magazine
HET MOOIE
van dichtbij
Elke dag geopend van 08.00 tot 22.00 uur 2
Gewoon bij uw Albert Heijn Gemert
Inhoud
Voorwoord Verleidelijk dichtbij
Elk nadeel heeft een voordeel. De coronacrisis beperkt onze bewegingsvrijheid. Een verre bestemming is nu misschien een brug te ver. Dus is er alle ruimte om dichter bij huis op verkenning te gaan.
4 7
Nicky’s Handel
Dat roept herinneringen op. Alsof je het buurmeisje van vroeger na lange tijd weer ontmoet. Je was vergeten hoe leuk ze is. Het voelt vertrouwd, maar ook nieuw. Ze blijkt verrassende kanten te hebben, die je eerder nog niet opgevallen waren.
Bibliotheek
En plots besef je dat je eerste liefde meer voor je betekent dan al die exotische vakantieliefdes in de jaren daarna. Thuis is waar het hart is.
de boer het land soms wel twee maanden langer kon gebruiken.
8 12
Breuken beleven
Onder de wijk Breukrand ligt precies een breuklijn. Ook met straatnamen als Leemrand, Steilrand en Waterrand worden deze natuurlijke verschijnselen onder de aandacht gebracht. Elders in Gemert vinden we ook straatnamen als Horst, Slenk en Wijst
Fietsen
De Peelrandbreuk De bodembewegingen rond de Peelrandbreuk leidde in 1992 tot een grote aardbeving, met een kracht van 5,8 op de Schaal van Richter. Het epicentrum van de aardbeving zat tot wel 17 kilometer diep. De aardbeving liet op sommige plekken diepe scheuren achter in het landschap.
in het grand-café. Achter het terras ligt een grote zwemvijver, compleet met zandstrand. In Natuurpoort Nederheide vindt u ook informatie over de breuken in de ondergrond. Natuurpoort Nederheide, Kaak 11, Milheeze, www.natuurpoortnederheide.nl Ook de Bakelse Plassen zijn ontstaan door zand- en grindwinning. De verschillende sedimenten zijn nog goed zichtbaar. Aan de rand van de oever ziet u de roestbruine kleur van het ijzerrijke grondwater. Nog steeds wordt hier grind en zand gewonnen.
De Sint Jozefsheil is ontstaan als tbc-sanatorium, nu wonen er op het uitgestrekte terrein ouderen in groepswoningen. Er is in 2014 een sleuf gegraven voor onderzoek naar de opbouw van breuken. Als u aan het eind van de weg naar links fietst, passeert u weer een breuk. Iets verder staat de Laurentia Molen, een korenmolen uit 1893. U fietst over de Peelrandbreuk door het gebied Geneneind. Het grondwater kwelt hier sterk omhoog, maar door menselijke bewerkingen van de grond zijn zowel de wijstgronden als
17
de hoogteverschillen minder goed zichtbaar. Diverse partijen spannen zich daarom in om de wijstgronden te herstellen. De Espse Hoeve is een omgrachte hoeve uit de 15e eeuw. De grachten, die deels hersteld zijn, worden gevuld met opstuwend wijstwater. De rest van het terrein heeft de beschermde status van ‘archeologisch monument’. Het opstuwende grondwater in de beken langs de akkerlanden was belangrijk voor de boeren. Het relatief warme water zorgde ervoor dat de vorst minder lang in de grond zat, waardoor
15
Jut & Jul
21 23
Hoogteverschillen Als gevolg van de breuken zijn er hoogteverschillen ontstaan in het landschap. Omdat de wind de lager gelegen slenk heeft opgevuld met fijn zand zijn de hoogteverschillen soms niet goed zichtbaar. Langs de fietsroute staan daarom op enkele plekken zichtframes, waarin de breuk is afgebeeld. Zo ontdekt u dat er wel degelijk breuken lopen, ook al merkt u dat niet.
Misschien wel het mooiste buurmeisje van Brabant is Nicky Opheij. Ze was Holland’s Next Top Model en Miss Nederland, maar blijft voor inwoners van kerkdorp Handel the girl next door. In deze editie van Heerlijck Vrij Magazine neemt ze ons mee naar bijzondere plekken in haar geboortedorp. Kasteellaan in Gemert
In de Voorlichtingstuin van VELT krijgen bezoekers onder andere informatie over biologische groenteteelt, maar ook over het gebruik van geneeskrach-
Coronaproof
tige kruiden, natuurlijke siertuinen, ecologische voeding en natuurontwikkeling. VELT-tuin, Hopveld 21, www.velt-gemert.nl
Dat schoonheid ook in Gemert-Bakel van binnen zit laten Jan Timmers uit Gemert en Bernard Ploegmakers zien. Samen met hen gaan we op ontdekkingsreis door de Peelrandbreuk. Wil je zelf verleid worden door de Vrije Heerlijckheid? GemertBakel nodigt je van harte uit voor een vorstelijk verblijf of een royaal bezoek.
slenk
horst
Wandelen
Rondleidingen
25 27
Het Wegkruis De Mortel is niet gebouwd op steen of aarde, maar op ijzeroerbrokken. IJzeroer ontstaat waar het ijzer uit het wijstwater bij een breuk oxideert en aaneenklit. In het verleden werd ijzeroer in de omgeving van Gemert gewonnen voor de ijzerproductie en voor de funderingen van huizen.
Vorstendom
Bucketlist
3
Het
HANDEL
van NICKY
4
A
ls topmodel en televisiepresentator heeft Nicky Opheij veel bijzondere plekken van de wereld gezien. Voor de voormalige Miss Nederland kan geen van die plekken echter tippen aan haar geboortedorp: “Handel voelt altijd als thuiskomen.”
“Dit is mijn favoriete plek van Handel”, vertelt Nicky Opheij terwijl ze uitkijkt over het water van De Rooye Plas. “In de zomer is het net een Nederlands stukje Ibiza. Mensen komen hun hobby uitoefenen of om te ontspannen. Om te waterskiën, te zonnen, zwemmen, wandelen of om een drankje te doen. Er hangt hier altijd een relaxte, positieve sfeer.” De Rooye Plas herbergt een waterski- en wakeboardcentrum dat wordt beheerd door Freek School, Nederlands kampioen waterskiën en de vriend van Nicky. In de zomermaanden is de Miss Nederland van 2017 zelf ook regelmatig achter de binnen- of buitenbar van het paviljoen te vinden. De parasolbar buiten is haar favoriet: “Die is open bij mooi weer.” Iets wat opvallend veel voorkomt, voegt ze direct toe: “Het klinkt misschien raar, maar hier schijnt vaak de zon als het in de rest van Nederland regent. Die buien gaan op de één of andere manier altijd om de plas heen.” Mede daardoor is het watersportcentrum populair onder waterskiërs. Daar dragen ook de beschutte ligging en de lengte van de baan aan bij. Die lengte wordt het komende jaar nog vergroot, zodat het EK waterskiën naar Handel gehaald kan worden. Nicky: “Ik ben geen expert. Maar volgens Freek vind je zo’n baan nergens in Nederland. Zelfs in België of Duitsland niet.” De gunstige weersomstandigheden komen ook van pas bij een tweede favoriete plek van Nicky, het openluchttheater. “Een must-see voor iedereen die Handel bezoekt”, zegt ze. “Het ligt midden in de bossen en als toeschouwer zit je op houten bankjes. Daardoor heb je meteen een sprookjes-gevoel als Toneelgroep De Kern er één van haar musicals opvoert. Supertof om te zien.” De bosrijke omgeving van Handel, dat deel uitmaakt van de Vrije Heerlijckheid Gemert, is sowieso iets waar Nicky van geniet, vervolgt ze: “Ik wandel en hardloop graag. Dat kan hier prima. Het park bij Huize Padua en de Handelse Bossen richting Boekel zijn echt mooie stukken. Het is niet voor niets dat je daar veel mensen van buiten Handel tegenkomt.” Via de Handelse Bossen belandt Nicky in haar jonge jaren. Tegen de bosrand ligt een fraai uitgeruste speeltuin. “Vroeger ging ik daar altijd met mijn vriendinnetjes spelen”, lacht ze. “Jammer genoeg ben ik met mijn één-meter-tachtig de glijbaan ontgroeid. Maar voor kinderen is het nog steeds een leuke plek. De toegang is vrij. Bij de ingang hangt alleen een potje waar bezoekers geld kunnen achterlaten. Dat geld gaat rechtstreeks naar de vrijwilligers die het onderhoud doen.” Die gemeenschapszin, vrijwilligers die zich belangeloos inzetten voor het dorp, tekent volgens Nicky de sfeer van ‘haar’ Handel. Een sfeer die ze ook aantreft in De Bron. ‘Het kloppend hart van Handel’, noemt ze het dorpshuis: “Je kunt het zo gek niet bedenken of het komt er bij elkaar. Dat vind ik altijd heel bijzonder. Voor mijn werk ben ik veel op reis. Daar geniet ik enorm van, maar ik ben altijd ook weer blij als ik naar huis mag. Ik zal altijd een dorpsmeisje blijven.”
