Verzamelstuk - editie 3 - 2015

2015, editie 3

VERZAMEL

"Preventief oefenen met het Rode Kruis is zeer zinvol"

1

Jubilarissen BRANDWEER JUBILEUM 10 jaar: Bertil Balvert, René Boomkamp, Erwin Brouwer, Frank ten Cate, Roy den Elzen, Patrick Evers, Karin Fokkink, Marcel ten Hove, Jacqueline Kroeze, Gerben Nijhof, Wim Nijland, Joan Oldersma, Ronny Slag, Jeroen van der Spiegel, Gert Veurink, Ruud Wijering, Maurice Winkel, Franc Witbreuk, Henry Zandbergen, Robert Zandman 12,5 jaar: Jack Beuting, Stefan ter Denge, Mark Gunneman, Tim Schaffers, Martin Schellevis 15 jaar: Bart Blokhuis, Edwin van den Broek, Erwin Bruggeman, Marcel Dommerholt, Yvar Hallink, Harry Hietland, Marc Jorink, Comé Ligtenberg, Bart Loohuis, Ivo Mulders, Erjan Nieuwenhuis, Manon Oude Wolbers, Dinant Reterink, Arthur de Vries, Martin Boers, Karel Frühling, Maarten Hovenier, Robert Jannink, Richard Kissing, Kaudo Lieuwen, Nick Olde Riekerink, Rudie Steenwelle, Bas Veldsink, Gerrit Wenneker 20 jaar: Peter Bulter, Gerard Efftink, Patrick Peezenkamp, Rob Schasfoort, Robert van den Broek, Roy Wienk 25 jaar: Rolf Dekkers, Leo Kamphuis, André ten Elshof, Herman Regtershot, Joop Wessels 30 jaar: Ruud Bakker, Jan Bolhaar, René Bosch, Arno Fokker, Robert Mensink, Guido Tijhof, Gerrit Velten, Cor de Wacht, Bert Wiltvank, Herman Beldman, Bert Bolte, Harrie Klumpers, Peter Rupert, Leo Linderhof, Gerard Schasfoort, Andre Schulte, Gerard Calkhoven 30 jaar: Fred Hetterscheid AMBTELIJK JUBILEUM

Agenda

12,5 jaar: Stefan ter Denge, Mark Gunneman, Patrick Peezenkamp, Tim Schaffers, Peter Bulter, Stefan Mués, Diane Nijeboer, Peter Grundke, Richard Hassink, Laurens Maarse, Dolien Nijhuis - Weggeman, Mireille Bus - van der Meer, Loes Hilbrink, Jan ten Hoope, Robert Stegeman, Marco Valstar 25 jaar: Renate Olde Heuvel - vd. Landen, Ruud Bakker, Henk van den Noort, Sevgi Arslan Dura 40 jaar: Guido Heeroma, Johan Hofhuis

1 - 2 oktober

Brandweercongres, Amersfoort

2- 3 oktober

Veiligheidsdag, Weerselo

16 - 17 oktober

Selectiedagen nieuwe vrijwilligers, Troned

16 oktober Theatershow Nationale Brandpreventieweken, Denekamp 16 oktober

Nk Survival, Neede

29 oktober

Theatershow Nationale Brandpreventieweken, Holten

30 oktober

Theatershow Nationale Brandpreventieweken, Borne

Ondertussen op Twitter

20 december Brandweer Kerstloop, Troned

q

Jop Hagreize @Hagreize Na 1,5 jaar ploeteren is het eindelijk zo ver. #brandweer #vrt #brandweertwente #trots

Stephan Wevers @StephanWevers De laatste in de baan bij de TS HD wedstrijden in Nijverdal. Pittig scenario met een enthousiaste organisatie

q

Brandweer Twente @BrandweerTwente Vanavond hebben we 8 kalveren uit een gierkelder aan de #Fortwijk in #Vroomshoop gered. De kalveren maken het naar omstandigheden goed.

w 1,5 JAAR PLOETEREN

w

WE GAAN DOOR MET WERVEN!

2

Tweets

VERZAMELSTUK

Bouke Brouwer @BrouwerBouke En we gaan door met werven! @brandweertwente

Adriaan ter Huurne @AdriaanterHuurn Met collega’s #brandweertwente in #Haaksbergen de basis oefenen - #reanimatie en #AED #vakbekwaamblijven #belangrijk

04

Van de redactie

5

Brandweerproat

6

Kuierhook: Herverdeling van

VERZAMEL

STUK

Inhoudsopgave

mate­rieel binnen Brandweer Twente 7

APP V4U

8

5 vragen aan...

Tonnie Lage ­Venterink

9

De Brandweerdoctrine: offensieve buiteninzet

10

Compagnie-inzet bij Van der Wurp ­Enschede

12

Theatervoorstelling: Verklein de kans op brand!

EHBO-tas

13

Eerste dienst als centralist, direct zeer grote brand

14

Lachende gezichten op de chauffeursdag

15

Kazerne uitgelicht: Enschede Noord

16

Vernieuwen en verbeteren, leren door te doen

18

Wat is de FIR?

19

Denken, Doen en Beleven op de Twente Safety Campus

20

Rugby voor beginners

21

Train de trainer want de trainer moet ook getraind worden

22

Handcrew Overijssel ingezet in Chaam

24

Uitslaande schuurbrand Hengevelde Na 20 jaar een excuus

25

Matroos verongelukt in Twentekanaal

26

Drama in haven Almelo door windhoos

2015, editie 3 Redactie Erik Meijerink Tanja Guyken Hilde Slagers Heidi Oude Rengerink Wendy Franke Irene Mazeland Chris Schrik Gilbert ten Berge Vanuit communicatie Loes Hilbrink Sushrut Derks Postadres redactie Verzamelstuk T.a.v. Irene Mazeland Postbus 1400, 7500 BK Enschede verzamelstuk@brandweertwente.nl

In schuur en vlam!

27

Wat doet de WVD?

28

Resultaten brandvaardig­­heids­toetsen Denekamp

Vormgeving en realisatie

De Twentse Brandweercanon 29

Kazerne uitgelicht: Enter

30

Een oefenprogramma voor jou!

32

Ook kazerne Denekamp slachtoffer ‘noodweer’ Nieuwe houtzaagcontainer in gebruik

33

Drukke dag voor de CvD

34

Project 'Basis op orde' zorginstellingen

35

Brandonderzoek op het MSB Revinge

Geen Blad voor de Mond BV Lasondersingel 149-151 7514 BR Enschede tel. 053 460 9002 info@geenbladvoordemond.nl www.geenbladvoordemond.nl Oplage 1.750 exemplaren Coverfoto Patrick Weegink Overname van artikelen alleen met bronvermelding toegestaan.

3

REDACTIE

De redactieleden

De draad weer oppakken Als nieuwkomer binnen de redactie van Verzamelstuk is mij gevraagd dit item voor mijn rekening te nemen.

Gilbert

Irene

Erik

Chris

Wendy

Tanja

Hilde

Heidi

4

VERZAMELSTUK

Maar een nieuwkomer voel ik mij allerminst, ik pak gewoon de draad weer op!

Een paar jaar gelden heb ik de keuze gemaakt om te stoppen met Verzamelstuk, vanwege mijn deelname in het Landelijk Netwerk Brandweer voor het cluster Milieu en Industrie.

Vanwege de overlegstructuur ging dit niet samen met de reguliere werkzaamheden en de redactie van Verzamelstuk. Nu ik onlangs gevraagd werd terug te keren in de redactie, heb ik deze kans direct aangepakt. De draad weer oppakken na enige tijd afwezig geweest te zijn voelt, net als na een vakantie, nog een beetje onwennig. Maar het is een plezier om weer deel uit te mogen maken van een groep collega’s die betrokken is bij onze organisatie en zich inzet om Verzamelstuk te maken tot dat wat het nu is.

In het derde nummer van dit jaar vind je, naast de vaste onderdelen, een artikel over brandonderzoek op MSB Revinge.

Onze brandonderzoekers konden een kijkje in de Zweedse keuken nemen en hebben ervaring opgedaan hoe daar brandonderzoek wordt uitgevoerd. Dat, net als onze brandonderzoekers, ook alle repressieve collega’s getraind moeten worden is een feit.

Hiervoor zijn binnen Brandweer Twente trainers aangewezen. Dat

ook deze trainers getraind moeten worden valt te lezen in een artikel over de trainingsdag op Troned.

Verder vind je enkele incidenten terug, waaronder de grote schuurbranden die wij in de afgelopen maanden hebben gehad, de compagnie-inzet bij Van der Wurp in Enschede en de inzet van onze Handcrew Overijssel tijdens een natuurbrand in Chaam.

Binnen Brandweer Twente is er ook veel interesse voor diverse sporten, waaronder rugby. Dat blijkt wel uit de deelname van een aantal collega’s aan het rugby-toernooi de Warriorscup in Amsterdam. Mooi om te zien en te lezen dat collegialiteit en teamwork ook buiten de reguliere werkzaamheden wordt voortgezet!

In de afgelopen maanden is de redactie, mede dankzij de vele collega’s die kopij hebben aangeleverd, er weer in geslaagd een mooie uitgave te maken.

We wensen jullie dan ook veel leesplezier!

Namens de redactie van Verzamelstuk, een collegiale groet, Gilbert ten Berge

COMMANDANT

Brandweer proat!

‘Weetjes’... Als je het woord opzoekt, dan word je al snel doorverwezen naar het woord triviaal, driesprong. In het oude Romeinse Rijk was het gebruikelijk om op splitsingen en kruisingen (driesprongen) van het wegennet het laatste nieuws te publiceren, zodat reizigers hier kennis van konden nemen. Zo ging triviaal ook ‘van de straat’ betekenen of in figuurlijke zin ‘alledaags’. Ik noem het gewoon weetjes.

Nu vind ik weetjes toevallig heel belangrijk voor ons als brand­ weermensen. Gewone alledaagse feitjes die de reiziger ergens oppikt en daarmee zijn kennis vergroot.

Weetjes kunnen grappig zijn, soms handig, soms nietszeggend… Maar ze kunnen ook van nut zijn om het vergrootglas op een onderwerp te zetten. Ze kunnen reacties los maken van: “Goh, dat heb ik nooit geweten” óf “Zoveel, daar ga ik iets aan doen”. We zijn in 2014 het project ‘Woningbranden 100%’ gestart waarbij iedere woningbrand in kaart gebracht is en elke vijfde woningbrand door het team Brandonderzoek onderzocht is. En dat geeft leuke weetjes, basiskennis die elke brandweermens paraat

moet hebben. Nou, daar gaan we dan: Wist je dat?

• We in de eerste helft van dit jaar 145 woningenbranden onderzocht hebben?

• Bij 49 keer de oorzaak schoorsteenbrand was (33%)?

• Er bij 41 woningen (28%) een rookmelder aanwezig was (die in 12 gevallen niet werkte)?

• Er maar bij 8 inzetten gebruik is gemaakt van lage druk?

• Er bij 42% sprake was van alleen een brandend voorwerp in het huis (zoals wasmachine)?

• Bij 41% van de branden deze binnen één ruimte bleef?

• En bij slechts 1,5% verspreid over de hele woning en/of meerdere verdiepingen?

• Bij 8% de woningbrand is overgeslagen naar de naastgelegen woning?

• De meeste woningbranden tussen 19.00 en 22.00 uur zijn?

• Na de schoorsteen, de keuken de meest voorkomende ontstaansruimte is?

Ik vind onderzoek en weetjes onmisbaar voor de verdere professionalsering en ontwikkeling van onze brandweer. Wij blijven investeren in (wetenschappelijk) onderzoek, het maakt ons optreden beter en vergroot onze eigen veiligheid. Ik wil dan ook iedereen bedanken die ons de informatie leveren voor deze leuke weetjes. Want zonder hen kunnen wij geen conclusies trekken, Kennis is macht zeggen ze wel eens (kennissen zijn trouwens ook heel belangrijk, haha), maar ik zeg: kennis delen is kracht!

Doar moj wet van heb’n!

