Weekblad de Brug
76e jaargang | 23 juli 2020
30
debrug-online.nl
Koffie op zondag 5
Rolstoeltennis 5
Kringloop open 8
Petitie 10
Schijndels Weekblad de Rosbode Tentoonstelling gijzelaarskamp na vier maanden geopend
‘Veel geleerd over wat hier gebeurde’
SINT-MICHIELSGESTEL – Terwijl de journalist een blik werpt in een nagebouwde chambrette, een piepklein kamertje van een gijzelaar, klinkt er plotseling een stem door de Beekvlietboerderij. “Heren, het is half elf. Wilt u alstublieft de eetzaal opruimen en verlaten.” “Zo ging het in de tijd van het kamp ook”, weet Koos Loose, voorzitter van Heemkundevereniging Heerlijk Herlaar en een van de makers van de zondag geopende expositie over de gijzelaars van Beekvliet en Haaren. “Voortdurend klonken er berichten door de gangen.”
is een belangrijk thema. Politici van velerlei pluimage en andere hooggeplaatste personen in het kamp bespraken met elkaar de toekomst en zij zagen onder meer een ontzuild Nederland voor zich. Oud-gijzelaar Wim Schermerhorn werd de eerste naoorlogse premier, maar in de echte wereld keerden oude patronen snel terug. Al is de basis voor de latere PvdA wel in het kamp gelegd. Indrukwekkend is een lijst met de namen van alle 1276 gijzelaars die in Haaren en Beekvliet gevangen hebben gezeten. Bezoekers worden hier ook opgeroepen verhalen van kennissen of familieleden Thomasvaer en Gijzelaar over het kamp te delen. “Want het is de bedoeling Beekvliet en een maquette houden. Er is bijvoorbeeld dat de expositie zich blijft van een boerderij, waareen studiezaaltje met boe- ontwikkelen”, legt Loose mee hij tiende was gewor- ken, deels gedigitaliseerd, uit. “Nieuwe verhalen hebden bij een knutselweden pc’s met interactieve ben we de afgelopen tijd strijd in het kamp. Het presentaties. De Gestelse en bij de opening al gewerkje is nu te zien. dichter Gé van Berkel en hoord, het zou mooi zijn als Van een wat hogere orde Koos Loose zorgen voor er meer bijkomt. Zelf heb zijn de portretten die Karel een welkome afwisseling. ik de afgelopen maanden van Veen van een groot Ze maakten een filmpje, ontzettend veel geleerd aantal gijzelaars schilderwaarin ze tegen een achover wat hier gebeurde.” de. Er hangen er een paar tergrond van foto’s uit het Om de tentoonstelling te in de Beekvlietboerderij en kamp met zichtbaar plezier kunnen bezoeken, moet u het vorig jaar verschenen het stuk ‘Thomasvaer en reserveren, maximaal vier boek van Yves de Vries Gijzelaar’ voorlezen. Dat kaartjes. Dat kan via gijzehierover ligt ter inzage. werd door enkele gijzelaarskampbeekvliet.nl. Er Ook hier zie je weer dat de laars op rijm geschreven wordt gewerkt met bloktijexpositie de familie van en uitgevoerd als wat we den en er zijn maximaal 20 ex-gijzelaars trekt. “Ontegenwoordig een oudemensen per blok welkom. langs liet een familie van jaarsconference of TorenDe tentoonstelling is op zich horen die ook nog een praat zouden noemen. Het maandag, woensdag, zaschilderij had. Over een geeft een indruk van de terdag en zondag open van paar weken komen ze hier wat studentikoze sfeer in 14.00 tot 17.00 uur en op en ik hoop dat ze het werk het kamp en de zelfspot dinsdag- en donderdagmeenemen”, vertelt Loose. waarmee in ieder geval avond van 19.30 tot 21.00 Natuurlijk, het zijn vooral een deel van de gijzelaars uur. Voor groepen is het in teksten en voorwerpen die zich overeind hield. overleg mogelijk op andere de geschiedenis levend Ook de ‘Geest van Gestel’ tijden te reserveren.