5
lunchen borrelen dansen
Een levend Brabants openluchtmuseum anno 1900
NIEUWE BIER- EN LUNCHkaart
De hele zomer lang 7 dagen per week vanaf 11.00u lunchen & borrelen bij Gij&Ik op ‘t Ridderplein Donderdag t/m zondag is het terras in onze Vagabond Biertuin geopend
BIERTUIN
Pandelaar 106 5421 NJ Gemert Tel. +31 (0)492 36 64 44 info@boerenbondsmuseum.nl www.Boerenbondsmuseum.nl Geopend: dinsdag t/m zondag van 13u tot 17u
Ridderplein 35 | Gemert | 06-10045316 | CCafeGijenIkGEMERT | LCafeGijenIk |
Cafegijenik
Gezellig kamperen in een rustige, groene en landelijke omgeving op 5 minuten wandelen van het centrum van Gemert
Pandelaar 30 • 5421 NH Gemert • 06 - 8275 7319 • info@dorpscampinggemert.nl • www.dorpscampinggemert.nl
Ontmoeting, ontwikkeling en ontspanning voor iedereen
Bibliotheek is HUISKAMER van Gemert-Bakel
B
ibliotheek De Lage Beemden is veel meer dan een verzameling boeken, die je kunt lenen en lezen. Ontmoeting, ontwikkeling en ontspanning voor iedereen is het bredere doel. “Onze missie is om de huiskamer van het dorp te zijn.” “De bibliotheek schuift op van het culturele naar het sociale domein”, legt manager Jantine van den Boom van De Lage Beemden uit. “Het is een ontmoetingsplek voor alle inwoners en een bindend en verbindend element in de lokale samenleving. We willen een zo breed mogelijk pu-
naar De Eendracht is de salon van het Cultuurhuis de uitvalsbasis. Van
bliek laagdrempelig toegang bieden tot kennis, informatie en educatie.
oorsprong was een horecagelegenheid de setting. “Het is gelukt om die
Dat doen we zelf en samen met maatschappelijke partners zoals ge-
gemoedelijke sfeer te behouden. De belangstelling groeit nog steeds.
meenten, welzijnsorganisaties, scholen en culturele instellingen. Naast
Met 70 tot 90 betalende bezoekers per keer beleefden we een recordsei-
het bevorderen van lezen en schrijven is het helpen om digitale vaardig-
zoen dit jaar. Tot corona roet in het eten gooide. Twee avonden, waarvan
heden te verbeteren een kerntaak. Daarvoor bieden we bijeenkomsten,
één in een grotere setting met Geert Mak als publiekstrekker, moesten
cursussen en workshops aan. Ook vervult de bibliotheek steeds meer de
voorlopig uitgesteld worden. Zodra het weer kan, zijn we terug met het
rol van wegwijzer voor vragen die mensen hebben over de digitale over-
Literair Café. Dat wordt een feestje, want het twintigjarig jubileum laten
heid. Denk aan vragen over de digi-D of hoe digitale afspraken gepland
we natuurlijk niet ongemerkt voorbij gaan!”
moeten worden. Daarom wordt in 2021 een digitaal informatiepunt ingericht in de bibliotheek waar mensen terecht kunnen met hun vragen.”
VOLOP ACTIVITEITEN VOOR JONG EN OUD Naast het Literair Café heeft De Lage Beemden succesvolle programma’s
TWINTIG JAAR LITERAIR CAFÉ
met het Kenniscafé en de Kennisfabriek met interessante lezingen en
De Lage Beemden biedt een steeds ruimer activiteitenprogramma aan,
workshops voor jong en oud. Vaak worden deze verzorgd door mensen
waarbij cultuur, educatie en ontspanning hand in hand gaan. Een jaar-
uit onze gemeente, die hun passie delen en inspiratie bieden. Een deel
lijks terugkerend fenomeen is het Literair Café. Als het coronabeleid
van het activiteitenaanbod is gekoppeld aan landelijke initiatieven zo-
voldoende ruimte biedt kan het vlaggenschip komend najaar voor het
als de Boekenweek en de Kinderboekenweek. “De universele thema’s die
twintigste achtereenvolgende seizoen uitvaren. Coör-
aan deze events verbonden zijn, krijgen dan een lokale invulling”, zegt
dinator Charlotte Tulp: “De kracht van het Li-
programmeur Geertje Gloudemans.
terair Café is de laagdrempeligheid. Dankzij sponsorbijdragen en subsidies en de inzet
De Lage Beemden zoekt bij veel activiteiten lokaal de samenwerking op.
van vrijwilligers kunnen we voor een be-
“Met de Heemkundekring organiseren we jaarlijks het Groöt Gimmers
taalbare prijs een aantrekkelijk aanbod
Dikteej. Daarmee houden we de dialecttaal levend. Een ander voorbeeld
van schrijvers aanbieden.”
is het Kunstcafé dat we samen met cultuurpartners KunstLokaal en De Bunker hebben opgezet, en waarbij vier keer per jaar een kunstenaar of
Zowel bekende auteurs als aanstormende
een stroming uit de film, muziek of beeldende kunst wordt uitgelicht. Zo
talenten komen naar Gemert om te vertel-
blijven we steeds nieuwe wegen bewandelen om ontmoeting, ontwikke-
len over hun werk. Het publiek
ling en ontspanning te stimuleren in Gemert-Bakel, Boekel en Laarbeek.”
mag daarbij ook vragen stellen aan de gast.
Wil je altijd op de hoogte zijn van het activiteiten- en cursusaanbod van
Sinds de verhuizing
de bibliotheek: kijk op de website www.bibliotheeklagebeemden.nl of
van de bibliotheek
download de eBieb-app.
7
Jan en Bernard brengen Peelgeheim aan de oppervlakte
Breuken beleven in Gemer
8
rt-Bakel
V
erschuivende aardplaten, breuken in de aarde. Vind je een breuk leuk, dan kun je je in onze contreien mengen onder kasteelbezitters en liefhebbers van bedevaartsoorden en roestbruine kleuren. Zij allen koester(d)en de Peelrandbreuk.
De Peelrandbreuk heeft zeker invloed op het aardoppervlak, een kilometer hoger. Er komt bijvoorbeeld veel grondwater aan de oppervlakte. Men spreekt dan van ‘wijsten’. Het heilig putje in Handel staat bovenop zo’n wijst. In vroegere tijden kwamen bedevaartgangers van heinde en verre naar deze plaats, in de hoop dat zij zouden genezen van hun kwalen. Vrijwel alle mensen leden destijds aan
bloedarmoede en het ijzerhoudend water van dit heilig bronnetje zorgde ervoor dat de krukken een tijdje aan de kant konden. De bodembewegingen in de ondergrond hadden in 1992 een krachtige aardbeving tot gevolg, 5.8 op de schaal van Richter. Een veel geleidelijker effect van die bewegingen is de kanteling van de gemeente. Aan de oostzijde stijgt de bodem en
vormt inmiddels een hoogte, een zogenaamde horst. Aan de andere zijde van de breuklijn daalt de grond juist. Dit lage gebied heet een slenk. Geen paniek, het tempo ligt niet hoog: ongeveer een centimeter per eeuw. Maar het proces is al duizenden jaren aan de gang en het hoogteverschil van de oost- naar de westgrens van Gemert-Bakel bedraagt inmiddels ruim veertien meter. Het ligt scheef.
9
Een gesprek met twee kenners, Jan Timmers uit Gemert en Bernard Ploegmakers uit De Rips, levert nog meer inzicht op in wat er zich onder de grond afspeelt en welke gevolgen dat bovengronds heeft. “Je moet mensen attenderen,” zeggen deze twee heren, “dan zien zij de hoogteverschillen in het landschap. Daar staan vaak ook zichtframes, dat is een schilderijlijstje en als je daar doorheen kijkt, zie je de breuk.” Bernard vult aan: “Bij Nederheide, achter Milheeze, hebben ze mooie reliëfs. In combinatie met de informatieborden, en een kruiwagen vol met ijzeroer, kenmerkend voor de wijstverschijnselen van de Peelrandbreuk, wordt een en ander begrijpelijk in beeld gebracht.” Jan vervolgt: “Dit alles heeft potentie op toeristisch gebied. Er wordt hard gewerkt aan het voorbereiden van een aanvraag
10
bij de Unesco, voor de erkenning van een op te richten Geopark, dat ‘De Peelhorst’ gaat heten. Zowel de besturen van de Peelgemeenten als het bestuur van het Waterschap en van de provincie werken mee, in Brabant én in Limburg. Er moet nog van alles worden gedaan om de breuklijnen nóg meer te accentueren.” Ook in buurdorp Boekel is een route, een lange afstandswandelpad langs de gehele Peelrandbreuk, van Oss tot Roermond. Het Boekelse deel van die wandeling is dus al gereed. Verder is er een boek in de maak over de grensgebieden van Groot-Brabant (het oude hertogdom, inclusief Belgisch Brabant). Eén van de vijf thema’s is de Peelrandbreuk. Nog een vraag aan Bernard en Jan: Hoe kun je zien waar een breuk zit?
