z.o.z
Inleiding Jaarlijks wordt voor de afdeling Milieutoezicht een handhavingsbeleidsplan opgesteld en wordt de planning opgenomen in een uitvoeringsplan: het Handhaving Uitvoeringsprogramma 2012 (HUP). In dit jaarverslag zijn de uitvoering van de daadwerkelijk gerealiseerde werkzaamheden en doelstellingen ten opzichte van de planning opgenomen en worden zij nader toegelicht. In 2011 is door Commissie De Ridder onderzoek gedaan naar de kwaliteit van het optreden van de provinciale overheid als bevoegd gezag Wabo in het dossier North Refinery. In aansluiting op de adviezen van de Commissie De Ridder zijn in 2012 audits uitgevoerd bij 25 risicovolle bedrijven. De uitkomsten van deze audits hebben geleid tot een wijziging in beleid en prioritering van werkzaamheden. Door Gedeputeerde Staten is besloten deze dossiers met voorrang te behandelen, in het bijzonder voor wat betreft de aspecten externe veiligheid en lucht. Dit beleid is door de gezamenlijke milieuafdelingen vertaald in een Koersdocument. Voorts bleek extra tijd noodzakelijk in verband met werkzaamheden in de aanloop naar de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD). Ten slotte is extra tijd besteed aan ontwikkelingen als gevolg van ingrijpende nieuwe wetgeving. Vooral deze ontwikkelingen hebben er toe geleid dat op onderdelen is afgeweken van eerder vastgestelde prioriteiten en doelstellingen uit het HUP 2012. Hierna is een overzicht opgenomen van de uitgevoerde werkzaamheden ten opzichte van het HUP 2012. Het overzicht is onderverdeeld in de kwalitatieve en kwantitatieve doelstellingen. Er wordt een toelichting gegeven als van de beoogde doelstellingen is afgeweken.
1. Kwantitatieve doelstellingen
Geluidmetingen Bij bedrijven worden indicatieve geluidsmetingen uitgevoerd om vast te stellen of aan de opgelegde geluidsnormen wordt voldaan.
houden van toezicht op gebruiks-en brandveiligheidseisen zijn niet verstrekt. Aantal toezichtlocaties 133 bouwen en slopen gepland
Grijs toezicht
Aantal gepland
110
Aantal uitgevoerd
43
Inrichting gebonden toezicht
Aantal uitgevoerd
119
Aantal controles indirecte lozingen
96
Aantal bedrijven
Geplande controles
Uitgevoerde preventieve controles
Uitgevoerde repressieve controles
283
423
490
179
Preventief toezicht inrichtingen prioriteit I
70
84
138
98
Preventief toezicht inrichtingen prioriteit II
136
140
102
56
Aantal preventieve toezichtbezoeken
Preventief toezicht inrichtingen prioriteit III Preventief toezicht inrichtingen prioriteit IV
40
37
Preventief toezicht inrichtingen Flexibel (afhankelijk van naleving)
42
40
39
5
117
De inspectiebezoeken hebben geleid tot onderstaande handhavingsacties
Opstellen gedoogbeschikking
2
Opstellen partiële handhavingsbeschikking
1
Opleggen vooraankondiging last onder dwangsom
Afdeling Milieutoezicht provincie Groningen
0
In verband met audits en ‘koers’ zijn bij bedrijven met de prioriteit 2, 3 en 4 minder preventieve controles uitgevoerd ten gunste van de ‘prioriteit 1-bedrijven’. Aan de doelstelling om het toezicht bij de risicobedrijven te intensiveren en het naleefgedrag te verbeteren, of risico’s weg te nemen is hierdoor invulling gegeven. Dit is ook af te leiden uit het relatief grote aantal repressieve (her)controles bij deze bedrijven.