Stephan Wevers Commandant brandweer

5

INTERVIEW

Kuierhook: Herverdeling van materieel binnen Brandweer Twente Met de regionalisering volgt welhaast onvermijdelijk ook de herverdeling van materiaal en materieel. Sommige kazernes krijgen er wat bij, anderen gaan afscheid van auto’s nemen. Gevoelsmatig zou je dan denken in winnaars en verliezers, maar is dit ook zo?

In de Kuierhook nemen kazerne­ coördinatoren Marc Jorink (Nijverdal), Harald Schulten (Ootmarsum) en Dave de Leeuw (Borne) plaats.

Welke verandering in voertuigen vindt er in jullie kazernes plaats?

Harald reageert als eerste: “Het specialisme Natuurbrand gaat vanuit Losser naar Ootmarsum, net als het voertuig. Daarnaast zal het specialisme WTS1000 begin 2017 worden toegevoegd in de kazerne van Ootmarsum.” Dave geeft aan dat, net als in alle andere kazernes de tweede TS uit Borne verdwijnt. Deze maakt plaats voor de SB uit Enschede. Marc vertelt hoe de situatie voor Nijverdal is: “Kazerne Nijverdal werd geconfronteerd met een grote wijziging.

De HV, de tweede tankautospuit, de hoogwerker en de WTS1000 worden weggehaald. Daar komt een WTS2500 voor terug. Wij als kazerne begrijpen dat het een logische keuze is om materieel en materiaal anders te verdelen als we kijken naar iedere auto apart.

Maar als we naar de kazerne als geheel kijken en ons gevoel laten spreken, ervaren we deze verschuiving als erg vervelend. Het voelt

6

VERZAMELSTUK

immers als het verdwijnen van ‘onze’ auto’s.”

Zijn er nog aanpassingen nodig in de kazernes?

Dave antwoord: “De technische modificatie heeft al plaats gevonden. Door een aanpassing aan zowel het voertuig als de overheaddeur, past de SB nu in de kazerne. Verder moeten de mensen die met de SB gaan uitrukken, nog opgeleid en getraind worden. Dat gebeurt door ervaren collega’s uit Enschede. Het is de bedoeling dat de SB aan het einde van dit jaar in Borne operationeel is.” Voor Nijverdal is de aanpassing wat minder omvangrijk. “Voor de overstap van WTS1000 naar WTS2500 moet iedere chauffeur in het bezit zijn van rijbewijs CE. De collega’s die dit niet hebben, worden hiervoor opgeleid”, zegt Marc. Ook voor Ootmarsum betekent het nog wel wat.

Harald legt uit: “De bijscholing voor het specialisme Natuurbrand is reeds begonnen en wordt in november afgerond. Vooral de chauffeurs zullen de meeste tijd moeten investeren. In 2017 starten we met de bijscholing voor het specialisme WTS1000. Hiervoor zijn ondertus-

sen twee ploegleden begonnen met de opleiding tot brandweerchauffeur. Aanpassingen aan de kazerne zullen waarschijnlijk beperkt blijven tot een aanpassing aan de afzuiging voor de WTS1000 en de belijning voor de voertuigen.

De kazerne zat ruim in het jasje en is straks goed gevuld.”

Welke kansen en/of bedreigingen brengen de aanpassingen?

Harald antwoord direct: “Bedreigingen zijn er in Ootmarsum niet, alleen maar kansen. Ootmarsum moet vooral extra tijd investeren in bijscholing, maar is verheugd met de veranderingen en ziet het vooral als een verbreding van de repressieve taak en het beter bedienen van de burger en de natuur. ‘Prettige’ bijkomstigheid voor de manschappen is de reële kans op meer uitrukken. Uiteraard is het nieuwe voertuig niet zo wendbaar als een 4x2, maar ook in de binnenstad van Ootmarsum verwachten we geen onoverkomelijk probleem. Een voordeel is juist de toegenomen watertank van 1.600 liter naar 4.000 liter.” Dave vult aan: “Uiteraard is het even wennen dat de tweede TS er straks

STRATEGIE & ONDERSTEUNING

(na bijna twintig jaar) niet meer is.

Daardoor kunnen minder collega’s uitrukken naar een incident in ons verzorgingsgebied, waarbij twee of meer tankautospuiten ingezet worden. Aan de andere kant komt er een prachtig en bijzonder voertuig voor in de plaats. Deze kan niet alleen als SB, maar ook als tankwagen ingezet worden.

Dit met het oog op de knooppunten (Azelo en Buren) waar Borne precies tussenin ligt, maar ook omdat steeds vaker gebruik wordt gemaakt van brandkraanonafhankelijke bluswatervoorziening, denk ik dat de SB vaak gealarmeerd wordt. In dat opzicht hecht ik ook meer waarde aan de kansen en denk ik niet in bedreigingen. Dat neemt niet weg dat je geen oog moet hebben voor de eventuele emotie die met het vertrek van de tweede TS samenhangt.” Ook Marc heeft hier wel beeld bij: “Het is soms moeilijk om tussen alle veranderingen door toch positief naar de toekomst te blijven kijken.

Veel zaken worden negatief uitgelegd. Het gevoel overheerst dan meer dan het verstand. Toch zie ik voor kazerne Nijverdal veel mooie kansen. Wij hebben onze kazerne kunnen specialiseren op natuurbrandbestrijding. Hiervoor is de natuurbrandbestrijdingscontainer ingericht en zijn wij een deelnemende kazerne van de Handcrew Overijssel. Ook krijgen wij binnen de regio de functie als backbonekazerne. Veel zaken kunnen nog veranderen. Het blijft zaak om vooruit te kijken en mee te denken.

En samen de schouders eronder zetten levert meer op dan zitten treuren in een hoekje.”

De nieuwe V4U app komt eraan!

Laten we denken in kansen en niet in bedreigingen, ook al is dat soms moeilijk!

7

INTERVIEW

5 vragen aan...

TONNIE LAGE VENTERINK

Stel je even voor: Het stokje kreeg ik overgedragen van Anko Lammers. Hij vond dat ik wel mooie verhalen had met veel humor, nou ja!

Die mooie verhalen komen vanzelf met het ouder worden. Wel steeds meer in de verleden tijd, maar we blijven vooruit kijken. Er mag gerust meer gelachen worden, dat is goed voor de geest en ziel. Ik ben Tonnie Lage Venterink, 63 jaar oud, woonachtig in Denekamp en ruim 37 jaar getrouwd met Joke. We hebben twee kinderen, José en Matt. Binnen de brandweer ben ik chauffeur Logistiek bij de sector Beheer & Techniek.

Naast de brandweer vind ik het leuk om?

Lekker sportief bezig te zijn! Ik ben ruim 25 jaar badmeester/recreatieleider geweest en heb veel mensen de zwemkunst bijgebracht. Ook mensen met reuma, hart- en spierklachten, gehandicapten en/of mensen met andere ongemakken heb ik van de nodige oefenen revalidatiestof voorzien. Helaas ben ik door fysieke problemen afgekeurd en heb ik ander werk moeten aanvaarden binnen (destijds) de gemeente Denekamp. Soms gaan dingen zo. Zoals gezegd ben ik erg sportief. Ik wandel elke dag een uur, doe aan tennis en mijn grootste hobby is wielrennen en mountainbiken. Je moet de conditie en lenigheid op niveau houden, de pijntjes komen vanzelf. Ook muziek luisteren is een liefhebberij. Mijn voorkeur gaat uit naar muziek uit de jaren 60 en 70, Duitstalige muziek en 8

VERZAMELSTUK

natuurlijk The Eagles, Dire Straits en Chris de Burgh. Verder heb ik mij meer dan verdienstelijk gemaakt bij de recrea­ tieve en culturele activiteiten binnen Denekamp. Ik ben een bourgondiër, al moet dat wel meer met mate gaan en een feestje… Ik ga nooit als eerste weg!

Op welke plek buiten Nederland zou je een jaar willen wonen en waarom?

Ja, dat wordt natuurlijk Oostenrijk en vooral Karinthië om te fietsen, mountainbiken, wandelen en zwemmen. Om de bergen, de berglucht, de natuur en vooral de rust. Dit geeft enorm veel energie!

Ook de prachtige trekkingtochten zijn mij niet vreemd. In de winter skiën en afsluiten met après-ski. Wat wil een mens nog meer?

Wat heeft de meeste indruk gemaakt in je werk?

Sinds 2002 werk ik bij de brandweer ­omdat er destijds geen passend werk meer voor mij was bij de gemeente.

Ik had zo mijn twijfels over werken bij de brandweer, maar ik ben blij dat ik deze stap gezet heb. Het bevalt me uitstekend! En daarbij… Ik ben aan de vooravond van mijn pensioen. Ik hoop mijn tijd te kunnen volbrengen in goede gezondheid, positief en met de nodige dosis humor.

Hoe heeft jouw afgelopen week eruit gezien?

Mijn werkterrein is West- en Midden

Twente met als startplaats Almelo.

Ik bevoorraad circa negentien kazernes en neem de nodige materialen vanuit die kazernes mee retour naar Almelo en Hengelo. We werken nu voor aan­ melding van goederen met het zo­ge­ naamde Salto systeem. Het werkt steeds beter, maar mag in de toekomst nog wel verfijnd worden. Zo kunnen we nog efficiënter inspringen op vraag en aanbod. Je blijft natuurlijk afhankelijk van de gebruikers, daar staat of valt alles mee. Afsluitend zou ik willen zeggen: “Het leven is een automobiel.

Wij allen zijn een deel van het wiel.

Liefde is een bouwvakkerstas, vreugde de waterpas.”

Ik geef het stokje door aan Eddy Bons, omdat We in de tijd van Noordoost Twente dagelijks contact hadden, maar door de regionalisering dit nu anders is.

COLUMN

Brandweerdoctrine: offensieve buiteninzet In deze editie van Verzamelstuk wordt de offensieve buiteninzet uit het kwadrantenmodel belicht. Wat is een offensieve buiteninzet en hoe kunnen wij dit in de praktijk uitvoeren?

Defensieve buiteninzet

Defensieve binneninzet

Kennis van preventieve voorzieningen speelt bij de keuzes in dit kwadrant een belangrijke rol. Door een doelbewuste keuze van inzet-/blustechnieken kunnen met deze tactiek goede resultaten worden bereikt.

Offensieve buiteninzet

Offensieve binneninzet

Bij de offensieve buiteninzet wordt het brandweerpersoneel ingezet buiten het gebouw, maar binnen de valschaduw daarvan. De offensieve buiteninzet wordt toegepast als een binneninzet niet veilig is en kan een eerste stap zijn naar een defensieve of een offensieve binnen­inzet. De constructie van het gebouw wordt voldoende veilig geacht om personeel binnen de valschaduw in te zetten. Het optreden is gericht op: • Het verbeteren van de overlevingscondities van eventuele slachtoffers.

• Het mogelijk maken van een veilige betreding.

• Het voorkomen van uitbreiding.

• Het blussen van de brand.

Onderzoek offensieve buiteninzet Water van buiten naar binnen spuiten is vaak ‘not done’. Branden worden geblust van binnen naar buiten en niet andersom. Brandweer New York, Chicago en onderzoeksinstituut UL hebben op Governors Island nader onderzoek gedaan naar brandbestrijding van buiten naar binnen.

Uit dit onderzoek kwam naar voren dat de omstandigheden binnen verbeteren.

De brand zal door een buitenaanval niet uitbreiden naar aanliggende ruimten. Het betekent niet dat er geen uitstroom van hete rookgassen en stoom kan zijn in de aanliggende ruimte. Deze inzettechniek kan worden toegepast bij een uitslaande volledig ontwikkelde brand. Het is niet de bedoeling dat de brandweer een raam inslaat bij een ondergeventileerde brand en vervolgens verwacht dat de omstandigheden verbeteren. Ter illustratie is het

T (°C)

Begin fase

Ontwikkelings fase

effect van de buitenaanval aangeduid in groen (zie grafiek). Na de buitenaanval zal de brand terugtrekken om uiteindelijk opnieuw naar flashover te evolueren. De tijd tussen knock-down en tweede flashover kan gebruikt worden om binnen te dringen en de brand definitief onder controle te brengen.

Project offensieve buiteninzet In Nederland voert de Brandweer­ academie samen met het brandweerveld een aantal testen en onderzoeken uit naar de offensieve buiteninzet. Dit onderzoek vindt plaats in het kader van de ontwikkeling van de brandweerdoctrine.