Enthousiast sommen zij op: “Aan het bruinrode ijzerhoudend water en aan de vegetatieverschillen. Er is zelfs een specifieke flora nabij de breuken. Verder dus die hoogteverschillen - als je naar Elsendorp fietst lijk je altijd wind tegen te hebben - en héél bijzonder: de vele omgrachte hoeven in deze streek bevinden zich allemaal binnen 100 meter van een breuklijn. Daar was immers, ook in droge zomers, altijd water beschikbaar.” Bij de VVV-adressen binnen de gemeente kun je voor € 1.- een prachtige folder krijgen. Die bevat een fietsroute met bijbehorende kaart en uitleg over de diverse punten in het landschap waar je breuken kunt beleven. Nadere informatie tref je aan bij www.erfgoedgeowikipeelrandbreuk en bij www.vvvdepeel.nl.
P izzeria - Ristorante Compleet verzorgde BBQ’s vanaf €1250
AL VESUVIO
Iedere maand nieuw keuzemenu voor €1995 Diner, lunch en overnachten Feesten & vergaderingen
(H)eerlijk eten & drinken Speelhoek en springkussen
Vanaf 1 juni weer open. Vooraf reserveren. U kunt ook blijven afhalen.
Wij volgen de adviezen op van het RIVM en Koninklijke Horeca Nederland. PERSONEEL GEZOCHT (bediening/keuken) Zeelandsedijk 45, 5424 TL Elsendorp Tel: +31(0)492 351610 info@restaurantkeizersberg.nl
Open van: Woensdag t/m zaterdag 16.30 – 23.00 uur* Zondag 12.00 – 23.00 uur* *m.u.v. feestdagen
www.restaurantkeizersberg.nl
Binderseind 24 | Gemert | Tel. 0492 - 36 74 28 | www.alvesuvio.nl
AFVALLEN
Behandelingen van Aerde Bij Aerde Schoonheidsinstituut werken alleen professionals Welkom bij met passie voor hun vak: Waar anders?! Regelmatig volgen wij cursussen, in Gemert! trainingen en opleiding om je optimaal te kunnen behandelen. Met onze passie, deskundigheid en professionaliteit zorgen wij voor het best mogelijke resultaat. We starten met een kennismakingsgesprek en bepalen dan samen met jou de juiste behandelwijze. Wij geven je persoonlijke aandacht en een zichtbaar resultaat. Daarom werken wij uitsluitend op afspraak.
Aerde
HUID VERBETERING
LICHAAM
ONTHAREN
PERMANENTE MAKE-UP
*muv Powerslim en actiepakketten
Oude Bakelsedijk 14 - 5421 WP Gemert tel. 0492 365599 - www.aerde.com
Strijbosch
EG SE W
ELD
REV
HEE
51
Elsendorp 24
52 4 2
Kranerijt
Cleefs Wit
IJK
PEELD
N272
23
Doonheide
SCH
EG EIW
De Krim
Vossenberg
De Sijp
Wolfsbosch
Gemert
el nd
A
Breemhorst
HO RST
Dribbelei
De
Lage en Hooge Kranebraken
Bre uk
DA
AL
65
van G
7
DR DE
WEG
QUAY
N277
C
15
rt
16
EG SE W SIJP
IJE-H
O RO
Aerlesche Peel
Ha
START
1
SE OEF
K DIJ
an
1
6 v uk Bre
2
29
AWEG LIMBR
RIPSE WEG
Deelse Kampen
BREUKEN ROUTE
5
Peelrandbreuk
De Wind
N272
Fiets de
Handel
Verreheide
Zwarte Water
Beestenveld
53
Ri
DR
ps
AYWEG DE QU
EN
LMIN
ALA
AN
De Sprenk
14
10
De Mortelse Peel
eme rt-Z uid
WIL HE
AL EP
SD
NG
LA
De Mortel
LDWEG
N
LA A
L GAA
HTE
NAC
PROEF VE
Klotterpeel
3
13
Grotelsche Heide
Ven Esp er-
Geneneind
12
Pe elr Zand an dbr euk
Nuijeneind Aarlesche Vijver 1km
(Slenk), la (Vadem, halfverhard pad langs woonwijk). Einde la (Molenrand/Heijtsveld). Einde ra (fp, Zuid Om). Rotonde la (Oudestraat), 1e ra (Broekstraat), bij rotonde rd (West-Om), daarna ra (Heuvel). Eerste pad la (Heuvelsepad, wordt Hopveld). Ra (Heilige Geestlaan), la Ridderplein.
KASTEEL GEMERT Kasteel Gemert Handel, Onze Lieve Vrouwestraat 57, www.onzelievevrouwvanhandel.nl
De samenstelling van
56
Bakel
D
10
loop
22
Milheeze
11
BEZIENSWAARDIGHEDEN 1. Het 14e eeuwse Kasteel Gemert staat op een strategische plek: tussen de moerassige overstromingsvlakte van de Aa en het slecht toegankelijk veenlandschap van de Peel. Lange tijd behoorde het kasteel toe aan de Duitse Orde. Tot Napoleon Bonaparte daar tijdens de Franse Revolutie een einde aan maakte. Het kasteelpark aan het Ridderplein is vrij toegankelijk en een populaire plek voor het maken van bruidsfoto’s. 2. De natte wijstgronden waren vroeger vaak onbruikbaar voor bewoning of landbouw, maar de wijstgronden hadden ook voordelen. Er kwam grondwater aan het oppervlak, waaruit beken ontsprongen. Zelfs in droge tijden bleven wijstgronden nat en bleven de beken stromen. Vandaar dat bij breuken veel watermolens werden gebouwd. Uit archeologisch onderzoek blijkt dat er ook in Gemert, langs het beekje De Rips
Een bre lemmert h te stromen hierdoor o waardoor nen ontsta Water was ven. Het za letterlijk zw Loop ontsp kelijk uit H Tijdens de De Peel we oostelijke Nu is er va
Afstand 39 km, 2,5
Parkeren Parkeerpla 5421 CX Ge Weijer PEELDIJK
4
Als het water bov oxideert h door krijgt roestbruin kunt zien i Op veel pla breuk onts ophopinge
Klef
Heibloem Kreytenberg
Ook de Roo voormalig Tegenwoo recreatiep
Startpunt VVV Geme Ridderplei 5421 CX Ge
9
I ZAK
Zaarvlaas
HO O
op
0,5
8
Esp E
r lo
67
0
Stippelberg
Kivitsbraak
Neerstraat
De Wolfsputten
WA L
55 Nederheide
66
Grotel
Speurgt
DE
ze n Milhe Breuk va
Tereyken
54
HoogenAarle
Milschot
KEIW EG
Ren
pe Es
A) Vanaf VVV (Ridderplein 49) ra (Kerkstraat, later Nieuwstraat). ra (Molenstraat). Bij huisnr. 16 pad Watermolen volgen. Einde Watermolen la (Willem De Haasstraat). Op rotonde ra (Vondellaan). ra (Doonheide), la (Lieve Vrouwe Steeg). Deze onverharde weg blijven volgen (wordt Boslaan, later Strijbosscheweg) tot Natuurcentrum De Specht. B) Einde Strijbosscheweg ra (Pastoor Castelijnstraat, wordt O.L.Vrouwestraat), la (Haveltweg). Eerste ra (Grintweg), bij kr met Peeldijk rd (Rooije-Aschweg). Einde ra (Scheiweg), la (Sparrenweg) en 1e weg la (Wolfsbosscheweg, onverhard). Einde la (Rooije Hoefsedijk). kr ra (Reijseweg) en ra Breemhortsedijk. C) Eerste la (De Wolff van Westerrodeweg), kr la (Dr. De Quayweg, fietspad), 1e ra (Fazantweg). Bij bosrand kr met asfaltweg ra (Stippelberg), 1e geasf. weg ra (Kaak) en naar D) Natuurpoort Nederheide (volg Kaak 9-11). Na Natuurpoort Nederheide kp 22 volgen (via Heibloem), ra (Hekker) en la (Vlinkert). Einde ra (Roessel, later Dorpsstraat). In Bakel ra bij kerk (St. Wilbertsplein) en rd (Bernhardstraat). Buiten Bakel, bij Y-spl ra (Geneneind), 1e la (Zaarvlaas). Einde la (Esp). E) Einde Esp ra (N604, ri. de Mortel), la (Hemelsbleekweg). Eerste ra (Milschot, later Renseweg). In De Mortel op kr la (St. Antoniusstraat), ra (Kastanjelaan) en la (Lochterweg). Eerste la (Leemskuilenweg), 2e la (Rooije Hoefsedijk). Op rotonde rd
verticale bewegingen bij 12 ontstaan aardbebreuken vingen. De breuken zijn nog steeds actief. Gemiddeld zakt de slenk 0,5 millimeter
3
GR EN SW EG
LA: linksaf RA: rechtsaf RD: rechtdoor KR: kruispunt
e em nG va
n-
B
k eu Br
steel stratee moesvlakte ht dnge teel de. Tot daar olutie e. Het Ridderijk en or het o’s.