Jaarverslag 2012
25
112
Opleggen last onder dwangsom
22
Verbeuren last onder dwangsom
5
COLOFON Uitgave: Provincie Groningen Postbus 610 9700 AP Groningen Advies en concept: Statement Communicatie Adviesbureau Vormgeving en illustraties: Rutmer Zijlstra Drukwerk: Zalsman Juni 2013
BRZO-inspecties Bedrijven die onder het BRZO-regiem vallen worden volgens een vastgestelde planning uitgevoerd in samenwerking met andere handhavingspartners. Aantal gepland 19 Aantal uitgevoerd
17
Bij 2 bedrijven werd geen controle uitgevoerd. In één geval betrof het persoonlijke omstandigheden. Bij het andere bedrijf werden risicobepalende activiteiten niet uitgevoerd. De controles hebben bij 4 inrichtingen tot 6 handhavingstrajecten geleid. Met uitzondering van 1 bedrijf (North Refinery) bleken de overtredingen binnen de gestelde termijnen beëindigd te zijn. Uitvoering BRIKS-taken Bij bedrijven waar Gedeputeerde Staten volledig Wabo-bevoegd zijn, is de provincie tevens verantwoordelijk voor toezicht op zogenaamde BRIKS-taken (Bouwen, Reclame, In-uitritten, Kappen en Slopen). De BRIKS-taken worden in opdracht van de provincie door daartoe gecontracteerde gemeenten uitgevoerd. Het toezicht op indirecte lozingen van afvalwater wordt in opdracht van de provincie door de Groninger waterschappen uitgevoerd. De afdeling MTZ coördineert dit toezicht. In 2012 zijn bij gemeenten 43 projecten (bouw en sloop) aanbesteed. Door de waterschappen zijn 96 controles op het lozen van afvalwater uitgevoerd. Opdrachten voor het
In verband met prioritering van werkzaamheden is deze coördinerende rol en de voortgangsbewaking gedurende een groot deel van 2012 niet ingevuld. Verder bleek in de loop van 2012 dat de financiële middelen voor deze uitbesteding ontoereikend waren. Tot aan de periode dat weer middelen beschikbaar zijn gesteld, was het aantal opdrachten aan clustergemeenten verstrekt minimaal. Het verschil wordt verder veroorzaakt doordat nog geen rapportage van de clustergemeenten is ontvangen.
Grijs toezicht Niet inrichting gebonden toezicht Inzet consignatiedienst In 2012 zijn respectievelijk 653 klachten ontvangen en werden 518 meldingen van (ongewone) voorvallen door bedrijven gedaan. De klachten en meldingen zijn in behandeling genomen en hebben in veel gevallen geleid tot een bezoek aan het betreffende bedrijf. Deze inzet is vraaggestuurd. Vuurwerkevenementen De controle op vuurwerkevenementen is afhankelijk van het aantal aangemelde evenementen. Vermoed wordt dat de economische situatie van invloed is op de vermindering van het aantal georganiseerde evenementen.
Risico-analyses
Projectmatig werken
Landelijk loopt het project LAT-RB (Landelijk Afgestemd Toezicht Risicobedrijven). In het Noordelijk Samenwerkingsverband wordt hieraan invulling gegeven, onder andere door het opstellen van een gezamenlijke inspectiekalender. Projectmatige aanpak ‘aan- dacht vragende bedrijven’ In situaties waarbij sprake is van gecompliceerde handhavingstrajecten wordt gekozen voor een projectmatige aanpak. In verband hiermee is voor enkele hiervoor in aanmerking komende bedrijfsdossiers een projectgroep ingesteld. De projectgroepen werken volgens de beoogde structuur. Inspectieteams Er wordt gewerkt volgens het principe van eenvoudige en uitgebreide coördinatie. Bij BRZO en in mindere mate bij LAT-RB is sprake van uitgebreide coördinatie, waarbij een inspectieteam wordt geformeerd. Het doel is om door afstemming en gezamen-
Voor 2012 was uitgegaan van 45 te starten saneringen. Uiteindelijk zijn 30 saneringen daadwerkelijk gestart. De economische situatie is mede oorzaak van het verminderd aantal saneringen. Er zijn 23 saneringslocaties bezocht en van 29 afgesloten saneringen is een evaluatieverslag ontvangen. Aantal gepland
45
Aantal uitgevoerd
30
Toezicht Groene wetgeving gepland
Flora en Faunawet (2)
81 90
Boswet (4)
66 126
Vrije veld delicten (uren) 600
blauw toezicht Grondwater gepland
Jaarlijks toezicht op alle drinkwatervoorzieningen