Voor deze inzettactiek zijn verschillende technieken denkbaar en deze technieken worden nu beproefd op hun toepas­ baarheid. De resultaten van de onder­ zoeken worden begin 2016 verwacht.

Wat zijn jouw ervaringen van een of­fensieve buiteninzet? Wij horen het graag!

Als je wilt reageren kun je mailen naar: r.tonis@brandweertwente.nl.

Volontwikkelde fase

Dode fase

1000° 800°

FLAS

HOV

ER

FLAS

HOV

ER

Foto: Jack Huygens

600° 400° 200° Extra veiligheid

Bron: Bart Noyens & Karel Lambert, artikel 21 CFBT-BE

Tijd

9

INCIDENTEN

Compagnie-inzet bij Van der Wurp Enschede

De rol van de ROvD: van sparringspartner voor de OvD naar compagniecommandant

10

VERZAMELSTUK

INCIDENTEN

Bevelvoerder Bart Tiecke en ROvD Gerrit Kromhof werden ingezet bij de zeer grote brand bij Van der Wurp in ­Enschede. Zij hebben hier­ onder hun ervaring geschetst naar ­aanleiding van deze inzet.

Foto: Leon Bruggink, Foto Team Twente

Overval?!

“Bij aankomst op de Marssteden kolkte dikke zwarte rook achter uit het pand. De manschappen gingen op verkenning en ik werd aangesproken door omstanders die meldden dat er een slachtoffer was”, vertelt Bart. “De man was bij kennis en bleek te zijn overvallen terwijl hij in het pand aan het werk was. Hij gaf aan alleen te zijn en hij vertelde dat er niemand meer in het pand aanwezig was.” Vanwege de mogelijke aanwezigheid van vuurwerk was extra voorzichtigheid geboden. Na de verkenning bleek dat de bunker leeg was en het pand volledig onder rook stond; er was geen eer meer te behalen. “Vanwege de omvang van het pand en de korte afstand tot de naastgelegen panden heb ik opgeschaald naar grote brand”, besluit Bart.

Overslag voorkomen Samen met de OvD is een Plan van Aanpak gemaakt. Het pand werd van alle kanten ingesloten en het wachten was op de brand die zich aan de voorkant uit het pand moest persen. Er werd

opgeschaald naar zeer grote brand, waarbij Gerrit Kromhof als ROvD/compagnie-commandant werd ingezet. De ROvD is bij een zeer grote brand een sparringspartner van de OvD. “Bij aankomst heb ik contact gezocht met OvD Joop Wessels.

extra peloton had te maken met de factor tijd/tempo. Als de brand zich uitbreidt en je moet dan nog een peloton laten komen, dan loop je achter de feiten aan.

De opkomst van eenheden die het peloton compleet maakten duurde een kleine veertig minuten. Achteraf bleek de inzet

"We waren niet 100% zeker dat we brandoverslag konden voorkomen" Hij gaf aan wat en hoe hij had ingezet. Tevens gaf hij aan wat de knelpunten waren. Hij had op dat moment ook opgeschaald naar GRIP 1. Dit betekent voor de ROvD een verandering in zijn rol. Hij gaat van sparringspartner naar leidinggevende over de brandweerinzet en neemt plaats in het CoPI”, vertelt Gerrit.

De uitbreidingsmogelijkheden en bereikbaarheid van de brand was lastig. Het gebouw had rondom belendingen met onderlinge afstand tussen de gebouwen van ongeveer vier à vijf meter.

“In ons overleg waren we er niet van overtuigd of deze afstand voldoende was om eventuele branduitbreiding door hittestraling en brandoverslag te voorkomen.

Eén van de omliggende panden was de oude opslaghal en lag vol met autobanden. Gezien de twijfel werd opgeschaald met een extra peloton. Op dat moment werd ik ook compagnie-commandant, waarbij leiding werd gegeven aan twee pelotonscommandanten”, aldus Gerrit.

Compagnie-inzet “Het laten alarmeren van een

van het extra peloton niet nodig te zijn om uitbreiding te voorkomen.

Zij zijn ingezet voor de hand- en spandiensten en controle van benedenwinds liggende panden.

Tevens hebben zij andere ploegen afgelost”, vertelt Gerrit.

Inpakken De tankautospuit van Boekelo kon rond 01.00 uur inpakken. “Onze taak werd overgenomen door één van de tankautospuiten van het extra peloton dat inmiddels ter plaatse was”, besluit Bart.

“Uiteindelijk waren we moe, maar voldaan om 01.30 uur weer terug op de kazerne. Een brand die ons nog langs zal bijblijven…”

Bart Tiecke, bevelvoerder Boekelo Gerrit Kromhof, ROvD

Foto: Dennis Bakker, 112 Twente

“Sinds kort ben ik bevelvoerder in Boekelo en dinsdagavond 12 mei ging mijn pieper voor mijn tweede uitruk als bevelvoerder", vertelt Bart. "Een automatische melding bij Van der Wurp groot­handel op de Marssteden. We kregen nader bericht dat de melding via de alarmcentrale (AC) van Apeldoorn was binnen­gekomen.

Het begon dus al anders dan anders. Onderweg kwamen meerdere meldingen binnen dat er daadwerkelijk rook uit het pand kwam en werd de melding omgezet naar industriebrand.”

11

BRANDVEILIGHEID

Theatervoorstelling: Verklein de kans op brand!

Oktober staat weer in het teken van de Nationale Brandpreventieweken. Net als voorgaand jaar staan de thuiswonende ouderen (65+) centraal. De campagne van dit jaar is ‘Ik verklein de kans op brand’.

We trappen op 1 oktober af met een ontruimingsoefening bij een seniorencomplex in Almelo. De dienstdoende ploeg zal daar een inzetoefening doen, waarbij repressie meer bekend wordt met dit soort objecten en bewoners en daarnaast de bewustwording bij de bewoners zelf wordt vergroot. Daarnaast organiseren we in samenwerking met Theaterzaken drie theatervoorstellingen.

In de ochtend van 16, 29 en 30 oktober gaan we op een humorvolle manier het gesprek met ouderen aan over brandveiligheid aan de hand van grappige sketches en filmpjes. De toegang voor deze voorstellingen is gratis. Ouderen kun­nen

zich aan­melden via de onze website: www.brandweertwente.nl/theatervoorstelling. Per voorstelling zijn er 200 kaarten beschikbaar en geldt vol = vol. Mocht

er nog plaats zijn bij de voorstellingen, dan is het mogelijk om bijvoorbeeld je ouders uit te nodigen. Houd Vnet dus in de gaten.r

BRANDWEER TWENTE ORGANISEERT:

‘BRANDENDE ZAKEN’ Info en vermaak over brandpreventie To eg an g: vanaf 65 j aar T ijd : 0 9 .30 - 12.30 uur Du u r voorstel l i ng:1,5 uur GR ATIS TO EG AN G , VO L = VO L

in samenwerking met:

Aanmelden kan vanaf 16 september via brandweertwente.nl/theatervoorstelling 16 oktober Kulturhus Denekamp 29 oktober Kulturhus Holten 30 oktober Kulturhus Borne

EHBO-tas Op de tankautospuiten van de kazernes in Enschede zijn de EHBO-tassen al enkele jaren in gebruik. In het kader van de harmonisatie van voertuig inventarissen is voor Nijverdal, Weerselo en Tubbergen een pilot gestart.

Jeroen Meijer legt uit: “Wij hebben sinds kort de EHBO-tas op de tankautospuit gekregen. Wij werken mee aan deze pilot om zo ervaringen op te doen. Voor onze kazerne is deze tas een vervanging van de huidige losse EHBO-koffer en AED. Naast de gebruikelijke materialen heeft deze

12

VERZAMELSTUK

tas ook isolatiedekens, een burnshield set en een geïntegreerde zuurstofset.

Onze eerste indruk is positief. Het is een zeer makkelijke tas waar alles in zit en die je snel uit de auto grijpt. Je heb alles

in één keer lopen bij je. Na wat passen en meten hebben we als Technische Commissie een geschikte plek op de tankautospuit gevonden, maar hiervoor moesten we dan wel twee vakken anders inrichten. Hoewel de evaluatie nog even op zich laat wachten, verwachten wij veel gemak te kunnen hebben van deze tas, zodat wij op een snelle en efficiënte manier de eerste hulp aan slachtoffers kunnen verlenen.”

Jeroen Meijer Lid Technische Commissie Kazerne Nijverdal

INCIDENTEN

Eerste dienst als centralist, direct zeer grote brand Aan de Steenbakkersweg in Borne breekt op 27 mei in de ochtend brand uit in een loods. Bij aankomst van de eerste eenheden is de brand al uitslaand, waarna vrijwel direct opgeschaald wordt naar zeer grote brand.

Mijn eerste keer als centralist “Sinds 2010 ben ik actief als vrijwillig brandweerman bij de kazerne in Goor.

Na twee jaar als centralist bij de meldkamer brandweer in AmsterdamAmstelland gewerkt te hebben, heb ik in mei dit jaar de overstap gemaakt naar de meldkamer brandweer in Twente”, vertelt Kevin Schluter.

“Op 27 mei, de laatste dienst van mijn inwerktraject, rinkelt rond 21.00 uur de 112-lijn. Om de 112-lijn op te nemen was voor mij best spannend, hoewel ik het al wel vaker had gedaan. Vanuit mijn vorige functie was ik gewend dat er een aparte intake- en uitgiftecentralist is, maar op de meldkamer in Twente wordt dit door dezelfde persoon gedaan. Dit houdt in dat je de melder vragen stelt over de aard van het incident en de eenheden moet alarmeren. En dit leer je alleen in de praktijk!”, zo geeft Kevin aan.

“Een vrouw aan de telefoon weet mij te vertellen dat ze heel veel zwarte rook ziet opstijgen. Een exacte locatie weet ze niet, maar ze vermoedt bij het bedrijfsverzamelgebouw. Terwijl ik met de melder aan het bellen ben, komen er meer 112-tjes binnen. Deze worden door mijn collega’s aangenomen. Op basis van de informatie van de melder en luchtfoto’s in het meldkamersysteem maak ik een melding Brand/Industrie -

Steenbakkersweg Borne aan. Vanaf dat moment gaat het snel. De eerste TS ter plaatse meldt: middelbrand en bevestigt dat het gaat om het bedrijf Heemex en een hal van 1.100 m2. De OvD schaalt later op naar grote brand, zeer grote brand en GRIP 1. Als centralist krijg je het dan behoorlijk druk, je moet diverse instanties informeren, alarmeren, er moet een groot watertransport en WVD naar het incident en de rest­ dekking in de regio moet worden gewaarborgd. In de meldkamer komen extra functionarissen die informatie willen over het incident, de politie komt met vragen, omwonenden bellen met vragen én het reguliere werk gaat gewoon door! Voor mij was dit de beste leerschool! In de praktijk moet je het leren, gelukkig kon ik terugvallen op mijn collega’s als ik een vraag had of ergens tegen aan liep. Al met al een leerzame periode!"

Kevin Schluter

Foto: Emiel Houben

De brand woedt in een loods waarin diverse materialen, waaronder pallets en een vrachtauto, zijn opgeslagen. Door een massale inzet van de brandweer is voorkomen dat de brand is overgeslagen naar een leegstaande naastgelegen loods. Ook is bij de brand asbest vrij­ gekomen. Mede daardoor is besloten om GRIP 1 af te kondigen. Meetploegen hebben metingen verricht en onderzoek gedaan naar het verspreidingsgebied van het asbest. Er was geen sprake van gevaar voor de bevolking. De totale inzet heeft een groot deel van de dag in beslag genomen.

13

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

Lachende gezichten op de chauffeursdag Vele lachende gezichten op 20 juni op de Twente Safety Campus. De eerste chauffeursdag van Brandweer Twente. Op deze dag ging het om bewustwording van eigen rijgedrag in het verkeer. Bijna veertig collega’s legden acht proeven af om hun rijvaardigheid te trainen en te toetsen.