ROUTE
21 Laren
al in 1210 een watermolen werd gebouwd, die inmiddels verdwenen is. 3. Rondom Natuurcentrum De Specht zie je goed de hoogteverschillen die zijn ontstaan door breuken in de aardkorst. Aan de ene kant van de breuk daalt de aardlaag namelijk (de slenk), aan de andere kant stijgt hij (de horst). Door de verticale bewegingen bij breuken ontstaan aardbevingen. De breuken zijn nog steeds actief. Gemiddeld zakt de slenk 0,5 millimeter per tien jaar. Hierdoor zullen aardbevingen ook in de toekomst blijven voorkomen. Natuurcentrum De Specht, Strijbosscheweg 51, Handel, www. despechthandel.nl 4. Handel is een eeuwenoud bedevaartsoord. Jaarlijks lopen duizenden bedevaartgangers de route naar Onze Lieve Vrouw van Handel. In het processiepark achter de kerk staat de Wonderbare Bron van Handel. Het
Fietsverhu VVV Geme
Breuken Belevenro
omhoogstuwende wijstwater werd in de middeleeuwen gezien als een bijzonderheid. Het water heeft door de eeuwen heen ook echt mensen beter gemaakt. 5. De samenstelling van de grond verschilt rondom een breuk. De laaggelegen slenken zijn door de wind opgevuld met fijn zand. Op de hooggelegen horsten liggen de oude grindrijke rivierafzettingen van de Maas en Rijn aan het oppervlak. Grindwinning komt daar dan ook vaak voor. Ook de Rooije Plas is een voormalige grindwinning. Tegenwoordig is het een recreatieplas. 6. Als het ijzerrijke grondwater boven de grond komt, oxideert het ijzer. Hierdoor krijgt het water een roestbruine kleur, zoals u kunt zien in de Peelse Loop. Op veel plaatsen langs de breuk ontstonden hierdoor ophopingen van ijzeroer. 7. Een breuk in de aarde belemmert het water om door te stromen. Het water wordt hierdoor omhoog gestuwd, waardoor moerassige vennen ontstaan. Het Zwarte Water was zo’n moerassig ven. Het zag door het veen letterlijk zwart. De Peelse Loop ontsprong oorspronkelijk uit Het Zwarte Water. Tijdens de ontginning van De Peel werd de beek in oostelijke richting verlengd. Nu is er van het moerassige ven niets meer te zien, maar de naam leeft voort, zoals bij recreatiecentrum het Zwarte Water. 8. Door natuurgebied Stippelberg lopen diverse breuken in de ondergrond. Je kunt dit zien aan de hoogteverschillen en de waterhuishouding, maar ook aan de beplanting. In het natte oostelijke deel vind je gemengd bos, terwijl ten westen van de breuk dennen groeien. Het
dennenbos op de Stippelberg is aangeplant ten behoeve van de houtproductie, voornamelijk stuthout in de mijnen van ZuidLimburg. 9. Aan de rand van natuurgebied Stippelberg ligt Natuurpoort Nederheide. Dit is de uitgelezen plek om even van de fiets te stappen en een wandeling te maken door de prachtige natuur. Daarna kun je bijkomen in het grand-café. Achter het terras ligt Verschuivende aardplaten. Dat klinkt als iets wat hoort bij een land als een grote zwemvijver, compleet IJsland. Maar ook in ons eigen land is de aarde constant in beweging met zandstrand. In Natuurpoort en zitten er breuken in de aarde. Tijdens deze route fiets je door de Nederheide vind je ook informatie omgeving van Gemert-Bakel, een gebied dat zijn uiterlijk te danken over de breuken in de ondergrond. heeft aan de Peelrandbreuk. Weten waarom juist hier een Natuurpoort Nederheide, Kaak 11, bedevaartsoord kon ontstaan, waarom dit zo’n ideaal gebied was voor Milheeze, www. kasteelbezitters en waarom het heel normaal is dat de beken hier natuurpoortnederheide.nl roestbruin kleuren? Je ontdekt het tijdens deze Breuken Belevenroute. 10. Ook de Bakelse Plassen zijn ontstaan door zand- en grindwinning. De verschillende 13. De Espse Hoeve is een STARTPUNT sedimenten zijn nog goed omgrachte hoeve uit de 15e VVV Gemert-Bakel/Gemert zichtbaar. Aan de rand van de Verschuivende aardplaten. Dat klinkt als iets wat hoort bij een land als IJsland. eeuw. De grachten, die deels oever zie je de roestbruine kleur Maar ook in onsworden eigen land is demet aarde constant in beweging en zitten er hersteld zijn, gevuld PARKEREN van het ijzerrijke grondwater. breuken in wijstwater. de aarde. Tijdens deze route fietst u door de omgeving van opstuwend De rest Parkeerplaats Hofgoed Nog steeds wordt hier grind en Gemert-Bakel, een gebied dat zijn uiterlijk te danken heeft aan de van het terrein heeft de zand gewonnen. Peelrandbreuk. Weten waarom bedevaartsoord kon ontstaan, beschermde status van juist hier een FIETSVERHUUR 11. De Sint Jozefsheil is ontstaan als waarom dit zo’n ideaal gebied was voorVVV kasteelbezitters en waarom ‘archeologisch monument’ . Het Gemert-Bakel, tbc-sanatorium, nu wonen er op het heel normaal is dat de beken hier roestbruin kleuren? opstuwende grondwater in de Ridderplein 49, Gemert het uitgestrekte terrein ouderen beken langs de akkerlanden was U ontdekt het tijdens deze Breuken Belevenroute. www.vvvdepeel.nl in groepswoningen. Er is in 2014 belangrijk voor de boeren. Het 0492 36 66 06 een sleuf gegraven voor relatief warme water zorgde ma 13-16:30, di-vr 10-16:30, onderzoek naar de opbouw van ervoor dat de vorst minder lang za 10-15 uur. breuken. Als je aan het eind van in de grond zat, waardoor de Fietsverhuur op aanvraag min. de weg naar links fietst, passeert boer het land soms wel twee 1 dag van te voren reserveren. je weer een breuk. Iets verder maanden langer kon gebruiken. staat de Laurentia Molen, een 14. Het Wegkruis De Mortel is niet FIETSSERVICEPUNT korenmolen uit 1893. gebouwd op steen of aarde, Berkvens Fietsservice, 12. Je fietst over de Peelrandbreuk maar op ijzeroerbrokken. IJzeroer Kapelaanstraat 62, door het gebied Geneneind. Het ontstaat waar het ijzer uit het Gemert, 0492-365776 grondwater kwelt hier sterk wijstwater bij een breuk oxideert Profile Wibo de Jong, omhoog, maar door menselijke en aaneenklit. In het verleden Stereind 6, Gemert, bewerkingen van de grond zijn werd ijzeroer in de omgeving 0492-361283 zowel de wijstgronden als de van Gemert gewonnen voor de hoogteverschillen minder goed ijzerproductie en voor de Meer routes en informatie zichtbaar. Diverse partijen funderingen van huizen. verkrijgbaar bij: spannen zich daarom in om de 15. Onder de wijk Breukrand ligt wijstgronden te herstellen. precies een breuklijn. Ook met VVV GEMERT-BAKEL straatnamen als Leemrand, Ridderplein 49 Steilrand en Waterrand worden 5421 CX Gemert deze natuurlijke verschijnselen www.vvvgemert-bakel.nl onder de aandacht gebracht. 0492 36 66 06 de boerin hetGemert land soms vinden wel Elders we ook twee maanden langer kon straatnamenals Horst, Slenk en gebruiken. Wijst HetVoorlichtingstuin Wegkruis De Mortel 16. In de van VELT is niet gebouwd op steen of krijgen bezoekers onder andere aarde, maar op ijzeroerbrokinformatie over biologische ken. IJzeroer ontstaat waar groenteteelt, maar ook over het het ijzer uit het wijstwater bij een breuk en gebruik vanoxideert geneeskrachtige aaneenklit. In het verleden kruiden, natuurlijke siertuinen, werd ijzeroer in de omgeecologische voeding ving van Gemert gewonnenen voor de ijzerproductie en VELT-tuin, natuurontwikkeling. voor de funderingen van DE PEELRANDBREUK Hopveld 21, www.velt-gemert.nl huizen. De bodembewegingen rond de Peelrandbreuk leidde in 1992 tot een grote Onder de wijk Breukrand aardbeving, met een kracht van 5,8 op de Schaal van Richter. Het AFSTAND De Peelrandbreuk ligt(2,5 precies een breuklijn. epicentrum van de aardbeving zat tot wel 17 kilometer diep. De 39 km uur) De bodembewegingen rond de Peelrandbreuk leidde in 1992 tot een grote aardbeving, met Ook met straatnamen als aardbeving liet op sommige plekken diepe scheuren achter in het een kracht van 5,8 op de Schaal van Richter. Het epicentrum van de aardbeving zat tot wel Leemrand, Steilrand en Kasteellaan in Gemert landschap. 17 kilometer diep. De aardbeving liet op sommige plekken diepe scheuren achter in het Waterrand worden deze In de Voorlichtingstuin tige kruiden, natuurlijke landschap.
in het grand-café. Achter het terras ligt een grote zwemvijver, compleet met zandstrand. In Natuurpoort Nederheide vindt u ook informatie over de breuken
De Sint Jozefsheil is ontstaan als tbc-sanatorium, nu wonen er op het uitgestrekte terrein ouderen in groepswoningen. Er is in 2014 een sleuf gegraven
de hoogteverschillen minder goed zichtbaar. Diverse partijen spannen zich daarom in om de wijstgronden te herstellen.
natuurlijke verschijnselen onder de aandacht gebracht. Elders in Gemert vinden we ook straatnamen als Horst, Slenk en Wijst
Hoogteverschillen Als gevolg van de
van VELT krijgen bezoekers onder andere informatie over biologische groenteteelt, maar ook over het gebruik van geneeskrach-
siertuinen, ecologische voeding en natuurontwikkeling. VELT-tuin, Hopveld 21, www.velt-gemert.nl
13
to N ti e k p e m
d o o w v w w Z w d d m U b la a w d
D h o d k d s s
Vanaf 1 juni is iedereen weer van harte welkom voor een lekker drankje en hapje!
