveel van nodig. Daarnaast

winderigheid ontstaan. Symptomen

bevatten. Bevat het minstens 30% minder

zijn appelstroop en diksap van Nederlandse

zoals diarree of een verstoorde stoelgang

suiker (zoals bij Ekoland), dan krijgt dit de

appels prima suikers in verband met een

ontstaan doordat er meer vocht wordt

warenwettelijke productnaam ‘jam met

gemiddelde glycemische index en een

aangetrokken in de dunne en dikke

verlaagd suikergehalte’.

hoge zoetkracht. Mijn boodschap: kijk

darm. Het dieet bestaat uit een fase van

niet alleen naar de glycemische index

6-8 weken waarin alle FODMaP rijke

en de mate van bewerking. Het land van

voeding wordt vermeden. Daarna worden

herkomst en de hoeveelheid suikers die

een-voor-een weer voedingsmiddelen

je nodig hebt tellen wat mij betreft ook

geherintroduceerd. In de eerste 6-8 weken

zeker mee. Ik heb van de tien belangrijkste

moet fructose (voornamelijk in fruitsuikers),

suikers een handig overzicht van gemaakt.

lactose (melksuikers) en zoetstoffen zoveel

Vraag Welke suikervervanger kan ik het best adviseren?

Mocht je het complete overzicht willen

mogelijk worden vermeden. Geschikte

Antwoord

hebben, stuur dan een mailtje naar

zoetmiddelen tijdens het FODMaP dieet

Helaas is het antwoord op deze vraag

christianne.de.kort@natudis.nl.

zijn: graanstropen, rietsuiker, bietsuiker

niet zo eenvoudig. Het ligt er aan welke aspecten je meeneemt in je overweging: de glycemische index (hoe snel wordt het in je lichaam opgenomen), de zoetkracht (hoeveel heb je er van nodig), de mate

en oerzoet. Voor meer info zie

Vraag Welke suikers passen in het FODMaP dieet?

van bewerking, land van herkomst

Antwoord

en acceptabele prijs. Ik heb van alle

Het FODMaP dieet is een methode om uit

zoetmiddelen uit ons assortiment deze

te zoeken voor welke voedingsmiddelen

www.fodmapdieet.nl. «

Christianne de Kort medewerker Kwaliteit en Voorlichting Natudis

PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

27

L E G O V S K U r GEL

a k e d n i n e l l Chi

Na 25 jaar werkzaam te zijn geweest bij Udea besluit Yvonne Sturm om een nieuwe stap te zetten en een diervriendelijke bestemming te geven aan haar landgoed. Het worden GeluksVogels, kippen, die een mooi leven hebben in het Brabantse Nistelrode.

“Hoe kan ik op een zo dier­

een in Duitsland geproduceerde

kipvriendelijk, maar niet zo

vriendelijke manier kippen

kar die heel kipvriendelijk was.

boervriendelijk. Twee jongens

houden?”, die vraag hield mij

Deze kippenkar is ontwikkeld

uit het dorp hebben daarom de

bezig. “In mijn zoektocht vond ik

door een professor die 10 jaar

kar aangepast aan mijn wensen.

lang het gedrag van kippen

Zo heeft de kar nu onder andere

heeft bestudeerd en daar de

een voer- en wateropslag voor

ideale leefwijze voor de dieren

minimaal zeven dagen en een

heeft gecreëerd. De kar wordt op

hydraulisch af te draaien mestband.

grasland geplaatst en gedurende

Ook zijn er zonnepanelen

de dag gaat de kip regelmatig

toegevoegd. De kar is vorig jaar op

terug de kar in. De kip kan hier

de Bio-beurs gepresenteerd. Daarna

haar eieren leggen, er is onbeperkt

zijn de kuikens bij ons gekomen

eten en drinken, er zijn stokken, er

en vanaf dat moment ben ik

is plek voor een zandbak en ze kan

officieel gestart. Ik heb maar liefst

er lekker chillen. De kip ziet de kar

zeven hectare grasland beschikbaar

echt als een veilig thuis.”

voor de kar. Het grasland is in zeven verschillende weides verdeeld.