Aan de proef 'de snelheidsweter' (Prio 1 rijden volgens de brancherichtlijnen) was een prijs verbonden. Tonnis Goosen legde de proef als beste af en ging met de wisselbeker 'brandweerchauffeur van de dag' naar huis. De chauffeursdag was een combinatie van leuk en leerzaam en is goed ontvangen. We kijken terug op een geslaagde dag! We krijgen al veel vragen of er een vervolg komt… en

14

VERZAMELSTUK

dat komt er. In 2016 komt opnieuw een chauffeursdag(en)!

Gerard Nijhuis (kazerne Glanerburg): ­Geweldige dag! De mogelijkheid om eens een keer wat te proberen! Tevens goed voor de saamhorigheid. Voor herhaling vatbaar!

Ronny Kleine Wiecherink (kazerne

Haaksbergen): Ik vond de Ginaf het meest spectaculair. Het meest leerzaam vond ik de proef met Rijkswaterstaat. Het was goed dat we ervaringen konden uit­wisselen over incidentmanagement.

Erik van der Berg (kazerne Enschede): Mooie dag! De proeven waren een mix van leuk en nuttig.

KAZERNE UITGELICHT

Kazerne uitgelicht: Enschede Noord Vier vragen aan kazernecoördinator Herman Nijlant 1. Hoeveel uitrukken hebben jullie op jaarbasis en welk incident is je het meest bijgebleven?

In 2014 zijn we rond de 700 keer uitgerukt vanaf kazerne Enschede Noord. Ik kan zo niet één inzet opnoemen die me het meest is bijgebleven. Wat ik wel een bijzonder incident vond, was een melding van een boom over de weg. Normaal gesproken is dit een simpele klus, echter was dit anders. Een boom in de buurt van een woning van onze oud-collega Gea Heerink was door de bliksem getroffen. Daar loop je dan midden in de nacht, al klimmend over boomresten richting de woning om te kijken of hulp noodzakelijk is. De boom heeft op een haar na de woning gemist. Natuurlijk hebben we Gea nog even geholpen de stroomvoorziening op gang te brengen.

Ook hebben we de koeien en kalveren

naar een andere wei gedreven vanwege een kapot hek.

2. Als je iets aan de kazerne mocht veranderen, wat zou dat dan zijn en waarom?

Deze kazerne is 14 februari 2013 opgeleverd en in gebruik genomen. Zaken veranderen is dus niet aan de orde. Wel zou ik het openbare grasveld aan de zijkant van het gebouw beter willen benutten.

3. Hoeveel vrijwilligers/beroepsmensen kent je kazerne en welk soort voertuigen staan er bij jullie?

Enschede Noord is 24 uur per dag bezet door beroepspersoneel, bestaande uit zes personen. Er wordt in de dagsituatie veelal geoefend op de kazerne of op locatie. Op dit moment staat er één TS en één ladderauto. Ook staat er de WTS1000 en de WTS2500.

4. Wat maakt de kazerne bijzonder/ uniek?

Tijdens de planvorming en in aanloop naar de bouw was er een grote weerstand tegen de brandweerkazerne. Wij zijn in gesprek gegaan met de omwonenden en hebben uitgelegd hoe wij werken/uitrukken. De beeldvorming van hen is nu positief en omdat we intensief met de omwonenden hebben samen gewerkt is de verstandhouding goed.

Enschede Noord is uniek in zijn uitstraling en staat midden in een woonwijk.

Alleen de voertuigen hebben een rode kleur, voor de rest is het gebouw in natuurtinten gebouwd. De buitenmuren zijn van Clickbrick. Dit is een methode van bouwen waar geen specie wordt gebruikt, maar zijn de stenen middels metalen plaatjes aan elkaar bevestigt (Lego). Het interieur van het gebouw is ook in deze stijl doorgezet.

15

THEMA JAARPLAN

Vernieuwen en verbeteren, leren door te doen Brandweer Twente wil een lerende organisatie zijn. Daarbij is ons ‘lerend vermogen’ essentieel. Lerend vermogen betekent simpelweg dat we in staat zijn te leren van onze ervaringen en dat we datgene wat we geleerd hebben meteen kunnen toepassen in nieuwe situaties.

Hoe maken wij de vertaal­slag van deze informatie, naar kennis die we morgen al kunnen gebruiken?

16

VERZAMELSTUK

THEMA JAARPLAN

De kunst bij lerend vermogen is om het simpel en dicht bij onszelf te houden. In Twente is ons motto 'Leren door te doen'. Daarmee kunnen kleine voorbeelden als een olievlek werken voor de hele organisatie, maar ook inspirerend zijn voor andere kolommen en Veiligheidsregio’s. Kennis vormt een belangrijke basis voor een lerende organisatie. Niet alleen bestaande kennis maar ook nieuwe kennis uit praktijkonderzoek, door van elkaar te leren en te innoveren. Het is van belang dat deze (nieuwe) kennis vrij toegankelijk is voor iedereen. Nu zou je verwachten dat aan kennis geen gebrek is. Over ons vak zijn immers veel YouTube filmpjes, onderzoeksrapporten en ander (beeld)materiaal beschikbaar.

Ondertussen bezoeken we congressen, lezen vakbladen en verdiepen ons in ons vak. En nog veel belangrijker: we doen ervaringen op. Echter, een vertaling naar de praktijk van alledag en delen van deze informatie met onze collega’s ontbreekt vaak. De vraag is dan ook: “Hoe maken wij in Twente de vertaalslag van deze informatie, naar kennis die we morgen al kunnen gebruiken?”

Het gaat goed… maar het kan beter!

In de eerste peiling van het VRTpanel hebben 88 collega’s hun mening gegeven over kennisdeling en leren van elkaar. Uit deze peiling blijkt dat we vooral nieuwsgierig zijn naar de dilemma’s die collega’s zijn tegengekomen bij incidenten en wat hun keuzemomenten en overwegingen waren. Daarnaast is er interesse in de verhalen van collega’s uit andere kolommen, want 'iedere functie ziet een deel van het incident'. Deze leermomenten en inzichten worden meegenomen in de voorbereidingsactiviteiten van nieuwe leertafels en andere leervormen binnen Brandweer Twente. Het is goed om te zien dat volgens de peiling de meeste collega’s hun kennis en ervaringen delen, hetzij aan de koffietafel met directe collega’s, tijdens het structurele overleg op de kazerne of bij de nabespreking van een relevatie oefening. Maar, ook

al weten we met wie we onze kennis/ ervaringen kunnen delen, zien we het nut er van in en lijkt het niet moeilijk een geschikt moment te vinden, toch delen we onze kennis in de realiteit maar met een beperkte groep collega’s. En dat terwijl dit heel eenvoudig kan. Een simpele oplossing is het delen van jouw kennis via de Kennisbak op alle kazernes, via de tijdslijn van het Kenniscentrum of de tijdslijn van de Kenniskring leren van incidenten op Vnet. En ook het delen van incidentverslagen via Verzamelstuk is natuurlijk een mooie manier! Uit de peiling blijkt tot slot dat de meeste collega’s ook kansen zien voor verbetering als het gaat om kennis delen. Repressieve collega’s zoeken dit vooral in een vaste plek in de digitale werkomgeving en een vast aanspreekpunt binnen het Kenniscentrum. Medewerkers zonder repressieve aanstelling hechten juist waarde aan vaste momenten waar het delen van ervaringen op de agenda staat. Verder kwam uit de peiling ook naar voren dat er een wens is om meer aan storytelling te doen (bijv. in blogs of vlogs) en behoefte aan een app voor je smartphone of tablet waar je zelf je informatie makkelijk kan delen. Op dit moment wordt achter de schermen hard gewerkt aan de Vnet app en aan het creëren van een online community voor brandweermensen, waar storytelling

centraal staat. Goede ontwikkelingen die aansluiten bij de behoeften van onze medewerkers.

Kenniscentrum: brandpunt voor kennis en innovatie Of het nu gaat om een manschap, bevelvoerder of Officier van Dienst, een centralist of persvoorlichter, vrijwilliger of beroeps, medewerker, adviseur of specialist, ieders kennis en ervaringen dragen bij aan het lerend vermogen van Brandweer Twente en brengt ons dichterbij de realisatie van een lerende organisatie. Dus, heb jij een ervaring die je graag wilt delen, een vraag of innovatief idee? Neem contact op met je collega van het Kenniscentrum via kenniscentrum@brandweertwente.nl.

Zij helpen je graag en geven — samen met jou — vorm aan 'leren door te doen', waarbij jouw verhaal centraal staat.

Ymko Attema, Ashwin Ekkel, Mélisande Boernama, Diane Nijeboer, Jack Beuting

Zo doen lerende organisaties het…

… en zo doen we dat in Twente!

Op een systematische manier problemen oplossen.

De manier waarop de collega’s van onze Servicedesk elke vraag succesvol oplossen en jou op de hoogte houden van de status.

Experimenteren, fouten maken en hiervan leren.

Op de Twentse Safety Campus experimenteren we met verschillende trainingsmethodes en brandbestrijdingsmethodieken en bespreken we inzetten na om met elkaar te kijken wat we ervan kunnen leren.

Leren van ervaringen en uitgevoerde projecten.

Innovatie en aanbesteding gaan steeds vaker hand in hand, samen zoeken we naar een manier om slim samen te werken en elkaars kwaliteiten op het juiste moment in te zetten.

Leren van de ervaringen en de ‘best practices’ van anderen.

Netwerken met collega’s uit andere Veiligheids­ regio’s en andere kolommen. Hoe doen zij het, bijv. bij opleiden en oefenen? En wat kunnen wij daarvan leren (en andersom)?

Kennis snel en efficiënt door de organisatie verspreiden.

Een Kenniscentrum dat fungeert als kennismakelaar, waarbij steeds de vraag is: Wie moet waarvan weten? En wat vinden onze inhouds­experts hiervan? Hoe faciliteren en communi­­ceren we dat slim, bijv. via de Kennisbak en de tijdlijn of Vakbekwaamheid?

17

INCIDENTEN

Wat is de FIR? De FIR staat voor First Impression Report. Binnen de VRT bestaat een multidisciplinaire kenniskring 'leren van incidenten'. Zij houdt zich bezig met het leren van incidenten (binnen en buiten de regio) en oefeningen. Als een GRIP incident heeft plaatsgevonden gaat de hoogst multidisciplinaire leidinggevende (de HOvD of de CvD) de eerstvolgende maandagochtend om 9.00 uur naar de Nijverheidsstraat in Enschede.

"First Impression Report, waar hebben we gemak en waar last van?"

Hoe gaat dat in zijn werk?

In de eerste uitgave van Verzamelstuk dit jaar hebben we twee GRIP-incidenten behandeld.

Eén daarvan was het ongeval op de A1 (GRIP 1). Dat betekent dat de HOvD (Leider CoPI) de hoogste multidisciplinaire leidinggevende ter plaatse was. Vanaf een GRIP 2 is dat de CvD (Operationeel Leider).

Met de CoPI bezetting wordt op het moment van incident of op een ander moment voor die maandag, het incident nabesproken.

Het FIR-formulier bestaat eigenlijk uit twee kolommen: Waar had het team gemak van en waar had het team last van om het incident te bestrijden? Daar voegen zij aan toe welke leerthema’s en afspraken zij als team voorstellen. Met dit formulier gaat de HOvD het gesprek aan met de kenniskring.

Uit het gesprek volgen vastgestelde leerthema’s en actiepunten,

18

VERZAMELSTUK

die de kenniskring verwerkt in een factsheet.

GRIP 1 op de A1?

Laten we er twee bij pakken: 1. Verantwoordelijkheden en ­ taken t.a.v. communicatie & verkeersbeeld De politievoorlichter kon niet ter plaatse komen. Eén van de vragen was waarom ze niet beschikbaar waren en wie de politie dan vervangt. Bij ongevallen is namelijk de voorlichting een proces van de politie. In de kenniskring zit iemand van de kolom communicatie en die gaat aan de slag om antwoord te geven op deze vragen. Ook was een vraag wie nu verantwoordelijk is voor het monitoren van het verkeersbeeld. Dat was in het CoPI onduidelijk. Na onderzoek blijkt dit te liggen bij de wegbeheerder. De HOvD’s en de OvD’s worden hiervan in kennis gesteld.