Ben loyaal eet en drink lokaal
We hebben jullie gemist! Voor jullie en onze gezondheid: volg alsjeblieft de richtlijnen vanuit KHN en overheid. Meer informatie op onze websites.
Horeca maakt Hartje Gemert gezamenlijk coronaproof
DUIDELIJKHEID voor IEDEREEN
G
EMERT – Om de horeca coronaproof te maken hebben uitbaters in Hartje Gemert gezamenlijk richtlijnen opgesteld. Ook de werkwijze is op elkaar afgestemd. Duidelijkheid voor iedereen is volgens Rienk van den Eertwegh (PUUUR Eten & Drinken), Willem Geerts (Heeren van Ghemert) en Gijs Verhagen (Café Gij&Ik) het uitgangspunt. “Gasten kunnen op elk terras en in elke horecazaak hetzelfde verwachten.” Cafés, restaurants en lunchrooms mogen sinds 1 juni weer gasten ontvangen. Ook terrassen zijn weer toegankelijk. “Aan de heropening van de horeca zijn strikte voorwaarden verbonden om verdere verspreiding van het coronavirus in ons land tegen te gaan”, legt Verhagen uit. “De gezondheid van gasten en medewerkers staat bij ons voorop.” Branchevereniging Koninklijke Horeca Nederland (KHN) heeft in overleg met de overheid een protocol opgesteld voor een veilig en verantwoord horecabezoek. Van den Eertwegh: “Binnen is per locatie voor maximaal dertig gasten plek. Vooraf reserveren is daarbij verplicht. Bij binnenkomst dienen bezoekers enkele korte vragen te beantwoorden. Op basis daarvan wordt ingeschat of er verhoogde gezondheidsrisico’s zijn.” Op het terras geldt het maximum van dertig personen niet. Verhagen: “Een
horecaondernemer mag ook zelf bepalen of er op het terras met een verplichte reservering wordt gewerkt. Overal geldt dat twee personen binnen anderhalve meter van elkaar samen aan tafel mogen zitten. Dat geldt ook voor personen uit hetzelfde huishouden. In alle andere gevallen dient anderhalve meter afstand tussen stoelen worden gehouden. Zowel binnen als buiten is een zitplaats verplicht.”
mogelijk te maken. Daarnaast is er nagedacht over de mogelijkheid om in het weekend -na sluitingstijd van de winkels- de doorgaande weg aan het Ridderplein af te sluiten. “Zo kunnen we gezamenlijk extra terrasruimte te creëren.”
Ontspannen genieten van een hapje en drankje: het kan nog steeds in de ‘anderhalve-meter-samenleving’. Horecaondernemers spelen verantwoord in op het ‘nieuwe normaal’. “Er kan bij verschillende zaken online gereserveerd en met een app besteld worden”, geeft Geerts aan.
Richtlijnen en werkwijze zijn zoveel mogelijk op elkaar afgestemd zodat gasten in elke zaak hetzelfde kunnen verwachten. Deze richtlijnen zullen ook duidelijk zichtbaar zijn in en om horecazaken. Van den Eertwegh: “We doen een dringend beroep op onze gasten om zich aan de richtlijnen te houden. Alleen zo kunnen we op een verantwoorden manier blijven genieten van het horeca-aanbod en bereiken dat er weer meer mag in de toekomst.”
In overleg met de gemeente is gezocht naar extra terrasruimte om zo een ruimere opstelling van tafels en stoelen
Diverse ondernemers hebben bovendien de krachten gebundeld voor de inkoop en plaatsing van desinfectiezuilen.
15
Bakel
Het oudste dorp van Brabant!
Bakel is een bruisend dorpje, gelegen aan de rand van Natuurgebied De Stippelberg. De perfecte locatie om een fietsroute te starten én te eindigen. Lekker een hapje eten op het terras of duik in een van de winkeltjes die de dorpskern te bieden heeft. Een greep uit Bakels trots
Jut&Jul eten en drinken
Jut&Jul eten en drinken is de place to be in Bakel om lekker te terrassen, te genieten van een uitgebreide lunchkaart of gewoon een drankje in de brasserie. Ook weten deze 2 jonge ondernemers Bakel regelmatig te bewegen met uiteenlopende evenementen.
IJssalon De Gebroeders
Bij ijssalon De Gebroeders kun je terecht voor vers ambachtelijk ijs van Bakelse koeien. De koeienmelk komt van de de boerderij van de ouders van deze 2 jonge ondernemers. Zij gebruiken pure smaken en kwalitatief hoge streek-ingrediënten. Dit proef je, smullen maar!
Brouwerij Holevoort
Een stukje uit het centrum is een ware bierbrouwerij verrezen. Brouwerij Holevoort verbouwd alles zelf. De hop, de gerst en zelfs het water komt uit eigen bron. Maak een wandeling langs de hopvelden of geniet van een interessante rondleiding. Natuurlijk is het bier in elk café verkrijgbaar.
Logement 1818
In het hart van Bakel ligt Logement 1818. Per 1 juli boekt u een stijlvolle overnachting in de voormalige Pastorie van Bakel, omgetoverd tot een luxe bed & Breakfast. Door de rust, service en comfort is Logement 1818 geschikt voor zowel de toeristische als de zakelijke gasten.
Bakel leeft
Alle evenementen en toeristische informatie zijn samengebundeld in 1 website. Op www.bakelleeft.nl vind je de evenementenagenda van Bakel. Ook zijn er een aantal grote jaarlijks terugkerende evenementen die een bezoek zeker waard zijn. Ook is hier alle informatie over restaurants en cafés te vinden.
16
Jut&Jul Eten & Drinken:
‘Iedereen is welkom bij huiskamer van Bakel’
E
en origineel lunchgerecht, een lokaal speciaalbier of gewoon een goede kop koffie. Jut&Jul Eten Drinken heeft veel smakelijks in huis om de hele dag door van te genieten. Buiten op het ruime terras of binnen in ‘de huiskamer van Bakel’. Wie op een mooie dag door Bakel rijdt, wandelt of fietst kan er nauwelijks om heen. Midden in het centrum, op de kruising van de Dorpsstraat, het kerkplein en de Van de Poelstraat, lacht het zonnige terras van Jut&Jul Eten & Drinken je tegemoet. “De huiskamer van Bakel”, noemen eigenaren Roel Niessen en Laura Berkers hun zaak in het hart van het dorp. “Iedereen komt hier. Van jong tot oud. Mensen komen lunchen, borrelen. Ze hebben een zakelijke afspraak of rusten uit van het fietsen.” Roel en Laura startten hun zaak midden 2016, in een markant pand dat stamt uit 1750. “Er zat al een café in”, vertelt Roel. “Wij hebben het nieuw leven ingeblazen en het helemaal naar onze zin ingericht.” Binnen springt de open keuken in het oog, waar Roel dagelijks werkt aan smakelijke lunchgerechten of borrelhapjes. Het aanbod is divers en in sommige gevallen verrassend. “Onze menukaart is niet standaard”, lacht Roel bevestigend. “Natuurlijk
serveren we een goede tomatensoep. Maar we hebben ook een gerecht als ‘Gekkigeit’; gegrilde geitenkaas op suikerbrood. Ons uitgangspunt is dat we origineel willen zijn.” Bij de bereiding maakt Roel bij voorkeur gebruik van lokale producten. Bewust, zegt hij: “Wij willen bijdragen aan de leefbaarheid van Bakel. Ook door samen te werken met andere ondernemers uit het dorp.” De originaliteit van beide eigenaren komt tot uiting op het ruime terras. Dat kent een Ibiza-achtige aankleding met blank en pastelkleurig hout en vrolijke lampionnetjes. “Costa del Jut&Jul”, zegt Laura gekscherend. “In de zomermaanden is ons terras elke avond geopend en organiseren we regelmatig iets speciaals, zoals een themabarbecue.” Overdag geldt het terras tevens als pleisterplaats. Fietsers en wandelaars genieten het voordeel dat Jut&Jul het VVV-punt van Bakel is. “We willen een plek zijn die voor iedereen wat te beiden heeft”, besluit Roel. “Iedereen moet zich bij Jut&Jul thuisvoelen. Daar steken Laura en ik elke dag onze ziel en zaligheid in.” www.jutenjulbakel.nl
17
iedere dt 21ag.00opuuenr!