28

N U M M E R 9 | L E N T E 2019

Optimaal bodemleven

Hierdoor is het mogelijk om de

“Ik vond de kar enorm

kippen, samen met de paarden en

inspiratie

Kippenkar Met nog geen 250 kippen en 4 eieren in een doosje, is de afzet in de winkels nog beperkt. In de komende maanden staan er drie nieuwe kippenkarren ingepland. De kippenkar is als nevenactiviteit naast het ondernemerschap goed te combineren.

kipvriendelijke manier met kippen mag werken. Als consument ben je een geluksvogel als je deze producten kan kopen. Het zijn geweldige eieren en het is ook prachtig vlees. Maar vooral de kip is een geluksvogel dat ‘ie zo mag leven. De kip heeft de allerbeste omstandigheden die een kip kan hebben.”

Rustig opgroeien De piepjonge geluksvogels komen

legbedrijven kopen hennen die een

op het landgoed als ze een dag

week of 18 oud zijn, net voordat de

oud zijn. De mannetjes en de

kippen gaan starten met leggen.

schapen, elke twee tot drie weken

vrouwtjes groeien samen op.

GeluksVogel-kuikens groeien

te rouleren op de weide. De kar

Na acht weken gaan de hennen

samen op en na een week of 8 is

wordt in iedere weide nog eens

naar de mobiele kippenkar waar

de sekse duidelijk. Dan pas ga ik

elke drie tot vier dagen op een

ze speciaal voer krijgen, zodat ze

ze scheiden. Omdat de boer niets

ander stuk gras geplaatst, waardoor

zich kunnen voorbereiden op het

aan de mannetjes heeft, worden in

het bodemleven optimaal blijft.”

leggen van eieren. Ze mogen rustig

een legkippenfokkerij de haantjes

opgroeien en volwassen worden.

vergast. Ik vind dit onnodig leed

De haantjes blijven in dezelfde

en hier zou een oplossing voor

schuur en mogen naar buiten om

moeten komen. Mijn hanen

voer te pikken, te spelen en de

groeien op en na een goed leven

rennen. Ze krijgen ander voer dan

worden ze geslacht en verwerkt

de hennen, voor meer kracht.

tot mals hanenvlees of -bouillon.

"De kip krijgt de allerbeste omstandigheden die een kip kan wensen "

GeluksVogel doet actief mee in GeluksVogels

Man in de Pan

de campagne 'Man in de Pan' van

Op de vraag waar de naam

Er zijn dus al hanen en hennen,

Bionext, die actief mannenvlees

GeluksVogels vandaan komt,

waarom fok je geen eigen

(stieren, hanen en bokken) onder

vertelt Yvonne dat ze een artikel

Geluksvogels? Yvonne lacht:

de aandacht brengt.” «

heeft gelezen over kippen die

“Het uitbroeden van eieren is

een mooi leven hadden en dus

een kunst apart. Je hebt een

eigenlijk geluksvogel zijn. Yvonne:

broedmachine nodig en bepaalde

“GeluksVogel, je voelt iets bij

luchtvochtigheid, eieren moet

dat woord. Ik ben als boerin een

gekeerd worden et cetera. Het

geluksvogel omdat ik op een zo

is erg complex. De meeste

Joyce Weerman Corporate Communicatie Natudis

PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

29

www.beehonestcosmetics.com Onze ambassadeurs komen graag bij u langs voor advies en informatie.

Tel: +31 (0)320-282928 Mail: info@detraay.com

..

Onze biologische honingsoorten uit Europa Voor de honingsoorten verzamelen de bijen nectar van bloemen en bloesem in de ongerepte natuur of op land van biologisch werkende boeren in Europa.

Iedere honing heeft zijn eigen smaak, structuur en karakter.

Al sinds 1977 passie voor honing, en dat proef je!

www.detraay.com

ADV_BHC_TRAAY_Natudis_JAN2019_01.indd 1

16-01-19 01:14

assortiment

g a d e l De he rinken

d o n i c c u capp

Cappuccino wordt in Italië alleen ’s morgens en veelal bij het ontbijt gedronken. Met de nieuwe Isola Bio Barista maak je thuis de hele dag de lekkerste cappuccino’s zonder commentaar van een Barista! De 100% plantaardige en biologische drank op basis van soja, schuimt stevig en heeft een toegankelijke en zachte smaak.