2. Veilig en onveilig gebied In het CoPI waren duidelijke afspraken gemaakt over veilig en onveilig gebied. Deze veiligheidszone bleek moeilijk te handhaven. Er wordt nu onderzocht door de werkgroep multi vakbekwaamheid en een afgevaardigde van de gemeentelijke kolom, om te kijken of er voorbereide en vastgestelde verkeersomleidingsroutes binnen de betrokken gemeente(n) zijn en of deze zijn gebruikt. Dat wordt dan onder de aandacht gebracht tijdens het AOV-overleg en de multi OvD dagen.

Hopelijk hebben jullie een beetje beeld gekregen wat er gebeurt na een GRIP-incident ten aanzien van het leren van incidenten op CoPI niveau. De leerthema’s die zijn vastgesteld door de kenniskring kan je terugvinden op de tijdlijn op Vnet onder Operationeel -> Multidisciplinair -> Leren van incidenten.

TWENTE SAFETY CAMPUS

Denken, Doen en Beleven op de Twente Safety Campus Als medewerker van Brandweer Twente kom je er vast regelmatig: de oude vliegbasis Twenthe. We oefenen daar op Troned, we testen nieuwe producten in het Safety Field lab en kinderen bezoeken de Risk Factory. Deze drie merken vormen samen de Twente Safety Campus (TSC).

Als TSC zijn we in Nederland uniek. Want waar vind je de ruimte en de kennis om samen met partners te innoveren op het gebied van veiligheid? En waar vind je de mogelijk­heid om realistische scenario’s te beoefenen die gericht zijn op brandweer, politie, defensie en GHOR? De Twente Safety Campus is gebouwd vanuit het veiligheidsconcept Denken, Doen en Beleven en bestaat uit verschillende onderdelen: Safety Field Lab, Troned en Risk Factory Twente.

Denken: Safety Field Lab Ons Safety Field Lab is voornamelijk een proeftuin waarin praktijkonderzoek en diverse soorten testen verricht worden.

Een voorbeeld hiervan is het testen van brandwerendheid van isolatiemateriaal onder realistische omstandigheden.

Maar ook het testen van onze RedSuit en het doen van forensisch onderzoek door de politie. In het Safety Field Lab werken we samen met bedrijven waarbij het doel is om producten en programma’s te genereren voor de veiligheidsbranche.

Maar ook voor burgers en bedrijfsleven.

Doen: Troned Troned is het multidisciplinaire trainings­ centrum voor de hulpdiensten. Naast ons trainen daar andere brandweerregio’s, politiekorpsen, geneeskundige eenheden en bijvoorbeeld defensiepersoneel. We onderscheiden ons met een aantal unieke trainingsprogramma’s: de brainboxen.

Troned beschikt ook over een volledig toegerust medisch centrum: Safetycare Center (voormalig geneeskundig trainings­centrum Zuidkamp). Dit oefen­centrum is speciaal opgezet voor het beoefenen van mono- en multi­ disciplinaire scenario’s gericht op de geneeskundige kolom.

Beleven: Risk Factory Twente Mede door het winnen van de Jan van der Heydenprijs in 2014 heeft de Risk Factory al naam gemaakt in heel Nederland. De Risk Factory is een veiligheidseducatiecentrum waar basisschoolleerlingen en groepen met een verhoogd risico veiligheidsbewust worden gemaakt. De bezoekers beleven verschillende realistische scenario’s

op het gebied van (on)veiligheid. In de afgelopen twee jaar bezochten al ruim 1.500 basisschoolleerlingen de Risk Factory.

Doorontwikkeling Twente Safety Campus In de komende maanden gaat er veel gebeuren op de Twente Safety Campus.

Zo ontvangen we de 2.000ste leerling in de Risk Factory, krijgen we een nieuw high tech brandonderzoekshuis, bouwen we nieuwe oefenobjecten en moeten we aan de slag met een nieuwe gebiedsindeling. We zijn van plan om in het najaar een soort belevings(mid)dag te organiseren waar je meer informatie over de Twente Safety Campus kan krijgen en over de toekomstige ontwikkelingen.

19

Foto: René

KAZERNENIEUWS

Rugby voor beginners Rugby, de mooiste sport ter wereld! Waarom? Tactiek, teamgeest, snelheid, kracht, incasseringsvermogen, goed voorbereid zijn zowel geestelijk als lichamelijk, pijn willen lijden voor een overwinning, kameraadschap, respect voor de tegenstander en voor elkaar door het vuur willen gaan…

"We waren kansloos, maar we zijn strijdend ten onder gegaan"

Ook het feit dat voor ieder postuur in het veld wel een plek is te vinden, is uniek. Of je nou als voorwaartse speelt (de werkers van het team, de onwiezen. Voor deze posities moet je toch een heel klein beetje gek zijn… Wie vindt het nou leuk om 2x 40 minuten te slopen en gesloopt te worden?!). Of je als back speelt (de snelle, pretty boys van het team met hun techniek en mooie acties), het maakt niets uit.

Je speelt als team en dat maakt deze sport zo uniek!

Lijkt me leuk, maar ik ken de regels niet…

De bovengenoemde eigenschappen die nodig zijn bij rugby, passen ook bij ons als brandweermannen.

Als liefhebber dacht ik: “Waarom niet eens proberen om een team binnen de brandweer op te stellen.

Er loopt potentieel genoeg!” Zo volgde een uitnodiging op Vnet en kreeg ik veel reacties, voornamelijk: “Lijkt me leuk, maar ik ken de regels niet…” Daarom werd voor de 27 belangstellenden een theorieavond gepland waarbij we twee trainers bereid hebben gevonden ons de beginselen van

20

VERZAMELSTUK

het rugbyspel bij te brengen. Zo hebben wij ons vervolgens in zes praktijksessies voorbereid op de Warriorscup in Amsterdam eind mei. Daar stonden we dan op het veld. De eerste wedstrijd was een makkie. We speelden tegen de regerend kampioen op het hoofdveld met volle tribunes. We waren kansloos, maar de toon was gezet.

We hebben ons 100% ingezet en zijn strijdend ten onder gegaan.

Door dit verlies kwamen we in de verliezers poule terecht, waarin wij vijf wedstrijden hebben gespeeld, en er zelfs twee wisten te winnen!

Genoeg stof om op door te borduren Voor de allereerste keer mee doen met een beginnend team op zo’n sterk bezet toernooi, is echt een prestatie! Ik wil dan ook iedereen

een zeer groot compliment geven voor de inzet en de zeer sportieve sfeer! We hebben genoeg stof om op door te borduren. Hopelijk kunnen we komend jaar nog wat meer tegenstand bieden. Op naar volgend jaar! Een speciaal bedankje voor Roy Kamphuis, mede liefhebber en enthousiasteling voor het rugbyspel: zonder de kennis en contacten binnen het rugby waren we niet zo ver gekomen!

Mocht je na het lezen van dit stuk denken: “Ik wil ook wel eens een training proberen…” Dat kan! We nodigen je van harte uit. Meer informatie of aanmelden kan via s.bornebroek@brandweer­ twente.nl.

Met ovale groet, Stephan Bornebroek

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

Train de trainer

want de trainer moet ook getraind worden Op 10 april gonsde Troned van de bedrijvigheid: Train de trainer! Voor de vakgroepen Brandbestrijding, Technische Hulpverlening en OGS werden voorbereidingen getroffen voor het nieuwe oefenseizoen. We namen een kijkje bij de vakgroep OGS om eens te zien wat een dergelijke dag nu inhoudt.

Erwin van Coeverden legt uit hoe allereerst het oefenseizoen tot stand komt: “Vanuit het vorige oefenseizoen hebben we diverse items opgehaald uit evaluaties. Deze items zijn in een document verzameld en dit is voorgelegd aan repressie. In september vorig jaar heeft repressie een aantal keuzes gemaakt op het gebied van OGS: • OGS bestendigen (wat er reeds geleerd en gedaan is).

• OGS peloton: Niet het gehele peloton gezamenlijk laten oefenen, Hengelo en Enschede organiseren zelf de elementaire vaardigheden op dit onderdeel.

• In de nieuwe cyclus de volgende onderwerpen aandacht geven: • Verkennen en herkennen • Ontsmettingen (nat, droog) • Asbest • Mestgassen • Schuim Deze items zijn door de kerngroep uitgewerkt tot oefeningen met als doelgroep manschappen.”

Van OGS naar IBGS Om hierbij direct goed aan te sluiten op nieuwe ontwikkelingen op OGS-gebied is al rekening gehouden met de resultaten

uit een landelijke werkgroep, waar ook Luc Kamphuis deel van uit maakt. Luc legt uit: “Als eerste gaat de naam veranderen.

De naam zal straks Incident Bestrijding Gevaarlijke Stoffen (IBGS) zijn. Daarnaast gaat de visie veranderen. De brandweer gaat meer inzetten op redding en effect­ bestrijding. Dat moet simpel en veilig.

Hierin wordt schuim bijvoorbeeld een belangrijk onderdeel, vandaar de uitbreiding van het aantal schuimblusvoertuigen in Nederland. Het afdekken van plassen met schuim zal dus een standaard werkwijze worden. Hierna is de situatie in veel gevallen stabiel en zijn effecten veelal bestreden. Het opruimen bij het incident is geen taak van de brandweer.” Kortom, schuim gaat ook bij IBGS een belangrijke rol spelen. Om de instructeurs van de kerngroep OGS hiervoor op één lijn te brengen, werd door Peter de Roos van het bedrijf H2K een hele dag ingegaan op schuim.

praktijk. Alle instructeurs konden aan de hand van diverse proeven zien wat schuim doet en wat je er wel of niet mee moet doen. Hiervoor waren minischuiminstallaties gemaakt waarvan ook Brandweer Twente twee sets heeft aangeschaft. Naast deze dag zijn hiervoor ook dagen gepland voor de overige thema’s (hiervoor genoemd).

Met de geboden informatie en de praktische tools gaan de instructeurs het komende seizoen op pad om deze kennis binnen de regio te over te dragen. Goed voorbereid dankzij ‘Train de trainer’.

Schuim In de ochtend werd de theorie van schuim behandeld, van de diverse soorten schuim tot de manier van opbrengen en de speciale toepassingen. Het middaggedeelte was ingeruimd voor de

21

INCIDENTEN

Handcrew Overijssel ingezet in Chaam In de namiddag van zondag 17 mei breekt een bos- en heidebrand uit in het Prinsenbosch in Chaam (provincie Noord-Brabant). Het vuur ontstaat in het open veld (heide) en slaat over naar het bos.

22

VERZAMELSTUK

INCIDENTEN

De collega’s van brandweer Midden- en West-Brabant hebben later die zondag het vuur onder controle, maar de nabluswerkzaamheden zijn zwaarder en duren langer dan ze hadden voorzien. Het vuur zit, als gevolg van het relatief droge voorjaar, dieper onder de grond waardoor er nog veel grondvuur is.

Op dinsdagochtend steekt de wind op en laaien op diverse plekken vuurhaarden op. Vervolgens besluit brandweer Midden- en WestBrabant om toch interregionale bijstand van Handcrew Overijssel in te roepen om het grondvuur te lijf te gaan. Bij aankomst in Chaam hebben wij vooruitlopend op de gehele handcrew het gebied verkend en digitaal (GPS) in kaart gebracht. Er zitten inderdaad hardnekkige vuurhaarden onder de grond, die met gebonden stralen (tot dan toe gebruikt) niet kunnen worden afgeblust. Met onze handgereedschappen (Pulaski en McLeod) en de waterrugzakken hebben wij al het grondvuur in zeven uur tijd aangepakt. Zowel de collega’s van brandweer Middenen West-Brabant als van Staatsbosbeheer waren erg tevreden met onze effectieve en efficiënte inzet.

De brandweer hoefde nadien niet terug om na te blussen. Mark Bokdam (ROvD) was tijdens deze inzet pelotonscommandant. We

vroegen hem wat zijn beeld was van de Handcrew Overijssel voordat hij meeging bij deze inzet.

Wat is je beeld van de Handcrew Overijssel?

"Mijn beeld was dat het een gedreven groep mensen is die met relatief 'simpele' middelen een grote slagkracht kunnen leveren bij natuurbranden", vertelt Mark.

“Als ROvD’s hebben we in 2014 uitleg gekregen over de Handcrew Overijssel, met specifiek benoemd wat de slagkracht en aandachtspunten zijn.”