Vishandel henk Bos uit spakenBurg iedere week in gemert
Vishandel henk Vishandel Bos uit spakenBurg henk Bos uitiedere spakenBurg week in iedere gemert week in gemert onze aanBiedingen Voor deze week onze aanBiedingen onze aanBiedingen Voor deze week Voor deze week hollandse nieuwe maatjes haring vangst 2012!!!
DONDERDAG zijn er weer!!! super van smaak enharing botermals hollandseze nieuwe hollandse maatjes nieuwe haring maatjes vangst 2012!!!vangst 2012!!! maatjesharing per stuk 1,85 4 stuks 7,-en ze zijn er weer!!! ze zijn super er weer!!! van smaak super envan botermals smaak van 10.00 tot 18.00 uurbotermals en natuurlijk gratis proeven!!! het Poellplein maatjesharing maatjesharing per stukop perPastoor 1,85 4stuk stuks 1,85 7,- 4 stuks 7,warm gebakken kibbeling gezinszak 6,95 en natuurlijk engratis natuurlijk proeven!!! gratis proeven!!! GEMERT
to
Voor het lekkerste
Italiaans schepijs
plus bakje saus naar keuze gratis!!! NIEUW!!! opkibbeling woensdagmiddag van 14.00 -gezinszak 18.00 uur warm gebakken warm gebakken gezinszak kibbeling op het hertogjanplein in erp!! plus bakje saus plusnaar bakje keuze saus gratis!!! naar keuze gratis!!!
6,95 henk Bos vishandel6,95
32 wisselende smaken, ook lactose vrij
HEE MOM ENT met een bonbon • MILKSHA KES • CHOCOL ADE voo r iedere g elegenh e id (eigen pr oductie)
henk Bos uit spakenBurg vanvan 10.00 tot 13.00 uur- 18.00iedere NIEUW!!! op woensdagmiddag NIEUW!!!Vishandel op woensdagmiddag 14.00 - 18.00 van uur 14.00 uur w onze aanBiedingen Voor deze wee Vishandel henk bos Voor een ruim assortiment Verse, gerookte en gestoomde Viswaren, warmgebakken Vis, salades en zuurwaren!!!
op het hertogjanplein op het hertogjanplein in erp!! iedere donderdag vanin 14.00erp!! tot 18.00 uur Tot ziens hollandse nieuwe vang en zaterdag vanmaatjes 10.00 tot 14.00 uur opharing het bij: gerardusplein in gemert. vrijdag van 10.00gerookte n Vishandel henk bos Vishandel Voor een henk ruim bos assortiment Voor een ruim Verse, assortiment gerookte Verse, re e rk a ze zijn Vis, ersalades weer!!! super vaninsmaak en b p tot 13.00 op het salades st. agathapleinen boekel en gestoomde Viswaren, en gestoomde warmgebakken Viswaren, warmgebakken enuur zuurwaren!!! Vis, zuurwaren!!! Waarborg voor kwaliteit! Makkelijk dl)
op het St Agathaplein in BOEKEL
vishandel
er de Li
(tegenov
Tot ziens bij:
51393195
KOFFIE/T
VRIJDAG
spak 033
henk Bos maatjesharing per stuk 1,85 4 stu Tot ziens en natuurlijk gratis proeven! ZATERDAG bij: vishandel vishandel 51393195
zijn
We
spakenburgspakenburg spakenburg Bos vishandel 06-10940708 033-2986494 henkhenk Bos henk Bos vishandel vishandel 033-2986494 033-2986494
weer
iedere donderdag van 14.00 iedere totdonderdag 18.00 uur van 14.00 tot 18.00 u en zaterdag van 10.00 tot en14.00 zaterdag uur op vanhet 10.00 tot 14.00 uur op gerardusplein in gemert. gerardusplein vrijdag van 10.00 in gemert. vrijdag van 1 tot 13.00 uur op het st. tot agathaplein 13.00 uurinopboekel het st. agathaplein in
van 10.00 tot 16.30 uur warm gebakken kibbeling gezinszak henk Bos henk Bos opplus het Pastoor Poellplein bakje saus naar keuze grat
Waarborg voor kwaliteit! Waarborg voor kwaliteit!
GEMERT
NIEUW!!! op woensdagmiddag van 14.00 hetboshertogjanplein in erp! VishandelopHenk waarborg voor
kwaliteit en het omrijden waard!!
Vishandel henk bos Voor een ruim assortiment Ver en gestoomde Viswaren, warmgebakken Vis, salades e
Tot ziens bij:
Commandeur 9 -11 • Gemert MAX. 30
vishandel
Waarborg voor kwaliteit!
www.ijssalondeverleiding.nl www.chocoladetekoop.nl
henk Bos
We kunnen blijven genieten, wanneer we het SAMEN doen! MAX. 30
1.5
MAX. 30
meter
MAX. 30
Een maximum van 30 gasten in de zaak (exclusief personeel)
Bezoekers moeten vooraf reserveren
We hebben maatregelen genomen zodat u op een veilige manier van een hapje en drankje kunt genieten op onze mooie terrassen. Met wat gezond verstand houden we het voor elkaar gezellig en kunnen we ook morgen en overmorgen genieten.
1.5
1.5 meter
1.5 Ben je met meer dan 2 personen houdt meter 1,5 meter afstand, behalve mensen uit hetzelfde huishouden
Ondernemer en klant voeren vooraf een gesprek waarbij wordt ingeschat of een bezoek risico’s oplevert
meter
BEN LOYAAL, KOOP LOKAAL!
Op WWW.HARTJEGEMERT.NL kunt u alle ondernemers met een link naar hun website terug vinden. Tot snel weer in ons gezellige Centrum en let een beetje op elkaar!
iedere donderd en zaterdag va gerardusplein tot 13.00 uur o
EN E E EM
DO
10
WIN
EEN DE N A V
S ‘ A IZZ ZE*
HORIZONTAAL: 1 gevoel van eigenwaarde, 4 grof, 6 vrij langs boord (afk.), 9 broodbeleg, 12 bergnimf, 15 riool, 17 grompot, 18 tuinafzetting, 20 toegang, 21 taalontwikkelingsstoornissen (afk.), 22 grondvlak, 24 actueel, 25 afdruk, 26 dijk, 27 stroomgeul, 29 slang, 31 buitengewoon onderwijs (afk.), 32 vogel, 33 zojuist, 35 casu quo (afk.), 37 Nomen Nescio (afk.), 38 veerboot, 40 lichaamsdeel, 42 walm, 43 voegwoord, 44 usus externus (afk.), 45 vervoermiddel, 46 februari (afk.), 49 in goede staat, 51 Nederlandse Spoorwegen (afk.), 53 eb en vloed, 54 zoogdier, 56 Amerikaanse soldaat, 57 toilet, 58 milieuvriendelijk (voorvoegsel), 60 zwemvlies, 62 mond-en-klauwzeer (afk.), 64 op welke wijze, 65 humaan papillomavirus (afk.), 67 proteïne, 69 Austronesische taal, 70 flauwekul, 72 rijtuig, 73 mink, 75 leest, 77 dubbel rijwiel, 78 oktober (afk.), 79 babbelaar, 80 in bezit van (afk.), 81 boom.
PNAAR KEU
Puzzelservice / Persbelangen / P0265 1
2
4
3
12
6
5 14
13 18
17
38 42
54 60
59 65
70
50 57
56 64
68
69 73
74
77
76 79
78
30 37
41
63
72
71
75
55 62
61 67
66
29 36
45 49
48
53
52
58
28 35
44
47
11
24
40
43 46
51
27 34
39
10
16
23
33
32
9
20
19
26
25 31
8
15
22
21
7
81
80
© Persbelangen P0265
52
4
24
20
45
38
40
67
42
26
58
5
VERTICAAL: 1 tijdperk, 2 griet, 3 wild rund, 4 Chef-Defensiestaf (afk.), 5 zangnoot, 7 actinium (afk.)(Ac), 8 groente, 9 aartsvader, 10 kleurloze brandbare vloeistof, 11 Javaanse prins, 13 soort bijl, 14 halfgeleiderlampje, 16 uitroep, 18 klomp, 19 berggeit, 22 barium (afk.), 23 Griekse letter, 25 namaakivoor, 26 bijwoord, 28 internationale trein, 30 aankondiging, 32 hanig, 34 uitroep van pijn, 36 schijnbaar, 38 doffe knal, 39 kever, 40 plant, 41 bron, 47 bijvoorbeeld (afk.), 48 onderofficier (afk.), 50 geestelijke gezondheidszorg (afk.), 52 bordspel, 54 breuk, 55 Arabische vorst, 57 peen, 59 deel van een snelweg, 61 id est (afk), 63 karaat (afk.), 64 atletiekhekje, 66 gemeen, 68 opening in het ijs, 69 onbepaald voornaamwoord, 70 lager technisch onderwijs, 71 ieder, 73 naar aanleiding van (afk.), 74 berichtje per telefoon, 76 en andere (afk.), 77 ter beschikking (afk.).
* Mail uw antwoord voor 20 juli 2020 naar: lezersactie@gemertsnieuwsblad.nl o.v.v. naam, plaats en telefoonnummer. En maak kans op een medium pizza naar keuze. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.