Wist u dat Isola Bio bijna

er zorgvuldig met de granen

de productie van biologische

400 hectare biologische

omgegaan zodat er nauwelijks

plantaardige dranken, gewonnen

landbouwgrond beheert in Italië?

verspilling is. Productieschroot (het

uit granen en peulvruchten.

Daar produceren zij een deel van de

solide deel dat geen lekker drankje

Zuivelalternatieven en plantaardige

grondstoffen. Een moedige keuze

wordt) wordt gedroogd en aan

drankjes zijn een belangrijke

van de oprichters van Isola Bio, die

lokale boeren gegeven voor onder

categorie in de markt voor gezond,

meer dan vijftien jaar geleden een

andere bemesting.

duurzaam en biologisch voedsel.

biologisch idylle creëerde waar

De groei wordt aangedreven door

GMO-vrije graangewassen en soja

Zero waste waterbeleid

het groeiende aantal mensen die

worden geteeld volgens de regels

Het water bestemt voor de

zuivelproducten willen of moeten

van de biologische landbouw. En

producten, wordt dagelijks

vermijden. «

laat die soja de basis zijn voor de

geanalyseerd en moet voldoen

nieuwe Barista.

aan alle chemische, fysische en microbiologische normen. Het

Het merk Isola Bio is het

Verheugen op de oogst

industriële waswater ondergaat

toonaangevende merk in

De eigen landbouwmaatschappij

een actieve slibzuivering en

plantaardige dranken in de

'La Goccia' bestaat uit 30 boeren

wordt vervolgens vrijgegeven in

Italiaanse reformwinkels

die zich vooral verheugen op de

oppervlaktewater. De milieu-impact

en wordt ook met succes

oogsttijd. Bij de productie wordt

wordt geminimaliseerd door het

geëxporteerd naar een breed

slib van het afval om te zetten in

scala landen waaronder

landbouwmeststof die nodig is

Nederland. Wij verwachten veel

voor de landbouwmaatschappij.

van deze biologsiche Barista.

Op deze manier is de kringloop compleet en Zero Waste.

Plantaardige dranken

Adriaan Jeziorski Category Manager Natudis

Het bedrijf is gespecialiseerd in PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

31

: d o o F c i n a g r o i O b n i FZ s r io nie

p n e k k o betr

Pionieren zit de Friese familie Andringa in het bloed. En met succes: de broers Bjorn en Folmer Andringa bouwden samen het groeiende bedrijf van hun vader Frans verder uit tot een bloeiende biologische multinational.

Folmer Andringa werkte onder

Folmer Andringa is de technische

andere in Duitsland voordat hij

expert: hij runt de fabriek en het

de overstap maakte naar het

moderne machinepark met twaalf

familiebedrijf. Na zijn studie

productielijnen. Folmer: “We gaan

voeding en marketing wilde

nu voor de derde keer bijbouwen.

ook Bjorn Andringa eerst elders

Inmiddels hebben we meer dan

werkervaring opdoen. Tot dat ene

10.000 m² productie en magazijn.

dringende telefoontje in 2002 van

Een deel van de machines hebben

Folmer aan Bjorn: “Als je nu niet

we samen met leveranciers zelf

komt, dan kap ik ermee”. Dus

ontwikkeld. Het is een kleinschalige

kwam ook Bjorn in dienst van

branche. Een nieuwe lijn opzetten

FZ Organic Food.

gaat organisch: klein beginnen, opschalen en finetunen.”

Duidelijke rolverdeling

32

N U M M E R 9 | L E N T E 2019

Vanaf het begin hadden de

Van handel naar productie

broers een duidelijke rolverdeling.