de Streekwijzer
Door Wim Poels
‘Gegijzeld, maar niet verslagen’ is opgezet door Heerlijk Herlaar in samenwerking met de gemeente, Stichting Gedenkplaats Haaren en de Stichting Gijzelaars Beekvliet en Haaren en zou eigenlijk op 14 maart worden geopend. Corona hield de opening vier maanden tegen, maar zondag kon de expositie in aangepaste vorm van start. Zo worden er een beperkt aantal bezoekers tegelijkertijd toegelaten, uitsluitend na een reservering. Voor elke tentoonstellingsruimte was een informatieve tekst op een geplastificeerd A4’tje gemaakt. Een potentiële besmettingshaard, dus lieten de heemkundigen inderhaast voor iedere bezoeker een eigen boekje drukken met die teksten. Er is een looproute uitgezet, zodat bezoekers elkaar zo min mogelijk in de weg lopen. En in die vier maanden is ook nog eens de laatst levende gijzelaar van het
kamp overleden. Leo de Waal had toegezegd 14 maart naar de opening te komen, zondag nam zoon Gijs de honneurs waar. Hij was overigens niet het enige familielid van een oud-gijzelaar. Loose heeft ook gesproken met een zoon van Jan de Quay, in de jaren zestig premier van ons land. “Hij vertelde nog dat zijn moeder op 14 augustus 1942 hoorde dat Jan een dag later geëxecuteerd zou worden. Er werd de 15e een kapelletje ingewijd op het landgoed van de De Quays. Die avond hoorde moeder dat Jan nog in leven was”, aldus Loose. Er zijn die dag overigens wel degelijk vijf gijzelaars gefusilleerd. Die fusillade is een van de onderwerpen die in de tien thematisch ingerichte zalen aan de orde komen en die samen een aardig beeld geven van het leven in het gijzelaarskamp dat in mei 1942 werd ingericht in het Kleinseminarie
Beekvliet. De gijzelaars waren onder meer de 450 prominente Nederlanders die op 4 mei 1942 werden opgepakt als reactie op een actie van het verzet. Daarnaast kwamen er ook gijzelaars die al jaren eerder gevangen waren genomen, toen als vergelding voor het oppakken van Duitsers in Nederlands Indië. “Ze hadden het er goed, prettig zelfs. Alleen konden ze elk moment worden geëxecuteerd”, zegt Hans Goedkoop in een documentaire van Andere Tijden. Stukken daaruit zijn op verschillende plekken in de tentoonstelling te zien. Dat executeren gebeurde overigens ‘maar’ twee keer. De reactie van zowel de gijzelaars als in het land waren zodanig, dat de Duitsers besloten van verdere fusillades af te zien. Maar dat wisten de Beekvlieters niet, zij bleven gevangen zitten. Bezoekers werpen een blik in de eetzaal en een chambrette. Leuk zijn de verschillende plekken waar het resultaat van creatieve uitspattingen te zien zijn. Want de gijzelaars, allen mannen, waren heren op niveau en wisten hoe ze elkaar bezig moesten houden. Dat kon met relatief eenvoudig knutselen. Twee weken geleden bijvoorbeeld brachten familieleden van gijzelaar R. Jellema zijn dagboek uit
Woonwijkje achter voormalige school
Blauwe Scholk gesloopt DEN DUNGEN – De Blauwe Scholk in Den Dungen wordt over enkele maanden gesloopt. Dat hebben B en W van Sint-Michielsgestel besloten. Wel laat het college bekijken of de zij- en voorgevel behouden kunnen blijven. Op de grond van een veebedrijf achter het gebouw komt een nieuw woonwijkje, met mogelijk zo’n veertig woningen.
gevaarlijk: er komen brokstukken van de schoorDe Blauwe Scholk is in steen en de boeiboorden 1894 gebouwd als meisaan het dak naar beneden. jesschool en vervulde tot Daarom staan er tegen2014 allerlei maatschappe- woordig ook hekken om lijke functies. Sindsdien het gebouw. staat het gebouw leeg, de Meteen slopen is volgens laatste gebruikers gingen haar echter niet mogelijk. over naar Litserborg. OnEr moet eerst onderzoek der die leegstand heeft gedaan worden naar bijhet pand flink geleden. voorbeeld de aanwezigVolgens wethouder Lianheid van asbest en van ne van der Aa is de toebijzonder flora en fauna. stand tegenwoordig zelfs Lees verder op pagina 3 Door Wim Poels
GemertsNieuwsblad Krant niet ontvangen?
ELKE ZONDAG OPEN
bezorgklachten@ janenjanmedia.nl
van 8.00 tot 21.00 uur
Kijk op debrug-online.nl voor afhaalpunten
Janssen
van 9.00 tot 20.00 uur
MA. t/m ZA. OPEN
Den Dungen, Maaskantje 29
Weekblad de Brug is een uitgave van Jan en Jan Media BV en wordt huis-aan-huis verspreid met een oplage van 16.500 exemplaren.