6
Jaarlijks toezicht op alle industriële inrichtingen
9
Twee jaarlijks toezicht op bestaande KWO’s
25
Nieuwe KWO’s
8
gepland
Naleefgedrag
Doorontwikkeling toezicht
Landelijk zijn projecten gaande voor VT (Vernieuwend Toezicht afval) en CC (Cross Compliance). Bij VT gaat het om een aantal specifieke branches waarbij een landelijk vastgesteld brancheplan en een bijbehorende checklist voor de controle worden gevolgd. Gedeputeerde Staten van Groningen hebben zich geconformeerd aan deze werkwijze. Het voordeel van deze werkmethodiek is dat de toezicht en
uitgevoerd
Tweejaarlijkse controle bij badinrichtingen met goed naleefgedrag 53
57
Jaarlijkse controle bij badinrichtingen met slecht naleefgedrag 35
29
Controle nieuwe badinrichtingen
10
1
Jaarlijkse inventarisatie en controles badzones
43
43
De inspectiebezoeken hebben geleid tot onderstaande handhavingsacties
Opleggen preventieve last onder dwangsom
1
Opleggen last onder dwangsom
Het resultaat van het toezicht wordt in een geautomatiseerd systeem vastgelegd. Deze registratiegegevens worden onder meer gebruikt voor de interne monitoring van het naleefgedrag. De registratie vindt plaats op basis van de prioriteitsklasse 1 tot en met 4. Deze indeling is tot stand gekomen op basis van een risicoanalyse. Slecht naleefgedrag kan er toe leiden dat een bedrijf in een hogere prioriteitsklasse wordt ingedeeld. Een uitgebreide monitoring van het naleefgedrag is in 2012 niet uitgevoerd. Dit is het gevolg van de ontwikkelingen in het kader van ‘de Koers’, waardoor de prioritering op andere wijze is vastgesteld.
2
WHVBZ
Aantal uitgevoerd
lijke controle de effectiviteit van de inzet te verhogen en tegelijkertijd hierdoor de toezichtlast voor bedrijven te beperken. De afstemming tussen de diverse handhavingspartners verloopt steeds beter. Inmiddels is de ervaring dat het werken met inspectieteams in de controle-uitvoering voornamelijk meerwaarde heeft als er sprake is van gemeenschappelijke inspectiedoelen.
uitgevoerd
Tot eind 2012 heeft deze functie op vacature gestaan. Hierdoor heeft vrijwel geen controle op deze aspecten plaatsgevonden.
Opleggen vooraankondiging last onder dwangsom
25
uitgevoerd
Natuurbeschermingswet (1) 20 52
Aantal gepland 40
2. Kwalitatieve doelstellingen
Het opstellen van risico-analyses stond voor 2012 gepland met als doel deze te gebruiken voor prioritering van toezicht en het opstellen van toezichtplannen. Per 1 januari 2013 zijn ingrijpende wetswijzigingen van kracht geworden. Tevens wijzigt onder invloed van die regelgeving in een aantal gevallen het bevoegd gezag voor bedrijven. Het uitvoeren van de risico-analyses is uitgesteld, om de analyses op basis van de nieuwe situatie in 2013 uit te kunnen voeren (Koersdocument).
Bodemsaneringen (Wbb)
handhaving op de bedrijven binnen een branche op landelijk uniforme wijze worden uitgevoerd. CC richt zich op bedrijven in de agrarische sector. Bij groen toezicht worden overtredingen in het kader van CC ook landelijk geregistreerd. Een wetsovertredingen kan volgens het CC-systeem leiden tot een korting op bedrijfssubsidies. De tot nu toe gehanteerde koppelingsmethodiek werkt nog niet zoals beoogd. In 2013 wordt de werkwijze herijkt en zal er worden gewerkt aan de invoering van een standaard werkwijze.
Regionale UitvoeringsDienst
Landelijk worden toezichttaken gecentraliseerd door invoering van omgevingsdiensten. In Groningen was de invoering van de uitvoeringsdienst per 1 januari 2013 gepland. De afstemming en oprichting van een dergelijke, nieuwe organisatie is gecompliceerd. Dit heeft geleid tot uitstel van de invoering. Naar verwachting zal de realisatie nu in 2013 plaatsvinden. Door de afdeling is input geleverd ten behoeve van de organisatiestructuur van de RUD en de achterblijvende organisatie (Milieudomein). In de werkprocessen is veel aandacht besteed aan de kwaliteit van de bedrijfsdossiers en de wijze waarop overdracht aan de RUD dient plaats te vinden.