FZ Organic Food werd voorheen

Bjorn Andringa is verantwoordelijk

als handelsonderneming gezien,

voor de verkoop en marketing.

vanwege de vele merken die

Branche

36 jaar historie Vader Frans Andringa zag in 1983 handel in de biologische kaas in Duitsland. Binnen no-time had hij het grootste deel van de distributeurs als klant. Andere bedrijven wilden graag meeliften op zijn distributiesucces. Enthousiast ontwikkelde Frans nieuwe merken of hij kocht deze op. Zijn zonen Bjorn en Folmer namen in 2013 het roer officieel van hem over. Inmiddels is FZ Organic Food uitgegroeid tot een biologische multinational. Met biologische merken als Trafo (chips & snacks), Yakso (Aziatische producten), Bionova (groente- en fruitconserven), Fryslan (kaas), Biofan voor de reguliere supermarkten en merken onder private label.

opjagen door de concurrentie.

bioproducten op een goede

We hebben altijd onze eigen

manier houdbaar. Zo leveren

producten ontwikkeld. We

we graag onze bijdrage.”

kunnen snel schakelen. Als we een interessante nieuwe trend zien, dan

#noplastic

duiken we er meteen in. We kijken

“Bij onze verpakkingen

wat kan, zoeken wat nodig is en

wordt plastic zoveel mogelijk

investeren volop.”

uitgebannen. Mensen gaan nogal

vader Frans voor andere bedrijven

grof met onze aarde om. Als je

distribueerde. Een trotse Bjorn

Verantwoordelijkheid nemen

die vreselijke berichten ziet van

Andringa: “We hebben een mooie

“Biologische producten telen

buitenlandse rivieren die helemaal

ontwikkeling doorgemaakt. Nu

én verwerken is niet makkelijk.

verstopt zijn door het plastic,

ligt de focus op eigen productie:

Je komt voor allerlei uitdagingen

dan weet je dat dit anders moet.

onze vijf eigen mooie merken en

te staan. Chips maken van

Daarom zijn we trots dat we de

private label. Als we het niet zelf

onbespoten aardappels is

eerste chipsfabrikant ter wereld

kunnen maken, dan outsourcen

bijvoorbeeld zeer lastig.

zijn met gelamineerde chipsfolie,

we het. Inmiddels hebben

Chips-aardappels moeten zo

die geheel composteerbaar is.

we een stevige positie in het

veel mogelijk zetmeel hebben.

En natuurlijk blijven onze chips

Gangbare boeren kunnen het

hierin vers.”

groeiseizoen langer maken door

"Alle groei komt uit vernieuwing"

te spuiten met gif, wat allemaal

Mooie uitdagingen

in de aardappel trekt. Of ze

Bjorn: “Het natuurvoedingskanaal

gebruiken gif om aardappelen

moet het verhaal van bio blijven

niet te laten spruiten tijdens het

uitdragen. Biologisch biedt zoveel

natuurvoedingskanaal: we leveren

bewaren. Het is toch verspilling

kansen. We moeten ervoor waken

nu 500 verschillende producten

dat aardappels worden afgekeurd

niet ouderwets te worden. Alle

aan veertig landen.“

om kleine pitjes? Gif spuiten

groei komt uit vernieuwing. We

doen we niet. Concurrenten

moeten steeds nieuwe producten

Eigen ding

onderschatten biologisch

bieden. Onze nek blijven uitsteken,

Nuchter: “We doen gewoon ons

ondernemen vaak. Toch kiezen

en ons tegelijkertijd niet gek laten

eigen ding, en laten ons niet

wij er bewust voor: we maken

maken.” « PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

33

Vitamine C complex

Gecertificeerd biologische vitamine C en paddenstoelen

Naturals NL-BIO-01 EU/Non-E U Agricultur e

Skal 0250

99

certified maitakeorganic

25,66 60 vegicaps

) nic our orvigtaamin C (amla

Voedingswaarde per capsule/ Valeur nutritive par capsule Totaal gewicht van de capsule/ 572 mg Poids total de la capsule Gewicht inhoud/ Poids du contenu 477 mg RI/AR* Amla extract/ Extrait d’amla  360 mg - Vitamine C uit amla/ 180 mg 225% Vitamine C de l’amla  Maitake ** 30 mg Reishi/ Ganoderme luisant ** 30 mg Shiitake ** 30 mg  gecertificeerd biologisch/ certifié biologique ** vruchtlichaam/ sporophore * RI= Referentie-Inname/ AR= Apport de Référence

Royal Green Vitamine C complex levert 100% gecertificeerd biologische vitamine C samen met een krachtige combinatie van shiitake, maitake en reishi. De paddenstoelen werken synergetisch en versterken de werking van de biologische vitamine C uit Amla. Reishi draagt samen met vitamine C bij tot de normale werking van het immuunsysteem. 100% vegetarisch & veganistisch. Van nature glutenvrij.