Is dat beeld gewijzigd of aan­ gevuld na deze uitruk?

“Wat mij het meeste is opgevallen, is het feit dat het personeel van de Handcrew Overijssel zeer gemotiveerd is voor het verlenen van bijstand met dit specifieke peloton”, zegt Mark. “Het personeel was vanaf het begin van de inzet totdat we weer terug waren in Twente enthousiast aan het werk! Mijn conclusie: een groep gedreven mensen die bereid is om met z’n allen de schouders eronder te zetten. Het was mooi om te zien hoe de integratie van de drie kazernes (Dedemsvaart, Den Ham en Nijverdal) verliep. Er werd in drietallen gewerkt en de samenstelling van deze groepjes werd willekeurig vanuit de drie kazernes ingevuld.”

Tops

Tips

Logistiek was prima geregeld door Twente en Midden- en West-Brabant.

Bijstand vragende regio had eerder om bijstand kunnen vragen (bijvoorbeeld om 20.00 uur of een dag eerder).

Vooruit rijden door ROvD om inzetopdracht op te halen werkte prima. De ROvD was ongeveer 30 minuten eerder ter plaatse dan het peloton.

Moment van alarmeren versus vooralarm, zodat men zaken kan regelen om mee te gaan.

Snelle inzet nadat men op UGS was.

Veilig gewerkt ­ (bijvoorbeeld continu helmen ­gedragen).

Het team straalde veel rust uit, men is goed op elkaar ingespeeld.

Meldkamer had de zaken goed geregeld (inmeldgroepen, UGS etcetera).

Kleding werkte prima.

Wist je dat?

De de Handcrew leden hun twee adviseurs de bijnamen grote smurf en kabouter hebben meegegeven?

Wat is jou het meeste opgevallen tijdens de uitruk?

“De rust en de gedrevenheid die het peloton uitstraalde”, vindt hij. “Wat me expliciet opviel was de drive om na het warme avondeten op de uitgangsstelling (UGS) de draad weer op te pakken. Men had het eten op en zat bij wijze van spreken alweer in de voertuigen om terug te gaan naar het inzetgebied.”

Wat zou jij vanuit jouw rol en ervaring met de inzet, de collega's in Twente willen meegeven ten aanzien van de Handcrew Overijssel?

“Voor mij als ROvD was het een hele goede ervaring om het peloton eens live te mogen aansturen”, vindt Mark. “Ik wil een oproep doen aan alle OvD’s in Twente: neem vooral kennis van de ­(on)mogelijkheden van het peloton en ga eens kijken bij oefeningen. We hebben na de inzet een After Action Review gehouden op de UGS. Uit deze review zijn de punten in onderstaande tabel naar voren gekomen."

Wil je nog iets kwijt ten aanzien van deze inzet?

“Tenslotte wil ik een compliment maken aan het personeel van de Handcrew Overijssel: mooi om te zien hoe gedreven men te werk gaat en hoe men op elkaar is in­ gespeeld”, besluit Mark.

23

INCIDENTEN

Uitslaande schuurbrand Hengevelde

Bij aankomst van het eerste blusvoertuig blijkt dat de gehele schuur al in brand staat. Er wordt direct begonnen met een blussing, waarbij de prioriteit ligt om overslag naar naastgelegen bebouwing te voorkomen. Het vrijgekomen asbest

is gedeeltelijk op het eigen terrein terechtgekomen en in de openbare ruimte. De brand ging gepaard met flinke rookontwikkeling. Mede gezien de verspreiding van het asbest en de rookontwikkeling heeft de AGS

assistentie gevraagd van een WVD-ploeg.

Deze ploeg heeft metingen verricht en waaruit bleek dat er geen verhoogde concentraties van gevaarlijke stoffen zijn vrijgekomen en dat er geen gevaar is geweest voor de volksgezondheid.

Foto: Roy Kaspers

De kazernes van Goor en Diepenheim worden op zaterdag 23 mei aan het eind van de dag opgeroepen voor een schuurbrand aan de Slotsweg in Hengevelde.

Uit de berichtgeving blijkt dat asbest bij de brand betrokken is. Hierop besluit de Officier van Dienst op te schalen naar GRIP 1. Inmiddels zijn beide TS’en ingezet, waardoor ook een opschaling naar middelbrand is gedaan.

Na 20 jaar een excuus

De humor ligt op straat VOOR U DE BRANDWEER BELT

VERGELIJK

DE PRIJZEN! Twee-Etage-Woning............................ € 513,Een-Etage-Woning.............................. € 273,Garage ..................................................€ 207,-

Garage Met Auto................................. € 243,Kind Opgesloten Op Toilet................. € 49,Kat In Boom........................................ € 32,-

TIJDELIJKE AANBIEDING Groot Brandalarm Voor Uitslaande Brand

€ 499,-

VRAAG NAAR DE SPECIALE PRIJZEN VOOR BRANDENDE WINKELS, ZOMERHUISJES, CARAVANS & KERKEN

LOE'S DISCOUNT BRANDWEER

24

VERZAMELSTUK

INCIDENTEN

Matroos verongelukt in Twentekanaal Het binnenvaartschip ‘De Patty’ vaart op 8 juni rond 17.00 uur van Delden richting Goor.

Op het schip is de matroos op het dek aan het werk. De matroos valt aan stuurboordzijde in het Twentekanaal. De schipper ziet de matroos achter het schip in het water verdwijnen. De schipper gooit nog een reddingsboei toe, legt het schip direct stil en meldt het voorval aan de sluiswachter in Delden die vervolgens de meldkamer belt.

Gouden uur Na aankomst heeft de duikploeg van Almelo contact met de schipper via de marifoon. Op aanwijzing van de schipper gaat de duiker van Almelo als eerste te water. Hengelo gaat duiken op zogenaamde ‘hotspots’ op aanwijzing van collega’s met de hoogwerker. Ons aandachtpunt was de stroming in verband met het openstaan van de sluizen in Delden en Eefde. Daarnaast kwam kort na het ongeval ‘De Patty’ een

ander binnenvaartschip tegen. Dit kan het zoekgebied aanmerkelijk groter maken!

Van redden naar bergen Na het gouden uur gaat de inzettactiek over van redden naar bergen. Het zoeken naar 'hotspots' gaat dan over naar systematisch zoeken. Hierbij is de boot van Almelo met sonar van grote waarde.

Gezocht wordt over de volle breedte en lengte van ongeveer 100 meter van het Twentekanaal; een groot zoekgebied!

Het wordt duidelijk dat de duikinzet lang gaat duren. Om deze reden wordt opgeschaald naar zeer groot waterongeval. Daarom worden de nog beschikbare duikers van Brandweer Twente en een duikploeg uit Deventer opgeroepen.

In het multi-overleg met politie, Rijkswaterstaat (RWS), Ambulancedienst Oost en later Defensie worden verder de volgende onderwerpen besproken: 1. Wat kunnen de politie en RWS en Defensie voor ons betekenen? Zowel de politie als RWS kunnen ons met boten bijstaan.

Foto: Dennis Bakker 112 Twente

De meldkamer alarmeert de waterongevallenvoertuigen van Almelo en Hengelo, de HV-1 en autoladder van Hengelo, de tankautospuit van Goor en de OvD. De tankautospuit van Goor is als eerste ter plaatse en voert een verkenning uit aan de noordkant van het Twentekanaal (Kanaaldijk). Uit de eerste verkenning blijkt dat de inzet vanaf deze kant niet mogelijk is in verband met een dikke rietkraag en omdat de Kanaaldijk niet doorloopt.

Dit betekent omrijden. Belangrijk is om etherdiscipline te hanteren en de eerste tankautospuit een eerste inzetpositie te laten bepalen.

2. Het stellen van een inzettijdslimiet.

Wij geven aan dat wij tot zonsondergang duiken (ongeveer 22.00 uur).

Door de politie en RWS wordt aangegeven dan ’s nachts een vaarverbod in te stellen om de volgende dag verder te gaan zoeken.

3. Inzet ambulance. Deze is standby gebleven.

Met het Landelijk Team Onderwater Zoekingen (LTOZ) wordt contact gezocht om ons te kunnen ondersteunen.

LTOZ bezit een grote sonar waarmee de bodem van het kanaal afgezocht kan worden. Echter de opkomsttijd hiervan bedraagt enkele uren.

Slachtoffer gevonden Vlak voor zonsondergang wordt nog steeds door de duikers en met de boten met sonar naar het slachtoffer gezocht. Rond de klok van 22.00 uur wordt op 75 meter van de aangewezen locatie het slachtoffer gevonden.

Vanaf dat moment mag op last van de politie niets meer met het slachtoffer gedaan worden, dit om onderzoek te verrichten. Door Brandweer Twente en de duikers uit Deventer wordt een gezamenlijke nabespreking bij de verzorgingscontainer gehouden. Na de vele uren die verstreken zijn, is toch de matroos gevonden. We kunnen dan ook met een enigszins rustig gevoel de ongevalsplaats verlaten.

Bartjan Geerling, Officier van Dienst

25

INCIDENTEN

Bovenstaande was het scenario tijdens een gezamelijke oefening op 20 mei 2015 tussen het Rode Kruis, afdeling Almelo, en de duikploegen van Hengelo en Almelo met daarbij ondersteuning van twee tankautospuiten, HW en HV-1 met boot. Het Rode Kruis is met regelmaat preven­tief aanwezig tijdens evenementen en heeft ons verzocht daarom gezamenlijk te oefenen om te kijken hoe de commu­nicatie en

samenwerking met de brand­weer kan verlopen tijdens een dergelijke calamiteit. Uit de evaluatie is gebleken dat boven­genoemde doelstellingen voor beide partijen goed zijn verlopen.

Tijdens deze oefening is ook naar voren ge­komen dat de kennis van de tankauto­ spuit­bemanning over het optreden

Foto: Patrick Weegink

De paniek is groot in de jachthaven in het centrum van Almelo na de windhoos die zojuist voorbij is getrokken. Een schreeuwende moeder probeert haar huilende kinderen uit het water te redden. Een man loopt met een bloedend gezicht verdwaasd op de wal.

In het water spartelen kinderen tussen de omgeslagen bootjes. Omstanders en medewerkers van het Rode Kruis, die in verband met het evenement al preventief in de haven aanwezig waren, schieten te hulp en alarmeren de overige hulpdiensten.

Foto: Patrick Weegink

Drama in haven Almelo door windhoos

tijdens waterongevallen nog de nodige aandacht verdient.

Al met al kunnen we terugkijken op een leuke en vooral leerzame oefening!

Robert Stegeman Oefenleider

­

Afgelopen zomer hebben we te maken gehad met een aantal incidenten in de agrarische sector. Van schuurbranden: een schuur met asbest in Hengevelde, een veeschuur met 2000 biggen in Oud Ootmarsum, in Daarle een schuur met ontzettend veel strobalen die uit elkaar getrokken moesten worden en een brand met een hoge vuurbelasting in Geesteren, tot het redden van varkens uit gierputten.

Waar in het varkensbedrijf van de familie Bos uit Langeveen op 5 april 2014 nog een hevige brand woedde, vindt op deze bijzondere locatie op 23 september de leertafel ‘Repressieve gevaren op de

26

VERZAMELSTUK

Foto: Richard Hofst

In schuur en vlam!

boerderij’ plaats. Ruim 30 enthousiaste collega’s hebben gehoor gegeven aan de oproep mee te denken over repressieve gevaren op de boerderij. Het belooft een bijzondere leertafel te worden waar familie Bos hun verhaal vertelt. En waar we vervolgens onder leiding van Emiel Sanders inzoomen op incidenten in de

agrarische sector in Twente, aan de hand van voor ons beschikbare data. Waarbij we stilstaan bij de vragen: • Welke incidenten hebben we de afgelopen jaren in Twente meegemaakt?

• Hoe kunnen we leren van onze inzetten tijdens deze incidenten?

Omdat op het moment van uitgave de leertafel nog niet heeft plaatsgevonden een uitgebreid verslag van deze leertafel lees je in het volgende Verzamelstuk.

Namens het Kenniscentrum, Folkert van der Ploeg Mélisande Boernama

BEHEER & TECHNIEK

Wat doet de WVD? We hebben allemaal wel eens van de WVD gehoord, de Waarschuwings- en Verkenningdienst. Maar wat doen ze eigenlijk en wanneer worden ze opgeroepen? Tijd voor een nadere kennismaking.

