Later word ik… brandweerman

Berlaars korps zoekt versterking

Als alles volgens plan verloopt, mogen Jefrey Cobbaut en Ruben Vanden Branden zich in de nabije toekomst vrijwillig brandweerman noemen bij het Berlaarse brandweerkorps Zone Oost. Een late jongensdroom, zo blijkt. Al is de opleiding helemaal niet te onderschatten.

We treffen Jefrey en Ruben, twee twintigers, in de kantine van de Berlaarse brandweerkazerne Zone Oost, vlak achter het cultureel centrum. Vanuit die kantine zien we via een glasraam de felrode, blinkende brandweerwagens in het magazijn, klaar om uit te rukken bij een kleine of grote calamiteit. “Als je ‘beschikbaar’ bent, moet je klaar staan om je zo snel mogelijk naar de kazerne te spoeden”, steekt Jefrey van wal, terwijl hij voor onze fotograaf

– die zelf al twintig jaar vrijwillig brandweerman is in deze kazerne –een brandslang uit de wagen trekt. “Kijk, dit zijn kunststofblokken, om een auto te stabiliseren die bijvoorbeeld op zijn dak ligt. Zo kunnen we gemakkelijker werken”, zegt Ruben. “En dit is een ‘schaar’ om deuren of koffers te openen of te verwijderen.”

Jefrey’s en Rubens aspiratie om brandweerman te worden, is eerder een late jongensdroom. Jefrey: “Ik wil iets betekenen voor de mensen. Ik heb er nog aan gedacht om inspecteur te worden bij de politie, maar ondertussen werk ik als metaalbewerker op de technische dienst van de Stad Dendermonde. Die job doe ik graag en kan ik perfect combineren met een taak als vrijwillige brandweerman.”

Ruben werkt dan weer als arbeider bij golfkartonfabrikant VPK. “Een collega daar werkt bij de brandweer en maakte me warm om ook voor dit traject te kiezen.”

De brandweer bestrijdt branden, dat spreekt. Maar hij rukt eveneens uit bij verkeersongevallen, om mensen uit auto’s te bevrijden of de weg vrij te maken. Ook bij rampen als overstromingen, explosies of instortingen snelt de brandweer ter hulp. Daarnaast helpt hij voor allerlei ‘kleinere’ problemen: wespennesten, ondergelopen kelders… “Net die gevarieerdheid aan jobs spreekt me hard aan”, vertelt Jefrey.

Het voorspel: een Federaal Geschiktheidsattest

De procedure om brandweerman of -vrouw te worden, mag je evenwel niet onderschatten. Eerst en vooral moet je in het bezit zijn van een rijbewijs B, een bewijs van goed gedrag en zeden én een medisch attest. Voor je effectief kan starten aan de opleiding, heb je een zogenaamd Federaal Geschiktheidsattest (FGA) nodig. Daarvoor moet je een reeks van competentie-, vaardigheids- en fysieke testen doorlopen. Eenmaal in het bezit van zo’n attest, kan je in de hulpverleningszone van je keuze solliciteren om vrijwillig of professioneel brandweerman/vrouw te worden.

Zowel Jefrey als Ruben hebben hun FGA behaald in juni 2022, ondertussen zijn ze als stagiair in opleiding bij het brandweerkorps in Berlare. “We solliciteerden er, legden een klein mondeling examen af en in november 2022 is de brandweeropleiding gestart.”

264 uren opleiding

De opleiding omvat 264 opleidingsuren, gespreid over zo’n twee jaar. “Je moet er dus heel wat tijd voor opofferen”, beseffen beide heren. “We volgen nu met 17 personen de opleiding, de meesten in het weekend, maar het kan ook tijdens de week. We volgen deels les aan PAULO (de Provinciale Academie voor Urgentiediensten en Lokale Overheden, red.) en deels in het lescentrum in onze kazerne. We krijgen een mix van theorie en praktijk via modules. Zo is er een module ‘individuele bescherming’ om jezelf en je collega’s goed te beschermen.

Er is een onderdeel rond je attitude, maar ook over hoe je iemand met een andere rang juist aanspreekt of hoe je radiocommunicatie gebruikt. Er is natuurlijk ook een deel rond fysieke paraatheid, vergelijkbaar met de proeven voor het FGA, maar nu dragen we een gewichtsvestje van 5 kg. Daarnaast is er ook een module rond technische hulpverlening, denk aan het knip- en spreidwerk van metaal, bijvoorbeeld van auto’s. Met de komst van de elektrische auto’s, wordt ook ons werk complexer.

Maar dat is voor mij het plezante deel”, lacht Jefrey.

De module waar ze zeker naar uitkijken is die rond effectieve brandbestrijding. De echte vuurdoop, letterlijk en figuurlijk. Hierbij worden containers op een gecontroleerde manier in brand gestoken. “Alles gaat gelukkig stap voor stap: eerst wennen we aan rook, vervolgens aan de hitte.”

Terwijl Jefrey nu al volop bezig is met de examens, is Ruben jammer genoeg tijdelijk out met een pinkbreuk. “Daardoor kan ik niet aan de praktische oefeningen deelnemen. Dat is jammer, maar in september begin ik opnieuw met volle moed aan de opleiding.”

Ondertussen kennen ze ook al de brandweerlieden van de kazerne in Berlare. “Er zijn hier zo’n twintig brandweermannen actief, ze geven hun kennis graag aan ons door. Ik kijk nu al uit naar de interventies. Mensen helpen, daarvoor doen we het. Het is ook fijn dat we beroep kunnen doen op een stagebegeleider en een peter of meter.”

Er is een tekort aan brandweermannen in vele korpsen. Volgens Jefrey is iedereen in staat om brandweerman of -vrouw te worden. “Er zijn veel soorten jobs binnen een korps. Technisch en minder technisch. Ik ben redelijk handig, dus hoop vaak ingezet te worden in technische interventies. Dan moet je bijvoorbeeld een persoon die gekneld zit in een auto zo snel mogelijk bevrijden. Je kan echt groeien en roteren als brandweerman. Wil je later in het duikteam aan de slag, dan kan je daarvoor een opleiding volgen.”

Volgens Ruben is één vaardigheid cruciaal: je moet vlot in een team kunnen werken. “Ego’s hebben hier geen plaats. En de kalmte bewaren is ook heel belangrijk. Als wij vol stress zitten, zal het slachtoffer ook heel onrustig worden”, besluit hij.

Tekst: Sam De Kegel

Meer info: www.vrijwilligers.zoneoost.be, 052 25 07 88 en selecties@zoneoost.be

In België zijn er zo’n 17.300 professionele en vrijwillige brandweerlieden actief. De meesten zijn vrijwillig brandweerman.

(bron: brandweer.be, FOD Binnenlandse Zaken)

Keep your cool

Een belangrijk deel van bijna elk brandweerkorps bestaat uit vrijwilligers. Zij krijgen geen loon, maar wel een vergoeding die afhankelijk is van hun graad. “Maar daarvoor moet je het absoluut niet doen”, zeggen Ruben en Jefrey in koor. “Je moet vooral gedreven zijn en passie uitstralen.”

Infosessie in kazerne Berlare

Beschik jij over het nodige hulpverleningsvuur om toe te treden tot het brandweerkorps?

Kom zeker een kijkje nemen op de infosessie die dit voorjaar in de kazerne in Berlare gepland staat.