Meer informatie: Frenchtop Natural Care Products BV. • Tel: 0226-364400 • www.royal-green.eu

292V_adv_rg_vitamine_c_complex_oorsprong.indd 1

03-01-19 10:53

Mattisson heeft een complete range aan natuurlijke & biologische producten waaronder (vegan) proteïnen, plantaardige oliën, zaden, healthy snacks, greens, foods & fruits, glutenvrije melen, herbs, gefermenteerde Drinks en biologische supplementen.

UITGELICHT

PLANTAARDIGE PROTEÏNEN Proteïnen gemaakt van 100% natuurlijke plantaardige ingrediënten: Amandel, Hennep, Erwten en Soja.

mattisson.eu

universalhealthstyle

column

n e m e n d i e h c s Af niet at a t s e b

Ik weet niet of ik het ooit met jullie gedeeld heb, maar biologisch en ik hebben een relatie die heel ver terug gaat. Als klein meisje zat ik, op de zaterdagochtenden, bij mijn tante in een knalrood 'lelijk eendje' met op de achterruit een anti-neutronenbomsticker. Samen op weg om boodschappen te gaan doen. Niet bij winkels, maar bij de boer, de biologische boer welteverstaan, te herkennen aan het zwart-witte EKO-keurmerk.

Jaren later, toen ik in Amsterdam

het; bio gaat nu eindelijk de

voor de fijne samenwerking,

studeerde, werd ik vaste klant

wereld veroveren’, waren mijn

het vertrouwen dat jullie ons de

bij het Spruitje in de Paleisstraat.

gedachten. Biologisch heeft de

afgelopen jaren hebben geschonken

Mijn eerste studentenkamer

afgelopen jaren een enorme

en de warme woorden die we van

huurde ik op het Beukenplein

vlucht genomen en zit allang niet

jullie mochten ontvangen na de

in Amsterdam Oost waar ook

meer in het geitenwollensokken

verkoop van Natudis. Mijn diepe

Ekodis om de hoek zat. Ik zag

en anti-neutronenbom-hoekje

respect voor het feit dat jullie idealen

het aanbod verruimen, winkels

van destijds. Maar we zijn er nog

elke dag op de winkelvloer worden

werden groter en professioneler

lang niet. De strijd voor een betere

verwezenlijkt. Als consument zal ik

en er kwamen steeds meer

aarde zal altijd doorgaan en we

jullie blijven steunen. Puur vanwege

verkooppunten bij.

moeten blijven kiezen voor de

het feit dat jullie de aarde een stukje

toekomst van onze planeet en

mooier maken.

"De branche heeft zich sterk geprofessionaliseerd en die slag is nog steeds bezig"

haar bewoners. De branche heeft zich sterk geprofessionaliseerd

Van die idealen zal ik nooit afstand

en die slag is nog steeds bezig.

nemen en daarom zullen we met

Natudis gaat dicht, Udea neemt

elkaar verbonden zijn en blijven.

het stokje over, er wordt in Veghel

Afscheid nemen bestaat dus niet.

Ik herinner me ook dat, als

een nieuw DC gebouwd om de

Mocht je nog vragen of opmerkingen

moeder van 2 jonge kinderen, bij

groeiende groep klanten nog

hebben die je aan mij kwijt wil, neem

mij de vlag uitging toen Albert

sneller en beter te bedienen.

dan gerust contact met mij op via

Heijn biologische melk ging verkopen. ‘Hė hė, ze snappen

telefoonnummer 06- 46136737 of per Ik wil alle winkeliers bedanken

mail: jacqueline.de.kool@natudis.nl. « PA R T N E R M A G A Z I N E VA N O O R S P R O N G

35

Lokale productie Authentieke recepten

con Amore e Passione

De biologische mediterrane keuken sinds 1991 www.amaizin.nl

www.labioidea.nl