De WVD maak onderdeel uit van de Meetplanorganisatie Twente (MPO) en deze bestaat uit: een meetplanleider (MPL), Adviseur Gevaarlijke Stoffen (AGS), de meetploeg (WVD) en een centralist die ondersteunt. De MPO wordt opgestart op verzoek van de AGS of (H)OvD. De MPL gaat naar de meldkamer en de AGS naar het incident en beslist ook hoeveel meetploegen ingezet worden.

Een meetploeg bestaat uit twee verkenners en een chauffeur. Dit specialisme wordt uitgevoerd door de medewerkers van kazernes van Weerselo, Haaksbergen, Goor, Rijssen en Vriezenveen. Op iedere kazerne zijn circa acht opgeleide mensen, die een vrije instroom kennen. Al deze kazernes beschikken sinds kort over een eigen WVD-voertuig dat is voorzien van nieuwe meetapparatuur met een breder bereik (om ook andere stoffen te kunnen

meten). Een WVD ploeg is oproepbaar voor heel Twente. De eerste meetploeg heeft een opkomsttijd van een kwartier, de andere meetploegen 30 minuten.

Hoe word je verkenner?

Verkenners zijn speciaal opgeleid om deze taak uit te kunnen voeren. Als je Manschap A bent met vijf jaar repressieve ervaring, kun je verkenner worden. De opleiding duurt twaalf weken en bevat de onderdelen uitruk, meting (radioactiviteit, gas, explosie), coördinaten en nazorg.

Wat doen ze?

Bij een incident waar gevaarlijke stoffen vrijkomen (dus ook rook), bepaalt de AGS of de WVD ingezet wordt. Dit kan in het brongebied, dan stuurt de AGS ze aan of in het effectgebied, dan stuurt de MPL ze aan. De WVD zoekt bevestiging of de

‘wolk’ inderdaad zo groot is als door de AGS of MPL is ingeschat. Dit doen ze aan de hand van het verrichten van metingen: visueel of met behulp van meet­appara­ tuur. Zo kunnen ze bijvoorbeeld visueel het gebied waar asbest is verspreid in beeld brengen. Maar ze kijken ook naar de mensen die zich in het gebied bevinden.

Hebben ze klachten zo­als rode ogen of braken. De resultaten van de metingen worden verwerkt door de MPL in het LCMS en deze adviseert over de te nemen maatregelen (binnen blijven, ontruimen, sirenes laten gaan en dergelijke).

Visie 2016 Vanuit het land is een visie gemaakt over de toekomst van onder andere de WVD. Er gaan dus binnenkort dingen veranderen. Hier worden jullie uiteraard over geïnformeerd.

27

VAKBEKWAAMHEID EN KENNIS

Resultaten brandvaardig­­ heids­toetsen Denekamp In Denekamp hebben we de laatste jaren diverse ( jonge) nieuwe leden mogen verwelkomen. Zo ontstond vorig jaar het idee om deel te nemen aan de brandweerwedstrijden, de vaardigheidstoetsen. Met een jonge, onervaren, maar supergedreven ploeg zijn we begonnen met de voorbereiding en werd twee keer per maand geoefend.

Op 11 april deden we voor het eerst met de nieuwe ploeg mee in Goor en behaalden hier de tweede plaats, dus door naar de eerste ronde gewestelijk in Heerenveen. Hier kregen we op 30 mei een inzet

in een kerk. Door hard en slim werken, werd hier een derde plek gehaald. Op 20 juni mochten we meedoen aan de twee ronde gewestelijk in ons eigen Nijverdal.

Ook hier een pittige inzet voor de ploeg.

Waarbij iedereen alles heeft gegeven. Wij hebben daar als ploeg een hele nette inzet gedraaid en kregen de complimenten van de jury over het niveau waarop wij speelden. Helaas… ’s Avonds hoorden we dat wij de vierde plaats hadden behaald en daardoor net niet door waren naar de landelijke finales. Op technisch gebied hadden we de tweede plaats, maar op de factor tijd hebben we punten verloren.

Erg jammer om het einddoel net niet te halen, maar met een onervaren ploeg in het eerste jaar van deelname tot een tweede ronde gewestelijk komen, is een hele prestatie! Dat gevoel van ‘trots’ nemen ze ons niet af en de ervaring die we hebben opgedaan, nemen we zeker mee.

Prachtig om te zien hoe de ploeg zich zo snel heeft ontwikkeld en met hoeveel zelfvertrouwen we nu een inzet ingaan.

Eén ding is zeker, volgend jaar staat deze ploeg er weer!

Ruud Leusenkamp Bevelvoerder HD-wedstrijdploeg

De Twentse Brandweercanon Brandweer Twente heeft een rijke historie, een historie waar we trots op zijn en die we graag willen vastleggen in onze eigen Twentse Brandweercanon.

Welke verhalen en incidenten zou iedereen binnen Brandweer Twente wel moe-

28

VERZAMELSTUK

ten kennen? Wat maakt jouw kazerne of ploeg uniek? Kortom, heb jij een goed verhaal dat je met iedereen wil delen?

Stuur het naar kenniscentrum@ brandweertwente.nl o.v.v.

Brandweercanon.

KAZERNE UITGELICHT

Kazerne uitgelicht: Enter Vier vragen aan kazernecoördinator Dinant Knol 1. Hoeveel uitrukken hebben jullie op jaarbasis en welk incident is je het meest bijgebleven?

Vanuit kazerne Enter rukken we tussen de vijftig en zestig keer uit per jaar, waaronder een aantal keren richting de A1. Het gedeelte van Borne-West tot Holten valt onder ons verzorgingsgebied.

Ten tijde van de intrede van de Methode Kusters in Twente zijn we gealarmeerd voor een ongeval aan de Witmoesdijk.

De melding betrof een ongeval waarbij meerdere personen bekneld in een voertuig zaten. Door de politie en omstanders zijn drie inzittenden uit het voertuig gehaald en deze waren al voor aankomst van de brandweer en ambulance ‘transport gereed’ onderin een droge sloot gezet. Na dit incident is de samenwerking tussen de hulpdiensten enorm verbeterd, ook mede door de Methode Kusters. Ook de brand bij 'TCI Zonwering' in 2003, het huidige Coulisse, blijft ons bij. Bij de uitruk werd door de centralist gevraagd

of hij door moest alarmeren voor 'zeer grote brand', een niet alle­daagse vraag…

2.Als je iets aan de kazerne mocht veranderen, wat zou dat dan zijn en waarom?

Op dit moment zijn we bezig met de herinrichting van de werkplek voor de leerwerkplekbegeleider en de KC’er.

Hiervoor wordt op de verdieping een kantoorruimte ingericht. Verder voldoet onze kazerne aan de faciliteiten die we nodig hebben om ons werk goed te kunnen uitvoeren. Uit de koude RI&E is naar voren gekomen dat de be­strating rondom de kazerne aangepast dient te worden. Dit omdat hier in de winter water blijft staan. Met name in de vorstperiode is dit een onveilige situatie.

3. Hoeveel vrijwilligers/beroepsmensen kent je kazerne en welk soort voertuigen staan er bij jullie?

Onze kazerne telt negentien vrijwilligers. We beschikken over een TS en een

WTS500. De TS is de tweede versie uit de TwenTas-serie. Als uitzondering op de regel zijn de zitplaatsen van de manschappen zodanig ingericht dat ook deze plekken het zicht naar voren hebben, waardoor de communicatie bevelvoerder/manschappen beter is geworden.

4. Wat maakt de kazerne bijzonder/ uniek?

De kazerne is uniek door de vrijwilligers die op allerlei gebieden actief zijn. Op HV gebied neemt een collega dit jaar deel aan de WTC in Portugal en heeft een andere collega meegedaan aan het NK traplopen in de Alphatoren in Enschede. De wisselbeker hiervan staat nu in de kazerne. Ook zijn we in staat om trends in de media te signaleren en daarop in te spelen. Zoals bijvoorbeeld 'planking'. Tijdens een langdurige inzet met lage druk is door Rudy en Patrick de 'RUPA' ontwikkeld. We zijn bekend als dwarsliggers, maar zonder dwarsliggers geen spoor naar de toekomst!

29

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

Een oefenprogramma voor jou!

“Je moet oefenen om je vak te onderhouden en om er beter in te worden.

Daarnaast moet het ook leuk zijn. Dat zijn de basisingrediënten van het nieuwe oefenprogramma. Een oefenprogramma op maat gemaakt voor jou als manschap bij Brandweer Twente”, vertelt Arno Fokker.

Het nieuwe oefenprogramma is een stuk flexibeler

30

VERZAMELSTUK

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

Arno is specialist opleiden en ­oefenen binnen onze organisatie en heeft zich de afgelopen maanden samen met verschillende collega’s bezig gehouden met de opzet van het nieuwe oefenprogramma. De nieuwe cyclus van anderhalf jaar begint eind augustus.

Brand als rode draad door het oefenprogramma “Om te komen tot het nieuwe programma heb ik met verschillende collega’s gesproken.

Oefencoördinatoren, specialisten en bijvoorbeeld KC’s. Ik heb het met ze gehad over het huidige oefenprogramma. Strak en centraal georganiseerd. Hieruit kreeg ik te horen dat de TS op de kazerne niet altijd beschikbaar was voor lokale inzetoefeningen. Terwijl hier wel behoefte aan is. Zo kan ik nog wel enkele punten meer benoemen. De nut en noodzaak van het onderdeel brand is door iedereen onderkend. Het is van belang dat iedereen deze kennis volledig beheerst. We hebben dus de goede en de minder goede punten van het huidige programma opgehaald. Hierdoor hebben we nu een meer flexibel, op maat gemaakt oefenprogramma. Met het onderdeel brand als rode draad."

Noodzaak versus behoefte We maken onderscheid tussen

1,5 jaar Brand

Noodzakelijk

THV Levenreddend handelen WO

twee soorten oefeningen. Aan de ene kant de verplichting om de basis van het brandweervak te beheersen. Dit zijn de nood­ zakelijke oefeningen. Aan de andere kant spreken we van oefeningen naar behoefte.

Simpel­weg omdat ons vak wordt uitgevoerd door mensen, met elk hun eigen wensen en behoeftes Bij noodzakelijke oefeningen kun je denken aan de basisoefeningen brand of THV. Maar ook efeningen voor specialistische functies en lokale risico’s. Deze oefeningen worden centraal georganiseerd door team Opleiden & Oefenen.

De oefeningen naar behoefte worden per kazerne of per persoon georganiseerd. Zijn er bijvoorbeeld onder­delen van het basisprogramma die je beter wilt beheersen? Of wil je een inzet­ oefening doen bij een risicovol object in je verzorgings­gebied?

Het oefen­programma biedt hier de ruimte voor. De TS op de kazerne is hiervoor beschikbaar.

Dagtrainingen op Troned In het oefenprogramma heb je verschillende (realistische) oefenmomenten. De ene keer op je eigen kazerne en de andere keer op Troned. In de matrix hieronder zie je dat in de komende anderhalf jaar drie dagtrainingen op Troned zijn gepland. Hiervoor zijn meerdere dagen beschikbaar

gesteld waarvoor je je kunt inschrijven. De regie hierop ligt bij de KC of oefencoördinator. Door de manier van vrij inschrijven is het goed mogelijk dat je op een dagtraining oefent met andere collega’s uit Twente. De dagtraining bestaat uit oefenen, toetsen en inzetten. De eerste dagtraining is inmiddels gepland.

Dag twee en drie worden op een later moment naar behoefte ingevuld.

Brochure en film Om iedereen te informeren over het oefenprogramma hebben we een brochure opgesteld. Deze ligt op alle kazernes. Ook is een film gemaakt waarin we uitleg geven.

Natuurlijk vind je alle informatie op Veiligheidsnet. Onder werkgroepen ga je naar Vakbekwaamheid Brandweer Twente.

"We hopen hiermee iedereen voldoende te informeren en gaan we samen weer een mooi oefen­ programma volbrengen.”

Scan voor de film met uitleg over het oefenprogramma de QR-code.