Noordelijke samenwerking
Op een aantal gebieden wordt door de drie noordelijke provincies samengewerkt. Voor de taakgebieden wordt de samenwerking op de volgende manieren ingevuld: Vuurwerk: gemeenschappelijke coördinatie BRZO: gemeenschappelijke coördinatie, uniforme en gemeenschappelijke werkwijze Geluid:
samenwerking en zo nodig vervanging
16
5
Groen: samenwerking in uitvoering vanaf 2013 gezamenlijke regievoering VTtoezicht: 1 gezamenlijke vertegenwoordiger bij IPO IBT:
uniforme werkwijze
Naleefstrategie In verband met wetswijzigingen vindt een verschuiving van vergunningvoorschriften plaats naar algemene regels. Bedrijvendossiers worden in verband hiermee doorgelicht en de betreffende bedrijven worden geïnformeerd over de eventuele gevolgen. De uitvoering schuift door naar 2013 (zie ook Risico-analyses). Op de provinciale site wordt inmiddels maandelijks een overzicht gepubliceerd van ontvangen klachten over bedrijven. Via dit ‘name and shame’-principe wordt bekend gemaakt welke overlast de omgeving van bedrijfsactiviteiten ervaart.
Bedrijfsvoering
Naast de geplande werkzaamheden worden via de milieuklachtenlijn meldingen ontvangen. Klachten over bedrijven worden door tussenkomst van een callcenter aan de consignatiedienst doorgegeven. Door deze werkwijze is de bereikbaarheid van de consignatiedienst te allen tijde gewaarborgd. In 2012 zijn via de klachtenlijn circa 650 klachten over bedrijven ontvangen. Meer dan de helft van de klachten heeft betrekking op een klein aantal bedrijven waar doorlopend overlast wordt ervaren.
Grijs toezicht
Bodemsaneringen (Wbb)
De provincie wil het toezicht op risicobedrijven intensiveren zodat zij de wet- en regelgeving beter naleven waardoor risico’s afnemen. Daarom zijn er meer ‘Prioriteit 1-bedrijven’ preventief gecontroleerd. Bij hen vonden ook relatief veel repressieve hercontroles plaats.
Door de economische situatie startten in 2012 minder bodemsaneringen dan gepland, namelijk 30 in plaats van 45. Doordat het personeel voor andere taken werd ingezet, was er minder toezicht mogelijk.
JA A
119
RVE
R S L AG 2 012
45
35
gepland
uitgevoerd
Geluidmetingen Om te controleren of bedrijven voldeden aan de geluidsnorm, zijn 119 indicatieve geluidsmetingen uitgevoerd (gepland 110).
BRZO-inspecties Bedrijven die onder het Besluit Risico’s Zware Ongevallenregiem vallen, zijn in samenwerking met handhavingspartners 17 keer geïnspecteerd (gepland 19). Dit heeft geleid tot 6 handhavingstrajecten, die op één na binnen de gestelde termijnen zijn beëindigd.
consignatiedienst
19
17
gepland
uitgevoerd
De provincie ontving 653 klachten en 518 meldingen van (ongewone) voorvallen door bedrijven. Ze zijn in behandeling genomen en leidden in veel gevallen tot een bezoek aan het betreffende bedrijf. Deze inzet is vraag-gestuurd.
Milieutoezicht 2012
518
Grondwater De kwaliteit van het grondwater is beperkt gecontroleerd. Dat komt doordat het personeel elders was ingezet.
gepland
Vuurwerkevenementen Het aantal georganiseerde vuurwerkevenementen is (waarschijnlijk onder invloed van de economische situatie) flink afgenomen. Er waren daardoor minder controles (25) nodig dan gepland (40).
uitgevoerd
Toezicht Groene wetgeving In 2012 is op de Natuurbeschermingswet vaker gecontroleerd (52) dan gepland (20). Voor de Flora- en Faunawet stonden 81 controles gepland, 90 werden uitgevoerd. Ook de Boswet werd vaker gecontroleerd (126) dan gepland (66). Het aantal controle-uren voor vrije- velddelicten bedroeg 600.
6
9
uitgevoerd gepland
90
81
126
52 uitgevoerd
20
uitgevoerd
66
WHVBZ In het kader van de Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden lag de focus in 2012 op de periodieke controles en inventarisaties. De inspectiebezoeken (130) leidden tot 22 handhavingsacties.
Uitvoering BRIKS taken De coördinatie en voortgangsbewaking van taken die voortvloeien uit het toezicht op Bouwen, Reclame, In- en uitritten, Kappen en Slopen (BRIKS) zijn in 2012 grotendeels niet ingevuld. Dat had te maken met de prioritering van werkzaamheden en ontoereikende middelen.
130
22
inspectiebezoeken
handhavingsacties