25%
AC TIE GELDIG T/ 31 DECEM M BER 2020
korting
op 1 artikel naar keuze
*
DROGISTERIJ & PARFUMERIE
‘T HERT
Nieuwstraat 9 • Gemert • Telefoon 0492-361355
*Alleen in te leveren bij dit filiaal. Uitgezonderd geneesmiddelen, babyvoeding 0-6 mnd, actie-artikelen, vaste laag, eyelove en tapparfum
Gemert
Middiennde natuur
onbezorgd eten & drinken
Uitgever van o.a.: magazine
Crossmediale communicatie • Huisstijlontwerp • Zakelijke (online) teksten & foto’s • Drukwerk
Mediamakers en! die meedenk Vliet 20 • Gemert • 0492-371111 info@gemertmedia.nl • www.gemertmedia.nl
Adres:
Grotel 5 Bakel
Telefoon: 0492 - 463888 www.grotelsgenieten.nl
www.nederheide.nl
11 | Milheeze 5763 PK Milheeze | 0492 00 80 | info@nederheide.nl Kaak 11 • 5763KaakPK • 82info@nederheide.nl
WWW.NEDERHEIDE.NL • 0492-820080
WANDELEN
in Gemertse landerijen
WANDELROUTE LENGTE 5.1 KM (voor rolstoelers 5.7 km) • Start VVV Ridderplein • Bij Rabobank linksaf – H. Geestlaan • Bij de kruising rechtdoor – De Hoef • Bij rijwielpad linksaf • Rechtdoor de voorrangsweg oversteken (Komweg) • Na ongeveer 10m rechtsaf – Wijnboomlaan • Bij kruising linksaf naar de Kampen • Bij info hut Karrespoor rechtsaf het zandpad in – Karrespoor
Voor rolstoelgebruikers • Bij info hut ‘akkerbouw’ rechtdoor het pad blijven volgen. Deze gaat over de Pandelaarse Kampen • Einde weg RA het rijwielpad volgen – Pandelaar • Bij Boerenbondsmuseum sluit je weer aan bij de route. •
Bij info hut ‘akkerbouw’ rechtdoor pad volgen over de parkeerruimte van het Boerenbondsmuseum.
• •
Voor schop linksaf het pad vervolgen Tussen huisnummer 14 en 12 (bij Staatsbosbeheer) rechtsaf het gangpad in Einde open plaats linksaf het gravelpad in en na 5 meter weer rechtsaf het gravelpad blijven volgen. Einde pad linksaf, deze loopt over in een harde weg – Peerke Slits pad Bij de T-splitsing linksaf naar de Bloemerd Na ongeveer 100 meter rechtsaf het pad langs de heg blijven volgen Einde pad bij de T-splitsing met weg rechtsaf – De Ark Einde plein, links achter in de hoek het voetpad in Einde pad linksaf – Kleikampen Einde weg bij T-splitsing rechtsaf naar de Haag Bij de eerste weg linksaf, de Hagenhof over het voetpad Bij de kruising met weg oversteken en rechtdoor het pad vervolgen Bij de Y-splitsing pad rechts aanhouden Einde pad rechtsaf de Ruijschenberghstraat in Bij de kruising (Komweg) rechtdoor oversteken en de weg vervolgen Einde weg bij de kruising rechtsaf en na 250 meter heb je de bestemming bereikt.
• • • • • • • • • • • • • •
21
Een warm welkom hoort bij de VVV Gemert-Bakel Een trots gevoel geeft ook een warm welkom. Al sinds enkele jaren probeert de VVV Gemert-Bakel de inwoners van deze mooie gemeente met een rijke geschiedenis en een bijzonder mooie natuur een trots gevoel te geven. Want wie trots is op zichzelf draagt dit ook uit naar anderen. De VVV Gemert-Bakel bestiert met vele vrijwilligers al jaren het pittoreske pandje aan het Ridderplein in Gemert om daar alle gasten te ontvangen en te begeleiden naar alles wat met recreatie, cultuur en toerisme te maken heeft. Per jaar weten enkele duizenden mensen het pandje te vinden waaronder eigen bewoners, veel mensen uit de regio maar zeker ook buitenlandse gasten. Vergeet niet dat in Gemert-Bakel zo’n 700 bedden staan om deze gasten te ontvangen die een weekendje of vakantie door willen brengen in onze mooie gemeente. Bedden in diverse B&B’s, hotels en vakantiehuizen. Campings niet meegerekend. Om de gasten nog beter te kunnen begeleiden wil de VVV Gemert-Bakel de winkel om gaan toveren naar een beleefwinkel. Beleven doe je tenslotte door zien, voelen, ruiken en proeven. Met deze zintuigen wil men met een VR bril de gasten virtueel meenemen naar het Boerenbondsmuseum of de Vlindersafari. Bij een beeld van de Stippelberg moet de geur van de bomen je tegemoet komen terwijl bij het proeven van een streekproduct je moet leiden naar een van de vele kruidentuinen of een rondleiding naar een Gemertse koffiebranderij. De VVV Gemert-Bakel presenteert zich al een aantal jaren op de diverse beurzen waar men de bezoekers probeert te verleiden om naar de verhalen te komen luisteren over de 600 jaar Vrije Heerlijckheid onder de Duitse Orde in het kasteel van Gemert. De tijd dat Gemert een eigen landje binnen Nederland was. Of te horen dat Bakel het oudste dorp van Brabant is en al meer dan 1300 jaar geschiedenis schrijft. In GemertBakel kun je het gastvrije Bourgondische leven voelen, zien en proeven in de gezellige dorpskernen. Bij een Vrije Heerlijckheid hoort tenslotte een warm welkom.
Rondleidingen 2020 VVV Gemert-Bakel
• Met de rondleidingen nemen wij alle maatregelen in acht die uitgevaardigd zijn door de overheid. • De groepen zullen voorlopig niet groter zijn dan 6 personen excl. de gids. • Bent u verkouden of voelt u zich niet fit, neem dan geen deel aan de rondleidingen
Juni 13-6 27-6
Juli 4-7 11-7 18-7 25-7
11.00 uur 11.00 uur
Historisch centrum Gemert Historisch centrum Gemert
11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur
kasteel Gemert met park Historisch centrum Gemert Handel met kerk en park Historisch centrum Gemert
Augustus 1-8 8-8 22-8 29-8
11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur
September 5-9 12-9 19-9 26-9
11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur 11.00 uur
kasteel Gemert met park Historisch centrum Gemert Historisch centrum Gemert Latijnse school
kasteel Gemert met park Historisch centrum Gemert De Mortel incl kerk Historisch centrum Gemert
Aanmelden kan bij de VVV winkel aan het Ridderplein 49 te Gemert of via 0492-366606
VVV Heerlijck Vrij Gemert-Bakel • Ridderplein 49, 5421 CX Gemert • Tel. 0492-366606 • info@vvvgemert-bakel.nl
www.vvvgemert-bakel.nl
Op
vlindersafari
atie, c o l e w u e Ni dertuin n i l v e w u nie
in Gemert
Vanaf 15 juni alle dagen open e ondemrl2ijktropische W200 (t/m 30 september) vlindertuin ! n e g n ti e ontmo
s Nog steed e wonderlijk n ge ontmoetin Belangrijk: COVID-19 informatie
www.vlindersafari.nl www.vlindersafari.nl Tropische Vlindertuin Broekstraat 40, Gemert, info@vlindersafari.nl
Onafhankelijk Onafhankelijk Onafhankelijk 2 200Onafhankelijk mOnafhankelijk tropische vlindertuin Professioneel Professioneel Professioneel Professioneel Professioneel Transparant Transparant Transparant Transparant Transparant
Wij richten onze bedrijfsvoering in naa r de adviezen van het RIVM en het dagrecreatieprotocol “Veilig samen uit”. Bij het ter perse gaan van deze krant houdt dat in dat u vóór uw bez oek een entreebewijs koopt en een tijdslot reserveert via onze website. Check www.vlindersafari.nl ook voor de laatste updates.
!! ! ! r r r r r a a a a a a a l l l l l e e e e k k k k k a a a a a M MnMMM n n n e e e e e e e e n n n n n a a a a a d d d d r r r r r é ééé é ééM MMM
Samen Samen Samen Samenverder! verder! verder! verder!
Onafha Profes Transp
& Keuringen Waardebepalingen Succesvol uw woning verkopen of aankopen ?? Succesvol Succesvol Succesvol Succesvol uw uw uw uw woning woning woning woning verkopen verkopen verkopen verkopen of of of of aankopen aankopen aankopen aankopen ???