Wanneer we eind augustus starten met het nieuwe programma begint team Opleiden en Oefenen al weer na te denken over de cyclus die start in 2017. Ook hier geldt dat we willen leren van het huidige (nog te starten) oefenprogramma. Daarom stellen we een klankbordgroep op. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met Arno Fokker.

Behoefte

Lokale risico's

Lokale behoefte

Noodzakelijk

OGS Dagtraining 1 Troned

Dagtraining 2 Troned

Dagtraining 3 Troned

Inzetoefeningen en toetsingmoment

Nog in te vullen

Nog in te vullen

31

INCIDENTEN

Ook kazerne Denekamp slachtoffer 'noodweer' Wat hebben we toch veel last van extreem weer de laatste periode.

Goed dat de brandweer er dan is om hulp te verlenen. Maar wat als je zelf getroffen wordt...?

In de nacht van 3 juli werden we om half drie gealarmeerd voor een industrie­brand in Ootmarsum. Bij de kazerne aangekomen was alles donker, stroomstoring! De elektrische roldeuren in de uitrukgarage werkten natuurlijk ook niet, dus moeten we gebruik maken van de noodprocedure om de deur te openen. Dit bleek nog een hele klus. De eerste deur werd wat al te enthousiast handmatig geopend en vloog op de rem, waardoor deze aan één kant uit de rail viel bovenop de eerste TS. Bij de tweede uitrukdeur ging het gelukkig, na wat creativiteit, beter. Na korte tijd konden we toch beide TS’en op straat

krijgen. De ravage aan de kazerne was natuurlijk ook voor onze dorpsbewoners goed zicht­baar. Velen dachten dat wij de ­deur er zelf uitgereden hadden. Daarom heb­ben we een ludieke actie bedacht, waar­op in het dorp erg positief werd

ge­reageerd. De schade kon snel hersteld worden en de TS staat momenteel weer achter een werkende roldeur.

Ruud Leusenkamp Bevelvoerder

Nieuwe houtzaagcontainer in gebruik Tijdens het oefenprogramma kom je aanraking met allerlei verschillende oefeningen zoals brand, THV, OGS en werken op hoogte. Met de start van dit nieuwe oefenseizoen is er een nieuw oefenobject toegevoegd aan je oefenprogramma: de zaagcontainer.

De zaagcontainer maakt deel uit van het programma THV4. Uit de evaluatie daarvan is vorig jaar gebleken dat er behoefte was aan oefenen van het zagen van bomen onder spanning. Dat sloot mooi aan bij de behoefte van de kerngroep THV; zij waren al geruime tijd op zoek naar hoe op een veilige en effectieve manier bomen onder span­

32

VERZAMELSTUK

ning kunnen worden afgezaagd. Het resultaat: een mobiele zaagcontainer.

Het oorspronkelijke idee komt van Veiligheidsregio Utrecht. Er is door Beheer & Techniek een projectgroep samengesteld die op hun beurt in nauw contact met de specialisten binnen Twente het concept hebben doorontwikkeld. Twee groen vakdocenten van het Wellantcollege uit Houten hebben onze praktijkinstructeurs geschoold om les te kunnen geven op de container. De zaagcontainer staat ingepland in het oefenprogramma; we komen dus ook bij jou op de kazerne en zijn benieuwd naar je ervaringen

hiermee. In de volgende editie van Verzamelstuk een uitgebreid artikel over deze container en de eerste ervaringen hiermee.

INCIDENTEN

Drukke dag voor de CvD In Verzamelstuk wordt veel geschreven over inzetten vanuit het gezichtspunt van manschappen, bevelvoerders, OvD’s etcetera. Eigenlijk horen we nooit hoe een Commandant van Dienst (CvD) een inzet beleeft.

"De CvD, linking pin tussen het veld en het bestuur"

Nu wordt de CvD niet heel vaak gealarmeerd, maar als hij wordt gealarmeerd, wat doet hij dan?

Een GRIP 2 of 3, waar de CvD als Operationeel Leider aan de slag moet, komt niet regelmatig voor.

Komen zij bij andere incidenten dan niet in beeld? Toch wel, maar wat houdt dat in? Nu was 30 juni voor de dienstdoende CvD een betrekkelijk drukke dag met inzetten. Ronald Pellewever had dienst en schetst hoe de dag er voor hem uit zag.

“Vroeg in de ochtend werd ik als CvD geïnformeerd over een grote schuurbrand in Daarle”, vertelt ­Ronald. “Na afstemming met de OvD ter plekke blijkt het te gaan om een nieuwe schuur die vol zit met stro. Er is geen sprake van asbest en de overlast voor de omgeving valt mee. De verwachting is wel dat het een langdurige inzet gaat worden, die prima door de OvD ter plaatse af te handelen is”, vervolgt hij. “Conform afspraken informeer ik als CvD de burgemeester van Hellendoorn om haar bij te praten over het verloop van het incident. Tegen 11.00 uur ontstaat een gaslekkage in een duplexwoning in Almelo. Er wordt opgeschaald naar middelincident en twaalf woningen worden preventief ontruimd. Na afstemming tussen de OvD en de HOvD gaat de HOvD ter plaatse om te kijken waar hij kan ondersteunen.

Gezien de aard van het incident en de mogelijke impact op de omgeving als er wordt opgeschaald, besluiten we geen GRIP te maken, maar wel een zogenaamd motorkap overleg te organiseren. Vanuit die omstandigheden geredeneerd, vind ik dat een prima besluit”, zegt Ronald. “Ik informeer de burgemeester van dienst van de gemeente Almelo, die op dat moment in een collegevergadering zit, zodat ook mevrouw Hermans (burgemeester Almelo) direct op de hoogte is. In overleg wordt besloten dat mevrouw Hermans ter plaatse gaat om zich als bestuurder daar te laten informeren en in contact te treden met de tijdelijk geëvacueerde bewoners.”

brandweer zijn wij bij dit incident niet opgeroepen. Aangezien de provincie bij dit bedrijf bevoegd gezag is en de informatievoorziening naar de gemeente hierdoor vertraging op kan lopen, wordt de burgemeester door mij geïnformeerd.”

Al met al een dag waar vooral veel contact gezocht wordt met het bestuur van de verschillende gemeenten om ze bij te praten en te adviseren. Een belangrijke rol als ‘linking pin’ tussen het veld en het bestuur.

Nog eentje...

Ronald was voor die dag nog niet klaar. “Tegen half vier word ik door de HOvD geïnformeerd dat een onbekende stof vrij is gekomen bij een BRZO (Besluit Risico’s Zware Ongevallen) bedrijf”, vertelt hij. “Drie werknemers hebben medische behandeling nodig. Als

33

BRANDVEILIGHEID

Project 'Basis op orde' zorginstellingen In het voorjaar van 2014 zijn wij met De Twentse Zorgcentra (DTZC) gestart met maken van afspraken omtrent brandveiligheid in de breedste zin van het woord.

De aanleiding was dat DTZC al hun brandmeld- en ontruimingsalarminstallaties wilde vervangen. In de loop van het jaar zijn we ook met stichting Avelijn en Jarabee in gesprek geraakt.

"Alle objecten worden binnen twee jaar aangepakt"

34

VERZAMELSTUK

Doelstelling is de brandveiligheid binnen de organisaties op hetzelfde niveau te brengen voor al hun panden in Twente. Dit kan nu per locatie in Twente behoorlijk verschillen. De huidige werkwijze, waarbij de brandweer inspecties in opdracht van de gemeente doet en de zorginstellingen vervolgens eventuele gebreken uit het inspectierapport herstellen, leidt voor beide partijen vaak niet tot het gewenste resultaat. Bijkomend voordeel is dat de organisaties één aanspreekpunt hebben binnen Brandweer Twente. Bij ZGT, MST en enkele grote bedrijven in Twente hanteren we deze manier van werken ook. Door het aanpassen van de huidige werkwijze van regionaal/decentraal naar regiooverstijgend/centraal zal de brandveiligheid structureel in plaats van incidenteel op het gewenste niveau worden gebracht. Alle

objecten worden in periode van bijvoorbeeld twee jaar aangepakt.

Vanzelfsprekend blijft dat spoedeisende tekortkomingen op korte termijn opgelost moeten worden.

Integrale brandveiligheid waarborgen Bij DTZC en Avelijn is dan ook overeengekomen dat er in 2015 en 2016 grootschalige projecten uitgevoerd worden betreffende de controle op en verbetering van de integrale brandveiligheid.

Daarmee wordt de brandveiligheid, voor zover nog niet op het juiste niveau, zodanig aangepast dat het hierna wel op het juiste niveau zal zijn. Het gaat om zowel de bouwkundige (bijvoorbeeld brandscheidingen), installatietechnische (bijvoorbeeld brandmeldinstallaties) als organisatorische (bijvoorbeeld BHV-organisatie) aspecten. Ook wordt er gekeken

hoe we het project STOOM mee kunnen nemen en het de inzet van brandweer verbeterd kan worden.

Het uiteindelijke brandveiligheidsniveau zal worden vastgesteld in een Plan van Aanpak. Onderdelen hiervan zullen zijn het actualiseren van alle gebruiksvergunningen dan wel gebruiksmeldingen met bij­behorende tekeningen, het certificeren van de brandmeld­ installaties al dan niet met directe doormelding naar de Regionale Alarmcentrale (RAC) en het herzien van de ontruimingsplannen.

Waarbij het ontruimingsplan gezien wordt als het sluitstuk. Hierin komen alle brandveiligheidsvoorzieningen samen en wordt de integrale brandveiligheid geborgd.

Mocht je vragen hebben dan kun je contact met Maarten Hovenier via m.hovenier@ brandweer­twente.nl.

VAKBEKWAAMHEID & KENNIS

Brandonderzoek op het MSB Revinge Tijdens een week realistisch trainen in Revinge in Zweden werd één van onze brandonderzoekers uitgenodigd om later in het jaar de cursus brandonderzoek op het MSB te komen bekijken. Na goed overleg mochten wij allebei, Jouter en Folkert, als ‘observer’ aansluiten.

Het blijkt een tweedaagse training te zijn voor een speciale unit van de Deense politie, gespecialiseerd in technisch brandonderzoek. Ieder jaar trainen zij enkele dagen op het MSB. Eén van de oefendoelen is ditmaal ‘always keep an open mind’.

Een rapport verdedigen als ware een echte rechtzaak Op de eerste dag begint de training met enkel het bekijken en interpreteren van brandpatronen tot het doen van een volledig onderzoek op de tweede dag. In de weken na deze training maken de teamleden van de politie-eenheid een rapport op van het brandonderzoek die ze op de tweede dag volledig hebben onderzocht.

In een vervolgtraining later dit jaar zullen zij dit rapport moeten verdedigen, als ware het een echte rechtszaak. De andere deelnemers spelen daarbij de tegenpartij. Hierbij komt het beeld dat de teams in de eerdere oefeningen hebben opgedaan goed van pas en zullen ze het elkaar lastig maken. Na de verdediging van hun onderzoek krijgen de teams

ook de vooraf gemaakte filmopnamen te zien die de werkelijke toedracht van de door hun onderzochte brand laat zien.

Gezamenlijk brandonderzoek Naast de opzet van deze training is ook gekeken hoe de Denen en Zweden brandonderzoek doen en de uitkomsten ervan gebruiken binnen de brandweer.

Omdat brandonderzoek in Denemarken, Zweden en Nederland grotendeels gestoeld is op de internationaal ge­ bruikte richtlijn NFPA921, is de basis gelijk en is het mogelijk gezamenlijk onderzoek te doen. Uiteraard konden wij als brandonder­zoekers het niet laten om onze eigen ideeën over de plaats van het ontstaan van de branden in de diverse scenario’s te ventileren aan de instructeurs. Aan het eind van het bezoek kregen wij het voor elkaar dat dit goed bewaarde geheim aan ons onthuld werd. Met een grote glimlach op het gezicht konden wij dan ook weer tevreden richting Nederland. De opgedane kennis zal gebruikt worden om verdere invulling te geven aan het

vakbekwaam maken én houden van de brandonderzoekers in Nederland en om in de toekomst nog beter te kunnen leren van branden.

Team Brandonderzoek Jouter Feddema Folkert van der Ploeg

35

www.brandweertwente.nl

36

VERZAMELSTUK