Succe
www.vlindersafari.nl
waardebepaling -
w
Aan& Verkoop Bouwinspecties & Keuringen Waardebepalingen Opleveringen Bouwadvies AanAanAanAan&&& Verkoop Verkoop &Verkoop Verkoop Bouwinspecties Bouwinspecties Bouwinspecties Bouwinspecties &&& Keuringen Keuringen &Keuringen Keuringen Waardebepalingen Waardebepalingen Waardebepalingen Waardebepalingen Opleveringen Opleveringen Opleveringen Opleveringen Bouwadvies Bouwadvies Bouwadvies Bouwadvies
Aan- & V
- -Bel Bel ons voor een gratis waardebepaling www.hgmakelaars.nl --Bel -Bel Bel ons ons ons ons voor voor voor voor een een een een gratis gratis gratis gratis waardebepaling waardebepaling waardebepaling waardebepaling -- -- - www.hgmakelaars.nl www.hgmakelaars.nl www.hgmakelaars.nl www.hgmakelaars.nl
- Bel ons
Pieter van den Hurk Pieter Pieter Pieter Pieter van van van van den den den den Hurk Hurk Hurk Hurk
Paul Sleegers Paul Paul Paul Paul Sleegers Sleegers Sleegers Sleegers
pieter@hgmakelaars.nl pieter@hgmakelaars.nl pieter@hgmakelaars.nl pieter@hgmakelaars.nl pieter@hgmakelaars.nl
paul@hgmakelaars.nl paul@hgmakelaars.nl paul@hgmakelaars.nl paul@hgmakelaars.nl paul@hgmakelaars.nl
0628 123 755 0628 0628 0628 0628 123 123 123 123 755 755 755 755
0611 620 600 0611 0611 0611 0611 620 620 620 620 600 600 600 600
Piet
pieter
062
Dorpsgrenzen landsgrenzen in Vorstendom Gemert
Andorra in De Peel
E
euwenlang is Gemert als Vrije Soevereine Rijksheerlijkheid onafhankelijk van welk hertogdom of welk land dan ook. Een ministaatje. Monaco in Brabant, Andorra in de Peel. De dorpsgrenzen zijn landsgrenzen. Historicus Simon van Wetten neemt ons mee terug in het verleden.
Van oudsher was Gemert een onafhankelijke heerlijkheid in bezit van de adellijke familie Van Gemert. “Familielid Rutger treedt in de periode van de kruistochten toe tot de Duitse Ridderorde. Na zijn overlijden, ergens vóór 1220, erft de Orde diens bezit in Gemert, met name in Handel. Dat bezit breiden de Teutonen – zo wordt de Duitse Orde ook wel genoemd - langzaam verder uit.” In 1366 wordt de familie Van Gemert helemaal uitgekocht en buitenspel gezet. “Vanaf dat jaar is de Orde, in de persoon van de landcommandeur van Biesen, landheer, zeg maar vorst van Gemert. En de commandeur van Gemert is zijn stadhouder. Het is de parel aan de kroon van de landcommanderij Biesen van de Duitse Orde. Dat zegt iets over het strategische belang van Gemert voor deze Europese organisatie alsook over een zekere grandeur van het minivorstendom. Gemert, waar je in die dagen als nieuwkomer enig kapitaal of land moet bezitten, vooraleer je er mag wonen. Anders ben je een insluiper.”
kosten moet dekken van de Gemertse staat, maar ook de niet geringe afdrachten voor de Duitse Orde in het algemeen. De Commanderij Gemert omvat de voormalige gemeente Gemert, inclusief de kernen Handel en De Mortel. Het kasteel is vanaf 1400 het bestuurscentrum. “
Het uitgebreide Europese bezit van de Duitse Orde is ingedeeld in landcommanderijen (provincies). Gemert behoort tot de in 1220 opgerichte landcommanderij Biesen met als hoofdvestiging kasteel Alden-Biesen in België. “De landcommandeur van Biesen benoemt de Gemertse commandeur die veel bestuurszaken overlaat aan het dorpsbestuur (schout en schepenen), dat ook de rechterlijke macht uitoefent. De uit inwoners van Gemert bestaande schepenbank heft eigen belastingen, die niet alleen de
Gemert heeft als herinnering aan bijna zes eeuwen Duitse Orde natuurlijk nog het markante kasteel, kerken zoals de Sint Jan’s Onthoofding (foto) en kapellen, de Latijnse School, het bedevaartsoord Handel, boerderijen, ontginningen, een bijzonder historisch archief, kerkschatten, een aparte volksaard, relaties met andere oud-commanderijen en, heel zichtbaar, de zwart-witte luiken, zwart-witte plantenbakken en zwart-witte shirtjes van de plaatselijke voetbaltrots.
In 1648 wordt Gemert bezet door Staatse troepen van de Verenigde Republiek der Nederlanden. “De Orde protesteert maar pas na veertien jaar procederen tegen ‘Den Haag’ wordt Gemert weer zelfstandig. Een staatje waarin, heel zeldzaam in die tijd, zowel de katholieke als de protestantse godsdienst vrij zijn.” Na de Franse Revolutie willen de Fransen ook de Nederlanden ‘bevrijden’. In juni 1794 worden de Zuidelijke Nederlanden (België) bezet, in september 1794 trekt het Franse leger Gemert binnen. “Dat betekent het einde van het Vorstendom Gemert. Gemert wordt ‘gewoon’ onderdeel van Nederland. “
25
Welkom in Heerlijck Vrij Gemert-Bakel
De leukste plekjes van Gemert-Bakel Waarom moeten toeristen in Gemert-Bakel zijn? Wat maakt Gemert-Bakel leuk om te bezoeken? Dat weten wij als Gemert-Bakelnaren uiteraard als de beste!
‘Molen de Volksvriend Gemert’
Daarom nodigden wij al onze inwoners uit om een foto van hun leukste plekje te delen via Instagram met de tag #heerlijckgemertbakel. We hebben een aantal mooie foto’s voorbij zien komen. De foto’s met de meeste likes zie je hier!
‘De lente is in aantoch t! Golfbaan De Stippelberg in Bakel’
gemaakt door Twan van Bommel
gemaakt door Edith van de Kimmenade
Trots! Uiteraard zijn er nog veel meer leuke plekjes te vinden in onze gemeente, soms op onverwachte locaties. Niet alleen mooi voor toeristen die Gemert-Bakel bezoeken, ook voor onze eigen inwoners valt er genoeg te ontdekken en beleven!
‘Natuurgebied Grotelsche Heide’
‘Kasteel Gemert vanuit de luch t’
gemaakt door Harold van den Hurk (slowhandpictures.nl)
gemaakt door gemeente Gemert-Bakel i.s.m. Your Captain Luchtfotografie
Ook in de regio zit veel potentie als het gaat om recreatie en toerisme. Samen met de VVV, ondernemers en inwoners mogen we hier trots op zijn en er een gezamenlijke uitdaging van maken om anderen te laten zien wat we allemaal hebben in onze gemeente. Geniet van al het moois wat we hebben!
#Heerlijckgemertbakel
‘Winter in Bakel’
‘Bospark Bakel’ gemaakt door Mark van Tilborgh
gemaakt door Jacqueline Wilbers
Colofon
Bucketlist
Heerlijck Vrij Magazine (HVM) is een uitgave van: Gemert Media i.s.m. VVV Gemert-Bakel Vliet 20, 5422 VV Gemert Tel. 0492-371111 info@gemertmedia.nl www.gemertmedia.nl
Acquisitie:
magazine
Heerlijck Vrij Magazine lezen
Anderhalve-meterterras ervaren
Gemert Media VVV Gemert-Bakel
Teksten: Marcel Bosmans Siel Peijs Simon van Wetten
Waterskiën in Handel
Coverfoto Nicky Opheij: Jeroen Kuppens (Kuppens Fotografie)
Foto’s: Marcel Bosmans Jo van Es (RJ Foto & Video) Jeroen Kuppens (Kuppens Fotografie)
Kaaskenner worden
Eindredactie: Marcel Bosmans
Opmaak:
Op Vlindersafari
Gemert Media BV
Druk: Janssen/Pers Rotatiedruk
Verspreiding:
Een op afstandswandeling maken
Gemert Media i.s.m. VVV Gemert-Bakel
Oplage: 31.000 exemplaren, huis-aan-huis verspreid in Gemert, Bakel, Beek en Donk, Boekel, Boerdonk, Elsendorp, Erp, De Mortel, De Rips, Handel, Keldonk, Lieshout, Mariahout, Milheeze en Venhorst, bij horeca en recreatie in de regio en op vakantiebeurzen. Heerlijck Vrij Magazine verschijnt 2 keer per jaar. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.
Gemert-Bakel’s huiskamer bezoeken Kruiden plukken
Adverteren in Heerlijck Vrij Magazine? Neem contact op met één van onze media-adviseurs René Paardekooper of Rob Vlemmings, telefoonnummer 0492-371111, e-mail verkoop@gemertsnieuwsblad.nl.
IJskoffie proeven
Plonsen in Strandbad Nederheide
27
Inspiring your quality time
Domain of Fascination
Kasteel Gemert, de parel van Europa. In 1391 gesticht door kruisridders, met een fascinerende historie die terug te vinden is in het ensemble van imposante kasteelgebouwen, het statige hoofdburcht en het feeĂŤrieke kasteelpark. Waar wederom herinneringen worden gemaakt, op ontdekkingstocht langs kronkelige paden onder eeuwenoude bomen. Kasteel Gemert, een inspirerende locatie in de periferie van Brainport, voor een heerlijk samen genieten. Initiatief en ontwikkeling:
kasteelvangemert.nl blhuisvesting.nl